640
Acerca de este libro Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanterías de una biblioteca, hasta que Google ha decidido escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en línea libros de todo el mundo. Ha sobrevivido tantos años como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de domi nio público. El que un libro sea de dominio público signica que nunca ha estado protegido por derechos de autor , o bien que el período legal de estos derechos ya ha expirado. Es posible que una misma obra sea de dominio público en unos países y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio público son nuestras puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histórico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difícil de descubrir. Todas las anotaciones, marcas y otras señales en los márgenes que estén presentes en el volumen original aparecerán también en este archivo como testimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, nalmente, hasta usted. Normas de uso Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio público a n de hacerlos accesibles a todo el mundo. Los libros de dominio públi co son patr imonio de todos , nosotros somos sus humildes guar dianes. No obstant e, se trat a de un trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceros con nes comerciales, y hemos incluido restricciones técnicas sobre las solicitudes automatizadas. Asimismo, le pedimos que: +  Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos  Hemos diseñado la Búsqueda de libros de Google para el uso de particulares; como tal, le pedimos que utilice estos archivos con nes personales, y no comerciales. +  No envíe solicitudes automatizadas  Por favor , no envíe solicitudes automatizadas de ningún tipo al sistema de Google. Si está llevando a cabo una investigación sobre traducción automática, reconocimiento óptico de caracteres u otros campos para los que resulte útil disfrutar de acceso a una gran cantidad de texto, por favor , envíenos un mensaje. Fome ntamos el uso de material es de domi nio público con estos propósitos y seguro que podremos ayudarle. +  Conserve la atribución La ligrana de Google que verá en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyecto y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Búsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine. +  Manténgase siempre dentro de la legalidad  Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse de que todo lo que hace es legal. No dé por sentado que, por el hecho de que una obra se consider e de domi nio públi co para los usuarios de los Estados Unidos, lo será también para los usuari os de otros países. La legisl ación sobr e derechos de autor varía de un país a otro, y no podemos facilitar información sobre si está permitido un uso especíco de algún libro. Por favor, no suponga que la aparición de un libro en nuestro programa signica que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infracción de los derechos de autor puede ser muy grave. Acerca de la Búsqueda de libros de Google El objetivo de Google consiste en organizar información procedente de todo el mundo y hacerla accesible y útil de forma universal. El programa de Búsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevas audiencias. Podrá realizar búsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la página  http://books.google.com

Policraticus Integro

Embed Size (px)

Citation preview

Acerca de este libro
Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanterías de una biblioteca, hasta que Google ha decidido
escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en línea libros de todo el mundo.
Ha sobrevivido tantos años como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio público. El que un libro sea de
dominio público significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el período legal de estos derechos ya ha expirado. Es
posible que una misma obra sea de dominio público en unos países y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio público son nuestras
puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histórico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difícil de descubrir.
Todas las anotaciones, marcas y otras señales en los márgenes que estén presentes en el volumen original aparecerán también en este archivo como
testimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.
Normas de uso
Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio público a fin de hacerlos accesibles
a todo el mundo. Los libros de dominio público son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de un
trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceros
con fines comerciales, y hemos incluido restricciones técnicas sobre las solicitudes automatizadas.
Asimismo, le pedimos que:
+  Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos  Hemos diseñado la Búsqueda de libros de Google para el uso de particulares;
como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.
+  No envíe solicitudes automatizadas  Por favor, no envíe solicitudes automatizadas de ningún tipo al sistema de Google. Si está llevando a
cabo una investigación sobre traducción automática, reconocimiento óptico de caracteres u otros campos para los que resulte útil disfrutar
de acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envíenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio público con estos
propósitos y seguro que podremos ayudarle.
+  Conserve la atribución  La filigrana de Google que verá en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyecto
y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Búsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.
+  Manténgase siempre dentro de la legalidad  Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse de
que todo lo que hace es legal. No dé por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio público para los usuarios de
los Estados Unidos, lo será también para los usuarios de otros países. La legislación sobre derechos de autor varía de un país a otro, y no
podemos facilitar información sobre si está permitido un uso específico de algún libro. Por favor, no suponga que la aparición de un libro en
nuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infracción de los derechos de
autor puede ser muy grave.
Acerca de la Búsqueda de libros de Google
El objetivo de Google consiste en organizar información procedente de todo el mundo y hacerla accesible y útil de forma universal. El programa de
Búsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevas
audiencias. Podrá realizar búsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la página  http://books.google.com
This is a reproduction of a library book that was digitized
by Google as part of an ongoing effort to preserve the
information in books and make it universally accessible.
http://books.google.com
I
 
Ioannis S a r e s b e r i e n f í s
POLICRATICVS:
Dermgis C t t r i a i i u m ^
&veßtgM
PhHofophorum>
EM Saresberien-
cum à multis pafjim quart
f i d e r e m } idjrußra tarnen 3 cum ab ah
mt ia annis exemplar i a
m librariù nul-
\ a p r o f i t e n t : ratui me remf l ù d i o j î sgratam
f i c í u m n j y f i quodpenes me exemplar habe-
r t m , typographo dicui recudendum trade-
t t m . G[uodcufetiJfem3curaui vt ha^editiq
tytrionbus aliqmntomelior prodiret.(pnr
téigitur exemplar duobusve-
t t r i b i a i m p r e j j i s ¡quorum a l t e rum rvir do-
f t i j j t m u s humamjfimufque
7 > , V u l c a n i t e s ,
Weiusgeminu ü ^ o b i l i j s : Unta Douzjt F. '
èerum reuerendtis t i l e [ F r . VXanßu-i
b e n i g n e mihi fujfôcerunt. (um yero l i b e r
fnem iamprope fye c l a r e t 3 c œ j > i c o g i t a r e c u i -
Z nam
AVTOR AD OPVS SVVM.
Simihi c r e d i d e r i s , linguam c o h i b e b i s , &
Limina nonintret p e s tum, e f l o d o r n t .
A f t c c t u s . homtnum
c a u t u s v i t a r e memento,
tt t i b i commijfas c l a i l d e übeüe n o t a s .
Omnia f i n t f u j p e c t a t i b i , quia p u b l i c a s hof i t s
Etmaieftxtis d i c e r i t < e j f e r e u s .
I g n i s edax, gladtufque ferox t i b i f o r t e parantur,
: AM t e p o l l i n a fubruet bonis aqua. . . , ' r . . ' •
Cum t a r n e n e x i e r i * , f a c i e m v e l a b i t amicus,
Dcformentque tuampuluis ¿r aura cutem.
Vifgam dextraferat,premat ¿rfua mantica dorfuiw,
frita tegantfiontem p i l e a , pero pedem.
S i t gradus ¿r c u l t u s h a b i t u s
p e r e g r i n a s e u n t i ,
Non
n i f i barbariem barbara l i n g u a f o n e t .
De Viüauorum d i c e s t e gente creatum,
Nam l i c e t h i s l i n g u a l i b e r i o r e l o q t t i . : .
H o f p i t t i q u e
fidem quarts fuper omnia, quo f i s
Tutus ab t n f i d i i s , quas ubi quifque
p a r a t . , . . .
Stultos,prudeMesnimiumprauofque c a u e b i s ,
Et quos i n f i g n e s gárrula l i n g u a f a c i t .
S i quisamat verum, t i b i f i t gratißimus h o j p e s ,
E t quem d e l e
ä
at g l o r i a Vana, ,
lure patronatos i l i u m
c o l e , qui veut
e f f e ,
E t fciat,& p o f t t t u t o r vbiquetuus.
Ergo quaratur lux c l e r i , g l o r i a gent i s
Anglorum, r e g i s dextera forma b o n i . , .
Quafitus r e g n i t i b i c a n c e l l a r i u s A n g l i ,
Primus f o l i i i i t a mente petendus e r i t .
i c e i l qui r e g n i l e g e s c a n c e ü a t i n i q u a s ,
Et mandata p i j p r i n c i p a aqua f a c i t .
Si quid

Qtucqüídtd e f i , per eum d é f i n i t e j f e n o c e n s .
Yàlua p r i u a t t s qui p r t f e r t commoda femper:
Quoique dat i n p l u r e s , duck i n arefuo.
Q w d d a t habet ; quod habet dignu
dornt, v i e s Vejfa
S p a r g i t -Jed ß>arfa m u l t i p l t c a n t u r o p e s .
l ' u j u e virum
v t r t u s animi,fic g r a t i a formt,
Vndique mirandumgentibus e f f e f a c i t .
ï t r d u s ad hunc Samiusfi c e r t e t acumine m e n t i s ,
l n d o c l u f q u e P l a t o , Varroqueßultus eriu
C u n o j i c e r t e t v e r b i s vinceturab ipfc
V i ä u s , f i c e r t e t , Qmntiüanus e r t t .
¡ i u i u s n o j f e domumnon e f i r e s a r . d u a i dum
Non duce qmfito, femtta t r i t a p a t e t .
S o t a domus c u n c t i s , v i t i o non c o g n i t a C o l i
Lucet,ab bac Xucem
d û t e s , e g e n u s ,
h a b e i n t .
I k p a t e t
m i f e r i s , patet&omus i l l a b e a t i s ,
n i e patre Utatur adueña quiÇque fuo . .
Cum referafa femeífuerit t i b i i a n u a , c u r r e n s
Ad thalamum dommi p r o g r e / i i e r e t u i .
ixßcäa
i n
a u l a ,
P e¡Çaque funt domini membra fouenda t o r o .
A c c e d e s ,
vjtitum mutabU , manticamgas •
Excutiat ; peregre * nunc p e r e g r i n a s *
e a t . ¿£™£-
i V e » tarnen oHendas, o c u l o s
q u o d p r i n c i p i s
v r a t ,
A quo t o t a t i b i v i t a , falufque d a t u r .
S t . j o c i e s U l i tua d t f p l i c e t , vnde * p l a c e b i t ? »^pUcebi«,
E i u s i n a r b i t r i o t u f q u e fauorque manent.
Quodprohibet f i e r i , f c e l u s
e i l - , quod p r x c i p i t , itquum,
luraque pro
caduntque fuo.
H u i c qua jola p l a c e t , f o l a v i r t u t e p l a c e b U ,
 
î t t r a e o i k , f u t t e r n f i a t u i t , fundátqtte quutem,
E t turnios h o f i e s mente mankque domat.
faLnoeent g€¿ ßm'mra*vocent, feu
fuUninet e n f i s i n honet, \
Non n i f i fanäa g e r i t , non n i f i fanäa p r o b a t .
Confer e i quofcumque d u c e s , quofcunquepotenteist
P l e b s
era hoc vif maxima
turba ducum.
Si r e g e s v i d e o s , quid ad hum n i f i r u s l i c a turbal
E t b e n e , f i did rúnica turba queunt.
Vartkulámque t u i pramonßrans e x p e r i e r e
• a l . t e c u m Qua, maneat * totumgratia, v e l q i t i s h o n o r -
Si p l a c e t b a c , totmpoteris
f o r t a f f e
p a t e r e :
Sedfi d i j p l i c e a t , c e t e r a claude t o g a .
Verba
f a l u t a n t i s f i n t
prima ; fubinde f a c e t u s ,
T e d a b i s
o b f e q u i i s ,
hojpitiúmque p e t e s .
Nongrauahofpes
em,
potuque c i b o c j u c v e r e n d u s - ,
S u f f u i e t veñu non p r e c i ofa t i b i .
Non
one r ans e q u i s , phaleras net pofàs equorum,
Nec tefermrum c o p i a magna
premix.
S u f f i a e t vd ¡ o l a demos, vifufque patrom\
E u i s &aüoquio,
c o n f i l i ó q u e f i a i .
• a l n i f i Curia quid pof i t , quid f p e r e t p í e b s * vbiregú
V i r e s ,
vnadomusfoCt
d o c e r e p o t e í l .
Si deuelatamfaciem m o n í t r a u e r i t , aut non
Terñrmgat vifum c a ß i b u s U l e tuum,
Quid fapknsfiulto d i f f f t t ,
quidpaupere
d i s t e s ,
Qutd miferofeltxffifapü e c c e v i d e s .
Sifuerit Utus, o c a l e s amefque h b e n t e r
Exponet n u g i s f o r f i t a n t u e tuts . .
S i c i g i t u r nugas f p a r g c s ,
ne t < c d i a ffgnant
Qtu r e b u s l a t í s funt mímica n i m i s .
Si t u b e t vt nagas a g i t e s , mgare d e c e n t e * :
Namfibi per nugasferia c r e d e t a g i .
~ *. Vtüibus
 
