Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Pomoc psychologiczno-pedagogicznaw czasie ograniczenia funkcjonowania szkół
Magdalena Sawicka - nauczyciel konsultant
Wideokonferencja organizowana przez RODN „WOM” w Częstochowie
• Profilaktyka uzależnień w szkołach i placówkach oświatowych.
• Wychowanie do wartości przez kształtowanie postaw obywatelskich
i patriotycznych.
• Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych.
• Rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów.
• Rozwijanie kreatywności, przedsiębiorczości i kompetencji cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego.
• Tworzenie oferty programowej w kształceniu zawodowym. Wdrażanie nowych podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego.
Podstawowe kierunki polityki oświatowej państwa:
Tematyka
1. Wpływ obecnej sytuacji na udzielanie i dokumentowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
2. Możliwości świadczenia pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
3. Udzielanie wsparcia uczniom i rodzicom.
Przewartościowanie
Nowość
Poczucie bezpieczeństwa stworzyć
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-NC.
Wpływ obecnej sytuacjina udzielanie i dokumentowaniepomocy psychologiczno-pedagogicznej
Gdzie jajestem?
dzisiaj
Gdzie jestmój uczeń?
Sytuacja
Dalej doba ma 24h
Te same problemy + nowe
Nałożenie kryzysów
+ matura, egzamin, przemoc domowa
Dynamika kryzysu:1. Doświadczenie napięcia
2. Narastanie napięcia
3. Sięganie po nadzwyczajne środki wewnętrzne lub zewnętrzne
4. Pojawienie się poważnych dysfunkcji w zachowaniu i/lub utrata kontroli emocjonalnej
(Poleszak, Pyżalski 2020)
Psychologiczne skutki kryzysu
• okres zamknięcia
i izolacji społecznej
• utrata codziennych rytuałów
• brak poczucia bezpieczeństwa
• przeżywanie stresu bliskich
(Topolska 2020)
Kryzys: szansa czy zagrożenie?
(Poleszak, Pyżalski 2020)
uczniowie z dużymi zasobami do poradzenia sobie z kryzysem
01
uczniowie z deficytamispołecznymi i osobistymi, ale z silnym oparciem w rodzinie
02
uczniowie z ograniczonym oparciem w rodzinie
03
uczniowie z silnymi zasobami osobistymi
04
Kryzys: szansa czy zagrożenie?• Nadal współpraca z rodzicami i podmiotami świadczącymi pomoc
psychologiczno-pedagogiczną
• Kontynuacja współpracy: wychowawca, pedagog, psycholog szkolny + informowanie dyrekcji szkoły o najważniejszych wydarzeniach i podejmowanych czynnościach
(Bilicki 2020)
Pozyskanie wiedzy o bezpośrednim zagrożeniu życia naszej uczennicy czy ucznia
upoważnia nas do poproszenia o pomoc policji i ratownictwa medycznego.
Jeśli rodzice nie wypełniają swoich zobowiązań w sposób należyty, szkoła może wystąpićz wnioskiem o wgląd w sytuację małoletniego do sądu rodzinnego i nieletnich.
Nigdy w sytuacji kryzysu:
• Nie dziwmy się faktowi, że uczeń jest w kryzysie
• Nie zaprzeczajmy uczuciom
• Nie bagatelizujmy kryzysów dzieci i młodzieży
• Nie straszmy "psychologami, psychoterapeutami, psychiatrami, lekami"
• Nie podejmujemy żadnych ważnych decyzji
(Bilicki 2020)To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA.
Pozytywne działania w sytuacji kryzysu:
Dbajmy o relacje i więzi z uczniami
Rozmawiajmy o pandemii i kryzysie
Zachęcajmy do rozmów i kontaktów
zdalnych
Wzbudzajmy refleksjęna temat pozytywnych
aspektów kryzysu
Zaproponujmy angażowanie się w
realizację przyjemnych aktywności
Zalećmy dbanie o zachowanie
naturalnego rytmu dnia
Uczmy stosowania technik relaksacji
(Bilicki 2020)
Uczniowie będą gotowi do nauki wtedy,
gdy znajdą się w sieci pozytywnych relacji i będą czuli się relatywnie bezpiecznie.
Potrzeba objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną każdego ucznia!
(Pyżalski 2020)
Udzielanie i dokumentowaniepomocy psychologiczno-pedagogicznej
Regulacje prawne:
• Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
• Rozporządzenie MEN z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19
Godziny ponadwymiarowe
Zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość nauczyciel realizuje w ramach obowiązującego go:• tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych,
wychowawczych i opiekuńczych,• w ramach godzin ponadwymiarowych, o których mowa w art. 35 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215).
Organizacja pracy szkoły ->dyrektor przewidział organizację zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym w ramach godzin ponadwymiarowych ->nauczyciel ma prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe(§ 7 rozporządzenia MEN z 20 marca 2020 r.).
(Czarnocka (4))
Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r.w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej
w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
§ 2. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna polega na
rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych
i edukacyjnych ucznia
rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia
i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie
w celu wspierania potencjału rozwojowego ucznia i stwarzania warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu placówki oraz w środowisku społecznym.
Nauczanie zdalne może być realizowane:
przez podejmowanie przez ucznia aktywności określonych przez nauczyciela, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej zapewniających wymianę informacji między nauczycielem, uczniem lub rodzicem
przez informowanie rodziców o dostępnych materiałach i możliwych formach ich realizacji przez dziecko lub ucznia w domu
Ważne jest zapewnienie sposobów komunikacji z rodzicami i ustalenie sposobów realizacji zajęć z dziećmi lub ustalenie sposobów pracy z dzieckiem za pośrednictwem komunikatorów
(Czarnocka (1))
Udzielanie i dokumentowanie
pomocy psychologiczno-pedagogicznej
DYREKTOR
(Czarnocka (1); Trochimiuk)
podejmuje decyzje dotyczące sposobu prowadzenia zajęć oraz ich rozliczania w okresie zdalnej edukacji
odpowiada za organizację realizacji zadań jednostki z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zadań
przekazuje uczniom, rodzicom i nauczycielom informację o sposobie i trybie realizacji zadań jednostki w okresie czasowego ograniczenia jej funkcjonowania
koordynuje współpracę nauczycieli z uczniami lub rodzicami, uwzględniając potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne dzieci i uczniów, w tym dzieci i uczniów:
• objętych kształceniem specjalnym,
• objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju
• lub uczęszczających na zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze
Udzielanie i dokumentowanie
pomocy psychologiczno-pedagogicznej
NAUCZYCIELE
i WYCHOWAWCY(Czarnocka (2))
Rozmawiaj z uczniami o aktualnej sytuacji
Podejmuj zadania z zakresu profilaktyki problemów związanych z aktualną
sytuacją, izolacją uczniów, rozwijaniem postaw
odpowiedzialności za siebie i innych, prospołecznych itd.
Obowiązki
NAUCZYCIELE
i WYCHOWAWCY
(Czarnocka 2019: 37)
Wspierania każdego ucznia w jego rozwoju
Kierowania się w działaniach dydaktycznych, wychowawczych i
opiekuńczych dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i
obywatelską z poszanowaniem godności osobistej uczniów
Indywidualizacji pracy z uczniem na zajęciach edukacyjnych odpowiednio do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia
•posiadających orzeczenie o potrzeebie kształcenia specjalnego
•posiadających orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania
•posiadających opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej lub poradni specjalistycznej
•objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole
Obowiązki
NAUCZYCIELE
i WYCHOWAWCY
(Czarnocka 2019: 37n.)
niezwłocznego udzielenia uczniowi
pomocy psychologiczno-pedagogicznej w
trakcie bieżącej pracy
prowadzenia zajęć rozwijających uzdolnienia,
umiejętność uczenia się, zajęć dydaktyczno-
wyrównawczych
prowadzenia porad, konsultacji, warsztatów,
szkoleń dla rodziców
prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i
zawodu
Udzielanie i dokumentowaniepomocy psychologiczno-pedagogicznej
PEDAGOG, PSYCHOLOG SZKOLNYinny specjalista
(Czarnocka (2))
Zajęcia realizowane zdalnie powinny być
zorganizowane zgodnie z planem zajęć ustalonym przez
dyrektora.
