Przerwodnik Inwestora Województwa Kujawsko-Pomorskiego

ISBN 978-83-926428-1-7

Urząd Statystyczny w Bydgoszczyul. Konarskiego 1-3, 85-066 Bydgoszcz

tel. 052 3669390; fax 052 3669356

internet - http://www.stat.gov.pl/bydgosz

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-PomorskiegoPl. Teatralny 2, 87-100 Toruń

tel. 056 6218430

internet - http://www.kujawsko-pomorskie.pl

OPRACOWANIE TEKSTUZespół pracowników Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy

REDAKCJA TECHNICZNA, KOREKTA, SKŁAD KOMPUTEROWY I GRAFIKAWydział Opracowań Statystycznych i Udostępniania Informacji

PUBLIKACJĘ NA ZLECENIE

PRZYGOTOWAŁ

URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W TORUNIU

URZĄD STATYSTYCZNY W BYDGOSZCZY

PRZY PUBLIKOWANIU DANYCH US – PROSIMY O PODANIE ŹRÓDŁA

Urząd Marszałkowskiw Toruniu

Urząd Statystycznyw Bydgoszczy

Szanowni Inwestorzy,

Samorządowe władze województwa kujawsko-pomorskiego przywiązują

ogromną wagę do tworzenia dobrych warunków dla rozwoju gospodarczego.

Na wsparcie dla przedsiębiorstw przeznaczamy co czwartą złotówkę naszego

Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO). To pieniądze na inwestycje,

na nowoczesne technologie, na promowanie marek. Zdecydowaliśmy też, że dzięki

środkom z RPO zostaną uzbrojone tereny inwestycyjne, przede wszystkim w mniejszych

miejscowościach. Samorząd Województwa wspiera przekształcenie miast Bydgoszczy i Torunia w obszar

metropolitalny o znaczeniu europejskim.

Nasz region oplata gęsta i dobrze rozlokowana infrastruktura drogowa – budowana autostrada A-1 łącząca

Skandynawię przez Gdańsk i Toruń z południem Polski i Europy oraz drogi ekspresowe: S-10 łącząca Szczecin

z Warszawą przez Bydgoszcz i Toruń, S-15 z Poznania przez Toruń na Warmię i Mazury oraz S-5 z Gdańska przez

Bydgoszcz do Poznania i Wrocławia. Z regionalnego portu lotniczego w Bydgoszczy odbywają się regularne loty

do 5 krajów oraz loty czarterowe.

Jesteśmy otwarci na inwestorów co przynosi efekty w postaci coraz częściej lokowanych w naszym regionie

inwestycji również przez inwestorów zagranicznych. W naszym województwie działa ponad 192 tysiące podmiotów

gospodarczych, z czego ponad 1697 firm z kapitałem zagranicznym. Już dziś funkcjonuje tu pięć podstref Pomorskiej

Specjalnej Strefy Ekonomicznej, cztery parki przemysłowe i park technologiczny z centrum transferu technologii.

Stworzyliśmy również system wspierania przedsiębiorstw, w ramach którego powołano m.in. Centrum Obsługi

Inwestora, Fundusz Poręczeń Kredytowych, Fundusz Pożyczkowy i Regionalne Centrum Eksportu. Warto podkreślić,

że nie tylko inwestujący na terenie stref ekonomicznych, ale także przedsiębiorcy lokujący swoje firmy w obrębie

parków, mogą liczyć na zwolnienia i ulgi podatkowe.

Województwo kujawsko-pomorskie jest doskonałym miejscem do prowadzenia działalności gospodarczej

oraz do lokowania bezpośrednich inwestycji.

U nas można również doskonale wypocząć korzystając z wielu atrakcji turystycznych i imprez kulturalnych

oraz zasmakować oryginalnych potraw regionalnych.

Zapraszam do województwa kujawsko-pomorskiego.

Marszałek Województwa

Kujawsko-Pomorskiego

Piotr Całbecki

SPIS TREŚCI

2 Ogólnie o Kujawsko-Pomorskiem –– podstawowe informacje . . . . . . . . . . . . . . . . . 16-27

�

�

�

�

Położenie geograficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Rynek pracy w województwie kujawsko-pomorskim . . . . . . . . . . . . . 23Ludność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Komunikacj

5 Prowadzenie działalności gospodarczej . . . . . . . . . . . 66-85

�

�

�

�

�

�

�

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez osobyzagraniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Założenie i zarejestrowanie przedsiębiorstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Jak założyć firmę – krok po kroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Ograniczenia zakładania działalności gospodarczej w Polsce . . . . . . . . . . . 79Opłaty związane z rozpoczęciem i prowadzeniemdziałalności gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80Nabywanie nieruchomości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80Koszty związane z nabyciem nieruchomości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

�

�

�

�

�

�

�

�

�

Dlaczego warto inwestować w Kujawsko-Pomorskiem – skrót . . . . . . . . . . 42Parki przemysłowe i technologiczne w regionie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Specjalna Strefa Ekonomiczna w Kujawsko-Pomorskiem . . . . . . . . . . . . . . . 48Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w regionie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Instrumenty wspierające inwestycje w regionie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Akademickie biura karier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Instytucje wsparcia biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Oferty inwestycyjne w województwie kujawsko-pomorskim . . . . . . . . . . . 61Konkurs„Grunt na medal” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

4 Inwestycje w regionie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40-65

�

�

�

�

Województwo według wskaźników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Specjalizacje regionu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Analiza potrzeb firm w regionie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Kujawsko-Pomorskie na drodze do integracji europejskiej . . . . . . . . . . . . . . 37

3 Potencjał gospodarczy województwakujawsko-pomorskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28-39

�

�

Informacje ogólne – walory i potencjał . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Wskaźniki statystyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

1 Dlaczego Polskai województwo kujawsko-pomorskie . . . . . . . . . . . . . . 6-15

6 Cudzoziemiec w Polsce i w Kujawsko-Pomorskiem . . . . 86-101

�

�

�

�

�

�

�

Wybrane ambasady w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Konsulaty w województwie kujawsko-pomorskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Prawo pobytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Ruch wizowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91Zasady zatrudniania cudzoziemców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Ubezpieczenia dotyczące cudzoziemców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97Przepisy dla kierowców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

�

�

System polityczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128Stosunki z państwami sąsiednimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

9 Polityka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126-131

�

�

�

�

�

�

Standard życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Struktura demograficzna społeczeństwa i aspekty etniczne . . . . . . . . 105Kultura, najciekawsze miejsca, największe miasta . . . . . . . . . . . . . . . 106Kuchnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Dostępność edukacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114Ochrona zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

7 Życie w Kujawsko-Pomorskiem . . . . . . . . . . . . . . 102-119

�

�

�

�

�

Ceny dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Banki w województwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Stopy procentowe NBP długookresowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Służby celne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124Baza hotelowa województwa kujawsko-pomorskiego . . . . . . . . . . . . 125

8 Podstawowe informacje biznesowe . . . . . . . . . . . 120-125

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

System prawny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134System podatkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135Podatki i opłaty lokalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137Unikanie podwójnego opodatkowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137Prawo budowlane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138Prawo pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139Prawo celne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140Prawo handlowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141Partnerstwo publiczno-prywatne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141Ochrona konsumenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142Ochrona praw własności intelektualnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

10 Prawo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132-143

SPIS TREŚCI

DLACZEGO POLSKA

I WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora

8

Informacje ogólne - walory i potencjał

RZECZPOSPOLITA POLSKA

WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

ustrój polityczny:

język urzędowy:

stolica kraju:

religia dominująca:

jednostka monetarna:

strefa czasowa: ,

domena internetowa:

kod samochodowy:

kod telefoniczny:

Siedziba wojewody:

Siedziba sejmiku:

Urząd Wojewódzki:

Urząd Marszałkowski:

Tablica rejestracyjna:

TERYT:

Kod ISO:

demokracja parlamentarna

polski

Warszawa

rzymskokatolicka

złoty (PLN, zł)

1 złoty = 100 groszy

UTC +1 - zima UTC +2 - lato

.pl

PL

+48

Bydgoszcz

Toruń

Bydgoszcz, ul. Jagiellońska 3

Toruń, Pl. Teatralny 2

C

04

PL-KP

Członkostwo w organizacjach międzynarodowych:

Członkostwo w organizacjach międzynarodowych:

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

Unia Europejska (EU)

Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ)

Rada Państw Morza Bałtyckiego (CBS)

Porozumienie Środkowoeuropejskie

o Wolnym Handlu (CEFTA)

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW)

Organizacja Narodów Zjednoczonych

ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO)

Fundusz Narodów Zjednoczonych

Pomocy Dzieciom (UNICEF)

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)

Światowa Organizacja Handlu (WTO)

Inicjatywa Środkowoeuropejska (ISE)

Organizacja Współpracy Gospodarczej

i Rozwoju (OECD)

Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO)

Zgromadzenie Regionów Europy (AER)

Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych (CLRAE)

fot. P. Olbryś

fot. P. Olbryś

DLA

CZE

GO

PO

LSK

AI

WO

JEW

ÓD

ZTW

OK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

HERB WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

GODŁO RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Polska jest najbardziej atrakcyjnym krajem europejskim dla potencjalnych inwestorów zagranicznych.

Według rankingu Federacji Europejskich Pracodawców z 2007 r. Polska plas się na pierwszym miejscu

wśród 31 badanych krajów starego kontynentu. W raporcie „Europejska atrakcyjność inwestycyjna” firmy

Ernst&Young z 2006 r. Polska zajęła pierwsze miejsce, wyprzedzając takie kraje, jak Niemcy, Rosję czy Wielką Brytanię.

W 2007 r. Polska była liderem wśród krajów Europy Środkowej i Wschodniej pod względem atrakcyjności dla

zagranicznych inwestorów. Ponadto była drugim najbardziej popularnym przemysłowo krajem d

inwestycji produkcj przemysłową.

Pod względem administracyjnym Polska dzieli się na 16 województw ednym z nich jest

kujawsko-pomorskie położone w północno-środkowej części kraju.

Powierzchnia ogólna województwa stanowi 5,7 % powierzchni kraju. Województwo kujawsko-pomorskie grani

czy od północy z województwem pomorskim, od północnego wschodu warmińsko-mazurskim, od

wschodu mazowieckim, od południowego wschodu łódzkim oraz od południa

i zachodu wielkopolskim.

owała

la

związanych z ą

. J województwo

-

z województwem

z z

z

na świecie

województwem województwem

województwem

9

DLA

CZEG

OP

OLSK

AI

WO

JEWÓ

DZTW

OK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

KUJAWSKO--POMORSKIE

Mazowieckie

Łódzkie

Warmińsko-mazurskie

Wielkopolskie

Pomorskie

Zachodniopomorskie

Małopolskie

Podlaskie

Świętokrzyskie

Lubuskie

LubelskieDolnośląskie

Opolskie Śląskie

Podkarpackie

Mapa administracyjna Rzeczpospolitej Polskiej

Mapa administracyjna Europy

Ze względu na liczbę ludności Polska charakteryzuje się bardzo chłonnym rynkiem wewnętrznym. Fakt, że

mieszka tu 38 mln mieszkańców sprawia, ż największym rynkiem Europy Środkowej, szóstym

w Europie oraz trzydziestym trzecim na świecie. 5,4 % rynku wewnętrznego

Polski, z liczbą ludności równą 2066,1 tys. osób.

Istotną cechą naszego kraju jest jego tranzytowe położenie. Polska sąsiaduje od zachodu z Niemcami, od

południa z Czechami Słowacją, od wschodu z Ukrainą, Białorusią Litwą, od północy z Obwodem Kaliningradzkim

(Rosją). Na terenie kraju znajduje się geometryczny środek Europy. Przez terytorium Polski prowadzą najważniejsze

korytarze transportowe łączące Europę Zachodnią z Europą Wschodnią, jak również ółnoc Europy z ołudniem.

Województwo kujawsko-pomorskie przecinają szlaki komunikacyjne m.in.: z zachodu na wschód Szczecin – Bydgoszcz

– Toruń – Warszawa, z północy na południe Trójmiasto – Bydgoszcz – Łódź – Katowice. Ze względu na położenie

geopolityczne Polska, jak i nasz region stanowią bramę do Europy Wschodniej, a dalej doAzji.

Polska posiada również dostęp do Morza Bałtyckiego długość linii brzegowej wynosi 770 km związku

z charakteryzuje się bardzo dobrą dostępnością komunikacyjną. Gęsta i dobrze rozwinięta sieć drogowa

i kolejowa, osiemnaście portów handlowych oraz jedenaście portów lotniczych warunkują szybkie i łatwe

dotarcie przemieszczani się po terenie . W województwie kujawsko-pomorskim znajduje się

międzynarodowy port lotniczy w Bydgoszczy, który prócz krajowych (Kraków, Łódź, Poznań, Warszawa

), posiada połączenia z miastami Europy Zachodnie Berlin, Londyn, Dublin Kopenhag

. Uwarunkowania geograficzne Polski, w tym województwa kujawsko

pomorskiego, i dobrze rozwinięta infrastruktura komunikacyjna ułatwiają dostęp do 500 mln konsumentów w Europie

Zachodniej i 250 mln w Europie Wschodniej.

Kolejnym ważnym wpływającym na wysoką atrakcyjność Polski, w tym województwa kujawsko-

pomorskiego, jest czynnik ludzki. Polska charakteryzuje się dużymi zasobami siły roboczej, w tym wysoko

wykwalifikowanej. Pod względem struktury wieku jest jednym z najmłodszych krajów w Europie. Co więcej, ponad

75 % osób wieku od 19 do 24 lat studiuje na różnego typu uczelniach. W 2007 r. na 10 tys. osób przypadało ,4

studentów szkół wyższych. Polska największą liczb osób pracujących

i niższymi kosztami pracy w porównaniu inny kraj europejski . W końcu grudnia 2007 r.

liczba pracujących w gospodarce narodowej wyniosła 697,5 tys. osób. Stanowili oni 5,1 % ogólnej

liczby pracowników w kraju. W porównaniu z 2006 r. największy wzrost pracujących w województwie kujawsko-

pomorskim nastąpił w sekcjach: obsługa nieruchomości (o 14,6 %) oraz budownictwo (o 14,3 %). Jak wynika

z raportu OECD z 2008 r. Polacy są bardzo pracowici, znaleźli się na trzecim miejscu razem z Czechami i Węgrami

według liczby przepracowanych godzin. eden polski pracownik przepracował 1985 godzin w ciągu roku, czyli

prawie 600 godzin więcej niż pracownik niemiecki.

Władze polskie, w tym władze lokalne województwa kujawsko-pomorskiego stwarzają sprzyjające warunki

dla inwestorów zagranicznych. Proponują różne formy pomocy publicznej, w tym zwolnienia podatkowe (CIT, podatek

od nieruchomości).

Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 jest jednym z 16

programów regionalnych służących realizacji Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 i Narodowych Strategicznych

Ram Odniesienia w zakresie polityki wzrostu konkurencyjności województw i wyrównywania szans rozwojowych,

w 2007 r. ło i była

i i

p p

:

:

( ), w

czym

oraz e naszego kraju

, Zielona

Góra takimi j, jak: , a, Düsseldorf,

Birmingham, Wiedeń czy Liverpool -

-

elementem

-

w 504

charakteryzuje się w ą

z mi ami mi

- i firm

J

,

Region ujawsko- omorski stanowi

o

k p ł

morskich

Europie Środkowej

w województwie

kujawsko-pomorskim

średnio

fot. M. Rybak - Wybrzeże Morza Bałtyckiego

10

DLA

CZE

GO

PO

LSK

AI

WO

JEW

ÓD

ZTW

OK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

planowanej i realizowanej przez samorządy województw. Program realizowany na obszarze wojewódz

twa kujawsko-pomorskiego przy udziale środków finansowych pochodzących z Europejskiego Funduszu

Rozwoju Regionalnego, publicznych środków krajowych i środków prywatnych. Wkład unijny wyn si 951 mln euro.

Realizując ustawę z 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych w latach 1995-1997 Rada

Ministrów ustanowiła 17 specjalnych stref ekonomicznych ednak w następstwie zmian obecnie funkcjonuje 14, które

oferują preferencyjne warunki dla działalności inwestycyjnej, takie jak:

W 200 r. wartość zagranicznych środków ulokowanych w naszym kraju wyniosła mln zł. Najwięcej

inwestycji zagranicznych w województwie przybiera formę

. W 200 r. liczba spółek z kapitałem zagranicznym

wyniosła i była wyższa o % w stosunku do 200 r. W porównaniu 200 r. wartość kapitału zagranicznego

w spółkach z udziałem tego kapitału była wyższa o mln zł.

Z badania przeprowadzonego przez firmę konsultingową KPMG wynika, że ponad 80 % inwestorów pozytyw

nie ocenia rezultaty inwestycji w Polsce i zamierza zwiększyć swoje zaangażowanie na naszym rynku. Co więcej, nie

pojawiła się ani jedna ocena negatywna.

rzeprowadzone w 200 r. przez Polsko-Niemiecką Izbę Przemysłowo-

Handlową na

. Jednocześnie % inwestorów przekonanych, iż dokonało właściwego wyboru inwestując w kraju

nad Wisłą. Skłonność do inwestycji wynika m.in. z

.

W rankingu atrakcyjności inwestycyjnej województw i podregionów Polski Instytutu Badań nad Gospodarką

Rynkową, województwo kujawsko-pomorskie w 200 r. utrzymało lokatę z (przesunęło się o 1

lokatę do góry w porównaniu 2005 r.).

Położenie geograficzne Polski pomiędzy Karpatami, należącymi do najwyższych łańcuchów górskich Europy

a Morzem Bałtyckim, warunkuje atrakcyjność turystyczną naszego kraju. Województwo kujawsko-pomorskie ze

względu na obfitość jezior i lasów stanowi jeden z ważniejszych regionów rekreacyjnych Polski. Nasze województwo

chętnie odwiedzają turyści zagraniczni, o czym świadczy liczba obcokrajowców korzystających z noclegów. W 200 r.

z obiektów turystycznych skorzystało , tys. turystów zagranicznych. Najliczniej odwiedzali nas obywatele Niemiec,

Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch oraz Niderlandów.

jest -

o

,

. J

zwolnienia od podatku dochodowego (jako formy pomocy regionalnej),

zwolnienia od podatku od nieruchomości,

zakup gruntów po konkurencyjnych cenach,

nieodpłatna pomoc w załatwieniu formalności inwestycyjnych,

dotacje na szkolenia pracowników,

dotacje wspierające tworzenie nowych miejsc pracy.

7 131856,9

kujawsko-pomorskim , polegającą na utworzeniu

w kraju docelowym zupełnie nowego zakładu produkcyjnego 7

520 przeszło 7 6 z 6

241,5

-

9

-

82 było

ła : członkostwa Polski w Unii Europejskiej, kwalifikacji i zaangażo-

wania pracowników oraz ich produktywności

8 poprzednich lat tj. 11

z W uzyskało ze względu na odpowiednie poziomy:

zasobów i kosztów pracy, infrastruktury społecznej i bezpieczeństwa powszechnego. Według tego raportu podregion

bydgosko-toruński zajął znakomite siódme miejsce. W raporcie stwierdzono, iż mocnymi stronami aglomeracji

bydgosko-toruńskiej są przede wszystkim: duża liczba dobrze przygotowanych pracowników, w tym absolwentów

oraz dobrze rozwinięty sektor transportu i logistyki.

,

,

,

8

77 4

�

�

�

�

�

�

greenfield

Badanie koniunktury w gospodarce p

grupie ponad 160 respondentów prowadzących biznes w Polsce (podmioty ze zróżnicowanym

kapitałem) wykazało, że Polska jest najbardziej atrakcyjną lokalizacją dla inwestycji w regionie Europy Środkowo-

-Wschodniej

ojewództwo wysokie oceny

11

DLA

CZEG

OP

OLSK

AI

WO

JEWÓ

DZTW

OK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

fot. P. Olbryś - Beskid Żywiecki

Wskaźniki statystyczne

Polska leży w Europie Środkowo-Wschodniej na obszarze o powierzchni 312679 km . Liczba ludności w 2007 r.

wynosiła 38,1 mln osób, co oznacza, że na każdy 1 km przypada 122 osoby. Gęstość zaludnienia województwa

kujawsko-pomorskiego niższa od średniej krajowej i wynosi 115 osób na 1 km . W miastach Polski i województwa

kujawsko-pomorskiego mieszka 61,3 % społeczeństwa ęstość zaludnienia w gminach miejskich wyni 1528 osób

na 1 km , a na 1 km obszarów wiejskich przypada 47 osób.

Kobiety stanowi 51,8 % ludności zarówno Polski, jak i województwa kujawsko-pomorskiego. Na 100 mężczyzn

mieszkających w miastach Polski przypada 112, a na wsi – 100 kobiet. Przeciętny mężczyzna w chwili rodzenia ma

przed sobą 70,9 lat życia, a kobieta – 79,6. Polacy są młodym społeczeństwem, gdyż blisko 48 % osób nie ukończyło 35 roku

życia. W Kujawsko-Pomorskim w 2007 r. mieszkało 1334,3 tys. osób w wieku produkcyjnym, czyli 64,4 % ogólnej liczby

ludności, przy średniej dla Polski wynoszącej 64,2 %. W 2007 r. urodziło się 387,9 tys. osób, a zmarło 377,2 tys., stąd

przyrost naturalny w Polsce był dodatni i wyniósł 10,6 tys. ludzi. Dodatni przyrost naturalny zanotowano także

w województwie kujawsko-pomorskim, w przeliczeniu na 1000 osób wyniósł 0,7 i był niższy o 0,2 pkt od wartości z 2000 r.

Polacy to naród uczący się. Wykształcenie wyższe posiada 5,1 mln Polaków ( 40,9 % więcej niż w 2000 r.). Co

piąty mieszkaniec miasta legitymuje się wykształceniem wyższym. Z kolei co trzeci Polak posiada wykształcenie

średnie, w tym blisko 40 % mieszkańców miast. Spada udział osób, które ukończyły wyłącznie

Na terenie Polski w roku szkolnym 2007/2008 funkcjonowało 455 szkół wyższych, uczyło się w nich 1,9 mln

studentów. W ciągu 17 lat liczba uczelni wzrosła czterokrotnie, a populacja studentów blisko pięciokrotnie. Współczyn

nik skolaryzacji brutto, wyrażający procentowy stosunek wszystkich uczących się na danym poziomie do populacji

w wieku przypisanym temu poziomowi kształcenia, w roku szkolnym 1990/1991 wyniósł 12,9 %, a w roku 2007/2008 –

51,1 %. Według danych z 30 listopada 2007 r. ponad połowa studentów wybrała niestacjonarny tryb kształcenia.

2

2

2

2 2

ły

była ła

ło , a g osła

ło

ły

ło u

o

szkołę zasadniczą

zawodową – stanowi on około 25 % Polaków.

-

–

12

DLA

CZE

GO

PO

LSK

AI

WO

JEW

ÓD

ZTW

OK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

STUDENCI SZKÓŁ WYŻSZYCH WEDŁUG TYPÓW SZKÓŁ W POLSCEStan w dniu 30 XI 2007 r.

WYSZCZEGÓLNIENIE OgółemW tymkobiety

W szkołach

publicznych niepublicznych

1937404

538208

310555

89735

410810

110334

341969

1093381

354698

95621

48846

233583

78735

203300

1276937

519626

301042

88050

73584

72173

97788

660467

18582

9513

1685

337226

38161

244181

Ogółem

Uniwersytety

Wyższe szkoły techniczne

Wyższe szkoły rolnicze

Wyższe szkoły ekonomiczne

Wyższe szkoły pedagogiczne

Pozostałe szkoły wyższe(w tym szkoły zawodowe)

Źródło: Główny Urząd Statystyczny

STUDENCI SZKÓŁ WYŻSZYCH WEDŁUG TYPÓW SZKÓŁW WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIMStan w dniu 30 XI 2007 r.

Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Uniwersytety

WYSZCZEGÓLNIENIE

Ogółem

Wyższe szkoły techniczne

Wyższe szkoły rolnicze

Wyższe szkoły ekonomiczne

Wyższe szkoły artystyczne

ogółem

Wyższe szkoły zawodowe

Studenci

w tym kobiety

Pozostałe szkoły wyższe(w tym szkoły zawodowe)

411

7358

9058

941

46388

83151

3393

15602

50386

31400

312

3394

3696

223

2137

9224

-

-

7 30,6 6 . 27 8 .

8 1

z iem m

-

grudniu 9 5

3 4

9 4 5 5

ło

miesięczne

42 95

85 7

Do najbardziej popularnych należą kierunki: ekonomiczne i admi

nistracyjne, które wybrało 23,0 % studentów, społeczne i pedago

giczne – 13,9 %, humanistyczne – 8,8 %, inżynieryjno-techniczne – 6,8 %,

medyczne – 5,8 % i informatyczne – 4,9 %.

Poprawia się sytuacja polskiej gospodarki. W 2007 r. roczne tempo

wzrostu gospodarczego osiągnęło 6,6 % PKB (w 2006 r. – 6,2 %). W ciągu

siedmiu lat wzrost PKB wyniósł 30,5 %. W 2007 r. PKB było równe

1167796 mln zł, z czego wartość dodana brutto stanowiła 88,1 %.

Charakterystyczną cechą polskiej gospodarki jest silna koncentracja

generowania produktu krajowego brutto w kilku województwach, przede

wszystkim mazowieckim, wielkopolskim i śląskim. Udział województwa

kujawsko-pomorskiego w tworzeniu Produktu Krajowego Brutto (PKB)

oscylował wokół 5 %. W przeliczeniu na 1 mieszkańca wartość PKB w Polsce

w 200 r. wynosiła tys. zł (w 200 r – , tys. zł) Pod względem PKB na

1 mieszkańca w rankingu krajowym nasze województwo zajęło dziewiątą

pozycję i odnotowało wzrost wartości PKB na 1 mieszkańca o , %

w porównaniu rok poprzedni .

Do przyspieszenia wzrostu gospodarczego przyczyniło się

polepszenie sytuacji na rynku pracy, wzrost eksportu, produkcji

przemysłowej, a także zwiększenie nakładów inwestycyjnych. Naturalną

konsekwencją zmian zachodzących w przeciągu ostatnich lat w

gospodarce była poprawa na rynku pracy. Na 100 osób w wieku

produkcyjnym zamieszkałych na terenie województwa kujawsko

-pomorskiego przypada 55 osób w wieku nieprodukcyjnym. Stopa

bezrobocia rejestrowanego w 2008 r. wyniosła w Polsce , %,

a w województwie kujawsko-pomorskim – 1 , %. Co trzeci bezrobotny

posiada tylko wykształcenie gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe lub wykształcenie zasadnicze

zawodowe. Z kolei co piąty bezrobotny legitymuje się wykształceniem średnim zawodowym i policealnym. Bezrobotni

z wykształceniem średnim ogólnokształcącym stanowią , %, a tylko , % zarejestrowanych bezrobotnych posiada

wykształcenie wyższe. W końcu grudnia 2007 r. liczba pracujących w gospodarce narodowej w województwie

kujawsko-pomorskim wyniosła 697,5 tys. osób, co oznacza wzrost o 4,5 % w stosunku do ubiegłego roku. Pracujący

w województwie stanowili 5,2 % ogólnej liczby pracowników w kraju. Przeciętne wynagrodzenie brutto w gospodarce

narodowej w 2007 r. wzrosło w skali roku o 8,7 % i wyniosło 2691,03 zł. Z kolei w 2008 r. przeciętne

wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 26 , zł w województwie kujawsko-pomorskim, a w Polsce

– 31 , 5 zł. Średni koszt pracy za 1 przepracowaną godzinę według danych z 2006 r. wyniósł w Polsce 24,42 zł.

polskiej

13

DLA

CZEG

OP

OLSK

AI

WO

JEWÓ

DZTW

OK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

fot. A. Kowalska - Wyższa Szkoła Bankowa, Toruń

PRACUJĄCY OGÓŁEM I W SEKTORZE PRYWATNYM W POLSCEI WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2007 R.

Polska Kujawsko-Pomorskie

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

w tys.

ogółem

sektor prywatny


fot. P. Skóra - UniwersytetTechnologiczno-Przyrodniczy, Bydgoszcz

fot. P. Skóra - Akademia Muzycznaim. F. Nowowiejskiego, Bydgoszcz

W 2007 r. wartość wytwarzanego eksportu

wyniosła 383897 mln zł skali roku wzrosła o 12,1 %,

a w porównaniu z 2000 r. o ponad 70 %. Głównymi

towarami sprzedawanymi za granicę były: maszyny,

urządzenia, sprzęt elektryczny i elektrotechniczny,

stanowiące 25,1 % wytw rz nego polskiego eksportu,

sprzęt transportowy – 16,4 % oraz metale nieszlachetne

i artykuły z nich – 13,3 % udziału. Główn partner

handlow Polski : Niemcy, Włochy

i Francja, w imporcie: Niemcy, Rosja, Włochy

i Chiny. Od 2000 r. polski eksport wzrastał w szybszym

tempie niż import, wskutek wyższej konkurencyjności

polskich towarów na arenie międzynarodowej.

-

w

Kujawsko-Pomorskie jest regionem z dobrze rozwiniętym przemysłem reprezentuj

różnorodne branże. Głównymi ośrodkami przemysłowymi są: Bydgoszcz, Toruń, Inowrocław, Włocławek, Świecie oraz

Kruszwica. Dywersyfikacja struktury gałęziowej przemysłu pozwala niwelować wahania koniunktury na rynku.

Dominujące pozycje zajmują: przemysł spożywczy, chemiczny i Przetwórstwo spożywcze

wytw rz 1/ produkcji przemysłowej regionu. W 200 r. produkcja sprzedana przemysłu w województwie

kujawsko-pomorskim wyniosła 3 , mln zł. W 2006 r. PKB w województwie kujawsko-pomorskim na 1 mieszkańca

wyniosło 24301 zł.

Nakłady inwestycyjne w 2007 r. w Polsce wzrosły w stosunku do 2006 r. o 24,6 %, a w porównaniu 1995 r.

potrojono ich wartość. oniesione na cele inwestycyjne w 2007 r. 192995 mln zł, co w przeliczeniu na

1 mieszkańca da 5,1 tys. zł. W skali roku najbardziej zwiększyły się nakłady na budynki i budowle – o 26,0 %.

Podwyższono również wydatki na środki transportu (o 25,4 %) oraz maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia

(o 22,5 %). Z kolei wysokość nakładów inwestycyjnych w przeliczeniu na

1 mieszkańca w 2007 r. wyniosła , tys. zł. Zbliżoną wartość nakładów inwestycyjnych posiadały takie województwa

jak: zachodniopomorskie . połowa nakładów inwestycyjnych w naszym województwie

trafiła do sektora przemysł i budownictwo.

W ciągu ostatniego dziesięciolecia obserwowan jest zniżkow inflacji.

. W

o o

ymi ami

ymi w eksporcie są

natomiast

Firmy eksportujące z regionu Pomorza i Kujaw zanotowały sukcesywny wzrost obrotów w latach 2004-2006.

Zauważalny jest wzrost udziału eksportu w całości obrotów firm. W 2006 r. wyniósł on 30,1 %. Najwięcej firm eksportujących

ma siedzibę w Bydgoszczy, następnie w Toruniu i Włocławku. Najliczniej eksportowane są produkty z działu metale

i wyroby z metalu, a także maszyny i urządzenia oraz produkty z branży chemicznej. Do głównych partnerów handlowych

województwa kujawsko-pomorskiego należą Niemcy, Litwa, Francja oraz Rosja .

Chociaż znaczenie przemysłu dla polskiej gospodarki zmniejszyło się na rzecz sektora usług, to jednak

przemysł dostarczył prawie 1/4 artości dodanej brutto, a zatrudnieni w przemyśle stanowili 1/3 ogółu zatrudnionych.

Produkcja sprzedana przemysłu w 2008 r. osiągnęła wartość 876401 mln zł i wzrosła w stosunku do poprzedniego roku

o 3,5 %. Z kolei przychody z przetwórstwa przemysłowego, stanowiące 85,2 % przemysłu wzrosły w skali roku o 4,0 %.

Największe przychody w 2008 r. przyniosły: produkcja artykułów spożywczych i napojów (19,6 % udziału w produkcji

sprzedanej przetwórstwa przemysłowego), produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (11,2 % udziału) oraz

produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (7,7 %).

wielogałęziowym ącym

produkcja wyrobów z metali.

o yło ponad 4 8

8323 3

z

ło

3 9 ,

i warmińsko-mazurskie Niemal

a tendencja a

www.export.kujpom.info

w 2007 r.

w województwie kujawsko-pomorskim

Wydatki p wyniosły

WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG W LATACH 2000-2008

14

DLA

CZE

GO

PO

LSK

AI

WO

JEW

ÓD

ZTW

OK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

fot. P. Olbryś - Spichrze, Bydgoszcz


200720062005 200820042003200220012000

rok poprzedni = 100WYSZCZEGÓLNIENIE

Wskaźnik cen towarówi usług niekonsumpcyjnych

Wskaźnik cen towarówi usług konsumpcyjnych

111,7

110,1 105,5

105,6

101,9

101,5

100,8

102,0

103,5

107,3

102,1

103,5

101,0

101,4

102,5

105,7

104,2

.

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w IV kwartale 200 r.

wzrosły o , % w porównaniu z .

w województwie kujawsko-pomorskim 8

4 8 analogicznym okresem ubiegłego roku W skali roku najbardziej wzrosły

opłaty za towary i usługi związane z użytkowaniem mieszkań, ceny żywności i napojów bezalkoholowych oraz

napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych. Mniej niż przed rokiem natomiast za odzież i obuwie, a także

za towary i usługi związane z rekreacją i kulturą.

płacono

NAJWAŻNIEJSZE STRONY INTERNETOWE:

www.poland.gov.pl

www.kujawsko-pomorskie.pl

www.coi.kujawsko-pomorskie.pl

www.paiz.gov.pl

www.stat.gov.pl

www.pot.gov.pl

www.cultura.pl

15

DLA

CZEG

OP

OLSK

AI

WO

JEWÓ

DZTW

OK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

OGÓLNIE O KUJAWSKO-POMORSKI M

PODSTAWOWE INFORMACJE

E –

–

fot. z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego

18

Położenie geograficzne

Województwo kujawsko-pomorskie zajmuje powierzchnię 17972 km , co lokuje je na dziesiątym miejscu pod

względem wielkości w skali kraju. W granicach województwa znajdują się 4 miasta na prawach powiatu, 19 powiatów

i 144 gminy: 17 miejskich, 35 miejsko-wiejskich i 92 wiejskie. W województwie są 52 miasta oraz 3,5 tys. miejscowości

wiejskich, w tym 2,8 tys. wsi.

Województwo kujawsko-pomorskie jest położone w północno-środkowej części Polski. Region ujawsko-

omorski znajduje się w granicach Pojezierzy Południowobałtyckich, które Dolina Dolnej Wisły i Pradolina Toruńsko-

Eberswaldzka dzieli na: Pojezierze Południowo-Pomorskie, Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie oraz Pojezierze

Wielkopolskie. W krajobrazie naturalnym tego obszaru, ukształtowanego podczas ostatniego zlodowacenia, dominują

równiny pojezierne, pagórkowate wzniesienia oraz terasy nadrzeczne z wydmami.

2

k

-p

-

ŚREDNIE ODLEGŁOŚCI OD WOJEWÓDZTWADO WAŻNIEJSZYCH MIAST W EUROPIE

Berlin – 320 kmBratysława – 570 kmKaliningrad – 260 km

Kijów – 910 kmMoskwa – 1300 kmParyż – 1610 kmPraga – 420 km

Wiedeń – 560 kmWilno – 520 km

Bydgoszcz

Poznań

Wrocław

KatowiceKraków

Łódź

Gdańsk

WARSZAWA

150

km

330km

370km

180km

110

km 230 km

240

km

ŚREDNIE ODLEGŁOŚCI OD WOJEWÓDZTWADO WAŻNIEJSZYCH MIAST W POLSCE

Granica województwa

Granica powiatu

Granica gminy

Miasto na prawach powiatu

Powiat

Gmina

TUCHOLSKI

Unisław

BYDGOSZCZ

Gmina miejska

PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY WOJEWÓDZTWAStan w dniu 31 XII 2007 r.

Wąbrzeźno

Płużnica Książki

DębowaŁąka

Mazowieckie

Pomorskie

Warmińsko-mazurskie

Wielkopolskie

Łódzkie

Bytoń

Topólka

Śliwice

Cekcyn

Tuchola

Kęsowo

GostycynLubiewo

KamieńKraj.

WięcborkSośno

Mrocza

Sadki

Kcynia Szubin

Osie

Lniano

Pruszcz

Warlubie

Nowe

JeżewoDrzycim

Bukowiec

Łabiszyn

Żnin

Barcin

Gąsawa

Rogowo

JanowiecWlkp.

Strzelno

Koronowo

Sicienko

Dobrcz

DąbrowaChełm.

Osielsko

BiałeBłota Solec

Kuj.

KijewoKról.

Rogóźno Łasin

Gruta

ZłotnikiKuj.

Rojewo

Pakość

Janikowo

Chełmża

ZławieśWielka

TORUŃ

Łubianka

WielkaNieszawka

Skępe

Wielgie Tłuchowo

Koneck

Fabianki

Lubraniec

IzbicaKuj.

Boniewo

LubieńKuj.

Kowal

NowaWieś

Wielka

Inowrocław

Dobre

Osięciny

Gniewkowo

BrześćKuj.

Chodecz

Choceń

Lipno

Bobrowniki

Dobrzyńn. Wisłą

Lisewo

PapowoBiskup.

Unisław

Łysomice

Świekatowo

Dragacz

ŚwiecieChełmno

Stolno

WŁOCŁAWEK

Aleksandr.Kuj.

BYDGOSZCZ

SępólnoKraj.

Nakło

Mogilno

DąbrowaBiskupia

Kruszwica

GRUDZIĄDZ

Bobrowo

Brzozie

Świedziebnia

Golub--Dobrzyń

Zbójno

Brzuze

Rypin

SkrwilnoLubicz

Obrowo

Kikół

Ciechocin

RadzyńChełm. Zbiczno

Brodnica

Osiek

Górzno

Bartniczka

KowalewoPom.

Rogowo

JabłonowoPom.

Baruchowo

CiechocinekRaciążek

Nieszawa

Waganiec

Czernikowo

Chrostkowo

Radomin

Wąpielsk

Zakrzewo

Świecien. Osą

Dąbrowa

JezioraWielkie

PiotrkówKuj.

Bądkowo

Lubanie

SĘPOLEŃSKI

TUCHOLSKI ŚWIECKI

CHEŁMIŃSKI

WĄBRZESKI

GOLUBSKO--DOBRZYŃSKI

BRODNICKI

RYPIŃSKI

LIPNOWSKI

ALEKSANDROWSKI

INOWROCŁAWSKI

MOGILEŃSKIRADZIEJOWSKI

ŻNIŃSKI

NAKIELSKI

BYDGOSKI

TORUŃSKI

WŁOCŁAWSKI

GRUDZIĄDZKI

Włocławek

Grudziądz

Radziejów


N

S

EW

GMINA ŚLIWICE53 46’51’’N�

GMINA CHODECZ52 19’51’’N�

GMINAWIĘCBORK17 14’50’’E�

GMINAGÓRZNO

19 45’43’’E�

NAJBARDZIEJ WYSUNIĘTEPUNKTY WOJEWÓDZTWA

OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

19

POŁOŻENIE STRATEGICZNE

INFRASTRUKTURA KOMUNIKACYJNA

Województwo kujawsko-pomorskie układ komunikacyjny. Położone jest centralnie

w polu trójkąta wyznaczonego przez wielkie aglomeracje społeczno-kulturalne i gospodarcze: Trójmiasta

(Gdańsk, Gdynia, Sopot), Poznania i Łodzi. Ze względu na położenie geograficzne, województwo kujawsko-pomorskie

jest obszarem o charakterze pomostowym. Przez omawiany obszar prowadzą drogi łączące północ kraju z południem:

międzynarodowa droga E75 Gdańsk – Cieszyn, E10 Szczecin – Warszawa, E261 Świecie – Wrocław.

Niezaprzeczalnym walorem regionu ujawsko- omorskiego jest korzystne położenie komunikacyjne,

wzbogacone zróżnicowanymi systemami komunikacji. Obszar województwa przecinają szlaki tranzytowe na linii

Północ-Południe i Wschód-Zachód, łączące Skandynawię z Europą Południową oraz Zachodnią z Rosją

i krajami nadbałtyckimi. Podstawę sieci drogowej stanowi będ autostrada A1 łącząca Skandynawię

przez Gdańsk – Toruń z południem Polski i Europy oraz drogi ekspresowe S10 łączące Szczecin z Warszawą przez

Bydgoszcz – Toruń, S15 z Poznania przez Toruń na Warmię i Mazury oraz S5 z Gdańska przez Bydgoszcz do Poznania

i Wrocławia.

Samorząd województwa wspiera uporządkowanie drogi wodnej E70 z Europy Zachodniej przez Odrę, Kanał

Bydgoski i Wisłę do Kaliningradu. ędzie z koniecznością budowy zapory wodnej na Wiśle w okolicach

Ciechocinka – Nieszawy.

Drogi wodne stanowią: Wisła, Noteć, Kanał Bydgoski i Notecki. Największy port rzeczny znajduje się w Bydgoszczy.

Jest to siedziba Żeglugi Bydgoskiej.

ma sprzyjający

k p

ąca w budowie

B się to

Europę

wiązało

Komunikacja

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu


OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEMP

OD

STAW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

PORTY LOTNICZE

W województwie kujawsko-pomorskim znajduje się międzynarodowy Port Lotniczy w Bydgoszczy im. I. J. Paderewskiego, lotniska lokalne oraz sportowo-usługowe w Toruniu, Inowrocławiu, Bydgoszczy, Włocławku i Grudziądzu.

Port lotniczy w Bydgoszczy znajduje się w odległości zaledwie 3 km od centrum miasta, z którym łączy jeregularna linia autobusowa nr 80. Istnieje również połączenie autobusowe na trasie Port Lotniczy – Toruń – Port Lotniczy.Niewątpliwym atutem lotniska w Bydgoszczy jest jego lokalizacja przy trasie wylotowej w kierunku Poznania. PortLotniczy w Bydgoszczy połączenia krajowe z Warszawą i . Opróczregularnych połączeń międzynarodowych istnieje możliwość skorzystania z połączeń sezonowych z Turcją oraz z lotówczarterowych do Tunezji i Egiptu.

-

oferuje Krakowem, Zieloną GórąŁodzią, Poznaniem,

Od marca 2008 r. odprawa pasażerów odbywa się zgodnie z warunkami układ z Schengen.

strefy Schengen nie odprawy paszportowej.

u , który znosi kontrolęosób przekraczających granice między państwami członkowskimi układu, tj. większością państw europejskich Osobyudające się do krajów przechodzą

20

fot. P. Skóra - Międzynarodowy Port Lotniczy im. I.J. Paderewskiego, Bydgoszcz

Źródło: Kujawsko-Pomorskie Centrum Obsługi Inwestora

OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

Port Lotniczy im. I. J. PaderewskiegoAl. Jana Pawła II 158, 85-151 Bydgoszcz, tel. 052 3654650

Sprzedaż biletów: tel./fax 052 3654607www.plb.pl

DWORCE KOLEJOWE

Województwo kujawsko-pomorskie dysponuje dobrze rozwiniętą siecią kolejową o znaczeniu regionalnym

i krajowym. Główne węzły kolejowe to Bydgoszcz, Toruń i Inowrocław. Największe znaczenie mają linie kolejowe:

z Gdańska (przez Bydgoszcz, Inowrocław) do Katowic, ze Szczecina (przez Piłę, Bydgoszcz, Toruń, Włocławek) do

Warszawy i z Poznania (przez Inowrocław, Toruń, Olsztyn, Ełk) do Białegostoku. ojewództw łącznie 61

dworców kolejowych.

Najważniejsze plany modernizacji sieci kolejowej województwa

W w ie jest

W 2008 r. kapituła konkursu „Lider Transportu Szynowego 2007” doceniła wprowadzoną przez Zarząd

Województwa Kujawsko-Pomorskiego demonopolizację rynku regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych.

Tytuł „Lidera Transportu Szynowego 2007” w kategorii „samorząd” przyznano Urzędowi Marszałkowskiemu

Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Doceniono również przygotowanie procesu wyłaniania operatorów kolejo-

wych, dzięki któremu możliwe było rzeczywiste przełamanie dotychczasowej dominującej pozycji państwowej spółki

PKP Przewozy Regionalne.

Od stycznia 2008 r. jest dostępny bilet aglomeracyjny, który umożliwia przejazd koleją Bit City na trasie

Bydgoszcz Toruń, Toruń Bydgoszcz oraz korzystanie przez godzinę z komunikacji miejskiej w jednym z dwóch miast

docelowych. Na tych samych zasadach działa bilet regionalny na trasie Toruń Włocławek i powrotnej, który

wprowadzono do sprzedaży we wrześniu 2008 r.

