12
88 ปีที ่ 10 ฉบับที ่ 19 มกราคม - มิถุนายน 2558 การเตรียมความพร้อมด้านการพัฒนาทุนมนุษย์ของ มหาวิทยาลัยเอกชนสู ่ประชาคมอาเซียน* วิยะดา วรานนท์วนิช** บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาแนวทางการบริหารจัดการทุนมนุษย์ ปัญหา อุปสรรค รวมถึงปัจจัยสนับสนุน และแนวทางการพัฒนาทุนมนุษย์ของมหาวิทยาลัยเอกชน โดย ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยแบบผสม ทั้งในเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ผลการวิจัยพบว่า มหาวิทยาลัยเอกชนควรมีการเตรียมพร้อมด้านการพัฒนาทุนมนุษย์เพื่อ เข้าสู่ประชาคมอาเซียน ตามรูปแบบที่ค้นพบคือ ความสำาเร็จ ซึ่งประกอบด้วยการมีแผน ยุทธศาสตร์การพัฒนาทุนมนุษย์แบบมีส่วนร่วม มีการจัดตั้งหน่วยงานพัฒนาทุนมนุษย์ที่รับผิด ชอบโดยตรงในด้านของการบริหารจัดการทุนมนุษย์ มีการพัฒนาระบบการบริหารจัดการทุน มนุษย์ มีการสร้างคุณค่าของทุนมนุษย์ มีการพัฒนาองค์กรไปสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้ มีการสร้าง อัตลักษณ์โดดเด่นเฉพาะบุคคล และมีการสร้างเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทั้งในประเทศและ ต่างประเทศ ค�าส�าคัญ : การพัฒนาทุนมนุษย์ ประชาคมอาเซียน มหาวิทยาลัยเอกชน * บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของดุษฎีนิพนธ์ “การเตรียมความพร้อมด้านการพัฒนาทุนมนุษย์ของมหาวิทยาลัยเอกชนสู่ประชาคมอาเซียน” หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขานโยบายสาธารณะและการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต อาจารย์ที่ปรึกษา :อาจารย์ ดร.สุชีพ พิริยสมิทธิ** นักศึกษาหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขานโยบายสาธารณะและการจัดการ บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

88 ปท10ฉบบท19มกราคม-มถนายน2558

การเตรยมความพรอมดานการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน*

วยะดา วรานนทวนช**

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาแนวทางการบรหารจดการทนมนษย ปญหา

อปสรรค รวมถงปจจยสนบสนน และแนวทางการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชน โดย

ใชระเบยบวธการวจยแบบผสม ทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณ

ผลการวจยพบวา มหาวทยาลยเอกชนควรมการเตรยมพรอมดานการพฒนาทนมนษยเพอ

เขาสประชาคมอาเซยน ตามรปแบบทคนพบคอ ความสำาเรจ ซงประกอบดวยการมแผน

ยทธศาสตรการพฒนาทนมนษยแบบมสวนรวม มการจดตงหนวยงานพฒนาทนมนษยทรบผด

ชอบโดยตรงในดานของการบรหารจดการทนมนษย มการพฒนาระบบการบรหารจดการทน

มนษย มการสรางคณคาของทนมนษย มการพฒนาองคกรไปสองคกรแหงการเรยนร มการสราง

อตลกษณโดดเดนเฉพาะบคคล และมการสรางเครอขายแลกเปลยนเรยนรทงในประเทศและ

ตางประเทศ

ค�าส�าคญ : การพฒนาทนมนษย ประชาคมอาเซยน มหาวทยาลยเอกชน

* บทความวจยนเปนสวนหนงของดษฎนพนธ “การเตรยมความพรอมดานการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน” หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขานโยบายสาธารณะและการจดการ มหาวทยาลยเกษมบณฑต อาจารยทปรกษา :อาจารย ดร.สชพ พรยสมทธ** นกศกษาหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขานโยบายสาธารณะและการจดการ บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเกษมบณฑต

Page 2: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

วารสารศลปศาสตรปรทศน89

The Preparation of Human Capital Developmentin Private University for

ASEAN Community IntegrationWiyada Waranonwanich

Abstract

This dissertation has been systematically conducted with the mixed methods

both qualitative and quantitative in order to analytically study problems and obstacles

in development of academic human capitals in private universities, including

formulation of strategy in private universities’ human capital development for ASEAN

community Integration.

The result reveals that the SUCCESS module [namely ; (1) S : Strategy for

participation, (2) U : Unit Establishing, (3) C : Changing in the Management System,

(4) C : Creation in Value, (5) E : Enhancement of Learning Organization, (6) S : Self

Unique Identity, and (7) S : Syndicate of Knowledge Networks] has been approved

for preparation of human capital development in private university for ASEAN

Community.

