12
ศิลปศาสตร์ปริทัศน์ ปีท8 ฉบับที15 1 ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคนไทยเชื ้อสายจีนในนวนิยายไทย* จริงใจ** บทคัดย่อ งานวิจัย เรื่อง ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคนไทยเชื ้อสายจีนในนวนิยายไทย มี จุดมุ่งหมายเพื่อวิเคราะห์ภาพสะท้อนวิถีชีวิตครอบครัวใหญ่ของคนไทยเชื ้อสายจีนในนวนิยายไทย และวิเคราะห์บทบาทหน้าที่ของผู้ชายกับผู้หญิงในครอบครัวใหญ่ของคนไทยเชื ้อสายจีนใน นวนิยายไทย ขอบเขตของการวิเคราะห์คือ ศึกษานวนิยาย 7 เรื่อง ได้แก่ ลอดลายมังกร ดงดอกเหมย มงกุฎดอกส้ม แก๊งตี๋ตระกูลซ่ง จดหมายจากเมืองไทย ทายาทป ๋ องแป๋ ง และหัวใจรักเกรดรีไฟน์ โดย มีสมมติฐานการศึกษาคือ ภาพสะท้อนการมีครอบครัวใหญ่เป็นแนวคิดพื ้นฐานของชาวจีนที่มุ่ง สร้างความเป็นปึกแผ่นให้แก่วงศ์ตระกูล ซึ ่งปรากฏในนวนิยายไทยอย่างโดดเด่น บทความวิจัยนี ้จะกล่าวถึงเฉพาะผลการวิจัยจากวัตถุประสงค์ข ้อที1 คือ วิเคราะห์ภาพ สะท้อนวิถีชีวิตครอบครัวใหญ่ของคนไทยเชื ้อสายจีนในนวนิยายไทย ผลการวิจัยพบว่า นวนิยาย ไทยที่ปรากฏเรื่องราวของคนไทยเชื ้อสายจีนสะท ้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตครอบครัวใหญ่ของคนไทย เชื ้อสายจีน 3 ประเด็นหลัก คือ 1) สภาพความเป็นอยู ่ ในครอบครัวใหญ่ของคนไทยเชื ้อสายจีน พบว่า นิยมสร้างครอบครัวเป็นครอบครัวใหญ่ ด้านโครงสร้างและจานวนสมาชิกในครอบครัวใหญ่ จะแบ่งเป็นแบบครอบครัวเดี่ยวและแบบครอบครัวขยาย 2) การประกอบอาชีพ คนไทยชื ้อสายจีน รุ่นแรกที่อพยพจากเมืองจีนเข้าสู ่เมืองไทยกับรุ่นลูกหลานที่เกิดในเมืองไทยมีความแตกต่างกัน คือ อาชีพของรุ่นแรก เป็น การรับจ้างและการค้าขาย อาชีพของรุ่นลูกหลาน เป็นการสืบทอดกิจการงาน จากรุ่นแรกหรือมีอาชีพตามความฝันของตนเอง 3) วัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณี คนไทย เชื ้อสายจีนส่วนมากยังคงยึดถือวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีของตนเองไว ้ใน ชีวิตประจาวัน เช่น การแต่งงาน พิธีกงเต๊ก การดูโหงวเฮ้ง การดูฮวงจุ้ย เทศกาลที่สาคัญที่ปฏิบัติเป็น พิเศษคือ การแสดงเชิดสิงโต วัฒนธรรมเหล่านี ้ทาให้วิถีชีวิตครอบครัวใหญ่ของคนไทยเชื ้อสายจีน มีสีสันและโดดเด่นอย่างชัดเจนในสังคมไทย คาสาคัญ : ภาพสะท้อน ครอบครัวใหญ่ คนไทยเชื ้อสายจีน * บทความนี ้เป็นส่วนหนึ ่งของวิทยานิพนธ์ ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคนไทยเชื ้อสายจีนในนวนิยายไทย หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขา วิชาการสื่อสารภาษาไทยเป็นภาษาที่สอง มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ อาจารย์ทีปรึกษา อาจารย์ ดร.พัชรินทร์ บูรณะกร ** นักศึกษาหลักสูตร ศิลปศาสตรมหา บัณฑิต สาขา วิชาการสื่อสารภาษาไทยเป็นภาษาที่สอง คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ

ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

1

ภาพสะทอนครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย* จรงใจ**

บทคดยอ งานวจย เรอง ภาพสะทอนครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย มจดมงหมายเพอวเคราะหภาพสะทอนวถชวตครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย และวเคราะหบทบาทหนาทของผชายกบผหญงในครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนใน นวนยายไทย ขอบเขตของการวเคราะหคอ ศกษานวนยาย 7 เรอง ไดแก ลอดลายมงกร ดงดอกเหมย มงกฎดอกสม แกงตตระกลซง จดหมายจากเมองไทย ทายาทปองแปง และหวใจรกเกรดรไฟน โดยมสมมตฐานการศกษาคอ ภาพสะทอนการมครอบครวใหญเปนแนวคดพนฐานของชาวจนทมงสรางความเปนปกแผนใหแกวงศตระกล ซงปรากฏในนวนยายไทยอยางโดดเดน บทความวจยนจะกลาวถงเฉพาะผลการวจยจากวตถประสงคขอท 1 คอ วเคราะหภาพสะทอนวถชวตครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย ผลการวจยพบวา นวนยายไทยทปรากฏเรองราวของคนไทยเชอสายจนสะทอนใหเหนถงวถชวตครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจน 3 ประเดนหลก คอ 1) สภาพความเปนอย ในครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนพบวา นยมสรางครอบครวเปนครอบครวใหญ ดานโครงสรางและจ านวนสมาชกในครอบครวใหญจะแบงเปนแบบครอบครวเดยวและแบบครอบครวขยาย 2) การประกอบอาชพ คนไทยชอสายจนรนแรกทอพยพจากเมองจนเขาสเมองไทยกบรนลกหลานทเกดในเมองไทยมความแตกตางกน คอ อาชพของรนแรก เปน การรบจางและการคาขาย อาชพของรนลกหลาน เปนการสบทอดกจการงานจากรนแรกหรอมอาชพตามความฝนของตนเอง 3) วฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณ คนไทยเชอสายจนสวนมากยงคงยดถอวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณของตนเองไวในชวตประจ าวน เชน การแตงงาน พธกงเตก การดโหงวเฮง การดฮวงจย เทศกาลทส าคญทปฏบตเปนพเศษคอ การแสดงเชดสงโต วฒนธรรมเหลานท าใหวถชวตครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนมสสนและโดดเดนอยางชดเจนในสงคมไทย ค าส าคญ : ภาพสะทอน ครอบครวใหญ คนไทยเชอสายจน * บทความนเปนสวนหนงของวทยานพนธ “ภาพสะทอนครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย ” หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขา วชาการสอสารภาษาไทยเปนภาษาทสอง มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต อาจารยทปรกษา อาจารย ดร.พชรนทร บรณะกร ** นกศกษาหลกสตร ศลปศาสตรมหา บณฑต สาขา วชาการสอสารภาษาไทยเปนภาษาทสอง คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต

Page 2: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

2

Reflections of the Chinese-Thai Big Family in Thai Novels

Chen Jingjing

Abstract

This research aims to study reflections of the Chinese-Thai big family in Thai

novels in order to analyze the roles of males and females in the family. The scope of

this study is seven selected Thai novels, which are Lod-Lai-Mungkorn (A Life of the

Dragon), Dong-Doc-Mei (A Garden of Flowers), Mongkud-Doc-Som (A Wreath of

Lemon Blossoms), Kang-Tee-Trakoon-Song (The Song Brothers), Jodmai-Jak-

Meung-Thai (Letters from Thailand), Tayard-Pongpang (The Unexpected Heir), and

Haujai-Ruk-Grade-Refine (The Refined Heart). The hypothesis of this research is a

big family is the basic idea of the Chinese, aiming for prosperity of the family. This

idea is significantly reflected in the novels studied.

This research article reports only the first objective of the study, which focuses

on the analysis of reflections of ways of life of the Chinese-Thai big family. The

study finds three outstanding reflections, which are 1) the structure of the family and

numbers of members, divided into two types –the splitting nucleus family and the

extended family, 2) the difference of professions, which in the first generation are

mostly laborers or traders, while the later generations are successors of their parents

or followers of their own dreams, and 3) the Chinese culture, in which most Chinese-

Thais still practice the old traditions, such as the wedding ceremony, the Chinese

funeral (Gong-Tek), the belief in effects from the form and shape of visages, the

belief in Feng-sui, and the annual festivals or performances e.g. the dragon dance.

These reflections show very well the energetic ways of the Chinese-Thai big family in

the Thai society.