Aktualne powinny pozostać formy działań terapeutycznych
oraz realizacja innych zadań, zgodnie z planem pracy
specjalisty.
Udzielanie i dokumentowanie
pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Zespołowe współdziałanie wychowawców,
nauczycieli i specjalistów
(Czarnocka 2019: 40n.)
Stworzenie modelu kompleksowego postrzegania zadań realizowanych przez poszczególne osoby
Tworzenie kultury pracy zespołowej
I wspólnej odpowiedzialności za osiągane efekty
Potrzeba integrowania wiedzy i umiejętności z wielu obszarów
Podejmowania niestandardowych rozwiązań
Stałego rozwijania kompetencji nauczycieli i szkoły
Możliwości świadczenia pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Kto świadczy?
Wychowawca klasy
Nauczyciel
Nauczyciel wspomagający
Specjalista: logopeda, doradca zawodowy, terapeuta pedagogiczny
Pedagog
Psycholog
Kogo obejmuje?
Uczeń
Rodzic ucznia
Nauczyciel
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-NC-ND.
Zadania nauczycieli i specjalistów
Formę realizacji należy dostosować
do potrzeb i możliwości nauczyciela oraz uczniów i ich rodziców.
Mogą to być:
• czaty z uczniami objętymi pomocą psychologiczno-pedagogiczną,
• zajęcia z uczniami on-line,
• rozmowy terapeutyczno-wspierające z uczniami,
• opracowywanie materiałów i ćwiczeń do zajęć dla uczniów do samodzielnej pracy,
• prowadzenie komunikacji online z uczniami.
(Czarnocka (2))
Udzielanie wsparcia uczniom i rodzicom
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-NC-ND.
Zawieszenie zajęć w szkołach nie zwalnia nauczycieli i specjalistów z realizacji statutowych zadań szkoły związanych z organizacją kształcenia na podstawie orzeczenia.
Przedszkole i szkoła ma obowiązek opracowania IPET, w którym należy dostosować warunki uczenia się i formy wsparcia w formie zdalnego nauczania.
Realizowanie zaleceńporadni
(Czarnocka (3))
kontakt z zespołem WWR
atmosfera spokoju, radościstruktura dnia
aktywnośćczas na zabawę
komunikacja
W interakcji z dzieckiem wykorzystuj strategie proponowane przez specjalistów, obserwowane w czasie zajęć WWR
(Kształcenie na odległość: 26)
Wspieranie wczesnego rozwoju
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA.
Ważne:• naturalne środowisko i rutynowe czynności rodziny mają ogromną i często
niedocenianą wartość edukacyjną,• wszystkie codzienne czynności w rodzinie wspierają rozwój małego dziecka
poprzez powtarzalność i przewidywalność,• przewidywalność ułatwia angażowanie się dziecka w kontakt z ludźmi i
przedmiotami, sprzyjając jego rozwojowi i opanowaniu różnych umiejętności,• codzienne czynności pozwalają na zamianę ról między dzieckiem a opiekunem,
czyli naprzemiennie dawanie i otrzymywanie.
Wspieranie rozwoju dziecka– okazje do uczenia się
https://www.ore.edu.pl/2015/03/wczesne-wspomaganie-rozwoju-dziecka-wwrd/
Wspieranie wczesnego rozwoju
(Kształcenie na odległość: 27)
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA.
