Embed Size (px)
Citation preview
MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA
BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO
PROGRAMA ZA REFORMIRANO GIMNAZISKO OBRAZOVANIE
NASTAVNA PROGRAMA PO
ANGLISKI JAZIK
PRV STRANSKI JAZIK ZA IV GODINA
Skopje, 2003 godina
1
1. IDENTIFIKACIONI PODATOCI
1.1. Naziv na nastavniot predmet: angliski jazik 1.2. Vid na sredno obrazovanie: gimnazisko 1.3. Godina na izu~uvawe: ~etvrta 1.4. Broj na ~asovi • Broj na ~asovi nedelno: 3 ~asa • Broj na ~asovi godi{no: 108 ~asa 1.5. Status na nastavniot predmet: zadol`itelen 2. CELI NA NASTAVNIOT PREDMET 2.1. Op{ta cel Celta na nastavata po angliski jazik e da go osposobi u~enikot da komunicira na angliski jazik vo funkcija na op{toto i ponatamo{noto obrazovanie, da obezbedi mo`nosti za samoobrazovanie i da go podgotvi za ulogata na gra|anin na demokratsko op{testvo. Ovie op{ti celi na predmetot pridonesuvaat za ispolnuvawe na fundamentalnite celi na dvete nivoa, imeno: op{toobra-zovnite celi na Makedonija i celite za li~en razvoj.
2
2.2. Op{ti celi So razvivaweto na li~nite sposobnosti potrebni vo natamo{noto akademsko nadgraduvawe i kako graganin, u~enikot }e dade pridones vo ispolnuvaweto na celite za li~en razvoj. Konkretniot pridones kon ovaa posebna cel e: • u~enikot so svojata osposobenost za komunicirawe na angliski jazik da bide podgotven za permanentno u~ewe i li~en
razvoj niz interakcija so podra~jata nadvor od Makedonija; • preku primenetata metodologija vo procesot na u~eweto na angliskiot jazik, da razvie op{ti, li~ni ve{tini kako {to
se: re{avaweto problemi, sposobnosta za sorabotka, odgovornosta, prilagodlivosta i kreativnosta; • da stekne samodoverba i da razvie povisoka svest za sebesi pri ~itawe, pi{uvawe, zboruvawe i slu{awe na angliskiot
jazik; • da se razvie vo li~nost so poramnomeren razvoj na kognitivnoto, psihomotornoto i afektivnoto (emocionalnoto)
odnesuvawe, {to e va`no za negovata uloga kako pozitiven, kriti~ki ~len na demokratsko op{testvo.
2.3. Posebni celi Po realizacija na Nastavnata programa u~enicite }e mo`at: • da komuniciraat na angliski jazik vo sekojdnevniot i akademskiot kontekst; • da komuniciraat na angliski jazik vo konkreten naso~en kontekst od op{toobrazoven i sekojdneven karakter; • da razvivaat li~ni sposobnosti potrebni za uspe{no funkcionirawe kako gra|ani vo edno demokratsko op{testvo; • da gi razvijat svoite individualni sposobnosti za receptivna i produktivna upotreba na angliskiot jazik vo usten i
pismen kontekst na angliski jazik; • da se zdobijat so odreden socio-lingvisti~ki fond na znaewa koj{to }e im pomogne da vladeat so razli~ni
komunikativni situacii; • da bidat podgotveni za natamo{no obrazovanie vo instituciite za visokoobrazovanie na profesionalno i nau~no pole; • da se zdobijat so informacii za tekovnite nastani vo svetot; • da bidat podgotveni za komunicirawe i pretstavuvawe na svojata zemja i kultura; • da se zapoznaat so kulturnite karakteristiki na drugite zemji i narodi, {to }e go potpomogne sozdavaweto na
me|ukulturna razmena i tolerancija, kako i kriti~ka primena na znaewata.
3
3. POTREBNI PRETHODNI ZNAEWA Za uspe{no sledewe i sovladuvawe na sodr`inite, odnosno za postignuvawe na zacrtanite celi, u~enikot treba da gi ima steknato ve{tinite i znaewata predvideni vo nastavnata programa za treta godina. 4. OBRAZOVEN PROCES 4.1. Oblasti i sodr`ini Procesot na u~ewe na angliskiot jazik se deli na odreden broj komponenti za koi podolu e dadena lista na konkretnite celi i na didakti~kite nasoki. Ovie komponenti se: Slu{awe, Zboruvawe, ^itawe, Pi{uvawe, Komunikativni modeli, Gramatika, Vokabular i Kultura. 4.2. Struktuirawe na sodr`inite za u~ewe Vo obrazovniot proces navedenite komponenti ne se obrabotuvaat oddelno ili po onoj redosled vo koj se pojavuvaat vo ovaa programa. Vo fakti~kata situacija vo koja se odviva u~eweto, nastavnikot }e gi integrira razli~nite komponenti, so {to jazikot }e se u~i na funkcionalen, holisti~ki na~in.
KOMPONENTA 1: SLU[AWE Celite na komponentata Slu{awe se:
• u~enikot da gi neguva sposobnostite za razlikuvawe fonemi od angliskiot fonetski sistem, akcent, ritam, intonacija;
• da se zapoznava so varijantite na angliskiot jazik;
• da voo~uva gramati~ki osobenosti na govorniot jazik;
• da gi razviva sposobnostite za identifikuvawe za konkretni informacii pri usna komunikacija na op{ti temi;
• da razbira podolgi usni iskazi, poraki i informacii, sostaveni od poznati jazi~ni elementi;
• da gi neguva sposobnostite za razbirawe govor preku povrzuvawe na lingvisti~ki so paralingvisti~ki signali (intonacija, akcent) i nelingvisti~ki signali (gestikulacii);
• da razbira govor od razni govornici vo sekojdnevni situacii.
