Prkufizimet pr biznesin e vogl nga Committee for Economic Development sipas t cilit duhet t plotsohen disa nga kto karakteristika: Menaxhmenti I firms sht I pavarur dhe menaxhert jan njkohsisht pronar, Kapitali sht n pronsi t nj individi ose grupi Regjioni I shtrirjes sht I vogl dhe puntort dhe pronari jan nga I njejti rajon, Madhsia relative e firms n korniza t industris duhet t jet patjetr e vogl kur krahasohet me ndrmarrjet m t madhe n rajon. Kritere tjera jan: Biznesi duhet t jet I pavaruar, nuk duhet t jet dominant n rajonin n t cilin vepron, numri I t punsuarve, t hyrat nga shitja. N Franc numri I t punsuarve sht: M pak se 10 jan ndermarrjet shum t vogla, prej 10-49 t punsuar jan ndrmarrje t vogla, prej 50-500 jan ndrmarrje t mesme, mbi 500 t punsuar jan ndrmarrje t mdha. N Itali jan: mikro ndrmarrje 1 deri 19, ndermarrjet e vogla jan 20-99, ndermarrjet e mesme jan 100-499. N Gjermani: ndermarrje e vogl sht 0-49 t punsuar, e mesme prej 50 499. Poashtu prkufizimi I BVM behet kur: Menaxhimi bhet nga pronari, pjesmarrja e vogl n treg, jan t pavarur dhe liruar nga kontrolli I pasuris s tyre nga pronart e jashtm, vllimi I caktuar I shitjes, vlera e aseteve numri I puntorve. Sipas Unionit evropian, nummri I t punsuarve sht: Mikro ndrmarrjet 1-9 t punsuar, ndrmarrjet e vogla jan 10-49, bizneset e mesme 50-249. Prkufizimi I Banks Botrore sht: 1-5 mikrondrmarrje, 6-25 ndrmarrje t vogla, 25-250 jan ndrmarrje t mesme. Dallimi n mes t ndrmarrjeve t vogla dhe t mdha sht tek: Marrja m e shpejt e vendimeve, fleksibiliteti m I madh centralizimi m I madh gjat marrjes s vendimeve, struktur organizative e thjesht, ndikimi I madh I pronarit, komunikimi I drejtprdrejt prej lart posht planifikimi formal I I thjesht, participim I kufizuar I t punsuarve n ndrmarrje, m pak nivele t menaxhmentit. Prhapja e NVM n Kosov kalon n 3 faza: 1. Nga viti 1991-1993 2. Nga 1994 2000 3. Nga viti 2001. Karakteristikat e NVM jan; Flaksibiliteti, mardheniet direkte gjat puns, mundsia e punsimit, menaxhimi nga nj person, kapitali I kufizuar, pamvarsia. Katr faktort t kontributit t NVM n ekonomin e tregut jan: kontributi n proceset e ndryshimeve teknollogjike, n sjelljen e konkurencs s shndosh, hapja e vendeve t reja t puns, oferta e pasur e prodhimeve n tregun vendor. Teoria e dualitetit: n baz t s cils bizneset e vogla realizojn aktivitet t ndryshm nga t mdhat, dhe si rrjedhoj nuk jan konkurent t bizneseve t mdha. Teoria e Niceve: sipas saj shprndarja e bizneseve sipas madhsis sht rezultat I posedimit t ndonj resursi t kufizuar specific t prodhimit apo ndonj prparsie tjetr lidhur me efiqencen e firms apo fleksibilitetin e saj. Wood potencon 2 aspekte: s pari edhe n ato industry ku bizneset e vogla gjenden n numr t madh bizneset e mdha jan ato t cilat vendosin kushtet pr rritje t industris n fjal; s dyti nj pjes e madhe e furnizimit t bizneseve t mdha me lnd t par realizohet nga bizneset e krijuara si rezultat I shkputjes s tyre nga bizneset e mdha. Egzistojn disa lloje t fleksibiliteti: fleksibiliteti sipas madhsis s bizneseve, f. n sektort e ndryshm t ekonomis, f. si prgjigje ndaj fluktuimeve n krkes, fleksibiliteti n qmime, f. n teknollogji, f. si rezultat I ndryshimeve organizative, etj. Tek Fluktuimet n Krkes sipas Mills dhe Schuman, kur krkesa pr produkte nuk lviz apo nuk ka fluktuime ather bizneset adaptojn nj strategji sipas t cils mundsojn efiqence