Program Akreditasyonu ve MÜDEK Uygulamalari Sunumu · 2013-08-13 · 2 Nisan 2008, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi 10 Mühendislik Eğitim Programları Akreditasyon

Program Program AkreditasyonuAkreditasyonu ve ve MÜDEK UygulamalarıMÜDEK Uygulamaları

2 Nisan 2008İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Dr. Erbil PAYZINMÜDEK MAK Başkanı

2 Nisan 2008, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi 2 Nisan 2008, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi 22

Sunum İçeriğiSunum İçeriği

• Mühendislik eğitim programlarının akreditasyonunedir, ne işe yarar?

• Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK)

• MÜDEK Akreditasyon Süreci

• MÜDEK Değerlendirme Ölçütlerio Ölçütlere genel bir bakışo Bazı ölçütlerde sıkça karşılaşılan sorunlar

• MÜDEK Akreditasyonu için hazırlanan programlara bazı öneriler


Mühendislik Programlarının Mühendislik Programlarının AkreditasyonuAkreditasyonu Nedir, Ne İşe Yarar?Nedir, Ne İşe Yarar?

• Mühendislik eğitim programlarını kabul edilmiş akreditasyon ölçütlerine göre periyodik olarak değerlendirilmesini sağlar,

• Akreditasyon ölçütlerini (minimum koşulları) karşılayan programların kamuya (tüm paydaşlara) duyurulmasını sağlar,

• Eğitim programların sürekli iyileştirilmesinin özendirilmesini sağlar,

• Üniversite, fakülte ya da bölümlerin değil, eğitim programlarının değerlendirilmesini amaçlar.


Mayıs 2002: Mühendislik Dekanlar Konseyi (MDK ) tarafından mühendislik programlarının değerlendirilmesi için Mühendislik Değerlendirme Kurulu (MÜDEK) adıyla bağımsız bir sivil toplum platformu oluşturdu

Ocak 2003: MÜDEK ilk Program Değerlendiricileri Eğitim Çalıştayı’nıyaptı

Ağustos 2003: MÜDEK Program Değerlendirmesi faaliyetlerine başladı

Ocak 2007: MÜDEK bir derneğe dönüşerek tüzel kişilik kazandı: Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (kısa adı MÜDEK)

Kasım 2007: MÜDEK YÖK tarafından ulusal akreditasyon kurumu olarak tanındı

Mühendislik Eğitim Programları Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK)Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK)

Kısa TarihçeKısa Tarihçe


MÜDEK’inMÜDEK’in AmacıAmacı• Farklı disiplinlerdeki mühendislik eğitim

programları için akreditasyon, değerlendirme ve bilgilendirme çalışmaları yaparak Türkiye’demühendislik eğitiminin kalitesinin yükseltilmesine katkıda bulunmak;

• Böylece, güncel ve gelişmekte olan teknolojileri kavrayan, daha iyi eğitilmiş ve daha nitelikli mühendisler yetiştirilerek toplumun refahının ileri götürülmesini hedeflemek.


MÜDEKMÜDEK’in Temel Faaliyetleri’in Temel Faaliyetleri• Mühendislik programlarının değerlendirilmesi

ve akreditasyonu (halen sadece lisans programları)

• Program değerlendiricilerinin seçimi ve eğitimi

• Program yöneticilerinin ve öğretim üyelerinin program değerlendirmesi konusunda bilgilendirilmesi ve eğitimi

• Değerlendirme ölçütlerinin gözden geçirilmesi ve yenilenmesi


Program Değerlendirme

Takımı

Mühendislik Eğitim Programları Akreditasyon

Kurulu (MAK)

MÜDEK MÜDEK Örgüt ŞemasıÖrgüt Şeması

Yönetim Kurulu Denetim Kurulu

MÜDEK Genel Kurulu

Komiteler veÇalışma Grupları


Takımı


Takımı


MÜDEK Genel KuruluMÜDEK Genel Kurulu• Kurucu Üyeler (19 Kurucu üye):

o Mühendislik Değerlendirme Kurulu’nun 2007 yılı başındaki ve eski üyeleri (13 kişi)

o Önceki 2 MDK Genel Sekreteri

o MÜDEK etkinliklerine ilk başından beri katkı vermiş olan 3 MÜDEK değerlendiricisi

o 1 tüzel kişi: Türkiye Kalite Derneği (KalDer)