4
Sodr`ini
Konkretni celi
Primeri
Didakti~ki nasoki
Korelacija me|u sodr`inite i
me|u predmetite Fonemi U~enikot sluhovo da
gi prepoznava site bukvi od angliskata azbuka pri speluvawe.
Site bukvi od angliskata azbuka.
Aktivnosti od tipot na ve`bi so slu{awe speluvawe na zborovi so bukvi koi se me{aat so maj~iniot jazik; podvlekuvawe bukvi pri slu{awe zborovi.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik.
Zborovi
Da go identifikuva sluhovo pravopisot na zborovi so speluvawe i pomo{ na dvata prifateni sistemi od imenki (britanski i amerikanski).
That journey was absolutely
awful.
/ei/ /’d٨blju:/ /ef/ /ju:/ /el/
Ve`bi so slu{awe govor od nastavnikot, od audio ili videosnimka, prepoznavawe i podvlekuvawe na zborovi.
Sluhovo da identifikuva zna~ewe na zbor vo kontekst spored izgovorot.
They advised him to go.
/әd’vaizd/
They gave him a good
advice. /әd’vais/
Ve`bi so slu{awe govor od nastavnikot ili audiosnimka, prepoznavawe i opredeluvawe na zna~eweto na zborot; podvlekuvawe zborovi.
Sluhovo da identifikuva zborovi (idiomi, imenski frazi…) spored glavniot/klu~niot zbor.
I had time to kill so I went
to a café and had a coffee.
I was at a loose end so I
went to a café and had a
coffee.
a thatched roof
an open-air pool
Ve`bi so slu{awe na govor od nastavnikot, od audio ili videosnimka, prepoznavawwe zborovi; podvlekuvawe zborovi; pove}e~len izbor.
Re~enici Da mo`e da identifikuva sluhovo re~enici vo kontekst spored izgovorot.
Politicians who tell lies are
odious.
Politicians, (pause) who tell
lies, (pause) are odious.
Ve`bi so slu{awe re~enici od audio- snimki ili od nastavnikot i opredeluvawe i prepoznavawe na tipovi re~enici; pove}e~len izbor; to~ni/neto~ni re~enici.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik.
5
Da identifikuva op{ti i konkretni informacii vo razli~en kontekst vo govorni situacii.
She was born in 1775, the
seventh of eight children.
Her family was not well off,
and lived in a rambling
rectory in the village of
Steventon, in Hampshire
hills.
Ve`bi so slu{awe tekstovi/govor od nastavnikot ili audiosnimki i povrzuvawe ili podreduvawe sliki; to~ni/neto~ni re~enici; pove}e~len izbor; transfer na informacii vo grafi~ki prikazi, idejni mapi; odgovarawe na pra{awa.
Da mo`e sluhovo da identifikuva razli~ni vidovi informacii vo govorni situacii od op{ta tematika i da postapuva po niv.
A: Can you come to lunch
next Sunday?
B: Oh yes, I’d love to.
A: Could you develop this
for me?
B: Normal six by four?
A: Yes, that’s fine.
B: When do you want them
by?
A: This time tomorrow’s all
right.
Ve`bi so slu{awe govor od nastavnikot ili audio/videosnimka i odgovarawe na pra{awa, poraki, barawa, sledewe instrukcii itn.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik i drugite predmeti.
KOMPONENTA 2: ZBORUVAWE Celite na komponentata Zboruvawe se:
• u~enikot da go usovr{uva izgovorot na fonemite na angliskiot fonetski sistem, akcentot, ritamot i intonacijata; • da se osposobi usno da komunicira vo sekojdnevni situacii, primenuvaj}i gi komunikativnite modeli i jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina;
• da gi razviva sposobnostite za usno izrazuvawe na sopstvenite stavovi i mislewa za pra{awa od sekojdnevniot `ivot, kako i da gi potkrepuva so argumenti.
6
Sodr`ini
Konkretni celi
Primeri
Didakti~ki nasoki
Korelacija me|u sodr`inite i
me|u predmetite Fonemi U~enikot pravilno
da gi izgovara site bukvi od angliskata azbuka pri speluvawe.
Site bukvi od angliskata azbuka.
Aktivnosti od tipot na ve`bi so speluvawe na zborovi.
So predznaewata od angliskiot.
Zborovi
Da gi speluva zborovite so pomo{ na angliskata azbuka i dvata prifateni sistemi na imenki (britanski i amerikanski);
That journey was absolutely
awful.
/ei/ /’d٨blju:/ /ef/ /ju:/ /el/
Ve`bi so speluvawe na zborovi so pomo{ na dvata prifateni sistemi od imenki.
da producira pravilen izgovor na zborovi (idiomi, imenski frazi) spored klu~niot zbor;
I had time to kill so I went
to a café and had a coffee.
a thatched roof
an open-air pool
Ve`bi so izgovor na zborovi, idiomi, imenski frazi i opredeluvawe na nivnoto zna~ewe.
da producira naglaseni zborovi vo kontekst.