Key words: Reflection, Big family, Chinese-Thais

Page 3: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

3

บทน า นวนยายเปนรอยแกวประเภทบนเทงคด ซงเปนสอทเผยแพรความรและความบนเทง ท าให

ผอานสนกสนานเพลดเพลน นอกจากนวนยายจะมเจตนาใหความบนเทงแลว ผเขยนยงแทรกความรความคดตางๆของตนไวในนวนยายดวย ดงนน นวนยายยอมไดรบผลกระทบจากสภาวะสงคมหรอการเมอ ง จตรลดา สวตถกล (2526 : 11) กลาววา “นวนยาย ( novel)” มความมงหมายส าคญคอ ความบนเทง แตความมงหมายทอยเบองหลงคอ ชวยใหผอานมความเขาใจในชวตมากขน” ดงนกลาวมาขางตนจะเหนไดวา วรรณกรรมประเภทนมเจตนาใหความบนเทงแลว ผเขยนยงแทรกความรความคดตางๆของตนไวในนวนยายดวย ตรศลป บญขจร (2547 : 5) กลาววา “วรรณกรรมยอมสมพนธกบสงคม วรรณกรรมสะทอนประสบการณ ชวตในยคสมย ไมวานกเขยนจะจงใจสะทอนสงคมหรอไมกตาม นกวจารณบางคนจงกลาววาวรรณกรรณเปนคนฉองแหงยคนน เนองจากเปนภาพถายชวตของยคสมยนนเอง” ขอความดงกลาว สะทอนใหพวกเราเหนไดชดเจนวา นวนยายยอมไดรบผลกระทบจากสภาวะสงคมหรอการเมอง วฒนธรรมในชวงเวลานนๆ แนนอน เพราะฉะนน การศกษานวนยายจงเปนเรองทศกษาชวตของมนษยทางประวตศาสตร

ประเทศไทยกบประเทศสาธารณรฐประชาชนจนเปนประเทศทมความใกลชดมานาน โดยสรางความสมพนธรวมกนทางดานวฒนธรรมประเพณ การเมอง ศาสนาและดานเศรษฐกจระหวางทงสองประเทศ และประเทศไทยมชนกลมนอยเปนจ านวนมาก ชนกลมนอยทมจ านวนมากทสดในประเทศไทยคอชาวจน แมวาคนจนเหลานอพยพมาใชชวตและสรางครอบครวทประเทศไทย แตคนจนยงน าบางวฒนธรรมของตนตดตวมาพรอมกน ดงทสมบรณ สขส าราญ ( 2529:8) กลาววา “ชาวจนเหลาน ไมไดอพยพมาเฉพาะรางกายเทานน แตยงน าวฒนธรรมจนตดตวมาใชเปนแนวในการด าเนนชวต” หลงจากคนจนอพยพมาใชชวตทเมองไทย คนจนกมบทบาทตอเศรษฐกจของไทยมากขน และยงน าวฒนธรรม ขนบประเพณของตนเขาผสมกลมกลนกบวฒนธรรมไทย จนกลายเปนคนไทยเชอสายจนในปจจบน

นวนยายทเกยวกบคนไทยเชอสายจน มนกวชาการหลายทานเคยวเคราะหวรรณกรรมในดานเศษฐกจ ความเชอ วฒนธรรม พธกรรม ขนบธรรมเนยมประเพณของคนไทยเชอสายจน ในการวจยครงน ผวจยจงสนใจศกษาวเคราะหภาพสะทอนครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย เพราะครอบครวเปนสวนประกอบอนส าคญในสงคมมนษยครอบครวจงมบทบาทหนาทตอสงคมอยางชดเจน เปนสถาบน พนฐานทาง สงคมทส าคญทสด เปนหนวยของสงคมทมความสมพนธและความรวมมออยางใกลชด

Page 4: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

4

สมมตฐานการวจย

ภาพสะทอนการมครอบครวใหญเปนแนวคดพนฐานของชาวจนทมงสรางความเปนปกแผนใหแกวงศตระกล ซงปรากฏในนวนยายไทยอยางโดดเดน

ขอบเขตของการวจย

การวจยครงน ผวจยเลอกศกษานวนยายไทยทน าเสนอภาพครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนอยางโดดเดนและมบทบาทส าคญ จ านวน 7 เรอง ไดแก 1. จดหมายจากเมองไทย ของ โบตน 2. ทายาทปองแปง ของ นลน บษกร 3. ลอดลายมงกร ของ ประภสสร เสวกล 4. มงกฎดอกสม ของ ถายเถา สจรตกล 5. ดงดอกเหมย ของ นนทนา วระชน 6. หวใจรกเกรดรไฟน ของ เขมพลอย 7. แกงตตระกลซง ของ เพญศร

ผลการวจย จากการวเคราะหภาพสะทอนวถชวตครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย

โดยแบงเปน 3 ประเดนหลก คอ สภาพความเปนอย การประกอบอาชพ และวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณ ดงรายละเอยดตอไปน

1. สภาพความเปนอย ส าหรบคนไทยเชอสายจน นยมสรางเปนครอบครวใหญเพอชวยกนท ามาหากนและสราง

ฐานะของครอบครว ในชวตของครอบครวแบบนสะทอนภาพการใชชวตทไมใชการใชชวตในบานเพยงอยางเดยว ยงน าเสนอวฒนธรรม คณธรรมจรยธรรมตางๆของคนไทยเชอสายจนดวย ดงรายละเอยดตอไปน

