STOMATOLOŠKO ZBRINJAVANJE DECE SA KARDIOVASKULARNIM

OBOLJENJIMA

Jovana Timotijević 14/09

Majda Dinčić 18/09Jelena Dobrijević 112/09

Miloš Đošić 12/09Tijana Savić 37/09

Deca sa kardiovaskularnim oboljenjima

-Poslednjih decenija bolesti kvs-a su u stalnom porastu u celom svetu

-Brojni stomatolozi nevoljno primaju u svoju ordinaciju pacijente sa kardiovaskularnim oboljenjima,a osnovni razlog je to što su svesni da stomatološkom intervencijom mogu izazvati tranzitnu bakterijemiju i nastanak bakterijskog endokarditisa.

- Deca sa oboljenjima i defektima srca izuzetno su prijemčiva za kolonizaciju mikroorganizama,te se moraju profilaktički zaštititi antibioticima pre i nakon bilo kog stomatološkog tretmana kojim se potencijalno može izazvati prolazna bakterijemija u krvi

- Pri prvom dolasku stomatologu,deci sa problemima na srcu,kao i njihovim roditeljima mora se naglasiti značaj svih preventivnih i profilaktičkih metoda

- Stomatološki tretman kvs bolesnika treba dobro isplanirati,a dete po potrebi psihički i medikamentozno pripremiti

Sve kardiovaskularne bolesti mogu se podeliti na:

1. Kongenitalne 2. Stečene

DECA SA KONGENITALNIM SRČANIM MANAMA

-Kongenitalne srčane nepravilnosti su brojne,ali su neke minimalne, tako da ne izazivaju nikakve smetnje ili se otkrivaju slučajno pri rutinskom sistematskom lekarskom pregledu.

-Kod izraženih srčanih nepravilnosti, deca pri najmanjem naporu osećaju nedostatak vazduha, lako se zamaraju i često pate od rekurentnih srčanih infekcija.

-Kod najizraženijih kongenitalnih srčanih defekata deca su cijanotična, zakržljala ili usporenog sveukupnog razvitka. Određene malformacije na velikim krvnim sudovima, njihovim zaliscima i sl.,mogu kao posledicu izazvati povećano širenje komora srca, hipertrofiju miokarda i

razvitak teških miokardiopatija. -U etiologiji kongenitalnih srcanih bolesti učestvuju brojni i različiti nepoznati faktori,

kao i one nasledne prirode.

Kongenitalna srčana oboljenja se klasifikuju u dve grupe:

1. Kongenitalna srčana oboljenja bez cijanoze (levo-desni šant)

2. Cijanotična kongenitalna srčana oboljenja (desno-levi šant).

PERZISTIRAJUĆI DUKTUS BOTALLI

-Pre rođenja duktus Botalli omogućuje da krv obilazi neaktivna pluća fetusa, a pritisak u aorti i pulmonalnoj arteriji gotovo je izjednačen. - Pri rođenju, sa početkom disanja (aktivacijom pluća), pritisak u pulmonalnoj arteriji opada a u aorti raste, tako da dolazi do prirodnog zatvaranja duktusa Botalli. - Ako ne dođe do njegovog zatvaranja, već on i dalje perzistira, krv će prolaziti iz aorte u pulmonalnu arteriju i vraćati se preko leve pretkomore u komoru. Ovo u značajnoj meri smanjuje oksigenaciju celokupne krvi, usled

Terapija : 1.hirurško zatvaranje (ligaturi)perzistirajućeg duktusa 2.konzervativnim putem: davanjem indometacina, inhibitora prostoglandinske sinteze.

