Prawo handlowe

na podstawie podrcznika: Prawo handlowe, Kidyba Andrzej, C.H.Beck, wyd. 12, Warszawa 2010;

Rozdzia 3. Umowy handlowe

1. Cz oglna

I. Pojcie umowy handlowej

Uywajc sformuowania "umowy handlowe", odnosimy si tylko do czynnoci prawnej, nie obejmujc tym pojciem ani owiadcze wiedzy, ani czynnoci faktycznychUmowy handlowe (gospodarcze) tradycyjnie dzieli si na dwie grupy:

1) umowy dwustronnie handlowe (obrt profesjonalny) - takie umowy, w ktrych po dwch stronach czynnoci prawnej wystpuj osoby zajmujce si prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej2) umowy jednostronnie handlowe (obrt konsumencki) - to te, w ktrych tylko po jednej stronie umowy wystpuje przedsibiorca, a po drugiej -osoba, ktra w zakresie dokonanej czynnoci nie jest profesjonalist, za co do zasady jedynie konsumentem.

Umowy niehandlowe to takie, w ktrych w zakresie dokonanej czynnoci prawnej adna ze stron nie wystpuje w stosunku do siebie w charakterze przedsibiorcy, tj. podmiotu prowadzcego dziaalno gospodarcz. Osoba prowadzca dziaalno gospodarcz moe ze wzgldu na swj charakter zosta zaliczona do konsumentw lub przedsibiorcw, w zalenoci od charakteru dokonywanej czynnoci prawnej. Osoba fizyczna prowadzca dziaalno moe wszake zawiera umowy nie w ramach prowadzonej dziaalnoci ("obok") i wystpowa jako konsument.

Podzia umw ze wzgldu na stopie ich wykorzystania w stosunkach gospodarczych1) umowa sprzeday (majca powszechne zastosowanie, z wyczeniem sprzeday na raty), zlecenia, dzierawy, najmu, poyczki itp. - umowy te uzyskuj okrelony ksztat "gospodarczy" w zwizku ze specyfik stosunkw, w jakich wystpuj.

2) np. umowa darowizny - umowy, ktre co do zasady nie uzyskuj -ze wzgldu na swoj specyfik -ksztatu gospodarczego.

II. Podzia umw

Umowy moemy podzieli na:

1) jednostronnie zobowizujce (jedna strona jest tylko dunikiem, a druga tylko wierzycielem) i dwustronnie zobowizujce (kada ze stron jest jednoczenie dunikiem i wierzycielem);

2) odpatne (gdy obie strony uzyskuj korzy majtkow) i nieodpatne (gdy tylko jedna ze stron uzyskuje korzy majtkow);

3) konsensualne (dochodz do skutku przez samo owiadczenie woli stron) i realne (dochodz do skutku dopiero po wydaniu rzeczy przedmiotu wiadczenia);

4) wzajemne (kada ze stron jest zobowizana do wiadczenia wobec drugiej strony, przy czym wiadczenie jednej jest uznawane za odpowiednie wiadczenie drugiej strony -art. 487 2 KC).

W wikszoci umw handlowych s to umowy o charakterze umw dwustronnie zobowizujcym, odpatnym, konsensualnym, wzajemnym.Stosujc inne kryteria, moemy podzieli umowy na:

1) nazwane - umowy, ktre s normatywnie stypizowane w Kodeksie cywilnym lub przepisach szczeglnycha) sensu stricto - naley odnosi do okrelenia ich essentialia negotii w Kodeksie cywilnymb) sensu largo - maj uksztatowane essentialia negotii w przepisach szczeglnych (np. umowa o zarzdzanie przedsibiorstwem pastwowym w ustawie o przedsibiorstwach pastwowych).2) nienazwane - to te, ktre nie s stypizowane normatywnie, tj. gdy ich tre nie jest przewidziana w adnych przepisach, co pozwolioby na ustawowe okrelenie ich essentialia negotii. O ich treci decyduj strony umowy na podstawie art. 3531 KC (zasada swobody umw). Do umw nienazwanych maj zastosowanie przepisy oglne prawa cywilnego, dotyczce czynnoci prawnych i umw oraz per analogiam przepisy regulujce najbliej usytuowany typ normatywny umowy Cech zmian gospodarczych jest wystpowanie coraz wikszej liczby umw nienazwanych (np. factoring, forfaiting, franchising, sponsoring). Jak wskazuje brzmienie nazw tych umw, s to najczciej umowy, ktre zostay transplantowane z innych krajw, Stanw Zjednoczonych w szczeglnoci. Mog mie rwnie miejsce zmiany polegajce na "przeksztaceniu" umw nienazwanych w nazwane poprzez regulacj w odpowiednim akcie prawnym. Tak zdarzyo si w przypadku umowy leasingu i timesharingu (umowa dotyczca prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie kadego roku).

Podziau umw gospodarczych mona rwnie dokona na podstawie innych kryteriw: umowy krtkoterminowe (wspdziaanie krtsze ni l rok) i dugoterminowe (kryterium czasu, na jaki zostay zawarte), ramowe i wykonawcze, adhezyjne (przez przystpienie do treci ustalonej jednostronnie przez stron umowy), zawarte w trybie przetargu, oferty, negocjacji, aukcji.

III. Cechy umw handlowych

Do najwaniejszych szczeglnych nienormatywnych cech umw handlowych w literaturze zaliczono:

1) przewag umw dugoterminowych,

2) standaryzacj i szablonowo umw,

3) zoono stosunkw umownych.

W polskich warunkach, wobec czsto zmieniajcego si otoczenia ekonomicznego, strony rzadko decyduj si na zawieranie umw duszych ze wzgldu na zmieniajce si warunki. Czsto wybieraj umowy krtsze i nie korzystaj z moliwoci jakie daje klauzula rebus sic stantibus. Rwnie z tych wzgldw, ale take ze wzgldu na czste zmiany podmiotowe (przeksztacenia, podziay, czenia), z reguy szablonowo umw jest ograniczona poprzez dugotrwae ustalanie kadorazowo treci umowy.

Z kolei do najwaniejszych cech normatywnych umw handlowych naley zaliczy:

1) przyjcie zasady oferty odwoalnej (art. 662 KC);

2) dopuszczalno modyfikujcego przyjcia oferty (art. 681 KC);

3) dopuszczalno ustalenia ostatecznej treci umowy zawartej ustnie za pomoc tzw. pisma potwierdzajcego (art. 771 KC);

4) wyczenie stosowania formy ad probationem (art. 74 3 KC);

5) szczeglne zasady przy zoeniu oferty w postaci elektronicznej (art. 661 2-4 KC);

6) przyjcie szczeglnego miernika naleytej starannoci dla prowadzcych dziaalno gospodarcz (art. 355 2 KC);

7) wyczenie zasady sdowej waloryzacji w odniesieniu do stron prowadzcych przedsibiorstwo (art. 3581 4 KC);

8) moliwo zawarcia umowy w wyniku zastosowania rnych wzorcw (art. 3854 KC);

9) przyjcie zasady, e umowa jest zawarta rwnie poprzez milczenie osoby prowadzcej dziaalno gospodarcz, gdy strony pozostaj w staych stosunkach gospodarczych (art. 682 KC);

Ad l). art. 662 KC:

1. W stosunkach midzy przedsibiorcami oferta moe by odwoana przed zawarciem umowy, jeeli owiadczenie o odwoaniu zostao zoone drugiej stronie przed wysaniem przez ni owiadczenia o przyjciu oferty.

2. Jednake oferty nie mona odwoa, jeeli wynika to z jej treci lub okrelono w niej termin przyjcia.Ad. 2). art. 681 KC:

1. W stosunkach midzy przedsibiorcami odpowied na ofert z zastrzeeniem zmian lub uzupenie niezmieniajcych istotnie treci oferty poczytuje si za jej przyjcie. W takim wypadku strony wie umowa o treci okrelonej w ofercie, z uwzgldnieniem zastrzee zawartych w odpowiedzi na ni.Chodzi o takie zastrzeenia, ktre nie zmieniaj w sposb istotny treci oferty. Do nieistotnych modyfikacji oferty mona zaliczy:

1) uycie innych sw czy zwrotw bliskoznacznych

2) powtrzenie treci propozycji oferenta przez uycie treci rwnoznacznych z terminami uytymi w ofercie

3) dodanie do oferty elementw podmiotowo istotnych, ktre s oczywiste z punktu widzenia obu stron kontraktu

Zasada modyfikujcego przyjcia oferty nie obowizuje gdy:

1) w treci oferty wskazano, e moe by ona przyjta jedynie bez zastrzee

2) oferent niezwocznie sprzeciwi si wczeniu zastrzee do umowy

3) druga strona w odpowiedzi uzalenia jej przyjcie od zgody oferenta na wczenie zastrzee do umowy, a zgody tej niezwocznie nie otrzymaa

Ad. 3) art. 771 KC

W wypadku gdy umow zawart pomidzy przedsibiorcami bez zachowania formy pisemnej jedna strona niezwocznie potwierdzi w pimie skierowanym do drugiej strony, a pismo to zawiera zmiany lub uzupenienia umowy, niezmieniajce istotnie jej treci, strony wie umowa o treci okrelonej w pimie potwierdzajcym, chyba e druga strona niezwocznie si temu sprzeciwia na pimie.Chodzi tu tylko o umowy zawierane ustnie. Regulacja tego art. czy si z rezygnacj ze stosowania w stosunkach midzy przedsibiorcami przepisw o formie pisemnej zastrzeonej do celw dowodowych.

Ad. 4) art. 74 3 KC

Przepisw o formie pisemnej przewidzianej dla celw dowodowych nie stosuje si do czynnoci prawnych w stosunkach midzy przedsibiorcami.

Zasada ta obowizuje bez wyjtkw. Mimo niezachowania formy pisemnej dla celw dowodowych dowd ze wiadkw lub dowd z przesuchania stron jest dopuszczalny, jeeli:

1) obie strony wyraa na to zgod

2) da tego konsument w sporze z przedsibiorc

3) fakt dokonania czynnoci prawnej bdzie uprawdopodobniony za pomoc pisma

Ad. 5) art. 661 KC:

2. Przedsibiorca skadajcy ofert w postaci elektronicznej jest obowizany przed zawarciem umowy poinformowa drug stron w sposb jednoznaczny i zrozumiay o:

1) czynnociach technicznych skadajcych si na procedur zawarcia umowy;

2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drug stron otrzymania oferty;

3) zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostpniania przez przedsibiorc drugiej stronie treci zawieranej umowy;

4) metodach i rodkach technicznych sucych wykrywaniu i korygowaniu bdw we wprowadzanych danych, ktre jest obowizany udostpni drugiej stronie;

5) jzykach, w ktrych umowa moe by zawarta;

6) kodeksach etycznych, ktre stosuje, oraz o ich dostpnoci w postaci elektronicznej.

3. Przepis 2 stosuje si odpowiednio, jeeli przedsibiorca zaprasza drug stron do rozpoczcia negocjacji, skadania ofert albo do zawarcia umowy w inny sposb.

4. Przepisy 1-3 nie maj zastosowania do zawierania umw za pomoc poczty elektronicznej albo podobnych rodkw indywidualnego porozumiewania si na odlego. Nie stosuje si ich take w stosunkach midzy przedsibiorcami, jeeli strony tak postanowiy.Jeeli oferta jest skadana w postaci elektronicznej w razie wtpliwoci umow poczytuje si za zawart w miejscu zamieszkania albo w siedzibie skadajcego ofert w chwili zawarcia umowy.Jeeli jedna ze stron posuguje si wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostpni go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposb, aby moga ona wzorzec ten przechowywa i odtwarza w zwykym toku czynnoci.Ad. 6) art. 355 KC

1. Dunik obowizany jest do starannoci oglnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (naleyta staranno).

2. Naleyt staranno dunika w zakresie prowadzonej przez niego dziaalnoci gospodarczej okrela si przy uwzgldnieniu zawodowego charakteru tej dziaalnoci.

Art. 355 l operuje obiektywnym wzorcem wymaganej starannoci i odnosi si nie do indywidualnych cech podmiotowych, ale pozostaje w relacji do obiektywnego miernika starannoci, przyjmowanego w danej sferze stosunkw Staranno oglnie wymagana zasadniczo oznacza staranno przecitn. Jednake szczeglne kryterium starannoci zawodowej przyjto w zakresie prowadzonej przez dunika dziaalnoci gospodarczej. W konsekwencji powoduje to zaostrzenie odpowiedzialnoci wobec podwyszonego "progu" oceny zachowania dunika. Podstaw przyjcia takiego rozwizania jest zaoenie, e dziaalno gospodarcza prowadzona zawodowo przez profesjonalistw, wymaga wyszego stopnia starannoci ni w odniesieniu do osb nie trudnicych si prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej. Miernik podwyszonej, zawodowej starannoci odnosi naley do dunika bez wzgldu na to, czy jest to obrt dwustronnie czy jednostronnie profesjonalny (konsumencki). Za profesjonalny moe by uznany podmiot nie podlegajcy zgoszeniu do KRS, np. osoba fizyczna prowadzca osobicie dziaalno gospodarcz, ktrej zarobek stanowi dodatkowe rdo przychodw, a nawet podmiot naruszajcy obowizek zgoszenia dziaalnoci do KRS.

