79
Ñaëng Ñình Boâi NHAØ XUAÁT BAÛN NOÂNG NGHIEÄP BOÄ NOÂNG NGHIEÄP VAØ PHAÙT TRIEÅN NOÂNG THOÂN DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ PHOÅ CAÄP VAØ ÑAØO TAÏO PHUÏC VUÏ LAÂM NGHIEÄP VAØ NOÂNG NGHIEÄP VUØNG CAO (ETSP) SOÅ TAY Thaùng 8/ 2006

Pcd booklet vn

  • Upload
    cnn

  • View
    128

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Pcd booklet vn

Ñaëng Ñình Boâi

NHAØ XUAÁT BAÛN NOÂNG NGHIEÄP

BOÄÄ NOÂNG NGHIEÄP VAØ PHAÙT TRIEÅN NOÂNG THOÂNDÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ PHOÅ CAÄP VAØ ÑAØO TAÏO

PHUÏC VUÏ LAÂM NGHIEÄP VAØ NOÂNG NGHIEÄP VUØNG CAO (ETSP)

SOÅ TAY

Thaùng 8/ 2006

Page 2: Pcd booklet vn

SOÅ TAY

PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH

ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Ñaëng Ñình Boâi

DÖÏ AÙN HOÃ TRÔÏ PHOÅ CAÄP VAØ ÑAØO TAÏO PHUÏC VUÏ LAÂM NGHIEÄP VAØ NOÂNG NGHIEÄP VUØNG CAO (ETSP)

Page 3: Pcd booklet vn

Lôøi noùi ñaàuLôøi caùm ônPhaàn 1. Caùc khaùi nieäm vaø moät soá vaán ñeà cô baûn veà

phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo coù söï tham giaPhaàn 2. Höôùng daãn thöïc hieän tieán trình PCD

1. Böôùc 1: Phaân tích boái caûnh2. Böôùc 2: Phaùt trieån khung chöông trình ñaøo taïo

cuûa ngaønh hoïc3. Böôùc 3: Phaùt trieån chöông trình chi tieát4. Böôùc 4: Thöïc thi chöông trình ñaøo taïo môùi5. Böôùc 5: Ñaùnh giaù chöông trình ñaøo taïo

Phaàn 3. Moät soá lôïi ích töø tieán trình PCD trong Chöôngtrình Hoã trôï Laâm nghieäp Xaõ hoäi

Phaàn 4. Phuï luïc

Danh muïc caùc töø vieát taét

PCD Participatory Curriculum Development -Phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo coù söï tham gia

TNA Training Need Assessment – Ñaùnh giaù nhu caàuñaøo taïo

KSA Knowledge, Skill, Attitude - Kieán thöùc, kyõnaêng, thaùi ñoä

356

1416

26334149

5862

Muïc luïcMuïc luïc

Page 4: Pcd booklet vn

3SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Nhieäm vuï chung cuûa ngaønh giaùo duïc vaø caùc tröôøng laø tieáp tuïc thöïchieän toát yeâu caàu ñoåi môùi chöông trình, noäi dung vaø phöông phaùp ñaøotaïo. Chöông trình ñaøo taïo (curriculum) laø moät thaønh toá quan troïngquyeát ñònh chaát löôïng vaø hieäu quaû coâng taùc ñaøo taïo. Laøm theá naøoñeå thieát keá, giaûng daïy vaø ñaùnh giaù caùc chöông trình ñaøo taïo chaátlöôïng vaø hieäu quaû?

Moät trong nhöõng caâu traû lôøi cho caâu hoûi treân laø aùp duïng moät caùchtieáp caän môùi trong phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo. Töø tröôùc ñeán nay,taïi caùc tröôøng Ñaïi hoïc, Cao ñaúng, trung caáp chuyeân nghieäp vaø daïyngheà, xaây döïng chöông trình cho moät ngaønh, nhoùm ngaønh ngheà,nhoùm ngheà hoaëc moân hoïc chuû yeáu do moät nhoùm chuyeân gia, giaùovieân thöïc hieän vaø khoâng hoaëc ít coù söï tham gia cuûa ngöôøi hoïc, caùcbieân lieân quan vaø ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi söû duïng nguoàn nhaân löïcñöôïc ñaøo taïo. Vì vaäy, nhu caàu thöïc teá cuûa ngöôøi hoïc vaø cuûa xaõ hoäithöôøng khoâng ñöôïc phaûn aùnh trong chöông trình ñaøo taïo daãn tôùi söïhaïn cheá veà chaát löôïng vaø hieäu quaû trong ñaøo taïo.

Cuoán soå tay naøy höôùng daãn moät caùch tieáp caän môùi trong phaùt trieånchöông trình ñaøo taïo – Phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo coù söï thamgia. Noäi dung goàm ba phaàn chính: Phaàn 1 cung caáp nhöõng khaùinieäm vaø nhöõng vaán ñeà cô baûn lieân quan ñeán phaùt trieån chöông trìnhñaøo taïo coù söï tham gia. Phaàn 2 höôùng daãn thöïc hieän caùc böôùc trong

Lôøi noùi ñaàuLôøi noùi ñaàu

Page 5: Pcd booklet vn

chu trình phaùt trieån chöông trình coù söï tham gia vaø phaàn 3 giôùi thieäumoät soá lôïi ích töø quaù trình phaùt trieån chöông trình coù söï tham giatrong Chöông trình Hoã trôï Laâm nghieäp Xaõ hoäi (SFSP), moät chöôngtrình hôïp taùc phaùt trieån cuûa Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noângthoân (NN-PTNT) vaø Cô quan hôïp taùc phaùt trieån Thuïy Só (SDC) doHieäp hoäi Thuïy Só vì söï hôïp taùc phaùt trieån (Helvetas) thöïc hieän. Ngoaøira, phaàn phuï luïc seõ cung caáp caùc thoâng tin giuùp ngöôøi ñoïc hieåu roõtheâm caùc vaán ñeà trong ba phaàn chính.

Chuùng toâi hy voïng cuoán soå tay naøy seõ laø taøi lieäu boå ích ñoái vôùi caùccaùn boä quaûn lyù vaø giaùo vieân cuûa caùc tröôøng, cô sôû ñaøo taïo noùi chungvaø cuûa ngaønh Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân noùi rieâng trongcoâng taùc phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo, goùp phaàn naâng cao chaátlöôïng vaø hieäu quaû ñaøo taïo

Xin traân troïng giôùi thieäu.TS. Ñaëng Ñình Haûi

Phoù Vuï tröôûng, Vuï Toå chöùc Caùn boä

Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân

4 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Page 6: Pcd booklet vn

5SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Cuoán soå tay höôùng daãn naøy ñöôïc bieân soaïn döïa treân nhöõng taøi lieäu,tö lieäu vaø kinh nghieäm veà Phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo coù söï thamgia cuûa Chöông trình Hoã trôï Laâm nghieäp Xaõ hoäi (SFSP) vaø Döï aùn Hoãtrôï Phoå caäp vaø Ñaøo taïo (ETSP).

Chuùng toâi xin chaân thaønh caùm ôn PGS. TS. Baûo Huy, Tröôøng Ñaïihoïc Taây Nguyeân, Th.s. Pham Quang Vinh, Trung taâm Ñaøo taïo Laâmnghieäp Xaõ hoäi, tröôøng Ñaïi hoïc Laâm nghieäp Vieät Nam, oâng NguyeãnNgoïc Thuïy, caùn boä Vuï Toå chöùc Caùn boä, Boä NN&PTNT, ñaõ ñoùng goùpnhöõng yù kieán quyù baùu trong quaù trình bieân soaïn cuoán soå tay naøy.

Xin chaân thaønh caùm ôn söï ñoùng goùp tích cöïc cuûa oâng Nguyeãn TheáBaùch, Ñieàu phoái vieân, baø Ngoâ Thò Kim Yeán vaø baø Nguyeãn KimPhöông, caùn boä döï aùn Hoã trôï Phoå caäp vaø Ñaøo taïo (ETSP) trong vieächieäu ñính cuoán soå tay.

Söï hoã trôï cuûa ETSP do SDC taøi trôï, Chöông trình VocTech do Chínhphuû Haø Lan taøi trôï vaø Vuï Toå chöùc Caùn boä, Boä NN&PTNT veà taøichính cuõng nhö tö vaán laø yeáu toá quan troïng giuùp hoaøn thaønh vaø xuaátbaûn taøi lieäu naøy.

Chuùng toâi hy voïng nhaän ñöôïc phaûn hoài cuûa baïn ñoïc, ngöôøi söû duïngñeå cuoán soå tay coù theå ñöôïc hoaøn thieän hôn vaø chia seû roäng raõi tôùinhöõng ngöôøi quan taâm tôùi coâng taùc phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo. Xin göûi phaûn hoài tôùi Vaên phoøng Ñôn vò Quaûn lyù Döï aùn Hoã trôï Phoåcaäp vaø Ñaøo taïo (ETSP). Ñòa chæ: Nhaø G Khaùch saïn La Thaønh, 218Ñoäi Caán, Ba Ñình, Haø Noäi. Baïn ñoïc vaø ngöôøi söû duïng cuõng coù theåyeâu caàu baûn ñieän töû (daïng PDF) cuûa cuoán soå tay naøy thoâng qua ñòachæ treân.

Traân troïng

Taùc giaû.

Lôøi caûm ônLôøi caûm ôn

Page 7: Pcd booklet vn

6 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏOCOÙ SÖÏ THAM GIA (PCD) – CAÙC KHAÙINIEÄM VAØ MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN

PHAÀ

N 1

Page 8: Pcd booklet vn

7SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Chöông trình ñaøo taïo laø “taát caû caùc hoaït ñoäng maø ngöôøi hoïc caànthöïc hieän ñeå theo hoïc heát khoaù hoïc vaø ñaït ñöôïc muïc ñích toångtheå”. Nhö vaäy chöông trình ñaøo taïo khoâng chæ laø baûn lieät keâ noäidung caàn ñaøo taïo maø laø toaøn boä quaù trình ñi ñeán ñích cuûa ngöôøihoïc. Khaùi nieäm naøy nhaán maïnh vaøo ngöôøi hoïc vaø laáy ngöôøi hoïclaøm trung taâm cho caû quaù trình giaûng daïy, ñaøo taïo.

Phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo laø quaù trình laäp keá hoaïch vaøhöôùng daãn vieäc hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïc (Bao goàm caû caùc hoaïtñoäng trong vaø ngoaøi lôùp hoïc) do ñôn vò ñaøo taïo tieán haønh.Coù boán hoaït ñoäng chính caàn ñöôïc thöïc hieän trong phaùt trieån chöôngtrình ñaøo taïo.

Ñoù laø:Xaùc ñònh ngöôøi hoïc caàn gì hoaëc muoán hoïc gì veà kieán thöùc,kyõ naêng vaø thaùi ñoä (KSA).Xaùc ñònh hình thöùc hoïc taäp phuø hôïp vaø caùc ñieàu kieän hoãtrôï vieäc hoïc taäp.Tieán haønh giaûng daïy vaø ñaùnh giaù vieäc hoïc taäp.Chænh söûa chöông trình ñaøo taïo thöôøng xuyeân sao cho phuøhôïp vôùi nhu caàu hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïc.

Do vaäy, ôû ñaây söû duïng thuaät ngöõ “phaùt trieån chöông trình ñaøotaïo” khoâng phaûi laø “xaây döïng chöông trình ñaøo taïo” bôûi töø “phaùttrieån” bao haøm caû söï thay ñoåi, boå sung lieân tuïc trong chöông trìnhgiaûng daïy ñeå giuùp vieäc hoïc coù hieäu quaû, ñaùp öùng nhu caàu cuûacaùc caù nhaân, toå chöùc hay coäng ñoàng.

Chöông trình ñaøo taïo

Phaùt trieånchöông trình

ñaøo taïo

Page 9: Pcd booklet vn

8 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Caùch tieáp caän heä thoáng: Theo caùch tieáp caän naøy, moïi ngöôøihoïc ñöôïc giaû ñònh laø coù nhu caàu nhö nhau, tröôùc khi ñöôïc ñaøotaïo, hoï coù ñaàu vaøo nhö nhau vaø khi toát nghieäp hoï ñaït ñöôïccuøng moät keát quaû töông töï. Vì vaäy, chæ caàn moät nhoùm ngöôøi(Moät soá chuyeân gia) bieân soaïn chöông trình ñaøo taïo vaø quyñònh aùp duïng thoáng nhaát chöông trình naøy trong caùc ñôn vòñaøo taïo lieân quan.

Caùch tieáp caän coù söï tham gia: Caùch tieáp caän naøy cho raèng,moïi ngöôøi hoïc hoaøn toaøn khaùc nhau ngay töø ñieåm xuaát phaùt.Trong khi hoïc, hoï seõ thay ñoåi thoâng qua töông taùc vôùi caùcnhoùm lieân quan khaùc nhau. Vieäc xaây döïng chöông trình ñaøotaïo seõ tieán haønh vôùi söï tham gia cuûa taát caû caùc nhoùm lieânquan tuyø theo nguoàn löïc vaø moái quan taâm cuûa moãi nhoùm ñoù.

Hình 1 moâ taû chu trình phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo coù söï thamgia. Chu trình naøy goàm 5 böôùc, thöôøng baét ñaàu baèng phaân tíchboái caûnh, ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo ñeán phaùt trieån khung chöôngtrình, xaây döïng chöông trình chi tieát, thöïc hieän giaûng daïy, xaâydöïng heä thoáng ñaùnh giaù chöông trình ñaøo taïo. Caùc böôùc trong quaùtrình naøy coù moái lieân heä chaët cheõ vôùi nhau. Neáu moät böôùc thayñoåi thì cuõng phaûi chænh söûa vaø thích öùng caùc böôùc tieáp theo.

Phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo laø moät chu trình kheùp kín, khoâng coùböôùc keát thuùc. Ñieàu quan troïng laø moãi böôùc phaûi ñöôïc giaùm saùt vaøñaùnh giaù ngay töø ñaàu.

Moãi böôùc trong chu trình bao goàm moät soá hoaït ñoäng. Tuy nhieânsoá löôïng caùc hoaït ñoäng phuï thuoäc vaøo boái caûnh, ñieàu kieän thöïcteá cuûa chính ñôn vò ñaøo taïo. Ñôn vò ñaøo taïo coù theå theâm hoaëc bôùtcaùc hoaït ñoäng trong moãi böôùc sao cho quaù trình phaùt trieån chöôngtrình khaû thi vaø coù hieäu quaû nhaát.

Trong chu trình phaùt trieån chöông trình, caùc nhoùm lieân quan ñöôïcñaët giöõa nhaèm nhaán maïnh söï tham gia trong suoát quaù trình phaùt

Hieän coù hai caùch tieáp caän

phaùt trieån chöông trình

Chu trình phaùt trieån

chöông trình coù söï

tham gia

Page 10: Pcd booklet vn

9SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

trieån chöông trình ñaøo taïo. Tuy nhieân, caàn löu yù laø möùc ñoä thamgia cuûa caùc beân lieân quan trong töøng giai ñoaïn cuûa chu trình caànñöôïc toå coâng taùc phaùt trieån chöông trình vaø chính caùc nhoùm lieânquan xaùc ñònh.

HÌNH 1 - Chu trình phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo coù söï tham gia

Page 11: Pcd booklet vn

Caùc beân lieân quan trong PCD

10 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Caùc beân lieân quan trong phaùt trieån chöông trình laø nhöõng nhoùmngöôøi hay caù nhaân coù moái quan taâm veà ñaøo taïo hoaëc laø nhöõngngöôøi höôûng lôïi töø quaù trình giaûng daïy (ví duï: giaûng vieân, nhaøquaûn lyù, sinh vieân, noâng daân v.v…)

Coù theå chia caùc beân lieân quan thaønh nhoùm beân trong vaø nhoùmbeân ngoaøi. Nhoùm beân trong bao goàm caùc beân lieân quan tham giahoaëc chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa quaù trình ñaøo taïo vaø naèm trongñôn vò ñaøo taïo. Nhoùm beân ngoaøi bao goàm caùc beân lieân quan naèmngoaøi ñôn vò ñaøo taïo, khoâng tham gia tröïc tieáp hoaëc chòu aûnhhöôûng tröïc tieáp cuûa quaù trình ñaøo taïo.

Baûng 1 lieät keâ caùc beân lieân quan trong phaùt trieån chöông trình ñaøo taïocoù söï tham gia.

Caùc beân lieân quan

trong PCD

Page 12: Pcd booklet vn

Caùc nhaø laøm chính saùchCaùc nhaø quaûn lyù giaùo duïc, ñaøo taïo caáp Boä, tænh, huyeänCaùc chuyeân gia veà giaùo duïc vaø ñaøo taïoCaùc cô quan/ cô sôû söû duïng nguoàn nhaân löïc ñöôïcñaøo taïoKhaùch haøng: phuï huynh hoïc sinh, noâng daân,coäng ñoàng,…Nhaø taøi trôïCöïu sinh vieân/ hoïc sinhCaùc toå chöùc phi chính phuû, caùc toå chöùc xaõ hoäiNhaø xuaát baûn saùch

Caùc nhaø quaûn lyù ñaøotaïo caáp tröôøng/ ñôn vòGiaûng vieân, ñaøo taïo vieânSinh vieân, hoïc sinhNhoùm vieát chöông trìnhKyõ thuaät vieân vaønhöõng ngöôøi phuïc vuïgiaûng daïy, ñaøo taïo.

BAÛNG 1 - Danh saùch caùc beân lieân quan trong PCD

Beân ngoaøi Beân trong

11SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Moãi ngaønh hoïc trong moãi boái caûnh khaùc nhau coù caùc beân lieân quankhaùc nhau. Tham gia vaøo phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo, moãi beânlieân quan coù nhöõng moái quan taâm khaùc nhau (Ví duï: Giaûng vieân haysinh vieân/ hoïc sinh quan taâm nhieàu hôn tôùi coâng vieäc giaûng daïy ñöôïcthöïc hieän nhö theá naøo trong khi nhaø quaûn lyù ñaøo taïo hay ñôn vò söûduïng nguoàn nhaân löïc ñöôïc ñaøo taïo laïi quan taâm nhieàu tôùi keát quaû ñaàura cuûa saûn phaåm ñaøo taïo-chaát löôïng sinh vieân/ hoïc sinh).Ngoaøi ra, khoâng phaûi möùc ñoä tham gia cuûa caùc beân lieân quan ñeàunhö nhau trong caùc giai ñoaïn khaùc nhau cuûa quaù trình phaùt trieånchöông trình. Tuyø thuoäc vaøo nguoàn löïc coù saün, moái quan taâm, möùcñoä quan troïng hay vai troø cuûa caùc beân lieân quan maø ñaûm baûo söïtham gia cuûa hoï cho phuø hôïp trong moãi giai ñoaïn.

Laø chöông trình cô baûn cuûa moät ngaønh hoïc hay nhoùm ngaønh hoïcdo Hoäi ñoàng tö vaán chöông trình cuûa nhoùm ngaønh vaø ngaønh xaâydöïng vaø ñöôïc cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc veà ñaøo taïo pheâ duyeät.Döïa treân chöông trình khung, caùc tröôøng/ ñôn vò ñaøo taïo phaùttrieån khung chöông trình ñaøo taïo cuï theå cho tröôøng/ ñôn vò mình.