- Stomatološki tretman:

Postoje različita mišljenja kada je u pitanju profilaktična antibiotska zaštita pre invazivnog stomatološkog tretmana kod dece nakon hirurškog zbrinjavanja duktusa Botalli. Mnogi smatraju da su , nakon uspešnog hirurškog zatvaranja duktusa Botalli, deca potpuno zdrava, tako da im nije potrebna profilaktička antibiotska zaštita, odnosno da je ona neophodna samo do 6 meseci nakon hirurške intervencije. Međutim, deca sa određenim komplikacijama nakon hirurškog tretmana su i dalje suspektna na razvitak bakterijskog endokarditisa, što znači da zahtevaju profilaktičku antibiotsku zaštitu pre primene invazivnog stomatološkog tretmana, koji može dovesti do tranzitne bakterijemije. U svakom slučaju kardiolog je taj koji će nakon konsultacije sa stomatologom odlučiti o tome.

DEFEKT SEPTUMA KOMORE SRCA

-oko 25% svih kongenitalnih defekata srca-Mnogi mali septalni defekti prolaze asimptomatski i spontano se zatvaraju tokom prve godine zivota deteta-veći defekti izazivaju smetnje i ugrožavaju život deteta,neophodna hirurška intervencija

-Stomatološki tretman: antibiotska profilaksa je neophodna pre stomatološkog tretmana koji može da izazove bakterijemiju.

DEFEKTI SEPTUMA PRETKOMORE SRCA

- Najčešći kongenitalni defekt koji se otkriva kod odraslih osoba (češće kod ženskog pola)- Deca sa ovim defektom se lako umaraju i pate od čestih respiratornih infekcija.- Terapija je hirurška i preporučuje se pre polaska deteta u školu- Stomatološki tretman: antibiotska profilaksa je neophodna pre bilo kojeg invazivnog stomatološkog tretmana

AORTNA STENOZA

- oko 5% svih kongenitalnih oboljenja srca u dece (češće kod dečaka)- Kod aortne stenoze dolazi do opstrukcije izlaska krvi iz leve komore- Opstrukciji krvi najčešće doprinose defektni srčani zalisci ili aortna stenoza.

-Kongenitalni defekti na srčanim zaliscima mogu proticati asimptomatski sve dok ne dodje do njihove kalcifikacije

-Terapija: Hirurški tretman je bitno uraditi što pre kako bi se sprečio nastanak hipertrofije leve komore srca. Poslednjih decenija sa uspehom se koristi dilatacija aortne stenoze putem balona.

Stomatološki tretman: antibiotska profilaksa je neophodna pre invazivne stomatološke intervencije koja izaziva bakterijemiju u krvi. Stomatološki tretman se može izvoditi uz davanje lokalne anestezije, a poželjno je da se koriste anestetici koji u sebi sadrže felipresin kao vazokonstriktor, jer on nema uticaja na kardiovaskularni sistem. Primena opšte anestezije u stomatološkom tretmanu dece sa aortnom stenozom je jako rizična.

PULMONALNA STENOZA

- posledica oštećenih srčanih zalistaka- Jaka pulmonalna stenoza je čest uzrok smrti u infantilnom periodu razvoja deteta- Terapija je hirurška.Dilatacija pulmonalne stenoze putem balona takođe daje dobre rezultate.

-Stomatološki tretman: kod blagih oblika pulmonalne stenoze, pre invazivnog stomatološkog tretmana nije neophodna antibiotska profilaksa. Kod dece nakon hirurškog tretmana ili dilatacije stenoze putem balona, moguća je pojava bakterijskog endokarditisa, te ih je neophodno zaštititi antibioticima pre invazivnog stomatološkog tretmana. U svakom slučaju kardiolog je taj koji će odlučiti da li dete treba profilaktički zaštititi antibioticima.

-Primena lokalne injekcione anestezije sa vazokonstriktotom je indikovana kod svih stomatoloških intervencija kod kojih se može izazvati bol, dok je primena opšte anestezije u stomatološkom tretmanu veoma rizična.

TETRALOGIJA FALLOT

- Tetralogija fallot spada u grupu cijanotičnih kongenitalnih kardiovaskularnih oboljenja koja karakteriše pulmonalna stenoza, defekt komorskog septuma, desna pozicija aorte i hipertrofija desne srčane komore

- Dete ima „cijanotičan“ izgled, jer su sva tkiva plavičasta, uključujući mukozne membrane usana i jezika.- Pri najmanjem naprezanju javlja se dispneja i dete zauzima karakterističan čučeći položaj- Obolela deca se slabije razvijaju. - Pojava maljičastih prstiju predstavlja još jednu karakteristiku ove bolesti.