A: Come on, Dave. It�s time to get up. B: I �am getting up. A: What a shame you didn�t see Tom. B: But I �did see Tom.
Ve`bi so izgovor i naglasuvawe zborovi vo kontekst.
Re~enici Da producira re~enici so primena na predvidenite komunikativni modeli i jazi~ni elementi;
Politicians who tell lies are
odious.
Politicians, (pause) who tell
lies, (pause) are odious.
Ve`bi so izgovarawe re~enici, opredeluvawe tipovi re~enici; zavr{uvawe/dopolnuvawe re~enici.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik jazik.
7
da producira op{ti i konkretni informacii vo razli~en kontekst;
Ve`bi so monolo{ko govorni tekstovi od zadadeni elementi; postavuvawe i odgovarawe na pra{awa.
da komunicira so primena na predvidenite komunikativni modeli i jazi~ni elementi;
A: Can you come to lunch
tomorrow?
B: Oh, yes. I’d love to.
A: I went out last night.
B: Who with?
Ve`bi so postavuvawe pra{awa i odgovarawe; dramatizacija na situacii i dijalozi.
So predznaewa od angliskiot jazik, maj~iniot jazik i drugite predmeti.
da reproducira i parafrazira slu{nati/pro~itani informacii od razna tematika so primena na predvidenite komunikativni modeli i jazi~ni elementi;
Elvis Prestley was a rock
and roll singer whose
enormous success changed
popular culture throughtout
the world.
Popular culture throughout
the world was changed by
the enormous success of
Elvis Prestley, a rock and
roll singer.
Ve`bi so parafrazirawe na slu{nati re~enici od nastavnikot ili audio- snimka; transformacii na re~enici; to~ni/neto~ni re~enici.
da mo`e usno da gi iska`uva sopstvenite stavovi, da se soglasi ili sprotivstavi na tu|i stavovi;
In my opinion…
Generally speaking…
Obviously…
Ve`bi so postavuvawe i odgovarawe pra{awa; dijalozi i dramatizacija na situacii; diskusija vo parovi i grupi; panel diskusija.
da mo`e usno da se iska`e na zadadena tema.
Say something about…
Describe a/the…
What do you think about…
8
KOMPONENTA 3: ^ITAWE Celite na komponentata ^itawe se: • u~enikot da gi neguva sposobnostite za prepoznavawe usno usvoeni zborovi vo nivnata grafi~ka forma; • da gi neguva sposobnostite za prepoznavawe na simbolite na fonetskata transkripcija; • da se osposobuva da gi diskriminira jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina vo slo`eni re~enici; • da se osposobuva da identifikuva op{ti i konkretni informacii vo podolgi tekstovi na op{ti temi sostaveni od
poznati jazi~ni elementi; • da se osposobuva da ja razbira glavnata ideja (misla) vo podolgi tekstovi na op{ti temi; • da ja razviva `elbata za ekstenzivno ~itawe spored svoite sposobnosti i interesi.
Sodr`ini
Konkretni celi
Primeri
Didakti~ki nasoki
Korelacija me|u sodr`inite i me|u
predmetite Bukvi U~enikot da ja prepoznava
i primenuva angliskata fonetska azbuka.
Angliskata fonetska azbuka.
Ve`bi so ~itawe karakteristi~ni bukvi od angliskata azbuka; prepoznavawe bukvi.
So predznaewata od angliskiot jazik.
Zborovi Da gi prepoznava usno usvoenite zborovi vo nivnata grafi~ka forma.
awful /�:fәl/
succeed /�sәk�si:d/ encourage
/in�k٨ri�/
Ve`bi so ~itawe zborovi; prevod od angliski na makedonski i obratno.
So predznaeweta od angliskiot i maj~iniot jazik.
Da gi prepoznava i ~ita poznatite i nepoznatite zborovi so pomo{ na simbolite na fonetskata transkripcija.
/�:fәl/ awful
/�sәk�si:d/ succeed
/in�k٨ri�/ encourage
Ve`bi so ~itawe fonetski transkribirani zborovi.
9
Da identifikuva zborovi i zborovni grupi (idiomi i imenski frazi) spored klu~niot zbor.
I had time to kill so I
went to a café and had
a coffee.
a thatched roof
an open-air pool
a man with a briefcase
in his hand
Ve`bi so ~itawe zborovi i zborovni grupi; prevod od angliski na makedonski i obratno; pove}e~len izbor od definicii na zborovi; sinonimi, antonimi, dopolnuvawe zborovi.
Re~enici Da diskriminira jazi~ni elementi vo podolgi iskazi vo kontekst.
Politicians(,) who tell
lies(,) are odious.
If we had brought a
map, we would know
where we are.
Ve`bi so ~itawe tekstovi i prepoznavawe ili podvlekuvawe delovi od re~enici ili re~enici; popolnuvawe zborovi vo re~enici, dovr{uvawe re~enici; transformacii na re~enici itn.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik;
Da identifikuva op{ti i konkretni informacii vo podolgi tekstovi od op{ta tematika sostaveni od poznati jazi~ni elementi.
Ve`bi so ~itawe izbrani tekstovi i popolnuvawe re~enici, to~ni/neto~ni re~enici, transfer na informacii so grafi~ki prikazi, idejni mapi itn.
so predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik i drugite predmeti.
Da izvle~e konkretni informacii od mapi, grafikoni, tabeli…
Ve`bi so ~itawe i izvlekuvawe informacii od mapi, tabeli, grafikoni… To~ni/neto~ni re~enici; postavuvawe i odgovarawe na pra{awa.
