1

INTERNACIONALNI UNIVERZITET U SARAJEVU

International university of Sarajevo

Broj: IUS-SENAT 11-804 /11

PRAVILA STUDIRANJA

ZA TREĆI CIKLUS STUDIJA

Juni, 2011. godine

2

Na osnovu člana 56. stav 1. Zakona o visokom obrazovanju - Prečišćeni tekst

("Službene novine Kantona Sarajevo", broj 22/10, u daljem tekstu: Zakon) i člana 69.

Statuta Internacionalnog Univerziteta u Sarajevu (u daljem tekstu: Statut), broj

IUS SENAT 11-013/11, od 08.03.2011. godine, Senat Internacionalnog

univerziteta u Sarajevu (u daljem tekstu: Senat) je na redovnoj sjednici održanoj u

Sarajevu, 21.06.2011. godine donio, a Upravni odbor Internacionalnog univerziteta u

Sarajevu (u daljem tekstu: Upravni odbor), na redovnoj sjednici održanoj u

Sarajevu, 22.06.2011. godine, odobrio

PRAVILA STUDIRANJA

ZA TREĆI CIKLUS STUDIJA

I OPĆE ODREDBE

Član 1.

Pravilima studiranja za treći ciklus studija na Internacionalnom univerzitetu u

Sarajevu (u daljem tekstu: Pravila) ureĎuje se organizacija i izvoĎenje trećeg ciklusa

studija, upis na treći ciklus, način provoĎenja ispita i istraživačkog rada, postupak prijave,

ocjene i odbrane doktorske disertacije, postupak promocije doktora nauka, kao i druga pitanja

od značaja za realizaciju studija za sticanje naučnog zvanja doktora nauka/umjetnosti na

Internacionalnom univerzitetu u Sarajevu.

Sastavni dio ovih pravila studiranja čine i Akademski propisi za III ciklus studija

(usaglašena pravila).

Član 2.

Trećim ciklusom studija smatra se svaki studijski program koji daje pravo na sticanje

diplome, akademske titule i naučnog zvanja doktora nauka ili zvanja doktora umjetnosti za

odreĎenu oblast, u skladu sa zakonom, ovim Pravilima i Pravilnikom o korištenju

akademskih titula i sticanju naučnih i stručnih zvanja na visokoškolskim ustanovama u

Kantonu Sarajevo.

Član 3.

Studij trećeg ciklusa izvodi se u skladu sa pravilima studiranja zasnovanim na Evropskom

sistemu prenosa bodova (ECTS), kroz naučno-istraživački rad i nastavu i Zakonu o visokom

obrazovanju.

3

II UPIS NA TREĆI CIKLUS STUDIJA

Član 4.

1) Upis na treći ciklus studija vrši se na osnovu javnog konkursa koji objavljuje Univerzitet,

o čemu odluku donosi Senat.

2) Broj studenata za upis na treći ciklus studija utvrĎuje Senat, na prijedlog Vijeća fakulteta.

Član 5.

1) Pravo upisa na treći ciklus studija imaju kandidati sa završenim drugim ciklusom studija

odnosno magistarskim studijem prije uvoĎenja bolonjskog trocikličnog sistema studija.

2) Bliže uslove za upis kandidata utvrĎuje Senat Universiteta, na prijedlog Vijeća fakulteta.

Član 6.

1) Za upis na treći ciklus studija potreban je odreĎeni broj bodova ostvaren na

meĎunarodnim testovima iz engleskog jezika ( TOEFL, IELTS, KPDS ), sa minimalnim

rezultatom koji se preciznije utvrĎuje konkursom.

2) Kandidati se takoĎer mogu odlučiti za polaganje ispita “Proficiency Exam” koji

organizuje ELS pri Univerzitetu prije početka svake studijske godine.

Član 7.

1) Od obaveze polaganja ispita engleskog jezika osloboĎeni su studenti čije je prethodno

obrazovanje bilo na engleskom jeziku i studenti gosti.

2) Studenti koji nisu položili niti jedan od navedenih testova engleskog jezika, a nisu

osloboĎeni na osnovu prethodnog stava, mogu pohaĎati pripremnu nastavu u ELS-u, te po

okončanju iste polagati ispit iz engleskog jezika.