– –

–

[email protected]@plb.pl

21

Berlin

Birmingham

Dublin

Dusseldorf

Kopenhaga

Kraków

Liverpool

Londyn

Łódź

Poznań

Warszawa

Wiedeń

Zielona Góra

2 3 4

1 5

2 4 7

1 5

1 2 3 4 5

2 3 4

4 7

1 2 3 4 5 6 7

1 2 3 4 5

2 3 4

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

2 3 4 5

POŁĄCZENIA LOTNICZEKRAJOWE I MIĘDZYNARODOWE

Cyfry oznaczają kolejne dni tygodnia.

fot. P. Skóra - Międzynarodowy Port Lotniczyim. I.J. Paderewskiego, Bydgoszcz

fot. P. Olbryś - Dworzec PKP, Bydgoszcz

ŚREDNIE ODLEGŁOŚCI OD WOJEWÓDZTWADO PRZEJŚĆ GRANICZNYCH

Świecko

Gubin

Kołbaskowo

Olszyna

Chyżne

MedykaCieszyn

Terespol

Kuźnica

530km45

0km

430 km

587km

261 km276 km

450 km

282 km

322

km

293 km

Bezledy

Bydgoszcz

PRZEJŚCIA MORSKIE (TERMINALE PROMOWE)

Gdańsk – 150 km

Świnoujście – 265 km

OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEMP

OD

STAW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

22

dotyczą jej przystosowania do połączeń typu Inter-City, tj. z: Warszawą, Łodzią, Gdańskiem i Poznaniem.

Planowana jest również realizacja projektu szybkiej kolei metropolitarnej pomiędzy Bydgoszczą

a Toruniem, a jej celem jest skrócenie podróży do 20-30 min.

Gęsta sieć drogowa województwa kujawsko-pomorskiego ułatwia codzienne kontakty, sprzyja społecznym

i gospodarczym procesom integracyjnym. W województwie według stanu na 2007 r. 18 dworców autobusowych,

a regularna komunikacja autobusowa prowadzona na: 1491 liniach krajowych, 37 liniach dalekobieżnych, 374 liniach

regionalnych i 1179 liniach podmiejskich.

Zakłady Komunikacji Miejskiej obsługują 9 miast. W przewozach komunikacji miejskiej dostępne są bilety:

jednorazowe, 10 przejazdowe, całodobowe, 5 dobowe, 14 dniowe i miesięczne.

W województwie kujawsko-pomorskim znajduje się kilkanaście wypożyczalni samochodów, z czego większość

jest zlokalizowanych w Bydgoszczy. Wypożyczyć można zarówno mikrobusy i autobusy, jak i auta zabytkowe czy też

limuzyny (z kierowcą lub bez).

głównych

było

była

- - -

KOMUNIKACJA AUTOBUSOWA

WYNAJEM SAMOCHODÓW

PKS Toruńul. Dąbrowskiego 8-24

tel. 0 801003200www.veolia-transport.torun.pl

PKS InowrocławPlac Kasprowicza 5

tel. 052 3572284www.pks-ino.pl

PKS Bydgoszczul. Jagiellońska 58tel. 0 300300500

www.pks.bydgoszcz.pl

PKS Włocławekul. Okrzei 69

tel. 054 2312851www.ppks.pl

PKS Grudziądzul. Rapackiego 33tel. 0 300300356

www.pks.grudziadz.pl

ADRESY PRZEDSIĘBIORSTW KOMUNIKACJI SAMOCHODOWEJ – PKS

INFORMACJA PKS tel. 0 801003200

PKP Toruńul. Kujawska 1tel. 056 9436

PKP Inowrocławul. Dworcowa 115tel. 052 5184429

PKP Bydgoszczul. Zygmunta Augusta 7

tel. 052 5185260

ADRESY POLSKICH KOLEI PAŃSTWOWYCH – PKP

PKP Grudziądzul. Dworcowa 38/40

tel. 056 4624541

PKP Włocławekul. Okrzei 65

tel. 054 2323791

www.pkp.pl www.rozklad-pkp.pl INFORMACJA PKP tel. 022 9436

fot. P. Olbryś

MZK Toruńul. Sienkiewicza 24

tel. 056 655520www.mzk.torun.pl

MPK Inowrocławul. Ks. P. Wawrzyniaka

tel. 052 3576068www.mpk.inowroclaw.pl

MZK Bydgoszczul. Inowrocławska 11

tel. 052 3249476www.mzk.bydgoszcz.pl

MPK Włocławekul. Rysia 3

tel. 054 2364281www.mpk.com.pl

MZK Grudziądzul. Dworcowa 47tel. 056 4659281

www.mzk.grudziadz.pl

ADRESY MIEJSKICH ZAKŁADÓW KOMUNIKACYJNYCH – MZK

OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

23

PARKINGI

BEZROBOCIE

POZIOM WYNAGRODZEŃ

Użytkownicy samochodów w województwie kujawsko-pomorskim mają do dyspozycji liczne

parkingi (w znacznej części płatne), które są zlokalizowane w centrach miast oraz w pobliżu dworców i przy

hotelach. Wiele parkingów powstało także przy osiedlach mieszkaniowych.

Województwo kujawsko-pomorskie należało do regio

nów szczególnie dotkniętych

problemem bezrobocia. Stopa bezrobocia w analizowanym

okresie pomimo wahań utrzymywała się na wysokim poziomie.

Bezrobocie rejestrowane w 200 r. w województwie

kujawsko-pomorskim kształtowało się na poziomie

1 , tys. osób, a stopa bezrobocia rejestrowanego wynosiła

1 %. Dla Polski wskaźnik ten wynosił , %.

Pod względem wielkości stopy bezrobocia woje

wództwo kujawsko-pomorskie w 200 r. zajmowało trzecie

miejsce w kraju razem z województwem

. Gorsza sytuacja występowała w województwach:

(stopa bezrobocia – 1 , %).

Tendencja wzrostu wynagrodzeń w stosunku do lat 2004-200 jest widoczna również w województwie

kujawsko-pomorskim. Warto zauważyć, że poziom wynagrodzeń w 2008 r. wzrósł o 18 % w stosunku do 2007 r. Poziom

wynagrodze jest uzależniony od kilku czynników, przy czym głównym z nich jest wielkość miejscowości i związana

z tym jakość infrastruktury, standard życia oraz podaż pracy.

-

Polski i Unii Europejskiej

8

10 3

3,4 9 5

-

8

zachodniopo-

morskim

świętokrzyskim 3 9

8

nia

warmińsko-mazurskim (stopa bezrobocia – 1 , %)

i

6 8

Rynek pracy w ojewództwie ujawsko- omorskimw k p

BEZROBOTNI I STOPA BEZROBOCIA W WOJEWÓDZTWIEKUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2000-2008Stan w dniu 31 XII

Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu

2008

Rok

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

110256

Liczbabezrobotnych

181230

205232

211593

212066

199566

188021

160061

123243

-10,5

Zmiana(w %)

15,9

13,2

3,1

0,2

-5,9

-5,8

-14,9

-23,0

13,4

Stopabezrobocia

(w %)

15,1

17,5

18,1

24,7

23,5

22,3

19,2

15,2

PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIE BRUTTOW WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIMW 2008 R.

Źródło: Manpower Professional (oddział w Toruniu), stan 20.02.2009

zł

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

Bydgoszcz

2800

Toruń

2600

Włocławek

2300

Grudziądz

2100

fot. P. Olbryś

OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEMP

OD

STAW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

Poziom wynagrodzenia w województwie kujawsko-pomorskim jest zróżnicowany w zależności od poziomu

stanowiska, kwalifikacji i kompetencji. Poniższy wykres pokazuje wyraźnie, jaka część populacji osób aktywnych zawodowo

poszukuje pracy z określonym poziomem płacy. Największe prawdopodobieństwo zatrudnienia pracownika

niewykwalifikowanego (z wykształceniem zawodowym lub podstawowym) istnieje, jeśli wynagrodzenie będzie oscylowało

wokół 1500-2000 zł brutto. W grupie pracowników wykwalifikowanych (specjaliści, kadra kierownicza średniego szczebla)

optymalnym poziomem wynagrodzenia gwarantującym znalezienie odpowiedniej osoby jest przedział 3950-6675 zł brutto.

W przypadku kadry zarządzającej optymalnym poziomem wynagrodzenia jest przedział 12250-21675 zł brutto.


24


WYNAGRODZENIA W ZALEŻNOŚCI OD KWALIFIKACJIW WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2008 R.

zł

10% zarabiaponiżej 25% zarabia

poniżej mediana25% zarabia

powyżej 10% zarabiapowyżej

0

5000

10000

15000

20000

25000 Pracownicy

niewykwalifikowani

wykwalifikowani21675

4220

12250

2900

6675

2000

3950

1500

2530

1200

ILOŚĆ OSÓB AKTYWNYCH ZAWODOWO Z PODZIAŁEM NA PRZEDZIAŁYWYNAGRODZEŃ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2008 R.

%

zł0

5

10

15

20

25

30

35

do1000

2001--3000

4001--5000

6001--7000

8001--9000

10001--15000

20001--25000

>50000

poziom wynagrodzenia


WYNAGRODZENIA W MIASTACH NA PRAWACH POWIATU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIMStan w II 2009 r.

WYSZCZEGÓLNIENIEa - małe i średnieb - duże

Magazynierzy i operatorzy wózkówwidłowych . . . . . . . . . . . . . . . . . .

w złotych

ogółem dodatki

Grudziądz

ogółem dodatki

Bydgoszcz

ogółem dodatki

Toruń Włocławek

ogółem dodatki

a

a

b

b

1276--1500

p.u. p.r.z.k.d.

1400--2000

–

1276--1400

1300--2000

1276--1500

1300--1700

–

1276--1400

1300--1700

–

–

1276--1400

1276--1900

–

1276--1300

1276--1500

–

–

1276--1400

1276--1700

–

1276--1300

1276--1400

p.u.z.k.d.

Niewykwalifikowani pracownicyprodukcyjni (np. pracownikprodukcji, pakowacz, pracownikmontażu, pomocnik introligatora)

p.u.z.k.d.

–

–

–

–

p.u. p.r.z.k.d.

STANOWISKA NIEWYKWALIFIKOWANE

OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

25

WYNAGRODZENIA W MIASTACH NA PRAWACH POWIATU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM (dok.)Stan w II 2009 r.

WYSZCZEGÓLNIENIEa - małe i średnieb - duże

w złotych

ogółem dodatki

Grudziądz

ogółem dodatki

Bydgoszcz

ogółem dodatki

Toruń Włocławek

ogółem dodatki

p.u. – premia uznaniowa z.k.d. – zwrot kosztów dojazdup.m. – premia motywacyjna p.r. – premia regulaminowab. i k. – bony i karnety k.s. – komórka służbowa s.s. – samochód służbowy

Źródło: opracowanie Agencji Pracy START PEOPLE Sp. z o.o. - region Kujawsko-Pomorski

a 4000--5000

3000--4000

b4000--6000

4000--5000

4000--6000

4000--5000

4000--5000

3000--4000

b2000--2400

1500--2000

2000--2400

1500--2000

a 2000--2400

1500--2000

2000--2400

1500--2000

p.u.p.r.

p.u.p.r.

a 2500--4000

2500--4000

2000--3000

2000--3000

p.m. p.r.b. i k. k.s.



a 1800--2500

1800--2500

1500--2000

1500--2000

b2000--3000

2000--3000

1800--2500

1800--2500

b2500--5000

2500--5000

2500--3500

2500--3500





b10000--14000

10000--14000

10000--14000

10000--14000

a 9000--12000

9000--12000

9000--12000

9000--12000

b5000-

-120005000-

-120005000-

-120005000-

-12000


s.s.


s.s.


s.s.


s.s.

a 4000--10000

4000--10000

4000--10000

4000--10000


s.s.


s.s.


s.s.


s.s.

–

–

–

–

–

–

–

––

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

p.u. p.r.z.k.d.

p.u. p.r.z.k.d.


STANOWISKA WYKWALIFIKOWANE

Mechanicy i operatorzy maszyn (np.mechanik, pracownik trzymaniaruchu, elektromechanik, operatorwtryskarki) . . . . . . . . . . . . . . . . .

Pracownik biurowy(np. sekretarka, asystentka) . . . .

Inżynierowie (np. konstruktor,projektant, inżynier produkcji)

Specjalista niższego szczebla(np. specjalista ds. marketingu,rekrutacji, logistyki, zakupów)

Dyrektorzy (np. finansowy, HR,marketingu) . . . . . . . . . . . . . . . .

Dyrektor operacyjny, zarządzający

ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH

Pod względem obowiązkowej nauki języków obcych w szkołach podstawowych i gimnazjalnych w wojewódz-twie kujawsko-pomorskim w 2007 r. sytuacja wyglądała podobnie na obszarach wiejskich, jak i miejskich. Przeszło 70 %uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjalistów obowiązkowo uczyło się języka angielskiego. Najwięcej, bo ponad95 % uczniów liceów ogólnokształcących, uczyło się języka angielskiego. Zbliżony udział uczniów uczęszczającychobligatoryjnie na naukę języka angielskiego charakteryzował licea profilowane oraz technika.

Wśród innych języków obcych powodzeniem cieszył się język niemiecki. Blisko 70 % uczniów liceówogólnokształcących obowiązkowo uczyło się języka ojczystego naszych zachodnich sąsiadów. Języka rosyjskiegonajczęściej uczono się w technikach dla dorosłych.

%


0

20

40

60

80

18-24lata

25-34 35-44 45-54 55-6465 lat

i więcej

ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH Z PODZIAŁEM NA GRUPY WIEKOWE

OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEMP

OD

STAW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

Jako dodatkową, naukę języka angielskiego podjęło w 200 r. około 0 % uczniów szkół podstawowych i około 1 %

gimnazjalistów. Dla porównania, co czwarty uczeń gimnazjum korzystał z nadobowiązkowej nauki języka niemieckiego.

Poniższy wykres przedstawia porównanie deklarowanej znajomości języka obcego (dane Centrum Badania

Opinii Społecznej CBOS) z rzeczywistym stanem, jaki obserwuje Manpower Professional w województwie kujawsko-

-pomorskim. Największe rozbieżności dotyczą braku znajomość jakiegokolwiek języka obcego oraz znajomości języka

wiodącego wśród języków obcych czyli angielskiego.

7 2 5

,

Jak sugerują ogólnopolskie analizy, poziom znajomości języków obcych (europejskich), jest w dużym stopniu

uzależniony od wieku badanych. Największą grupę znającą przynajmniej jeden język obcy stanowiły osoby

rozpoczynające życie zawodowe, czyli absolwenci uczelni i szkół w wieku 18-24 lat. Równie pozytywnie przedstawia się

sytuacja w grupach wiekowych, w których doszukiwać się należy specjalistów i menadżerów (25-50 lat).


26

ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH W KUJAWSKO-POMORSKIM


0

10

20

30

40

50

60

Angielski Niemiecki Francuski Rosyjski Inne Brak znajomości

badanie CBOS

badanie Manpower

%

Szkoły:

podstawowe

miasta

wieś

gimnazja

licea ogólnokształcące

licea profilowane

technika

artystyczne dające uprawnienia zawodowe

miasta

wieś

zasadnicze zawodowe

policealne

dla dorosłych:

podstawowe

gimnazja


licea profilowane

technika

zasadnicze zawodowe

policealne

66,5

69,8

61,7

77,2

77,6

76,5

95,9

36,2

92,4

93,0

89,8

21,3

x

46,6

66,6

50,7

64,4

45,1

60,5

11,9

10,7

13,6

26,3

26,7

25,6

67,4

32,2

66,1

73,6

48,3

4,0

100,0

23,9

18,6

30,0

8,9

21,7

9,7

1,0

0,3

2,0

1,8

0,9

3,5

10,1

26,1

26,1

24,4

x

x

x

29,4

14,9

14,6

4,8

29,7

1,1

0,4

0,4

0,4

1,1

1,2

1,0

10,8

0,5

2,0

3,5

7,4

x

x

x

x

x

x

x

0,9

UCZĄCY SIĘ OBOWIĄZKOWO JĘZYKÓW OBCYCH W SZKOŁACH W KUJAWSKO-POMORSKIM W 2007 R.

AngielskiegoWYSZCZEGÓLNIENIE

Niemieckiego Rosyjskiego Francuskiego

w % ogółu uczniów


OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

Ludność

Obszar województwa kujawsko-pomorskiego (17972 km ) zamieszk 206 , tys. osób, tj. 5,4 %

ludności Polski, co lok województwo na 10 miejscu w kraju. Region charakteryzuje się siecią osadniczą o korzys

tnej strukturze przestrzennej i hierarchicznej. Spośród liczącej blisko 2,1 mln osób społeczności

województwa ponad 6 % mieszka w 52 miastach. Średnio na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet. Struktura społeczno

-gospodarcza regionu opiera się na zespole centralnie położonych miast: Bydgoszczy (3 , tys. osób) i Torunia (206,

tys. osób) ą to główne ośrodki polityczno-administracyjne, kulturalno-naukowe i gospodarcze regionu. Ujmowane są

jako bieguny aglomeracji bydgosko-toruńskiej. Ośrodkami subregionalnymi obsługującymi obszary zewnętrzne

względem tej aglomeracji są: Włocławek (118, tys. osób), Grudziądz (99,1 tys. osób) i Inowrocław (76, tys. osób).

2 w 2008 r. iwało 7 9

owało -

0 -

58 9 0

. S

0 3

dla rozwoju

27

NAJWAŻNIEJSZE STRONY INTERNETOWE:

www.kujawsko-pomorskie.pl


www.stat.gov.pl/bydgosz

www.bydgoszcz.pl

www.torun.pl

www.wloclawek.pl

www.grudziadz.pl

www.inowroclaw.pl


x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

7,1

6,6

7,9

25,3

24,0

27,6

4,0

5,2

0,4

x

0,5

18,5

16,8

21,0

12,9

11,3

16,1

1,5

4,7

0,5

3,8

0,7

0,4

0,5

0,2

2,1

3,1

0,2

1,8

0,9

0,1

x

0,2

Szkoły:

podstawowe

miasta

wieś

gimnazja


licea profilowane

technika

policealne

miasta

wieś

policealne dla dorosłych

UCZĄCY SIĘ NIEOBOWIĄZKOWO JĘZYKÓW OBCYCH W SZKOŁACH W KUJAWSKO-POMORSKIM W 2007 R.

AngielskiegoWYSZCZEGÓLNIENIE

Niemieckiego Rosyjskiego Francuskiego

w % ogółu uczniów

fot. P. Olbryś

OG

ÓLN

IEO

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEMP

OD

STAW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

�

POTENCJAŁ GOSPODARCZY WOJEWÓDZTWA

KUJAWSKO-POMORSKIEGO


PO

TEN

CJA

ŁG

OSP

OD

AR

CZY

WO

JEW

ÓD

ZTW

AK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

GO

30

Województwo według wskaźników

W województwie kujawsko-pomorskim w 2008 r. było zarejestrowanych 192,2 tys. podmiotów gospodarczych.

Udział województwa w ogólnej liczbie podmiotów w kraju wyniósł 5,1 % i uplasował nasz region na dziewiątej pozycji.

W strukturze własnościowej zdecydowanie dominowały podmioty . Było ich 186,4 tys.,

tj. 97,0 % ogółu. Podmioty gospodarki narodowej najczęściej ulokowane były w miastach – 73,7 % (141,7 tys.).

Spośród firm działających na terenie województwa, największą liczbę notuje się w powiatach grodzkich:

w Bydgoszczy – 45,2 tys., w Toruniu – 25,5 tys. i we Włocławku – 13,8 tys. W gronie powiatów zdecydowanie wyróżnia

się powiat inowrocławski, liczący 13,5 tys. podmiotów. Najmniejsza liczba podmiotów została zarejestrowana

w powiecie wąbrzeskim – 2,3 tys.

Na mapie gospodarczej regionu coraz większą rolę odgrywają spółki z kapitałem zagranicznym. W grudniu 2008

r. zarejestrowanych ich było ponad 1,6 tys. W regionie kujawsko-pomorskim zainwestowały międzynarodowe koncerny

takie jak Nestle, Unilever, Lafarge, Lucent Technologies, Bonduelle, Azko Nobel, Framondi, Lobbe, Rieber & Son,

ThyssenKlupp, British Sugar i Nordzucker, ORION Electric, Sumitomo Chemical, Tenscho Electric Industries oraz Tokai

Pressing. Dzięki zaangażowaniu obcego kapitału wiele firm wzmocniło swój rynek produkcji i sposób zarządzania.

Coraz większą uwagę przywiązuje się do jakości wyrobów. Ponad 200 firm z regionu otrzymało już Certyfikat ISO 9000,

potwierdzający światową jakość produkcji i stwarzający szansę jej dalszego wzrostu.

będące własnością prywatną

żniński

lipnowski

włocławski

brodnickiwąbrzeski

tucholski

nakielski

sępoleński

chełmiński

aleksan-drowski

radzie-jowski

rypiński

golubsko--dobrzyński

grudziądzki

GRUDZIĄDZ

toruński

inowrocławski

bydgoski

świecki

TORUŃ

BYDGOSZCZ

WŁOCŁAWEKmogileński

Ogółem

7001 i więcej

5001 - 7000

4501 - 5000

3001 - 4500

3000 i mniej


Na 1000 ludności

75,1 - 85,0

85,1 - 95,0

95,1 i więcej

65,1 - 75,0

65,0 i mniej

mogileński

żniński

lipnowski

włocławski

brodnickiwąbrzeski

tucholski

nakielski

sępoleński

świecki

chełmińskibydgoski

aleksan-drowski

radzie-jowski

rypiński


grudziądzki

WŁOCŁAWEK

GRUDZIĄDZ

toruński

inowrocławski

TORUŃ

BYDGOSZCZ

PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WEDŁUG POWIATÓW W 2008 R.Stan w dniu 31 XII

PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WEDŁUG SEKTORÓW WŁASNOŚCI, WYBRANYCH FORM PRAWNYCHI SEKCJI PKD W 2008 R.Stan w dniu 31 XII


Według wybranych form prawnych

Spółki handlowe

Spółki cywilne

Osoby fizyczne prowadzącedziałalność gospodarczą

Pozostałe formy prawne

5,4%

78,9%

6,6%9,1%

Według sektorów własności

Sektor publiczny

Sektor prywatny

3,0%

97,0%

Handel i naprawy

Rolnictwo, łowiectwoi leśnictwo

Przetwórstwo przemysłowe

Budownictwo Pozostałe

Transport, gospodarkamagazynowa i łączność

Obsługa nieruchomościi firm

Według sekcji PKD2,7%

9,7%

11,1%

32,1%

7,4%

14,2%

22,8%

Głównymi ośrodkami przemysłowymi są: Bydgoszcz, Toruń, Inowrocław, Włocławek, Świecie,

Kruszwica. Kujawsko-Pomorskie to region z dobrze rozwiniętym przemysłem. Jest on wielogałęziowy

i reprezentuje różnorodne branże, co ma korzystne znaczenie przy wahaniach koniunktury na rynku. Dominuje

przemysł spożywczy.

Przetwórstwo spożywcze wytwarza blisko 30 % produkcji przemysłowej regionu. W 2008 r. produkcja sprzedana

przemysłu w województwie kujawsko-pomorskim wyniosła 36988,1 mln zł. W 2006 r. PKB w województwie kujawsko-

-pomorskim na 1 mieszkańca wyniósł 24301 zł.

W regionie kujawsko-pomorskim w 2007 r. zamieszkiwało 1334,3 tys. osób w wieku produkcyjnym. W końcu

grudnia 2007 r. liczba pracujących w gospodarce narodowej wyniosła 697,5 tys. osób. Stanowili oni 5,1 % ogólnej liczby

pracowników w kraju (w Polsce – 13457,0 tys. osób). Pośród 16 województw Kujawsko-Pomorskie zajęło 9 miejsce.

W porównaniu z 2006 r. największy wzrost pracujących wystąpił w sekcjach: handel i naprawy (o 7,4 %), hotele i restauracje

(o 3,9 %) oraz budownictwo (o 2,2 %).

W 2007 r. zaobserwowano wzrost liczby zwolnień z pracy o 15,8 % więcej niż w 2006 r., przy czym nastąpił wzrost

zwolnień w drodze wypowiedzenia przez pracownika (zarówno w sektorze publicznym – o 45,0 %, jak i w sektorze

prywatnym – o 36,4 %). Najwyższy współczynnik zwolnień z pracy odnotowano w sekcjach: budownictwo (43,4 %),

hotele i restauracje (39,2 %) oraz obsługa nieruchomości i firm (36,0 %). Jednocześnie zanotowano wzrost przyjęć do

pracy o 14,9 %.

Istotnym atutem województwa kujawsko-pomorskiego są duże zasoby

siły roboczej oraz niższe koszty zatrudnienia pracowników w porównaniu z innymi województwami. W grudniu 2008 r.

przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w naszym regionie 2741,50 zł. Dochód rozporządzalny

na osobę w gospodarstwach domowych wynosił w 2007 r. 897,88 zł.

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego znaczący jest okręg przemysłowy specjalizujący się w prze-

myśle chemicznym, elektromaszynowym, spożywczym, elektronicznym. W przemyśle chemicznym firmy woje-

wództwa kujawsko-pomorskiego zajmują czołowe miejsca w kraju w produkcji ogólnej nawozów azotowych. Ta branża

reprezentowana jest w województwie przez liczne przedsiębiorstwa: ANWIL S.A., Zakłady Chemiczne ZACHEM S.A.,

Specjalizacje regionu

31

PO

TENC

JAŁ

GO

SPO

DA

RC

ZYW

OJEW

ÓD

ZTWA

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEGO


PRACUJĄCY WEDŁUG SEKTORÓW DZIAŁALNOŚCI I POWIATÓW W 2007 R.Stan w dniu 31 XII

Sektor rolniczy

Sektor przemysłowy

Usługi rynkowe

Usługi nierynkowe

Udział w % ogółem

mogileński

żniński

lipnowski

włocławski

brodnickiwąbrzeski

tucholski

nakielski

sępoleński

grudziądzki

świecki

chełmiński

toruński

bydgoski

aleksan-drowski

radzie-jowski

inowrocławski

rypiński


BYDGOSZCZ

GRUDZIĄDZ

TORUŃ

WŁOCŁAWEK

Na 1000 ludności

32024016080

Kujawska Fabryka Farb i Lakierów NOBILES Sp. z o.o.,

ELANA S.A. w Toruniu, Zakłady Azotowe i Fabryka Farb

i Lakierów we Włocławku, Zakłady Sodowe w Inowrocławiu,

Inowrocławskie Zakłady Chemiczne SODA MĄTWY S.A. GK

Inowrocław, Janikowskie Zakłady Sodowe JANIKOSODA

S.A. Janikowo, Inowrocławskie Kopalnie Soli SOLINO S.A.

Inowrocław, KEMIRA Świecie Sp. z o.o. Świecie n. Wisłą,

Mondi Packaging Paper Świecie S.A. Świecie n. Wisłą,

Zakłady Chemiczne NITRO-CHEM S.A. w Bydgoszczy.

Rozwojowi tej branży w naszym regionie sprzyjają

niskie koszty produkcji wynikające z niższego niż średnie

krajowe przeciętnego wynagrodzenia. Równie ważnym

powodem jest dostęp do wykwalifikowanej kadry pracow-

niczej. Szkoły wyższe, tj. Uniwersytet Mikołaja Kopernika

w Toruniu i Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy

w Bydgoszczy, kształcą na kierunkach o profilu chemicznym.

W naszym regionie istnieje także zaplecze naukowo-

-badawcze: Instytut Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych

„Metalchem”, Polska Izba Przemysłu Chemicznego

z Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Kolejnym sektorem w naszym regionie jest branża

elektromaszynowa. Na terenie województwa funkcjonują takie

firmy, jak: Apator S.A. Toruń, Przedsiębiorstwo Hydrauliki

Siłowej HYDROTOR S.A. Tuchola, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Sterowania Napędów w Toruniu, Pojazdy

Szynowe PESA Bydgoszcz S.A. Holding w Bydgoszczy, Zakład Mechaniczny ZNTK SKRAW-MECH Sp. z o.o.

w Bydgoszczy, Zakład Produkcyjno-Usługowy EKOPARTNER Sp. z o.o. Bydgoszcz, Toruńskie Zakłady Urządzeń

Okrętowych TOWIMOR S.A., Bydgoskie Zakłady Elektromechaniczne BELMA S.A. w Bydgoszczy, Elektromontaż

Pomorski S.A. w Bydgoszczy, Elektromontaż Toruń Sp. z o.o. w Toruniu, Fabryka Obrabiarek do Drewna Sp. z o.o.

w Bydgoszczy, WIKA Polska S.A. we Włocławku, Zakład Urządzeń Okrętowych FAMOR S.A. w Bydgoszczy, HYDRO-

-VACUUM S.A. w Grudziądzu, INOFAMA S.A. w Inowrocławiu, SLICAN Sp. z o.o. w Bydgoszczy, Lucent Technologies

Poland Sp. j. – Sp. z o.o. Bydgoszcz. Udział firm tej branży w eksporcie z województwa to ok. 20 %.

fot. z archiwum Zakładów Chemicznych ZACHEM S.A.

32

fot. T. Zalewski

PO

TEN

CJA

ŁG

OSP

OD

AR

CZY

WO

JEW

ÓD

ZTW

AK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

GO

33

PO

TENC

JAŁ

GO

SPO

DA

RC

ZYW

OJEW

ÓD

ZTWA

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEGO

Tak jak w sektorze chemicznym, tak i w elektromaszynowym, województwo kujawsko-pomorskie posiada

zaplecze naukowo-badawcze. Reprezentowane jest ono przez szkoły wyższe z wydziałami o profilu elektrotechnicznym:

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet

Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, a także przez instytuty naukowo-badawcze: Towarzystwo Naukowe w Toruniu,

Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Włocławskie Towarzystwo Naukowe, Regionalne Centrum Innowacyjności

w Bydgoszczy, Placówki PolskiejAkademii Nauk.

Województwo kujawsko-pomorskie specjalizuje się również w przemyśle spożywczym. Ten sektor reprezento-

wany jest przez takie firmy, jak: Zakłady Tłuszczowe KRUSZWICA S.A. Kruszwica, PROVIMI Polska Holding Sp. z o.o.

Chełmno, CEREAL PARTNERS POLAND TORUŃ-PACIFIC Sp. z o.o. Toruń, Zakłady Przetwórstwa Cykoria S.A.

Wierzchosławice, Zakłady Mięsne POLMEAT Sp. z o.o. w Brodnicy, P.C. JUTRZENKA S.A. Bydgoszcz, Polski Przemysł

Mięsny i Drobiarski MAT S.A. Grudziądz, Rieber Foods Polska S.A. Włocławek, Fabryka Cukiernicza „Kopernik” S.A.

Toruń, Krajowa Spółka Cukrowa S.A. Toruń, SugarPol Sp. z o.o. Toruń, Cukrownia „Chełmża” S.A. Chełmża, Frosta

Sp. z o.o. Bydgoszcz.

fot. z archiwum Pojazdów Szynowych PESA S.A.

fot. z archiwum ANWIS

PO

TEN

CJA

ŁG

OSP

OD

AR

CZY

WO

JEW

ÓD

ZTW

AK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

GO

34

Tak jak w poprzednich sektorach także i w tym region posiada liczny potencjał naukowo-badawczy:

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy:

Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt,

Wydział Rolniczy,

Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej – kierunek Technologia Żywności i Żywienie Człowieka,

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu:

Wydział Biologii i Nauk o Ziemi,

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy:

Wydział Nauk Przyrodniczych – Instytut Biologii i Środowiska,

Wydział Matematyki, Fizyki i Techniki – Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej.

W 2007 r. region kujawsko-pomorski osiągnął największy udział w produkcji krajowej następujących wyrobów:

mąki pszennej (27,7 % produkcji krajowej), cukierków czekoladowanych (22,6 %) oraz masła i innych tłuszczów z mleka

(20,3 %) Najbardziej znanymi markami z branży spożywczej są: koncentraty z Włocławka, oleje z Kruszwicy czy słynne

pierniki z toruńskiego „Kopernika”.

W województwie kujawsko-pomorskim coraz prężniej rozwija się sektor elektroniczny. Na jego rozwój wpływa

wysoki potencjał edukacyjny województwa oraz duża liczba instytucji wspomagających badania i rozwój (np. Centrum

Transferu Technologii, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe i Włocławskie Towarzystwo Naukowe, Jednostki Naczelnej

Organizacji Technicznej, Krajowe Laboratorium Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej – FAMO). Znaczący wpływ

na rozwój tej branży miało powstanie Parku Kryształowego „Crystal Park” w Ostaszewie koło Torunia. Na jego terenie

istnieje kompleks elektroniczny, w którym produkowane są głównie moduły ciekłokrystaliczne LCD. Do 2010 r. w tym

sektorze ma powstać około 10 tys. miejsc pracy.

1.

a)

b)

c)

2.

a)

3.

a)

b)

.


fot. z archiwum ANWIS

35

PO

TENC

JAŁ

GO

SPO

DA

RC

ZYW

OJEW

ÓD

ZTWA

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEGO

Najwięksi inwestorzy zagraniczni obecni w województwie kujawsko-pomorskim

Alcatel-Lucent sektor telekomunikacyjny Francja/USA

Atos Origin technologie informatyczne Francja

British Sugar Overseas sektor spożywczy Wielka Brytania

Bonduelle sektor spożywczy Francja

Bunge Investment France sektor spożywczy Francja

Schieder Möbel Holding sektor meblowy Niemcy

Bunge Investment France sektor spożywczy Francja

Coca-Cola Hellenic Bottling Company sektor spożywczy USA

Mondi Group sektor papierniczy Austria

Frosta sektor spożywczy Niemcy

General Mills sektor spożywczy USA

Hanwa sektor elektroniczny Japonia

Henkell & Sohnlein sektor spożywczy Niemcy

ISTRAIL produkcja przyczep, naczep, Norwegiakonstrukcji stalowych

Jabil Global Services sektor elektroniczny USA

Kimoto sektor elektroniczny Japonia

Lafarge sektor budowlany Francja

Nestle sektor spożywczy Szwajcaria

Neupack produkcja opakowań Austria

Nissin Logistics logistyka Japonia

Nordzucker sektor spożywczy Niemcy

NYK Logistics logistyka Japonia

Okaya&CO. sektor elektroniczny Japonia

Orion Electric sektor elektroniczny Japonia

Pactiv opakowania ochronne, medyczne USA

PepsiAmericas sektor spożywczy USA

Prettl produkcja części, detali z tworzyw Niemcysztucznych i metali

Rieber & Son sektor spożywczy Norwegia

Sermo produkcja form wtryskowych Francja

SHARP sektor elektroniczny Japonia

SK Chemicals sektor chemiczny Korea Południowa

Sohbi Kohgei sektor elektroniczny Japonia

Sumitomo Chemical sektor elektroniczny Japonia

Tensho Electric Industries sektor elektroniczny Japonia

ThyssenKrupp sektor metalowy Niemcy

TLH Verwaltungs und Beteiligungs sektor drzewny Austria

Tokai Pressing sektor elektroniczny Japonia

Tyco Electronics sektor elektroniczny USA

Unilever sektor spożywczy Holandia

U-Tec sektor elektroniczny Japonia


Analiza potrzeb firm w regionie

Okres transformacji ustrojowej przyniósł możliwości tworzenia i rozwoju działalności gospodarczej. Zasadniczy

wpływ na kształt warunków funkcjonowania przedsiębiorstw prywatnych ma administracja rządowa i samorządowa.

Jedną z miar łatwości wejścia firm na rynek i możliwości ich funkcjonowania jest stopień skomplikowania i wiążąca się

z tym czasochłonność procesu rejestracji nowego podmiotu gospodarczego.

Przykładem wyjścia naprzeciw nowopowstającym i istniejącym firmom są Okienka Przedsiębiorczości, np.

w Urzędzie Miasta Bydgoszczy, Torunia oraz Chełmna. Podstawowym celem tej instytucji jest ułatwianie przed-

siębiorcom rozpoczynającym lub prowadzącym działalność gospodarczą dotarcie do informacji oraz udzielenie porad

w podstawowym zakresie związanych z tą działalnością. Ponadto można uzyskać informacje nt. sposobu ubiegania się

o dofinansowanie z funduszy strukturalnych.

Pomocne są również Lokalne Punkty Konsultacyjne działające na terenie miast na prawach powiatu, które wraz

z Głównym Punktem Informacyjnym z siedzibą w Urzędzie Marszałkowskim, stanowią element Systemu Informacji

o Funduszach Europejskich na lata 2007-2013. Istotą ich funkcjonowania jest zapewnienie szybkiego dostępu do

aktualnych informacji o środkach unijnych w regionie. W punkcie można uzyskać informacje nt.:

możliwości realizowania projektów w ramach wszystkich unijnych programów operacyjnych na lata 2007-2013,

programów, z których można skorzystać, aby uzyskać finansowe wsparcie dla wybranej przez siebie inicjatywy,

kiedy można złożyć wniosek o dofinansowanie,

zasad wypełniania wniosków i niezbędnych dokumentów.

�

�

�

�

PO

TEN

CJA

ŁG

OSP

OD

AR

CZY

WO

JEW

ÓD

ZTW

AK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

GO

36

fot. z archiwum Brügmann Polska Sp. z o.o.

Główny Punkt Informacyjny – Toruń

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiegoul. Pl. Teatralny 2

tel. 056 6218341, 056 6218409

Punkt Konsultacyjny Toruń–

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-PomorskiegoDepartament Polityki Regionalnej

ul. M. Skłodowskiej-Curie 73 (pokój nr 1)tel. 056 6561050, 056 6561055

PrzedstawicielstwoUrzędu Marszałkowskiego

we Włocławkuul. Cyganka 28

87-800 Włocławektel. 054 2327051


w Inowrocławiuul. Roosevelta 36/3888-100 Inowrocławtel. 052 3559195


w Grudziądzuul. Sienkiewicza 2286-300 Grudziądztel. 056 4624515


w Bydgoszczyul. Jagiellońska 985-950 Bydgoszcztel. 052 3214059

Lokalne Punkty Informacyjne:

37

PO

TENC

JAŁ

GO

SPO

DA

RC

ZYW

OJEW

ÓD

ZTWA

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEGO

Rozwojowi przedsiębiorczości w regionie służy stopniowa likwidacja bariery kapitałowej, z rów-

noległym zwiększaniem dostępu do kredytów bankowych. Powyższy cel realizują instytucje funkcjonujące w ra-

mach wsparcia biznesu w województwie kujawsko-pomorskim.

Największymi przeszkodami w rozpoczynaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce, w tym

w województwie kujawsko-pomorskim, są wysokie podatki, problemy związane z regulacjami prawnymi oraz wysokie

obciążenia kosztów pracy. Ostatnia z barier generuje rozwój szarej strefy oraz braki kadrowe firm działających zgodnie

z regulacjami prawnymi. Obciążenia kosztów pracy w Polsce są zbyt wysokie w porównaniu do średniej dla krajów Unii

Europejskiej. Ograniczenie funkcjonowania szarej strefy zlikwiduje nieuczciwą konkurencję. Z kolei obniżenie obciążeń

fiskalnych i innych obowiązkowych świadczeń pozwoli firmom zwiększyć poziom inwestycji. Istotne dla rozwoju

przedsiębiorczości jest także rozszerzenie przestrzeni wolności gospodarczej, co oznacza wzrost liczby dziedzin,

w których prowadzenie działalności gospodarczej zależy wyłącznie od woli przedsiębiorcy, a nie od zgody administracji

państwowej. Potrzebna jest również większa elastyczność w działaniu, wyrażająca się dostosowaniem zatrudnienia

i poziomu płac do sytuacji rynkowej.

Integracja województwa kujawsko-pomorskiego z innymi regionami Unii Europejskiej dokonuje się poprzez

wdrażanie idei spójności. Ze względu na fakt, iż nowe kraje członkowskie Wspólnoty, w tym Polska, charakteryzują się

niższym poziomem rozwoju społeczno-ekonomicznego, niezbędne są instrumenty finansowe wspomagające

Kujawsko-Pomorskie na drodze do integracji europejskiej

fot. z archiwum Paged Meble S.A.

fot. z archiwum Zakładów Chemicznych ZACHEM S.A.

PO

TEN

CJA

ŁG

OSP

OD

AR

CZY

WO

JEW

ÓD

ZTW

AK

UJA

WSK

O-P

OM

OR

SKIE

GO

38

niwelowanie dystansu gospodarczego pomiędzy krajami Unii Europejskiej. Instytucją ukierunkowaną na pomoc

szkoleniowo-doradczą, a przede wszystkim finansową firmom z Polski północno-zachodniej, w tym z obszaru

województwa kujawsko-pomorskiego, jest funkcjonująca od 1997 r. Polska Fundacja Przedsiębiorczości z siedzibą

w Szczecinie. Fundacja organizuje m.in. Regionalne i Subregionalne Fundusze Pożyczkowe, które są współfinansowane

ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Integracja województwa kujawsko-pomorskiego wyraża się również poprzez proces globalizacji, polegający na

rosnącej swobodzie przepływów kapitałowych, handlowych, nowych technologii, głównie informatycznych.

Przykładem wspierania wymiany handlowej pomiędzy Kujawsko-Pomorskim a innymi regionami Unii Europejskiej

jest Regionalne Centrum Eksportu, powołane przy Izbie Przemysłowo-Handlowej w Toruniu. Powstanie Centrum było

możliwe dzięki finansowemu wsparciu z funduszy strukturalnych Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw.

Władze województwa kujawsko-pomorskiego i poszczególnych gmin podejmują szeroką współpracę ze swoimi

odpowiednikami z innych krajów europejskich np. Toruń jest członkiem Miast Nowej Hanzy. Nowa Hanza powstała

w 1980 r. i jest największym tego typu dobrowolnym związkiem miast na świecie. Skupia ponad 200 miast z 16 państw

europejskich. Działania w ramach Nowej Hanzy mają wpływ m.in.: na zintensyfikowanie współpracy polsko-niemieckiej,

pozwalają dostrzec i zrozumieć odmienności kulturowe, polityczne i społeczne narodów. Toruń jest również członkiem

Organizacji Miast Dziedzictwa Światowego ( OWHC). OWHC we współpracy

z UNESCO i Radą Europy opracowuje bazę danych Miast Dziedzictwa Światowego. Ponadto co dwa lata prowadzi

szkolenia prezydentów i burmistrzów miast członkowskich. Bydgoszcz z kolei jest członkiem stowarzyszenia ,

które zrzesza ponad 130 dużych miast europejskich z 34 krajów. Celem stowarzyszenia jest stworzenie wspólnej wizji dla

zrównoważonego rozwoju, lepszej przyszłości i dobrej jakości życia poprzez reprezentowanie interesów członków

w trakcie dialogu z instytucjami Unii Europejskiej.

,

ę

Organization of World Heritage Cities,

Eurocities

Jak wynika z doświadczeń, po akcesji Polski do Unii Europejskiej regiony polskie, w tym województwo

kujawsko-pomorskie rozszerzyły płaszczyznę współpracy. Wzrost zainteresowania województwa działaniami

podejmowanymi w Brukseli zaowocował powołaniem Biura Informacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego

(BIWKP). Biuro działa od 15 sierpnia 2004 r. Początkowo w latach 2004-2005 zlokalizowane było przy brukselskim biurze

Regionu Midi-Pyrenees. Od września 2005 roku BIWKP zmieniło siedzib na własną, w której swoje przedstawicielstwa

mają także: Styria (Austria), Westpannonia (Węgry), Stara Zagora (Bułgaria) oraz Przedstawicielstwo Regionów

Chorwackich. Z Biurem współpracuje Stałe Przedstawicielstwo Rzeczpospolitej Polskiej przy UE. Umożliwia to

nawiązywanie kontaktów oraz poszukiwanie partnerów biznesowych. Sukcesem zakończono m.in. działania na rzecz

promocji projektu dotyczącego budowy szerokopasmowego Internetu na terenie województwa kujawsko-pomorskiego,

fot. z archiwum Rieber Foods Polska S.A.

39

PO

TENC

JAŁ

GO

SPO

DA

RC

ZYW

OJEW

ÓD

ZTWA

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEGO

który został zgłoszony do nagrody . Zakres działań Biura koncentruje się wokół najważniejszych

zagadnień polityki europejskiej regionalnej w spotkaniach

i konferencjach w Komitecie Regionów, Komisji Europejskiej, Parlamencie Europejskim. Ponadto

współuczestniczył w organizacji audycji radiowej z cyklu „ 50 lat Traktatu Rzymskiego”. Funkcjonowanie

Biura zaowocowało włączeniem województwa kujawsko-pomorskiego do konsorcjum regionów składających wniosek

w ramach inicjatywy oraz Programu „Kultura 2007-2013”.