• Diğer Üyeler:o Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV)


MÜDEK Yönetim Kurulu ÜyeleriMÜDEK Yönetim Kurulu Üyeleri• Refik Üreyen, Başkan

• Prof. Dr. Bülent Özgüler, Başkan Yardımcısı

• Prof. Dr. Birgül Tantekin-Ersolmaz, Sayman

• Prof. Dr. Bülent E. Platin, Sekreter Üye

• Dr. Aydın Kosova, Üye

MÜDEK Denetim Kurulu ÜyeleriMÜDEK Denetim Kurulu Üyeleri• Prof. Dr. Önder Yüksel• Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu• Hakan Kilitçioğlu


Mühendislik Eğitim Programları Mühendislik Eğitim Programları Akreditasyon Kurulu Akreditasyon Kurulu (MAK)(MAK)

• MAK, MÜDEK’in program değerlendirme ve akreditasyon sürecini yürüten ve akreditasyon kararlarını veren organıdır

• Toplam sekiz üyeden oluşur:o 4 üniversite öğretim üyesio 1 TMMOB temsilcisio 1 KalDer temsilcisio 2 sanayi temsilcisi

• MAK üyeleri gönüllülük temeline dayalı görev yaparlar• Fakülte dekanları MAK üyesi olamaz• 2 yıllık görev süresi (ardışık en çok 3 dönem)• Aralarından 3 üye:

o Başkano Başkan yardımcısı (bir sonraki dönemin başkanı)o Önceki başkan


MÜDEK MAK ÜyeleriMÜDEK MAK Üyeleri(2007 ve 2008)(2007 ve 2008)

• Doç. Dr. A. Erbil Payzın (Başkan ve sanayi temsilcisi)

• Prof. Dr. A. Hamit Serbest (Başkan Yrd. ve üniversite temsilcisi)

• Prof. Dr. Ahmet Aran (Üniversite temsilcisi üye)

• Prof. Dr. Ayşe Erdem–Şenatalar (Önceki Başkan ve üniversite temsilcisi)

• Prof. Dr. Bülent E. Platin (Üniversite temsilcisi üye)

• Mustafa Çobanoğlu (Sanayi temsilcisi üye)

• Orhan Örücü (TMMOB temsilcisi üye)

• Salih Arıman (KalDer temsilcisi üye)


MÜDEK MÜDEK Değerlendirme ve Değerlendirme ve AAkreditasyonkreditasyonSüreci ÖzetiSüreci Özeti

• Değerlendirme süreci, değerlendirme ölçütleri ve ilgili prosedürlerhttp://www.mudek.org.tr/ adresinden indirilebilecek kamuya açık belgelerde tanımlı

• Süreç, akreditasyon başvurusu yapan programın hazırladığı Özeğerlendirme raporunu MÜDEK’e göndermesiyle başlıyor

• Değerlendirme MÜDEK MAK tarafından oluşturulan değerlendirme takımları tarafından yapılıyor

• Değerlendirme süreci kapsamında 3 günlük kurum ziyareti yapılıyor• Akreditasyon kararını MÜDEK MAK veriyor ve ilgili kuruma ayrıntılı

değerlendirme raporu yollanıyor• Akreditasyon süresi 5 yıl ile sınırlı • Yetersizliklere bağlı olarak daha kısa sürede (1 ya da 2 yıl) ara

değerlendirme yapılması söz konusu • Yükseköğretim kurumlarının akreditasyon vermeme kararlarına itiraz

hakları var


MÜDEK MÜDEK Değerlendirme TakımlarıDeğerlendirme Takımları• Değerlendirilecek programları yürüten her fakülte için

ayrı bir TAKIM • Mevcut/eski MÜDEK MAK üyeleri ya da deneyimli

program değerlendiricileri arasından seçilen bir TAKIM BAŞKANI

• Değerlendirilen her program için en az bir PROGRAM DEĞERLENDİRİCİSİ

• Program değerlendiricileri MÜDEK tarafından eğitilmiş değerlendiriciler arasından seçilir:

o Değerlendiriciler gönüllülük esasına göre görev yaparlaro Ocak 2008 itibariyle MÜDEK’in değerlendirici havuzunda, 14

değişik disiplinden, 28 tanesi sanayiden olmak üzere, toplam 82 eğitimli değerlendirici bulunuyor.