Podwyszony miernik starannoci wystpuje w KSH, m.in. w art. 293 2, art. 483 2 KSH. Mianowicie, wykonywanie obowizkw przez czonkw organw spki oraz likwidatorw powinno odbywa si wanie "z zachowaniem starannoci wynikajcej z zawodowego charakteru ich dziaalnoci". Nie chodzi o czynnoci sprzeczne z prawem lub postanowieniami umowy spki, ale te, ktre naruszaj warunek starannoci.

Kryterium starannoci wynikajcej z zawodowego charakteru dziaalnoci zostao oparte na dwch elementach: "starannoci" i zawodowym charakterze. Chodzi o tak staranno, ktra oparta jest na najlepszych zawodowych cechach osb dziaajcych w imieniu lub za spk. Kryterium to jest waciwie odwzorowane w art. 355 2 KC jako analogiczny warunek starannoci w stosunkach gospodarczych przy zarobkowym wykonywaniu dziaalnoci gospodarczej Ad 7). art. 3581 KC 1. Jeeli przedmiotem zobowizania od chwili jego powstania jest suma pienina, spenienie wiadczenia nastpuje przez zapat sumy nominalnej, chyba e przepisy szczeglne stanowi inaczej.

2. Strony mog zastrzec w umowie, e wysoko wiadczenia pieninego zostanie ustalona wedug innego ni pienidz miernika wartoci.

3. W razie istotnej zmiany siy nabywczej pienidza po powstaniu zobowizania, sd moe po rozwaeniu interesw stron, zgodnie z zasadami wspycia spoecznego, zmieni wysoko lub sposb spenienia wiadczenia pieninego, chociaby byy ustalone w orzeczeniu lub umowie.

4. Z daniem zmiany wysokoci lub sposobu spenienia wiadczenia pieninego nie moe wystpi strona prowadzca przedsibiorstwo, jeeli wiadczenie pozostaje w zwizku z prowadzeniem tego przedsibiorstwa. Jeeli przedmiotem zobowizania od chwili jego powstania jest suma pienina, spenienie wiadczenia nastpuje przez zapat sumy nominalnej, chyba e przepisy szczeglne stanowi inaczej. Strony mog jednak zastrzec w umowie -liczc si ze zmian inflacyjn (lub deflacyjn), e wysoko wiadczenia pieninego zostanie ustalona wedug innego ni pienidz nonika wartoci. W myl art. 3851 3 KC, dopuszczalna jest sdowa waloryzacja wiadcze pieninych. Wanym warunkiem jest, aby zmiana siy nabywczej pienidza bya istotna (a nie niewielka, np. kilkuprocentowa). Z daniem waloryzacji sdowej nie moe wystpi strona prowadzca przedsibiorstwo, jeeli wiadczenie pozostaje w zwizku z prowadzeniem tego przedsibiorstwa. Strona taka nie moe wystpi ani z daniem zmiany wysokoci, ani sposobu spenienia wiadczenia pieninego. Wyczenie tzw. maej klauzuli rebus sic stantibus (w odrnieniu od duej, okrelonej w art. 3571 KC) spotkao si z krytyk. Wyczona bowiem zostaa dopuszczalno waloryzacji sdowej w sytuacji braku szerokiej praktyki posugiwania si przez strony umownymi klauzulami waloryzacji, co powoduje, e przedsibiorcy nie bd mogli w praktyce korzysta z waloryzacji, poprzez decyzje sdu. Waloryzacja umowna (art. 3581 2 KC), poprzez zawieranie stosownych klauzul w umowie (umowna klauzula waloryzacyjna), jest dopuszczalna dla przedsibiorcw.Ad 8). W razie posugiwania si przez przedsibiorcw rnymi wzorcami umw dochodzi midzy nimi do zawarcia umowy, ktra nie obejmuje tych postanowie wzorcw, ktre s ze sob sprzeczne (tzw. wojna wzorcw). W takim przypadku w miejsce sprzecznych ze sob postanowie wzorcw wchodz regulacje wynikajce z przepisw prawa.

Do zawarcia umowy nie dochodzi, jeeli po otrzymaniu oferty strona zawiadomi niezwocznie, e nie chce zawrze umowy na tych warunkach.

Ad 9). art. 682 KC

Jeeli przedsibiorca otrzyma od osoby, z ktr pozostaje w staych stosunkach gospodarczych, ofert zawarcia umowy w ramach swej dziaalnoci, brak niezwocznej odpowiedzi poczytuje si za przyjcie oferty.Generalnie w polskim prawie cywilnym obowizuje zasada, e milczenie nie moe by uznane za akceptacj zoonej oferty, nie jest traktowane jako owiadczenie woli (naley to odnosi do milczcego przyjcia oferty, zwizanego z wykonaniem umowy- art. 69 KC).

Art. 682 KC przewiduje istotny wyjtek od tej zasady. Musz zosta zrealizowane trzy warunki:

1) ofert otrzymaa osoba prowadzca dziaalno gospodarcz,

2) oferta dotyczy zawarcia umowy w ramach dziaalnoci (w zakresie prowadzenia dziaalnoci gospodarczej),

3) oferta pochodzi od osoby, z ktr oblat pozostaje w staych stosunkach.

Zastosowanie art. 682 KC naley odnosi tylko do specyficznych sytuacji: tych wszystkich przypadkw, w ktrych strony stale ze sob wsppracuj w ramach prowadzonej dziaalnoci gospodarczej i mog liczy na odformalizowanie procesu zawierania umw. Brak niezwocznej odpowiedzi poczytuje si za przyjcie oferty.

Wprowadzono 2 nowe zasady:

1) prowadzenie negocjacji zgodnie z dobrymi obyczajami art. 72 2 KC - Strona, ktra rozpocza lub prowadzia negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajw, w szczeglnoci bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowizana do naprawienia szkody, jak druga strona poniosa przez to, e liczya na zawarcie umowy reguluje take odpowiedzialno za naruszenie zasad;

2) ochrona poufnoci informacji ujawnionych w toku negocjacji art. 721 1 KC - Jeeli w toku negocjacji strona udostpnia informacje z zastrzeeniem poufnoci, druga strona jest obowizana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla wasnych celw, chyba e strony uzgodniy inaczej.IV. Zasada wolnoci umw

art. 3531 KC

Strony zawierajce umow mog uoy stosunek prawny wedug swego uznania, byleby jego tre lub cel nie sprzeciwiay si waciwoci (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom wspycia spoecznego. Zasada powysza nie jest charakterystyczna tylko dla obrotu gospodarczego, ale dotyczy rwnie obrotu powszechnego i w zwizku z tym ma wymiar caociowy.Powszechnie przyjmuje si, e zasada swobody umw wyraa si ex definitione w swobodzie co do ksztatowania treci stosunku umownego, ale rwnie polega na swobodzie:

1) decyzji co do zawarcia samej umowy (podjcia decyzji),

2) wyboru kontrahenta (osoby),

3) wyboru formy kontraktu,

Swoboda ukadania treci stosunku umownego daje moliwo ksztatowania treci umowy w ramach przyjtych normatywnych typw umw (nazwanych), a ponadto pozwala na takie ksztatowanie stosunkw umownych, ktre nie s stypizowane normatywnie (umowy nienazwane). Przepis ten daje rwnie moliwo czenia elementw rnych umw nazwanych, co w konsekwencji prowadzi do tworzenia nowych typw umw nienazwanych.

Swoboda decyzji co do zawarcia umowy neguje obowizujce w poprzednim systemie umowy obowizkowe. Umowy te wynikay z decyzji administracyjnej i strona (strony) bya zobowizana zawrze umow, bdc ograniczon lub wyczon w swobodzie co do jej zawarcia.

Z zagadnieniem tym wie si swoboda wyboru kontrahenta. Strony maj pen swobod, wyznaczon najwyej celem umowy, z kim zawrze umow, a z kim nie. Pewne wtpliwoci budzi ostatni aspekt zasady swobody umw, przede wszystkim ze wzgldu na istotne ograniczenia swobodnego wyboru formy umowy. W kadym razie przepisy czsto narzucaj okrelon form zawarcia umowy, czc z tym skuteczno ad solemnitatem. W stosunkach midzy przedsibiorcami zrezygnowano z formy ad probationem, co wyranie potwierdza zasad swobody umw. Zasada swobody umw nie ma charakteru absolutnego i art. 3531 KC wprowadza ograniczenia polegajce na tym, e tre i cel umowy nie mog by sprzeczne z:

1) waciwoci (natur) stosunku,

2) ustaw,

3) zasadami wspycia spoecznego.

Cel umowy musi mie bezporedni zwizek z treci dokonywanej czynnoci. Sprzeczno celu lub treci z natur stosunku umownego naley postrzega jako nakaz respektowania podstawowych cech stosunku, ktre stanowi o jej istocie. SN: "Natura umowy i generowanego przez ni stosunku sprowadza si do tego, e wyraa ona i pozwala realizowa interes kadej ze stron, poniewa za interesy te bd przeciwstawne, istot umowy stanowi uzgodnienie woli stron". Dlatego te za sprzeczne z natur umowy jest pozostawienie w rku tylko jednej strony moliwoci dowolnej zmiany jej warunkw.

Sprzeczno z ustaw naley wiza z przepisami o charakterze ius cogens. Przepis ten powinien by interpretowany zawajco, nie jako kady przepis prawa (uchylenie art. XVI PWKC), ale odnoszcy si tylko do przepisw zawartych w ustawie lub wydanych na podstawie wyranego upowanienia ustawowego. Ograniczeniem takim jest okoliczno, e niektre rodzaje umw mog by zawierane tylko z udziaem przedsibiorcw jako jednej ze stron, a nawet 2 stron umowy.Sprzeczno z zasadami wspycia spoecznego wie si z obowizujcymi w stosunkach prawnych zasadami pacta sunt servanda, lojalnoci wobec kontrahenta, zaufania czy w kocu w stosunkach obrotu gospodarczego tzw. uczciwoci kupieckiej czy starannoci wynikajcej z zawodowego charakteru prowadzonej dziaalnoci.

Istotny wyjtek od zasady swobody umw wprowadza ustawa z 12.6.2003 r. o terminach zapaty w transakcjach handlowych. Ustawa okrela szczeglne uprawnienia wierzyciela i obowizki dunika w zwizku z terminami zapaty w transakcjach handlowych.Transakcj handlow w rozumieniu ustawy jest umowa, ktrej przedmiotem jest odpatne dostarczanie towaru lub odpatne wiadczenie usug, jeeli strony tej umowy zawieraj j w zwizku z wykonywan przez siebie dziaalnoci gospodarcz lub zawodow.Ustaw stosuje si do transakcji handlowych, ktrych wycznymi stronami s:

1) przedsibiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej2) podmioty prowadzce dziaalno, o ktrej mowa w art. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej;

3) podmioty, o ktrych mowa w art. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamwie publicznych

4) osoby wykonujce wolny zawd;

5) oddziay i przedstawicielstwa przedsibiorcw zagranicznych;

6) podmioty zagraniczne prowadzce na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsibiorstwa na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dziaalnoci gospodarczej w zakresie drobnej wytwrczoci przez zagraniczne osoby prawne i fizyczneJeeli strony w umowie przewidziay termin zapaty duszy ni 30 dni, wierzyciel moe da odsetek ustawowych za okres poczwszy od 31 dnia po spenieniu swojego wiadczenia niepieninego i dorczeniu dunikowi faktury lub rachunku - do dnia zapaty, ale nie duszy ni do dnia wymagalnoci wiadczenia pieninego. Jeeli termin zapaty nie zosta okrelony w umowie, wierzycielowi, bez wezwania, przysuguj odsetki ustawowe za okres poczwszy od 31 dnia po spenieniu wiadczenia niepieninego - do dnia zapaty, ale nie duszy ni do dnia wymagalnoci wiadczenia pieninego. Za dzie wymagalnoci wiadczenia pieninego uwaa si dzie okrelony w pisemnym wezwaniu dunika do zapaty, w szczeglnoci w dorczonej dunikowi fakturze lub rachunku.Jeeli dunik, w terminie okrelonym w umowie albo wezwaniu do zapaty, nie dokona zapaty na rzecz wierzyciela, ktry speni okrelone w umowie wiadczenie niepienine, wierzycielowi przysuguj, bez odrbnego wezwania, odsetki w wysokoci odsetek za zwok, okrelanej na podstawie art. 56 OrdPU, chyba e strony uzgodniy wysze odsetki, za okres od dnia wymagalnoci wiadczenia pieninego do dnia zapaty.O zapat odsetek, z tytuu opnienia w spenieniu wiadczenia, w imieniu i na rzecz wierzyciela moe wystpi, na jego wniosek, krajowa lub regionalna organizacja, ktrej celem statutowym jest ochrona interesw takich podmiotw.Kolejne wyjtki: 1) ustawa o kredycie konsumenckim z 20.7.2001 oraz ustawa o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o zmianie niektrych innych ustaw z 7.7.2005 Moc art. 1 ostatniej z powoanych ustaw wprowadzono do art. 359 KC postanowienia okrelajce max. wysoko odsetek wynikajcych z czynnoci prawnej. Powoany przepis okrela je na czterokrotno wysokoci stopy kredytu lombardowego NBP. Regulacja ta dot. wszelkich przypadkw obrotu cywilnoprawnego dokonywanego na terytorium RP

2) ustawa o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodkw publicznych z 27.8.2004

art. 63a

1. Osoby prowadzce obrt lekami lub wyrobami medycznymi oraz osoby wiadczce usugi farmaceutyczne nie mog da lub przyjmowa nieuzasadnionej korzyci majtkowej dla siebie lub osoby trzeciej, w zamian za wykonanie lub powstrzymanie si od wykonania obowizku subowego, jeeli jej uzyskanie jest uzalenione bezporednio lub porednio:

1) od poziomu obrotu lekami lub wyrobami medycznymi podlegajcymi refundacji ze rodkw publicznych;

2) od takich dziaa tych osb, ktre prowadz do zwikszenia poziomu sprzeday lekw lub wyrobw medycznych podlegajcych refundacji ze rodkw publicznych.

2. Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, felczer ubezpieczenia zdrowotnego oraz lekarz lub felczer niebdcy lekarzem albo felczerem ubezpieczenia zdrowotnego, ktrzy posiadaj uprawnienia do wykonywania zawodu oraz zawarli z oddziaem wojewdzkim Funduszu umow upowaniajc do wystawiania recept na leki podlegajce refundacji ze rodkw publicznych, nie mog da lub przyjmowa nieuzasadnionej korzyci majtkowej dla siebie lub osoby trzeciej, w zamian za wykonanie lub powstrzymanie si od wykonania obowizku subowego, ktre prowadz do zwikszenia poziomu sprzeday lekw lub wyrobw medycznych podlegajcych refundacji ze rodkw publicznych.

3. Osoby zaopatrujce wiadczeniodawc w leki i wyroby medyczne oraz wiadczeniodawcy nie mog da lub przyjmowa nieuzasadnionej korzyci majtkowej dla siebie lub osoby trzeciej, w zamian za wykonanie lub powstrzymanie si od wykonania obowizku subowego, jeeli jej uzyskanie jest uzalenione od zakupu leku lub wyrobu medycznego podlegajcego finansowaniu ze rodkw publicznych.

4. Zabrania si oferowania, obiecywania lub udzielania korzyci, o ktrych mowa w ust. 1-3.

art. 63c

1. Przedsibiorca zajmujcy si wytwarzaniem lub obrotem lekami lub wyrobami medycznymi podlegajcymi refundacji ze rodkw publicznych nie moe:

1) rnicowa cen tych lekw lub wyrobw medycznych w umowach z hurtowniami farmaceutycznymi, w tym take stosowa uciliwych lub niejednolitych warunkw tych umw;

2) uzalenia zawarcia umowy od przyjcia lub spenienia przez hurtowni farmaceutyczn innego wiadczenia, niemajcego rzeczowego ani zwyczajowego zwizku z przedmiotem umowy.

2. Czynnoci prawne sprzeczne z ust. 1 s w caoci lub w odpowiedniej czci niewane.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si do umw zawieranych pomidzy podmiotem realizujcym zaopatrzenie w zakresie rodkw pomocniczych i wyrobw medycznych bdcych przedmiotami ortopedycznymi dostawcom tych rodkw i wyrobw.

V. Zasada pacta sunt servandaZasada pacta sunt servanda wie si nie z faz zawierania umw, ale ich wykonywaniem. Umowy zawarte powinny by wykonywane i w normalnych stosunkach niewykonanie umowy stanowi istotne naruszenie nie tylko norm prawnych, ale rwnie moralnych. Zmiana umowy moe by dokonana tylko za zgod obu stron umowy.

Zasada pacta sunt servanda oznacza rwnie, e jeeli nastpi zmiana stosunkw w okresie midzy powstaniem zobowizania a jego wykonaniem, to w normalnych warunkach nie powinno to mie wpywu na wykonanie zobowizania.

Art. 144 PrZamPubl:1. Zakazuje si istotnych zmian postanowie zawartej umowy w stosunku do treci oferty, na podstawie ktrej dokonano wyboru wykonawcy, chyba e zamawiajcy przewidzia moliwo dokonania takiej zmiany w ogoszeniu o zamwieniu lub w specyfikacji istotnych warunkw zamwienia oraz okreli warunki takiej zmiany.

2. Zmiana umowy dokonana z naruszeniem ust. 1 podlega uniewanieniu.VI. Klauzula rebus sic stantibusart. 3571 KC

Jeeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunkw spenienie wiadczenia byoby poczone z nadmiernymi trudnociami albo grozioby jednej ze stron rac strat, czego strony nie przewidyway przy zawarciu umowy, sd moe po rozwaeniu interesw stron, zgodnie z zasadami wspycia spoecznego, oznaczy sposb wykonania zobowizania, wysoko wiadczenia lub nawet orzec o rozwizaniu umowy. Rozwizujc umow sd moe w miar potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierujc si zasadami okrelonymi w zdaniu poprzedzajcym. Klauzula rebus sic stantibus jest w rzeczywistoci urealnieniem zasady pacta sunt servanda i nadaje jej now tre Klauzula rebus sic stantibus chroni, w analogiczny sposb, zarwno interesy dunika, jak i wierzyciela. Wykorzystanie klauzuli z art. 3571 KC nie jest swobodne. Przede wszystkim moe mie zastosowanie tylko z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunkw, ktre powoduj, e spenienie wiadczenia byoby poczone z nadzwyczajnymi trudnociami albo grozioby jednej ze stron rac strat, czego strony nie przewidziay przy zawarciu umowy. Ponadto, gwarancj prawidowej realizacji klauzuli rebus sic stantibus jest to, e rozstrzyga o tym sd po rozwaeniu interesw stron, biorc pod uwag zasady wspycia spoecznego i majc rne moliwoci ingerencji w umow. Mona wic, znajc sposb wykonania zobowizania, okreli wysoko wiadczenia lub w ostatecznoci orzec o rozwizaniu umowy.

Nadzwyczajna zmiana stosunkw moe dotyczy zarwno obrotu gospodarczego, jak i przedsibiorcw. VII. Specyfika zawierania umw handlowych

1. Czynnoci przygotowawcze -pojcie

Czynnoci poprzedzajcych zawarcie umowy. Czynnoci te czsto w rzeczywistoci decyduj o przyszym ksztacie umowy i z punktu widzenia organizacyjnego czy te czynnoci zarzdzania, czasem s doniolejsze ni samo zawarcie umowy. Czynnoci takie przygotowuj dopiero zawarcie umowy. Cz z nich ma charakter normatywny, inne za tego charakteru s pozbawione. Do pierwszej grupy nale takie czynnoci, jak ogoszenia, reklamy, cenniki oraz inne informacje, ktre zostay skierowane do ogu. Jeeli mog by one uznane za ofert, stanowi pierwszy etap zawarcia umowy w tym trybie, jeli natomiast nie, to -zgodnie z art. 71 KC -w razie wtpliwoci oferty, naley uzna za zaproszenie do rozpoczcia rokowa. Nienormatywny charakter maj w szczeglnoci tzw. listy intencyjne. Z kolei do czynnoci przygotowawczych, ale wywoujcych okrelone skutki prawne, naley zawarcie umowy przedwstpnej. Kodeks cywilny przewiduje 4 tryby zawarcia umowy: ofert i jej przyjcie, negocjacje, aukcj i przetarg.

1.1. Listy intencyjne (a letter of intent/letters of intent)Podpisywanie listw oparte jest na art. 3531 KC. Listy intencyjne s formalnym zaproszeniem do zoenia oferty lub wszczcia rokowa, nawet gdy zawieraj sugestie co do zawarcia umowy w przyszoci.

Listy intencyjne mog wyraa tylko oglny zamiar zawarcia umowy w przyszoci bez konkretyzacji warunkw przyszej umowy. Deklaracje intencji mog wszake obejmowa podane cele, jakie naley osign, ale nawet, jeeli wskazuj na niektre treci przyszej umowy, powinny by traktowane najwyej jako zaproszenie do rozpoczcia rokowa (art. 71 KC).

Skutek zawarcia listu intencyjnego jest zdecydowanie sabszy ni zoenie oferty czy zawarcie umowy przedwstpnej. W kadym przypadku naley jednak bada -niezalenie od tytuu dokumentu, jaki jest podpisany -czy w owiadczeniu stron nie ma wszystkich postanowie umownych, od ktrych strony uzaleniy zawarcie umowy i ktre byy przedmiotem rokowa (art. 72 KC). Listy intencyjne nie wywouj zasadniczo skutkw w sferze cywilnoprawnej, nie prowadz do zacigania zobowiza. Jednake, jeeli w wyniku przedstawionych intencji strony podejmuj pewne zobowizania zwizane ze skadan ofert lub jej przyjciem czy w celu rozpoczcia rokowa, moe to uzasadni -mimo e umowa nie jest zawarta -odpowiedzialno stron.

Na podstawie listu intencyjnego nie mona dochodzi zawarcia umowy zasadniczej ani odszkodowania w zwizku z niedojciem do zawarcia umowy.

Dopuszczalne jest zawieranie tzw. otwartych porozumie przedkontraktowych, ktre miayby charakter wicego listu intencyjnego. Listy te mogyby zawiera wikszo uzgodnionych ju postanowie przyszego kontraktu, w ktrym strony zobowizayby si respektowa ich tre ostateczn i wic. Obecnie porozumienia takie, zgodnie z art. 72 2 KC, pozostaj niewice a do uzgodnienia wszystkich postanowie, ktre byy przedmiotem negocjacji.1.2. Ogoszenia, cenniki, reklamy, inne informacje

Art. 71 KC, majcy charakter normy interpretacyjnej, rozstrzyga o tym, e ogoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje skierowane do ogu lub do poszczeglnych osb, traktuje si w razie wtpliwoci nie jako ofert, ale zaproszenie do rokowa. Chodzi tu o wszelkie informacje, ktre -jeeli powstaj wtpliwoci co do ich charakteru -tworz domniemanie zaproszenia do podjcia rokowa.

Tre informacji pozwala okreli te elementy, ktre mog okaza si istotne do podjcia rokowa (przedmiot, jego opis, walory, ewentualn cen, miejsce czy sposb zawarcia umowy). Coraz czciej przygotowywane s specjalne programy informacyjne przygotowujce do zawarcia umowy sprzeday wysykowej. Z reguy w tego typu ogoszeniach w reklamach zawarte s wszelkie kompletne informacje, potrzebne do podjcia stosownej decyzji o zawarciu umowy. Umowa taka bdzie jednak dopiero wwczas zawarta, gdy kupujcy przele pienidze na wskazany rachunek i otrzyma towar. W przypadku audycji typowo reklamowej nie zawsze zawierane s pene informacje, np. na temat ceny, miejsca czy sposobu sprzeday. Czsto maj one tylko oglny informacyjny charakter. Zupenie inaczej naley traktowa wystawianie rzeczy na widok publiczny z oznaczeniem ceny sprzeday. Zgodnie z art. 543 KC, w takiej sytuacji mamy do czynienia z ofert, a nie zaproszeniem do negocjacjui. Miejscem wystawienia rzeczy na widok publiczny jest nie tylko witryna sklepu, ale rwnie wszelkie lokale, gdzie dokonuje si sprzeday. Wydaje si, e tak samo naley traktowa wystawienie rzeczy z podaniem ceny (np. na targach), z tym e wydanie towaru nastpi w pniejszym terminie.

1.3. Wzorce umowne

Wzorce umowne s przygotowane w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego, aby ujednolici tre przyszych umw indywidualnych. Mog mie one rozmait posta. Kodeks cywilny wymienia oglne warunki umw, wzory umw oraz regulaminy. Oglne warunki umw s to sformalizowane zbiory oglnych postanowie umownych, uporzdkowanych i usystematyzowanych wedug schematu przyjtego przez opracowujcego wzorzec.

Z kolei wzory umw (formularze, umowy typowe) s konstruowane jako propozycje okrelajce tre konkretnej umowy. Ich cech jest to, e w tych przypadkach, gdy nie s znane informacje dotyczce stron, dodatkowych obowizkw, ceny, przedmiotu wiadczenia, terminw wykonania itp., pozostawiane s puste miejsca dajce moliwo ich uzupenienia stronom.