1.1 โครงสรางและจ านวนคนในครอบครวใหญ โครงสรางครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนม 2 รปแบบ คอ แบบครอบครวเดยว และ

แบบครอบครวขยาย 1.1.1 แบบครอบครวเดยว

แบบครอบครวเดยวคอสาม 1 คนกบภรรยา 1 คนมลก 3 คนหรอมากกวา 3 คน นวนยายเรอง ดงดอกเหมย มตวละครเอกชอ ฮว เปนคนไทยเชอสายจนทอพยพมาใชชวตท

เมองไทย หลงจากฮวกบ เหมย มาใชชวตทเมองไทยแลวไดมลก 7 คน โดยมโครงสรางดงตอไปน

Page 5: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

5

(โครงสรางครอบครว) พอ (ฮว) + แม (เหมย)

หงส + ชชชย ลง + พธ เฮยง ทอ + ราชย หลน + ไมเคล จ + สนย เงก + พจน หลานผชาย หลานผชาย

ฮวกบเหมยมลกสาวทงหมด 7 คน ไดแก หงส ลง เฮยง ทอ หลน จ เงก สาเหตทมลกสาว 7 คน คอ ฮวอยากไดลกชายสบสกลทเมองไทย จนท าใหเหมยมลกเรอยๆ ประการท 2 คอ คนไทยเชอสายจนนยมสรางครอบครวเปนครอบครวใหญโต เพราะเชอวาท าใหชวตไดมความเจรญกาวหนา

1.1.2 แบบครอบครวหลายภรรยา แบบครอบครวหลายภรรยาคอสาม 1 คนมภรรยามากกวา 1 คน และมลกทเกดจากภรรยา

มากกวา 1 คน นวนยายเรอง ลอดลายมงกร มตวละครเอกชอ เหลยง สอพาณชย เปนคนจนทอพยพมา

เมองไทยเพอหนความยากจนจากเมองจนและสรางรากฐานทเมองไทย เหลยงมภรรยาทเมองจน 1 คน เมองไทย 2 คน ภรรยาทเมองจนชอ เหมยหลง มลกชาย 2 คน ภรรยาคนท 2 ชอ เนยม มลก 5 คน ภรรยาคนท 3 ชอ มาลย มลก 2 คน และมลกหลานอกหลายคน จงนบเปนครอบครวทใหญโต และสมาชกในครอบครวใหญนไดมาใชชวตอยในบานหลงเดยวกน ดงตวอยาง

ครอบครวเราเปนครอบครวใหญ มญาตพนองเยอะแยะอยางทยาเนยมชอบพดวา “ญาตวงศพงศาพญาขร ดงมจฉาสาครวาส”

(ลอดลายมงกร. 2554 : 7) ตวละครเอก เหลยง สอพาณชยมครอบครวขยายได มเมยเพมขน และเมยแตละคนมลกแลว

กอยากไดลกชายอก จนท าใหคนไทยเชอสายจนครอบครวนมลกทงหมด 9 คน ลกชาย 6 คน ลกสาว 3 คน สมยกอนครอบครวคนไทยเชอสายจนนยมสรางครอบครวเปนครอบครวขยาย เพราะถอวา ผชายเปนผน าในครอบครว หนาทภรรยากคอดแลงานบานและการเพมจ านวนสมาชก ครอบครวแบบครอบครวขยายแสดงใหเหนวา การเพมจ านวนสมาชกในครอบครวสามารถสรางความมนคงใหกบครอบครว ครอบครวใหญสามารถท าใหครอบครวเจรญเตบโตและมนคงอยางคกคก

2. การประกอบอาชพ

Page 6: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

6

ชาวจนในชวงแรกทเดนทางเขาสประเทศไทย ไมมทดนเปนของตนเอง ไมมบานไมมเงนทองทเพยงพอตอการด ารงชวตและไมมงานท าดวย ดงนน จงตองพยายามหาทางแกปญหาดานการเงน เพราะขนตอนแรกกคอเลยงตวเองใหได ไมวาประกอบอาชพทมลกษณะแบบไหน ไมวาเหนดเหนอยเพยงใด กตองยอมท าทกอาชพทจะท าใหไดเงนมาเลยงตวเองและครอบครว

2.1 อาชพรนท 1

2.1.1 อาชพการรบจาง นวนยายเรอง ลอดลายมงกร เหลยง สอพาณชย เปนคนจนทอพยพมาอยเมองไทยดวยมอ

เปลา งานแรกทเหลยงท ากคอจบกงรบจางแบกกระสอบขาวสาร เขาท างานหนกแบบนเพอใหมอาหารกนและมทอยอาศย ดงตวอยาง