- Terapija je hiruška i preporučuje se da se preduzme što ranije.

- Stomatološki tretman: pre stomatološkog tretmana koji može izazvati bakterijemiju, neophodna je profilaktička antibiotska zaštita. Stomatološko zbrinjavanje treba raditi uz primenu injekcione lokalne anestezije sa vazokonstriktorom, kako bi se isključio bol i smanjio strah deteta. Ne treba ni pokušavati stomatološku intervenciju kod dece koja su zaplašena i plačljiva, jer svako duže naprezanje je kod ove dece veoma rizično.

Stomatološko zbrinjavanje obolele dece pod opštom anestezijom je veoma rizično i treba ga izbegavati. Međutim, ako je zakazana kardiološka operacija, pre koje je neophodna apsolutno sanirana usna šupljina, ili je dete malo i zaplašeno, stomatološko zbrinjavane je bolje uraditi pod opštom anestezijom. Pri stomatološkom zbrinjavanju pod opštom anestezijom lekarskom timu ( stomatolog, anesteziolog) obavezno se priključuje i kardiolog.

ŠUMOVI NA SRCU

- Šumovi na srcu mogu biti :1. funkcionalni (nepatološki) 2. organski (patološki)Funkcionalni šumovi na srcu nastaju turbulencijom krvne tečnosi pri prolasku kroz krvne sudove i samo srceOrganski šumovi na srcu ukazuju na prisustvo kongenitalnih defekata zalistaka ili drugih srčanih struktura.

- Stomatološki tretman: pre invazivnog stomatološkog tretmana neophodna je konsultacija sa kardiologom, koji će, ako je to potrebno, pripremiti pacijenta za stomatološki tretman.

DECA SA STEČENIM KARDIOVASKULARNIM OBOLJENJIMA

- Stečena kardiovaskularna oboljenja su ona koju deca dobijaju u toku života

- Sa stomatološkog aspekta najinteresantnija su:

1. Reumatska groznica 2. Bakterijski infektivni endokarditis

REUMATSKA GROZNICA

- Reumatska groznica je ozbiljna inflamatorna bolest srca, koja nastaje kao posledica dugotrajne, netretirane streptokokne (grupe A) infekcije gornjih delova respiratornog trakta ili farinksa- U nerazvijenim zemljama i zemljama u razvoju, još uvek predstavlja najčešću formu oboljenja srca u dece uzrasta 6-15 godina

Simptomi: - Dete je duži vremenski period (2-3 nedelje) imalo bolove

u grlu - Praćeni visokom temperaturom i bolovima u zglobovima

(zglobovi su crveni, otečeni i topli). Najčešće su zahvaćeni zglobovi donjih ekstremiteta

- Karakteristični su i šetajući bolovi koji idu od jednog do drugog zgloba.

- U 40-50% slučajeva infekcija zahvata i srce sa otokom srčanih zalistaka.

- Promene na zglobovima su reverzibilne, dok su one na srčanim zaliscima ireverzibilne prirode.

- Najbolje prevencija razvitka ovih komplikacija je blegovremena terapija infekcije gornjih respiratornih puteva (primena antibiotika i salicilata), kao i obavezno mirovanje deteta (najmanje 3 nedelje)

- Kako bi se maksimalno smanjilo naprezanje srca kortikosteroidi se takodje mogu davati jer su efikasni u

smanjenju akutne eksudativne faze.

- Stomatološki tretman: deca sa preležanom reumatskom groznicom spadaju u najrizičniju grupu, tako da je konsultacija sa kardiologom neophodna, kao i antibiotska profilaksa pre invazivnog stomatološkog tretmana.