Keywords : Human Capital Development, ASEAN Community, Private University

Page 3: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

90 ปท10ฉบบท19มกราคม-มถนายน2558

บทน�าวสยทศนอาเซยน 2020 ไดกลาวถงความสำาคญของการพฒนามนษย โดยใหประชาชนสามารถเขา

ถงโอกาสในการพฒนาดานตาง ๆ อาท การศกษา การเรยนรตลอดชวต การฝกอบรม นวตกรรม การสงเสรมการปองกนคณภาพการทำางานและการประกอบการ รวมถงการเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศ การวจย การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศ ภายใตประเดนสำาคญ ไดแก ความรวมมอทางดานวชาการและการพฒนา ซงจะชวยสนบสนนกระบวนการรวมตวของอาเซยน การเสรมสรางขดความสามารถและการพฒนาทรพยากรมนษยหรอทนมนษยเพอลดชองวางการพฒนา ดงนน ความสำาคญของการพฒนาทนมนษยในอาเซยนจงไดทวบทบาทมากขนตอการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศในอาเซยนใหมความเจรญกาวหนาและแขงขนไดในระดบสากล โดยเฉพาะอยางยงความเคลอนไหวและเปลยนแปลง ซงเกดขนอยางรวดเรวและตอเนองในหลากหลายดานทสงผลใหโลกเขาสยคโลกาภวตนอนเปนยคของสงคมฐานความร กลไกความรวมมอดานการศกษาจงเปนสงจำาเปนพนฐานในการสรางอาเซยนสการเปนประชาคมทมความมนคงทงทางดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม โดยเฉพาะการพฒนาศกยภาพมนษยเพอสรางอนาคตทรงเรองของอาเซยน (สำานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. 2552 : 7-8)

ปจจบนการพฒนาการจดการเรยนการสอนในระดบมหาวทยาลย จดเปนนโยบายเรงดวนของรฐบาล ในระยะการบรหารราชการ 4 ป หวขอนโยบายสงคมและคณภาพชวต ดานนโยบายการศกษาทางดานการสนบสนนการผลตและพฒนากำาลงคน ใหสอดรบการเปลยนแปลงโครงสรางภาคการผลตและบรการ ไดเรงผลผลตกำาลงคนใหมคณภาพ เพอสนบสนนความสามารถในการแขงขนของประเทศดวยความรวมมอระหวางสถานประกอบการสถานศกษาและสถาบนเฉพาะทาง ตลอดจนใหมการรบรองคณวฒวชาชพตามมาตรฐานสากล โดยเปดสอนในสาขาวชาตาง ๆ ทตอบสนองความตองการของนกศกษาใหเปนทยอมรบและสอดคลองกบความตองการรวมทงศกยภาพของทองถน ซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ. 2553 แกไขเพมเตม (ฉบบท 1) พ.ศ. 2542 และ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 หมวด 6 มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา มาตรา 47 วาดวยการประกนคณภาพการศกษา เพอการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายใน และระบบการประกนคณภาพภายนอก (สำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2553 : 17) ทงยงตองดำาเนนนโยบายการพฒนาทนมนษยสายวชาการในสาขาและโปรแกรมทขาดแคลน โดยเฉพาะในสาขาทขาดแคลนควรจะมความจำาเปนเรงดวนในการพฒนากคอ การพฒนาอาจารยสายวชาการดวยรปแบบ หลากหลาย เพอรองรบความตองการทแตกตางกน ไดแก การศกษาตอ การสงเสรมใหบคลากรทำาผลงานทางวชาการดวยการสนบสนนทน ซงสอดคลองกบโครงการพฒนาบคลากรเพอปฏรปการศกษาของมหาวทยาลยทงภาครฐและเอกชน

จากแนวคดดงกลาวขางตน ผวจยมความสนใจทจะศกษาการเตรยมความพรอมดานการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ. 2558 โดยศกษาถงสถานการณปจจบนในดานการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนนน มการพฒนาทางดานใดเปนสำาคญ และควรจะมทศทางการพฒนาอยางไรตอไปในอนาคต ตลอดจนศกษาถงปญหา อปสรรคและปจจยสนบสนนทสงผลตอการพฒนาทนมนษย เพอใหบรรลตามเปาหมายของแผนพฒนาการศกษาและแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