m t madhe, pra bizneset krijojn profit kryesisht prmes shfrytzimit, t ekonomis s shkalls. Kurse kur lvizjet n krkes jan t madha athert bizneseve u duhet adaptuar strategji fleksibile q mundsojn prshtatjen e nivelit t autputit varsisht nha niveli I krkess edhe pse duhet t pajtohen me reduktime n efiqencen e tyre. Sipas Wood fleksibiliteti n teknollogji bazohet n paisjet e kontrolluara nga kompjuteri t cilat leht mund t riprogramohen pr t prodhuar produkte t ndryshme. De groote e definon kt lloj fleksibiliteti si prgjigje e biznesit ndaj rrethins krcnuese. Fleksibiliteti m I madh tek BVM sht tek forma organizative sepse ato kan nj struktur organizative relativisht t thjesht detyrat dhe raportet n pun jan t qarta dhe lehtsisht n qasje t rrjeteve t bizneseve tjera sht e madhe. Tek fleksibiliteti mbi qmimet BVMt nuk kan shum prparsi. Ideja sht se bizneset e mdha sigurojn m shum informata t sakta rreth qmimeve sepse kto informata mundsojn q ndryshimet n qmime tu prshtaten edhe ndryshimeve n krkes. Tek elasticiteti nse biznesi I vogl e ul qmimin si dhe nse elastiviteti I krkess pr produktin e biznesit t madh sht e lart ather shitjet e biznesit t vogl do t rriten. Kjo gjithashtu varet edhe nga fakti se sa konsumatorit jan t gatshm ta zvendsojn produktin e preferuar t tyre. Teoria Neoklasiciste e rritjes bazohet n premisn se rritja e nj vendi sht rezultati I avancimeve n teknollogji q shkakton nj nivel t kursimeve dhe investimeve q rrisin kapitalin pr or t puns q si rrjedhoj ka rritjen ekonomike t vendit. Dallimi n mes t Solo dhe romerit sht se I pari konsideron avancimet n teknologji si pasoj e forcave jasht sistemit kurse romeri insiston se rritka ekonomike sht rezultat I forcave Brenda sistemit ekonomik. Sipas qasjeve t Carre dhe Thurik rritja e numrit t bizneseve t Brenda nj industrie ndikon n zhvillimin ekonomik prmes dy kanaleve: Rritjes s konkurencs q prmirson rritjen ekonomike, rritjes s konkurencs si de rritjes s prqindjes s bizneseve t vogla n treg shtron nevojn pr inovacione t produkteve e shrbimeve so dhe avancime tjera n teknollogji sepse duhet inovuar q t sigurohet egzistenca n treg. Inovacioni sht nj proces n baz t t cilit bizneset avancojn pozitn e tyre konkuruese n treg si dhe profitabilitetin prmes adaptimit t vazhdueshm t produkteve t reja relevante si dhe idevete reja pr t operuar n treg. Inovacionet krkojn resurse njerzore dhe capital me kt favorizohen bizneset e mdha. Kurse duhet theksuar se bizneset e vogla jan n nj mjedis turbulent dhe mnyra e vetme pr t mbietuar jan inovacionet. Efektiviteti I bizneseve t vogla n kuptimin e inovacioneve llogaritet n baz t dy indikatorve: Shpenzimet pr inovacione apo R&D ( shpenzimet pr hulumtime dhe zhvillim) dhe inovacionet pr puntor. Fazat kryesore t Inovacioneve jan: Invencioni, zhvillimi prodhimi hyrja n treg, dhe difuzioni. Bizneset e mdha jan m t suksesshme n 2 fazat e para kurse bizneset e vogla n fazat tjera. Lidhja n mes t inovacioneve dhe t vetpunsimit e ka bazn n t ashtuquajturit efektet spinoff. Puntort e punsuar n nj biznes t madh bjn eksperienc pr nj koh ngjashm me at paraprak mirpo ne shkall t ult. N shum raste personi vendos t ndahet nga biznesi I madh sepse posedon ndonj resursdije apo knoho specific nga biznesi ku ishte punesuar. Sipas Davis et al. besojn se supermacia e bizneseve t vogla n krijimin e vendeve t reja t puns sht rezultat I shfrytzimit t bazave