Da ja razbere glavnata misla vo podolgi tekstovi na op{ti temi.
Ve`bi so ~itawe izbrani tekstovi i odgovarawe na pra{awa; rezimirawe na pro~itana sodr`ina.
Da izvle~e zaklu~oci preku sporedba na pove}e pro~itani tekstovi na op{ta tema.
Ve`bi so ~itawe izbrani tekstovi i sporedba na informacii; diskusija po pro~itani informacii.
KOMPONENTA 4: PI[UVAWE Celite na komponentata Pi{uvawe se:
10
• u~enikot da gi neguva sposobnostite za razbirawe na odnosot fonema/grafema;
• da se osposobuva da pi{uva naso~eni sostavi vo koi }e iska`uva li~ni i drugi informacii, poraki, stavovi, mislewa, primenuvaj}i gi komunikativnite modeli i jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina;
• da se osposobuva da pi{uva naso~eni sostavi na op{ti temi, vo koi }e opi{uva ili raska`uva primenuvaj}i gi komunikativnite modeli i jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina;
• da ja usovr{uva pravilnata upotreba na interpunkciskite znaci;
• da pi{uva pravilno nepoznati zborovi so pomo{ na prifatenite zborovni sistemi.
Sodr`ini
Konkretni celi
Primeri
Didakti~ki nasoki
Korelacija me|u sodr`inite i
me|u predmetite Bukvi U~enikot da ja primenuva
angliskata azbuka. Angliskata azbuka. Angliskata fonetska azbuka.
Ve`bi so pi{uvawe bukvi karakte-risti~ni za angliskiot jazik; podvlekuvawe bukvi vo zborovi.
So predznaewata od angliskiot jazik.
Zborovi Da pi{uva zborovi spored dadena fonetska transkripcija.
/�:fәl/ awful
/�sәk�si:d/ succeed
/in�k٨ri�/ encourage
Ve`bi so pi{uvawe zborovi spored dadena fonetska transkripcija; pod-vlekuvawe zborovi; pove}e~len iz-bor; to~ni/neto~ni zborovi; diktat.
Da pi{uva fonetska transkripcija na dadeni zborovi.
awful /�:fәl/
succeed /�sәk�si:d/ encourage
/in�k٨ri�/
Ve`bi so pi{uvawe fonetska trans-kripcija na zborovi; podvlekuvawe na zborovi; pove}e~len izbor; to~ni/neto~ni zborovi; diktat.
Re~enici Da pi{uva povrzani misli primenuvaj}i gi jazi~nite elementi i komunikativnite modeli predvideni za ovaa godina.
Politicians(,) who tell
lies(,) are odious.
I wouldn’t have
married him, if I didn’t
love him.
Ve`bi so pi{uvawe kratki i podolgi tekstovi od op{ta tematika; pro{iruvawe na bele{ki; povrzuvawe i podreduvawe re~enici; transformacija na re~enici; varijacii na dadeni tekstovi.
Da popolnuva formulari od razli~ni vidovi.
Ve`bi so popolnuvawe formulari, tabeli, listi.
11
Da pi{uva formalni/neformalni pisma, barawa, zablagodaruvawa, poplaki, izvinuvawa.
Dear Dr. Malone,
My sister and I want to
thank you for the
wonderful books
which just arrived. We
deeply appreciate your
thoughtfulness.
With very best regards,
Sincerely,
Irene and Agnes Howe
Ve`bi so pi{uvawe formalni i neformalni pisma; podreduvawe na dadeni re~enici vo tekst ili pismo.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik.
Da pi{uva kratki i podolgi naso~eni tekstovi so primena na soodvetni komunikativni modeli i jazi~ni elementi.
Ve`bi so pi{uvawe kratki i podol-gi tekstovi so opisi; podreduvawe re~enici vo tekst; pi{uvawe i pre-pi{uvawe varijacii na tekst; pro{i-ruvawe na tekst; rezimirawe na tekst.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik i drugite predmeti.
Da pi{uva osvrti, mislewa, svoi stavovi za konkretni situacii i barawa.
Ve`bi so pi{uvawe osvrt na daden tekst, (pro~itana kniga, novinarski tekst) ili gledan film.
KOMPONENTA 5: KOMUNIKATIVNI MODELI Celta na komponentata Komunikativni modeli e:
• u~enikot da se osposobi da komunicira vo sekojdnevni i vo ednostavni situacii, primenuvaj}i komunikativni modeli vo ramkite na jazi~nite elementi predvideni za ovaa godina.
Sodr`ini
Konkretni celi
Primeri
Didakti~ki nasoki
Korelacija me|u sodr`inite i
me|u predmetite
12
1. Iska`uvawe navika vo sega{no i minato vreme
U~enikot da mo`e da gi identifikuva i primenuva komunikativnite modeli predvideni za ovaa godina usno i pismeno.
- She�ll frequently email us. - My computer�s always
breaking down. - Our cat was always playing
with a ball. - She used to go to the park
every Sunday.
Aktivnosti od tipot na ve`bi so soodvetni komunikativni modeli za dadena situacija na relacija u~enik - u~enik, u~enik - vozrasen, vozrasen - vozrasen, vraboten - vraboten, vraboten - vrabotuva~, so dramatizacija na dijalozi, supstitucija, varijacii na ve}e obraboteni dijalozi, otvoreni dijalozi, igrawe po ulogi simu-lacii itn. so ili bez koristewe audiovizuelni sredstva.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik i drugite predmeti.