Page 4: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

วารสารศลปศาสตรปรทศน91

แหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) ซงมงเนนการพฒนาทนมนษย โดยสนบสนนสงเสรมใหอาจารยทำาผลงานทางวชาการ และเพมคณวฒทางการศกษา พรอมทงพฒนาความเชยวชาญของบคลากรตามความถนดของแตละบคคลอยางตอเนอง สรางเครอขายใหบคลากรและพฒนาความรดานเทคโนโลยและภาษาตางประเทศตลอดจนศกษาถงตวแปรทสงผลใหเกดปญหาและอปสรรคตอการพฒนา และตวแปรทสงผลสนบสนนใหเกดประสทธภาพและคณภาพในการพฒนาศกยภาพอาจารยหรอบคลากรสายวชาการ เพอผวจยและผเกยวของจะสามารถนำาไปใชประโยชนในการพฒนาศกยภาพและประสทธภาพของอาจารยมหาวทยาลยเอกชนรวมทงสถาบนการศกษาอน ๆ เพอกาวสประชาคมอาเซยนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษานโยบายการบรหารจดการทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชน

2. เพอศกษาปจจยสนบสนนในการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชน3. เพอกำาหนดยทธศาสตรดานการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน

วธด�าเนนการวจยการวจยครงนผวจยไดกำาหนดรปแบบการวจยเชงผสม (Mixed Methods) โดยใชการวจยเชง

คณภาพ ศกษาขอมลเชงลกจากแนวคดทฤษฎ เอกสาร ตำารา งานวจย และศกษาขอมลจากกลมผใหขอมลสำาคญโดยวธการสมภาษณเชงลก (In – depth Interview) เพอใหไดขอมลเชงประจกษและหลงจากนนผวจยจะตรวจสอบขอมล เมอไดผลการวจยเชงคณภาพแลว ผวจยใชวธการวจยเชงปรมาณโดยใชแบบสอบถาม(Questionnaire) เพอสำารวจความคดเหนทมตอผลการวจยเชงคณภาพดงกลาว ซงจะทำาใหผลงานวจยมความสมบรณมากยงขน

เครองมอทใชในการวจยการวจยครงนผวจยเลอกใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลเชงปฐมภมและเชงทตยภม โดย

การใชการศกษาคนควาจากเอกสาร (Documentary Study) การสมภาษณเชงลก (In – depth Interview) และเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม โดยใชเทคนคการสมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling)

การตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลโดย ศาสตราจารย ดร.วมล ทาบราญ พจารณาตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหาและโครงสรางของเครองมอในการวจย ตลอดจนตรวจสอบความเหมาะสมของภาษาทใช (Wording) เพอขอคำาแนะนำามาปรบปรงแกไขใหถกตองเหมาะสมในการนำาไปเกบขอมลจรง การทดสอบความเชอมน (Reliability) โดยนำาไปทดสอบกอนนำาไปใชจรง (Try Out) กบผตอบแบบสอบถามทมลกษณะคลายกบกลมตวอยางโดยการคำานวณหาคา Internal Consistency ดวยสตรของ Cronbrach’s Alpha Coefficient พบวาแบบสอบถามเกยวกบการเตรยมความพรอมดานการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยนไดคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ 0.963

Page 5: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

92 ปท10ฉบบท19มกราคม-มถนายน2558

การนำาเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยนำาเสนอขอมลจากการวเคราะหและสงเคราะหขอมลทงหมดในรปแบบการบรรยายเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) ใชสถตเชงพรรณนา วเคราะหขอคนพบทไดจากการวจย โดยใช คาเฉลย รอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐานและนำาเสนอรปแบบของยทธศาสตรการเตรยมความพรอมดานการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน

ผลการวจยการวจยในครงนผวจยไดแบงเนอหาในการสรปผลการวจยออกเปน 5 หวขอใหญและในแตละหวขอ

แบงออกเปนประเดนยอย ๆ ดงน1. แนวทางการบรหารจดการทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยนในปจจบน1.1 ดานนโยบายพบวา ปจจบนสถาบนการศกษาทงภาครฐและภาคเอกชนใหความสำาคญและเปด

โอกาสทางการพฒนาการศกษาไดมากขน สงเสรมและสนบสนนใหคณาจารยและบคลากรทเกยวของไดรบการศกษาในระดบสงขน สรางผลงานทางวชาการและงานวจย เพอสรางความกาวหนาในตำาแหนงทางวชาการ สรางจตสำานกและความเขาใจอนดตอวชาชพ สรางแรงจงใจในการพฒนาตนเองจากกลไกการเพมสทธประโยชนและสวสดการมากขนเพอยกระดบคณภาพทางวชาการ

1.2 ดานการบรหารจดการ พบวา จากสถานการณปจจบนทสถาบนการศกษาตองเผชญกบความเปลยนแปลงและการแขงขนสงขนนน ทกสถาบนตองหนกลบมาทบทวนปรชญา วสยทศนของตนใหเกดความชดเจนมากขนโดยเฉพาะในดานของพนธกจทมบทบาทของความแตกตางในดานความตองการของชมชน ดงนนการบรหารจดการดานทนมนษยในมหาวทยาลย ถอวาเปนกลไกสำาคญในการขบเคลอนสถาบนนน ตองใชหลกการบรหารเชงยทธศาสตรมากยงขน ซงประกอบไปดวยการปรบโครงสราง แผนงาน โครงการ กจกรรมตาง ๆ รวมทงยทธวธทจะทำาใหบคลากรเหนความสำาคญตอการพฒนาตนเอง

