แนวคดการวจยเชงคณภาพ

รศ. บำาเพญ เขยวหวาน

สาขาวชาสงเสรมการเกษตรและสาขาวชาสงเสรมการเกษตรและสหกรณสหกรณ

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ตรวจสอบยาก

บคคลรบรตางกน

มกเปนนามธรรมเกดขนกบ

บคคลหนงโดยเฉพาะ

เกยวกบความเชอถอประสบการณ

เดม

สวนบคคล

ประเภทของ ความร ความ

จรงทวไป

บคคลทวไป

รบรไดตรงกน

รบรไดโดย ประสาท

สมผสตรวจสอบไดมกเปนรป

ธรรม

ทมาของ ทมาของ

ความร ความร ความ ความ

จรงจรง

บงเอญ ไมไดตงใจ

ขนบธรรมเนยมประเพณ สบทอด

กนมา

ผมอำานาจ

ผอาวโส

ผเชยวชา

ญประสบการ

ณ สวนตว

ลองผด ลอง

ถก

นรนย

ใชเหตผล

ตรรกะ

อปนย รวบรวมขอมล

วเคราะหหาคำาตอบ

วธการนรนย/อนมาน(deductive method ) “อรสโตเตล”หาความรความจรงโดยใช

เหตผลขนตอน ตวอยา

งตวอยา

ง1.หาเหตใหญ (major premise)2.หาเหตยอย (minor premise)3.หาขอสรป (major premise)

- ไกม 2 ขา - เดกชายจกโดนครทำาโทษ

- ถานกเรยนมาโรงเรยนสายครจะทำาโทษ- เดกชายจกมาโรงเรยนสาย

- ไกเปนสตวปก

- สตวปกทกตวม 2 ขา

วธการอปนย/อปมาน (inductive method )“ฟรานซส เบคอน” การหาความรโดยเกบขอมลยอย ๆ หลายกรณ โดยวธการตาง ๆ

สงเกต ทดลอง สอบถาม ฯ แลวสรปเปนความร

ขนตอน

2.วเคราะหขอมล

ตวอยาง

- ทำาการศกษาไก ,นก,เปด ซงทกตวเปนสตวปก

- คนทกคนเกดมาแลวตอง ตาย

- สตวปกทกตวม 2 ขา

- พบวาเปนเชนนเหมอนกน ทกครงกบทกคน

- พบวาทกตวม 2 ขา

3.สรปผล

1.เกบขอมล

- พบวาคนเกดมาแลวตาย

ตวอยาง

การสะสม การรวบรวม การคนควาเพอหาขอมลอยางถถวนตามหลกวชา คนหา กำากด (ปญญา ) (วจโย = ปญญา) เสาะหา สาวลงลกในเรองทอยากร

วจย (คำานาม)

ความหมายกวาง

แคบ

การแสวงหาองคความรอยางมแบบแผนตามหลกวชา

กระบวนการเกบขอมล เพอนำามาวเคราะหและสรปผลอ ยางมแบบแผนตามหลกวชา เพอใหไดองคความรตาม

วตถประสงคทตงโดยมความมนใจในขอสรป

การวจย“ การคนควาหาคำาตอบ ขอสงสย หรอ

ปญหา อยางมระบบ เพอใหไดมาซงคำาตอบ/ความร ”ทเชอถอได

?ขอ

สงสยไดคำา

ตอบ ไดความร

ความเชอพนฐานเกยวกบปรากฏการณทางสงคม (Social Phenomena)1.ทกอยางมววฒนาการทางประวตศาสตร

ปจจบนมเงอนไขจากอดต การออกแบบไมสามารถตดขวางทปฏเสธมตทาง

ประวตศาสตร 2. มความเปนพลวต (Dynamic) ปรากฏการณสงคมเคลอนไหว ไมหยดนง(Static ) ไมสามารถออกแบบทดลองแบบวทยาศาสตร กายภาพได 3. มมตเชงภาวะวสย (Objective) และเชงอตตวสย (Subjective)