Chöôngtrình khung

Page 13: Pcd booklet vn

12 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Chöông trình khung cuûa moät ngaønh hoaëc nhoùm ngaønh thöôøng baogoàm caùc noäi dung nhö sau:

- Muïc tieâu toång theå cuûa ngaønh hoaëc nhoùm ngaønh- Nôi ngöôøi hoïc toát nghieäp coù theå laøm vieäc vaø chöùc naêng

cuûa hoï - Kieán thöùc, kyõ naêng, thaùi ñoä hoï caàn coù ñeå thöïc hieän toát caùc

chöùc naêng naøy- Thieát keá toång theå cuûa chöông trình giaûng daïy bao goàm

danh saùch cuûa caùc moân hoïc taïo neân kieán thöùc chính vaø côbaûn cuûa ngaønh

- Caùc khuyeán nghò veà phöông phaùp giaûng daïy- Caùc höôùng daãn veà quy trình ñaùnh gia- Caùc höôùng daãn söû duïng chöông trình khung ñeå thieát keá

khung chöông trình giaûng daïy cuï theå

Page 14: Pcd booklet vn

13SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Hoäi thaûo phaân tích caùc beân lieân quan

Page 15: Pcd booklet vn

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

TIEÁN TRÌNH PCD

PHAÀ

N 2

Phaàn naøy höôùng daãn veà tieán trình vaø phöông phaùp phaùt trieån chöôngtrình ñaøo taïo cho moät ngaønh hoïc cuûa moät ñôn vò ñaøo taïo. Trong tröôønghôïp ngaønh hoïc ñoù ñaõ coù chöông trình khung do Boä Giaùo duïc vaø Ñaøotaïo hoaëc Toång cuïc daïy ngheà xaây döïng vaø pheâ duyeät, ñôn vò ñaøo taïocoù theå aùp duïng tieán trình naøy ñeå phaùt trieån khung chöông trình ñaøotaïo ngaønh cho tröôøng mình. Thaäm chí neáu ñöôïc pheùp coù theå vi chænhlaïi chöông trình khung cho phuø hôïp vôùi boái caûnh, ñieàu kieän vaø muïctieâu ñaøo taïo ngaønh hoïc ñoù cuûa tröôøng. Trong tröôøng hôïp khoâng coù moätchöông trình khung nhö vaäy, ñôn vò ñaøo taïo aùp duïng tieán trình naøy ñeåchænh söûa chöông trình ñaõ coù cuûa moät ngaønh hoïc hoaëc phaùt trieånchöông trình ñaøo taïo cho moät ngaønh môùi cuûa ñôn vò mình.

14 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Page 16: Pcd booklet vn
Page 17: Pcd booklet vn

16 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

1 Böôùc 1: Phaân tích boái caûnh

Böôùc naøy coù 3 hoaït ñoäng chính:• Thaønh laäp toå coâng taùc • Hoäi thaûo khôûi xöôùng vaø phaân tích caùc beân lieân quan• Ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo

Böôùc ñaàu tieân trong tieán trình PCD laø cô sôû ñaøo taïo phaûi thaønh laäpmoät toå coâng taùc veà phaùt trieån chöông trình. Thaønh vieân cuûa toå baogoàm moät soá giaùo vieân coù chuyeân moân veà moân hoïc ñöôïc phaùt trieånchöông trình, caùn boä phoøng ñaøo taïo. Toå tröôûng cuûa toå coâng taùc phaûilaø caùn boä laõnh ñaïo cuûa cô sôû ñaøo taïo.

Ñaàu vaøo quan troïng cho toå coâng taùc vaø nhöõng ngöôøi laøm chöôngtrình laø caùc khoùa taäp huaán veà phöông phaùp Phaùt trieån chöông trìnhcoù söï tham gia (PCD), giaùm saùt vaø ñaùnh giaù (M&E), ñaùnh giaù nhucaàu ñaøo taïo (TNA), phaùt trieån vaät lieäu giaûng daïy vaø phöông phaùpgiaûng daïy laáy hoïc vieân laøm trung taâm (LCTM) hay phöông phaùpgiaûng daïy tích cöïc nhaèm ñaûm baûo caùc thaønh vieân trong toå coâng taùccoù ñaày ñuû naêng löïc ñeå thöïc hieän chu trình PCD thaønh coâng.

Ñeå hoäi thaûo ñöôïc thaønh coâng, caàn chuaån bò kyõ veà:

1.2 Hoäi thaûo khôûi xöôùng vaø phaân tích caùc beân lieân quan

1.1 Thaønh laäp toå coâng taùc

Page 18: Pcd booklet vn

17SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Toå chöùc hoäi thaûo phaûi phuø hôïp sao cho caùc ñoái töôïng ñöôïc môøiñeàu coù theå tham gia. Hoäi thaûo neân ñöôïc toå chöùc trong hai ngaøylaø phuø hôïp.

Phaûi ñaûm baûo ñòa ñieåm thuaän tieän, khoâng gian cuûa phoøng hoïpphaûi yeân tónh, khoâng bò caùc taùc ñoäng beân ngoaøi vaø ñuû roäng ñeå toåchöùc caùc cuoäc thaûo luaän nhoùm. Neân toå chöùc hoäi thaûo xa nôi laømvieäc thöôøng ngaøy cuûa caùc thaønh vieân tham gia ñeå ñaûm baûo söïtham gia ñaày ñuû.

Hoäi thaûo bao goàm nhoùm coâng taùc veà phaùt trieån chöông trình, ñaïidieän cuûa Ban Giaùm hieäu hoaëc Ban Quaûn lyù cô sôû ñaøo taïo, ñaïi dieäncuûa Phoøng Ñaøo taïo vaø moät soá phoøng ban lieân quan, caùc tröôûng khoavaø ñaïi dieän cuûa caùc toå chöùc nhö caùc cô quan caáp tænh, cô quan hoaëcñôn vò söû duïng lao ñoäng, cöïu sinh vieân/ hoïc sinh,…

Thoâng thöôøng, 1-2 ngöôøi thuoäc toå coâng taùc coù nhieàu kinh nghieämveà PCD neân thuùc ñaåy hoäi thaûo naøy.

1. Thoáng nhaát khaùi nieäm vaø tieán trình Phaùt trieån chöôngtrình ñaøo taïo coù söï tham gia (PCD)

2. Phaân tích boái caûnh vaø hieän traïng phaùt trieån chöông trình3. Phaân tích caùc beân lieân quan4. Laäp keá hoaïch haønh ñoäng cho caùc böôùc tieáp theo

Thôøi gian

Ñòa ñieåm

Thaønh vieân tham gia

Thuùc ñaåy hoäi thaûo

Muïc tieâu cuûa hoäi thaûo

Hoäi thaûo khôûi xuôùng & phaân tích caùc beân lieân quan

Page 19: Pcd booklet vn

18 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Maùy chieáu,maøn chieáuhoaëc giaáy Ao.

Baûng ghim,theû maøu, giaáyAo , buùt vieát

Maùy chieáu

Baûng ghimhoaëc baûng nhoûcoù chaân hoaëcgiaáy Ao theûmaøu, buùt, giaáy

Giaáy Ao, baûngghim hoaëcbaûng nhoû coùchaân , theûmaøu, buùt vieát

Giaáy Ao, baûngghim hoaëcbaûng nhoû coùchaân, theû maøuvaø buùt

Maùy chieáu

STT Noäi dung Caâu hoûi Phöông Vaät lieäu Thôøi gian thaûo luaän phaùp döï kieán

Giôùi thieäu, muïc ñích,muïc tieâu vaø chöôngtrình hoäi thaûoGiôùi thieäu thaønh vieân

Phaân tích hieän traïngphaùt trieån chöôngtrình ñaøo taïo

Thoáng nhaát veà khaùi nieämchöông trình ñaøo taïo vaøphaùt trieån chöông trìnhñaøo taïo coù söï tham gia

Phaân tích caùc beân lieânquan trong PCD

AÙp duïng PCD trongboái caûnh hieän taïi cuûañôn vò ñaøo taïo

Keá hoaïch hoaït ñoängcho caùc böôùc cuûa chutrình phaùt trieånchöông trình

Toång keát vaø ñaùnh giaùhoäi thaûo

Chuùng ta ñaõphaùt trieånchöông trìnhnhö theá naøo?Ai xaây döïngchöông trình?

1. Nhöõng ailieân quan ñeánPCD?2. Vai troø cuûahoï trong moãiböôùc cuûa chutrình PCD?

Phaùt trieånchöông trìnhnhö theá naøotrong ñieàukieän cô sôû cuûachuùng ta?

Caùc hoaït ñoängcaàn thöïc hieäntrong xaây döïngchöông trình laøgì? Ai laøm? Khinaøo laøm vaøtrong bao laâu?Ñòa ñieåm ôûñaâu? Ai chòutraùch nhieämchính? Caànnhöõng hoã trôï/chuaån bò gì?

Ngöôøi thuùc ñaåytrình baøy baèngmaùy chieáu hoaëcbaèng giaáy Ao

Thaûo luaännhoùm

Trình baøy vaøthaûo luaän toaøntheå

Thaûo luaännhoùm hoaëcthuùc ñaåy thaûoluaän toaøn theåcaâu hoûi 1 vaøchia nhoùm traûlôøi caâu hoûi 2

Thaûo luaännhoùmChia nhoùmthaûo luaän vaøtrao ñoåi toaøntheå

Thaûo luaännhoùm hoaëctoaøn theå

Trình baøy

15-20 phuùt

90 phuùt (30phuùt thaûoluaän, 30 phuùttrình baøy vaø30 phuùt toångkeát)60 phuùt (45phuùt trình baøyvaø 15 phuùtthaûo luaänchung)20 phuùt chocaâu hoûi 1, 60phuùt cho caâuhoûi 2, 30 phuùttrình baøy keátquaû caùc nhoùmvaø 30 phuùt toånghôïp keát quaû

45 phuùt thaûoluaän vaø 30phuùt trìnhbaøy, 30 phuùttoång hôïp vaøthoáng nhaát

60 phuùt chothaûo luaän, 30phuùt trình baøykeát quaû vaø 20phuùt toång hôïp

15 phuùt

1

2

3

4

5

6

7

BAÛNG 2 - Gôïi yù moät soá noäi dung cho hoäi thaûo khôûi xöôùng vaø phaân tích caùcbeân lieân quan, caâu hoûi thaûo luaän, phöông phaùp, vaät lieäu vaø thôøi gian döï kieán

Page 20: Pcd booklet vn

19SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

1.3 Ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo (TNA)

Ñeå coù ñöôïc moät chöông trình ñaøo taïo hieäu quaû,nhaát thieát phaûi xaùc ñònh “saûn phaåm ñaàu ra” cuûaquaù trình ñaøo taïo laø gì? “Saûn phaåmñaàu ra” ôû ñaây laø sinh vieân hay hoïcvieân toát nghieäp coù caùc kieán thöùc,kyõ naêng vaø thaùi ñoä (KSA) caàn thieát.Ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo laø nhaèmxaùc ñònh caùc kieán thöùc, kyõ naêng vaøthaùi ñoä maø ngöôøi hoïc sau khi hoïcxong caàn coù.

Xaùc ñònh nhu caàu ñaøo taïo cuûa ngöôøi hoïc veà kieán thöùc, kyõ naêngvaø thaùi ñoä.

Xaùc ñònh ñöôïc ngheà nghieäp hay coâng vieäc cuûa ngöôøi hoïcsau khi toát nghieäp.Xaùc ñònh vaø taøi lieäu hoùa caùc nhu caàu ñaøo taïo cuûa ngöôøi

Baûng 2 chæ gôïi yù moät soá noäi dung trong chöông trình hoäi thaûo khôûixöôùng vaø phaân tích caùc beân lieân quan. Khi aùp duïng, tuyø theo ñieàukieän vaø boái caûnh hoäi thaûo, coù theå theâm hoaëc bôùt moät soá caâu hoûihoaëc thay ñoåi phöông phaùp aùp duïng. Ví duï: Ñöa theâm hoaït ñoängxaùc ñònh mong ñôïi cuûa thaønh vieân hoäi thaûo tröôùc khi giôùi thieäu muïctieâu, chöông trình hoaëc xen keõ moät soá hoaït ñoäng khôûi ñoäng. Söï linhhoaït cuûa ngöôøi thuùc ñaåy vaø ngöôøi toå chöùc hoäi thaûo seõ laøm cho hoäithaûo sinh ñoäng vaø thaønh coâng.

BAÛNG 3 - Maãu keá hoaïch haønh ñoäng cho caùc hoaït ñoäng trong chu trình PCD

HOAÏTÑOÄNG

AI LAØM? KHINAØO VAØBAOLAÂU?

ÔÛ ÑAÂU? AI CHÒUTRAÙCHNHIEÄMCHÍNH?

CAÀN HOÃ TRÔÏHAY CHUAÅN BÒGI?

Muïc ñích

Keát quaû mong ñôïi

Ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo

Page 21: Pcd booklet vn

20 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

hoïc veà kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä Phaân loaïi hoaëc nhoùm caùc nhu caàu ñaøo taïo

Caùc thaønh vieân cuûa toå coâng taùc PCD phaûi ñoùng vai troø noøng coáttrong TNA. Moät ñieàu quan troïng laø nhoùm TNA ñaõ ñöôïc taäp huaánveà TNA (caùch xaây döïng baûng hoûi, kyõ naêng phoûng vaán vaø thuthaäp, xöû lyù thoâng tin thu thaäp ñöôïc) hoaëc ñöôïc höôùng daãn bôûimoät hoaëc vaøi ngöôøi ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm veà TNA. Soá löôïngthaønh vieân tham gia ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo tuyø thuoäc vaøo quymoâ ñaùnh giaù vaø nguoàn löïc coù saün. Coù theå chia laøm nhieàu nhoùmnhoû thöïc hieän phoûng vaán hoaëc thu thaäp thoâng tin ôû caùc ñoái töôïngkhaùc nhau. Moãi nhoùm naøy caàn ít nhaát 2 ngöôøi trong ñoù coù moätngöôøi thuoäc nhoùm noøng coát phaùt trieån chöông trình.

Thaønh vieân thöïc hieän

Tieán trình thöïc hieän

STT Hoaït ñoäng Caùch thöïc hieän Keát quaû mong ñôïi Thôøi gian

Thieát laäp nhoùm TNA

Chuaån bò boä caâu hoûicho caùc beân lieân quan

Chænh söûa boä caâu hoûi

Khaûo saùt

Phaân tích keát quaûkhaûo saùt

Taøi lieäu hoùa keát quaû

Laõnh ñaïo cuûa ñôn vòñaøo taïo quyeát ñònhthaønh laäp nhoùm TNA

Chia coâng vieäc chotöøng thaønh vieân nhoùm

Hoïp nhoùm TNA

Nhoùm TNA phoûngvaán moät soá beân lieânquan

Nhoùm TNA laøm vieäckhi ñaõ coù caùc thoâng tintöø caùc baûng caâu hoûi

Ñöôïc thaønh laäp moätcaùch chính thöùc

Xaây döïng ñöôïc boä caâuhoûi

Coù ñöôïc boä caâu hoûichính thöùc

Caùc thoâng tin ñöôïcghi laïi vaø ñöôïc phaânloaïi theo chuû ñeà

àKeát quaû TNA ñöôïcphaân tích vaø thoángnhaùt

Baùo caùo TNA ñöôïc chia seû

2 ngaøy

1 ngaøy

6-7 ngaøy

3 ngaøy

Khoaûng1ngaøy

1

2

3

4

5

6

Baûng 4 trình baøy caùc böôùc tieán haønh TNA, caùch thöïc hieän moãiböôùc, keát quaû mong ñôïi vaø thôøi gian caàn thieát cho moãi böôùc

BAÛÛNG 4 - Gôïi yù tieán trình thöïc hieän TNA

Page 22: Pcd booklet vn

21SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Coù nhieàu phöông phaùp thöïc hieän TNA, tuy nhieân, phöông phaùp ñôngiaûn vaø ít toán keùm nhaát laø phoûng vaán söû duïng boä caâu hoûi. Sau ñaâylaø moät soá gôïi yù khi thöïc hieän khaûo saùt TNA baèng boä caâu hoûi:

1. Chuaån bò boä caâu hoûi vaø maãu bieåuXaây döïng moãi boä baûng hoûi rieâng cho moãi nhoùm ñoái töôïng phoûngvaán. Soá löôïng boä baûng hoûi nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo soá nhoùmñoái töôïng seõ phoûng vaán. Caùc caâu hoûi trong moãi loaïi baûng hoûi seõphuï thuoäc vaøo muïc ñích cuûa xaây döïng chöông trình: Xaây döïngmôùi chöông trình ñaøo taïo môùi cho moät ngaønh, moät ngheà, moätmoân hoïc hay moät chuû ñeà taäp huaán hay laø chæ ñieàu chænh, söûa ñoåimoät moân hoïc ñaõ coù.

Khi xaùc ñònh nhu caàu ñaøo taïo caàn chuù yù xaùc ñònh nhu caàu cuûacaùc toå chöùc söû duïng lao ñoäng nhö: Caùc cô quan nhaø nöôùc, caùcdoanh nghieäp tö nhaân, caùc toå chöùc phi chính phuû, caùc döï aùn, vaønhaø laäp chính saùch. Beân caïnh ñoù, cuõng caàn tìm hieåu nhu caàucuûa caù nhaân nhö cöïu hoïc sinh/ sinh vieân, sinh vieân naêm cuoái,giaùo vieân, v.v… veà kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä ñeå hoaøn thaønhtoát coâng vieäc. Khung phoûng vaán caùc cô quan/toå chöùc söû duïng laoñoäng ñöôïc trình baøy trong baûng 5.

Moät soá gôïi yù khi thöïc hieän

TNA

- Gaàn ñaây coù nhöõng thay ñoåi quan troïng naøo trong thöïc teá aûnhhöôûng tôùi coâng vieäc vaø hoaït ñoäng cuûa toå chöùc?

- Caùc chính saùch veà tuyeån duïng lao ñoäng cuûa toå chöùc?- Nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm haïn cheá hieän taïi cuûa toå chöùc laø gì?- Caùc cô hoäi hay caûn trôû maø toå chöùc coù theå gaëp phaûi?

BAÛNG 5 - Khung phoûng vaán caùc cô quan, toå chöùc söû duïng lao ñoäng

Teân toå chöùc /Cô quan

Caùc caâu hoûi gôïi yù

Döïa treân caùc caâu traû lôøi cuûa nhöõng caâu hoûi treân, nhoùm TNA seõ phaân tích theâmñeå xaùc ñònh caùc nhu caàu ñaøo taïo ñeå ngöôøi hoïc sau khi toát nghieäp coù theå ñaùp öùngñöôïc yeâu caàu cuûa caùc cô quan söû duïng lao ñoäng.

Coù hai caùch phoái hôïp xaùc ñònh nhu caàu cuûa caù nhaân veà kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä.

Caùch thöù nhaát laø söû duïng baûng 6 ñeå phaân tích coâng vieäc maø ngöôøi lao ñoäng phaûi laøm.

Page 23: Pcd booklet vn

22 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Ñaùnh giaù moãi coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän baèng caùch cho ñieåmvaøo moãi coät töông öùng. Ví duï:

- Möùc ñoä thöôøng xuyeân:

- Möùc ñoä quan troïng: 1- Ít quan troïng2- Möùc ñoä quan troïng trung bình3- Raát quan troïng

- Möùc ñoä khoù: 1- Deã2- khoù3- Raát khoù

Tính toång soá ñieåm cho moãi coâng vieäc phaûi thöïc hieän. Coângvieäc naøo soá ñieåm cao nhaát seõ coù möùc ñoä öu tieân cao nhaát

Töø baûng öu tieân treân, phoái hôïp vôùi caùc thoâng tin khaùc ñeåruùt ngaén danh muïc coâng vieäc baèng caùch loaïi boû bôùt moät soácoâng vieäc. Sau khi xaép xeáp thöù töï öu tieân caùc coâng vieäc,xaùc ñònh caùc kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä caàn coù ñeå thöïchieän caùc coâng vieäc öu tieân vaøo baûng sau.

