84
PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ Dr. Levent AKIN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 06/13/22 1

PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

  • Upload
    airell

  • View
    53

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ. Dr. Levent AKIN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Doğa veya insan kaynaklı bir tehlikenin bir toplum üzerinde gösterdiği tesir sonucu ortaya çıkan Fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak yaralanmış/hastalanmış - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Dr. Levent AKIN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

04/20/23 1

Page 2: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

AFET nedir?

04/20/23 2

Page 3: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Afet Sınıflaması I. Doğal Afetler

I.1. Biyolojik afetlerI.1.1 Epidemik afetler

I.1.1.1 Viral enfeksiyon hastalıklarıI.2. Jeofizik afetlerI.3. Klimatolojik afetlerI.4. Hidrolojik afetlerI.5. Meteorolojik afetler

II. Teknolojik AfetlerII.1. Endüstriyel kazalarII.2. Çeşitli kazalarII.3. Ulaşım kazaları

III. Kompleks İnsani Aciller (Savaş ve anlaşmazlık ile ilgili aciller)IV. Terörizm

04/20/23 3

Page 4: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Pandemi riski

• İnfluenza pandemisi gelişmesi için;– Antijenik yapısı farklı yeni bir virüs olmalı, ya

da insan popülasyonunda en az bir kuşak görülmemiş olmalı

– İnsanlarda çoğalabilmeli ve infeksiyon oluşturmalı

– İnsandan insana kolaylıkla geçebilmeli

04/20/23 4

Page 5: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

MEVCUT BİLGİLER

• Influenza virusları her yıl değişmekte ve populasyon hassas hale gelmektedir.

• Influenza çocuklardan erişkinlere yayılmaktadır.• Influenza ölüme ve hospitalizasyona neden olan ciddi bir

hastalıktır.• Türkiye’nin epidemiyolojik verileri Avrupa ve Amerika ile

benzerdir.• Her yıl influenza aşısı kullanımı hastalığın etkisini azaltır.

04/20/23 5

Page 6: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Pandemiler

Her 10 ile 40 yılda bir ortaya çıkar – Bütün dünyayı etkilerler– Antijenik shifti takip ederler – Seyahat yolları aracılığıyla yayılırlar – Bütün yaş gruplarında atak oranları yüksektir – Morbidite ve mortalite belirgin biçimde artar – Yılın herhangi bir zamanında başlayabilirler – Ciddi olmasının nedeni çok sayıda insanın

etkilenmesidir

CDC. Atkinson W, et al. Chapter 13: Influenza. In: Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases, 4th ed. Department of Health and Human Services, Public Health Service, 1998, 220-221

04/20/23 6

Page 7: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Influenza Epidemiyolojisi - Pandemiler

1889-1892 ? A/H2N21900 ? A/H3N8 hafif pandemi

1918 A/H1N1 İspanyol Gribi1957 A/H2N2 Asya Gribi1968 A/H3N2 Hong Kong Gribi(1977* A/H1N1 tekrar ortaya çıkış)

En kısa interval = 11 yılEn uzun interval = 39 yılŞimdiki interval = 36 yıl

04/20/23 7

Page 8: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

1918 1918 H1N1: H1N1: İspanyol Gribiİspanyol Gribi

B

H3N2

H1N1

H2N2

H1N1

H2N?

H1N1

18801880 18901890 19001900 19101910 19201920 19301930 19401940 19501950 19601960 19701970 19801980 19901990 20002000

İİNFLUENZA VNFLUENZA VİRÜSLERİİRÜSLERİAntikor PrevalansıAntikor Prevalansı

Virus iVirus izzolaolasyonusyonu

04/20/23 8

Page 9: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

1918 epidemisinin yayılışı - ABD

04/20/23 9

Page 10: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

1918 epidemisinin yayılışı - ABD

04/20/23 10

Page 11: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

1918 epidemisinin yayılışı - ABD

04/20/23 11

Page 12: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

1918 epidemisinin yayılışı - ABD

04/20/23 12

Page 13: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

1957 1957 H2N2: H2N2: Asya GribiAsya Gribi

B

H3N2

H1N1

H2N2

H3N8

H2N?

H1N1

18801880 18901890 19001900 19101910 19201920 19301930 19401940 19501950 19601960 19701970 19801980 19901990 20002000

İİNFLUENZA VNFLUENZA VİRÜSLERİİRÜSLERİAntikor PrevalansıAntikor Prevalansı

Virus iVirus izzolaolasyonusyonu

04/20/23 13

Page 14: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

1968 1968 H3N2: H3N2: Hong Kong Hong Kong GribiGribi

B

H3N2

H1N1

H2N2

H3N8

H2N?