ตองพจารณาทงขอมลทเปนตวเลขและไมใชตวเลข จงเขาใจความซบซอนและเปนองครวม (Holistic ) ได 4. มทงเปนแบบแผน (Pattern)และไมเปนแบบแผนตามตว (Chaotic)

การทำากรอบวจยทเปน Model และแสดงความสมพนธเชงเสนตรงของตวแปรใชไมไดเสมอไป

5.ปรากฏการณไมเปนอสระจากระบบคณคา(Value )

ทงของผศกษาและตว ปรากฏการณเอง ตองพจารณาดานคณคา อารมณ ความรสก ระบบคดดวย

วงจรชวตของปรากฏการณทางสงคม

(Life Cycle of the Social Phenomena)

ภายใตเงอนไขการเกด

ขน(Emergence)

เงอนไข

เงอนไข

เงอนไข

ลมสลาย ดบสญ

(Death)

การเปลยนแปลง Change

การดำารงอย Existence

ของ

ปรากฏการณ

การตงโจทยการวจยตองพจารณาวากำาลงศกษาอะไรและตรงวงจรใดของ “ ”ปรากฏการณ เชนการหาคำาตอบวากลม เกดขน อยางไร? จะเปนคนละ

“ ” “ ”คำาตอบของกลม ดำารงอย หรอ เปลยนแปลง

สามกระบวนทศนการวจยทางสงคมศาสตร

กระบวนทศนการวจยทางสงคมศาสตร ไดมการปรบเปลยนมาโดยลำาดบ กลาวโดยสรปไดวา กระบวนทศนการวจยทางสงคมศาสตร มสามกระบวนทศน ไดแก

1. สงคมศาสตรเชงปฎฐาน (positivist social science ) 2.สงคมศาสตรเชงตความ ( interpretivist socia l science ) 3 .สงคมศาสตรเชง

วพากษ (critical social science)โดยมการปรบเปลยนกระบวนทศนการวจยและขอแตกตางของแตละกระบวนทศน ดงน

การเปลยนแปลงกระบวนการเปลยนแปลงกระบวนทศนการวจยทศนการวจย

กระบวนทศนกระแสหลก

(dominant paradigm)

กระบวนทศนทางเลอก

(alternative paradigms)Pa

radi

gm

Para

digm

shi

ft

shi

ft

• สงคมศาสตรเชงปฎฐาน (positivist social science)

• สงคมศาสตรเชงตความ (interpretivist social science)• สงคมศาสตรเชงวพากษ (critical social science)

การแสวงหาความร การแสวงหาความร - - ความจรงความจรง

การวจย เชง

ทดลอง(experiment)

การวจยเชงบรรยาย

(non-experiment)

การวจยตามสาขาตางๆ

(research traditions)

เชน เชงชาตพนธวรรณน

าเชง

ประวตศาสตร

การวพากษหลกสตร(curriculum critique)

การวจยเชงปฏบตการ(action research)

การวจยเพอสทธสตร(feminist research)

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(PAR)

การวจยเชงปรมาณ(quantitative research)

การวจยเชงคณภาพ(qualitative research)

การวจยเชงวพากษ(critical research)

สงคมศาสตรเชงปฎฐาน(Positivist Social)

สงคมศาสตรเชงตความ(Interpretivist Social)

สงคมศาสตรเชงวพากษ(Critical Social Science)

เรม

องคความร องคความร - - ทฤษฎทฤษฎ

กำาหนดคำาถามการวจยกำาหนดคำาถามการวจยกำาหนดสมมตฐานกำาหนดสมมตฐาน

ใหนยามเชงปฏบตการใหนยามเชงปฏบตการแกตวแปรแกตวแปรใชเครองมอวดตวแปรใชเครองมอวดตวแปรไดขอมลเชงประจกษไดขอมลเชงประจกษ