TOÅNG ÖU

TIEÂN

BAÛNG 6 - Maãu phaân tích coâng vieäc

CAÙC COÂNGVIEÄC PHAÛITHÖÏC HIEÄN

MÖÙC ÑOÄTHÖÔØNGXUYEÂN

MÖÙC ÑOÄQUANTROÏNG

MÖÙC ÑOÄ KHOÙKHI THÖÏCHIEÂÏN COÂNGVIEÄC

Caùch söû duïng baûng naøy nhö sau:

BAÛNG 7 - Maãu phaân tích kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä ñeå thöïc hieän coângvieäc öu tieân

1- Hieám khi phaûi thöïc hieän (1-2 laàn/ naêm)

2- Thænh thoaûng (vaøi thaùng moät laàn)

3 - Phaûi laøm haøng thaùng4 - Phaûi laøm haøng tuaàn5- Phaûi laøm haøng ngaøy

Coâng vieäc öu tieân Kieán thöùc caàn coù Kyõ naêng caàn coù Thaùi ñoä caàn coù

Page 24: Pcd booklet vn

23SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Khung 1 chæ ñöa ra caùc caâu hoûi gôïi yù. Tuyø boái caûnh töøng cô sôûñaøo taïo maø coù theå theâm moät soá caâu hoûi hoaëc töø caùc caâu hoûi côbaûn naøy chia ra nhieàu caâu hoûi chi tieát hôn. Khi soaïn baûng hoûi,phaûi soaïn sao cho ngöôøi ñöôïc hoûi coù theå töï ñieàn vaøo phaàn traû lôøimoät caùch deã daøng vaø maát ít thôøi gian cung caáp thoâng tin. Ví duï,töø caâu hoûi thöù nhaát, ta coù theå phaùt trieån theâm nhö sau:

Anh/ chò ñaõ laøm coâng vieäc naøy trong bao laâu?

2. Thöïc hieän khaûo saùtTröôùc khi khaûo saùt, nhoùm TNA phaûi thoáng nhaát keá hoaïch chitieát: Caàn thu thaäp thoâng tin töø ñaâu vaø töø nhöõng ai? Coù ñuû thôøigian ñeå phoûng vaán tröïc tieáp taát caû caùc ñoái töôïng ñoù khoâng?Neáu khoâng phaûi göûi boä caâu hoûi cho ai? Nhaän keát quaû nhö theánaøo laø thuaän tieän nhaát? Thaønh vieân naøo cuûa nhoùm thu thaäp ôûñaâu laø thuaän lôïi? Ngaøy naøo hoaøn thaønh vieäc thu thaäp thoângtin? Ngaøy naøo hoïp nhoùm ñeå phaân tích thoâng tin thu thaäp

Caùch thöù hai: Söû duïng caùc caâu hoûi trong khung 1 ñeå phoûng vaán ñoái töôïng ñöôïc hoûi

KHUNG 1 - Ví duï veà baûng hoûi cho caù nhaân/ ngöôøi hoïc

Anh/ chò ñaõ laøm coâng vieäc naøy trong bao laâu?Nhieäm vuï chính maø anh/ chò thöôøng laøm laø gì?Nhöõng khoù khaên maø anh/ chò gaëp phaûi khi thöïc hieän caùc nhieäm vuï naøy haykhi thöïc hieän coâng vieäc cuûa mình?Laøm theá naøo ñeå anh/ chò laøm coâng vieäc naøy ñöôïc toát hôn?Theo anh/ chò, muoán laøm toát coâng vieäc naøy thì caàn nhöõng kieán thöùc gì?Theo anh/ chò, muoán laøm toát coâng vieäc naøy thì caàn nhöõng kyõ naêng gì?Theo anh/ chò muoán laøm toát coâng vieäc naøy thì caàn phaûi coù thaùi ñoä hay ñaïoñöùc coâng vieäc nhö theá naøo?Hieän nay, anh/ chò coøn thaáy thieáu nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng, thaùi ñoä gì ñeålaøm toát coâng vieäc naøy?Anh/ chò coù muoán thay ñoåi coâng vieäc khoâng?Ñieàu anh/ chò thích nhaát khi laøm coâng vieäc cuûa mình laø gì?Ñieàu gì maø anh/ chò thaáy chaùn nhaát trong khi laøm coâng vieäc cuûa mình?Anh/ chò coù nghó laø mình ñang laøm toát coâng vieäc naøy hay khoâng?Laøm sao anh/ chò bieát ñöôïc laø mình ñang laøm toát coâng vieäc?

Döôùi 1naêmTöø 1 ñeán 3 naêm

Töø 4 ñeán 6 naêmHôn 6 naêm

Page 25: Pcd booklet vn

24 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

ñöôïc? Coù caàn chuaån bò quaø hay traû tieàn cho ngöôøi cung caápthoâng tin khoâng? Keá hoaïch caøng chi tieát thì coâng vieäc ñöôïctieán haønh caøng thuaän lôïi.

3. Phaân tích soá lieäuSau khi ñaõ thu thaäp thoâng tin veà nhu caàu ñaøo taïo, nhoùm TNAcuøng nhau xem xeùt xem thoâng tin thu thaäp ñaõ ñuû chöa, coù caànboå sung thoâng tin gì khoâng? Böôùc tieáp theo laø ñöa caùc nhu caàuñaøo taïo veà kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä vaøo moät baûng nhö sau:

Nhoùm cung caáp thoâng tin

Ngöôøi söû duïng

Ngöôøi ñaøo taïo

.....

BAÛNG 8 - Maãu khung phaân tích kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä

Kieán thöùc Kyõ naêng Kyõnaêng

Thaùi ñoä Kieánthöùc

Thaùiñoä

Caàn ôû töông lai Hieän taïi

Keát quaû phaân tích caàn ñöôïc chia thaønh hai maûng. Maûng 1 laø nhöõngkieán thöùc, kyõ naêng, thaùi ñoä hieän taïi vaø töông lai. Caùc thoâng tin ôûmaûng naøy seõ ñöôïc söû duïng laøm cô sôû ñeå xaây döïng chöông trình ñaøotaïo. Maûng 2 laø nhöõng vaán ñeà khoâng theå giaûi quyeát baèng ñaøo taïo. Ñoùlaø nhöõng nhu caàu cuûa ngöôøi hoïc khoâng lieân quan ñeán coâng vieäc maøhoï ñaûm nhaän.

Tham khaûo moät ví duï veà toåáng hôïp keát quaû nhu caàu ñaøo taïo ngaønhhoïc cheá bieán laâm saûn ngoaøi goã trong phuï luïc 1.

Page 26: Pcd booklet vn
Page 27: Pcd booklet vn

26 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Böôùc naøy nhaèm xaùc ñònh muïc ñích, muïc tieâu hoïc taäp cuûa ngaønhhoïc, danh saùch caùc phaàn hoïc, moân hoïc vaø thôøi löôïng phaân boåcho caùc moân hoïc sau khi ñaõ xem xeùt kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùiñoä maø ngöôøi hoïc caàn coù sau khi hoïc theo keát quaû TNA.

Caùch thöïc hieän böôùc naøy laø toå chöùc moät hoäi thaûo 2 ngaøy. Hoäithaûo ñöôïc chia thaønh 2 phaàn. Phaàn 1 ñeå trình baøy keát quaû TNAvôùi caùc beân lieân quan trong PCD. Phaàn 2 laø hoäi thaûo noäi boä vôùisöï tham gia cuûa caùc beân lieân quan trong ñôn vò ñaøo taïo, toå coângtaùc phaùt trieån chöông trình vaø nhoùm TNA .

Phaàn 1:Trình baøy keát quaû TNANhaän phaûn hoài cuûa caùc beân lieân quan veà keát quaû TNA.

Phaàn 2:Xaây döïng khung chöông trình ñaøo taïo cho ngaønh hoïc.Xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng ñeå hoaøn thieän khungchöông trình.

1-2 thaønh vieân cuûa toå coâng taùc phaùt trieån chöông trìnhñaøo taïo.

Baûng 9 gôïi yù moät soá noäi dung chính, caâu hoûi/vaán ñeà thaûo luaän,phöông phaùp vaø thôøi gian döï kieán cho moãi noäi dung trong hoäithaûo trình baøy keát quaû TNA vaø xaây döïng khung chöông trình.

2 Böôùc 2: Phaùt trieån khung chöông trình ñaøo taïo cuûa ngaønh hoïc

Muïc tieâu cuûa hoäi thaûo

Thuùc ñaåy hoäi thaûo

Tieán trình thöïc hieän

Page 28: Pcd booklet vn

27SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Noäi dung

Khai maïc, giôùi thieäumuïc tieâu vaø chöôngtrình hoäi thaûo

Trình baøy keát quaû cuûañaùnh giaù nhu caàu ñaøotaïo vaø thaûo luaän, boåsung cho keát quaû TNA

Thaûo luaän veà kieánthöùc, kyõ naêng, thaùi ñoä

Xaây döïng muïc ñích,muïc tieâu, xaùc ñònh caùcmoân hoïc vaø hoïc phaànvaø phaân boå thôøi gian

Xaây döïng khungchöông trình chongaønh hoïc

Laäp keá hoaïch haønhñoäng: Phaân coângnhieäm vuï xaây döïngchöông trình chi tieát

Caâu hoûi/vaán ñeà thaûo luaän

Phaân nhoùm kieánthöùc, kyõ naêng, thaùiñoä theo 3 möùc:phaûi bieát, caàn bieátvaø neân bieát

Xaùc ñònh muïcñích, muïc tieâuñaøo taïongaønh/ngheà laø gì?Thôøi gian caànthieát cho moätchöông trình ñaøotaïo moätngaønh/ngheà ?Caùc moân hoïc hayhoïc phaàn naøo caàncoù? Thôøi gian cuûamoãi moân hoïc hayhoïc phaàn?

Laøm gì? Ai laøm?Trong thôøi gianbao laâu? vaät lieäuhay nguoàn löïccaàn thieát laø gì?Caùch laøm?

Phöôngphaùp

Ngöôøi thuùcñaåy trìnhbaøyMoät thaønh vieân trongnhoùm TNAtrình baøyThaûo luaäntoaøn theå

Thaûo luaännhoùm

Chia 2nhoùm thaûoluaän

Chia 2nhoùm nhötreân

Thaûo luaäntoaøn theå

Vaät lieäu

Maùy chieáu

Taøi lieäu phaùttayMaùy chieáu

Baûng ghimhoaëc baûngtraéng, theûmaøu, giaáy Aovaø buùt daï.

Baûng ghimhoaëc baûngtraéng, theûmaøu, giaáy Aovaø buùt daï.

Baûng ghimhoaëc baûngtraéng, theûmaøu, giaáy Aovaø buùt daï,maãu khungchöông trìnhBaûng ghim, theû maøu

Thôøi gian döï kieán

30 phuùt

60 phuùt

60 phuùtthaûo luaän,30 phuùttrình baøy& toång hôïp

60 phuùtthaûo luaän,30 phuùttrình baøy,30 toång keátvaø thoángnhaát.

60 phuùtthaûo luaän,30 phuùttrình baøy,30 toång keátvaø thoángnhaát.60 phuùt

STT

1

2

3

4

5

6

BAÛNG 9 - Ñeà xuaát chöông trình hoäi thaûo trình baøy keát quaû TNA vaø xaâydöïng khung chöông trình ngaønh hoïc

Page 29: Pcd booklet vn

28 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Yeâu caàu caùc thaønh vieân phaân tích vaø phaân loaïi möùc ñoä caàn thieáttheo möùc phaûi bieát, caàn bieát vaø neân bieát baèng caùch ñaët theû vaøohình veõ nhö sau:

Hình 2 - Phaân loaïi kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä theo söï caàn thieát

Phaûi bieátCaàn bieát

Neân bieát

Nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä naèm trong phaàn phaûi bieát vaømoät soá ôû phaàn caàn bieát laø baét buoäc phaûi ñöôïc daïy. Khuyeán khíchngöôøi hoïc töï hoïc hoaëc toå chöùc hoïc taäp baèng caùc hình thöùc nhö traoñoåi, seminar, v.v… cho nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä trongphaàn coøn laïi.

Caùch xaây döïng muïc ñích, muïc tieâu cuûa chöông trình ñaøotaïo hay moân hoïc

Muïc ñích: Laø phaùt bieåu veà ñònh höôùng ñaøo taïo cuûa moät cô sôû, moätngaønh hoïc, moät moân hoïc. Thoâng thöôøng, muïc ñích baét ñaàu baèng“Chöông trình naøy nhaèm ….”.

Muïc tieâu: Thöôøng baét ñaàu baèng: “Sau khi hoïc xong chöông trình naøyhoaëc sau khi hoïc xong moân hoïc naøy, ngöôøi hoïc coù theå….”. Tieáp sauñoù laø moät ñoäng töø haønh ñoäng dieãn taû hoaït ñoäng sao cho cuï theå, ñoñöôïc, ñaït ñöôïc, hieän thöïc vaø coù tính ñeán thôøi gian (Nguyeân taécSMART). Coù theå vieát muïc tieâu rieâng cho caùc phaàn kieán thöùc, kyõnaêng, thaùi ñoä.

Nhö vaäy, muïc ñích thì vieát cho cô sôû ñaøo taïo, ngöôøi ñaøo taïo coønmuïc tieâu thì vieát veà hoaït ñoäng cuûa ngöôøi hoïc trong vaø sau ñaøo taïo.Ngöôøi hoïc hoaøn taát caùc muïc tieâu ñeà ra thì cô sôû ñaøo taïo cuõng hoaønthaønh nhieäm vuï vaø muïc ñích cuûa mình.

Page 30: Pcd booklet vn

29SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Xaùc ñònh caùc moân hoïc hay hoïc phaàn vaø phaân boå thôøi gian

Döïa treân keát quaû phaân tích kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä, chiathaønh caùc nhoùm kieán thöùc cô sôû hay chuyeân ngaønh vaø moân hoïc hayhoïc phaàn. Ñaët teân (Neáu caàn) cho caùc hoïc phaàn hay moân hoïc ñoù.

Tieáp theo laø phaân boå thôøi gian cho moãi moân hoïc hay hoïc phaàn, lyùthuyeát, thöïc haønh, thöïc taäp vaø xaép xeáp thöù töï hôïp lyù caùc moân hoïctheo logic veà thôøi gian. Chuù yù: Noäi dung ñaøo taïo naøo ñöôïc daïy nhieàuhay ít phuï thuoäc vaøo muïc tieâu ñaõ vieát (Muïc tieâu laïi ñöôïc xaùc ñònhtreân cô sôû nhu caàu ñaøo taïo).

Ñaøo taïo ñoäi nguõ coâng nhaân kyõ thuaät laønh ngheà ngaønh saûn xuaát ñöôøng míacoù kieán thöùc, kyõ naêng vaø chuyeân moân caàn thieát ñeå coù theå tham gia vaøoquaù trình saûn xuaát ñöôøng mía.

Veà kieán thöùc:- Löïa choïn ñöôïc nhöõng kieán thöùc cô baûn cuûa caùc moân hoïc kyõ thuaät cô sôû

aùp duïng vaøo chuyeân moân.- Trình baøy vaø phaân tích ñöôïc caùc quaù trình coâng ngheä trong quy trình

saûn xuaát ñöôøng.- Moâ taû ñöôïc caáu taïo vaø nguyeân lyù laøm vieäc cuûa maùy vaø thieát bò trong quy

trình coâng ngheä saûn xuaát ñöôøng.- Xaùc ñònh ñöôïc caùc bieän phaùp baûo ñaûm an toaøn lao ñoäng, an toaøn vaø veä

sinh thöïc phaåm aùp duïng vaøo trong quaù trình saûn xuaát ñöôøng mía.

Veà kyõ naêng:- Phaân loaïi ñöôïc nguyeân lieäu baùn thaønh phaåm, thaønh phaåm theo yeâu caàu

coâng ngheä- Vaän haønh ñöôïc caùc maùy vaø thieát bò trong daây chuyeàn saûn xuaát ñaùp öùng

ñöôïc caùc yeâu caàu coâng ngheä.- Xaùc ñònh ñöôïc caùc nguyeân nhaân vaø xöû lyù ñöôïc caùc söï coá thoâng thöôøng

trong quaù trình saûn xuaát ñöôøng mía.

Veà thaùi ñoä:- Coù traùch nhieäm, taän tuî vôùi coâng vieäc- Coù tinh thaàn hoïc hoûi, hôïp taùc vôùi coäng söï- Yeâu ngheà

Muïc ñích

Muïc tieâu

KHUNG 2 - Ví duï veà muïc ñích vaø muïc tieâu ñaøo taïo ngheà saûn xuaát ñöôøng mía.

Page 31: Pcd booklet vn

30 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Khi xaùc ñònh caùc moân hoïc hay hoïc phaàn vaø phaân boå thôøi gian, toåcoâng taùc phaùt trieån chöông trình caàn xem xeùt kyõ caùc vaán ñeà sau:

Loaïi hình ñaøo taïo ngaén haïn hay daøi haïn, chính quy hay taïi chöùc.Khung thôøi gian maø caùc caáp quaûn lyù cho pheùp (Ñaïi hoïc, trunghoïc ngheà 2 hay 3 naêm, ñaøo taïo ngheà theo baäc 18 thaùng hay24 thaùng).Caùc moân hoïc, hoïc phaàn thuoäc phaàn cöùng ñöôïc phaân boå nhötheá naøo.Chöông trình ñaøo taïo naøy laø xaây döïng môùi hay ñang ñöôïc duøngchæ caàn chænh söûa.Tyû leä thôøi gian quy ñònh baét buoäc cuûa caùc maûng kieán thöùc coùhay khoâng? Neáu coù thì tyû leä naøy nhö theá naøo?

Maãu khung chöông trình ñaøo taïo

Maãu khung chöông trình ñaøo taïo ñöôïc trình baøy trong khung 3 döôùi ñaây.

- Teân ngaønh/ ngheà ñaøo taïo:- Muïc ñích:- Muïc tieâu :- Thôøi gian:- Ñòa ñieåm:- Hoïc vieân:- Caùch ñaùnh giaù:

STT Teân moân hoïc Muïc tieâu moân hoïc Caùc noäi dung Thôøi gian Ngöôøi phuï traùch

KHUNG 3 - Maãu khung chöông trình ñaøo taïo

Trong thöïc teá quaûn lyù ñaøo taïo hieän nay, moät soá ngaønh hoïc ñaõ coùchöông trình khung do Boä Giaùo duïc & Ñaøo taïo vaø Toång cuïc Daïyngheà xaây döïng vaø pheâ duyeät. Trong tröôøng hôïp naøy chæ xaây döïngcaùc moân hoïc, caùc maûng kieán thöùc vaø kyõ naêng coøn laïi phuø hôïpvôùi ñieàu kieän töøng tröôøng ñeå hình thaønh khung chöông trình rieângcho tröôøng mình.

Page 32: Pcd booklet vn

31SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Laäp keá hoaïch haønh ñoängKhi xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng, phaûi thoáng nhaát ñöôïc caùchoaït ñoäng seõ ñöôïc thöïc hieän trong böôùc tieáp theo laø gì? Aichòu traùch nhieäm? Keát quaû caàn coù laø gì? Nhöõng hoã trôï caànthieát? Thôøi gian thöïc hieän? Trong böôùc naøy, cuõng caàn thoángnhaát veà maãu chöông trình chi tieát vôùi caùc thaønh vieân (khungchöông trình chi tieát ñöôïc trình baøy trong khung 4 thuoäcgiai ñoaïn 3).