เมอปมาถงเมองไทยใหมๆนน อยในลกษณะทเรยกกนวา “เสอผนหมอนใบ” และเรมงานครงแรกดวยการเปนจบกงรบจางแบกกระสอบขาวสารททาน าราชวงศ เคยมคนถามวา ตอนนนปเหนอยมากไหม ปตอบวาเหนอย แตระหวางความเหนอยกบความหวนน ความเหนอยเปนสงทพอจะอดทนได สวนความหวยากทจะทนอดไหว ปจงยอมเหนอยดกวาจะยอมหว

(ลอดลายมงกร. 2554 : 8 - 9)

อาชพรบจางแสดงใหเหนวา คนไทยเชอสายจนทเพงมาถงเมองไทยด าเนนชวต แตกเพราะตองหนความยากจนจากเมองจน ดงนน ไมวางานหนกเพยงใด ชาวจนเหลานกตองอดทนเพอเลยงปากทองและสรางครอบครวของตนเอง

2.1.2 อาชพการคาขาย นวนยายเรอง ดงดอกเหมย ฮวเปนคนจนตวเปลาทอพยพมาอยเมองไทย ดงนนตอนทเปด

รานขายของช าฮวตองท างานหนก เขาตองดแลรานคนเดยวตงแตเชาจนถงกลางคน พอปดรานแลวกยงตองท าบญชตอ จนสะสมเงนกอนหนงไดกขยายงานสรางรานใหมทใหญโต กลายเปนรานใหญทสดในตลาด ดงตวอยาง

รานนใหญโตเปนตกแถวสรางใหม สนคากมากมายเปนรานใหญทสดในตลาด มขาวของขายสารพด

(ดงดอกเหมย. 2544 : 119)

ดกมากแลวเมอจเดนลงมาจากชนบน เหนฮวยงคงนงกมๆ เงยๆ อยกบการคดบญชสนคา

(ดงดอกเหมย. 2544 : 271) จากตวอยางขางตนใหเหนวา อาชพคาขายไมใชอาชพทสบาย เปนอาชพทตองขยน อดทน

เฉลยวฉลาด และใชเวลาในการท างานยาวนาน ชวงนนคนไทยเชอสายจนตองการท างานตงแตเชา

Page 7: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

7

ถงเยนเพอสรางครอบครวและฐานะของตน และเมอประกอบกบมนสยประหยดดวย จงสามารถสะสมเงนจนขยายธรกจ ไดท าใหคณภาพชวตของครอบครวดขนเรอยๆ

2.2 อาชพรนลกหลาน

รนลกหลานคอลกของชาวจนอพยพทเกดจากพอแมทเปนชาวจนทงคหรอพอเปนชาวจน

อพยพ แตแมเปนคนไทย คนรนนจะเกดและเตบโตในเมองไทย เพราะฉะนนคนไทยเชอสายจนรน

ลกหลานจงไดรบอทธพลจากสงคมไทย การอบรมความคดจากครอบครวและสงคมไทย ท าให

อาชพของรนลกหลานมหลากหลายกวารนพอแม

2.2.1 อาชพทไดรบการสบทอดจากครอบครว นวนยายเรอง ลอดลายมงกร เหลยง สอพาณชย เปนคนจนตวเปลาทอพยพมาสเมองไทย

แตลกหลานตงแตเกดมากมชวตสขสบายกวาสบเนองจากการวางรากฐานธรกจของเหลยง สมาชกในครอบครวสวนมากจะท างานในธรกจของตระกล และท างานดวยความขยน นฐเปนลกของเหลยงกบเนยม เขาท างานทบรษทของตระกลเดยวและเปนกรรมการดวย พชาญชยเปนหลานของเหลยงกบเหมยหลง เมอเรยนจบจากเมองนอกกกลบมาท างานในบรษทดวย ดงตวอยาง

ความตกลงดงกลาวมผลใหลงนฐกาวเขาไปเปนผจดการใหญของ “สนทองฯ” ขณะเดยวกบพชาญชยกลบเขามาในบรษท “นฐกจ อะ-ลา-โมด” อกครงหนง ในฐานะกรรมการบรหารบรษท

(ลอดลายมงกร. 2554 : 196)

จากตวอยางขางตนเหนไดวา ครอบครวคนไทยเชอสายจน เมอเวลาเปดบรษทหรอโรงงานตางๆทางดานการคาขาย หวหนาครอบครวและผใหญทกคนในครอบครวมกจะหวงวา ลกหลานของครอบครวจะสบทอดงานตอจากพอแม เพราะสงทตนเองสรางขนโดยผานอปสรรคและความยากจนมากมาย ทรพยสนทไดมาจงไมใชเรองงายๆ สงผลใหเกดความคาดหวงทจะใหลกหลานมารบต าแหนงทส าคญในบรษท จากตวอยางสะทอนใหเหนวา ในความคดของคนไทยเชอสายจน ลกหลานมสทธสบทอดกจการของครอบครว ประธานกรรมการและต าแหนงส าคญจะมอบแกลกหลาน แลวจะ สงสอนลกหลาน ใหท าธรกจอยางรอบคอบเพอดแลรกษาและบรหารสบทอดกจการของครอบครวตอไป