ทดสอบสมมตฐานทดสอบสมมตฐานตอบคำาถามวจยตอบคำาถามวจย

การอนมาน การอนมาน ((DeductionDeduction))

การอปมาน การอปมาน ((InductionInduction))

เพมยนยน

แบบแผนการวจยเชงปรมาณ แบบแผนการวจยเชงปรมาณ ((กำาหนดไวแนนอนกำาหนดไวแนนอน ) ) เรมดวยการอนมานเรมดวยการอนมาน

สงเคราะหสงเคราะหเปนขอสรป หรอทฤษฎเปนขอสรป หรอทฤษฎ

วเคราะหวเคราะหคนหาแบบแผนของความสมพนธ คนหาแบบแผนของความสมพนธ ((PatternPattern))

ระหวางกลมของขอมลระหวางกลมของขอมล

จดกลมขอมลจากทพบจรงจดกลมขอมลจากทพบจรง

ตงคำาถามวจย อาจมตงคำาถามวจย อาจมสมมตฐานชวคราวสมมตฐานชวคราว

ศกษาขอมลในบรบทจรงศกษาขอมลในบรบทจรงเรม

การอปมานการอปมาน

ขอวจารณจดออน แนวคดเชงปฎฐาน & เชงตความ

ไมสนใจบรบทสงคมเชงพลวต สงคมไมหยดนงมการ

เปลยนแปลงเพราะโครงสรางสงคมไมเสมอภาค

ไมใหความสำาคญเชงลกตอศกยภาพปจเจก ดานความรสกดานความคด

ไมเขาถงความหมายทแทจรงของสงทศกษาเปนการวจยเพอรกษาสถานะเดมมากกวาเพอเปลยนแปลงสงคม

เปนแนวคดเชงอตวสย ขาดความชดเจน ความคดของบคล แยกไม

ออกจากคานยม ไมสะทอนปญหาทแทจรง

ไมชวยใหตระหนกตอปญหามองบรบทระยะสนเกนไปไมใชการวจยเชงรกไมนำาไปสวถการเปลยนแปลงมงศกษาประเดนจลภาคเฉพาะ

เจาะจง ไมสามารถเปนตวแทนอางองขาดขอมลชดเจนสนบสนน

ปฎฐานปฎฐาน----เชงปรมาณเชงปรมาณ ตความตความ----เชงคณภาพเชงคณภาพ

สงคมศาสตรเชงวพากษ การวจยเพอการสงคมศาสตรเชงวพากษ การวจยเพอการเปลยนแปลงเปลยนแปลงสงคมศาสตรเชงวพากษ สงคมศาสตรเชงวพากษ ((Critical Social ScienceCritical Social Science))

เนนกระบวนการเปลยนแปลงบนพนฐานความเทาเทยมเนนกระบวนการเปลยนแปลงบนพนฐานความเทาเทยม• การเปลยนแปลงมหลายระดบการเปลยนแปลงมหลายระดบ

ดานความคด ความเชอ การเปลยนแปลงดานสงคม ดานความคด ความเชอ การเปลยนแปลงดานสงคม ((พฒนาพฒนา ) ) เชงปฏรปเชงปฏรป

• กลมงานวจย ภายใตกระบวนทศนท กลมงานวจย ภายใตกระบวนทศนท 3 ( 3 (สงคมศาสตรเชงวพากษสงคมศาสตรเชงวพากษ))การวจยเชงวพากษ การวจยเชงวพากษ ((Critical R.Critical R. ) ) การวจยสทธสตร การวจยสทธสตร ((Feminist R.Feminist R. ) )การวจยเพอสรางจตสำานก การวจยเพอสรางจตสำานก ((Conscientizing R.Conscientizing R. ) ) การวจยเชงปฏบตการ การวจยเชงปฏบตการ ((Action R.Action R.))การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ((Participatory Action R.Participatory Action R.))

