104
Buzağı ishalleri, sığırların kompleks solunum yolu hastalığı (BRDC), immunostimulan-immunmodülatörler ve aşılamalar Prof. Dr. Hüseyin Yılmaz

Prof. Dr. Hüseyin Yılmaz - etkinilac.com · cp ve ncp Ölü cp ve ncp LiteratürAşı virusu Challange virus Koruma oran

  • Upload
    ngocong

  • View
    217

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Buzağı ishalleri sığırların kompleks solunum yolu hastalığı (BRDC)

immunostimulan-immunmoduumllatoumlrler ve aşılamalar

Prof Dr Huumlseyin Yılmaz

Buzağı yaşamı

Suumltten kesmeden oumlnce Suumltten kesildikten sonra

Suumltten kesilme

İshaller Respiratoumlrik infeksiyonlar

Buzağı ishalleri

bullMultifaktoumlriyel bir hastalık

bullBuzağı oumlluumlmlerinin 50 si ishalden

Multifaktoumlriyel bir hastalık

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler

Buzağı ishali

Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)

Koumltuuml ccedilevre

Ruumlzgar

Islak altlık

Koumltuuml altlık

Fazla suumlt

Yetersiz suumlt veya

benzeri gıda

İnf etkenler

Bakteri

Koli

Salm

Clost

Camph

Virus

Corona

Rota

Toro

BVDV

Noro

Parazit

Kripto

Giardia

Eimeria

Viral etkenlerin sıklığı

Etken

Rotavirus 45

Cryptosporidium 20

Coronavirus 12

E coli 3

Belirlenemeyen 20

Epidemiyolojik bilgiler

8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir

Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce

Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok

İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler

bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi

bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi

bull Kanda L-lactate duumlzeyi

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı yaşamı

Suumltten kesmeden oumlnce Suumltten kesildikten sonra

Suumltten kesilme

İshaller Respiratoumlrik infeksiyonlar

Buzağı ishalleri

bullMultifaktoumlriyel bir hastalık

bullBuzağı oumlluumlmlerinin 50 si ishalden

Multifaktoumlriyel bir hastalık

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler

Buzağı ishali

Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)

Koumltuuml ccedilevre

Ruumlzgar

Islak altlık

Koumltuuml altlık

Fazla suumlt

Yetersiz suumlt veya

benzeri gıda

İnf etkenler

Bakteri

Koli

Salm

Clost

Camph

Virus

Corona

Rota

Toro

BVDV

Noro

Parazit

Kripto

Giardia

Eimeria

Viral etkenlerin sıklığı

Etken

Rotavirus 45

Cryptosporidium 20

Coronavirus 12

E coli 3

Belirlenemeyen 20

Epidemiyolojik bilgiler

8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir

Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce

Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok

İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler

bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi

bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi

bull Kanda L-lactate duumlzeyi

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ishalleri

bullMultifaktoumlriyel bir hastalık

bullBuzağı oumlluumlmlerinin 50 si ishalden

Multifaktoumlriyel bir hastalık

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler

Buzağı ishali

Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)

Koumltuuml ccedilevre

Ruumlzgar

Islak altlık

Koumltuuml altlık

Fazla suumlt

Yetersiz suumlt veya

benzeri gıda

İnf etkenler

Bakteri

Koli

Salm

Clost

Camph

Virus

Corona

Rota

Toro

BVDV

Noro

Parazit

Kripto

Giardia

Eimeria

Viral etkenlerin sıklığı

Etken

Rotavirus 45

Cryptosporidium 20

Coronavirus 12

E coli 3

Belirlenemeyen 20

Epidemiyolojik bilgiler

8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir

Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce

Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok

İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler

bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi

bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi

bull Kanda L-lactate duumlzeyi

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Multifaktoumlriyel bir hastalık

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler

Buzağı ishali

Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)

Koumltuuml ccedilevre

Ruumlzgar

Islak altlık

Koumltuuml altlık

Fazla suumlt

Yetersiz suumlt veya

benzeri gıda

İnf etkenler

Bakteri

Koli

Salm

Clost

Camph

Virus

Corona

Rota

Toro

BVDV

Noro

Parazit

Kripto

Giardia

Eimeria

Viral etkenlerin sıklığı

Etken

Rotavirus 45

Cryptosporidium 20

Coronavirus 12

E coli 3

Belirlenemeyen 20

Epidemiyolojik bilgiler

8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir

Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce

Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok

İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler

bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi

bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi

bull Kanda L-lactate duumlzeyi

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler

Buzağı ishali

Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)