joadekuate t t dhnave n kalkulimin e indikatorve. Mund t thuhet se bizneset e vogla gjenerojn vende t reja pun kryesisht n industrit n fuqin puntore kurse bizneset e mdha n industrit intensive n capital. Origjina e fjals ndrmarrsi sht nga fjala franceze entrepreneur q quheh dikush q merrte prsipr realizimin e ndonj projekti komercial dhe n emr t atij q besonte angazhonte mjete financiare. Futjen e termit ndermarrs dhe ndrmarrsi e bri Richard Couton. Sipas Hisrich ndrmarrsia sht nj process I krijimit t nj gjje q sht ndryshe nga ajo q egziston dhe q ka vler n saje t dedikimit t kohs dhe t prpjekjeve duke prfshir rrezikun financiar, fizik dhe social pr t sndrtuar nj shprblim material ose knaqsi personale. Atributet e ndrmarrsit sipas Wickam jan: Rreziku, Efektiviteti, Inovacioni . Kurse sipas Kurtako & elsh jan kto: Njohja e shanseve n treg, Gatishmria pr pranimin e rrezikut, aftsia pr t siguruar resurset, aftesia pr t menaxhuar biznesin. Zimmer dhe Scarborough e konsiderojn ndermarrsin si nj person q krijon nj biznes duke u ballafaquar me rrezikun duke synuar realizimin e fitimit dhe rritjen e biznesit duke prfituar nga shanset dhe aftsia pr t siguruar dhe menaxhuar resurset. Menaxhert mund t jen t ndryshm: zejtari q bn shprndarjen direkte t produkteve te konsumatori , promotori q bn shitje promocion ndrmjetson menaxheri professional q ka nj qasje m t strukturuar n ndrtimin e ndrmarrjes s vet. Qndrimi proaktiv I ndrmarrsit ka t bj me parashikimin e ngjarjeve dhe t ndjekurit e objektivave kurse qndrimi reaktiv do t thot t ndrmarrsh aksione varsisht nga ngacmimet dhe ngarjet q provokojn pra t merresh me pasojat dhe tu prshtatesh t tjetve. Faktort e brendshm ndikues jan: Motivet e pronarit, vetit personale, shkathtsit teknike, aftsit menaxheriale: marketing, financa, menaxhim. Kurse faktort e Jashtm jan: Mjedisi makro: politik ekonomik social teknollogjik, Mjedisi mikro: ekonomia locale furnitort konkurentt blersit. Sektort m t prshtatshm pr krijimin e bvm jan sektort ku ekonomia e vllimit nuk ka prparsi. Ekonomia e vellimit bllokon hyrjen e aktorve t rinj n treg duke imponuar qmime t ulta dhe shpenzime t ulta pr njsi prodhimi . Tek Grafiku I Michael Porter theksohen kta faktor: Barrierat pr hyrje n treg fuqia e blersve, fuqia e furnitorve, potencialet e substituimit dhe rivaliteti egzistues. Tregtia sht fush m atraktive pr NVMt pr shkak t krkesave t vogla pr capital fillestar. Shrbimet gjithashtu jan fush atraktive dhe dominante. Ndrmarrjet nga fusha e shrbimeve cilsohen me kto karakteristika: Aktivitete intensive pr nga puna q realizohen dhe sigurojn punsim t madh, nevoja pr konsumator t rregullt, problem I prputhjes n mes t ofertes dhe krkess, fleksibiliteti n lokacion. Po ashtu nvm n ndrtimtari luajn rol t rndsishm. Ato jan ndrmarrje q kryejn pun t specializuara si pun elektrike ujsjells etj. Ndrmarrjet VM manifestojn prparsi n rastet kur: Prodhimi ose idet duhet t testohen, Kur vmendja personale e pronarit sht e rendsishme pr aktivitete ditore, Kur shrbvimi personal sht dominues Kur tregu per produktin sht kryesisht local, kur industria karakterisohet me variacione t mdha t krkess ose t stileve, sht e rndsishme informata e drejtprdrejt nga t punsuarit. Format specifike t ndrmarrsis jan: Bizneset familjare, grat ndrmarrse, ndrmarrsit me orar t pjessshm ndrmarrsit me veprim nga shtpia. Ndr faktort q ndikojn n zgjedhjen e