1.3 ดานการพฒนาทนมนษยพบวา ปจจบนมหาวทยาลยไดเลงเหนความสำาคญของการพฒนาทนมนษยมากขน จงไดใหการสนบสนนงบประมาณและโอกาสในการพฒนาบคลากรใหมคณภาพสงขน นอกจากนยงมการสรางคานยมรวมใหแกบคลากรใหเหนความสำาคญตอการพฒนาตนเองมากยงขนอกดวยเชนเดยวกน

2. ปญหาอปสรรคและปจจยสนบสนนตอการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน

ดานปญหาอปสรรคพบวา นโยบาย กฎเกณฑและกฎระเบยบมขอจำากดในการกำาหนดนโยบายการบรหารจดการทนมนษยของสถาบนอดมศกษา ประกอบกบนโยบายและยทธศาสตรของมหาวทยาลยยงขาดความชดเจนดวยเชนกน ปญหาอกประเดนหนงกคอความลาชาในการดำาเนนการทเปนผลมาจากขนตอนการทำางานทมมากเกนไป อกทงการขาดความเสมอภาคเพราะเนองจากยงใชระบบอปถมภอย โครงสรางการบรหารจดการไมครอบคลมจงสงผลใหเกดการไมเออประโยชนตอบคลากร ขาดหนวยงานและผรบผดชอบโดยตรง ผลกระทบดานปญหาทางการเมองและสภาพเศรษฐกจกระบวนการทางการสอสารในองคกรขาดประสทธภาพ ดานผบรหารยงขาดวสยทศนไมใหความสำาคญตอการพฒนาบคลากรสงผลใหขาดแผน

Page 6: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

วารสารศลปศาสตรปรทศน93

งานและนโยบายทดทจะนำาไปพฒนาองคกรตลอดจนการขาดความพรอมของอาจารยทจะพฒนาตนเอง เชน ภาวะทางดานเศรษฐกจ ภาระงานทมมากจนเกนไป ทศนคตและคานยมทไมเออประโยชนตอการพฒนาตนเอง เปนตน

ปจจยสนบสนนพบวา การกำาหนดนโยบายของมหาวทยาลยเอกชนทมความชดเจนและเออตอการบรหารจดการดานการพฒนาทนมนษย โดยสนบสนนดานงบประมาณใหเพยงพอและทวถง กำาหนดใหจดตงหนวยงานและผรบผดชอบอยางชดเจน มระบบการบรหารทมกลไกและกระบวนการการพฒนาอยางตอเนอง การสรางแรงจงใจเพอปรบเจตคตใหบคลากรเกดความตระหนกและใหความสำาคญตอการพฒนาตนเอง ดานวสยทศนของผบรหารกเปนอกปจจยหนงมความสำาคญทจะใหการสนบสนนในทกรปแบบของการพฒนา ประกอบกบความโดดเดนพนฐานของแตละมหาวทยาลยกเปนสวนหนงทจะทำาใหเกดการพฒนาใหเปนอตลกษณของตน การสนบสนนจากมหาวทยาลยในดานของการปรบสภาพแวดลอมทเออตอการปฏบตงานตลอดจนกระบวนการในการสรางเครอขายจากภายนอกทงภาครฐและเอกชนทงภายในและภายนอกประเทศเพอกาวสสากล

3. แนวทางการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยนจากการศกษาพบวา แนวทางดานการพฒนาทนมนษยตองกำาหนดนโยบายการพฒนาใหชดเจนและ

มความตอเนอง แนวทางในการสรางความเขาใจในดานปรชญาและพนธกจของมหาวทยาลยเพอสรางความโดดเดนจากความเชยวชาญและความสามารถหลกของมหาวทยาลย สงเสรมและสนบสนนใหบคลากรพฒนาศกยภาพดานผลงานทางวชาการและงานวจยใหเปนทยอมรบจากประชาคมเพอยกระดบคณภาพทางวชาการสงผลใหเกดเปนวฒนธรรมทางวชาการ สงเสรมใหบคลากรมเอกภาพทางความคดปลกฝงใหมความเชอมนในคณคาของการพฒนาตนเอง สรางจตสำานกทดตอจรรยาบรรณในวชาชพ