RegioStars

Rendez-Vous

Regions for Economic Change

i . Zadaniem BWIKP jest również uczestnictwo

w 2007 r. Biuro

o

Dane teleadresowe BIWKP:

Biuro Informacyjne Województwa Kujawsko-Pomorskiego w BrukseliAvenue de Tervueren 84

1040 Brussels, Belgiatel. 0032 27341217

e-mail:[email protected]

fot. z archwium ANWIS S.A.

INWESTYCJE W REGIONIE

fot. A. Goiński (z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego)

Dlaczego warto inwestować w Kujawsko-Pomorskiem skrót-

Do najważniejszych atutów województwa kujawsko-pomorskiego decydujących o atrakcyjności inwestycyjnej

naszego regionu należą:

�

�

�

�

Centralne, tranzytowe położenie województwa w skali kraju. Przez obszar województwa przepływa najdłuższa

rzeka kraju – Wisła. W Bydgoszczy znajduje się jeden z dwóch portów śródlądowych w Polsce.

Bardzo dobra dostępność komunikacyjna.

Dobrze rozwinięta policentryczna sieć osadnicza z wyróżniającymi się centralnie położonymi ośrodkami

miejskimi: Bydgoszczą i Toruniem. Do ośrodków subregionalnych należą: Włocławek, Grudziądz i Inowrocław.

Dobrze rozwinięta infrastruktura edukacyjna na poziomie szkolnictwa średniego i wyższego. Największe miasta

województwa są jednocześnie rozwiniętymi ośrodkami akademickimi, w których znajdują się uczelnie wyższe:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet

Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy.

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy,

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

42

Źródło: Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku, na podstawie danych ZDW w Bydgoszczy 2009 r.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

Niższe koszty zatrudnienia pracowników

w porównaniu z innymi województwami.

Gęsta i równomiernie rozmieszczona sieć instytucji wspierających rozwój przedsiębiorstw prywatnych

w miastach.

mazowieckiego

Duże zasoby siły roboczej, w tym wysoko wykwa-

lifikowanej. Województwo kujawsko-pomorskie plasuje się

na środkowej pozycji w kraju pod względem zatrudnienia

w działalności badawczo-rozwojowej. Zasoby i koszty

pracy mają największe znaczenie dla kształtowania

atrakcyjności inwestycyjnej regionów. Według oceny

atrakcyjności inwestycyjnej województw Instytutu Badań

nad Gospodarką Rynkową, województwo kujawsko-

-pomorskie charakteryzuje się jednym z najlepszych

zasobów i najniższych kosztów pracy w Polsce. Region

uplasował się obok takich województw, jak: dolnośląskie

i wielkopolskie.

Istniejący prorozwojowy potencjał demograficzny

województwa. Udział osób w wieku produkcyjnym w po-

równaniu z ogólną liczbą ludności wynosi 64,6 % (2007 r.).

Duże zasoby wysoko wykwalifikowanej kadry medycznej

wielu specjalizacji.

Ponad 192 tys. podmiotów gospodarczych (XII 2008 r.),

w większości średnich i małych firm prywatnych będących

liderami w swoich dziedzinach działalności, w tym 1617

spółek z kapitałem zagranicznym.

Ulgi inwestycyjne dla przedsiębiorców w postaci zwolnień od podatku od nieruchomości i z opłat lokalnych

w wielu gminach województwa.

Silna i stała współpraca handlowa z krajami Unii Europejskiej.

Droga wodna E70 z Europy Zachodniej przez Odrę, Kanał Bydgoski i Wisłę do Kaliningradu.

Korzystna struktura agrarna i wysoka kultura rolna. Udział użytków rolnych w województwie kujawsko-

-pomorskim w powierzchni ogólnej w 2007 r. wyniósł 57,7 %, co dało 6 pozycję w kraju i ulokowało kujawsko-

-pomorskie obok województw: opolskiego (58,1 %) i (59,0 %).

Wysokie zasoby przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe stanowiące bazę dla rozwoju turystyki, rekreacji

i rozrywki. Przykładem wkomponowania inwestycji w krajobraz przyrodniczo-kulturowy Bydgoszczy, którego

główną oś stanowi Brda, są zacumowane barki pełniące funkcje knajpek.

43

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IE

fot. J. Chodkowska-Miszczuk - Pub Barka, Bydgoszcz

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu - Okolice Gruczna

Dzięki powyższym, a także innym walorom region ujawsko- omorski zajął 25 pozycję na liście atrakcyjności

inwestycyjnej regionów Unii Europejskiej według analizy z 2004 r. przygotowanej przez Centre for Economics and

Business Research z Londynu.

Park przemysłowo-technologiczny jest to zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz ze znajdującą się na nich

infrastrukturą pozostałą po restrukturyzowanych lub likwidowanych przedsiębiorstwach oraz inne dołączone do nich

nieruchomości. Tego typu parki tworzone są przy udziale władz samorządowych w celu zapewnienia preferencyjnych

warunków prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności dla małych lub średnich przedsiębiorstw.

Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą na terenie parków mogą liczyć na lokalne ulgi dla inwestorów

w postaci zwolnienia z podatku od nieruchomości, pomocy w rozpoczęciu działalności gospodarczej, jak również

w korzystnym wydzierżawieniu gruntów lub ich nabyciu po 5 latach na własność.

G wnym elementem Parku Technologicznego jest

k p

Parki przemysłowe i technologiczne są coraz powszechniej stosowanymi w Polsce instrumentami pro-

rozwojowymi. Oferowane przez nie udogodnienia są skierowane do przedsiębiorców polskich, jak

i zagranicznych.

łó Centrum Transferu Technologii (CTT). Koncepcja utworzenia

CTT wpisuje się w regionalną Strategię Innowacji, w ramach której są kształtowane postawy proinnowacyjne

i wspierane innowacje technologiczne, celem nieustannego podnoszenia konkurencyjności przedsiębiorstw w regionie

kujawsko-pomorskim. Obecnie trwają intensywne rozmowy z potencjalnymi inwestorami. Szczególną uwagę zwraca

się na komercjalizację projektów i badań przeprowadzanych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (UMK),

dzięki czemu w CTT zostało umieszczone Centrum Geograficznych Systemów Informacji (GIS), jak również Centrum

Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kultury. Toruński Park Technologiczny posiada działki inwestycyjne wyposażone

w pełną infrastrukturę, o łącznej powierzchni 10,3 ha. Działki są bardzo dobrze skomunikowane i wyposażone we

wszystkie niezbędne media. Teren działek jest objęty aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzen-

nego. Działki są udostępniane inwestorom w drodze dzierżawy z możliwością ich zakupu po 3 lub 5 latach użytkowania

od momentu podpisania stosownej umowy. Teren Parku został zwycięzcą w województwie kujawsko-pomorskim

w ramach II Edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Grunt na Medal 2007”, podczas którego wybierane są najbardziej

atrakcyjne działki pod inwestycje.

zarówno

TORUŃSKI PARK TECHNOLOGICZNY Z CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII

Parki przemysłowe i technologiczne w regionie

Na terenie Parku istnieje Centrum Transferu Technologii (CTT) dysponujące budynkiem z salami: konferencyjną

i seminaryjną oraz pracownią komputerową. Ponadto jest wyposażony w pokoje gościnne i miejsce rekreacyjne. CTT po

siada przeznaczone pod wynajem 2 hale technologiczne o powierzchni 876 m każda, z zapleczami o powierzchni 198 m .

Pomieszczenia biurowe o powierzchni od 20 do 52 m wyposażone są w klimatyzację i dostęp do Internetu.

-2 2

2

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

44

Źródło: Zasoby Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora

45

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IEZlokalizowane są w nowoczesnym budynku, zaopatrzone w system telewizji przemysłowej i elektronicznych

kart dostępu. Istnieje możliwość konfigurowania hal i biur zgodnie z zapotrzebowaniem. T P

T posiada całodobowy, fizyczny i elektroniczny monitoring oraz elektroniczny system kontroli dostępu.

TPT charakteryzuje się bardzo dobrą dostępnością komunikacyjną, gdyż jest zlokalizowany w odległości 2 km od

skrzyżowania budowanej autostradyA1 i drogi ekspresowej S10.

:

obowiązuje

oruński ark

echnologiczny

BYDGOSKI PARK PRZEMYSŁOWY

PARK PRZEMYSŁOWY VISTULA PARK W ŚWIECIU

Bydgoski Park Przemysłowy działa w formie spółki prawa handlowego tj. spółki z ograniczoną odpowie

dzialnością. Udziałowcami Parku są między innymi: Urząd Miasta Bydgoszczy, Zakłady Chemiczne ZACHEM S.A.

w Bydgoszczy oraz Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy. Od września 2006 r. Bydgoski Park Prze

mysłowy jest członkiem Bydgoskiego Klastra Przemysłowego. W Parku Przemysłowym w Bydgoszczy na terenie 270 ha

wcześniej należących do Zakładów Chemicznych ZACHEM do zagospodarowania jest jeszcze ok. 170 ha powierzchni.

W obrębie Parku istnieje możliwość wydzielenia działki zgodnie z potrzebami inwestora. T eren

w planie zagospodarowania przestrzennego przewidziany został jako obszar aktywności gospodarczej i usługowo-

gospodarczej. Obszar jest częściowo zabudowany obiektami przemysłowo-usługowo-administracyjnymi. Cechami

wyróżniającymi są infrastruktura drogowa, dostęp dużej mocy energetycznej i własna oczyszczalnia ścieków.

Potencjalni inwestorzy mogą skorzystać z preferencyjnych cen dostawy mediów w porównaniu do cen obowiązujących

w Bydgoszczy. Zaletą lokalizacyjną Bydgoskiego Parku Przemysłowego jest niewielka odległość od dróg krajowych nr 5,

10, 25 oraz portu lotniczego i portu żeglugi śródlądowej. BPP posiada połączenie kolejowe z całą Polską dzięki własnej

stacji Bydgoszcz – Emilianowo zlokalizowanej na trasie Śląsk – Porty.

W kwietniu 2008 r. w Bydgoskim Parku Przemysłowym zakład uruchomiła bydgoska firma Metalko,

produkująca urządzenia dla przemysłu. Metalko zagospodarowała dwie hale o łącznej powierzchni 6 tys. m . Wartą

kilkanaście milionów złotych inwestycję sfinansowano z unijnych. W nowym zakładzie znajdzie zatrudnienie

około 70 pracowników. Ponadto trwają rozmowy z przedstawicielami kilkunastu firm.

Vistula Park to jeden z najbardziej atrakcyjnych terenów inwestycyjnych województwa kujawsko-pomorskiego

bszar 35 ha stnieje także Obszar Rozwoju Gospodarczego Vistula Park II Świecie-Sulnowo. Zajmuje

on powierzchnię 40 ha z gmina Świecie posiada 20 ha. W związku z wymogami PHARE 2003 na terenie

inwestycyjnym Vistula Park dzierżawa do maja 2011 r. Miesięczna stawka dzierżawy jest objęta 90 % ulgą.

Po upływie okresu obligatoryjnej dzierżawy firma dzierżawiąca grunt może go kupić w przetargu ograniczonym lub

(BPP) , -

-

,

,

en t poprzemysłowy

do

swój

,

zajmujący o . I

, czego

,

2

funduszy

Źródło: Kujawsko-Pomorskiego ,Zasoby Centrum Obsługi Inwestora Mapa dojazdowa do Bydgoskiego Parku Przemysłowego

46

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE dzierżawić go dalej i nabyć w drodze bezprzetargowej po 10 latach. Wartość gruntu zostanie ustalona przez

rzeczoznawcę. Przy szacowaniu wartości gruntu nie jest brana pod uwagę wartość nieruchomości na nim postawionych.

Na terenie Parku znajduje się oczyszczalnia ścieków oraz składowisko odpadów z możliwością dociążenia ze strefy.

Vistula Park ma możliwość korzystania z alternatywnego źródła energii cieplnej i wody ze spółki Mondi Świecie S.A.

Cech charakterystyczn terenów jest ich lokalizacja w pobliżu węzła budowanej autostrady A1 oraz dróg

krajowych nr 1 i 5. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terenie gminy Świecie mogą korzystać ze

zwolnień i ulg w podatku od nieruchomości. Zwolnienia dotyczą gruntów, budowli i powierzchni w budynkach nowo

wybudowanych, zaadaptowanych lub nabytych w procesie likwidacji, upadłości lub egzekucji, które przeznaczone

zostały na prowadzenie działalności gospodarczej. Okres zwolnienia uzależniony jest od liczby zatrudnionych.

Zwolnienie z podatku wynosi 100 %. Ulgi w podatku od nieruchomości mogą uzyskać przedsiębiorcy rozpoczynający

działalność gospodarczą lub ją prowadzący, którzy utworzą miejsca pracy zatrudniając mieszkańców gminy Świecie.

Wysokość ulgi zależy od ilości utworzonych miejsc pracy. Przedsiębiorcy rozpoczynającemu działalność gospodarczą

przysługuje ulga w wysokości 75 % należnego podatku. Ulgi przyznawane są na okres 36 miesięcy. Na terenie Vistula

ą ą tych

Źródło: Kujawsko-Pomorskie Centrum Obsługi Inwestora - Vistula Park, Świecie


47

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IEParku zainwestowały m.in. takie firmy jak: System Sp. z o.o., Truck, Leader Tech, Arka, AG Gołębiewski,

INVEST GROUP, Omega, Immobis, ECO-CASING.

Gmina Solec Kujawski nieustannie dąży do pozyskania nowych inwestorów oraz kapitału zagranicznego dla

rozszerzenia kierunków rozwoju ekonomicznego i gospodarczego, w związku z ym obszar o powierzchni 36 ha

przeznaczony został pod Park Przemysłowy lanuje się rozszerzenie obszaru Parku o kolejne 40 ha.

Na tych terenach istnieje możliwość powstania następujących branży działalności gospodarczej: przemysł

spożywczy, tekstylny, materiałów budowlanych, rolno-przetwórczy i inn niepowodując pogorszenia stanu

środowiska. Inwestując na terenie Parku Przemysłowego w Solcu Kujawskim można uzyskać ulgę w podatku od

nieruchomości w wysokości 50 % na 5 lat lub zwolnienie z opłat za dzierżawę terenu przez 10 lat. Gmina gwarantuje

przedsiębiorcom po 10 latach prawo pierwokupu gruntu za 50 % wartości rynkowej obowiązującej w chwili zakupu.

Tereny inwestycyjne posiadają dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną. W Parku znajduje się Inkubator

Przedsiębiorczości, którego powierzchnia wynosi 5000 m , w tym hala produkcyjna z zapleczem socjalnym oraz

budynek biurowo-szkoleniowy. Działki znajdują się niedaleko od drogi ekspresowej S10 o kierunku Szczecin –

Warszawa.

Grudziądzki Park Przemysłowy został powołany do życia w grudniu 2004 r. na mocy porozumienia miny

iasta Grudziądz, miny Grudziądz, Starostwa Grudziądzkiego oraz OPEC GRUDZIĄDZ Sp. z o.o. Głównym celem

utworzenia GPP było uatrakcyjnienie terenów przemysłowych i wzrost zatrudnienia w przemyśle. Celami

PARK PRZEMYSŁOWY W SOLCU KUJAWSKIM

PARK PRZEMYSŁOWY W GRUDZIĄDZU

cz

. P

ych ych

(GPP) g

m g

2

–

fot. z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego - Vistula Park, Świecie

fot. R. Koliński - Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim

strategicznymi był również pozyskanie kapitału zagranicznego, wzrost konkurencyjności inwestycyjnej regionu

grudziądzkiego, rozbudowa nowoczesnego uzbrojenia na terenie GPP Sp. z o.o., oraz restrukturyzacja terenów po

GZPGum „Stomil” S.A. Zgodnie z potrzebami potencjalnych inwestorów, działki w Grudziądzkim Parku

Przemysłowym są wyposaż ne w infrastrukturę techniczną. Na terenie Parku znajdują się również dwie hale

produkcyjne o powierzchni użytkowej 14 tys. m . Nieruchomości znajdują się w przemysłowych dzielnicach

Grudziądza, w pobliżu dróg krajowych nr 55 i 16. GPP realizuje projekt unikatowy pod względem gospodarki

energetycznej. Inwestorzy realizujący swoje inwestycje na terenie Parku mogą negocjować, w zależności od zużycia,

ceny energii cieplnej i elektrycznej. Zdecydowana większość terenów inwestycyjnych oraz 2 hale należące do

Grudziądzkiego Parku Przemysłowego Sp. z o.o. objęte są Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną Sp. z o.o. i działają

jako Park Regionalny. Głównym inwestor w Parku Regionalnym s Polpak-Papier Sp. z o.o. (spółka córka Polpak-

Karton).

Osoby zainteresowanie uzyskaniem szczegółowych informacji zapraszamy na następujące strony internetowe:

Specjalna Strefa Ekonomiczna to wydzielona administracyjnie i niezamieszkana część terytorium kraju, w której

działalność gospodarcza może być prowadzona na preferencyjnych warunkach tj. przedsiębiorstwom, które uzyskały

zezwolenie na działalność w strefie, przysługuje pomoc publiczna w formie zwolnienia podatkowego. Główną ideą

tworzenia Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE) w Polsce było dążenie do złagodzenia strukturalnego bezrobocia

w wybranych regionach kraju poprzez skierowanie tam nowych inwestycji, dzięki zastosowaniu pakietu zachęt fina so

wych. W Polsce działa 14 SSE. W 2006 r. w województwie kujawsko-pomorskim został utworzony obszar Pomorskiej

Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która według stanu na 200 r. obejmuje już ponad 560 ha w miejscowościach:

Ostaszewo (gmina Łysomice), Grudziądz, Świecie, Barcin i Frydrychowo (gmina Kowalewo Pomorskie).

Zarząd ojewództwa ujawsko- omorskiego aktywnie wspierał powstanie pierwszej w województwie

kujawsko-pomorskim pecjalnej trefy konomicznej. W dniu 15 maja 2006 r na sesji Sejmiku Województwa radni

zdecydowali o przystąpieniu województwa kujawsko-pomorskiego do Pomorskiej Strefy Ekonomicznej

Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie i wyrazili zgodę na objęcie w niej udziałów. Województwo objęło dotychczas udziały

w PSSE o wartości nominalnej 11 mln zł. Na ulokowanie inwestycji w gminie Łysomice musiały zgodzić się władze

gminy Łysomice, co nastąpiło w dniu 29 marca 2006 roku, kiedy to Rada Gminy Łysomice podjęła uchwałę

umożliwiającą powstanie na jej obszarze Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

o

o

em je t

,

n -

kwiecień 9

W K P

S S E .

2


Specjalna Strefa Ekonomiczna w Kujawsko-Pomorskiem

fot. z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego- Grudziądzki Park Przemysłowy

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

48

www.bpp.bydgoszcz.pl

www.swiecie.eu

www.gpp.grudziadz.pl

www.soleckujawski.pl

www.technopark.org.pl

49

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IESPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W ŁYSOMICACH – CRYSTAL PARK

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2006 r. granicami Pomorskiej Specjalnej Strefy

Ekonomicznej (PSSE) objęty został teren położony w podtoruńskim Ostaszewie, gmina Łysomice. Zmiana granic PSSE

była ściśle związana z inwestycją japońskiego koncernu SHARP, który podjął decyzję ulokowania swojego zakładu

produ nowoczesn moduł ciekłokrystaliczn LCD pod Toruniem. Obszar inwestycji w Ostaszewie, który

otrzymał nazwę „Crystal Park” od początku był tworzony jako miejsce dla firmy Sharp i jej kooperantów znanych

w świecie firm, takich jak firma elektroniczna Orion Electric oraz koncern Sumitomo Chemical.

Początkowo obszar Crystal Parku obejmował teren o powierzchni 134,95 ha, jednakże w związku z rosnącym

zainteresowaniem przyłączone zostały kolejne działki i obecnie granice PSSE obejmują 177,61 ha. Uroczyste otwarcie

Crystal Parku odbyło się 28 sierpnia 2007 r. Według danych czerwca 2008 r. firmy japońskie w Crystal Parku zainwe

stowały ok. 680 mln zł i zatrudniły ok. 4000 osób w przeliczeniu na pełne etaty.

Główne cechy inwestycji w Crystal Park:

Firmy działające w Crystal Park (styczeń 2008 ):

kującego e y e

,

z -

Łącznie planowane nakłady inwestycyjne firm osiągną w 2010 roku kwotę ponad 500 mln euro, zaś zatrudnienie

wyniesie 10 tys. osób.

Całkowita powierzchnia Crystal Park: 177,61 ha (styczeń 2008 r.).

r.

SHARP MANUFACTURING POLAND SP. Z O.O. (spółka córka koncernu Sharp Corporation)

wartość inwestycji: 150 mln euro/600 mln zł,

zatrudnienie: docelowo do 2010 3000 osób,

łączna powierzchnia zabudowań: hala produkcyjna z dwukondygnacyjną częścią biurowo-socjalną: 42,9 tys. m

powierzchni użytkowej,

zakupione tereny pod inwestycję: 50 ha,

rozpoczęcie działalności produkcyjnej: grudzień 2006 r.,

uroczyste otwarcie fabryki: 28 sierpnia 2007 r.,

działalność: produkcja modułów do telewizorów ciekłokrystalicznych LCD; firma zamierza rozszerzyć

działalność o produkcję gotowych odbiorników TV.

SUMIKA ELECTRONIC MATERIALS POLAND SP. Z O.O. (spółka córka japońskiego koncernu Sumitomo

Chemical)

łączna powierzchnia zabudowań: 20 tys. m ,

zakupione tereny pod inwestycję: 20 ha,

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

roku:2

2

fot. Freepress (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora) - Fabryka Sharp Manufacturing Poland Sp. z o.o.

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

50

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

rozpoczęcie działalności produkcyjnej: grudzień 2006 r.,

uroczyste otwarcie fabryki: 20 listopada 2007 r.,

działalność: produkcja filmów polaryzacyjnych płytek dyfuzyjnych do paneli ciekłokrystalicznych do

ekranów LCD.

ORION ELECTRIC POLAND SP. Z O.O. (spółka córka koncernu Orion Electric Ltd)

działalność: produkcja odbiorników TV, głównie w technologii LCD.

POLAND TOKAI OKAYA MANUFACTURING SP. Z O.O. (spółka córka firm japońskich Tokai Pressing

i Okaya&CO, Ltd)

działalność: obróbka arkuszy metalowych przy wykorzystaniu najnowocześniejszych obrabiarek i pras.

TENSHO POLAND CORPORATION SP. Z O.O. (spółka córka Tensho Electric Industries)

działalność: produkcja obudów z tworzyw sztucznych do telewizorów i paneli.

SOHBI CRAFT POLAND SP. Z O.O. (połączenie dwóch firm Sohbi Kohgei Co. Ltd. i Hanwa Co. Ltd.)

działalność: produkcja precyzyjnych elementów tłoczonych.

KIMOTO POLAND SP. Z O.O. (spółka córka firmy Kimoto Co.)

działalność: produkcja podzespołów elektronicznych do urządzeń LCD.

U-TEC POLAND SP. Z O.O. (spółka córka firmy U-Tec Corporation)

działalność: produkcja opakowań.

NYK LOGISTICS POLSKA SP. Z O.O.

NISSIN LOGISTICS SP. Z O.O.

działalność: usługi logistyczne.

�

�

�

�

�

�

�

� działalność: usługi logistyczne.


�

fot. Freepress- Zakład Sumika Electronic Materials Poland Sp. z o.o.

(z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora)

51

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IESPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W GRUDZIĄDZU – PARK REGIONALNY

SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W ŚWIECIU – INWESTYCJA MONDI

Tereny położone w obrębie miasta Grudziądza stanowią Regionalny Park PSSE. Jest to teren płaski,

wyposażony w odpowiednią infrastrukturę techniczną. Do realizacji pozostaje infrastruktura drogowa, którą

zobowiązała się wykonać mina iasta Grudziądz, wykorzystując do tego celu środki pochodzące z funduszy unijnych.

Teren jest częściowo zabudowany obiektami po byłych zakładach produkcyjnych, możliwymi do zagospodarowania

przez przyszłych inwestorów Parku. Obszary objęte są obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania

przestrzennego, które obecnie na potrzeby Regionalnego Parku PSSE są zmieniane przez minę iasta Grudziądz.

Inwestorzy w Parku Regionalnym mogą liczyć na ulgi podatkowe do 50 % (więcej w przypadku małych i średnich

przedsiębiorstw) w zależności od nakładów poniesionych na inwestycje i zatrudnienie oraz na zwolnienie z podatku

CIT. Dodatkowym atutem Grudziądza jest atrakcyjne położenie w pobliżu autostrady A1 i drogi krajowej nr 16

prowadzącej do Olsztyna i dalej do Kaliningradu. Swój k w Parku ulokowała już firma Polpak Karton z Poledna,

która nakładem 50 mln zł zaadoptowała istniejące budynki na zakład produkcji kartonu, tworząc tym samym 80 etatów.

Polpak planuje już drugi etap inwestycji: budowę zakładu do produkcji tektury i opakowań. Całe przedsięwzięcie może

pochłonąć 240 mln zł. Dzięki temu powstanie 250 nowych miejsc pracy.

Z dniem 29 listopada 2007 r. tereny inwestycyjne w Świeciu i gminie Świecie zostały włączone do PSSE. Do strefy

należ 134 ha w Świeciu, na który funkcjonuje firma Mondi Świecie i ponad 34 ha w okolicy obwodnicy Świecia, na

których Mondi zainwest 300 mln euro. nwestycja ma na celu rozwój dotychczasowego profilu produkcji. Polega na

wybudowaniu nowej, wysoce innowacyjnej maszyny do produkcji nisko gramaturowego papieru makulaturowego,

g m

g m

ą ch

uje I

apitał


GROUP

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Grudziądzu - Teren inwestycyjny Regionalnego Parku PSSE

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu - Mondi Packaging Paper Świecie S.A.

modernizacji istniejącego parku maszynowego i rozbudowie infrastruktury technicznej. Dzięki tej inwestycji powstanie

80 nowych miejsc pracy. Rzeczywiste plany co do wartości inwestycji oraz liczby tworzonych miejsc pracy

z pewnością będą przekraczały powyższe sumy. Inwestycja realizowana będzie na terenach objętych Pomorską Specjalną

Strefą Ekonomiczną (na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 listopada 2007 r.); na obszarze obecnego

przedsiębiorstwa 134,4218 ha oraz terenach nowo zakupionych od Skarbu Państwa – Lasów Państwowych – 30,94 ha.

Grupa MONDI, która prowadzi działalność w 46 krajach na świecie rozważała dwie lokalizacje dla prze-

prowadzenia inwestycji: w Polsce oraz Republice Czeskiej. Na przełomie stycznia i lutego 2007 r. Grupa Mondi oraz

Rada Nadzorcza Mondi Packaging Paper Świecie S.A. podjęła ostateczną decyzję o przeprowadzeniu inwestycji na

terenach w Świeciu. Plany inwestycyjne tak dużego inwestora świadczą pozytywnie o konkurencyjności inwestycyjnej

województwa kujawsko-pomorskiego innych regionów Europy Środkowo-Wschodniej. Na tak pozytywny

wizerunek województwa w ocenie inwestorów znaczący wpływ mają przedsięwzięcia inwestycyjne zaplanowane

przez Zarząd Województwa na lata 2007-2013, które będą wyznaczać warunki funkcjonowania przedsiębiorstw

w przyszłości.

W dniu 18 marca 2008 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów na podstawie którego nastąpiło

rozszerzenie Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o teren leżący w miejscowości Frydrychowo w gminie Kowalewo

Pomorskie. Na tym terenie Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych (TZMO) planują rozbudować działającą już

fabrykę Plastica, wchodzącą w skład grupy kapitałowej TZMO o kolejne hale produkcyjne, co w konsekwencji

doprowadzi do powstania około 150 nowych miejsc pracy.

Firma Plastica należy do czołowych polskich wytwórców paroprzepuszczalnych folii i laminatów oraz folii

perforowanych, które stosowane są w przemyśle higienicznym, medycznym i odzieżowym. Powstanie strefy

korzystn wpłynie na rozwój infrastruktury, mi dzy innymi szybsze powstani obwodnicy miasta, co odciąży

miasto od ciężkiego transportu samochodowego.

Jest to pierwszy przypadek w województwie kujawsko-pomorskim, specjalna strefa ekonomiczna

powstała wyłącznie na gruntach prywatnych.

Pod Barcinem w powiecie żnińskim na ponad 100 hektarach w miejscowościach Wapienno, Sadłogoszcz i Zalesie

Barcińskie, powstała podstrefa Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Dzięki powstaniu podstrefy i inwestycji

firmy Lafarge Cement w rejonie Barcina ponad 1300 miejsc pracy.

Do PSSE weszły tereny inwestycyjne należące do Lafarge Cement SA (62 ha), do Skarbu Państwa (33,5 ha)

i samorządu gminy (5 ha), które utworzyły dwa atrakcyjne tereny inwestycyjne Barcin I o powierzchni 33,5 ha oraz

co najmniej

,

na tle

,

,

ie ę na e

w którym

utworzonych zostanie

:


SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W GMINIE KOWALEWO POMORSKIE

– INWESTYCJA TORUŃSKICH ZAKŁADÓW MATERIAŁÓW OPATRUNKOWYCH

–


SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W BARCINIE

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

52

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora- Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych

53

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IE

SPÓŁKI Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYMW WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIMW LATACH 2004-2007


Spółki z kapitałemzagranicznym ogółem

w tym nowopowstałew danym roku

0

100

200

300

400

500

2004 2005 2006 2007

600

STRUKTURA PODMIOTÓW Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO WEDŁUG SEKCJI PKDW WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2007 R.Stan w dniu 31 XII


rolnictwo

przetwórstwo przemysłowe

budownictwo

handel i naprawy

hotele i restauracje

transport, gospodarka magazynowa i łączność

obsługa nieruchomości i firm

pozostałe

Sekcje PKD:

3,7% 1,5%

45,6%

4,6%

27,5%

11,5%2,1%

3,5 %

SPÓŁKI Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYMW WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM 2007 R.

Bydgoszcz Toruń Grudziądz Włocławek Pozostałe


150 115 24 31 200

Barcin II obejmujący 67 ha wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 251 Inowrocław – Żnin – Kaliska. Powstanie tam

nowa energooszczędna linia technologiczna do produkcji cementu oparta o najnowsze światowe technologie

w tej dziedzinie. Część zużywanej przez nią energii zostanie uzyskana w procesie spalania paliw alternatywnych.

Szacowana wartość inwestycji to 320-350 mln euro. Gmina posiada też portfel listów intencyjnych podpisanych

z firmami, które chciałyby zainwestować w sąsiedztwie Lafarge.

Województwo kujawsko-pomorskie pod względem ulokowanego kapitału zagranicznego zajm

10 miejsce w kraju plasując się przed województwami: podkarpackim, warmińsko-mazurskim, opolskim,

lubelskim i podlaskim. Pod względem liczby przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego województwo

kujawsko-pomorskie zajmuje 10 miejsce w kraju wyprzedzając w kolejności województwa: opolskie, lubelskie,

podkarpackie, warmińsko-mazurskie, świętokrzyskie i podlaskie.

Poniższy wykres przedstawia ilość spółek z kapitałem zagranicznym w ojewództwie ujawsko- omorskim

w poszczególnych latach.

Spółki z kapitałem zagranicznym lokują się głównie w dużych miastach regionu ujawsko- omorskiego.

Najwięcej jest ich w Bydgoszczy i Toruniu.

Wartość kapitału zagranicznego w spółkach z udziałem tego kapitału w województwie kujawsko-pomorskim

w latach 1999-200 stanowiła niewiele ponad 1 % wartości kapitału zagranicznego w Polsce. W 200 r. wartość

zainwestowanego kapitału zagranicznego w regionie osiągnęła mln zł. Wartość kapitału zagranicznego

,

w 2007 r. owało

,

w k p

k p

7 7

1917,7


SPÓŁKI Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM

lubuskim,

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w regionie

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

54

w spółkach z udziałem tego kapitału w województwie kujawsko-pomorskim na tle kraju w latach 1999-200 przed

stawia poniższa tabela.

Inwestorzy zagraniczni ulokowali kapitał w województwie kujawsko-pomorskim głównie w następując

rodzaj działalności: przetwórstwo przemysłowe ( , %), handel i naprawy (8, %) obsługa nieruchomości i firm

( , %).Rosną również wysokości wydatków poniesionych w Polsce przez spółki z kapitałem zagranicznym na pozyskiwanie

aktywów trwałych.

Przedsiębiorca inwestując w województwie kujawsko-pomorskim może liczyć na szereg ulg i zwolnień

od podatków i opłat lokalnych. zczególnie przyjazn inwestorom są obszary parków przemysłowych i technolo

gicznych oraz tereny Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (PSSE).

Przedsiębiorca prowadząc działalność gospodarczą na terenie PSSE

może otrzymać pomoc publiczną w formie zwolnień podatkowych z tytułu kosztów nowej inwestycji w wysokości do

50 % kosztów kwalifikowanych oraz z tytułu utworzenia nowych miejsc pracy w wysokości do 50 % dwuletnich

kosztów pracy brutto nowo zatrudnionych pracowników.

Inwestorzy mogą liczyć również na pomoc publiczną

w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-

Pomorskiego na lata 2007-2013 jest jednym z 16 programów

regionalnych służących realizacji Strategii Rozwoju Kraju

na lata 2007-2015 i Narodowych Strategicznych Ram

Odniesienia w zakresie polityki wzrostu konkurencyjności

7 -

ych

ach 92 2 9 oraz

3 1

y

S e -

y w województwie kujawsko-pomorskim

-

WARTOŚĆ KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO W SPÓŁKACH Z UDZIAŁEM TEGO KAPITAŁU

W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM NA TLE KRAJU W LATACH 1999-2007


POMOC PUBLICZNA

Ulgi finansowe w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej

Regionalny Program Operacyjny

Dalsze wsparcie dla przedsiębiorstw inwestujących na terenie SSE obejmuje:

�

�

�

zwolnienia od podatku od nieruchomości (jeśli wyrazi zgodę Rada Gminy lub Rada Miasta w formie uchwały),

zakup gruntów po konkurencyjnych cenach,

nieodpłatną pomoc w załatwieniu formalności

inwestycyjnych.

Instrumenty wspierające inwestycje w regionie

WYSZCZEGÓLNIENIE

Kraj

Województwo

Udział w %

2000

65213,3

674,3

1,03

2001

73959,3

755,7

1,02

2002

90884,9

893,0

0,98

2003

97020,7

1018,1

1,05

2004

104002,1

1265,4

1,22

2005

111028,3

1518,0

1,37

2007

131856,9

1917,7

1,36

49565,1

636,8

1,28

1999

w milionach zł

2006

123196,6

1676,2

1,36


WYDATKI INWESTYCYJNE PONIESIONE W POLSCEPRZEZ SPÓŁKI Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYMNA POZYSKIWANIE AKTYWÓW TRWAŁYCH

mln zł

2004 2005 2006

0

20000

40000

60000

80000

2007

fot. P. Olbryś

55

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IEwojewództw i wyrównywania szans rozwojowych, planowanej i realizowanej przez samorządy województw.

Program jest realizowany na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego przy udziale środków

finansowych pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, publicznych środków krajowych

i środków prywatnych. Wkład unijny wyniesie 951 mln euro. Za realizację Regionalnego Programu Operacyjnego jest

odpowiedzialny Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Aktualne informacje dostępne są na stronie internetowej:

Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu oraz powiatowe

urzędy pracy (PUP) dysponują informacjami i analizami, które mogą być

pomocne inwestorom zainteresowanym lokalizacją działalności

gospodarczej w regionie. Można uzyskać rzetelne i aktualne

informacje pozwalające na określenie sytuacji na rynku pracy, informacje

dotyczące skali oraz charakterystyki dostępnych zasobów ludzkich,

a także profile zawodowe oraz kwalifikacje zarejestrowanych osób

bezrobotnych. W WUP można również uzyskać dokładne informacje na temat finansowania kosztów przejazdu do

miejsca pracy lub kosztów zakwaterowania.

Istnieje możliwość zwrotu kosztów zakwaterowania osoby, która spełnia następujące warunki:

Zwrot kosztów przejazdu jest możliwy w przypadku osoby, która spełnia łącznie następujące warunki:

Zainteresowani mogą skorzystać z usług doradców zawodowych pracujących w urzędach pracy, przygo

towanych do realizacji wielu zadań z zakresu HR i pomocy pracodawcom w doborze kandydatów do pracy. Doradcy

zawodowi są przygotowani do bycia partnerem w procesie rekrutacji kadr prowadzonym przez inwestora poprzez:

Doradcy zawodowi mogą także zorganizować dla zainteresowanych inwestorów szkolenie z zakresu doboru

kandydatów do pracy.

Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87

i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia (Dz.Urz. WE L 337 z 13.12.2002 r., str. 3;

Dz.Urz. UE L368 z 23.12.2006 r., str. 85) pracodawcy udzielana jest pomoc na rekrutację pracowników, gdy:

tam

na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, staż,

przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie poza miejscem zamieszkania w miejscowości, do której

czas dojazdu i powrotu do miejsca stałego zamieszkania wynosi łącznie ponad 3 godziny dziennie,

mieszka w hotelu lub wynajętym mieszkaniu w miejscowości lub pobliżu miejscowości, w której jest

zatrudniona, wykonuje inną pracę zarobkową, odbywa staż lub przygotowanie zawodowe w miejscu pracy,

uzyskuje wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej 200 % minimalnego wynagrodzenia za pracę

obowiązującego w miesiącu, za który jest dokonywany zwrot kosztów zakwaterowania.

na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową,

przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, szkolenie, staż lub została skierowana na zajęcia z zakresu

poradnictwa zawodowego poza miejscem zamieszkania,

uzyskuje wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej 200 % minimalnego wynagrodzenia za pracę.

-

wsparcie w zakresie planowania, organizacji i przeprowadzania procesu rekrutacji, w tym sporządzanie opisu

stanowiska pracy, sporządzanie profilu idealnego kandydata, dobór odpowiednich metod rekrutacji i oceny

kandydatów do pracy,

sporządzanie opinii o kandydatach do pracy, przy wykorzystaniu profesjonalnych metod doradczych i psycho-

logicznych.

rekrutacja stanowi wzrost netto liczby pracowników w porównaniu ze średnią z ostatnich 12 miesięcy,

w przypadku niespełnienia punktu pierwszego stanowisko/a zostały zwolnione w następstwie rozwiązania:

stosunku pracy z inicjatywy pracownika lub na mocy porozumienia stron,

rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę,

obniżeniem czasu pracy na mocy porozumienia stron lub rozwiązaniem z pracownikiem stosunku pracy bez

wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych i nie w

wyniku redukcji etatów.

INSTRUMENTY RYNKU PRACY – FORMY POMOCY UDZIELANE PRZEZ URZĘDY PRACY

Programy wspierające proces rekrutacji

(WUP)

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

www.fundusze.kujawsko-pomorskie.pl

Wojewódzki Urząd Pracy

ul. Szosa Chełmińska 30/32, 87-100 Toruń

tel. 056 6228600, fax 056 6227485

[email protected]

www.wup.torun.pl

Programy wspierające tworzenie miejsc pracy

Programy wspierające zmianę kwalifikacji

Programy wspierające podnoszenie kwalifikacji zawodowych

Pracodawca zatrudniając poszczególne kategorie osób bezrobotnych przez okres do 6 lub 12 miesięcy

otrzymuje określone ulgi finansowe

Z tytułu zatrudnienia pracodawca otrzymuje przez 6 miesięcy refundację części kosztów poniesionych na

wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenie społeczne tych osób. Miesięczna wysokość refundacji wynosi

maksymalnie równowartość zasiłku dla osób bezrobotnych oraz składek na ubezpieczenie społeczne od

refundowanego wynagrodzenia.

Pracodawca może otrzymać refundację kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy zatrudniając

osobę bezrobotną przez okres co najmniej 12 miesięcy w pełnym wymiarze czasu pracy. Wysokość kwoty

wypłaconej może maksymalnie wynosić 300 % przeciętnego wynagrodzenia za każdą osobę zatrudnioną.

Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87

i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia (Dz.Urz. WE L 337 z 13.12.2002 r., str. 3;

Dz.Urz. UE L368 z 23.12.2006 r., str. 85) racodawcy udzielana jest pomoc na tworzenie miejsc pracy, jeżeli:

Szkolenia umożliwiają inwestorom pozyskanie niezbędnych kadr w wyniku nabycia bądź uzupełnienia przez

osoby bezrobotne kwalifikacji zawodowych zgodnych ze zgłoszonymi potrzebami inwestorów przez praktyczne

wykonywanie pracy na danym stanowisku. Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy jest stosowane tylko do osób

będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy i może maksymalnie 6 miesięcy. Formą szkolenia dającą

największe możliwości dostosowania do potrzeb pracodawcy jest szkolenie organizowane w formule trójstronnej

umowy szkoleniowej, zawieranej pomiędzy urzędem pracy, pracodawcą i instytucją szkoleniową. W umowach tych są

ustalane w szczególności kwalifikacje wymagane przez pracodawcę. Szkolenia są finansowane

ze środków Funduszu Pracy, w związku z czym pracodawca nie musi ponosić żadnych kosztów związanych z ich

organizacją. Osoba bezrobotna otrzymuje stypendium w wysokości 140 % wysokości zasiłku dla bezrobotnych.

Staż umożliwia nabycie przez osobę bez doświadczenia zawodowego umiejętności praktycznych do

wykonywania pracy przez realizowanie zadań w miejscu pracy wskazanym przez pracodawcę, bez nawiązywania

stosunku pracy. Zakład pracy zainteresowany organizacją stażu ma możliwość określenia programu stażu,

a następnie wszechstronnej obserwacji i oceny stażysty w czasie stażu. Jest to dogodna forma przygotowania przyszłych

kadr pod wybrane stanowiska pracy. Staż jest adresowany do osób bezrobotnych do 25 roku życia bądź osób

z wykształceniem wyższym, które nie ukończyły 27 lat. Staż jest finansowany ze środków Funduszu Pracy,

a pracodawca nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów. Osoba bezrobotna otrzymuje stypendium w wysokości 140 %

wysokości zasiłku dla bezrobotnych.

Akademickie biura karier są pośrednik pomiędzy absolwentami szkół wyższych a rynkiem pracy. Mają one

za zadanie ułatwić zainteresowanym inwestorom kontakt z potencjalnym źródłem zasobów ludzkich. Akademickie

biura karier w oparciu o swoje doświadczenia i wiedzę oraz potencjał organizacyjny i logistyczny są przygotowane do

świadczenia następujących usług przydatnych dla inwestorów:

Akademickie biura karier są przygotowane do partnerskiej współpracy z inwestorem w procesie poszukiwania

kandydatów do pracy.

y

:

, p

utworzone miejsce pracy stanowi wzrost netto liczby pracowników u danego przedsiębiorcy w porównaniu ze

średnią z ostatnich 12 miesięcy,

będzie utrzymywane przez minimalny okres 2 lat, w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, lub 3 lat

(duży przedsiębiorca).

, ,

ami

,

przygotowanie informacji o kierunkach studiów i perspektywach podaży absolwentów o określonym

wykształceniu,

przeprowadzenie wstępnej selekcji kandydatów na dane stanowisko w firmie (w parciu o informacje z bazy

danych absolwentów),

organizacja na uczelniach prezentacji firm dla studentów oraz targów pracy,

udostępnianie ofert pracy/praktyk lub informacji o firmie studentom w ramach prowadzonej bieżącej

działalności, za pośrednictwem Internetu, a także na tablicach informacyjnych biur i na wydziałach uczelni.

�

�

�

�

�

�

�

�

trwać

Akademickie biura karier

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

56

Instytucje wsparcia biznesu

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego istnieje szereg podmiotów, których celem jest

wspieranie przedsiębiorczości i pomoc w rozwoju gospodarczym. Należą do nich m.in.:

Kujawsko-Pomorskie Centrum Obsługi

Inwestora (COI) jest partnerem regionalnym

Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji

Zagranicznych . Działa na terenie

województwa kujawsko-pomorskiego, w ra

mach struktury organizacyjnej Urzędu Mar

szałkowskiego w Toruniu.

Zasadniczym zakresem działalności COI jest:

Inwestorzy zagraniczni chcący zainwestować w naszym województwie mogą liczyć na kompleksową obsługę

podczas realizacji projektu inwestycyjnego. Działalność prowadzona jest na zasadach non-profit. W czasie swojej

działalności COI obsługiwał inwestorów z różnych krajów świata, między innymi z Japonii, Holandii, Niemiec, Włoch,

Arabii Saudyjskiej, Norwegii, Francji, Singapuru, USA Danii.