2.2.2 อาชพตามความตองการของตนเอง นวนยายเรอง ดงดอกเหมย ความคดลกสาวของฮวไดรบอทธพลจากโรงเรยนกบสงคม

พวกเขาไมยอมท างานเกยวกบการคาขายเหมอนพอ หงสอยากเปดรานตดเสอผา ลงอยากเปดรานเสรมสวย ทอชวยพสาวจดการรานคาและสรางโรงงานพลาสตกอดเมด หลนไปเรยนตอทประเทศ

Page 8: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

8

สหรฐอเมรกา จเปนหมอ เงกเปนทนายความ ลกสาวแตละคนมอาชพไมเหมอนกน อยางเชนตวละคร หงส ซงอยากมอาชพเปนชางตดเสอผา ตอนทเรยนหนงสออยทโรงเรยนกเลอกเรยนวชาตดเสอผา ตอนเรยนจบแลวไดทนเปดรานจากพอ เนองจากมความสนใจเรองตดเสอผาจงพยายามศกษาเพมเตมความรจากขาวสารตางๆ ท าใหรานของหลอนจงเปนรานใหญททนสมย ดงตวอยาง

หงสมงานลนมอตองกลบไปท าทบาน เมอกจการรานตดเสออยตว หงสกพยายามศกษาเพมเตมจากขาวสารตางๆ รานของหลอนจงเปนรานใหญททนสมยในยานน

(ดงดอกเหมย. 2544 : 223)

จากตวอยางขางตนเหนไดวา ความคดรนลกหลานของคนไทยเชอสายจนไดรบอทธพลจากสงคม จนเปลยนแปลงความคดหรอทศนคตในการด าเนนชวตตนเองดวยมความคดวา อาชพตวเองตองเปนสงทตนเองชอบจงจะท าแลวมความสข ดงนน อาชพของคนไทยเชอสายจนรนลกหลานจงเปลยนแปลงไปจากรนท 1 เนองจากความเปลยนแปลงระหวางวฒนธรรมจนโบราณกบวฒนธรรมของตะวนตกทหลงไหลเขามาหลายกระแส ท าใหคนไทยเชอสายจนเรมรบคานยมตะวนตกเขามาใชและคอยๆ เปลยนแปลงตามกระแสนยม

3. วฒนธรรมและขนบประเพณ

3.1 การแตงงาน การแตงงานถอเปนเรองใหญในชวตมนษย ตงแตสมยโบราณจนถงปจจบน การแตงงาน

ในสงคมของคนไทยเชอสายจนกคอการสบทอดวงศตระกล การเพมจ านวนสมาชกในครอบครว และการสรางความมนคงใหกบครอบครว ในนวนยายไทยไดสะทอนภาพการแตงงานของคนไทยเชอสายจน ดงน

3.1.1 การแตงงานตามความตองการของพอแม นวนยายเรอง ลอดลายมงกร เหลยงแตงงานกบเหมยหลง ภรรยาทเมองจนเนองจากพอแม

ของ เหลยงเปนคนจดการให เหลยงกบเหมยหลงไมมโอกาสแตงงานตามใจตนเอง ดงตวอยาง เมอปตดสนใจจะออกจากบานทเมองซวเถาลงเรอมาเสยงโชคทางทะเลใต ปทวดยาทวดเกรงวา ปจะหลงเสนหผหญงตางแดนจนลมบานเกดเมองนอน จงใหพอสอแมสอหาลกสะใภใหคนหนง ปกบยาใหญไมคอยเหนหนาคาตากนมากอน

(ลอดลายมงกร. 2554 : 7-8)

จากตวอยางขางตนสะทอนใหเหนวา คนไทยเชอสายจนทอพยพมาจากเมองจนจะแตงงานแบบ “คลมถงชน” ทงสองคนแตงงานกนโดยไมไดรกกน พอแมผใหญมกจะเปนคนทตดสนใจให

Page 9: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

9

เนองจากผใหญมนใจวา ตนเองเปนผทมประสบการณหลากหลาย นาเชอถอ และผใหญท าทกสงทกอยางเพอใหลกหลานมความสขในอนาคต การทคนไทยเชอสายจนยอมแตงงานแบบคลมถงชนแสดงใหเหนวา คนไทยเชอสายจนปลกฝงเรองความกตญใหลกหลานตงแตวยเดก โดยเชอวา คนเราจะประสบความส าเรจในชวตได ตองเปนคนดและกอนหนานตองเปนคนด กาวแรกของการเปนคนดคอกตญตอพอแม ดงนน การแตงงานโดยท าตามทพอแมตองการจงเปนวธหนงทแสดงความกตญตอพอแม