• Takımların oluşturulması sırasında çıkar çatışması/çakışması konuları göz önüne alınır


MÜDEK Değerlendirme ÖlçütleriMÜDEK Değerlendirme Ölçütleri

Ölçüt 1Öğrenciler

Ölçüt 6Altyapı

Ölçüt 4Meslek Eğitimi

Ölçüt 5Öğretim Kadrosu

Ölçüt 7Kurum

Desteği ve Parasal

Kaynaklar

PROGRAM

Ölçüt 2Program Eğitim

Amaçları

girdi nitelikliçıktı nitelikli

Ölçüt 3Program

Çıktıları ve Değerlendirme

Ölçüt 8Program Ölçütleri


Program Ölçütleri Bulunan DisiplinlerProgram Ölçütleri Bulunan Disiplinler(2008(2008--2009 dönemi)2009 dönemi)

1. Biyomühendislik 2. Çevre Mühendisliği3. Elektrik ve Bilgisayar

Mühendisliği4. Endüstri Mühendisliği5. Fizik Mühendisliği6. Gemi ve Deniz Mühendisliği7. Gıda Mühendisliği 8. Havacılık Mühendisliği9. İnşaat Mühendisliği 10. Jeodezi ve Fotogrametri

Mühendisliği

11. Jeoloji, Hidrojeoloji ve Jeofizik Mühendisliği

12. Kimya Mühendisliği 13. Maden Mühendisliği 14. Makina Mühendisliği 15. Metalurji ve Malzeme

Mühendisliği 16. Nükleer Mühendisliği 17. Petrol Mühendisliği 18. Tekstil Mühendisliği 19. Üretim Mühendisliği 20. Yazılım Mühendisliği


MÜDEK Değerlendirme ÖlçütleriMÜDEK Değerlendirme Ölçütleri1. Öğrenciler2. Program Eğitim Amaçları3. Programın Çıktıları ve Değerlendirme4. Meslek Eğitimi5. Öğretim Kadrosu6. Altyapı7. Kurum Desteği ve Parasal Kaynaklar8. Program Ölçütleri




Ölçüt 6Altyapı




Ölçüt 7Kurum Desteği

ve Parasal Kaynaklar

PROGRAM


Amaçları

Ölçüt 3Program



Ölçüt 2 Ölçüt 2 -- Program Eğitim AmaçlarıProgram Eğitim Amaçları• Program eğitim amaçları, mezunların bir programı bitirmelerini

izleyen birkaç yıl içinde gerçekleştirmeleri beklenenleri tanımlayan ifadeler olmalıdır.

• Bir kurumun, değerlendirilmesini istediği her mühendislik programı için;

(a) kurum özgörevi ile ve bu ölçütlerle uyumlu yayınlanmışayrıntılı eğitim amaçları,

(b) programın paydaşlarının gereksinimlerine dayalı olarakamaçlarını belirlemeye ve düzenli olarak değerlendirmeye yönelik bir yöntemi,

(c) öğrencileri bu amaçlara ulaşmaya hazırlayacak bir eğitim programı ve uygulama yöntemi,

(d) bu amaçlara ulaşıldığını kanıtlayacak ve sonuçlarının programın etkinliğini geliştirmek üzere kullanıldığı bir sürekli değerlendirme mekanizması

olması gereklidir.