Koumltuuml ccedilevre

Ruumlzgar

Islak altlık

Koumltuuml altlık

Fazla suumlt

Yetersiz suumlt veya

benzeri gıda

İnf etkenler

Bakteri

Koli

Salm

Clost

Camph

Virus

Corona

Rota

Toro

BVDV

Noro

Parazit

Kripto

Giardia

Eimeria

Viral etkenlerin sıklığı

Etken

Rotavirus 45

Cryptosporidium 20

Coronavirus 12

E coli 3

Belirlenemeyen 20

Epidemiyolojik bilgiler

8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir

Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce

Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok

İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler

bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi

bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi

bull Kanda L-lactate duumlzeyi

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Viral etkenlerin sıklığı

Etken

Rotavirus 45

Cryptosporidium 20

Coronavirus 12

E coli 3

Belirlenemeyen 20

Epidemiyolojik bilgiler

8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir

Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce

Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok

İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler

bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi

bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi

bull Kanda L-lactate duumlzeyi

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Epidemiyolojik bilgiler

8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir

Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce

Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok

İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler

bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi

bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi

bull Kanda L-lactate duumlzeyi

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler

bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi

bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi

bull Kanda L-lactate duumlzeyi

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Tanı-Ayırıcı tanı

Yaş Klinik bulgu Olası etken

1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi

Kolibasilloz ETEC=F5 E coli

4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon

Rotavirus coronavirus kriptosporidozis

11 den buumlyuumlk

Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella

18 den buumlyuumlk

Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı

Eimeria zuemii

BVDV

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Bovine viral diyare

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Barsaklarda immuumlnite

Antijen

(İnfeksiyon)

Lenfosit

aktivasyonu SIgA sentezi

Barsaklara tutunma

ve koolonizasyonun

engellenmesi

İnfeksiyoumlz etkene

bağlanma

Peyer plakları

Sekal tonsiller

Meckelrsquos div

(bFabricius)

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Tanısal testler

Laboratuvara goumlndererek

Ccediliftlikte yapılabilen

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Ccediliftlikte yapılan testler

Cryptosporidium

Giardia

4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Laboratuvar testleri

Seroloji

Virus izolasyonu

PCR

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler

Kan

Antijen ve antikor saptama

Virus izolasyonu

Gaita

Antijen saptama

PCR

Virus izolasyonu

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Sağlıklı buzağı Hasta buzağı

İshale neden olan

faktoumlrler

Oumlnlemler ve oumlnleyici

faktoumlrler

Yaşayan

buzağı

Oumllen buzağı

Tedavi

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Tedavinin bileşenleri

Kaybedileni vermek ve desteklemek

Antibakteriyel antiprotozoal tedavi

Yeterli ve uygun beslenme

İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İshali oumlnleyici faktoumlrler

Gebelik doumlneminde aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama

boumlluumlmuuml

Kolostrum verilmesi

Suumlt yerine geccedilen gıdalar

Su

Kolostrum youmlnetimi

Buzağı youmlnetimi ve hijyeni

İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

YOumlNETİM

Hijyen

İnek

Kolostrum

Buzağı

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İnekle ilgili youmlnetim

Kuru doumlnem

Gebelik doumlnemi aşılama

Kolostrum miktarı

Kolostrum kalitesi

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem

45-60 guumln oumlneriliyor

40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır

25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır

Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım

Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama

E coli rota and corona

Clostridium

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Gebelikte aşılamanın etkisi

Morbidite Mortalite

Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı

A 90 10 36 1

B 75 32 20 3

C 90 18 30 2

D 60 2 20 0

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler

Isı stresi

İneğin yaşı

ırk

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

İlk buzağılamada kolostrum

ilk 2 saat iccedilinde alınmalı

(maksimum 6 saat)

Kolostrumun kullanılmamasını

gerektiren durumlar

Mastitik

Sulu

Kanlı

Doğumdan oumlnce emilen

Doğumdan oumlnce sağılan

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrum youmlnetimi

Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)

Depolama

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrom youmlnetimi

Depolama

Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir

En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin

Havuz yapmamaya ccedilalış

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrum youmlnetimi

Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır

Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır

Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar

Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrum youmlnetimi

Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa

Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir

60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli

Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlığın iyileştirilmesi

Doğumda stresin azaltılması

Kolostrum verilmesi

İlk besleme zamanı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Doğuma muumldahale