Page 33: Pcd booklet vn
Page 34: Pcd booklet vn

33SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

ÔÛ böôùc naøy, caùc thaønh vieân vaø nhoùm lieân quan chuû yeáu laøm vieäccaù nhaân hoaëc theo nhoùm nhoû. Trao ñoåi thoâng tin giöõa caùc thaønhvieân lieân quan thöïc hieän qua caùc phöông tieän nhö ñieän thoaïi, fax,Email, thö töø hoaëc gaëp tröïc tieáp (giöõa caùc chuyeân gia vaø giaùo vieâncuøng moät ñôn vò).Böôùc naøy bao goàm caùc coâng vieäc chính nhö sau:• Xaây döïng ñeà cöông chi tieát cho caùc moân hoïc.• Vieát giaùo trình, baøi giaûng cho töøng moân hoïc.• Chuaån bò caùc vaät lieäu/ taøi lieäu giaûng daïy cho töøng baøi,

töøng chöông.

Xaùc ñònh ñöôïc ñeà cöông chi tieát cho töøng moân hoïc bao goàm caùc muïctieâu hoïc taäp, noäi dung caàn giaûng daïy, phöông phaùp giaûng daïy, vaätlieäu vaø thôøi löôïng caàn thieát cho moãi noäi dung.

Caùc giaùo vieân vaø chuyeân gia veà lónh vöïc ñöôïc ñeà caäp trong moân hoïc.

Laøm vieäc theo nhoùm hoaëc caù nhaân.

Moãi thaønh vieân caàn coù baùo caùo Hoäi thaûo phaân tích boái caûnh, khungchöông trình ñaøo taïo, caùc quy ñònh cuûa boä chuû quaûn veà ñaøo taïo lieânquan ñeán moân hoïc, chöông trình ñaøo taïo moân hoïc hieän coù (trongtröôøng hôïp chænh söûa chöông trình).

3. Böôùc 3: Phaùt trieån chöông trình chi tieát

3.1 Xaây döïng ñeà cöông chi tieát cho caùc moân hoïc

Ngöôøi thöïc hieän

Muïc tieâu

Caùch thöïc hieän

Vaät lieäu caàn thieát

Page 35: Pcd booklet vn

34 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

STT

1

2

3

4

BAÛNG 10 - Tieán trình thöïc hieän

Hoaït ñoäng

Xaây döïng ñeà cöông chi tieátmoân hoïc

Göûi ñeà cöông chi tieát moânhoïc tôùi caùc beân lieân quan ñeånhaän xeùt (1-2 ngöôøi)

Chænh söûa ñeà cöông chi tieátmoân hoïc

Thu thaäp caùc ñeà cöông chitieát caùc moân hoïc ñeå ñoùngthaønh taäp.

Caùch thöïc hieän

Laøm vieäc caù nhaân theomoân hoïc ñöôïc phaân coâng

Göûi tröïc tieáp hoaëc quaEmail

Caùc caù nhaân chænh söûachöông trình chi tieát theocaùc nhaän xeùt vaø phaûn hoài

Tröôûng nhoùm coâng taùc veàPCD

Keát quaû mong ñôïi

Xaây döïng ñöôïc chöông trìnhchi tieát theo maãu

Coù ñöôïc caùc phaûn hoài

Hoaøn thieän ñöôïc ñeà cöôngchi tieát moân hoïc

Ñeà cöông chi tieát caùc moân hoïcñöôïc göûi tôùi phoøng ñaøo taïo vaølaõnh ñaïo ñôn vò ñaøo taïo.

Tham khaûo maãu chöông trình chi tieát moân hoïc trong khung 4 ñeåvieát ñeà cöông chi tieát cho moät moân hoïc. Coù theå phaùt trieån theâmcaùc coät caàn thieát tuyø thuoäc vaøo ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng ñôn vòñaøo taïo, töøng moân hoïc hay töøng hoïc phaàn.

Moät soá gôïi yù

khi thöïc hieän

Moân hoïc:Muïc ñích:Muïc tieâu:Thôøi gian: (Soá giôø, tieát)Khi naøo: (Tröôùc hoaëc sau moân naøo hoaëc phaàn naøo)

Chöông trình:

STT Teân chöông/phaàn Muïc tieâu Noäi dung Thôøi gian Phöông phaùp Vaät lieäu

KHUNG 4 - Maãu ñeà cöông chi tieát cho moät moân hoïc

Page 36: Pcd booklet vn

35SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Caùch vieát muïc ñích, muïc tieâu (xem trong giai ñoaïn 2: Phaùt trieånchöông trình toång theå).

Coù nhieàu phöông phaùp giaûng daïy tích cöïc khaùc nhau. Ngöôøiphaùt trieån chöông trình chi tieát caàn löïa choïn phöông phaùp giaûngdaïy cho phuø hôïp vôùi noäi dung caàn ñöôïc chuyeån taûi nhaèm ñaïtñöôïc muïc tieâu hoïc taäp toát nhaát.

Sau ñaây laø moät soá phöông phaùp, kyõ naêng giaûng daïy caàn ñöôïc ngöôøidaïy söû duïng thaønh thaïo:

Thuyeát trình coù minh hoïa,Höôùng daãn thöïc haønh, thöïc taäp (Ví duï: thaêm hieän tröôøng, thöïc haønhkyõ naêng baèng caùch thöïc hieän caùc nhieäm vuï, söû duïng caùc coâng cuïhoaëc trang thieát bò,…)Ñaët caâu hoûi vaø tieáp nhaän caâu traû lôøi,Tröïc quan hoùa thoâng tin,Giao baøi taäp/ giao nhieäm vuï cho nhoùm hoaëc caù nhaân,Ra baøi taäp giaûi quyeát vaán ñeà,Trình dieãn kyõ naêng/ thao taùc maãu,Toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm,Baøi taäp tình huoáng,Toå chöùc laøm döï aùn,Toå chöùc ñoùng vai,Laøm thöû nghieämToå chöùc thöïc haønh, thöïc taäp, tham quan…

Moät soá phöông phaùp neâu treân ñöôïc höôùng daãn cuï theå hôn trongphaàn 4.3 cuûa cuoán soå tay naøy.

Khung 5 trình baøy ví duï veà chöông trình chi tieát moân hoïc Hoùasinh thöïc phaåm thuoäc khung chöông trình ñaøo taïo ngaønh saûnxuaát ñöôøng mía.

Page 37: Pcd booklet vn

36 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Trang bò cho hoïc sinh nhöõng kieán thöùc cô baûn veà caáu taïo, tính chaát vaø söï bieán

ñoåi cuûa caùc chaát: protein, glucid, enzym,… trong saûn xuaát thöïc phaåm.

Sau khi hoïc xong moân hoïc, ngöôøi hoïc coù theå:

(1) Trình baøy ñöôïc caáu taïo, tính chaát, söï bieán ñoåi cuûa caùc chaát trong quaù trình

cheá bieán, baûo quaûn thöïc phaåm.

(2) Thöïc hieän ñöôïc caùc baøi thöïc haønh reøn luyeän kyõ naêng ñuùng quy trình vaø an toaøn.

(3) Coù yù thöùc vaän duïng kieán thöùc moân hoïc vaøo chuyeân moân cuûa ngheà ñöôïc ñaøo

taïo, kieân trì, tæ mæ, lao ñoäng coù kyõ thuaät cao.

KHUNG 5 - Ñeà cöông chi tieát moân Hoùa sinh thöïc phaåm

Muïc ñích

Muïc tieâu

Chöông Muïc tieâu Noäidung

Thôøigian

Vaät lieäu

Lyù thuyeát

Chöông 1:Protein

Chöông 2:Glucid

Chöông 3:Enzym

Thöïc haønh

Böôùc 1:Ñònh tínhProtein

Böôùc 2: Xaùcñònh Glucid

Böôùc 3: Xaùcñònhhoaït tínhcuûa enzym

Trình baøy ñöôïc tínhchaát, söï bieán ñoåi cuûaprotein trong quaùtrình cheá bieán vaø baûoquaûn thöïc phaåm

Trình baøy ñöôïc caáutaïo, tính chaát, söï bieánñoåi cuûa glucid trongquaù trình baûo quaûn vaøcheá bieán thöïc phaåm

Trình baøy caáu taïo,tính chaát vaø öùng duïngcuûa enzym trong cheábieán thöïc phaåm

Hoïc vieân thöïc hieänñöôïc caùc böôùc tieánhaønh, phaân tích ñònhtính Protein

Hoïc vieân thöïc hieänñöôïc caùc böôùc tieán haønh xaùc ñònhsaccaroza vaø ñöôøng khöû

Hoïc vieân thöïc hieänñöôïc caùc böôùc tieánhaønh xaùc ñònh hoaïttính cuûa heä E.Amilaza

1.1.Caáu taïo cuûa protein1.2. Tính chaát cuûa

protein1.3. Söï bieán ñoåi cuûa

protein

2.1. Phaân loaïi glucid

2.2. Caáu taïo glucid2.3. Tính chaát2.4. Söï bieán ñoåi cuûa glucid

3.1. Caáu taïo vaø tínhchaát cuûa enzym

3.2. Caùc yeáu toá aûnhhöôûng ñeán hoaïttính cuûa enzym

3.3. ÖÙng duïng

1.1. Caùc phaûn öùng maøu1.2. Xaùc ñònh moät soátính chaát cuûa axit amin

2.1. Xaùc ñònh hoaït tínhE. amilaza

3.1. Xaùc ñònh hoaït tínhE. Inpenlaza

10tieát

20tieát

10tieát

5tieát

10tieát

5tieát

I

1

2

3

II

1

2

3

Thuyeáttrình + thaûoluaän nhoùm

Thuyeáttrình + tröïcquan

Thuyeáttrình coùlieân heäthöïc teá

Laøm maãàu

Laøm maãàu

Laøm maãàu

Phaán, baûng,maùy chieáu

Phaán, baûng,maùy chieáuhình maãu

Phaán, baûng,maùy chieáuhình maãu

Phoøng hoùanghieäm (duïngcuï, hoùa chaát)

Phoøng hoùanghieäm (duïngcuï, hoùa chaát)

Phoøng hoùanghieäm (duïngcuï, hoùa chaát)

STT Phöông phaùp

Page 38: Pcd booklet vn

37SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

3.2. Vieát giaùo trình, baøi giaûng

Vieát giaùo trình phaûn aùnh caùc noäi dung (Kieán thöùc chuyeân moân)giaûng daïy nhaèm giuùp ngöôøi hoïc ñaït ñöôïc muïc tieâu hoïc taäp.

Phaàn vieát giaùo trình/ baøi giaûng thöôøng do caùc chuyeân gia veà lónhvöïc chuyeân moân naøy thöïc hieän.

Maùy tính, caùc taøi lieäu tham khaûo coù lieân quan ñeán noäi dung moânhoïc, chöông trình ñaøo taïo ngaønh/ ngheà.

Muïc tieâu

Thaønh vieân thöïc hieän

Vaät lieäu caàn thieát

STT

1

2

3

Hoaït ñoäng

Vieát cuoán giaùotrình/baøi giaûng

Göûi tôùi caùc chuyeângia nhaän xeùt vaø phaûnhoài

Chænh söûa, aùp duïng

Caùch thöïc hieän

Ngöôøi tham gia vieát giaùo trình/baøigiaûng cho moân hoïc soaïn treân maùyvaø söû duïng caùc taøi lieäu tham khaûo coùlieân quan ñeán moân hoïc.

Löïa choïn 1-2 chuyeân gia am hieåu veànoäi dung moân hoïc vaø göûi baûn thaûotröïc tieáp hoaëc qua email.

Söû duïng cuoán baøi giaûng trong giaûngdaïy moân hoïc

Keát quaû mong ñôïi

Baûn thaûo cuoán giaùotrình/baøi giaûng

Nhaän ñöôïc caùcphaûn hoài

Cuoán baøi giaûngñöôïc aùp duïng

BAÛNG 11 - Tieán trình vieát giaùo trình/ baøi giaûng

Thoâng thöôøng, caùc moân hoïc trong chöông trình ñaøo taïo ñaõ coùgiaùo trình hoaëc baøi giaûng. Caên cöù vaøo noäi dung caàn coù trongchöông trình chi tieát, ngöôøi vieát thaáy caàn söûa ñoåi, boå sung, caäpnhaät moät phaàn giaùo trình cuõ hoaëc coù theå vieát laïi toaøn boä giaùotrình/ baøi giaûng gioáng nhö cho moät moân hoïc môùi.

Khi vieát giaùo trình, caùch laøm phuø hôïp nhaát laø giao cho moät ngöôøivieát toaøn boä giaùo trình/ baøi giaûng roài laáy yù kieán phaûn hoài cuûanhöõng chuyeân gia khaùc. Giaùo trình/ baøi giaûng phaûi luoân ñöôïc caäpnhaät, chænh söûa vaø hoaøn thieän daàn.

Moät soá chuù yùkhi vieát

giaùo trình/baøi giaûng

Page 39: Pcd booklet vn

38 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

3.3 Phaùt trieån vaät lieäu hoïc taäp, giaûng daïy

Ngay khi ñang vieát hoaëc khi vöøa hoaøn thaønh giaùo trình/ baøi giaûng,

ngöôøi vieát ñaõ coù theå chuaån bò moät soá vaät lieäu phuïc vuï giaûng daïy phuø

hôïp vôùi caùc phöông phaùp ñaõ ñeà xuaát aùp duïng cho töøng noäi dung.

Caùc vaät lieäu giaûng daïy coù theå laø caùc “tôø giao nhieäm vuï/ baøi taäp” cho

caù nhaân hoaëc nhoùm, “baøi taäp tình huoáng”, “giaáy trong” hoaëc “noäi

dung trình baøy baèng powerpoint”, “theû maøu vieát saün” hoaëc “baûng bieåu”

hoaëc “hình veõ/ tranh aûnh” treân giaáy khoå lôùn (Ao) ñeå treo töôøng, caùc

“moâ hình”. Ngoaøi ra, caùc trang thieát bò söû duïng cho giaûng daïy

(baûng,maùy chieáu, v.v…) phoøng thí nghieäm vaø hieän tröôøng thöïc taäp

cuõng ñöôïc coi laø caùc vaät lieäu giaûng daïy.

Nhaèm taêng cöôøng tröïc quan hoùa, phaùt huy caùc phöông phaùp giaûng

daïy phuø hôïp vaø hoã trôï toái ña cho phaàn noäi dung, giuùp vieäc hoïc ñaït

hieäu quaû hôn.

Phaùt trieån vaät lieäu giaûng daïy

Page 40: Pcd booklet vn

39SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Nhaèm taêng cöôøng tröïc quan hoùa, phaùt huy caùc phöông phaùp giaûngdaïy phuø hôïp vaø hoã trôï toái ña cho phaàn noäi dung, giuùp vieäc hoïc ñaïthieäu quaû hôn.

Muïc ñích

Xaùc ñònh noäi dung hoïc taäp maø vaät lieäu caàn truyeàn taûi vaøphöông phaùp giaûng daïy phuø hôïp vôùi vieäc söû duïng vaät lieäu.Xaùc ñònh loaïi vaät lieäu naøo laø phuø hôïp (baûng treo töôøng, moâhình hay tranh aûnh,v.v…)Löïa choïn maãu/ format phuø hôïp ñeå trình baøy sao cho loâi cuoán.AÙp duïng thöû trong giaûng daïy vaø thay ñoåi neáu thaáy caàn thieát.

Khi phaùt trieån vaät lieäu giaûng daïy caàn caân nhaéc kyõ ñeå tìm ra loaïi hìnhvaät lieäu naøo phuø hôïp nhaát vôùi noäi dung vaø phöông phaùp, ñem laïihieäu quaû hoïc taäp toát nhaát.

Caùc vaät lieäu giaûng daïy phaûi coù boá cuïc noäi dung toát, haáp daãn, beàn,tieát kieäm veà maët kinh phí.

Caùc böôùc xaây döïng

vaät lieäu hoïc taäp

vaø giaûng daïy bao goàm

Moät soá löu yù khi

phaùt trieån vaät lieäu

giaûng daïy

Phaùt trieån vaät lieäu giaûng daïy

Page 41: Pcd booklet vn
Page 42: Pcd booklet vn

41SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Ñeán böôùc naøy, chöông trình ñaøo taïo môùi ñaõ ñöôïc xaây döïng vaø pheâduyeät. Giaùo trình/ baøi giaûng, taøi lieäu ñaõ ñöôïc vieát hoaøn chænh. Vaätlieäu giaûng daïy ñaõ chuaån bò xong. Phoøng thí nghieäm, hieän tröôøng chothöïc haønh thöïc taäp saün saøng, giaûng vieân ñaõ ñöôïc boài döôõng veàphöông phaùp giaûng daïy tích cöïc. Tröôùc khi giaûng daïy, ngöôøi daïycaàn laøm moät vieäc quan troïng laø chuaån bò keá hoïach baøi giaûng hay“giaùo aùn”. Keá hoaïch baøi giaûng laø moät keá hoaïch cuï theå ñeå ngöôøi daïycoù theå theo ñoù tieán haønh truyeàn ñaït noäi dung baøi giaûng hieäu quaû.Khung 6 trình baøy maãu keá hoaïch baøi giaûng/ giaùo aùn.

4. Böôùc 4: Thöïc thi chöông trình ñaøo taïo môùi

Vieát keá hoaïch baøi giaûng/ giaùo aùn• Thöïc hieän giaûng daïy aùp duïng phöông phaùp giaûng daïy tích cöïc

Noäi dung cuûa böôùc naøy

bao goàm:

4.1. Vieát keá hoaïch baøi giaûng/ giaùo aùn

Moân hoïc :Baøi : Thöïc hieän ôû:Thôøi gian : Lyù thuyeát: Thöïc haønh:Muïc tieâu : Cuoái baøi hoïc ngöôøi hoïc coù theå:

--

KHUNG 6 - Maãu keá hoaïch baøi giaûng/ giaùo aùn

Phöông phaùp (coù theå ghi caùc caâu hoûi cuûa giaùovieân vaøo phaàn naøy)

Vaät lieäu/ taøi lieäu Thôøi gian

Nhöõng ñieåm chính

Giôùi thieäu baøi:- Giôùi thieäu- Lieân heä vôùi baøi cuõ

Noäi dung chính cuûa baøi:---

Keát luaän:- Nhaéc laïi noäi dung chính- Gôïi môû chuaån bò cho baøi sau

Ghi chuù: (Taát caû nhöõng ñieåm caàn chuù yù ñeå caûi thieän laàn giaûng sau ñöôïc ghi vaøo ñaây)

Page 43: Pcd booklet vn

42 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Sau ñaây laø moät soá lôøi khuyeân coù theå giuùp ích cho ngöôøi daïy hoaëc giaûngvieân khi giaûng moân hoïc môùi hoaëc ngöôøi môùi laàn ñaàu leân lôùp:

Coù ñuû kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä ñeå truyeàn ñaït moân hoïc.Nhieàu khoùa hoïc thaát baïi vì ngöôøi daïy khoâng ñuû moät trong 3 lónhvöïc treân ñeå höôùng daãn ngöôøi hoïc hoaëc thieáu caû phöông phaùptruyeàn ñaït.Moïi vaät tö, vaät lieäu phuïc vuï cho khoùa hoïc ñaày ñuû khi khoùa hoïcbaét ñaàu.Luoân coù keá hoaïch döï phoøng (Keá hoaïch 2) ñeå truyeàn ñaït baøi giaûng.Thí duï phaûi chuaån bò phöông aùn thay theá ñeå cho baøi giaûng vaãnñöôïc tieán haønh neáu maát ñieän, khoâng duøng ñöôïc maùy chieáu.Coù keá hoaïch ñaùnh giaù ngöôøi hoïc tröôùc khi giaûng baøi.

Ngöôøi daïy caàn aùp duïng caùc phöông phaùp giaûng daïy tích cöïc. AÙp duïngcaùc phöông phaùp naøy coù nghóa laø ngöôøi daïy seõ ñoùng vai troø laø ngöôøithuùc ñaåy vaø phaûi:

- Hieåu noäi dung cuûa moân hoïc- Ñaûm baûo caùc thaønh vieân phaûi tham gia tích cöïc vaøo quaù trình

hoïc taäp, khuyeán khích hoï neâu quan ñieåm cuûa mình, ñöa ra caùccaâu hoûi vaø thaûo luaän vaán ñeà vôùi ngöôøi hoïc khaùc.