•เทคนควธการวจยเทคนควธการวจยการสะทอนตนเอง การสะทอนตนเอง ((Reflexive MethodsReflexive Methods ) ) เชอในศกยภาพของปจเจกชนเชอในศกยภาพของปจเจกชน

วภาษวธ วภาษวธ ((Dialectic techniquesDialectic techniques ) ) ผถกวจยรวมตระหนก คดเปนเจาของ รวมเรยนร ผถกวจยรวมตระหนก คดเปนเจาของ รวมเรยนร และรบผลการวจยและรบผลการวจย

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวน รวม (PAR)

RA P

PParticipatory + AAction + RResearchผสมผสานผสมผสาน การมสวนรวม + การปฏบต + การแสวงหาความร

สงคมศาสตร เชงวพากษ(Critical Social Sci.)เนนกระบวนการเปลยนแปลงบนพนฐานความ

เทาเทยมเทคนควธการสำาคญ การสะทอนตนเอง (Reflexive Methods)

เชอในศกยภาพของปจเจกชน วภาษวธ (Dialectic Techniques)

ผถกวจย รวมตระหนก คดเปนเจาของรวมเรยนรและรบผลการวจย ไมมงเนนเชงปรมาณหรอคณภาพแตผสมผสาน

สำารวจ / ทดลอง / กรณศกษา / ศกษาเชงประวตศาสตร

คำาถามงานวจย RESEARCHไมคอยสรปทำาแลวเกดมรรคผลอะไร

ไมแกปญหา วจยและปฏบตแยกสวน

/นกวจยไมไดปฏบตนำาไปพฒนาไมได ทำาแลวทง /ไมสอดคลอง

เกดชองวางกบความเปนจรง

ทำาตามนโยบายคนกำาหนดนโยบายไมได

เรยนรกบผอน

ทำาตามใจตนเอง ตางคนตางทำา

ใคร ใครคนทำา คนคด คนใช คน

รบประโยชนเอาเปรยบผกขาด ผกขาดอยกบผเชยวชาญ

คนทำางาน-ชาวบานเขาไมถงคำาศกดสทธ ไวอาง ไวข

ฯลฯ

ขอพจารณาความแตกตางนกวชาการ ชมชน

มงวชาการ วธการทถกตอง อยากไดความร แตขาดแหลง &วธสบคน

ไดขอเทจจรง ไดแกปญหา พฒนา มความรทางวทยาศาสตร ขาดมต

สงคม ขาดความรทางวทยาศาสตร มมต

สงคม วฒนธรรมทศนะของผถายทอดมากกวาผเรยนรมาแบบผรด

มภมปญญาทองถน รสกตวเอง ดวย รนอย

ไมตระหนกกบกระบวนการมสวนรวมทแทจรง

ไมมโอกาสมสวนรวม

ใชภาวชาการอธบายแบบนกวชาการ

ไมเขาใจภาษาวชาการ

ไดผลงาน กมขอมล ตองการไดขอมล ใชขอมล เขาไมถง

ความเชอพนฐานบางประการเกยวกบธรรมชาตการแสดงพฤตกรรมของมนษย

1 .มนษยมความจำา (Memory) ซงเกยวของกบพฤตกรรม 2.มนษยมความเชอและมระบบคณคาทตนยดถอ (Values and Beliefs ) ซงกำาหนดการ แสดงออกดานพฤตกรรมในสถานการณและในแตละกลมตางกน 3.มนษยแสดงพฤตกรรมตอบสนองตามสงทมองเหนและใหความหมายตาม ประสบการณ ของตนเอง (Perception ) มากกวาการแสดงพฤตกรรมตอบสนองตอความเปนจรง (Reality) 4.มนษยใชเหตผลทงทเปนเชงภาวะวสย (Objective )และอตตวสย (Subjective ) คอทงท วดไดเปน Scale ตวเลขและเหตผลสวนตว 5.มนษยเปนทง ตว“กระตน”(Stimulus ) และ ตวตอบ“สนอง”(Response) นกวจยตอง ระวงเพราะจะเปนทงตวกระตนและตวตอบสนองในการไดขอมลซงมผลตอความ ลำาเอยงความนาเชอถอ