KUJAWSKO-POMORSKIE CENTRUM OBSŁUGI INWESTORA W TORUNIU

(PAIiIZ)

-

-

wspólna z PAIiIZ obsługa inwestorów zagranicznych,

tworzenie i aktualizowanie bazy ofert przeznaczonych pod inwestycje z województwa,

promocja gospodarcza regionu,

informowanie o warunkach inwestowania oraz dostępnych terenach inwestycyjnych odpowiednich dla

charakteru inwestycji zagranicznej,

informowanie inwestorów o obowiązujących przepisach prawnych i procedurach związanych

z podejmowaniem działalności gospodarczej w Polsce oraz walorach inwestycyjnych regionu.

o

,

COI jest miejscem

pierwszego kontaktu dla przedsiębiorców

zagranicznych zainteresowanych inwestowa

niem w województwie kujawsko-pomorskim.

-

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

POMORSKA SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA SP. Z O.O.

Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o. (PSSE)

zarządza terenami przemysłowymi o łącznej powierzchni

1162,78 ha w województwach: pomorskim, kujawsko-

pomorskim oraz zachodniopomorskim.

PSSE oferuje inwestorom system zwolnień podat

kowych zgodnych z ustawą o specjalnych strefach ekono

micznych i prawodawstwem unijnym. Zapewnia szybką,

profesjonalną i życzliwą obsługę inwestora na każdym etapie

negocjacji, także po jego wejściu do Strefy. Strefa wydaje

decyzje administracyjne w pierwszej instancji z zakresu prawa

budowlanego dla większości terenów położonych w Strefie oraz

ułatwia kooperowanie z firmami już działającymi na terenie Strefy. Współpracuje z regionalnym otoczeniem

gospodarczym, naukowym i kulturalnym. Okres funkcjonowania Strefy trwa do 30 listopada 2017 r.

Tereny Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w województwie kujawsko-pomorskim wynoszą 567,34 ha

(październik 2008 r.):

-

-

-

Teren ŁYSOMICE – CRYSTAL PARK 177,61 ha

Teren KOWALEWO POMORSKIE 7,82 ha

Teren BARCIN 100,00 ha

Teren ŚWIECIE 166,00 ha

REGIONALNY PARK PSSE w Grudziądzu 115,91 ha

57

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IE

Kujawsko-Pomorskie Centrum Obsługi Inwestora

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu

Plac Teatralny 2, 87-100 Toruń

tel. 056 6218397, 056 6218487

fax 056 62183302

[email protected]

+48 +48

+48


Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o.

ul. Władysława IV 9, 81-703 Sopot

tel. 058 5559700, fax 058 5559711

[email protected]

Biuro Terenowe Kujawsko-Pomorskie

ul. , 87-100 Toruń

tel. 056 6530047, fax 056 6581151

[email protected]

www.strefa.gda.pl

Grudziądzka 132

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

58

NAJWIĘKSI INWESTORZY

KUJAWSKO-POMORSKI FUNDUSZ PORĘCZEŃ KREDYTOWYCH SP. Z O.O. W TORUNIU

Kujawsko-Pomorski Fundusz Poręczeń Kredy

towych Sp. z o.o. powstał z inicjatywy Sejmiku Woje

wództwa Kujawsko-Pomorskiego, jako element reali

zacji trategii Rozwoju Województwa

. W swoich założeniach

Fundusz ma pomagać małym i średnim przedsiębior

stwom w dostępie do finansowania zewnętrznego ich

działalności, poprzez ułatwienie uzyskania kredytu lub pożyczki bankowej. Przedsiębiorcy nieposiadający

odpowiednich, z punktu widzenia banku, zabezpieczeń kredytu mogą ubiegać się o uzyskanie poręczenia Fundusz .

Poręczenie takie można również otrzymać w przypadku, gdy ustanowienie innych zabezpieczeń jest zbyt kosztowne.

Udzielane poręczenia zwiększają ilość zaangażowanego w działalność gospodarczą kapitału, przyczyniając się do

rozwoju przedsiębiorstw. Fundusz w swej działalności stara się również informować przedsiębiorców o innych

dostępnych metodach pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw. Aby skorzystać z poręczenia Funduszu firma

musi przez co najmniej pół roku prowadzić działalność . Z oferty Funduszu nie mogą korzystać podmioty

prowadzące działalność ściśle rolną. Preferencje w uzyskaniu poręczenia będą miały podmioty występujące o kredyt

bądź pożyczkę w związku z planowanym zwiększeniem ilości miejsc pracy lub działaniami proinnowacyjnymi.

-

-

-

S Kujawsko-

-Pomorskiego na lata 2007-2020

-

u

gospodarczą

KUJAWSKO-POMORSKI FUNDUSZ POŻYCZKOWY SP. Z O.O. W TORUNIU

Fundusz ma na celu wsparcie sektora małych przedsię-

biorstw w dostępie do zewnętrznego finansowania, co ma

przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności, potencjału

inwestycyjnego, a także zatrudnienia. Fundusz, udzielając wspar-

cia w postaci pożyczek, wprowadza przedsiębiorców w procedury

pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania, przygotowując

do umiejętnego i efektywnego korzystania w przyszłości z produ-

któw oferowanych przez instytucje bankowe.

Przez niespełna dwanaście miesięcy działalności Fundusz podpisał i wypłacił 120 pożyczek na kwotę około 5 mln

zł. W zdecydowanej większości pożyczki finansowały inwestycje w najmniejszych firmach. Szacuje się, że w wyniku

działalności Funduszu zostało zachowanych ponad 200 dotychczasowych miejsc pracy i powstało ponad 200 nowych.

W ramach działalności pożyczkowej Fundusz realizuje projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju

Regionalnego o łącznej wartości 12 mln zł, którego celem nadrzędnym jest zwiększenie potencjału finansowania mikro

i małych przedsiębiorstw w regionie kujawsko-pomorskim.

Inwestor

FLEXTRONICS INTERNATIONALPOLAND SP. Z O.O.

INTERNATIONAL PAPER Kwidzyn S.A.

Zakłady FarmaceutycznePOLPHARMA S.A.

JABIL CIRCUIT POLAND S . . .P Z O O

SHARP MANUFACTURINGPOLAND SP. Z O.O.

SUMIKA ELECTRONIC MATERIALSPOLAND SP. Z O.O.

GEMALTO SP. Z O.O.

Fabryka Opakowań RóżnychFORCAN S.A.

ORION ELECTRIC (POLAND) SP. Z O.O.

Kraj pochodzenia kapitału

Japonia

USA

Polska

Francja

Japonia

USA

Japonia

Polska

USA

Sektor

Przemysł papierniczy

Produkcja opakowańblaszanych

Przemysł elektrotechniczny

Przemysł farmaceutyczny

Przemysł elektroniczny





Kujawsko-Pomorski Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o.

ul. Szosa Chełmińska 26, 87-100 Toruń

tel. 056 6228061 wew. 22, fax 056 6228061 wew. 22

[email protected]

www.fpk.kujawsko-pomorskie.pl

Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o.

ul. Szosa Chełmińska 26, 87-100 Toruń

tel. 056 6227162, fax 056 6227162

[email protected]

www.pozyczki.kujawsko-pomorskie.pl

59

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IEKujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o. w Toruniu planuje do roku 2010 udzielić co

najmniej 650 pożyczek o wartości przekraczającej 32 mln zł. Przewiduje się również, że realizacja projektów

przyniesie wymierne efekty w sferze przeciwdziałania bezrobociu. Dzięki realizowanym projektom przewiduje się, że

zachowanych zostanie około 2500 istniejących miejsc pracy oraz utworzonych zostanie około 1200 nowych.

Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ma za zada-

nie działanie na rzecz rozwoju gospodarczego regionu kujawsko-

-pomorskiego, zwracając szczególną uwagę na potrzeby przedsię-

biorców w procesie integracji z Unią Europejską.

TARR S.A. od samego początku swego istnienia działa na

rzecz rozwoju regionu wspierając inicjatywy lokalne poprzez:

pełnienie funkcji Regionalnej Instytucji Finansującej wdrażającej programy pomocowe Unii Europejskiej dla

przedsiębiorstw,

przygotowanie dokumentów niezbędnych do uzyskania funduszy Unii Europejskiej,

prowadzenie Punktu Konsultacyjno-Doradczego dla przedsiębiorców,

organizację szkoleń, seminariów i konferencji dla przedsiębiorców oraz przedstawicieli władz samorządowych,

działania na rzecz transferu nowych technologii (realizacja projektu Centrum Transferu Technologii w Toruniu),

promocję gospodarczą regionu,

doradztwo gospodarcze,

pomoc w przygotowaniu strategii dla różnych szczebli samorządu oraz innych partnerów gospodarczych,

działalno

TORUŃSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONALNEGO S.A.

�

�

�

�

�

�

�

�

� ść inwestycyjną,

kontakty z agendami Unii Europejskiej.

Za pośrednictwem Izby firmy członkowskie realizują

zadania gospodarcze i społeczne, wynikające z programu rozwoju

regionu kujawsko-pomorskiego. Temu celowi służy Wojewódzkie

Porozumienie Izb Przemysłowo-Handlowych Bydgoszczy,

Torunia, Włocławka, Grudziądza i Sejmiku Samorządu

Gospodarczego oraz porozumienie z Kujawsko-Pomorskim

Związkiem Pracodawców i Przedsiębiorców. Działając

w Kujawsko-Pomorskiej Radzie Przedsiębiorczości, Izba brała udział w przygotowaniu Regionalnego Programu

Operacyjnego, gwarantującego pozyskanie środków krajowych oraz z Unii Europejskiej w latach 2007-2013.

Będąc członkiem Izby można skorzystać z:

bezpłatnego doradztwa prawnego,

ochrony przed nieuczciwymi kontrahentami,

wywiadu gospodarczego,

bazy firm i ofert handlowych w Europie,

udziału w zagranicznej misji gospodarczej,

taniej i skutecznej promocji swojej firmy,

profesjonalnych szkoleń,

porad w zakresie pozyskiwania środków unijnych,

współpracy z innymi firmami w branży.

Podstawowym celem działania IPH w Toruniu jest

reprezentowanie opinii środowiska gospodarczego wobec władz

samorządu terytorialnego oraz kształtowanie polityki gospodarczej

w regionie. Izba podejmuje inicjatywy, które służą wspieraniu

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

IZBA PRZEMYSŁOWO-HANDLOWA WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

IZBA PRZEMYSŁOWO-HANDLOWA W TORUNIU

Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.

ul. Kopernika 4, 87-100 Toruń

tel. 056 6210568, fax 056 6224501

[email protected]

www.tarr.org.pl

Izba Przemysłowo-Handlowa w Toruniu


tel. 056 6586290, fax. 056 6586299

[email protected]

www.iph.torun.pl

Izba Przemysłowo-Handlowa

Województwa Kujawsko-Pomorskiego

ul. Rumińskiego 6, 85-030 Bydgoszcz

tel. 052 3222279, fax 052 3222279

[email protected]

www.iph.bydgoszcz.pl

lokalnej przedsiębiorczości i jednocześnie pomagają polskim firmom wejść na wspólny europejski rynek. Informują

firmy o przepisach i procedurach obowiązujących w obrocie gospodarczym w UE. Propagują ideę podnoszenia jakości

wyrobów i usług, starają się upowszechniać nowoczesne technologie, pomagać we wprowadzaniu do firm działań

innowacyjnych. Przygotowują przedsiębiorców do korzystania z programów pomocowych i strukturalnych Unii

Europejskiej oraz pomagają pozyskać fundusze na rozwój MSP. Przy Izbie powstało Regionalne Centrum Eksportu,

w ramach którego utworzona została m.in. baza eksporterów z województwa.

RCE to instytucja powołana przy IPH w Toruniu, której

celem jest pomoc eksporterom. RCE administruje witryną

internetową , która zawiera bazę danych

przedsiębiorstw eksportowych z regionu, oferty współpracy gospo-

darczej firm polskich i zagranicznych. Narzędzia serwisu i zgroma-

dzone informacje służyć mają eksporterom oraz zagranicznym

przedsiębiorcom, którzy chcieliby nawiązać współpracę z polskimi firmami. RCE współpracuje ze środowiskiem

gospodarczym na wschodzie, głównie na Litwie, Ukrainie i Białorusi.

Kujawsko-Pomorski Klub Eksportera (KPKE) to organizacja

okołobiznesowa, skupiająca firmy eksportowe z całego regionu

Pomorza i Kujaw. Utworzenie KPKE wychodzi na przeciw

potrzebom i oczekiwaniom eksporterów oraz innych firm mających

wpływ na gospodarkę regionu. Jest także wpisane w strategię polityki i rozwoju eksportu województwa kujawsko-

pomorskiego. Założycielami i członkami KPKE są laureaci i uczestnicy I edycji rankingu „Liderzy Eksportu” w regionie

kujawsko-pomorskim. Do głównych zadań Kujawsko-Pomorskiego Klubu Eksportera zalicza się organizację szkoleń,

spotkań biznesowych i handlowych, kojarzenie partnerów, wyszukiwanie kooperatorów, inwestorów w kraju

i za granicą, pomoc w rozwijaniu kontaktów handlowych, wspieranie inicjatyw gospodarczych członków.

REGIONALNE CENTRUM EKSPORTU W TORUNIU

KUJAWSKO-POMORSKI KLUB EKSPORTERA

W BYDGOSZCZY

www.eksport.kujpom.info

KUJAWSKO-POMORSKI ZWIĄZEK PRACODAWCÓW I PRZEDSIĘBIORCÓW W BYDGOSZCZY

POMORSKO-KUJAWSKA IZBA BUDOWNICTWA W BYDGOSZCZY

Podejmuje on działania zmierzające do podwyższenia

konkurencyjności przedsiębiorców z regionu kujawsko-

-pomorskiego. Celem działalności jest również reprezentowanie

interesów zrzeszonych członków wobec związków zawodowych

pracowników, organów administracji państwowej oraz organów

samorządu terytorialnego.

Celem Izby jest reprezentowanie interesów członków

podmiotów gospodarczych zajmujących się budownictwem,

usługami budowlanymi i inżynieryjnymi poprzez wspieranie

rozwoju gospodarczego regionu oraz występowanie z własnymi

inicjatywami gospodarczymi.

Izba ta jest związkiem pracodawców organizacji rzemie-

ślniczych. Swoim zasięgiem działania obejmuje województwa:

kujawsko-pomorskie, pomorskie i warmińsko-mazurskie.

Zasadniczymi funkcjami Izby Rzemieślniczej są sprawy z zakresu

KUJAWSKO-POMORSKA IZBA RZEMIOSŁA

I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W BYDGOSZCZY

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

60

Regionalne Centrum Eksportu przy IPH


tel. 056 6574880, 056 6586299

[email protected]

www.eksport.kujpom.info

Kujawsko-Pomorski Klub Eksportera

ul. Cieszkowskiego 24/5, 85-052 Bydgoszcz

tel. 052 3215380, fax 052 3493423

[email protected]

www.klubeksportera.pl

Kujawsko-Pomorski Związek

Pracodawców i Przedsiębiorców

ul. Jagiellońska 103, 85-027 Bydgoszcz

tel. 052 345 80 00, fax 052 3458000

[email protected]

www.kpzpip.pl

Pomorsko-Kujawska Izba Budownictwa

ul. Toruńska 300, 85-880 Bydgoszcz

tel. 052 5843000, fax 052 3416080

[email protected]

www.pkib.com.pl

Kujawsko-Pomorska Izba

Rzemiosła i Przedsiębiorczości

ul. Piotrowskiego 11, 85-098 Bydgoszcz

tel. 052 3221277, fax 052 3221423

[email protected]

www.izbarzem.pl

reprezentowania i obrony interesów zrzeszonych organizacji rzemieślniczych i ich członków wobec organów

administracji i instytucji państwowych oraz gospodarczych, udzielanie tymże organizacjom pomocy

instruktażowo-doradczej, koordynacja ich poczynań grupowych, a także prowadzenie spraw dotyczących kwalifikacji

i uprawnień rzemieślniczych.

Kujawsko-Pomorskie Zrzeszenie Handlu i Usług jest repre-

zentacją przedsiębiorców i pracodawców działających w szczegól-

ności w zakresie handlu i usług. Celem istnienia Zrzeszenia jest

wszechstronne popieranie działalności gospodarczej prowadzonej

przez przedsiębiorców i pracodawców, szczególnie będących

członkami Zrzeszenia, a także ochrona i reprezentowanie ich

interesów.

Zadaniem Izby Gospodarczej jest podejmowanie działań na

rzecz stworzenia sprzyjających warunków do funkcjonowania

i rozwoju podmiotów gospodarczych w Grudziądzu i całym

województwie. Izba reprezentuje także interesy zrzeszonych

przedsiębiorców wobec władz administracji państwowej

i samorządowej.

Misją Izby jest propagowanie i wspieranie przedsię-

biorczości obywateli oraz udzielanie pomocy w rozwiązywaniu

problemów ekonomicznych, organizacyjnych i prawnych. Celem

Izby jest reprezentowanie i ochrona interesów gospodarczych firm

a także prezentowanie potrzeb samorządowym władzom

lokalnym.

Naczelnym zadaniem Izby jest stworzenie polskiemu rol-

nictwu stabilnych i przejrzystych warunków jego dalszego funkcjo-

nowania i rozwoju. Izby rolnicze są jednostkami organizacyjnymi

samorządu i reprezentują interesy wszystkich rolników. Wspierają

rozwój małej przedsiębiorczości i tworzenie miejsc pracy na obszarach

wiejskich.

KUJAWSKO-POMORSKIE ZRZESZENIE HANDLU I USŁUG W BYDGOSZCZY

IZBA GOSPODARCZA W GRUDZIĄDZU

KUJAWSKA IZBA PRZEMYSŁOWO-HANDLOWA WE WŁOCŁAWKU

KUJAWSKO-POMORSKA IZBA ROLNICZA W PRZYSIEKU K. TORUNIA

Oferty inwestycyjne w ojewództwie ujawsko- omorskimw k p

W bazie Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora (COI) jest skatalogowanych 240 ofert

inwestycyjnych typu (tereny zielone) oraz typu (hale produkcyjne, budynki). Oferty te

zamieszczone są na stronie internetowej Centrum Obsługi Inwestora , gdzie do oferty

dołączane są zdjęcia, plany sytuacyjne oraz widnieje krótki opis infrastruktury nieruchomości przeznaczonej pod

wykonywanie działalności gospodarczej.

Oferty inwestycyjne pochodzą głównie z miast i gmin regionu kujawsko-pomorskiego. Proponują inwestorom,

obok pojedynczych działek lub budynków produkcyjnych, atrakcyjne tereny zlokalizowane w parkach przemysłowych

i technologicznych (o których mowa na str. 44-48). W bazie danych dostępne są także nieruchomości inwestycyjne

należące do osób prywatnych.

Gmina Janikowo zarezerwowała pod przemysł i usługi tereny inwestycyjne o wielkości 25,6 ha, 13,9 ha oraz

ponad 9 ha zaopatrzonych w pełną infrastrukturę techniczną.

greenfield brownfield


INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IE

61

Izba Gospodarcza

ul. Włodka 16B, 86-300 Grudziądz

tel. 056 4613083, fax 056 4613083

[email protected]

www.ig.grudziadz.pl

Kujawsko-Pomorskie Zrzeszenie Handlu i Usług

ul. Dworcowa 77, 85-009 Bydgoszcz

tel. 052 3221440, 052 3221440

[email protected]

www.kpzhiu.pl

Kujawska Izba Przemysłowo-Handlowa

ul. Okrzei 60, 87-800 Włocławek

tel. 054 4115337, fax 054 4115337

[email protected]

www.kiph.wwi.pl

Kujawsko-Pomorska Izba Rolnicza

Przysiek k. Torunia, 87-134 Zławieś Wielka

tel. 056 6789240, fax 056 6789298

[email protected]

www.kpir.pl

62

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE Teren inwestycyjny 40 ha częściowo uzbrojony z dogodnymi drogami dojazdowymi i bliskością stacji kolejowej

ma w swojej ofercie gmina Pakość.

Włocławek dysponuje na terenie miasta niezabudowanymi terenami inwestycyjnymi o powierzchni ok. 44 ha

z infrastrukturą techniczną – Włocławska Strefa Rozwoju Gospodarczego – Park Przemysłowo-Technologiczny.

Inowrocław oferuje inwestorom działkę o powierzchni 8,2 ha przy drodze wojewódzkiej 251 Inowrocław – Żnin

oraz teren inwestycyjny 7,5 ha przy drodze krajowej nr 15 przeznaczony pod przemysł usługowy.

W gminie Mogilno, na pograniczu wsi Marcinkowo i Goryszewo, czeka na inwestora teren inwestycyjny – 136,5

ha. Charakteryzuje się rozwiniętą infrastrukturą techniczną, jest położony przy drodze krajowej nr 15 Poznań – Toruń –

– Olsztyn oraz niedaleko linii kolejowej Wrocław – Poznań – Olsztyn.

Gmina Lubień Kujawski przygotowała pod inwestycje działkę o powierzchni 118 ha. Teren zlokalizowany został

przy drodze krajowej nr 1 oraz 6 km od projektowanej autostrady Gdańsk Łódź.–

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora- Teren inwestycyjny, Pakość

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Wizualizacja strefy, Włocławek

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora- Teren inwestycyjny, Inowrocław

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora- Teren inwestycyjny, Mogilno

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Lubień Kujawski

63

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IEGmina Barcin zagospodarowała w miejscowości Krotoszyn-Sadłogoszcz teren o powierzchni 127 ha

z przeznaczeniem na działalność produkcyjną, składowo-magazynową, handlową oraz usługową.

Toruń może się pochwalić ofertą typu greenfield – kompleksem nieruchomości niezabudowanych o powierzchni

51 ha, tzw. Grębocin nad Strugą, położonych w północno-wschodniej części miasta. Tereny te przeznaczone są pod

funkcje usługowo-produkcyjne, składy i magazyny.

Powyższa lista ofert inwestycyjnych nie wyczerpuje bazy danych COI. Centrum Obsługi Inwestora dysponuje

wieloma innymi różnej wielkości terenami inwestycyjnymi z terenu całego województwa.

Wszelkie informacje dla zainteresowanych podmiotów dostępne są w trzech wersjach językowych: angielskiej,

niemieckiej i polskiej na stronie internetowej Centrum Obsługi Inwestora: , na której

prezentowane są ponadto:

informacje dla inwestorów zagranicznych dotyczące wszelkich kwestii ściśle związanych z warunkami

uruchamiania i prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce i regionie, zatrudniania cudzoziemców w Polsce

i nabywania przez osoby zagraniczne

nieruchomości w formie „Przewodnika

Inwestora”,

przepisy prawne ważne dla przedsię-

biorców zagranicznych,

najważniejsze informacje gospodarcze i sta-

tystyczne o naszym regionie, jak również

zalety inwestowania w województwie

kujawsko-pomorskim,

informacje o współorganizowanych przez

COI szkoleniach i seminariach w naszym

regionie dotyczących inwestycji zagrani-

cznych i przygotowywania ofert inwe-

stycyjnych,

www.coi.kujawsko pomorskie.pl-

�

�

�

�

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Barcin

fot. A. Goiński (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora)- Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Toruń

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Toruń

�

�

informacje o organizacjach i instytucjach wspomagających powstawanie oraz rozwój przedsiębiorstw wraz

z omówieniem instrumentów jakie stosują (Parki Przemysłowe i Technologiczne, organizacje gospodarcze,

Kujawsko-Pomorski Fundusz Poręczeń Kredytowych, Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy, Specjalna

Strefa Ekonomiczna),

informacje o bieżących inwestycjach oraz targach i konferencjach gospodarczych.


Konkurs „Grunt na medal”

Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych, w ścisłej współpracy z Marszałkami Województw, pod

patronatem Ministra Gospodarki przeprowadziła trzy edycje Ogólnopolskiego Konkursu Grunt na medal” w 2005,

2007 i 2008 r. promującego tereny kompleksowo przygotowane pod inwestycje produkcyjne. W konkursie mogli wziąć

udział Prezydenci, Burmistrzowie i Wójtowie wszystkich gmin w województwie kujawsko-pomorskim. Laureaci

konkursu otrzymują niepowtarzalną szansę promocji swojej gminy, jako najlepszego miejsca lokalizacji dla inwestycji

produkcyjnych. Z kolei wyróżnione w konkursie działki są rekomendowane w pierwszej kolejności inwestorom

zagranicznym.

Zwycięzcą I edycji konkursu „Grunt na medal” 2005 w województwie kujawsko-pomorskim został grunt

położony w mieście Włocławek pozostający w dzierżawie wieczystej Zakładów Azotowych ANWIL S.A. Posiada

wszystkie media, czynną bocznicę zakładową i znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie drogi S1. Wśród gmin

wyróżnionych znalazły się: Janikowo, Łysomice, Pakość, Świecie i Toruń.

Zwycięzcą II edycji „Grunt na medal” 2007 został grunt w Toruniu – Toruński Park Technologiczny zgłoszony

przez Prezydenta Miasta Torunia pana Michała Zaleskiego.

„

INW

ESTY

CJE

WR

EGIO

NIE

64

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Włocławek

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Toruń

65

INW

ESTYC

JEW

REG

ION

IEZwycięzcą III Ogólnopolskiego Konkursu 2008 w województwie kujawsko-

-pomorskim został zgłoszony przez Prezydenta Miasta Grudziądza pana

Roberta Malinowskiego.

I miejsce: Grudziądz – Grudziądzki Park Przemysłowy – 4,93 ha

II miejsce: Świecie – Vistula Park II Sulnowo – 20,78 ha

Bydgoszcz – Bydgoski Park Przemysłowy – 6,50 ha

III miejsce: Zławieś Wielka – 3,64 ha

Wyróżnienia

Grudziądz – ul. Lotnicza/Droga Kręta – 2,03 ha

Inowrocław – ul. Pakoska – 8,20 ha

Włocławek – Włocławska Strefa Rozwoju Gospodarczego – Park Przemysłowo-Technologiczny – 44,00 ha

Zławieś Wielka – Czarnowo – 8,47 ha

„Grunt na medal”

Grudziądzki Park Przemysłowy

NAJLEPSZE TERENY INWESTYCYJNE ZAKWALIFIKOWANE DO III ETAPU KONKURSU

W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Grudziądz

fot. Żmijewski (z archiwum ATOS Origin)T.

PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

68

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne

Podstawowym aktem normatywnym dotyczącym prowadzenia przez osoby zagraniczne działalności gospo-

darczej (podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności w tym zakresie) na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej jest ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 200 Nr 1 poz. 1 ).

Osoby zagraniczne na podstawie art. 13 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mają prawo do

podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terenie Rzeczypospolitej Polskie .

Osobą zagraniczną według niniejszej ustawy jest: osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą,

nieposiadająca obywatelstwa polskiego, osoba prawna z siedzibą za granicą oraz jednostka organizacyjna niebędąca

osobą prawną posiadająca zdolność prawną z siedzibą za granicą.

Zasady rozpoczęcia działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne w Polsce zostały określone różnie,

w zależności od kraju pochodzenia osoby zagranicznej. I tak:

(RP)

Pozostałe osoby zagraniczne mają prawo, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, do

podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej jedynie w formie następujących spółek prawa

handlowego:

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

spółka akcyjna,

spółka komandytowa,

spółka komandytowo-akcyjna.

Osoby zagraniczne posiadają prawo do przystępowania do ww. spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich

udziałów lub akcji.

Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP przedsiębiorcy zagraniczni mogą również na

zasadzie wzajemności (o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej) tworzyć oddziały z siedzibą

na terytorium Polski.

7 55 095

j

Na takich samych zasadach jak obywatele polscy mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą

obywatele innych państw, którzy otrzymali: zezwolenie na osiedlenie się na terytorium Polski; zgodę na

pobyt tolerowany; status uchodźcy nadany w Polsce; zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego

Wspólnot Europejskich (WE); Kartę Polaka; ochronę uzupełniającą; ochronę czasową na terytorium Polski

albo zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone w celu połączenia z rodziną lub

cudzoziemcowi, który w kraju członkowskim uzyskał zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego

WE oraz członkowi jego rodziny,

Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw należących do Układu Europejskiego

Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA (Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria) będące stronami

umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym tzn. Islandia, Lichtenstein oraz Norwegia mogą

podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy,

�

�

�

�

�

�

�

fot. M. Górka

69

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

Podział spółek w polskim ustawodawstwie

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej umożliwia zagranicznym z Unii Europejskiej

(przedsiębiorstwom i obywatelom) prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce we wszelkiej formie prawnej

uregulowanej w ustawodawstwie polskim. Rozumie się przez to

prowadzenie działalności gospodarczej jako osoby fizyczne, jako

spółki prawa handlowego – zarówno kapitałowe (spółka z ogra

niczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna) jak i osobowe

(spółka jawna, spółka komandytowa, spółka partnerska, spółka

komandytowo-akcyjna), jako fundacje oraz spółdzielnie. Osoby

zagraniczne mogą tworzyć spółki cywilne w celu

prowadzenia działalności gospodarczej uzyskując wedle

polskiego prawa na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o swobodzie

działalności gospodarczej status przedsiębiorcy.

Spółka z o.o. może być tworzona w każdym celu prawnie dozwolonym i tak jak spółka akcyjna posiada

osobowość prawną czyli może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Niniejsza forma

prawna jest właściwa dla prowadzenia działalności gospodarczej w średnim rozmiarze. Jest najbardziej rozpow

szechnioną formą prawną dla prowadzenia działalności gospodarczej dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Spółka z o.o. tworzona jest najczęściej przez kilku wspólników, którzy są zatrudnieni w spółce, reprezentują

spółkę jako członkowie zarządu lub prokurenci. Z reguły spółki nie powołują organu nadzorczego – rady nadzorczej

osobom

również

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. (Dz.U. 2004 Nr 173 poz. 1808

z późn. zm.) o swobodzie działalności gospodarczej nadal

utrzymuje dualizm rejestracji działalności gospodarczej przed-

siębiorców, co oznacza, że obowiązująca obecnie w Polsce

procedura rejestracyjna uzależniona jest od formy prawnej

rejestrowanego podmiotu gospodarczego. Rejestracja

jednoosobowej działalności gospodarczej oraz spółek cywilnych

osób fizycznych powierzona została urzędom gminy, natomiast

pozostałe podmioty zobowiązane są do legalizacji działalności

gospodarczej w rejestrze sądowym.

-

,

,

,

,

-

–


PROCEDURA REJESTRACJI – SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (SP. Z O.O.)

Założenie i zarejestrowanie przedsiębiorstwa

Jak założyć firmę krok po kroku

fot. P. Olbryś

spółkakomandytowo-

-akcyjna

spółkajawna

spółkapartnerska

spółkakomandytowa

spółkaz o.o.

spółkaakcyjna

spółkikapitałowe

spółkiosobowe

spółkacywilna

prawacywilnego

prawahandlowego

Spółki

fot. P. Olbryś

zarząd,

rada nadzorcza lub komisja rewizyjna (gdy kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 mln zł lub wspólników

jest więcej niż 25),

zgromadzenie wspólników.

ograniczona odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki (do wysokości wniesionych pełnych

wkładów na kapitał zakładowy), ale jeśli wspólnicy wchodzą w skład zarządu, odpowiadają przed

wierzycielami całym swoim majątkiem (osobista odpowiedzialność wspólników),

możliwość pozyskania kapitału dzięki wejściu do spółki nowego wspólnika,

możliwość wniesienia udziału do kapitału zakładowego w formie wkładu rzeczowego tj. aportu.

konieczność posiadania na wstępie stosunkowo wysokich zasobów finansowych przeznaczonych

na rejestracje spółki oraz na kapitał zakładowy,

prowadzenie skomplikowanej księgowości.

:

zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego,

wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału

za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki,

powołanie zarządu,

ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki,

wpis do rejestru (zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego właściwego dla siedziby dokonuje zarząd

– powinno to nastąpić w ciągu sześciu miesięcy od dnia sporządzenia umowy spółki, gdyż po tym terminie

umowa spółki ulega rozwiązaniu).

Od 31 marca 2009 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie

działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw, nowelizujące przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.

o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2007 Nr 155 poz. 1095 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 19 listopada 1999 r.

– Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. 1999 Nr 101 poz. 1178 z późn. zm.), które wprowadzają w życie zasadę

„jednego okienka” w zakresie rejestracji działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorców na terenie Rze-

czypospolitej Polskiej. Zmiany mają na celu uproszczenie procedury zakładania jednoosobowej działalności gospo-

darczej przez osoby fizyczne.

Do tej pory osoba fizyczna chcąca założyć jednoosobową działalność gospodarczą zmuszona była do przebycia

czasochłonnej ścieżki rejestracyjnej. Wiązało się to z koniecznością złożenia stosownych wniosków m.in.: urzędzie

z powodu niewysokiego kapitału zakładowego i przystępowania do spółki kilku wspólników. Zasadą jest ograniczona

odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki do wysokości wniesionych udziałów wspólników będących

częściami kapitału zakładowego spółki.

1. Władze spółki z o.o.:

2. Zalety spółki z o. o .:

3.Wady spółki z o.o.:

4. Proces rejestracji spółki

Do zawarcia spółki z o.o. konieczne jest:

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�


„ ędzie gminyJedno okienko” w urz

KROK 1 Wpis do rejestru przedsiębiorców KRS

KROK 2 Urząd Gminy

Krajowy Rejestr Sądowy składa się z rejestru przedsiębiorców, rejestru stowarzyszeń, innych organizacji

społecznych i zawodowych, fundacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz rejestru dłużników

niewypłacalnych. Wpis do Rejestru jest dokonywany na wniosek. Istnieje jednak i taka możliwość, że przepis szczególny

będzie przewidywał dokonanie wpisu z urzędu. Wnioski muszą być składane na urzędowych formularzach wraz

z wymaganą opłatą sądową oraz opłatą za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Urzędowe formularze

udostępniane są w sądach i gminach, z tym, że w gminach są udostępniane formularze wniosków umożliwiających

rejestrację spółek jawnych. Postępowanie przed sądem rejestrowym, które zostaje zainicjowane poprzez wniesienie

wniosku o wpis do KRS przebiega zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu

nieprocesowym (przepisów o postępowaniu rejestrowym).

i

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

70

71

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

skarbowym, urzędzie statystycznym oraz zakładzie ubezpieczeń społecznych. Obecnie droga ta uległa

znacznemu skróceniu. Zgodnie z zasadą „jednego okienka” przedsiębiorca będący osobą fizyczną składa we

właściwym urzędzie gminy/miasta wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej EDG-1, który który jest

jednocześnie wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON),

zgłoszeniem identyfikacyjnym lub aktualizacją NIP oraz zgłoszeniem płatnika składek do systemu ubezpieczeń

społecznych (ZUS). Tym samym nie jest już konieczne składanie wielu wniosków w kilku urzędach. Nie dotyczy to

jednak sytuacji, w których wniosek będzie miał na celu zmianę danych nieobjętych wpisem do ewidencji działalności

gospodarczej.

Ważną zmianą jest fakt, iż przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis

do ewidencji działalności gospodarczej.

W świetle założeń znowelizowanej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, obecny sposób rejestrowania

jednoosobowej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne ma mieć charakter przejściowy. Od lipca 2011 roku ma

zacząć działać Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG), która będzie ewidencjonowała

przedsiębiorców będących osobami fizycznymi i udostępniała o nich informacje. Ma ona urzeczywistnić koncepcję

„zero okienka”. System ten ma umożliwić spełnienie wymogów formalnych związanych z rejestracją działalności

gospodarczej za pośrednictwem formularzy elektronicznych zamieszczonych na stronie internetowej CEIDG, a więc

bez konieczności udania się do właściwego urzędu.

-

,

wniosek o wpis do rejestru REGON,

zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP.

,

W wypadku rejestracji spółki cywilnej każdy z przedsiębiorców zobowiązany jest dokonać odrębnego zgło

szenia, przy czym w formularzu należy podać identyczne oznaczenie przedsiębiorcy (nazwę firmy). W wypadku

zaistnienia zmian danych objętych zgłoszeniem przedsiębiorca zobowiązany jest w ciągu 14 dni do powiadomienia

odpowiedniego organu rejestracyjnego.

Przedsiębiorca rejestrujący spółkę cywilną może również złożyć tzw. „wniosek rozszerzający”, w którym do

wniosku podstawowego może dołączyć:

Dodatkowo od 1 stycznia 2007 r. wniosek rozszerzający może również dotyczyć zgłoszenia płatnika składek

ZUS. Obecnie urząd gminy musi przesłać do odpowiednich organów dołączone wnioski wraz z dokumentami

nie później niż w ciągu 3 dni.

Zdecydowana większość gmin (w tym miasta na prawach powiatu) województwa kujawsko-pomorskiego

posiada na swoich stronach internetowych wszelkie dane teleadresowe oraz informacje dotyczące zakładania

działalności gospodarczej, np.:

- przykład gminy wiejskiej

- przykład gminy miejsko-wiejskiej

�

�

www.bydgoszcz.pl www.grudziadz.pl www.um.torun.pl www.wloclawek.pl

www.wielgie.pl

www.um.znin.pl www.znin.pl

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu - Budynek Urzędu Miejskiego, Świecie

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

72

KROK 3 Urząd Statystyczny

KROK 4 Urząd Skarbowy

Przedsiębiorca rejestrujący spółkę ną może złożyć „wniosek rozszerzający”, w którym do wniosku podsta-

wowego może dołączyć (PDG, art. 7b, ust. 4):

zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP.

zaraz na miejscu

.

cywil

wniosek o wpis do rejestru REGON,

Dodatkowo od 1 stycznia 2007 r. wniosek rozszerzający może

również dotyczyć zgłoszenia płatnika składek ZUS (SDG, art. 44, ust.1-3).

Obecnie urząd gminy musi przesłać do odpowiednich organów

dołączone wnioski wraz z dokumentami nie później niż w ciągu 3 dni.

W ciągu 14 dni od otrzymania zaświadczenia o wpisie do

Ewidencji Działalności Gospodarczej przedsiębiorca (gdy nie skorzystał

z „wniosku rozszerzającego”) zobowiązany jest do dokonania zgłoszenia

podmiotu gospodarczego w odpowiednim urzędzie statystycznym.

W tym celu należy wypełnić wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki

Narodowej REGON (formularz RG1). Gdy nowopowstały podmiot gospodarczy prowadził więcej niż trzy

rodzaje działalności gospodarczej należy dodatkowo wypełnić załącznik (formularz RG-RD). Urząd statystyczny jest

zobowiązany w ciągu 14 dni nadać numer identyfikacyjny REGON, przy czym w dużych ośrodkach miejskich numer

ten wydawany jest . Uzyskanie numeru REGON jest bezpłatne.

UWAGA 18 września 2007 r. został uruchomiony Dodatkowy Punkt Obsługi Przedsiębiorcy REGON (tylko dla osób

fizycznych) w budynku Urzędu Miasta Bydgoszczy, przy ul. Grudziądzkiej 9 (budynek B, pokój nr 13, obok Ewidencji

Działalności Gospodarczej, tel. 052 5858719). Podobny punkt powstał 3 grudnia 2008 r. w budynku Urzędu Miasta

Torunia, przy ul. Wały gen. Sikorskiego 25 (Wydział Ewidencji i Rejestracji, pokój nr 1).

�

�

będzie

W ciągu 7 dni od daty otrzymania potwierdzenia o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej należy zgłosić

się do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania urzędu skarbowego. Jeżeli data rozpoczęcia działalności

gospodarczej jest inna niż data dokonania wpisu do urzędu skarbowego należy zgłosić się co najmniej na jeden dzień

przed faktycznym rozpoczęciem działalności. W tym wypadku w urzędzie skarbowym należy złożyć pisemne

oświadczenie, iż w przedmiotowym okresie nie była prowadzona działalność gospodarcza. W urzędzie skarbowym

należy uregulować trzy kwestie:

,

Oddział w Toruniu Oddział we Włocławku Oddział w Inowrocławiu

ul. Mickiewicza 10/1687-100 Toruńtel. 056 6117100

ul. Piekarska 1687-800 Włocławektel. 054 2313224

Al. Niepodległości 488-100 Inowrocławtel. 052 3551440

Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

ul. Konarskiego 1-385-066 Bydgoszcztel. 052 3669390

www.stat.gov.pl/bydgoszfot. P. Olbryś - Wnętrze Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy

fot. P. Olbryś

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

�

�

�

złożyć wniosek o nadanie lub aktualizację numeru NIP,

dokonać rejestracji na potrzeby podatku VAT,

wybrać formę opodatkowania.

-

-

-

-

-

,

-

50 tys. zł

-

-

Jednoosobowi przedsiębiorcy zo-

bowiązani są do złożenia formularza

„Zgłoszenie identyfikacyjne lub aktuali

zacyjne osoby fizycznej prowadzącej

samodzielną działalność gospodarczą”

(formularz NIP-1). Dodatkowo, gdy

przedsiębiorca posiada więcej niż jeden

rachunek bankowy powinien złożyć

załącznik NIP-B. Analogicznie w wy

padku więcej niż jednego miejsca

prowadzenia działalności należy złożyć

załącznik NIP-C4. Zgłoszenie identyfi

kacyjne lub aktualizacyjne jest wolne od

opłat. Decyzja w sprawie nadania

numeru identyfikacji podatkowej wysta-

wiana jest przez urząd skarbowy na for

mularzu NIP-4. Rozpoczynając dzia

łalność gospodarczą należy również

rozważyć możliwość rejestracji na

potrzeby podatku VAT. Płatnikiem tego

podatku są wszyscy przedsiębiorcy dla

których nie przewidziano zwolnienia.

Ze zwolnienia podmiotowego mogą

skorzystać ci przedsiębiorcy, których

roczne obroty nie przekraczają równo

wartości .

Zwolnienia przedmiotowe uza

leżnione są natomiast od rodzaju wyko

nywanych przez firmę czynności gospodarczych i obejmują określone w przepisach rodzaje działalności (m.in.

edukacja, ochrona zdrowia). W celu rejestracji na potrzeby podatku VAT należy wypełnić formularz VAT-R.

Przedsiębiorcy planujący sprzedawać towary lub świadczyć usługi w pozostałych krajach członkowskich Unii

Europejskiej muszą dodatkowo wypełnić formularz VAT-R/UE, który pozwoli na posługiwanie się w dokonywanych

fot. A. Cichy - Pierwszy Urząd Skarbowy, Bydgoszcz

fot. P. Olbryś - Trzeci Urząd Skarbowy, Bydgoszcz

73

transakcjach wewnątrzwspólnotowych numerem NIP-UE. Opłata za rejestrację na potrzeby podatku VAT wynosi 1 zł.

Urząd skarbowy w ciągu 14 dni jest zobowiązany przesłać potwierdzenie zarejestrowania podmiotu jako podatnika

VAT czynnego lub zwolnionego (formularz VAT-5). Przedsiębiorcy wybierający zwolnienie z VAT powinni wypełnić

formularz VAT-6. Przedsiębiorcy, których wysokość rocznej sprzedaży na rzecz osób fizycznych przekracza wartość

20000 zł mają obowiązek posiadania kas fiskalnych, które podlegają zgłoszeniu we właściwym urzędzie.

W urzędzie skarbowym należy również zadeklarować przed rozpoczęciem działalności gospodarczej (lub przy

zmianie do 20 stycznia) wybór formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przedsiębiorcy

mogą wybrać jedną z trzech form:

W celu wyboru karty podatkowej należy wypełnić formularz PIT-16, natomiast wybór pozostałych dwóch form

musi być zgłoszony w zależności od właściwego urzędu skarbowego bądź w formie oświadczenia, bądź na wniosku

zgłoszeniowym opracowanym przez dany urząd.

Rejon działania urzędów skarbowych pokrywa się z obszarem danego powiatu. Wyjątkiem są tu miasta na

prawach powiatu: Bydgoszcz (3 urzędy) i Toruń (2 urzędy). Szczegółowe informacje teleadresowe można uzyskać pod

adresem:

Dla obsługi średnich i dużych przedsiębiorstw powołano:

Obejmuje swym zasięgiem całe województwo i obsługuje m.in. podatkowe grupy kapitałowe, banki, zakłady

ubezpieczeń, jednostki działające na podstawie przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz

przepisów o funduszach inwestycyjnych, jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu

funduszy emerytalnych, oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych.

Dodatkowe informacje dotyczące działalności gospodarczej, podatków itp. na stronie Ministerstwa Finansów

RP: .