สวนในดานกระบวนการพฒนานนมหาวทยาลยตองมการจดทำาแผนงานทงระยะสนและระยะยาว วางแผนงานดานการจดสรรงบประมาณ อตรากำาลง และระบบการเรยนการสอนใหมคณภาพใหสอดคลองกบหลกสตรของประชาคมอาเซยน วเคราะหสถานการณโดยรวมเพอกำาหนดกรอบแนวทางปฏบตงานดานการควบคม ตดตามและประเมนผล ตลอดจนเกณฑการพจารณาเพอการสนบสนนการพฒนาบคลากรใหมศกยภาพทางวชาการเพอรองรบสถานการณความเปนไปในความเปลยนแปลงของอนาคตสประชาคมอาเซยน

จากผลการวเคราะหขอมลและการเชอมโยงเชงบรณาการตามกรอบแนวคดของการวจยสามารถนำาเสนอยทธศาสตรการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน ดงรปแบบตอไปน

Page 7: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

94 ปท10ฉบบท19มกราคม-มถนายน2558

S : Strategies for participation U : Unit Establishing C : Changing in the Management System C : Creation in Value E : Enhancement of Learning Organization S : Self Unique Identity S : Syndicate of Knowledge Networking

และจ ากก ารวเคราะหขอมลเชงปรมาณในประเดนความคดเหนทมตอยทธศาสตรมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยนผตอบแบบสอบถาม มความคดเหนอยในระดบทเหนดวยมาก มคาเฉลย 4.18 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.71 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มความคดเหนอยในระดบทเหนดวยมากทสดอนดบทหนง คอ การสรางคณคาของทนมนษย อนดบทสอง คอ การสรางอตลกษณ โดดเดนเฉพาะบคค ล อนดบทสาม คอ การพฒนาองคการไปสองคกรแหงการเรยนร อนดบทส คอ การจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนาทนมนษยแบบมสวนรวม อนดบทหา คอ การพฒนาระบบการบรหารจดการทนมนษย อนดบทหก คอ การจดตงหนวยงานพฒนาทนมนษย และอนดบทเจด คอ การสรางเครอขายแลกเปลยนเรยนรทงในประเทศและตางประเทศ รายละเอยดดงตาราง

Page 8: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

วารสารศลปศาสตรปรทศน95

ยทธศาสตรการพฒนาทนมนษยของ

มหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน

X S.D. ระดบ

ความคดเหน

อนดบ

1. การจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนา

ทนมนษยแบบมสวนรวม

4.20 0.60 เหนดวยมาก 4

2. การจดตงหนวยงานพฒนาทนมนษย 4.07 0.74 เหนดวยมาก 6

3. การพฒนาระบบการบรหารจดการทนมนษย 4.19 0.76 เหนดวยมาก 5

4. การสรางคณคาของทนมนษย 4.30 0.72 เหนดวยมากทสด 1

5. การพฒนาองคการไปสองคกรแหงการเรยนร 4.21 0.73 เหนดวยมากทสด 3

6. การสรางอตลกษณโดดเดนเฉพาะบคคล 4.22 0.63 เหนดวยมากทสด 2

7. การสรางเครอขายแลกเปลยนเรยนรทงใน

ประเทศและตางประเทศ

4.05 0.80 เหนดวยมาก 7

รวม 4.18 0.71 เหนดวยมาก

อภปรายผลจากการวจยผวจยคนพบการพฒนาทนมนษยของมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน ซง

ประกอบดวย 7 ยทธศาสตร โดยผวจยขอจดเรยงเปนประเดนดงน S : Strategies for participation (แผนยทธศาสตรการพฒนาทนมนษยแบบมสวนรวม) สอดคลอง

กบ อนงค อนนตรยเวช (2539) วจยเรองการมสวนรวมในการบรหารมหาวทยาลยของอาจารยมหาวทยาลยไทย โดยการรบฟงความคดเหนและเปดโอกาสใหอาจารยไดรวมในการตดสนใจอยางกวางขวาง สวนอาจารยตองมวนยในตนเอง มความรบผดชอบตอหนาท มความรเกยวกบการบรหารและการจดการยคใหม และตองสรางจตสำานกรวมกนระหวางผบรหารและอาจารย ขณะเดยวกนจากผลวจยมขอคนพบทมหาวทยาลยเอกชนจะตองสงเสรมการมสวนรวมของชมชนในการประยกตภมปญญาทองถนเขามาในหลกสตรใหมความเปนเอกลกษณเฉพาะและการแลกเปลยนความคด การทำาวจยรวมกน รวมถงการทำากจกรรมรวมกบชมชนและทองถน ซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 4 มาตรา 29 (2553 : 10) ทเนนความสำาคญในสถานศกษารวมกบบคคล ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน สงเสรมความเขมแขงของชมชนใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการ รวมทงหาวธสนบสนนใหมการแลกเปลยนประสบการณการพฒนาระหวางชมชน