Član 8.

1) Za provoĎenje postupka rangiranja kandidata za upis, Rektor imenuje posebnu Komisiju.

2) Komisija iz prethodnog stava konačni izvještaj o rezultatima upisa studenata dostavlja

Senatu na usvajanje.

Član 9.

1) Kandidati sa istim brojem bodova imaju jednako pravo upisa.

2) Rezultati konkursa objavljuju se na oglasnoj ploči Univerziteta, odnosno fakulteta.

3) Kandidat koji smatra da postupak rangiranja nije pravilno proveden, ima pravo prigovora

komisiji iz prethodnog člana.

4

4) Odluka o prigovoru se saopštava podnosiocu i objavljuje na oglasnoj ploči Univerziteta i

fakulteta.

Član 10.

Kandidat koji je ostvario pravo na upis, a u predviĎenom roku nije izvršio isti, gubi

pravo upisa, a umjesto njega pravo na upis stiče sljedeći kvalifikovani kandidat na rang listi.

Član 11.

Student sa Univerzitetom zaključuje ugovor o studiranju, kojim se bliže utvrĎuju

njihova meĎusobna prava i obaveze, u skladu sa Pravilnikom o utvrĎivanju bitnih elemenata

ugovora o studiranju na Univerzitetu.

Član 12.

Strani državljani imaju pravo upisa na studij trećeg ciklusa pod jednakim uslovima

kao i državljani Bosne i Hercegovine u skladu sa Zakonom.

Upis putem prelaza

Član 13.

1) Student trećeg ciklusa na Univerzitetu, koji želi preći sa jednog studijskog programa na

drugi, te student trećeg ciklusa sa neke druge visokoškolske ustanove, po dostavljanju

svih potrebnih dokumenata prije početka semestra, može se uključiti na odgovarajući nivo

studijskog programa trećeg ciklusa na Univerzitetu.

2) Student koji prelazi na Univerzitet sa drugog univerziteta mora imati položen ispit iz

engleskog jezika iz člana 7. ovog Pravilnika, ili pristupiti polaganju u okviru ELS-a.

Član 14.

Studentu koji je položio ispit na drugom studijskom programu priznaju se položeni ispiti

u skladu sa uslovima koje općim aktom utvrĎuje Senat.

III ORGANIZACIJA TREĆEG CIKLUSA

Član 15.

IUS, odnosno fakulteti Univerziteta organizuju i realizuju treći ciklus studija iz oblasti za

koje su akreditovani.

Član 16.

Vijeće fakulteta upravlja trećim ciklusom studija.

5

Član 17.

Vijeće fakulteta rješava sva pitanja koja se odnose na organizaciju i tok studiranja, osim

pitanja koja su prema Zakonu u isključivoj nadležnosti drugih tijela, te naročito:

- predlaže Senatu uslove za upis na programe iz drugih oblasti koje se razlikuju od

oblasti studijskog programa prvog i drugog ciklusa studija koji je završio;

- utvrĎuje uslove i druga pitanja zamjene registrovanih predmeta;

- imenuje mentora, komentora i donosi odluku o promjeni mentora;

- daje inicijativu Senatu za razmatranje pitanja iz domena organizacije studija drugog i

trećeg ciklusa studija;

- obavlja druge poslove i zadatke utvrĎene ovim Pravilima ili drugim aktom IUS-a.

Za svoj rad odgovara Senatu Univerziteta.

Zajednički/multidisciplinarni studijski program

Član 18.

1) Univerzitet može organizovati i izvoditi studij trećeg ciklusa iz jedne ili više naučnih

oblasti, na dva ili više fakulteta ili zajedno sa drugom visokoškolskom ustanovom iz

zemlje ili inostranstva, uz saglasnost matičnog fakulteta (u daljem tekstu: zajednički

studijski program) i u skladu sa Zakonom.

2) Zajednički studijski program mogu organizovati fakulteti iz naučnih oblasti za koje su

matični.

3) Odluku o organizovanju zajedničkog studijskog programa donosi Senat.