W ciągu 7 dni od podjęcia działalności gospodarczej, czyli

daty zadeklarowanej na zgłoszeniu w urzędzie skarbowym

przedsiębiorca zobowiązany jest do rejestracji na potrzeby

ubezpieczeń społecznych. W tym celu należy we właściwym ze

względu na miejsce zamieszkania Zakładzie Ubezpieczeń

Społecznych złożyć odpowiednie formularze, m.in.:

Formularza ZUS ZUA nie muszą składać przedsiębiorcy, dla których działalność gospodarcza jest dodatkowym

zajęciem. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia powstaje w momencie rozpoczęcia prowadzenia działalności

gospodarczej (dla przedsiębiorcy) lub w momencie zatrudnienia pracownika.

Cudzoziemiec zatrudniony w Polsce nie będzie podlegał polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń

społecznych, jeśli obowiązek taki wyklucza umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną lub prawo wspólnotowe.

Nie będą podlegali obowiązkowi ubezpieczenia cudzoziemcy, którzy zawarli umowę o prace z pracodawcą

niemającym w Polsce siedziby lub przedstawicielstwa jak również cudzoziemcy pełniących funkcje w organach spółki

70

karta podatkowa,

ryczałt ewidencjonowany,

zasady ogólne.

on :

,

ZUS ZFA – zgłoszenie płatnika składek będącego osobą

fizyczną,

ZUS ZUA– zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego,

ZUS ZZA– zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego.

,

�

�

�

�

�

�

Izba Skarbowa w Bydgoszczy

Kujawsko-Pomorski Urząd Skarbowy w Bydgoszczy

ul. Warmińskiego 1885-950 Bydgoszcztel. 052 5856100

ul. Grunwaldzka 5085-236 Bydgoszcztel. 052 5838400

www.izba-skarbowa.bydgoszcz.pl

www.izba-skarbowa.bydgoszcz.pl/kpus

www.mf.gov.pl

KROK 5 Zakład Ubezpieczeń Społecznych

74

fot. P. Olbryś

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

75

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

wyłącznie na podstawie ich powołania uchwałą spółki. Ponadto, zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o systemie

ubezpieczeń społecznych, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w tej ustawie obywatele

państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni

w obcych przedsta icielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub insty

tucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. warunki powinny być

spełnione łącznie.

Polskim przepisom o ubezpieczeniach społecznych nie podlegają również cudzoziemcy zatrudnieni przez

polskie podmioty gospodarcze w przypadku gdy miejsce wykonywania ich pracy znajduje się poza granicami Polski.

Zgłoszenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych

Jednostki podległe: Oddział w Toruniu (podległe mu Inspektoraty w Aleksandrowie Kujawskim, Brodnicy,

Grudziądzu, Lipnie i Włocławku oraz Biura w Golubiu-Dobrzyniu i Rypinie), Inspektoraty w Bydgoszczy,

Inowrocławiu, Nakle, Świeciu, Tucholi i Żninie oraz Biuro w Sępólnie Krajeńskim.

Przedsiębiorca zobowiązany jest na

mocy ustawy o swobodzie działalności

gospodarczej do dokonywania i przyjmowania

płatności za pośrednictwem rachunku ban

kowego w każdym przypadku, gdy stroną

transakcji z której wynika płatność jest inny

przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość

transakcji, bez względu na liczbę wynikających

z niej płatności przekracza równowartość 15000

euro, przeliczonych na złote według średniego

kursu walut obcych ogłaszanego przez Naro

dowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca

poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano

transakcji. W formie bezgotówkowej przeka

zywane są również składki do ZUS.

Wybór najkorzystniejszego banku

zależy przede wszystkim od wysokości opłat za

prowadzenie rachunku oraz za przelewy,

w tym przelew do ZUS i urzędu skarbowego

(banki przeciętnie pobierają za takie przelewy

1 zł), jak również opłat za wystawienie i przes

łanie wyciągów miesięcznych, które będą pod

stawą do prowadzenia księgowości firmy.

Ważna jest również dostępność oferowanych

usług bankowych, a najdogodniejszą pod tym

względem formą będzie konto internetowe.

Założenie konta bankowego dla firmy jest w większości banków bezpłatne, jednak są i takie, które pobierają opłatę około

50 zł. Do wypełnionego wniosku o otwarcie rachunku (z reguły są dostępne na witrynach internetowych banków)

należy dołączyć następujące kserokopie dokumentów:

w -

Powyższe

,

-

,

-

-

-

-

dowodu osobistego (przy nowych formatach dowodów wymagane jest powiększenie),

zaświadczenia o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej,

zaświadczenia o nadaniu numeru identyfikacyjnego REGON,

decyzji w sprawie nadania numeru identyfikacji podatkowej NIP-4.

Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

ul. Świętej Trójcy 3385-224 Bydgoszcztel. 052 3418300

www.zus.pl

�

�

�

�

KROK 6 Konto firmowe, pieczątki

fot. P. Olbryś - Bank Millennium S.A., Bydgoszcz

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

76

Oddział w Toruniu Oddział we Włocławku Biuro w Grudziądzu

ul. Bolesława Chrobrego 9187-100 Toruńtel. 056 6228365

ul. Piekarska 16A87-800 Włocławektel. 054 2333931

ul. Budowlanych 386-300 Grudziądztel. 056 4620434

Okręgowy Inspektorat Pracy w Bydgoszczy

Plac Piastowski 4A85-012 Bydgoszcz

tel. 052 3214242 www.bydgoszcz.oip.pl

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny

w Bydgoszczy

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

w Bydgoszczy

ul. Kujawska 485-031 Bydgoszcztel. 052 3761856

ul. Kujawska 485-031 Bydgoszcztel. 052 3761800

www.pwisbydgoszcz.pl www.pwisbydgoszcz.pl

Na wniosku należy odbić pieczątkę firmową a także dołączyć kartę wzorów podpisów osób upoważnionych do

dysponowania rachunkiem. Bank zobowiązany jest wydać zaświadczenie o otwarciu rachunku, które będzie potrzebne

podczas wizyty w urzędzie skarbowym. Numer rachunku bankowego należy również podać w Zakładzie Ubezpieczeń

Społecznych.

Jeżeli przedsiębiorca zatrudnia pracow

ników musi złożyć wniosek do Państwowej

Inspekcji Pracy, której zadaniem jest sprawowanie

kontroli nad przestrzeganiem przez praco

dawców prawa pracy oraz przepisów, zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy. Wnioski w formie

elektronicznej są dostępne na stronie internetowej

właściwego inspektoratu okręgowego.

Wizyta w lokalnej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (SANEPID) jest wymagana w ciągu 14 dni od rozpoczęcia

działalności gospodarczej, jeżeli działalność gospodarcza dotyczy gastronomii oraz sektora spożywczego (np. sklep

spożywczy, restauracja). W tym celu należy wypełnić odpowiedni formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie

internetowej właściwej inspekcji.

Ponadto – od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej wszystkie firmy zajmujące się produkcją i dystrybucją

żywności muszą wdrożyć i stosować zasady systemu HACCP (dotyczy średnich i dużych przedsiębiorstw).

Powyższe urzędy mają swoich przedstawicieli w powiatach (Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni,

Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne). Dane teleadresowe dostępne są na stronach internetowych ww.

urzędów.

Istotne z punktu widzenia dalszej procedury uruchamiania działalności gospodarczej jest wyrobienie pieczątki

firmowej (będzie ona potrzebna w banku oraz w ZUS). Koszt jej wyrobienia to około 25-45 zł (w zależności od rodzaju,

rozmiaru i umieszczenia na niej elementów dekoracyjnych np. logo). Przepisy prawne nie regulują treści, jakie powinna

zawierać pieczątka firmowa, niemniej jednak należy na niej podać nie tylko oznaczenie przedsiębiorcy (imię i nazwisko

przedsiębiorcy, nazwę przedsiębiorstwa) i adres siedziby (dane teleadresowe), ale warto podać numer NIP

i REGON.

Nowelizacja przepisów

,

dodatkowo y

z dnia 19 grudnia 2008 r. zniosła wymóg posługiwania się (w kontaktach urzędowych

i związanych z obrotem gospodarczym) przez podmioty podlegające obowiązkowi wpisu do rejestru REGON

zaświadczeniem o numerze identyfikacyjnym REGON oraz podawanie tego numeru w pieczęciach firmowych oraz

drukach urzędowych.

-

-

–

KROK 7 PIP i SANEPID

fot. P. Olbryś - Państwowa Inspekcja Pracy, Bydgoszcz

77

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

Przydatne adresy centralnych organów administracji rządowej:

Ministerstwo Zdrowia RP –

Główny Inspektor Sanitarny –

Państwowy Zakład Higieny –

www.mz.gov.pl

www.gis.gov.pl

www.pzh.gov.pl

Jeżeli wybrana przez przedsiębiorcę działalność gospodarcza jest reglamentowan należy uzyskać

odpowiednie koncesje, licencje, zezwolenia lub zgodę. W tym celu należy zwrócić się z odpowiednim wnioskiem do

właściwego organu. Zalecane jest uzyskanie promesy przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Działalność

regulowana podlega natomiast zgłoszeniu w formie oświadczenia o spełnieniu wszystkich przewidzianych przepisami

warunków jej prowadzenia.

Koncesji wymaga działalność gospodarcza w zakresie:

Do wykonywania działalności koncesjonowanej konieczne jest udzielenie koncesji przez odpowiedni organ

administracji publicznej, zwany organem koncesyjnym. Za udzielenie koncesji pobierana jest opłata skarbowa

(jej wysokość jest różna – średnio 600 zł określona w załączniku do Ustawy o opłacie skarbowej).

Od 2004 r. podjęcie działalności gospodarczej jest uwarunkowane uzyskaniem licencji jedynie w wypadku

działalności związanej z transportem, a mianowicie:

a,

poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego

magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach

górniczych,

wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią

o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,

wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,

ochrony osób i mienia,

transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych,

budowy i eksploatacji autostrad płatnych,

zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych,

rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.

–

podejmowanie i wykonywanie transportu drogowego (w tym działalność taksówkarzy i firm przewozowych

w transporcie krajowym i międzynarodowym),

wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy oraz udostępnianie pojazdów trakcyjnych.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

KROK 8 Koncesje, działalność regulowana, licencje

fot. P. Olbryś - Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna SANEPID, Bydgoszcz

Koszty licencji wahają się od 200 zł (licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego taksówką) do

kilkunastu tysięcy złotych (licencja na wykonywanie międzynarodowego transportu rzeczy).

Wiele dziedzin działalności gospodarczej wymaga obowiązku uzyskania zgody lub zezwolenia na drodze

administracyjnej przez uprawniony organ administracji publicznej.

W wielu przepisach szczegółowych uregulowane są takie przykładowe zezwolenia na prowadzenie działalności

gospodarczej jak:,

zezwolenia na wyrób, rozlew, oczyszczanie, skażanie i odwadnianie spirytusu, wydzielanie spirytusu z innego

wytworu, a także wyrób i rozlew wódek oraz na wytwarzanie wyrobów tytoniowych,

zezwolenia na hurtowy obrót napojami alkoholowymi, sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do

spożycia na miejscu lub poza miejscem sprzedaży, wyrób i rozlew wyrobów winiarskich,

zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej,

zezwolenia wydawane na podstawie przepisów o nasiennictwie,

zezwolenia na konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin,

zezwolenia na hurtowy obrót środkami farmaceutycznymi i materiałami medycznymi, wytwarzanie tych

środków i materiałów oraz prowadzenie apteki ogólnodostępnej,

zezwolenia na zarządzanie lotniskiem,

zezwolenia na działalność związaną z wykorzystywaniem energii atomowej,

zezwolenia na wykonywanie czynności agenta ubezpieczeniowego,

zezwolenia na prowadzenie działalności polegającej na usuwaniu, wykorzystywaniu i unieszkodliwianiu

odpadów komunalnych,

zezwolenia na obrót w kraju i z zagranicą zwierzyną żywą, z wyłączeniem sprzedaży dokonywanej przez dzier-

żawców i zarządców obwodów łowieckich na terenie kraju,

zezwolenia na sprzedaż usług turystycznych obejmujących polowania w kraju dla cudzoziemców i polowania za

granicą, posiadanie, hodowanie,

zezwolenia na utrzymywanie chartów rasowych lub ich mieszańców,

zezwolenia na wykonywanie krajowego zarobkowego przewozu osób pojazdami samochodowymi nie będą-

cymi taksówkami,

zezwolenia na prowadzenie magazynu celnego lub składu celnego,

zezwolenia na organizację imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów

o świadczenie usług turystycznych,

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

78

fot. z archiwum Izby Celnej w Toruniu - Oddział Celny, Grudziądz

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

79

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

�

�

�

�

�

�

�

�

�

zezwolenia na świadczenie usług detektywistycznych,

zezwolenia na produkcję i dystrybucję tablic rejestracyjnych,

zezwolenia na wytwarzanie, przetwarzanie i przerabianie środków odurzających i substancji psychotropowych,

przywóz i wywóz z zagranicy tych środków oraz obrót hurtowy nimi,

zezwolenia na uprawę maku i konopi włóknistych,

zezwolenia na produkcję i wprowadzanie do obrotu dietetycznych środków spożywczych i odżywek, a także

wprowadzanie do obrotu takich artykułów przywożonych z zagranicy, zezwolenia na produkcję i wprowa-

dzanie do obrotu jako środków spożywczych lub ich składników takich substancji, które nie były stosowane

w celu żywienia ludzi,

zezwolenia na prowadzenie schronisk dla bezdomnych zwierząt, grzebowisk i spalarni zwłok zwierząt i ich

części,

zezwolenia na eksploatację publicznej sieci telefonicznej lub sieci publicznej, przeznaczonej do

rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiofonicznych lub telewizyjnych, na używanie urządzeń

radiowych do nadawania i transmisji,

zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych,

zezwolenia na urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych.

Niektóre rodzaje działalności gospodarczej, których wykonywanie uwarunkowane było wcześniej uzyskaniem

koncesji lub licencji, wymagają jedynie uzyskania zezwolenia w drodze administracyjnej. W niektórych

wypadkach natomiast oprócz uzyskania licencji wymagane jest dodatkowo uzyskanie zezwolenia. Organy wydające

odpowiednie zezwolenia oraz warunki i procedury ich uzyskania są wskazane w przepisach szczegółowych. Za

wydanie odpowiedniego zezwolenia pobierane są opłaty skarbowe, których wysokość waha się od kilkudziesięciu do

kilku tysięcy złotych.

Uzyskania zgody natomiast wymaga prowadzenie systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów

wartościowych zgodnie z odrębnymi przepisami szczegółowymi. Z kolei wykonywanie działalności związanej

z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego wymaga jedynie zgłoszenia o wykonywaniu takiej

działalności.

obecnie

Art. 13 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2004 Nr 173 poz. 1807 z późn.

zm.) stanowi ogólną regulację dotyczącą podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez osoby zagra-

niczne. Termin wynika ze sposobu zdefiniowania tego pojęcia w art. 5 omawianej ustawy. Trybunał

Konstytucyjny stanowi, iż „wszystkie podmioty prawa, charakteryzujące się daną cechą istotną w równym stopniu,

maja być traktowane równo". Tym samym w określonych sytuacjach zarówno osoby zagraniczne podejmujące i wyko-

nujące działalność gospodarczą w Polsce, jak i przedsiębiorcy krajowi będą objęci jednolitymi ograniczeniami, a także

będą im przysługiwać te same uprawnienia.

Przyjęcie generalnej regulacji prawnej dotyczącej zasad podejmowania i wykonywania działalności gospo-

darczej na terytorium Polski przez podmioty inne niż przedsiębiorcy „krajowi" nie może być uzależnione od faktu

prowadzenia przez nie jakiejkolwiek działalności gospodarczej poza Polską. W stosunku do innych podmiotów art. 13

ustawy formułuje istotne co do zasady jednolite ograniczenia podejmowania i wykonywania działalności gospodar-

czej, wynikające w szczególności z konieczności zapewnienia odpowiedniej kontroli nad funkcjonowaniem tych

podmiotów na terytorium Polski.

Na gruncie prawa polskiego obowiązuje szereg regulacji szczególnych odnoszących się do wykonywania

i podejmowania działalności gospodarczej na terytorium Polski, które bezpośrednio wpływają na status osób

i przedsiębiorców zagranicznych, w tym pochodzących z państw członkowskich UE:

Pierwszą grupę stanowią unormowania wyłączające możliwość podejmowania i wykonywania działalności

gospodarczej na terytorium Polski przez wszystkie lub część podmiotów zagranicznych. Należą tutaj m.in.

postanowienia ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych stanowiące, iż założycielem

pracowniczego towarzystwa może być jedynie osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie

posiadająca osobowości prawnej, mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski. Także prawo

ruchu drogowego stanowi, iż stacje kontroli pojazdów może prowadzić przedsiębiorca posiadający siedzibę lub

miejsce zamieszkania na terytorium RP. Podobny charakter posiada ustawa o grach i zakładach wzajemnych.

osoba zagraniczna

– –

�

Ograniczenia swobody zakładania działalności gospodarczej w Polsce

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

80

�

�

�

�

�

�

�

Drugą grupę stanowią regulacje wprowadzające ograniczenia podmiotowe w stosunku do osób fizycznych

niemających obywatelstwa polskiego i stałego miejsca zamieszkania w Polsce. Ustawa o radiofonii i telewizji

stanowi, że koncesja na działalność gospodarczą w zakresie rozpowszechniania programów telewizyjnych

i radiowych może być udzielona jedynie osobie fizycznej posiadającej obywatelstwo polskie i stałe miejsce

zamieszkania w Polsce, lub osobie prawnej, która ma siedzibę w Polsce.

o

M

-

-

koszt sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego, uwierzytelnienia przed notariuszem wzorów

podpisów członków zarządu,

wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzone przez wydziały gospodarcze

Krajowego Rejestru Sądowego w sądach rejonowych (1000 zł),

ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (500 zł),

posiadanie niewielkiego kapitału zakładowego (od 8 stycznia 2009 r. co najmniej 5000 zł, do tego dnia wynosił

50000 zł),

podatek od czynności cywilno-prawnych tzn. od aktu założycielskiego (umowy spółki), który wynosi 0,5 % od

wartości kapitału zakładowego lub wartości wkładów wniesionych do spółki,

koszt opłaty skarbowej od zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie VAT, jeśli podmiot będzie płatnikiem VAT (170 zł).

KOSZTY TRANSAKCYJNE

KOSZTY ZAŁOŻENIA SPÓŁKI Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Koszty transakcyjne to są koszty wynikające ze współdziałania wielu podmiotów gospodarczych. Pojęcie zostało

wprowadz ne przez Ronalda Coase, a rozwinięte przez Oliviera Williamsona w teorii kosztów transakcyjnych.

ożna podzielić na: koszty poszukiwania informacji (typowe koszty

badania rynku i planowania umów), koszty zarządzania i zawierania

kontraktów (potrze bne, aby doprowadzić do zaistnienia transakcji) oraz

koszty kontroli (koszty zarządzania, kontroli, monitorowania procesów

i wyników itp.). Koszty transakcyjne stanowią podstawę dochodu praw

ników, instytucji finansowych, policji, przedsiębiorców, kierowników,

urzędników.

Inny podział kosztów transakcyjnych wyróżnia koszty ex ante

(koszty przygotowania, negocjowania, zabezpieczenia umowy) oraz koszty

ex post (koszty niedostosowania umowy, renegocjacji, zarządzania).

Koszty początkowe związane z rozpoczęciem działalności gospodarczej w formie Sp. z o.o. są stosunkowo

znaczne i wynoszą:


Nieodłącznym elementem rozpoczęcia działalności gospodarczej jest nabycie nieruchomości. Jest to proces

oparty m.in. na przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami, Kodeksu postępowania administracyjnego czy

Kodeksu cywilnego.

Nieruchomość moż nabyć od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego (województwa, powiatu,

gminy), od pośrednika, bezpośrednio od właściciela lub wieczystego użytkownika. W prawie polskim wyróżnia się

cztery rodzaje nieruchomości: gruntowe, budynkowe, lokalowe, rolne.

Podstawowym rodzajem nieruchomości są nieruchomości gruntowe, któr elementami składowymi są

znajdujące się na nich i trwale z nimi związane budynki, inne urządzenia i rośliny. Jako osobne od gruntu nieruchomości

mogą zostać wyodrębnione budynki (nieruchomość budynkowa) lub części takich budynków (lokale – ieruchomość

lokalowa), wówczas stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Z nieruchomościami

jest związana przymusowa współwłasność nieruchomości gruntowej, na której są posadowione właściwe

budynki.

są , które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności

wytwórczej w rolnictwie. Daną nieruchomość możemy przede wszystkim nabyć na własność lub otrzymać

w użytkowanie wieczyste – w zależności od statusu prawnego podmiotu, którą nią dysponuje.

na

ych

n

to takie

budynkowymi

i lokalowymi

Nieruchomości rolne

Opłaty związane z rozpoczęciem i prowadzeniem działalności gospodarczej

Nabywanie nieruchomości

fot. P. Olbryś

81

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

Własność to nieograniczone prawo rzeczowe, prawnie zagwarantowana możliwość pełnego

rozporządzania jakąś rzeczą. Można ją nabyć w wieloraki sposób m.in. przez umowę przeniesienia własności

(sprzedaż, zamiana, darowizna), nabyciu z mocy samego prawa (zasiedzenie oraz inne przypadki prawa),

nabyciu na mocy orzeczenia sądowego (np. orzeczenie o zniesieniu współwłasności). Granicami korzystania z rzeczy są

przepisy ustaw, zasady współżycia społecznego i społeczno-gospodarcze, przeznaczenie danej własności.

– specyficzne dla polskiego prawa cywilnego, prawo podmiotowe dotyczące

nieruchomości gruntowej, jeden z trzech rodzajów praw rzeczowych, obok własności i praw rzeczowych ograniczonych

(m.in. użytkowania). Polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością państwa, gminy

lub związku gmin osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej niż 40 lat).

Dotyczy głównie gruntów położonych w granicach administracyjnych miast.

Przed przystąpieniem do sfinalizowania procesu nabycia nieruchomości należy potwierdzić w księdze

wieczystej wiarygodność danych dotyczących własności i użytkowania wieczystego, oznaczenia nieruchomości,

wpisów praw związanych z jej własnością, ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem

wieczystym oraz wpisów dotyczących hipotek.

Nieruchomości będące w posiadaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego możemy uzyskać

w drodze ustnych, pisemnych, rokowań, czy licytacji – zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych

(Dz. U. 2004 Nr 19 poz. 177 z późn. zm.).

Jeżeli nabywamy lub , które chcemy przeznaczyć na cele nierolnicze i nieleśne stosujemy

przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. 1995 Nr 16 poz. 78 z późn. zm.).

Ustawa przewiduje, że na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczyć przede wszystkim grunty oznaczone

w ewidencji gruntów jako nieużytki, a w razie ich braku – inne grunty o najniższej przydatności rolniczej. Proces

przekształcenia gruntu dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, sporządzonym w trybie

określonym w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym na wniosek inwestora. Wyłączenie z produkcji rolniczej

konkretnych gruntów rolnych, które wcześniej zostały przeznaczone w planie zagospodarowania przestrzennego na

cele nierolnicze, następuje dopiero po wydaniu decyzji zezwalającej na takie wyłączenie.

na własność związane jest ze sporządzeniem w formie aktu notarialnego umowy

kupna-sprzedaży. Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie

sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania

przestrzennego (ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz.U. 2003 Nr 80 poz.

717 z późn. zm.).

Użytkowanie wieczyste

przetargów

grunty rolne leśne

Nabycie nieruchomości

,

fot. P. Olbryś

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów

zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy, przy czym:

Wniosek o wydanie składa się w urzędzie gminy/miasta (druk wniosku można

uzyskać w urzędzie w wydziale architektury). Wnioskodawca musi spełnić warunki wymieniane w ustawie z dnia 27

marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Decyzję wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Decyzję o warunkach zabudowy na terenach

zamkniętych wydaje wojewoda. Urząd na wydanie decyzji ma dwa miesiące. Od decyzji można się odwołać do

samorządowego kolegium odwoławczego (SKO) poprzez urząd, który ją wydał. Możliwość taka istnieje w terminie 14

dni od jej otrzymania. Po upływie tego terminu, decyzja staje się ostateczna. Decyzja jest bezterminowa. Jedynym

wyjątkiem jest stwierdzenie jej wygaśnięcia przez organ, który wydał decyzję o warunkach zabudowy, w przypadku,

gdy inny wnioskodawca uzyska pozwolenie na budowę na tej samej działce bądź dla tego terenu zostanie uchwalony

plan miejscowy, którego ustalenia będą inne niż w wydanej decyzji, chyba że inwestor uzyska już ostateczną decyzję

o pozwoleniu na budowę.

Opłata skarbowa od decyzji o warunkach zabudowy wynosi 107 zł w g ustawy z dnia 16 listopada 2006 r.

o opłacie skarbowej (Dz.U. 2006 Nr 225 poz. 1635 z późn. zm.).

Rozpoczęcie działalności gospodarczej wiąże się niejednokrotnie z koniecznością zakupu nieruchomości przez

zagranicznych przedsiębiorców. Zasady nabywania nieruchomości przez cudzoziemców reguluje ustawa z dnia

24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz.U. 2004 Nr 167 poz. 1758 z późn. zm.). Istotne

zmiany w tej materii wprowadziła ustawa z dnia 20 lutego 2004 r. o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez

cudzoziemców oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz.U. 2004 Nr 49 poz. 466 z późn. zm.) obowiązująca od dnia

26 kwietnia 2004 r. z ść przepisów ustawy weszło w życie z dniem wstąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej

tj. od 1 maja 2004 r.

Oznacza to, że z dniem 1 maja 2004 r. nie jest wymagane uzyskanie

zezwolenia Ministra Spraw

Wewnętrznych iAdministracji , z wyjątkiem nabycia:

�

�

�

�

�

�

�

�

lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego,

sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji

o warunkach zabudowy.

co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób

pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów,

cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy

architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu,

teren ma dostęp do drogi publicznej,

istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu (z uwzględnieniem przepisów odrębnych) jest wystarczające dla

zamierzenia budowlanego,

teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze

i nieleśne albo jest objęty zgodą uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów według ustawy

o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r., która została wycofana obecnie obowiązującą ustawą

o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

edłu

C ę ,

nieruchomości rolnych i leśnych, przez okres 12 lat od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii

Europejskiej, chyba że nabycie nieruchomości rolnych położonych w województwach: ,

dolnośląskim, lubuskim, opolskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim

nastąpiło po upływie 7 lat od dnia zawarcia umowy dzierżawy z datą pewną, jeżeli przez ten okres osobiście

prowadzili na tej nieruchomości działalność rolniczą oraz legalnie zamieszkiwali na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej,

drugiego domu, przez okres 5 lat od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, chyba że

nabywca legalnie, nieprzerwanie zamieszkuje co najmniej 4 lata na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub

nabywa nieruchomość w celu wykonywania działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług

turystycznych.

decyzji o warunkach zabudowy

NABYWANIE NIERUCHOMOŚCI PRZEZ CUDZOZIEMCÓW

przez cudzoziemców, będących obywatelami

lub przedsiębiorcami państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego

kujawsko-pomorskim

82

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

83

fot. W. Zwara - Osiedle mieszkaniowe, Toruń

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

Ogólna zasada stanowi, iż zezwolenia wymagają następujące czynności prawne dokonywane przez

cudzoziemca:

Zezwolenie jest wydawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez ministra właściwego do spraw

wewnętrznych, jeżeli sprzeciwu nie wniesie Minister Obrony Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych, jeżeli

sprzeciwu również nie wniesie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Uzyskanie przez cudzoziemca nieruchomości

gruntowej gminy lub Skarbu Państwa w formie użytkowania, najmu czy dzierżawy, nie wymaga wydania zezwolenia

przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zwolnień, które wymienia ustawa o nabywaniu nieruchomości

przez cudzoziemców w art. 8 ust. 1. nie stosuje się do nieruchomości położonych w strefie nadgranicznej oraz gruntów

rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha.

Obowiązek uiszczenia tego podatku leży po stronie kupującego. Określa się go na podstawie przeciętnych cen

stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu

i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez

odliczania przejętych przez nabywcę długów i ciężarów. Stawka podatku od sprzedaży nieruchomości a także

sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości oraz od sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do

lokalu wynosi 2 %, a od innych praw majątkowych 1 %. Zwolniony od tego podatku jest obrót gospodarstwem rolnym

(o powierzchni powyżej 1 ha ziemi).

Wysokość taksy notarialnej za czynności dokonywane przez notariuszy prowadzących kancelarie notarialne

zawiera rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia z 27 września 2007 r. ,

w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

W zależności od wartości transakcji taksa notarialna wynosi:

�

�

�

�

�

�

�

nabycie nieruchomości,

nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Polski, jeżeli:

w ich wyniku spółka będąca właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości stanie się spółką

kontrolowaną (gdy przedsiębiorca zagraniczny dysponuje bezpośrednio lub pośrednio powyżej 50 % głosów

na walnym zgromadzeniu lub na zgromadzeniu wspólników),

spółka ta jest spółką kontrolowaną, a udziały lub akcje nabywa lub obejmuje cudzoziemiec niebędący

udziałowcem lub akcjonariuszem spółki.

(Dz.U. 2007 Nr 187 poz. 1336 z późn. zm.)

do 3000 zł –100 zł,

powyżej 3000 do 10000 – 100 + 3 % od nadwyżki powyżej 3000

powyżej 10000 zł do 30000 –310 + 2 % od nadwyżki powyżej 10000 ,

powyżej 30000 do 60000 – 710 + 1 % od nadwyżki powyżej 30000

powyżej 60000 do 1000000 – 1010 + 0,4 % od nadwyżki powyżej 60000

�

�


PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH

TAKSA NOTARIALNA

zł zł zł zł,

zł zł zł

zł zł zł zł,

zł zł zł zł,

Koszty związane z nabyciem nieruchomości

PR

OW

AD

ZEN

IED

ZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZE

J

84

�

�

�

�

powyżej 1000000 do 2000000 – 4770 + 0,2 % od nadwyżki powyżej 1000000

powyżej 2000000 – 6770 + 0,25 % od nadwyżki powyżej 2000000 , nie więcej jednak niż 10000 , ale

w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu

ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie więcej niż 7500 .

umowę sprzedaży samodzielnego lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość (nieruchomość

lokalowa) albo budynku mieszkalnego jednorodzinnego,

umowę sprzedaży nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę budowlaną według ustawy o planowaniu

i zagospodarowaniu przestrzennym.

zł zł zł zł,

zł zł zł zł

zł

Rozszerzony został katalog czynności, za które notariusz może pobrać jedynie połowę maksymalnej stawki

m.in.:

Należy także pamiętać o tym, że stawki te mogą być negocjowane indywidualnie. Do wyliczonych opłat

zainteresowani muszą jeszcze doliczyć podatek VAT w wysokości 22 %

Opłatę stałą w kwocie 200 zł pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania

wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego.

Opłatę stałą w kwocie 150 zł pobiera się od wniosku o wpis m.in.: własności, użytkowania wieczystego,

spółdzielczego, własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu

wspólności majątkowej między małżonkami, własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha, praw osobistych

i roszczeń.

Opłatę stałą w kwocie 60 zł pobiera się od wniosku m.in. o: założenie księgi wieczystej, połączenie nieruchomości

w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości, odłączenie

nieruchomości lub jej części.

.

OPŁATA SĄDOWA

fot. P. Olbryś

OPŁATY SKARBOWE

85

PR

OW

AD

ZENIE

DZIA

ŁALN

OŚC

IG

OSP

OD

AR

CZEJ

Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na rzecz innejosoby

Zatwierdzenie projektu budowlanego

Wydanie wypisu lub wyrysu ze studium lub planu zagospodarowania przestrzennego:

1) od wypisu:

a) do 5 stron

b) powyżej 5 stron

2) od wyrysu:

a) za każdą wchodzącą w skład wyrysu pełną lub rozpoczętą część odpowiadającąstronie formatu A4

b) nie więcej niż

Pozwolenie wydawane na podstawie przepisów prawa budowlanego:

1) na budowę obiektu budowlanego oraz urządzeń budowlanych związanych zobiektem budowlanym:

a) budynku przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej innej niżrolnicza i leśna:

- za każdy m powierzchni użytkowej

- nie więcej niż

b) budynku służącego celom gospodarczym w gospodarstwie rolnym

c) innego budynku

d) studni oraz urządzeń do usuwania nieczystości stałych i ścieków

e) budowli związanych z produkcją rolną

f) sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, tel komunikacyjnych,gazowych, cieplnych oraz dróg, z wyjątkiem dróg dojazdowych, dojść do budynkówi zjazdów z drogi, z zastrzeżeniem lit. g

g) sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych,gazowych, cieplnych oraz dróg o długości do 1 kilometra

h) innych budowli

i) urządzeń budowlanych związanych z obiektem budowlanym

2) na przebudowę lub remont obiektu budowlanego oraz na wznowienie robótbudowlanych

Pozwolenie na rozbiórkę obiektu budowlanego

2

e

107 zł

56 zł

47 zł

30 zł

50 zł

20 zł

200 zł

1 zł

539 zł

14 zł

48 zł

20 zł

112 zł

2143 zł

105 zł

155 zł

91 zł

50 % stawekokreślonych w pkt. 1

36 zł

Przedmiot opłaty skarbowej Stawka

CUDZOZIEMIEC W POLSCE

I W KUJAWSKO-POMORSKIEM

fot. P. Olbryś

Wybrane ambasady w Polsce

88

Serbia

Słowacja

Stany Zjednoczone Ameryki

Szwajcaria

Szwecja

Turcja

Ukraina

Węgry

Wielka Brytania

Włochy

ul. Rolna 175A/B02-729 Warszawatel. 022 6285161

022 6256041

ul. Litewska 600-581 Warszawatel. 022 5258110fax 022 5258122

Al. Ujazdowskie 29/3100-540 Warszawatel. 022 5042000fax 022 5042688

Al. Ujazdowskie 2700-540 Warszawatel. 022 6280481fax 022 6210548

ul. Bagatela 300-585 Warszawatel. 022 6408900fax 022 6408983

ul. Malczewskiego 3202-622 Warszawatel. 022 6464321fax 022 6463757

Al. Szucha 700-580 Warszawatel. 022 6224797fax 022 6298103

ul. Chopina 200-559 Warszawatel. 022 6284451fax 022 6218561

Al. Róż 100-556 Warszawatel. 022 3110000fax 022 3110311

Pl. Dąbrowskiego 600-055 Warszawatel. 022 8263471fax 022 8278507

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

Hiszpania

Niderlandy

Indie

Irlandia

Japonia

Litwa

Łotwa

Maroko

Niemcy

Norwegia

Portugalia

Rosja

ul. Myśliwiecka 400-459 Warszawatel. 022 6224250fax 022 6225408

ul. Kawalerii 1000-468 Warszawatel. 022 5591200fax 022 8402638

ul. Rejtana 15 m. 2-702-516 Warszawatel. 022 8495800fax 022 8498505

ul. Mysia 500-496 Warszawatel. 022 8496633fax 022 8498431

ul. Szwoleżerów 800-464 Warszawatel. 022 6965000fax 022 6965001

Al. Ujazdowskie 1400-478 Warszawatel. 022 6253368fax 022 6253440

ul. Królowej Aldony 1903-928 Warszawatel. 022 6174389fax 022 6174289

ul. Starościńska 1 m. 11-1202-516 Warszawatel. 022 8496341fax 022 8481840

ul. Jazdów 1200-467 Warszawatel. 022 5841700fax 022 5841739

ul. Chopina 2A00-559 Warszawatel. 022 6964030fax 022 6280938

ul. Francuska 3703-905 Warszawatel. 022 5111010fax 022 5111013

ul. Belwederska 25C00-761 Warszawatel. 022 8495111fax 022 8494085

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

Argentyna

Austria

Belgia

Brazylia

Bułgaria

Chiny

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

Grecja

ul. Brukselska 903-973 Warszawatel. 022 6176028fax 022 6177162

ul. Gagarina 3400-748 Warszawatel. 022 8410081fax 022 8410085

ul. Senatorska 3400-095 Warszawatel. 022 5512800fax 022 8285711

ul. Poselska 1103-931 Warszawatel. 022 6174800fax 022 6178689

Al. Ujazdowskie 33/3500-540 Warszawatel. 022 6294071fax 022 6282271

ul. Bonifraterska 100-203 Warszawatel. 022 8313836fax 022 6354211

ul. Koszykowa 1800-555 Warszawatel. 022 5251850fax 022 5251898

ul. Rakowiecka 1902-517 Warszawatel. 022 5652900fax 022 5652970

ul. Karwińska 102-639 Warszawatel. 022 8811810fax 022 8811812

ul. Chopina 4/800-559 Warszawatel. 022 5989500fax 022 6213442

ul. Piękna 100-477 Warszawatel. 022 5293000fax 022 5293001

ul. Górnośląska 3500-432 Warszawatel. 022 6229460fax 022 6229464

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

CUD

ZOZI

EMIE

CW

POLS

CEI

WK

UJA

WSK

O-P

OM

ORS

KIE

M

89

Konsulaty w ojewództwie ujawsko- omorskimw k p

Prawo pobytu

Przepisy regulujące pobyt cudzoziemców na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (RP) pozwalają na przekro

czenie granicy każdemu cudzoziemcowi bez względu na pochodzenie, wyznanie, poglądy społeczne czy polityczne.

. Nie przekroczy więc legalnie granicy

cudzoziemiec, który np. został w Polsce skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo popełnione umyślnie na co

najmniej 3 lata więzienia czy został skazany poza granicami Polski za zbrodnię podejrzewan o terroryzm, nielegalny

przemyt broni, amunicji czy przemyt ludzi. Władze mogą też odmówić wizy obywatelowi innego

państwa, który pozostaje bez opieki osób pełnoletnich. W sytuacji, kiedy oficer graniczny uzna, iż deklarowany cel

wjazdu różni się od faktycznego decyzja również będzie odmowna.

Każd m Unii Europejskiej posiada prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu na teryto

rium państw członkowskich, z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków ustanowionych w prawie wspólnotowym. Prawo

wspólnotowe stanowi, że każdy obywatel Unii ma prawo pobytu w przyjmującym państwie członkowskim przez okres

do miesięcy, a jedynym wymogiem jest posiadanie ważnego dowodu tożsamości lub paszportu.

soby, które chcą legalnie odwiedzić terytorium RP powinny udać się do polskiej placówki dyplomatycznej

w swoim kraju, gdzie uzyskają pełne informacje, na jakich zasadach mogą przebywać w Polsce. Lista polskich placówek

konsularnych za granicą jest ogólnie dostępna na stronach internetowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych w wersji

angielskojęzycznej pod adresem: .

W zależności od celu pobytu cudzoziemcy mogą prze

bywać w Polsce na podstawie:

Do wniosku o zarejestrowanie pobytu obywatela UE

dołącz odpowiednio:

Ponadto wymagane są dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń zdrowotnych, pisemne oświadczenie

o posiadaniu wystarczających środków finansowych do utrzymania siebie i członków rodziny, bez potrzeby korzystania

ze świadczeń pomocy społecznej lub dowód potwierdzający ich posiadanie. W przypadku małżonka obywatela

polskiego niezbędny jest dokument potwierdzający zawarcie małżeństwa z obywatelem polskim.

-

Niemożliwy jest wjazd do kraju dla osób mających problemy z prawem

, y

niepełnoletniemu

,

y ieszkaniec (UE) -

3

O ,

-

ważnego paszportu, którego ważność przekracza co

najmniej o 3 miesiące datę wyjazdu z Polski,

wizy pobytowej,

zezwolenia na pobyt czasowy,

zezwolenia na pobyt stały.

yć należy

w przypadku pracowników: pisemne oświadczenie pra-

codawcy lub innego podmiotu o zamiarze powierzenia

mu wykonywania pracy lub zaświadczenie o wykony-

waniu pracy,

w przypadku osób pracujących na własny rachunek: od-

pis z Krajowego Rejestru Sądowego, a jeżeli odrębne

przepisy wymagają takiego wpisu do rejestru – zaświad-

czenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej,

w przypadku studentów lub osób odbywających szkolenie zawodowe: zaświadczenie szkoły wyższej o przyjęciu

na studia lub skierowanie na szkolenie zawodowe.

www.msz.gov.pl

�

�

�

�

�

�

�

Konsulat Republiki Litewskiejw Toruniu

Konsulat Republiki FederalnejNiemiec w Bydgoszczy

ul. Batorego 587-100 Toruńtel./fax 056 6583919

ul. Śniadeckich 49/185-011 Bydgoszcztel. 052 3493059fax 052 3212079

Konsulat Republiki Peru w Toruniu

Konsulat Republiki Słoweniiw Toruniu

ul. Moniuszki 46/1987-100 Toruńtel. 056 6585756fax 056 6585755

ul. Rydygiera 30/3287-100 Toruńtel./fax 056 6238890

Filia Ambasady Francuskiejw WarszawiePlacówka Francji w Toruniu

Konsulat Honorowy Królestwa Belgiiw Bydgoszczy

ul. Szosa Chełmińska 8387-100 Toruńtel. 056 6220441

ul. Kurpińskiego 12/6A85-096 Bydgoszcztel. 052 5153063fax 052 3796273

fot. P. Olbryś

CUD

ZOZIEM

IECW

POLSCE

IW

KU

JAW

SKO

-POM

ORSK

IEM

Do wniosku o wydanie karty pobytu członka rodziny obywatela UE dołącza się odpowiednio: zaświadczenie

o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE wydane obywatelowi UE, z którym członek rodziny przebywa na terytorium

Polski, fotografie, dokument potwierdzający zawarcie małżeństwa z obywatelem UE (małżonek), dokument potwier

dzający istnienie więzi rodzinnych oraz dokument potwierdzający wiek lub poświadczający pozostawanie na

utrzymaniu obywatela UE (zstępni), dokument potwierdzający istnienie więzi rodzinnych oraz dokument poświad

czający pozostawanie na utrzymaniu obywatela UE (wstępni).

Po upływie 5 lat nieprzerwanego pobytu na terytorium Polski obywatel UE nabywa prawo stałego pobytu.

Członek rodziny niebędący obywatelem UE nabywa prawo stałego pobytu po upływie 5 lat nieprzerwanego pobytu na

terytorium Polski wraz z obywatelem UE. Pobyt uważa się za nieprzerwany, gdy zainteresowany nie opuścił Polski na

dłużej niż 6 miesięcy w roku (łącznie). Do tego okresu nie zalicza się pobytu poza granicami Polski z powodu odbycia

obowiązkowej służby wojskowej albo ważnej sytuacji osobistej, w szczególności z powodu: ciąży, porodu, choroby,

studiów, szkolenia zawodowego, oddelegowania, pod warunkiem, że okres ten jest nie dłuższy niż 12 kolejnych

miesięcy. Obywatelowi UE, który nabył prawo stałego pobytu wydaje się, na jego wniosek, dokument potwierdzający

prawo stałego pobytu. Członek rodziny niebędący obywatelem UE, który nabył prawo stałego pobytu, jest obowiązany

uzyskać kartę stałego pobytu członka rodziny obywatela UE.

Wniosek o przyznanie prawa pobytu należy złożyć osobiście do wojewody, właściwego ze względu na miejsce

pobytu obywatela UE w Polsce. Do wniosku o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu lub karty

stałego pobytu członka rodziny obywatela UE dołącz fotografie oraz okazać ważny dokument podróży.

Obywatel UE może okazać inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo.

-

-

yć należy

również

Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki

ul. Jagiellońska 3, 85-950 Bydgoszcztel. 052 3497913, fax 052 3497294

Wydział Spraw Obywatelskich i Cudzoziemcówtel. 052 3497240, fax 052 3497242

Delegatury Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego:

90

fot. P. Olbryś - Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki, Bydgoszcz

Delegatura Kujawsko-PomorskiegoUrzędu Wojewódzkiego w Toruniu

Pl. Teatralny 287-100 Toruń

tel. 056 6226564fax 056 6226565

Delegatura Kujawsko-PomorskiegoUrzędu Wojewódzkiego we Włocławku

ul. Brzeska 887-800 Włocławek

tel. 054 2314260, 2314270fax 054 2314363

CUD

ZOZI

EMIE

CW

POLS

CEI

WK

UJA

WSK

O-P

OM

ORS

KIE

M

91

Zasadą jest, iż po przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, cudzoziemiec zobowiązany jest

zameldować się na pobyt czasowy we właściwym miejscowo urzędzie miasta lub gminy najpóźniej przed

upływem 4 doby, licząc od przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej.

zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE; przy odbiorze zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu

obywatela UE okazuje się ważny dokument potwierdzający tożsamość oraz dowód uiszczenia opłaty w wyso-

kości 1 zł.

karta pobytu/stałego pobytu obywatela UE (lub członka rodziny); za wydanie karty pobytu pobiera się opłatę

w wysokości 50 zł. Cudzoziemiec jest zobowiązany odebrać kartę pobytu osobiście. Po odebraniu dokumentu

potwierdzającego nabycie polskiego obywatelstwa, cudzoziemiec zobowiązany jest niezwłocznie zwrócić kartę

pobytu organowi, który ją wydał.