Page 9: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

96 ปท10ฉบบท19มกราคม-มถนายน2558

U : Unit Establishing (หนวยงานพฒนาทรพยากรมนษย) สอดคลองกบแนวความคดเกยวกบทศทางใหมของการพฒนาคณาจารยในประเทศไทยของ ไพฑรย สนลารตน (2543) ทกลาวไววาการพฒนาคณาจารยในอนาคตจะตองมพนฐานในทางแนวคด หรอในทางปรชญาเปนตน กำาหนดพฒนาอาจารยดานพนฐานทางหลกวชาใหเขมแขงควบคกบเทคนคในเชงปฏบต โดยเฉพาะในการสอนของอาจารยตองพฒนากนอยางจรงจงระหวางการสอนกบการวจย เทคนคและกจกรรมในการพฒนาอาจารยตองสอดแทรกคานยมใหม ๆ

C : Changing in The Management System สอดคลองกบผลงานวจยของ กรรณการ มานะกจ และคณะ (2539 : 86-96) เรองการบรหารงานบคคลของมหาวทยาลยขอนแกน ผลการวจยพบวา ความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลประกอบดวยการวางแผนกำาลงคน พบวา ในการดำาเนนการทผานมา หนวยงานตาง ๆ ไดปฏบตตามแผนกำาลงคน รอยละ 26-50 การสรรหาและคดเลอกบคคลพบวาไดบคคลทมความรความสามารถ และคณสมบตเหมาะสมกบหนาทไดในระดบปานกลาง และการฝกอบรม พฒนาบคลากรพบวาสวนใหญมวตถประสงคเพอเรยนรงาน วธและระเบยบปฏบตงานทมการทำางานเอง วทยาการใหม ๆ เขามาใชโดยมนโยบายทจะพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถมากยงขน ซงความคดเหนของ กลเบรท เอ ด (Gilbert. 1999) เสนอแนวคดเกยวกบการพฒนาทางระบบการบรหารบคลากร ในมหาวทยาลยไววาการคดเลอกบคลากรมหาวทยาลยจะตองมคณะกรรมการในการสรรหาและคดเลอก โดยกำาหนดใหคณะกรรมการทเปนผชายและผหญงจำานวนเทากน และตองไดเขารบการฝกอบรมในการสรรหาดวยจะตองไมมบคคลทเปนญาตหรอเพอนสนททเกยวของกบผสมครคณะกรรมการตองอยบนฐานของความมคณธรรม

C : Creation in Value (การสรางคณคาทนมนษย) สอดคลองกบเดวท แมค เคลแลนด (Mc Clelland.D.C. 1973) ไดอธบายบคลกลกษณะทสามารถสงเกตเหนได คอ 1) ทกษะ คอ สงทบคคลร และสามารถทำาไดเปนอยางด 2) ความร คอ สงทบคคลรและเขาใจในหลกการแนวคดเฉพาะดาน 3) บทบาททางสงคม คอ สงทบคคลตองการสอใหบคคลอนๆ ในสงคมเหนวาเขามบทบาทอยางไร 4) ภาพพจนทรบรตวเอง คอ ภาพพจนทบคคลมองตวเองวาเปนอยางไร 5) อปนสย คอ ลกษณะนสยใจคอของบคคลทเปนพฤตกรรมถาวร 6) แรงกระตน คอ พลงขบเคลอนทเกดจากภายในจตใจของบคคลทจะสงผลกระทบตอการกระทำา จากแนวคดบคลกลกษณะดงกลาวเปนสวนหนงทจะทำาใหมหาวทยาลยไดประเมนคณคาของบคลากรไดงายยงขนดงท บญเสรม วสกล และคณะ (2546) ไดกลาวไววา การพฒนาอาจารยตงแตการสรรหาคนทมวฒทางวชาการสงและมความเหมาะสมทจะเปนอาจารยทด ตดตามความกาวหนาของศษยดวยการใหโอกาสในการเขารวมสมมนา ดงานดานการเรยนการสอน รวมทงใหไดรบรถงเทคโนโลยททนสมย และใหไดมโอกาสฝกทำางานวจย การจดสภาพแวดลอมใหเออตอการปฏบตงาน เชน การจดหาวสด อปกรณทจำาเปนในการคนควาหาความร และการทำาวจย การยอมรบใหผลงานทดดวยการประกาศ เกยรตคณและใหรางวล

E : Enhancement of Learning Organization สอดคลองกบ เกวน (Gavin. 1998) ไดกลาวไววาองคกรทมลกษณะในการปรบเปลยนพฤตกรรมอนเนองมาจากความรใหม ๆ และความเขาใจอยางถองแทโดยเนนเรองการเรยนรจะเกดขนไดตองมการกระทำา สอดคลองกบ ณฏฐพนธ เขจรนนทน (2544) ได