2. Iska`uvawe na `elbi nasproti vistinskata sostojba i obratno
- I wish I spoke English fluently, but I don�t.
- If only I hadn�t been sacked, but I was.
- We didn�t have any pets. I wish we�d had some pets. I would have had a cat.
3. Iska`uvawe bolka, o~aj, voznemirenost, nesre}a
- I�m terribly sorry, there�s nothing that we can do about this.
- Ouch! I�ve had it with this thing. It just doesn�t work.
- I wish I hadn�t said that.
4. Iska`uvawe prekumernost i skromnost
- We were extremely pleased.
- I’m starving. I could eat a horse.
- We were pleased.
- Yes, I’m a little peckish.
- Yes, I was a bit upset.
13
5. Davawe kriti~ki osvrt na lu|e, `ivotni
- They will eat with their mouths
open.
- My brother is always leaving the
cap off the toothpaste.
- The cat will sleep on my bed.
- You should have remembered his
birthday.
6. Logi~no istaknuvawe na zborot vo re~enicata
- What I like about Tony is his
honesty.
- “Is it second-hand?” “No, it’s
new.”
- But I do like parties!
- But it was London that she
considered to be her home town.
7. Prepoznavawe na natpisi, znaci i nivno interpretirawe
- Watch out! Pickpockets about! (=
Public sign whereever crowds
gather).
- Traspassers will be prosecuted (=
On private property; People who
go into this private property will
be taken to court).
8. Davawe opis na aktivnosti na lu|eto
- A man is sitting on a bench
reading a newspaper and eating a
sandwich.
- There is a gardener with a cap on
his head cutting the grass.
9. Iska`uvawe na sprotivni idei
- I always watch the news on TV,
even though it’s usually
depressing.
- Despite feeling ill, I took the
exam.
14
10. Iska`uvawe namera
- People work to earn money.
- He went to Germany in order to
learn the language.
- I turn the light on so that I could
see what I was doing.
KOMPONENTA 6: GRAMATIKA Celta na komponentata Gramatika e:
• u~enikot da gi razbira jazi~nite elementi na angliskiot jazik predvideni za ovaa godina i pravilno da gi primenuva vo najrazli~ni komunikativni situacii.
Sodr`ini
Konkretni celi Primeri Didakti~ki nasoki Korelacija me|u sodr`inite i me|u
predmetite
15
1. Imenki a) broj + imenka + imenka b) slo`eni imenki v) imenki izvedeni od glagol so ~estica g) imenka + predlog + imenka d) imenka + ‘s + imenka i imenka + imenka so razli~no zna~ewe g) imenski frazi
U~enikot da mo`e da gi identifikuva i primenuva predvidenite gramati~ki formi i strukturi vo usna i pismena komunikacija.
a three mile walk a ten-hour flight bomb-site; night shift, handslide, wheelbarrow, rollerblades, litter bin, etc. make-up; outlook, by-pass, hangover, outcome the handle on the car door; the arrival of the police; a story about compassion
cat’s food/ cat food
- an open-air pool
- a driving licence which expires
soon
- a boy on a hill flying a kite
- the road down to the beach
- a two-week adventure holiday
driving through the Sahara Desert
Aktivnosti od tipot na ve`bi so pove}e~len izbor, povrzuvawe zborovi ili delovi od re~enici, podreduvawe zborovi vo re~enici, supstitucii vo re~enici, popolnuvawe i dopolnuvawe re~enici, kombinirawe i transformacii na zborovi i re~enici.
So predznaewata od angliskiot i maj~iniot jazik.
16
2. ^len a) neopredelen ~len so
zanimawa, pred imiwa so tituli, Mr/Mrs/Miss/Ms
b) opredelen so ustanovi, organizacii, institucii, mesta koi ne se va`ni
v) Ispu{tawe na ~lenot pred brojni imenki vo mno`ina, pred nebrojni imenki, so obroci vo op{to zna~ewe, so delovi od ~ove~kotot telo 3. Zamenki a) site relativni zamenki: which, that,
whose, when, where, how
much, whatever, what, why
a telephone engineer; a lawyer; a Mr Smith - the United Nations - the Ford Foundation - to the cinema/theatre - to the seaside - Computers have changed our
lives; Love is external; Dinner is served at 6; broke her leg
- Let me know when you expect
to arrive. - She was brought up in
Scotland, where she was born, but she immigrated after her marriage.
- Have I told you recently how much I love you?
- I�ll buy you whatever you want.
- Do you know the reason why Kate�s changed her mind?
- When she sees what you have done she�ll be furious.
17
4. Pridavki a) komparacija na
pridavki: the +
comparative + the
b) redosledot na pridavkite vo re~enicata
- The harder a job is, the more rewarding I find it.
- an enjoyable film; a disgusting little insect; a large old oval painting; a small square black photograph; an ugly modern American car; a pink Japanese silk blouse.
5. Prilozi a) re~eni~ni prilozi b) komparacija na
prilozi: the +
comparative + the
whereas, nevertheless, in spite of,
despite, even though
The sooner we start, the quicker
we’ll finish.
6. Predlozi a) pridavka + predlog b) glagol + predlog v) glagol + predmet + predmet
- Are you excited about going on
holiday?
- Tom is jelaous of me because
I’m cleverer than him.