ความเปนธรรมชาตความเปนธรรมชาต ตองมความหลากหลาย ทงชวภาพ ทงชวภาพ วฒนธรรม ความคดวฒนธรรม ความคด มความเกยวของสมพนธกน ปา มสรรพสง“ ”ปา มสรรพสง“ ”เกยวของกนไมใช สวนปา“ ”เกยวของกนไมใช สวนปา“ ” ““คนคน” “ ”มความสมพนธทาง สงคม” “ ”มความสมพนธทาง สงคม สามารถจดการตวเองได ปา ธรรมชาต“ ”ปา ธรรมชาต“ ”ฟ นตวเองไดฟ นตวเองได “ ” สงคม“ ” สงคม มระบบการจดการมระบบการจดการ มการเปลยนแปลงเสมอ ธรรมชาตไมธรรมชาตไมหยดอยกบท หยดอยกบท พฤตกรรมคนเปนพลวตพฤตกรรมคนเปนพลวต

โลกทศนของนกวธวทยาการวจยเชงคณภาพโลกทศนของนกวธวทยาการวจยเชงคณภาพตอสรรพสงในสงคมตอสรรพสงในสงคม- - สรรพสงทงหลายทงปวงในโลกมความเกยวของสมพนธสรรพสงทงหลายทงปวงในโลกมความเกยวของสมพนธ

กนอยางซบซอนจบแยกกนยากกนอยางซบซอนจบแยกกนยาก- - การปฏบตตอ การปฏบตตอ ““ตวแปรตวแปร”” // ““เงอนไขเงอนไข”” / “/ “เหตปจจยเหตปจจย”” แตละตววาเปนตวแปรอสระ ไมนาจะเปนจรงแตละตววาเปนตวแปรอสระ ไมนาจะเปนจรง- - ปรากฏการณทางสงคมไมสามารถ ปรากฏการณทางสงคมไมสามารถ ““ทำานายทำานาย”” ไดอยาง ไดอยางแมนยำาเสมอไปเพราะซบซอน มพลวตแมนยำาเสมอไปเพราะซบซอน มพลวต- - การกำาหนดกรอบเงอนไขของการเกดขนของการกำาหนดกรอบเงอนไขของการเกดขนของปรากฏการณทางสงคมไมอาจควบคม ไดจรงอยางปรากฏการณทางสงคมไมอาจควบคม ไดจรงอยางสมบรณสมบรณ- - ใหความสำาคญกบจนตนาการและความคดเชงสรางสรรคใหความสำาคญกบจนตนาการและความคดเชงสรางสรรคมาก เพราะหลายๆ กรณใช อธบายปรากฏการณทางมาก เพราะหลายๆ กรณใช อธบายปรากฏการณทางสงคมไดมากกวาขอมลทวไปสงคมไดมากกวาขอมลทวไป

Strauss & Corbin มงทำาความเขาใจและตความ ใหความหมาย

แกปรากฏการณ และพฤตกรรมของคนในสงคม

“ การวจยทไมองขอมลตวเลข แตใชและ นำาเสนอขอมลในเชงบรรยาย พรรณนา

ซงเปนขอมลทไดจากคำาบอกเลาสงทคน ”บนทกไว และพฤตกรรมทสงเกตพบ

การแสวงหาความรโดยพจารณา ปรากฏการณสงคมจากสภาพแวดลอมตามความเปนจรงในทกมตเพอหาความ

สมพนธของปรากฏการณกบสภาพแวดลอมนน โดยสนใจ ขอมลดานความรสกนกคด ความหมาย คานยม อดมการณ