forms adekuate t organizimit t nvm jan : Kapitali fillestar dhe planet fillestare, prfitimet detyrimet dhe obligimet e pronarve-menaxherve, tatimet dhe rregullimi qeveritar, shfrytzimi I burimeve, rritja , ekspancioni integrimi dhe shitja. Pronar I vetm biznesi individual sht forma m e thjesht e udhheqjes. Individt punojn n llogari t tyre. Pra pronari sht pronar I mjeteve detyrimeve profitit humbjes rrezikut e udheheqjes s biznesit. Struktura organizative paraqet nj system t mardhnjeve formalisht t caktuara dhe jo formalisht t zhvilluara q e udhheq aktivitetet e njerzve q punojn bashk. Ajo tregon se egzistojn kanale direkte t komunikimit me t punsuarit, q egziston autoritet I centalizuar fuqi dhe vendimmarrje. Prparsit e Biznesit individual jan: Liria e vendimit, lehtesia e themelimit dhe prfundimit t biznesit, taksat e thjeshta, kufizime m t vogla ligjore, knaqsia personale. Mangsit e Biznesit individual jan: Pergjsia sht e tra mbi pronarin, Vshtirsit pr t siguaruar kapitalin e nevojshm dhe burimet pr investime, Pronari sht tepr I ngarkuar, Kontinuiteti kohor, Kufizimet e menaxhmentit, reziqet personale. Partneriteti- ortakria sht nj biznes n pronsi t dy ose m shum pronarve. Numri I ortakve nuk sht I kufizuar. Bashkimi I tyre rregullohet me marrveshje. Theks I veqant n kontrat duhet ti jepet kushteve t prfundimit t kontrats pr shtak t paaftsis ose trheqjes ose mnyrs s inkuadrimit t partnerve t rinj. Prparsit e Ortakris jan: Rritja e potencialeve pr funnkisonim dhe zhvillim t biznesit, Mundsit m t mdah pr rritje dhe zhvillim, Tjeshtsia e procedurave t menaxhimit dhe marrjes s vendimeve n krahasim me korporatn T, Ndarja e profitit, leht themelohen, minimum I kufizimeve ligjore. Mangsit e Ortakris jan: Jofleksibiliteti n lidhje me organizimin prespektivn futjen e partnerve t rinj, Mosmarrveshjet midis pronarve, boniteti m I vogl kreditor n krahasim me korporatn, rritja e kapitalit, kontinuiteti n pun, ndarja e puns. Korporata sht pergjegjse pr obligimet e bra e jo pronart e kapitalit. Drejtort antart e bordit dhe menaxhert shrbejn si prfaqsues t kapitalit dhe jan prgjegjs pr korporatn. M pajtim e aktin e themelimit dhe kontratn aksionart jan pronar t ndrmarrjes s bvm dhe kan t drejt t zgjedhin bordin e drejtorve dhe kryetarin. Pronsia mund t jet e transferueshme dhe e pa transferueshme. Bordi I drejtorve sht prgjegjs pr themelimin e qllimeve afatgjata dhe drejtimeve t zhvillimit I konfirmon planet e menaxherve t lart dhe bn kontrollin se si aplikohet politika e pranuar. Prparsit e Korporats jan: Orientimi kah zhvillimi, Lehtsia pr t siguruar shrbimet financiare, lehtsia n ndryshimin e strukturs s pronsis dhe transferin e prons nga nj aksionar n tjetrin, menaxhmenti I specializuar prgjesia e kufizuar, perfitime pr t punsuarit. Mangsit e korporats jan: Kapitali themeltar I nevojshm, taksat e dyfishta, krkesat juridikeKorporata S sht form e popullarizuar pr prkrahjen e lirimit nga tatimi federal. Paraqitet kur forma ose grupi tjetr korporataash si kontroll I vshtirsuar dhe rrezikim I aksionarve t vegjl. Kooperativa: Eshte form e organizimit te ndermarrjeve te vogla ne pronsi te pronareve e cila punon ne interesa te pronareve dhe e cila I shfrytezon sherbimet e tyre

Cilesia mund te paraqitet ne forma te A-shoqerive me pergjithsi te plot B-shoqerive me pergjithsi te kofizuar edhe C-shoqerive me pergjithsi te kombinuar komandite.