H1N1

18801880 18901890 19001900 19101910 19201920 19301930 19401940 19501950 19601960 19701970 19801980 19901990 20002000

İİNFLUENZA VNFLUENZA VİRÜSLERİİRÜSLERİAntikor PrevalansıAntikor Prevalansı

Virus iVirus izzolaolasyonusyonu

04/20/23 14

Page 15: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

1977 1977 H1N1: H1N1: Rus GribiRus Gribi

B

H3N2

H1N1

H2N2

H3N8

H2N?

H1N1

18801880 18901890 19001900 19101910 19201920 19301930 19401940 19501950 19601960 19701970 19801980 19901990 20002000

İİNFLUENZA VNFLUENZA VİRÜSLERİİRÜSLERİAntikor PrevalansıAntikor Prevalansı

Virus iVirus izzolaolasyonusyonu

04/20/23 15

Page 16: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Bir Sonraki Pandemi İçin

Avian İnfluenzaH5N1

Değişime Katkı Sağlayabilir mi?

04/20/23 16

Page 17: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İNSANLARDA REASSORTMENT

04/20/23 17

Page 18: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

DOMUZLARDA REASSORTMENT

04/20/23 18

Page 19: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İNSANLARA ADAPTASYON

04/20/23 19

Page 20: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

H5N1 için Neden bu kadar ilgi var?

• Yüksek patojenite– Daha önceden sessiz konak olan su kuşlarında

mortalitesi yüksek salgınlar

• Konak yelpazesi giderek genişliyor– Domuz, at, kedi, kaplan, balina, fok, insan– Genetik alışveriş şansı

• İnsanlarda ölümcül infeksiyon– İnsandan insana geçiş (-)

• Pandemi (?) riski

04/20/23 20

Page 21: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

BİR İNFLUENZA PANDEMİSİNİN SONUÇLARI

DSÖ’nün hazırladığı en iyimser senaryolara göre , çok

kısa bir zaman dilimi içinde,

Dünya çapında 233 milyon hasta polikliniklere

başvuracak,

5.2 milyon hasta hastaneye yatacak ve

7.4 milyon ölüm gerçekleşecektir.

04/20/23 21

Page 22: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

04/20/23 22

Page 23: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Olası pandemi durumunda;

Mortaliteyi tahmin etmek çok güç. 2 – 50 milyon kişi ?– Olumlu durumlar:

• Beslenme şartları• Temel sağlık hizmetleri• İletişim daha iyi

– Olumsuz durumlar:• Virüsün virülansı değişken olması• Dünya nüfusunun daha kalabalık olması• Yaşlı nüfusun fazla olması

04/20/23 23

Page 24: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Şu an neredeyiz?

İnterpandemik Pandemik alarm Pandemik Faz 1

İnsanda yeni virus

yokHayvan virusları

düşük riskli

Faz 2

İnsanda yeni virus yok

Hayvan virusları

yüksek riskli

Faz 3

İnsanda yeni virus

İnsanlar arasında yayılım

yok/çok az

Faz 4

Küçük gruplar, lokalizeİnsanlar arasında

sınırlı yayılım

Faz 5

geniş gruplar, lokalizeİnsanlar arasında

sınırlı yayılım

Faz 6

Genel toplumda artmış ve devamlı yayılım

H5N1’in mevcut durumu

?

04/20/23 24

Page 25: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

ULUSAL GRİP PANDEMİ PLANI

04/20/23 25

Page 26: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

DSÖ’nün Pandemik Hazırlılık Planı (2005) Halen revize ediliyor....

04/20/23 26

Page 27: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İngiltere’nin Pandemik Hazırlılık Planı (2008)

04/20/23 27

Page 28: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

04/20/23 28

Page 29: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

PANDEMİ PLANI HAZIRLIK GRUBU(59 kişi)

• SAĞLIK BAKANLIĞI– TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ– REFİK SAYDAM HIFZISIHHA MERKEZİ BAŞKANLIĞI– TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ– HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ– İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ– HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ

• TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI– KORUMA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ– ETLİK VET. ARŞ. VE KONT. ENST. MD.LÜĞÜ

• ÜNİVERSİTE VE EĞT. ARŞ. HASTANELERİ– HALK SAĞLIĞI UZMANLARI– ENFEKSİYON HAST. VE KL. MİK. UZMANLARI– GÖĞÜS HAST. UZMANLARI– PEDİATRİK ENF. HAST. UZMANLARI

• AŞI VE İLAÇ FİRMALARI

04/20/23 29

Page 30: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Yayına Hazırlama Grubu

• Dr Levent Akın• Dr. Turan Buzgan• Dr. Yıldırım Bayazıt• Dr. Vedat Buyurgan• Dr. Şehnaz Tümay

04/20/23 30

Page 31: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

ULUSAL İNFLUENZA PANDEMİ PLANI

AMAÇ• İnfluenza pandemisi hakkında ülke genelinde

kişi , kurum ve kuruluşların bilgilendirilmesi• Plandaki rol ve sorumluluklarına göre hazırlık

yapmalarına yardımcı olacak bilgi ve çerçeveyi sağlamaktır.