Zayıf buzağıların sayısı

Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı

Otun verilme zamanı

Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı

Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık

Gebeleik doumlneminde

ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi

ZAYIF BUZAĞI

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim

Doğumda sağlık

Neonatal asidoz

Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem

Kalkmada zorlanır

Distocia Soğuk

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması

Yeni doğan buzağıda

immun sistem henuumlz oturmadığı gibi

doğum sonrası yuumlksek olan kortizol

5 guumln kadar etkiler

BU NEDENLE

Stres

(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)

azaltılmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

Biberonla ilk 4 saat iccedilinde

4 litre

verilmesi

12 saat iccedilinde 2 litre

guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et

NOT eğer alamıyorsa

oumlsafagal sonda kullan

UYARI

Kolostrum vermeden oumlnce

kolostrumla beraber veya

Sonra

Başka uumlruumln verilmez

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi

İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir

Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar

24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi

Kolostrometre

Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)

Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrometre

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrumdan Antikor geccedilisi

24 saat-7 guumln iccedilinde

Buzağı kanı

Refraktometre

Ig tayini

(55 gdl den yukarı)

Bir buzağı indikatoumlr

değil suumlruuml sağlığı iccedilin

suumlruuml duumlzeyi oumlnemli

İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir

Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar

Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler

Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir

Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrumun yararları

Az laktoz ve

Daha az ishal

Anneden buzağıya

pasif immuumlnite

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

10 mgml IgG gerekli

(Fowler 1999)

IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları

Ağırlık kazancı (6 YTL)

Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)

12 oranında mortalite azalması (20 YTL)

Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)

Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kolostrum benzeri maddelerin etkisi

Buzağı gurubu

TP

gl

Ig

gl Kolostrum 62 12 Kolostrum

Kolostrum benzeri 64 14

Kolostrum

Imugard 62 12

Standardı olmayan kolostrum

48 8

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu

Fazla sayıda bakteri

antikor emilimini etkiler

BU NEDENLE

Toplam bakteri sayısı lazım

(100000 CFUml)

Total koliform sayısı lazım

(10000 CFUml)

UYARI

Eğer kolostrum soğutucu

veya derin dondurucuda tutulacaksa

sayım şart

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Sonuccedil ve oumlneriler

Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama

Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması

Epidemiyolojik verileri toplamak

Klinik muayene ve goumlzlem

Ayırma

Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler

Tedavi

Hijyen

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Respiratorik infeksiyonlar

bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo

bull

bull BRDC

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Unutma BRDC Multifaktoumlriyel

Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem

Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus

BRDC

Bakteriyel Etkenler

Mannheimia haemolytica

Pasteurella multocida

Haemophilus somnus

Mycoplazmalar

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Goumlzde akıntı

Salivasyon

Nazal akıntı

Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni

Subklinik veya akut formlar

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Bovine pnoumlmoni

R Moeller

D Moore

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Mycoplazmal artritis

R Moeller

D Moore

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar

Sitopatik

BVDV-1a

BVDV-1b

Nonsitopatik

Akut

infeksiyon

Persiste

infeksiyon

Mukozal

hastalık

Akut

şiddetli

Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon

Nonsitopatik

Sitopatik

BVDV-2a

BVDV-2b

NADC

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Gebelik

Gebelik

doumlnemi Doğum

İnfeksiyo

n İnfeksiyon

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Foumltal oumlluumlmler

Abortlar

Erken doğum

Normal fakat

Persiste infekte

buzağılar

Virus + Antikor -

Normal bağışık

buzağılar

Virus - Antikor

+

GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

BVDV infeksiyonu sonucu

bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar

bull İmmunosupresyon

bullLoumlkopeni

bull Akut infeksiyonlar

bull Persiste infeksiyonlar

bull Foumltal infeksiyonlar

bull Mukozal hastalık

bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur

NADC

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Hangisi persite infekte

Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Persiste infeksiyonun sonu

Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz

Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir

Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar

Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar

Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Mukozal hastalık

PI

buzağı

(ncp

BVDV)

Cp BVDV

infeksiyonu

Mukozal

hastalık

(ncp+cp

BVDV

100 oumlluumlmcuumll

Kanlı ishal

Barsakta ciddi lezyonlar NADC

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kanlı ishal

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Mukozal hastalık

Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml

(mutasyon) ile oluşur

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Survey

Duumlşmanını bil ve diren

Ccediluumlnkuuml direnen kazanır

Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor

Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak

foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir

PI

PI

İnek

Buzağı

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Testler

1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)

Antikor saptama (ELISA)