Regulaminy zawieraj usystematyzowany zbir postanowie okrelajcych tre umowy, stanowic gotowy standard do wykorzystania przez strony.

Obecnie, zgodnie z art. 384 KC, ustalony przez jedn ze stron wzorzec umowny (oglne warunki umw, wzory umw, regulaminy) wie drug stron, jeeli zostanie jej dorczony przy zawarciu umowy (dorczenie). Gdy w stosunkach danego rodzaju posugiwanie si wzorcem umownym jest zwyczajowo przyjte, wie on drug stron, by moga si ona dowiedzie o jego treci (ogoszenie). Nie dotyczy to umw zawieranych z udziaem konsumentw, z wyjtkiem umw powszechnie zawieranych w drobnych, biecych sprawach ycia codziennego. Za konsumenta uwaa si osob, ktra zawiera umow z przedsibiorc w celu bezporednio nie zwizanym z dziaalnoci gospodarcz lub zawodow (art. 221 KC). Ponadto druga strona jest zwizana treci wzorca umownego, gdy wzorzec zosta wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze cigym. Druga strona moe wypowiedzie jednak tak zawart umow w najbliszym terminie wypowiedzenia (art. 3841 KC). Jeeli jedna ze stron posuguje si wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostpni go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposb, aby moga ona wzorzec ten przechowywa i odtwarza w zwykym toku czynnoci.Jeeli strony w umowie indywidualnie ustaliy konkretne postanowienia, to maj one pierwszestwo w stosunku do postanowie zawartych we wzorcu umownym (art. 385 l KC). W razie sprzecznoci treci umowy z wzorcem strony s zwizane umow. Zasady tej nie stosuje si w postpowaniach w sprawach o uznanie postanowie wzorca umowy za niedozwolone. W stosunkach midzy przedsibiorcami, ktrzy stosuj rne wzorce, nie stosuje si postanowie wzorcw ze sob sprzecznych (tzw. wojna formularzy). Umowa nie jest zawarta, gdy po otrzymaniu oferty strona niezwocznie zawiadomi, e nie zamierza zawiera umowy przy sprzecznoci wzorcw umownych (art. 3854 2 KC).

Wzorzec umowny powinien by sformuowany jednoznacznie i w sposb zrozumiay. Postanowienia niejednoznaczne tumaczy si na korzy konsumenta. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie wi go, jeeli ksztatuj jego prawa i obowizki w sposb sprzeczny z dobrymi obyczajami, raco naruszajc jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne klauzule abuzywne). Nie dotyczy to postanowie okrelajcych gwne wiadczenia stron, a w tym cen lub wynagrodzenie, jeeli zostay sformuowane w sposb jednoznaczny. Jeeli postanowienia umowy, zgodnie ze zdaniem poprzednim, nie wi konsumenta, strony s zwizane umow w pozostaym zakresie.

Nieuzgodnione indywidualnie s te postanowienia umowy, na ktrych tre konsument nie ma rzeczywistego wpywu. W szczeglnoci odnosi si do postanowie umowy przejtych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Ciar dowodu, e postanowienie zostao uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto si na to powouje (art. 3851 KC). Ocena zgodnoci postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje si wedug stanu z chwili zawarcia umowy. Bierze si przy tym pod uwag jej tre, okolicznoci zawarcia oraz uwzgldnia umowy pozostajce w zwizku z umow obejmujc postanowienia bdce przedmiotem oceny (art. 3852 KCArt. 3853 KC wskazuje, e niedozwolonymi postanowieniami umownymi s te, ktre w szczeglnoci:1) wyczaj lub ograniczaj odpowiedzialno wzgldem konsumenta za szkody na osobie,2) wyczaj lub istotnie ograniczaj odpowiedzialno wzgldem konsumenta za niewykonanie lub nienaleyte wykonanie zobowizania,3) wyczaj lub istotnie ograniczaj potrcenie wierzytelnoci konsumenta z wierzytelnoci drugiej strony,4) przewiduj postanowienia, z ktrymi konsument nie mia moliwoci zapozna si przed zawarciem umowy,5) zezwalaj kontrahentowi konsumenta na przeniesienie praw i przekazanie obowizkw wynikajcych z umowy bez zgody konsumenta,6) uzaleniaj zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsumenta zawierania w przyszoci dalszych umw podobnego rodzaju,7) uzaleniaj zawarcie, tre lub wykonanie umowy od zawarcia innej umowy, nie majcej bezporedniego zwizku z umow zawierajc oceniane postanowienie,8) uzaleniaj spenienie wiadczenia od okolicznoci zalenych tylko od woli kontrahenta konsumenta,9) przyznaj kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wicej interpretacji umowy,10) uprawniaj kontrahenta konsumenta do jednostronnej zmiany umowy bez wanej przyczyny wskazanej w tej umowie,11) przyznaj tylko kontrahentowi konsumenta uprawnienie do stwierdzania zgodnoci wiadczenia z umow,12) wyczaj obowizek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapaty za wiadczenie nie spenione w caoci lub czci, jeeli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy lub jej wykonania,13) przewiduj utrat prawa dania zwrotu wiadczenia konsumenta spenionego wczeniej ni wiadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadaj, rozwizuj lub odstpuj od umowy,14) pozbawiaj wycznie konsumenta uprawnienia do rozwizania umowy, odstpienia od niej lub jej wypowiedzenia,15) zastrzegaj dla kontrahenta konsumenta uprawnienie wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieoznaczony, bez wskazania wanych przyczyn i stosownego terminu wypowiedzenia,16) nakadaj wycznie na konsumenta obowizek zapaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy,17) nakadaj na konsumenta, ktry nie wykona zobowizania lub odstpi od umowy, obowizek zapaty raco wygrowanej kary umownej lub odstpnego,18) stanowi, e umowa zawarta na czas oznaczony ulega przedueniu, o ile konsument, dla ktrego zastrzeono raco krtki termin, nie zoy przeciwnego owiadczenia,19) przewiduj wycznie dla kontrahenta konsumenta jednostronne uprawnienie do zmiany, bez wanych przyczyn, istotnych cech wiadczenia,20) przewiduj uprawnienie kontrahenta konsumenta do okrelenia lub podwyszenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstpienia od umowy,21) uzaleniaj odpowiedzialno kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiza przez osoby, za porednictwem ktrych kontrahent konsumenta zawiera umow lub przy ktrych pomocy wykonuje swoje zobowizanie, albo uzaleniaj t odpowiedzialno od spenienia przez konsumenta nadmiernie uciliwych formalnoci,22) przewiduj obowizek wykonania zobowizania przez konsumenta mimo niewykonania lub nienaleytego wykonania zobowizania przez jego kontrahenta,23) wyczaj jurysdykcj sdw polskich lub poddaj spraw pod rozstrzygnicie sdu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a take narzucaj rozpoznanie sprawy przez sd, ktry wedle ustawy nie jest miejscowo waciwy.

O uznaniu postanowie wzorcw umownych za niedozwolone rozstrzyga Sd Ochrony Konkurencji i Konsumentw Sd Okrgowy w Warszawie, XVII Wydzia Gospodarczy.Tryb postpowania w tych sprawach reguluj przepisy art. 47936- 47945 (rozdz. "Postpowanie w sprawach o uznanie postanowie wzorca umowy za niedozwolony"). Powdztwo o uznanie postanowie wzorca umownego za niedozwolone moe wytoczy kady, kto wedug oferty pozwanego mgby zawrze z nim umow zawierajc postanowienie, ktrego uznania za niedozwolone da si pozwem. Powdztwo wytoczy moe rwnie organizacja spoeczna, ktra statutowo zajmuje si ochron konsumentw, jak te powiatowy (miejski) rzecznik konsumentw oraz Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw. W razie uwzgldnienia powdztwa sd w sentencji wyroku przytacza tre postanowie wzorca uznanych za niedozwolone i zakazuje ich stosowania. Sd zarzdza rwnie publikacj prawomocnego wyroku w Monitorze Sdowym i Gospodarczym. Odpis prawomocnego wyroku sd przesya te do UOKiK. Prezes UOKiK zarzdza wpisanie postanowie wzorca uznanych za niedozwolone do rejestru. Rejestr ma charakter jawny. Wyrok prawomocny wydany w sprawie ma skutek wobec osb trzecich od chwili wpisania uznanego za niedozwolony wzorca umowy do rejestru.1.4. Inne czynnoci przygotowawcze

Pozostae czynnoci przygotowawcze mog nie mie charakteru opisanego wczeniej, ale mog by czynnociami organizacyjnymi, mogcymi przybra rwnie formy dokumentacyjne. Do takich czynnoci mona zaliczy projekt oferty (ale nie ofert), projekt umowy (ale nie umow), proponujce podjcie czynnoci zmierzajcych do zawarcia umowy, ale bdce w istocie materiaem informacyjnym

2. Zawarcie umowy w wykonaniu umowy przedwstpnej

art. 389KC 1. Umowa, przez ktr jedna ze stron lub obie zobowizuj si do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstpna), powinna okrela istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. 2. Jeeli termin, w cigu ktrego ma by zawarta umowa przyrzeczona, nie zosta oznaczony, powinna ona by zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stron uprawnion do dania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeeli obie strony s uprawnione do dania zawarcia umowy przyrzeczonej i kada z nich wyznaczya inny termin, strony wie termin wyznaczony przez stron, ktra wczeniej zoya stosowne owiadczenie. Jeeli w cigu roku od dnia zawarcia umowy przedwstpnej nie zosta wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie mona da jej zawarcia.

Specyficznym typem czynnoci, ktry nie mieci si stricte w kategoriach czynnoci przygotowujcych do zawarcia umowy ani nie jest trybem zawarcia umowy, jest zawarcie umowy przedwstpnej. Umowa przedwstpna (pactum de contrahendo) moe by umow jednostronnie zobowizujc lub dwustronnie zobowizujc do zawarcia w przyszoci umowy zasadniczej. Umowa przedwstpna jest ju umow. Nie ma tylko wymiaru technicznego czy tylko przygotowujcego, ale zapewnia dojcie do skutku umowy zasadniczej. Chodzi tu wic o takie sytuacje, w ktrych do zawarcia umowy potrzebne jest zrealizowanie dwch etapw. Pierwszy etap, z ktrym wi si okrelone skutki, moe by niezbdny ze wzgldu na rne interesy stron, ktre nie mog (jedna lub obie) w danym momencie zawrze umowy zasadniczej. Powody takich rozwiza mog by rozmaite, cho w dziaalnoci gospodarczej na plan pierwszy wysuwa si np. brak koncesji, zezwolenia itp. Drugim etapem jest zawarcie umowy zasadniczej.

Wano umowy przedwstpnej zaley od okrelenia treci istotnych postanowie umowy zasadniczej. Nie powinno jednak budzi wtpliwoci, e umowa zasadnicza nie musi mie identycznej treci, jak umowa przedwstpna. Wydaje si, e moliwe jest odmienne uksztatowanie treci ni w umowie przedwstpnej poprzez rozszerzenie jej treci. Dla wanoci umowy przedwstpnej nie jest wymagana adna forma szczeglna, nawet gdyby taka forma bya zastrzeona dla wanoci umowy przyrzeczonej.

Jednake zachowanie odpowiedniej formy ma wpyw na skutki prawne umowy przedwstpnej. Jeeli umowa przedwstpna czyni zado wymaganiom, od ktrych zaley wano umowy przyrzeczonej, w szczeglnoci wymaganiom co do formy, strona uprawniona moe dochodzi zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeeli strona zobowizana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla si od jej zawarcia, druga strona moe da naprawienia szkody, ktr poniosa przez to, e liczya na zawarcie umowy przyrzeczonej. Strony mog w umowie przedwstpnej odmiennie okreli zakres odszkodowania Roszczenia powysze przedawniaj si z upywem roku od dnia, w ktrym umowa przyrzeczona miaa by zawarta. Jeeli sd oddali danie zawarcia umowy przyrzeczonej, roszczenia z umowy przedwstpnej przedawniaj si z upywem roku od dnia, w ktrym orzeczenie stao si prawomocne.3. Sposoby zawierania umw

Sposoby zawierania umw: 1) ofertowy, 2) negocjacyjny,

3) w drodze aukcji,

4) w drodze przetargu

5) ofertowo-negocjacyjne,

6) negocjacyjno-ofertowe,

7) aukcyjno-przetargowe

Ad. 1 ) Zawarcie umowy w trybie oferty i jej przyjcia uregulowane jest w art. 66-69 KC. Zawarcie umowy moe wystpi w ten sposb, e jeden kontrahent (oferent) zoy ofert, a drugi (oblat) j przyjmie. Przez ofert naley rozumie owiadczenie woli zawarcia umowy, okrelajce jej istotne postanowienia (art. 66 l KC). Mona j skierowa do oznaczonego bd nieoznaczonego krgu podmiotw. Oferent moe oznaczy termin, w cigu ktrego bdzie oczekiwa odpowiedzi na ofert. Wwczas jest nim zwizany a od upywu oznaczonego terminu. Oblat moe w caoci przyj ofert, przez co doprowadzi do zawarcia umowy, moe j w caoci odrzuci lub w stosunkach midzy przedsibiorcami przyj j z modyfikacjami. Z przyjciem oferty w postaci elektronicznej wie si to i wie ona skadajcego , jeli druga strona niezwocznie potwierdzi jej otrzymanie.Wyznaczenie terminu moe by ustalone przez oferenta. Jeeli jednak termin nie zosta wyznaczony, oferta zoona w obecnoci drugiej strony albo za pomoc rodka bezporedniego porozumiewania si na odlego przestaje wiza, jeeli nie zostanie przyjta niezwoczne. Zoona w inny sposb przestaje wiza z upywem czasu, w ktrym skadajcy ofert mg w zwykym toku czynnoci otrzyma odpowied wysana bez uzasadnionego opnienia. Jeeli owiadczenie o przyjciu oferty nadeszo z opnieniem, lecz z jego treci lub okolicznoci wynika, e zostao wysane w czasie waciwym, umowa dochodzi do skutku, chyba ze skadajcy ofert zawiadomi niezwoczne druga stron , i wskutek opnienia odpowiedzi poczytuje si umow za niezawart.