BAKTERIJSKI (INFEKTIVNI) ENDOKARDITIS

- Infektivni bakterijski endokarditis je jedna od najozbiljnijih infekcija koju karakteriše zahvatanje srčanih zalistaka endotela srca- Infekcija je najčešće bakterijske prirode, ali je mogu izazvati i gljivice ili nešto ređe i rikecije- Infektivni bakterijski endokarditis se

može javiti u: 1.akutnoj 2. subakutnoj formi

Akutna forma : - Akutna forma je munjevita bolest koju

izazivaju mikroorganizmi izražene patogenosti koji napadaju zdravo srce, prouzrokujući erozivne destrukcije na srčanim zaliscima.

- Najčešći uzročnici su stafilokoke, streptokoke grupe A i pneumokoke.

Subakutna forma : - Subakutni bakterijski endokarditis se obično razvija kod osoba kod kojih postoji kongenitalno srčano oboljenje ili su zalisci ranije oštećeni preležanom reumatskom groznicom.- Predispozicija postoji i kod osoba sa ugrađenim veštačkim zaliscima. - Subakutnu formu najčešće izazivaju streptokoke grupe viridans koje su normalni stanovnici usne šupljine.

Simptomi :- subfebrilnom temperaturom koja je najveća

u popodnevnim ili večernjim časovima- noćnim znojenjem- artralgijom- malaksalošću

- anoreksijom- opštom slabošću i uvećanom slezinom- dete je konstantno umorno, gubi apetit i

počinje da slabi

Inflamacija endokarda dovodi do :- pojave izraženih šumova na srcu- bola u prsima- lezije na koži - karakteristične hemoragije ispod noktiju

(hemoragijske podnoktice).- Laboratorijskim ispitivanjem se može

otkriti prisutna leukocitoza i neutrofilija, normohromna anemija sa ubrzanom sedimentacijom.

- Dijagnoza se potvrđuje identifikacijom mikroorganizama i kulturi krvi, ali sa terapijom je neophodno započeti pre dobijanja ovog rezultata- Brz i aktivan tretman podrazumeva davanje visokih doza antibiotika najmanje 4-6 nedelja, u zavisnosti od vrste mikroorganizama- Kod 20% dece koja prezive bakterijski endokarditis nastaju komplikacije na srčanim zaliscima koje zahtevaju hiruški tretman.

Stomatološki tretman:- bakterijski endokarditis se češće javlja nakon određenih stomatoloških procedura kao što su oralni hirurški zahvati (ekstrakcija zuba, parodontalna hirurgija), ali se može javiti i nakon uklanjanja kamenca, punjenja kanala korena, aplikacija matrice, tretmana inficiranog dela pulpe (vitalna ekstirpacija i amputacija), stavljanja imedijtnih proteza i reimplantacije avulziranog zuba. Ustvari bilo koje provocirano krvarenje u usnoj duplji, pa čak i ono kod pranja zuba ili koršćenja konca kod osoba koje imaju izražen gingivitis može izazvati tranzitnu bakterijemiju.

ANTIBIOTSKA PROFILAKSA BAKTERIJSKOG INFEKTIVNOG

ENDOKARDITISA- Postoje razne preporuke različitih stručnih

udruženja u pogledu doze i načina aplikacije različitih antibiotika

PROFILAKSA BAKTERIJSKOG ENDOKARDITISA

(Britansko udurzenje za antibakterijsku hemoterapiju) Ako je potrebno stomatoloski tretman obaviti pod lokalnom

anestezijom za pacijente koji nisu alergicni na penicillin, a penicillin nisu primali vise od jedanput u toku prethodnog meseca preporucuje se amoksicilin (per os):

-odrasli: 3g 1h pre intervencije -deca ispod 10 godina: ½ doze odraslih -deca ispod 5 godina: ¼ doze odraslih Ako je pacijent alergican na peniclin, onda se preporucuje

eritromicin stearate (per os): -odrasli: 1.5g per os 1-2 sata pre intervencije, I 0.5g 6 sati

kasnije -deca ispod 10 godina: ½ doze odraslih -deca ispod 5 godina: ¼ doze odraslih