3.1.2 การแตงงานเพราะความรก นวนยายเรอง ลอดลายมงกร คนรนลกหลานของ เหลยง ไมชอบการแตงงานแบบ “คลมถง

ชน” เนองจากคนไทยเชอสายจนในสงคมไทยไดรบอทธพลจากตะวนตกเขามาในสงคมไทยวา ความรกเปนเรองทอสระ ไมควรถกใครบงคบ ความสขของตวเอง ตวเองตองเปนผก าหนด ไมใชผใหญเปนคนก าหนด เชน นฐ ลกชายของเหลยงสามารถเลอกครกทจะแตงงานตามความพอใจของตนเอง โดยไมตองไดรบค าอนญาตจากพอแมผใหญในบาน ดงตวอยาง

แตหากจะมเรองทท าใหปกบยาเนยมผดหวงในตวลงนฐแลวละกเรองนนกคงเปนเรองทจๆ ลงนฐกตดสนใจจดทะเบยนแตงงานกบปาอรโดยไมบอกเลาเกาสบใคร

(ลอดลายมงกร. 2554 : 27)

จากตวอยางขางตนเหนไดวา คนไทยเชอสายจนรนใหมแตกตางกบคนรนเกา คนรนใหมจะนยมแตงงานอยางอสระโดยยดความรกเปนส าคญ เพราะคนไทยเชอสายจนรนใหมมความคดตามแบบคนตะวนตกโดยทมอทธพลตอสงคมไทย ซงไมนยมท าตามค าสงของพอแม และไมผานการจบคของพอสอแมสอ การแตงงานตามความตองการของตนเองสะทอนภาพของคนไทยเชอสายจนรนใหมแสดงใหเหนวา คนรนใหมเนนเรองความรกระหวางชายหนมหญงสาวทมอสระ เลอกคชวตดวยความพอใจของตวเอง แตในดานความกตญ รนลกหลานกพยายามใชวธการอนมาแสดงความกตญ เชน สงเงนใหพอแมใช ด ารงชวตอยางใกลชดพอแม เปนตน

3.2 โหงวเฮง นวนยายเรอง ลอดลายมงกร ครอบครวของเหลยงเชอเรองโหงวเฮงมากโดยเฉพาะกบคน

นอกทอยากเขามาท างานในบรษทเหลยง ตองผานการพจารณาดานโหงวเฮงกอน จงจะมโอกาสเขาบรษทท างานได ดงตวอยาง

ปเปนคนทไมคอยเชอถอวธการคดเลอกคนตามหลกการสมยใหม เชน สอบการแขงขนหรอวฒการศกษา ปวาปรญญาหรอประกาศนยบตรเปนเพยงกระดาษแผนเดยว ไมมอะไรทค าประกนความ เลวความดของคน และคนบางคนอาจจะเกงแตเรองต ารบต าราแตเอาเขาจรงๆกลบท างาน

Page 10: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

10

ไมไดด ซงปวาไมเหมอนกบการพจ ารณาโหงวเฮง ซงสามารถบอกสงตางๆ ภายในตวของคนไดอยางแจมชดโดยทเจาตวไมมทางปดบงอ าพรางได แตถงแมปไดชอวาเชยวชาญในการดโหงวเฮง แตปกไมเคยปรปากวจารณลกษณะของลกหลานคนหนงคนใด

(ลอดลายมงกร. 2554 : 110-111) จากตวอยางทขางตน จะเหนไดวา คนไทยเชอสายจนทเปนนกธรกจอยางเหลยงมกจะเชอ

เรองโหงวเฮงตามความเชอของคนจนสมยโบราณ เพราะเชอวาโหงวเฮงของคนจะมผลตอธรกจการงานของตนเอง และเกยวของกบธรกจการงานวาจะประสบความส าเรจหรอลมเหลว เพราะฉะนน การเลอกคนโดยใชวธการดโหงวเฮงจงเปนวธเลอกคนทส าคญมากส าหรบบรษทตางๆและทกวนนยงมบรษทใชวธการนในการรบสมครเหมอนกน

3.3 ฮวงจย นวนยายเรอง ดงดอกเหมย กลาวถงเรองการดฮวงจยทจะสรางโรงงาน เนองจากรานขาย

ของช าของตวละครเอกคอฮวคอยๆขยายไป ฮวกบเฮยงซงเปนลกสาวท 3 ตกลงกนจะเปดโรงงานพลาสตกอดเมดเพอขยายธรกจเอง กอนทตงโรงงาน ฮวบอกลกสาววา กอนอนตองไปดทดนแลวกดฮวงจยทจะสรางโรงงาน ดงตวอยาง

เรองฮวงจยนส าคญส าหรบการท าธรกจ ศาสตรแขนงนชแนะใหธรรมชาตและมนษยกบรากฐานไดใชประโยชนรวมกนอยางกลมกลน

(ดงดอกเหมย. 2544 : 348)

จากตวอยางขางตนจะเหนไดวา คนไทยเชอสายจนทท าธรกจยงยดถอเรองฮวงจยเปนสงทส าคญทสดในการท าธรกจจนถงปจจบน ดงทฮวบอกกบลกสาววา ศาสตรแขนงนชแนะใหธรรมชาตและมนษยกบรากฐานไดใชประโยชนรวมกนอยางกลมกลน หากเลอกทดนทมฮวงจยดๆ จะชวยพฒนาการคาขายของครอบครวใหมความรงเรอง

3.4 เทศกาลวนตรษจน นวนยายเรอง ดงดอกเหมย ไดกลาวถงเทศกาลวนตรษจน วนตรษจนเปนวนมงคลของ

ประเพณจน ยานหองแถวของชาวจนเตมไปดวยธปและเสยงจดประทด ฮวตงเครองไหวตรษจนบนโตะตวใหญหนาบานและสงสอนลกทง 7 คน เกยวกบประเพณวนตรษจน ดงตวอยาง

วนทหนงเดอนหนง นบตามปฏทนของจนคอวนปใหม ประเพณตรษจนใหมการไหวเจา เพอใหโชคด มความเจรญรงเรอง เปนความฉลาดของคนโบราณทตองการใหลกหลานมารวมกนพรอมหนาในวนปใหม ไหว เทพเจาดวยอาหารคาวหาอยาง หวานหาอยาง ผลไมอกหาอยาง

Page 11: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

11

(ดงดอกเหมย. 2544 : 85-86)

จากตวอยางขางตนใหเหนวา คนไทยเชอสายจนยงด าเนนประเพณวนตรษจนอย และสบทอดพธการไหวเจา จดประทดและทานขาวดวยกนทงครอบครว สงเหลานนบเปนสงทส าคญในวนตรษจน เทศกาลวนตรษจนนบเปนประเพณทส าคญทสดส าหรบคนจน ไมวาจะอยในประเทศใดกตาม พวกเขายงคงสบทอดการปฏบตตามเทศกาลนอยางตอเนอง

อภปรายผล การวเคราะหภาพสะทอนวถชวตครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย

พบวา นวนยายเหลานไดเสนอวถชวตครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในยคทคนจนเพงอพยพจากโพนทะเลมาสรางครอบครวและสรางฐานะในประเทศไทย โดยสะทอนมมมองทเกยวกบสงคมและวฒนธรรมคนไทยเชอสายจนอยางลกซงและชดเจนตามสภาพความเปนจรง ซงสอดคลองกบแนวคดของ ตรศลป บญขจร (2533 : 719) ทกลาววา สงคมมอทธพลตอวรรณกรรมหรอนกเขยน นกเขยนอยในสงคมยอมไดรบอทธพลจากสงคมทางดานวฒนธรรม ขนบประเพณ ศาสนา ปรชญา และการเมอง สภาพการณของปจจยเหลานยอมเปนสงก าหนดโลกทศน และชวทศนของเขา ผเขยนมกจะปลกฝงแนวคดตางๆไวในเรอง เพอใหผอานไดคดตอไป แลวน าไปใชเปนประโยชนในการด าเนนชวตของตน และท าใหผอานเขาใจชวตไดงายขน โดยผานเรองราวของตวละครในนวนยาย สงทดนนกเกบไวเปนแบบอยาง สงทไมดตองหลกเลยงและไมปฏบตตาม

ขอเสนอแนะ จากการวเคราะหภาพสะทอนครอบครวใหญของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย ผวจย

มขอเสนอแนะดงตอไปน 1. ควรวเคราะหภาพสะทอนครอบครวใหญของคนไทยในนวนยายไทย 2. ควรวเคราะหการเปลยนแปลงครอบครวของคนไทยเชอสายจนในนวนยายไทย

บรรณานกรม จตรลดา สวตถกล. (2526) วรรณกรรมไทยรวมสมย. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศลปากร. ตรศลป บญขจร . (2547) นวนยายกบสงคมไทย 2547-2500. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. นนทนา วระชน. (2544) ดงดอกเหมย. กรงเทพมหานคร : ดบเบลนายน. ประภสสร เสวกล. (2554) ลอดลายมงกร. พมพครงท 20. กรงเทพมหานคร : นามมบคส.

Page 12: ภาพสะท้อนครอบครัวใหญ่ของคน ...arts.hcu.ac.th/upload/files/JournalLib/2556/2-8-15-56...ศ ลปศาสตร ปร ท ศน

ศลปศาสตรปรทศน ปท 8 ฉบบท 15

12

สมบรณ สขส าราญ. (2529) ความเชอทางศาสนาและพธกรรมของชมชนจน. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.