1-Shoqeria tregtare me pergjithsi te plot : Ortaket ,pronaret /pronari pergjigjen per obligimet e firmes me ter pasutin e tyre ,jo vetem me kapital qe kan investuar per themelimin e BVM 2-Shoqerija tregtare me pergjithsi te kufizuar :Pronari/pronaret partneret pergjigjern per obligimet e firmes vetem deri ne lartesin e kapitaleve te tyre re avancuar ne rastin e themelimit te firmes .Me ligj mund te kufizohet kapitali minimal per themelimin e ketyre shoqerive qe kjo te sherbej si baz per keto obligime3-Shoqerit komandite : tek keto shoqeri disa nga pronaret kan pergjigjesi te plot e disa pergjigjsi te kofizuar .Investimet e perbashketa (Joint Ventures) eshte form e partneritetit per krijimin dhe zhvillimin e biznesit e krijuar me bashkimin e disa partnereve te angazhuar ne nje lemi mjafte te specializuar zakonisht me partner te jashtem .

FRANCHISE rrjedh nga fjala franceze qe e ka kuptimin e privilegjit apo autorizimit .Ne gjuhen angleze ka kuptim edhe me te gjer qe eshte : *e drejta e votes , ndonje e drejt special apo privilegje , te cilen e jep qeverija , qe te afaroj si instuticion ,shoqata ose ngjajshme .*e drejta e emrit te produktit dhe sherbimeve ,shpesh e drejta ekskluzive per ndonje regjion te caktuar .Franshizen si raport kontinoal ne te cilen bleresi I franshizes siguron te drejten per biznes sipas nje marke ,license apo teknolgjie siutrike,me rregulla dhe standarte strikte.Franshiza eshte nje marrveshje midis kompanis poseduese ten je marke te mirnjohur produkti (kompania prind ) dhe nje ndermarsi .Ajo perfaqson nje mundesi per nje ndermarrsi per te hyr ne biznes me emer ten je kompanie te njohur ,teknika e prodhimir ,metoda e trajtimit ,mbeshtetjen dhe ekspriencen ne pergjithsi te kompanis prind .Ata operojn nen nje marrveshje te cilen e kan firmosur te dy palet dhe ku pasqyrohen obligimet reciproke qe nderlidhen me autorizimin apo lecincim I nje sistemi te shprendarjes se produkteve apo sherbimeve permes pikave perfaqsuese.Kontrata per Franshizingun eshte system I ri kontraktues I distribuimit te produkteve dhe sherbimeve .Ndermarresi kur nuk posedon capital te duhur do te perpiqet qe te lidh kontrat per franshizingun ,me ate kontrat obligohet ndermarresi I pavarur I cili investon kapitalin e tij ne themelimin e ndermarrjes se vet qe te punoj sipas procedurave dhe rregullave te dhenesit ne franshizingut.TIPET E FRANSHIZAVE : Franshiza e emrit tregtar , Franshiza e shprendarjes se produktiti ,Franshiza e paster *Franshiza e emrit te tregut -perfshin nje emer firme ,zbatuesi blen te drejten per tu identifikuar me emrin tregtar te franshizaorit pa shprendarje te produkteve te veqanta nen emrin e prodhuesit.*Franshiza e shprendarjes se produktit-perfshin dhenjen e licencave zbatuesit per te shitur produktet specifike nen emrin dhe marken e firmes se nje prodhuesi nepermjet nje rrjeti shprendarje te zgjedhur dhe te kofizuara .