4) Odlukom o organizovanju zajedničkog studijskog programa utvrĎuju se sva pitanja za

ovaj studij, a posebno program studija, način organizacije studija, te akademska titula i

zvanje koje se stiče završetkom studija.

5) Predlagači zajedničkog studija utvrĎuju program, koji je usvojen od strane nadležnih

tijela svih učesnika u programu.

Član 19.

Organizatori zajedničkog studijskog programa zaključuju ugovor kojim se regulišu:

uslovi i načini realizacije nastave, procedure odobravanja i odbrane završnog rada, korištenje

prostora i opreme, uslovi stjecanja i rasporeĎivanja sredstava, rukovoĎenje studijem, voĎenje

evidencija o studentu (upis, izdavanje uvjerenja, diploma i sl.), te druga prava i obaveze

organizatora zajedničkog studijskog programa.

6

IV VREDNOVANJE RADA STUDENATA

Član 20.

1) Studenti tokom semestra polažu testove i druge zadane obaveze (projekti, seminarski

radovi), a na kraju semestra dužni su polagati završni ispit i/ili kompletirati završni

projekt radi ocjene iz predmeta.

2) Završnu ocjenu studentima daje predmetni nastavnik.

3) Završna ocjena se bazira na ocjeni iz parcijalnog ispita, ocjeni završnog ispita i/ili ocjeni

završnog projekta i evidenciji pohaĎanja.

4) Studenti imaju pravo na popravni ispit ukoliko nisu uopće izašli na završni ispit odnosno

ukoliko na završnom ispitu nisu postigli sveukupnu prolaznu ocjenu.

Član 21.

1) Za svaki ispit koji studenti polažu predmetni nastavnici dodjeljuju jednu od dole

navedenih slovnih ili brojčanih ocjena kao konačnu, sveukupnu ocjenu na kraju semestra.

Sistem ocjenjivanja na Univerzitetu je sljedeći:

ECTS grades

Points

assigned to grades

Numerical grades by Law

on Higher Education of BiH

Harmonization

Points scale

Letter grade in use at IUS

Points in use at IUS

Weight

coefficient in use at IUS

A 95-100 10 95-100 A 96-100 4.0

B 85-94 9 91-94 88-90 85-87

A- 92-95 88-91 84-87

3.7 B+ 3.3 B 3.0

C 75-84 8 81-84 78-80 75-77

B- 80-83 76-79 72-75

2.7 C+ 2.3 C 2.0

D 65-74 7 70-74 65-69

C- 68-71 64-67

1.7 D+ 1.3

E 55-64 6 55-64 D 60-63 1.0

F Less than 55 5 Less than 55 F Less than 59 0.0

2) Ocjene u upotrebi na Univerzitetu:

I – Nepotpuno: U slučaju da student iz opravdanog razloga nije ispunio neku nužnu

komponentu koja se ocjenjuje u sklopu predmeta, biće mu dodjeljen simbol I (nepotpuno).

Student sa ocjenom ''nepotpuno'', mora završiti komponente koje nedostaju u predviĎenom

vremenskom roku, a najkasnije do početka sljedećeg semestra. U protivnom ocjena ''I"

7

postaje negativna ocjena, odnosno ''F'' za bodovne predmete ili ''U'' za predmete koji ne nose

bodove.

S – Zadovoljavajuće: Označava uspješno polaganje predmeta koji ne nose bodove, odnosno

prihvatanje pismenog rada/izvještaja.

U – Nezadovoljavajuće: Student nije položio odreĎeni predmet koji ne nosi bodove,

odnosno njegov pismeni rad/izvještaj je odbijen.

NA - neprisustvovanje: Student nije ispunio uslov prisustva na nastavi iz datog predmeta.

W – povlačenje: Student se povukao sa datog predmeta.

V GUBITAK STATUSA STUDENTA

Član 22

Status studenta prestaje:

a) okončanjem ciklusa studija;

b) ispisom sa Univerziteta;

c) isključenjem sa Univerziteta po postupku i uz uvjete utvrĎene zakonom,

Statutom ili drugim odgovarajućim aktom Univerziteta;

d) kada student ne okonča studij u roku utvrĎenom zakonom, Statutom, ovim

Pravilima ili drugim općim aktom Univerziteta;

e) u drugim slučajevima utvrĎenim zakonom, Statutom, ovim Pravilima ili

drugim općim aktom Univerziteta.