- Giuùp ngöôøi hoïc bieát xaùc ñònh caùch aùp duïng kieán thöùc môùi vaøo coângvieäc hieäu quaû.

- Cung caáp cho ngöôøi hoïc nhöõng thoâng tin, kinh nghieäm vaø caùc taøilieäu lieân quan ñeå taêng cöôøng vieäc hoïc taäp hieäu quaû.

- Cuøng vôùi ngöôøi hoïc giaùm saùt ñoäng thaùi nhoùm, tieán trình giao tieápcuõng nhö caùc keát quaû hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïc.

- Giaûi quyeát caùc maâu thuaãn hoaëc nhöõng yeáu toá caûn trôû quaù trìnhhoïc taäp.

Döôùi ñaây laø höôùng daãn toùm taét moät soá phöông phaùp vaø coâng cuï coùtheå giuùp ích cho ngöôøi daïy linh hoaït söû duïng trong ñieàu kieän ñaøo taïocuûa Vieät Nam hieän nay.

4.2. Thöïc hieän giaûng daïy

Linh hoaït vôùi caùc

tình huoáng trong

giaûng daïy

AÙp duïng caùcphöông phaùp

giaûng daïy tích cöïc

Page 44: Pcd booklet vn

43SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Thuyeát trình laø moät phöông phaùp coå ñieån vaø ñöôïc nhieàu giaùo vieân/giaûng vieân söû duïng. Tuy nhieân, treân thöïc teá, moät soá giaùo vieân/ giaûngvieân thöôøng thuyeát trình quaù daøi laøm ngöôøi nghe sao laõng söï chuù yù.Muoán baøi thuyeát trình loâi cuoán, coù theå söû duïng moät soá meïo nhoû sau ñaây:

Söû duïng caùc coâng cuï trôï giuùp nhö tranh, aûnh, hình veõ, moâhình, maãu vaät ñeå minh hoïa phaàn thuyeát trình.Söû duïng kyõ naêng ñöùng lôùp phuø hôïp. Caàn phoái hôïp gioïng noùi,cöû chæ (Ngoân ngöõ hình theå) vaø giao tieáp qua aùnh maét. Ngöôøidaïy phaûi luyeän phaùt aâm roõ raøng, toác ñoä noùi vöøa phaûi vaø aâmlöôïng vöøa ñuû cho ngöôøi hoïc ngoài cuoái lôùp nghe roõ. Gioïng noùicaàn leân xuoáng phuø hôïp vôùi noäi dung, traùnh ñeàu ñeàu deã gaâymaát taäp trung. Phoái hôïp nhòp nhaøng ñi, ñöùng vôùi chuyeån ñoänghai tay ñeå traùnh caûm töôûng coù ñoäng taùc thöøa. Maét luoân nhìnngöôøi hoïc moät caùch thaân thieän, taïo caûm giaùc bình ñaúng vaøkhuyeán khích vôùi taát caû ngöôøi hoïc. Khoâng neân ñoäc thoaïi quaù 15 phuùt lieân tuïc. Coá gaéng söû duïngcaøng nhieàu phöông phaùp (Gôïi yù döôùi ñaây) caøng toát.

Ñeå khuyeán khích söï tham gia cuûa ngöôøi hoïc vaøo baøi giaûng, phöôngphaùp ñoäng naõo mang laïi hieäu quaû cao. Khi söû duïng phöông phaùpñoäng naõo, noäi dung hoïc taäp naøo ñoù ñöôïc ñaët thaønh caâu hoûi hay vaánñeà thaûo luaän. Phöông phaùp ñoäng naõo taïo cô hoäi cho caû lôùp hoaëc moätnhoùm ngöôøi hoïc cuøng thaûo luaän. Tuy nhieân chæ duøng phöông phaùpnaøy ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà môû, chöa caàn keát luaän moät caùch chínhxaùc. Phöông phaùp naøy chuû yeáu laøm cho ngöôøi hoïc tích cöïc thaûoluaän, thuùc ñaåy hoï ñöa ra nhöõng yù töôûng ñeå böôùc ñaàu giaûi quyeát vaánñeà. Do vaäy, caøng nhieàu yù töôûng caøng toát, yù töôûng môùi, laï ñöôïckhuyeán khích. Ngöôøi daïy caàn coå vuõ, khuyeán khích taát caû ngöôøi hoïctham gia, ghi laïi taát caû caùc yù töôûng.

Trình töï laøm moät cuoäc ñoäng naõo nhö sau: Ñaàu tieân ngöôøi daïy neâuvaán ñeà, giaûi thích caùc quy taéc cuûa phöông phaùp nhö: Moïi ngöôøi phaûitích cöïc ñöa ra yù kieán rieâng cuûa mình, khoâng ñöôïc pheâ phaùn, chætrích ñuùng sai, caùc yù kieán ñeàu ñöôïc ghi laïi bôûi moät ngöôøi hoïc giöõ vai

Phöông phaùpñoäng naõo

Thuyeát trình coù minh hoïa

Page 45: Pcd booklet vn

44 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

troø thö kyù (Neân ghi moãi yù töôûng vaøo moät theû maøu rieâng ñeå sau deãgom nhoùm), sau ñoù caùc ngöôøi hoïc töï phaân nhoùm caùc yù töôûng.

Moät ngöôøi hoïc coù theå thay giaùo vieân ñieàu haønh thaûo luaän. Vaät lieäucho thaûo luaän ñoäng naõo toát nhaát laø caùc theû maøu, ghi moãi yù kieán toùmtaét treân 1 theû vaø ghim theû vaøo baûng ghim. Tuy nhieân cuõng coù theåduøng baêng dính daùn taïm thôøi treân giaáy Ao hoaëc vaøo baûng ñeå moïingöôøi cuøng nhìn thaáy caùc yù kieán ñöôïc ghi. Coá gaéng sao cho caùc yùkieán cuûa ngöôøi sau khoâng truøng vôùi yù kieán tröôùc ñaõ coù. Moãi ngöôøihoïc coù theå ñöa ra hôn moät yù töôûng, tuy nhieân ngöôøi ñieàu haønh thaûoluaän cuõng phaûi khuyeán khích hoaëc chæ ñònh nhöõng hoïc vieân khoânghoaëc ngaïi xung phong. Khi gom nhoùm caùc yù töôûng, caû lôùp coù theå ñiñeán thoáng nhaát keát quaû.

Phöông phaùp naøy aùp duïng cho caùc lôùp ñoâng, baøn gheá khoù xeâ dòchvaø ngöôøi hoïc khoù chuyeån choã. Vaán ñeà ñöôïc neâu ra cho nhoùm 2 hoaëc3 ngöôøi ngoài caïnh nhau thaûo luaän, baøn baïc ñeå ñöa ra moät traû lôøichung cho caû nhoùm. Khi duøng phöông phaùp naøy chuùng ta thaáy caùcnhoùm thaûo luaän gaây ra tieáng oàn aøo. Khoâng khí trong lôùp hoïc trôû neânraát soâi noåi. Khi keát thuùc ngöôøi daïy coù theå chæ ñònh nhoùm (Ñöùng taïichoã) hoaëc cho moät vaøi ñaïi dieän xung phong trình baøy keát quaû. Hoûicaùc nhoùm khaùc coù yù kieán khaùc hoaëc gioáng vôùi yù kieán cuûa nhoùm ñöôïcchæ ñònh hay khoâng. Cuoái cuøng, ngöôøi daïy ñöa ra keát luaän veà vaán ñeà vöøathaûo luaän.

Thaûo luaän“rì raàm”

Page 46: Pcd booklet vn

45SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Phöông phaùp naøy coù theå söû duïng keát hôïp vôùi thaûo luaän “rì raàm”. Khisöû duïng phöông phaùp naøy ngöôøi daïy phaûi caên cöù vaøo vaán ñeà ñeå tínhtröôùc thôøi gian thaûo luaän phuø hôïp, cuøng soá ngöôøi trong moãi nhoùm vaøsoá yù kieán (Hoaëc yù töôûng) maø moãi nhoùm baét buoäc phaûi coù. Thôøi giancho thaûo luaän vaø vieát keát quaû (Thöôøng treân giaáy Ao) khoâng neân vöôïtquaù 10 phuùt. Ngöôøi ta thöôøng kyù hieäu ba thaønh phaàn cuûa phöôngphaùp naøy laø XYZ. Trong ñoù X laø soá thaønh vieân trong moãi nhoùm, Ylaø thôøi gian laøm vieäc cuûa moãi nhoùm ñeán khi coù keát quaû ñeå trình baøyvaø Z laø soá yù töôûng cuûa moãi nhoùm thoáng nhaát neâu ra. X,Y,Z ñeàu nhoûhôn 10. Keát quaû töøng nhoùm phaûi ñöôïc trình baøy tröôùc caùc nhoùmkhaùc. Caùc nhoùm khoâng thaûo luaän quaù saâu veà caùc yù töôûng. Sau khicaùc nhoùm baùo caùo keát quaû thaûo luaän cuûa caùc nhoùm ñöôïc ghi laïi ñeålaøm taøi lieäu phaùt trieån caùc vaán ñeà tieáp theo.

Laø phöông phaùp ñöa caùc tình huoáng thöïc teá xaûy ra ngoaøi hieän tröôøngvaøo trong giôø hoïc ñeå ngöôøi hoïc thaûo luaän, trao ñoåi vaø ñöa ra moät soágiaûi phaùp cho vaán ñeà. Baøi taäp tình huoáng ñöôïc söû duïng khi caùcphöông phaùp khaùc khoâng hoaëc ít coù hieäu quaû, noù ñöa thöïc teá cuoäcsoáng vaøo baøi hoïc, gôïi môû nhöõng suy nghó giaûi phaùp, loâi cuoán ngöôøihoïc, ñaët hoï vaøo vai giaûi quyeát vaán ñeà.

Baøi taäp tình huoáng laø moät tình huoáng thöïc ñöôïc vieát döôùi daïng moätcaâu chuyeän coù vaán ñeà ñeå ngöôøi hoïc ñeà xuaát caùch giaûi quyeát vaán ñeà.Baøi taäp tình huoáng khoâng nhaèm ñöa ñeán chæ moät giaûi phaùp hoaëc moät“traû lôøi ñuùng”. Coù ít nhaát hai giaûi phaùp löïa choïn tuøy thuoäc vaøo boáicaûnh ñaët ra trong baøi taäp tình huoáng ñoù. Ñeå vieát ñöôïc moät baøi taäptình huoáng, ngöôøi vieát (Ngöôøi daïy) phaûi coù nhieàu kieán thöùc thöïc teákeát hôïp kyõ naêng vieát. Vì vaäy, nhöõng ngöôøi vieát baøi taäp tình huoángcaàn qua caùc lôùp taäp huaán “vieát baøi taäp tình huoáng”.

Phöông phaùp naøy ñeå thaûo luaän thaät saâu veà moät vaán ñeà ñang caàn söïchoïn löïa giöõa hai giaûi phaùp, hoaëc coøn coù hai luoàng dö luaän toàn taïi.Tuy nhieân thöïc teá ñaõ coù moät höôùng giaûi quyeát, moät giaûi phaùp toái öucho vaán ñeà. Vieäc tranh luaän chæ caøng laøm saùng toû hôn cho moät giaûiphaùp löïa choïn. Phöông phaùp naøy aùp duïng cho caùc lôùp taäp huaán, cho

Phöông phaùpPhillips

Baøi taäptình huoáng

Phöông phaùpTranh luaän

Page 47: Pcd booklet vn

46 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

caùc hoäi thaûo, hoäi nghò ñoâng ngöôøi tham döï, hoaëc caùc dieãn ñaøn. Ñeåtieán haønh toå chöùc tranh luaän ngöôøi toå chöùc (Ngöôøi thuùc ñaåy, taäphuaán vieân, hoaëc ñieàu khieån chöông trình) boá trí tröôùc hai vò trí vaø haingöôøi ñaïi dieän cho 2 vò trí ñoù. Moät ngöôøi ôû vò trí ”ñoàng yù” vôùi giaûiphaùp vaø moät ngöôøi ôû vò trí “khoâng ñoàng yù” vôùi giaûi phaùp. Nhöõngngöôøi tham gia tranh luaän phaûi phaùt bieåu laø “ñoàng yù ” hoaëc”khoângñoàng yù” vaø noùi roõ vì lyù do gì (Moãi ngöôøi chæ neâu moät lyù do chuû yeáuñeå mình uûng hoä phía naøo). Sau khi neâu lyù do thì ngöôøi tham gia ñöùng(hoaëc ngoài) veà vò trí töông öùng. Coù moät thö kyù ghi laïi caùc yù kieán vaøotôø giaáy Ao ñeå sau ñoù coù theå toång keát hoaëc taøi lieäu hoùa keát quaû tranhluaän. Cuoäc tranh luaän seõ dieãn ra raát soâi noåi. Neân nhôù raèng phaûi coùmoät ngöôøi khôûi ñaàu ôû moãi vò trí ñöôïc choïn vaø chuaån bò tröôùc. Trongcuoäc tranh luaän, khuyeán khích moïi ngöôøi cuøng tham gia nhöng cuõngcoù theå coù ngöôøi ôû vò trí trung laäp, trung gian giöõa “ñoàng yù” vaø “khoângñoàng yù” nghóa laø hoï coù theå khoâng coù yù kieán, hoï trôû thaønh nhöõngngöôøi nghe vaø quan saùt cuoäc tranh luaän.

Vôùi phöông phaùp naøy ngöôøi daïy chæ ñöa ra moät caâu hoûi ngaén goïn ñeåtaïo ñieàu kieän cho ngöôøi hoïc, ngöôøi tham gia baøy toû caûm nghó cuûa hoïveà vaán ñeà gì ñoù raát deã ñeå hoï traû lôøi. Caâu hoûi naøy khoâng phaûi laø moätcaâu hoûi veà kieåm tra kieán thöùc trong baøi hoïc. Muïc ñích cuûa phöôngphaùp laø laøm taäp trung chuù yù cuûa ngöôøi hoïc vaøo lôùp hoïc vaø ngöôøidaïy, daãn daét ngöôøi hoïc baét ñaàu baøi giaûng, hoaëc taïo ra söï thaân thieän,chia seû cuûa moïi ngöôøi trong lôùp hoïc. Thí duï ngöôøi daïy ñöa ra caùccaâu hoûi “Hoâm nay baïn caûm thaáy khoâng khí lôùp hoïc nhö theá naøo?Thôøi tieát hoâm nay ra sao? Phong caûnh Haø Noäi theá naøo?...” thì ai cuõngcoù theå traû lôøi vaø chia seû nhöõng caûm nhaän cuûa mình. Neân yeâu caàungöôøi hoïc traû lôøi caøng ngaén caøng toát, khoâng giaûi thích, traùnh mieânman, sa ñaø, sai muïc ñích cuûa phöông phaùp naøy. Khi traû lôøi xongtuyeät ñoái khoâng bình luaän ñuùng sai. Neáu lôùp hoïc ñoâng ngöôøi hoïc, coùtheå laáy tinh thaàn xung phong hoaëc chæ ñònh ngöôøi traû lôøi.

Coù theå tham khaûo theâm caùch aùp duïng caùc phöông phaùp treân trong

Phöông phaùp Tia chôùp

Page 48: Pcd booklet vn

47SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

cuoán “Soå tay phöông phaùp luaän daïy hoïc cuûa Chöông trình hoã trôïLNXH”, taøi lieäu toång hôïp do tieán só Rudolf Batliner bieân soaïn choChöông trình Hoã trôï LNXH, xuaát baûn naêm 2002.

Page 49: Pcd booklet vn
Page 50: Pcd booklet vn

49SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän ôû taát caû caùc böôùc trongchu trình PCD, ngay töø böôùc ñaàu tieân – phaân tích boái caûnh vaø TNA.

Ñaùnh giaù PCD khoâng chæ laø ñaùnh giaù cuoái moãi moân hoïc vaø baøi hoïc maøcoøn laø ñaùnh giaù möùc ñoä ñaït ñöôïc muïc tieâu ñaøo taïo, giaù trò vaø taùc ñoängcuûa chöông trình ñaøo taïo ñoái vôùi nhöõng ngöôøi tham gia phaùt trieånchöông trình, laøm sao coù theå caûi thieän chöông trình toát hôn ñeå ñaùp öùngnhu caàu ngöôøi hoïc vaø xaõ hoäi hieän taïi vaø töông lai.

Noäi dung chính cuûa böôùc naøy bao goàm:- Xaây döïng heä thoáng giaùm saùt vaø ñaùnh giaù tieán trình PCD.- Xaây döïng heä thoáng giaùm saùt vaø ñaùnh giaù vieäc giaûng daïy vaø hoïc taäp.- Caùc phöông phaùp giaùm saùt vaø ñaùnh giaù vieäc giaûng daïy vaø hoïc taäp.

5 Böôùc 5 - Ñaùnh giaù chöông trình ñaøo taïo

5.1. Xaây döïng heä thoáng giaùm saùt vaø ñaùnh giaù tieán trình PCD

Böôùc ñaàu tieân trong quaù trình xaây döïng heä thoáng giaùm saùt vaø ñaùnhgiaù laø toå chöùc moät hoäi thaûo veà giaùm saùt ñaùnh giaù (1ngaøy) ngay sauhoäi thaûo khôûi xöôùng vaø phaân tích caùc beân lieân quan..

Xaây döïng heä thoáng giaùm saùt vaø ñaùnh giaù: Xaùc ñònh caùc tieâuchí vaø chæ baùo giaùm saùt phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo. Xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng ñeå thöïc hieän giaùm saùt vaø ñaùnh giaù

Xaùc ñònh keát quaû giaùm saùt vaø ñaùnh giaù seõ ñöôïc söû duïng nhötheá naøo ñeå caûi tieán chöông trình ñaøo taïo.

- Caùc giaùo vieân trong ñôn vò ñaøo taïo- Ñaïi dieän cuûa Phoøng Ñaøo taïo- Ñaïi dieän cuûa Ban quaûn lyù/ Ban giaùm hieäu ñôn vò ñaøo taïo- Caùc ñaïi bieåu beân ngoaøi coù lieân quan.

Muïc tieâu hoäi thaûo

Thaønh phaàn tham gia

Page 51: Pcd booklet vn

50 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Moät thaønh vieân cuûa toå coâng taùc phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo seõthuùc ñaåy tieán trình naøy. Ñieàu quan troïng laø thaønh vieân naøy ñaõ ñöôïctaäp huaán vaø coù kinh nghieäm veà giaùm saùt vaø ñaùnh giaù.

Ñeå hoäi thaûo ñöôïc tieán haønh trong moät ngaøy, ngoaøi ngöôøi thuùc ñaåycoù kyõ naêng thaønh thaïo vaø laø chuyeân gia veà giaùm saùt vaø ñaùnh giaù,coøn caàn coù ban thö kyù ñeå taøi lieäu hoùa keát quaû.

Baûng 12 gôïi yù caùc noäi dung chính cuûa hoäi thaûo xaây döïng coângcuï giaùm saùt vaø ñaùnh giaù.

Caùc noäi dung chính cuûa

hoäi thaûo

Page 52: Pcd booklet vn

51SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Hoaït ñoäng

Khaùi nieäm veà giaùmsaùt vaø ñaùnh giaù. Taïi sao phaûi giaùm saùtvaø ñaùnh giaù

Caùc beân lieân quantrong giaùm saùt vaøñaùnh giaù

Ñaùnh giaù, giaùm saùtcaùi gì, moâ hình ñaùnhgiaù: Boái caûnh, ñaàuvaøo, quaù trình, saûnphaåm

Xaây döïng boä coâng cuïgiaùm saùt, ñaùnh giaù

Söû duïng keát quaû giaùmsaùt vaø ñaùnh giaù

Xaây döïng keá hoaïchhaønh ñoäng

Vaán ñeà/ caâu hoûi thaûo luaän

Ai tham gia giaùm saùt,ñaùnh giaù trong caùcböôùc cuûa chu trình?