04/20/23 31

Page 32: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

GRİP PANDEMİ PLANI İÇERİĞİ (I)

• GİRİŞ, AMAÇ VE HEDEFLER• İNFLUENZA VE EPİDEMİYOLOJİSİ

– Virüs, hastalık, tanı– Pandemi dönemleri dışında influenza: Özellikleri ve etkileri– Pandemik influenza: Özellikleri ve etkileri

• DSÖ PANDEMİ ALARM DÜZEYLERİ

• KAMU SAĞLIĞI MEVZUATI• SÜRVEYANS

– Uluslar arası ve bölgesel sürveyans– Türkiye’deki mevcut sürveyans sistemi– Ulusal sürveyans sistemi için gereksinimler– Pandemiler arası dönemdeki sürveyans

– Pandemi varlığında aktif sürveyans ve laboratuvar destekli sürveyans

04/20/23 32

Page 33: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

GRİP PANDEMİ PLANI İÇERİĞİ (II)

• KORUNMA VE TEDAVİ• Aşılar

– Aşı uygulamalarında mevcut politika– Aşı türleri– Aşı etkinliği– Aşıların taşınması ve saklanması– Aşılama sonrası istenmeyen etkilerin takibi

• Antiviral ilaçlar– Mevcut durum– Mevcut antiviraller, özellikleri, endikasyonları ve temini– Pandemi boyunca tedavi ve proflaksi– İlaçlara bağlı yan etkilerin izlenmesi

• Diğer ilaçlar• Enfeksiyon kontrolü

04/20/23 33

Page 34: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

GRİP PANDEMİ PLANI İÇERİĞİ (III)

• HİZMETLERİN KOORDİNASYONU– 1. basamak– Hastane– Hasta nakil– Lojistik– Morg, ölü, defin– Sağlık kuruluşlarında pandemi planlaması

• İLETİŞİM– Geliştirilmiş iletişim planları– Pandemi anında acil iletişim– Ulusal medya ilişkileri

04/20/23 34

Page 35: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

GRİP PANDEMİ PLANININ ANAHATLARI

1. KOMUTA VE KONTROL

– Pandeminin başladığı konusundaki açıklama Sağlık Bakanlığınca

yapılacaktır.

– Ulusal kriz yönetim sistemi devreye girecektir.

– Pandemi İzleme Kurulu oluşturulacaktır.

– Pandemi ile ilgili açıklamalar Sağlık Bakanlığınca yapılacak, yerel olarak

uzmanlar hastalıktan korunma yolları konusunda toplumu

bilgilendirecektir.

– Sağlık kurumları kontrol listeleri ile planlamalarını kontrol edecektir

– Kamu sağlığını koruyucu uygulamalar için mevcut yasal mevzuat

yeterlidir.

04/20/23 35

Page 36: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

GRİP PANDEMİ PLANININ ANAHATLARI

2. SÜRVEYANS

– Pandemik sürveyansda amaç, vaka ve ölüm oranlarını izlemek,

koruyucu önlemlerin zamanında alınmasını sağlamak.

– Bu amaca uygun olarak; Mevsimsel grip sürveyansı

güçlendirilerek devam etmektedir.

– Bilgi bütün sağlık kuruluşlarından toplanacaktır.

04/20/23 36

Page 37: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

GRİP PANDEMİ PLANININ ANAHATLARI

3. VAKA ARAŞTIRMASI, TEDAVİ VE TOPLUMUN KORUNMASI

– Mevcut iki laboratuvarın nitelikleri artırılmıştır. Ancak yeni

laboratuvarların eklenmesi gerekmektedir.

– Vaka inceleme formları pandemi başlangıcında hazır olacaktır.

– Tedavi protokolleri belirlenmiştir.

– Sağlık kuruluşlarında enfeksiyon kontrolü için yapılacaklar

belirlenmiştir.

– Aşı henüz yoktur. (Prepandemik aşı??)

– Antiviral ilaç stoklamak için çalışmalar yapılmaktadır.

04/20/23 37

Page 38: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

GRİP PANDEMİ PLANININ ANAHATLARI

4. HİZMETLERİN DEVAMLILIĞININ SAĞLANMASI– Bütün sağlık kuruluşları iç hizmet planını hasta kapasitesinde olacak

artışa göre yapacak.

– Hasta kapasitesini karşılamak için kamu binaları ve seyyar hastanelerin kullanımı gerekebilecektir.