*Franshiza e paster perfshin sigurimin e zbatuesit me nje format komplet biznesi ,duke perfshir licencen per nje emer tregetar ,produktet ose sherbimet per tu shitur mekanizmat fizike metodat e veprimit ,e nje strategjimarketingu,nje proces kontrolli te cilesis .nje system komunikimi te dyanshem dhe sherbimet e nevojshme te biznesit ,bile te drejten per te bler tegjitha elementet e nje operacioni biznesi tersish te integruar .PERPARSIT E fRANSHIZES-suksesi me I leht ne zbatimin e teknologjis dhe standarteve /trajnimi.Marketingu /penetrimi me I leht (emir me I njohur dhe identifikimi me te ) Sistemi I perpunuar mire per te siguruar cilesia+standarded.ASISTENCA TEKNIKE DHE FINACIARE:1-Franshizore te till sigurojn programe ekstenzive ne vendndodhjen e nje kompanie duke perdorur trajnimin ne klas ,ne grupet e diskutimit dhe teknika te tjera me qellim te familjarizmit me zbatuesit e operacioneve te biznesit .2-Me blerjen e nje franshize nje zbatues blen te drejten per te perdorur emrin e nje firme te njohur per nje product apo sherbim3-Cilesia e mallrave ose sherbimeve te shitura nga nje zbatues eshte percaktues e fames se franshizorit4-Franshizoret rrall japin hua per tu dhen mundesin franshizave qe te paguajn pagesat fillestare franshize.TE METAT E FRANSHIZES: 1-ndarja e fitimit dhe pagesat franshize-te.2-ndjekja strikte e veprimeve te standartizuara. 3-kufizimet mbi berjen .4-me pak liri.RIGJISTRIMI I BIZNESEVE-biznset duhet te marrin formen legale te regjistrohen tek organi perkates shtetror per te zhvilluar veprimtarin .Ne kete menyr ato hyjen ne bpten e entiteteve legale duke u ber persona juridik , te cilert mund te perkufizojn obligime reciproke me bizneset e tjera si dhe te hyjn ne obligim ndaj shtetit sidomos ne lidhje me pagesat e tatimeve dhe taksave .PERMBAJTJA E KONTRATES : Identifikimi (Firma ,adresa,selia).*Veprimtaria *Pasuria/kapitali*Menyra e formimit te kaputalit *Menyra e menaxhimit *Menyra e ndarjes se profititi/rrezikut*Hyrja dhe dalja nga partneritetit*Perfundimi I punes.Ne grupin e motiveve qe lidhen me nevojat e verifikimit te persoelit mund te mirren :Deshira per pavarsi,deshira per te shfrytezuar shaneset,deshira per te materjalizuar pervojen ne viznes .Ne grupin e motiveveqe lidhen me rritjen e mirqenjes sociale dhe rritjen apo ruajtjen epasuris hyjn:Motivet finaciare,tradita familjare .Ne faktoret nxites qe e kan burimin nga nje nevoj apo detyrim mund te llogariten :Zvoglimi I shancave per pun ,humbja e vendit te punes ,konfliktet ne vendin e punes FORTMAT E ANGJAZHIMIT TE BVM: Dy menyrat me te shpeshta te fillimit te biznesit nga ana e pronareve te saj jan :blerja e biznesit ekzistues dhe themelimi I biznesit te ri .Menyra e tret per fillimin e biznesit ka te bej me trashigimin e biznesit familjar ndersa e katerta lidhet me bashkangjitjen ne biznes .Lidhur me keto jan edhe transhiza dhe investimet e perbashketa BLERJA E BIZNESIT EKZISTUES: vendimi per te blen biznesit ekzistues paraqet nje vendim kompleks dhe eshte I bazuar ne te dhenat dhe informacionet te cilat jan te natyres