Ili klindamicin: -odrasli: 600mg per os 1h pre intervencije -deca ispod 10 godina: 6mg/kg telesne tezine 1h pre intervencije *za pacijente koji nisu alergicni na penicillin, I nisu ga uzimali vise od

jedanput u toku prethodnog meseca, najcesce se preporucuje intramuskularno davanje amoksicilina:

-odrasli: 1g amoksicilina sa 2.5 ml lidokain hidrohlorida neposredno pre opste anestezije I 0.5g amoksicilina per os 6 sati kasnije

-deca ispod 10 godina: ½ doze odraslih Ili amoksicilin per os: -odrasli 3g 4h pre opste anestezije , 3g per os nakon zavrsene

intervencije -deca ispod 10 godina: ½ doze odraslih -deca ispod 5 godina: ¼ doze odraslih Ili amoksicilin sa probenecidom per os: -odrasli: 3g amoksicilina sa 1g probenecida 4h pre opste anestezije

Ako je potrebno stomatoloski tretman obaviti specijalno rizicnim pacijentima(pacijenti sa vestackim zaliscima ili oni koji su ranije imali napade endokarditisa) koji zahtevaju hospitalizaciju, a koji nisu alergicni na penicillin I nisu ga dobijali vise od jednog puta u posednjih mesec dana, najcesce se daju imtramuskularno amoksicilin I gentamicin:

-odrasli: 1g amoksicilina u 2.5 ml 1% lidokain hidrohlorida I 120mg gentamicina intramuskulrano neposredno pre opste anestezije I 0.5 g amoksicilina per os 6h nakon zavrsetka opste anestezije

-deca ispod 10 godina: ½ doze odraslih, amoksicilina I gentamicina 2mg/kg telesne mase intramuskularno

Pacijenti koji su alergicni na penicillin ili su dobijali penicillin vise od jedanput prethodnog meseca:-odrasli: vankomicin 1g intravenskom infuzijom u toku 60 minuta nakon cega se daje gentamicin 120mg intravenski neposredno pre opste anestezije ili 15 minuta pre hiruske procedure.-deca ispod 10 godina: vankomicin 20mg/kg intravenski I gentamicin 2mg/kg intravenskiU profilaski bakterisjkog endokarditisa je dovoljno dati pocetnu duplu dozu bez naknade antibiotika nakon zavrsene stomatoloske procedure.

PREPORUKA AMERCIKE ASOCIJACIJE ZA SRCE ZA PROFILASKU BAKTERISJKOG EDOKARDITISA

Antibiotici se daju nakon zavrsene stomatoloske intervencije, a ukupna doza za decu ne sme preci preko doze za odrasle.

1. Standardna procedura za odrasle:

amoksicilin per os 2g 1h pre intervencije, deca 50mg/kg 1h pre intervencije 2. Kod pacijenata gde nije moguca per os aplikacija

Ampicilin (intramuskularno ili intravencki) 2g 30 minuta pre intervencije, deca 50mg/kg 30 minuta pre intervencije

3. Kod pacijenata alergicnih na amoksicilin, ampicillin ili penicillin:Klindamicin (per os) 600mg 1h pre intervencije, deca 20mg/kg 1h pre intervencije.Cephalexin ili Cefadroxill (per os) 2g 1h pre intervencije, deca 50mg/kg 1h pre intervencijeAzithromicin ili Clarithromicin(per os) 500mg 1h pre intervencije, deca 15mg/kg 1h pre intervencije

4. Kod pacijenata alergicnih na amoksicilin, ampicillin ili penciilin, kod kojih nije moguca per os aplikacija

Klindamicin (intravencki) 600 mg 30 minuta pre intervenciju, deca 20mg/kg 30 minuta pred intervencijuCetafazolin (intramuskularno ili intravenski) 1g 30 minuta pred intervenciju, deca 25mg/kg 30 minuta pre intervenciju