Ölçüt 2 Ölçüt 2 -- SorunlarSorunlar• Program Eğitim Amaçları ölçütü anlaşılmamış• Eğitim amaçları yayınlanmamış ya da kamuya açık değil• Paydaş girdisi yok ya da çok kısıtlı:

o Eğitim amaçları yalnızca öğretim kadrosunca belirlenmiş.o Eğitim amaçlarının belirlenmesi ve/veya dönemsel gözden

geçirilmesi sırasındaki paydaş girdisi belgelenmemiş.o Eğitim amaçları öğretim kadrosunca benimsenmiyor ve/veya

desteklenmiyor

• Program eğitim amaçlarına ulaşmak için öğrencileri hazırlayacak eğitim programı ile bu amaçlar arasında bağlantı bulunmamakta

o Program eğitim amaçları ile uygulanmakta olan eğitim programı arasındaki bağlantı açık değil

o Eğitim amaçlarına ulaşmada süreç temelli yaklaşım kullanılmamış


Ölçüt 2 Ölçüt 2 –– Sorunlar Sorunlar (devam)(devam)• Eğitim amaçları sistematik bir süreçle

değerlendirilmemekte

o Süreçler tanımlanmamış, belgelenmemiş, çoğunluğu sistematik değil

o Değerlendirme süreçleri var ama henüz tümüyle hayata geçirilmemiş

o Eğitim amaçlarına erişildiğini gösteren, değerlendirmelere dayalı kanıtlar yok

• Sürekli iyileştirme bulunmamakta ya da çok az düzeydeo Sürekli ölçme-değerlendirme için sistematik bir süreç yoko İyileştirmeler sistematik bir süreç yerine sorun çıktıkça

yapılmaktao Eğitim amaçlarına ulaşıldığını göstermek için çok az mezun

izlenmiş ve/veya yeterli veri bulunmamakta




Ölçüt 6Altyapı






PROGRAM


Amaçları

Ölçüt 3Program Çıktıları

ve Değerlendirme


Ölçüt 3 Ölçüt 3 -- Program Çıktıları ve Program Çıktıları ve DeğerlendirmeDeğerlendirme

• Program Çıktıları, öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi ve becerileri tanımlayan ifadeler olmalıdırlar.

• Mühendislik programları, mezunlarının bu ölçütte yer alan 11 niteliğe sahip olduğunu kanıtlamalıdır.

• Kurumun tanımlayacağı Program Çıktıları, bu 11 niteliğin yanında programın eğitim amaçlarına erişilmesi için gerekli diğer ek nitelikleri de içermelidir.


MÜDEK Program Çıktıları (Ölçüt 3)MÜDEK Program Çıktıları (Ölçüt 3)• Mühendislik programları, mezunlarının aşağıdaki niteliklere

sahip olduğunu kanıtlamalıdır:a) matematik, fen ve mühendislik bilgilerini uygulama becerisib) deney tasarlama, deney yapma ve deney sonuçlarını analiz etme ve

yorumlama becerisic) istenen gereksinimleri karşılayacak biçimde bir sistemi, parçayı ya da

süreci tasarlama becerisid) disiplinlerarası takımlarda çalışabilme becerisie) mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisif) mesleki ve etik sorumluluk bilincig) etkin iletişim kurma becerisih) mühendislik çözümlerinin, evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerini

anlamak için gerekli genişlikte eğitimi) yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci ve bunu gerçekleştirebilme

becerisij) çağın sorunları hakkında bilgik) mühendislik uygulamaları için gerekli olan teknikleri ve modern araçları

kullanma becerisi


Ölçüt 3 Ölçüt 3 -- Program Çıktıları ve Program Çıktıları ve Değerlendirme (devam)Değerlendirme (devam)

• Her programın sonuçları belgelenmiş bir değerlendirme yöntemi olmalıdır.

• Değerlendirme yönteminin, program çıktılarının ölçülmesini sağladığı kanıtlanmalıdır.

• Ayrıca, değerlendirme sonuçlarının, programın geliştirilmesi ve iyileştirilmesi yönünde kullanıldığının kanıtları sunulmalıdır.