- Xaùc ñònh caùc thoângtin caàn thu thaäp (caùctieâu chí vaø chæ baùo)

- Caùc tieâu chí vaø chæbaùo coù gaén gì vôùi muïctieâu vaø noäi dung ñaøotaïo ôû moãi böôùc cuûachu trình khoâng? Caùcthoâng tin (tieâu chí vaøchæ baùo) coù theå laáyñöôïc töø ñaâu? Noù seõñöôïc ño ñeám vaø theodoõi nhö theá naøo(phöông phaùp giaùm saùtvaø ñaùnh giaù)? Ai seõthöïc hieän coâng vieäctheo doõi/ giaùm saùt naøy?

Thoâng tin ñöôïc thuthaäp trong quaù trìnhgiaùm saùt vaø ñaùnh giaùseõ ñöôïc söû duïng vaøphaûn hoài nhö theá naøo?Sau naøy ñöôïc löu giöõ ôûñaâu?

Laøm gì? Ai laøm gì?Laøm nhö theá naøo? Khinaøo?

Phöông phaùp

Trình baøymaùy chieáu

Chia nhoùmthaûo luaän

Thuyeát trìnhbôûi chuyeângia

-Thaûo luaännhoùm

- Thaûo luaännhoùm nhötreân

Chia nhoùmthaûo luaän

Vaät lieäucaàn

Maùy chieáuLCD

-Baûng-Buùt loâng-Giaáy Ao

Maùy chieáuLCD, phaàntrình baøymaùy chieáu

-Baûngghim

-Buùt daï-Theû maøu

-Baûng-Giaáy Ao- Buùt daï

Thôøi gian

30 phuùt

Thaûo luaän 30phuùt, trình baøy30 phuùt

30 phuùt

60 phuùt thaûoluaän nhoùm, 60phuùt trình baøyvaø thoáng nhaátkeát quaû- 60 phuùt thaûoluaän nhoùm, 60phuùt trình baøyvaø thoáng nhaát.

45 phuùt thaûoluaän nhoùm, 30phuùt trình baøyvaø 30 phuùttoång hôïp.

30 phuùt thaûoluaän nhoùm, 30phuùt trình baøyvaø thoáng nhaátkeá hoaïch

STT

1

2

3

4

5

6

BAÛNG 12 - Gôïi yù chöông trình hoäi thaûo xaây döïng coâng cuï giaùm saùt vaø ñaùnh giaù

Page 53: Pcd booklet vn

52 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Khoâng neân quaù tham voïng khi xaây döïng caùc tieâu chí vaø chæ baùobôûi neáu chuùng ta ñöa ra nhieàu tieâu chí vaø chæ baùo seõ raát khoù giaùmsaùt (Toán nguoàn löïc vaø thôøi gian). Trong ñieàu kieän ñaùnh giaù vaøgiaùm saùt chöông trình ñaøo taïo ôû Vieät Nam, caàn coá gaéng xaây döïngmoät boä tieâu chí khaû thi (Ñôn giaûn vaø deã aùp duïng).

Boä tieâu chí vaø chæ baùo cuõng phaûi luoân ñöôïc xem xeùt vaø caäp nhaättheo söï thay ñoåi cuûa boái caûnh ñaøo taïo.

Chæ xaùc ñònh caùc tieâu chí vaø chæ baùo ñaùnh giaù möùc ñoä ñaït ñöôïcmuïc tieâu cuûa phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo. Ñieàu naøy coù nghóalaø giaùm saùt vaø ñaùnh giaù ñöôïc thöïc hieän trong chu trình phaùt trieånchöông trình, chöa ñeà caäp ñeán caùc tieâu chí vaø chæ baùo ñaùnh giaùtaùc ñoäng cuûa chu trình ñaøo taïo (Ñaùnh giaù ngöôøi hoïc ñaõ toátnghieäp vaø vieäc aùp duïng kieán thöùc, kyõ naêng, thaùi ñoä cuûa hoï trongcoâng vieäc) vì ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian vaø nguoàn löïc.

Khi xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng cuûa hoäi thaûo naøy, neân phaânra töøng coâng vieäc giaùm saùt vaø ñaùnh giaù ôû moãi böôùc cuûa chu trìnhphaùt trieån chöông trình. Xaùc ñònh roõ ai tham gia vaø vai troø cuûahoï trong moãi coâng vieäc.

Moät toå coâng taùc hoaëc chuyeân gia giaùm saùt vaø ñaùnh giaù seõ hoaønchænh boä tieâu chí vaø chæ baùo döïa vaøo keát quaû chung cuûa hoäi thaûo,sau ñoù cho caùc thaønh vieân goùp yù. Sau naøy, khi giaùm saùt vaø ñaùnhgiaù moät böôùc naøo ñoù cuûa chu trình, nhöõng ngöôøi ñaùnh giaù söû duïngcaùc tieâu chí vaø chæ baùo naøy ñeå thu thaäp thoâng tin vaø ñaùnh giaù chokhaùch quan.

Phuï luïc 3 trình baøy ví duï veà khung giaùm saùt vaø ñaùnh giaù phaùt trieånchöông trình ñaøo taïo cuûa caùc Khoa ñaøo taïo Laâm nghieäp trong Maïnglöôùi Ñaøo taïo Laâm nghieâp Xaõ hoäi/ Chöông trình Hoã trôï Laâm nghieäpXaõ hoäi (SFSP).

Moät soá gôïiyù khi xaâydöïng heä

thoáng giaùmsaùt vaø ñaùnh

giaù tieántrình PCD

Page 54: Pcd booklet vn

53SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Coâng vieäc naøy do caùc giaùo vieân sau khi xaây döïng chöông trình chi tieátcho moãi moân hoïc thöïc hieän. Caùc tieâu chí naøy nhaèm “ño ñeám” möùc ñoäñaït ñöôïc caùc muïc tieâu hoïc taäp, khoâng chæ chuù troïng ñeán löôïng kieánthöùc ngöôøi hoïc coù ñöôïc sau khi tham gia khoùa hoïc hay baøi hoïc maø coøn“ño ñeám” möùc ñoä aùp duïng caùc kyõ naêng cuûa hoï treân thöïc teá (ví duï: kyõnaêng phaân tích, kyõ naêng giaûi quyeát vaán ñeà, kyõ naêng toång hôïp, v.v…)

Phaàn naøy chuû yeáu ñi saâu vaøo caùc coâng cuï giaùm saùt vaø ñaùnh giaù vieäcgiaûng daïy vaø hoïc taäp vì vieäc giaûng daïy vaø hoïc taäp laø moät noäi dungcô baûn nhaát cuûa moät chöông trình ñaøo taïo vaø laø saûn phaåm cuûa phaùttrieån chöông trình ñaøo taïo.

Söû duïng caùc coâng cuï giaùm saùt vaø ñaùnh giaù, chuùng ta xem xeùt vieäcgiaûng daïy cuûa ngöôøi daïy coù phuø hôïp hay khoâng? Ñaùnh giaù ngöôøihoïc xem hoï coù thay ñoåi ñöôïc kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä khoângvaø ôû möùc naøo? Ngöôøi hoïc coù ñaït ñöôïc muïc tieâu ñaõ vieát ra trong töøngbaøi hoïc, moân hoïc hay khoâng?

Döôùi ñaây laø moät soá phöông phaùp giaùm saùt vaø ñaùnh giaù vieäc giaûngdaïy vaø hoïc taäp.

Ñaùnh giaù vieäc hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïcÑoù laø caùc caâu hoûi ñeå ngöôøi hoïc traû lôøi ngay trong khi thi ta goïi laø“vaán - ñaùp”. Caùc caâu hoûi caàn ñöôïc soaïn vaø ghi vaøo phieáu thi. Ñeåcho khaùch quan ngöôøi daïy soaïn ñaùp aùn rieâng cho töøng caâu hoûi vaøseõ cho ñieåm theo ñaùp aùn ñoù tröôùc (Tröø moät soá caâu hoûi phuï maø ngöôøidaïy hoûi theâm).

Daïng caâu hoûi ôû möùc ñoä aùp duïng ñeán toång hôïp kieán thöùc, cho ngöôøihoïc laøm baøi döôùi hình thöùc thi, kieåm tra vieát trong moät thôøi giannhaát ñònh. Ngöôøi daïy cuõng phaûi soaïn ñaùp aùn vaø phöông aùn cho

5.2. Xaây döïng caùc tieâu chí giaùm saùt vaø ñaùnh giaù vieäc giaûng daïy vaø hoïc taäp

5.3. Phöông phaùp giaùm saùt vaø ñaùnh giaù vieäc giaûng daïy vaø hoïc taäp

Duøng caùccaâu hoûi - traû

lôøi ngaén

Caâu hoûitöï luaän

Page 55: Pcd booklet vn

54 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

ñieåm tröôùc ñeå höôùng daãn cho ñieåm töông ñoái khaùch quan. Vì caâu traûlôøi coù söï saùng taïo, nhieàu phöông aùn traû lôøi (caùc caâu hoûi ôû möùc ñoätoång hôïp, ñaùnh giaù, thí duï ñeà xuaát caùc giaûi phaùp…) neân ngöôøi hoïccaàn ñöôïc tham gia, ñöôïc bieát veà caùch cho ñieåm ñaùnh giaù tröôùc khihoï tham gia vaøo quaù trình ñaùnh giaù.

Caâu hoûi traéc nghieäm coù caùc daïng “ñuùng – sai”, “ñieàn khuyeát”, “gheùpñoâi” vaø “löïa choïn ña phöông aùn”. Muoán soaïn caùc daïng caâu hoûi naøy choñuùng yeâu caàu “traéc nghieäm khaùch quan” thì ngöôøi soaïn caàn phaûi ñöôïctaäp huaán veà phöông phaùp ra caâu hoûi traéc nghieäm ñeå coù theå soaïn thaûomoät “ngaân haøng caâu hoûi” tröôùc khi ñaùnh giaù traéc nghieäm.

Trong caùc khoùa ñaøo taïo thôøi gian daønh cho thöïc haønh, thöïc taäpchieám phaàn lôùn ñeå reøn luyeän caùc kyõ naêng. Do ñoù kyõ naêng cuûa ngöôøihoïc caàn ñöôïc ñaùnh giaù töông xöùng. Ñaùnh giaù thöïc haønh/thöïc taäpbaèng baøi vieát toång keát keát quaû thöïc teá, thöïc hieän coâng vieäc coù saûnphaåm cuoái cuøng hay trình dieãn moät kyõ naêng,… Neáu coâng vieäc hoaëckyõ naêng phöùc taïp thì coù theå chia thaønh moät soá böôùc vaø ñaùnh giaùtöøng böôùc. Vieäc ñaùnh giaù thöïc haønh neáu ñeå ñeán cuoái khoùa ñaøo taïoseõ maát nhieàu thôøi gian, cho neân thích hôïp nhaát laø ñaùnh giaù trongquaù trình thöïc hieän.

Vieäc ñaùnh giaù coù theå thöïc hieän noäi boä hoaëc töø beân ngoaøi. Ñaùnh giaùtöø beân ngoaøi hoaëc noäi boä ñeàu nhaèm muïc ñích caûi thieän chaát löôïngvieäc daïy vaø hoïc.

Raát khoù khaên ñeå coù theå ñaùnh giaù chính xaùc thaùi ñoä, haønh vi cuûangöôøi hoïc coù thay ñoåi trong vaø sau khi ñöôïc ñaøo taïo. Laøm sao chuùngta bieát roõ ngöôøi hoïc coù ñoàng caûm vôùi ngöôøi daân ngheøo khi hoï racoâng taùc ôû noâng thoân, mieàn nuùi? Ngöôøi hoïc coù saün saøng coâng taùc ôûnôi xa khi toát nghieäp? Thaùi ñoä trung thöïc vaø khaùch quan, khoâng bòloâi keùo bôûi nhöõng caùm doã veà vaät chaát, tieàn baïc phi phaùp? … Nhieàuthaùi ñoä chuùng ta ñaët ra trong muïc tieâu ñaøo taïo raát khoù ñaùnh giaù. Vìvaäy phaàn nhieàu thaùi ñoä, haønh vi, caùch öùng xöû khoâng theå ñaùnh giaùbaèng caùch laøm baøi thi, baøi kieåm tra. Chæ coù theå theo doõi, giaùm saùt vaø

Caâu hoûi traéc nghieäm

Ñaùnh giaùthöïc haønh/

thöïc taäp

Ñaùnh giaùthaùi ñoä, haønhvi ngöôøi hoïc

Page 56: Pcd booklet vn

55SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

ñaùnh giaù caû moät quaù trình lieân tuïc bôûi nhieàu ngöôøi, nhieàu boä phaän lieânquan baèng caùch ghi laïi vaøo moät soå tay theo doõi ngöôøi hoïc suoát thôøi gianhoïc veà caùc hoaït ñoäng maø ngöôøi hoïc tham gia caù nhaân, hoaëc theonhoùm, caùc haønh vi öùng xöû khi thöïc haønh coâng vieäc, khi xaûy ra nhöõngsöï coá trong nhöõng hoaøn caûnh nhaát ñònh. Vaán ñeà ñaùnh giaù thaùi ñoä nhötheá naøo cuõng caàn ñöôïc phaùt trieån vaø ñoùng goùp kinh nghieäm cuûa nhieàungöôøi daïy vaø ngöôøi hoïc. Hieän nay, ngöôøi daïy chæ coù theå phaùn ñoaùn thaùiñoä cuûa ngöôøi hoïc qua caùc haønh vi, caùc hoaït ñoäng, caùc keát quaû coângvieäc ñöôïc giao.

Ñaùùnh giaù vieäc giaûng daïy cuûa ngöôøi daïy- Toå chöùc quan saùt vaø döï giôø

Moät trong nhöõng coâng cuï giaùm saùt ñaùnh giaù vieäc giaûng daïy raát hieäuquaû laø toå chöùc döï giôø giaûng daïy hoaëc höôùng daãn thöïc haønh, thöïc taäpcuûa ngöôøi daïy theo caùc nhoùm chuyeân moân. Coâng vieäc naøy neáu laømthöôøng xuyeân, coù chuaån bò seõ giuùp raát nhieàu cho caûi thieän giaûng daïyvaø hoïc taäp. Toå chöùc döï giôø laø moät hoaït ñoäng töï giaùc, hoã trôï giaûngdaïy, giuùp ngöôøi daïy vaø caû nhoùm daïy toát hôn. Duøng keát quaû quan saùtdöï giôø ñeå caûi thieän giaûng daïy chung cuûa boä moân, khoâng phaûi ñeåñaùnh giaù phaân loaïi ngöôøi daïy loaïi A, B hay C, lao ñoäng tieân tieán haykhoâng tieân tieán. Baûng 5.2 gôïi yù höôùng daãn quy trình quan saùt, döï giôølôùp hoïc.

Baûng 13 gôïi yù höôùng daãn quy trình quan saùt, döï giôø lôùp hoïc.

Page 57: Pcd booklet vn

BAÛNG 13 - Moâ hình döï giôø

Caùc böôùc

1. Laøm quen

2. Hoïp tröôùckhi döï giôø

3. Tieán haønhquan saùt

4. Chuaån bòruùt kinhnghieämsau döï giôø

5. Hoïp saudöï giôø

Ai/ Khi naøo

Ngöôøi daïy, ngöôøiquan saùt/ Tröôùc khi döïgiôø

Ngöôøi quan saùt, ngöôøidaïy/ Tröôùc giôø leân lôùp

Ngöôøi quan saùt, ngöôøidaïy, ngöôøi hoïc/ Tronggiôø hoïc

Nhoùm quan saùt/ Ngaysau khi döï giôø

Nhoùm quan saùt vaøngöôøi daïy

Muïc ñích

- Laøm quen nhau, giaûi toûa taâm lyù- Chuaån bò nhöõng tình huoáng quan saùt (Quan

saùt nhöõng gì)- Trao ñoåi veà keát quaû mong muoán cuûa caû

ngöôøi daïy vaø ngöôøi quan saùt

- Ngöôøi daïy thoâng baùo veà chuû ñeà, muïc tieâubaøi giaûng, keá hoaïch baøi giaûng, moân hoïc,giôø baét ñaàu, giôø keát thuùc, tình hình lôùphoïc…

- Ngöôøi daïy vaø ngöôøi quan saùt thoáng nhaát vôùinhau veà boá trí choã ngoài cho nguôøi quan saùt(Cuoái lôùp), soá lieäu caàn thu thaäp, caùch thuthaäp, caùc quy ñònh hai beân phaûi tuaân thuûtrong khi döï giôø

- Quan saùt söï theå hieän cuûa ngöôøi daïy vaøngöôøi hoïc.

- Thu thaäp, ghi laïi caùc soá lieäu

- Phaân tích soá lieäu thu ñöôïc khi döï giôø- Choïn caùc vaán ñeà thaûo luaän ruùt kinh nghieäm

sau döï giôø

- Chia seû nhöõng ñieàu quan saùt ñöôïc- Thaûo luaän nhöõng caûi thieän coù theå- Ñeà ra caùc muïc tieâu cho laàn döï giôø sau- Ñeà ra caùc hoaït ñoäng hoã trôï ñeå ñaït muïc tieâu

56 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Page 58: Pcd booklet vn

57SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Coù theå keát hôïp böôùc 1 vaø 2 trong baûng 13 vaøo cuøng moät cuoäc hoïp,tuy nhieân muïc ñích hai phaàn naøy khaùc nhau. Ñeå coù theå quan saùtñöôïc vaø ñeå döï giôø khoâng phaûi laø coâng vieäc nhaøm chaùn, phaûi chuaånbò kyõ quan saùt caùi gì, quan saùt ai vaø laøm theá naøo. Baûng 14 trình baøyví duï moät soá caâu traû lôøi höôùng daãn chuaån bò cho döï giôø. Vieäc döï giôøôû ñaây chuù troïng vaøo töông taùc giöõa ngöôøi daïy vaø ngöôøi hoïc vaø caùchoaït ñoäng cuûa ngöôøi hoïc do ngöôøi daïy toå chöùc. Khi quan saùt, döï giôøcuõng coù theå thu thaäp caùc tôø phaùt tay, baøi giao nhieäm vuï, baûn höôùngdaãn phaùt cho ngöôøi hoïc laøm caên cöù ñeå phaân tích, nhaän xeùt trongbuoåi hoïp sau döï giôø. Ñoàng thôøi coù theå boá trí, neáu coù ñieàu kieän, quayVideo phaàn giaûng daïy cuûa ngöôøi daïy ñeå sau naøy töøng ngöôøi daïy haynhoùm ngöôøi daïy xem laïi ruùt kinh nghieäm.

BAÛNG 14 - Caùc yeáu toá quan saùt döï giôø

Quan saùt caùi gì?

Kyõ naêng hình theå cuûangöôøi daïy

Baøi taäp/ Giao nhieäm vuï

Toång keát baøi, keát thuùc

Ñaët caâu hoûi, nghengöôøi hoïc traû lôøi baøi

Söï töông taùc ngöôøi daïy-ngöôøi hoïc

Söï tham gia cuûa ngöôøi hoïc

Quan saùt ai?

Ngöôøi daïy

Ngöôøi daïy,ngöôøi hoïc

Ngöôøi daïy

Ngöôøi daïy

Ngöôøi daïy, ngöôøi hoïc

Ngöôøi hoïc

Quan saùt theá naøo (coâng cuï naøo)

Duøng theû “kyõ naêng hình theå”

Phaûn hoài, yù kieán cuûa ngöôøi hoïc veà baøitaäp: Roõ raøng, khoù khaên, lieân heä vôùi baøigiaûng,...

