Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Świętochłowicach

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Świętochłowicach


Gotowość szkolna

Gotowość szkolna to stopień rozwoju dziecka niezbędny do podjęcia obowiązków związanych z rozpoczęciem nauki w szkole. To zespół tych cech psychofizycznych ukształtowanych w okresie pierwszych sześciu lat życia, które umożliwiają dziecku przystosowanie się do nauki w szkole.

Dojrzałym do podjęcia nauki szkolnej jest dziecko, o takim stopniu rozwoju, który

umożliwia mu:

- naukę czytania, pisania i liczenia,

- przystosowanie się do wymagań szkoły,

- zgodne współżycie z grupą rówieśniczą.


Czynniki wpływające na gotowość podjęcia nauki w szkole1. Czynniki indywidualne związane z dzieckiem, do których należą:

• Stan zdrowia

• Płeć

• Właściwości psychiczne ( poziom rozwoju: pamięci, percepcji wzrokowej, słuchowej,

myślenia, wypowiedzi słownych)

2. Czynniki zewnętrzne związane z rodziną oraz środowiskiem:

• Warunki materialne

• Warunki kulturowe

• Warunki społeczne


Wymagania wobec dziecka, które ma rozpocząć naukę szkolną, dotyczą rozwoju:

• Fizycznego

• Ruchowego

• Poznawczego

• Emocjonalnego

• Społecznego

• Mowy

Osiągnięcie odpowiedniego poziomu rozwoju w w/w sferach wpływa na przygotowanie

dziecka do czytania , pisania i liczenia.


Właściwości rozwojowe oraz kompetencje jakie powinno posiadać dziecko rozpoczynające naukę

Rozwój fizyczny:

• Dziecko jest ogólnie zdrowe

• Jego wzrost i waga są odpowiednie do wieku

• Prawidłowo funkcjonują narządy zmysłów, zwłaszcza wzrok i słuch

• Jest odporne na zmęczenie


Właściwości rozwojowe oraz kompetencje jakie powinno posiadać dziecko rozpoczynające naukę Rozwój ruchowy:

• Jest sprawne ruchowo: biega, skacze, jeździ na rowerze

• Chętnie bawi się klockami, odtwarza konstrukcje według wzoru

• Potrafi w sposób celowy posługiwać się przedmiotami i narzędziami, szczególnie

ważna jest motoryka mała (wycina nożyczkami, wiąże sznurowadła, zapina guziki)

• Samodzielnie wykonuje podstawowe czynności samoobsługowe (je, ubiera się)

• Uzyskało podstawową orientacje w schemacie własnego ciała, potrafi różnicować

prawą i lewą stronę

• Najczęściej wykonuje czynności jedną ręką, gdyż u większości dzieci dominacja

czynnościowa ręki jest ustalona



Rozwój poznawczy:

• Dziecko jest spostrzegawcze, zauważa istotne elementy przedmiotu, wskazuje braki

w obrazkach

• Ma zasób wiadomości umożliwiający orientację w najbliższym otoczeniu (potrafi

podać swoje imię, nazwisko, wiek, itp.)

• Rozumie podstawowe pojęcia abstrakcyjne (kształt, wielkość, kierunek, odległość)

• Zaczyna rozumieć znaczenie symboli

• Jest dociekliwe, aktywne poznawczo, poszukuje odpowiedzi na interesujące je

pytania



Rozwój poznawczy cd.:

• Formułuje proste wnioski dotyczące zaobserwowanych zjawisk

• Dostrzega następstwo znanych zdarzeń

• Zapamiętuje krótkie wierszyki, piosenki, aktywnie przypomina sobie informacje

użyteczne w konkretnym działaniu

• Potrafi przez dłuższą chwilę skupić uwagę na wykonywanej czynności



Rozwój emocjonalny:

• Dziecko potrafi rozpoznawać uczucia innych, a także jest coraz bardziej świadome

własnych uczuć

• Stopniowo opanowuje społeczne reguły wyrażania emocji

• Podejmuje próby kontroli własnych emocji



Rozwój społeczny:

• Nawiązuje kontakty społeczne z rówieśnikami i z osobami dorosłymi

• Współdziała z rówieśnikami w grupie, potrafi czekać na swoją kolej, dzieli się

zabawkami

• Przebywanie z rówieśnikami i wspólna aktywność sprawiają mu przyjemność

• Dostosowuje swoje zachowanie do obowiązujących reguł, m.in. zakazów i nakazów



Rozwój społeczny cd.:

• Rozumie znacznie podstawowych norm i łatwych przepisów

• Słucha poleceń osoby dorosłej, w tym nauczyciela

• Zaczyna kierować się poczuciem obowiązku



Rozwój mowy jest procesem, w którym współgrają czynniki biologiczne i społeczne.

Zależy on od wrodzonych właściwości organizmu człowieka, ale jest możliwy jedynie

w kontakcie ze środowiskiem społecznym, z innymi ludźmi.

W procesie kształtowania i rozwoju mowy dziecka można wyróżnić kilka okresów:

okres melodii to 0 do 1 roku życia

okres wyrazu to 1 do 2 roku życia

okres zdania to 2 do 3 roku życia

okres swoistej mowy dziecięcej to 3 do 5 roku życia

Zdaniem specjalistów dojrzałość szkolna w rozwoju mowy to 5-6 rok życia.