Jeeli wedug przyjtych w danych stosunkach zwyczajw lub wedug treci oferty dojcie do skadajcego ofert owiadczenia drugiej strony o jej przyjciu nie jest potrzebne (w szczeglnoci skadajcy ofert da niezwocznego wykonania umowy), dochodzi ona do skutku bez przyjcia, ale poprzez przystpienie do jej wykonania. W przeciwnym razie oferta przestaje wiza. Jest to uproszczony tryb zawarcia umowy poprzez przystpienie do wykonania (bez uzasadnionej zwoki)

Jeeli wystpi wtpliwoci, umow poczytuje si za zawart w chwili otrzymania przez skadajcego ofert owiadczenia o jej przyjciu, a jeeli dojcie do skadajcego ofert owiadczenia o jej przyjciu nie jest potrzebne -w chwili przystpienia przez drug stron do wykonania umowy. Miejscem zawarcia umowy -w razie wtpliwoci -jest miejsce otrzymania przez skadajcego ofert owiadczenia o jej przyjciu. Jeeli dojcie do skadajcego ofert owiadczenia o jej przyjciu nie jest potrzebne, miejscem tym jest miejsce zamieszkania skadajcego ofert w chwili zawarcia umowy.

Ad. 2) Drugim sposobem zawarcia umowy s negocjacje (rokowania). Polegaj one na dyskusji midzy potencjalnymi przyszymi partnerami, ktra zmierza do tego, aby zawrze umow. Zasadniczo chodzi moe o kolejne ustalanie postaci przyszej umowy, aby w kocu ustali list tych postanowie, ktre maj by przedmiotem rokowa. Zawarcie umowy nastpuje w momencie, gdy strony zo zgodne owiadczenia woli, obejmujce istotne postanowienia, a przede wszystkim co do tych postanowie, ktre byy przedmiotem rokowa. Ostatecznie ma to form sporzdzonego dokumentu, ktry podpisuj obie strony.

Ad. 3 i 4 ) Aukcja i przetarg zostay uregulowane w art. 701-705. Umowa moe by zawarta w drodze aukcji albo przetargu. Aukcja i przetarg maj elementy wsplne:

1) dopuszczalno okrelenia innego sposobu udostpnienia warunkw aukcji albo przetargu ni zamieszczenie ich w ogoszeniu;2) dopuszczalno zmiany albo odwoania ogoszenia, a take warunkw aukcji albo przetargu tylko, gdy wynika to z ich treci;

3) obowizek organizatora postpowania zgodnie z postanowieniami ogoszenia aukcji albo przetargu i ich warunkw od chwili udostpnienia warunkw, a oferenta od chwili zoenia oferty zgodnie z ogoszeniem aukcji albo przetargu.

Typy aukcji i przetargw:

1) rodzaj organizatora:

a) publiczne podmiotem organizujcym jest Skarb Pastwa lub jednostka samorzdu terytorialnego

b) prywatne organizatorem jest inny podmiot ni wymieniony wyej

2) procedura:

a) obligatoryjne konieczno przeprowadzenia stosownego postpowania wynika z przepisw prawab) fakultatywne decyzja o wyborze postpowania zaley od organizatora3) zakres adresatw:

a) otwarte uczestnikiem jest nieograniczony krg osbb) zamknite zaproszenie skierowane do imiennie wybranych przez organizatora adresatw

4) ograniczenie moliwoci uczestnictwa w procesie eliminacyjnej:

a) ograniczone postpowanie jest moliwe dla podmiotw posiadajcych okrelone cechyb) nieograniczone uczestnikiem moe by kadyAukcja i przetarg stanowi szczegln procedur zawierania umw, skadajc si z trzech etapw: 1) ogoszenia o aukcji lub przetargu, 2) skadania ofert, 3) przyjcia wybranej oferty. Inicjatywa zawarcia umowy w tym trybie naley do organizujcego przetarg. Moe on by skierowany do ograniczonego lub nieograniczonego krgu adresatw. W art. 70 l 2 KC zawarte s istotne elementy ogoszenia o aukcji lub przetargu, W ogoszeniu aukcji albo przetargu naley okreli czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskaza sposb udostpnienia tych warunkw

S to minimalne skadniki ogoszenia o aukcji albo przetargu, brak ktregokolwiek z wymienionych skadnikw nie moe doprowadzi do wszczcia procedury aukcyjnej albo przetargowej. W razie wtpliwoci bdzie mogo by uznane za zaproszenie do zawarcia umowy. Ogoszenie, a take warunki aukcji albo przetargu mog by zmienione lub odwoane tylko wtedy, gdy zastrzeono to w ich treci.Organizator od chwili udostpnienia warunkw, a oferent od chwili zoenia oferty zgodnie z ogoszeniem aukcji albo przetargu s obowizani postpowa zgodnie z postanowieniami ogoszenia, a take warunkw aukcji albo przetargu. W warunkach aukcji albo przetargu mona zastrzec, e przystpujcy do aukcji albo przetargu powinien, pod rygorem niedopuszczenia do nich, wpaci organizatorowi okrelon sum albo ustanowi odpowiednie zabezpieczenie jej zapaty (wadium).

Wadium stanowi instrument sucy zabezpieczeniu interesw organizujcego aukcj lub przetarg na wypadek nieprzestrzegania zasad aukcji lub przetargu, niezrealizowania obowizkw zwizanych z aukcj lub przetargiem.

Wadium stao si integralnym skadnikiem stosunku aukcyjnego lub przetargowego, wynikajcym z dodatkowego zastrzeenia organizatora w warunkach aukcyjnych albo przetargowych, akceptowanym przez przystpujcego do aukcji lub przetargu.

Natomiast postpienie jest to oferta ceny korzystniejsza w stosunku do poprzednio oferowanej (np. mona przewidzie w zasadach przeprowadzenia przetargu, e postpienie musi wynosi 1% ceny).

Organizujcy aukcje lub przetarg jest zwizany postanowieniami zawartymi w ogoszeniu . Jeeli decyduje si on jednak na aukcj lub przetarg skierowany do ograniczonego krgu podmiotw, mona zamiast ogoszenia skierowa do okrelonego krgu osb lub te do nieograniczonego krgu ze wskazaniem warunkw, jakie musza speni. Moliwe jest rwnie odstpienie od przeprowadzenia aukcji lub przetargu, jeeli byo to zastrzeone w ogoszeniu.

Drugim etapem jest skadanie ofert, co wywouje 2 rodzaje skutkw prawnych:

1) zwizanie ofert

2) przyjciu przez oferenta ustalonego w ogoszeniu trybu postpowania aukcyjnego albo przetargowego

Ostatni etap wie si z ocen i wyborem oferty. W zalenoci od celu aukcji lub przetargu wybr ofert moe wiza si z propozycj , w ktrej zaoferowano najatrakcyjniejsz cen albo te zaproponowano najnisz cen wykonania usugi.

Art. 702 KC odnosi si tylko do aukcji. Zgodnie z tym przepisem, oferta zoona w toku aukcji przestaje wiza, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) zoy ofert korzystniejsz, chyba e w warunkach aukcji zastrzeono inaczej.Aukcja odbywa si wedug innych regu ni przetarg. Licytanci w tym samym czasie gromadz si w jednym miejscu i porozumiewajc si za pomoc okrelonych znakw lub nieuczestniczc osobicie w postpowaniu, mog przedstawia propozycje za pomoc rodkw bezporedniego porozumiewania si na odlego. Organizator aukcji wymaga, aby przed przystpieniem do niej wpaci wadium. W toku postpowania czsto powouje si komisj prowadzc aukcje lub czyni to jednoosobowo reprezentant organizatora aukcji. W czasie aukcji maja miejsce postpienia. W momencie osignicia poziomu najwyszego postpienia , organizator aukcji sprawdza, czy rzeczywicie nikt nie jest zainteresowany zaoferowaniem korzystniej szych warunkw ( najczciej przez tradycyjne 3-krotne wywoanie ostatniego postpienia) i udziela tzw. przybicia, czyli potwierdzenia najkorzystniejszego postpienia ( np. poprzez 3-krotne przybicie motkiem). Umowa jest zawarta z chwil przybicia. W takim przypadku na poczet ceny nabycia zaliczone jest wadium. Pozostali uczestnicy maja zwracane wadium. Jeeli organizator aukcji, mimo wyboru oferty , uchyla si od zawarcia umowy, uczestnik aukcji, ktrego oferta zostaa wybrana, moe domaga si zapaty podwjnego wadium albo naprawienia szkody. Jeeli wano umowy zaley od spenienia szczeglnych wymogw przewidzianych w ustawie, to zarwno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, ktrego oferta zostaa przyjta, mog dochodzi zawarcia umowy.

Przetarg rni si trybem i zasadami od aukcji. W przypadku przetargu po ogoszeniu o przetargu ogaszajcy oczekuje w okrelonym terminie na skadanie ofert pisemnych. Zgodnie z art. 703 l KC, oferta zoona w toku przetargu przestaje wiza, gdy zostaa wybrana inna oferta albo gdy przetarg zosta zamknity bez wybrania ktrejkolwiek z ofert, chyba e w warunkach przetargu zastrzeono inaczej.

Przy wyborze w trybie przetargu z reguy nie tylko cena decyduje o wyborze oferty, ale czsto dodatkowe warunki, tj. termin wykonania, sposb wykonania, zabezpieczenie roszcze itp. Ogaszajcy przetarg ma obowizek powiadomi niezwocznie (bez uzasadnionej zwoki) uczestnikw przetargu o jego wyniku lub o zamkniciu przetargu bez dokonania wyboru. Powiadomienie wymaga formy pisemnej lub ogoszenia w taki sam sposb, w jaki nastpio ogoszenie o przetargu. Zawarcie umowy w drodze przetargu nie nastpuje z chwil wybrania oferty. W zwizku z tym, e -zgodnie z 3 art. 703 KC -do ustalenia chwili zawarcia umowy w drodze przetargu pisemnego stosuje si przepisy dotyczce przyjcia oferty, wybr oferty bdcy owiadczeniem woli powinien by zakomunikowany oferentowi, a umowa dochodzi do skutku, gdy zawiadomienie doszo do zwycizcy przetargu (oferenta w taki sposb, e mg si zapozna z jego treci. Moe to si odby bezporednio po przeprowadzeniu przetargu (gdy uczestnik przetargu uczestniczy w jego przeprowadzeniu) albo w drodze korespondencyjnej. Umowa zawarta w trybie aukcji lub przetargu moe by uniewaniona. Organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu moe da uniewanienia zawartej umowy, jeeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba dziaajca w porozumieniu z nimi wpyna na wynik aukcji albo przetargu w sposb sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Jeeli umowa zostaa zawarta na cudzy rachunek, jej uniewanienia moe da take ten, na czyj rachunek umowa zostaa zawarta, lub dajcy zlecenie. Uprawnienie do dania uniewanienia umowy przysuguje kademu uczestnikowi aukcji lub przetargu, stronie umowy zawartej w tym trybie oraz organizatorowi aukcji lub przetargu.

Uniewanienia dokonuje sd, jednake uprawnienie dania uniewanienia umowy zawartej w takim trybie wygasa z upywem miesica od dowiedzenia si o istnieniu przyczyny uniewanienia, nie pniej ni z upywem roku od dnia zawarcia umowy.

Aukcja i przetarg, jako sposb zawarcia umowy, wykazuje wiele odmiennych cech od tradycyjnych trybw (oferta, negocjacje). Do najwaniejszych cech aukcji i przetargu, jako specyficznego, odrbnego trybu zawarcia umowy naley:1) udzia w nim wielu uczestnikw,

2) uczestnicy ci bior udzia w tym samym postpowaniu aukcyjnym lub przetargowym 3) wszyscy uczestnicy maj te same prawa i obowizki,

4) wszyscy s poddani jednakowym reguom aukcyjnym i przetargowym.