– Gerektiğinde Kızılay aracılığıyla emekli sağlık personeli ve gönüllüler göreve çağrılacaktır.

– Sağlık personeli için koruyucu malzeme standartları belirlenmiş ve bir kit halinde planlanmıştır.

– Belediyelerin ölüm artışı göz önüne alarak defin hizmetleri planlaması yapması gerekecektir.

– Bazı kamu hizmetlerinin kesintiye uğramaması için kurumsal sağlık hizmeti planlaması yapılacaktır.

04/20/23 38

Page 39: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

GRİP PANDEMİ PLANININ ANAHATLARI

5. ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME

– Elde edilen veriler değerlendirilerek düzenlemeler

yapılacaktır.

– Bilimsel araştırmalar yapılacaktır.

– Toplumdaki sosyo-ekonomik etkileri değerlendirilecek ve

maliyet analizleri yapılacaktır.

04/20/23 39

Page 40: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

PLANLAMA

04/20/23 40

Page 41: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Planlamada varsayımlar neden önemli?

• Beklenen pandemide epidemiyolojik özellikler bilinmemektedir.– Bu durum pandemik influenza hazırlık ve yanıt

planlamasında zorluklar yaratmaktadır.

• Varsayımların sağlayacağı kolaylıklar:– Planlamada kararları kesinleştirme– Gereken kaynakları tahmin edebilme

04/20/23 41

Page 42: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Ülke Planındaki Varsayımlar (1)

1- Pandemi birden fazla dalga halinde olabilir (hastalık salgın olarak başlar, salgın durur, ikinci bir kez salgın tekrarlayabilir).

2- Hastalığın kişiden kişiye yayılması damlacık enfeksiyonu şeklindedir. Ancak kontamine ellerin yüze teması ile veya aerosol halinde havada asılı kalarak da bulaşmaya yol açabilir.

3- Bulaştırma süresi 4–5 gün civarındadır. Çocuklar erişkinlere göre virüsü daha uzun süre bulaştırabilirler. Asemptomatik kişiler de enfeksiyonu bulaştırabilir. Semptomatik olan kişi sayısı kadar asemptomatik olan kişi vardır.

4- Bir kişinin çevresini enfekte etme olasılığı R0 : 1,4–1,8 civarındadır.

04/20/23 42

Page 43: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Ülke Planındaki Varsayımlar (2)6- İnfluenza mevsiminde atak hızı %5–10 olarak bilinmektedir. 15

haftalık dönemde birden fazla salgın dalgası yaşanırsa kümülâtif atak hızı %25 dir. Ancak toplam kümülâtif atak hızı %50’den fazla olamaz.

7- Hastalananlar arasında sağlık kurumuna başvuru %50 olarak öngörülebilir.

8- Yaşa özel atak hızları benzerdir. Ancak çocuk ve yaşlı gruplarda olursa mortalite, çalışan veya okula devam eden çocuklarda olursa işe/okula devamsızlık yüksektir.

9- Hastaneye yatış hızı %5,5 olabilir.10- Pandemi arası yıllara göre mortalite daha yüksektir. İnfluenza

fatalite hızı %0,37– 2,5 arasında değişebilir

04/20/23 43

Page 44: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

TÜRKİYE İÇİN PANDEMİ SENARYOLARI

KLİNİK ATAK HIZI

VAKA SAYISI

ÖLÜM SAYISI

HASTANEYE YATAN SAYISI

%5 3.603.250 13.332 99.089

%15 10.809.750 39.996 297.268

%25 18.016.250 66.661 495.447

04/20/23 44

Page 45: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

TÜRKİYE İÇİN PANDEMİ SENARYOLARI“3 BÜYÜK İL” – PANDEMİNİN 6. ve 7. HAFTASI

K. ATAK HIZI%15

6. HAFTABAŞVURAN VAKA SAYISI

6. HAFTAYATAN SAYISI

7. HAFTABAŞVURAN VAKA SAYISI

7. HAFTAYATAN SAYISI

İSTANBUL 183.578 10.097 180.178 9910

ANKARA 69.971 3.848 68.675 3.777

İZMİR 59.114 3251 58.019 3.191

04/20/23 45

Page 46: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

Pandeminin olası etkilerini azaltmak için Stratejiler

• Topluma yayılmasını önlemek ya da geciktirmek (zaman kazandırmak)

• Hasta ve ölen sayısını azaltmak

– Antiviral tedavi ve hastaların izolasyonu

– Etmenle karşılaşanlara karantina

– Sosyal faaliyetleri azaltma

– Aşılama (üretilince)

04/20/23 46

Page 47: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

LOJİSTİK HAZIRLIKLAR

• OSELTAMİVİR TEMİNİ

• SAĞLIK PERSONELİ İÇİN KORUYUCU MALZEME TEMİNİ

• EĞİTİM MATERYALLERİ HAZIRLANMASI VE TEMİNİ

04/20/23 47

Page 48: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

LOJİSTİK HAZIRLIKLAR

OSELTAMİVİR TEMİNİ-İlk Hedef 1.000.000 Kutu-Kullanım Stratejisi : TedaviÖnceliklendirme1. Sağlık Personeli2. Kritik Hizmetlerdeki Kamu Personeli3. Sağlık Yönünden Riskli Olan Kişiler (Hastaneye Yatan ve Risk Faktörü Taşıyanlar)

04/20/23 48

Page 49: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

ANTİVİRAL İLAÇ DEPOLANMASI•TAMİFLU (ROCHE)

•TEDAVİ VE PROFLAKTİK KULLANIMA UYGUN

•KAPSÜL VE SÜSPANSİYON FORMU

•ZANAMAVİR ??

•AŞI ÜRETİLENE KADAR RİSKLİ GRUPLARIN TEDAVİSİ İÇİN

•KAMU HİZMETLERİNİN AKSAMAMASI İÇİN TEDAVİ AMAÇLI

•KRİTİK KAMU PERSONELİ İÇİN KORUMA AMAÇLI

04/20/23 49

Page 50: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

ANTİVİRAL İLAÇ DEPOLANMASI

SAĞLIK PERSONELİ İÇİN %30 =100.000 KUTU

BELEDİYE HİZMETLERİ İÇİN %30 = 80.000 KUTU

EMNİYET HİZMETLERİ İÇİN %30 = 50.000 KUTU

SİLAHLI KUVVETLER İÇİN %30 =250.000 KUTU

KRİTİK KAMU PERSONELİ = 25.000 (?)

-----------------------------------------------------------

RİSKLİ TOPLUM İÇİN %30 =3.000.000 KUTU (!..)

04/20/23 50

Page 51: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

RİSK ALTINDAKİ NÜFUSUN HESAPLANMASI65 Yaş üstü populasyon: 3 630 000 kişi

KOAH Prevalansı: 3 000 000 kişi

Astım Prevalansı : 3 000 000 kişi ?

Kronik Koroner Kalp Hastalığı prevalansı: 1 660 000 kişi .

Hipertansif ve diğer etyolojili kalp hastalığı prevalansı : 710 000 Kişi .

Kronik Metabolik hastalık prevalansı: 2 000 000 kişi

1998 yılında yapılan tarama sonuçlarına göre 1 660 000 Diabetli olduğu ve bu sayının her yıl %6,5 yada 100 000 civarında arttığı belirtilmektedir. Buradan hareketle 2001 yılında 2 000 000 erişkin Diabetlinin varlığı bilinmektedir.

Hemoglobinopatisi olanlar : 1 300 000 kişi

Ülkemizde sadece talasemiler gözönüne alındığında 1 300 000 talasemi minör ve major olduğu bilinmektedir.

04/20/23 51

Page 52: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

AŞI DEPOLANMASI

AŞI YOK.

İKİNCİ PANDEMİ DALGASINA YETİŞEBİLİR.

ÖN SÖZLEŞME YAPILMALIDIR.

04/20/23 52

Page 53: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

LOJİSTİK HAZIRLIKLAR

SAĞLIK PERSONELİ İÇİN KORUYUCU MALZEME TEMİNİ- Öncelik, bütün kurumların standart ve damlacık enfekiyon önlemleri kapsamında koruyucu malzemeyi temin etmesi- Ulusal stoklama, pandeminin pik yaptığı dönemde destek amaçlı dağıtılacak ve kullanılacak- 400.000 Malzeme Kiti temin edildi ve depolandı.

04/20/23 53

Page 54: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

SAĞLIK PERSONELİ KORUYUCU MALZEME KİTİ :

– Bir adet koruyucu gözlük

– Bir adet maske

– Beş çift nonsteril eldiven

– Beş çift galoş

– 500 ml el dezenfektanı

04/20/23 54

Page 55: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

LOJİSTİK HAZIRLIKLAR

Eğitim ve İletişim Materyali- Ulusal Planın basımı ve dağıtımı- Enfeksiyon kontrolü için eğitim materyalleri ve toplantılar- Toplum için afiş ve broşürler

04/20/23 55

Page 56: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

KURUMSAL HAZIRLIKLAR

• Laboratuvar altyapısının güçlendirilmesi

• Hastanelerde yoğun bakım ünitelerinin hazırlanması

• Hizmet planlaması için duruma dayalı eğitimler (TATBİKAT) yapılması

04/20/23 56

Page 57: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

TATBİKATLAR YAPILMIŞTIR.