Duøng baûng caùc caâu hoûi thaêm doø

Ghi laïi caùc caâu hoûi vaø phaûn öùng cuûangöôøi daïy khi nghe ngöôøi hoïc traû lôøi

Duøng caùc maãu theo doõi

Duøng maãu quan saùt ngöôøi hoïc

Tham khaûo caùc maãu quan saùt döï giôø trong phuï luïc 3.

Page 59: Pcd booklet vn

58 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

MOÄT SOÁ LÔÏI ÍCH TÖØ TIEÁN TRÌNHPCD TRONG CHÖÔNG TRÌNH HOÃTRÔÏ LAÂM NGHIEÄP XAÕ HOÄI (SFSP)

PHAÀ

N 3

Page 60: Pcd booklet vn

59SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Chöông trình Hoã trôï Laâm nghieäp Xaõ hoäi laø moät chöông trình hôïp taùccuûa Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân, Vieät Nam vaø Cô quanhôïp taùc phaùt trieån Thuî Só. Chöông trình do Helvetas thöïc hieän töønaêm 1994. Chöông trình goàm hai giai ñoaïn. Troïng taâm cuûa giaiñoaïn 1 chuû yeáu laø naâng cao naêng löïc cho Tröôøng Ñaïi hoïc Laâmnghieäp Vieät Nam. Giai ñoaïn 2 baét ñaàu töø naêm 1997 vôùi muïc tieâu laøphaùt trieån naêng löïc ñaøo taïo laâm nghieäp hieäu quaû, ñaùp öùng nhu caàuthöïc hieän quaûn lyù ñaát röøng coù söï tham gia vaø beàn vöõng. Trong giaiñoaïn naøy, ngoaøi Tröôøng Ñaïi hoïc Laâm nghieäp Vieät Nam coøn coù 4 KhoaLaâm nghieäp thuoäc caùc tröôøng: Ñaïi hoïc Noâng Laâm Thaùi Nguyeân, Ñaïihoïc Noâng Laâm Hueá, Ñaïi hoïc Noâng Laâm Thuû Ñöùc vaø Ñaïi hoïc TaâyNguyeân, Trung taâm Khuyeán Noâng Laâm Hoøa Bình vaø Vieän Noâng HoùaThoå Nhöôõng Quoác gia tham gia chöông trình.

Troïng taâm cuûa giai ñoaïn 2 laø phaùt trieån chöông trình vaø phöôngphaùp giaûng daïy vaø hoïc taäp. Caùc ñoái taùc cuûa chöông trình ñöôïc tieápcaän vaø aùp duïng caùch phaùt trieån chöông trình môùi (Phaùt trieån chöôngtrình coù söï tham gia) ñeå cuøng phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo cho moätsoá moân hoïc trong ngaønh laâm nghieäp vaø ñöôïc taäp huaán veà caùc phöôngphaùp giaûng daïy tích cöïc (Phöông phaùp giaûng daïy laáy ngöôøi hoïc laømtrung taâm).

Phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo coù söï tham gia (PCD) ñaõ coù nhöõngtaùc ñoäng sau tôùi coâng taùc giaûng daïy vaø hoïc taäp cuûa caùc Khoa Laâmnghieäp thuoäc caùc tröôøng Ñaïi hoïc Noâng Laâm nghieäp cuûa Vieät Nam:

- Chöông trình ñaøo taïo ngaønh Laâm nghieäp xaõ hoäi vaø baûy moânhoïc chuû yeáu ñöôïc phaùt trieån. Baøi giaûng cuûa baûy moân naøy ñaõñöôïc bieân soaïn vaø aùp duïng. Chöông trình ñaøo taïo vaø caùc taäp baøigiaûng môùi ñöôïc chænh söûa nhieàu laàn qua nhieàu hoäi thaûo toaøn theå,

3.1. Giôùi thieäu

3.2. Nhöõng lôïi ích cuûa PCD tôùi coâng taùc giaûng daïy vaø hoïc taäp

Page 61: Pcd booklet vn

60 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

hoäi thaûo nhoùm vaø phaûn hoài cuûa nhöõng ngöôøi phaûn bieän neângiaûm thieåu sai soùt vaø naâng cao tính phuø hôïp caû veà noäi dung vaøhình thöùc.- Ñaûm baûo ñöôïc muïc tieâu, noäi dung cô baûn cuûa caùc moân hoïc ôûcaùc tröôøng cuøng ñaøo taïo ngaønh noâng laâm nghieäp. Noùi khaùc ñi,“phaàn cöùng” cuûa moãi moân hoïc ñöôïc thoáng nhaát treân toaøn quoác,phuø hôïp vôùi chuû tröông cuõng nhö phöông phaùp phaùt trieånchöông trình cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo.- Huy ñoäng ñöôïc trí tueä cuûa nhieàu caùn boä giaûng daïy ôû caùc tröôøngkhaùc nhau, coù kinh nghieäm treân caùc vuøng sinh thaùi vaø vaên hoùakhaùc nhau. Nhöõng kinh nghieäm thöïc tieãn, caùc keát quaû nghieân cöùuñaõ chuyeån giao coâng ngheä taïi caùc tænh Hoøa Bình, Thaùi Nguyeân,Thöøa Thieân Hueá, Ñaêk Laêk, Caø Mau, Laâm Ñoàng ñöôïc ñöa vaøo baøigiaûng khoâng chæ giuùp vieäc giaûng daïy vaø ñaøo taïo phuø hôïp vôùi caùcnhoùm ñoái töôïng hoïc khaùc nhau maø coøn giuùp ngöôøi hoïc laøm quenvôùi thöïc teá, chuû ñoäng vaø saùng taïo hôn trong hoïc taäp.- Caùc ñoái taùc trong chöông trình thoáng nhaát quan ñieåm, caùchtieáp caän veà giaùm saùt, ñaùnh giaù chöông trình ñaøo taïo vaø giaûngdaïy caùc moân hoïc. Töø tröôùc ñeán nay, giaùm saùt, ñaùnh giaù ñaøo taïovaø giaûng daïy chæ ñöôïc coi laø kieåm tra, giaùm saùt vieäc hoïc cuûangöôøi hoïc vaø vieäc giaûng daïy cuûa ngöôøi daïy.- Hình thaønh ñöôïc moät ñoäi nguõ phaùt trieån chöông trình coù söïtham gia ñuû maïnh ñeåå thöïc hieän phaùt trieån chöông trình ñaøo taïomôùi vôùi chaát löôïng toát.- Nhöõng kinh nghieäm veà phaùt trieån chöông trình ñaøo taïo coù söïtham gia ñaõ böôùc ñaàu ñöôïc aùp duïng vaø lan roäng trong heä thoángñaøo taïo ngheà cuûa ngaønh Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân.

Page 62: Pcd booklet vn

61SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Page 63: Pcd booklet vn

PHAÀ

N 4

62 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Caùc phuï luïc

Page 64: Pcd booklet vn

63SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

PHUÏ LUÏC 1Ví duï veà toång hôïp keát quaû ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo

lónh vöïc khai thaùc vaø cheá bieán Laâm saûn ngoaøi goã (Tröôøng Ñaïi hoïc Laâm nghieäp Vieät Nam)

COÂNG VIEÄC KIEÁN THÖÙC KYÕ NAÊNG THAÙI ÑOÄ

1. Ñaùnh giaù chaátlöôïng nguyeânlieäu vaø saûnphaåm

- Boä tieâu chuaånchaát löôïngnguyeân lieäu, saûnphaåm

- Phöông phaùpñaùnh giaù chaátlöôïng nguyeânlieäu, saûn phaåm

- Giaûi phaùp naângcao chaát löôïngsaûn phaåm.

- Phaân bieät caápnguyeân lieäu quamuøi vò, maøu vaøcaùc duïng cuï thöû

û

- Caån thaän, tyûmyû, chính xaùc,trung thöïc

2. Khai thaùc Laâmsaûn ngoaøi goã

- Xaây döïng quytrình khai thaùc

- Thöïc hieän ñuùngquy trình khaithaùc

- Söû duïng moät soácoâng cuï, thieát bò

- Chuù troïngnguyeân taéc antoaøn

3. Baûo quaûn Laâmsaûn ngoaøi goã(phöông phaùp,quy trình vaøthieát bò)

- Xaây döïng quytrình baûo quaûn

- Thöïc hieän ñuùngquy trình baûoquaûn

- Söû duïng moät soáhoaù chaát

- Chuù troïng thöùtöï, traät töï cuûaquy trình

4. Cheá bieán laâmsaûn ngoaøi goã

- Xaây döïng quytrình cheá bieán

- Thöïc hieän ñuùngquy trình

- Söû duïng ñöôïcmoät soá coâng cuï,thieát bò

- Chuù troïng thöùtöï quy trình

- Tuaân thuû quytaéc an toaøn

5. Nghieân cöùu thöûnghieäm vaøchuyeån giaocoâng ngheä khaithaùc vaø cheábieán Laâm saûnngoaøi goã

- Phöông phaùpnghieân cöùu vaøthöû nghieäm

- Phöông phaùpchuyeån giaocoâng ngheä

- Toå chöùc nghieâncöùu

- Toå chöùcchuyeån giaocoâng ngheä

- Coù söï tham gia

6. Ñaùnh giaù taùcñoäng moâi tröôøngtrong khai thaùc,baûo quaûn, cheábieán Laâm saûnngoaøi goã

- Vaán ñeà moâitröôøng trongkhai thaùc, baûoquaûn vaø cheábieán.

- Phöông phaùpñaùnh giaù taùcñoäng

- Laáy maãu ñaùnhgiaù

- Söû duïng caùccoâng cuï, thieátbò ño, tính

- Chuù troïng antoaøn lao ñoäng

- Trung thöïc,caån thaän

Page 65: Pcd booklet vn

64 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

(Ñöôïc xaây döïng bôûi caùc Khoa Laâm nghieäp thuoäc Maïng löôùi ñaøo taïoLaâm nghieäp xaõ hoäi - SFTN)

Goùp phaàn naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo treân cô sôû caùc quy cheá, côcheá vaø boä tieâu chí giaùm saùt, ñaùnh giaù chöông trình

- Caûi thieän caùch thöùc toå chöùc, quaûn lyù ñaøo taïo- Caäp nhaät ñöôïc caùc thoâng tin caàn thieát cho noäi dung ñaøo taïo- Taïo cô hoäi cho sinh vieân tham gia tích cöïc vaøo tieán trình giaùm saùt

vaø ñaùnh giaù- Ñaùnh giaù vaø phaân tích quaù trình ñaøo taïo- Ñaûm baûo chaát löôïng daïy vaø hoïc, ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi söû

duïng lao ñoäng- Xaùc ñònh ñöôïc nhieäm vuï vaø thu huùt ñöôïc caùc beân lieân quan trong

tieán trình giaùm saùt vaø ñaùnh giaù.

PHUÏ LUÏC 2Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù theo 5 giai ñoaïn cuûa PCD

Muïc ñích

Muïc tieâu

Page 66: Pcd booklet vn

65SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Caùc

böôùc

cuûa

PCD

Böôùc

1

TNA

Chuùn

g ta

muo

án bi

eátca

ùi gì (

Ngu

yeân

taéc)

Keát

quaû

TNA

co

ùph

aûn

aùnh

ñöôïc

ñöôøn

g lo

ái,

chín

hsa

ùch,

chie

án lö

ôïcph

aùt tr

ieån

ngaøn

h la

âmng

hieäp

Keát

quaû

TNA

co

ùph

aûn a

ùnh ñ

uùng

nhu

caàu

cuûa

thöïc

tieãn

saûn

xuaát

kho

âng?

Keát q

uaû T

NA

coù tí

nhñe

án ca

ùc dö

ï baùo

pha

ùttri

eån t

rong

töô

ng l

aikh

oâng?

Chæ b

aùo

-Co

ù söï

tham

gia

cuûa

chu

yeân

gia

Boä

-Co

ù ít n

haát

30 y

ù kie

án cu

ûa ca

ùc do

anh

nghi

eäp tr

ong

ngaøn

h-

Coù í

t nh

aát 3

0 yù

kieán

cuûa

quan

quaûn

lyù n

haø n

öôùc

caùc

caáp

-Co

ù ít n

haát

30 y

ù kie

án tö

ø caùc

quan

vaø to

å chö

ùc kh

aùc-

Coù ít

nha

át 100

yù k

ieán

phaûn

hoài

töø c

aùcsi

nh v

ieân

ñaõ to

át ngh

ieäp

-Co

ù ít

nhaát

30

giaùo

vie

ân th

am g

ia y

ùki

eán tr

ong

quaù

trình

TN

A-

100

thaøn

h vi

eân c

uûa n

hoùm

TN

A ñö

ôïcta

äp hu

aán p

höôn

g ph

aùp ñ

ieàu

tra-

Coù k

eá ho

aïch

ngaân

saùc

h ch

o TN

Añò

nh k

yø-

Thöïc

hie

än ñu

ùng k

eá ho

aïch

ñöôïc

duy

eät

-Th

am k

haûo

ít nh

aát 3

chö

ông

trình

ñaøo

taïo

cuûa

nöôùc

ngo

aøi-

Coù í

t nh

aát 1

0% t

röôøn

g ph

oå th

oâng

trong

vuøn

g tro

ïng ñ

ieåm

ñöô

ïc kh

aûo s

aùt

Phöô

ng p

haùp

-Ki

eåm tr

aca

ùc ba

ùoca

ùo, h

oäith

aûo,

sem

inar

-Ki

eåm tr

aca

ùc ta

øi lie

äugo

ác TN

A,ho

äi tha

ûo.

-H

oäi n

ghò

ñaùnh

gia

ù

Ai la

øm

-Ph

oøng

quaûn

lyù

ñaøo

taïo

-Ba

n ch

uûnh

ieäm

khoa

.

-H

oäi ñ

oàng

khoa

hoïc

tröôøn

g

Khun

g gi

aùm s

aùt v

aø ña

ùnh g

iaù Ti

eâu c

Thu

huùt

söï t

ham

gia

cuûa

caùc

nhaø

quaûn

lyù

vaø

caùc

nhaø

hoaïc

hñò

nh c

hính

saùc

h

-Th

u hu

ùt sö

ï th

amgi

a cu

ûa ca

ùc be

ânlie

ân qu

an ñ

eán q

uaù

trình

ñaøo

taïo.

-Ph

öông

pha

ùp ñi

eàutra

ph

uø hô

ïp vô

ùim

uïc ti

eâu c

uûa T

NA

vaø ñ

ieàu

kieän

thö

ïctie

ãn

-Th

u hu

ùt sö

ï th

amgi

a cu

ûa ca

ùc nh

aøkh

oa h

oïc c

huye

ânm

oân v

aø ña

øo ta

ïo-

Keát

quaû

TNA

coù

xem

xe

ùt, th

amkh

aûo c

höôn

g trì

nhña

øo ta

ïo kh

u vö

ïc?

Page 67: Pcd booklet vn

66 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Caùc

böôùc

cuûa

PCD

Böôùc

2

Xaây

döïng

chöô

ngtr

ình

ñaøo

taïo

cuûa

ngaøn

hho

ïc

Chuùn

g ta

muo

án bi

eátca

ùi gì (

Ngu

yeân

taéc)

Chöô

ng t

rình

ñaøo

taïo

coù ñ

aùp ö

ùng n

hu c

aàucu

ûa ng

öôøi

hoïc

vaø k

eátqu

aû TN

A kh

oâng?

Chöô

ng t

rình

ñaøo

taïo

coù p

huø h

ôïp v

ôùi m

uïctie

âu cu

ûa ng

aønh

ñaøo

taïo

khoân

g?

Chöô

ng t

rình

ñaøo

taïo

coù

phuø

hôïp

vôùi

chöô

ng

trình

kh

ung

khoân

g?

Chöô

ng t

rình

ñaøo

taïo

coù ñ

aûm b

aûo t

ính

lieân

thoân

g tro

ng

ñaøo

taïo

khoân

g?

Chöô

ng t

rình

ñaøo

taïo

coù ñ

aûm b

aûo ty

û leä

hôïp

lyù g

iöõa

lyù t

huye

át va

øth

öïc h

aønh

khoân

g?

Chöô

ng t

rình

ñaøo

taïo

coù ñ

aùp ö

ùng n

hu c

aàuño

åi m

ôùi p

höôn

g ph

aùpda

ïy va

ø hoïc

kho

âng?

Tieâu

chí

-Kh

ung

chöô

ngtrì

nh ñ

aøo ta

ïo ha

ápda

ãn ng

öôøi h

oïc v

aøng

öôøi s

öû du

ïng

-Kh

ung

chöô

ngtrì

nh ñ

aøo ta

ïo ph

uøhô

ïp vô

ùi m

uïc t

ieâu

cuûa

ngöô

øi ñaøo

taïo

-Kh

ung

chöô

ngtrì

nh ñ

aøo t

aïo p

huø

hôïp

vôùi

chöô

ngtrì

nh k

hung

-Kh

ung

chöô

ngtrì

nh ñ

aøo ta

ïo ña

ûmba

ûo tín

h lie

ânth

oâng

(ña

ngaøn

h)

-Ty

û leä ly

ù thuy

eát v

aøth

öïc h

aønh

hôïp

lyù

-Co

ù nhi

eàu p

höôn

gph

aùp v

aø co

âng c

uïda

ïy ho

ïc ñö

ôïc a

ùpdu

ïng

Chæ b

aùo

-C

où nh

ieàu

hôn

hoaëc

ba

èng

80%

ngöô

øi toát

ngh

ieäp

ñöôïc

thò t

röôøn

g la

oño

äng c

haáp

nhaän

-N

göôøi

ñöô

ïc ña

øo ta

ïo ho

aøn th

aønh

hôn

80%

nhi

eäm v

uï ñö

ôïc g

iao

ñuùng

nga

ønhng

heà ñ

aøo ta

ïo

-Tr

öôøng

duy

eät-

Ñöô

ïc Bo

ä Gia

ùo du

ïc- Ñ

aøo t

aïo p

heâ

duye

ät neáu

laø c

höôn

g trì

nh m

ôùi

-G

ioáng

nha

u kh

oaûng

80%

veà

lieân

thoân

g ng

ang

(cuøn

g ba

äc ña

ïi hoïc

)-

Lieân

thoân

g do

ïc? (Ñ

aïi h

oïc ñ

eán d

aïyng

heà)

-To

åi th

ieåu

70/3

0 (ly

ù th

uyeát

/ th

öïcha

ønh)

-Co

ù ít

nhaát

5 p

höôn

g ph

aùp g

iaûng

daïy,

hoïc

taäp

tích

cöïc

ñöôïc

aùp

duïng

cho

moät

moân

hoïc

Phöô

ng p

haùp

-Ph

ieáu

ñieàu

tra

khaûo

saùt

.

-Ph

oûng

vaán

ngöô

øi söû

duïng

lao

ñoäng

-Ph

ieáu

ñieàu

tra.