Ölçüt 3 Ölçüt 3 -- SorunlarSorunlar• Bazı program çıktılarının tanımladığı bilgi ve becerilerin

mezunlara kazandırılması için program kapsamında gerekli önlemlerin alındığına yönelik kanıtlar bulunmamakta

• Program mezunlarına belirli çıktıları (kazanımları) kazandırmada yetersiz: Örneğin,

o Tasarım becerisio Deney tasarlama, veri analizi ve yorumlama becerisio Disiplinlerarası takımlarda çalışabilme becerisio Etkin iletişim kurma becerisio Yaşam boyu öğrenme becerisio Çağın sorunları hakkında bilgi


Ölçüt 3 Ölçüt 3 –– Sorunlar Sorunlar (devam)(devam)• Program çıktılarının ölçümünde yetersiz yöntemler kullanılmakta

o Yalnız anketler kullanılıyor veya anketlere aşırı ağırlık veriliyoro Çıktı değerlendirmesinde ders başarı notlarına aşırı ağırlık veriliyoro Ölçüm sonuçları yerine tekil örnekler ve duyumlar kullanılıyor

• Sistematik bir ölçme-değerlendirme süreci bulunmamaktao Süreç yok ya da ölçme-değerlendirme süreci belgelenmemişo Planlar geliştirilmiş ancak uygulanmamışo Sürece öğretim kadrosundan destek ya yok ya da çok az

• Değerlendirme sürecinin sonuçlarının programı iyileştirmek için kullanılmakta olduğuna dair kanıt bulunmamakta

o Değişiklikler sorun çıktıkça, sistemsiz olarak yapılmakta o Ölçme-değerlendirme sonuçları iyileştirme sürecinde kullanılmamaktao Ölçme-değerlendirme-iyileştirme çevrimi kapatılmamış

• İkinci öğretim programları için tümüyle bağımsız ölçme –değerlendirme - geri besleme sonuçlarını içeren ayrı Özdeğerlendirme Raporu sunulmamakta




Ölçüt 6Altyapı






PROGRAM


Amaçları

Ölçüt 3Program



Ölçüt 4 Ölçüt 4 –– Meslek EğitimiMeslek Eğitimi• Eğitim programı, kurum özgörevi ve program eğitim amaçları ile

uyumlu olmak üzere gerekli bileşenleri içermeli ve bu bileşenlere yeterli zaman ayrılmalıdır.

• Öğrenciler,o önceki derslerde edindikleri bilgi ve becerileri kullanacakları,o mühendislik standartlarını ve gerçekçi kısıtları içerecek

bir ana tasarım deneyimiyle mühendislik uygulamasına hazırlanmalıdır.

• Meslek Eğitimi,(a) bir yıllık (en az 32 kredi) temel matematik eğitimi ile disipline

uygun temel bilim (deneysel çalışma ile birlikte) eğitimi(b) bir buçuk yıllık (en az 48 kredi) temel mühendislik bilimleri ile

öğrencinin alanına uygun mühendislik tasarımı eğitimi. (c) eğitim programının teknik içeriğini bütünleyen, kurum ve

program amaçları doğrultusunda genel eğitimbileşenlerinden oluşmalıdır.


Ölçüt 4 Ölçüt 4 -- SorunlarSorunlar• Ana tasarım deneyiminde kalite sorunları

bulunmaktao Üst düzey bir tasarım deneyimi bulunmamakta

Tasarım yerine analiz ya da araştırmaKısmen tasarım içeren birçok dersTasarım çalışmaları öğrencilerin önceki derslerde edindikleri bilgileri kullanacakları kapsamda değil

o Aralarında önemli farklılıklar olan birden fazla tasarım dersinden yalnızca biri alınabilmekte

o Tasarım deneyiminde gerçekçi tasarım kısıtlarından çok azı göz önüne alınmakta

• Toplam matematik ve temel bilimler dersleri 32 krediden az


Ölçüt 4 Ölçüt 4 –– Sorunlar (devam)Sorunlar (devam)• Temel mühendislik ve mühendislik tasam dersleri

48 krediden azo Özdeğerlendirme raporunda mühendislik dersi olarak

gösterilen bazı dersler aslında temel bilim dersleri

• Mühendislik konuları seçmeli derslerle karşılanmakta, ancak verilen danışmanlık her öğrenci için uygun bir ders planını garanti etmemekte

• Eğitim programının genel eğitim bileşeni içinAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi ve Türk Dili dersleri ile yetinilmiş.