- SAĞLIK KURUMLARI DÜZEYİNDE

- İL DÜZEYİNDE

- BAKANLIK DÜZEYİNDE

- ULUSAL KRİZ YÖNETİMİ DÜZEYİNDE

04/20/23 57

Page 58: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

SENARYOLAR

- 4 DURUM1. DURUM → MEVSİMSEL İNFLUENZA2. DURUM → AVİAN İNFLUENZA3. DURUM → PANDEMİK İNFLUENZA

İLK DÖNEM4. DURUM → PANDEMİK İNFLUENZA

İLERİ DÖNEM- TOPLAM 40 MESAJ

ULUSAL İNFLUENZA TATBİKATI

04/20/23 58

Page 59: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

PANDEMİ DURUMUNDA KURUM VE KURULUŞLARIN

ORGANİZASYONU

04/20/23 59

Page 60: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

KRİZ YÖNETİMİ BİLİMSEL DESTEKGENEL İDARE

BAŞBAKANLIK KRİZ YÖNETİM MERKEZİ

SAĞLIK BAKANLIĞI OPERASYON MERKEZİ

İL KRİZ MERKEZİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ OPERASYON MERKEZİ

BAŞBAKANLIK

SAĞLIK BAKANLIĞISAĞLIK BAKANLIĞI

VALİLİK

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

ULUSAL PANDEMİ İZLEME KURULU

İL PANDEMİ İZLEME KURULU

İNFLUENZA PANDEMİSİNDE YÖNETİM SİSTEMİ

04/20/23 60

Page 61: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

MÜSTEŞAR(BAŞKAN)

MÜSTEŞAR(BAŞKAN)

KURUMLARARASIKOORDİNASYON

BİRİMİ

KURUMLARARASIKOORDİNASYON

BİRİMİ

SÜRVEYANSBİRİMİ

SÜRVEYANSBİRİMİ

LOJİSTİKHİZMETLER

BİRİMİ

LOJİSTİKHİZMETLER

BİRİMİ

HASTANEHİZMETLERİ

BİRİMİ

HASTANEHİZMETLERİ

BİRİMİ

ULUSLAR ARASIİLİŞKİLER

BİRİMİ

ULUSLAR ARASIİLİŞKİLER

BİRİMİ

BASIN VEHALKLA

İLİŞKİLERBİRİMİ

BASIN VEHALKLA

İLİŞKİLERBİRİMİ

GENEL İDARİ HİZMETLER

BİRİMİ

GENEL İDARİ HİZMETLER

BİRİMİ

TERCÜMEBÜROSU

TERCÜMEBÜROSU

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ

GENEL MÜDÜRÜ(BAŞKAN

YARDIMCISI)

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ

GENEL MÜDÜRÜ(BAŞKAN

YARDIMCISI)

TEDAVİ HİZMETLERİ

GENEL MÜDÜRÜ(BAŞKAN

YARDIMCISI)

TEDAVİ HİZMETLERİ

GENEL MÜDÜRÜ(BAŞKAN

YARDIMCISI)

SAĞLIK BAKANLIĞIOPERASYON MERKEZİ

04/20/23 61

Page 62: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

SAĞLIK BAKANLIĞI OPERASYON MERKEZİ

BAŞKAN : MÜSTEŞAR

BAŞKAN YARDIMCISI : TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ

BAŞKAN YARDIMCISI : TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ

KURUMLARARASI KOORDİNASYON BİRİMİ: TSHGM – SAVUNMA SEK.

SÜRVEYANS BİRİMİ : TSHGM – RSHMB – HSSGM – AÇSAPGM – BİDB

LOJİSTİK HİZMETLER BİRİMİ : TSHGM – İMİDB – İEGM – RSHMB

HASTANE HİZMETLERİ İZLEME BİRİMİ : TSHGM – THGM

BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER BİRİMİ : TSHGM – BASIN MÜŞAVİRLİĞİ

ULUSLARARASI İLİŞKİLER BİRİMİ : TSHGM – DİDB - ABKDB

TERCÜME BÜROSU : TSHGM – ABKDB – DİDB

GENEL İDARİ HİZMETLER BİRİMİ : TSHGM – İMİDB – BİDB

04/20/23 62

Page 63: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

ULUSAL PANDEMİ İZLEME KURULUSAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞARI

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ

TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ

REFİK SAYDAM HIFZISIHHA MERKEZİ BAŞKANI

HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK GENEL MÜDÜRÜ

HALK SAĞLIĞI ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ

ENFEKSİYON HAST. ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ

KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ

ÇOCUK ENFEKSİYON HASTALIKLARI BİLİM DALI ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ

GÖĞÜS HASTALIKLARI ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ

ACİL TIP ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ

KONU İLE İLGİLİ DİĞER UZMANLAR (İSMEN TERCİH)