O om

,

W zależności od podpisywania kolejnych umów międzynarodowych lista krajów, których obywatele mogą

przekraczać granicę Rzeczypospolitej Polskiej nieustannie się powiększa. Obecnie są na niej m.in.:

W zależności od celu wjazdu

i pobytu w paszporcie wnioskodawcy może znajdować się wiza:

OPŁATY:

�

�

bywatel państw, z którymi Rzeczpospolita Polska podpisała dwustronne umowy o zniesieniu obowiązku

wizowego do przekroczenia granicy wystarczy jedynie ważny paszport. Czas pobytu na podstawie paszportu jest

jednak ograniczony, najczęściej do 90 dni. W tej grupie są także kraje, których obywatele mogą przebywać w Polsce na

podstawie paszportu krócej niż 90 dni (np. obywatele Singapuru – 30 dni).

Andora, Argentyna,

Boliwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Honduras, Hongkong, Islandia, Izrael, Japonia, Korea Południowa, Kostaryka,

Lichtenstein, Malezja, Meksyk, Monako, Nikaragua, Norwegia, Panama, Paragwaj, San Marino, Singapur, Szwajcaria,

Urugwaj, USAoraz wszystkie państwa będące członkami Unii Europejskiej.

W rozumieniu przepisów prawa Rzeczpospolitej Polskiej tryb wizowy jest podstawowym trybem udzielania

zezwolenia na wjazd do kraju. O wizę cudzoziemiec występuje w polskiej placówce konsularnej za granicą. Musi być

przygotowany na podanie swoich danych osobowych, wskazanie deklarowanego terminu pobytu na terytorium

Rzeczpospolitej Polskiej i podanie m.in. celu wizyty. Konsul potwierdzi przyjęcie wniosku wizowego stosowną

pieczęcią w paszporcie. Zależnie od rodzaju wizy i okresu ważności opłaty za wizę wynoszą od 10 do 80 euro.

W związku z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej ponownie wprowadzono ruch wizowy z Białorusią, Rosją

i Ukrainą. Dzięki podpisaniu umowy o stałym ruchu granicznym między Polską a Ukrainą mieszkańcy 50-kilometrowej

strefy przygranicznej mogą odwiedzać Polskę bez wiz na podstawie specjalnych zezwoleń.

Ruch wizowy

fot. T. Zalewski - Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ignacego Paderewskiego, Bydgoszcz

CUD

ZOZIEM

IECW

POLSCE

IW

KU

JAW

SKO

-POM

ORSK

IEM

92

�

�

�

�

�

�

�

�

�

lotniskowa,

tranzytowa,

wjazdowa w celu:

przesiedlenia się jako członek najbliższej rodziny repatrianta,

realizacji zezwolenia na zamieszczenie na czas oznaczony lub zezwolenie na osiedlenie się.

pobytowa w celu:

turystycznym,

odwiedzin,

udziału w imprezach sportowych,

prowadzenia działalności gospodarczej,

prowadzenia działalności kulturalnej lub udziału w konferencjach międzynarodowych,

wykonania zadań służbowych oraz przedstawicieli organu państwa obcego oraz organizacji międzynarodowych,

udziału w postępowaniu w sprawach o udzielenie azylu,

wykonania pracy,

naukowym, szkoleniowym, dydaktycznym – z wyłączeniem wykonywania pracy zarobkowej,

korzystania z ochrony czasowej.

dyplomatyczna,

służbowa,

kurierska.

Wiza wjazdowa pobytowa uprawnia do wjazdu i nieprzerwanego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej lub kilku pobytów następujących po sobie , trwających przez okres nieprzekraczający łącznie w przypadku:

wizy krótkoterminowej,

wizy długoterminowej.

-

-

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

Okres ważności wizy pobytowej długoterminowej może wynosić do 5 lat. Organ wydający wizę określa

w dokumencie: okres ważności wizy, w którym może nastąpić wjazd na terytorium kraju i musi nastąpić wyjazd

cudzoziemca, okres pobytu cudzoziemca w okresie ważności wizy oraz cel wjazdu i pobytu w Polsce. Wiza w paszporcie

cudzoziemca nie daje jeszcze gwarancji wjazdu na obszar Rzeczpospolitej Polskiej. Bardzo istotną sprawą, która

z pewnością zainteresuje władze graniczne, jest możliwość finansowego utrzymania się w trakcie pobytu w kraju.

Cudzoziemiec powinien na żądanie organu granicznego okazać środki niezbędne do pokrycia kosztów wjazdu,

pobytu i wyjazdu z kraju. Może to być gotówka w walucie polskiej (złotych polskich) lub w walutach wymienialnych. Prawo

do wjazdu daje też ważna karta kredytowa bądź czek turystyczny. Może to też być potwierdzone pieczęcią banku i pod

pisem upoważnionego pracownika zaświadczenie o posiadaniu odpowiednich środków finansowych w banku, mającym

siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, wystawione najpóźniej na miesiąc przed datą przekroczenia granicy.

Wysokość środków finansowych, które powinien posiadać cudzoziemiec wjeżdżający na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej i dokumentów, które mogą potwierdzać posiadanie tych środków oraz cel przekroczenia granicy reguluje Rozpo

rządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych iAdministracji z dnia 29 września 2003 r. (Dz.U. 2003 Nr 178 poz. 1748 z późn. zm.).

fot. P. Olbryś

CUD

ZOZI

EMIE

CW

POLS

CEI

WK

UJA

WSK

O-P

OM

ORS

KIE

M

93

Na każdy dzień pobytu cudzoziemiec powinien posiadać równowartość 100 zł, a dziecko do 16 roku

życia – 50 zł. Jednak kwota ta dla osoby dorosłej nie może być niższa niż równowartość 500 zł, a dla dziecka do

16 roku życia – 300 zł. Jeżeli czas pobytu nie przekracza 3 dni, to wymagana jest – odpowiednio: równowartość 300

i 150 zł. Władze graniczne sprawdzają, czy osoba przekraczająca granicę jest w stanie pokryć koszty eksploatacji

samochodu, którym będzie poruszać się po polskich drogach.

Dokumentem potwierdzającym możliwość utrzymania się cudzoziemca przyjeżdżającego do Polski jest zapro

szenie, wystawione przez obywatela polskiego, zamieszkałego na terenie kraju lub cudzoziemca przebywającego

w Polsce legalnie przez co najmniej 5 lat przed wystawieniem zaproszenia. Władze graniczne będą honorowały jedynie

oryginał zaproszenia wystawiony na druku urzędowym i zarejestrowany w rejestrze zaproszeń, prowadzonym przez

wojewodę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania zapraszającego. Wojewoda odmówi wpisu do ewidencji

zaproszeń, jeżeli osoba lub instytucja zapraszająca nie będzie potrafiła udowodnić i nie zobowiąże się, że jest w stanie

pokryć wszelkie koszty pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, w tym koszty ewentualnego

leczenia.

Ponadto cudzoziemiec wjeżdżający na terytorium

Rzeczpospolitej Polskiej powinien dysponować kwotą 300 zł na każdy dzień pobytu w celu umożliwienia mu pokrycia

kosztów leczenia albo równowartością tej kwoty w walutach obcych.

-

Podstawowym aktem prawnym regulującym zagadnienie zatrudniania cudzoziemców w Polsce jest ustawa

z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2008 Nr 69 poz. 415 z późn. zm.).

Wykonywanie pracy przez cudzoziemca oznacza: zatrudnienie, wykonywanie innej pracy zarobkowej (na

podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej) lub pełnienie funkcji w zarządach osób prawnych prowadzących

działalność gospodarczą.

Ogólną zasadą uregulowaną w art. 87 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest dopusz-

czalność świadczenia pracy przez cudzoziemców na terenie Rzeczypospolitej Polskiej pod warunkiem uzyskania

odpowiedniego zezwolenia wydanego przez wojewodę właściwego miejscowo dla siedziby pracodawcy ubiegającego

się o zezwolenie. Zezwolenie na pracę wydawane jest na pisemny wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie

pracy cudzoziemcowi.

Zatrudnienie cudzoziemca lub powierzenie mu innej pracy zarobkowej jest możliwe po otrzymaniu przez

pracodawcę zezwolenia na wykonywanie pracy przez cudzoziemca z jednoczesnym posiadaniem potwierdzenia

uregulowania pobytu na terytorium Polski.

Cudzoziemcy spoza Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego muszą poddać się stosownej

procedurze, by legalnie podjąć pracę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Zasady zatrudniania cudzoziemców

fot. A. Goiński (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora) - Zakład Orion Electric Poland

CUD

ZOZIEM

IECW

POLSCE

IW

KU

JAW

SKO

-POM

ORSK

IEM

WYDAWANIE ZEZWOLEŃ NA PRACĘ DLA CUDZOZIEMCÓW

Wydawanie zezwoleń reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2009 roku

w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz.U. 2009 Nr 16 poz. 84).

Rozporządzenie określa następujące typy zezwoleń na pracę:

A – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy

z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej

działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

B – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej

wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji przez okres przekraczający

6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy,

C – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu

podmiotu zagranicznego, jego podmiotu

zależnego lub podmiotu powiązanego

długoterminową umową o współpracy

z pracodawcą zagranicznym,

D – dotyczy cudzoziemca wykonującego

pracę u pracodawcy zagranicznego, niepo-

siadającego oddziału, zakładu lub innej for-

my zorganizowanej działalności na teryto-

rium Rzeczypospolitej Polskiej, delegowa-

nego na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej w celu realizacji usługi o charak-

terze tymczasowym i okazjonalnym

(usługa eksportowa),

E – dotyczy cudzoziemca wykonującego

pracę u pracodawcy zagranicznego,

delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 3 miesiące w ciągu kolejnych 6

miesięcy w innym celu niż wskazany w pkt. 2-4.

Wojewoda wydaje zezwolenie na pracę w przypadku zezwolenia typu A– bez uwzględnienia informacji starosty

dla osób wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie

określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe

warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców.

W przypadku zezwolenia typu B – bez uwzględnienia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej

straty) przez podmiot powierzający wykonywanie pracy jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych

�

�

�

�

�

94


fot. T. Żmijewski (z archiwum ATOS Origin)

CUD

ZOZI

EMIE

CW

POLS

CEI

WK

UJA

WSK

O-P

OM

ORS

KIE

M

w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku i informacji o stanie zatrudnienia za okres roku

poprzedzającego złożenie wniosku, w przypadku cudzoziemca, który:

w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę ukończył szkołę lub uczelnię

wyższą z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo innego państwa Europejskiego Obszaru Gospo-

darczego lub Konfederacji Szwajcarskiej,

przez 3 lata poprzedzające złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na zamieszkanie przebywał legalnie na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca pracodawca

winien przedłożyć dokumenty potwierdzające wypełnianie przez cudzoziemca ww. wymogów.

Uzyskanie zezwolenia na pracę daje prawo ubiegania się przez cudzoziemca o dokumenty legalizujące jego

pobyt w Polsce, którymi są zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony lub wiza.

Od 1 lutego 2009 r. zezwolenie jest wydawane na okres do 3 lat i może być przedłużone, a w przypadku cudzo-

ziemców będących w zarządach firm zatrudniających powyżej 25 pracowników – do lat 5.

W określonych przypadkach (kategoriach zawodowych) pracodawca polski może zatrudnić cudzoziemców bez

konieczności uzyskania zezwolenia wydawanego przez wojewodę właściwego miejscowo dla siedziby pracodawcy,

który ubiega się o zezwolenie. Przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określają status

�

�

Opłaty

Opłaty związane ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca lub jego przedłużenie

według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 października 2007 r. w sprawie wysokości wpłaty

dokonywanej w związku ze złożeniem wniosku o wydanie pozwolenia na pracę (Dz.U. 2007 Nr 195 poz. 1409) wynoszą:

50 zł - w przypadku gdy pracodawca zamierza powierzyć wykonywanie pracy na okres nieprzekraczający

3 miesięcy;

100 zł - w przypadku gdy pracodawca albo podmiot, o którym mowa w art. 88 ust. 16 ustawy, zamierza

powierzyć cudzoziemcowi wykonywanie pracy na okres dłuższy niż 3 miesiące;

200 zł - w przypadku gdy pracodawca albo podmiot, o którym mowa w art. 88 ust. 16 ustawy, zamierza

delegować do Polski cudzoziemca w celu realizacji usługi eksportowej.

W przypadku złożenia wniosku o przedłużenie zezwolenia na pracę cudzoziemca pracodawca dokonuje wpłaty

odpowiednio w wysokości połowy kwoty określonej dla wniosków o wydanie zezwolenia. Wskazaną kwotę należy

wpłacić na konto bankowe urzędu. Wnioski o wydawanie zezwoleń na zatrudnienie cudzoziemców w Polsce złożone

wraz z kompletem wymaganych dokumentów są rozpatrywane zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego

bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych do dwóch miesięcy

od dnia wszczęcia postępowania. Zezwolenie jest wystawiane w trzech jednobrzmiących egzemplarzach. Jeden

egzemplarz zostaje u wojewody, dwa egzemplarze otrzymuje pracodawca, który następnie przekazuje jeden z nich

cudzoziemcowi. Wypełniony wniosek wraz z wymaganymi dokumentami powinien być złożony minimum 30 dni

przed planowanym terminem zatrudnienia cudzoziemca. Cudzoziemca można zatrudnić dopiero po wydaniu przez

wojewodę zezwolenia na wykonywanie pracy.

�

�

�

ZATRUDNIENIE BEZ KONIECZNOŚCI UZYSKIWANIA ZEZWOLENIA NA PRACĘ

95

fot. z archiwum P.V. Prefabet Kluczbork S.A.

CUD

ZOZIEM

IECW

POLSCE

IW

KU

JAW

SKO

-POM

ORSK

IEM

96

cudzoziemców, którzy nie muszą uzyskiwać zezwolenia na pracę w Polsce, jak również wskazują akty prawne

regulujące zatrudnianie pracowników zagranicznych, którzy z takiego obowiązku zostali zwolnieni.

Rozporządzenie Ministra Pracy

i Polityki Społecznej z dnia 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności

uzyskania zezwolenia na pracę (Dz.U. 2006 Nr 156 poz. 1116 z późn. zm.) określa cudzoziemców zwolnionych z obo-

wiązku posiadania zezwolenia na pracę.

Na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007 roku o Karcie Polaka (Dz.U. 2007 Nr 180 poz. 1280 z późn. zm.)

obywatele Ukrainy, Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Rosji, Gruzji, Kazachstanu, Mołdawii, Armenii, Azerbejdżanu,

Grupy osób oraz cudzoziemców, którzy zostali zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę

określone zostały w art. 87 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę są m.in.:

obywatele państw graniczących z Rzeczpospolitą Polską oraz państw, z którymi Rzeczpospolita Polska

współpracuje w zakresie migracji zarobkowych w ramach partnerstwa na rzecz mobilności, ustano-

wionego między tymi państwami a Unią Europejską, którzy wykonują pracę w okresie nieprzekraczającym

sześciu miesięcy w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy, na podstawie oświadczenia podmiotu o zamiarze

powierzenia im wykonywania pracy, zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu

na miejsce zamieszkania lub siedzibę składającego oświadczenie. Przepisy zezwalające na zatrudnienie bez

zezwolenia na pracę przez sześć miesięcy w ciągu jednego roku obowiązują w stosunku do obywateli Rosji,

Ukrainy, Białorusi i Mołdawii.

obywatele państw graniczących z Rzeczpospolitą Polską oraz państw, z którymi Rzeczpospolita Polska współ-

pracuje w zakresie migracji zarobkowych w ramach partnerstwa na rzecz mobilności, ustanowionego między

tymi państwami a Unią Europejską, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie

zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z wykonywaniem pracy, którzy wyko-

nują w okresie ważności tego zezwolenia pracę inną, w stosunku do pracy będącej przyczyną udzielenia im

zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, na podstawie oświadczenia podmiotu o zamiarze powierzenia

im wykonywania pracy innej niebędącej przyczyną udzielenia zezwolenia na zamieszkanie, zarejestrowanego

w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę składającego

oświadczenie.

obywatele delegowani na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez pracodawcę zagranicznego, jeżeli zachowują

oni miejsce stałego pobytu za granicą, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, w celu:

wykonywania prac montażowych, konserwacyjnych lub naprawy, dostarczonych kompletnych

technologicznie urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, jeżeli pracodawca zagraniczny jest ich

producentem,

dokonania odbioru zamówionych urządzeń, maszyn, innego sprzętu lub części, wykonanych przez przed-

siębiorcę polskiego,

przeszkolenia pracowników pracodawcy polskiego będącego odbiorcą urządzeń, konstrukcji, maszyn

lub innego sprzętu, o których mowa w pkt. 1, w zakresie jego obsługi lub użytkowania,

montażu i demontażu stoisk targowych, jak i opieki nad nimi, jeżeli wystawcą jest pracodawca zagraniczny,

który deleguje ich w tym celu.

�

�

�

�

�

�

�


CUD

ZOZI

EMIE

CW

POLS

CEI

WK

UJA

WSK

O-P

OM

ORS

KIE

M

97

Uzbekistanu, Turkmenistanu, Tadżykistanu i Kirgizji mogą w Polsce podejmować pracę bez zezwolenia

i zakładać firmy jak obywatele Polski jeśli:

język polski uważają za ojczysty i znają w stopniu podstawowym; oceni to konsul podczas rozmowy kwalifika-

cyjnej albo pracownik organizacji pozarządowej, która pomaga obywatelom polskim mieszkającym za

wschodnią granicą,

znają i kultywują polskie zwyczaje,

co najmniej jedno z ich rodziców lub dziadków albo oboje pradziadkowie byli narodowości polskiej lub mieli

polskie obywatelstwo; w zamian mogą przedstawić zaświadczenie o swoim aktywnym działaniu na rzecz języka

i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej w ciągu 3 lat,

złożą deklarację o przynależności do narodu polskiego; przyjmie je konsul albo urzędnik organizacji

pozarządowej, o której mowa wyżej.

–

(Dz.U. 2007 Nr 11 poz. 74)

�

�

�

�

Zgodnie z obowiązującą zasadą swobody przepływu osób (art. 39 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę

Europejską), cudzoziemcy – obywatele Unii nie potrzebują uzyskiwać pozwolenia na pracę w Polsce. Od dnia 17

stycznia 2007 r. obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego

posiadają swobodny dostęp do polskiego rynku pracy.

Cudzoziemców zatrudnionych na terenie Polski obowiązuje ustawa z 13 października 1998 r. o systemie

ubezpieczeń społecznych . W ustawie przyjęta została zasada równego traktowania

wszystkich ubezpieczonych bez względu na ich pochodzenie. Oznacza to, że do wszystkich zatrudnionych w Polsce na

umowę o pracę mają zastosowanie takie same warunki objęcia systemem obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Ubezpieczeniom tym podlegają zatem (niezależnie od pochodzenia) osoby mające stałą pracę, czyli zatrudnione na

ZATRUDNIANIE OBYWATELI UNII EUROPEJSKIEJ

ORAZ OBYWATELI PAŃSTW EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO

UBEZPIECZENIA PRACOWNICZE


Ubezpieczenia dotyczące cudzoziemców

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Grudziądzu

CUD

ZOZIEM

IECW

POLSCE

IW

KU

JAW

SKO

-POM

ORSK

IEM

umowę o pracę oraz pracujące na umowę zlecenie. W tym miejscu warto zaznaczyć, że składką na ubezpieczenie

społeczne nie są w Polsce obciążone umowy o dzieło.

Obowiązkowa składka ubezpieczenia społecznego zawiera cztery elementy: ubezpieczenie emerytalne,

rentowe, chorobowe i wypadkowe. Element składki przeznaczony na ubezpieczenie emerytalne odkładany

jest (zgodnie z reformą emerytalną przeprowadzoną w Polsce w 1999 r.) na indywidualnym koncie pracownika,

z którego to konta w przyszłości będzie pobierana emerytura. Element rentowy składki przeznaczony jest

na zabezpieczenie w przypadku inwalidztwa całkowitego lub częściowego i w związku z tym niezdolności

do pracy. Opłacając ubezpieczenie chorobowe w ramach obowiązkowej składki pracownik w przypadku zachorowania

uzyskuje świadczenie w wysokości 80 % pensji. Z tego samego tytułu kobietom wypłacany jest zasiłek macierzyński

oraz wychowawczy. Z kolei część składki ubezpieczenia wypadkowego pobierana jest w związku z możliwością zajścia

wypadku w miejscu pracy lub długotrwałej choroby zawodowej.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi w Polsce przepisami to pracodawca obowiązany jest zgłosić do ubezpieczeń

społecznych wszystkich zatrudnionych pracowników, jak również za wszystkich pracowników obowiązany jest

opłacać składki na ubezpieczenie społeczne w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego

stosunku.

Po rozwiązaniu umowy o pracę cudzoziemiec może dobrowolnie kontynuować ubezpieczenie emerytalne i ren

towe. W tym celu powinien złożyć wniosek o objęcie tymi ubezpieczeniami do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)

– państwowej agendy odpowiedzialnej m.in. za zbieranie składek na ubezpieczenie społeczne i wypłacanie świadczeń.

Na mocy umów międzynarodowych Polski z poszczególnymi państwami ubezpieczony, za którego odprowadzane były

w Polsce składki na ubezpieczenie emerytalne, będzie otrzymywał z budżetu polskiego państwa emeryturę. Jej

wysokość będzie uzależniona od wysokości zarobków oraz czasu pracy w Polsce.

Opieka zdrowotna w Polsce funkcjonuje obecnie w oparciu o centralny państwowy budżet przeznaczony na celeochrony zdrowia zwany Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ). Składkę na ubezpieczenie zdrowotne obok składkina ubezpieczenie społeczne obowiązani są płacić wszyscy mający stałą pracę, czyli zatrudnieni na umowę o pracę bądźpozostający w stosunku pracy wykonując umowę zlecenie. Dotyczy to również cudzoziemców zatrudnionych w Polsce.Podobnie jak w przypadku obowiązkowej składki ubezpieczenia społecznego składkę płaci pracodawca.

Ubezpieczeni w NFZ mają na zasadach określonych w ustawie prawo do świadczeń zdrowotnych mających nacelu zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie oraz zapobieganieniepełnosprawności i jej ograniczanie. Zatem zatrudnieni na terenie Polski cudzoziemcy mają zapewnioną obecnieniemal pełną gamę usług medycznych, łącznie ze specjalistycznym leczeniem szpitalnym, przeprowadzaniem operacjii pobytem w sanatoriach. W ramach ubezpieczenia można też wezwać karetkę pogotowia, która przetransportujechorego do szpitala.

– –

-

Każdy pracodawca obowiązany jest do uiszczania składki na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełno-sprawnych. Obowiązek opłacania składki na ten Fundusz oraz jej wysokość jest m.in. uzależniona od liczby osóbzatrudnionych, kwoty przeciętnego wynagrodzenia oraz liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych.

,,

SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE Z PODZIAŁEM NA CZĘŚĆ PŁACONĄ PRZEZ PRACOWNIKA I PRACODAWCĘNAROK 2009


UBEZPIECZENIA ZDROWOTNE

98

Rodzaj ubezpieczenia Procent składki łączniePodział składki

pracownikpracodawca

Emerytalne

Rentowe

Wypadkowe

Chorobowe

Pozostałe składki

Fundusz Pracy

Fundusz GwarantowanychŚwiadczeń Pracowniczych

19,52 % wynagrodzenia

6 % wynagrodzenia

0,67 % do 3,33 % wynagrodzenia w zależnościod poziomu ryzyka zawodowego w danym sektorze


9,76 %

4,5 %

0,67 % - 3,33 %

-

9,76 %

1,5 %

-

2,45 %

0,10 %

2,45 % -

-



CUD

ZOZI

EMIE

CW

POLS

CEI

WK

UJA

WSK

O-P

OM

ORS

KIE

M

Prócz obowiązkowego ubezpieczenia dla cudzoziemców zatrudnionych w oparciu o umowy o pracę

lub zlecenia, istnieje kategoria cudzoziemców mających prawo na własny wniosek przystąpić do

dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Ubezpieczeniom zdrowotnym podlegają również rodziny wymienionych grup osób przebywające w Polsce.

Ubezpieczony zgłaszający się do publicznego zakładu opieki zdrowotnej jest obowiązany przedstawić kartę

ubezpieczenia zdrowotnego. Ponadto chcąc w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej skorzystać z usługi lekarza

specjalisty powinien najpierw uzyskać skierowanie od lekarza rodzinnego. W stanach bezpośredniego zagrożenia życia

lub porodu świadczenia zdrowotne są udzielane bez wymaganego skierowania.

Do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce na zasadach

określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków

publicznych (tekst jednolity Dz.U. 2008 Nr 164 poz.1027) mają prawo m.in.:

osoby posiadające obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), zamieszkujące na terytorium państwa

członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego EFTA,

osoby nieposiadające obywatelstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego

EFTA – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przebywające na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy pobytowej w celu wykonywania pracy, zezwolenia

na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta

długoterminowego Wspólnot Europejskich, zgody na pobyt tolerowany, lub osoby, które uzyskały

w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo korzystają z ochrony czasowej

na jej terytorium.

�

�

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne grudni 200 r. stanowi kwota

zadeklarowana, nie niższa niż 2 , zł (75 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw

w IV kwartale 200 r., włącznie z wypłatami z zysku).

Podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w 200 r. nie mo

przekraczać miesięcznie kwoty 7 , zł (tj. 250 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale

200 r.). Składka wypadkowa od 1 kwietnia 200 r. wynosi 0,67 3, % podstawy wymiaru. W 200 r. składka na Fundusz

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi 0,10 % podstawy wymiaru składek oraz składka na Fundusz Pracy

wynosi 2,45 % podstawy wymiaru składek – zgodnie z ustawą budżetową na rok 200 (Dz.U. 200 Nr 1 poz.

z późn. zm.).

Podstawa prawna:

od marca 2009 do a 9

491 57

8

marcu, kwietniu i maju 9 gła

741 38

8 9 - 33 9

9 9 0 38

ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2007 Nr 11 poz. 74 z późn. zm.),

ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób

zawodowych (Dz.U. 2002 Nr 199 poz. 1673 z późn. zm.),

ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.

2008 Nr 164 poz. 1027 z późn. zm.).

�

�

�

99

fot. P. Olbryś

CUD

ZOZIEM

IECW

POLSCE

IW

KU

JAW

SKO

-POM

ORSK

IEM

100

Od momentu członkostwa RP w Unii Europejskiej

wszyscy obywatele państw członkowskich mają prawo

do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w tzw. nagłych

przypadkach na identycznych prawach jak Polacy. Przed

wyjazdem powinni jednak, zgodnie z systemem

koordynacji w zakresie świadczeń medycznych

obowiązujących we wszystkich państwach UE,

zaopatrzyć się w formularz E-111, który gwarantuje

dostęp do świadczeń zdrowotnych. Na mocy umów

bilateralnych z takiej pomocy mogą korzystać również

obywatele Rosji, Albanii i Bułgarii. W razie potrzeby nieubezpieczeni mogą za opłatą skorzystać z usług publicznych

zakładów opieki zdrowotnej. Dotyczy to zarówno jednorazowej porady u lekarza specjalisty, jak i leczenia szpitalnego.

Istotne jest to, że opłaty za tego rodzaju usługi w państwowej służbie zdrowia są zwykle znacząco niższe w porównaniu

z sektorem prywatnych usług medycznych.

Przekraczając samochodem polską granicę cudzoziemiec obowiązany jest wykupić na cały okres pobytu

ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zwane popularnie „Zieloną Kartą”. Polska jest bowiem sygnatariuszem

szeroko rozpowszechnionego międzynarodowego systemu „Zielonej Karty”. Ubezpieczenie najlepiej wykupić

w swoim kraju, wówczas jest znacznie tańsze niż w przypadku kupowania go na granicy. Zielona Karta stanowi ochronę

od odpowiedzialności cywilnej posiadacza samochodu, lub kierującego nim, w przypadku wyrządzenia szkód osobom

trzecim w związku z ruchem pojazdu. Ubezpieczenie gwarantuje, że w razie wyrządzenia szkody to zakład

ubezpieczeń, a nie sprawca wypadku, wypłaci poszkodowanemu odszkodowanie.

UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ

POLSKA W OBSZARZE SCHENGEN

Istotą integracji europejskiej z punktu widzenia obywatela państwa członkowskiego UE jest prawo do swobod

nego podróżowania, podejmowania pracy, studiowania i zamieszkania w dowolnym kraju UE. Stanowią o tym traktaty

unijne podpisane w Schengen. Polska wstępując do Unii w 2004 r. musiała przyjąć Układ z Schengen w momencie akcesji

do UE. Poza zniesieniem kontroli na granicach wewnętrznych układ ten nakłada pewne obowiązki. Mianowicie, chodzi

o wzmocnienie kontroli na granicach zewnętrznych UE oraz pogłębianie współpracy międzynarodowej w zakresie

zwalczania różnych form przestępczości.

W nocy z 20 na 21 grudnia 2007 r. nastąpiło zniesienie kontroli na granicach lądowych pomiędzy dziewięcioma

nowymi państwami Unii Europejskiej tj. Polską, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Maltą, Słowacją, Słowenią, Węgrami,

a dotychczasowymi członkami strefy Schengen. Zniesienie kontroli na lotniskach nastąpiło 30 marca 2008 r. Tym samym

obywatele Polski oraz obcokrajowcy posiadający kartę stałego pobytu w Polsce uzyska możliwość jeszcze

swobodniejszego niż dotychczas podróżowania po Europie. Po włączeniu do obszaru Schengen dziewięciu nowych

państw UE, strefa obejmuje znaczną część kontynentu europejskiego: 2 państw UE oraz Norwegię Islandię

i Szwajcarię.

Wejście do strefy oznacza, że Polska będzie wydawała obywatelom państw trzecich objętych obowiązkiem

wizowym ujednolicone wizy Schengen.

Osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą, określone w konwencjach o ruchu drogowym, może

kierować odpowiednim pojazdem silnikowym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w okresie 6 miesięcy od daty

rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu. Po upływie tego czasu może otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii

po oddaniu zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy.

Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym, dodatkowym

warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest zdanie części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie

uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu.

-

li

2 a ,

Osoba spoza krajów grupy Schengen zapłaci za wizę 60 euro. Obywatel Rosji

i Ukrainy dzięki zawartym umowom zapłaci 35 euro.

Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, prawa jazdy wydane przez państwa członkowskie UE są uznawane

w Polsce i zachowują ważność do daty określonej w dokumencie. Chociaż istnieje odpowiednia regulacja prawna,

Przepisy dla kierowców

fot. P. Olbryś

CUD

ZOZI

EMIE

CW

POLS

CEI

WK

UJA

WSK

O-P

OM

ORS

KIE

M

101

obywatel UE nie ma obowiązku wymiany posiadanego prawa jazdy na wzór polski. W przypadku

wygaśnięcia ważności lub utraty dokumentu w celu wyrobienia nowego prawa jazdy nie trzeba ponownie

zdawać egzaminów.

Prowadząc samochód na terytorium RP kierowca jest zobowiązany posiadać przy sobie dokument rejestracyjny

pojazdu oraz dokument potwierdzający wykupienie polisy OC i prawo jazdy. Istnieje również obowiązek zapinania

pasów bezpieczeństwa (zarówno na przednim, jak i tylnim siedzeniu) oraz usadowienie dziecka do lat 12 i wzroście do

150 cm w atestowanym foteliku. Rozmowa przez telefon komórkowy podczas prowadzenia samochodu jest zabroniona

– można natomiast korzystać z tzw. „zestawu głośnomówiącego”. Maksymalny dopuszczalny poziom alkoholu we krwi

podczas kierowania pojazdem wynosi w Polsce do 0,2 promila.

Maksymalne dopuszczalne prędkości na drogach w Polsce wynoszą:

w obszarze zabudowanym:

w godzinach 05.00-23.00 – 50 km/h,

w godzinach 23.00-05.00 – 60 km/h,

poza obszarem zabudowanym – 90 km/h,

w strefie zamieszkania – 20 km/h,

na drodze ekspresowej dwujezdniowej – 110 km/h,

na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej o co najmniej dwóch pasach

przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu – 100 km/h,

na autostradzie – 130 km/h,

z przyczepą – 70 km/h (na autostradach – 80 km/h).

Przez cały rok obowiązuje używanie w dzień świateł mijania

lub świateł do jazdy dziennej. Przednie światła przeciwmgłowe

mogą być używane wyłącznie podczas mgły, ulewnego deszczu lub

na oznakowanej drodze krętej. Tylne światła przeciwmgłowe wolno

włączyć tylko wówczas, gdy widoczność spadnie do 50 metrów.

Pojazd musi być obowiązkowo wyposażony w trójkąt odblaskowy.

Samochód musi być oznaczony znakiem określającym państwo,

w którym jest zarejestrowany. Zabronione jest wyposażanie pojazdu

w urządzenia typu antyradar, informujące o działaniu sprzętu

kontrolno-pomiarowego lub zakłócające jego pracę.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

fot. P. Olbryś

CUD

ZOZIEM

IECW

POLSCE

IW

KU

JAW

SKO

-POM

ORSK

IEM

ŻYCIE W EKUJAWSKO-POMORSKI M

fot. P. Olbryś

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

104

Standard życia

Województwo kujawsko-pomorskie oferuje swoim gościom pełne zaplecze związane z obsługą biznesową m.in.

w zakresie bankowości, transportu, budownictwa, a także kultury i życia towarzyskiego. Rozbudowana sieć uczelni,

szkół i przedszkoli (zarówno publicznych jak i niepublicznych) gwarantuje mieszkańcom wysoki stopień rozwoju

cywilizacyjnego. Mieszkańcy województwa ają również szeroki dostęp do dóbr kultury i sztuki. Ponadto na terenie

całego regionu jest wysoko rozwinięta sieć punktów usługowo-handlowych.

W świetle badań opinii publicznej województwa kujawsko-pomorskiego w badaniu Diagnoza Społeczna 2007,

zorganizowanym przez Radę Monitoringu Społecznego, województwo kujawsko-pomorskie znajduje się pod

względem warunków życia na 12 miejscu w Polsce. Hierarchia województw ustalona została na podstawie opinii

respondentów na zaspokajanie potrzeb w zakresie dochodów, wyżywienia, zasobności materialnej, warunków

mieszkaniowych, kształcenia dzieci, ochrony zdrowia oraz uczestnictwa w kulturze.

Obrazem życia w województwie kujawsko-pomorskim jest zmieniająca się struktura wydatków mieszkańców,

zgodnie z tendencją występująca na terenie całego kraju. Jako przykład można podać zwiększające się tempo rozwoju

budownictwa mieszkaniowego, a zwłaszcza wzrastający udział budownictwa indywidualnego. Zwiększają się również

wydatki na ochronę zdrowia, kulturę, sport oraz wypoczynek.

W województwie kujawsko-pomorskim w 2008 r. zwiększyła się wartość przeciętnego miesięcznego wynagro

dzenia brutto. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w 2008 r. wyniosło 26 , zł.

,

m

-

42 95

fot. . ś - ul. ł ,P Olbry D uga Bydgoszcz

fot. W. Zwara - ul. Szerok , Toruńa

105

Struktura demograficzna społeczeństwa i aspekty etniczne

Województwo kujawsko-pomorskie na koniec 200 r. zamieszkiwało 206 , tys. ludności, tj. 5,4 % ogółu

mieszkańców Polski. Pod względem liczby ludności kujawsko-pomorskie zajm 10 miejsce w rankingu województw.

Ponad połowę osób zamieszkujących województwo kujawsko-pomorskie stanowiły kobiety – 51,8 % ogółu mieszkańców.

Średnio na 100 mężczyzn w województwie przypadało 107 kobiet. Wskaźnik ten inaczej jednak prezentował się

w miastach na prawach powiatu. W Toruniu było to 116 kobiet na 100 mężczyzn, w Bydgoszczy 11 , we Włocławku 112,

a w Grudziądzu 110. W 200 r. większość ludności województwa stanowili mieszkańcy miast 6 , % ludności, natomiast

odsetek mieszkańców miast na terenie kraju wynosił 61, %. Od kilku lat obserwowany jest stały spadek liczby

mieszkańców miast, co potwierdza istniejącą tendencję ludności miast do przeprowadzania się do dzielnic peryferyjnych.

W porównaniu lat ubiegły coraz bardziej korzystny staje

się współczynnik obciążenia ekonomicznego. Przeciętnie na 100 miesz

kańców województwa w wieku produkcyjnym przypadło 55 osób w wie

ku nieprodukcyjnym.

Województwo kujawsko-pomorskie jest homogeniczne pod względem językowym. Na jego terenie nie

występują dialekty regionalne. Ponadto region, podobnie jak cała Polska, jest mało zróżnicowanym pod

względem struktury narodowościowej. Obydwa te czynniki mają zasadnicze znaczenie dla firm planujących

inwestować w naszym regionie, gdyż pozwala to traktować województwo jako jednolity kulturowo rynek

konsumencki. Z danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (2002 r.) wynika, iż województwo

kujawsko-pomorskie zamieszkują 636 osoby deklarujące przynależność do niemieckiej mniejszości narodowej.

8 7 9

owało

4

8 – 0 9

1

z ami mi

-

-

Pod względem gęstości zaludnienia województwo kujawsko-

-pomorskie zajmuje 8 pozycję wśród województw w kraju. Na 1 km

przypada 115 osób. Najwyższą gęstością zaludnienia charakteryzuje się

powiat inowrocławski, a w przypadku miast na prawach powiatu –

– Bydgoszcz. W 2008 r. odnotowano w województwie dodatni przyrost

naturalny, który ukształtował się na poziomie +3226. Wskaźnik przyrostu

naturalnego (na 1000 ludności) w województwie wyniósł +1,6,

przewyższając wartość wskaźnika dla kraju, który stanowił +0,9. W woje-

wództwie kujawsko-pomorskim odnotowano niższy niż w kraju

współczynnik zgonów ogółem, który wyniósł 9,7 ‰ wobec 10,0 ‰ dla kraju. Wyższa niż dla Polski jest również wartość

współczynnika zgonów niemowląt (na 1000 urodzeń żywych), która wyniosła 5,9 podczas gdy w kraju było to 5,6.

obszarem

2

fot. . - , ToruńD Lewandowski Rynek Staromiejski

STRUKTURA LUDNOŚCI WOJEWÓDZTWAKUJAWSKO-POMORSKIEGO WEDŁUGEKONOMICZNYCH W 200 R.GRUP WIEKU 8

Źródło: Urząd wStatystyczny Bydgoszczy

Grupy ekonomiczne Udział ludności w %

20,0

64,7

15,3

Ludność w wiekuprzedprodukcyjnym

Ludność w wiekuprodukcyjnym

Ludność w wiekupoprodukcyjnym

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

Podobna liczba charakteryzuje mniejszość romską mieszkającą w Kujawsko-Pomorskiem – 634 osoby, tj. 5 % ogólnej

liczby Romów w Polsce. W ostatnim okresie, wskutek inwestycji zagranicznych m.in. w specjalnej strefie ekonomicznej,

zwiększa się liczba cudzoziemców zAzji Południowej i Południowo-Wschodniej.

Kultura, najciekawsze miejsca, największe miasta

BYDGOSZCZ

Bydgoszcz jest największym miastem województwa położonym w widłach rzek Wisły i Brdy tego względu

bywa zwane „miastem nad wodą”. Bydgoszcz uzyskała prawa miejskie w 1346 r. Symbolami miasta są rzeźby:

Łuczniczka”, znajdująca się naprzeciwko Teatru Polskiego w Parku im. J. Kochanowskiego i „Przechodzący przez

rzekę”. Jest to figura umiejscowiona w centralnym miejscu miasta pomiędzy dwoma brzegami Brdy, ukazująca

przechodzącą na linie przez rzekę . Rzeźba pojawiła się nad Brdą z okazji przystąpienia Polski do Unii Europejskiej

w 2004 r. Jako ośrodek kultury miasto rozsławiło się w kraju szczególnie dzięki muzyce. ośrodkiem edukacji

muzycznej i organizatorem życia kulturalnego jest Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, która

organizuje odbywające się od lutego 1981 r. Bydgoskie Wtorki Muzyczne. Instytucjami, które promują Bydgoszcz

. Z

Ważnym

w regionie

„

postać

106

fot. . a - ą ę,D Lew ndowski Przechodz cy przez rzek Bydgoszcz

fot. . ó - ,P Sk ra Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego Bydgoszcz

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

-

-

rozsławionym

formie

:

w świecie muzyki są Opera Nova i Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego. Opera jest uważana przez

znawców muzycznych za jeden z najlepszych teatrów operowych w Polsce. W czasie odbywającego się

corocznie od 1994 r. Bydgoskiego Festiwalu Operowego, publiczność ma szansę ujrzenia dokonań krajowych i zagra

nicznych teatrów muzycznych z gatunku opery, operetki, musicalu czy baletu. Filharmonia Pomorska słynie z Byd

goskich Festiwali Muzycznych oraz Międzynarodowych Festiwali Musica Antiqua Europae Orientalis (odbywające się

od 1966 r., co trzy lata). Wydarzeniem muzycznym poza granicami kraju jest odbywający się od 1961 r.

Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. I. J. Paderewskiego organizowany przez Towarzystwo Muzyczne im. I. J.

Paderewskiego ( ). Jest to indywidualny konkurs fortepianowy. Przesłuchania

preselekcyjne do konkursu odbywają się m. in. w Paryżu, Seulu i Nowym Jorku. Scenę teatralną reprezentuje, mający

swoje początki w 1920 r., Teatr Polski im. Hieronima Konieczki. Teatr ten organizuje w konkursu znany w kraju

Festiwal Prapremier ), podczas którego prezentowane są spektakle, których prapremiery odbyły

się w sezonie teatralnym poprzedzającym daną edycję festiwalu. Innym festiwalem skupiającym młodzieżowe zespoły

wokalne, instrumentalne i taneczne z całego świata są Bydgoskie Impresje Muzyczne organizowane przez kulturalne

centrum dzieci i młodzieży – Pałac Młodzieży ( ). Uczestnicy festiwalu prezentują tradycje

artystyczne swoich krajów i zapoznają się z polskim dziedzictwem kulturowym.

W granicach miasta można odnaleźć wiele wspaniałych zabytkowych budowli. Symbolem Bydgoszczy jest

znajdujący się przy ul. Grodzkiej kompleks trzech spichrzy, na który składają się dwa zbożowe z lat 1793-1800

i holenderski z 1793 r. Obecnie mieści się w nich Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. Bydgoszcz to także

zabytkowe kościoły, z których najbardziej znanymi są: Katedra Bydgoska p.w. św. Marcina i Mikołaja wybudowana

w latach 1466-1502, Kościół Garnizonowy p.w. Najświętszej Marii Panny Królowej Pokoju zbudowany w latach

1552-1557 czy Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z lat 1582-1602. Innymi miejscami, z których słynie

Bydgoszcz jest Stary Kanał Bydgoski oddany do użytku w 1775 r., Wyspa Młyńska leżąca w zakolu Brdy blisko Starego

Miasta oraz zlokalizowany przy niej kompleks budynków z XIX w. i początku XX w., zwany Wenecją Bydgoską.

www.konkurspaderewskiego.pl

(www.prapremiery.pl

www.palac.bydgoszcz.pl

107

fot. D. Lewandowski - Wenecja Bydgoska, Bydgoszcz

fot. Freepress (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora)- ,Opera Nova Bydgoszcz

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

108

Wśród okolicznych miejscowości znajduje się wiele miejsc

godnych polecenia ze względu na walory zabytkowe, przyrod

nicze czy widokowe. Jednymi z najpiękniejszych okolicznych

miejscowości jest Lubostroń, w którym to znajduje się park

krajobrazowy z XIX w. o powierzchni 37 ha oraz budowany na

planie centralnym klasycystyczny pałac z 1795-1800 r., z kolum

nowym portykiem, zwieńczony kopułą z posągiem mitycznego

Atlasa. Ostromecko to miejscowość, na terenach

ogrodowych z początku XVIII w. wznosi się pałac z około 1790 r.

Chełmno słynie w Polsce i Europie z zachwycającej panoramy, średniowiecznej architektury i wspaniałych zabytków

( . in. kościół farny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zespół klasztorny z XIV w., zespół murów obron

nych o długości blisko 2300 ). Niewątpliwie warto również odwiedzić najbardziej znany w Europie Środkowej

rezerwat archeologiczny w Biskupinie ( gdzie zostały odkryte zachowane w bardzo dobrym stanie

konstrukcje drewniane osiedla sprzed ponad 2700 lat.

Warto wspomnieć o Inowrocławiu, który słynie z Parku Solankowego, gdzie mieszczą się nie tylko obiekty

uzdrowiskowe, sanatoria i tężnia solankowa, ale także muszla koncertowa i korty tenisowe. Solanki mają szczególne walory

lecznicze. Powietrze wokół tężni solankowych nasycone jest jodem i mikroelementami, które wspomagają m. in. leczenie

schorzeń górnych dróg oddechowych i chorób tarczycy. Inowrocławska tężnia ma kształt dwóch połączonych ze sobą

wieloboków, mierzy 9 metrów wysokości i ponad 300 metrów długości. Taka konstrukcja najkorzystniej zapewnia

wytwarzanie aerozolu solankowego i zapobiega jego rozpraszaniu. Na całej długości tężni znajduje się taras widokowy,

z którego można podziwiać panoramę Parku Solankowego i części miasta.

Godn zaprezentowania są Bory Tucholskie – jeden z największych obszarów leśnych w Polsce w granicach

którego istnieje ponad 900 jezior i gdzie zobaczyć można wielu przedstawicieli fauny polskiej – jelenie, sarny, dziki, lisy,

bobry, a spośród gatunków rzadkich – orł bielik , żuraw zwyczajn , czapl siw , puchacz czy bocian czarn . Na

terenie Borów Tucholskich leży Rezerwat Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego, który jest najstarszym

rezerwatem przyrody w Polsce i drugim pod tym względem w Europie. W południowej części borów położony jest Zalew

-

-

w której

m : -

m.

e ,

a a ia ego ę ą a a ego

www.biskupin.pl),

fot. A. Goiński (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora)- Biskupin

fot. z archiwum Uzdrowiska Inowrocław Sp. z o.o.SOLANEK

fot. O. Łabecka - Pałac Lubostroń

fot. Freepress (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora)- Starówka, Chełmno

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

109

Koronowski – sztuczny zbiornik wodny uruchomiony w 1960 r. o powierzchni ok. 1600 ha i pojemności 80,6 hm ,

będący centrum wypoczynku, rekreacji i sportów wodnych mieszkańców miast.

Toruń został założony w 1233 r. i zajmuje drugie miejsce w kraju pod względem liczby zabytków sztuki i archi

tektury gotyckiej. Toruńska starówka została wpisana w 1997 r. na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO.

W rankingu Rzeczpospolitej (gazety codziennej) „Siedem cudów Polski” z 2007 r. Toruń zajął drugie miejsce, tuż za

Kopalnią Soli w Wieliczce, która wygrała plebiscyt niewielką przewagą głosów. Miasto jest znane także dzięki

najsłynniejszemu mieszkańcowi Torunia, urodzonemu w 1473 r. astronomowi Mikołajowi Kopernikowi. Jego sława

wiąże się z opracowaną przez niego astronomiczną teorią heliocentryczną,

dzięki której znalazł się w gronie najwybitniejszych naukowców

w dziejach ludzkości. Toruń to miasto szeroko pojętej kultury. Najbardziej

znanymi teatrami są jeden z najstarszych w Polsce Teatr Wilama Horzycy

i reprezentujący toruńską scenę teatrów dla dzieci Teatr Baj Pomorski

organizujący m. in. Międzynarodowe Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek.

Jednym z przedsięwzięć Teatru Wilama Horzycy jest organizowany,

co roku od 1991 r. Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT.

W ramach festiwalu odbywa się przegląd najciekawszych wydarzeń

teatralnych z państw Europy.

Istotnym ośrodkiem kultury w Toruniu jest Muzeum Okręgo-

we, w którego skład wchodzi kompleks pięciu budynków, w tym Dom

Kopernika. Muzeum jest jednym ze współorganizatorów

odbywającego się od 1994 r. Festiwalu Muzyki i Sztuki

Krajów Bałtyckich Probaltica ( ), w ramach którego

prezentowany jest dorobek kulturalny państw Morza Bałtyckiego.

W imprezie biorą udział zespoły muzyków i plastyków z 10 krajów bałtyckich. Idea festiwalu dotyczy poszerzania

wiedzy mieszkańców krajów basenu Morza Bałtyckiego o kulturze swoich sąsiadów. Innym ze współorganizatorów

3

Opera Nova Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego

ul. Marszałka Focha 5 ul.Andrzeja Szwalbego 685-070 Bydgoszcz 85-080 Bydgoszcztel. 052 3251510 tel. 052 3210467

ul. Gdańska 485-006 Bydgoszcztel. 052 5859816

Teatr Polski im. Hieronima Konieczki

MuzeumArcheologiczne w Biskupinie

Al. Mickiewicza 285-071 Bydgoszcztel. 052 3397812

Biskupin 1788-410 Gąsawatel. 052 3025055

www.opera.bydgoszcz.pl www.teatrpolski.pl

TORUŃ

-

:

,

(wydarzenie jest

wspierane organizacyjnie m.in. przez Sejmik Województwa Kujawsko-

-Pomorskiego)

www.probaltica.art.pl

www.filharmonia.bydgoszcz.pl

www.muzeum.bydgoszcz.pl www.biskupin.pl

fot. M. Przybysz - Bory Tucholskie fot. M. Przybysz - Zalew Koronowski

fot. W. Zwara - Pomnik Mikołaja Kopernika, Toruń

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

tego przedsięwzięcia jest instytucja kulturalna Dwór Artusa ( ), w której obrębie kwitnie życie

kulturalne i artystyczne Torunia. Jest on także inicjatorem pierwszej edycji mającego odbywać się, co trzy lata

Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego, skierowanego do profesjonalnych skrzypków, którzy nie ukończyli

30 roku życia. W DworzeArtusa swoją siedzibę ma Toruńska Orkiestra Symfoniczna założona w 1979 r.

Toruń jest miastem niezliczonych zabytków. Najważniejszymi z zabytków kościelnych są: Katedra św. św. Janów

Chrzciciela i Ewangelisty, której początki związane są z momentem nadania Toruniowi praw miejskich, Kościół św.

Jakuba pochodzący z XIV w., Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który sięga swymi początkami pierwszej

połowy XIII w. oraz Kościół p.w. Ducha Świętego z XVIII w. Innymi wspaniałymi budowlami pełniącymi rolę symboli

Torunia są: Ratusz Staromiejski należący do najwybitniejszych osiągnięć średniowiecznej architektury mieszczańskiej

w Europie, Krzywa Wieża wybudowana w XIV w. 15-metrowa baszta miejska o odchyleniu od pionu wielkości 1,4– m.

Warte odwiedzenia jest również Muzeum Etnograficzne w Toruniu powstałe w 1959 r. Muzeum zgromadziło

dotychczas około 60 tysięcy muzealiów związanych z kulturami tradycyjnymi i ludowymi. Zajmuje ono kompleks

zabytkowych budynków w samym centrum miasta, gdzie można obejrzeć ekspozycje budownictwa ludowego na

www.artus.torun.pl

110

fot. W. Zwara - Katedra św. św. Janów Chrzciciela i Ewangelisty, Toruńfot. W. Zwara - Krzywa Wieża, Toruń

fot. W. Zwara - Dwór Artusa, Toruń

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

wolnym powietrzu (m.in.: chałupy z XVIII i XIX w., kuźnię,

zagrody, wiatrak). Interesujący się obecnym stanem sztuki

powinni udać się do Galerii Sztuki Wozownia, która istnieje od 1950

roku i jest jedną z najstarszych galerii w Polsce. Obecnie siedzibą

galerii jest zabytkowy budynek (dawna pruska wozownia

artyleryjska) położony w pobliżu Ratusza Staromiejskiego i Domu

Kopernika. Galeria prezentuje powstające dziś projekty artystyczne.

Prowadzi również działalność edukacyjną: wykłady z historii sztuki,

zajęcia warsztatowe dla dzieci, prelekcje przy wystawach, konkursy

i plebiscyty. Obie instytucje działają jako samorządowe instytucje

kultury, a ich organizatorem jest Sejmik Województwa Kujawsko-

-Pomorskiego.

-

wo

m.

Godnymi polecenia są spacery Bulwarem

Filadelfijskim, Rynkiem Staromiejskim (przy którym znajduje się

pomnik Mikołaja Kopernika z 1853 r.) i reprezentacyjną ulicą Szeroką.

Wśród okolicznych miejscowości najciekawszymi są: Golub-

Dobrzyń, w którym znajduje się jeden z najsłynniejszych polskich

zamków, gdzie odbywają się Wielkie Międzynarodowe Turnieje

Rycerskie oraz Ciechocinek ( ) najbardziej znana

w Polsce miejscowość uzdrowisko -wypoczynkowa, na terenie której znajdują się liczne źródła solankowe. Główną

atrakcją są unikatowe i największe w Europie tężnie, czyli drewniane konstrukcje do odparowywania wody z solanki.

Pierwsze dwie tężnie powstały w latach 1824-1828, trzecia w 1859 r. Wysokość tężni wynosi 15,8 m, a łączna długość to

1741,5

www.ciechocinek.pl

111

fot. W. Zwara - Dom Kopernika, Toruń

fot. W. Zwara - Zamek Golubski, Golub-Dobrzyń fot. A. Goiński (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora)- Tężnie, Ciechocinek

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

fot. W. Zwara - Widok na starówkę, Toruń

112

Teatr Impresaryjny Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiejim. Włodzimierza Gniazdowskiego

południowo-

tu

,

( )

miasta

WŁOCŁAWEK

GRUDZIĄDZ

Włocławek jest centrum kulturalnym wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego.

Najważniejszymi instytucjami kulturalnymi są Teatr Impresaryjny im. Włodzimierza Gniazdowskiego skupiający kilka

amatorskich zespołów teatralnych i organizujący Ogólnopolski Festiwal Spotkanie Bardów, a także Muzeum Ziemi

Kujawskiej i Dobrzyńskiej należące do najstarszych w Polsce, które zostało utworzone w 1908 r. Najbardziej zna-

nymi zabytkami miasta są: Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wybudowana na przełomie XIV i XV w.,

Kościół św. Witalisa z około 1330 r. najstarszy zabytek miasta oraz Kościół św. Jana Chrzciciela z 1538 r. (z obrazem Anioła

Stróża z 1635 r.).

Grudziądz został założony w 1291 r. Jest to miejscowość z efektowną panoramą nadwiślańską. Głównym

ośrodkiem kultury jest Muzeum w Grudziądzu i Centrum Kultury Teatr. Najważniejszymi zabytkami są: Kościół

p.w. św. Mikołaja, którego budowę rozpoczęto w 1286 r., Twierdza Grudziądz, która stanowi system fortów, których

centralnym punktem jest Cytadela, Klasztor Benedyktynek oraz barokowy zespół pojezuicki, na który składają się

kościół św. Franciszka Ksawerego i dawne kolegium jezuickie (obecnie siedziba Urzędu Miejskiego). Na uwagę

zasługują również Ruiny Zamku Krzyżackiego wybudowanego w XIII w., fragmenty średniowiecznych murów

ul. Słowackiego 1A87-800 Włocławektel. 054 2323625

ul. Wojska Polskiego 1387-800 Włocławektel. 054 2314760www.impresaryjny.prv.pl www.muzeum.wloclawek.pl

fot. z archiwum Urzędu Miasta we Włocławku - Panorama Włocławka

fot. W. Zwara - Turniej Rycerski, Golub-Dobrzyń

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM Teatr im. Wilama Horzycy

Plac Teatralny 187-100 Toruńtel. 056 6225021www.teatr.torun.pl

Teatr Baj Pomorskiul. Piernikarska 987-100 Toruńtel. 056 6522424www.bajpomorski.art.pl

Muzeum OkręgoweRynek Staromiejski 187-100 Toruńtel. 056 6227038www.muzeum.torun.pl

Galeria Sztuki Wozowniaul. Rabiańska 20wejście do sal wystawowych:ul. Ducha Św. 6tel. 056 6226339www.wozownia.pl

Toruńska Orkiestra SymfonicznaRynek Staromiejski 687-100 Toruńtel. 056 6228805www.tos.art.pl

Muzeum Etnograficzneim. Marii Znamierowskiej-Prüfferowejw ToruniuWały gen. Sikorskiego 1987-100 Toruńtel. 056 6228091www.etnomuzeum.pl

Zamek Golubskiul.

tel. 056

PTTK87-400 Golub-Dobrzyń

6832466

113

obronnych wzniesionych na przełomie XIV i XV w. z Bramą Wodną – jedyną zachowaną bramą miejską z XIV w. oraz

Zespół Spichrz , które tworzą niepowtarzalną panoramę Grudziądza od strony Wisły. Większość z nich pochodzi

z XVI- XVIII w. Istotnym miejscem rekreacji w Grudziądzu są nowoczesne tężnie solankowe zlokalizowane

w futurystycznym obiekcie w kształcie piramidy. Popularnym miejscem wypoczynku mieszkańców Grudziądza jest

również pobliskie Jezioro Rudnickie.

ów

-

Muzeum w Grudziądzu Centrum Kultury Teatrul. Wodna 3/5 ul. Marszałka Focha 1986-300 Grudziądz 86-300 Grudziądztel. 056 4659063 tel. 056 4623476www.muzeum.grudziadz.pl www.teatr.grudziadz.pl

Ze względu na wpływy tradycji kulinarnych narodów żyjących

przez wieki obok siebie, kuchnia polska charakteryzuje się

różnorodnością. Podróż po polskich krainach jest jednocześnie podróżą

poprzez smaki kuchni regionalnych. Dania kuchni regionalnej na stałe

wpisane do jadłospisu mieszkańców to m. in. kluski żytnio ziemnia

czane, pierogi z serem, żur (zupa na bazie zakwasu z mąki), parzybroda

(zupa z kapusty) czy czernina (zupa przyrządzana na bazie krwi

z kaczki). Obecnie produktami promującymi nasz region są słodycze

– pierniki w Toruniu oraz zasoby bydgoskich cukierni. W najsłynniejszej

z nich, mającej swe lokale w całej Polsce, Cukierni i Piekarni Adam Sowa

pracują cukiernicy, którzy są laureatami wielu krajowych

i zagranicznych konkursów. Cukiernia brała również udział w budowie

największego tortu w stylu weselnym wpisanego do Księgi Rekordów

Guinnessa (w 2003 r.).

Lokal słynie nie tylko ze

swych ciast, ale także ze

znakomitych wyrobów

z zakresu galanterii czekoladowej.

Najsłynniejszymi produktami wytwarzanymi w Toruniu są

pierniki toruńskie. Tradycja ich wypieku jest niemal tak długa jak

historia miasta. Obowiązkowym punktem podczas pobytu w Toruniu

jest odwiedzenie sklepu Fabryki Cukierniczej „Kopernik” S.A. (zało

żonej w 1760 r.). Turyści mogą nie tylko kupić pierniki, ale także własno

ręcznie wygnieść je z oryginalnego piernikowego ciasta, a następnie

wypiec. To wszystko, a także zapoznanie się z historią piernika, możliwe

jest w muzeum „Świat Toruńskiego Piernika” ( . Kopernika 15/17).

Obecne trendy kulinarne to powrót do kuchni polskiej, której

wyznacznikiem stały się pełniące rolę przystawek w restauracjach,

chleb ze smalcem oraz ogórki kiszone, a z dań żurek, barszcz czy

golonka.

: - -

obecnie

,

-

-

ul

,

Kuchnia

fot. M. Signerski (z archiwum Urzędu Miejskiego w Grudziądzu)- Panorama Starego Miasta, Grudziądz

fot. P. Olbryś

fot. M. Signerski (z archiwum Urzędu Miejskiego w Grudziądzu)- Brama Wodna, Grudziądz

fot. W. Zwara - Sklep Fabryki Cukierniczej Kopernik, Toruń

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

Dostępność edukacji

Na system oświaty w Polsce składają się: sześcioletnia szkoła podstawowa, trzyletnie gimnazjum oraz szkoły

ponadgimnazjalne: dwu- trzyletnie zasadnicze szkoły zawodowe (na ich podbudowie dwuletnie uzupełniające licea

ogólnokształcące i trzyletnie technika uzupełniające), trzyletnie licea ogólnokształcące, trzyletnie licea profilowane

i czteroletnie technika (na podbudowie ponadgimnazjalnej szkoły ogólnokształcącej), szkoły policealne oraz szkoły

wyższe, na które składają się m. in.: uniwersytety, wyższe szkoły techniczne, akademie rolnicze, wyższe szkoły

artystyczne i wyższe szkoły zawodowe.

W roku szkolnym 2007/2008 do 299 przedszkoli mieszczących się na terenie województwa kujawsko-

-pomorskiego uczęszczało 32,8 tys. dzieci. W ciągu roku w naszym regionie ubyło jedno przedszkole, a liczba dzieci

zmniejszyła się o 2,2 tys. W roku szkolnym 2007/2008 w województwie kujawsko-pomorskim kształciło się 134,6 tys.

uczniów w 726 szkołach podstawowych, 83,4 tys. w 391 gimnazjach, 32,0 tys. w 178 technikach, 36,0 tys. w 124 liceach

ogólnokształcących. Uczniowie opuszczający progi szkół ponadgimnazjalnych mogli rozpocząć naukę w 32 szkołach

wyższych (stan w dniu 30 listopada 2007 r.), w których w roku akademickim 2007/2008 uczyło się 85,5 tys. studentów,

w tym 50,6 % stanowili studenci studiów stacjonarnych. Kobiety stanowiły 59,8 % wszystkich studentów. Szkoły wyższe

działające na terenie województwa w 2007 r. ukończyło 19,7 tys. osób, z czego 95 % to absolwenci uczelni, których

siedziby mieszczą się w Kujawsko-Pomorskiem.

Największe ośrodki akademickie stanowią kompleksy uczelniane w Bydgoszczy i Toruniu. Największymi

uczelniami są: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy,

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy (uprzednio Akademia

Techniczno-Rolnicza), Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy oraz Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna

we Włocławku.

Na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w roku akademickim 2007/2008 studiowało 32,4 tys.

studentów. Uniwersytet powstał w 1945 r. i jest największą uczelnią Polski Północnej pod względem potencjału

naukowego. Tworzy go 15 wydziałów i 6 kierunk studiów. Główne wydziały na uczelni to: Farmaceutyczny (Collegium

(www.umk.pl)

4 i

114

fot. W. Zwara - Rozpoczęcie roku szkolnego

fot. W. Zwara - Budynek Wydziału Biologii i Nauk o ZiemiUniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń

fot. P. Skóra - Regionalne Centrum InnowacyjnościUniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

Źródło: Urząd wStatystyczny Bydgoszczy

STUDENCI SZKÓŁ WYŻSZYCH WEDŁUG WYBRANYCH UCZELNI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM

Wyszczególnieniea - rok szkolny 200 /2006 7b - rok szkolny 200 /2007 8

w tym:

Studenci

w tym kobiety

a

bOGÓŁEM

a

bUniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

a

bUniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

a

bWyższa Szkoła Środowiska w Bydgoszczy

a

bWyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

a

bAkademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy

a

bWyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku

a

bPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku

a

bUniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy

50964

9874

23411

321

3664

211

2390

1102

3394

50386

9659

21741

312

3618

3696

223

2137

1157

ogółem

83389

14617

34835

979

6964

402

3998

1601

9058

83151

13989

32399

941

9292

7358

411

3393

1745

Medicum w Bydgoszczy), Lekarski (Collegium Medicum

w Bydgoszczy), Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej

(kierunki m. in.: astronomia, automatyka i robotyka), Humanistyczny

(kierunki: socjologia, politologia), Matematyki i Informatyki, Nauk

Ekonomicznych (kierunki . in.: zarządzanie, ekonomia), Sztuk Pięknych

i wiele innych. UMK prowadzi badania naukowe na szerok skalę,

organizuje szereg konferencji i zjazdów naukowych, współpracuje ściśle

z zagranicznymi ośrodkami naukowymi, a także organizuje akcje, których

celem jest popularyzacja nauki sztuki wśród mieszkańców Torunia

i r gionu, takich jak Toruński Festiwal Nauki i Sztuki.

Na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego

w roku akademickim 2007/2008 studiowało 13989 studentów. Jednostka

ta uzyskała miano uniwersytetu w 2005 r., ale jako szkoła wyższa istnieje

ponad trzydzieści lat. Powstała na podłożu ośrodka kształcącego w kie

runkach pedagogicznych, stąd mocno rozbudowany ydział Huma

nistyczny. Jako młoda jednostka uniwersytecka rozwija się prężnie

i obecnie kształci na 6 kierunkach skupionych na czterech wydziałach.

Wydziały na uczelni to: Humanistyczny (kierunki m. in.: dziennikarstwo i komunikacja społeczna, stosunki

międzynarodowe), Matematyki, Fizyki i Techniki, Pedagogiki i Psychologii (kierunki m. in.: pedagogika, psychologia)

i Nauk Przyrodniczych. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego podejmuje wszechstronne działania na rzecz nauki

i edukacji. Prowadzi badania naukowe, organizuje konferencje naukowe oraz uczestniczy w rozwoju miasta i regionu.

Na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w roku akademickim 2007/2008 studiowało 9058 studentów.

W 2006 r. w roku 55-lecia uczelni Akademię Techniczno-Rolniczą przekształcono w Uniwersytet Technologiczno-

-Przyrodniczy . UTP jest jedyną uczelnią w regionie kształcącą inżynierów. Obecnie na iu

wydziałach m. in.: Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Hodowli i Biologii Zwierząt, Mechanicznym, Telekomunikacji

i Elektrotechniki, można studiować takie kierunki jak: budownictwo, zarządzanie i marketing, mechanika i budowa

maszyn czy elektronika i telekomunikacja. Pracownicy czelni odnoszą liczne sukcesy, czego dowodem są m.in. złote

i srebrne medale na Światowych Targach Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych Technik w Brukseli.

Absolwentem uczelni jest m. in. światowej sławy projektant stadionu olimpijskiego w Sydney mgr inż. Edmund Obiała.

m.

ą

i

e

(www.ukw.edu.pl)

-

W -

2

( )

(www.utp.edu.pl) ośm

,

u

115

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IM

fot. W. Zwara - Centrum AstronomiiUniwersytetu Mikołaja Kopernika, Piwnice

116

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

20

83151

42995

18809

8892

Szkoły wyższe

Studenci

w tym studiów stacjonarnych

Absolwencia

w tym studiów stacjonarnych

a Z poprzedniego roku szkolnego.

SZKOŁY WYŻSZE W ROKU SZKOLNYM 2007/2008

fot. P. Skóra - Wnętrze Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz

SZKOŁY WYŻSZE

Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej, każdy obywatel Polski ma prawo do ochrony zdrowia

(niezależnie od aktualnej sytuacji materialnej) oraz ma zapewniony równy dostęp do świadczeń zdrowotnych

finansowanych ze środków publicznych. Nad systemem opieki zdrowotnej kontrolę sprawuje Ministerstwo Zdrowia

( ), które także wyznacza kierunki polityki zdrowotnej. Ustawą z 2004 r. została powołana państwowa

jednostka organizacyjna Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), która w systemie pełni funkcję płatnika. Za pomocą

środków pochodzących z obowiązkowych składek ubezpieczenia zdrowotnego, NFZ reguluje należności za udzielone

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczyim. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

Wyższa Szkoła Gospodarki Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego

Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wyższa Szkoła Bankowa

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Grudziądzka Szkoła Wyższa

Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna Wyższa Szkoła Języków Obcych

ul. Garbary 2 ul. Słowackiego 785-229 Bydgoszcz 85-008 Bydgoszcztel. 052 3482347 tel. 052 3210582

ul. Gagarina 11 ul. Młodzieżowa 31A87-100 Toruń 87-100 Toruńtel. 056 6114010 tel. 056 6609100

ul. 3 Maja 17 ul. Hallera 3187-800 Włocławek 86-300 Grudziądztel. 054 2316088 tel. 056 4610423

l

ul. Piwna 3 ul. Chmielniki 2A87-800 Włocławek 86-105 Świecie

tel. 054 2304106 tel. 052 3330270

ul. Chodkiewicza 3085-064 Bydgoszcz ul. Ks. Kordeckiego 20tel. 052 3419100 85-225 Bydgoszcz

tel. 052 3731450www.ukw.edu.plwww.utp.edu.pl

www.wsg.byd.pl www.amuz.bydgoszcz.pl

www.umk.pl www.wsb.torun.pl

www.pwsz.wloclawek.p www.gsw.edu.pl

www.wshe.pl www.wsjo.edu.pl

www.mz.gov.pl

Ochrona zdrowia

117

999 lub 112 telefon alarmowy pogotowia ratunkowego

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEMubezpieczonym obywatelom świadczenia zdrowotne. Jednostka ta zajmuje się także refundowaniem leków.

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego funkcję tę pełni Kujawsko-Pomorski Oddział Wojewódz

kiego NFZ.

Obcokrajowiec zdobędzie potrzebne informacje w działającym przy Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia

Biurze Współpracy Międzynarodowej, gdzie uzyska wskazówki pomocne dla osoby tymczasowo przebywającej

w Polsce i chcącej uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. W Polsce od 1 stycznia 2006 r. wprowadzono plastikową

Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), którą posługują się obywatele wszystkich państw

członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii. EKUZ jest wydawana przez

każde państwo członkowskie we własnym języku urzędowym, zawierającą ten sam zestaw danych (m.in. imię

i nazwisko, datę urodzenia, numer identyfikacyjny i datę ważności Karty). Aby uzyskać świadczenie zdrowotne należy

udać się do odpowiedniej instytucji, która podpisała umowę z NFZ oraz okazać EKUZ.

Szpital jest zakładem opieki zdrowotnej, który udziela świadczeń osobom wymagającym całodobowej lub

całodziennej pomocy zdrowotnej w odpowiednim stałym pomieszczeniu. W przypadku nagłego zachorowania,

wypadku, czy stanu zagrożenia życia niezbędne świadczenia medyczne otrzymywane są bez skierowania. W trakcie

pobytu w szpitalu zabiegi, badania i leki są zapewniane bezpłatnie.

-

:

,

W Polsce istnieją dwa typy zakładów opieki zdrowotnej: publiczne utworzone przez ministra lub centralny organ

administracji rządowej oraz niepubliczne (NZOZ), utworzone przez stowarzyszenie, spółkę niemającą osobowości

prawnej czy inną krajową lub zagraniczną osobę prawną lub osobę fizyczną. Ze względu na rodzaj udzielanych

świadczeń opiekę zdrowotną dzielimy na stacjonarną i ambulatoryjną. Pełen wykaz adresów i telefonów zakładów

opieki zdrowotnej w całej Polsce można znaleźć na stronie . Pomoc pogotowia ratun-

kowego na terenie Polski uzyskuje się poprzez alarmowy numer pogotowia ratunkowego 999 lub 112.

Kujawsko-PomorskiOddział Wojewódzkiego NFZ Centrum Zdrowia Publicznego

Kujawsko-Pomorskie

ul. Mickiewicza 15 ul.. Karłowicza 2685-071 Bydgoszcz 85-092 Bydgoszcztel. 052 3252700 tel. 052 3460356www.nfz-bydgoszcz.pl www.kpczp.bydgoszcz.pl

www.rejestrzoz.gov.pl/RZOZ

STACJONARNA OPIEKA ZDROWOTNA

fot. z archiwum - Rezonans magnetycznyCentrum Diagnostyczno-Leczniczego

Wielospecjalistyczny Szpital Miejski SPZOZ Wojewódzki Szpital im. dr J. Biziela

Szpital Uniwersytecki im. dr.A. Jurasza Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. J. Brudzińskiego

Centrum Onkologii Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna

Regionalny Regionalny Szpital Specjalistycznyim dr. W. Biegańskiego

Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Rydygiera Wojewódzki Szpital Dziecięcy

Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Psychiatrycznego Szpital Wojewódzki

Wojewódzki Szpital Szpital Miejski im. M. Kopernika w Toruniu

im. dr E. Warmińskiego

im. prof. Franciszka Łukaszczyka

Zespół Opieki Paliatywnej - Dom Sue Ryder

dla Nerwowo i Psychicznie Chorychim. dr J. Bednarza

ul. Szpitalna 1985-826 Bydgoszcztel. 052 3709400

ul. Romanowskiej 285-796 Bydgoszcztel. 052 3743000

ul. W. Roentgena 385-796 Bydgoszcztel. 052 3290095

ul. Sądowa 1886-100 Świecietel. 052 3311031

ul. Ujejskiego 7585-168 Bydgoszcztel. 052 3655799

ul. Skłodowskiej-Curie 9 ul. Chodkiewicza 4485-094 Bydgoszcz 85-667 Bydgoszcztel. 052 5854000 tel. 052 3262200

ul. Zapolskiej 1885-149 Bydgoszcztel. 052 3405159

ul. Sikorskiego 3286-300 Grudziądztel. 056 4500119

ul. Św. Józefa 53/59 ul. Konstytucji 3 Maja 4287-100 Toruń 87-100 Toruńtel. 056 6101500 tel. 056 6100522

ul. M. Skłodowskiej Curie 27/29 ul. Wieniecka 4987-100 Toruń 87-800 Włocławektel. 056 6580713 tel. 054 4129000

ul. Batorego 17/1987-100 Toruńtel. 056 6100209

www.szpitalbydg.pl

www.co.bydgoszcz.pl

www.domsueryder.org.pl

www.szpital-psychiatryczny.swiecie.pl

www.biziel.pl

www.szpitaluniwersytecki.bydgoszcz.pl www.wsd.org.pl

www.szpital.grudziadz.net

www.szpital-bielany.torun.pl www.wszdz-torun.pl

www.wolptorun.pl www.szpital.wloclawek.pl

www.med.torun.pl

118

fot. P. Olbryś - Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. dr E. Warmińskeigo, Bydgoszcz fot. P. Olbryś - Wnętrze Szpitala Miejskiego, Bydgoszcz

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

AMBULATORYJNA OPIEKA ZDROWOTNA

APTEKI I PUNKTY APTECZNE

Przychodnie lekarskie zazwyczaj przyjmują od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 18.00.

Po godzinach otwarcia przychodni oraz w soboty, niedziele i święta, pomoc można uzyskać w placówkach,

których adresy znaleźć można w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej, a które zawarły kontrakt na ten tryb

udzielania świadczeń zdrowotnych. W celu uzyskania pomocy lekarza specjalisty należy wcześniej

skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Nie jest ono wymagane, gdy pacjent chce udać

się do specjalistów: stomatologa, okulisty, dermatologa, wenerologa, onkologa, ginekologa oraz psychiatry.

W razie wypadku czy stanu zagrażającego życiu zostaną udzielone niezbędne świadczenia również bez wymogu

posiadania skierowania. Pomoc stomatologiczną bezpłatnie uzyskuje się w zakresie usług i materiałów, których wykaz

dostępny jest w każdym gabinecie stomatologicznym.

Recepty na lekarstwa przepisane przez lekarza realizuje się w aptekach bądź punktach aptecznych

na terenie całego kraju. Leki wydawane na podstawie recepty można nabyć po wniesieniu opłaty ryczałtowej (leki

podstawowe), za odpłatnością w wysokości 30 % lub 50 % ceny leku (leki uzupełniające) lub za pełn odpłatnością (leki

nierefundowane).

, otrzymać

,

ą

119

ŻYC

IEW

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IEM

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu - Przychodnia lekarska, Świecie

PODSTAWOWE INFORMACJE BIZNESOWE

fot. P. Olbryś

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

BIZ

NES

OW

E

122

Ceny dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych

Podstawę ogłaszania cen dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych oraz obliczania wskaźników wzrostu cen, stanowią

badania cen detalicznych prowadzone w zakresie towarów i usług konsumpcyjnych oraz towarów i usług niekonsumpcyj-

nych nabywanych przez ludność. Ceny dóbr inwestycyjnych i środków trwałych ustalane są na podstawie badania cen

wyrobów i usług z uwzględnieniem reprezentacji rodzajów narzędzi i środków transportu oraz robót budowlano-

-montażowych iobiektów budowlanych zuwzględnieniem reprezentacji dla budynków ibudowli.

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w IV kwartale 2008 r. wzrosły o 0,9 % w porównaniu z III kwartałem

2008 r. Tym samym województwo kujawsko-pomorskie uplasowało się na drugim miejscu w rankingu województw pod

względem najwyższego wzrostu cen w analizowanym okresie.

Województwo kujawsko-pomorskie charakteryzuje się jednak relatywnie niskimi cenami w porównaniu z po-

zostałymi województwami. Możliwości tańszej niż w innych regionach kraju produkcji to również szansa dla firm, które

chciałyby w Kujawsko-Pomorskiem zainwestować.

Podobnie jak na rynku światowym, do najszybciej zmieniających się należą ceny nieruchomości oraz benzyny

i produktów ropopochodnych.

fot. W. Zwara - Wnętrze domu handlowego, Toruń

ŚREDNIOROCZNE WSKAŹNIKIWZROSTU CEN TOWARÓWI USŁUG KONSUMPCYJNYCHW POLSCE


RokRok poprzedni

= 100

110,12000

2001

101,9

100,8

2002

2003

105,5

103,5

102,1

101,0

2004

2005

2006

102,52007

104,22008

WSKAŹNIK CEN DÓBR INWESTYCYJNYCH W POLSCE


II kwartał

I kwartał

III kwartał

IV kwartał

101,1

100,5

100,4

100,3

101,0

101,5

101,3

100,2

100,7

100,5

100,1

2006 20082007

okres poprzedni = 100

100,1

WZROST CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCHW WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM


II kwartał

I kwartał

III kwartał

IV kwartał

100,4

100,5

101,4

101,3

101,7

102,2

101,9

103,4

104,2

104,5

100,1

2006 20082007

analogiczny okres rokupoprzedniego = 100

100,9

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

BIZ

NESO

WE

Banki w województwie

Stopy procentowe NBP długookresowe

W Polsce wysokość stóp procentowych jest ustalana przez Radę Polityki

Pieniężnej (RPP) działającą przy Narodowym Banku Polskim. Przewodniczy jej

prezes Narodowego Banku Polskiego. Za podstawowy cel polityki pieniężnej

przyjmuje się utrzymanie stabilnego poziomu cen, który jest konieczny do budo-

wania długofalowego wzrostu gospodarczego. Jednym z instrumentów wykorzys-

tywanym w realizacji tego celu jest obniżanie lub podwyższanie stóp procen-

towych. Od początku 2004 r. Narodowy Bank Polski dąży do utrzymania inflacji na

poziomie 2,5 % z dopuszczalnym przedziałem wahań +/- 1 punkt procentowy.

Stopa procentowa jest rynkowym kosztem kapitału. Można wyróżnić 4 głów-

ne stopy procentowe, które ustala RPP. Są to stopy: referencyjna, lombardowa, depo-

zytowa oraz redyskontowa. Spośród rynkowych stóp procentowych wyróżnia się

również stopy procentowe krótkookresowe (za podstawową stopę krótkookresową

przyjmuje się stopę oprocentowania 3-miesięcznych pożyczek międzybankowych)

i długookresowe (za podstawową stopę procentową długookresową przyjmuje się

stopę oprocentowania 10-letnich obligacji skarbowych). W krajach strefy euro, czyli

na obszarze jednej waluty, stopy te są na zbliżonym poziomie.

Bank BPH S.A.

Bank Gospodarki Żywnościowej S.A.

Bank Millennium S.A.

Bank Ochrony Środowiska S.A.

Bank Pekao S.A.

Bank Pocztowy S.A.

Bank Spółdzielczy

Bank Zachodni WBK S.A.

BRE Bank S.A. w Warszawie

Citibank HandlowyBank Handlowy S.A.

ING Bank Śląski S.A.

Invest-Bank S.A.

PKO Bank Polski

Raiffeisen Bank Polska S.A.

Bydgoszcz, ul. Jagiellońska 34tel. 052 3254222Toruń, ul. Mazowiecka 52tel. 056 6116136Włocławek, ul. Reja 7/9tel. 054 2314562Grudziądz, ul. Dworcowa 3tel. 056 6432333

Bydgoszcz, ul. Gdańska 16tel. 052 3212606Toruń, ul. Wały Gen. Sikorskiego 15tel. 056 6593400Włocławek, ul. Org. Wojsk. 20/22tel. 054 2377300Grudziądz, ul. A. Mickiewicza 23tel. 056 4504100

Bydgoszcz, ul. Jagiellońska 4tel. 0 801331331Toruń, ul. Szosa Chełmińska 17tel. 0 801331331Włocławek, ul. Kościuszki 4tel. 0 801331331Grudziądz, ul. Sienkiewicza 19tel. 0 801331331

Bydgoszcz, ul. Bernardyńska 13tel. 052 3481080Toruń, ul. Szosa Chełmińska 154tel. 056 6587091Włocławek, ul. Kościuszki 15tel. 054 2303464

Bydgoszcz, ul. Dworcowa 6tel. 052 3669012Toruń, ul. Wielkie Garbary 7tel. 056 6574900Włocławek, ul. Wojska Polskiego 2Atel. 054 2316500Grudziądz, ul. Groblowa 7tel. 056 4514100

Bydgoszcz, ul. Jagiellońska 17tel. 052 3499100Toruń, ul. Ducha Świętego 8/10tel. 056 6225323Włocławek, Al. Chopina 54Btel. 054 2313790Grudziądz, ul. Śniadeckich 23tel. 056 4634287

Bydgoszcz, ul. Kołłątaja 8tel. 052 3270538Toruń, ul. Reja 23Ctel. 056 6580403Włocławek, Kujawsko-Dobrzyński BSul. Żabia 6tel. 054 2313561Grudziądz, ul. Starorynkowa 2/4tel. 056 4659353

Bydgoszcz, ul. Królowej Jadwigi 18tel. 052 3667910Toruń, ul. Krasińskiego 2tel. 056 6103600Włocławek, ul. Kościuszki 6tel. 054 4127700Grudziądz, Al. 23 Stycznia 42tel. 056 4511500

Bydgoszcz, ul. Grodzka 17tel. 052 3456422Toruń, ul. Lelewela 33tel. 056 6232088Włocławek, ul. Witosa 2tel. 054 2311051

Bydgoszcz, ul. Jagiellońska 21tel. 052 3766900Toruń, ul. Rynek Staromiejski 38tel. 056 6583320Włocławek, Pl. Wolności 5tel. 054 2313871

Bydgoszcz, ul. Skłodowskiej-Curie 66Atel. 0 801222222Toruń, ul. Łyskowskiego 18tel. 0 801222222Włocławek, ul. Kościuszki 18/20tel. 0 801222222Grudziądz, ul. Stara 2/4tel. 0 801222222

Bydgoszcz, ul. Dworcowa 71tel. 052 3286606Toruń, ul. Szosa Chełmińska 28tel. 056 6227737Grudziądz, ul. Sienkiewicza 8tel. 056 4644128

Bydgoszcz, ul. Gdańska 23tel. 052 3261100Toruń, ul. Szeroka 14/16tel. 056 6104783Włocławek, ul. Żytnia 66tel. 054 2338061Grudziądz, ul. Piłsudskiego 15-17tel. 056 4503215

Bydgoszcz, ul. Krasińskiego 2tel. 0 801602801Toruń, ul. Rynek Nowomiejski 15tel. 0 801602801Włocławek, ul. P.O.W. 5tel. 0 801602801

123

STOPY PROCENTOWE NA ŚWIECIEStan I 2009 r.

Australia

Czechy

Japonia

Kanada

Norwegia

Nowa Zelandia

RPA

Słowacja

Strefa Euro

Szwajcaria

Szwecja

USA

Węgry

3,25 %

0,10 %

1,00 %

1,75 %

2,50 %

3,50 %

10,50 %

2,50 %

2,00 %

0,50 %

1,00 %

0,25 %

9,50 %

1,00 %Wielka Brytania

WartośćKraj

Źródło: Portal Money.pl

124

Służby celneGłówną instytucją odpowiedzialną za realizację polityki celnej państwa w części dotyczącej przewozu i wywozu

towarów stanowi Służba Celna. Jej zadaniem jest między innymi kontrola legalności wykonywania pracy przez

cudzoziemców, prowadzenia działalności przez cudzoziemców, współpraca z organami celnymi innych państw oraz

z organizacjami międzynarodowymi.

Jaxa Agencja Celna nr 365

Grand Sp. z o.o. Agencja Celna

Grand Sp. z o.o. Agencja Celna

Cel-Kat Biuro Obsługi CelnejKatarzyna Biegańska

Duet Agencja CelnaLeokadia Kozłowska-Kurczewska

JAS-FBG S.A. Agencja Celna

Universal Express Sp. z o.o.Agencja Celna

Prima Sp. z o.o.

Intra-Sad Adrian Matuszewski

Jaxa Agencja Celna nr 365Jacek Michniewicz

Polsped-Gerlach Sp. z o.o.Agencja Celna

ul. Podgórna 66ABrodnicatel. 056 4982734

ul. Kujawska 48Bydgoszcztel. 052 3278590

Al. Jana Pawła II 155Bydgoszcztel. 052 3450027

Al. Jana Pawła II 151ABydgoszcztel. 052 3278099

ul. Deszczowa 65Bydgoszcztel. 052 3278346

Al. Jana Pawła II 151Bydgoszcztel. 052 3484518

ul. Wąbrzeska 33Bydgoszcztel. 052 3712895

ul. Magazynowa 92Inowrocławtel. 052 3579465

ul. Bydgoska 1Świecietel. 052 3321049

ul. Stefana Batorego 46/52Toruńtel. 056 6230830


Agawa Joanna Gorzelana

Almanach Agencja Celna

Apus Agencja Celna


Inter-Stat S.C. Marzanna KlepackaKatarzyna Piątkowska


Ola Sp. z o.o. Agencja Celna

ul. Połczyńska 6Bydgoszcztel. 052 3426617

ul. Waryńskiego 51Bydgoszcztel. 0 600451423

ul. Stefana Batorego 44Toruńtel. 056 6230525

ul. Stefana Batorego 61Toruńtel. 056 6605330


ul. Krzywa Góra 28Włocławektel. 054 2320367

ul. Krzywa Góra 28Włocławektel. 054 2310387

fot. z archiwum Izby Celnej w Toruniu

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

BIZ

NES

OW

E

Izba Celna w Toruniu

Urząd Celny w Bydgoszczy

Urząd Celny w Toruniu

ul. Mazowiecka 63/65Toruńtel. 056 6117300

ul. Deszczowa 65Bydgoszcztel. 052 3477800

ul. Batorego 61Toruńtel. 056 6197600

125

PO

DST

AW

OW

EIN

FOR

MA

CJE

BIZ

NESO

WE

Baza hotelowa ojewództwa ujawsko- omorskiegow k p

Hotel Brda

Hotel City

Hotel Pałac

Hotel Pod Orłem

Hotel Słoneczny Młyn

Hotel Bohema

��

��

��

��

��

��

ul. Dworcowa 94

tel. 052e-mail: @hotelbrda.com.pl

ul. 3 Maja 685-950 Bydgoszcztel. 052 3252500e-mail: [email protected]

ul. Konna 1085-687 Bydgoszcztel. 052 3280012e-mail: [email protected]

ul. Gdańska 1485-006 Bydgoszcztel. 052 5830530e-mail: [email protected]

ul. Jagiellońska 9685-027 Bydgoszcztel. 052e-mail: [email protected]

ul. Konarskiego 985-066 Bydgoszcztel. 052 5600602e-mail: [email protected]

85-010 Bydgoszcz5850100

recepcja5613100

www.hotelbrda.com.pl

www.city-hotel.pl

www.palac.com.pl

www.hotelpodorlem.pl

www.hotelslonecznymlyn.pl

www.hotelbohema.pl

BYDGOSZCZ

Hotel Filmar

Hotel Gotyk

Hotel 1231

Hotel Spichrz

Hotel Heban

Mercure Helios

Hotel Solaris

Hotel Bulwar

��

��

��

��

��

��

��

��

ul. Grudziądzka 4587-100 Toruńtel. 056 6194800e-mail: [email protected]

ul. Piekary 2087-100 Toruńtel. 056 6584000e-mail: [email protected]

87-100 Toruńtel. 056 6190910e-mail:

ul. Mostowa 187-100 Toruńtel. 056 6571140e-mail: [email protected]

ul. Małe Garbary 787-100 Toruńtel. 056 6521555

ul. Kraszewskiego 1/387-100 Toruńtel. 056 6196550e-mail: [email protected]

ul. Marii Panny87-100 Toruńtel. 056 4713042e-mail: [email protected]

ul. Bulwar Filadelfijski 1887-100 Toruńtel. 056 6238400e-mail: recepcja@hotel bulwar.pl

www.hotelfilmar.pl

www.hotel-gotyk.com.pl

www.hotelsolaris.pl

www.spichrz.pl

www.hotel.heban.com.pl

www.orbis.pl

www.hotelsolaris.pl

www. hotelbulwar.pl

ul. Przedzamcze 6

[email protected]

e-mail: [email protected]

TORUŃ

ŻNIN

Hotel Martina ��ul. Mickiewicza 3788-400 Żnintel. 052 3032424e-mail: [email protected]

WŁOCŁAWEK

Hotel Młyn ��ul. Okrzei 7787-800 Włocławektel. 054 2330100e-mail: [email protected]

GRUDZIĄDZ INOWROCŁAW SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE

Hotel Czarci Młyn

Hotel RAD

Hotel Bast

Hotel Park

Hotel Jan

Hotel Polonia

��

��

��

��

��

ul. Chełmińska 20886-300 Grudziądztel. 056 4654307e-mail: [email protected]

ul. Chełmińska 14486-300 Grudziądztel. 056 4655506e-mail: [email protected]

ul. Królowej Jadwigi 3588-100 Inowrocławtel. 052 3572024e-mail: [email protected]

ul. Świętokrzyska 10788-100 Inowrocławtel. 052 3555373e-mail: [email protected]

ul. Leśna 189-400 Sępólno Krajeńskietel. 052 3894100e-mail: [email protected]

Pl. Wolności 22-2389-400 Sępólno Krajeńskietel. 052 3882146e-mail: [email protected]

www.hotelrad.pl www.osir.inowroclaw.pl

hoteljan.com.pl

poloniahotel.com.pl

fot. A. Goiński (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora)

POLITYKA

PO

LITY

KA

128

System polityczny

Współczesna historia polskiej demokracji parlamentarnej liczy sobie zaledwie kilkanaście lat, jednak jej korzenie

sięgają o wiele głębiej, bowiem do połowy XV wieku. Wówczas to zaczęły kształtować się zręby unikatowego w skali

europejskiej systemu państwowego, zwanego potocznie w historiografii Rzeczpospolitą szlachecką (lub I Rzeczpospolitą).