-H

oäi th

aûo

-Th

aåm ñ

ònh

-Th

aåm ñ

ònh

-Ki

eåm tr

a

Ai la

øm

-H

oäi ñ

oàng

khoa

hoïc

ñaøo

taïo

khoa

-H

oäi ñ

oàng

khoa

hoïc

ñaøo

taïo

tröôøn

g-

Ban

chæ ñ

aïoch

öông

trìn

hña

øo ta

ïo lie

ânth

oâng

cuûa

Boä

Gia

ùo du

ïc va

øÑ

aøo ta

ïo-

Khoa

Khun

g gi

aùm s

aùt v

aø ña

ùnh g

iaù (

tieáp)

Page 68: Pcd booklet vn

67SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Khun

g gi

aùm s

aùt v

aø ña

ùnh g

iaù (

tieáp)

Caùc

böôùc

cuûa

PCD

Böôùc

3:

(Goàm

4 b

öôùc

nhoû)

Phaùt

trie

ån ch

öông

trìn

h m

oân h

oïc

Xaây

döïng

baøi g

iaûng

Löïa

choïn

phöô

ngph

aùp g

iaûng

daïy

Phaùt

trie

ånva

ät lie

äugi

aûng

daïy,

chua

ån bò

tran

g th

ieát

Chuùn

g ta

muo

án bi

eátca

ùi gì (

Ngu

yeân

taéc)

Chöô

ng tr

ình

moân

hoïc

coù ñ

aùp ö

ùng ñ

öôïc

yeâu

caàu

cuûa

chöô

ng tr

ình

ñaøo

taïo?

-Ch

aát lö

ôïng

baøi g

iaûng

nhö:

löôïn

g th

oâng

tin,

caäp

nhaät

, thö

ïc te

á.-

Noäi

dun

g ba

øi gia

ûngco

ù ñaùp

öùng

muïc

tieâu

moân

hoïc

.

Phöô

ng p

haùp

giaûn

g da

ïyph

aùt h

uy tí

nh tí

ch c

öïccu

ûa ng

öôøi h

oïc

Phöô

ng p

haùp

giaûn

g da

ïyña

ùp öùn

g m

uïc ti

eâu v

aøno

äi dun

g m

oân h

oïc.

- Vaät

lieäu

gia

ûng d

aïyph

uø hô

ïp vô

ùi phö

ông

phaùp

- Vaät

lieäu

gia

ûng d

aïyph

aùt h

uy ñ

öôïc

tính

hieäu

qua

û ñaøo

taïo

Tieâu

chí

-Tí

nh th

öïc ti

eãn c

uûa m

uïctie

âu-

K/S/

A ph

uø hô

ïp nh

u ca

àuña

øo ta

ïo-

Khoân

g tru

øng

laép

vôùi

moân

hoïc

kha

ùc

-Ph

aûi

ñöôïc

ca

äp nh

aät,

phon

g ph

uù-

Ña

daïng

hoùa

caùc

h th

öùcca

äp nh

aät K

/S/A

-Möùc

ñoä

ñaït

ñöôïc

cuûa

noäi

dung

so

vôùi

muïc

tieâu

-La

áy ho

ïc vi

eân la

øm tr

ung

taâm

a da

ïng h

oùa p

höôn

gph

aùp

-M

öùc ñ

oä ph

uø hô

ïp cu

ûaph

öông

pha

ùp vô

ùi m

uïctie

âu kh

aùc n

hau:

K/S

/A

- Vaät

lieäu

gia

ûng d

aïy k

ích

thíc

h sö

ï tha

m g

ia c

uûasi

nh v

ieân.

- Ña

daïng

hoa

ù, ph

uø hô

ïpvô

ùi ph

öông

pha

ùp gi

aûng

daïy

- Vaät

lieäu

gia

ûng

Chæ b

aùo

-Ca

ùc m

öùc ñ

oä ña

ït ñöô

ïc: 1

00%

-toát,

>70%

: kha

ù, < 7

0%: k

hoâng

ñaït

-N

guoàn

/gia

ù trò k

ieán

thöùc

ñaùn

g tin

caäy

(ngu

oàn ta

øi lie

äu th

am k

haûo)

-Ít

nhaát

2 n

aêm/la

àn vô

ùi baøi

gia

ûng v

aøha

øng n

aêm ñ

oái v

ôùi b

aøi ta

äp va

ø ví d

uïñö

ôïc c

aäp n

haät

->9

0%: T

oát, >

70%

: Kha

ù, <70

%:

Khoân

g ña

ït

-Co

ù ít n

haát 3

phö

ông

phaùp

gia

ûngda

ïy tíc

h cö

ïc ñö

ôïc a

ùp du

ïng tr

ong

1ba

øi hoïc

/chö

ông

->8

0: T

oát, >

60%

: Kha

ù, <60

%:

Khoân

g ña

ït

- Chi

phí

vaät

lieäu

gia

ûng d

aïy p

huø h

ôïpvô

ùi nga

ân sa

ùch ñ

aøo ta

ïo- C

où ít

nhaát

03

loaïi

vaät

lieäu

kha

ùcnh

au tr

ong

moät

moân

hoïc

ñöô

ïc aùp

duïng

Phöô

ng p

haùp

Cho

ñi

eåm

theo

töøng

no

äi du

ng

sovô

ùi muïc

tieâu

-YÙ

kie

án, b

oä m

oânsi

nh h

oaït.

-Ph

aûn b

ieän

-C

ho

ñieåm

th

eotö

øng n

oäi d

ung

sovô

ùi muïc

tieâu

-Ph

aûn b

ieän,

sin

hho

aït b

oä m

oân

-Ph

aûn

bieän

ch

oñi

eåm

- Sin

h ho

aït b

oä m

oân

- Duy

eät n

gaân

saùch

ñaøo

taïo

haøng

naêm

Ai la

øm

-Bo

ä moân

, gia

ùovi

eân c

huye

ânm

oân

-Bo

ä moân

-G

iaùo

vieân

ch

uyeân

moân

-Bo

ä moân

, gia

ùovi

eân

-Bo

ä moân

, gia

ùovi

eân

-Bo

ä moân

, gia

ùovi

eân, p

hoøng

taøi v

uï kh

oa

Page 69: Pcd booklet vn

68 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Caùc

böôùc

cuûa

PCD

Böôùc

4:

Chuùn

g ta

muo

án bi

eátca

ùi gì (

Ngu

yeân

taéc)

-Thö

ïc hi

eän n

ghie

âmtu

ùc ke

á ho

aïch

baøi

giaûn

g

-Söï

tham

gi

a cu

ûasin

h vi

eân tr

ong

quaù

trình

hoïc

taäp

- Gia

ùo vi

eân c

où nh

ieät

tình

vaø

traùch

nhie

äm

- Naên

g lö

ïc gi

aùo v

ieân

ñöôïc

naân

g ca

o

- Vi

eäc t

oå ch

öùc,

thöïc

haønh

, th

öïc t

aäp ñ

öôïc

baûo

ñaûm

Tieâu

chí

- Ñaûm

baûo

noäi

dun

gva

ø thôøi

gia

n gi

aûng

daïy

-Phö

ông

phaùp

giaûn

g da

ïy ña

daïng

- Sin

h vi

eân

chuû

ñoäng

, tö

ï gi

aùctro

ng

quaù

trình

hoïc

- Gia

ùo vi

eân

thöïc

hieän

ngh

ieâm

tuùc

noäi

quy

giaûn

gda

ïy

Chæ b

aùo

- Hôn

70%

sin

h vi

eân h

aøi l

oøng

veà n

oäidu

ng v

aø ph

öông

pha

ùp gi

aûng

daïy

- 100

% th

ôøi g

ian

ñöôïc

söû

duïng

- Hôn

60%

sin

h vi

eân ñ

aït m

uïc ti

eâu b

aøigi

aûng

- Hôn

10%

sin

h vi

eân c

où ph

aûn h

oài- H

ôn 8

0% s

inh

vieân

tha

m g

ia t

haûo

luaän

vaø

laøm

baøi

taäp

- 100

% s

inh

vieân

tham

gia

thöïc

taäp

- Hôn

90%

baùo

caùo

thöïc

taäp

cuûa

sinh

vieân

ñaït

yeâu

caàu

- Hôn

70%

gia

ùo vi

eân th

öïc h

ieän

toát n

oäiqu

y gi

aûng

daïy

- Phö

ông

phaùp

ña

ùnh

giaù

sinh

vi

eânkh

aùch

quan

- Coù

moät

ñeà

taøi k

hoa

hoïc

/ 2 n

aêm- C

où m

oät b

aøi b

aùo /

1 na

êm- S

öû du

ïng to

át tin

hoïc

vaên

pho

øng- K

yõ na

êng n

goaïi

ngö

õ coù

theå

söû d

uïng

ñöôïc

taøi l

ieäu

cuûa

nöôùc

ngo

aøi

- Hôn

90%

baøi

taäp

ñöôïc

toå c

höùc

toát

Phöô

ng p

haùp

- Döï

giôø

- Pha

ûn ho

ài cuûa

sinh

vie

än_

Keát q

uaû k

ieåm

tra c

uûa s

inh

vieân

- Pha

ûn ho

ài cuûa

than

h tra

ñaøo

taïo

Ai la

øm

- Boä

moân

, gia

ùovi

eân- S

inh

vieân

- Tha

nh tr

a ña

øota

ïo

- Pho

øng ñ

aøo ta

ïo

Khun

g gi

aùm s

aùt v

aø ña

ùnh g

iaù (

tieáp)

Thöïc

thi

giaûn

g

daïy

taùch

lôùp

hoïc

vaø

hieän

tröô

øng

Page 70: Pcd booklet vn

69SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Khun

g gi

aùm s

aùt v

aø ña

ùnh g

iaù (t

ieáp)

Caùc

böôùc

cuûa

PCD

Böôùc

5:

Ñaùn

h gi

chaát

löôïn

g

sinh

vieân

, keát

quaû

ñaøo

taïo

Chuùn

g ta

muo

án bi

eátca

ùi gì (

Ngu

yeân

taéc)

K/S/

A cu

ûa si

nh v

ieân

ñöôïc

tích

luõy

Ñaùp

öùng

yeâu

caàu

ngöô

øi söû

duïng

Phöô

ng p

haùp

ñaùnh

giaù

chaát

löôïn

g

Tieâu

chí

-Si

nh v

ieân

ñaït

ñöôïc

muïc

tieâu

ñaøo

taïo

-So

á sin

h vi

eân c

oùvi

eäc la

øm-

Soá s

inh

vieân

vaøo

hoïc

haøng

naêm

-Ph

öông

pha

ùpña

ùnh g

iaù k

haùch

quan

Chæ b

aùo

-H

ôn 9

0% ñ

aït y

eâu c

aàu th

oâng

qua

thi k

haùch

qua

n-

100%

sin

h vi

eân ñ

uû ñi

eàu k

ieän

döï

thi

-AÙ

p du

ïng p

höôn

g ph

aùp k

ieåm

tra,

thi k

haùch

qua

n

-80

% s

inh

vieân

coù

vieäc

laøm

ñuùn

gch

uyeân

moân

-Tr

eân 7

0% c

ô qu

an s

öû du

ïng h

aøilo

øng.

-So

á sin

h vi

eân d

öï th

i oån

ñònh

-Ph

ieáu

thaêm

doø

ònh

kyø to

å chö

ùc ña

ùnh g

iaù c

haát

löôïn

g ña

øo ta

ïo-

Coù b

aùo c

aùo v

eà ke

át qua

û ñaùn

h gi

Phöô

ng p

haùp

-Ph

aûn h

oài c

uûasi

nh v

ieân

-Ke

át qua

û kie

åmtra

cuûa

sin

hvi

eân-

Phie

áu th

aêm d

Ai la

øm

-Bo

ä moân

, gia

ùovi

eân-

Khoa

-Ph

oøng

ñaøo

taïo

Page 71: Pcd booklet vn

70 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

PHUÏ LUÏC 3Caùc maãu quan saùt vaø döï giôø lôùp hoïc

Nhìn thaáyVieátbaûng

Sô ñoàôûbaûng

GiaáyAo

Taøilieäuphaùttay

Moâhình

AÛnh

Bieåutreotöôøng

Vaätthaät

Chieáuslide

Chieáugiaáytrong

ChieáuVideo

2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59

4.1. Nhìn thaáy gì sau moãi khoaûng 3 phuùt (Quan saùt toaøn lôùp)

Page 72: Pcd booklet vn

71SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

4.2. Nghe thaáy gì sau moãi khoaûng thôøi gian 3 phuùt (Nghe toaøn lôùp)(Coù theå theo doõi trong 45 ñeán 60 phuùt)

Nghethaáy

Giaùovieânnoùi

Sinhvieânthaûoluaän

Nhieàusinhvieânnoùi

OÀn aøolieânquanñeánhoïctaäp

Tieángoàn donoùichuyeänrieâng

Khoângcoù gìlieânquanbaøihoïc

3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60

Page 73: Pcd booklet vn

72 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Nhìn vaønghethaáy

Giuùp sinh vieânkhaùc

Nghegiaûng

Ghi cheùp

Quan saùtthöïchaønh

Thöïchaønh

Phaùtbieåu

Vieát baøikieåm tra

Noùi vôùisinh vieânkhaùc

Noùi vôùigiaùo vieân

Laøm vieäcnhoùm

Leân baûngvieát

Mômaøng

Noùichuyeänrieâng

Ñi loanhquanh

Laøm vieäckhaùc

Nguû guïc

Chaïy rangoaøi lôùp

3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60

4.3. Nhìn thaáy gì (Thöôøng toå chöùc 2 ngöôøi quan saùt, moãi ngöôøi quan saùt 2 sinh vieân baát kyø, khoâng baùo tröôùc)

Page 74: Pcd booklet vn

73SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

Ghi chuù:

- Tröôùc khi baøi giaûng baét ñaàu xaùc ñònh

4 thôøi ñieåm quan saùt caùch töông ñoái

ñeàu nhau, moãi thôøi ñieåm quan saùt

trong 5 phuùt,

- Trong 5 phuùt ñoù cöù 10 giaây ghi laïi

xem nghe thaáy ai noùi (ñaùnh daáu vaøo

oâ ai noùi)

- Cuoái cuøng tính toång soá laàn theo maãu

Laàn 1: Töø … giôø ñeán …..giôø

Giaùo vieân ////…Sinh vieânGiaùo vieân vaø sinh vieânKhoâng ai noùi

Laàn 2: Töø … giôø ñeán …..giôø

Giaùo vieân ////…Sinh vieânGiaùo vieân vaø sinh vieânKhoâng ai noùi

Laàn 3: Töø … giôø ñeán …..giôø

Giaùo vieân ////…Sinh vieânGiaùo vieân vaø sinh vieânKhoâng ai noùi

Laàn 4: Töø … giôø ñeán …..giôø

Giaùo vieân ////…Sinh vieânGiaùo vieân vaø sinh vieânKhoâng ai noùi

Toång keát: Töø … giôø ñeán …..giôø

Giaùo vieân ////…Sinh vieânGiaùo vieân vaø sinh vieânKhoâng ai noùi

4.4. “Toâi nghe ai noùi”

Page 75: Pcd booklet vn

74 SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

4.5. Chaát löôïng caâu hoûi cuûa giaùo vieânGhi chuù: - Ghi laïi taát caû caùc caâu hoûi giaùo vieân hoûi hoïc vieân

- Phaân loaïi caùc caâu hoûi ñoù

Loaïi caâu hoûi Soá löôïng Ví duï (Neáu caàn ghi ñeå nhôù)

1.Ñoùng:- Loaïi ñuùng/ sai, coù/ khoâng- Loaïi hoûi soá löôïng (Bao

nhieâu, maáy?)- Loaïi hoûi: Ai? Ngöôøi naøo?

Toång soá caâu hoûi ñoùng

2. Môû caáp thaáp- Nhôù (Nhaéc laïi, neâu ñònh

nghóa… )- Hieåu (Cho ví duï, Giaûi

thích xem… )

3. Môû caáp cao- AÙp duïng (Aùp duïng ñieàu

ñaõ hoïc vaøo ñieàu kieänkhaùc, tình huoáng khaùc)

- Phaân tích (Phaân tích caùiñaõ coù döïa treân tieâu chícoù saün hoaëc phaân tíchcaùi môùi)

- Hôïp (Taïo ta caùi môùi töømoät soá caùi ñaõ hoïc)

- Ñaùnh giaù (Ñaùnh giaù , sosaùnh, taïo ra caùc tieâu chímôùi cuûa heä thoáng ñaùnhgiaù)

Toång soá caâu hoûi môû

Page 76: Pcd booklet vn

75SOÅ TAY PHAÙT TRIEÅN CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO COÙ SÖÏ THAM GIA

4.6. Caùc tieâu chí veà kyõ naêng ñöùng lôùp cuûa giaùo vieânGhi chuù: Quan saùt 2 laàn, laàn thöù nhaát luùc vaøo baøi giaûng

vaø laàn thöù 2 vaøo giöõa baøi giaûng, moãi laàn 5 phuùt

- Roõ raøng (AÂm löôïng vöøa ñeán cuoái lôùp)

- Toác ñoä noùi (Nhanh, chaäm)

- Phaùt aâm (Chuaån? khoâng töø ñeäm, khoâng noùi ngoïng, noùi nhòu?)

- Ngaét, nghæ (Ñuùng theo chaám, phaåy, xuoáng doøng), ñieåm döøng

phuø hôïp

1.Tieâu chí veà gioïng noùi

2.Tieâu chí veà töø vöïng vaø ngoân ngöõ

- Duøng töø phuø hôïp deã hieåu

- Duøng töø ñuùng (Thuaät ngöõ môùi coù giaûi thích?)

- Maét nhìn (Coù bao quaùt lôùp, coù thaân thieän?)

- Nhieät tình (Theå hieän ôû neùt maët, lôøi noùi )

- Tö theá thoaûi maùi (Coù töï tin? Coù caûm giaùc tay chaân ngöôïng

nghòu?)

- Ñi laïi trong lôùp (Nheï nhaøng, töï tin, phoái hôïp caùc ñoäng taùc ñi,

3.Tieâu chí veà hình theå

Page 77: Pcd booklet vn

1. Alan Roger, Peter taylor; William I. Lindley; L. VanCrowder; Monika Soddermann (1998): curriculumdevelopment in agricultural education. Food and AgricultureOrganization of the United Nations, Rome

2. Ñaëng Ñình Boâi, Phaïm Quang Vinh (2005): Baùo caùo caùckhoùa taäp huaán “Phaùt trieån chöông trình coù tham gia”.

3. Hassan Hakimian and Amdissa Teshome (1993): Trainer’sguide: concept, principles and methods of training, withspecial reference to agricultural development, vol 1. Foodand Agriculture Organization of United Nations

4. PCD toolbox, 2003 treân trang web cuûa Maïng löôùi ñaøo taïoLaâm nghieäp xaõ hoäi (www.socialforestry.org.vn)

5. Peter Taylor (2003): How to design a training course, a guideto participatory curriculum development. Continuum,London-New York, 2003.

6. Peter Taylor (1999): Qua goác ñeán ngoïn, Chöông trình Hoã trôïLaâm nghieäp Haõ hoäi.

7. Rudolf Batliner (7/2002): Soå tay phöông phaùp luaän daïy hoïccuûa Chöông trình Hoã trôï Laâm nghieäp Haõ hoäi, Nhaø xuaát baûnBaûn ñoà.

8. Caùc hình aûnh trong cuoán soå tay laø cuûa moät soá Hoäi thaûo taäp huaánPhaùt trieån chöông trình ñaøo taïo taïi caùc tröôøng trung hoïc vaø daïyngheà thuoäc Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛOTAØI LIEÄU THAM KHAÛO

Page 78: Pcd booklet vn

In 2500 baûn, khoå 17x24 cm. Giaáy pheùp xuaát baûn soá: 08-2006/ CXB/ 525-223/ NN

Ngaøy 15-12-2005. In xong vaø noäp löu chuyeån Quyù III/ 2006.

Chòu traùch nhieäm xuaát baûn Nguyeãn Cao DoanhPhuï traùch baûn thaûo vaø söûa baøi Maïnh Haø - Thanh Huyeàn

Thieát keá vaø trình baøy Coâng ty Golden Sky

Page 79: Pcd booklet vn

SOÅ TAY PT CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO

-525/ 223-0663-630NN -2006

Maõ soá

SAÙCH KHOÂNG BAÙN