4. Zawieranie umw poza lokalem przedsibiorstwa

Ustawa z 2.3.2000r. o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzona przez produkt niebezpieczny.

Generaln zasad jest, e umowy zawierane s w lokalu przedsibiorstwa. Przez lokal przedsibiorstwa rozumie si miejsce przeznaczone do obsugiwania publicznoci i oznaczone zgodnie z przepisami o dziaalnoci gospodarczej. Przepisy OchrKonsU stosuje si rwnie do umw zawieranych w wyniku zorganizowanego poza lokalem przedsibiorstwa zbierania ofert konsumentw w czasie odwiedzin przedsibiorcy lub osoby dziaajcej w jego imieniu w miejscu pracy konsumenta, jego mieszkaniu albo w innym miejscu jego prywatnego pobytu (umowy akwizycyjne).

Zawieranie umw poza lokalem przedsibiorstwa moe rodzi niebezpieczestwo naruszania interesw konsumentw i narusza bezpieczestwo obrotu. Dlatego te, zgodnie z art. l OchrKonsU, przedsibiorca, ktry proponuje konsumentowi zawieranie umowy poza lokalem przedsibiorstwa, ma obowizek okazania przed zawarciem umowy dokumentu potwierdzajcego prowadzenie dziaalnoci gospodarczej oraz dokumentu tosamoci. Jeeli umowa zawierana jest przez osoby trzecie, reprezentujce przedsibiorc, dodatkowo powinny one okaza dokument potwierdzajcy swoje umocowanie. Instrumenty ochronne dla konsumentw:

1) prawo odstpienia przez konsumenta od umowy bez podania przyczyn (poprzez zoenie stosownego owiadczenia na pimie w cigu 10 dni od daty zawarcia umowy, a jeeli konsument nie zosta poinformowany na pimie o prawie odstpienia -w terminie 10 dni od uzyskania informacji o prawie odstpienia, nie pniej jednak ni po 3 miesicach od jej wykonania);

2) zakaz wprowadzania do umowy zastrzee, e konsumentowi wolno odstpi od umowy za zapat oznaczonej sumy, tzw. odstpnego;3) uznanie, e w razie odstpienia od umowy przez konsumenta, umowa uwaana jest za nie zawart, a konsument zwolniony z wszelkich zobowiza (to co strony wiadczyy ulega zwrotowi w stanie nie zmienionym, chyba e zmiana bya konieczna, ale tylko w granicach zwykego zarzdu; ponadto, jeeli konsument dokona jakichkolwiek przedpat, nale si od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpaty; zwrot powinien nastpi niezwocznie, nie pniej ni w terminie 14 dni);

4) obowizek przedsibiorcy poinformowania konsumenta na pimie o prawie odstpienia od umowy w terminie 10 dni od zawarcia umowy;

5) obowizek przedsibiorcy wrczenia konsumentowi wzoru owiadczenia o odstpieniu od umowy z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska (nazwy) oraz adresu zamieszkania (siedziby);

6) obowizek przedsibiorcy wrczenia konsumentowi pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy zawierajcego dat, rodzaj i przedmiot wiadczenia oraz cen.

Przepisw o umowach zawieranych z konsumentami poza lokalem przedsibiorstwa nie stosuje si do umw:

1) o charakterze cigym lub okresowym, zawieranych na podstawie oferty sprzeday lub przez odwoanie si do ogosze, reklam, cennikw i innych informacji skierowanych do ogu albo do poszczeglnych osb, jeeli konsument mg uprzednio zapozna si z treci otrzymanej oferty lub informacji pod nieobecno drugiej strony umowy, a zarazem w tej ofercie lub informacji, jak i w umowie, zastrzeono prawo konsumenta do odstpienia od umowy w terminie 10 dni od dnia jej zawarcia;

2) sprzeday artykuw spoywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawc do miejsca zamieszkania konsumenta;

3) powszechnie zawieranych w drobnych biecych sprawach ycia codziennego o wartoci przedmiotu umowy do rwnowartoci 10 EURO;

4) o prace budowlane;

5) dotyczcych nieruchomoci, z wyczeniem usug remontowych;

6) ubezpieczenia, w tym o czonkostwo w otwartych funduszach emerytalnych oraz reasekuracji;

7) dotyczcych papierw wartociowych oraz jednostek uczestnictwa w funduszach powierniczych i inwestycyjnych (usugi inwestycyjne).

5. Zawieranie umw na odlego

Przez umowy zawierane na odlego rozumiemy te umowy, ktrych dokonuje si bez jednoczesnej obecnoci stron z wykorzystania rodkw porozumiewania si na odlego, a w szczeglnoci: 1) drukowanego lub elektronicznego formularza zamwienia niezaadresowanego lub zaadresowanego, 2) listu seryjnego w postaci drukowanej lub elektronicznej, 3) reklamy prasowej z wydrukowanym formularzem zamwienia reklamy w postaci elektronicznej,4) katalogu, 5) telefonu, radia, telewizji,6) automatycznego urzdzania wywoujcego, 7) wizjofonu, 8) wideotekstu, 9) poczty elektronicznej, 10) lub innych rodkw komunikacji elektronicznej.Jeeli przedsibiorca posuguje si: wizjofonem, telefaksem, poczt elektroniczn, automatycznym urzdzeniem wywoujcym i telefonem w celu zoenia propozycji zawarcia umowy, to moe to nastpi wycznie za uprzedni zgod konsumenta.Natomiast propozycja zawarcia umowy w postaci oferty, zaproszenia do skadania ofert lub zamwie albo do podjcia rokowa powinna jednoznacznie i w sposb zrozumiay informowa o zamiarze zawarcia umowy przez tego, kto j skada.

Umowy o wiadczenia cige lub okresowe mog by zawarte na czas oznaczony lub nieoznaczony. Jeeli umowa jest zawarta na czas duszy ni rok, poczytuje si j po upywie tego terminu za zawart na czas nieoznaczony. Jeeli czas trwania umowy nie jest oznaczony, kada ze stron moe j wypowiedzie bez wskazania przyczyn, z zachowaniem terminu miesicznego, chyba e strony zastrzegy krtszy termin wypowiedzenia.

Z zawieraniem umw na odlego wi si prawa i obowizki stron umowy, majce przede wszystkim na celu ochron konsumenta. Do najwaniejszych instrumentw chronicych konsumentw przy zawieraniu umw na odlego naley zaliczy:

1) prawo konsumenta odstpienia od umowy bez podania przyczyn poprzez zoenie stosownego owiadczenia na pimie w terminie 10 dni od wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy wiadczenia usugi -od dnia jej zawarcia. Termin ten ulega wydueniu do 3 miesicy, jeeli konsument nie uzyska potwierdzenia od przedsibiorcy najistotniejszych kwestii zwizanych z zawart umow (art. 9 ust. l OchrKonsU -m.in. imiona, nazwisko, siedzib producenta, organ rejestrujcy przedsibiorc, cena, wynagrodzenie, zasady zapaty ceny lub wynagrodzenia, prawie odstpienia od umowy itd.);

2) obowizek okrelenia w umowie miejsca i sposobu skadania reklamacji;

3) obowizek wykonania umowy przez przedsibiorc w terminie 30 dni od zoenia owiadczenia woli o zawarciu umowy;

4) obowizek zawiadomienia konsumenta o niemonoci spenienia wiadczenia, poczony ze zwrotem otrzymanej sumy pieninej;

5) obowizek powiadczenia na pimie przez przedsibiorc zwrotu wiadczenia;

6) prawo dania przez konsumenta uniewanienia na koszt przedsibiorcy zapaty dokonanej kart patnicz, w razie niewaciwego wykorzystania tej karty w wykonaniu umowy zawartej na odlego (nie wyklucza to obowizku naprawienia szkody przez przedsibiorc);

7) brak moliwoci naoenia na konsumenta obowizku zapaty ceny lub wynagrodzenia przed otrzymaniem wiadczenia;

8) jeeli odstpienie dotyczy umowy, ktra miaa by speniona z wykorzystaniem kredytu lub poyczki udzielonej przez przedsibiorc albo na podstawie porozumienia midzy kredytodawc a przedsibiorc, odstpienie jest skuteczne rwnie wobec umowy kredytu i poyczki;

9) spenienie wiadczenia nie zamwionego przez konsumenta nastpuje na ryzyko przedsibiorcy i nie nakada na konsumenta adnych zobowiza.

Przepisw o umowach zawieranych na odlego nie stosuje si do umw:

1) z wykorzystaniem automatw sprzedajcych,

2) z wykorzystaniem innych automatw umieszczonych w miejscach prowadzenia handlu,

3) renty,

4) zawartych z operatorami telekomunikacji z wykorzystaniem publicznych automatw telefonicznych,

5) dotyczcych nieruchomoci, z wyjtkiem najmu,

6) sprzeday z licytacji.6. Szczeglne zasady zawierania na odlego umw dotyczcych usug finansowychUstawa o zmianie ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpiecznyz 16.4.2004 r.

Maj zastosowanie do zawieranych z konsumentami, bez jednoczesnej obecnoci obu stron, przy wykorzystaniu rodkw porozumienia si na odlego umw obejmujcych:1) przyjmowanie wkadw pieninych patnych na danie lub z nadejciem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunkw tych wkadw,2) prowadzenie innych rachunkw bankowych,3) udzielanie kredytw w tym kredytw konsumenckich,4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,5) emitowanie bankowych papierw wartociowych,6) przeprowadzanie bankowych rozlicze pieninych,7) wydawanie instrumentu pienidza elektronicznego,8) udzielanie przez bank poyczek pieninych,9) dokonywanie z udziaem banku operacji czekowych i wekslowych oraz operacji, ktrych przedmiotem s warranty,10) wydawanie przez bank kart patniczych oraz wykonywanie przy udziale banku operacji przy ich uyciu,11) terminowe operacje finansowe dokonywane z udziaem banku,12) nabywanie i zbywanie przez banki wierzytelnoci pieninych,13) przechowywanie przedmiotw i papierw wartociowych oraz udostpnianie skrytek sejfowych,14) prowadzenie przez banki skupu i sprzeday wartoci dewizowych,15) udzielanie i potwierdzanie przez banki porcze,16) wykonywanie przez banki czynnoci zleconych, zwizanych z emisj papierw wartociowych,17) porednictwo przez banki w dokonywaniu przekazw pieninych oraz rozlicze w obrocie dewizowym.18) wykonywanie innych czynnoci przewidzianych wycznie dla banku w odrbnych ustawach

19) czynnoci ubezpieczeniowe

20) uczestnictwo w funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamknitym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamknitym i funduszu inwestycyjnym mieszanym.

Ustawa o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpiecznym z 2.3.2000 r. art. 16b ust 1:

Konsument, najpniej w chwili zoenia mu propozycji zawarcia umowy dotyczcej usug finansowych, powinien by poinformowany, przy uyciu rodka porozumiewania si na odlego o:1) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsibiorcy, organie, ktry zarejestrowa dziaalno gospodarcz przedsibiorcy, a take numerze, pod ktrym przedsibiorca zosta zarejestrowany, a w przypadku gdy dziaalno przedsibiorcy wymaga uzyskania zezwolenia, danych dotyczcych instytucji udzielajcej zezwolenia,2) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przedstawiciela przedsibiorcy, o ile taki wystpuje,3) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) podmiotu innego ni przedsibiorca wiadczcy usugi finansowe na odlego, w tym operatora rodkw porozumiewania si na odlego, oraz charakterze, w jakim podmiot ten wystpuje wobec konsumenta,4) istotnych waciwociach wiadczenia i jego przedmiotu,5) cenie lub wynagrodzeniu obejmujcych wszystkie ich skadniki, w tym opaty i podatki, a w przypadku niemonoci okrelenia dokadnej ceny, podstawie obliczenia ceny umoliwiajcej konsumentowi dokonanie jej weryfikacji,6) ryzyku zwizanym z usug finansow, jeeli wynika ono z jej szczeglnych cech lub charakteru czynnoci, ktre maj by wykonane, lub jeeli cena bd wynagrodzenie zale wycznie od ruchu cen na rynku finansowym,7) zasadach zapaty ceny lub wynagrodzenia,8) kosztach oraz terminie i sposobie wiadczenia usugi,9) prawie oraz sposobie odstpienia od umowy, o ktrym mowa w art. 16c ust. 1 i ust. 2, albo wskazaniu, e prawo takie nie przysuguje, oraz wysokoci ceny, ktr konsument jest obowizany zapaci w przypadku, o ktrym mowa w art. 16c ust. 5,10) dodatkowych kosztach ponoszonych przez konsumenta wynikajcych z korzystania ze rodkw porozumiewania si na odlego, jeeli mog one wystpi,11) terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu maj charakter wicy,12) minimalnym okresie, na jaki ma by zawarta umowa o wiadczenia cige lub okresowe,13) miejscu i sposobie skadania reklamacji,14) moliwoci pozasdowego rozstrzygania sporw wynikajcych z umowy,15) prawie wypowiedzenia umowy oraz skutkach tego wypowiedzenia, w tym o karach umownych,16) istnieniu funduszu gwarancyjnego lub innych systemw gwarancyjnych, jeeli takie istniej,17) jzyku stosowanym w relacjach przedsibiorcy z konsumentem,18) prawie waciwym pastwa, ktre stanowi podstaw stosunkw przedsibiorcy z konsumentem przed zawarciem umowy na odlego, oraz prawie waciwym do zawarcia i wykonania umowy.19) sdzie waciwym dla rozstrzygania sporw zwizanych z wykonywaniem umowy,20) pobieraniu od konsumenta owiadczenia o poddaniu si egzekucji, stanowicego podstaw do wystawienia przez bank bankowego tytuu egzekucyjnego stosownie do przepisw Prawa bankowego.