ANTIBIOTSKA PROFILAKSA ENDOKARDITISA PRE STOMATOLOSKIH PROCEDURA

POTREBNA PROFILAKSA

Ekstrakcija zuba Parodontalna lecenje, uklanjanje

kamenca,sondiranje dzepova Aplikacija implant ili vracanje

avulziranih zuba Endodoncija (u blizini apeksa) Subgingivalna aplikacija

antibiotskih traka ili vlakana Inicijalna aplikaicija ortodonstkih

prstenova Intraligamentarna lokalna

injekciona anestezija Profilakticko ciscenje zuba ili

implanta (kadse ocekuje krvarenje)

NIJE POTREBAN PROFILAKSA

Plombiranje zuba Injekciona lokalna anestezija Intrakanalni endodontski

tretman (punjenje kanala I plombiranje)

Stavljanje koferdama Uklanjanje hiruskog konca Stvaljanje I uklanjanje

protetskih Ili ortodontskih radova

Uzimanje otiska Aplikacija fluorida Rtg snimanje zuba Podesavanje ortodonstkih

aparata

- Endodontski tretman mlecnih zuba je kontraindikovan

- Da li ce se kod deteta koje boluje od kardiovaskularnog oboljenja raditi endodontski tretman zavisi od stepena rizika (tezine oboljenja srca), celokupnog oralnog zdravlja, vrste zuba I stepena oralne higijene

- Neuspeli endodontski tretman moze dovesti do nastanka apikalnog apcesa koji moze biti uzrok nastanka tranzitne bakterijemije

- Periapikalna hirurgija (apikotomija) se ne radi jer je najcesce neuspesna I predstavlja izvor bakterijemije

- Krunice I mostovi se mogu raditi kardiovaskularnim pacijentima ali uz dobro planiranje I pripremu pacijenta

ISHEMICNA OBOLJENJA SRCA (OBOLJENJA KORONARNIH ARTERIJA)

- Najcesce oboljenje koronarnih areterija je arterioskleroza koja se karakaterise deponovanjem masnoce I fibroznih naslaga na zidove krvnih sudova srca

- Brojni faktori koji dovode do povecanja rizika za nastanak bolesti-nasledje, pusenje, alkohol, hipertenzija, hiperholesterijemija, dijabetes, stres…

- Arteriskleroza nastaje jos u decijem uzrastu, a njen pocetak karaterise difuzno I lagano zadebljavanje pojedinih zidova areterija

Angina pectoris se karakterise:- pojavom bola u retrosternalnoj regiji koji traje

do 15 minuta I iradira preko grudi u ruke, vrat ili vilice

- Kao posledica arterioskleroze moze nastati infarkt miokarda koji karakterise pojava jakog I dugotrajnog bola koji moze trajati I nekoliko sati

- Javlja se promena pulsa sa povecanjem ili opadanjem krvnog pritiska, izrazenim bledilom lica I znojenjem. Infarkt srca se retko javlja kod dece.

- Terapija: Nitroglicerin je lek izbora za anginu pectoris, aplikovan sublingvalno ili putem spreja na bukalnu mukozu

Stomatoloski tertman: u prvih 6 meseci nakon prelezanog infarkta nije pozeljno raditi bilo

kakve intervencije a pogotovo ne one pod opstom anestezijom. Stomatoloske intervencije se sprovode tek nakon konsultacije sa kardiologom koji moze sporvesti adekvatnu pripremu (davanje seadtiva, koronarnih dilatatora sa prolongiranim dejstvom 1-2 sata pre intervencije).

Kod bolesnika sa ishemicnim oboljenjem srca pre stomatoloskog tretmana apsolutno je indikovano davanje injekicione lokalne anestezije sa vazokontriktorom, jer pri bolnim nadrazajima organizam izlucuje mnogo vece kolicine adrenalina od onih koje sadrzi anestetik. Alternativni vazokonstriktor je felipresin. Primena lokalnoh anestetika bez

vazokontriktora je jedino indikovano kdo bolensika sa slabo kontrolisanim koronarnim oboljenjima srca.