ของบคคล

มกใชการศกษาตดตามระยะเวลายาว โดยสงเกต สมภาษณ แบบไมเปนทางการเปนหลก เนนการวเคราะหขอมล โดยการ

ตความ สรางขอสรปแบบอปนย ( นำาขอมลเชงรปธรรมยอยๆ หลายๆ กรณ มาสรปเปน เปนเชงนามธรรม จาก ลกษณะ รวม

ทพบ)

งานวจยเชงคณภาพ1. จดมงหมาย

ทำาความเขาใจ ตความ ใหความหมาย การปรากฏการณ เกยวกบพฤตกรรม ปฏสมพนธ ของคนในสงคม

ศกษาเฉพาะกรณ ไมมงการอางองทวไป(generalization)

2. ความคดพนฐานพฤตกรรมมนษย

ซบซอน มหนาบาน & หลงบาน

แตละคน กลม มองโลกตางกน มผลตอพฤตกรรมตางกนพฤตกรรมมนษยเคลอนไหวเปลยนแปลงตลอด

3. แนวทางการวจย ใหความสำาคญตอ ความเปนธรรมชาตของวธการวจย ตามสถานการณ กลมกลน ไม

โจงแจง ใชเวลาทำาความเขาใจ ศกษา

ความเปนองครวม (Holistic ) ของการศกษา มองพฤตกรรมนน กบปจจยทกดาน ไมลดทอนตวแปร(ควบคม ) เพอศกษาบางประเดน

ความสมพนธ เชอมโยง ไมแยกสวนใหความสำาคญกบบรบท(Context)การตความไมอยภายไตกรอบของสมมตฐานทกำาหนดไว

ใชหลกอปนย (Induction approach ) สรปจากขอเทจจรง ยอยๆ ทพบ ส ขอสรปใหญ

สนใจกบความคดทศนะ ของคนกลมทศกษา เกบขอมลแบบสงเกตการณ แบบมสวนรวม พดคย ซกถาม สงเกต

ตะลอมกลอมเกลา

4. ขอมล ไมอางองขอมลตวเลข (เชงปรมาณ)

ขอมลไดจากการ บอกเลา บนทก คย เสนา สงเกต มากกวา การวด

5. การวเคราะหขอมล~ตความ ไมเนนสถต (อาจใชแครอยละ)

ใชการเปรยบเทยบ จดหมวดหม แยกประเภท การตความเนนการเขาถงปรากฏการณจรงๆ ในพนท

นกวจยเปนเครองมอสำาคญในการตความใหความหมาย

ลองมาด VCD ตอไปน

ลกษณะการวจยเชงคณภาพ

1. หลกการศกษารอบดาน องครวมภาพรวมทงหมด (Holistic Principle)

2. การใหความสำาคญกบบรบท (Context) การใหความสำาคญกบ สภาพแวดลอม โดยรวม ปรากฏการณ หรอปญหานนเกยวของอย

เพราะปรากฏการณสงคมเชอโยงกบปรากฏการณอนๆ3. การใหความสนใจกบปฎสมพนธของมนษย ของสมาชก

สงคม4. การใหความสนใจกบความคดความเชอ และทศนะของกลมคนทศกษา

(Insider’s view) มองในแงมมคนในวฒนธรรมนน5. การไมเนนการตงสมมตฐาน ถามกปรบสมมตฐานได ถาไม

สอดคลองกบสภาพความเปนจรง6. การใหความสำาคญกบการเกบขอมลแบบสงเกตการณอยางมสวนรวม การ

คย ซกถาม สมภาษณ เจาะลก เอกสาร หลกฐาน RRA PRA ไมเนนแบบสอบถาม

7. เกบขอมลจากแหลงขอมลบคคลทเลอกสรร วาเปนผร เรองนนๆ ด (Key Information)