W wypadku przekazywania konsumentowi informacji w formie gosowych komunikatw telefonicznych nie stosuje si wymogw pkt 6-8 oraz pkt 10-20. Przedsibiorca jest obowizany zamieci w komunikacie informacj o prawie konsumenta do dania przedstawienia pozostaych informacji oraz o sposobie uzyskania tych informacji. Przed zawarciem umowy lub gdy umowa jest na yczenie konsumenta zawierana z zastosowaniem rodka porozumiewania si na odlego, ktry nie pozwala na dorczenie warunkw umowy, niezwocznie po jej zawarciu, przedsibiorca jest obowizany do potwierdzenia konsumentowi na pimie lub za pomoc innego statycznego nonika informacji dostpnego dla konsumenta, w szczeglnoci dyskietki, CD-ROM-u, DVD, informacji, o ktrych mowa w pkt. 1-20.W czasie trwania umowy konsument ma prawo da dorczenia jej warunkw na pimie. Konsument ma take prawo da zmiany rodka porozumiewania si na odlego, chyba e stosowanie takiego rodka nie jest przewidziane umow lub nie odpowiada on charakterowi wiadczonej usugi.Obowizek okrelony powyej nie dotyczy jednorazowych wiadcze, ktre same s speniane przy uyciu rodkw porozumiewania si na odlego i za ktre rachunek wystawia osoba fizyczna lub prawna, ktra w ramach swojego przedsibiorstwa udostpnia co najmniej jeden rodek porozumiewania si na odlego, dostpny dla konsumenta i przedsibiorcy (operator rodkw porozumiewania si), z wyjtkiem jednak informacji, o ktrych mowa pkt 1.

Sankcj za niewykonanie przez przedsibiorc opisanych powyej obowizkw jest powstanie po stronie konsumenta uprawnienia do odstpienia od umowy w kadym czasie bez koniecznoci ponoszenia kosztw nalenych przedsibiorcy. W przeciwnym wypadku konsument, ktry zawar na odlego umow o usugi finansowe, moe od niej odstpi bez podania przyczyn, skadajc stosowne owiadczenie na pimie, w terminie czternastu dni od dnia zawarcia umowy lub od dnia potwierdzenia informacji, ktrych obowizek udostpnienia ciy na przedsibiorcy, jeeli jest to termin pniejszy.W wypadku umw, ktre maj za przedmiot czynnoci ubezpieczeniowe, termin, w ktrym konsument moe odstpi od umowy, wynosi trzydzieci dni od dnia poinformowania go o zawarciu umowy lub od dnia potwierdzenia informacji, zalenie od tego, ktry termin pniejszy.

Nie jest dopuszczalne zastrzeenie, e konsumentowi wolno odstpi od umowy za zapat oznaczonej sumy (odstpne). W wypadku odstpienia od umowy, umowa jest uwaana za niezawart, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiza. To, co strony wiadczyy, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba e zmiana bya konieczna w granicach zwykego zarzdu, w terminie trzydziestu dni:1) od dnia odstpienia od umowy - w przypadku wiadcze konsumenta albo2) od dnia otrzymania owiadczenia o odstpieniu od umowy - w przypadku wiadcze przedsibiorcy.W wypadku rozpocztego za zgod konsumenta wiadczenia usug przed upywem terminw na odstpienie od umowy, przedsibiorca moe da zapaty ceny za usug rzeczywicie wykonan. Przedsibiorca nie moe da zapaty za rzeczywicie wiadczone usugi, jeeli rozpocz wiadczenie usug bez zgody konsumenta, a take jeeli nie wskaza wysokoci ceny, ktr konsument jest obowizany zapaci.

Prawo do odstpienia od umowy nie przysuguje konsumentowi w wypadkach:

1) umw cakowicie wykonanych na danie konsumenta, przed upywem terminw, przewidzianych na odstpienie od umowy

2) umw dotyczcych instrumentw rynku pieninego, zbywalnych papierw wartociowych, tytuw uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania, sprzeday papierw wartociowych z zobowizaniem do ich odkupu oraz terminowych operacji finansowych; przez terminowe operacje finansowe rozumie si operacje, w ktrych ustalono cen, kurs, stop procentow lub indeks - a w szczeglnoci nabywanie walut, papierw wartociowych, zota lub innych metali szlachetnych, towarw lub praw, w tym umowy obliczone tylko na rnic cen, opcje i prawa pochodne - zawarte na umwion dat lub umwiony termin, w obrocie rynkowym,

3) umw ubezpieczenia dotyczcych podry i bagau lub innych podobnych, jeeli zawarte zostay na okres krtszy ni trzydzieci dni.

7. Zawieranie umw przy wykorzystaniu podpisu elektronicznego

Ustawa o podpisie elektronicznym z dnia 18 wrzenia 2001

Najoglniej mona przyj, e podpis elektroniczny jest nazw rnych technik potwierdzania autentycznoci dokumentu i tosamoci nadawcy przy wymianie informacji drog elektroniczn. Art. 3 ust. 1 PodpElU:

podpis elektroniczny - dane w postaci elektronicznej, ktre wraz z innymi danymi, do ktrych zostay doczone lub z ktrymi s logicznie powizane, su do identyfikacji osoby skadajcej podpis elektroniczny(jest to osoba fizyczna, ktrej tosamo jest okrelona za pomoc zoonego podpisu elektronicznego). Musz one speni nastpujce wymagania:

1) s przyporzdkowane do osoby fizycznej skadajcej podpis,

2) pozwalaj stwierdzi, czy osoba dziaa we wasnym imieniu, czy jako przedstawiciel innej okrelonej osoby fizycznej lub osoby prawnej, bd jednostki organizacyjnej nie posiadajcej osobowoci prawnej, czy te dziaa w charakterze czonka organu lub organu okrelonej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadajcej osobowoci prawnej (np. spki partnerskiej) bd te, czy dziaa jako organ wadzy publicznej,

3) s sporzdzone za pomoc urzdze i danych podlegajcych wycznej kontroli osoby fizycznej skadajcej podpis,

4) jakakolwiek zmiana podpisu jest rozpoznawalna.

Z podpisem elektronicznym wie si pojcie certyfikatu, ktry naley rozumie jako rodzaj elektronicznego zawiadczenia, dziki ktremu dane suce do weryfikacji podpisu elektronicznego s przyporzdkowane do okrelonej osoby skadajcej podpis cyfrowy i potwierdzaj tosamo tej osoby. Certyfikat jest wydawany na podstawie umowy o wiadczenie usug certyfikacyjnych, ktra powinna by pod rygorem niewanoci zawarta w formie pisemnej. Jednake niewano umowy o wiadczenie usug certyfikacyjnych nie powoduje niewanoci certyfikatu, jeeli zosta on wydany na wniosek osoby zainteresowanej i spenia wymogi okrelone ustaw. Usugi certyfikacyjne bd wiadczyli przedsibiorcy i organy wadzy publicznej, po spenieniu wymogw bezpieczestwa elektronicznego, jednake wiadczenie usug na rzecz lub przez organy wadzy publicznej i jednostki sektora publicznego (z wyczeniem NBP) wymaga akredytacji i wpisania do rejestru akredytowanych podmiotw wiadczcych usugi certyfikacyjne.

Zawieranie umw z wykorzystaniem podpisu elektronicznego oznacza w praktyce uycie podpisu rozumianego jako rodzaj zapisu na karcie zawierajcej mikroprocesor w postaci okrelonych znakw, co powoduje zakodowanie danych uytkownika karty. Podpis elektroniczny powinien w pewnym stopniu spenia co do odrnialnoci warunki podpisu wasnorcznego, tj. niemonoci podrobienia. Dokument opatrzony podpisem elektronicznym powinien by skadany na podstawie wanego kwalifikowanego certyfikatu.

Art. 5 ustawy wprowadza nastpujce domniemania:

1) podpis elektroniczny weryfikowany na podstawie wanego kwalifikowanego certyfikatu pochodzi od osoby okrelonej w tym certyfikacie jako osoba skadajca podpis elektroniczny. Domniemanie to nie przysuguje po upywie terminu wanoci certyfikatu lub od dnia jego zawieszenia, chyba e zostanie udowodnione, e podpis zosta zoony przed upywem terminu wanoci certyfikatu lub przed dniem jego uniewanienia albo zawieszenia,

2) podpis elektroniczny zosta zoony za pomoc urzdze i danych, ktre osoba fizyczna skadajca podpis ma pod wyczn kontrol,

3) podpis elektroniczny znakowany czasem (tj. usug polegajc na doczeniu do danych w postaci elektronicznej logicznie powizanych z danymi opatrzonymi podpisem i powiadczeniem elektronicznym, oznaczenia rzeczywistego czasu wykonania tej usugi oraz powiadczenia elektronicznego) przez akredytowany lub kwalifikowany podmiot zosta zoony nie pniej ni w czasie rzeczywistym wskazanym za pomoc tej usugi. W tym ostatnim przypadku domniemanie przysuguje do dnia utraty wanoci certyfikatu wykorzystywanego do weryfikacji tego oznaczenia.

Podpis elektroniczny wywouje skutki okrelone w ustawie, gdy zosta zoony w okresie wanoci certyfikatu. Gdyby by zoony w czasie zawieszenia wanoci certyfikatu w zwizku z weryfikacj certyfikatu, wywoywaby skutki prawne z chwil uchylenia zawieszenia.

Dokument, ktry zosta opatrzony podpisem elektronicznym zoonym na podstawie wanego kwalifikowanego certyfikatu, jest rwnowany pod wzgldem skutkw prawnych dokumentom opatrzonym podpisem wasnorcznym. Zgodnie ze zmienionym art. 78 KC, spenia on wymogi w zakresie zachowania formy pisemnej rwnie, gdy zostaa zastrzeona forma pod rygorem niewanoci.W zakresie nieuregulowanym w ustawie skutki prawne podpisu elektronicznego bd takie same, jak okrelone w Kodeksie cywilnym skutki prawne podpisw wasnorcznych (art. 78 1 KC -"Do zachowania pisemnej formy czynnoci prawnej wystarcza zoenie wasnorcznego podpisu na dokumencie objawiajcym tre owiadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentw obejmujcych tre owiadcze woli, z ktrych kady jest podpisany przez jedn ze stron lub dokumentw, z ktrych kady obejmuje tre owiadczenia woli jednej ze stron i jest przez ni podpisany").

Z zastrzeeniem wyjtkw w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonujcej czynnoci prawnej moe by wyraona przez kade zachowanie si tej osoby, ktre ujawnia jej wol w sposb dostateczny, w tym rwnie przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (owiadczenie woli). Owiadczenie woli wyraone w postaci elektronicznej jest zoone innej osobie z chwil, gdy wprowadzono je do rodka komunikacji elektronicznej w taki sposb, eby osoba ta moga zapozna si z jego treci.Oferta zoona w postaci elektronicznej wie skadajcego, jeeli druga strona niezwocznie potwierdzi jej otrzymanie.Przedsibiorca skadajcy ofert w postaci elektronicznej jest obowizany przed zawarciem umowy poinformowa drug stron w sposb jednoznaczny i zrozumiay o :

1) czynnociach technicznych skadajcych si na procedur zawarcia umowy

2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drug stron otrzymania oferty

3) zasadach i sposobach utrwalania , zabezpieczania i udostpniania przez przedsibiorc drugiej stronie treci zawieranej umowy

4) metodach i rodkach technicznych sucych wykrywaniu korygowaniu bdw we wprowadzanych danych, ktre jest obowizany udostpni drugiej stronie

5) jzykach, w ktrych umowa moe by zawarta

6) kodeksach etycznych, ktre stosuje oraz o ich dostpnoci w postaci elektronicznej

2. Umowa sprzeday na raty

I. Definicja umowy

Obecne uregulowanie umowy sprzeday na raty ma miejsce w Kodeksie cywilnym (art. 583-588), co nie zmienia faktu, i umow tak naley zaliczy do umw handlowych. Wie si to przede wszystkim z przyjt konwencj uznania za takie umowy, wwczas gdy co najmniej jedna ze stron prowadzi dziaalno gospodarcz.