Ako dodje do pojave infarkta miokarada na stomtaoloskoj stolici pacijentu treba dai kiseonik I aplicirati analgeticko sredstvo (morfin 4-6mg intravenski) a zatim ga hitno transportovati do bolnice.

SRCANE ARITMIJE

-Srcane aritmije su razlicite varijacije srcanog ritma-Kod tezih aritmija vrsi se ugradnja pejsmejkera koji omogucavaju potpuno normalanzivot obolelih.

Stomatoloski tretman: Elektromagnetni talasi iz razlicitih elektricnih

stomatoloskih aparata (kavitron, elektricni termokauter I ispitivac vitaliteta) mogu imati uticaj na ugradjeni pejsmejker I izazvati pojacanu pojavu srcanih aritmija, zato te aparate ne treba koristiti, a podatak da pacijent ima ugradjen pejsmejker dobijamo anamnezom. Primena lokalne anestezije kod dece sa srcanim aritmijama je indikovana jer su oni prakticno zasticeni beta adrenergickim blokatorima. Ako se radi intervencija pod opstom anestezijom, enophodna je konsultacija stomatologa I anesteziologa sa kardiologom. Sedative, euritmici kao I antibiotici se ukljucuju od strane kardiologa ako se planira veca oralno hiruska intervencija.

SLABOSTI SRCA

- Nastaju kao rezultat nemogucnosti miokrada leve i/ili desne komore da se adekvtano kontrahuju I izbacuju dovoljne kolicine krvi koje su neophodne svim organima

Simptomi i znaci su :-plucna kongestija sa dispneom-razvitak plucnog edema-tahipnea-cijanoza -jaka anksioznost.

Terapija blazih formi slabosti srca podrazumeva:- davanje diuretika, angitenzina koji sadrze

enzimske inhiitore - kontrola artitmije.

Pulmonalni edem zahteva :-hitan tretman, pacijent treba da sedi, treba mu dati kiseonik, intravenski diuretike I diamorfin koji smanjuje anksioznost I izaziva vazodilataciju.

Stomatoloski tretman: Ovoj deci ne treba raditi bilo kakve intervencije u lezecem polozaju. Neophodna je konsultacija sa kardiologom pre stomatoloskog tretmana.

HIPERTENZIJA

- Hipertenzija se definise kao povecanje krvnog pritiska iznad prosecnih vrendosti. Pritisak je povisen ako je sistolni iznad 160 mmHg, odnsono dijastolni inad 90-95 mmHg.

Moze biti :1.primarna (nepoznatog uzroka) 2.sekundarna poznatog uzrokaPrema jacini moze se podeliti:1.blagu2.umerenu 3.jaku

U lecenju hipertenzije koriste se :

-diuretici

-beta blokatori-antagonisti kalcijuma-vazodilatatori

Stomatoloski tretman: Brojna istrazivanja su pokazala da kod sve dece ondosno ljudi koji sednu u stomatolosku stolicu dolazi do povecanja krvnog pritiska. Kod zdravih osoba to ne prestvalja problem, ali povecanje pritiska kod dece sa hipertenzijom nosi odredjeni rizik. Zato je indikovana kod takvih osoba primena lekova za snizenje pritiska pre stomatoloske intervencije.

Primena sedative znacjano pomaze u opustanju I smanjenju straha. Takodje stomatolog smirenim ponasanjem I razgovorom sa detetom dopsinosi smirenju. Sve stomatoloske intervencije moraju biti bezbolne, pa je primena lokalne anestezije neophodna. Kod dece sa lekovima kontrolisanom hipertenezijom lokalna anestezija sa vazokontriktorom se moze slobodno koristiti. Najbolje je ovu decu zakazivati u jutarnjim casovima, s tim da ne smeju provesti duze od jednog sata na stolici. Ako se primeti da dete postaje uznemireno u toku intervencije, treba odmah prekinuti sa radom I zakazati za drugi put.

Kod dece sa izrazenom hipertenzijom , pre invazivnog ili ocekivanog duze stomatoloskog tretmana, neophodna je konsultacija sa lekarom.