8. การใชระยะเวลาในการอยใกลชดกบเหตการณ ทศกษา ของผวจย เปนการศกษาลมลก (in-depth ) ผวจยตองเขาถง

ปรากฏการณอยางแทจรง9. การทำาความเขาใจปรากฏการณโดยการตความ

(Interpretation ) เพราะปรากฏการณของขอมลสงคมมความ “ ” หมายลกซงเกนกวาจะปรากฏใหเหนบน ผวหนา ตองหาความ

“ ” “ ” หมายทอย หลงบาน มากกวา หนาบาน10. การพจารณาความแมนตรงของขอมล (Validity )

และความเชอถอขอมล (Reliability ) โดยดวาคำาตอบสอดคลอง “กบบรบทของชมชน ขอสงเกตหรอไม และตรวจสอบแบบ สาม

” เสา (Triangulation)

11. การวเคราะหขอมล วเคราะหขณะเกบในสนาม และตลอดเวลา ไมเนนใชสถต ใชเปรยบเทยบ แยกประเภท

วเคราะหองคประกอบฯ ไมเนนขอมลเชงปรมาณ (ตวเลข)12. การเขยนรายงาน เปนการบรรยายสวนมาก และม

การบรรยายสภาพแวดลอม ความสมพนธของสมาชกใน สงคม กระบวนการเกดปรากฏการณ โดยไมแยกเขยน

รายงานจากการเกบขอมล และวเคราะหอยางสนเชง

สงเกต

ใชเอกสารสมภาษณ

เวลา

บคคลสถานท

ผวจย 1

ผวจย 3ผวจย 2

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

1. Edit and clean data ตองทำาในภาค สนามวนตอวน ตรวจสอบความถกตอง

บนทกใน Field note แยกตาม File นก วจยตอง มความชดเจนในประเดนตอไปน

11. การกำาหนดหนวยบนทก ( recording unit ) เปนหนวยยอ

งานวจยเชงคณภาพจะสอดแทรกอยในField note ตองดงออกมาในลกษณะ

เดยวกนกบการ Sorting ขอมลเชงปรมาณ เพอมาเรยบเรยงใหเหนประเดนหลกใน

หนวยความหมายไดชดเจน และตองบนทกสถานภำาพทางสงคมของผใหขอมลไวดวย

12. หนวยวเคราะห ( unit of analysis) เปนสารสนเทศทไดจากการรวบรวม หนวยบนทกยอยๆมากมาย เพออธบายความหมายของเงอนไขตางๆ

1.3 หนวยความหมาย ( context unit ) ของเรอง คอหนวยทใชอธบายประเดนหลกหรอวตถประสงคในการวจย เชน

- ภมปญญาพนบานในการดำารงชวต - ระบบคณคาและความไวเนอเชอใจระหวางกน

2. วธการตรวจสอบความถกตอง ความ

สมบรณ ของขอมลและการตความเบองตน ตองตรวจสอบวาขอมลทไดมาเพยงพอ

หรอไมโดยการนำามาเรยบเรยงตามหนวยวเคราะหแตละหนวย ถาขอมลไมตรงกนตองสอบทานวาความจรง เปนอยางไร วธการสอบทานทใชกนมากใน การวจยเชงคณภาพ คอ การทำา Traingulation ( สามเสา ) ( Danzin : 1970 )

Triangulation เปนการตรวจสอบวาขอมลทไดมาถกตองหรอไมจาก 3 แหลง ไดแก แหลง “ เวลา ” แหลง “ สถานท ” และแหลง “ บคคล ”

2.1การตรวจ Triangulation ดานตวผวจย เปนการตรวจสอบวาผวจยไดขอมลในเรองเดยวกน ตางกนอยางไร โดยเปลยนตวนกวจยหรอผสงเกตการณ กรณไมแนใจในความสามารถของนกวจยในการเกบขอมลสนาม ควรเกบโดยนกวจย มากกวา 1 คน