Zgodnie z art. 583 l KC, sprzeda na raty jest dokonana w zakresie dziaalnoci przedsibiorstwa sprzeda rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cen patn w okrelonych ratach, jeeli wedug umowy rzecz ma by kupujcemu wydana przed cakowitym zapaceniem ceny.Gdy mamy do czynienia ze sprzeda konsumenck, przepisy ustawy o szczeglnych warunkach sprzeday konsumenckiej i o zmianie Kodeksu cywilnego jako lex specialis bd miay zastosowanie do sprzeday na raty, ale musz by spenione przesanki:1) umowy musz by zawierane midzy przedsibiorc zawodowo zajmujcym si sprzeda towarw a konsumentem, czyli osob fizyczn,

2) sprzeda musi by dokonywana w ramach prowadzonej przez przedsibiorc dziaalnoci,

3) sprzeda dotyczy towaru konsumpcyjnego, przez co naley rozumie wycznie rzecz ruchom przeznaczon do konsumpcji, a nie do dalszej sprzeday lub wykorzystywania w zakresie prowadzonej przez nabywc dziaalnoci gospodarczej jako pprodukt lub surowiec.

II. Charakter umowy

Umowa sprzeday na raty ma charakter jednostronnie profesjonalny (konsumencki) i jest dwustronn czynnoci prawn majc charakter konsensualny, zobowizujcy, wzajemny i kauzalny (cechy typowe dla umw przysparzajcych). Dwustronnie zobowizujcy charakter oznacza, e obowizek spenienia wiadczenia ciy na obu stronach umowy. Kada strona jest bowiem wierzycielem w stosunku do jednego wiadczenia i dunikiem do drugiego wiadczenia. Konsensualny charakter tej umowy oznacza, e zawarta jest ona ju wskutek zgodnego owiadczenia woli stron bez koniecznoci wydania rzeczy jako warunku zawarcia umowy. Umowa ma charakter wzajemny, bowiem rodzi ona skutki zobowizujco- rozporzdzajce. Zobowizanie sprzedajcego i kupujcego do wzajemnego przeniesienia wasnoci oraz ceny skutkuj po stronie sprzedawcy przewaszczeniem na rzecz kupujcego. Kupujcy ma obowizek zapaci cen w okresie przesunitym w czasie, a take odebra rzecz. Do zawierania umw z udziaem konsumentw maj zastosowanie przepisy o zawieraniu umw poza lokalem przedsibiorstwa i na odlego, uregulowane w ustawie z 2.3.2000 r. o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny Przeniesienie wasnoci wywouje: 1) skutek obligacyjny (zobowizujcy) -powoduje powstanie stosunku zobowizaniowego midzy stronami oraz 2) skutek rzeczowy (rozporzdzajcy) -przenosi wasno i wywouje skutki erga omnes. Odpatny charakter umowy wie si z przekazaniem ekwiwalentu pieninego w postaci ceny.

Ekwiwalent ten musi wystpowa i nie moe mie innego charakteru ni cena (wwczas umowa taka byaby umow zamiany -art. 603 KC, a w przypadku bezpatnoci umow darowizny -art. 888 l KC). Wano umowy sprzeday na raty zaley od istnienia i prawidowoci causa, czyli przyczyny prawnej dokonania czynnoci. Przepisy o umowie sprzeday na raty, zgodnie z art. 588 KC, naley stosowa do tzw. sprzeday kredytowej, tj. tej umowy, w ktrej, jeeli rzecz zostaje sprzedana osobie fizycznej korzystajcej z kredytu udzielonego przez bank, kredyt ma by spacony ratami, a rzecz zostaa kupujcemu wydana przed cakowit spat kredytu. Tworzy si wwczas trjstronny stosunek prawny (bank -sprzedawca -kupujcy) oparty na umowie sprzeday oraz poyczki. Nie jest to jednak typowa umowa sprzeday na raty, lecz raczej mieszany rodzaj sprzeday.Przedmiotowym ograniczeniem do zawarcia umowy sprzeday na raty jest moliwo zawarcia jej do sprzeday rzeczy ruchomych. Nie mog wic by przedmiotem umowy np. nieruchomoci, papiery wartociowe.

III. Strony umowy

W umowie tej musz wystpowa: po obu stronach podmioty o rnym statusie:

1) sprzedawc moe by tylko profesjonalista, ktry dokonuje czynnoci w zakresie prowadzonej dziaalnoci przedsibiorstwa, 2) nabywc moe by tylko osoba fizyczna. Zgodnie z art. 587 KC, przepisw Kodeksu cywilnego o sprzeday na raty (art. 583-588) nie stosuje si, gdy kupujcy, bdcy nawet osob fizyczn, naby rzecz w zakresie dziaalnoci swego przedsib. Umowa sprzeday na raty jest umow, do ktrej stosujemy rwnie przepisy przepisy ustawy z 27.7.2002 r. o szczeglnych warunkach sprzeday konsumenckiej i o zmianie KC.IV. Zawarcie umowy

Umowa zostaje zawarta, gdy strony zo zgodne owiadczenia co do jej postanowie. Przyjcie oferty jest podstawowym w tym przypadku sposobem zawarcia umowy. Ma tu te zastosowanie art. 543 KC ju samo wystawienie rzeczy w miejscu sprzeday na widok publiczny z podaniem ceny uwaane jest za ofert.Elementami przedmiotowo istotnymi (essentialia negotii) w umowie sprzeday na raty, tj. tymi, ktre indywidualizuj czynno i s niezbdne do tego, aby czynno moga doj do skutku, s: oznaczenie przedmiotu sprzeday oraz ceny.Elementami podmiotowo istotnymi (accidentalia negotii) , tj. elementami, ktre ze swej istoty nie wpywaj na skuteczno samej czynnoci, ale mog z woli stron uzyska rang elementw istotnych, mog sta si termin zapaty i warunki umowy.Przepisy KC nie reguluj ani sposobu, ani formy zawarcia umowy sprzeday na raty. Zgodnie z ustaw o szczeglnych warunkach sprzeday konsumenckiej i o zmianie KC przy sprzeday na raty sprzedawca jest obowizany potwierdzi na pimie wszystkie istotne postanowienia zawartej umowy.Forma pisemna umowy zachowana jest, gdy strony umowy zo podpisy na dokumencie obejmujcym jej treNiezachowanie formy pisemnej wywouje skutki okrelone w art. 74 KC, polegajce na ograniczeniu dowodu z wyjtkiem postanowienia o natychmiastowej wymagalnoci nie uiszczonej ceny, ktre nie wywouje skutkw prawnych, jeeli nie zostao wprowadzone w formie pisemnej (art. 586 l KC). Jednake mimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celw dowodowych, dowd ze wiadkw lub dowd z przesuchania stron jest dopuszczalny, jeeli obie strony wyra na to zgod, jeeli da tego konsument w sporze z przedsibiorc albo jeeli fakt dokonania czynnoci prawnej bdzie uprawdopodobniony za pomoc pisma. Do zawierania umw z udziaem konsumentw maj zastosowanie przepisy o zawieraniu umw poza lokalem przedsibiorstwa i na odlego, uregulowane w ustawie z 2.3.2000 r. o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny

V. Zmiana i ustanie umowy

Kada zmiana, rozwizanie oraz odstpienie od umowy sprzeday na raty winna by stwierdzona pismem. Umowa sprzeday na raty moe ulec rozwizaniu przed jej wykonaniem tylko na skutek odstpienia jednej ze stron. Przypadek szczeglny odstpienia od umowy reguluje art. 586 2 KC. Sprzedawca moe odstpi od umowy z powodu niezapacenia ceny tylko wtedy, gdy kupujcy jest w zwoce z zapat co najmniej 2 rat, a czna suma zalegych rat przewysza 1/5 cz umwionej ceny. W wypadku takim sprzedawca powinien wyznaczy kupujcemu odpowiedni termin dodatkowy do zapacenia zalegoci z zagroeniem, i w razie bezskutecznego upywu wyznaczonego terminu bdzie uprawniony do odstpienia od umowy. Ponadto odstpienie moe nastpi w sytuacjach okrelonych przez przepisy oglne Kodeksu cywilnego, gdy w razie zwoki jednej ze stron (sprzedawcy) wiadczenie utracio dla kupujcego cakowicie lub w przewaajcym stopniu znaczenie (art. 477 2 KC), a take w sytuacji, gdy stronie bdcej w zwoce druga strona wyznaczya bezskutecznie dodatkowy termin lub prawo do odstpienia bez wyznaczenia terminu wynika z zawartej umowy. Uprawnienie do odstpienia od umowy jest uprawnieniem przysugujcym kupujcemu z tytuu rkojmi za wady rzeczy sprzedanej. Zmiana umowy sprzeday na raty moe by dokonana na zasadach oglnych, w szczeglnoci gdy wol tak wyraa sprzedawca i kupujcy.

VI. Wykonanie umowy

Wykonanie umowy przez sprzedawc sprowadza si do wydania towaru. wiadczenia i zobowizania z tej umowy zaliczamy do tzw. zobowiza rezultatu, tj. tych, w ktrych strona (dunik) zobowizuje si do osignicia okrelonego skutku, a nie do naleytej starannoci (zobowizanie starannego dziaania). W przypadku zobowiza rezultatu dunik odpowiada za brak rezultatu, w drugim za, nie odpowiada za rezultat, ale za staranne dziaanie. Wydanie rzeczy ruchomej nastpuje przed cakowitym zapaceniem ceny, po stronie kupujcego wystpuje obowizek odebrania rzeczy i przechodz na niego korzyci, ciary, niebezpieczestwo przypadkowej utraty rzeczy.

VII. Prawa i obowizki stron

Prawom sprzedawcy odpowiadaj obowizki kupujcego i odwrotnie prawom kupujcego odpowiadaj obowizki sprzedawcy. Do podstawowych obowizkw sprzedawcy naley:

1) przeniesienie na kupujcego wasnoci rzeczy i wydanie jej przed cakowit zapat ceny. Skutek przeniesienia wasnoci jako efekt umowy sprzeday dotyczy ruchomoci istniejcych, oznaczonych co do tosamoci. Jeeli przedmiotem umowy jest sprzeda rzeczy oznaczonych co do gatunku, do uzyskania skutku rzeczowego (art. 155 2 KC) potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. Rzecz ruchoma powinna by wydana w siedzibie sprzedawcy w terminie okrelonym w umowie. Jednake przedmiot sprzeday na raty musi by wydany przed cakowit zapat ceny;

2) udzielenie kupujcemu wyjanie dotyczcych prawidowego korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem. Sprzedawca musi dopeni starannoci wymaganej co do istoty i skutkw sprzeday. W szczeglnoci, zgodnie z art. 546 l KC, sprzedawca ma obowizek wyda dotyczce jej dokumenty i zaczone instrukcje o sposobie korzystania z rzeczy.

Do podstawowych praw sprzedawcy naley:

1) prawo otrzymania ceny;

2) prawo dania zapaty caej, nie umniejszonej nalenoci, jeeli zastrzeg on natychmiastow wymagalno w umowie po spenieniu wszystkich przesanek okrelonych w l art. 586 KC;

3) prawo odstpienia od umowy. O prawie tym bya ju mowa poprzednio. Jednake naley zwrci uwag na fakt, e art. 586 KC ogranicza swobod sprzedajcego w celu ochrony kupujcego na raty. W przypadku natychmiastowej wymagalnoci cel ten zosta zrealizowany poprzez wskazanie przesanek, ktre musz wystpi cznie, aby zastrzeenie natychmiastowej wykonalnoci byo skuteczne: musi by ono okrelone przy zawieraniu umowy, mie form pisemn, kupujcy popada w zwok z zapat 2 rat, suma zalegoci musi przekracza 1/5 umwionej ceny rzeczy nabywanej na raty.

Obowizki sprzedawcy okrela rwnie ustawa z 2.3.2000 r. o ochronie niektrych praw konsumentw oraz odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny

Prawom sprzedajcego odpowiadaj okrelone obowizki kupujcego. Do podstawowych obowizkw kupujcego naley:

1) odebranie rzeczy od sprzedawcy. Kupujcy moe jedynie odmwi odebrania rzeczy wadliwej, uszkodzonej lub niewaciwie opakowanej. Jeeli uchyla si on od odebrania rzeczy lub bezzasadnie odmawia odebrania rzeczy, popada w zwok. W razie zwoki sprzedawca moe da, niezalenie od wykonania zobowizania, naprawienia szkody wynikajcej ze zwoki (art. 477 l KC). Ponadto, zgodnie z art. 551 KC, sprzedawca moe odda rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczestwo kupujcego albo te sprzeda rzecz na jego rachunek;

2) zapata ceny w ratach. Wane dla umowy sprzeday na raty jest to, a