V t u b u s nugas, f i e aptes fina l u d í s ,
V i t i b i f i t grauium n u l l a timenda mannt.
S i
¡ a b e t vt t a c e o s , fiatua t a c i t u r n i o r e ï ï o ,
Nif redimasf i t g n i s verba negata t i b i .
Cum [ a t t a i n s erit,velatm matera
vocabunt.
vt inde t i b i .
I c i t u s , a t q u e redi^ne quorum carpere
nugas
Aufm e s , i n f l i g a n t
t e l a , necemque
p a r e n t .
Vnum d i f c e d e n s f i e c r e t a prefer i n aure,
Q uicqmd agantaly , tu memor e f l o t u t .
Quaque carofanam, flosfœm, g l o r i a e a r n i t .
Hoc n i h i l eñ, r a b i l o quid minus e f f t ' p o t e n .
Muñerafortuna, v i f i a t a puta yitiorum
Semina, fuut f i e l e tum pabula, m o r t i s i t e r .
S u n t laque i , f i a n t i n f i d i a , funt
t o x i c a m o r t i s ,
Quam non e f f u g t e a t , quos dea tu t o b t .
Quodfortuna d é d i t ,&uod d a b i t
e s l alieoum,
Auf ' e r e t
hoc totum, cum v ^ l e t i O a t i b i .
R e t í a p e n n a t i s nequeunt
prauifa ,
Tuqtuctmque v i d e s , r e t i a mentís habe.
R e t í a funt quacunque v i d e s , hominemque ligatum
Admiferam mortemper mala quaque t r a b u n t .
f o r f i t a n vnde t i b i datur hé c audacia q u a r e t ,
Dues ml meinem, omnia t u t u s a g i t .
Omnia t u t u s a g i t , quem ßes,
timer
Cut mala
nulla p l a c e n t , omnia t u t u s a g i t .
Wifpana r e d i e n s , aut V a f c o n i s v t e r e l i n g u a ,
Sed t omen in verbo p l u s g r a u i t a t t s habe.
Indue f i e linguam, f i e v e f t e s indue g e n t i s ,
Salua f i t vt morum r e g u l a , falúa f i d e s ,
ïendeat ex bumerti crux anea,f i t coma t e t r a ,
Hijpida c a f a r l e s , barba redfa p a r t i m .
* t
Sitque
Infontcfque manus, pauper amtctus e r i t .
bum t i b i
conduit
u s f u e r i t , f e c u r i o r i b i s ,
E t via f i t p e d t b u s
q u o l i b e t
apta t u t s .
At f i d e f u e r i t , l o n g a t protende d i t t o s ,
Contineatque pedespublicaflrata t u o s .
Nufquam d i u e r t a s , ne q u i s t e
lodat
euntem-,
Nugarumque l u a t gárrula l i n g u a n o t a s .
Omnia,
f i n e f c i s , locafuntplenißima n u g i s - y
Quorum
t o t a c o b o r s e i l
inimica t i b i ,
iulef i a nugo r e g n a n t , &principis
a u l a - y
In c l o u s l r o r e g n a n t , p o n t t f i c i f q u e domo
i
In n u g i s c l e r u s , i n n u g i s m i l i t u v f u s y
In n u g i s i u u e n e s ,
maque turba fenum.
~ R u í l i c u s i n n u g i s , i n n u g i s fexus v t e r q u e y
Seruus
&n g e n u a s , d i u e s , egenus,in h i s . .
* a i . t a n t o Acedera grenus, * c a u t o diplomate perges
* a l . Morum Admare, quo * Mortui I t t t o r a mitra p e t u n t .
Hofpitium tandem fera cum welefubibis,
Vt v a l e o s , eño f o b r i u s , e s l a g r a ú i s .
Gens penetrando u b i , prAarga, bibaxque,loquaxque^
E t c u t n i morem g e j f e r i s ,
b o t t i s e r i s :
Emergunt l i t e s m o d i c ¡ c , q u a s magno fequuntur
I u r g i a , v u l n e r i b u s fœta, necemque
f e r u n t .
Sed quia virtutemgens d i l i g i t . c s ' venerat u r ,
Si bene c r e d a r i s v i u e r e , t u t u s e r i s .
Non modo t u t u s e r i s , fedfummo d i g n u s honore
. Q ueque übet f i e r i , eunäa l i c e n t e r a g e ,
Cantia t e f e l i x g e n u i t , t e Cantío f o u i t ,
I l l u s t r a regum, pontificumque p a r e n s .
Hic t i b i debetur
f e d e s ,
f i n i f q u e l a b o r u m - ,
I l l a t i b i requiem proparat, i l l a dommn.
^ Anglorttm
S i
Britonum mauií d i c e r e , nemo y e t a t .
I n d i g n u m , litem f i tempus agit breue longam,
Digna quidem non funt témpora longa b r e u i .
Cm d e r . e . constat, non f i t de n om i ne pugna,
Nejoueat litem lana
caprina diu.
Qmquid v i s dicas,dumfit caput i l l a Brítannis,
Quam t i b i prxfignat ángelus arce micans.
Á n g e l u s i s l e quisesl, aut qua domus i l l a , r e q u i r e s - ^
Namque noms rerumforma mouere f o l e t .
H * c e i l i l l a domiis, qua Chrislumprima
r e c e p i t .
qua fufcepit i n f i u l a totafidem.
Í n f u l a t o t a fidem cepit,fideique parentem
fudicat, extoüit, audit, honorât, amat.
ü m f i l i j magnifi noslt forte datorem,
Ñe« eritignotus
i s l e t i b i .
Á n g e l u s ejpecula totum circumjpicit orbem,
E t corpus pennis fübuebit , atque t e g i t .
S i c v t d e t ejpecula, ficprotcgit o m n ia pennis,
V t i u s non babeat h o s l i s i n orbefuo.
H i c tempeslates pranunciat,
atque ferenum-}
V en to ru m r ab i em temper
a t ,
atque maris.
Stat,quiafubi£Üos vndiquefiare f a c i t .
A c c e d e - a s propius, Cbrißi properabu ad
aulam
Vt veniam c u l p i s promereare t u i s .
I f f i f f i n i t i foluentur vota l a b o r i s ,
Hic lachrymas, gemttus, h ic pia t uradabis.
I x c i p i e t ftatrum reducem t e t o t a chorea:
Et laudes pro t e f o j p i t e lata canet.
Quicquid babes quod
e i s placeat, Urgiré l i b t n t c r :
Quidlibet, vtfucrit v t i l e , cutque daba.
Sipotes
* S i p o t e s Odonifiudeas donare faïutemt
A c c i p i a t q u e B r i t o t e v e n i e n t e crucem.
narrare t u t tandem dafcrimina f a t i
Exaclaque
v i a p r o j p e r a c ú n e l a l i c e t .
Quid f i t misfub vulpelatens v u l p é f v e fub agio,
» a b a g a i P e l l e l e o n i n a d i t quid a f e i l u s * h a b e t .
Q u i d l e o dum f e r u t t . q u r d a g i t dum régnât a f e i l u s ,
T u r t u r i s i n fpeck paffem c a n e s .
Quid f a c i a n t pardi t i m i d i , l e p o r e f q u e f u g a c e s ,
Etjpes c o n u e r f i qua
f i t habenda l u p i .
Quid r e p e n s teñudo p a r e t ,
fcarabaus
o n u f t u s ,
Curque l e u i v e n t a s grandis ab imbre c a d a t .
Sed quia nemo p o t e s t c u n é l i s v i r t u t e p l a c e r é ,
S u f f i c i a t p a u c i s
t e p l a c u i f f e b o n i s .
Spernantur f t
tua fub i u d i c e nugx,
Nonfitiniqua manus, aut tua l i n g u a proCAX.
libera donentur cunäis f u f f r a g i a , teque
bonum d i c a t , d i c a t ¿ malum.
Si
l o c u s
l i b e r , c u r
f i t l i b e r a l i n g u a ?
Nemofatisfirmus, quern kuis aura m o t t e t .
Q u i d f a c i e n t e n f e s , f t t e aura c r u é n t e t e
Verba quidem nonfunt v e r b e r a , verba times?
Linguarumfirepitusfolidam non tranfeat aurem,
Auris i n e p t a n i m i s ,
quamfonm v r i t i n e r s .
Exercent l i n g u a s , t i b i p a r e a t a u r i s - ,
Lingua quidem p r o d e f i , non tomen aure
magis.
l ü i s i n l i n g u a mens e i l , t i b i f i t
c o r
i n aure.
Ospatulum f i t e i s , a u r i s aperta t i b i .
Óbice v i r t u t i s c o n f r i n g i t u r i m p e t u s o r i s .
E t hnguifiimub mens male fana p é r i t .
Nemo t i i f i vanasf a i f a l & t a t u r h o n o r e ,
Confia mens culp£,quam mala d i c t a mouent.
irons
 
bons adamante t i b i f i t d u r i o r ,
i g n é p e r u ï l a
S i t c u t i s , à v e r b i s ne n o t e t ora r u b o r .
Tksa pudore tarnen, qualem d e c e t i l l t u s e j f e ,
Q t u timeat v i t t j f o r d i b u s e f f e n o t a .
A l t e n a s lingua, d i e q u i s moderatur habenasl
Vix eft, qui propria p o ß i t habere nudum.
l u b r i c a
f&fe c a d i t , quoniam verfatur i n vdo.
S ap é c aden s labem c o n t r a b i t , atque n o t a n t .
n t e r muhiloquos,&grandia verba f e r e u t e s ,
Efio tardiloquus, eßoque pauca l o q t t e n s .
Dum littguas acuwit a l i j , t i b i c a l l e a t a u r i s >
E t fit Dultchio remigefurda magis.
Nee tantum valeat
temeraria l i n g u a l o q u e n t i s .
Pectoris vt poßit rumpere daufira t u t .
S i pattens futrís, nmquam t i b t verba n o c e b u i t t ,
Turbatorque tua nemo quietU e t i t .
Ixcuiietpacem, quam
dat p a t i e n t i a , nuUus.
S i t l i c e t exerm ù ,
content
arma t a r n e n .
Vtantur Unguis, t u v i r i b u s vtere mentis,. .
Sifapis,a Unguis g l o r i a magna y e n i t .
Nam qu&fit doftrina
Imbetlique manu b e l l a nefanda
premit.
qua [ o l a triumphat i n armUl • /
Armatamque manum vincere fola * j o l e t . *1*&
V i r pattens forti meliar^minor e j f e ttiumpbus
Vrbis, quam mentis d i c t t u r , eßqueminor.
fyefne malos , venerare
b o n o s , ignoße v o l e n t i
Ladere, b o n i s v l t i o grata magq.
Nulla virumfortem v i n d t f t a
magis d e c e t i f l a ,
Trincipibus femper d e b e t a d e j j t v i t i s .
In quorum manibuslexfi v ' t g e t í g n e a - p u n i t ,
Dum miferèt ; ßdos dum c u p i t e j f e f a t i f .
Tro-
 
Prouocat ad fa c i n u s , dum [¿nit iniqua pótenos,
Et f i b i f u b i e c l o s non f i n i t e j f e p i o s .
Nemo f e i e r n i l i u m Udit, quem c r e d i t amicum ;
Regula f i d a r i i m i s , q u ï f q ù i s amandus,amet.
bominum d i f i u n c l a f o l e t c o n i u n g c r c c o r d a ,
I f í a poten homiriem c o n c H i a r e Deo.