Page 10: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

วารสารศลปศาสตรปรทศน97

กลาวถงองคกรแหงการเรยนรวา องคกรเรยนรหรอการเรยนรขององคการเปนหลกการและแนวทางปฏบตทจะชวยใหองคการตางๆ มความพรอมมศกยภาพและสามารถปรบตวตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม และปจจยภายในอยางเหมาะสม ทำาใหสามารถสรางโอกาสใหม ๆ และอปสรรคใหเปนประโยชนตอการดำาเนนงาน และสอดคลองกบ แฮลรเจน (Hellriegel, Jackson and slocum. 2002) ไดกลาววาองคการแหงการเรยนรเปนองคการทมพลงขบเคลอนและสมรรถนะในการปรบปรงการดำาเนนการอยางตอเนอง อนเปนผลมาจากการเรยนรทงจากการเปนประสบการณทผานมาหรอสวนตางๆ ขององคการรวมทงจากองคการอนๆ อกดวย

S : Self Unique Identity สอดคลองกบแนวความคดของ ทคเกอร (Tuker. 1984) ทกลาวถงการพฒนาคณาจารยในภาควชาโดยทวไปวาเนนทการสอน ในขณะทบทบาทของอาจารยมหาวทยาลยมใชมเพยงการสอน แตจะครอบคลมไปถงการทำาหนาทวจย พฒนาหลกสตร เผยแพรความรและสรางองคความรใหม ๆ ใหบรการแกสงคมและบางครงทำางานดานบรหาร ดงกจกรรมพฒนาคณาจารยจงควรเปนสงทชวยใหอาจารยไดแสวงหาความร รบความร ทกษะและทศนคต เพอประสทธภาพในการประกอบภารกจของอาจารย อกทงชวยใหอาจารยไดศกษาหาความรดวยตนเอง มงพฒนาตนเองเปนสำาคญ เชนเดยวกบ บราว และแฮงเกอร (Brown and Hanger. 1984) ไดเสนอกจกรรมทอาจารยจะไดพฒนาสมรรถนะของตนเองไวดงน อาจารยควรไดพฒนาประสบการณใหม ๆ เพมพนความร พฒนาความเชยวชาญดานการวจยและงานสนบสนนการสอน พฒนาการเรยนการสอน เชน เทคนค และสอการสอนใหม ๆ พฒนาดานการบรการมความพรอมทจะใหคำาปรกษา มปฏสมพนธทดกบลกศษย มสวนรวมในชมชนและงานของมหาวทยาลยมการพฒนาตนเองใหเปนผมความรและความสามารถ มประสบการณพฒนาวชาชพของตนเอง

S : Syndicate of Knowledge Networking สอดคลองกบแนวคดของ วจตร จนทรากล และคณะ (2542 : 93) ไดกลาวถงการจดการศกษาในระดบอดมศกษาอยางมประสทธภาพสถาบนอดมศกษาตองเปนองคกรทอยในเครอขายความรวมมอกบหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชน เชอมโยงขอมลระหวางหนวยงาน และมตวแทนระดบบรหารจากหนวยงานอนมารวมในการวางนโยบายและการวางแผนพฒนาเครอขายความรวมมอ เพอการเรยนรและสารสนเทศของสงคม ทงนจะตองครอบคลมถงความรวมมอดานวจย การบรการวชาการตลอดจนการทำานบำารงวฒนธรรม ซงมเครอขายระดบนานาชาต ระดบภมภาค ระบบและระเบยบการบรหารสถาบนอดมศกษาตองเปดทางใหกบรปแบบความรวมมอตาง ๆ มากขน รวมทงมาตรการการจงใจใหเกดความรวมมอ สงเสรมใหสถาบนอดมศกษารวมกบสถานประกอบการในการผลตบคลากรเฉพาะทางและการวจย (Partnership Program) ซงกลเบรท เอ ด (Gilbert. 1999) ไดกลาวถงงานสำาหรบผลสำาเรจสวนหนง คอ การสรางเครอขาย การพฒนาเครอขายเปนสงจำาเปนอยางยง สงแรกอาจเกดจากเครอขายทไมเปนทางการ ซงประกอบดวยหนวยงานทอยในภาควชาของตวเองหรอเครอขายจากเพอนสนทหรอเครอขายอน ๆ ทยงไมสามารถเชอมโยงไดในขณะน ขณะทเครอขายผเชยวชาญทเปนทางการกสามารถพบไดจากการมประชมประจำาปหรอการสมมนาประจำาปเชนกน นอกจากน ยเนสโก (UNESCO. 1995) ยงไดเนนและใหความสำาคญตอระบบเครอขายอยางมาก จากการประชมทโตเกยว