Na drodze licznych przywilejów wspomniana grupa społeczna uzyskała dominującą pozycję i poprzez swoich

reprezentantów zgromadzonych w Sejmie decydowała o kierunku polityki państwa. Warto również przypomnieć, że

(po konstytucji amerykańskiej)

kompletną konstytucją, choć pożytków z niej płynących nie udało się już skonsumować w związku z utratą niepod-

ległości. Do budowy fundamentów nowoczesnej demokracji przystąpiono jednak niemal natychmiast po odzyskaniu

suwerenności państwowej w 1918 r. Niestety, rozstrzygnięcia II wojny światowej na blisko pół wieku pchnęły Polaków

w objęcia autorytarnego reżimu.

Po przełomie 1989 r., Polska musiała podjąć się nie tylko transformacji społeczno-gospodarczej, ale również

odbudować scenę polityczną, która w okresie Polski Ludowej zachowywała jedynie pozory pluralizmu. Wprawdzie

wybory prezydenckie w 1990 r. wygrał dość zdecydowanie (aczkolwiek dopiero w drugiej turze) Lech Wałęsa, legenda

Solidarności i laureat Pokojowej Nagrody Nobla, ale już przeprowadzone rok później pierwsze wolne wybory

parlamentarne ukazały rzeczywistą skalę podziałów w społeczeństwie. Mandaty poselskie uzyskali przedstawiciele

blisko trzydziestu różnych ugrupowań i lokalnych komitetów. Formalnie zwycięska Unia Demokratyczna uzyskała

niewiele ponad 12 % głosów wyborców. Konsekwencją rozbicia były poważne problemy ze skonstruowaniem stabilnej

większości parlamentarnej. Przez kolejne lata następował proces konsolidacji, w efekcie którego do Sejmu VI kadencji

weszli reprezentaci jedynie czterech partii:

Platforma Obywatelska (PO – 41,5 % głosów),

Prawo i Sprawiedliwość (PiS – 32,1 % głosów),

Sojusz Lewicy Demokratycznej – w wyborach startujący wraz z partią Demokratyczną w koalicji Lewica i De-

mokraci – 13,2 % głosów (obecnie koalicja nie istnieje),

Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL– 8,9 % głosów).

Misję utworzenia nowego gabinetu prezydent Lech Kaczyński powierzył liderowi zwycięskiej formacji

Donaldowi Tuskowi, który tym samym został Prezesem Rady Ministrów.

Jakkolwiek wyciąganie ostatecznych wniosków co do przyszłego kształtu polskiej sceny politycznej wydaje się

być przedwczesne, to jednak zdaniem wielu politologów zmierza ona w kierunku sytemu wielopartyjnego z udziałem

dwóch partii dominujących (PO i PiS). Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej z 6 kwietnia 1997 r., stanowiącej

najwyższe źródło prawa na terytorium państwa, Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli powoływanych

Ustawa Rządowa z dnia 3 Maja 1791 r. była pierwszą w Europie, a drugą na świecie

�

�

�

�

fot. P. Olbryś - Budynek Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa

PO

LITY

KA

129

na cztero- (Sejm i Senat) bądź pięcioletnią (Prezydent) kadencję. Wybierany w wyborach większościowych

100-osobowy Senat, nazywany często izbą wyższą parlamentu, odgrywa w rzeczywistości mniejszą rolę niż

wybierany w sposób proporcjonalny Sejm, złożony z 460 posłów. Konstytucja w dość istotny sposób ogranicza

kompetencje Prezydenta, dlatego też w praktyce pełni on przede wszystkim funkcję reprezentacyjną bądź mediacyjną

w konfliktach politycznych i społecznych. Nie należy jednak zapominać o przysługującym mu prawie weta w stosunku

do uchwalonych przez Parlament ustaw, które Sejm przełamać może większością 3/5 głosów oraz wystąpienia do

Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie ich zgodności z Ustawą Zasadniczą. W ściśle określonych

w Konstytucji przypadkach Prezydent może również rozwiązać parlament i zarządzić przedterminowe wybory.

Główny ciężar kształtowania polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa spada na barki Premiera i kierowanej przez

niego Rady Ministrów. Nowo desygnowana Rada musi uzyskać w Sejmie wotum zaufania uchwalane bezwzględną

większością głosów. Ze względu na kompetencje przynależne poszczególnym organom władzy ustawodawczej

i wykonawczej polski system rządów zaklasyfikować można jako parlamentarno-gabinetowy.

Istotny wpływ na rzeczywistą jakość życia obywateli mają władze lokalne. Samorząd terytorialny w Polsce

tworzy 16 województw, które dzielą się na mniejsze jednostki: powiaty i gminy. Mieszkańcy mają prawo bezpośredniego

wyboru swoich przedstawicieli do organów stanowiących każdego szczebla samorządowego: rady gminy i powiatu

oraz sejmiku województwa. Od 2002 r. decydują również o obsadzie organu wykonawczego na poziomie gminy.

Zależnie od jej wielkości jest nim wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Wraz z postępującą decentralizacją zadań

publicznych oraz pojawieniem się możliwości pozyskiwania środków z funduszy europejskich, wzrasta znaczenie

władz samorządowych.

Strategicznym celem polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. stało się przystąpienie do oraz

(UE). Oba zadania miały znaczenie wręcz cywilizacyjne, bowiem z jednej strony stanowiły swoistą

gwarancję bezpieczeństwa dla świeżo odzyskanej niezawisłości państwowej, z drugiej zaś zapewniały odpowiednie

warunki dla szybkiego rozwoju społeczno-gospodarczego. Negocjacje w sprawie przyjęcia do NATO toczyły się bardzo

sprawnie, stąd już w marcu 1999 r. Polska została pełnoprawnym członkiem tej organizacji. Dłużej trwały rozmowy

dotyczące akcesji do UE. Ostatecznie zakończyły się sukcesem polskiej dyplomacji i od 1 maja 2004 r. Rzeczpospolita

Polska . 21 grudnia 2007 r. Polska dołączyła do sygnatariuszy układu

z Schengen, dzięki czemu zostały znacznie uproszczone procedury przekraczania wewnętrznych granic UE. Ponadto,

silną pozycję międzynarodową Polski podkreślają partnerskie stosunki ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki oraz udział

polskich sił zbrojnych w wielu misjach pokojowych i stabilizacyjnych z ramienia ONZ bądź NATO.

Najważniejszymi partnerami gospodarczymi Polski są pozostali członkowie UE. Obroty handlu zagranicznego

z tymi krajami sięgnęły w 2007 r. kwoty ponad 290 miliardów dolarów (import) i ponad 300 miliardów dolarów

NATO Unii

Europejskiej

jest członkiem Wspólnoty Europejskiej

Stosunki z państwami sąsiednimi

fot. P. Olbryś

(eksport). Największy udział ma w tym wymiana handlowa z Niemcami, która stanowi 24,1 % całości polskiego importu

i 25,9 % eksportu. Stąd też stosunki dyplomatyczne z zachodnim sąsiadem mają dla Polski szczególne znaczenie.

Niemcy odegrały bardzo pozytywną rolę w procesie integracji naszego kraju ze strukturami europejskimi, będąc

czołowym zwolennikiem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Solidną podstawę wzajemnych relacji między tymi krajami stanowi Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej

współpracy ratyfikowany w 1991 r., który poprzedził powołanie Trójkąta Weimarskiego przez Polskę, Niemcy i Francję,

jako prestiżowego forum dla konsultacji i wymiany poglądów. Ostatni szczyt przywódców tych trzech państw odbył się

5 grudnia 2006 r. w Mettlach.

Od lat intensywnie rozwija się ponadgraniczna współpraca regionalna. Przed akcesją do UE środki na jej

finansowanie pochodziły przede wszystkim z funduszu Phare, a obecnie z unijnego programu Interreg. Cztery spośród

piętnastu Euroregionów, do których należą polskie gminy, obejmują swoim zasięgiem także zachodnich sąsiadów. Są to

Euroregiony: Nysa, Pro Europa Viadrina, Pomerania, Sprewa – Nysa – Bóbr.

Kontakty Polski z południowymi sąsiadami – – w ciągu ostatnich kilkunastu lat

pozostawały w cieniu stosunków polsko-niemieckich. Po części stało się tak dlatego, iż kraje te łączyły podobne cele

związane z dążeniem do integracji ze strukturami europejskimi. Realizacji wspólnych interesów służyło powołanie już

w 1991 r. tzw. Grupy Wyszehradzkiej z udziałem Polski, Węgier oraz istniejącej jeszcze wtedy Czechosłowacji. Kolejnym

krokiem było podpisanie w grudniu 1992 r. Środkowoeuropejskiej umowy o wolnym handlu (CEFTA), która

stymulować miała regionalną wymianę handlową, co było szczególnie istotne dla przechodzących trudny okres

transformacji gospodarek byłych państw socjalistycznych. Porozumienie to straciło na znaczeniu po przystąpieniu

większości uczestniczących w nim państw do UE.

Przyjazne stosunki łączą Polskę z republikami nadbałtyckimi . Również w tym przypadku

zacieśnianiu wzajemnych kontaktów sprzyjają zbliżone poglądy na problem bezpieczeństwa regionalnego

oraz politykę wobec Rosji. Bliskość relacji między tymi krajami podkreśla praktyka regularnych spotkań

na najwyższym szczeblu rządowym. Polska przez lata zabiegała o przyjęcie sąsiadów w poczet członków NATO,

co ostatecznie dokonało się w marcu 2004 roku. Co więcej, plany utworzenia wspólnego rynku energetycznego mają

szansę realizacji dzięki projektowi budowy wspólnej elektrowni atomowej w pobliżu litewskiej Ignaliny.

Republikami Czeską i Słowacką

Litwą, Łotwą i Estonią

W tym kontekście należy jeszcze wspomnieć o znaczeniu stosunków dyplomatycznych . Z punktu

widzenia interesów Polski suwerenne państwo ukraińskie jest niezbędnym elementem systemu stabilizacji

i bezpieczeństwa w tym regionie świata. Stąd nieustające zabiegi kolejnych polskich rządów na rzecz związania

z Ukrainą

fot. P. Olbryś - Konferencja Spotkanie Regionów w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiegoz udziałem zagranicznych regionów partnerskich województwa kujawsko-pomorskiego, Toruń

PO

LITY

KA

130

wschodniego sąsiada ze strukturami europejskimi i NATO oraz wspieranie dążeń Ukrainy w kierunku

integracji z UE w dłuższej perspektywie. Zabiegi polskich polityków, w tym ówczesnego prezydenta

Aleksandra Kwaśniewskiego, w istotnym stopniu przyczyniły się do zwycięstwa prodemokratycznych sił tzw.

na Ukrainie na przełomie 2004 i 2005 r. Wspólna organizacja Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej

w 2012 r. stanowić będzie zapewne silny impuls dla dalszego zbliżenia gospodarek obu krajów.

pomarańczowej rewolucji

131

PO

LITY

KA

POLSKANIEMCY

CZECHY

SŁOWACJA

LITWA

WĘGRYAUSTRIA

UKRAINA

BIAŁORUŚ

ROSJA

ŁOTWA

RUMUNIA

DANIA

MO

ŁDAWIA

SZWECJA

Kraje sąsiadujące z Rzeczpospolitą Polską

fot. P. Olbryś

PRAWO

134

PR

AW

O System prawny

Wyróżnia się dwa główne typy systemów prawa: kontynentalny system prawa stanowionego – , który

ukształtował się na bazie tradycji prawa rzymskiego oraz system prawa anglosaskiego – . Różni je przede

wszystkim prawotwórcza rola wyroków sądowych (tzw. precedensów) charakteryzująca system anglosaski. W Europie

kontynentalnej domeną sądownictwa jest wyłącznie stosowanie prawa (dopuszcza się jedynie możliwość dokonywania

interpretacji bądź wykładni prawa przez sądy). Z prawodawstwem kontynentalnym mamy do czynienia w Polsce.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji Polski „źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczpospolitej

Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia”, a także akty prawa

miejscowego na terenie działania organów, które je ustanowiły (prawo zwyczajowe nie zalicza się w Polsce do źródeł

prawa, a zatem nie może stanowić podstawy decyzji organów państwowych wobec obywatela). W kontekście procesów

integracji europejskiej szczególnie istotne są konstytucyjne zapisy o wiążącej mocy umów międzynarodowych, które po

ratyfikowaniu stają się częścią krajowego porządku prawnego oraz dopuszczające możliwość przekazania organizacji

lub organowi międzynarodowemu kompetencji władz państwowych w niektórych sprawach. Z zasady prawo

wspólnotowe ma w państwach członkowskich pierwszeństwo stosowania przed prawem krajowym, cechuje się

civil law

common law

fot. M. Rybak - Sąd Okręgowy, Bydgoszcz

fot. W. Zwara - Sąd Rejonowy, Toruń

135

PR

AW

Obezpośrednią skutecznością (ustanawia wprost prawa i obowiązki, zarówno dla osób fizycznych, jak i praw-

nych) oraz jest bezpośrednio stosowane (nie wymaga osobnego wprowadzenia do systemu prawa wew-

nętrznego). Najważniejsze zmiany systemu prawnego w Polsce, zwłaszcza w zakresie prawa cywilnego i administra-

cyjnego, wymuszone były dostosowaniem prawa polskiego do wytycznych Unii Europejskiej.

System podatkowy w Polsce

przyjmuje jednolity kształt. Wśród

podatków obowiązujących w Polsce

wyróżniamy dwa główne typy:

podatki bezpośrednie: podatek

dochodowy od osób prawnych

(CIT), podatek dochodowy od

osób fizycznych (PIT), podatek

od czynności cywilnoprawnych,

podatek od nieruchomości,

podatek od środków transpor-

towych, podatek od spadków

i darowizn, podatek rolny, poda-

tek leśny,

podatki pośrednie: podatek od

towarów i usług (VAT), podatek

akcyzowy, podatek od gier

(dotyczy podmiotów, które prowadzą działalność polegającą na sprzedaży gier i zakładów).

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) to, obok VAT, najistotniejszy podatek obciążający działalność osób

prawnych w Polsce. Jest to podatek liniowy (od 2004 r. jego stawka wynosi 19 %) obliczany od ustalonego dochodu

(z wyłączeniem większości przychodów z działalności rolniczej i leśnej). Jest to więc wysokość relatywnie niska w po-

równaniu z innymi krajami UE. Podatnicy posiadający siedzibę lub zarząd na terytorium RP podlegają obowiązkowi

podatkowemu od całości uzyskanych dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (tzw. nieograniczony obowiązek

podatkowy). Pozostałe podmioty podlegają opodatkowaniu tylko od dochodów wypracowanych w Polsce (tzw. ogra-

niczony obowiązek podatkowy). Odliczeniom podlegają dywidendy wypłacane udziałowcom przez polskie spółki

(w celu uniknięcia efektu podwójnego opodatkowania), straty podatkowe (poniesione w ciągu maksymalnie pięciu

kolejnych lat) oraz darowizny na cele pożytku publicznego. Sprzyja to podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu inwestycji

przez przedsiębiorców zagranicznych. Tak niski podatek stymuluje rozwój rodzimej przedsiębiorczości oraz przy-

czynia się do obniżenia kosztów pracy, a w efekcie powstania nowych miejsc pracy.

Płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) są osoby fizyczne w zakresie swoich dochodów

w tym dochodów z udziału w spółkach osobowych i prawnych. W Polsce obowiązywała do roku 2008 progresywna

stawka opodatkowania, z kolejnymi progami na poziomie 19 %, 30 % i 40 % przy uwzględnieniu kwoty wolnej od

podatku, która w 2008 i 2009 r. wynosi 3091 zł. Od pierwszego stycznia 2009 r. obowiązują dwie stawki podatkowe

w podatku PIT – 18 i 32 %. Od 2004 r. przewidziano także możliwość skorzystania z podatku liniowego od dochodów

osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (w wysokości 19 %), przy czym pozbawia on

podatnika prawa do większości odliczeń i ulg. Osoby fizyczne, które nie zamieszkują w Polsce, opodatkowują tylko

uzyskane przez siebie dochody pochodzące ze źródeł polskich.

Podatek od towarów i usług (VAT) wprowadzono w Polsce po raz pierwszy w 1993 r. W największym zakresie

uległ on harmonizacji z prawem unijnym, stając się częścią wspólnego systemu podatku od wartości dodanej

Podstawowa stawka podatku obrotowego w Polsce wynosi 22 %. Funkcjonują również dwie stawki obniżone: 7 %

(obejmująca m.in. towary związane z ochroną zdrowia, wyroby spożywcze, usługi hotelarskie, wyroby sztuki ludowej,

rękodzieła i rzemiosła artystycznego) oraz specjalna stawka 0 %, mająca zastosowanie głównie do eksportu i wewnątrz-

wspólnotowej dostawy towarów. Istnieje również ograniczony katalog usług (finansowych, ochrony zdrowia,

edukacyjnych, związanych z kulturą) zwolnionych z podatku VAT.

�

�

,

.

System podatkowy

fot. P. Olbryś

Przepisy polskiego prawa podatkowego dopuszczają możliwość uzyskiwania wynagrodzenia na podstawie

odmiennych stosunków prawnych. Wśród form zatrudnienia wyróżnić należy: pracownicze i niepracownicze. Doko-

nanie wyboru właściwej umowy o świadczenie pracy wskazuje możliwe sposoby obniżenia kosztów zatrudnienia oraz

zagrożenia, jakie dla podmiotu zatrudniającego mogą wyniknąć podczas trwania stosunku pracy.

Z punktu widzenia obowiązków polskiego płatnika, priorytetowe znaczenie ma status podatkowy osoby

zatrudnionej – determinujący obowiązki podatkowe wobec Skarbu Państwa. Status osoby rozliczanej pozwoli rozstrzyg-

nąć, czy podlega ona nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (rezydent podatkowy) czy też posiada

ograniczony obowiązek podatkowy (nierezydent podatkowy). Na gruncie obowiązujących przepisów, polskimi

rezydentami są osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce. Za takową uważa się osobę fizyczną, która posiada na

terytorium Rzeczpospolitej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub też

przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Nierezydentami są osoby przebywające w Polsce

czasowo – nie dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Powyższe przepisy należy stosować z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania,

których stroną jest Polska. Osoby o ograniczonym obowiązku podatkowym mogą świadczyć usługi na terytorium Polski

na podstawie różnorodnych umów. W szczególności wymienić tu należy: umowę o pracę, umowę zlecenie i o dzieło,

umowę o zarządzenie przedsiębiorstwem (kontrakt menedżerski), a także umowy o współpracy. Nierezydenci

podatkowi mają prawo do korzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów z niektórych źródeł. W przypadku

nierezydentów podatkowych posiadanie tzw. certyfikatu E101 poświadcza podleganie danej osoby ustawodawstwu

w zakresie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych jednego z krajów członkowskich Unii Europejskiej. W przypadku

posiadania takiego certyfikatu, dochód uzyskiwany przez tę osobę nie podlega składkom na ubezpieczenie społeczne

i zdrowotne w Polsce.

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU W 2009 R.

(

SKALA PODATKU DOCHODOWEGO NA 2008 i 2009 R.

Podstawa prawna: art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2006 Nr 217 poz. 1588 z późn. zm.).

art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych

innych ustaw - Dz.U. 2006 Nr 217 poz. 1588 z późn. zm.)

136

PR

AW

O

111 zł 25 gr

2002 zł 05 gr

1335 zł 00 gr

139 zł 06 gr

1668 zł 72 gr

2502 zł 56 gr

Z jednego stosunku pracy

Z kilku stosunków pracy

miesięcznie

nie może przekroczyć rocznie

rocznie

Z jednego stosunku pracydla dojeżdżających

miesięcznie

rocznie

Z kilku stosunków pracy dla dojeżdżających nie może przekroczyć rocznie

44490 zł

85528 zł

44490 zł

85528 zł 7866 zł 25 gr + 30 %nadwyżki ponad 44490 zł

20177 zł 65 gr + 40 %nadwyżki ponad 85528 zł

19 % minus kwotazmniejszająca podatek586 zł 85 gr

Skala podatkowa 2008 Skala podatkowa 2009

ponad do podatekponad do podatek

85528 zł

85528 zł 14839 zł 02 gr + 32 %nadwyżki ponad 85528 zł

18 % minus kwotazmniejszająca podatek556 zł 02 gr

Kwota zmniejszająca podatekw 2009 r.

Roczna

Miesięczna

Roczny dochód nie powodujący obowiązku zapłaty podatku

33 gr46 zł

02 gr556 zł

00 gr3091 zł

PR

AW

O

137

Jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów określone powyżej, są niższe od wydatków na dojazd do

zakładu pracy lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub

komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku (zeznaniu podatkowym) koszty te mogą być przyjęte

w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Podatki i opłaty lokalne

Unikanie podwójnego opodatkowania

ZWOLNIENIE Z PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI

Przedsiębiorca inwestując w województwie kujawsko-pomorskim może liczyć na ulgi i zwolnienia od podatków

i opłat lokalnych, przede wszystkim z podatku od nieruchomości. Ta forma zwolnienia stosowana jest zwłaszcza na

terenach parków przemysłowych i technologicznych w województwie kujawsko-pomorskim i na obszarze wielu gmin

i miast w regionie. Wielkość oraz czas trwania zwolnienia uzależniona jest od ilości tworzonych miejsc pracy oraz

wielkości inwestycji. Zwolnienie z podatku od nieruchomości stanowi pomoc publiczną de minimis w rozumieniu

rozporządzenia Komisji Europejskiej Nr 69/2001 z dnia 12 stycznia 2001r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu

WE. Ta forma pomocy publicznej ustalana jest każdorazowo przez uprawniony organ gminny – na podstawie uchwały

rady gminy lub rady miasta i ma zastosowanie jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą na obszarze

gminy, co do której ma zastosowanie uchwała o zwolnieniu.

Osoby mieszkające na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób

fizycznych, podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów, również tych uzyskanych za granicą. Dochody te

podlegać mogą również opodatkowaniu w kraju, w którym zostały uzyskane. W sytuacji, kiedy na dochód lub majątek

uzyskiwany z tego samego tytułu przez tego samego podatnika w tym samym okresie nałożone zostają takie same lub

podobne podatki przez dwa państwa, mamy do czynienia z podwójnym opodatkowaniem. W latach 70. Rzeczpospolita

Polska podpisała pierwsze, ciągle obowiązujące umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. W okresie

przed akcesyjnym te akty prawne dotyczyły niewielkiej zbiorowości ludzkiej. Wejście Polski do Unii Europejskiej

i otwarcie zagranicznych rynków pracy sprawiło, że umowy stały się powszechnym aktem prawnym, którego

znajomość i prawidłowe zastosowanie stało się wręcz niezbędne. Zgodnie z Konstytucją umowy międzynarodowe po

ratyfikacji i ogłoszeniu w „Dzienniku Ustaw" stają się powszechnie obowiązującymi źródłami prawa. Stąd też umowy

w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które Polska zawarła z ponad 80 krajami są stosowane bezpośrednio

w celu rozstrzygnięcia, w jaki sposób należy opodatkować dochody uzyskane zagranicą.

Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania konstruowane są przeważnie w oparciu o wzorzec

opracowany przez Organizację do Spraw Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) – Modelowa Konwencja

w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku. Drugim powszechnie akceptowanym wzorcem jest Umowa Modelowa ONZ

między państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się. Umowy, które zawarła Polska, opierają się na postanowieniach

Konwencji Modelowej OECD. Jako uzupełnienie Konwencji opublikowano Komentarz do Konwencji Modelowej, który

opisuje sposób funkcjonowania w codziennym życiu zapisów Konwencji.

Zarówno Konwencja Modelowa OECD, jak i Komentarz nie są polskim źródłem prawa, jednakże Polska ma

obowiązek stosowania powyższych regulacji, a organy podatkowe, by zapewnić jednolitość stosowania prawa,

powinny odwoływać się do Komentarza zarówno przy stosowaniu, jak i interpretacji umów o unikaniu podwójnego

opodatkowania. Umowy oparte o zapisy Konwencji skierowane są do osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę

fot. P. Olbryś - Urząd Miasta Toruniafot. M. Kowal - Urząd Miasta Bydgoszczy

138

PR

AW

O na terenie jednego z państw, dotyczą podatków dochodowych oraz majątkowych, które pobierane są przez państwa –

sygnatariuszy.

Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania rozstrzygają, w jaki sposób opodatkowane są

następujące kategorie dochodu i majątku:

dochód z majątku nieruchomego,

zyski przedsiębiorstw,

zyski z transportu międzynarodowego,

zyski przedsiębiorstw powiązanych,

dywidendy,

odsetki,

należności licencyjne,

zyski z przeniesienia własności majątku,

dochody z tytułu wykonywania wolnego zawodu,

zyski z pracy najemnej,

wynagrodzenia dyrektorów i członków rad nadzorczych,

wynagrodzenia artystów i sportowców,

emerytury,

wynagrodzenia pracowników państwowych,

dochody studentów,

inne dochody.

Ponadto dokumenty te zawierają przepisy dotyczące sposobów unikania podwójnego opodatkowania.

W umowach zawartych przez Polskę występują dwie metody unikania podwójnego opodatkowania: wyłączenie

z progresją i proporcjonalne odliczenie. Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawierają również

postanowienia dotyczące równego traktowania obywateli obu państw przez jurysdykcje podatkowe tych państw,

procedury dotyczące wymiany informacji oraz wzajemnej pomocy administracji podatkowych oraz ewentualne

przepisy szczegółowe.

Aby rozpocząć i prowadzić budowę lub wykonywać roboty budowlane inne niż budowa obiektu budowlanego

inwestor musi uzyskać . Jest to decyzja administracyjna wydawana w trybie określonym

w ustawie Prawo budowlane (Dz.U. 2006 Nr 156 poz. 1118 z późn. zm.).

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

pozwolenie na budowę

Prawo budowlane

fot. z archiwum Brügmann Polska Sp. z o.o.

139

PR

AW

OWarunkiem koniecznym jej otrzymania przez inwestora jest:

złożenie wniosku w tej sprawie w terminie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospo-

darowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym,

złożenie oświadczenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania

nieruchomością na cele budowlane.

Przy czym dla terenów objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, przed wykonaniem

projektu budowlanego, należy wystąpić do wydziału urbanistyki i architektury o wypis i wyrys z planu zagospo-

darowania w celu stwierdzenia zgodności planowanej budowy z planem. W przypadku gdy przedsięwzięcie może

znacząco oddziaływać na środowisko, niezbędne jest załączenie do pozwolenia na budowę decyzji środowiskowej.

Wniosek o składa się w starostwie powiatowym właściwym dla miejsca położenia

nieruchomości. Decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje w ciągu dwóch miesięcy starosta. Odwołanie wnosi się do

wojewody za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Jeżeli budowa

nie zostanie rozpoczęta przed upływem trzech lat od dnia, w którym decyzja ta staje się ostateczna, decyzja o pozwo-

leniu na budowę wygasa.

Opłata skarbowa od decyzji o pozwoleniu na budowę jest zróżnicowana w zależności od rodzaju inwestycji

– szczegółowy wykaz opłat zawiera załącznik do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. 2006 Nr

225 poz. 1635 z późn. zm.).

W Polsce relacje pomiędzy pracodawcami a pracownikami reguluje Kodeks pracy (Dz.U. 1998 nr 21 poz. 94

z późn. zm.). Opisane są w nim warunki, na jakich może być świadczona praca w Polsce.

Umowa o pracę może być zawarta (art. 25 ust. 1):

na czas nieokreślony,

na czas określony,

na czas wykonania określonej pracy,

w celu zastępstwa pracownika – w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (pracodawca może w tym

celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej

nieobecności).

Każda z wyżej wymienionych umów może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający

3 miesięcy. W przypadku gdy pracodawca zawrze z pracownikiem trzecią z kolei umowę na czas określony, jest ona

równoznaczna z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Powinna ona

być podpisana najpóźniej w dniu podjęcia przez pracownika pracy.

�

�

�

�

�

�

pozwolenie na budowę

Prawo pracy

fot. P. Olbryś

Umowa o pracę może być rozwiązana na kilka sposobów (art. 30 ust. 1):

na mocy porozumienia stron,

przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia,

przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia,

z upływem czasu, na który była zawarta,

z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym

miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 ust. 1). Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę

i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym przez danego pracodawcę okresie

rozliczeniowym, nieprzekraczającym 4 miesięcy (art. 129 ust. 1). Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami

nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym przez pracodawcę okresie rozliczeniowym

(art. 131 ust. 1). Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika

150 godzin w roku kalendarzowym. Pracownik ma prawo do nieprzerwanego odpoczynku w wymiarze co najmniej 11

godzin w każdej dobie oraz co najmniej 35 godzin w każdym tygodniu.

Zatrudnionemu przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego (art.

152 ust. 1). Pracownik, który podejmuje pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje

prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po

przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym

(art. 153).

Wymiar urlopu wynosi:

20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,

26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się okres nauki w zależności od rodzaju ukończonej

szkoły. Należy pamiętać że okresy te nie podlegają sumowaniu (art. 155):

zasadniczej szkoły zawodowej – czas trwania nauki, jednak nie więcej niż 3 lata,

średniej szkoły zawodowej – czas trwania nauki jednak nie więcej niż 5 lat,

średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,

szkoły policealnej – 6 lat,

szkoły wyższej – 8 lat.

Stosowanie protekcjonistycznych narzędzi ochrony rynku wewnętrznego i krajowych producentów, w rodzaju

ceł zaporowych, kontyngentów, koncesji, było niegdyś powszechnie praktykowane. Ostatnie kilkadziesiąt lat to jednak

postępujący proces znoszenia kolejnych barier w handlu międzynarodowym, negocjowany najpierw w ramach Układu

Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT), a po przekształceniu w Światową Organizację Handlu (WTO),

również na jej forum.

Polska aktywnie uczestniczy we wspomnianych procesach liberalizacji handlu, była jednym ze współzałożycieli

WTO, jest członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), a od 2004 r. jest członkiem Unii

Europejskiej. Ten ostatni fakt miał decydujący wpływ na polską politykę handlową, bowiem unia celna jest jedną

z podstawowych zasad wspólnego rynku, a zatem wymusza unifikację rozwiązań w tym zakresie. Handel pomiędzy

Polską a pozostałymi krajami UE oraz krajami zrzeszonymi w EFTA (poza Szwajcarią) został uwolniony i nie może być

obłożony cłem. Wobec pozostałych krajów obowiązuje wspólna unijna taryfa celna. W stosunku do regulacji

obowiązujących w naszym kraju przed akcesją, stawki celne dotyczące większości grup towarów uległy obniżeniu, choć

cło na niektóre produkty, głównie spożywcze, zauważalnie wzrosło (niektóre owoce, mleko, masło, sery, ryż). Zasada

preferencji towarów wspólnotowych oraz wspieranie własnych producentów w ramach Wspólnej Polityki Rolnej

powoduje, że Unia wciąż strzeże dostępu do swojego rynku przed „nieproszonymi gośćmi”. Komisja Europejska jest

uprawniona, w przypadku stwierdzenia stosowania dumpingu lub niedozwolonych subsydiów eksportowych, do

nałożenia ograniczeń na import z poszczególnych krajów.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�


Prawo celne

PR

AW

OP

RA

WO

140

Prawo handlowe

Partnerstwo publiczno-prywatne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. wprowadzono w Polsce

Kodeks handlowy, pierwszą samodzielną regulację prawa spółek handlowych, a jednocześnie dokument w swoim

czasie wzorcowy. Pozostawał wprawdzie pod silnym wpływem tradycji niemieckiej, jednak zawierał także rodzime,

nowatorskie rozwiązania. Kodeks wyróżniał normy prawa handlowego spośród norm prawa prywatnego w oparciu

o kryterium podmiotowe tzn. regulował te stosunki prawne, których stronami są osoby zawodowo trudniące się

obrotem handlowym. Składał się z dwóch ksiąg: 1) przepisy o zawodzie kupca i spółkach handlowych; 2) „czynności

handlowe”. O jego znaczeniu świadczy fakt, że przetrwał w niemal niezmienionej postaci aż do końca XX wieku (w 1965

r., wraz z wejściem w życie Kodeksu cywilnego, uchylono jedynie postanowienia zawarte w księdze drugiej).

Dopiero w styczniu 2001 r. zastąpił go nowy, całościowy akt prawny Kodeks spółek handlowych (KSH), który

w połączeniu z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, stanowi

podstawę ustrojową dla działalności przedsiębiorstw w Polsce, zgodnie z dyrektywami Wspólnot Europejskich. Prawo

spółek handlowych stanowi wyodrębniony przedmiotowo dział jednolitego prawa cywilnego. Rozstrzyga kwestie

dotyczące tworzenia, organizacji, funkcjonowania, rozwiązywania, łączenia, podziału i przekształcania spółek

handlowych. W odróżnieniu od poprzednio obowiązującego kodeksu, obecny nie zawiera części poświęconej

czynnościom handlowym, toteż w zakresie nieuregulowanym w KSH stosuje się bezpośrednio przepisy Kodeksu

cywilnego.

Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) jest uznaną w świecie formułą realizacji projektów infrastrukturalnych.

W modelu tym partner prywatny bierze odpowiedzialność za przygotowanie i sfinansowanie inwestycji, w zamian

otrzymując możliwość partycypowania w korzyściach płynących z jej późniejszej eksploatacji przez określony czas.

Mechanizm PPP pozwala na poprawę stanu infrastruktury w kraju, co pośrednio przekłada się na wzrost gospodarczy,

przy jednoczesnej minimalizacji kosztów sektora publicznego związanych z jej budową. W konsekwencji pozwala na

obniżenie wydatków budżetowych i skierowanie dodatkowego strumienia pieniędzy na pozostałe ważne społecznie

cele. Nie można również pominąć prawidłowości, na którą wskazują bogate doświadczenia państw zachodnich, gdzie

idea PPP wykorzystywana jest od dawna na szeroką skalę, iż całkowity koszt przedsięwzięcia realizowanego w ramach

tej koncepcji okazuje się być zazwyczaj od kilku do kilkunastu procent niższy niż w przypadku korzystania

z rozwiązania tradycyjnego, czyli finansowania w całości ze środków publicznych.

W Polsce instytucja partnerstwa publiczno-prywatnego rodziła się powoli. Wprawdzie w ograniczonym zakresie

wykorzystywana była od lat, choćby w formie tzw. koncesji na roboty budowlane (wynagrodzeniem za przeprowadzone

prace budowlane jest w tym przypadku prawo do eksploatacji obiektu przez określony w umowie czas), brakowało

jednak całościowego unormowania prawnego, które w sposób jasny i niebudzący wątpliwości rozstrzygałoby podział

korzyści oraz odpowiedzialności pomiędzy partnera publicznego i prywatnego. Prace parlamentarne nad opracowaniem

odpowiednich regulacji zaczęły się już w 2002 r., ale ostatecznie Ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym udało się

Sejmowi uchwalić w lipcu 2005 r. W wyniku politycznych kompromisów, przyjęte rozwiązania w zderzeniu z rzeczy-

wistością okazały się jednak dalece niewystarczające. Nawet wdrożone w połowie 2006 r. rozporządzenia wykonawcze

do ustawy, do współtworzenia których zaproszono niezależnych konsultantów, nie mogły już zmienić faktu, iż ze

141

PR

AW

O

fot. M. Górka

186

PR

AW

OP

RA

WO

142

względu na trudne do zrealizowania obowiązki w zakresie analiz, skomplikowane procedury wstępne i brak

wystarczających gwarancji zabezpieczających interes obu stron, Ustawa pozostawała zbiorem martwych przepisów.

Okazała się zbyt mało atrakcyjna dla sfery biznesu, a jednocześnie wysokie wymagania co do oceny ryzyka zniechęcały

do sięgania po ten instrument.

Wobec faktu przyznania Polsce (wspólnie z Ukrainą) organizacji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 r.

właściwe umocowanie prawne instytucji PPP nabiera szczególnego znaczenia. Nie da się bowiem ukryć, że bez

istotnego zaangażowania doświadczenia, sił oraz środków sektora prywatnego trudno liczyć na stworzenie

w stosunkowo krótkim okresie czasu infrastruktury niezbędnej do przeprowadzenia tak ogromnej imprezy. Projekt

nowelizacji przyjęty przez poprzedni rząd rozszerza definicję PPP. W jego rozumieniu partnerstwo publiczno-prywatne

to „oparta na umowie o partnerstwie publiczno-prawnym współpraca podmiotu publicznego i partnera prywatnego,

służąca realizacji zadania publicznego oraz opierająca się na podziale rodzajów ryzyka pomiędzy podmiot publiczny

a partnera publicznego”, przy czym partner prywatny zobowiązuje się do poniesienia w całości bądź części nakładów na

realizację przedsięwzięcia lub zapewni ich poniesienie przez inne podmioty. Zakres przedsięwzięć objętych PPP został

poszerzony o inwestycje budowlane, konserwację zabytków, badania naukowe, przedsięwzięcia oświatowe

i edukacyjne. W nowych przepisach zrezygnowano z wymogu wykonywania części uciążliwych analiz na etapie

decydowania o wyborze realizacji przedsięwzięcia (forma partnerstwa oraz wybór partnera) i wprowadzono

uproszczone procedury dla małych projektów (szczególnie gminnych). Jasno określono co zyskuje strona publiczna

(korzyści dla interesu publicznego), a co prywatna (wynagrodzenie) oraz jak powinny być ukształtowane warunki

umowy, by interesy obu stron były równo zabezpieczone. Wskazano też jak podzielić ryzyko między podmiot

publiczny, a partnera prywatnego, aby zrealizować przedsięwzięcie bez powiększania długu publicznego.

Intencją Ministerstwa Gospodarki jest zapewnienie rocznego przyrostu inwestycji rzędu 4-5 miliardów zł, co

powinno przełożyć się bezpośrednio na znaczne oszczędności budżetowe oraz lepsze wykorzystanie środków unijnych,

bowiem nowe uregulowania zakładają również możliwość współfinansowania z funduszy UE.

Wzrost świadomości praw przysługujących konsumentom był prawdopodobnie jednym z bardziej społecznie

odczuwalnych aspektów dostosowywania przepisów polskiego prawa do europejskich standardów. Unia Europejska

wymaga, bowiem od swoich członków zapewnienia obywatelom szeregu praw konsumenckich, w tym:

do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia – towary i usługi oferowane konsumentom nie mogą stwarzać zagrożenia

dla ich zdrowia i życia,

do ochrony interesów ekonomicznych przed szkodliwymi działaniami przedsiębiorców – narzuceniem

niekorzystnych warunków umów, nieuczciwą konkurencją, stosowaniem nadmiernie wygórowanych cen

i innych nierzetelnych praktyk handlowych,

do edukacji i informacji – przez zapewnienie możliwości świadomego podejmowania decyzji oraz dokonywania

wyborów dóbr i usług,

do efektywnego sytemu dochodzenia roszczeń – w tym zapewnienia pomocy w egzekwowaniu przysługujących

praw,

do zrzeszania się i reprezentacji.

także urzędników

�

�

�

�

�

Ochrona konsumenta

fot. P. Olbryś

PR

AW

O

187143

PR

AW

ODzięki przyjęciu rozwiązań wspólnotowych zakres ochrony konsumentów w Polsce został poszerzony,

wzmocniona została także kontrola przestrzegania prawa w tej dziedzinie. Należy jednak pamiętać, że ochrona

praw konsumenta stanowi bardzo dynamiczną gałąź systemu prawnego, toteż kluczową kwestią staje się nadążanie

ustawodawcy za zachodzącymi zmianami ( dotyczy to rosnącego znaczenia sprzedaży za pośrednictwem

Internetu).

W Polsce szerokie kompetencje w zakresie ochrony konsumentów przysługują Urzędowi Ochrony Konkurencji

i Konsumenta. Prezes UOKiK może nakazać wycofanie z obrotu produktów niebezpiecznych oraz prowadzić

postępowania i wydawać wiążące decyzje w przypadku praktyk ograniczających konkurencję (postępowania

antymonopolowe) bądź naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Istotne znaczenie, szczególnie dla budowy nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy, mają działania Urzędu

Komunikacji Elektronicznej (UKE). Konsekwentna postawa tej instytucji w stymulowaniu rozwoju konkurencji

doprowadziła w ostatnich latach do szeregu pozytywnych zmian na rynku telekomunikacyjnym. Przede wszystkim zaś

umożliwiła konsumentom dokonywanie realnego wyboru dostawcy usług. Przyznanie niezależnym operatorom prawa

dostępu do sieci szkieletowej Telekomunikacji Polskiej zaowocowało spadkiem cen szerokopasmowych łącz

internetowych średnio o około 40 % i wzrostem ich liczby o blisko milion w samym tylko 2006 r. Od czerwca 2008 r. do

stycznia 2009 r. liczba łączy szerokopasmowych zwiększyła się o przeszło 4,5 mln (dane UKE).

Rzeczpospolita Polska w pełni chroni prawa własności intelektualnej. Na ten fakt złożyło się wprowadzenie

nowoczesnych regulacji prawnych, inkorporacji przepisów europejskich oraz uwzględnienie pozostałych, wynika-

jących z podpisanych przez Polskę umów międzynarodowych (np. Porozumienie w sprawie handlowych aspektów

praw własności intelektualnej czyli tzw. Porozumienie TRIPS wiążące Polskę od 2000 r.).

Na polu własności artystycznej, naukowej i literackiej ochronę praw osobistych oraz majątkowych zapewnia

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Obejmuje ona wszystkie przejawy kreatywnej twórczości,

wyrażone zarówno w formie pisanej, graficznej, audiowizualnej, jak i każdej innej, o ile spełniają ustawową definicję

utworu: są rezultatem pracy człowieka, w którym przejawia się działalność twórcza o indywidualnym charakterze,

i który został ustalony (poprzez publiczne zaprezentowanie bądź utrwalenie na nośniku). Polskie uregulowania w tej

kwestii zgodne są z rozstrzygnięciami Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych.

Z perspektywy wielu przedsiębiorców o wiele istotniejsza wydaje się natomiast odpowiednia ochrona praw

patentowych i własności przemysłowej. Również w tej dziedzinie Polska uczyniła od początku lat 90. olbrzymi skok

jakościowy. Kwestie te uregulowane zostały przede wszystkim przepisami zawartymi w dwóch aktach: Prawie

własności przemysłowej oraz Ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Do przedmiotów chronionych w myśl

obowiązujących norm prawnych zaliczymy nie tylko wynalazki (po nowelizacji w 2002 r. również biotechnologiczne)

oraz wzory użytkowe, ale także znaki towarowe, wzornictwo przemysłowe, oznaczenia geograficzne i nazwy

pochodzenia, czy topografie układów scalonych. Należy przy tym zaznaczyć, że osoby niemające siedziby lub miejsca

zamieszkania na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej mogą w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP działać

wyłącznie za pośrednictwem rzecznika patentowego mającego siedzibę w Polsce.

przykładowo

Ochrona praw własności intelektualnej

fot. P. Skóra - Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, Bydgoszcz

Documents

Przerwodnik Inwestora Województwa Kujawsko-Pomorskiego