Upload
doanhanh
View
220
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Przez żołądek do serca (i nie tylko)...
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
dr hab. n. med. Jakub Fichna, prof. UMed
Zakład Biochemii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
JELITO CIENKIE
JELITO GRUBE
ŻOŁĄDEK
PRZEŁYK
Układ pokarmowyBudowa i funkcja
passmyexams.co.uk
GRUCZOŁŚLINOWY
ZĘBYJĘZYK
GRUCZOŁŚLINOWY
ENZYM: AMYLAZA
TRAWI: CUKRY
Układ pokarmowyJama ustna
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
Układ pokarmowyJęzyk
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
Katia Moskvitch, 12.01.2015, bbc.com
• Utrata smaku słodkiego i słonego
Układ pokarmowyJęzyk
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
Katia Moskvitch, 12.01.2015, bbc.com
• Utrata smaku słodkiego i słonego
• Niska wilgotność!
• Hałas!
• Plastikowa zastawa!
ENZYM: PEPSYNA
+KWAS SOLNY
TRAWI: BIAŁKA
aboutthemcat.org
PUSTY: 1 litr
PEŁNY: 2-4 litry
Układ pokarmowyŻołądek
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
KWAS SOLNY
ROZPUSCI
NIEKTÓRE
METALE.
CO ZE ŚCIANĄ
ŻOŁĄDKA?
Układ pokarmowyŻołądek
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
ŚLUZ CHRONI
ŚCIANY ŻOŁĄDKA
PRZED
SZKODLIWYM
DLA KOMÓREK
DZIAŁANIEM
KWASU SOLNEGO
Układ pokarmowyŻołądek
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
webmd.com
DWUNASTNICA
JELITO CZCZE
JELITO KRĘTE
ENZYM: AMYLAZA
TRAWI: CUKRY
ENZYM: LIPAZA
TRAWI: TŁUSZCZE
DŁUGOŚĆ: 6 metrów
ŚREDNICA: 2,5 centymetra
Układ pokarmowyJelito cienkie
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
WYDZIELANIE SOKU TRZUSTKOWEGO
ZAWIERAJĄCEGO ENZYMY TRAWIENNE
PRODUKCJA INSULINY I GLUKAGONU
MASA: 100 g
KSZTAŁT MŁOTKALUB HACZYKA
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
Układ pokarmowyTrzustka
MASA: 1,5 kg
PRODUKCJA ŻÓŁCI
MAGAZYN WITAMIN A, D, K
NEUTRALIZACJA TOKSYN
(W TYM: ALKOHOL)
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
Układ pokarmowyWątroba
WCHŁANIANIE WODY,
ELEKTROLITÓW,
SOLI MINERALNYCH
BAKTERIE PRODUKUJĄ
ŚLUZ I WITAMINY
POPRZECZNICA
CZ. WSTĘPUJĄCA
CZ. ZSTĘPUJĄCA
ODBYTNICADŁUGOŚĆ: 1,5 metra
ŚREDNICA: 10 centymetrów
Układ pokarmowyJelito grube
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
OK. 1012(?) BAKTERII –
10x WIĘCEJ NIŻ
KOMÓREK LUDZKIEGO
CIAŁA
OK. 500 RÓŻNYCH
SZCZEPÓW
Układ pokarmowyJelito grube
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
W KALE ZNAJDUJE SIĘ:
• WODA (OK. 75%)
• ŚLUZ
• MARTWE KOMÓRKI
• BAKTERIE
• PRZECIĘTNIE WYDALAMY
80-220 g KAŁU NA DOBĘ
Układ pokarmowyJelito grube
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
SKŁAD GAZÓW
PRODUKOWANYCH
W JELITACH:
• DWUTLENEK WĘGLA
• TLEN
• AZOT
• WODÓR
• METAN
• SIARKA
Układ pokarmowyJelito grube
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
600 ml / dzień
SKŁAD GAZÓW
PRODUKOWANYCH
W JELITACH:
• DWUTLENEK WĘGLA
• TLEN
• AZOT
• WODÓR
• METAN
• SIARKA
Układ pokarmowyJelito grube
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
600 ml / dzień
KOBIETY?