Page 11: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

98 ปท10ฉบบท19มกราคม-มถนายน2558

กระตนใหองคกรระหวางประเทศและภมภาคสนบสนนโครงการจดตงขน เพอมเปาหมายในการรเรมและสงเสรมความเขมแขงของเครอขายมหาวทยาลย ดงนน จากผลการสรางเครอขายจงเปนผลทดตอ มหาวทยาลย

ขอเสนอแนะส�าหรบการท�าวจยครงตอไป

1. จากการทำาวจยในครงนไดทำาการศกษาจากกลมตวอยางในมหาวทยาลยเอกชน 10 แหง เทานน ในการทำาวจยครงตอไปจงควรทำาการวจยในมหาวทยาลยเอกชนอน ๆ ในประเทศทงหมด

2. จากผลการวจยครงนเปนการนำาเสนอยทธศาสตรการพฒนาทนมนษยมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยนไดแนวทางในการกำาหนดยทธศาสตร 7 ยทธศาสตร ซงถามการนำาไปปรบใชในมหาวทยาลยหรอสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาอน ๆ จงควรมการทำาวจยประเมนผลการดำาเนนการตามยทธศาสตรดงกลาวถงความสำาเรจหรอปญหาอปสรรคตาง ๆ ทเกดขน

3. จากผลวจยครงนเปนการนำาเสนอยทธศาสตรการพฒนาทนมนษยมหาวทยาลยเอกชนสประชาคมอาเซยน ในภาพรวม การทำาวจยครงตอไปควรศกษาเจาะลกในยทธศาสตรของแตละมหาวทยาลยเอกชนจะไดเหนความชดเจนถงยทธศาสตรวามความแตกตางกนหรอไมอยางไรเพอเปนกรณศกษาของแตละมหาวทยาลย

บรรณานกรมกรรณ กา ร มานะกจ และคณะ. (พฤษภาคม-ตลาคม 2539) “การบรหารงานบคคลของมหาวทยาลย

ขอนแกน.” มนษยศาสตรสงคมศาสตร (มหาวทยาลยขอนแกน). 14 (1) หนา 86-96.ณฎฐพนธ เขจรนนทน. (2544) ยอดกลยทธการบรหารสำาหรบองคการยคใหม. กรงเทพมหานคร : ดานสทธา การพมพ.บญเ ส ร ม วสกล และคณะ. (2546) แนวทางการจดระบบงบประมาณและการลงทนเพออดมศกษา.

กรงเทพมหานคร : สถาบนวจยสงคมและเศรษฐกจ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.ไพฑรย สนลารตน. (2543) การพฒนาคณาจารย. กรงเทพมหานคร : สวนวจยและพฒนา สำานกมาตรฐานอดมศกษา ทบวงมหาวทยาลย.วจตร จนทรากล และคณะ. (2542) แนวคดและรปแบบการจดการอดมศกษาของประเทศไทย

เพอเพมโอกาส และความเสมอภาค ยทธศาสตรการปฏบตรปอดมศกษาไทย : การรอ ปรบระบบการบรหารจดการ. กรงเทพมหานคร : สำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต

สำานกนายกรฐมนตร. สำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2553) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต ฉบบท 3

พ.ศ. 2553 แกไขเพมเตม (ฉบบท 1) พ.ศ. 2542 (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพมหานคร : สำานกนายกรฐมนตร.

Page 12: 88 ปีที่ 10 ฉบับ ที่ 19 มกราคม ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/8_10-19.pdfการพ ฒนาอย างไรต อไปในอนาคต

วารสารศลปศาสตรปรทศน99

สำานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. (2552) การศกษา : การสรางประชาคมอาเซยน 2558. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว.

อนงค อนนตรยเวช. (2539) การมสวนรวมในการบรหารมหาวทยาลยของอาจารยมหาวทยาลยไทย. วทยานพ น ธ ก ศ.ด (สาขาวชาการอดมศกษา) กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. Brown and Hanger. (1984) Academic Development. Baltimore Maryland : The Johns Hopkins University Press.Gilbert, A. D. (1999) Human Resource Management. Melbourne, Victoria : The University

of Melbourne Australia.Garvin, D. A. (1998) Building a Learning Organization. Harvard Business Review on Knowledge Management. Boston, MA: Harvard Business School Press.Hellriegel Don Thomson, Jackson Susane, and Slocum, John w. (2002) Management : A Competency-Based Approach. USA : South-Western College Publishing.McClelland, D.C. (1973) “Testing for Competence rather than for Intelligence,” American Psychologist. 28 Page 1–14.Tuker. (1984) Staff Development. San Francisco : Jossey-Bass.UNESCO. (1995) Policy Paper for Change and Development in Higher Education. Paris : UNESCO.