- She’s suffering badly from
sunburn.
- Compared to (with) you I’m not
very intelligent at all!
- We have insured our car against
fire and theft.
- She always models herself on
her latest pop idol.
18
7. Glagoli i vremiwa a) modalni glagoli - need/ needn’t have
- will/would za iska`uvawe navika vo sega{no vreme, minato vreme.
b) used to za iska`uvawe navika vo minato vreme - be/get used to +
imenka ili -ing
continually, constantly.
- She needs to rest.
- Does she need to rest?
- She doesn’t need to rest.
- You needn’t bring your books to
class tomorrow.
- You needn’t have written such a
long essay.
- I’ll sit for hours watching TV.
- Every summer our parents would
take us to the seaside.
- Before I had a car, I used to cycle
to work
- I didn’t use to have foreign
holidays. Now I go abroad every
year
1. I was brought up on a farm, so
I’m used to hard work.
2. I must go to bed early. I’m used
to having ten hours sleep a night.
1. I’m getting used to the climate.
2. You’ll have to get used to
driving on the left-hand side of
the road.
19
v) Present Continuous za iska`uvawe navika so prilozite always,
continually, constantly
g) Past Continuous za iska`uvawe navika
d) glagoli so ~estici
8. Re~enici
a) pra{alni re~enici - pra{awa so predlog na krajot - kratki pra{awa
b) odre~ni re~enici
v) pra{alno-odre~ni re~enici
I’m always losing my keys. Tom is
constantly asking questions about
the lesson.
She was always playing with a ball.
cut down on; look down on; make up for; catch up with; fit in with; break off; tell off. What did you say that for? Who does the dictionary belong to? �I�m very cross with you.� �What about?� �I�m going to Australia�. �How long for?� She told me not to lose her book.
He has absolutely no money.
I din’t suppose you’ve seen Tom.
I like not working. It suits me.
“Who broke the window?” “Not
me.”
“Don’t you like tea or coffee?” “No,
I don’t.”
“Can’t you swim?” “Yes, of course I
can.”
20
g) Relativni re~enici - definirani/odredeni
i nedefinirani - (neodredeni)
- The man who lives at number 36
has been arrested.
The fingerprints that were found on the gun were his.
- Zavisni i nezavisni relativni re~enici; - relativni re~enici kaj koi se ispu{ta relativnata zamenka; - relativni re~enici
so predlog;
d) Kondicionalni re~enici - kombinirani: If + Past Pefrect� �would/could/might - so so/as long as; in case; supposing/suppose/imaginep; rovided/ providing (that)
JimKerr, who is lead singer with the
rock band “Simple Minds”,
comes from London.
She arrived on time, which amazed everybody.
- I love the things you say to me. - Sean is a child people immediately
like. - I want you to meet the people I
work with.
- That’s the man the police were
looking for.
- If I hadn’t broken my leg, I would
go on holiday with you.
- I�d have a better job now, if I�d worked harder.
- I�ll lend you the money you need as long as you promise not to waste it. - Supposing you could fly, where
would you go?
- I’ll go to the party provided you go.
21
g) participski klauzi e) infinitivni klauzi
- Can you see the woman dressed in
red sitting in the corner?
- Feeling hungry, I decided to make
myself a sandwich.
- She doesn’t know how many
people to invite.
- He can’t decide what drink to buy.
KOMPONENTA 7: VOKABULAR Celi na komponentata Vokabular se:
• u~enikot da go pro{iruva svojot vokabular so novi zna~ewa na ve}e usvoeni zborovi i novi zborovi i izrazi za aktivna primena vo komunikacijata;
• da gi neguva sposobnostite za slu`ewe so dvojazi~en/ednojazi~en re~nik.
Temi
Konkretni celi
Primeri
Didakti~ki nasoki
Korelacija me|u sodr`inite i
me|u predmetite
22
Opis
U~enikot da mo`e da gi opi{e i sporedi dadenite elementi.
- Opis na poznati li~nosti; - predmeti (aparati vo
doma}instvoto, alati); - gradovi, oblasti, zemji; - prirodni fenomeni.
Aktivnosti so slu{awe i gledawe izbrani audio, odnosno videosnimki, ~itawe tekstovi i supstitucija, podvlekuvawe, transformaci-ja, ilustrirawe zborovi, po-polnuvawe zborovi vo re~eni-ci, povrzuvawe sliki i zboro-vi, odgovarawe na pra{awa, igrawe po ulogi, igri i zagat-ki; prou~uvawe knigi, napisi, bro{uri, prira~nici itn.
So predznaewata od angliskiot jazik i drugite predmeti.
Lica Da mo`e da go opi{e `ivotot na poznatite li~nosti.
- @ivotot na poznati li~nosti (politi~ari, kompozitori, astronomi, artisti, peja~i i dr.);
- obi~ai i naviki.
Film i muzika Da mo`e da se iska`uva pismeno i usno za gledan film ili slu{ana muzika.
- Filmovani drami, yvezdite na Holivud, ceremonijata za dodeluvawe Oskar.
- Poznati mjuzikli, kompozitori i peja~i.
Literatura Da mo`e da se iska`uva za daden pisatel od anglisko govorno podra~je.
- Poznati pisateli od anglisko govorno podra~je; - bigrafii, dela.
Nauka Da mo`e da se iska`uva pismeno i usno za nau~nite dostignuvawa vo svetot.
- Dostignuvawa vo naukata i tehnikata, nivnite dobri i lo{i strani.