W okresie, w którym zawieszone są zajęcia dydaktyczno-wychowawcze nie ma możliwości zapewnienia dziecku udziału zarówno z oddziałem, jak również indywidualnie. W związku z tym zindywidualizowana ścieżka nie będzie realizowana.
Realizacja
zindywidualizowanej
ścieżki
(Kowalski (2))
Jak wskazuje komunikat MEN:„Na wniosek rodzica ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego z Twojej szkoły, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, masz obowiązek zorganizowania mu opieki”.
Kwestia ta nie została uregulowana ani w specustawie ani w rozporządzeniu dotyczącym zawieszenia funkcjonowania jednostek oświaty.
Opieka dla dzieci
z orzeczeniem –
nie w przypadku ścieżki
(Kowalski (2))
Praca z uczniem niedostosowanym
lub zagrożonym
niedostosowaniem społecznym
indywidualne podejście do ucznia (e-mail, czat; kontakt telefoniczny)wychowawca, pedagog czy nauczyciele przedmiotów mogą umówić się i na zmianę kontaktować się z uczniem w zależności od potrzeb
czy dziecko ma dostęp do komputera w domu?
utrzymywanie kontaktu z kuratorem rodzinnym, jeżeli uczeń ma nadzór
niezbędna współpraca z rodzicami ucznia
plan działania i planowanie pracy w domu
stosowanie pozytywnych wzmocnień
(Okólska)
ZADANIA NAUCZYCIELI
Pracę uczniów koordynuje nauczyciel danego oddziału zgodnie z ustalonym zakresem pracy uwzględniającym specyfikę kształcenia na odległość.Nauczyciel kontaktuje się z rodzicami przedstawiając propozycje projektów do przeprowadzenia w domu.
Wspieranie rodziców w organizacji kształcenia i wsparcia uczniów możliwe jest przez:1. przygotowywanie i przekazywanie rodzicom uczniów zadań z instrukcją wykonania2. kontakt z uczniami
Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
w tym z niepełnosprawnością
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-NC-ND.(Kształcenie na odległość: 39)
ZADANIA SPECJALISTÓW
1. pedagodzy i psycholodzy szkolni: porady i konsultacje, grupy wsparcia związane ze zgłaszanymi przez rodziców i uczniów problemami2. logopedzi, terapeuci pedagogiczni: przygotować i przekazać rodzicom ćwiczenia doskonalące i utrwalające nabyte umiejętności oraz dokładne instrukcje, jak te ćwiczenia wykonywaćWażny jest dobór ćwiczeń dostosowanych do indywidualnych potrzeb dziecka i możliwych do wykonania przez osobę niebędącą specjalistą w danej dziedzinie.
Filmiki instruktażowe dla rodziców.
Praca z uczniem
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
w tym z niepełnosprawnością
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-NC-ND.(Kształcenie na odległość: 39)
Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze w szkole ogólnodostępnej mogą być realizowane zdalnie.
Informować rodziców uczniówo dostępnych materiałachi możliwych formach realizacji zajęć przez dziecko lub ucznia w domu.
(Kowalski (1))
Zajęcia rewalidacyjne
rozumienia swoich i cudzych emocji, zachowań z nich wynikających
budowania poczucia wspólnoty, tolerancji
rozwijania przywiązania do wartości, poczucia odpowiedzialności i współpracy
przeciwdziałania dyskryminacji, wykluczeniu
budowania prawidłowych wzorców zachowań w sytuacjach konfliktowych
wzmacniania motywacji do pokonywania trudności
kształtowania własnej tożsamościi otwartości na drugiego człowieka
Zwłaszcza w sytuacji kryzysowej...warto rozwijać kompetencjenauczycieli, uczniów i rodziców
(Czarnocka 2019: 250)
Wzajemne wsparcie+dbanie o siebie
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-ND.