VI PROGRAM TREĆEG CIKLUSA

Cilj i sadržaj

Član 23.

1) Predmet i cilj doktorskog programa je da studenti provedu samostalno istraživanja,

izražavajući svoje mišljenje u pogledu naučnih dostignuća, te poduzmu potrebne korake u

cilju dosezanja novih naučnih sinteza.

2) Doktorska disertacija mora ispuniti najmanje jedan od sljedećih uslova:

- pokazati novi pristup polju istraživanja;

- koristiti novi naučni metod/pristup;

- primjeniti postojeći metod na novo polje istraživanja.

8

Trajanje trećeg ciklusa studija

Član 24.

1) Treći ciklus studija traje tri studijske godine (šest semestara), odnosno obim studijskog

programa ovih studija vrednuje se sa 180 (E)CTS studijskih bodova.

2) Studij trećeg ciklusa se sastoji od nastavnih predmeta koji nose maksimalno 60 (E)CTS

kredita, kvalifikacionog ispita, prijedloga doktorske teze, tri kontrolna ispitivanja teze i

odbrane teze.

3) Doktorska teza ne može nositi manje od 120 (E)CTS kredita.

4) Kandidatu će se rokovi utvrĎeni ovim članom produžiti ako postoje opravdani razlozi za

produženje, o čemu odluku donosi Vijeće fakulteta.

5) Ukoliko kandidat ne izvrši sve obaveze u roku utvrĎenim prethodnim stavom, postupak

za sticanje naučnog stepena doktora nauka može se i obustaviti odlukom Senata na

prijedlog Vijeća fakulteta, i čime student gubi status studenta.

Član 25.

1) Studijski programi trećeg ciklusa studija podijeljeni su na studijske godine i semestre.

2) U skladu sa evropskim sistemom prenosa bodova (E)CTS obim studijskog programa

iznosi 30 (E)CTS bodova u jednom semestru.

3) Broj studijskih bodova za pojedini predmet odreĎuje se prema ukupnom opterećenju

studenta (teorijska i/ili praktična nastava, vježbe, seminari i sl.), vremenu rada studenta na

samostalnim zadacima (domaći zadaci, projekti, seminarski radovi i sl.) i vremenu za

učenje kod pripreme za provjeru znanja i ocjenjivanja (testovi, završni ispit i sl.).

Član 26.

1) Student ima pravo da u toku studija provede odreĎeno vrijeme (semestar ili studijsku

godinu) na srodnoj ustanovi visokog obrazovanja u zemlji ili inostranstvu, posredstvom

meĎunarodnih programa za razmjenu studenata, na osnovu bilateralnih ugovora koje

zaključuje Univerzitet ili na prijedlog studenta po prethodno pribavljenoj saglasnosti

nadležnog tijela Univerziteta.

2) Načini provoĎenja mobilnosti studenata utvrĎeni su općim aktom Univerziteta.

Izbor i imenovanje mentora

Član 27.

1) Najkasnije do kraja drugog semestra studentu se imenuje mentor za izradu doktorske

disertacije.

9

2) Odluku o imenovanju mentora, komentora, kao i odluku o promjeni mentora donosi

Vijeće fakulteta na prijedlog program koordinatora.

3) Ako predmet teze zahtjeva više od jednog mentora, može se imenovati komentor, o čemu

odluku donosi Vijeće fakulteta, na prijedlog program koordinatora.

Kvalifikacijski doktorski ispit

Član 28.

1) Nakon što polože sve predmete, student mora položiti kvalifikacijski doktorski ispit (u

daljem tekstu: kvalifikacijski ispit).

2) Kvalifikacijski ispit se polaže pred komisijom koju imenuje Senat na prijedlog Vijeća

fakulteta.

3) Komisija iz prethodnog stava se sastoji od 3 ili 5 članova s tim da je jedan od članova

komisije mentor.