MÜDEK MÜDEK AkreditasyonuAkreditasyonu için için Hazırlanan Programlara Hazırlanan Programlara

Bazı ÖnerilerBazı Öneriler


• Paydaşlarınızı belirleyin

• Paydaşlara ulaşılmak ve program eğitim amaçlarını belirlemekte kullanacağınız yöntemleri belirleyin program eğitim amaçlarınızı belirleyin web sitenizde yayınlayın

• Eğitim programınızı (müfredat) program eğitim amaçlarına ulaşmanızı sağlayacak biçimde güncelleyin

• Amaçlara ulaşma derecesinin düzenli aralıklarla ölçüp değerlendirmek için bir plan geliştiririn ve bu planı uygulamaya başlayın

Öneriler: Öneriler: Program Eğitim Amaçları Program Eğitim Amaçları


• Program çıktılarını, program eğitim amaçları, kurumunuzun misyonu ve MÜDEK ölçütleriyle tutarlı olacak biçimde belirleyin

• Eğitim programınızı program çıktılarına ulaşılmasını sağlayacak şekilde planlayın, gerekirse yeniden yapılandırın (stratejiler, ilişkiler, çıktıların derslere dağılımı, vb.)

• Program çıktılarının uygun ölçme yöntemleri yardımıyla ölçülmesi ve daha sonra da değerlendirilmesi için bir plangeliştirin (ölçme yöntemleri? değerlendirme kriterleri? kim? ne zaman? nasıl? kime bildirecek? sürdürülebilir mi? vb.)

• Her çıktı için birden fazla ölçme yöntemi (en az iki ve en az biri öğrenci çalışmalarına dayanan doğrudan ölçme yöntemi) kullanmakta büyük yarar var

Öneriler: Öneriler: Program Çıktıları Program Çıktıları


Öneriler: Öneriler: ÖlçmeÖlçme--DeğerlendirmeDeğerlendirme--İyileştirmeİyileştirme

Normal ve ikinci öğretim programları için ayrı ayrı:

• Yapılan planlamalar uyarınca eğitim programını yürütün, verileri toplayın ve değerlendirin

• İyileştirmeye yönelik geri beslemeleri yapın

• Ölçme-değerlendirme-iyileştirme çevrimi en az bir kez kapanmış ve geri besleme yapılmış olmalı

• Çıktıların, süreçleri, planlanan ve yapılan iyileştirmeleri belgeleyin


• Programın her bir değerlendirme ölçütünün gereklerini nasıl karşıladığını kapsamlı olarak anlatılmalı. Ancak gereksiz ayrıntılara da girilmemeli.

• Program eğitim amaçları, program çıktıları ile bunları ölçmede kullandığınız göstergeler ve bu göstergelerin kabul edilebilir (yeterli) değerleri arasında tutarlı berrak ilişkiler bulunduğu gösterilmeli.

• Kanıtlar (tablolar, şekiller, formlar, vb.) raporun Değerlendirme Özeti bölümünde sunulmalı ya da sonda ek olarak verilmeli.

• Ölçme-değerlendirme sonuçlarından yola çıkılarak yapılmış olan iyileştirmeler açıklanmalı.

• Raporun içinde sunulmayan ama kurum ziyaretinde incelenmek üzere hazır edilecek belgeler de raporda tanımlanmalı.

ÖzdeğerlendirmeÖzdeğerlendirme RaporuRaporuHazırlarken Dikkat Edilecek KonularHazırlarken Dikkat Edilecek Konular


http://www.mudek.org.tr/

TEŞEKKÜRLER

Documents

Program Akreditasyonu ve MÜDEK Uygulamalari Sunumu · 2013-08-13 · 2 Nisan 2008, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi 10 Mühendislik Eğitim Programları Akreditasyon