duce
c a r p e viam,
g r a d i e n t nemo n o c e b i t .
Et p o t e r i s c u n a o s ' t u t u s mire m a n t i s .
i l l a t a r n e n m e t i t c n d a m a n t i s ,
qua traâat i n i q u a s
S a r d e s , quam
maculant < t r a c o l o r e f u o .
Ñon quia p o l i u i t u r&o l l u î t , e i l f u g i e n d a :
Sed quoniam numnius t o x i c a
f&uageriu
.
Toxica perpétuant paritura famemque f i t i m q u e i
E t miferam vttam, m o r t i s &mnegenus,
Nulla l i b r i s etitapta manas ferrugiñe tmäa *
Nec nummdta
corda vacare l i b r i s *
Non eñ eiufdem nttmmófque l i b r ofque probare,
Perfeqükurq'Ue l i b r o s grex E p i c u r e t u u s .
I g n i s auaritu cmtifœnum camis a d ü r i t ,
S u r g i t , & terñum cónñruit
vfqttefocum.
Omnia fit e m n i p ó t e n i i s ' ,
Mentis e g e f i a t e t n nonfature p o t e n . '
Nonf a t i a r e p o t e l t marias omnipotente auarum:
Die mihi q ü i s potent , quad n e q u i t ¡ ñ a manas; ;
Nonne f a t i s m i f e t ' e f l , quem
née Deas
î p f e b e are
Sußcii C r i t e r i o s q u i s mifer e j f e poteñl
Nummipeu c u m l i b r k o l i s neqiiemijlmul e j f e :
Ambos, c r e d e mihi, non c a p i t vna d o m t i s .
Ergo c a i t e m i f e r o s , ab h i s n i ft i r i H i a f y e r e s ,
Nam mif i e r i c u l t o r , q t i i ' s mfifiulim e r i t ï
Eñantiqua nimis,nimis e i l f e i l t e ñ t i a v e r a ,
Quam d e c n e r e p a t r e s , E t i n i u s aiqúe Cato.
Tarn
bat
Im q u i d , habet, quam quo c a r e t omni d é f i t a m i c e ,
O c c u p e r , *occumbat, r e s a l i e n a t a r n e n .
* .
í n c a m -
Smperabundabit, qm r e b u s n o u e r i t v t i - t
E t mens
vtendi nefciafemper e g e t .
Ima poten diues,&l u r i m a pauper h a b e r e - ^
ü e f c i t egeiiatem d i u e s , e g e n u s e p e s .
Heus amicus e i , qui multa c u p i t , a m i c u s
I ñ f i b i , cut nimíum r e s
a l i e n a p l a c e t ,
tiwptdusfuerit h o ï l i s , c a u e a t u r x t b o n i s ,
S i
f i t
amicus,eo cautior e f f e f t u d e ,
k a t , crede minus ; non i u r a t , c r e d e r e n o l t \
l u r c t , non iure*, bonis ab b o i t e c a u e . - .
I t f u g i a s quos liuor
edax f e l i c i b u s h o j l e s
S i c f a c i t ,
vt virtus f l e ä e r e n u l l a q u e f t ,
Xmeribus fortajfe t u t s p l a c a b i s auarum,
Udere quo ceffet imidus,
m t f e r .
I k c r i u s miferagaudet mens inmda f o r t e ,
Cunctaque
damhàputàt.
I t n i f i fesltnus fugere s , t e p l u r a
m p t i e r e m ,
 
\
Jn lOANNE SARESBE-
r i e n s i de n u g i s Curial w m {in
quo Centone mullos pannos pur-
pur* a j r n o f c o ,&ragmenta mi
mehorü) l e g o 3 &
'X
IOHANNIS SARESBERIENSIS
I n Polkraticum fuum,dtnugii C t t r u l i u m &
veñigiú
P h i l o f ep b o t um. - .
ocvNDissiMvscum in multis,
tum
i n maxime e f t litterarum f r u -
£ l u s , quodomnium i n t e r d i tiorum l o
c i 5 c temporis e x c l u í a moleftiu, ami-
corum i i b i inuicem prxfentiam exhi
bent, &r e s f c i t u dignas, í i t u aboleri
'non patiuntur.NamSt a r t e s p e r i e r a n t ,
' r a a n u e r a n t iura, f í d e i &tonus r e l i g i o n i s o f f i c i a quxque
c o n u e r a n t , ipfequereftidefeceratviuseloquij, niiîinre-
a c d i i u n infirmitatis humana:, litterarum vfum
mortali-
) u s diuina miferatio p r o c u r a f l e t . E xempta maiorum,
ijoifuntincitamenta & fomenta v h t u t i s , nullum ora-
amo érigèrent aut feruarent, n i l i p i a
f o l l i c i t u d í c r i p t o -
, S c
triumphatrix
i n e r t i a ; d i l i g e n t i a , eadem ad p o f t c -
r o í t r a n í m i f í f l e t . Sicruidemvitabreuis,
fenfus hebes, ne-
s ü g e n t i x
torpor, i n u t i l i s occupatio, nos
paucula f e i r e
p e n n i t t u n t : Se
eadem i u g i t e r e x c u t i t &aucllitab animo
f r a u d a t r i x ièientix, inimica 5 c infida ièmper memorix
nouerca.obliuio. Quisenim Alexandros i c i r c t aut Cal
l a r e s , quis Stoic os aut P e r i p a t é t i c o s miraretur , n i f i eos
¡sfignirentmonumentaferiptorum? Quis Apoftolorum
& Prophetarum amplexanda imitaretnr v e f t i g i a , u i f i
cos
r o f t e i i r a t i diuinx literxconiècraflcnt?
Arcus
triumpha
l e rune proficiunt i l l u f t r i b u s v i r i s ad gloriam, cum ex
Quibuscaufís,
Sc quorum
f i n t , impreíTa docct i n f e r i p t i o .
Liberatorem patrix, fundatorem q u i e t i s , tune demuta
mfpeûor agnofeit, cum t i t u l u s triumpnatorem , quem
noftraBritannia genuit.indicat Conftaiitinu.Nullusenim
c o n f t a n t i
vnquam g l o r i a damit, - n i f í ex fuo, v c l ( c r i p t a
a l i e n o . Eadem
e f t a f i n i , &c u i u f u i s Imperatoria
poft
m*-
¿¡cum tcmpusgloria;nií¡quatenus memoria a l t c r a t r i u s ,
kriptorum beneficio prorogatum Quot&quanto* a r b i -
t r a r i í f U i f l c reges -de^uibusícrmonufquamcft.autco-
A g i t a t i o í
 
S PKOIOGVS
g i t a t i o ? Nihil ergo coníiUofius e f t captatoribus g l o r i a r ,
quam l i t e r a t o i um&fcribcntium maxime gratiam pro-
m e r e f t . l t i u à l j t ç ç e f t im e i s g ç * i \ t u ( ' e g r e g i a , p e r p e f t i i j (ene-
b r i s oûducenda; î ù i î l i t c r a r i u n l u c c c l a r e í c a n t . Q ujcquid
fauorkaik- prai W iorimv aliunde comrahitur, perhidc
e f t , fiEchoquAaxidisiuiabuli^plaufusexcipiatthea-
t r a l e s j d é f i n i t enim cum e c e p e r i t . Ad h a e c i n dolore fola-
t i u r r i , r e c r « ö f i o i n labore, inpaupertate iocunditas, mo-
defth in d i u i t i j s 3 c d ç l i t i j s , f i d e l i i l i m e à l i t e r i s | . i n u t u a t u r j
Nam.àvkijstedimitur animiis¿& f i i a u i &mira quadam,
ctiam i u . a d u f c r f i s , . i o c u n d i t a t e r e f l c t t u r , c i i m adlegendum
vclifcibeadum
v t i l i a , mentis inteadit acumen. Nullarn
in rebus humanis iocmidiorern, aut
vtiliorem oecupatio-
nem i n u e n i c s : ; g i l l f o r t e diuinims c ornpunua deuotio
orando
dkiinismiiltatcolloquirs
, aut corde p r r f h n i - i t a -
tem d i l a t a t o ,

mente
coneipiat, ôcmagnalia e i w s
apud l e quafi quadam meditaaonismanu p e r t r a f t e t . Ex
perto c r e d e , quia omnia muñili d u l e i à l i i s c o l l a t a e x e r c i -
t i i s , amarëicunt. eo quidem magis~quo cuique ; <cñfu<
i n t e g r i e r , C e r a t i o incorrupta j u d i c i i p u r i o r i s vige'tacumj,
ae. c i o l l ergo miran, q uare aliquem gradum l c a l a : , quai
*unc ï a l a j i o v i t aicenfum, prout quenquam monuifti,
non alcendo. Quare maioribusme non ingeto c u r i i s ,
cum t i b i t ç t t a r n I f o c r a t i s r'eíponfurusfum verbo : qui i n -
terrogatusabamicis.quare in forenfibus negociij
v e r f a r c m r . , . r e f p . o n d i t ; Q u a ; locus hic <alkt, ego
neicios
enim contemno
qua
illiauliciambiunt, ô c quae ego ambio i l l i c o ntemnuntj
MirarçmagiiquaFenonpraecido, aiitrumpo funem , i î
a l i a s f o l v i non p o t e f t , qui me i n c u r i a l i b u s nugis tam
di u
f e n u i t , ô c tenetadhuc tanta obnoxium f e r u i t u t i . lam enim
annis f e r e dtiodecim nugatum eue
t a s d e t , ô c pxnitct me
ionge a l i t e r inttitutum, &quali f a c r a t i o r i s philofophiae
lattatum vberibus, ablacbmiraquc decuerat adphilofo-
phahtium t r a n f i f f e cœtum.quam ad c o l l e g i a nugatoruru,
E t t e quidem f t r t t i o in eademeonditione v e r i a r i , n i f i
quia
i r ç f t i o r S e prudentior, f i f a c i s quod expédie , f t a s lèmpcj
immo t u s i u { ' . > l i d . e v i r t u t i s fundamêto, a » i t a r i s arun.
diuca l e u i t ä t e , J c l ¡ t i . mi n i f e c b u i s moUia
, fed i p i ?
quae mundo jrnperatjimpcras v a u i t a t i . Vndc cum tibi
s : . ' . . diucvTx
 
á i t t c r í x prouinciaz c o ngeftism critarum laudum pneco-
5 , quafi arcum crigam triumphalem : ego v i r plcbcius
í i r i d e n t é f i f t u l a iacuitieloquij, l i b r u r a hun c ad hono-
, velutlapillum i n aceruo praeconiorum
c o a i c c i ;
linens
quia
le, f i e ex deuotione ícrlbemis non
potent d i f p l i c e r e .
. V a g a s pro parte cöntinet c u r i a l e s , & h i s magia í n í i l h c
qaibusvrgetur magis- Pro p a r t e autem vcUatur i n v e f t i -
^sphiloiophorurn $ quid i n f i n g u l i s fugiendum f i t , aut
iiucndum
relinquens a r b i t r i o
f a p i e n t i s . Etquia ne l a t -
iiintaliquena, eu oportuitconuenúi, iaquo
n i h i l nu-
;atorium poffit argüí: t e virorum n o f t r a e x t a t i s elcgan-
uiimum c f c cr cui coÄuenire, &quas videntur i n mei f i -
dibusarouendadeícribere. Sicenimcum i n e p t i a s fuas
. c t o r vel auditor agnofeet, i l l u d ethicum reducer adani-
w, quia mutato nomine de f e fabula nanatur;prxcipue
ai omnes nouerint quantis t u f e r i e t a t i b u s i u g i t e r oceu-
pis.Sicdumalios
íiOceanum ôc Pamma chiuícribitHieronymus>&alio-
a m plcrumque caftigat e x c e í T u s . Qijifquis autem blan-
:ienuscaufàturirieptias,negotiurncuin tempore metia-
íapientiscft.excauíisdicendidi&a
S i quid autemempiam
fonar.nó i n fequicquatn
.dum noiaerit, ícd inm cipfum, &fimilesmei,qui mc-
cicupiunt cmendarij aut e o s , qui c o l l a p f i i n f a t a , ora-
c i r a reprehéfio asquaniroiter fcrunt.Nouieeim quia
a a l l i ^rauis percuíTUs A c h i l l e s : &prxfens xtas c o r r i g i t u r
:um pr^ccerita íltis meritisobiurgatu».Sic du c o r r i g a t Ho-
utius.etiain íeniis,vtDecembri l i b e r t a r e vtâtur,indulgçt.
Otarte t/afer vitium r í d i n t i b'laccm anaco
Tangir, Ó* »dmijfiM circum (¡ncardia l u d i t .
lu« vero ad rem
pertiuentia à d i u c r í í s autoribus f è a n i -
ícTiacerebant, dum confondit, aut muaient , curaui
: - i í e r c r e taciris internum ¡ l o m u i i b i b . i u i o r i i i i i ; tum quia
t i b i , vrpote
exercitato i n l i t t e r i s , plcraque pleniiüme nota
tjTe'iioueram.; tum
leitiohem afTiduain
magis ac-
cenderetur jgnarus. In quibusfi quid à f i d e v e r i
longius
: mihiveaiatn d e b e r i confido, qui non omnia, qu*
î i c fcxibuntur, vera eflcpromittoj fei Huevera, feu f a i f a ,
l a n t 1»» vlibus infemirç. Ñeque enim adeo e x - ¡
* e cors
4t PROLOGVS
corsftim,vt pro vero adftruam, quia pennatis a u i b u s
quondam tcftudo locuta e f t , am quodmilieus vrbanum
murem mus paupere t e f t o f u f c e p e r i t , S e f i m i l i a ¡ f e d quin
hxc figmenta n o f t r a ; famulentur i n f t r u f t i o n i , non am-
bigo. Hxcquoque i p f a , quibus plxrumque v t o r , a l i e n a
font , n i f i quia quicquid
vbique
bene diftum e f t , f a c i o
meum,& i l l u d nun cmeis ad compendium, nunc ad f i -
dem 5 c autoritatem a l i e n i s exprimo v e r b i s . E t quiafemel
ccepircuelare mentis , arrogantiammeamplenius
aut
opcrc
philofophantesoccurrunt,
meos c l i e n t e s e f l e a r b i t r a r , &
quod maius e f t , mihi vendico i n feruitutem; adeo qui-
dem vtin traditionibusfuisfeipfos p^o me Unguis o b i i -
c i a n t dctra£torum.Nam&i l l o s laudo a u t o r e s .
Neqúe
nemue, Platonem aut Ariftotelem difputanteSaudiui;de
histanrcn Scaliisxquèigaotis, a v t i l i t a t e m lçgentium
r e t u l i plurima. Credo tarnen ne videar contentione
gau-
d e r e , S c me o f f i c i o f i s f a t e o r vlum e f l è mendaciis , * S c f t
a l i t e r aemulus non quiefcit.quoniam 8 c ego mcum Cor-
nificium habco 8 c Lanuuium, me mendacij renm e f l e
conlèntio, qui fcriptum noui, quia omnis horno
r f t e n -
dax; adeo quidem ,
v t necvaftum p e é h i s , turgidus ven
t e r , túmida f a c i è s 8 c rubicunda, lingua procax, i n f u l l a ,
Stparatior mores corrodercalienos.quàm fuos,
noftrum r e c e p e r i t Lanuuium. Q u i s
i p f e
ab iniu-
r i i s temperet dicam, 8 c plane cognoftet, quia inuctera-
tum e f l e , plenam non c o n f e r t , nee intcgram feruat au
t o r i t a t e m . Procedat tarnen S c p u b l i c e t , arguât mcum r a -
tione v e l automate mendacium, 8 c ego v e l ad inimici
* . . « ' voeem non refugiam emendarijimo 8 c amicum*ducam,
qui meumcaftigabiterrorem. S i
8 c a l i c u b i auto
rum a l i t e r quam fcripfaim, inueniatur.non ideo eonfta-
bitmeeflementitum, cum i n ftrategematicishiftoricos,
qui frequenter nbinuicem d i f f i d e n t , fim (ècutus, 5c in
philofophicis academicé difputans, pro r a t i o n i s modulo,
qui occurrebant.probabilinfe&atus fum.Ncc Academi-
corum erubefco profcffîônem,
qui i n h i s qua: funt dubi-
t a b i l i a ( a p i e n t i , ab eorum v c f t i g i i s non recedo.
Licet
cn im f c f t a h a c e tenebfas rebus
omnibus
• L G T S. %
r e , n u l l a v e r i t a t i examinandos f i d e l i o r , &.,autore Cicero
n e , q u i ad
earn in fenefture d i u c r t i t , n u l l a profeciui fami-
l i a r i o r c f t . In his ergo qua^incidentet de
prouidentia,
t a t o , & libértate a r b i t r i j , &fimiíibus d i c t a funt,me Aca-
demicum potius e f l e nouer» , q u a r r t
quse dubia
funt.temerarium a f l e r t o r c r h . ' S c r i p t u r a r ü r r i qíioque t e f t i -
j n o n i i s , a d commodum. explanando fênteuux, quâdoq.
v f a s f u m ; i t a tamen, v t n i h i l f i d e i , a u t bonis moiibusin-
u e a i a r u r aduerfuni; ac
f i f è n t e n t i a s
tam modernas, quam
fac e s
Omnia verotuo referuanturexamini,vttibimaior &
i ü f t i o r corrigendi, quam mihi' i l r i b e n d i g l o r i a d e b e a - -
t u r . Inaequaiitns autem voluminum , varus e f t oceu-
p tiombus adfcnbenda, quibus i n c u r i a
f i e detraöus
l i i m , v t vix
aliquid í c r i b e p e quandoque l i c u e r i t Dum
 men Toiofam c i h g i t i s , i l l a aí>greflus(um,&me c u r i a '
/ í b u í n u g i s
paiilifpcr ademijitlud vóluens i n animojquia
• o : ; u m ílneliteris mors e f t , &v i u i hominis ' i è p u l t u r a 1 . ' - Si
« o i s ignotos autores cum Lanuuio calumrriarur - a r a r f i v
í í b s ¡ rediuimim Platonis AÍricanurrt Ciceroni fomnian'-
'.trn,&P4jik>ibphos
Saturnalia « x e r c e n t c s , a e c u f e t , aut
Jetorúm, noftiisquefigmentis ihdulgeat, f i publica: 1 e r .
u i u n t vtilkáti. Praétcreá í e f t o r i S i auditnri quanta poff
í i i t n déiíotiene fuppk c o, v t me p a t r i mifericordiarimi
«mméndare dignentur, inorationibusfuisj Ö c e r r a t i b i i s
r a é i s , qq multiplican film fupernurneruffi,vttniam f t i b
• í t a n to b t iñere.Na m &e g ó f p er o m e participernefleom-
  i u m t i m é r i t iu m Dominumi&çorde &vbcevieiftirrtpro
mdigentibtis oro, vtäftus'8cco«itationesnoftras, oitmií
f o t e n s &
miíerr.tor
deusemundet;5c ne vitioruftvrapia»
érroribus, ( p i r i t a Cuo mentes nomas i l l u í t r a r e dignen
t u r maghi
confilij á n g e l u s .

IOHANNIS SARESBERIENS1S,
. . . Capvt i .
Chad maxime n o c e a t fortunatù.
N T E R omnia qua: v i r i s ( o i e n t obefie
principibus, n i h i l p e r n i c i o f i u s eue a r
b i t r e r , quam quód e i s fortuna;
blan-
d i e n t i s ¡ I l é c e b r a afpedum fubtrahir
v e r i t a t i s ,
dum d i u i t i a s f u a s S c d e l i
tiascofigcritmudus, quibus d e l i c a t i
f u i f i i s prurigine v k i i T j r n ¡ r e f o u e t , S c i
accendit,vt animus multiplicileiiocinioru fraude c a p i t i s ,
quadam alienation» f u i , ab i n t e r i o r e bono d e f i c i e n s , per
exteriora mendacia varjisconcupiíccntiiseuagetur.
No-
ucrca fiquidem v i r t u t i s p r o i p e r i t a s , b c a t u l i s l u i s fi e ap
plaudit, v t noceat: 6 c i n f e l i c i f ü c c e l f u f i e i n via fortuna-
ti s o b f e q i i i t u r , v t i n f i n c p e r n i . c i e r n operctur;conuiuis f u i s
ab i n i t i o propinans d u l c í a , S c cum i n c b r i a t i
f u c r i n t , l e t a -
l e v i r u s a n i f c e t , Se f i -quid d e t e r r u s e f t : quo f p e c i e f u i
clarefcitamplrus,eo
ditcaliginem. Iniialèfccntibuscrgoerrprum t e n e b r i s ,
ve-
r i t a s
e Ä a n e f e i t j S c virtutum r a c H c c f u c c i f a , f e g e s gcrminat
vitiorum,
lumen rationisextinguitur, 8 c totus homoca-
fumiferabili f e r t u r i n p r x c e p . s . S i c rationaliscteatura bru-
t e f c i t . f i c imago c r e a t o i i s quadam morum * iimjlitudinc
deformaturin beftiam, fi e à conditionis f i t s dignitate
dégénérât homo, v a n i t a t i f i m i l i s f l f t u s , eoquod ex h o-
norecollato intumuit, S e à
tumorc
Q u is en im eo
indignior,
qui f u i i p f i u s contemnit habere
n o t i t i a n T Î qui tempus, quod parca manu datum e f t ad
menfuram
i n vfum vira, S c folum r c p n r a r i non p o t e f t ,
vfurana
' $
T f u r a r i a quadam acrertkmc S e pccnali rcptte'ndnm-in v i -
t a i d i f p c n d i a prodigit, &in corttumeliarmavitoris^ffun-
d i t ï Q u id brutiviSjqui « defc&u r a t i o n i s , i r r r p u l f a
h b i d m i s , dimiffis propriis.ahcna ncgotia , & nori
modo ncgotiis>fed
& a l i e n i s o t í i s h i g i t e r óceupatur Quid
e o b c u i a ï i u s , qui omirrooffic^Ojdcmçdiia hortcTnrgit.vt
(jgackatecanum, venatorrim i n d u i l r i a , ftudio commili-
tonum, ieruulorum
p u g n e t
ad
. . -' i , . • ' • > , . i . •
Ai
1   N v m proferto cft,quod r a t i o natura v c . I o f f i
c i i non «nducit, f i tarnen interdutn r e f t è d í r i t ú r
ilicnurnjquod reftiusfucratícnipcr f u i f l e n u l l i u s . Qua;
• v e o natûrxHîmt, perseque ( t i n t omnium i qua: o f f i c i i ;
f i u f u n t f i n g u l orum. Ajuid itaque e x o f f i c i o , aliud e x na
t u r a : l i c e t naturae* v i s e x ' debentur. P a r r i c i d i j f i - ,
ouidem fpecics e f t , impugnar«; iura n a t r r r t c J ' c S ? ' f a c r i l c g i j
m f t a r , parentis leges cuacuarcî & : matriidftmium hono
r a i debitum non r e f e r r e . Quod tarnen r a t i o ex honejly
nufisadmittit, non e f t (implicit« alienum. 'SïrtiodcAà.-
f o r t e iocunditas, v e l v t i l i t a s f u b t f t , 5 c hdcca»»r*
( f c o c c t e n i m nö a d t i e r f a t u r o f f i c i o v c l n a t u r a : ; ) f i n a t t t r r n
mpugnataltcrutram, f t a r r r û t f t &f i m p l i c i r e r aliehum,'
5crfqúeqiia<juc iionlicct.Huius
 ,, 'ji
.
, .
.
.
Dißnbeüo o f f i c i o r u m , t x pohtiu -
t ' t o n e v è u r t t t n .
.... i
Philosoph gentium, i i i f t i t i a m . q i u e poKticadi- ;
c i t u r , prsceeptisScmorrbusinformantes, cuius me-. :
'Wrcfpiibliea bominum f u b f i f t e t . & . v i g c t , nuunqueni- .
c u e f u i s rebus S c r t u d i i s volueruineuecrmtenturh, viba-
a i s &fuburbanisjcolonis quoque v c l r u f t i c i s f u a . f i n g u l i s
A 4 .
lpea
&ftaiia p r a i f e r i b e n t e s . . , §ç4i<itHdo fingulorum &
omnium y t i i i t a t i publicas fcrukfot. Natur», kboris,&
mduáracrjruítum vnufquifque c e c i p i e b a t ex moka. > Nc -
moq4od c f f ç ç a l t c v i u s v(iiçp(abat>,manentç jrt.çrnnjbws
indiuiduoiharitatis a f f e c t a . Primus quidem & médius
Vrbisloçus Arçopago c c i | i t , * f t d ç Ü & fîngulas p r o f s f f i o n e s ,
prput r a t i o c u i t t s q u e o f f i c a j , ; e * i g e b a t , difpoiîtionc c on
grua i n f t i t u t a s , o f f i c i o um.iura quafi quidam f a l u t i s &
y i t a e r i u u f i denuareritur, < i» h i s venaadi a r s
v ç l . o f f i
cium v i x permittitur accederé ad fubuibanos; c ü i i j vena-
vtagricolxcaeteriqueincolae
quum e f t nobiliora ingenia
ï t u d i i s
dehoneftaii
minon-
&«grauipra
luptatisaut vanitatisoccupationibusagitari.
t r a , leuitatem earn e l l e
aùt maiinci,Um ceníucrunt,c<ft¿r©
punientes c o s , ' qui cam contra officium' v f u r p a i e i ï t .
  ; ' f l i p '
tïïUW.ixJ. : . ) ' ,
EpxOTi quidem Tbejjani.íí fidem requamurfiifVo-
ria^pmcómunicandam omnibus ítatuerunt.Et ex
quo f i i f p e ¿ V a&mnibus g é n s . fceda p a r r i c i d a s , inceftibus
dcttítan.da,in£gnis fraudç^tà p e r m r i i s , hums a r t i f i c í j , '
yel potius m a l í f i c i j , i n p r i r n i s
prajçepta.cohgefïït,
qua:
impúdica (Phiygiosloquor) traúmüttcrct.
Athcnienfcs 6 c Lacedxmopij populi-grauiores.hiitoria-
rum g e f t a , n a t u r a e m'orumquefnyfteiiá varus figmento-
rum i n u o l u c r i s f o b t c x e n t e s - f i e tarnen vt<x.<4út*ta<malo-
rum
v t i l i t a t c m inducercm.aitt ex poematis volup-
tatcm. In auras itaque rapturñ t r á ' d u n t ab aquila.Darda-
nium vehatpTcm ad p o c u l a , . - à < i i i i b u s . a d HUcites 6? inna
t u r a l e s t r a n f i r n t
amplcxus.Elcganter v-tiqucifùm- ¿ j e l e u í -
t a s
f e r r j p o í í i c a b a l i t c , & vcúúpías f o b r i e t á t i s . ignara
cu-
i u f c u r í q . ' l i b i d m i p r o f t i t u i . n e u i e r u b e f c i t . Dux Thebanus
viíattuditateiiliusquamin
 
pcdem f u i
rcuocarct a f f c e t u s , fub humano iên-
f u f e i n beftiam ftupuit transformatuní, ccuufque con-
f o r m i s , cum
domcliicos cares, vote 6 t vultu n i t c r c t u r
a b i g e r e ,
vitio prauae confuetudinis,
t o t i u s f u b f t a n t i a :
Aix
dü'pendio.corumdcm morfibus p a t u i t . E t f o r t e Denn
praef mollicie hac malí
fuosvolucrunt infamare. Apridentibuscxtinäum Ado-
idn n defl et Venus, habens Temper cu venationc ve I ro-
b u f t a commercium.DumMaro Carthaginis alt« ioca-
rcrurholpitiuivi; amantium vota c o n c i l l a r e n c f c i u i t ; n i ( i
e i s ab oportunitatevenandi dilapfu
comitum , f i l u n r u i n
l a t e b r a s
referaxer.Sic
hoc à confeienti*
t i u - p i t u d i n i s odit
l u c e , ficutecontra l e g i t i m i nmons
gau-
du/olemnes lucís f u a c prsefcrütMedar. ^uëmihidabis v i -
iorum i l l u i t » iu, qui huic voluptad vehementer mhxferit/.
F i xer i t srif *dcmteruaml útt, * nt $.rym»nthï
Plac»rit
nemora ' ¿ i i • • ' • . ,
v i c t o r Aleídas-,, non voluptati fuz , f e d publica: pro*
í p e x i t v t i i i t a t i - -Apriirn Calidonia: v a f t a u e r i t Mcleager,
non mulílt animumvoluptatc,
f e d hofte patriam l i b e » ,
r a u i t . Fuderit autor Romani generis ccruorum corpora,,
vohipratisíólatiurn.fed l i b i 6 c f o c i i s quaüuit
f u r f r a g i i i p a v i t a r .
Opera íingulorum ex cuentu , & p r o » ,
p o f t t o coloraimir, r e s
quippe decora e f t , f i honefta
caitfapraeceflent. Q u i s tarnen hominumcinumquecou-.
l t r u x n exercitum, r t non tam f u á , quam a l i e n a v i r t u t e ,
uim.beftiis dimicárent Quidni? infäicem beftiobm l e -
pulcuhimtixnidiwaa tanto f o r t a í f e pra-dabitur apparat«*
Sireío^iariorepi-aeda.ceruo f o r t e v c l apro, venantiurn
i . i b o r eftuu^rit;fitplaufusintolerabihs,exuItant venato-
xs.caputpra-dae. Ôc folemnia
; bus pracfervintur, rcg,cm Cappadoctim. capturo
c i c d a s .
Siccornicines 5 c tibiemes videas v i c t o r i a : gloriam
decla
r a r e . IlKsmoefium i n d i c i t femina capta fdenttum; v e l ( i i
f o r t e praeda
nobilior.circumuenientium
potius fraude,
quam viribus proftcrnatur. S i caprcoius , v e l lcpus c e -
« d e r i t , triumphi g l o r i a rcputaturmdignus.Practerca ab
oftauo gradu capricorni, vfque ad «emitios, tibicinum
S e cornicinum e x u l t a t i o conquicîcit ¡ n i l î lupus au*
' l o f t i s immanior, l e o f o r t e , v e l t i g r i s , antpardusinpra:-
A 5 dam
I» f>£ NV G I 9 GVKIALIVM
dam v e n « i t , q t j 3 2 qaidem
noftratiim,Deopropitiantfiri-
la g l o r i a e f t , tamë t o t i u s a f i n i p r o l i x i t a s varus
venan-
tium f t u d i i s oceupetur. Albani quidem i n Afia c a n t s hâ
tant kombusfbrtiorfs: eósvirtutecamim, Scfnasgcntis
a r t i f i c i o y C f u a f i imbelles b c f t i o l a s populantur. Canibus
quidem illisiMllaferarumfortior, milla animofior e f t .
Hos H e r c u l e s - tergemino Gerion« v i f t o , ab I t a l i a t r a i e -
e i t in Afiar» , e i s v i r t u t e r n qua leones f t e r n e r e n t , qua-
f i h c r e d i t a - r i a - r n d c r e l i i - K T u e n s . Ad h a c e carnificium eorum
artemexigit, 8 c artem f a c i t , fnum habet
opificem,
Chironontxnt* VoUnti C u l t e l l o ,
mine f t r i f t o , t r i t e hebetata machara m i r a b i l i s , f t
t e c a f i i folemnii« eorum contigem i n t e r e u e . Caue tamen
ne Martern loquendi verbe quouisoffendflsjquia autva-
p u l a b i s , a i v t conderortaberis i n f e i t i a e bonoru- omnium ,
f l
eorurn flgmenta son Haec funt tempnribus.
j a o f t r i s l i b e r a l i a rcobilium ftudia.hax funtprima elemeta
y i r t u t i s , h a ; v i a f e l i c e s a d , beatimdints ctfmulum, com--
p e r t d i o f o p c r d t i c i t t r , - v m i t c , q t i o maiores n o f t r i non n i f i l a -
b o r i o í a e v í i
t u t i s
«vadibus docucrant afiendendum.^mi-
liano$ 8 c Ligures G a l l i dérident, dicentes cos
teftamenta.
c o n f i c e i e , viciniam conuocare, arrmonim implorare p r a e -
f i d i a , f i f i n i b u s eornm tcftudo inimineat,quam ¡pportcat
eppugiinri.Quodieseocomponitur, quodcos nuquarr»
cuiuscunquecertaminiscafus inuenit i r i i p a r a t o s .
Noftri
vero quomodoludibrij notas cftugiunt, cum maiorrtu-
multu 8 c a c g r i o r i f o l i c i i u d i h e , Scampliori fumptu,
fo-
lennc bellum cred»»t b e f t i i s indicendtim? E as tamen mi
nus profcquurntuT,o»m quibus hurasnu
genus
iuftas.ca-
rum exigente malina, «erect i n i m i c i t i a s - Lupus, vulpes,
v r f t i s , 6 c quîccunqoe f e r a notior
e f t , i n aliarum quieicit
occafum, & folitam e x e r c e r c malitiarn , i n . venatorum
f a c i e non v e r e t u r . Fertur Hannibal o c c i d i f l e
Roirunum ,
qui mandato e i u s , fmgulari certaminc percuflcrat clc-
phantom, dicenseum indignum v i t a , qui cogi potuerat
cum b e f t i i s dimicarc. L i c e t v e r i u s f i t cum ex inurdia no-
Iuiflecaptiuum
inandifitriumphi
faman beftias.quarum virtutcgenribftsterrorem incuflc-
n i t . Quomodo ergo dignus e f t v i t a , qui n i h i l aliud no
«itinvita, n i f i
vanitatisftudio fxuirc i n b e f t i a s ? Qüps.
1 • vero
Liberi.
v e r o f p c c i e s
i l l a vcnationis o b l e f t a t , v t aucs auibus i n f c -
quantur,
tarnen hoc genus aucupij venationi cenfcas
anneâcndum, mitiori q indem vexannir infam a , f c d non
i m p a r i l e u i t a t c . Venática t a r i l t e r r e f t r i s quam aerea quan-
t o iohdior, tanto frucruofior e f t . Autorcm occupation»
fax ab antiquishrftoriisVlLxcm profcnint,qui primus -
cifaTroiaarrnatasauesattulitOracccE;
videntium» i n cognati çencris
• a i t i ú animnuit. l l t i quidem
magno.fi;
hominum
r a u l t o r t l m v i i t t < j » vrbes ,
c u i u s prouidentia m i l l i s poruit tnlidüsíhpplantari, cnitK
t e d i c u i a s nemo hoíriuindeauíisenajic^uiiisdeniq.inei-
m i s m i l i t i a v l r e r i us promouit
Graecorum.gloriani , quam
m i l l e r a t iumarmara multitudo.
Sed &ipíchuius r x c r e f -
o j Circe lauda
utorem, quae caTmiiiihusSi poculls hu
manas mentes ciicimr immutaflev,aa:quod.Srtc verbn-
rum, &rerum gratia a r l i c e r e t mentes horrúríum, &
v o l u n t n r i cortíóanes.in v f u s quóíltbct nansfafmaixr.
Gneis itaque propinara fut« iinpeébr venena v o r o p t a t i * ;
f e d e a cum prudeasguíbnTetlthacns, nahiit bibcre,. ne
f u b domina mercrrfre t u r p i s Sc.cxcors v h i e r c c a g c t e r i n ; .
Verum quia f a p i e r r t i a rerum omnium n o u i t i vfcm, pro-
n i d i t v i r c i r c u m f p e f i u î j f i i i i t i s l a b o r i b i i s&ietroribjus,mm
c um púdica Penelope Bcaffeírus T clemochinonagnof-
«retrenertentcm^qiiciniodo damna focioram,qiios t a r i -
t i e x i l i ; difp«rrcriitmtnlcrat, G r a c c r a e compenfartft. Admi
randa fueratfíclcs c a n i s , c u i f o l i i n tanta familia,
nec , v i -
e i n t i annoram
c u r r i c u l a , memöriarn domihi ,
quin
n e -
d e u n t i applaudcret, a b f t u k r i r t f , míi
de
c i u s laude, c a n i -
b u s venatorum g r a t i a riten us rcfultamj Noui tarnen f t i i -
tüjTdejnachum íiium viucheprjxepitocprttern,
i i s d i c e n s
allata e f l e nouae r o l u p t a o a i f o l a c u , , - qni
a i n i f l l s
parentibus T r o i an á bdltdamnaíentiiíiit.Vnideít . : n i . m
infrufliiofarricíicconiicio, quam ak vnico f i l i o tantus
virftuduitícquefttare. Quod velcvto
mecum c o n i i c i c í ,
quod deterior í e x i i s
i n
auium venarione potior e f t . In
quopoterasnaturamarguere, n i f î n o f l è s « a deteriow
femper proniorafi.il« ad rapiiiam. ínanis erenim e f t S e
admodum laboriofa, &qui damna iumptuum , nun-
quam fticcfíFuumjruhuteenmpcníeti. Licetpluriroi vt
nationem exerccant, vtfubeo prxtrxtu fumptus
f a c i a n t
p a r c i o r c s , domirarius, lxpius in menfa a l i e n a , multitu-
dinemvitant, dum.iiluas, l ' a l t u s ,
lacusquc
circumeunt,
• dum confortc&ßc fámulos, quos macerat ieiuniorum i n e -
- d i a , &tormenta nuditatisaffligunt, q u ó s qu c labor ¿m-
-moderatus exhaurit, voluptatis aut porius vamtatis ima
gine confolcntur. Eo deniq. tempore primum cnptiuan-
tur
Athenx, quo i n t e r d i c t a : venationis ediétum cenfue-
runteilèlohiettdum, hartem vtriuique venationis
interrogarle Marcellum, cum depopulation auium v c -
'hemenuus operam d a r e t , an auem mallet i n f t r u i in cap-
turam auium, anmuícam c onforman
i n extcrminatio-
nem mui car üm. Cum vero quxftionem ad auunculum
r e t u l i f l e t Auguftum.confilio e i u s p r a e e l c g i t v t f i e r c t mof
ea; qua; ab Neapoli mufeas a b i g r a e t , &auitatem p e f l e
i n f a n ^ > i l i l i b e r a r e t . Optio quidem impleta e f t ; vnde l i
quet priuatxvoluptaticuiufuis prxferendam e i ï è mul-
'¡torum v t i l i t a t e m i
Infcmiuiri
Chironis antro ( f t Grxcls
.per-omniacreditur) e f t i n f t i t u t u s Achilles h/rx modis&
errharx, S c indc traduitus ad f i l u a s i n f t r a g c fcrarum,cx-
dibus S c fxdo v i f t u i a f l u e f e e n s ,
reuerentiam naturx
t i -
quöd Bacch scundom
h . i b u i t nutritonem Nempe qui h i s f t u d i i s aut
d e f i d i i s
i n -
- f i f t u r i t , i f e r r i i f e r i f i i n t / o c abieäapbtiore humanitatis par
t e , rationemorumprodigiisconformantur.A l e u i t a t e í l -
quidevnadlafciuianvàlafciuia ád voluptatem, &
-induracrint, adfkigitiaöc qiixnis i l l i c i t a p e r t r a l m n t i i r .
-Qtwcruntur o t í a : poft l a b o r e s , f o m e s i i r l * r i t a t i s g r a r i o r
e f t , f i dura
p r x c t r f e r i n t , r c f i e i u n t u r auidius qux cxina-
nitafuwintprutlmirm. Venatorcsomnes adhuc i n f t i t u -
tionem redolent Centauroru.. Raromuenimrquisquam
fobriusnunqmm. Domi quippe;Chironis habüerunt,
Caueri namqiie iubenmr c o n u i u u
Centaurorum , à quibus f i n e c i c a t r i c e nemo
r e u e r t i t u i .
Quod f t h i f t o r i i s , quas fuispoctx dtcolorauere figmen-
t i s , f i d e s f i t b t r a b i c u r : i l l i vtiquecredi'nceefle
e f t , qua? ex
eo quod f c r i p t a e f t Deidigito,
irrefragabikrq apud orn-
Ncmroth
r c -
probum f u i l i c non ambigis, quern omnium doctoruni
condemnat. Traditur h i e i n tantam c l . i t i o n i s eru-
pifltftcordiam, vtnonvereretur i u r a temerare n a t u r a e ,
c u m confortes conditionis , & g e n e r i s ,
quos ingenuos
i l k c r e a u e r a t ,
hicaddiceretferuituti. Tyrannidis ergo f k -
f f i g i u m i n coiituiucliam c r e a t o r i s ivenatore incipiens,
. . ' . m m non inuenit a utorem , quam eum qui i n c a c d e f e r a -
n i m , & volutabro fanguinis, Domini contemptum d i - »
¿ K i l i c t .
Coepit enim potenseflc i n t e r r a . S i c namq. i c r i -
p r u m eftjEo quod no
expe&auerit,vt
acciperetà Domino
ç o t e f t a t e m . Pr i n c i p i u m regni e i u s Babylon, dilatatufque
á i n terram Sennastr, v i cum t o t a t e r r a c f l e t vnius l a -
bij,eorundemquefcrmonum, incxlum c r c f t a e f t turns
B a b e l , habcnslateresprohpidibuSjbirumenprocasmcn-
' nonhabensin fundamento pctram ; cuius f i n g u l a r i
lÜKÜntefti-uftaiOmnissdificatio i n Domino conualcG.
c i t .
At improba temeritas ab v n i t a t c p r a s c i f a
, linguaruni
' i i c c i d i t v m t a t c m , &prima confuiioncm meruit,
qua: in
¿quam
in
Deo maluit g l o r i a r i . Exiuit
ab hoc prouct-
f o r t e
quia tanta: clationisin f c e x t i t i t , vtnc r e c e n t i s
poe-
«diluuiipoflct »nfttui.quininoculisDoininifuperbiret, j
iVobfequium quod ab h o m i n c domino debtbatur, f i b i
«mmmacitcr vfurparet;cum < - , ; n ( t e t quod cop.tufioncm
iiguarumdiliiuiumanteceilit. Babylor» quidemralice
wrsovnmerfhm carncm i n e b r i a r , & aduerlus Hicrufa-
k m , q u a ; furfum e f t , c a f t r a *
c o n f t r u i t
proculdabio p e r i - * * l . u n f ¿ m l t .
t o i ,
quibusquifqui« m i l i t i â p r s e f t a t , perpetua lanftorum
RÜcditböncdamnatur. Eñuquoque venationem e x e r - i
¡ » i t , & benediftione paterna meruit defraudan. In
f i l u i s
¡ o l l c g i t e u i r i e t n . v t immoderate o e f t t i
lenticulam
concu-
prxroijatiuam primngenitorum exiguo precio
k v i l i diftraheret : f e iiigum f e r u i t ü t í s h e r e d i t a r i a : trans
put i n p o f t e i - o s , vtditioniminoris, quidomi degebat,
t o l l a íupponerent. Fruticantibus p i i i s horrebant manu?,
p t c e n i m leniseffê póter.n t a c t u , f i l u e f t r i s moribtis, c u l -
'»mqucveftisprecioíxdomi r e l i q ù e r a t , qui aífiduo v e -
• « virtuos abiecerat indumentumv Frateraum íangui*

cm
14 DE ttV.GIS CVRIAI.IVM
ncm f i t i e b a t , &feabfco,quemlîbi d i u i n a - g r a t i a de pa—
terna benediftione prxlatum nouerat, placatus aatemu-
aeribus rion e f t v e r i t u s a d o r a r i . Venationis aëreasauto-
rem i a f t i t a n î
tuifle:Machabeum,qui
maioribus occupa-
tus.huius v o l u n t a t i s , vtereditur, vitam duxit exottem>
Egregiè fîquidem b e l l a g e t ö t , f r a t r i b u s r e f t i t u i t l i b é r t a t e ,
l e g e s erexit,ccrimonias i a non
auit,mun Jauu fan£ta,tem-
plifaciem,vnde i i b i credebat proueniflé viftoriam.coro-
n i s a u r e i s dccoiauit, nulloique
i l U u s
in actus f u r r e p f i t ,
.
tulitßbi n»ta voiupttu . Poftremo pro falutc
fratrumfufusin acie,germanus l e g i t i m i b e l l i
r c l i q . u i t he*
r e d e s . Ab xtate prima
œirationis l e g e natura prxferip-
( ç r a t , i n f p i c c Pamarchas, data l e g e t r a n f i ad duces , pro
cede ad i u d i c e s , ad reges progredere, percurre f e i î em pro-
phetarum , f i d e l i s populi o f f i c i a & f t u d i a p e r f e r u t a r e ,
quosm f e r i e v e t e r i s inftrumenti l e g i s e x e r c u i f f e venati-
cam? Nempe Idumxos, & Ifmaelitas, & gentes qux
Dominum n e f e i e b a n t .
Vbi funt (inqu.ibPropheta, aut , f i
mauis, dum tarnen i n í p i r i t u , notarios prophetae) qui i n .
auibus c x l i ludunt?
Ac
t a c i t a fubiectione pronunciet
e o s , quorum v i t a iocuS e f t , f u i s euanuiflè cum auibus .
eofepe f i i b i e f t a pronunciatione ad i n f e r o s
defcendifle
commémorât. Interroga p a t r e s mos, & annunciabunt
t i b i , maiorei tuos, S c dicent f e »ufquam (anchi i n I e g i f l c
venatorem.
promiífioneblandiaris, quafevenatores mitlurum Do
minus p o l l i c e t u r , qui de vmbrofis S c exeelßs v c i i e n t u r e r
róneos, beftialium vitam noueris
non com-
Eu-
ftachius martyr quidem iniignis.qucm de p i a non tarnen
canónica
f e r i p t u r a venätem a f i ê r i s à Domino vilitaumi,
n i nus
demuleeat , n i f i f o r t e perfecutorum E c c l e f i p e r a -
biem laudas, eo quod inde ad apoftolatum vocatus e f t
Paulus, &i n t e r a l i o s f a c t u s egregius euangclij p r s e d i c a -
t o r .
Sed
f u e r i n t v i r i i l l u f t r e s , Alexandra f o r t e , v e l Cxfares
venatuidediti; nunquid
fapientes
in populo? Nunquid S o c r a t e s ,
Plato, A r i f t o t e l e s , Seneca ,
Soranus, aut qui
t o t i u s non v r b i s , ( ê d orbiseuacuauit mi«
l a c u l a , omnium i n f e admirationem
f a p i e n t i a &
v i r t u t c
«onuertens, ArcbJu
 
LIBER Ï. Xf
f t t o s , quiAc VCTÎtatedocbinx.virturisexemplo, & f i d e i
automate praeccllunt, quos
Laurentios, VinccQtios,.quos dc ni qu c den ot o emupa
t r i a n vcxationis-imiusagitamtinfaiiia? Noftrorum que
q u e temporum
It-uäuofis inânjimur «œmjdisj ab l . u n i f -
modikiqv.iictH.idi ire temperare, cum proceres noíhos i i i -
Evcnaadum veris v a r i i l q u e m i r a c u l i » , indignatio
diui-
beitialemqucfxpe
i n i t c n e r i n t e x i tum i t a r ,
quidum lieuit bcuiahtcrvixcrant. Regibus quoque î p l i s
i m r . u s domininon p e p e r e i t , rxinmaiiaauieorucondig-
nim 8 c gloriofàm e x e r e u i t v l t i o n c . Noneqaidemeorum
nomina, vclexcnapia ex inopia r e t i c e n t u r , n t í i exea f o r t e  
quam parit copia, (cd ne mentes JugentUim adh«ic
im
moderate daèorc í a u c i a t a s , recentium r e f r i c a t i o n e v u l -
acrum, grauius
vkeremus. Domeflicn namque funt cx-
c n i p l a quam plurimis. In tantam quidam hums va
g i n i t i s inftincíuerupcrevefiniam, vt • f a o f t e s n a t i n . t - f i r -
cnrndrrioniis f t i a e i n i n i e j n o f C S , i u d i c i j cñtfmp -
t o r e s , duminyindidam fcrarum, imaginera Dei , -
fitisfuppliciis fubmgaretit. NecTCntilunt hornigem pro
beftiola
perderé , qnem v n i g e n i t i i s Ddtede&Tit
ianguinc
,
Quae fera: naturx f u n t , 6 c de i u r e occMpantium
fiunt, udi attdet humana t e r n e r i r a s i n f p i c i e n t e Domine
vendicarc, 5 c idemiurisin omnibus T lN cunqu c f i n e f t a -
t u i t , ac f i dauuri fui indaginc vniuerla c i t i x i f l è t . Quod-
que
magis mircre, pedicas parare authus, Lwjueos t e x e r e ,
a l l i c e r e modis, - v e l r r f t u l a . a u t qiubufcenque i n f i d i i s fup-
plantare,£x edido f x p e i r t c r i r n i n i s , &
v e l profcriptione
bonorum mulcîatur, r e l membrorü punjtur f a l i i t r l q . d i f .
pendió. Volucres c x l i &p i f e c s mavis coimminesefle au«
d i e r a s , fed hscnicifumxquasvenática e x i g í t »bieunque
yolant.Manum
contine,rftamm a b f t i n e , r í e 5 c tu i n pee-
nam \xfx maieftatis, venamrbus cada« in piaedam. A ~ t
nouai ibus fuis arcenturagricoLr, dum f e r s e habeantva-
«andi liberta tem. Irlisvtpafcua^ugeantur, p r a r d i a iub-
irahuntur a g r i c o l i s f a - t i o n a l i a , i n i l t r a a colonis cum paf,
c ua armerttariis &g r e g a r i i s , a l u e a r i a à f i o r a i i b u s exclu,
duntur; i p i i s quoqucapibusvixnaturali übertäte v t i per -
mtflum e f t . Deus bonc, quod ceftmm, 6 c exteras p e f t e s ,
qua: aon f e r a s , fed d e l i c i a s poteauuo cxagitaot, tot«
».
 
p o t e - n t a t u fuononpofluntabigere, cum & culex in
v i - ,
tionem hominis
acrimonias f u a e acúleos in f e
r a s redeexerceat. S i c ü h i e f u e r i s . i n annoscogcrisfata r c -
dimere v c l a m i t t c r e . Elige vtrum mauis
de
aequiifimo iu
r e Quiritum, rcrum v e l i a l u t i s vtrobiquedifpendium i m-
minet. S i venatorum quifpiam pertranleat f i n e s mos,
eiquxdomihabes, ineunitanter
S c rcuerenter expone,
quoiquedomi non e f t , S c habet v i c i n u s , in vfus l l l i u s
eme, neexcdidilicentia tua auferat v e l inuito, S c de i r -
r e u e r e n t i a
& contemptu
cogaris i n centuria aut foro
p r a ä f i d i s v c l proconfulis.aut f o r t a f i e i n c o n c i l i o , l a : f a : ma-
i e f t a t i s reddere rationem. Protcnditur etenim Patrimo
nium
dum
ratione familia
fumtum f a c i t . Verum ne venaticam &a l i a s eurialium nu-
gas, non tarn i u d i c i o quam odio f t i l u s perfcqui videatur,
cam indifferentibusconnumerandam f a c i l e
libenfq.con-
i è n t i o i nid quia inmoderato voluptatis i n e u r f u , virilem
animum concutit,Sc fundamentum f u b u e r t i t r a t i o n i s .
Non tarnen o b hoc eritviquequaqucculpabilis., cum&
vinum, quod
eulpam retorqueat
i n bibentem, S c iènex f a e p e non t a r n xtatis,quam fuo v i -
t i o , fenfum proférât puerilem. Pateftigitur venática e f l e
v t i l i s S c honefta; fed e x loco, tempore, modo, perfona,
S c caula^ Pcrjonanamqucvenuftat ftudium , dum fuo
i n f i f t i t o f f i c i o &non praâlpit allenum. Ncc e f t quod
qucmquam maglsdeceat, quam quod otheto eunflque
magis aecommodum e f t . P r a c c l a r e liquidem a i t Ethicus,
fingularum perionarum decora deicribens, Id vnurrt
quemque deeet maxime,
Quid ergo mihi &t i b i cum venatoris profeflione
Sua
namqucnegleuaturpiffimum e f t , quemque ftudiofius
i n a l i e n a v e r f a r i . Quid e i cum priuato & rufticano for-
t a f l c f t u d i o , qui p u b l i c a : a u t o r i t a t i s iniignibus fulget?
Ducem fequatur populus, doftor feminet
dilciplinam,
iudex e o é ' r c e a t delinquentes, ftudiofos remuneret indul-
f:ntia
p o t e f t a t i S j p r i u a t i minoribus occupentur, hone-
¡oiibusingenui, v i l i o r i b u s f e r u i l i s conditio
mancipctur;
t j u û d turpt b e n i t S e t o Titioque, d e e r
L i t
ciufdem
ícruiunt ,
fed
fua fura o f f i c i a f i i i g u l o -
r u r a .
mum
venatori noncredis, c u r i l l i u s v f u r -
p o s o f f i c i u m ? Nonne reputabijindignum, iiadregnum
vdadpontificiumvçnator a f p i r e t
ï Equidem indignáis
e f t , ( I ab atterutro f a f t i g i o ad vcnatoris carnifkium v e l
l o m e s piola b a r i s . Innatas ctcnim a nor boni Temper
q r a r i t a f c e n f u i t i j contra fomes v i t i j fponte fuavergit
a d cafum. Caufaquoqueaftum p o t e r i t decorare, û aut
n e c e f f i t a t e f u b l î i t . u , aut vigeat v t i l i t a t c , aut honeftace
f p l e n d e f c a t , chm
ex
a f f e f t u mentis, tota y a j e a t fubftanr
m o p e r i s c o l o r a r i . AfFectusetenimtuus ( v t a i t fapiens)
o p e r i tuo nomen iinpouk. I n c u l p a b i l i t e r e x f a n f t i p a t r i s
mandato
venatum profecías c f t E f . i a , r t &p a t r i s f a t i a r e c
e f u r i e m , S e promiûam benediftionem impenit
mérito
o b f c q u i j obtineretuSi enim f i n e culpa e x e r c e r i non p o i T c t ,
nequáquam t a n t t i s patriarcha ad opus
i l l i u s mifiuèt
f i -
, quern benediftionis g r a t i a n caput gentium con-
í l i t u e r c difporiebat. Sed f o r t e mora t r d x i t ad f c p e r i -
c u l u m - , quia diütius l i c i t o , i n opere
tarnen b ' c i t o , ex pra-
Mconfuctudiiic &immodcratoamorembrabatur.
l a t a r n e n vcrfatur ¡p
culpa.qui vrgentc ftimulo n e c e f l i t a -
r i s , non reprobati f t u d i j e x e r c i t i o vitam cogitur exhibere.
Qui o t i j inertiam vitant,qui gerendis n e g o t i i s difponunt
membradum laboribnsaHueicunt, qui v i t i o f a t n corpo
r i s fugiuntmolem, ( c r o a t a i n omnibus dignitate perfo-
nc.iulbejreprehenfibnisnon patiuntur r r c u l e o s . Opus
e n i m nonexiê» fetlexcauCFa fiterimea^ Nee a l ' i q u a v i r
t u e s oftentatione c l a r e i c i t , c u i voluptas originim p r s e -
b e t :
nouerca
ßquideni v j i - t u t i s e f t . Non.ilUrn.4ico quam
pit pax,pa,tkntja, benigAitas.longanimitas, gaudium.
 irpiiitufanftoift4qus.arrnicaepulis,potationibus,con-
u i u i i s , mod.ulatipniljus» deludís, cultibus operofius cx-
quiritis,ftiipFÍs.ocv3ri¡Hrwnunditiis,aniinos «¡am gra
ces cffaemirWHt, &quodam naturae / l u d i b s i o motio
n s 5 c corruptions fiicHeflçvkos quam fanninas- Tcrn^
pusquoque venandi culpam extcn^v, aâumue com-
mcndat. Sit iutem h i ç teinpus v t i n Ions q nam pturibus
i a u e n i t u r . c x - e o OpPKunita^gerendoruaa.,
F i t ergo i n t e r n -
p e í t i u a venatjó, v e l
eKtreligioms c u l t » , v e l e x natura r e .
rùm^rgx^^ooffigti.^qnodvct p r a e t e r m i t t i , v e l a l i . i s
occupationtfMW ppft««ainpn debet.Sed de
b i s haitcnus.
non veñáticam tradere, feddtrcurialium nugis riu-
«ari pvopofitiim e f t . Loc i q uoq ue ratio habenda e f t, f c i l i -
cct vt in t ' u o V c l communi vel publico l i c i t a cxerccatur ve-
natio, d i i f t ï tarnen confortibus hon irrogerar injuria, g c
locus cctcbritátelmaut reucrentia ' his inquiétationi-
bus non extmatut. Quiemm in aligna temeraria vfuipa-
yomnrruit, làqueis i u r i s tenetur ad panaiii . I s veromo -
dus
ikJLfienj ^gft,vtilitçi exercetur, vt mandato Cômici ac-
quiefeas,' Nequid nimis. Nani 5 c - ' '
ln(»m fapiem nomenfcreti*quuiiniqui, • ' •
Vitra quam fatis e f i virtutem fi petit tpfam
Nihil a u ' t e t h 'ttirp'ms.eft, qnam în Tifiim conttientium
ora laxare, :diim non d'Icendi propofito , vehementius
i n f i l t i s A r t i , quam nelcias, vt f i lingùam quam non
noueris, facetas attentes. Sunt
vero perfona:, qui non
ab a l i i s quibufdam, vtpote leuioribus
&' voluptuofis ftudiis,ii>perpetuum fummouehtur^vtin
facrisoidinibusconftituti &quigerutitämpltfllmosma-
giftratus.
Qubdertim inalüífutiiíuríierat I c i i i d r i s cul
pa:, hoc in i f t i s fxpè f i t cfiminis. E t qui dê Temper maiora
funtquaecelebratos
nonum, venatitaclientutrs fuisitoh^odo clauclkafcen-
f t l i T i j <edTüTrmii(j¿Cld^j-gradjirriádiiTiit.iam adeptum.
Preciare illudvt multa ferturdixi(TeThemiftocfes:Mägi-
ftratus à ludís &quibuicunque leuioribus eile arcendos,
refpublica ludere videatur, deftitum f u i , r e l i f t r i gra-
uitate, pronuncict.Si timen maiofibus, quod
quidem ra
mmf t , eos exocciipari contigerit,in annis adoleícentiíc,
exdifpenfarione a e t a t i s pcr.nittuntur aiiquid fubtrahére
g r a i l i t a t i , &
infe clam'tioreseiTe.quo'drnäturitatis pro-
c e í l t i , r e i p f t b l i c a c v t i l i t a t i c ó mpeñfent. Hate iHc.-íí v t i -
namaud/irctür à noftris, vt faltet« in ptoueftiori »täte
nugis f u i s reipablicá; f e r i a anteferfent.' Tunceteniln ró -
tum -reipublicae corpus robpris fui infegritate vigebit,
tune optima:
gatitispulchrmidiriisdei?oreni induit; f i fingula' locum
 
l i o , ièd diftributio. Hoc I t a f i - c u p t i f f a i r i ; viuendt
dueem
naturam fequirmir.Scd nunc qíiód medicorum e f t , prb-
mitíunt F abri, medki f a b ' r i l í a fraíbiit; Sc officium -
i î d e r u i i à ven