23
Komunicirawe Da mo`e da pobara i dade informacii po telefon i ostavi poraka i uspe{no go zapo~ne i zavr{i telefonskiot razgovor.
- Telefonski razgovori (formalni i neformalni);
- korespondencija – formalni i neformalni pisma; elektronska po{ta, vebsajtovi, Internet;
- natpisi i upatstva preku ilustracii.
KOMPONENTA 8: KULTURA Celite na komponentata Kultura se:
• u~enikot da se zdobie so znaewa i razbirawe za nekoi sociokulturni karakteristiki na drugite zemji preku sodr`inite od vokabularot i komunikativnite modeli zaradi gradewe pozitiven stav kon pridonesot na sopstvenata i na drugite kulturi za podobro me|usebno razbirawe i sorabotka;
• da razvie po~it kon razli~nosta na drugite kulturi, kako i za predizvicite koi proizleguvaat od `iveeweto/raboteweto vo multietni~ki sredini;
• da se stekne so pogolema svest za sebesi vo odnos kon multietni~kata sredina i me|ukulturnata komunikacija; • da se zdobie so znaewa za faktorite koi vlijaat vrz stilovite na komunicirawe vo razli~nite kulturi.
Temi
Konkretni celi
Primeri
Didakti~ki nasoki
Korelacija me|u sodr`inite i
me|u predmetite
24
Pozna~ajni
li~nosti i zna~ajni nastani od naukata,
tehnikata i leteraturata, umetnosta i
muzikata.
Da se dadat konkretni celi za sekoja tema.
- Zna~ajni nastani od
HH vek i li~nostite povrzani so tie nastani;
- `ivotot i deloto na poznati li~nosti i nivnata polo`ba vo op{testvoto.
Aktivnosti so slu{awe i gledawe izbrani audio, odnosno videosnimki, ~itawe tekstovi i povrzuvawe sliki so zborovi, odgovarawe na pra{awa; mikroproekti, igrawe po ulogi, igri i zagatki itn.
So predznaewata od angliskiot jazik i drugite predmeti.
Socijalna istorija
- Socijalna istorija na
svojata zemja i Velika Britanija;
- na~inot na `iveeweto na lu|eto vo eden odreden period od minatoto.
Muzika, film, moda - Poznati li~nosti od muzikata, filmot, modata;
- pretstavnici na popularni pravci i formi na muzika (rok, pop, rap, mjuzikl);
- stilovi na oblekuva-we, vidovi obleka.
Literatura - @ivotot i tvore{tvoto na poznati pisateli i poeti.
Mediumi - Vesnici, spisanija, radio i televiziski programi, reklamirawe – (pozitivni i negativni strani).
25
Komunicirawe - Telefonirawe, kompju-teri, televizija, pe~at, itn.; - pisma (privatni i de-lovni; formalni i neformalni); - natpisi, upatstva preku ilustracii.
4.3. Nastavni metodi i aktivnosti na u~ewe Osnovni nastavni metodi Kako osnovni metodi {to mo`at da se koristat vo nastavata po angliski jazik se: direktnata metoda, metodata na tivok pristap (Silent way), sugestopedijata (Suggestopedia), CLL (Community Language Learning) = metoda na u~ewe vo zaednica, ALM (Audio - Lingual Method)= audio-lingvalnata metoda, metodata TPR (Total Physical Response)= kade u~eweto na jazikot e vo koordinacija so fizi~ka aktivnost i mobilnosta na u~enicite. Kako zaklu~ok mo`e da se ka`e deka site ovie metodi porano trebalo da se primenuvaat vo ramkite na komunikativniot priod (koj datira od osumdesettite godini), sega se prepora~uva da se primenuvaat t.n. “soodvetni metodologii” odnosno “Appropriate Methodologies”. Aktivnosti na u~enikot Zavisno od primenetite metodi vo procesot na u~eweto aktivnostite na u~enikot se sveduvaat na: slu{awe, pribele`uvawe, povtoruvawe, ve`bawe, ~itawe, otkrivawe odnosi i zakonitosti, samostojno u~ewe, proveruvawe, primenuvawe, pi{uvawe na tabla, rabota vo parovi i grupi, izrabotuvawe na doma{ni zada~i, diskutirawe, opi{uvawe, raska`uvawe, kriti~ko razmisluvawe, postavuvawe pra{awa, odgovarawe na pra{awa itn. Aktivnosti na nastavnikot Aktivnostite na nastavnikot se sveduvaat na zboruvawe, ~itawe, objasnuvawe, diktirawe, davawe upatstva, pi{uvawe na tabla, demonstrirawe, objasnuvawe, ocenuvawe zada~i, postavuvawe pra{awa, organizirawe rabota vo parovi i grupi, motivirawe na u~enicite, vnesuvawe inovacii vo sodr`inite i na~inot na nivnoto prezentirawe itn. Nastavnikot e dol`en da obezbedi i bezbedna sredina vo koja u~enicite mo`at da u~at i da se nadgraduvaat. Toj, isto taka, e dol`en da vr{i “monitoring” ili da sledi {to ka`uvaat ili pravat u~enicite za da reagira blagovremeno i da naso~uva. Ulogata na nastavnikot se sostoi i vo toa da reagira smireno i nepristrasno i da dava potkrepa na u~enicite vo procesot na u~eweto.