Literatura:
• Bilicki T., Jak pracować z uczniem w kryzysie w czasie pandemii COVID-19?, w: Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym co robimy obecnie jako nauczyciele, red. J. Pyżalski, Wydawca EduAkcja Sp. z o.o., Warszawa 2020, s. 16-19
• Czarnocka M. (1), Monitorowanie sposobu realizacji działań adresowanych do dzieci: https://epedagogika.pl/prowadzenie-dokumentacji/monitorowanie-sposobu-realizacji-dzialan-adresowanych-do-dzieci-3672.html?cid=K001PG&nlid=26235&utm_source=eletter&utm_medium=email&utm_campaign=epedagogika&uid=zRlsm&lin=e_2630385
• Czarnocka M. (2), Praca zdalna psychologa i pedagoga szkolnego? Zalecane formy realizacji zadań: https://epedagogika.pl/zasady-i-zadania/praca-zdalna-psychologa-i-pedagoga-szkolnego-zalecane-formy-realizacji-zadan-3571.html
• Czarnocka M. (3), Realizowanie zaleceń poradni w okresie nauczania zdalnego: https://epedagogika.pl/uczniowie-z-orzeczeniem/realizowanie-zalecen-poradni-w-okresie-nauczania-zdalnego-3702.html
Literatura:
• Czarnocka M., Udzielanie i dokumentowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole i przedszkolu, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa 2019
• Czarnocka M. (4), Wynagrodzenie za realizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej w godzinach ponadwymiarowych: https://epedagogika.pl/praca-nauczycieli-specjalistow/wynagrodzenie-za-realizacje-pomocy-psychologicznopedagogicznej-w-godzinach-ponadwymiarowych-3708.html
• Kształcenie na odległość: Poradnik dla szkół, MEN
• Kowalski M. (1), Czy w związku z epidemią należy zawiesić realizację zajęć rewalidacyjnych?: https://epedagogika.pl/praca-nauczycieli-specjalistow/czy-w-zwiazku-z-epidemia-nalezy-zawiesic-realizacje-zajec-rewalidacyjnych-3641.html
• Kowalski M. (2), Realizacja zindywidualizowanej ścieżki w okresie zawieszenia zajęć: https://epedagogika.pl/uczniowie-bez-orzeczenia/realizacja-zindywidualizowanej-sciezki-w-okresie-zawieszenia-zajec-3561.html
Literatura:
• Okólska K., Praca z uczniem niedostosowanym lub zagrożonym niedostosowaniem społecznym w nauczaniu zdalnym: https://epedagogika.pl/uczniowie-z-orzeczeniem/praca-z-uczniem-niedostosowanym-lub-zagrozonym-niedostosowaniem-spolecznym-w-nauczaniu-zdalnym-3721.html
• Poleszak W., Pyżalski J., Psychologiczna sytuacja dzieci i młodzieży w dobie epidemii, w: Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym co robimy obecnie jako nauczyciele, red. J. Pyżalski, Wydawca EduAkcja Sp. z o.o., Warszawa 2020, s. 7-15
• Pyżalski J., Co jest obecnie ważne, a co mniej w działaniach szkół i nauczycieli?, w: Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym co robimy obecnie jako nauczyciele, red. J. Pyżalski, Wydawca EduAkcja Sp. z o.o., Warszawa 2020, s. 25-27
• Topolska K., Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w czasie ograniczenia funkcjonowania szkół: https://epedagogika.pl/top-tematy/pomoc-psychologicznopedagogiczna-w-czasie-ograniczenia-funkcjonowania-szkol-3602.html
• Trochimiuk A., Wykonywanie obowiązków i rozliczanie godzin pracy nauczyciela wspomagającego: https://epedagogika.pl/praca-nauczycieli-specjalistow/wykonywanie-obowiazkow-i-rozliczanie-godzin-pracy-nauczyciela-wspomagajacego-3633.html
Dziękuję za uwagę
Wideokonferencja organizowana przez RODN „WOM” w Częstochowie