2.2 การตรวจ Triangulation เชงทฤษฎ ( Theoretical triangulation ) เปนการตรวจสอบวาถาผวจยใชแนวคดทฤษฎ ทตางไปจากเดม จะทำาใหการตความขอมลแตกตางกนมากนอยเพยงใด แนวคดหรอทฤษฎทนำามาตความแตละ Phenomena

2.3 การตรวจสอบ Triangulation ดานวธการทใชในการรวบรวมขอมล

( Methodological triangulation ) เมอใชตางวธกนในการเกบรวบรวมขอมลทได มความสอดคลองกนหรอไม

วธการวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ (Analytical technique of Qualitative research method) วธปรากฎการณนยม การวจยเชง

คณภาพ (Qualitative Research) อธบายความหมายของขอมลทรวบรวมไดโดยวธการอปมาน (Inductive)เปนการสรปจากสวนยอยไปหาสวนใหญ ประมวล รวบรวมขอมลทงหมด แลวเรยบเรยงใหเปนภาพทชดเจน

ลองมาดตวอยางงานวจยตอไปน

สงเคราะหสงเคราะหเปนขอสรป หรอทฤษฎเปนขอสรป หรอทฤษฎ

วเคราะหวเคราะหคนหาแบบแผนของความสมพนธ คนหาแบบแผนของความสมพนธ ((PatternPattern))

ระหวางกลมของขอมลระหวางกลมของขอมล

จดกลมขอมลจากทพบจรงจดกลมขอมลจากทพบจรง

ตงคำาถามวจย อาจมตงคำาถามวจย อาจมสมมตฐานชวคราวสมมตฐานชวคราว

ศกษาขอมลในบรบทจรงศกษาขอมลในบรบทจรงเรม

การอปมานการอปมาน

ผลการวจยเชงคณภาพ ทำาใหไดสารสนเทศ ทเปนองคความรในระดบหนง ซงตองการ

การยนยนขอคนพบดวยระเบยบวธการวจยใน ระดบตอไป ผลการวจยทไดจงเรยกวา

Grounded Theory

โลกทศนของนกวธวทยาการวจยเชงคณภาพโลกทศนของนกวธวทยาการวจยเชงคณภาพตอสรรพสงในสงคมตอสรรพสงในสงคม- - สรรพสงทงหลายทงปวงในโลกมความเกยวของสมพนธกนสรรพสงทงหลายทงปวงในโลกมความเกยวของสมพนธกน

อยางซบซอนจบแยกกนยากอยางซบซอนจบแยกกนยาก- - การปฏบตตอ การปฏบตตอ ““ตวแปรตวแปร”” // ““เงอนไขเงอนไข”” / “/ “เหตปจจยเหตปจจย”” แตละ แตละตววาเปนตวแปรอสระตววาเปนตวแปรอสระ ไมนาจะเปนจรงไมนาจะเปนจรง- - ปรากฏการณทางสงคมไมสามารถ ปรากฏการณทางสงคมไมสามารถ ““ทำานายทำานาย”” ไดอยาง ไดอยางแมนยำาเสมอไปเพราะซบซอนแมนยำาเสมอไปเพราะซบซอน มพลวตมพลวต- - การกำาหนดกรอบเงอนไขของการเกดขนของปรากฏการณการกำาหนดกรอบเงอนไขของการเกดขนของปรากฏการณทางสงคมไมอาจควบคมทางสงคมไมอาจควบคม ไดจรงอยางสมบรณไดจรงอยางสมบรณ- - ใหความสำาคญกบจนตนาการและความคดเชงสรางสรรคมาก ใหความสำาคญกบจนตนาการและความคดเชงสรางสรรคมาก เพราะหลายๆ กรณใชเพราะหลายๆ กรณใช อธบายปรากฏการณทางสงคมไดมากกวาขอมลทวไปอธบายปรากฏการณทางสงคมไดมากกวาขอมลทวไป