04/20/23 63

Page 64: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜOPERASYON MERKEZİ

İL SAĞLIKMÜDÜRÜ(BAŞKAN)

İL SAĞLIKMÜDÜRÜ(BAŞKAN)

KURUMLARARASIKOORDİNASYON

SORUMLUSU

KURUMLARARASIKOORDİNASYON

SORUMLUSU

SÜRVEYANSBİRİMİ

SÜRVEYANSBİRİMİ

LOJİSTİKHİZMETLER

BİRİMİ

LOJİSTİKHİZMETLER

BİRİMİ

HASTANEHİZMETLERİ

BİRİMİ

HASTANEHİZMETLERİ

BİRİMİ

BASIN VEHALKLA

İLİŞKİLERBİRİMİ

BASIN VEHALKLA

İLİŞKİLERBİRİMİ

GENEL İDARİ HİZMETLER

BİRİMİ

GENEL İDARİ HİZMETLER

BİRİMİ

İL SAĞLIKMÜDÜR

YARDIMCISI(BAŞKAN

YARDIMCISI)

İL SAĞLIKMÜDÜR

YARDIMCISI(BAŞKAN

YARDIMCISI)

04/20/23 64

Page 65: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ OPERASYON MERKEZİ

BAŞKAN : İL SAĞLIK MÜDÜRÜBAŞKAN YARDIMCISI : İL SAĞLIK MÜDÜR YARDIMCISIKURUMLARARASI

KOORDİNASYON SORUMLUSU : İL SAĞLIK MD. YRD.

SÜRVEYANS HİZMETLERİ : BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

SAĞLIK OCAKLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

İSTATİSTİK ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

LOJİSTİK HİZMETLER : İDARİ VE MALİ İŞLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

SAĞLIK OCAKLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

İLAÇ VE ECZACILIK ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

ÇEVRE SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

HASTANE HİZMETLERİ : YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

AÇSAP ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

112 VE ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER : BASIN BÜROSU

AÇSAP ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

EĞİTİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

GENEL İDARİ HİZMETLER : İDARİ VE MALİ İŞLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

04/20/23 65

Page 66: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İL PANDEMİ İZLEME KURULU

İL SAĞLIK MÜDÜRÜ

BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRÜ

HASTANE BAŞHEKİMLERİ

ENFEKSİYON HAST. ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ UZMANLARI

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI UZMANLARI

ÇOCUK ENFEKSİYON HASTALIKLARI UZMANLARI

GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANLARI

HALK SAĞLIĞI UZMANLARI

ACİL TIP UZMANLARI

KONU İLE İLGİLİ DİĞER UZMANLAR (İSMEN TERCİH)

04/20/23 66

Page 67: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

PANDEMİ DURUMUNDA PANDEMİ DURUMUNDA KURUM VE KURULUŞLARINKURUM VE KURULUŞLARINGÖREV VE SORUMLULUKLARIGÖREV VE SORUMLULUKLARI

SAĞLIK BAKANLIĞISAĞLIK BAKANLIĞIMERKEZ TEŞKİLATIMERKEZ TEŞKİLATI

04/20/23 67

Page 68: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Pandemi planlamasında ve pandemi durumunda ana sorumlu kuruluştur. Diğer kurumların çalışmalarında koordinatör olarak görev alacaktır. Operasyonel ve stratejik planlama bu kurum tarafından gerçekleştirilecektir.

Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görevleri;

Pandemi planlarının hazırlanması Bakanlık üst düzey ve Başbakanlık Kriz Yönetim

Merkezi ile işbirliğinin sağlanması Pandemi İzleme Kurulunun oluşturulması ve

sekretaryasının yürütülmesi04/20/23 68

Page 69: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Kurumların görev planlamasının yapılması

İl düzeyindeki hazırlıkların yapılması Lojistik planlamanın yapılması Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi Tatbikatların yapılması Verilerin değerlendirilmesi Operasyon Merkezinin oluşturulması ve

yürütülmesi Hizmetlerin sunulmasında liderlik

yapılması ve koordinasyonun sağlanması04/20/23 69

Page 70: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

REFİK SAYDAM HIFZISIHHA MERKEZİ BAŞKANLIĞI

Laboratuvar hizmetlerinin planlanması Merkez ve il düzeyinde laboratuvarların

kapasitelerinin geliştirilmesi Uluslararası referans laboratuvarlarla

iletişimin sağlanması Laboratuvar rehberlerinin hazırlanması Bilimsel araştırmalara destek sağlanması TSHGM tarafından düzenlenecek saha

çalışmalarına katkı sağlanması

04/20/23 70

Page 71: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIKGENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Sınır kapılarında gerekli sağlık önlemlerinin alınması

Uluslararası Sağlık Tüzüğü gereği diğer ülkelerdeki kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılması

Bilimsel çalışmalara destek sağlanması Sınır kapılarında giriş ve çıkış yapan

insanlar için, pandemi konusunda broşür hazırlanması

04/20/23 71

Page 72: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hastane hazırlıklarının TSHGM ile işbirliği içinde tamamlanması

Seyyar hastane ve kamu binalarının lojistik ihtiyaçlarının belirlenmesi

Yoğun bakım ünitelerinin hazırlıklı hale getirilmesi

Tatbikatlar için TSHGM ile işbirliği yapılması

04/20/23 72

Page 73: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

PANDEMİ DURUMUNDA PANDEMİ DURUMUNDA KURUM VE KURULUŞLARINKURUM VE KURULUŞLARINGÖREV VE SORUMLULUKLARIGÖREV VE SORUMLULUKLARI

SAĞLIK BAKANLIĞISAĞLIK BAKANLIĞITAŞRA TEŞKİLATITAŞRA TEŞKİLATI

04/20/23 73

Page 74: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

VALİLİKLER

İl Kriz Merkezinin oluşturulması İl Hıfzısıhha Kurulunun kararlarının

uygulanması Karantina, izolasyon, okul ve işyeri

kapatma, tatil edilme gibi uygulamaların gerçekleştirilmesi

Toplum düzeninin sağlanması, sağlık kuruluşlarında gerekli güvenlik önlemlerinin alınması

Hastane olarak kullanılacak kamu binaları ve seyyar hastanelerin hazırlanması

04/20/23 74

Page 75: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİ İl Pandemi planlarının hazırlanması Bakanlık ve Valilik ile işbirliğinin

sağlanması İl Pandemi İzleme Kurulunun

oluşturulması ve sekretaryasının yürütülmesi

İl içinde kurumların görev planlamasının yapılması

İl düzeyindeki hazırlıkların yapılması Lojistik planlamanın yapılması

04/20/23 75

Page 76: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİ Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi Tatbikat yapılması Verilerin toplanması ve

değerlendirilmesi İl Operasyon Merkezinin

oluşturulması ve yürütülmesi Hizmetlerin sunulmasında liderlik

yapılması ve koordinasyonun sağlanması

Hastane organizasyonunun yapılması Sevk sisteminin oluşturulması

04/20/23 76

Page 77: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARI

Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi

Kurumsal sağlık hizmetlerinin sunulması

Sevk zinciri ve triaj uygulaması

Salgın kontrol önlemlerinin uygulanması

Verilerin toplanması

Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

04/20/23 77

Page 78: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

İKİNCİ BASAMAK YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI

Hasta tanı ve tedavi protokollerinin uygulanması

Yataklı tedavi hizmetlerinin planlanması ve uygulanması

Hastane içi hizmet planlarının yapılması

Kurum içi enfeksiyon kontrol uygulamalarının yapılması

Verilerin toplanması Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

04/20/23 78

Page 79: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

EĞİTİM VE ARAŞTIRMAHASTANELERİ

Eğitim çalışmalarına destek verilmesi Pandemi ile ilgili bilimsel kurullara destek

sağlanması Hasta tanı ve tedavi protokollerinin uygulanması Yataklı tedavi hizmetlerinin planlanması ve

uygulanması Hastane içi hizmet planlarının yapılması Kurum içi enfeksiyon kontrol uygulamalarının

yapılması Verilerin toplanması Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

04/20/23 79

Page 80: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

PANDEMİ DURUMUNDA PANDEMİ DURUMUNDA KURUM VE KURULUŞLARINKURUM VE KURULUŞLARINGÖREV VE SORUMLULUKLARIGÖREV VE SORUMLULUKLARI

DİĞER SAĞLIK KURULUŞLARIDİĞER SAĞLIK KURULUŞLARI

04/20/23 80

Page 81: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

ÜNİVERSİTELER

Eğitim çalışmalarına destek verilmesi Pandemi ile ilgili bilimsel kurullara destek

sağlanması Hasta tanı ve tedavi protokollerinin uygulanması Yataklı tedavi hizmetlerinin planlanması ve

uygulanması Hastane içi hizmet planlarının yapılması Kurum içi enfeksiyon kontrol uygulamalarının

yapılması Verilerin toplanması Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

04/20/23 81

Page 82: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

S.B. DIŞI RESMİ KURUMLARIN SAĞLIK BİRİMLERİ

Kurumsal sağlık hizmetlerinin

sunulması

Sevk zinciri ve triaj uygulaması

Verilerin toplanması

Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

04/20/23 82

Page 83: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI

Sevk zinciri ve triaj uygulaması

Verilerin toplanması

Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

04/20/23 83

Page 84: PANDEMİ PLANLAMASININ İLKELERİ

04/20/23 84