MĘŻCZYŹNI?
SKŁAD GAZÓW
PRODUKOWANYCH
W JELITACH:
• DWUTLENEK WĘGLA
• TLEN
• AZOT
• WODÓR
• METAN
• SIARKA
Układ pokarmowyJelito grube
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
600 ml / dzień
MĘŻCZYŹNI!
Nawet
do 18 razy
na dzień!
Gastroskopia
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
www.directendoscopy.com.au
www.ruxandraposoiu.medive.ro
GastroskopiaPrzełyk
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• 4-5 podłużnych fałdów
• kolor: białawy do różowo-szarego
• delikatny rysunek naczyniowy
GastroskopiaŻołądek
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• błona śluzowa trzonu ufałdowana,
o równoległym przebiegu fałdów
• gładka błona śluzowa w części
przedodźwiernikowej
GastroskopiaDwunastnica
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• błona śluzowa opuszki gładka,
o stożkowatym kształcie
• obecność poprzecznych fałdów
błony śluzowej (Kerkringa)
w części zstępującej dwunastnicy
Choroby układu pokarmowegoChoroba refluksowa przełyku
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• Nadżerki i owrzodzenia
Choroby układu pokarmowegoChoroba wrzodowa żołądka
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• Głębokie ubytki
sięgające błony
podśluzowej
lub mięśniowej
Choroby układu pokarmowegoChoroba Leśniowskiego-Crohna
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• zmiany zapalne
nieciągłe
i niesymetryczne
• błona śluzowa
zaczerwieniona
• często zwężenia jelita
Choroby układu pokarmowegoWrzodziejące zapalenie jelita grubego
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• zmiany zapalne ciągłe
• rozlegle owrzodzenia
nieregularnego
kształtu
• z samoistnym
krwawieniem
Piramida żywienia
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
OWOCE
WARZYWA
PIECZYWO
MAKARONY
KASZE
NABIAŁ
SŁODYCZE
TŁUSZCZE
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
OWOCE
WARZYWA
PIECZYWO
MAKARONY
KASZE
NABIAŁ
SŁODYCZE
TŁUSZCZE
Piramida żywienia
Żywność funkcjonalna
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• żywność pochodzenia naturalnego
• wzbogacona lub zmodyfikowana
• poza dostarczaniem składników odżywczych korzystnie wpływa na zdrowie
• musi wykazywać korzystne działanie w ilościach,które mogą być dostarczane z normalną, zbilansowaną dietą
http://dieta.mp.pl/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna
Żywność funkcjonalna
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• wzbogacanie w wybrane substancje o działaniu prozdrowotnym
• zwiększenie dostępności i przyswajalności składników odżywczych
• zmniejszenie ilości składników niepożądanych lub – o ile to możliwe – stosowanie ich zamienników(np. ograniczenie zawartości cholesterolu, tłuszczu, soli)
http://dieta.mp.pl/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna
Żywność funkcjonalna
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
• błonnik pokarmowy
• oligosacharydy
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny n-3
• bakterie probiotyczne,
• witaminy o działaniu antyoksydacyjnym
• lecytyna
• cholina
• flawonoidy, karotenoidy, fitosterole
• niektóre białka, np. białko soi
http://dieta.mp.pl/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna
Żywność funkcjonalna
Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.
Produkt Dodatkowe korzyści
Mleczne produkty fermentowane i jogurtyz żywymi kulturami bakterii
Poprawiają pracę układu pokarmowego
Margaryna, jogurt, ser topiony Roślinne sterole i stanole obniżają poziom cholesterolu i zmniejszają ryzyko chorób serca
Jajka wzbogacone kwasami omega-3 Tygodniowo 3 - 4 jajka dostarczają takiej ilości kwasów omega-3, która jest zalecana aby zmniejszyć ryzyko chorób serca
Płatki śniadaniowe Dodatek kwasu foliowego pomaga zmniejszyć ryzyko urodzeń noworodków z wadami cewy nerwowej
Chleb, batony muesli Dodatek izoflawonów obniża ryzyko zachorowania na raka piersi i prostaty, choroby serca i osteoporozę