4) Kvalifikacijski ispit se može odgoditi najduže za mjesec dana uz isključivo odobrenje

Vijeća fakulteta.

5) Kvalifikacijski ispit se može organizovati usmeno ili pismeno, u zavisnosti od prirode

studija.

6) Mentor obavještava studenta o rezultatu kvalifikacijskog ispita u roku od tri dana od dana

polaganja istog.

7) Ukoliko student ne položi kvalifikacijski ispit, on/ona mogu ispit ponovo polagati nakon

isteka perioda od 6 mjeseci.

Član 29.

Komisija za nadzor izrade teze

1) Komisiju za nadzor izrade teze (u daljem tekstu: Komisija za nadzor) imenuje Senat na

prijedlog Vijeća fakulteta u periodu od 30 dana nakon što student podnese prijavu.

2) Komisija za nadzor se sastoji od tri člana – nastavnika sa Univerziteta, od kojih je jedan

mentor.

Član 30.

1) Student je dužan da u roku od tri mjeseca od dana osnivanja Komisije za nadzor odbrani

prijedlog teze, metodologije rada primjenjene u tezi, kao i plan istraživanja za tezu pred

Komisijom za nadzor. Student je dužan predati pismeni izvještaj o prijedlogu teze 15

dana prije odbrane istog.

2) Komisija može da prihvati, odbije izvještaj ili da traži dodatna pojašnjenja od studenta.

Odluka komisije proslijeĎuje se Vijeću fakulteta.

10

3) Student kome Komisija prihvati izvještaj, dužan je dva puta godišnje komisiji podnositi

izvještaj o napretku svog istraživanja.

4) Student čiji je prijedlog odbijen ima pravo zahtijevati novog mentora te novu temu teze.

U tom slučaju može se imenovati nova Komisija za nadzor. Student koji želi nastaviti

saradnju sa istim mentorom dužan je odbraniti svoj prijedlog teze u roku od mjesec dana

nakon ponovnog prijedloga, dok student koji je promjenio mentora ima rok od 3 mjeseca

za ponovnu odbranu prijedloga.

5) Student čiji prijedlog teze bude odbijen po drugi put gubi status studenta.

Ocjena napretka izrade teze

Član 31.

1) Komisija za nadzor se sastaje dva puta godišnje, jednom u periodu januar- juni i jednom u

periodu juli-decembar u cilju ispitivanja teza.

2) Student predaje pismeni izvještaj članovima Komisije za nadzor najmanje 10 dana prije

dana zakazanog za ispitivanje teze.

3) Ovaj izvještaj sadrži sažetak do tog perioda napisanog dijela rada kao i plan rada za

naredni semestar. Komisija za nadzor daje ocjenu S (uspješan) ili U ( neuspješan).

4) Student mora pristupiti najmanje tri puta ispitivanju teze, te dobiti ocjene S – uspješan.

Ukoliko dva puta uzastopno bude ocjenjen kao neuspješan, on gubi status studenta.

Komisija za odbranu teze i postupak odbrane teze

Član 32.

1) Studenti koji uspješno polože predmete predviĎene planom i programom u vremenskom

periodu naznačenom u članu 24. ovog Pravilnika, moraju napisati doktorsku

tezu/disertaciju na engleskom jeziku, koristeći podatke iz svog istraživanja, te slijedeći

pravila utvrĎena za izradu završnog rada posebnim aktom Univerziteta.

2) Student čija je teza tri puta dobila ocjenu S od strane Komisije za nadzor obavezan je

aplicirati kod program koordinatora za odobrenje odbrane teze. Program koordinator šalje

jednu kopiju disertacije zajedno sa preporukama Komisije za nadzor Vijeću fakulteta.

3) Odbrana teze mora biti održana prije krajnjeg roka za odbranu naznačenog u

akademskom kalendaru.

4) Komisiju za odbranu teze ( u daljem tekstu: Komisija za odbranu ) imenuje Senat na

prijedlog Vijeća fakulteta. Komisiju čine mentor teze i 4 člana od kojih najmanje jedan

član može biti i sa drugog univerziteta.