Właściwości rozwojowe oraz kompetencje jakie powinno posiadać dziecko rozpoczynające naukę W zakresie mowy dziecko sześcioletnie powinno:

• Prawidłowo wymawiać wszystkie głoski

• Identyfikować i słuchowo różnicować usłyszane dźwięki mowy

• Budować proste zdania poprawne pod względem gramatycznym,

a równocześnie rozumieć różne struktury zdaniowe w mowie innych

• Mieć zróżnicowany treściowo i formalnie słownik, posiłkować się neologizmami

• Być zdolnym do użycia i korzystania z mowy sytuacyjnej i społecznej poprzez pytania,

wyrażanie opinii, oceny czy prośby

• Swobodnie wypowiadać się z właściwą linią prozodyczną (akcent, rytm, melodia)



Mowa dziecka w tym okresie powinna być istotnym wskaźnikiem różnicującym dzieci na

dojrzałe i niedojrzałe do podjęcia nauki w szkole.


Dziecko sześcioletnie,

rozpoczynające naukę w szkole powinno

• Posiadać zdolność rozumienia podstawowych pojęć abstrakcyjnych (kształtu,

wielkości, kierunku, odległości, czasu i liczby)

• Umieć formułować dłuższe wypowiedzi słowne i opowiadać (np. co przedstawia

dany obrazek)

• Mieć prawidłowo wykształconą mowę pod względem gramatycznym

i artykulacyjnym

• Umieć koncentrować się przez dłuższą chwilę, wykazywać się uwagą trwałą

i celową


Dziecko sześcioletnie,

rozpoczynające naukę w szkole powinno

• Cechować się dobrą sprawnością ruchową zwłaszcza w zakresie motoryki małej,

szczególnie ważna jest percepcja i koordynacja ruchów rąk przy prawidłowym

napięciu mięśniowym oraz tempie

• Umieć współdziałać w grupie rówieśniczej, podporządkowywać się regułom zabawy

oraz poleceniom dorosłych

• Potrafić opanować swoje emocje oraz ich słowne i ruchowe manifestacje

• Przejawiać poczucie obowiązku i duże zainteresowanie nauką


Objawami niedojrzałości szkolnej u dziecka sześcioletniego są:

• Obniżona sprawność ruchowa ( niezgrabnie biega i skacze, ma trudności

z rzucaniem i chwytaniem piłki)

• Trudności z precyzyjnym wykonywaniem codziennych czynności (zawiązywaniem na

kokardkę sznurowadeł, zapianiem guzików, posługiwaniem się nożyczkami)

• Słaba orientacja w schemacie ciała z ustaleniem stron, kłopoty z określeniem

kierunku na prawo, na lewo, od siebie, przed, za sobą

• Trudności z odwzorowywaniem figur (np. kwadratu, rombu)

• Trudności z wyodrębnianiem elementów z całości czy ich łączeniem w całość

(budowanie z klocków, układanie mozaiki według wzoru)


Objawami niedojrzałości szkolnej u dziecka sześcioletniego są:

• Niespostrzeganie szczegółów różnicujących dwa obrazki

• Trudności w orientacji w czasie (określanie dni tygodnia, pór roku)

• Trudności z odtwarzaniem prostej melodii i rytmu

• Trudności z zapamiętaniem wierszyków, tekstu opowiadania

• Nieprawidłowa wymowa, wady wymowy

• Trudności w różnicowaniu głosek podobnych (s-z, w-f, b-p)

• Zaburzenia słuchu fonematycznego, analizy i syntezy głoskowej

• Trudności w rozpoznawaniu liter podobnych kształtem (m-n, l-t, b-d)

• Trudności w opanowaniu nauki czytania


• prawidłowy chwyt przyboru i prawidłowe napięcie mięśni ręki piszącej, zwłaszcza dłoni

• ukształtowana orientacja w schemacie własnego ciała oraz w przestrzeni (rozumienie pojęć: pod, pomiędzy, za, na itp.)

• umiejętność odtwarzania wzorów literopodobnych z właściwą precyzją i płynnością ruchów

Zasoby sześciolatka niezbędne do rozpoczęcia efektywnej

nauki pisania to:


Zasoby sześciolatka niezbędne do rozpoczęcia efektywnej

nauki czytania to:

• dobrze wykształcone funkcje słuchowo-językowe - dokonywanie słuchowej syntezy i analizy głoskowej oraz sylabowej prostych wyrazów, - różnicowanie i porównywanie głosek, wyrazów - rozpoznawanie rymów• gotowość do kojarzenia głoski z jej graficznym obrazem tzn. z literą


Zasoby sześciolatka niezbędne do efektywnego rozpoczęcia edukacji matematycznej

To umiejętności:

• przeliczania elementów w zakresie 10

• wskazywania zbiorów, w których jest więcej/mniej elementów

• dokonywania prostych obliczeń na konkrecie


„Jeśli umiecie diagnozować radość dziecka i jej natężenie, musicie dostrzec, że najwyższą jest

radość pokonanej trudności, osiągniętego celu, odkrytej tajemnicy.”

J. Korczak


Dziękujemy za uwagę!

Opracowanie:

Maria Kijak-Parzybut

Dorota Muszyńska

Małgorzata Żerdzińska

Documents

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Świętochłowicach