juridike dhe ekonomikeA-blerjen e drejtperdrejt ku pronesia kalon nga pronati egzistues ne nje proar te ti B-blerijen e nje biznesi duke u ber partner /aksionari I ri me pelqimin e pronareve ekzisutese duke e zevensuar ndonjeri nga pronaret ose thejshte duke bler aksionet ne tregun e letrave me vler nese beher fjal per korporata.C-blerja e nje franshize egristuese duk u marre obligimet e bleresit te perparem te franshizes Para se te merret vendimi duhet te analizojm :Arsyjet e shitjes se ndermarrjes ,Analizat e profitabilitetit perkatsisht ,Analiza e dokumenteve juridike. PRPARSIT E BLERJES S BIZNESIT EGZISTUES: tejkalimi I barrierave pr hyrje n treg, kalimi I shpejt nga ideja n shitje, besimi n kosumatort egzistues, dija prezente n sfidat egzistuese pr teknollogji. T METAT E BLERJES S BIZNESIT EGZISTUES: vshtirsia e percaktimit t obligimeve dhe detyrimeve t biznesit, Rreziku lidhur me asetet e paprekshme reputacioni (bad ill), trashgimia sidomos tek bizneset familiare, pavarsia m e vogl e ndrmarrsit n realizimin e ideve t veta, stoqet jo adekuate. themelimit t ndrmarrjeve t reja jan: vendi pr themelim t biznesit t ri kur sht fjala pr nj bvm duhet t bazohet ne nj plan t biznesit I cili paraqet nj studim t fizibilitetit apo t arsyeshm. Prparsit e themelimit t ndrmarrjeve t reja: pronari ka mundsi vet t zgjedh lokacionin e ndrmarrjes, ai nuk I trashigon problemet q dalin si pasoj e trashigimis s ndrmarrjes, pronari e zgjedh vet fushn e veprimtaris produktet dhe shrbimet sipas aftsive dhe prparsive t tij. Pronari ka liri t plot t organizimit t puns dhe udhheqjen e saj. Faktort negaive n themelimin e ndrmarrjeve t reja: egziston rrezik m I lart pr falimentimin q ne vitin e par t puns, vellimi I investimeve, vshtirsit e krijimit t mardhnieve t mira ndrmjet Brenda personelit sht e nevojshme koha pr anulimin e problemeve fillestare q lidhen me sigurin dhe vendosjen e rregullave, duhet t vendosen linja t reja pr kreditim dhe furnizim. Aftsit personale kan t bjn me afinitetet lidhur me nj njohjen e nj produkti apo shrbimi t vveqant. Analiza e mjedisit duhet t jep prgjigje: kur mund t realizoj ambicjet tuaja, kur jan vshtirsit m t mdha pr hyrje ne treg, ku sht kompetenca dhe shancet m t mdha. Breinstormiongu sht nj teknik shum efektive pr t ndrtuar idet qndrimet n interaksion me t tjert. Kjo teknik mund t prdoret n biznesin e ri kur e fillojn m shum partner, por gjithashtu edhe nj pronar I vetm biznesi mund t krijoj nj grup pr ti ndihmuar atij q t grumbulloj ide pr biznes. Pr t pasur rezultat n kt mendim grupor nevoitet: inkurajimi I diskutimit, regjistrimi I t gjitha ideve, sistemi klasifikimi dhe grupimii ideve, kombinimi I ideve dhe modifikimi I tyre. Makro filteri: ka t bj me reduktimin e ideve t evidentuara gjat brainstormingut n rreth 5 prej tyre. Mikrofilteri ka t bj me analizn me t kujdeshshm rreth 5 ideve biznesore q jan kualifikuar n kto faza : Krkesa egzistuese n treg personeli , paisjet, lnda e par dhe konkurenca.