11

5) Članovi Komisije za odbranu održat će ispit odbrane teze u roku od mjesec dana nakon

predaje teze.

6) Formu odbrane doktorske teze utvĎuje Senat. Ukoliko se doktorska teza sastoji iz dva

dijela (praktične demonstracije i usmenog ispita), student će prvo obaviti praktični dio a

zatim započeti usmenu odbranu pismenog dijela teze. Odbrana doktorske teze, koja se

sastoji od praktičnog i usmenog ispita mora biti realizirana u periodu ne dužem od sedam

dana.

7) Na kraju ispita, komisija će bez prisustva javnosti donijeti odluku o “prihvatljivosti”;

“odbijanju” ili “potrebnim korekcijama” teze. Program koordinator je dužan, pismenim

putem, informisati Vijeće fakulteta o odluci Komisije za odbranu. Kandidat čija teza je

odbijena može ponovno aplicirati sa novom tezom u roku od 1 godine nakon odbijanja

teze, dok kandidat čija teza je ocijenjena kao predmet “potrebne korekcije” može

ponovno aplicirati za odbranu iste u periodu od 3 mjeseca po donošenju odluke Komisije

za odbranu.

8) Od studenata se zahtjeva registracija svakog semestra.

9) Student čija teza dva puta bude odbijena gubi status studenta.

10) Doktorska disertacija se dostavlja u deset primjeraka (najmanje pet u tvrdom uvezu i pet u

elektronskom formatu), od kojih se tri primjerka (dva u tvrdom uvezu i jedan u

elektronskom formatu) dostavljaju Nacionalnoj i univerzitetskoj biblioteci BiH, te tri

primjerka (dva u tvrdom uvezu i jedan u elektronskom formatu) biblioteci Univerziteta.

11) Ukoliko je doktorska disertacija iz oblasti umjetnosti sačinjena u formi notnog, tonskog,

video ili digitalnog zapisa, ista se dostavlja u formi u kojoj je sačinjena, u broju

primjeraka navedenim u prethodnom stavu.

VII ISPRAVE I EVIDENCIJE O STUDIJU

Član 33.

1) Student koji je položio sve ispite predviĎene za upisani studijski programa trećeg ciklusa

studija, odbranio završni rad i ispunio sve ostale obaveze propisane Statutom Univerziteta

i ovim Pravilima, stiče odgovarajući stepen, odnosno diplomu završenog trećeg ciklusa

studijskog programa.

2) Uz diplomu se obavezno izdaje i dodatak diplomi radi detaljnog uvida u nivo, prirodu,

sadržaj, sistem i pravila studiranja i postignute rezultate tokom studija.

Član 34.

1) Do dodjeljivanja diplome, izdaje se uvjerenje o završenom trećem ciklusu studija

2) Senat utvrĎuje datum svečane promocije dodjele diploma o završenog trećem ciklusu

studija.

12

VIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 35.

Na druga pitanja vezana za organizaciju nastave i način nastavnog rada, te za prava i

obaveze studenta tokom studija, a koja nisu regulisana ovim Pravilima, primjenjivat će se

Zakon, Statut Univerziteta i Pravila studiranja za prvi ciklus studija na Univerzitetu.

Član 36.

Ova Pravila stupaju na snagu danom odobrenja od strane Upravnog odbora, a

primjenjivati će se počev od školske 2011/2012 godine.

PREDSJEDNIK SENATA PREDSJEDNIK

UPRAVNOG ODBORA

Prof. dr Hilmi Ünlü Prof. dr.Hasan Zuhuri SARIKAYA

__________________________________________________________________________

POTVRDA O OBJAVLJIVANJU PRAVILNIKA

Otpravak ovog Pravilnika objavljen je isticanjem na oglasnoj ploči Internacionalnog

univerziteta u Sarajevu ______.2011. godine, u _______sati;

Otpravak ovog Pravilnika objavljen je stavljanjem teksta istog na WEB stranicu

Internacionalnog univerziteta u Sarajevu ______2011. godine, u ________sati.

PREDSJEDNIK SENATA

Prof. dr Hilmi Ünlü