26
4.4. Organizacija i realizacija na nastavata Nastavata po predmetot }e se organizira i realizira preku obrazovna nastava vo klasi~ni i specijalizirani u~ilnici, i individualni doma{ni zada~i koi }e se izveduvaat vo u~ili{teto ili doma. Za uspe{na realizacija na programskite sodr`ini po`elno e paralelkite da ne bidat pogolemi od 15-20 u~enici. 4.5. Nastavni sredstva i pomagala 4.5.1. Nastavni sredstva Za poefikasno postignuvawe na celite se primenuvaat razni nastavni sredstva, pomagala i materijali. Za sodr`inite od predmetot angliski jazik se sugeriraat slednite nastavni sredstva i pomagala: tabla i kreda/bela tabla i markeri, kasetofon, grafoskop, video/TV, a po mo`nost i pristap do Internet. 4.5.2 Knigi i drug materijal za u~enicite Za ovoj kurs po angliski jazik za u~enicite se prepora~uvaat slednive knigi i materijali: 1. Dvojazi~en re~nik (makedonsko-angliski i anglisko-makedonski). 2. Ednojazi~en re~nik (anglisko-angliski). 3. Kompleti za paralelkata od odobreni u~ebni~ki sistemi. 4. Dokolku postoi oprema na raspolagawe toga{, isto taka, i audiovizuelen materijal. 5. Igri, realija (vesnici, spisanija, grafiki i vizuelni izvori) itn. 4.5.3. Knigi i materijali za nastavnicite 1. Primeroci od gorenavedenite knigi/materijali za li~na upotreba. 2. Pretplata preku u~ili{teto na relevantni internacionalni i/ili profesionalni spisanija/vesnici. 3. Kompleti od odbrani u~ebni~ki sistemi. 4. Primeroci od katalozi na materijali za u~ewe na angliskiot jazik.
27
5. Primeroci od knigi so gramati~ki ve`bi. 5. OCENUVAWE NA POSTIGAWATA NA U^ENICITE Uvidot vo napredokot na znaewata i sposobnostite na u~enicite treba da bide planiran, sistematski i permanenten i da se ostvaruva vo sorabotka so site u~esnici vo vospitno-obrazovniot proces. U~enikot treba da bide vrednuvan so 8 ocenki vo tekot na u~ebnata godina (4 ocenki vo prvoto i 4 vo vtoroto polugodie). Vo sekoe polugodie, 2 ocenki od vkupno 4 }e se baziraat na testovi, a drugite 2 }e se baziraat na usni, komunikativni proverki. Posledicite za u~enikot vo slu~aj na neuspeh }e bidat vo soglasnost so op{tata regulativa za srednoto obrazovanie vo Republika Makedonija.
6. KADROVSKI I MATERIJALNI PREDUSLOVI ZA REALIZACIJA NA NASTAVNATA PROGRAMA
Osnovni karakteristiki na nastavnicite Nastavnikot po angliski jazik treba da poseduva li~ni, profesionalni i pedago{ki karakteristiki: da e fizi~ki i psihi~ki zdrav, da go poznava maj~iniot jazik, da nema govorni maani, da e komunikativen i otvoren za sorabotka, da ima pozitiven stav, entuzijazam i imaginativnost; da e soodvetno profesionalno obrazovan so ili bez rabotno iskustvo, da ja saka pedago{kata rabota i da napreduva vo istata, da e dobar organizator, da e kreativen i sposoben za inovacii vo obrazovnata tehnologija, da gi motivira u~enicite i sl. Standard za nastaven kadar 1. Zavr{eni studii po angliski jazik i literatura, nastavna nasoka, VII1 stepen ili angliski jazik i kni`evnost, VII1 stepen. 2. Zavr{eni studii po angliski jazik i literatura, druga nasoka i so pedago{ka, psiholo{ka i metodska podgotovka na
28
soodveten fakultet, VII1 stepen. Standard za prostor i oprema Za srednite u~ili{ta op{to za nastavata po angliski jazik se prepora~uva specijalizirana u~ilnica/kabinet so slednata u~ilni~ka infrastruktura:
• voobi~aen inventar: klupi, stol~iwa, tabla;
• grafoskop (mo`e zaedni~ki za pove}e predmeti);
• u~ilni~ka biblioteka so referensni knigi i knigi sobrani od donacii, pr. Svetska banka);
• kasetofon i video/TV (po mo`nost);
• pristap do Internet (po mo`nost).
7. DATUM NA IZRABOTKA I NOSITELI NA IZRABOTKATA NA NASTAVNATA PROGRAMA
Datum na izrabotka: noemvri 2003 godina Sostav na rabotnata grupa: 1. Zora Bu{ovska, sovetnik vo Biroto za razvoj na obrazovanieto, P.E Ohrid, rakovoditel 2. prof. d-r. Ekaterina Babamova, Filolo{ki fakultet - Katedra za angliski jazik, Skopje 3. Stefanka Ceki}, profesor po angliski jazik, USO “Sv. Kliment Ohridski”, Ohrid 4. Efimija Naumoska, profesor po angliski jazik, USO “Sv. Kliment Ohridski”, Ohrid 8. PO^ETOK NA PRIMENA NA NASTAVNATA PROGRAMA Datum za na po~nuvawe: 01.09.2004 godina
29
9. ODOBRUVAWE NA NASTAVNATA PROGRAMA Nastavnata programa za predmetot angliski jazik ja odobri (donese) ___________________________________________________
______________________________________________________ so Re{enie br. _________________ od____________________ godina.