tó r i b r i s ' S c huiiifubribus qfljciisíunetiam,
maléficas ' rnütuacuY ; ' 5 c priíutúruin tcincriut aút diíli
p l i n a c ignurantiíjfc audoi publicis o f f i c i i * 'Imnuílác.
P . . . V. . . . , . , ,
M i r . l . - j Pe<*11>& vfHi&äiufu i l i i l t í .
Sedecce dum v'eiiatorum tumulrus egredinir, a l i a ;
e t í i taciturniores períhepunt nugae. Trituin ííqui-
dem prouerbium e f t , Qtúlcporesagitar, verba confuiiiit.
A t í i alios diligentius
intucris, confumimt S e vium, quae . •
incptiisêe fatttönibusautfhgitiistota
tam vi-
u i t , quamperitex gratia, 5c oinncín iaítum f o r t i í fu»
przíulem tacit ? e f t ne ars accommoda rjtioni , cuius
quanto quiique ftudentior, tanto cm ftudiofior ? Atlia-
l u s Afiaticns , f i gentifium hiftonis creditur,han- luJcndi
Jalciuiamdiciturinucnifre.ab exetcitio numcroru p a u i u - . '
lum deflexa materin . Cum e ' n i í n amtquiorcs i l l u d exerci-
tium duntaxat approbarent, quod
veridiícipiirtasquelibcrales profíceret, vel rcfte'viuendi
inftrueret víura , ' hic f u b t i l i qíiidém , l i c e t
infriictuofa
in-
emolliuit, multis'adhlicjnpriftina rhan'éritibus grauita-
c i d i t , aut ratio calculandi,
autlndusinquo pleno vicifíe
calculuin , in campis aduerfarij
vero in eifdem harmonica
trium temiiuoriíiri njed'ietatcexulíát, 'femiplemr victoria
e f t . QuaÈttisalêanim, e t f î contingent ritrarrWrmplit glo-
r i a r r i , aut liidentisfelkit.item, hut i i n i s peritiam 'prote-
ftantuf. iACundum qu'idem 5 c fruftuofum e f t , ntinicro-
rumnolftcertaraina,
captiueritur. Huius voliiptateccrtaminis
- .•;.:. ? 2 intet
20
t>S NV V H . I II V M
i n t e r ludcndum i d agercnt, vndc e f l e n t Philofophicis ne-
g o c i i s a p t i o r c s . Alca vrro c x c i i o regno A f i a e , i n t e r maim-
b i a s cued I r vrbis non Tub vna tan t u r n f p e c i e , migrauit ad
Graecos. Hinc t e f l e r a , c a l c u l u s , tabula, v r i o v e l dardana
pugna, tricolus,/enio,monarchus, o r b i c u l i , t a l i o r c h u s ,
v u l p e s , quorum artemvtffius e f t d e d i f c e r c quam docere.
Q u i s enim non
crubeícaí, f i f o r t i s fua:'gratiam,nö v i r t u t i
d c b e a t , f e d t a x i l l i s ? Quis f r i t i l l i < c a u t e l a m f u a c
prudentix
non dolcaç a n t e f e r r i Nonne f a t i s improbara e f t cuiuíque
a r t i s e x e r ç i t a t i o ,
qua
quior? Alçatprquidemomnishic e f t . Mendaciorum i i -
quidem
&pcriurioruin mater
e f t a l e a , 5 c e x a l i e n a con-
cupiiccntia fua'prodigir,&nullam habens patrimonii r e -
uerentiam, cum i l l u d
e f f u d e r i t , fenfim i n f u r t a delabitur
&r a p i ñ a s . Illam vero nonnulli prxfcrimt, i n
qua
V l y f l e s
l u f i i i e l e g i t u r , quod i n g e n i j aliqnatenus multa mcdi>
tationc e x c i t a r e vidcatur acumen. Sed oxeo mihividctur
p e r d i t i o i j cum n i h i l i n f e l i c i u s f i t , quam i n , i n quo m i - »
nimumproficias.plurimum l a b o r a r e . Eft enim i n u t f l î s '
importünjta? deprccantis,
qua i n u t i l i a adquiruntur , 5c
quxrendi inauis e f t d i l i g e n t i a ^
cum inuenifte non prodc-
r i t . Portefritaquernotusanimi, & mentis a g i t a t i o , qux
t i b i f r u f t r a d i f t n a h i t u r , rebus pulchrioribus, & mcliori-
busaccommodari. Aleam veroaregionc monim i l l i u s
autoritasprorfus exterminât, qui vniucrfum
earn denunciat omnibus fugiendam. Ab ea
fiquidem armantur ad l i t e s homines, incurrunt inimici-
t i a s , in miferam e t l î non miferahücm ineiduht ege-
f t a t e r r » . S i denunciationis quxris autoi'cm , ilium ag-
nofee ,qui
Noitßbi,feJ totigeuitumft e r t d i d i t o r i i .
Eft tarnen aim i n aliqua f p e c i e f u i l i c e n t e r admirtitur , f i
abfque v i t i o curarum graui
um pondus a l l e u i e t , S c Gnc
v i r t u t i s difpendio
ioeundam interpolationcm. a f f e r a t
gaudiorum. Omnisvero l i c e n t i a
moderations fuffraoio
c o n u a l e f c i t , . &f o l i d a : v i r t u t i s v f i i s ab intemperantia dc-
formatur,
Totius vero l i c e n t i a e moderatrix e f t l o c i , tem-
p o r i s , modi, , Sccaufaepraemifl'ainfpe&io , quae
omnium negotiorum
Eft ergo in
I . I I . 21
f î n g i i l i s p l u r i m i i m habenda r a t i o perfonarum, cùrn na
t u r a , conditio, fortuna, f u i s f i n g u l a e liomincm induant
p e r f o n i s ,
ex
quibus quid f e d e c c a t , vniufcuiufque c r i t c o l -
î i g e r e . Decorum liquidem aliunde non prouenit. C hi
a n Laccdatmonius iungendsc f o c i c t a t i s caula mif l u s o-
nnthum , duces & f e n i o r e s populi bidentes inuenit i n
i l e a . Infecio itaque negotio r e u e r f u s e f t , dicens f e nolle
g l o r i a m Spartanorum, quoru vhtus eonftruftp Byzan- »
t i o d a r e f c e b a t , hac maculare infamia, v t diccrCntur cum
a l e a t o r i b u s contraxifle focictatem. Régi quoque Deme
t r i o i n opprobrium p u e r i l i s l e u i t a t i s , t a l i a u r e i à rege
Parthorum dati f u n t . Eo fiquidem muñere
exhonoranaa
v i f a e f t a d o l e f e c n t i a f e n i l i l , * &quaeinmaicftatcrcgni l e - * ' ' '
n i a commitierc minime verebatur.
Nunc vero nopilium
incofapientia d e c l a r a t u r , i l venaticam
noucrint,
alcadarnnabiliusfuerintmftituti, f i naturae robut
c f t a e -
m i n a t a : vocis a r t i c u l i s
f r e g e r i n t ,
f i modis & muficis i n -
f t r u m e n t i s , T i r t u t i s immemorcs o b l i u i f e a r i t u r quod n a t i
f o n t .
Verum
à parentibus hxc'pcrnicies manntad l i b e r o s .
Qwd enim. faciet f i l i u s , n i f i quod pattern vident f a -
c i e n t e m ?
S i dumnef*fsnetn i i i u t t / t i c * , l u d i t&hurts
H u l h i t u t , pantoque eaJcm mouei arma f r i t i l l » .
F u c r a t quidem tenerior xtas à l i b i d i n i b u s v o l i i p t a t e ,
p a r e n t e vitiorum, arcenda propenfius; 6 ¿ r i e quid l i c e n -
t i u s i l l i s prasfcntibusàmaioribus f i c r e t , d i l i g e n t i u s prx-
cauendum, quia, v t
idem a i t S a t y r i c u ï ,
* F â r t i i t t&i t i u t n o s '
Corrumpunt
d o t n e f l i c a ,
magn'u
Cumfttbeunt
ánimos autoribtu.
E g r e g i c quidem Eleazarus cû redimendx v i t s e caulâ f q l -
¡citareturcommitteie
Wppofuit,dicens: Q uis ego fum Eleazarus nonagin-
taannorum, vttranfeamadvitamalienigenaruni,5c
h i
n w i e s r c l i g i o i o s feducam ÎNai c u n w r ergo maioribus h a c -
r e d e s quidem degeneres, ä z qui v i r i l e m fexum muliebri
m o l l i r i e dehoncuant.
} Cap.
*f vdeàml
, ,i.i  -ft-«.Aij íI,. Y, ..;.;
&n i o d ü ,
• . v . í í M t i - . . : : &fun t e r um.
• : . ; i r . l . j i o . : ; „ - - ^ ' - . . • ' , . • ' , }-' i f   1
on tarnen cunalmm nv¡gis
muhcarn
nugatprupi^plu^imi corjupsud.are. ' . JDiíciplina.quídem -
beralis e f t , '& fiue PythaeetrjLr^fiuçMoyfeii, fiueTuba'l
patrem canénrium in cyfbára, cditipnísíux latitat á u t o -
rem. Ingermüm habet ortum, ¿ vntutis íux potentta,
jFpeciçrumqiic: variçtate ','4iÎ 'rà^mîlàntibus'nunicrîs^
h . . . . . . . . . . 11,'£%'& qifx . / d i c u n . . -
tur, diiïïdchtem £ç dil]onain>i)i|Ititudincn]u propoitior
rnum fuaruiTi,jd eft,i'nxqua]iqi|.Kfàm xqiiitatislege c,onr
c i l i a r j s . Hac.ercpim çxléftm ternpcrantur, mundana
fine
informant, ipfiufq. vdeis articula t a ; vclinai
ticulatxfub-
íiantiam r r i i r o quodam naujrxopihcio, mefitis piâu.ris
r¡tlMTioiummctroiümquecol()i¡J5US;VclT:¡iitit,& quadam
cultusfcnuítatcpeiotuant Ha'nc, vtfuffragio -
Îiracconys^éxtulemnt. Dçiiiqùem. mis v,irt.mç,,maligni
p i r i c i j e violentia cohibetuT, & ; i l l i i i s etiarn in fubditis l u i s
mityu(t'rn.ujjcx: gratia pote$a.tem. cnim Tpiritus
níalu? .Saulsqi inuaíiflcí, - p ' f . i l l e b a t Dauid in cythara in
mântïfua,tionec f p i r i u i s . à . regis infeliationê quicíceret.
Vt vero non dum reueletur fpmtiis , qui l a t c t in l i t e r a ,
xquiiïmnim e f t aiiimam cognati generis gratia maníucí
cere, &ohmem dedifcerc a jciïa.tiohém, cum e i nj-opric
.* conccntusoriginis, S i naturxmejibris arcana refultam.
Earn ex confonantii's muiiçis c f l e compolitam , quam
ÎMurimqriirn opinio v c l i c n t e h t i a . e f t . ' To'tjus cnim Phi-
ofoph'ix princeps Plato, ( < I
tarnen A r i f t p t e l i . c i acq'uici-
cunt)cumeamexíubít,intia d i t i i d . u a &
HÍdiuidua. fin-
x i r T e t , c V : e .ide m n at ur a p l . t finaret & d i i i e t i a , jp'fàm non
poilè conftnrecredidit, hm fimltuni, quivtrimquc mul-
t i f a r i a feftione
ab
vnitate profluxerant , diflídentiám ,
« r r f W ; , i f e^iioliis*epitritij3c*pogdois vniret. Limatis &com-
maíis habita rationed vt fu exprcílíone paucorum, e i
b. quan-
LIBERI..;: ZJ
quantaciinqu,e dift.intiarepiignantiûm c o n c o r r f j a , cog-
n a r i generis f o c i e t a t c d o ç , c a t ; u i c t f c r î i u t i B i a > Vndc a r c a
n o
quodam motu
eacurx . t e x r e t i f q . e u n i c u l i s , v t u a c i t a ;
t i s f i u ç vigore per v i i i u c r f r d ú c u r r i t . i N ; c u i i i i s n a t u r a . ' fnb-
l l a n t i a e q u e coaformis, r r . t i o n i s , f c n f i i s , ;
v . i t x i n f i n g u l i s
prodiuina: d i r p c n i a t i p n i b d c c r c t o c F ñ v . K Í * ) j ) ( i ) ( j > ] u , l a t u r t .
Omnibus i t . i q u e alimenta dnpenfat, & \ f u i ; ß u , r i t a t e v i -
g e t i n f i n g u l i s , nilimplisçorporça; g r ^ m j r . a t y . ¡ p r ç i t u t u r ;
auttranquillitatcm f p i r i t u s ,
cxtcnprvrBtumu|tuunifpij-
n u i s c o i K U t i . i t . Qua irmente, quid pçKften^^alubrins,
quam f i , v t i t a dicarn, 1 naturx voçibu> à . c e r r y p r e f l i o r
nemibarum íeipfanvanirna
veuoectur ^