1048698 1048698 Antijen saptanması

ELISA

IHC

1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR

Pozitifnegatif

BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı

Sekanslama

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Immunohistochemistry

Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen

From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Suumlruuml taraması

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

PI hayvanların uzaklaştırılması

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri

1048698 Oumlrnek alma kolaylığı

1048698 Ekipman gerekliliği minimum

1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor

1048698 Farklı testlerde kullanılabilir

-immunohistokimya

-RT-PCR

- Antijen ELISA

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar

bull Oumlrnek sayısı

bull Taşıma ve depolama

bull Virus miktarı

NADC

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

AŞILAR ve AŞILAMA

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır

Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır

Canlı aşılar BRD riskini artırabilir

İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır

Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

BVDV Aşıları

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Aşılardan beklentiler

bull Aşı lisansı neyi amaccedillar

Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını

PI eliminasyonuna dayanmaz

Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler

Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)

PI hayvanların oumlnlenmesi

İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

BVDV ye karşı foumltal koruma

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml 1

Oumlluuml CP1

Canlı 1

Canlı 1

Canlı 1

Oumlluuml

cp ve ncp Oumlluuml

cp ve ncp

Literatuumlr Aşı virusu Challange

virus

Koruma

oranı Kontrol

Koruma

yuumlzdesi

86

83

92

78

81

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi

bull T= TEST

bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)

bull B= BİYOGUumlVENLİK

bull A= AŞILAMA KARARI

bull TUBA

BİZİM OumlNERİLERİMİZ

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin

Oumlncelikle kontrol programı gerekir

Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir

İyi bir aşılama programı gerekir

PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir

1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir

Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

PI

PI

PI

PI

PI

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

IBRV-Herpesvirus

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Sığırlarda Herpesviruslar

Virus Herpesvirus

altfamilya

Hastalık

Primer olarak

BoHV-1 alfa IBR IPVIBP

BoHV-2 alfa Bovine mamillitis

BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease

BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem

infeksiyonları konjunktivitis

BoHV-5 alfa Ensefalitis

Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil

İkincil olarak

Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)

gamma Malignant catarrhal fever

Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever

Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Rezervuar İatrojenik

Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma

Plasenta

S

I

Ğ

I

R

L

A

R

Amniyon

Burun Sıvısı

Akıntısı

Damlacık Vaginal

İnfeksiyonu Sekretler

Kontamine Semen

Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)

Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı

Yemlik ve suluklar Atık foumltus

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Etkenin Girişi

BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur

Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir

Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir

Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İnfeksiyon sonucu-1

Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir

Genellikle subklinik formda

goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş

burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar

AFBI

AFBI

AFBI

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İnfeksiyon sonucu-2

Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)

Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon

Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu

Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı

Nadiren orşitis ve endometritis

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu

Erken embryo oumlluumlmuuml

Luteal nekroz

Trofoblast infeksiyonu

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Tanı

bull Immunofloresens

bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk

Virus izolasyonu

ndash SwabBAL

ndash 5-7 guumln

PCR Swab

kan ve beyin

Ccedilabuk

ELISA

Kan ve suumlt

Ccedilabuk

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

ELISA

Tek oumlrnek yetersiz

Ccedilift oumlrnek alınmalı

ndash 2-3 hafta arayla

ndash Maternal antikorlar etkiler

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Kontrol ve aşılar

Modifiye canlı

İnaktif

Subuumlnite

DNA ve vektoumlr aşıları

Marker aşılar

İntranasal yolla uygulanan aşılar

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

DIVA stratejisi

Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır

Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Marker aşıların prensibi

POZİTİF NEGATİF

gE eksik

AFBI

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Aşı etkinliği

Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır

Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır

Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır

Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir

Muylkens ve ark 2007

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Unutma

bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Yasal gereklilik

200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır

2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

OIE

bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır

bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır

bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır

bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Koruma

Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Korumada genel prensipler

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar

Levamizol

İnterferon

Kolostrum (immuguard)

İmmun serumlar

Aşılar

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin

İmmunositimuumllan

İmmunomoduumllatoumlr

Vitaminler (AEC)

Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)

Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis

Bakteri ekstreleri

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Aşılama

bull Genel Olarak Buzağılara aşılar

bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz

bull IBR

bull PI3

bull BVD

bull BRSV

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu

Aşı protokolu

Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)

İnaktif aşı Marker aşı

İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)

İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır

Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)

inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir

Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)

inaktif aşı

Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır

Bovine Viral Pnoumlmoni

Kombine aşılar İnaktif

İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar

Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur

Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır

Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz

Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir

Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır

Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır

Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır