99
7 qarTuli ena da literatura maswavleblis wigni Tea qitoSvili eliso niJaraZe maia menabde grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels.

qarTuli ena da literatura...`Tornike erisTavi“ kopala 196 qarTuli Tqmulebebidan kopala da iaxsari 199 mindia 203 vaJa-fSavela mirian mefis nadiroba 208 nawyveti saistorio Txzulebidan

  • Upload
    others

  • View
    56

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

7qarTuli ena

da literatura

maswavleblis wigni

Tea qitoSvili eliso niJaraZe

maia menabde

grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis,

kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels.

qarTuli ena da literatura 7

maswavleblis wigni

Tbilisi, 2019

avtorebi: Tea qitoSvili, eliso niJaraZe, maia menabde

redaqtori naTia nafetvariZe

dizaineri ia maxaTaZe

kartografi daviT svanaZe

teqnikuri dizaineri nino kublaSvili

© sulakauris gamomcemloba, 2019

yvela ufleba daculia

Sps `sulakauris gamomcemloba~

misamarTi: daviT aRmaSeneblis 150, Tbilisi 0112

tel.: 291 09 54, 291 11 65

elfosta: [email protected]

ISBN 978-9941-30-414-9

GEORGIAN 6

Teacher’s Book

© Sulakauri Publishing, 2019

all rights reserved.

Tbilisi, Georgia

www.sulakauri.ge

3

Sinaarsi

saxelmZRvanelos komponentebi 4

moswavlis wignis struqtura da Sinaarsi 5

maswavleblis wigni 22

qarTuli enisa da literaturis standartis Sedegebi esg-is mixedviT 23

standartis Sedegis miRwevisa da saxelmZRvanelos Sinaarsis urTierTkavSiris matrica 24

qarTuli literaturis saxelmZRvanelos nawilebis da Tavebis miznebi 29

Semajamebel davalebaTa tipebi 39

Sefasebis rubrikebi 49

proeqti qal avtorTa Sesaxeb 63

proeqti: literaturuli gmiris sasamarTlo 65

rCevebi sarekomendacio nawarmoebebis, filmebisa da animaciebis CamonaTvalTan dakavSirebiT 67

sagakveTilo scenarebi 69

qarTuli enis zogierTi savarjiSos swori pasuxebi 98

4

7qarTuli

literatura

moswavlis wigni

moswavlis wigni

qarTuli ena

7qarTuli ena

da literatura

maswavleblis wigni

7

moswavlis wigni moswavlis wigni maswavleblis wigni

saxelmZRvanelos komponentebi

5

7qarTuli

literatura

moswavlis wigni

moswavlis wignis struqtura da Sinaarsi

qarTuli literatura

moswavlis wigni

wigni sami nawilisagan, sami Tematuri blokisagan Sedgeba:

pirveli nawili: adamiani da samyaro mis irgvliv

meore nawili: Zvelad da axla

mesame nawili: maradiuli Ziebebi

es blokebi, rogorc xedavT, emTxveva standartiT gaTvalis-

winebul 3 Tematur bloks.

saxelmZRvaneloSi TiToeuli nawili (Tematuri bloki) dayo-

filia Tavebad, Tematur erTeulebad. magaliTad:

pirvel nawilSi (`adamiani da

samyaro mis irgvliv~) 3 Tavia:

meore nawilSi („Zvelad da axla“) – 4: mesame nawilSi („maradiuli

Ziebebi“) – 2:

Tavi 1 bavSvebi skolaSi Tavi 4 Zveli da axali drois

gmirebi

Tavi 8 miTebi da

Tqmulebebi

Tavi 2 ojaxuri garemo

Tavi 5 Zveli Tbilisi

Tavi 6 mgeli ar moSlis mglobasa,

arwivi – arwivobasa

Tavi 9 konfliqti

da zneobrivi

arCevaniTavi 3 wigni Tavi 7 adamiani bunebis suraTebSi

(gansxvavebuli poezia)

yovel TavSi masala (teqstebi, Teoriuli sakiTxebi) am Tematur erTeulTan Sesabami-

sadaa SerCeuli da dalagebuli. Tanac teqstebi isea Sekrebili, rom srulad Seesabameba

Teoriul sakiTxebSi mocemul masalas.

magaliTad, pirvel TavSi, romelic skolas (anu im garemos, sadac bavSvi mniSvnelovan

dros atarebs da romelic gadamwyvet gavlenas axdens pirovnebis formirebaze) exeba,

Setanilia akaki wereTlis, ilia WavWavaZis, revaz inaniSvilis, jemal qarCxaZis, ane frank-

is teqstebi; amave dros, es teqstebi tipebisa da Janrobrivi Taviseburebebis mixedviT

sxvadasxvaa: moTxroba, avtobiografia, dRiuri, memuari, mogoneba, werili.

zogierTi teqsti nawyvetis saxiTaa mocemuli. aseT dros nawyveti isea SerCeuli, rom

garda TemasTan Sesabamisobisa, moswavleebSi interesi aRZras da gauCinos mTeli nawar-

moebis wakiTxvis survili.

yoveli Tavis dasawyisSi (garda pirveli Tavisa) mocemulia sakvanZo SekiTxva, romlis

mizania winare codnis gaaqtiureba da motivaciis aRZvra axal Temaze gadasasvlelad.

absoluturad yovel teqsts da TiTqmis yvela Teoriul sakiTxs axlavs kiTxvebis,

savarjiSoebisa da davalebebis bloki, romelic gamiznulia esg-iT gansazRvruli stan-

dartis (ix. qvemoT) Sedegebze gasasvlelad.

sul saxelmZRvaneloSi Setanilia 40 (aq ar mivaTvliT Tqmulebebisa da legendebis uc-

nob avtorebs) qarTveli da ucxoeli avtoris 50 sxvadasxva teqsti.

6

teqstebi Teoria

Tavi 643 wigni

suraTebiani wigni 66rezo WeiSvili

loWinSi 70revaz inaniSvili

SemTxveva loWinSi 72nawyveti daviT aRmaSeneblis istorikosis wignidan

wignebis gasayidad wasvla 75zaal samadaSvili

risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? 80astrid lindgreni

teqstebi Teoria

Tavi 362 ojaxuri garemo

vano 38revaz inaniSvili

vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42SoTa niSnianiZe

erT mSvenier dRes 44Sadiman SamanaZe

vaJa-fSavelas ojaxi 51aka morCilaZe

mTis gadaRma 54guram doCanaSvili

teqstebi Teoria

Tavi 81 bavSvebi skolaSi

gimnaziaSi 10akaki wereTeli

Cemi bavSvobis skola 16revaz inaniSvili

axali moswavle 20jemal qarCxaZe

gamousworebeli laqlaqa 23ane franki

avtobiografia 27ilia WavWavaZe

ori werili maswavleblebs 31

avtori, mTxrobeli, personaJi 15

Txroba, aRwera, msjeloba 19

dRiuri 25

avtobiografia da avtobiografiuli

nawarmoebi 30

sivi CV 30

werili 33

imeili anu eleqtronuli werili 34

avtoris gamonagoni anu mxatvruli

nawarmoebi 41

proza, poezia da dramaturgia 43

prozauli teqstebi 43

piesebi anu dramatuli nawarmoebebi 48

wignebi Zvelad 69

eleqtronuli wignebi da riderebi 74

publicisturi werili 82

sainformacio cnoba 83

reklama da wignis anotacia 84

eleqtronuli wignebis maRazia 85

vikipedia da onlain-wignebi 85

Sinaarsi

pirveli nawili adamiani da samyaro mis irgvliv 7

7

teqstebi Teoria

Tavi 1205 Zveli Tbilisi

moxerxebuli CarCi 122lavrenti ardaziani

mogzauris TvaliT 126aleqsandre diuma

cxovreba Zvel TbilisSi 129aka morCilaZe

xanZari operaSi 134daTo turaSvili

gamoTxoveba Zvel TbilisTan 138ioseb griSaSvili

diuma Tbilisis operaSi midis 141

teqstebi Teoria

daviTi da goliaTi 90biblia, pirveli mefeTa, Tavi XVII

odisevsi da ciklopi 94homerosi, `odisea~, Tavi IX

vaxtang gorgasali 102vaxtang WeliZe

naxva arabTa mefisagan mis ymisa

vefxistyaosnisa 110

betmenis da jokeris orTabrZola 116frenk mileri

Sedareba 100

metafora 100

biblia 101

`iliada~ da `odisea~ 101

epiTeti 107

SoTa rusTaveli da `vefxistyaosani~ 108

komiqsi anu grafikuli romani 118

teqstis elementebi 140

saTauri 140

epigrafi 140

sqolio 140

Tavebad dayofa 140

meore nawili Zvelad da axla 87

Tavi 884 Zveli da axali drois gmirebi

8

teqstebi Teoria

Tavi 1727 gansxvavebuli poezia

grafikuli leqsebi 174

xuTi haiku 176

yaryati 179besik xaranauli

mcire elegia mamisaTvis 180zviad ratiani

teqstebi Teoria

icnobdeT, mgeli 146iason badriZe

mTis arwivi 148

beberi mgeli 150nug zar Sa ta i Ze

mglis mokvla 153revaz inaniSvili

lobo 156ernest seton-Tompsoni

gigia bubunauris Zmadnafici 161goderZi Coxeli

arwivi da gveli 167Suamdinaruli miTologiidan

ramdenime SesaZlo midgoma 159

samecniero nawarmoebi 159

mxatvruli nawarmoebi 159

mravalgvari Tvalsazrisi 160

sxvadasxva Tvalsazrisis Sejereba 160

subieqturoba mxatvrul literaturaSi 170

enciklopedia da ganmartebiTi leqsikoni

170

leqsi 178

strofi da striqoni 178

grafikuli leqsebi anu kaligramebi 178

verlibri 178

ratom wers poeti leqss? 181

STabeWdileba 181

grZnoba 181

paTosi 181

saleqso sazomi da ritmi 182

riTma 182

Tavi 1446 mgeli ar moSlis mglobasa, arwivi – arwivobasa...

9

teqstebi Teoria

teqstebi Teoria

Tavi 1868 miTebi da Tqmulebebi

berZnuli miTi 188

induri miTi 189

Tqmuleba promeTeze 191berZnuli miTologiis mixedviT

amirani 194nawyveti akaki wereTlis poemidan `Tornike erisTavi“

kopala 196qarTuli Tqmulebebidan

kopala da iaxsari 199

mindia 203vaJa-fSavela

mirian mefis nadiroba 208nawyveti saistorio Txzulebidan `moqcevai qarTlisai~

Sexvedra mengSi 214aleqsandre diuma

duqanSi 218Wabua amirejibi

gi Jia, Tu ra? 221ilia WavWavaZe

Ciriki da Cikotela 226giorgi leoniZe

tomis Cxubi 233mark tveni

miTebi 195

legenda anu Tqmuleba 195

hiperbola 202

fabula 207

siuJeti 207

personaJis portreti 237

personaJis xasiaTi 238

konfliqti 238

mesame nawili maradiuli Ziebebi 185

Tavi 2129 konfliqti da zneobrivi arCevani

10

teqstebi Teoria

Tavi 643 wigni

suraTebiani wigni 66rezo WeiSvili

loWinSi 70revaz inaniSvili

SemTxveva loWinSi 72nawyveti daviT aRmaSeneblis istorikosis wignidan

wignebis gasayidad wasvla 75zaal samadaSvili

risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? 80astrid lindgreni

teqstebi Teoria

Tavi 362 ojaxuri garemo

vano 38revaz inaniSvili

vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42SoTa niSnianiZe

erT mSvenier dRes 44Sadiman SamanaZe

vaJa-fSavelas ojaxi 51aka morCilaZe

mTis gadaRma 54guram doCanaSvili

teqstebi Teoria

Tavi 81 bavSvebi skolaSi

gimnaziaSi 10akaki wereTeli

Cemi bavSvobis skola 16revaz inaniSvili

axali moswavle 20jemal qarCxaZe

gamousworebeli laqlaqa 23ane franki

avtobiografia 27ilia WavWavaZe

ori werili maswavleblebs 31

avtori, mTxrobeli, personaJi 15

Txroba, aRwera, msjeloba 19

dRiuri 25

avtobiografia da avtobiografiuli

nawarmoebi 30

sivi CV 30

werili 33

imeili anu eleqtronuli werili 34

avtoris gamonagoni anu mxatvruli

nawarmoebi 41

proza, poezia da dramaturgia 43

prozauli teqstebi 43

piesebi anu dramatuli nawarmoebebi 48

wignebi Zvelad 69

eleqtronuli wignebi da riderebi 74

publicisturi werili 82

sainformacio cnoba 83

reklama da wignis anotacia 84

eleqtronuli wignebis maRazia 85

vikipedia da onlain-wignebi 85

Sinaarsi

pirveli nawili adamiani da samyaro mis irgvliv 7

pirveli nawili

adamiani da samyaro mis irgvliv

Tavi 1

bavSvebi skolaSi

8

Tavi 2

ojaxuri garemo

36

Tavi 3

wigni

64

10

38

66

54

16

42

70

20

44

75

23

51

80

27

vrceli, detaluri Sinaarsi-sarCevi wignis dasawyisSive

sanam daiwyeba, yovel nawils axlavs mcire sarCevi, sadac, masSi Semavali Tavebis

saTaurebTan erTad, moTavsebulia im avtorebis fotoebi, romelTa teqstebic

Setanilia Sesabamis TavSi. TiToeul fotos miTiTebuli aqvs Sesabamisi gverdi.

nawilis

nomeri

marjvena

mxares

Teoriuli

sakiTxebis

sarCevia

nawilis

saTauri

nawilis

nomeri da

saTauri

Tavebis

detaluri

sarCevi

TavSi Semavali

avtorebis

fotoebi im

gverdebis

miTiTebiT, sadac

maTi teqstebia

moTavsebuli

marcxena mxares

literaturuli

teqstebis sarCevia

sarCevis struqtura

11

skola vagonSi

adigenSi, sofel kikiboSi, romelic erT-

erTi yvelaze maRalmTiani da miuvali

sofelia, gakveTilebs rkinis vagonSi

atareben. iq arc Suqi aqvT da arc wyali.

saklaso oTaxebis gareSe

daniis am skolaSi, sadac 358 ufrosklaseli

swavlobs, ar aris saklaso oTaxebi. mTe-

li Senoba erTi didi sivrcea, sadac ga-

kveTilebi sxvadasxva adgilas tardeba.

sxvadasxva qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic,

ganaTlebis misaRebad bavSvebi skolebSi dadian.

Zvelad skolebi cota gansxvavebuli iyo, vidre

axlaa. zog qveyanaSi axlac Sexvdebi ucnaur

skolebs, Tumca yovelTvis da yvela skolaSi

arian moswavleebi da maswavleblebi.

Tavi bavSvebi skolaSi

aq Seiswavli...

1

am TavSi erTmaneTisagan gansxvavebuli, sxvadasxva dros, sxvadasxva avtoris mier

Seqmnili teqstebia. Tumca yvela maTgani skolasa da swavlas exeba. am nawarmoebebis

gacnobis paralelurad Sen Seiswavli, rogor ganasxvao erTmaneTisagan:

● avtori, mTxrobeli, personaJi

● Txroba, aRwera, msjeloba

● avtobiografia da sivi (CV)

● Cveulebrivi da eleqtronuli werili

swavla qaRaldis gareSe

amerikis am skolaSi ar gamoiyeneba arc

wignebi da arc qaRaldi. moswavleebi yve-

lafers leptopebSi asruleben.

skola xidis qveS

indoeTSi zogierT skolas sakuTari Senoba

ara aqvs da imisaTvis, rom wvimis dros swavla

ar Sewydes, gakveTilebi xidis qveS tardeba.

skola gamoqvabulSi

imis gamo, rom Senoba ar hqondaT, CineTis am

patara sofelSi dawyebiTi skola gamoqva-

bulSi moawyves.

teqstebi

gimnaziaSi 10

akaki wereTeli

Cemi bavSvobis skola 16

revaz inaniSvili

axali moswavle 20

jemal qarCxaZe

gamousworebeli laqlaqa 23

ane franki

avtobiografia 27

ilia WavWavaZe

ori werili maswavleblebs 31

pirvelyofili ojaxi

arqeologiuri kvlevebi adasturebs, rom

pirvelyofili sazogadoebebidan moyole-

buli, ojaxi adamianebis erTobis yvelaze

bunebrivi formaa. amas adasturebs agreTve

isic, rom Tanamedrove tomebi, romlebic

jer kidev pirvelyofilis msgavsi cxovre-

biT cxovroben, aucileblad organizebu-

lia ojaxebad.

adamianebis sazogadoeba mravali aTaswleulia

arsebobs. yvelaze Zvel epoqaSic ki es

sazogadoebebi ojaxebad cxovrobdnen.

nebismieri adamianisaTvis yvelaze uaxloesi

naTesavebi mSoblebi, Svilebi da da-Zmebi arian.

ojaxuri garemo

aq Seiswavli...

am TavSi, sxvadasxva tipis teqstebis gacnobis paralelurad, Seiswavli, rogor

ganasxvao erTmaneTisagan:

● proza, poezia da dramaturgia

● prozauli teqstebi

● piesebi anu dramatuli nawarmoebebi

● remarka da replika

● Jesti, mimika, intonacia

Tavi

2 rogor cxovrobdnen ojaxebi Zvelad

ar arsebobs iseTi qveyana da kultura,

sadac adamianebi ojaxebad ar iyofian.

Zvelad, rodesac mosaxleobis umetesoba

soflad cxovrobda, ojaxebi mravalric-

xovani iyo da ramdenime Taoba erT WerqveS

saxlobda. ojaxis wevrebs saqmeebi dana-

wilebuli hqondaT: kacebi mindorSi muSa-

obdnen, qalebi saxlis saqmeebs asrulebd-

nen da bavSvebze zrunavdnen. im dros

warmoudgeneli iyo, rom kacs bavSvisTvis

moevlo, an qals kacis saqme Seesrulebi-

na. yovel ojaxs hyavda egreT wodebuli

ojaxis Tavi – ojaxis yvelaze xandazmuli

mamakaci, romelic iRebda yvelanair ga-

dawyvetilebas, ris Sesrulebac danarCeni

wevrebisTvis savaldebulo iyo.

Tanamedrove ojaxi

Tanamedrove msoflioSi mosaxleobis

umetesoba qalaqebSi binadrobs. samu-

Saoebis dayofa qalis da kacis saqmeebad

SedarebiT iSviaTia. rogorc wesi, qalebic

da kacebic muSaoben samsaxurebSi da xSi-

rad saojaxo saqmeebsac erToblivad ake-

Teben. Tanamedrove ojaxebi ufro pataraa,

vidre winaT iyo da ierarqiac aRaraa ise

mkacri, rogorc odesRac.

teqstebi

vano 38

revaz inaniSvili

vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42

SoTa niSnianiZe

erT mSvenier dRes 44

Sadiman SamanaZe

vaJa-fSavelas ojaxi 51

aka morCilaZe

mTis gadaRma 54

guram doCanaSvili

Tavis nomeri Tavis saTauri

Tavis saTauris

qveS mokled

mimoxilulia Tema

TeTr fonze

moTavsebuli

suraTebi da

sainformacio

teqstebi

damatebiT

saintereso

informacias

awvdis

moswavleebs

TemasTan

dakavSirebiT.am nawilSi moTavsebulia

im Teoriuli cnebebisa

da sakiTxebis

CamonaTvali, romlebic

Seiswavleba TavSi.

aq Sesabamisi Tavis

teqstebi da avtorebia

mcire sarCevis saxiT.

yoveli Tavis dasawyisi moTavsebulia or gaSlil gverdze

Tavis sawyisi gverdi

12

17

Ta

vi

1

bav

Sv

eb

i s

ko

laS

i

45

50

55

60

65

70

75

80

85

nen venaxebSi. Seikribebodnen samni an oTxni, an ufro metni, Tan baravdnen da Tan mRerodnen, axlac mowkrialebs iqidan erTi simRera: „aaralaloo, Sen biWo anagureloo..." es bar-visas, sxva droidan maxsovs – „arsena rom daiWires, dila iyo mSvenierio". es „arsenas simRera" aCqarebiT imRereboda. am-boben, erTi Cveneburi, xeWrela, Turme venaxs swamlavda da ise garTula am simReriT, naxevari sxvisi venaxi Seuwamlavs.

maswavleblebi gvaswavlidnen Zalian karg rameebs. qar-Tulis maswvlebeli gvswavlida: „Svlis nukris naambobs", „amodis, naTdebas", „magdanas lurjas", „Rvinia gadaiCexas"; ariTmetikis maswavlebeli – wiladebs, wiladebis Sekrebas, gamoklebas, gamravlebas, gayofas. kidev – gamoyvanili maga-liTebis Semowmebas. ra kargi iyo, rom SevamowmebdiT da swori aRmoCndeboda Cveni pasuxi! bunebismetyvelebis mas-wavlebeli gvaswavlida – mTebs, tyeebs, mdinareebs, tbebs, davyavdiT eqskursiebzedac. viyaviT Cvens goraze, mis kalTebze, Txemze. mere CaveSviT tyeSi, vnaxeT, rogori iyo mcenaris bolqvebi. bolqvebi hqonda yoCivardas, Teros, ZaRlnioras. ias – ara. ias funjiviT CamoSvebuli fesvebi aqvs, bunebismetyvelebis maswavlebelmave gvaCvena adami-anis ConCxi da mikroskopi. daudebdi mikroskops Tmis Rers, Caixedavdi Sig da is Tmis Reri joxis simsxo Canda.

zamTarSi, Tovls rom Camohyrida, WalaSi gamodiod-nen monadireebi. rogori gasaZlebia merxze? dabla yefiT miqrian meZebrebi, misdeven monadireebi ZaxiliT – naah! naah! naah – xan aq gavardeba Tofi, xan iq. Sen kidev ijeqi da erTxelac ar gadaixedo dabla.

did Tovls rom dadebda da moyinavda, iqve, skolis gverdze, xevSi, davasipebdiT arxisken Camaval gzas da iyo erTi sriali da kotrial-kotriali, gogoebi biWebze mon-domebiT srialebdnen, oRond isini – wiokobiT, xandaxan romelime maswavlebelic ki dacurdeboda xolme. xandaxan maswavlebelic waiqceoda, maSin aRar vicodiT, ra gveqna, gagvcineboda Tu ara.

saklaso oTaxSi xurda Tunuqis Rumeli. vinc im Rumel-Tan axlos ijda, bednieri iyo. bunebismetyvelebis maswav-lebeli gvaswavlida simRerasac. gvaswavlida erT simRe-ras – „CuxCuxiT Camorboda"... ver iqna da ver ki gvaswavla, rogorc TviTon undoda, magram ar gviwyreboda. Slida da aqnev da xelebs, mere mividoda RumelTan, Semoawyobda im xe-lebs milze da naRvliani TvalebiT gviyurebda yvelas.

nisli rom iyo da im nislSi maRlidan gadaxedavdi Cvens skolas, gegoneboda, mSvenier ocnebaSi xdeboda yvelaferi.

adioda sworad da nisls uerTdeboda kvamlebi. im kvam-lebs asdevda bartyebiviT pirdaRebuli bavSvebis simRera „CuxCuxiT Camorboda"... gegoneboda, erTi mondomeba, erTi garja, da mosdebda Toks kaci im skolas Tavis bavSvebi-an-kvamlebianad, aikidebda da waiRebda TovlSi. qveyniereba

xeWrela

sazogadod, es

sit yva erTg-

var buCqs niS-

navs, magram aq

gamoyenebulia

pirovnebis

metsaxe lad

Txemi

mTis zeda nawili,

Tavi

davasipebdiT

zedapirs srialas

gavuxdidiT

16

pi

rv

el

i n

aw

il

i

adam

ian

i d

a s

amy

aro

mis

ir

gv

liv

5

10

15

20

25

30

35

40

Cemi bavSvobis skola

patarobisas sofelSi vswavlobdi, Cvens sofelSi ori sko-la iyo – zeviTskola da qveviTskola, zeviTskola – didi, qveviTskola – patara. patara skolaSi patarebi davdiodiT.

dilaadrian, rva saaTze, pirvel zars darekavdnen. am zariT gvatyobinebdnen, aba, bavSvebo, moemzadeT da wamodi-To. Cvenc, bavSvebi, CavawyobdiT CanTaSi wignebs da rveulebs, CavuWyunavdiT gverdiT vaSlebsa da msxlebs, daviWerdiT samelnes xelSi da daveSvebodiT Tavqvemimaval orRobeebSi.

skola wisqvilis arxis piras idga, SemaRlebulze. aqeT sko-la idga, iqiT, xevs gaRma – dangreuli eklesia. arxis qvemoT venaxebi da ivris Wala iyo, ivris Walis mere – grZladgawo-lili utyeo gora. goraze avtomobilebi mimodiodnen.

skolas sul oTxi oTaxi hqonda, oTxi klasi. erTi pa-tara oTaxic iyo, samaswavleblo. iq, ase maxsovs, yovelT-vis sasiamovnod RudRudebda Rumeli. Cveni iq Sesvla ar SeiZleboda. daiwyeboda gakveTili, Camovardeboda siCume – davSoSmindebodiT, davwynardebodiT bavSvebi, visxediT da bartyebis TvalebiT SevyurebdiT maswavlebels, magram buzis gafrenas gaigonebdiTo, aseTi siCume arasodes ar iyo. garedan yovelTvis sxvadasxvanairi xmebi Semodioda, gazaf-xulze, maisSi, arxis piras gayolebul kaklebze molaRure­

bi gadasZaxodnen erTmaneTs, Semodgomaze – jafarebi, zam-Tris piras da zamTarSi yvavebi, daaRebdnen yvavebi pirs da iyo erTi – yvaa, yvaa, yvaa! fanjrebidan isic moCanda, rogor anacvlebdnen is yvavebi kenweroebze fexebs.

gazafxulzeve, maisSi, mere seqtemberSic, dairekeboda Tu ara didi Sesvenebis zari, magari biWebi sabanaod Carbod-nen arxze. maswavleblebi wyrebodnen, amitom biWebi zemoT adiodnen da iq eSvebodnen Tavdayira wyalSi. visac maswav-leblebi Seatyobdnen, ubanavniao, gakveTils hkiTxavdnen da orianebs uwerdnen. magari biWebi mainc Tavisas ar iSlidnen, isini dResac kargad maxsovs: jabala, babajana, prokona, qSu-va... erTic iyo, erTi yvelaze magari biWi – RaWuna. vnaxavdiT da am RaWunas gamoagdebdnen gakveTilidan. is kidev – wa-vidoda, gaCerdeboda SemaRlebulze, ise, rom fanjrebidan kargad daenaxaT bavSvebs, idga da aRaWunebda ybebs, ra edo, ar vici, aqlemiviT ki aaqafebda xolme pirs. gamoudgeboda skolis daraji takvia ioseba saxriT, magram verasodes ver eweoda. Tebervalsa da martSi venaxebidan grZeli simRere-bis xmac modioda. winaT, Cems pataraobas, xSirad mRerod-

revaz

inaniSvili (1926-1991)

qarTveli mwerali.

mravali moTxro-

bis garda dawe ri-

li aqvs sabavSvo

nawarmoebebic.

albaT ginaxavs, rogoria skolebi soflad da qalaqad. imsjele, gansxvavdeba Tu ara erTmaneTisgan soflisa da qalaqis skolebi? Tu gansxvavdeba, riT?

samelne

(Zvelad) patara

WurWeli, romel-

Sic esxa melani,

specialuri siTxe,

romelSic awebd-

nen kalams da ise

werdnen

RudRudebda

wynarad enTo

cecxli

molaRuri, ja-

fara

erTgvari frin-

velebi

im gverdebze, sadac teqsti

iwyeba (gamonaklisia sul

ramdenime nawarmoebi), teqstis

zeda nawilSi, Ria salaTisfer

fonze, moTavsebulia gakveTilis

„gamowveva“ – SekiTxvebi, romlebic

maswavlebelma unda dausvas

moswavleebs, sanam teqstze

gadavlen. am SekiTxvebze pasuxebis

gacemiT da msjelobiT iwyeba

teqstSi asaxul problemaze saubari.

ucnobi sityvebi

teqstSi

gamuqebulia da

ganmartebulia

areebze

teqstebs gverdiT axlavs

striqonebis numeracia, ise, rogorc

zogierT akademiur gamocemaSia

miRebuli – raTa maswavlebelsac da

moswavlesac gauadvildeT teqstSi

Zieba. am numeraciaSi yoveli mexuTe

striqonia moniSnul-danomrili.

teqsts dasawyisSive

axlavs avtoris foto da

Zalian mcire biografia. es

biografia dasaswavlad araa

gamiznuli. zogierT teqsts

ar axlavs avtoris foto.

es maSin xdeba, Tu amave

avtoris sxva teqsti ukve

Segvxvda da Sesabamisad –

avtoris biografiac.

am adgilas

miTiTebulia

Sesabamisi Tavis

nomeri, raTa wignSi

orientireba da

saTanado Tavis

Zieba gaioldes.

tipuri gverdis nimuSi

13

18

pi

rv

el

i n

aw

il

i

adam

ian

i d

a s

amy

aro

mis

ir

gv

liv

90

maSin iyo didi, skola – patara. axla, piriqiT, qveyniereba dapataravda, skolebi gaizarda. qalaqad Tu soflad axla sul didi skolebia. im skolebs rom uaxlovdebi, arc erTze ar ifiqreb, imas Tu vinme adgilidan daZravs.

revaz inaniSvili

teqstis Sinaarsi

1. rogor aRwers mwerali bavSvebis gansa-

kuTrebul yuradRebas maswavleblisadmi?

2. ra xmebi Semodioda garedan?

3. ras akeTebdnen xolme `magari biWebi"?

4. rogor isjebodnen xolme `magari biWebi"

TavianTi saqcielis gamo?

5. rogor tardeboda bunebismetyvelebis

gakveTili?

6. ratom danaRvliandeboda xolme bunebis-

metyvelebis maswavlebeli?

7. ra gancdas uCens mwerals nislSi CaZiru-

li sofeli?

8. me-9-me-12 striqonebis mixedviT Seqmeni

soflis ruka an naxati.

9. vin aris ambis mTxrobeli?

10. mTxrobelis rogori ganwyoba igrZnoba

teqstSi? moniSne Seni pasuxis damadas-

turebeli epizodebi.

11. Seni azriT, ra asakisaa mTxrobeli? saidan

Cans?

teqstis analizi

1. kidev erTxel gadaikiTxe is adgilebi,

sadac mwerali aRwers, ras da rogor swav-

lobdnen. Seadare Tanamedrove swavlebis

process da imsjele msgavseba-gansxvave-

bebze.

2. `xandaxan maswavlebelic waiqceoda, maSin

aRar vicodiT, ra gveqna, gagvcineboda

Tu ara" – rogori damokidebuleba Cans am

sityvebSi maswavleblis mimarT?

3. `qveyniereba maSin iyo didi, skola – pa-

tara. axla, piriqiT, qveyniereba dapa-

taravda, skolebi gaizarda..." – axseni,

ras SeiZleba gulisxmobdes am sityvebSi

mwerali?

4. mwerali organ amaxvilebs yuradRebas sim-

Reraze. moZebne es adgilebi da dafiqrdi,

ra mniSvneloba aqvs simReras adamianebis-

Tvis am monaTxrobis mixedviT?

5. buneba da bavSvebi – teqstis romel epizo-

debs gaaerTianebdi am qvesaTaurSi? axseni

TiToeuli epizodis mniSvneloba.

6. Seadare erTmaneTs, riT gansxvavdeba erT-

maneTisgan akakisa da revaz inaniSvilis

skolasTan dakavSirebuli mogonebebi.

teqstis ena

1. axseni konteqstis mixedviT dialeqtizmi

`CavWyunavdiT";

2. rogor gesmis fraza: `bartyebis TvalebiT

SevyurebdiT maswavlebels"?

3. ras niSnavs mocemul konteqstSi sityva

`Cveneburi"?

4. `Slida da aqnevda xelebs" – ras cdilobs

maswavlebeli am qmedebiT?

davalebebi

1. warmoidgine, rom xar bunebismetyvelebis maswavlebeli da misi piriT aRwere bavSve-

bi, rogorebi arian, rogor iqcevian, rogor gadixarT bunebaSi erTad da rogor

cdilob, aswavlo maT simRera. ar dagaviwydes, aRniSno, ratom xar xolme naRvliani.

2. aRwere Seni skola. nawers daurTe Sen mier Seqmnili ruka an naxati.

yoveli teqstis Semdeg

kiTxvebisa da davalebebis

blokia, romelic 4

nawiladaa dayofili

am blokis

bolo nawilia

davalebebi.

igulisxmeba

weriTi davalebebi.

pirvel nawilSi teqstis

SinaarsTan dakavSirebuli

SekiTxvebia. am kiTxvebze

pasuxs teqstidan

eqsplicituri informaciis

amoReba esaWiroeba

aq teqstis enasTan

– leqsikasTan,

frazeologizmebsa da

mxatvrul xerxebTan –

dakavSirebuli SekiTxvebia.

am nawilSi SedarebiT rTuli

SekiTxvebia. sakmarisi aRaraa

mxolod teqstSi eqspliciturad

mocemuli informacia. moswavles

esaWiroeba, dafiqrdes da dainaxos

kavSirebi teqstis sxvadasxva

nawils Soris, gaiazros, ra

SeiZleba igulisxmebodes ama Tu

im frazaSi, moaxdinos teqstis

interpretireba sakuTar Tu sxvaTa

gamocdilebaze dayrdnobiT da a.S.

savarjiSoebis tipuri blokis nimuSi

14

es niSani gviCvenebs,

rom Semodis

Teoriuli masala,

romelic momwvano

CarCoSia Casmuli.

Teoriul nawils

TiTqmis yovelTvis

erTvis davalebebi.

teqstebisagan

gansxvavebiT, aq mxolod

kiTxvebi da davalebebia.

Tu davaleba jgufuria,

wiTel fonze dasmuli

SriftiTaa miTiTebuli. es

erTgvari logo gamoiyeneba

ara mxolod Semajamebeli

jgufuri davalebebisaTvis,

aramed nebismieri jgufuri

davalebisaTvis, romelic

sakmaod xSirad gvxvdeba.

yovel Tavs

boloSi axlavs im

sarekomendacio

wignebisa da filmebis

CamonaTvali, romlebic

Sesabamis Temazea.

19

Ta

vi

1

bav

Sv

eb

i s

ko

laS

i

Teoria

Txroba, aRwera, msjeloba

mxatvrul nawarmoebSi SeiZleba Segvxvdes bunebis, personaJis, raime ad-gilis an situaciis aRwera. magaliTad, qvemoT mocemul nawyvetSi akaki we-reTeli aRwers saklaso oTaxs:

`mozrdilebi skamze ijden sulganabuli da axalmoswavle patarebi ki jguf-jgufad kedlebTan iyven atuzuli. aq kedelze irgvliv qaRaldis fic rebi iyo Camokidebuli, zed anbani da amosaRebi ewera da imas akiTxebden ymawvilebs. jgufs erTi ufrosi hyavda da is aswavlida: xelSi eWira wkepla da, SeeSleboda Tu ara bavSvs kiTxva, ucxunebda da ucxunebda. erTi adgi-lidan meoreze gadadioden da, roca Semouvliden kedlebs, mere ki neba hqon-daT sxvebTan damjdariyvnen isinic skamze.~

Semdeg ki mogviTxrobs imis Sesaxeb, rogor Semoirbina pirvelsave dRes yvela kedeli, rogori wesebi iyo gimnaziaSi da sxv.

rodesac avtori raime ambavs gviyveba, aseT dros teqsti TxrobiTi xasia-Tisaa (ixile, magaliTad, akaki wereTlis `gimnaziaSi~ 37-e-me-60 striqonebi).

roca avtors unda, rom Tavisi mosazreba dagvisabuTos, igi msjelobas mimarTavs da am dros argumentebs iyenebs.

zogs hgonia, rom namdvili patriotizmi ewinaaRmdegeba kosmopolitizms, magram es Secdomaa. yoveli namdvili patrioti kosmopolitia ise, rogorc yoveli gonieri kosmopoliti (da ara Cveneburi) patriotia. rogor? ase, – romeli adamianic Tavis ers emsaxureba keTilgonierad da cdilobs Ta-vis samSoblo aRamaRlos gonebriv, qonebriv da zneobriv, amiT is umzadebs mTels kacobriobas saukeTeso wevrebs, saukeTeso megobars, xels uwyobs mTeli kacobriobis ganviTarebas, keTildReobas.

vaJa-fSavela

rogorc xedav, aq moxmobil TiToeul monakveTs gansxvavebuli funqcia aqvs. funqciis mixedviT teqstebi SeiZleba daiyos sam saxeobad. esenia: aR­

wera, Txroba da msjeloba.

erTsa da imave nawarmoebSi xSirad samive saxeobis teqsti gvxvdeba.

davalebebi

1. moZebne „Cemi bavSvobis skolaSi“ aRweriTi teqstis nimuSi. miuTiTe striqonebis

nomrebi.

2. moZebne `Cemi bavSvobis skolaSi~ TxrobiTi teqstis nimuSi.

35

Ta

vi

1

bav

Sv

eb

i s

ko

laS

i

1. dawere Txzuleba „CemTvis idealuri skola“. gaiTvaliswine Semdegi aspeqtebi:

• rogori unda iyos SenTvis idealuri skolis Senoba;

• rogori adamiani unda marTavdes;

• rogori pedagogebi unda aswavlidnen;

• ra unda moeTxovebodes moswavleebs;

• rogori unda iyos urTierToba moswavlesa da maswavlebels Soris;

• rogori unda iyos swavlebis forma da Sinaarsi.

(davaleba SegiZliaT, SeasruloT rogorc individualurad, ise jgufurad.)

jgufuri davaleba

2. klaselebTan erTad SeimuSave „moswavle-maswavleblis qcevis kodeqsi“, anu we-

sebis CamonaTvali, romlis dacva orive mxarisTvis aucilebelia.

pirveli Tavis Semajamebeli davalebebi

• akaki wereTlis „Cemi Tavgadasavali“

• revaz inaniSvilis moTxrobebi: „eTeri“,

„damrigebeli“

• lado mrelaSvilis „iyalToeli biWebi“

• „ane frankis dRiuri“

• jin vebsteris „grZelfexeba mamilo“

• r. j. palacios „saocreba“

• rene rejanis `xval, zeg~

• ana gavaldas `35 kilo imedi“

• linda malali hanTis `Tevzi xeze~• `gundis momRerlebi“ (reJisori:

kristof baratie)

• „sufTa dafa“ (reJisori: oTar

SamaTava)

• animacia `wisqvilis daraji~ (reJ:

რობერტ კონდო)

• „akakis akvani“ (reJisori: k.pipi-

naSvili)

• „saocreba“ (reJisori: stiven

Cobski)

ra wavikiTxoT am Temaze

ra vnaxoT am Temaze

Teoriuli masalis tipuri gverdis nimuSi

Tavis Semajamebeli davalebebis nimuSi

15

moswavlis wigni

qarTuli ena

7

qarTuli ena

moswavlis wigni

qarTuli enisa da literaturis sabazo safexuris standart-

Si gramatikis sakiTxebidan rekomendebulia Semdegi sakiTxebi:

morfologiaformacvalebadi metyvelebis nawilebi:

• saxelebi (arsebiTi, zedsarTavi, ricxviTi, nacvalsaxeli): saxelTa jgufebi Sinaar-

sis mixedviT; saxelTa bruneba; saxelTa warmoqmna; kompozicia.

• zmna: ZiriTadi zmnuri kategoriebi; gardamavloba; zmniswini; zmnis uRleba; Tavise-

buri zmnebi.

• saxelzmnebi (sawyisi da mimReoba).

formaucvleli metyvelebis nawilebi:

• zmnizeda (adgilis, drois, viTarebis, mizezisa da miznis);

• Tandebuli (calke mdgomi da Serwymuli);

• kavSiri da misi jgufebi;

• nawilaki da misi jgufebi;

• Sorisdebuli da misi jgufebi.

sintaqsi• sityvaTa Soris sintaqsuri urTierTobis saxeebi: SeTanxmeba, marTva, mirTva ;

• winadadebis wevrebi: mTavari da aramTavari wevrebi;

• winadadeba: winadadeba modalobis mixedviT; winadadeba agebulebis mixedviT; mar-

tivi winadadeba da misi saxeebi; Serwymuli winadadeba; rTuli winadadebis saxeebi;

winadadebaTa SeerTebis saSualebebi; damokidebuli winadadebis saxeebi rTul qve-

wyobil winadadebaSi.

• gankerZoebuli sityvebi da gamoTqmebi;

• pirdapiri da iribi naTqvami.

aRniSnul enobriv-gramatikul sakiTxebTan dakavSirebuli saliteraturo enis norme-

bi, marTlwera, punqtuacia.

http://ncp.ge/curriculum/satesto-seqtsia/akhali-sastsavlo-gegmebi-2018-2024/sabazo-safekhuri-vi-ix-klase-

bi-proeqti-sadjaro-gankhilvistvis

warmodgenili saxelmZRvanelos avtorTa jgufis gadawyvetilebiT, standartiT re-

komendebuli masala ase gadanawilda:

► me-7 klasi eTmoba formacvalebadi metyvelebis nawilebidan saxelebs, maTTan

dakavSirebul saliteraturo enis normebs, marTlweras, aseve me-7 klasSi Semodis

iseTi sakiTxebi, rogorebicaa qarTuli ena da misi adgili, qarTuli damwerlobis

sakiTxebi da saxeebi.

► me-8 klasi daeTmoba zmnisa da formaucvleli metyvelebis nawilebis Seswavlas,

► xolo me-9 klasi – sintaqsis Seswavlas.

16

Sinaarsi

ena da damwerlobaTavi 51

1. msoflio enebi da qarTuli ena 6

2. qarTuli enis dialeqtebi 8

3. damwerlobaTa tipebi 11

4. qarTuli damwerlobis saxeebi 14

sazogado arsebiTi saxelebiTavi 232

1. TanxmovanfuZiani da xmovanfuZiani arsebiTi saxelebi 24

2. TanxmovanfuZiani saxelebis bruneba 27

3. xmovanfuZiani saxelebis bruneba 32

4. xmovanfuZiani saxelebis bruneba mravlobiT ricxvSi 36

5. kumSvad-kvecadi saxelebi 39

6. savrcobi 41

7. Tandebuliani brunvebi 44

8. Tandebuliani saxelebis marTlwera 48

sakuTari arsebiTi saxelebiTavi 553

1. adamianis sakuTari saxelis bruneba 56

2. gvarebis bruneba 59

3. saxelisa da gvaris erTad bruneba 63

4. geografiuli saxelebi 66

5. geografiuli saxelebis warmoeba da bruneba 68

nawarmoebi saxelebiTavi 754

1. sityvebis warmoeba 76

2. sityvebis agebuleba 79

3. xmabaZviTi sityvebi 82

4. profesiis saxelebi 84

5. abstraqtuli saxelebi 86

6. qonebisa da uqonlobis saxelebi 88

saxelmZRvanelos Sinaarsi

me-7 klasis saxelmZRvanelo Sedgeba 8 Tavisa da 48 paragrafisgan:

TiToeul Tavs axlavs erTi jgufuri davaleba da erTi Semajamebeli testi.

17

7. wina viTarebis saxelebi 90

8. daniSnulebis saxelebi 92

9. kninobiT-alersobiTi saxelebi 94

10. warmomavlobis saxelebi 96

zedsarTavi saxeliTavi 1015

1. zedsarTavi saxelis jgufebi 102

2. zedsarTavi saxelis xarisxis formebi 105

3. calke mdgomi zedsarTavi saxelis bruneba 109

4. zedsarTavi saxeli arsebiT saxelTan erTad 111

ricxviTi saxeliTavi 1196

1. ricxviTi saxelis jgufebi 120

2. raodenobiTi ricxviTi saxelis jgufebi warmoebis mixedviT 122

3. raodenobiTi ricxviTi saxelis marTlwera 125

4. rigobiTi ricxviTi saxelis warmoeba da marTlwera 127

5. wilobiTi ricxviTi saxelebis warmoeba da marTlwera 130

6. ricxviTi saxelebis bruneba calke da arsebiT saxelTan erTad 132

nacvalsaxeliTavi 1397

1. nacvalsaxelis jgufebi 140

2. I da II piris nacvalsaxelebi 143

3. III piris nacvalsaxelebi 146

4. CvenebiTi nacvalsaxelebi 149

5. kiTxviTi nacvalsaxelebi 151

6. kuTvnilebiTi da kiTxviT-kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi 154

7. nawilakdarTuli nacvalsaxelebi 158

kompozitebiTavi 1658

1. kompozitebi 166

2. fuZis gaorkecebiT miRebuli kompozitebi 169

3. sxvadasxva fuZis SerwymiT miRebuli kompozitebi 171

4. abreviaturebi 174

18

1Ta

vi

2

saz

og

ado

ar

se

biT

i s

axe

le

bi

24

TanxmovanfuZiani da xmovanfuZiani arsebiTi saxelebi

1 1. daakvirdi qvemoT mocemul sityvebs da imsjele:

a. rogor gaanawilebdi am sityvebs jgufebSi fuZis daboloebis

mixedviT?

b. ramden jgufs gamoyofdi?

2 2. waikiTxe qvemoT mocemuli teqsti da Seasrule davalebebi:

arsebiTi saxelebi fuZis mixedviT iyofa or jgufad: xmovanfuZiane-

bad da TanxmovanfuZianebad. brunebis Taviseburebebis mixedviT Ti-

Toeul jgufSi kidev gamoiyofa qvejgufebi:

uTo

mze

tomara

xmovanfuZiani

ukveceli

kvecadi

kumSvad-kvecadi

saxli

maswavlebeli

kumSvadi

ukumSveli

TanxmovanfuZiani

saxelis fuZe rom vipovoT, saxeli unda CavsvaT mxolobiTi ricxvis

moTxrobiT an micemiT brunvaSi, CamovaSoroT brunvis niSani da rac

darCeba, iqneba fuZe:

saxl-i, saxl-ma, saxl-s; xe, xe-m, xe-s.

saxelis fuZidan xmovnis amovardnas ewodeba kumSva: wyali – wyal-is

saxelis fuZis bolo xmovnis CamoSorebas ewodeba kveca: mze – mze-is

saxli

saxli

metro

magida

savarZeli

sasaxle

nelsacxebeli

camze

varskvlavi

tomara

werauTo

maswavlebeli

siyvaruli

matarebeli

akvariumi

1

25

1Tan

xm

ov

anf

uZ

ian

i d

a x

mo

van

fu

Zia

ni

ars

eb

iTi

sax

el

eb

i

dawere rveulSi dasabuTebuli pasuxi

2.1 romelia swori:

a. arsebiTi saxelebi fuZis mixedviT iyofa 2 jgufad:

TanxmovanfuZianebad da xmovanfuZianebad.

b. arsebiTi saxelebi fuZis mixedviT iyofa 3 jgufad: kumSvadebad,

kvecadebad da kumSvad-kvecadebad.

g. arsebiTi saxelebi fuZis mixedviT iyofa 2 jgufad: ukumSvelebad

da kumSvadebad.

2.2 ris mixedviT gamoiyofa 5 qvejgufi:

a. fuZis daboloebis mixedviT.

b. brunebis Taviseburebis mixedviT.

2.3 saxelis fuZe yovelTvis Cans:

a. mxolobiTi ricxvis saxelobiT brunvaSi.

b. mxolobiTi ricxvis moTxrobiT brunvaSi.

g. wodebiT brunvaSi.

3 3. savarjiSoebi da davalebebi

dawere rveulSi

3.1 dawere rveulSi Semdegi sityvebis fuZeebi:

imsjele

3.2 daasaxele TanxmovanfuZiani saxelebi:

sarke

sarke

mandariniCai

sicili matarebeli

magida

manqana

skola

taqsi

kompiuterirveuli

skola

saxeli

xis

katebimacivris

cxvarosaqaTmesyanebad

ZaRliT

vardma

I nawili

davaleba yvelgan

sxvadasxvaa

II nawili

davaleba yovelTvis

erTnairia III nawili

davaleba yovelTvis

erTnairia

standartuli paragrafis struqturuli elementebi

rasakvirvelia, viTvaliswinebT, rom me-6 klasis CaTvliT moswavleebs garkveuli

sakiTxebi saxelis morfologiidan Seswavlili aqvT. saxelmZRvanelo misdevs konstruq-

tivistul midgomas, iTvaliswinebs moswavleTa winare codnas da amitom arsebiTi saxe-

lis Seswavla ar iwyeba iseTi sakiTxebiT, rogorebicaa, magaliTad, arsebiTi saxelis

raoba, Sinaarsobrivi jgufebi, Tundac bruneba da brunvis niSnebi. aramed am codnaze

dayrdnobiT, am codnis gaaqtiurebis Sedegad saxelmZRvanelo yuradRebas amaxvilebs

klasifikaciis sakiTxebze, codnis ganzogadebaze. didi dro da yuradReba eTmoba marTl-

weris sakiTxebs ara mxolod specialurad momzadebul winadadebebSi, aramed teqstebSi

Secdomebis aRmoCenisa da gasworebis e.w. redaqtirebis unarebis ganviTarebisTvis.

19

I nawili amowmebs moswavleTa winare codnas da amave dros, moswavleebs uqmnis gan-

wyobas konkretul masalaze samuSaod. sasurvelia, davaleba moswavleebma jgufurad an

wyvilebSi Seasrulon. aseve kargi iqneba, Tu wignSi mocemul masalas maswavlebeli mos-

wavleebs gakveTilze gadascems baraTebis saxiT, romlebzec moswavleebi imuSaveben.

am davalebis mizani da maswavleblis molodini ar aris, yvela jgufma sworad Seasru-

los davaleba. magaliTad, moswavleebs evalebaT garkveuli masalis dajgufeba, ama Tu im

sityvis garkveul formaSi Casma, swori da araswori variantebis SerCeva da a. S. mosalod-

nelia, rom moswavleebi sxvadasxvagvarad Seasruleben davalebebs, ar ecodinebaT swori

forma, an zustad ver axsnian, ratom miiCnies esa Tu is forma sworad. magram amjerad

maswavleblis mizania, yvelam gamoTqvas Tavisi varaudi, Tundac mcdari, da interesiT

Seudges swori pasuxis garkvevas.

kargi iqneba, Tu maswavlebeli swor variants ar gaaJRerebs pirvel davalebaze muSao-

bis dasrulebisTanave da moswavleebs mouwodebs, ganagrZon muSaoba da gakveTilis bo-

losTvis daasaxelon swori pasuxi. pasuxTan erTad ki mniSvnelovania axsna, gacnobiereba,

Tu ratom miiCneva es Tu is gadawyvetileba sworad.

II nawili moicavs Teoriul masalas da yvela paragrafSi davalebis piroba aseTia:

waikiTxe qvemoT mocemuli teqsti da Seasrule davalebebi: aq Teoriul masalas axlavs

daxuruli kiTxvebi, romlebidanac moswavleebma unda SearCion swori varianti. kiTxvebi

imgvaradaa dasmuli, rom moswavles kidev erTxel abrunebs paragrafis sakvanZo sakiTx-

ebTan. savaraudo pasuxebi Sinaarsobrivad, ZiriTadad, axlos aris erTmaneTTan da mos-

wavlisgan moiTxovs dakvirvebasa da teqstis detalurad gaazrebis unars. kargi iqneba,

Tu maswavlebeli TiToeuli daxuruli SekiTxvis SemTxvevaSi moswavlisgan moiTxovs

pasuxis asxnasa da dasabuTebas magaliTebis meSveobiT.

III nawili moicavs savarjiSoebsa da davalebebs paragrafSi mocemuli konkretuli masa-

lis irgvliv. am nawilis saTauria: 3. SeasruleT davalebebi. mocemuli savarjiSoebisa da

praqtikuli davalebebis meSveobiT moswavleebma ukeT unda gaiazron Teoriuli sakiTxi.

marTalia, saxelmZRvaneloSi Teoriuli masala win uZRvis praqtikul savarjiSoebs, ma-

gram maswavlebels SeuZlia klass muSaoba daawyebinos romelime praqtikuli (me-3 nawil-

idan aRebuli) savarjiSoTi. sTxovos moswavleebs, davalebis Sesrulebis Semdeg TviTon

Camoayalibon konkretuli wesi da mxolod amis Semdeg meore nawilSi mocemul masalaSi

gadaamowmebinos Tavisi varaudi. paragrafSi mocemuli davalebebi SesaZlebelia moswav-

leebma Seasrulon rogorc individualurad, aseve jgufurad an wyvilebSi.

20

21

1qar

Tu

li

dam

we

rl

ob

is s

axe

eb

i

proeqti

1gavicnoT qarTuli xelnawerebi

moiZieT informacia sxvadasxva

qarTuli xelnaweris Sesaxeb.

1

scadeT, gaarkvioT Tqven mier SerCeuli xelnaweris

istoria, moipovoT nebismieri informacia mis Sesaxeb.

2

SeZlebisdagvarad gaaformeT Tqveni namuSevrebi fotomasaliT. SegiZliaT,

moamzadoT posteri, baraTebi, kedlis gazeTi an sxva TvalsaCinoeba.

3

warmoadgineT klasSi prezentacia.4

vaxtang VI-is stambaSDi dabeWdili `vefxistyaosani~, 1712 w.

sulxan-saba orbelianis xeliT dawerili `mogzauroba evropaSi~

yoveli Tavis bolos moTavsebuli proeqtis nimuSi

proeqti

Tavis bolos mocemuli proeqti gankuTvnilia jgufuri muSaobisTvis da sasurvelia,

daeTmos 1 sagakveTilo saaTi, romelzec jgufebi Tavi anT namuSevrebs warmoadgenen

prezentaciis saxiT, imsjeleben da Seafaseben. saxelmZRvaneloSi mocemuli proeqtuli

davalebebi ara mxolod sagnobrivi codnis ganmtkicebaSi daexmareba moswavleebs, ar-

amed xels Seuwyobs garkveuli unarebis gamomuSavebas, rogorebicaa jgufuri muSaobis,

TanamSromlobis, urTierTdaxmarebis; aseve moswavleebisgan moiTxovs SemoqmedebiT

midgomas sakiTxisadmi. maswavlebelma proeqtul davalebebze ukukavSiris micemisas

yuradReba unda gaamaxvilos swored SemoqmedebiT midgomaze. davalebis Sesasruleblad

ki, sasurvelia, maswavlebelma klasi dayos jgufebad, saWiroebis SemTxvevaSi daexmaros

jgufebs kompleqsuri davalebis pirobis srulyofilad gagebaSi, aseve jgufSi fun-

qciebis gadanawilebaSi. moswavleebs davalebis Sesasruleblad unda hqondeT ramdenime

dRe mainc. kargi iqneba, Tu maswavlebeli saboloo prezentaciamde gadaxedavs moswavle-

Ta namuSevrebs da miscems miTiTebebs.

21

137

1ric

xv

iTi

sax

el

eb

is b

ru

ne

ba

cal

ke

da

ars

eb

iT s

axe

lT

an e

rT

ad

6Semajamebeli testi

1 ricxviTi saxelebis ramdeni jgufi gamoiyofa Sinaarsis mixedviT?

2 ras aRniSnavs wilobiTi ricxviTi saxeli?

3 ricxviTi saxelis ramdeni jgufi gamoiyofa fuZis agebulebis

mixedviT?

4 daasaxele sami wilobiTi ricxviTi saxeli

5 daasaxele sami raodenobiTi ricxviTi saxeli.

6 rogor ibrunvis calke mdgomi ricxviTi saxeli?

7 rogor ibrunvis ricxviTi saxeli arsebiT saxelTan erTad?

8 rveulSi abrune:

9 ipove da gaaswore Secdomebi. swori formebi gadaitane rveulSi.

axseni Seni Sesworebebi. gaiTvaliswine, rom yvela winadadebaSi

SesaZloa ar iyos Secdoma:

1. aTasxuTasi meomari gamoiyvana mefem brZolis velze.

2. SvidiaTas samasormocdaxuTi tona kartofili aiRes mTel

farTobze.

3. asmexuTe skolis Senoba wels gaaremontes.

4. am quCaze ormozdarva nomeri saxli araa.

5. me-16-e korpusSi Cemi megobari gadmovida sacxovreblad.

6. xuT xuTi moswavle Sevida sagamocdo auditoriaSi.

7. meocdaerTe saukune axali samedicino aRmoCenebis saukune

iqneba.

ormocdameaTe

asocdamerve

ori aTas xuTasmeore

meSvide

ori aTas

cxrameti weli

mesame adgili

1Ta

vi

6

ric

xv

iTi

sax

el

i

138

6Semajamebeli testi

8. laringologi 25-e oTaxSia.

9. me-100-e nomeri avtobusi sadgurTan axlos Cerdeba.

10. XX-e rigSi nacnobi mamakaci ijda Tavis meuRlesTan

erTad.

11. dedam sam-naxevari kilogrami Saqris yidva mTxova.

12. meoradi tansacmlis maRaziebi Zalian momravlda

qalaqSi.

13. aT litr-naxevar benzins wvavs Cemi manqana am manZilze.

14. samuSaos erTi-meoTxedi ukve davasrule.

15. 23-e nomers 65-em ajoba swraf garbenSi.

16. 1-lma konkursantma me-10-e adgilze gadainacvla.

10 ipove teqstSi Secdomebi da gaaswore. swori formebi

gadaitane rveulSi. axseni Seni Sesworebebi:

ilia WavWavaZe WavWavaZebis yvarelis Stos

miekuTvneboda. CvenTvis cnobili misi uZve-

lesi winaparia roSnia WavWavaZe.

ilia WavWavaZes papa, paata bespazis Ze

WavWavaZe, aqtiurad monawileobda brZolaSi,

romelSic solomon me-II-m daibruna imereTis

samefo taxti. platoni ioselianis cnobiT,

paatas solomonisTvis daxmareba erekle II

daavala. giorgi XII-m paata WavWavaZes uboZa

baxtrionidan gavazamde gaRmamxaris xuTa-

sisTavoba. me-XIX-e saukunis 20-ian wlebSi paa-

ta WavWavaZe daiRupa lekebTan brZolaSi miRe-

buli WrilobiT. paatas colad hyavda mariami

(pelagia) melqisedekis asuli andronikaSvi-

li, romelTanac SeeZina Svilebi: makrine, mix-

eil, svimon, aleqsandre, grigol, garsevani da

iosebi.

ilia daibada gadamdgari oficeris, Tavadi

grigol WavWavaZes ojaxSi. 10 wlisas gardae-

cvala deda — mariami beburiSvili, 15 wlisas

— mama. daoblebuli ilias da misi da-Zmebis

movla-patronoba mamidam, makrine WavWavaZe-

erisTavisam itvirTa.

kiTxvebi

Teoriuli codnis

Sesamowmeblad

praqtikuli

savarjiSoebi

teqstis

redaqtireba

Semajamebeli testis nimuSi

Semajamebeli testi

gamodgeba rogorc moswavleTa TviTSefasebisTvis, aseve ganmaviTarebeli da, saWiroe-

bis SemTxvevaSi, ganmsazRvreli SefasebebisTvisac. testi moicavs Ria kiTxvebs Teori-

uli masalidan da praqtikul savarjiSoebs. praqtikuli davaleba iTvaliswinebs teqstis

redaqtirebas – teqstSi Secdomebis aRmoCenasa da gasworebas. yoveli teqsti moicavs

rogorc am TavSi Seswavlili masalis safuZvelze gasasworebel Secdomebs, aseve wina

TavebSi naswavli masalis mixedviT Sesasworebel Secdomebsac. aseTive teqstebi moce-

mulia saxelmZRvanelos bolosac.

22

qarTuli ena da literatura

maswavleblis wigni

7

maswavleblis wigni

mocemuli wigni warmoadgens maswavleblisTvis gankuTvnil

saxelmZRvanelos. misi mizania, maswavleblebs gauadvilos sas-

wavlo procesSi moswavlis wignebis gamoyeneba. Sesabamisad, aq

ara mxolod saxelmZRvanelos struqturasa Tu agebis princi-

pebzea saubari, aramed mocemulia sxvadasxva masala, romelTa

daxmarebiTac, vfiqrobT, maswavlebels saqmianoba gauadvil-

deba.

maswavleblis wignis bolo nawilSi gTavazobT ramdenime sa-

nimuSo (tipuri da aratipuri) gakveTilis scenars.

23

qarTuli enisa da literaturis standartis Sedegebi esg-is mixedviT

ინდექსების განმარტება

საბაზო საფეხურზე სტანდარტში გაწერილ თითოეულ შედეგს წინ უძღვის ინდექსი რომელიცმიუთითებს საგანს სწავლების საფეხურსა და სტანდარტის შედეგის ნომერს მაგ ქართ საბქართ აღნიშნავს საგანს ქართული ენა და ლიტერატურასაბ მიუთითებს საბაზო საფეხურს

მიუთითებს საგნობრივი სტანდარტის შედეგის ნომერს

ქართული ენისა და ლიტერატურის სტანდარტის შედეგები კლასები

შედეგების

ინდექსი

მიმართულება: ტექსტის გაგება-გაანალიზება ცნებები

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

ქართ.საბ.1.

ტექსტში მოცემული ფაქტობრივი და კონცეპტუალური

ინფორმაციის ამოცნობა-გააზრება;

ტექსტი, ტექსტის ტიპები და ჟანრები

კომპოზიციური ელემენტები

სტრუქტურული და ორგანიზაციული ელემენტები

ენობრივ-

გამომსახველობითი საშუალებები

ტექსტის კონტექსტი

მიმართებები ტექსტებს შორის (ინტერტექსტუალობა)

ტექსტის სიტუაციური მახასიათებლები (საკომუნიკაციო

სიტუაცია)

სტრატეგიები: ზეპირმეტყველების სტრატეგიები

კითხვის სტრატეგიები

წერის სტრატეგიები

მეტაკოგნიტური სტრატეგიები

ქართ.საბ.2.

ტექსტის ცალკეულ ნაწილებს შორის არსებული

მიმართებების გაანალიზება და სათანადო დასკვნების

გამოტანა;

ქართ.საბ.3. ტექსტის კომპოზიციური ელემენტების გააზრება მთლიანი

ტექსტის ფარგლებში;

ქართ.საბ.4. ტექსტის კრიტიკული გააზრება კონტექსტური ფაქტორების

გათვალისწინებით.

მიმართულება: ცოდნისა და იდეების გაზიარება

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

ქართ.საბ.5. ტექსტის ინტერპრეტაცია პირად ან/და ლიტერატურულ

გამოცდილებაზე დაყრდნობით (მაგ. ხედვის პერსპექტივის

შეცვლით, დროსა თუ სივრცეში გადანაცვლებით);

ქართ.საბ.6. ერთსა და იმავე თემაზე შექმნილი ტექსტების შედარება და

მსჯელობა მათ მსგავსება-განსხვავებებზე;

ქართ.საბ.7. საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით ტექსტის შეფასება,

ტექსტის მიმართ პირადი დამოკიდებულების გამოხატვა და

ახსნა-დასაბუთება;

ქართ.საბ.8. სტანდარტით განსაზღვრული სხვადასხვა ტიპის ტექსტების

შედგენა-გაზიარება საკომუნიკაციო სიტუაციის

გათვალისწინებით (ზეპირი ან/და წერითი მეტყველების

დროს).

მიმართულება: ენობრივი და სტრუქტურული მახასიათებლების გამოყენება

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

ქართ.საბ.9. ენობრივ-გამომსახველობითი საშუალებებისა და გრამატიკის

საკითხების ცოდნის ფუნქციურად გამოყენება კონკრეტული

მიზნით (ზეპირი ან/და წერითი მეტყველების დროს);

ქართ.საბ.10. სტრუქტურული და ორგანიზაციული ელემენტების ცოდნის

ფუნქციურად გამოყენება კონკრეტული მიზნით (ზეპირი

ან/და წერითი მეტყველების დროს).

გრამატიკა

მიმართულება: სტრატეგიების გამოყენება

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

ქართ.საბ.11.

ზეპირმეტყველების, კითხვის, წერის სტრატეგიების მიზნის

შესაბამისად შერჩევა და ადეკვატურად გამოყენება;

ქართ.საბ.12.

სწავლის პროცესში გამოყენებული სტრატეგიების

გაცნობიერება, გაანალიზება და შეფასება

მიზანშეწონილობისა და ეფექტურობის თვალსაზრისით.

ცნებები და საკითხები

ტექსტი ტიპები მხატვრული, არამხატვრული ჟანრები

მხატვრული მოთხრობა ნოველა იგავი მითი ზღაპარი ლეგენდა ლექსი პოემა არამხატვრული საინფორმაციო შემეცნებითი ტექსტი ისტორიული წყარო ესე

პუბლიცისტური წერილი მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში გამოქვეყნებული მასალამაგ საინფორმაციო ქრონიკა ინტერვიუ რეპორტაჟი სტატია რეკლამა მემუარული პროზა

ბიოგრაფიული ავტობიოგრაფიული ტექსტი პირადი არაფორმალური წერილი საჯაროგამოსვლა ინსტრუქცია ოფიციალურ საქმიანი სტილის ტექსტები მაგ განცხადებარეზიუმე ავტობიოგრაფია ფორმალური წერილი

კომპოზიციური ელემენტები თემა ქვეთემა იდეა მოქმედების დრო და ადგილი თხრობააღწერა პერსონაჟები დიალოგი ავტორისეული დახასიათება პეიზაჟი პორტრეტი ხედვისკუთხე პერსპექტივა ავტორის მთხრობელის პერსონაჟის ლირიკული გადახვევამორალი შეგონება იგავის სიუჟეტი და მისი განვითარების საფეხურები კონფლიქტი რითმამეტრი სტროფი ტაეპი

სტრუქტურული და ორგანიზაციული ელემენტები სათაური თავი რუბრიკა აბზაცი მიმართვახელმოწერა არავერბალური ელემენტები ილუსტრაცია ლოგო სქემა შრიფტის სახესხვაობა დაზომა

კონტექსტი ტექსტის შექმნის ეპოქა ადგილი ეპოქის ზოგადი კონტექსტი მაგ რეალიებიფასეულობები ცოდნის დონე ავტორის ცხოვრებისეული და სულიერი გამოცდილება მაგშეხედულებები დამოკიდებულებები

მიმართებები ტექსტებს შორის ინტერტექსტუალობა ალუზია ციტირება

ტექსტის სიტუაციური მახასიათებლები საკომუნიკაციო სიტუაცია კომუნიკაციის ადგილიკომუნიკაციის მიზანი ავტორი აუდიტორია მკითხველი მონაწილეები დისკუსიის დებატებისარავერბალური მეტყველება მაგ სხეულის ენა ხმის ძალა ინტონაცია

24

gakveTilebisa da Temebis dasaxeleba

saswavlo drois xangrZlivoba (sT)

te

qs

ti

s

ga

ge

ba

-ga

an

al

iz

eb

ac

od

ni

sa

da

id

ee

bi

s

ga

zi

ar

eb

a

en

ob

ri

vi

da

s

tr

uq

tu

ru

li

m

ax

as

ia

Te

bl

eb

is

g

am

oy

en

eb

a

st

ra

te

gi

eb

is

g

am

oy

en

eb

a

qarT. sab. 1. teqstSi mocemuli faqtobrivi da

konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;

qarT. sab. 2. teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli

mimarTebebis gaanalizeba da saTanado daskvnebis gamotana;

qarT. sab. 3. teqstis kompoziciuri elementebis gaazreba

mTliani teqstis farglebSi;

qarT. sab. 4. teqstis kritikuli gaazreba konteqsturi

faqtorebis gaTvaliswinebiT.

qarT. sab. 5. teqstis interpretacia pirad an/da

literaturul gamocdilebaze dayrdnobiT (mag. xedvis

perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT);

qarT. sab. 6. erTsa da imave Temaze Seqmnili teqstebis

Sedareba da msjeloba maT msgavseba-gansxvavebebze;

qarT. sab. 7. sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT teqstis

Sefaseba, teqstis mimarT piradi damokidebulebis gamoxatva

da axsna-dasabuTeba;

qarT. sab. 8. standartiT gansazRvruli sxvadasxva tipis

teqstebis Sedgena-gaziareba sakomunikacio situaciis

gaTvaliswinebiT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).

qarT. sab. 9. enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa

da gramatikis sakiTxebis codnis funqciurad gamoyeneba

konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);

qarT. sab. 10. struqturuli da organizaciuli elementebis

codnis funqciurad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri

an/da weriTi metyvelebis dros).

qarT. sab. 11. zepirmetyvelebis, kiTxvis, weris strategiebis

miznis Sesabamisad SerCeva da adekvaturad gamoyeneba;

qarT. sab. 12. swavlis procesSi gamoyenebuli strategiebis

gacnobiereba, gaanalizeba da Sefaseba mizanSewonilobisa da

efeqturobis TvalsazrisiT.

Tav

i 1

. bav

Sve

bi

sko

laS

i 11

gim

naz

iaS

i

Teoria. a

vto

ri,

mT

xro

bel

i, p

ers

ona

Ji

Cemi

bav

Svo

bis

sko

la

Teoria. T

xro

ba,

aR

wer

a, m

sj

elo

ba

axal

i mo

sw

avl

e

gam

ou

sw

or

ebel

i l

aql

aqa

Teoria. d

Riu

ri

standartis Sedegis miRwevisa da saxelmZRvanelos Sinaarsis urTierTkavSiris matrica

25

avt

ob

iog

raf

ia

Teoria. a

vto

bio

gr

afia

da

avt

ob

iog

raf

iul

i na

war

moeb

iTeoria. s

ivi CV

or

i w

eril

i ma

sw

avl

ebl

ebs

Teoria. w

eril

i

Teoria. i

meil

i an

u e

leq

tr

onu

li

wer

ili

Tav

i 2

. oj

axu

ri

gar

emo

12

vano

Teoria. a

vto

ris

gam

ona

go

ni a

nu

mxat

vru

li

naw

armo

ebi

vina

Tqv

a Cv

enz

e, v

iwr

od

ar

ian.

..

Teoria. p

ro

za,

po

ezia

da

dr

amat

ur

gia

Teoria. p

ro

zau

li

teq

st

ebi

erT

mS

veni

er d

Res

Teoria. p

ies

ebi

anu

dr

amat

ul

i na

war

moeb

ebi

vaJ

a-f

Sav

elas

oj

axi

mTis

gad

aRma

Tav

i 3

. wig

ni11

su

raT

ebia

ni w

igni

Teoria. w

igne

bi

Zvel

ad

lo

Win

Si

Sem

Txv

eva

lo

Win

Si

Teoria. e

leq

tr

onu

li

wig

neb

i d

a r

ider

ebi

wig

neb

is g

asay

idad

was

vla

ris

Tvi

s s

Wir

deb

aT b

avS

veb

s w

igne

bi?

Teoria. p

ub

lic

ist

ur

i w

eril

i

Teoria. s

ainf

or

mac

io c

nob

a

Teoria. r

ekl

ama

da

wig

nis

ano

tac

ia

12

34

56

78

910

11

12

26

Teoria. e

leq

tr

onu

li

wig

neb

is m

aRaz

ia

Teoria. v

ikip

edia

da

onl

ain-

wig

neb

i

Tav

i 4

. Zve

li

da

axal

i d

ro

is g

mir

ebi

13

dav

iTi

da

go

lia

Ti

od

isev

si

da

cik

lo

pi

Teoria. S

edar

eba

Teoria. m

etaf

or

a

Teoria. b

ibl

ia

Teoria. `

ilia

da~

da

`od

isea

~

vaxt

ang

go

rg

asal

i

Teoria. e

piT

eti

Teoria. S

oT

a r

us

Tav

eli

da

`vef

xis

tya

os

ani~

naxv

a ar

abT

a me

fis

agan

mis

ymi

sa

vef

xis

tya

os

nis

ab

etme

nis

da

jo

ker

is o

rT

abr

Zol

a

Teo

ria

. ko

miqs

i an

u g

raf

iku

li

ro

mani

Tav

i 5

. Zve

li

Tb

ilis

i11

moxe

rxe

bu

li

Car

Ci

mog

zau

ris

Tva

liT

cxo

vreb

a Zv

el T

bil

isS

i

xanZ

ari

ope

raS

i

gam

oT

xove

ba

Zvel

Tb

ilis

Tan

Teoria. t

eqs

tis

el

emen

teb

i

Teoria. s

aTau

ri

Teoria. e

pig

raf

i

Teoria. s

qol

io

Teoria. T

aveb

ad d

ayo

fa

diu

ma T

bil

isis

ope

raS

i mi

dis

12

34

56

78

910

11

12

27

Tav

i 6

. mg

eli

ar m

oS

lis

mg

lo

bas

a, a

rw

ivi

arw

ivo

bas

a...

12

icno

bd

eT, m

gel

i

mTis

ar

wiv

i

beb

eri

mgel

i

mgl

is m

okv

la

lo

bo

Teoria. r

amd

enim

e S

esaZ

lo

mid

go

ma

Teoria. s

amec

nier

o n

awar

moeb

i

Teoria. m

xat

vru

li

naw

armo

ebi

Teoria. m

rav

alg

var

i T

val

saz

ris

i

Teoria. s

xvad

asxv

a T

val

saz

ris

is

Sej

ereb

ag

igia

bu

bu

nau

ris

Zma

dna

fic

i

arw

ivi

da

gve

li

Teoria. s

ub

ieqt

ur

ob

a mx

atvr

ul

l

iter

atu

raS

iTeoria. e

ncik

lo

ped

ia d

a g

anma

rt

ebiT

i l

eqs

iko

ni

Tav

i 7

. ad

amia

ni b

une

bis

su

raT

ebS

i (g

ans

xvav

ebu

li

poez

ia)

7

gr

afik

ul

i l

eqs

ebi

xuT

i h

aiku

Teoria. l

eqs

i

Teoria. s

tr

of

i d

a s

tr

iqo

ni

Teoria. g

raf

iku

li

leq

seb

i an

u

kal

igr

ameb

iTeoria. v

erl

ibr

i

yar

yat

i

mcir

e el

egia

mam

isaT

vis

Teoria. r

ato

m w

ers

po

eti

leq

ss

?

Teoria. S

Tab

eWd

ileb

a

12

34

56

78

910

11

12

28

Teoria. g

rZn

ob

a

Teoria. p

aTo

si

Teoria. s

aleq

so

saz

omi

da

rit

mi

Teoria. r

iTma

Tav

i 8

. miT

ebi

da

Tqm

ul

ebeb

i13

ber

Znu

li

miT

i

ind

ur

i mi

Ti

Tqm

ul

eba

pro

meT

eze

amir

ani

Teoria. m

iTeb

i

Teoria. l

egen

da

anu

Tqm

ul

eba

kopa

la

kopa

la

da

iaxs

ari

Teoria. h

iper

bo

la

mind

ia

Teoria. f

abu

la

Teoria. s

iuJ

eti

mir

ian

mef

is n

adir

ob

a

Tav

i 9

. ko

nfl

iqt

i d

a z

neo

br

ivi

arCe

vani

11

Sex

ved

ra

meng

Si

du

qanS

i

gi J

ia, T

u r

a?

Cir

iki

da

Ciko

tel

a

to

mis

Cxu

bi

Teoria. p

ers

ona

Jis

po

rt

ret

i

Teoria. p

ers

ona

Jis

xas

iaT

i

Teoria. k

on

fl

iqt

i

12

34

56

78

910

11

12

29

qarTuli literaturis saxelmZRvanelos nawilebis da Tavebis miznebi

esg-s mixedviT, rekomendebulia, me-7 klasSi qarTuli literaturis saxelmZRvaneloSi

Semavali masala struqturirebuli iyos 3 Tematur blokad, TiToeuli bloki ki – ufro

wvril elementebad – Temebad (anu Cven SemTxvevaSi – Tavebad).

warmodgenili saxelmZRvanelo iTvaliswinebs am struqturas. Sesabamisad, esg-s Tem-

aturi blokebs Seesabameba saxelZRvanelos nawilebi:

esg­s Tematuri blokebi

1. adamiani da misi cxovreba

2. samyaros Secnoba, axlis Zieba

3. maradiuli Ziebebi

saxelmZRvanelos nawilebi

1. adamiani da samyaro mis irgvliv

2. Zvelad da axla

3. maradiuli Ziebebi

rac Seexeba TiToeuli nawilis Semadgenlobas, momcro Tematur blokebs (Cveni

saxelmZRvanelos SemTxvevaSi – Tavebs), isini srulad Seesabameba nawilis saTaurs da

Sesabamisad – suliskveTebas.

pirveli nawilis („adamiani da samyaro mis irgvliv“) Tavebad Cven avirCieT is Temebi,

rac gansakuTrebiT mniSvnelovania am asakis bavSvis yoveldRiur cxovrebaSi, rasTanac

bavSvs yoveldRiuri Sexeba aqvs. esenia: 1.skola; 2.ojaxi; 3.wigni

meore nawilis („Zvelad da axla“) Tavebad SerCeul iqna Temebi, sadac Zieba, axlis

Secnoba (gansakuTrebiT, ZvelTan Sepirispirebis fonze), gansxvavebuli kuTxiT raRacis

danaxva mniSvnelovania. amitom, erTi mxriv, SeirCa samSoblosa (Tavi 5 „Zveli Tbilisi“) da

bunebasTan urTierTobaze (Tavi 6 „mgeli ar moSlis mglobasa“) Seqmnili teqstebi, magram

amave dros, imis xazgasasmelad, rogor da riT gansxvavdeba Zveli da axali, kidev ori

Tema: Tavi 4 „Zveli da axlai drois gmirebi“ da Tavi 7 „adamiani bunebis suraTebSi (gansx-

vavebuli poezia)“. miuxedavad imisa, rom am nawilSi erTi Tavi (Tavi 7 „adamiani bunebis

suraTebSi (gansxvavebuli poezia)“) TiTqos gansxvavdeba danarCenebisgan imiT, rom ara

Tematur, aramed Janrobriv princips efuZneba, Tu kargad davakvirdebiT, es Tavic iz-

iarebs meore nawilis ZiriTad suliskveTebas – vamogzauroT moswavleebi maTTvis aqamde

sruliad ucxo samyaroSi da davanaxoT, rom poezia ara mxolod is tradiciuli leqsebia,

romlbsac aqamde swavlobdnen, aramed leqss uamravi sxvadasxva forma SeiZleba hqondes.

mesame nawili („maradiuli Ziebebi“) or Tavs moicavs. aq Temebad SevarCieT, erTi mxriv,

samyaros SeqmnasTan, adamianis borot ZalebTan brZolas, rwmenasa da adamianis dan-

iSnulebasTan dakavSirebuli teqstebi, romlebsac safuZvlad miTebi da Tqmulebebi ude-

vs. swored amitom ewoda Tavs „miTebi da Tqmulebebi“, miuxedavad imisa, rom aq Setanilia

nawyveti „gvelismWamelidan“, nawyveti „mirian mefis nadiroba“ leonti mrovelidan da sx-

vadasxva qveynis miTebi samyaros warmoSobis Sesaxeb. am Tavis garda aris kidev erTi Tavi,

sadac Setanilia teqstebi konfliqtebis Sesaxeb. es saSualebas miscems maswavlebels,

mxatvruli teqstebis meSveobiT daanaxos moswavleebs, rom konfliqtebis warmoSobis

safuZveli adamianebis zneobriv Rirebulebebs Soris fundameturi sxvaobebia. fato-

brivad, konfliqti erTgvari zneobrivi arCevanis Sedegia.

30

saxelmZRvanelos pirveli Tavi („bavSvebi skolaSi“) skolis Temaze Seqmnil sxvadasxva

tipis Tu Janris teqstebs moicavs.

Tavi 1 – bavSvebi skolaSi

Tavi 1

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

avtori, mTxrobeli, personaJi

Txroba, aRwera, msjeloba

dRiuri

avtobiografia da avtobiografiuli

nawarmoebi

sivi CV

werili

imeili anu eleqtronuli werili

gimnaziaSi akaki wereTeli

Cemi bavSvobis skola revaz inaniSvili

axali moswavle jemal qarCxaZe

gamousworebeli laqlaqa ane franki

avtobiografia ilia WavWavaZe

ori werili maswavleblebs

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

pirveli Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formire-

ba.

mkvidri warmodgenebi

• erTsa da imave Temaze mravali sxvadasxva tipis teqsti arsebobs;

• sxvadasxva epoqasa da qveyanaSi Seqmnili teqstebis erTmaneTTan SedarebiT Segvi-

Zlia, mivxvdeT, rogori garemoa ufro xelsayreli pirovnebis ganviTarebisaTvis;

• rac SenTvis ar ginda, sxvas nu gaukeTeb;

• Zaladoba swavlis procesSi xels uSlis pirovnebis formirebas;

• garemo mniSvnelovan rols asrulebs bavSvis aRzrdaSi;

• maswavleblis movaleobaa pirovnebis aRzrda da Rirebulebebis Camoyalibeba;

• imisaTvis, rom warmovadginoT / gavaziaroT sakuTari mosazrebebi skolis da swav-

la-aRzrdis Sesaxeb, SegviZlia gamoviyenoT naswavli teqstebi, cnebebi da sakiTxe-

bi.

31

Tavi 2 – ojaxuri garemo

Tavi 2

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

avtoris gamonagoni anu mxatvruli nawarmoebi

proza, poezia da dramaturgia

prozauli teqstebi

piesebi anu dramatuli nawarmoebebi

vano revaz inaniSvili

vina Tqva Cvenze, viwrod arian... SoTa niSnianiZe

erT mSvenier dRes Sadiman SamanaZe

vaJa-fSavelas ojaxi aka morCilaZe

mTis gadaRma guram doCanaSvili

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

meore Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.

mkvidri warmodgenebi

• ojaxis Temaze Seqmnilia sxvadasxva tipis da Janris teqstebi;

• ojaxuri Zaladoba xels uSlis bavSvis pirovnebis normalur ganviTarebas;

• ojaxebSi saqmianobis danawileba sxvadasxva epoqasa da qveyanaSi gansxvavdeba;

• mSvidi, siyvaruliT gajerebuli atmosfero ojaxSi mniSvnelovan rols asrulebs

bavSvis ganviTarebaSi;

• mwerlebi sxvadasxva enobrivi saSualebis gamoyenebiT warmoaCenen xolme TavianT

damokidebulebas ama Tu im problemis mimarT;

• imisaTvis, rom warmovadginoT / gavaziaroT sakuTari mosazrebebi ojaxis, ojaxSi

gamefebuli atmosferos Sesaxeb, SegviZlia gamoviyenoT naswavli teqstebi, davixma-

roT Seswavlili cnebebi da sakiTxebi.

32

Tavi 3 – wigni

Tavi 3

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

wignebi Zvelad

eleqtronuli wignebi da riderebi

publicisturi werili

sainformacio cnoba

reklama da wignis anotacia

eleqtronuli wignebis maRazia

vikipedia da onlain-wignebi

suraTebiani wigni rezo WeiSvili

loWinSi revaz inaniSvili

SemTxveva loWinSi nawyveti daviT aRmaSeneblis istorikosis wignidan

wignebis gasayidad wasvla zaal samadaSvili

risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? astrid lindgreni

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

mesame Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.

mkvidri warmodgenebi

• wignis, da zogadad, kiTxvis mniSvnelobis Taobaze mravali sxvadasxva tipis teqsti

arsebobs uZvelesi droidan moyolebuli Tanamedroveobamde;

• wigni saukuneebis ganmavlobaSi icvlida garegnul formas, magram ucvlelia is, rom

wignSi aucileblad aris teqsti (mxatvruli an aramxatvruli);

• wignis kiTxva imdenad sasiamovno procesi SeiZleba iyos, rom adamians sxva yvelafe-

ri daaviwyos;

• mwerlebi iyeneben sxvadasxva enobriv da gamomsaxvelobiT saSualebebs imisaTvis,

rom gviCvenon adamianebis damokidebuleba kiTxvisadmi;

• imisaTvis, rom warmovadginoT / gavaziaroT sakuTari mosazrebebi wignis da kiTxvis

mniSvnelobis Sesaxeb, SegviZlia gamoviyenoT naswavli teqstebi, cnebebi da sakiTx-

ebi.

33

Tavi 4 – Zvelad da axla

Tavi 4

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

Sedareba

metafora

biblia

`iliada~ da `odisea~

epiTeti

SoTa rusTaveli da `vefxistyaosani~

komiqsi anu grafikuli romani

daviTi da goliaTi biblia, pirveli mefeTa, Tavi XVII

odisevsi da ciklopi homerosi, `odisea~, Tavi IX

vaxtang gorgasali vaxtang WeliZe

naxva arabTa mefisagan mis ymisa

vefxistyaosnisa

betmenis da jokeris orTabrZola frenk mileri

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

meoTxe Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.

mkvidri warmodgenebi

• uZvelesi teqstebidan moyolebuli, Tanamedrove nawarmoebebis CaTvliT xSirad

vxvdebiT teqstebs gansakuTrebuli fizikuri da gonebrivi monacemebiT dajildoe-

buli gmirebis Sesaxeb;

• namdvili gmiri ibrZvis sikeTis dasamkvidreblad;

• mwerlebi sxvadasxva enobriv da gamomsaxvelobiT saSualebas iyeneben gmirebis ze-

bunebrivi Tvisebebis xazgasasmelad;

• sikeTe yovelTvis amarcxebs borotebas;

• gmirebi dadebiT gavlenas axdenen sazogadoebis cxovrebaze, cvlian mas ukeTesobi-

saken;

• imisaTvis, rom CamovayaliboT sakuTari mosazrebebi Zveli da axali drois gmirebis

Sesaxeb, SegviZlia gamoviyenoT naswavli teqstebi, agreTve filmebi, komiqsebi da a.S.

34

Tavi 5 – Zveli Tbilisi

Tavi 5

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

teqstis elementebi

saTauri

epigrafi

sqolio

Tavebad dayofa

moxerxebuli CarCi lavrenti ardaziani

mogzauris TvaliT aleqsandre diuma

cxovreba Zvel TbilisSi aka morCilaZe

xanZari operaSi daTo turaSvili

gamoTxoveba Zvel TbilisTan ioseb griSaSvili

diuma Tbilisis operaSi midis

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

mexuTe Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.

mkvidri warmodgenebi

• Tbilisis, saqarTvelos dedaqalaqis Temaze uamravi sxvadasxva tipis da Janris te-

qstia Seqmnili;

• Tbilisis cxovreba gansxvavebuli iyo imisagan, rac dResaa;

• Tbilisi odiTganve iyo ucxoel mogzaurTa interesis sagani;

• avtorebi iyeneben sxvadasxva mxatvrul saSualebas imisaTvis, rom dagvixaton per-

sonaJis cxovreba da „dagvanaxon“, rogoria misi saarsebo garemo.

• imisaTvis, rom erTmaneTs SevadaroT Zveli da Tanamedrove mdgomareoba, SegviZlia

daveyrdnoT rogorc Seswavlil teqstebs, aseve pirad dakvirvebas.

35

Tavi 6 – mgeli ar moSlis mglobasa, arwivi – arwivobasa...

Tavi 6

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

ramdenime SesaZlo midgoma

samecniero nawarmoebi

mxatvruli nawarmoebi

mravalgvari Tvalsazrisi

sxvadasxva Tvalsazrisis Sejereba

subieqturoba mxatvrul literaturaSi

enciklopedia da ganmartebiTi leqsikoni

mgeli da arwivi samecniero teqstebSi

icnobdeT, mgeli iason badriZe

mgeli da arwivi samecniero teqstebSi

mTis arwivi

mglebi mxatvrul teqstebSi

beberi mgeli nug zar Sa ta i Ze

mglis mokvla revaz inaniSvili

lobo ernest seton-Tompsoni

arwivi mxatvrul teqstebSi

gigia bubunauris Zmadnafici goderZi Coxeli

arwivi da gveli Suamdinaruli miTologiidan

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

meeqvse Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.

mkvidri warmodgenebi

• cxovelebis Temaze mravali sxvadasxva tipis da Janris teqsti arsebobs;

• ama Tu im cxovelis cxovrebis niris Sesaswavlad sainformacio da samecniero te-

qstebi gvesaWiroeba;

• mwerlebi sxvadasxva mxatvruli da enobrivi xerxebis gamoyenebiT mogviTxroben

cxovelTa Sesaxeb;

• miuxedavad stereotipuli warmodgenebisa zogierTi cxovelis boroti bunebis

Sesaxeb, mwerlebi cdiloben, aRZran mkiTxvelSi TanagrZnoba;

• avtorebi cdiloben cxovelebi sxvadasxva kuTxiT dagvanaxon, gamoiyenon sxvadasx-

va saSualebebi;

• cxovelebis Sesaxeb werisas avtorebi teqstis enobriv-gamosaxvelobiT saSualebebs

iyeneben, raTa gamoxaton TavianTi damokidebuleba ara mxolod cxovelebis (Tu

bunebis) mimarT, aramed upirveles yovlisa, adamianebisadmi;

• cxovelebisadmi Cveni damokidebulebis gadmosacemad gvexmareba Seswavlili te-

qstebi da sakiTxebi.

36

Tavi 7 – adamiani bunebis suraTebSi (gansxvavebuli poezia)

Tavi 7

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

leqsi

strofi da striqoni

grafikuli leqsebi anu kaligramebi

verlibri

ratom wers poeti leqss?

STabeWdileba

grZnoba

paTosi

saleqso sazomi da ritmi

riTma

grafikuli leqsebi

xuTi haiku

yaryati besik xaranauli

mcire elegia mamisaTvis zviad ratiani

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

meSvide Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.

mkvidri warmodgenebi

• arsebobs poeturi nawarmoebebis sxvadasxva, erTmaneTisagan Zireulad gansxvavebu-

li formebi;

• garda tradiciuli, riTmiani leqsebisa, arsebobs uriTmo leqsebi da esec poeziaa;

• leqss SeiZleba riTmebis garda ar hqondes ritmic;

• poeturi nawarmoebi umTavresad imisaTvis iqmneba, rom gadmosces STabeWdileba,

grZnoba an paTosi;

• imisaTvis, rom leqsi SevqmnaT, SegviZlia gamoviyenoT Seswavlili masala.

37

Tavi 8 – miTebi da Tqmulebebi

Tavi 8

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

miTebi

legenda anu Tqmuleba

hiperbola

fabula

siuJeti

berZnuli miTi

ori miTi samyaros warmoSobis Sesaxeb

induri miTi

Tqmuleba promeTeze berZnuli miTologiis mixedviT

amirani nawyveti akaki wereTlis poemidan `Tornike erisTavi“

kopala qarTuli Tqmulebebidan

kopala da iaxsari

mindia vaJa-fSavela

mirian mefis nadiroba nawyveti saistorio Txzulebidan `moqcevai qarTlisai~

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

merve Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.

mkvidri warmodgenebi

• miTebisa da Tqmulebebis safuZvelze sxvadasxva qveyanasa da epoqaSi mravali sxva-

dasxva tipis da Janris teqsti Seqmnila;

• teqstebSi, romlebic miTosur safuZvels emyareba, SeiZleba asaxuli iyos warmod-

genebi samyaros Tu ama Tu im bunebrivi movlenis warmoSobis Sesaxeb, rasac, ra Tqma

unda, mecnieruli safuZveli ara aqvs;

• Tqmulebebisa da miTosze dafuZnebuli teqstebis SeswavliT vigebT, rogor esmo-

daT Cvens winaprebs adamianis daniSnuleba, cxovrebis sazrisi;

38

Tavi 9 – zneobrivi arCevani

Tavi 9

cnebebi, sakiTxebi teqstebi

personaJis portreti

personaJis xasiaTi

konfliqti

Sexvedra mengSi aleqsandre diuma

duqanSi Wabua amirejibi

gi Jia, Tu ra? ilia WavWavaZe

Ciriki da Cikotela giorgi leoniZe

tomis Cxubi mark tveni

yovel teqsts (da Tavsac) axlavs rogorc sakvanZo SekiTxvebi, aseve sxvadasxva tipis

kompleqsuri davalebebi (maT Soris, saproeqto davalebebi)

Tavs boloSi erTvis ara mxolod Semjamebeli davalebebi, aramed sarekomendacio

wignebisa da filmebis CamonaTvali.

mecxre Tavis Seswavlis erT-erTi mizania garkveuli mkvidri warmodgenebis formireba.

mkvidri warmodgenebi

• adamianebis gansxvavebuli Rirebulebebi da moraluri warmodgenebi xSirad kon-

fliqtis mizezi xdeba;

• avtorebi iyeneben enobriv saSualebebs, mxatvrul da gamomsaxvelobiT xerxebs,

raTa mkafiod gamokveTon personaJis xasiaTi da dagvanaxon, ra Rirebulebebis sa-

fuZvelze moqmedebs gmiri;

• imisaTvis, rom simarTles da patiosnebas emsaxurebode, SesaZloa konfliqtis mxare

aRmoCnde;

• adamianis Rirsebis Selaxva dauSvebelia;

39

Semajamebel davalebaTa tipebi

erovnul saswavlo gegmaSi miTiTebulia: `standartis moTxovnaTa Sesasruleblad re-

komendebulia Semajamebel davalebaTa mravali formis gamoyeneba“. amitomac gTavazobT

sxvadasxva tipis Semajamebeli davalebebis Sablons Sefasebis kriteriumebTan erTad:

1. eses wera andazebis mixedviT:

mocemuli sami andazidan airCie mxolod erTi da dawere ese. sasurvelia, naSromi

daaxloebiT erTi gverdi mainc gamovides, raTa masSi srulad aisaxos Seni damokidebule-

ba dasmuli sakiTxis mimarT. msjelobisas, SegiZlia, daukavSiro pirad gamocdilebas,

gamoiyeno wakiTxuli nawarmoebi, nanaxi filmi, speqtakli Tu animacia, SenTvis cnobili

istoriuli movlenebi Tu sazogado moRvaweTa biografiebi...

a) madli qeni, qvaze dade, gaiare, win dagxvdeba;

b) sxvas nu uTxri ormos, Torem Sen TviTon Cavardebio;

g) bevris ndoma kacs waaxdenso.

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

argumentirebuli eses Sefasebis kriteriumebi

naSromis maqsimaluri qulaa 10

● davalebis adekvaturad gageba da gaazreba; – 1

● naSromis ageba – 2

naSromi kargadaa organizebuli, monakveTebi Tanamimdevrulad da

logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi sworadaa gamoyofili.^

2

naSromSi nawilobriv darRveulia teqstis logika da/an abzacebi

arasworadaa gamoyofili.

1

naSromSi darRveulia teqstis logika da/an igi organizebuli ar

aris.

0

● msjelobis dasabuTeba 2

msjeloba damajerebladaa dasabuTebuli da argumentebi gamyarebu-

lia Sesaferisi magaliTebiT

2

msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi

argumentebi aradamajerebelia da/an moxmobili magaliTebi araadekva-

turia

1

msjeloba zereledaa dasabuTebuli, xSir SemTxvevaSi argumentebi

aradamajerebelia

0

● damoukidebeli azrovneba da zogadi ganaTleba – 1

40

● leqsika da stili – 1

naSromSi azri gasagebia, ar gvxvdeba tavtologia, barbarizmebi da

dialeqtizmebi

1

naSromSi azri gasagebia, Tumca leqsika mwiria, mravlad gvxvdeba bar-

barizmebi da dialeqtizmebi

0

● gramatikuli Secdomebi (sintaqsi, morfologia, orTografia, punqtuacia) – 3

ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3

ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2

ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1

daSvebulia 9 – ze meti Secdoma 0

SeniSvna: Sefasebis kriteriumebi SegiZliaT, gaamartivoT – SecvaloT klasis mzaobis

mixedviT.

41

2. Semajamebeli davaleba kognituri sqemebiT

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

misi mniSvneloba /

roli nawarmoebSipersonaJi

Tviseba

argumenti

Tviseba

argumenti

Tviseba

argumenti

sityva

misi mniSvneloba

sinonimi an antonimi

2 winadadeba mocemuli sityvis mixedviT

42

SeniSvna: weris dawyebamde SeqmeniT personaJebisa da sityvebis skivri (pirobiTad)

cal-calke, romlidanac bavSvebi saTiTaod amoiReben TavianT personaJsa Tu sityvas.

gaiTvaliswineT: sityvebi airCieT aucileblad ukve Seswavlili teqstidan. umjobesia,

iyos zedsarTavi da zmna, radgan maTi sinonimebisa Tu antonimebis mofiqreba ufro ad-

vilia.

Sefasebis rubrika

● personaJis ruka – naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 6

personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, samive Tviseba dasabuTebu-

lia, moyvanilia adekvaturi argumentebi teqstidan

6

personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, personaJis samive Tviseba

dasabuTebulia,moyvanilia adekvaturi argumentebi da damokidebuleba

axsnilia, magram winadadebebi zogjer gaumarTavia / an erTi argumenti

Seusabamoa

5

personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, personaJis mxolod 2 Tvise-

baa dasabuTebuli, moyvanilia adekvaturi argumentebi, winadadebebi

gamarTuli / an nawarmoebSi personaJis mniSvneloba ar aris sworad

axsnili, Tumca samive Tvisebaa ganxiluli argumentirebulad

4

personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, magram mxolod 1 Tvisebaa

dasabuTebuli / an nawarmoebSi personaJis mniSvneloba ar aris sworad

axsnili, Tumca ori Tviseba ganxilulia argumentirebulad

3

personaJis roli nawarmoebSi axsnilia, Tumca Tvisebebi mxolod

dasaxelebulia, araa dasabuTebuli

2

mxolod Tvisebebia CamoTvlili, magram araa dasabuTebuli 1

ar pasuxobs arc erT moTxovnas 0

● sityvis piramida – naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 4

srulyofiladaa Sevsebuli, ar aris gramatikuli Secdomebi 4

Sevsebulia, magram daSvebulia gramatikuli Secdomebi 3

Sevsebulia mxolod 2 done, magram gramatikuli Secdomebi ar gvxvdeba 2

mxolod 2 donea Sevsebuli da gvxvdeba gramatikuli Secdomebi 1

2 doneze naklebia Sevsebuli 0

43

3. igavebze wera

waikiTxe igavi yuradRebiT:

` – miTxari, ZaRlo, sad Soulob sakvebs?

– adamianebi gvaZleven.

– etyoba rTul samuSaos asrulebT maTTvis?

– arc ise. Cveni saqmea RamiT WiSkris darajoba.

– mxolod amisTvis gaWmeven? mec SemogierTdebodiT, Cven, mglebs, Zalian gviWirs

sakvebis mopoveba.

– wamodi, patroni Senc dagapurebs. – Tqva ZaRlma.

mgeli bednieri iyo da ZaRls ukan gayva. WiSkars rom miuaxlovdnen, mgelma SeamCnia rom

ZaRls kiserze balani hqonda gacvenili.

– ZaRlo, es ra gWirs kiserze?

– es ise... – upasuxa ZaRlma.

– ise rogor?

– es ise, jaWvis gamo. dRisiT patrons dabmuli vyavar, jaWvma gamicvina balani kiserze.

– maSin, mSvidobiT, ZaRlo, – Tqva mgelma. – maZRar monobas mSieri Tavisufleba mirCev-

nia.“

lev tolstoi

axla ki gaaanalize igavi miTiTebebis mixedviT:

● daaxasiaTe TiToeuli personaJi, ramdenadac teqsti amis saSualebas iZleva;

● Seafase, sworad moiqca Tu ara mgeli; Sen rogor moiqceodi da ratom? (pasuxi daas-

abuTe)

● moZebne igavSi fraza, romelic mTavar saTqmels gamoxatavs da argumentirebulad

imsjele mis marTebulobaze.

naSromis Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

● miTiTebebs gamoyofs abzacebiT – 1

● saubrobs samive sakiTxze amomwuravad, saTanado leqsikiT da gamarTuli winadade-

bebiT – 6

saubrobs samive sakiTxze amomwuravad, leqsika araa mwiri, winadade-

bebi gamarTulia

6

saubrobs samive sakiTxze, magram leqsika mwiria da azri zogjer bun-

dovania / an saubrobs mxolod 2 sakiTxze, Tumca leqsika araa mwiri da

winadadebebic gamarTulia

4

saubrobs mxolod 2 sakiTxze, Tumca winaddebebi gaumarTavia / an sau-

brobs mxolod 1 sakiTxze, magram winadadebebi gamarTulia da leqsika

mravalferovani

2

saubrobs mxolod 1 sakiTxze, Tumca leqsika mwiria da azri gaumarTavi 0

44

● gramatikuli Secdomebi (sintaqsi,morfologia, orTografia, punqtuacia) – 3

ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3

ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2

ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1

daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0

SeniSvna:

a) werisTvis SegiZliaT gamoiyenoT nebismieri igavi, romelic moswavleebis asaksa da

mzaobas Seefereba;

b) Sefasebis kriteriumebi SegiZliaT, gaamartivoT – SecvaloT klasis mzaobis mixed-

viT.

45

4. Semajamebeli samuSao sayrdeni frazebis gamoyenebiT

sayrdeni frazebis gamoyenebiT moTxrobis dawera

ukve Seswavlili teqstebidan CamoTvlili frazebis gamoyenebiT Seadgine moTxroba.

SeniSvna: ar aris savaldebulo, frazebi gamoiyeno TanmimdevrobiT. aseve SegiZlia,

Secvalo brunvisa da drois mixedviT. mTavaria, moigono saintereso ambavi, romelSic am

frazebs CaurTav konteqstis Sesabamisad.

● jan-RoniT savse

● didi da xangrZlivi zamTari

● gulma bagabugi dauwyo

● sastikad moeqca

weriTi davalebis Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

● gamoyofs abzacebs – 1

● oTxive frazas iyenebs miznobrivad – 4

mxolod 3 frazas iyenebs miznobrivad 3

mxolod 2 frazas iyenebs miznobrivad 2

mxolod 1 frazas iyenebs miznobrivad 1

frazebs iyenebs, magram araswori konteqstiT 0

● damoukidebeli azrovneba (siuJeti originaluria, araa sxva nawarmoebis mibaZva) – 1

● leqsika da stili – 2

leqsika mravalferovania da winadadebebi gamarTuli 2

leqsika mravalferovania,magram daSvebulia 3 stilisturi Secdoma 1

leqsika mwiria da winadadebebi gaumarTavi 0

● gramatikuli Secdomebi (sintaqsi, morfologia, orTografia, punqtuacia) – 3

ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3

ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2

ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1

daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0

46

5. Semajamebeli davaleba animaciis mixedviT

moswavleebi gakveTilzeve uyureben 3-5 wuTian animacias (magaliTad: https://www.youtube.

com/watch?v=CZAz4NCUPck), romelic mniSvnelovan Temas exeba. gezis micemis mizniT maswav-

lebeli svams ramdenime kiTxvas, romelsac iqve pasuxoben. amis Semdeg avalebs, daweron

animaciis analizi Semdegi miTiTebebis mixedviT:

1. rogoria Seni STabeWdileba animaciaze? (mogewona / ar mogewona – ratom?)

2. ra Temas exeba animacia? (mxolod ramdenime winadadebiT)

3. Seni azriT, ras gvaswavlis animacia? (daasabuTe)

4. romel epizods an detals gamoarCevdi da ratom?

Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

● gamoyofs abzacebs – 1

● saubrobs samive sakiTxze amomwuravad, saTanado leqsikiT da gamaRtuli winadade-

bebiT – 6

saubrobs oTxive sakiTxze amomwuravad, leqsika araa mwiri, winadade-

bebi gamarTulia

6

saubrobs oTxive sakiTxze, winadadebebi gamarTulia, magram leqsika

mwiria da azri zogjer bundovania / an saubrobs mxolod 3 sakiTxze,

Tumca leqsika araa mwiri da winadadebebic gamarTulia

5

saubrobs oTxive sakiTxze, Tumca msjeloba araTanmimdevrulia 4

saubrobs 3 sakiTxze, winadadebebi gamarTulia, magram leqsika mwiria

/ an saubrobs mxolod 2 sakiTxze, Tumca leqsika araa mwiri da winadade-

bebic gamarTulia

3

saubrobs 2 sakiTxze, winadadebebi gamarTulia, magram leqsika mwiria

/ an saubrobs mxolod 1 sakiTxze, Tumca leqsika araa mwiri da winadade-

bebic gamarTulia

2

saubrobs mxolod 1 sakiTxze, Tumca leqsika mwiria 1

arc erTi miTiTebaar uweria 0

● gramatikuli Secdomebi (sintaqsi,morfologia, orTografia, punqtuacia) – 3

ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3

ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2

ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1

daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0

47

6. zepiri Semajamebeli – monologi

maswavlebeli bavSvebs unawilebs im nawarmoebebs saxelmZRvanelodan, romlebic ukve

Seiswavles. maT unda moamzadon samwuTiani zepiri prezentacia Semdegi miTiTebebis /

kriteriumebis mixedviT:

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

argumentirebuli msjelobis unari

saubrobs Tavis damokidebulebaze am nawarmoebis mimarT (moewona /

ar moewona) damajereblad, Sesabamisi argumentebis moxmobiT

2

saubrobs Tavis damokidebulebaze am nawarmoebis mimarT (moewona /

ar moewona) naklebad damajereblad

1

ver saubrobs Tavis damokidebulebaze 0

saTqmelis warmoCenis unari – 2

warmoaCens nawarmoebis mTavar saTqmels srulad 2

warmoaCens nawarmoebis mTavar saTqmels nawilobriv 1

ver warmoaCens nawarmoebis mTavar saTqmels 0

● avlebs paralels sxva nawarmoebTan, filmTan, animaciasTan – 2

paraleli Sesabamisia, Rrmadaa gaazrebuli da argumentirebulia 2

paraleli Sesabamisia, magram zedapiruladaa ganxiluli 1

paraleli Seusabamoa 0

● icavs drois limits – 1

● iyenebs TvalsaCinoebas – 2

TvalsaCinoeba (gegma, citatebi, nawarmoebis ideasTan dakavSirebuli

andazebi, aforizmebi...) miznobrivia

2

nawilobriv Seesabameba mizans 1

ar Seesabameba mizans 0

● metyvelebis dros ar uSvebs uxeS Secdomebs – 1

SeniSvna: es Semajamebeli umjobesia Catardes semestris bolos, maSin, roca ukve nawar-

moebebis garkveuli raodenoba aqvT Seswavlili da es erTgvari gaxseneba iqneba im Temebi-

sa, romlebzec manamde isaubreT.

48

7. jgufuri Semajamebeli

maswavlebeli winaswar yofs klas 4-4 kacian jgufebad. TiToeul jgufs unawilebs

bolos Seswavlili nawarmoebebidan erT-erTs. maT es nawarmoebi kidev erTxel unda

waikiTxon saxlSi, gadaxedon sityvebsac da davalebebsac.

meore dRes skolaSi dabrunebulebs eZlevaT jgufuri samuSao:

• jgufidan 1 saubrobs nawarmoebis mTavar saTqmelze;

• meore – wers 10 kiTxvas nawarmoebis ukeT gagebisTvis;

• mesame – wers nawarmoebis gagrZelebas;

• meoTxe – muSaobs leqsikaze: ganmartavs maswavlebelis mier winaswar amoweril fra-

zebsa Tu sityvebs.

saqmes inawileben TviTon jgufis wevrebi, TavianTi survilis mixedviT. samuSaod eZle-

vaT 20 wuTi. jgufi muSaobis dros ar iyenebs saxelmZRvanelos.

samuSaos Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

jgufuri samuSaos Sefasebis kriteriumebi:

• gadainawiles funqciebi – 1

• muSaobdnen SeTanxmebulad da iTvaliswinebdnen erTmaneTis ideebs – 1

• oTxive davaleba Seasrules srulyofilad – 8 (TiToeul davalebaze 2-2 qulaa, rome-

lic nawildeba ase: srulyofilad Seasrula – 2, nawilobriv – 1)

49

mxatvruli Txzulebis Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

(magaliTad: gv. 22, dav. 2; gv. 206, dav. 3...)

№ kriteriumebi qula

I naSromi pasuxobs pirobas 2

naSromi nawilobriv pasuxobs pirobas 1

naSromi ar pasuxobs pirobas 0

II idea originaluria. 1

idea Sablonuria, moklebulia originalobas. 0

III ambavi sainteresodaa gadmocemuli. 1

ambavi uintereso an bundovania. 0

IV abzacebi sworadaa gamoyofili 1

ar aris gamoyofili abzacebi. 0

V leqsika mdidaria, winadadebebi gamarTulia 2

leqsika mdidaria, magram daSvebulia ramdenime stilisturi xarvezi; 1

leqsika mwiria,winadadebebi gaumarTavia. 0

VI daculia saliteraturo enis normebi: morfologia­orTografia, sintaqsi, punqtuacia

ar aris daSvebuli am tipis 5-ze meti Secdoma; 3

ar aris daSvebuli am tipis 7-ze meti Secdoma; 2

ar aris daSvebuli am tipis 9-ze meti Secdoma; 1

daSvebulia am tipis 9-ze meti Secdoma. 0

Sefasebis rubrikebi

50

analitikuri eses Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

(magaliTad:gv. 22, dav. 1; gv. 73, dav. 7...)

№ kriteriumebi qula

I problema sworad aqvs gaanalizebuli 2

problema nawilobriv sworad aqvs gaanalizebuli 1

problema sworad ara aqvs gaanalizebuli 0

II abzacebi gamoyofili

abzacebi araa gamoyofili. 0

III msjeloba damajerebladaa dasabuTebuli da moxmobilia Sesaferisi magaliTebi. 2

msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi argumentebi

aradamajerebelia da/an moxmobili magaliTebi Seuferebelia

1

msjeloba zerelea, arc magaliTebia moxmobili 0

IV leqsika mdidaria, winadadebebi gamarTulia 2

leqsika mdidaria, magram daSvebulia ramdenime stilisturi xarvezi; 1

leqsika mwiria,winadadebebi gaumarTavia. 0

V daculia saliteraturo enis normebi: morfologia­orTografia, sintaqsi, punqtuacia

ar aris daSvebuli am tipis 5-ze meti Secdoma; 3

ar aris daSvebuli am tipis 7-ze meti Secdoma; 2

ar aris daSvebuli am tipis 9-ze meti Secdoma; 1

daSvebulia am tipis 9-ze meti Secdoma. 0

51

argumentirebuli eses Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

(magaliTad: gv. 43, dav. 10; gv. 63, dav. 2, gv. 86, dav. 2; gv. 220...)

№ kriteriumebi qula

I davalebis adekvaturad gageba da gaazreba; 1

davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli 1

davalebis piroba araadekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli 0

II naSromis ageba 2

naSromi logikuradaa agebuli, abzacebi sworadaa gamoyofili. 2

naSromi logikuradaa agebuli, magram abzacebi arasworadaa gamoyofili. 1

naSromSi darRveulia logika da arc abzacebia gamoyofili. 0

III msjelobis dasabuTeba 2

msjeloba damajerebladaa dasabuTebuli da moxmobilia Sesaferisi magaliTebi. 2

msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi argumentebi

aradamajerebelia da/an moxmobili magaliTebi Seuferebelia.

1

msjeloba zerelea, arc magaliTebia moxmobili 0

IV leqsika da stili; 2

leqsika mdidaria, ar aris daSvebulia 2 stilistur xarvezze meti; 2

leqsika mdidaria, ar aris daSvebulia 3 stilistur xarvezze meti; 1

leqsika mwiria,winadadebebi gaumarTavia. 0

V sintaqsi,morfologia, orTografia, punqtuacia; 3

ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3

ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2

ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1

daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0

52

SedarebiTi analizis Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

№ kriteriumebi qula

I orive nawarmoebis arsze saubrobs amomwuravad 4

mxolod erT nawarmoebze saubrobs srulyofilad da meoreze nawilobriv 3

orive nawarmoebze saubrobs nawilobriv 2

saubrobs mxolod erT nawarmoebze 1

II damoukidebeli azrovneba / zogadi ganaTleba 1

III leqsika da stili

leqsika mravalferovania da winadadebebi gamarTuli 2

leqsika mravalferovania,magram daSvebulia 3 stilisturi Secdoma 1

leqsika mwiria da winadadebebi gaumarTavi 0

IV gramatika 3

ar aris 5-ze meti gramatikuli Secdoma 3

ar aris 7-ze meti gramatikuli Secdoma 2

ar aris 9-ze meti gramatikuli Secdoma 1

daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0

53

jgufuri davaleba

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

(magaliTad: gv. 41, gv. 225, dav. 2; gv. 232, dav. 2...)

№ kriteriumebi qula

I TanamSromlobiTi unarebi 1

muSaoben SeTanxmebulad 1

ver muSaoben SeTanxmebulad 0

II samuSaos ganawileba 2

muSaobaSi CarTulia jgufis yvela wevri, inawileben saqmes 2

jgufis zogierTi wevri pasiurobs da uWirT saqmis gadanawileba 1

samuSaos ZiriTadad 1-2 wevri iRebs sakuTar Tavze 0

III ar xmauroben zedmetad 1

IV instruqciebis zustad Sesruleba 3

davaleba Seasrules srulyofilad – yvela miTiTeba sworad gaakeTes; 3

davaleba Seasrules nawilobriv, zogierTi miTiTeba gaiges arasworad; 2

davaleba Seasrules zereled, zogierTi miTiTeba ar gaiTvaliswines; 1

V prezentacia 2

jgufuri naSromis prezentacia saintereso da efeqturia, 2

arc ise saintereso da nakleb efeqturia, SesamCnevia erTi-ori xarvezic 1

prezentacia mosabezrebelia da xarvezebi TvalSisacemia 0

VI drois limitis dacva 1

icaven drois limits 1

ar icaven drois limits 0

54

monologis Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

(davaleba: gv. 62.)

№ kriteriumebi qula

I dawvrilebiT saubrobs pirobaSi mocemul samive miTiTebaze 4

saubrobs mxolod mxolod 2 miTiTebaze amomwuravad da sainteresod, erTi miTiTebaze

mxolod ramdenime winadadebiT Semoifargla

3

saubrobs mxolod 2 miTiTebaze amomwuravad da sainteresod 2

saubrobs mxolod 1 miTiTebaze srulyofilad 1

saubrobs Zalian zedapirulad, ar Cans pirobaSi mocemul miTiTebebze pasuxi 0

II ambavi sainteresoa 1

III monologis avtoris damokidebuleba SerCeuli pirovnebisadmi 2

nawilobriv Cans monologis avtoris damokidebuleba 1

ar Cans 0

IV saubrobs gamarTulad, dauSva mxolod 1­2 umniSvnelo Secdoma, Cans, rom ivarjiSa

saxlSi

2

uWirs gamarTulad saubari, uSvebs ramdenime Secdomas; 1

emCneva, rom monologisTvis ar momzadebula 0

V drois limitis dacva 1

icaven drois limits 1

ar icaven drois limits 0

55

miTiTebebiT weris Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

(magaliTad: gv. 40, dav. ; gv. 193, dav. 1; gv. 225, dav. 1..)

№ kriteriumebi qula

I davalebis adekvaturad gageba da gaazreba; 1

davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli 1

davalebis piroba araadekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli 0

II Tanamimdevruli msjelobis unari 1

msjelobs Tanamimdevrulad 1

ver msjelobs Tanamimdevrulad 0

III struqturuli Tanmimdevrobis dacva 1

gamoyofs abzacebs 1

ver gamoyofs abzacebs 0

IV msjelobis dasabuTeba 4

samive miTiTebaze saubrobs amomwuravad, msjeloba damajerebelia da moxmobilia

Sesaferisi citatebi.

4

msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi citatebi

Seusabamoa

3

msjelobs mxolod 2 miTiTebis mixedviT, zogierTi citata Seusabamoa 2

msjelobs mxolod 1 miTiTebis mixedviT 1

msjeloba zerelea, arc magaliTebia moxmobili 0

V sintaqsi,morfologia, orTografia, punqtuacia; 3

ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3

ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2

ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1

daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0

56

publicisturi werilis Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

(gv. 83. dav. 2)

№ kriteriumebi qula

I Temis aqtualoba 2

Tema saintereso da aqtualuria 2

Tema nawilobriv saintereso da aqtualuria 1

Tema ar aris saintereso da aqtualuri 0

II Cans informirebuloba (bevri ram waukiTxavs am sakiTxTan dakavSirebiT) 2

nawilobriv Cans 1

ar Cans 0

III cxovrebiseul gamocdilebasTan dakavSireba 1

ukavSirebs sakuTar cxovrebasa da pirad gamocdilebas 1

ukavSirebs sakuTar cxovrebasa da pirad gamocdilebas 0

IV saTauri 1

aqvs saintereso saTauri 1

ver axerxebs saintereso saTauris SerCevas 0

V teqstis elementebi 1

aqvs efeqturi dasawyisi an dasasruli 1

ar aqvs efeqturi dasawyisi an dasasruli 0

VI sintaqsi, morfologia, orTografia, punqtuacia; 3

ar aris daSvebuli 5-ze meti Secdoma 3

ar aris daSvebuli 7-ze meti Secdoma 2

ar aris daSvebuli 9-ze meti Secdoma 1

daSvebulia 9-ze meti Secdoma 0

57

komiqsis Sefasebis kriteriumebi

naSromis Sefasebis maqsimaluri qulaa 10

(gv. 119, dav. 2.)

№ kriteriumebi qula

I komiqsis ZiriTadi elementebi 1

namuSevarSi aris rogorc naxatebi, ise mcire teqstebi 1

namuSevarSi ar aris Tanabrad mniSvnelovani naxatebi da teqstebi 0

II komiqsis detalebi 1

gaTvaliswinebulia komiqsis detalebi (fiqrisa da laparakis Rrublebi, Sorisdebulebi

da xmianobis gamomxatveli nawilakebi)

1

araa gaTvaliswinebuli komiqsis detalebi (fiqrisa da laparakis Rrublebi,

Sorisdebulebi da xmianobis gamomxatveli nawilakebi)

0

III komiqsis organizeba da struqtura 2

naxatebi logikurad ebmis erTmaneTs da gadmoscems srul ambavs 2

zogan darRveulia ambis logika 1

naxatebi areulia da Znelia ambis awyoba maTgan 0

IV teqstis organizeba 2

teqsti yvelgan garkveviT weria da advilad ikiTxeba 2

teqsti zogan ar weria garkveviT 1

teqstis amokiTxva faqtobrivad SeuZlebelia 0

V Sinaarobrivi mxare 2

komiqsi Zalian sainteresoa 2

naklebad sainteresoa 1

mosawyenia 0

VI vizualuri mxare 2

vizualuri mxare mowesrigebulia, gaformebulia STambeWdavad 2

vizualuri mxare mowesrigebulia, magram ar aris STambeWdavi 1

vizualurad naSromi ar aris mowesrigebuli 0

58

naweris Sefasebis rubrika 6+1

didi xnis ganmavlobaSi iTvleboda, rom naweris Sefaseba sakmaod subieqturia da Seu-

Zlebelia Sefasebis met-naklebad obieqtur CarCoSi moqceva. Tumca, 1980-ian wlebSi amer-

ikel pedagogTa da mkvlevarTa jgufma SeZlo, SeemuSavebina naweris Sefasebis rubrika,

romelic revoluciur nabijad iqca am sferoSi da dResac am rubrikas iyeneben mravali

qveynis mraval skolaSi.

imisaTvis, rom naweris Sefasebis rubrika SeeqmnaT, mkvlevrebma jer gamoyves naweris 6

maxasiaTebeli, aspeqti:

• ideebi

• kompozicia (naweris struqtura)

• xma (avtoris individualoba)

• sityvebis SerCeva (leqsika)

• winadadebaTa wyoba, logikuri Tanmimdevroba

• marTlwera

• (naSromis vizualuri mxare)

plus erTi kriteriumi – naSromis vizualuri mxare maSin gamoiyeneba, rodesac moswav-

leebs moeT xovebaT, iswavlon, rogor gadaweron / gadabeWdon da Seqmnan sufTa, mowesri-

gebuli, werilobiTi produqti.

miRwevis doneebi dayofilia eqvsad (yvelaze dabalidan yvelaze maRal donemde):

1. damwyebi

2. axalbeda

3. ganviTarebadi

4. unariani

5. gamocdili

6. gamorCeuli

Tavis mxriv, es doneebi SeiZleba or jgufad gaiyos:

arakompetenturi kompetenturi

damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli

59

naweris TiToeuli maxasiaTeblis, aspeqtisTvis Seiqmna rubrikebi mocemuli doneebis

gaTvaliswinebiT.

magaliTad:

ideebi

arakompetenturi kompetenturi

damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli

nawers ara aqvs

ZiriTadi idea,

centraluri

Tema, mizani.

mkiTxveli amas

rogorRac

unda mixvdes

fragmentuli

detalebidan.

ZiriTadi idea

ar Cans, magram

aris ramdenime

Tema, romelTagan

nebismieri

SeiZleboda

qceuliyo

centralur Temad.

nawers aqvs

mTavari idea,

Tumca es idea

metismetad

farToa an

metismetad

gamartivebuli

gamokveTilia

ZiriTadi

idea da Tema.

maTi gaSla-

ganviTareba

Canasaxovani

da zogadia.

ZiriTadi idea

mkafiodaa

Caoyalibebul-

gaSlili, Tumca

kargi iqneboda

damatebiTi

informacia

ZiriTadi idea

mkafiodaa

dasabuTebuli,

uxvadaa

gamdidrebuli

detalebiT da

ambebiT

sakvanZo SekiTxva: aris Tu ara avtori fokusirebuli Temaze da gviziarebs Tu ara originalur da

axal informacias an xedvis kuTxes?

kompozicia, naweris struqtura

arakompetenturi kompetenturi

damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli

nawers ara

aqvs aranairi

kompozicia anu

struqtura;

erTmaneTTan

daukavSirebeli,

SemTxveviTi

nawilebisagan

Sedgeba.

struqtura,

kompozicia

ZiriTadad

aracxadia;

mxolod aqa-

iq vxvdebiT

calkeul

elementebs,

romlebic

dakavSirebulia

erTmaneTTan.

struqtura kvlav

problemaa, Tumca

nel-nela ikveTeba

kompozicia.

struqtura

saSualebas

aZlevs

mkiTxvels,

mihyves teqsts

gansakuTrebuli

dabrkolebis

gareSe.

kompozicia

Sekrulia;

mxolod alag-

alag gvxvdeba

mcire

xarvezebi

naweris

struqtura,

kompozicia

gamokveTs

ZiriTad ideas.

teqstis calkeuli

monakveTebi isea

dalagebuli,

rom mkiTxveli

bunebrivad

mihyveba teqsts.

sakvanZo SekiTxva: exmareba Tu ara teqstis kompozicia da struqtura ZiriTadi ideis gamokveTas

da xdis Tu ara nawers ufro iolad gasagebs?

60

xma (avtoris individualoba)

arakompetenturi kompetenturi

damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli

avtori TiTqos

indiferentulia,

distancirebulia

Temisa da samizne

auditoriisgan;

ar urTierTobs

mkiTxvelTan

ar Cans avtoris

mcdeloba,

„gaagonos“

mkiTxvels

sakuTari xma

iseTi frazebis

meSveobiT,

rogoricaa,

magaliTad,

„momwons“ an

„sasacilo iyo“;

iyenebs mxolod

kliSeebs.

avtoris xma Znelad

mosaxelTebelia,

maSinac ki, Tu

mkiTxveli Zalian

cdilobs amas.

avtori grZnobs

mkiTxvelis

arsebobas, magram

ar iZleva sakuTar,

pirovnul xedvas da

zogadi midgomiT

kmayofildeba.

avtori

gulwrfelia,

Tumca araa

bolomde

CarTuli;

Sedegi

sasiamovnoa,

miuxedavad

imisa, rom

Tema da mizani

jer kidev araa

gamokveTili.

avtori

urTierTobs

mkiTxvelTan

gulwrfeli,

sasiamovno

da avTenturi

maneriT;

Txroba

itacebs

mkiTxvels.

avtori uSualod

mimarTavs

mkiTxvels da

individualuri,

gamorCeuli,

enTuziazmiT savse

maneriT Txrobs an

msjelobs imgvarad,

rom mkiTxvels

ainteresebs,

rogor

gagrZeldeba

teqsti.

sakvanZo SekiTxva: moisurvebdiT Tu ara kiTxvis gagrZelebas, naweri rom ufro grZeli yofiliyo?

sityvebis SerCeva

arakompetenturi kompetenturi

damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli

leqsika Zalian

SezRudulia;

avtori

arasworad

iyenebs

metyvelebis

zogierT

nawils

avtoris leqsika

xarvezebiania;

gamoyenebulia

araswori

sityvebi da amis

gamo avtoris

saTqmeli

bundovania

leqsika met-

naklebad

mowesrigebulia,

sityvebi

adekvaturadaa

SerCeuli da

avtoris saTqmeli

ase Tu ise

gasagebia.

leqsika

funqcionaluria;

avtoris saTqmeli

zogadad advili

gasagebia.

leqsika zustia

da saTqmelis

Sesabamisi.

rTuli

sityvebi da

frazebi,

rogorc wesi,

sworadaa

SerCeuli.

leqsika ise

ostaturadaa

SerCeuli,

rom avtoris

saTqmels

zusti,

saintereso da

bunebrivi gziT

gadmoscems.

sakvanZo SekiTxva: qmnian Tu ara sityvebi da frazebi cocxal suraTebs da rCebian Tu ara

gonebaSi?

61

winadadebaTa wyoba, logikuri Tanmimdevroba

arakompetenturi kompetenturi

damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli

winadadebebi

arasworadaa

agebuli;

xmamaRla

rom vcadoT,

SeuZlebeli

iqneba

wakiTxva.

winadadebebi

erTnairi

tipisaa;

martivi da

monotonuria;

rTulia

naweris

xmamaRla

wakiTxva.

winadadebebi

gramatikulad

sworia, magram

aramravalferovani;

xmamaRla kiTxvisas

meqanikur

STabeWdilebas

datovebs;

winadadebebi

erTmaneTs

bunebrivad ar ebmis.

winadadebebi

sxvadasxva

tipisaa,

sworadaa

agebuli;

gvxvdeba

rTuli

winadadebebic;

xmamaRla

wakiTxva

SesaZlebelia,

gamoyenebulia

sxvadasxva tipis

winadadebebi,

romlebic

sworadaa

agebuli da

erTmaneTs

bunebrivad

erwymis, rodesac

xmamaRla

vkiTxulobT.

winadadebebs aqvs

mkafio ritmi

da mdinareba;

winadadebebis

mravalferovani

struqtura

da kargad

agebuli frazebi

xmamaRla kiTxvas

eqspresiuls da

sasiamovnos xdis.

sakvanZo SekiTxva: grZnobT Tu ara, rom sityvebi da frazebi bunebrivad miedineba, rodesac nawers

xmamaRla kiTxulobT?

marTlwera

arakompetenturi kompetenturi

damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli

imdeni

Secdomaa,

rom teqstis

kiTxvas

SeuZlebels

xdis.

teqstSi mravali

sxvadasxva tipis

Secdoma gvxvdeba;

winadadebebis bolos

sasveni niSnebi (. ? !)

sworadaa dasmuli,

magram Sida sasveni

niSnebi (, ; : –), rogorc

wesi, arasworadaa

gamoyenebuli.

saWiroebs

mniSvnelovan

redaqtirebas.

punqtuacia

araTanmimdevrulia;

sakmaod bevri

redaqtireba

sWirdeba, Tumca

saTqmeli ase Tu ise

gasagebia.

punqtuacia

sworia;

avtors esmis

marTlweris

wesebi, magram

alag-alag

xSirad uSvebs

Secdomebs.

nawers sakmao

redaqtireba

sWirdeba,

Tumca saTqmeli

gasagebia.

marTlwera

sworia;

drodadro

gvxvdeba

gramatikuli

Secdomebi,

magram azri

gasagebia;

zogierT adgils

esaWiroeba

redaqtireba;

azri iolad

gasagebia.

avtori

iTvaliswinebs

marTlweris

yvela wess;

Secdomebi

TiTqmis ar

gvxvdeba

da nawers

umniSvnelo

redaqtireba

esaWiroeba.

sakvanZo SekiTxva: ra moculobis redaqtireba sWirdeba, rom naweri gamosaqveyneblad iyos mzad?

62

naSromis vizualuri mxare

arakompetenturi kompetenturi

damwyebi axalbeda ganviTarebadi unariani gamocdili gamorCeuli

xelnaweri asoebi

araTanabari

zomisaa; sityvebs

Soris manZili

daubalansebelia

an saerTod araa;

zogierTi asos

garCeva Wirs;

abzacebi araa

gamoyenebuli da

areebi araa daculi.

naweri araa kiTxvadi.

xelwera

gasagebia;

asoebi da

sityvebi

met-naklebad

ikiTxeba;

sityvebs

Soris manZili

problemaa;

abzacebi da

areebi araa

daculi.

asoebi, sityvebi

da maT Soris

manZilebi

met-naklebad

Tanabaria; alag-

alag gvxvdeba

abzacebi;

mindori araa

daculi.

asoebi,

sityvebi da

maT Soris

manZlebi

met-naklebad

Tanabaria;

abzacebi da

mindvrebi

met-naklebad

daculia.

naweri

mowesrigebulia.

asoebi Tanabari

zomisaa;

sityvebs Soris

manZilebic

Tanabaria.

mindori da

abzacebi

daculia.

xelwera

kaligrafiulia da

naweri sasiamovno

sanaxavia; Tanabari

zomis, erTnairi

asoebi da

sityvebi Tanabari

manZilebiTaa

daSorebuli;

abzacebi da

mindvrebi

unaklodaa daculi.

sakvanZo SekiTxva: aris Tu ara naweri kiTxvadi da TvalisTvis sasiamovno?

63

proeqti qal avtorTa Sesaxeb

es proeqti emsaxureba mizans, rom moswavleebi gaecnon ufro met qal avtors, rogorc

qarTul, ise ucxour literaturaSi. dainaxon da Sefason maTi Rvawli. proeqtisTvis Ses-

aZlebelia, SevarCioT erTi ukve gardacvili avtori da erTic Tanamedrove.

qarTveli mwerlebi: ekaterine gabaSvili da naira gelaSvili

ucxoeli mwerlebi: astrid lindgreni da r.j.palacio;

proeqtze muSaoba moswavleebs ganuviTarebs jgufuri muSaobis, informaciis moZieba–

daxarisxebi, kritikuli analizisa da prezentaciiis unarebs. amaRldeba maTi cifruli

da mediawignierebis donec.

proeqtSi CarTulia jgufebad dayofili mTeli klasi;

proeqti moicavs standartis Semdeg qvepunqtebs:

qarT.sab.5. teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrd-

nobiT (mag. xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT);

qarT.sab.6. erTsa da imave Temaze Seqmnili teqstebis Sedareba da msjeloba maT ms-

gavseba-gansxvavebebze;

qarT.sab.7. sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT teqstis Sefaseba, teqstis mimarT

piradi damokidebulebis gamoxatva da axsna-dasabuTeba;

qarT.sab.8. standartiT gansazRvruli sxvadasxva tipis teqstebis Sedgena-gaziareba

sakomunikacio situaciis gaTvaliswinebiT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).

qarT.sab.8. standartiT gansazRvruli sxvadasxva tipis teqstebis Sedgena-gaziareba

sakomunikacio situaciis gaTvaliswinebiT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).

qarT.sab.11.zepirmetyvelebis, kiTxvis, weris strategiebis miznis Sesabamisad SerCeva

da adekvaturad gamoyeneba;

qarT.sab.12. swavlis procesSi gamoyenebuli strategiebis gacnobiereba, gaanalizeba

da Sefaseba mizanSewonilobisa da efeqturobis TvalsazrisiT.

proeqtis msvleloba

avtorebi gaunawildebaT jgufebis mixedviT, TiTo jgufs TiTo avtori da unda

daamuSavon sxvadasxva kuTxiT:

• biografia – moiZion saintereso, dasamaxsovrebeli cnobebi arCeul avtorze, mis

ojaxze, ganaTlebaze;

• ras amboben masze – unda moiZion ramdenime amonaridi, ras weren misi nawarmoebebis

Sesaxeb (mkiTxvelebi, kritikosebi);

• misi nawarmoebebi – unda Seqmnan erTgvari bibliografia am avtorisa, romeli nawar-

moebi daibeWda pirvelad, romelma moutana yvelaze meti popularoba... ra wvlili

Seitana Tavisi nawarmoebebiT ama Tu im avtorma literaturis ganviTarebaSi.

• konkretuli mwerlis erTi gansakuTrebuli nawarmoebi – moswavle airCevs mxolod

erT nawarmoebs da wers erTgvar analizs, romelSi warmoaCens, ratom moewona, ram

daainteresa.

• interviu mweralTan – moswavlem unda moifiqros iseTi kiTxvebi, romlebsac ama Tu

im avtors dausvamda.

64

proeqti iyofa sam etapad: momzadeba, prezentacia klasis winaSe da blogis Seqmna.

I etapi – proeqti sainteresoa imitom, rom jgufSi yvela bavSvi dakavebuli iqneba,

TiToeuls miecema davaleba maTi intereses gaTvaliswinebiT. isini daexmarebian erT-

maneTs ukve arCeuli davalebis SesrulebaSi. aseve ganisazRvreba dro, roca bavSvma unda

Seasrulos es samuSao.

II etapi – winaswar SeTanxmebul dros moewyoba proeqtis prezentacia. jgufis TiToeu-

li wevri waradgens Tavis namuSevars TvalsaCinoebebiT.

III etapi – es aris yvelaze mniSvnelovani, daskvniTi etapi, romlis ganxorcielebaSi

meSvideklaselebs aucileblad dasWridebaT ist–is pedagogi. Sesabamisad, proeqtis

es nawili integrirebuli gamova sainformacio teqnologiebTan.moswavleebi Seqmnian

blogs Temaze: qali avtorebi da maTi Rvawli. ganaTavseben ukve Sekrebil, damuSavebul

informaciasa da TvalsaCinoebebs.

65

proeqti: literaturuli gmiris sasamarTlo

sasamarTlo SeiZleba moewyos nebismieri literaturuli gmirisTvis, romelsac mos-

wavleebi raimeSi daadanaSauleben. sasamarTlo moswavleebisTvis Zalian saxaliso, saint-

ereso da bevris momcemi proeqtia.

es proeqti pirdapir emsaxureba umniSvnelovanes miznebs:

a) moswavlis, rogorc humanur Rirebulebebze orientirebuli, SemoqmedebiTi da maZie-

beli pirovnebis formirebas.

b) zogadi mkvidri warmodgenebis Camoyalibebas.

proeqti moicavs standartis Semdeg qvepunqtebs:

qarT.sab.5. teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrd-

nobiT (mag. xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT);

qarT.sab.6. erTsa da imave Temaze Seqmnili teqstebis Sedareba da msjeloba maT ms-

gavseba-gansxvavebebze;

qarT.sab.7. sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT teqstis Sefaseba, teqstis mimarT

piradi damokidebulebis gamoxatva da axsna-dasabuTeba;

qarT.sab.11.zepirmetyvelebis, kiTxvis, weris strategiebis miznis Sesabamisad SerCeva

da adekvaturad gamoyeneba;

qarT.sab.12. swavlis procesSi gamoyenebuli strategiebis gacnobiereba, gaanalizeba

da Sefaseba mizanSewonilobisa da efeqturobis TvalsazrisiT.

proeqti iyofa sam etapad.

I etapi – es yvelaze mniSvnelovani etapia.

• moswavleebi dawvrilebiT ganixilaven teqsts, romlis personaJi unda gaasamarT-

lon.

• waikiTxaven damatebiT nawarmoebebs, romlebic msgavs problemas exeba.

• iazreben da irgeben yvela im personaJis rols, romlebic gasasamarTlebel perso-

naJs raimeTi ukavSirdebian da SeiZleba gamodgnen an bralmdeblebad, an damcvele-

bad, an mowmeebad.

• Tu SesaZlebelia, gaivlian konsultacias iuristTan an samoqalaqo ganaTlebs pred-

agogTan mainc.

• gainawileben rolebs: mosamarTle, bralmdeblebi, damcvelebi,mowmeebi, napizi msa-

julebi, sasamarTlos mdivani;

II etapi – uSualod sasamarTlos warmarTva, romelsac Tavisi wesebi aqvs.

sasamarTlo procesis mimdinareoba da sasamarTlos wevrTa ufleba-movaleobebi

• process xsnis sasamarTlos mdivani, romelic damswreebs gaacnobs, vis da ratom

asamarTleben, raSi sdeben brals braldebuls.

• process iwyeben bralmdeblebi, agrZeleben damcvelebi. Sesabamisad, saWiroebis

mixedviT iZaxeben TavianT mowmeebs.

• mTlian process, reglaments aregulireben mosamarTleebi; saWiroebis SemTxvevaSi

66

svamen kiTxvebs dasazusteblad da arc erT mxares ar aZleven sxvisi, Tundac si-

tyvierad, Seuracxyofis uflebas.

• mosamarTleebi muSaoben SeTanxmebulad da gamoaqvT ganaCeni.

• nafici msajulebi ar erevian procesSi, usmenen yuradRebiT da roca mosamarTleebi

gadian ganaCenis gamosatanad, TviTonac TaTbiroben, Tanxmdebian da TavianT gad-

awyvetilebas awvdian mosamarTles. mosamarTleebi valdebulni arian, gamonaklisi

SemTxvevebis garda, gaiTvaliswinon nafic msajulTa gadawyvetileba.

SeniSvna: xmauris, areulobis, sxvisi Seuracxyofis, unebarTvo laparakis, armosmenis

SemTxvevaSi procesis nebismieri monawile tovebs sasamarTlo darbazs!!!

procesis sworad warmarTvisTvis aucilebelia reglamentis dacva, romelsac maswav-

lebeli winaswar daawesebs.reglaments akontrolebs mosamarTle.

III etapi – ukve Semdgari sasamarTlo Sefaseba moswavleebisa da maswavleblis mier. es

umniSvnelovanesi etapia, romelic exmareba bavSvs, kidev erTxel dainaxos, ras emsaxure-

boda es proeqti, ra gamouvidaT kargad, ra unda gaaumjobeson, ramdenad swori Rire-

bulebebiT ixelmZRvaneles. am sakiTxebze dawvrilebiT saubrobs maswavlebelic.

67

rCevebi sarekomendacio nawarmoebebis, filmebisa da animaciebis

CamonaTvalTan dakavSirebiT

saxelmZRvaneloSi TiToeuli Tavis bolos Setanilia sarekomendacio nawarmoebebis,

filmebisa da animaciebi CamonaTvali. vecadeT, maqsimalurad mravalferovani yofiliyo

es sia, raTa maswavlebelisa Tu moswavlisTvis arCevanis saSualeba migveca. am sarekomen-

dacio siis Seqmna ramdenime mizezma Tu dasaxulma mizanma ganapiroba:

● Zalian xSirad, yvelaze saxaliso saxelmZRvaneloc ki mosawyeni da rutinuli xdeba

moswavlisTvis. faqtia, rom e.w. arasaprogramo nawarmoebebs isini ufro didi inter-

esiT kiTxuloben. bavSvebis umetesobisTvis es interesi ufro Zlierdeba, Tu saqme

filmebsa da animaciebs Seexeba.

● ganaTlebis erT-erTi mizani bavSvebSi wignierebis donis amaRleba. adamianis

wignierebas gansazRvravs is aucilebeli unar-Cvevebi, romlebic axali Temis, prob-

lemis sworad aRqmisa da gaanalizebisTvisaa saWiro. vfiqrobT, amaSi moswavles ara

mxolod teqstebis kiTxva, aramed filmebis/ animaciebis yurebac, maTze msjeloba-

analizic Zalian daexmareba.

● TiToeuli axali teqstisa da filmis gacnoba xels Seuwyobs TiToeul maTganSi axali

interesebis, axali damokidebulebebis gaCenas da maTi zogadi ganaTlebis arealis

gafarToebas emsaxureba.

● xSirad maswavleblisTvis rTulia, gaixsenos, ama Tu im Temasa Tu problemasTan daka-

vSirebuli damatebiTi masala. ukve gamzadebuli CamonaTvali mis drosa da energias

dazogavs da miznebis miRwevas gauadvilebs.

TiToeuli nawarmoebi, filmi Tu animacia relevanturia maTi asakisTvis. miuxedava

amisa, umjobesia, maswavlebeli TviTon gaecnos TiToeul maTgans (bevri isedac cnobili

iqneba misTvis) da klasis interesebis, ukve ganxiluli Temebisa da mzaobis gaTvalis-

winebiT Tavad SearCios, ras waikiTxaven pirvelad an ras uyureben.

saerTod, sasurvelia da Zalian TvalsaCinoa Sedegi, roca kviraSi erTi dRe klasgareSe

masalas eTmoba. mokle nawarmoebebs, moklemetraJian filmebsa Tu animaciebs, SesaZle-

belebelia, iqve, gakveTilze, gaecnon bavSvebi da gaaanalizon kidec. Tavdapirvelad,

albaT, ajobebs mcire zomis nawarmoebebiT daiwyos maswavlebelma, rom bavSvebi TandaTan

SeeCvion gansxvavebul formatSi muSaobas da Tavidanve didtaniani wigni Tu 2 saaTiani

filmi interesisa da xalisis gamomwvevad ki ara, damTrgunvelad ar iqces.

roca jeri zemoTxsenebul wignebsa Tu filmebze midgeba, interesis gaRvivebisTvis

SesaZlebelia, maswavlebelma waukiTxos saintereso amonaridi wignidan an aCvenos frag-

menti filmidan, raTa bavSvs gauCndes survili, damoukideblad, saxlSi ganagrZos kiTxva

Tu yureba.

● ama Tu im nawarmoebTan sakuTari damokidebulebebis CamoyalibebaSi maT Zalian daex-

mareba, Tuki maswavleblis miTiTebebiT erTgvar `literaturul dRiurebs“ awar-

moeben. es SeiZleba iyos maTTvis sasurveli zomis, formis, vizualis mqone Casaweri

wignakebi an rveulebi, romlebSic Seitanen TavianT STabeWdilebebs ama Tu im nawar-

moebze, filmsa da aniamaciaze. Tavdapirvelad maswavlebelma aucileblad unda

miawodos sarekomendacio kiTxvebi, romlebiTac moswavleebi ixelmZRvaneleben.

magaliTad, aucileblad unda Seitanon ama Tu im nawarmoebis avtori (sasurvelia,

filmis reJisoric) da moqmedi pirebi da upasuxon Semdeg SekiTxvebs:

68

1. ra emociebi gamoiwvia SenSi wakiTxulma/ nanaxma? (moewona – ar moewona)

2. ra iyo, Seni azriT, nawarmoebis/filmis/animaciis mTavari saTqmeli?

3. romeli iyo yvelaze saintereso/ saxaliso/sevdiani/ dasafiqrebeli epizodi?

4. romel personaJs gamoarCevdi gansakuTrebiT? ratom?

5. citata, romelic yvelaze metad mogewona.

6. romeli ukve naswavli/ wakiTxuli nawarmoebi an filmi gagaxsena?

bavSvebs unda urCioT, gaaformon TavianTi literaturuli dRiurebi survilisamebr,

Seqmnan ilustraciebi an daxaton wignebis axali ydebi Tu filmebis afiSebi.

waxalisebis mizniT, SegiZliaT, wlis bolos gamoavlinoT yvelaze saintereso dRiuris

patronic. ra Tqma unda, winaswar SemuSavebuli da bavSvebisTvis cnobili kriteriumebiT.

● SedarebiT didi moculobis wignebis gacnobisas sainteresoa pirobiTi niSnebiT

kiTxva. maswavlebeli moswavleebTan erTad winaswar SeimuSavebs pirobiT niSnebs,

romlebic daexmarebaT moswavleebs TavianTi emociebisa Tu damokidebulebis dafiq-

sireba-damaxsovrebaSi. magaliTad: Tu mniSvnelovani saTqmeli aRmoaCines, Zaxilis

niSans dasvamen, Tu raime ver gaiges – kiTxviT niSans, Tu romelime epizodze bevri

icines – Rimilaks daxataven, Tu dasevdiandnen – cremls da a.S.

● SeiZleba, SesTavazoT bavSvebsa da maT mSoblebs, rom erTad waikiTxon wigni an

uyuron films, xolo Semdeg moawyoT erTgvari `Ria gakveTili“, raTa ganxilvaSic

CaerTnon dainteresebuli mSoblebic. es formati gazrdis mSobelTa CarTulobasa

da moswavleTa motivacias.

● aseve saintereso meTodia wignebisa Tu filmebis reklamebis gakeTeba sakuTari an

sxva klasisTvis. kargi iqneba, Tavidan Tu TviTon maswavlebeli aCvenebs magaliTs.

airCevs erT romelime wigns an films da reklamis principebis dacviT (ix. moswavlis

wignSi gv.84) warudgens moswavleebs, raTa daainteresos isini. Semdeg ukve moswavlee-

bi Tavad ecdebian, gaimeoreon maswavleblis SeTavazebuli xerxi da sxva moswavleebi

daaintereson im wigniTa Tu filmiT, romliTac Tavad moixiblnen.

moswavleebma kidev ra formiT SeiZleba, waradginon esa Tu is wakiTxuli nawarmoebi,

dawvrilebiT mocemulia moswavlis wignSi – ixileT gv. 86. wignebis wardgenis dRe.

69

sagakveTilo

scenarebi

70

nimuSi 1

mcire moculobis teqstis gacnoba-gaazreba

gakveTilis Tema – „axali moswavle“

gakveTilis mizani

• teqstis gacnoba (teqstze muSaobis unarebi)

• nawarmoebSi asaxuli problemis identificireba da gadaWris gzebis Zieba (kritiku-

li azrovneba)

kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 1.

teqstSi mocemuli faqtobrivi da konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;

qarT. sab. 2.

teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli mimarTebebis gaanalizeba da saTanado

daskvnebis gamotana;

qarT. sab. 4.

teqstis kritikuli gaazreba konteqsturi faqtorebis gaTvaliswinebiT.

qarT. sab. 5.

teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrdnobiT (mag.

xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT).

Sefasebis forma

ganmaviTarebeli

resursebi

saxelmZRvanelo, rveulebi, kalmebi

aqtivobebi

varaudebiT kiTxva, kiTxvebze pasuxi, Txzulebis wera.

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1 (5 wT)

maswavlebeli svams kiTxvas: gaixsene, Seqmnila Tu ara klasSi uxerxuli situacia, roca

Tavi gigrZnia damnaSaved?

is cdilobs, konkretuli situaciebi (klaselebTan, maswavlebelTan, ojaxis wevrebTan,

ucnob adamianebTan urTierToba) daasaxelos, rom bavSvebma advilad gaixsenon. 2-3 isto-

ria sakmarisia.

damatebiTi kiTxvebi: ratom igrZeni Tavi damnaSaved? rogor fiqrob, risi Secvla Sege-

Zlo im momentSi? rogor moiqceodi axla imave situaciaSi?

aqtivoba №2 (10 wT)

amis Semdeg maswavlebeli kiTxulobs saTaurs da ekiTxeba moswavleebs, rogor fiqro-

ben, ra SeiZleba moxdes. ramdenime versiis mosmenis Semdeg maswavlebeli iwyebs teqstis

kiTxvas. moswavleebi TavianT wignebSi adevneben Tvals.

qarTuli literatura

71

maswavlebeli Cerdeba 32-e striqonTan da sTxovs moswavleebs, daxuron cota xniT

wignebi da gamoTqvan varaudi, rogor gagrZeldeba Txzuleba. maswavlebeli yuradRebas

amaxvilebs frazaze „istoriuli Secdoma“. moswavleebi cdiloben, ganmarton, rogor

esmiT es fraza da logikurad ganagrZon teqsti.

amis Semdeg maswavlebeli isev ganagrZobs kiTxvas.

aqtivoba №3 (10 wT)

kiTxvis dasrulebis Semdeg maswavlebeli gadadis SekiTxvebze, svams rogorc faqto-

brivi informaciis amosacnob, ise saazrovno SekiTxvebs (mocemulia saxelmZRvaneloSi)

aqtivoba №4 (15 wT)

moswavleebi wyvilebSi weren mokle Txzulebas: „me rom geronti viyo...“ an „me rom

miriani viyo...“, romlebsac mere klass gaacnoben da msjeloben (TxzulebaSi unda axsnan,

rogor ecdebodnen situaciis gamosworebas).

darCenil 5 wuTSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias da Semoifargeba mx-

olod ganmaviTarebeli SefasebiT bavSvebis CarTulobasa da jgufur muSaobasTan dakav-

SirebiT. amis Semdeg bavSvebi wyvilebSi avseben urTierTSefasebis kiTxvars:

Sefasebis kriteriumebi

Sefasebis kriteriumebi

moismina yuradRebiT

pasuxobda maswavleblis dasmul SekiTxvebs

kargad gaiazra davalebis piroba

wyvilSi muSaobisas iTvaliswinebda Cems mosazrebebsac

gasagebad da Tamamad gamoTqvamda varaudebs

saSinao davaleba

kidev erTxel waikiTxe nawarmoebi saxlSi da dawere ese imaze, Tu ra sirTuleebi xvdeba

axalgadmosul moswavles:

• gaiTvaliswine urTierToba axal klaselebTan, axal maswavleblebTan;

• advili iqneba Tu ara axal wesebTan Segueba;

• moufiqre eses saintereso da efeqturi saTauri.

72

nimuSi 2

saxelmZRvaneloSi mocemul Teoriaze agebuli gakveTili

gakveTilis Tema – rogor davweroT werili

gakveTilis mizani

• werilis ZiriTadi elementebis gacnoba;

• miznisa da adresatis gaTvaliswinebiT weris unar-Cvevebis gamomuSaveba;

• ist-is saSualebebis gamoyeneba informaciis miRebis, mopovebisa da gacvla / gaziare-

bis mizniT;

• axali produqtis Seqmna:

a) wers misaloc an mosawvev baraTs sxvadasxva adresatisaTvis (megobris, Soreuli nac-

nobis, asakiT ufrosi adamianisaTvis), Tavs aridebs kliSeebsa da Stampebs;

b) swers werils megobars, wignis avtors, personaJs, gamoCenil adamians, Sesabamisad

cvlis weris stils.

kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 8.

standartiT gansazRvruli sxvadasxva tipis teqstebis Sedgena-gaziareba sakomunika-

cio situaciis gaTvaliswinebiT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).

qarT. sab. 10.

struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-

retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).

Sefasebis forma

ganmaviTarebeli, ganmsazRvreli (jgufuri muSaoba)

resursebi

saxelmZRvanelo, rveulebi, kalmebi

aqtivobebi

gamowveva; werilebis wera; werilebis tipebis dadgena da maTi maxasiaTeblebis gamokve-

Ta;

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1 (3wT)

gakveTili iwyeba moTelviT, romlis mizania, moaxdinos provocireba da Seqmnas saTana-

do ganwyoba:

maswavlebeli hyveba gogonas istorias, romelmac RmerTs miswera werili.

(6 wlis finelma gogonam, xelgam, saSobaod werili miswera RmerTs: sTxovda, 100 marka

eCuqebina misTvis.

fineTSi, „araswori misamarTis“ mqone werilebis gaxsnis ufleba aqvs mxolod respub-

likis prezidents. ase rom, werili misamarTiT „batono RmerTo“ waikiTxa urho kaleva

kekonenma (fineTis prezidenti 1958-1982 wlebSi).

prezidentma gadawyvita, Seesrulebina bavSvis Txovna, magram CaTvala, rom aseTi

patara bavSvisTvis 100 marka metismetad bevri iyo, amitom brZana, xelgasTvis misi avto-

mobiliT gaegzavnaT 50 marka da Tan „werili RmerTisgan“. male kancelariaSi isev miiRes

werili patara xelgasgan: bavSvi swerda RmerTs, rom mas fuli miutanes prezidentis

avtomobiliT, ramac didi aJiotaJi gamoiwvia mis quCaze. gogona sTxovda RmerTs, aRara-

73

sodes gaegzavna vinmesTvis fuli prezidentis xeliT imitom, rom prezidentma fulis

naxevari moipara.)

aqtivoba №2 (6 wT)

moswavleebSi damoukideblad daskvnebis gamotanis unar-Cvevebis gamomuSavebis

mizniT, maswavlebelma unda daakvirvos da aRmoaCeninos werilis ZiriTadi elementebi da

saxeobebi:

mimowera rom Sedges, aucileblad unda arsebobdes:

adresanti – vinc wers werils;

adresati – visac sweren;

informacia – ris Sesaxebacaa saubari (saqmiani, piradi, raime grZnobis an ganwyobis

gamomxatveli);

werilis mizani – risTvisac iwereba werili (milocva, mobodiSeba, STabeWdilebis gaz-

iareba, grZnobis gamoxatva, madlobis gadaxda, Setyobineba, informaciis gacvla, Txovna,

rCeva, gafrTxileba...);

moswavleebi unda mividnen daskvnamde, rom piradi werilis ZiriTadi elementebia:

1. mimarTva;

2. mokiTxva;

3. piradi informacia;

4. ZiriTadi informacia;

5. daskvna;

6. damSvidobeba;

7. adresantis xelmowera da TariRi.

es yvelaferi, SesaZlebelia, maswavlebelma msjelobis paralelurad gadaitanos

flifCartze an dafaze. an kidev, CamoTvlis Semdeg, Sejamebis mizniT, aCvenos winaswar

gamzadebuli slaidi.

maswavlebeli aseve gaacnobs eleqtronuli fostis maxasiaTeblebsac, romlebic

saxelmZRvaneloSia mocemuli.

aqtivoba №3 (15 + 5 wT.)

jgufuri samuSao (15 wT) (romlis mizania arsebuli codnisa da axali informaciis Se-

jereba. gakveTilis dasawyisSi gaRviZebuli interesis SenarCuneba da ganmtkiceba.):

maswavlebeli klass yofs 4-5 kacian jgufebad.

PowerPoint-is saSualebiT maswavlebeli aCvenebs cnobili holandieli mxatvris, ver-

meeris ferwerul tilos „qaliSvili weriliT“.

74

davaleba jgufuri muSaobisTvis:

ZiriTadi elementebis dacviT (1.mimarTva; 2.mokiTxva; 3.piradi informacia; 4.ZiriTadi

informacia; 5.daskvna; 6.damSvidobeba; 7.adresantis xelmowera da TariRi) Seqmnan werili,

romelsac, savaraudod, kiTxulobs gogona.

paralelurad maswavlebeli Seaxsenebs maT jgufuri muSaobis Sefasebis kriteriumebs

(ix. danarTSi), romlebsac dafaze an flifCartze Camowers.

samuSaos damTavrebis Semdeg jgufebi warmoadgenen sakuTar namuSevrebs prezentaciis

saxiT.(5wT)

aqtivoba №4 (5 wT + 7 wT)

maswavlebeli jgufebs urigebs winaswar moZiebul sxvadasxva tipis werilebs:

• oficialuri mowveva RonisZiebaze;

• oficialuri madlobis baraTi;

• oficialuri mobodiSebis baraTi mniSvnelovan Sexvedraze vergamocxadebis gamo;

• samadlobelo baraTi ojaxis romelime wevrisTvis;

• mokiTxvis baraTi megobrisTvis.

jgufebs eZlevaT 5 wuTi, raTa gadaikiTxon maTTvis micemuli baraTi, daadginon, ra

tipisaa da gamokveTon misi maxasiaTeblebi.

jgufidan erTi isaubrebs am dakvirvebebze (7wT).

darCenil 4 wuTSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias, afasebs jgufebs Sesa-

bamisi kriteriumebiT da aZlevs miTiTebebs saSinao davalebisTvis.

saSinao davaleba

warmoidgine, rom Sen xar abraam linkolnis Svilis maswavlebeli. aRwere dawvrilebiT

(pirvel pirSi), ra grZnobebi dageufleboda werilis miRebisas da Seqmeni maswavleblis

pasuxi.

75

nimuSi 3

nawarmoebis personaJebze muSaoba

gakveTilis Tema – „Ciriki da Cikotela“

gakveTilis mizani

• personaJis saxis Seqmnis xerxebze dakvirveba / identificireba;

• personaJis daxasiaTebis strategiebi;

kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 1.

teqstSi mocemuli faqtobrivi da konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;

qarT. sab. 2.

teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli mimarTebebis gaanalizeba da saTanado

daskvnebis gamotana;

qarT. sab. 5.

teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrdnobiT (mag.

xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT);

Sefasebis forma

ganmsazRvreli, ganmaviTarebeli

resursebi

saxelmZRvanelo, rveulebi, sqemebi, kalmebi

aqtivobebi

kiTxvebze pasuxi, saazrovno sqemis Sevseba (jgufebSi), personaJis anketis Sevseba

(wyvilebSi)

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1 (4 wT)

maswavlebeli svams kiTxvas: – rogor gveqmneba warmodgena sruliad ucxo adamianze?

moswavleebis msjelobis mixedviT maswavlebeli askvnis, rom TiTqmis imave maxasiaT-

eblebs iyeneben mwerlebi da Camowers dafaze an flifCartze: personaJis portreti,

metyveleba, damokidebulebebi da avtoris mier daxasiaTeba...

aqtivoba №2 (20 wT)

msjelobis Semdeg maswavlebeli moswavleebs yofs jgufebad da urigebs „personaJis

amosacnobi xerxebis“ sqemas, romelzec unda imuSaon 15 wuTis ganmavlobaSi:

avtoris mier daxasiaTeba personaJis portreti

personaJis metyveleba personaJis damokidebulebebi

personaJi

76

sqemebis Sevsebis Semdeg iwyeba moswavleTa namuSevrebis prezentacia.(5wT)

aqtivoba №3 (10 + 5 wT.)

prezentaciebis dasrulebis Semdeg moswavleebs urigdebaT „personaJTa kiTxvari“,

romelzec amjerad wyvilebSi unda imuSaon.

10 wuTis ganmavlobaSi zogierTi wyvili avsebs Cikotelas kiTxvars, zogierTi – Cirik-

is.

personaJis kiTxvari

saxeli, gvari

dabadebis TariRi, adgili

warmomavloba, asaki

ojaxuri mdgomareoba

sayvareli saqmianoba

Tviseba, romelic sxvebisgan gamogarCevT..

ra giyvarT yvelaze metad ?

ras nanobT?

raze ocnebobT?

warsulis Secvla rom SegeZloT...

mosmena rom SeeZloT, ras usayvedurebdiT adamianebs?

risTvis gadauxdiT madlobas adamianebs?

adamiani, romlis gareSec sicocxle arafrad giRirT...

cxovrebam gaswavlaT, rom...

kiTxvarebis Sevsebis Semdeg klasSi ganixilaven ramdenime naSroms, danarCenebi mx-

olod msjelobaSi erTvebian, romelic daaxloebiT 5 wuTs grZeldeba.

darCenil 6 wuTSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias, afasebs jgufebs

Sesabamisi kriteriumebiT, mewyvileebi afaseben erTmaneTs zemoT mocemuli „urTierTSe-

fasebis kiTxvaris“ mixedviT da aZlevs miTiTebebs saSinao davalebisTvis.

saSinao davaleba

nawarmoebSi meorexarisxovani personaJia Cikotelas coli TaSneura.

ukve Seswavlili personaJis amosacnobi xerxebis daxmarebiT daaxasiaTeT TaSneura

werilobiT.

77

nimuSi 4

nawarmoebis mxatvrul mxareze muSaoba

gakveTilis Tema: nawarmoebis mxatvruli mxare – „odisevsi da ciklopi“

gakveTilis mizani: mxatvruli saxeebis amocnoba da identifikacia

teqstSi.

kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 9.

enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-

urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);

aqtivobebi

1. videos Cveneba – analizi

2. kiTxva-pasuxi

3. slaidSous saSualebiT ramdenime mxatvruli xerxis gaxseneba da savarjiSoebis

Sesruleba

4. teqstidan mx. saxeebis amokreba

aqtivoba №1 (5 wT + 15 wT)

maswavlebeli moswavleebs aCvenebs 2 wuTian videos filmidan „wignis qurdi“

(https://www.youtube.com/watch?v=VCpopyBkov4), romelSic kargad Cans, ramdenad exmareba mxat-

vruli xerxebi adamians, ukeT warmoisaxos aRwerili situacia/garemo. (mTeli klasi) 5 wT.

videos Cvenebis Semdeg maswavlebeli slaidebis daxmarebiT uxsnis or mxatvrul xerxs:

Sedarebasa da metaforas. aseve axsenebs wina klasSi Seswavlil gapirovnebasac. amis Sem-

deg moswavleebi akeTeben slaidze gamotanil ramdenime savarjiSos.

magaliTad:

1. magaliTebi da tropis saxeebi SeusabameT erTmaneTs da daawyvileT (gaiTvalis-

wineT, erTi maTgani zedmetia)

• `nacivari miwa...“

metafora

• `mTa TeTri, rogorc maRali raSi...“

gapirovneba

• `Citebma morTes erTxmad simRera...“

Sedareba

• `kavkasionis mTebs eZinaT“

(15 wT)

aqtivoba №2 (15 wT + 5 wT)

amis Semdeg maswavlebeli yofs klass jgufebad da TiToeuls urigebs qvemoT mocemul

sqemas (15 wT):

78

mxatvruli xerxebi magaliTi ganmarteba

Sedareba

metafora

gapirovneba

jgufuri samuSaos dasrulebis Semdeg ganixilaven Sevsebul sqemebs (5 wT.)

darCenil 5 wuTs maswavlebeli iyenebs gakveTilis refleqsiasa da moswavleTa Sefase-

baSi. afasebs jgufur muSaobas (rubrika ixileT danarTSi)

saSinao davaleba

dawere Txzuleba „Cemi saukeTeso megobari“, romelSic gamoiyeneb SenTvis ukve nacnob

mxatvrul saxeebs.

Txzuleba rom saintereso gamogivides, aRwere:

• Seni megobris garegnoba;

• Tvisebebi;

• damokidebulebebi;

• Sexedulebebi.

79

nimuSi 5

Semajamebeli gakveTili – problemis identificireba

gakveTilis Tema – „axali moswavle“

gakveTilis mizani

• teqstis Sejameba

• nawarmoebSi asaxuli problemis identificireba da gadaWris gzebis Zieba (kritiku-

li azrovneba)

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 1.

teqstSi mocemuli faqtobrivi da konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;

qarT. sab. 2.

teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli mimarTebebis gaanalizeba da saTanado

daskvnebis gamotana;

qarT. sab. 4.

teqstis kritikuli gaazreba konteqsturi faqtorebis gaTvaliswinebiT.

qarT. sab. 5.

teqstis interpretacia pirad an/da literaturul gamocdilebaze dayrdnobiT (mag.

xedvis perspeqtivis SecvliT, drosa Tu sivrceSi gadanacvlebiT)

qarT. sab. 7.

sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT teqstis Sefaseba, teqstis mimarT piradi damok-

idebulebis gamoxatva da axsna-dasabuTeba;

Sefasebis forma

ganmaviTarebeli, ganmsazRvreli

resursebi

saxelmZRvanelo, rveulebi, kalmebi

aqtivobebi

kiTxvebze pasuxi, analitikuri wera (Txzulebis wera – „Secvale personaJi“)

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1 (3 wT)

maswavlebeli dafaze wers sam sityvas: ocneba, frTebi, ojaxi da sTxovs moswavleebs,

rac SeiZleba, mokled da gasagebad Camoayalibon, rogor SeiZleba, ukavSirdebodnen es

sityvebi erTmaneTs ideur-azrobrivad.

moswavleebi amboben TavianT ideebs da maTgan ramdenimes maswavlebeli wers dafaze.

amis Semdeg maswavlebeli svams SekiTxvas: ukavSirdeba Tu ara romelime Sexeduleba maT

mier axlaxan Seswavlil nawarmoebs?

moswavleebi msjeloben 2-3 wuTis ganmavlobaSi.

aqtivoba №2 (3 wT)

maswavlebeli moswavleebs usvams saxelmZRvaneloSi mocemul kiTxvebs teqstis gasaan-

alizeblad (ix. moswavlis wignSi gv.62).

80

aqtivoba №3 (15 wT.)

maswavlebeli jgufebad yofs klass da sTxovs, Camoweron is problemebi, romlebic,

maTi SexedulebiT, gadmocemulia teqstSi da TiToeul problemas miuweron argumenta-

cia TavianTi sityvebiT, citatebis moSveliebiT.(10 wT)

samuSaos dasrulebis Semdeg jgufidan erT-erTi moswavle klass warudgens namuSe-

vars. sabolood, maswavleblis daxmarebiT Seajereben im problemebs, romlebic yvela

jgufs saerTo hqonda da gadaitanen dafaze. (problemebis savaraudo versiebi: mamisa da

zuras urTierToba, mamisa da mTeli ojaxis urTierToba, zuras ausrulebeli ocnebebi

da misi asrulebis gzebi, adamianis bunebisadmi araswori damokidebuleba, dedis pasiuri

roli...)

aqtivoba №4 (15 + 5wT)

jgufebs eZlevaT weriTi davaleba „Secvale personaJi“. davalebis piroba aseTia:

moswavleebma unda airCion sami personaJidan (zura, kapito, deda) erT-erTi ise, rom maT

mier identificirebuli romelime problema gadaiWras. 15wuTi eZlevaT samuSaod, xolo

Semdeg acnoben TavianT Txzulebebs klass.

darCenili 4 wuTis ganmavlobaSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias da af-

asebs moswavleebs jgufuri muSaobis Sefasebis rubrikiT (ix.danarTSi)

saSinao davaleba

moswavlis wignSi, gv. 62, me-3 davaleba

dawereT erTi mogoneba, romelic Tqvens axdenil Tu jer auxdenel ocnebas ukavSird-

eba. ecadeT, iyos sainteresod dawerili, rom wakiTxvis dros klaselebze STabeWdileba

moaxdinoT.

81

nimuSi 6

integrirebuli gakveTili (kavSiri saxviT da gamoyenebiT

xelovnebasYTan)

gakveTilis Tema – „betmenisa da jokeris orTabrZola“

gakveTilis mizani

• gansxvavebuli formatis teqstis aRqma da sworad gaazreba;

• dainaxos moswavlem funqciuri da azrobrivi kavSiri xelovnebis or dargs Soris.

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 1.

teqstSi mocemuli faqtobrivi da konceptualuri informaciis amocnoba-gaazreba;

qarT. sab. 2.

teqstis calkeul nawilebs Soris arsebuli mimarTebebis gaanalizeba da saTanado

daskvnebis gamotana.

s.g. sab. 1.

namuSevris Seqmna TviTgamoxatvisaTvis, miznis Sesabamisad mravalferovani strate-

giebis, mxatvrul-gamomsaxvelobiTi xerxebis, sxvadasxva masalisa da teqnikis gaazrebu-

lad da SemoqmedebiTad gamoyeneba.

Sefasebis forma

ganmaviTarebeli

resursebi

saxelmZRvanelo, rveulebi, kalmebi

aqtivobebi

komiqsis maxasiaTeblebis gacnoba; komiqsis mixedviT Txzulebis dawera; Txzulebis

mixedviT komiqsis Seqmna.

aqtivoba №1 (5 wT.)

maswavlebeli dafaze wers sityva „komiqss“. gonebrivi ieriSiT bavSvebi asaxeleben

sityvebs, romlebic, maTi azriT, komiqss ukavSirdeba. maTi ideebis amowurvis Semdeg

maswavlebeli iwyebs cnebebisa da frazebis gamocxrilvas, tovebs mxolod im sityvebs,

romlebic uSualod komiqsis arss gansazRvravs.

amis Semdeg maswavlebeli slaidebis daxmarebiT detalurad uxsnis klass komiqsis

warmoSobis istoriasa da mis aucilebel maxasiaTeblebs, rogor unda amoikiTxon mTavari

informacia, daiWiron personaJTa xasiaTebi...

aqtivoba №2 (15 wT.)

maswavlebeli jgufebad yofs klass da aZlevs davalebas:

unda waikiTxon da ganixilon saxelmZRvaneloSi mocemuli teqsti (gv.116-117) da rac

gaiges, Txzulebis saxiT unda gadmoscen. dasrulebis Semdeg namuSevrebs acnoben klass.

aqtivoba №3 (20 wT.)

jgufebs urigdeba didi formatis furceli. maT unda airCion am TavSi naswavli nawar-

moebebidan erT-erTi da aqcion komiqsad.

82

am davalebis SesrulebaSi maT exmareba saxviTi xelovnebis maswavlebeli, romelic

aswavlis, rogor gadmoscen detalebi, daxvewon naxatebi, daweron teqsti gasagebad da

mkafiod, Sesabamisi formatiT.

dasrulebul namuSevrebs jgufebi warudgenen Tanaklaselebs.

darCenili 5 wuTis ganmavlobaSi maswavlebeli akeTebs gakveTilis refleqsias da af-

asebs namuSevrebs komiqsis Sefasebis rubrikiT (ix. danarTi)

saSinao davaleba

Seqmeni komiqsi saTauriT „vaxtang gorgaslis pirveli laSqroba“

(gv. 119, me-2 davaleba)

83

qarTuli ena

nimuSi 1

daxuruli kiTxvebis gamoyeneba gakveTilze

gakveTilis Tema

qarTuli damwerlobis saxeebi

saswavlo miznebi

moswavle SeZlebs:

• anbanis daxmarebiT waikiTxos asomTavruli da nusxuri teqstebis fragmentebi;

• imsjelos qarTuli damwerlobis saxeebis Sesaxeb.

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 9.

enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-

urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);

qarT. sab. 10.

struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-

retuli mizniT

moswavleTa winare codna

• moswavleebma ician qarTuli anbanis ganviTarebis Sesaxeb garkveuli sakiTxebi.

• moswavleebs SeuZliaT informaciis moniSvna, saWiro informaciis wamoReba vrceli

teqstidan.

organizebis forma

jgufebSi muSaoba; wyvilebSi muSaoba.

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1

maswavlebeli nebismieri xerxiT daawyvilebs moswavleebs da ekranze an saxlmZRvane-

loSi aCvenebs me-4 gakveTilis pirvel davalebaSi mocemul ilustraciebs. sTxovs mos-

wavleebs, scadon da amoikiTxon sityvebi an calkeuli asoebi mainc. Aamave mizniT maswavl-

bels SeuZlia gamoiyenos nebismieri asomTavruli da nusxuri xelnaweris an warweris

ilustracia. (3 wT)

aqtivoba №2

wyvilebi warmoadgenen TavianT varaudebs, ra amoikiTxes mocemuli teqstebidan. mas-

wavlebeli ar muTiTebs swor da araswor varaudebze. maswvlebeli svams kiTxvebs, rogor

fiqrobT, ratom gviWirs teqstis wakiTxva? ra iciT am damwerlobis Sesaxeb? ismens mos-

wavleTa varaudebs. (5 wT)

84

aqtivoba №3

maswavlebeli ajgufebs moswavlebs, jgufebs unawilebs 2.1-2.7 davalebes da sTxovs,

gadaxedon teqsts, ipovon maTTvis saWiro monakveTebi da TavianT kiTxvebze dasabuTebu-

li pasuxebi daweron rveulSi. (10 wuTi)

aqtivoba №4

jgufebi waradgenen TavianT namuSevrebs. (5 wuTi)

aqtivoba №5

maswavlebeli jgufebs unawilebs 3.1 da 3.2 davalebebs. 3.2 davaleba Seicavs 3 patara te-

qsts, sasurvelia, rom maswavlebelma es mcire monakveTebi kidev ufro mcire nawilebad

dayos da ise misces jgufebs. sTxovs moswavleebs, rom daixmaron amave gakveTilSi moce-

muli qarTuli anbanis saxeebi, amoikiTxon monakveTebi da gadaweron rveulSi mxedruli

anbaniT. (5 wT)

aqtivoba №6

jgufebi ucvlian erTmaneTs namuSevrebs da amowmeben. (2-3 wT).

aqtivoba №6

maswavlebeli Seajamebs jgufebis muSaobas, sTxovs moswavleebs, Tavadac gaakeTon ko-

mentarebi da aZlevs saSinao davalebas. davaleba SeiZleba iyos nebismieri teqstis Zalian

mcire monakveTis gadawera nusxurad an asomTavrulad. (3-5 wT).

Sedegi

• imuSaos sxvasTan erTad, moisminos da gaiziaros sxvaTa mosazrebebi.

• waradginos Tavisi namuSevari

saswavlo resursebi

dafa, kalami, Tabaxis furclebi internetSi CarTuli kompiuteri, proeqtori...

85

nimuSi 2

gakveTilis Tema

TanxmovanfuZiani da xmovanFuZiani arsebiTi saxelebi

gakveTilis mizani

moswavle SeZlebs:

• zogierTi gramatikuli cnebis gagebas, gaazrebas.

• gamoiyenebs winare codnas metyvelebis nawilebisa da arsebiTi saxelebis Sesaxeb da

daakavSirebs axalmiRebul informaciasTan.

• arsebiTi saxelebis klasificirebas fuZis daboloebis mixedviT.

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 9.

enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-

urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)

qarT. sab. 10.

struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-

retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)

moswavleTa winare codna

moswavleebs me-6 klasSi Seswavlili aqvT arsebiTi saxeli, misi jgufebi, arsebiTi saxe-

lis bruneba.

organizebis forma

jgufuri

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1 –(jgufebad ganawileba)

maswavlebeli moswavleebs yofs jgufebad. amisaTvis iyenebs SemTxveviTobis princips:

moswavleebi daxuruli yuTidan iReben patara furclebs. furclebi 4 ferisaa. ferebis

mixedviT Sedgeba 4 jgufi da ganawildebian oTaxSi. TiToeul jgufSi daaxloebiT 5-6 mos-

wavle iqneba. (dro – 4 wuTi)

aqtivoba №2

jgufebi moifiqreben saxels da amisaTvis gankuTvnil furclebze daweren, furcels

dadeben magidaze. (dro 2 wuTi)

aqtivoba №3

maswavlebeli moswavleebs sTxovs, gaisxenon da CainiSnon, ra axsovT, rogor iyofa

arsebiTi saxeli fuZis mixedviT. roca moswavleebi fiqroben, maswavlebeli saWiroebis

SemTxvevaSi exmareba kiTxvebiT. mag: rogorfuZiani SeiZleba iyos arsebiTi saxeli? rome-

lia sityvis fuZe? xom ar icvleba zogjer fuZe brunebisas? rogor icvleba? da a. S. (dro

– 7 wuTi)

aqtivoba №4

maswavlebeli ekranze aCvenebs sqemas, romelic unda Seavson jgufebma. qvemoT Camow-

erilia cnebebi, romlebic unda SearCion moswavleebma da Casvan Sesabamis adgilas sqema-

Si. jgufebs maswavlebeli urigebs furclebs zustad aseTsave furclebs. moswavleebs

86

agreTve evalebaT, rom gaixsenon TiToeuli tipis arsebiTi saxeli da miuweron sqemaSi

Sesabamis adgilas (dro – 5 wuTi) ixileT danarTi 1

aqtivoba №5

jgufebi waradgenen TavianT namuSevrebs. maswavlebeli akeTebs komentars, asworebs

Secdomebs, aZlevs ganmaviTarebel komentarebs. (8 wuTi)

aqtivoba №6

maswavlebeli jgufs aZlevs saSiano davalebas. es Tema pirveli Tavis pirveli ga-

kveTilia, maswavlebels SeuZlia, amave Tavidan misces zogierTi davaleba Sin samuSaod. (1

wuTi)

aqtivoba №7

maswavlebeli afasebs Catarebl gakveTils, sTxovs moswavleebs, daubrunon ukukavSi-

ri. (dro –5 wuTi)

Sefaseba

ganmaviTarebeli (zepiri komentari)

1) TanamSromlobiTi unarebis Sefaseba

2) jgufuri muSaobis Sefaseba

3) CarTuloba.

Sedegi

moswavleebs SeuZliaT:

• imuSaon erToblivad, moisminon da gaiziaron erTmaneTis mosazrebebi, Seajeron

gansxvavebuli poziciebi.

• daaxarisxon informacia, gaakeTon klasifikacia.

• waradginon TavianTi namuSevari.

saswavlo resursi

dafa, kalami, Tabaxis furclebi internetSi CarTuli kompiuteri, proeqtori. blogi,

feisbuq jgufi...

danarTi 1

kumSvadi

kumSvad-kvecadi

ukveceli

TanxmovanfuZiani

xmovanfuZiani

ukumSveli

kvecadi

87

nimuSi 3

gakveTilis Tema

Tandebuliani saxelebis marTlwera

gakveTilis mizani

moswavle SeZlebs:

• teqstis redaqtirebis unaris gamomuSavebas;

• Teoriuli codnis praqtikulad gamoyenebas;

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 9.

enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-

urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)

qarT. sab. 10.

struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-

retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)

Sefasebis forma

ganmaviTarebeli, ganmsazRvreli

resursebi

formati, markerebi, kalmebi, dafis magnitebi, furclebze dabeWdili, winaswar momza-

debul teqstebi

organizebis forma

jgufuri

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1 (3 wT.)

maswavlebeli klass yofs jgufebad, moswavleebs acnobs muSaobis formats da princi-

pebs, Sefasebs sqemas

TiToeul jgufs urigebs furclebze dabeWdil mcire moculobis teqstebs.

aqtivoba №2 (3 wT.)

moswavleebs aZlevs davalebis instruqcias:

warmoidgineT, rom xarT maswavlebeli da amzadebT masalas Semajamebeli samuSaosaT-

vis arsebiTi saxelis marTlweris wesebTan dakavSirebiT. darigebul teqstebSi yve-

laferi sworadaa dabeWdili. Tqven unda gadaweroT teqsti ise, rom dauSvaT 20 tipuri

Secdoma (maswavlebels SeuZlia Secdomebis raodenoba Tavisi Sexedulebisamebr miu-

TiTos), romelic ukavSirdeba arsebiTi saxelis marTlweras, gansakuTrebiT ki _ Tan-

debulebisas. e.i. gevalebaT, moamzadoT teqsti redaqtirebisaTvis.

aqtivoba №3 (8­10 wT.)

jgufebi muSaoben teqstebze. maswavlebeli akvirdeba jgufebis muSaobas da, saWiroe-

bis SemTxvevaSi, upasuxebs moswavleTa SekiTxvebs an exmareba jgufebs.

88

aqtivoba №4 (8­10 wT.)

jgufebi erTmaneTs gaucvlian redaqtirebisTvis momzadebul teqstebs, Seasworeben

Secdomebs da gasworebul teqsts gadaitanen formatze.

aqtivoba №5 (10­15 wT.)

TiToeuli jgufi warmoadgens redaqtirebul teqsts, ganmartavs, ra Secdomebi aRmoa-

Cina teqstSi, ratom miiCnevs Secdomad, rogor Seaswora da ris safuZvelze.

aqtivoba №6 (4­5 wT.)

Sefaseba: moswavleebi fasdebian imis mixedviT, ramdenad daicves davalebis instruq-

cia, ramdenad gaiTvaliswines saliteraturo enis normebi da Seswavlili sakiTxebi teqs-

tis redaqtirebisaTvis momzadebis procesSi, ramdenad srulyofilad moaxerxes teqstis

redaqtireba da rogor warmoadgines masala auditoriis winaSe.

afasebs moswavleebs jgufuri muSaobis Sefasebis rubrikiT (ix.danarTSi).

89

nimuSi 4

gakveTilis Tema

saxelisa da gvaris erTad bruneba

saswavlo miznebi

gakveTilis saswavlo mizani:

moswavle SeZlebs:

• zogierTi gramatikuli cnebis gagebas, gaazrebas.

• gamoiyenebs winare codnas da daakavSirebs axalmiRebul informaciasTan.

• gamoiyenebs codnas praqtikulad.

• daasabuTebs sakuTar Sesworebebs.

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 9.

enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-

urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)

qarT. sab. 10.

struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-

retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)

moswavleTa winare codna

• moswavleebs Seswavlili aqvT sazogado arsebiTi saxelebis bruneba; sakuTari saxe-

lis bruneba; gvaris bruneba.

organizebis forma

jgufuri

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1 – (jgufebad ganawileba)

maswavlebeli moswavleebs yofs jgufebad misTvis misaRebi nebismieri formiT. raki ga-

kveTilis Tema gvar-saxelebs ukavSirdeba, SesaZloa dasajgufeblad gamoiyenos gvarebi,

saxelebi, magaliTad, moswavleebi, romelTa gvarebic iweba erTsa da imave asoze, iyvnen

erT jgufSi, romelTa saxelebic iweba erT asoze – meoreSi da a. S. (dro – 2 wuTi)

aqtivoba №2

maswavlebeli TiToeul jgufs aZlevs TiTo baraTs, romelzec weria winadadeba, ro-

melSic gvar-saxelis erTad brunebisas Secdomaa daSvebuli. es winadadebebi SeiZleba

iyos saxelmZRvanelos 3.2 savarjiSodan amowerili winadadebebi, an msgavsi winadadebebi

SesaZloa TviTon moamzados maswavlebelma. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, waikiTxon

winadadeba da ipovon Secdoma. (dro 2 wuTi)

aqtivoba №3

jgufebi warmoadgenen, ras miiCneven Secdomad, rogor iqneboda swori da cdiloben,

axsnan, ratom fiqroben ase. SesaZloa, mxolod daasaxelon, an verc daasaxelon swori

variantebi. (dro 3 wuTi)

aqtivoba №4

maswavlebeli jgufebs unawilebs gakveTilis me-2 blokSi mocemul daxurul kiTx-

90

vebs (2.1, 2.2, 2.3, 2.4) da sTxovs, saxelmZRvaneloSi mocemuli teqstis daxmarebiT SearCion

swori pasuxi, daasabuTon da moifiqron magaliTebi. (dro – 5 wuTi)

aqtivoba №5

jgufebi waradgenen TavianT namuSevrebs. maswavlebeli akeTebs komentars, asworebs

Secdomebs, aZlevs ganmaviTarebel komentarebs. (5 wuTi)

aqtivoba №6

ubrundebian pirvel aqtivobaSi gamoyenebul baraTebs da cdiloben, axalmiRebuli

codnis safuZvelze gadaamowmon, ramdenad sworad amoicnes Secdomebi da rogor gaas-

wores. maswavlebeli moswavleebs sTxovs, TiToeuli Sesworebis dasabuTebas.

aqtivoba №7

maswavlebeli jgufs aZlevs saSiano davalebas amave gakveTilidan. (1 wuTi)

aqtivoba №8

maswavlebeli afasebs Catarebl gakveTils, sTxovs moswavleebs, daubrunon ukukavSi-

ri. (dro – 5 wuTi)

Sefaseba

ganmaviTarebeli (zepiri komentari)

1) TanamSromlobiTi unarebis Sefaseba

2) jgufuri muSaobis Sefaseba

3) CarTuloba.

Sedegi

moswavleebs SeuZliaT:

• imuSaon erToblivad, moisminon da gaiziaron erTmaneTis mosazrebebi, Seajeron

gansxvavebuli poziciebi.

• teqstidan amoiRon sawiro informacia, Teoriuli codna gamoiyenon praqtikuli

davalebebis Sesasruleblad.

• waradginon TavianTi namuSevari.

• Teoriis moSveliebiT daasabuTon TavianTi mosazrebebi.

saswavlo resursi

dafa, kalami, Tabaxis furclebi internetSi CarTuli kompiuteri, proeqtori. blogi,

feisbuq jgufi...

91

nimuSi 5

Semajamebeli gakveTili

gakveTilis Tema

zedsarTavi saxelebi mxatvrul teqstebSi

gakveTilis mizani

gakveTilis saswavlo mizani:

moswavle SeZlebs:

• zedsarTavi saxelis funqciis siRrmiseulad gagebas, gaazrebas.

• zedsarTavi saxelis mniSvnelobis Sefasebas mxatvruli teqstisTvis.

• winare codnis gamoyenebasa da dakavSirebas axalmiRebul informaciasTan.

• codnis praqtikulad gamoiyenebas.

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 9

enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-

urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);

qarT. sab. 11

zepirmetyvelebis, kiTxvis, weris strategiebis miznis Sesabamisad SerCeva da adekvatu-

rad gamoyeneba;

moswavleTa winare codna

moswavleebs Seswavlili aqvT zedsarTavi saxeli, misi jgufebi. Amoswavleebs aqvT mxat-

vrul teqstSi enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebis povnis, maT funqciaze msjelobis

unari.

organizebis forma

wyvilSi muSaoba

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1

maswavlebeli gonebrivi ieriSis saSualebiT Seaxsenebs klass, ra axsovT zedsarTavi

saxelis Sesaxeb. am gziT gaaaqtiurebs im informacias, romelsac moswavleebi floben.

(dro – 7 wuTi)

aqtivoba №2

wyvilebad ganawileba. wyvilebi dgeba maswavleblisaTvis misaRebi nebismieri meTodiT.

maswavlebeli ganumartavs moswavleebs, rom wyvilis namuSevari aris erToblivi fiqris

Sedegi da amitom erTad Sefasdebian. (dro – 2 wuTi)

aqtivoba №3

maswavlebeli wyvilebs urigebs furclebs, romlebzec mocemulia mokle nawyveti

mxatvruli teqstidan (teqsts arCevs maswavlebeli). TiToeul wyvils sxvadasxva nawyveti

unda hqondes, an or wyvils – erTi. sTxovs maT, yuradRebiT waikiTxon TavianTi teqsti da

SekiTxvebs, romlebic ekranze gamoCndeba, upasuxon werilobiT. ekranze Cndeba kiTxvebi

(danarTi 1), moswavleebi iwyeben muSaobas. (dro – 10 wuTi)

92

aqtivoba №4

wyvilebi iwyeben namuSevris wardgenas. (dro – 10 wuTi)

aqtivoba №5

maswavlebeli amis Semdeg ekranze aCvenebs moswavleebs im teqsts, romelic wyvilebs

hqondaT danawilebuli, oRond ekranze naCvenebi teqstidan amoRebuli unda iyos yvela

zedsarTavi saxeli. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, Seadaron ekranze naCvenebi teqsti

sakuTar nawyvets da dafiqrdnen, ra Seicvala (5 wuTi).

aqtivoba №6

maswavlebeli sTxovs wyvilebs, warmoadginon TavianTi varaudi, ra icvleba teqstSi

zedsarTavi saxelebiT. an maTi ararsebobiT. ra mniSvneloba aqvs teqstis mxatvruli

mxaris Tvis zedsarTav saxelebs (5 wuTi).

aqtivoba №7

maswavlebeli Seajamebs moswavleTa muSaobas, gakveTils da sTxovs moswavleebs, Tava-

dac Seajamon TavianTi muSaoba (4 wuTi).

aqtivoba №8

maswavlebeli aZlevs saSiano davalebas (1 wuTi)

Sefaseba

ganmaviTarebeli (zepiri komentari)

1) informaciis analizis unaris Sefaseba

2) aqtiuroba-CarTulobis Sefaseba

Sedegi

moswavles SeuZlia:

• imuSaos sxvasTan erTad, moisminos da gaiziaros sxvaTa mosazrebebi, Seajeros saku-

Tari da sxvisi poziciebi.

• waradginos Tavisi namuSevari.

• Seafasos teqstis mxatvruli mniSvneloba.

danarTi N1

1. moniSne yvela zedsarTavi saxeli.

daajgufe zedsarTavebi, romelia mimarTebiTi da romeli – viTarebiTi.

2. romel sityvas 9axlavs es zedsarTavi saxelebi da ras aRniSnavs isini?

3. ra funqcia aqvs am zedsarTav saxelebs?

4. SeiZleba Tu ara, rom zedsarTavi saxelebis SecvliT teqstis Sinaarsi SevcvaloT?

rogor?

saswavlo resursi

dafa, kalami, Tabaxis furclebi internetSi CarTuli kompiuteri, proeqtori...

93

nimuSi 6

gakveTilis Tema

zedsarTavi saxelis jgufebi

gakveTilis mizani

zedsarTavi saxelebis dayofa Sinaarsobriv jgufebad da warmoebis mixedviT (viTare-

biTebad da mimarTebiTebad)

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 9.

enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-

urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros)

qarT. sab. 10.

struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-

retuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros).

resursebi

saxelmZRvanelo, rveuli, saweri kalmebi, dafa, markeri/carci, furclebi Sesabamisi

savarjiSoebiT

organizebis forma

wyvilebi, forumi

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1 (5 wT.)

wina masalis irgvliv moswavleTa kiTxvebze msjeloba forumSi.

aqtivoba №2 (3-5 wT.)

maswavlebeli daawyvilebs moswavleebs da daurigebs winaswar momzadebul baraTebs,

romlebzec weria saxelmZRvanelos pirvel davalebaSi mocemuli sityvebi, TiTo si-

tyva TiTo baraTze. auxsnis davalebis Sesrulebis pirobas etapobrivad an erTianad.

maswavlebelma saxelmZRvaneloSi mocemul pirobas SesaZloa daamatos aseTi punqti:

moifiqreT arsebiTi saxelebi, romelTa dasaxasiaTebladac gamodgeba es zedsarTavi

saxelebi da dawereT amave baraTze.

aqtivoba №3 (5-8 wT.)

davalebis Sesrulebis Semdeg, wyvilebi imsjeleben TavianTi namuSevris irgvliv. Sesa-

Zloa, maswavlebelma dasvas Semdegi kiTxvebi:

Tqven azriT, TiToeul baraTze mocemuli wyvilidan romeli SeiZleba iyos msazRvre-

li da romeli sazRvruli?

(mosalodnelia, rom moswavleebi sworad gansazRvraven msazRvrel-sazRvruls, Tu _

ara, maswavlebeli auxsnis, rom msazRvreli aris sityva, romelic axasiaTebs anu gansaz-

Rvravs sagans.)

raze migvaniSnebs TiToeuli zedsarTavi? ra niSnis mixedviT axasiaTebs sagans?

(mosalodnelia, rom moswavleebi upasuxeben: rogoria sagani? rodindelia sagani?

94

sadauria? romelia?..)

moswavleebis pasuxebs maswavlebeli an erT-erTi moswavle Camowers dafaze. msgavsi

pasuxebis dajgufebis da sruliad araadekvaturi pasuxebis gamoricxvis Semdeg dafaze

Canawerma unda miiRos aseTi saxe:

rogoria sagani?

rodindelia sagani?

sadauria sagani?

rigiT romelia sagani?

maswavleblis daxmarebiT, moswavleebi Seajameben da Camoayalibeben, rom esaa zedsar-

Tavi saxelis jgufebi Sinaarsis mixedviT.

aqtivoba №4 (8-10 wT.)

maswavlebeli xelaxla daawyvilebs klass da sTxovs wyvilebs, Seasrulon 3,1 davaleba.

SesaZlebelia, maswavlebelma davalebaSi mocemuli winadadebebi gaanawilos wyvileb-

ze. davalebis Sesrulebis Semdeg wyvilebi erTmaneTSi gacvlian TavianT namuSevrebs da

ganixilaven erTmaneTis mier Sesrulebul davalebebs, ganumartaven erTmaneTs gaugebar

an arasworad Sesrulebul magaliTebs. maswavlebeli daakvirdeba yvelas muSaobas da,

saWiroebis SemTxvevaSi, daexmareba wyvilebs.

aqtivoba №5 (5-8 wT.)

maswavlebeli dafaze wers sityvebs Semdegi TanmimdevrobiT:

a) patara, keTili, maRali, Zveli, lamazi...

b) qudiani, ugulo, momwvano, uwignuri, ugemuri...

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, imsjelon, ra msgavsebasa da gansxvavebas xedaven am

or jgufs Soris.

(mosalodnelia, rom moswavleebi ityvian: yvela maTgani aris zedsarTavi da daesmis

kiTxva rogori? gansxvavdebian imiT, rom pirvel jgufSi Camowerili zedsarTavebi ara-

frisgan ar arian warmoqmnilebi, xolo meore jgufSi Camowerili sityvebi warmoqmnilia

sxva sityvebisagan – arsebiTi saxelebisagan).

sakiTxis ukeT gasaazreblad moswavleebma rom arsobrivad gaigon termin mimarTebiTis

mniSvneloba, naTlad rom dainaxon gansxvaveba, maswavlebeli dafaze wers:

kaci – maRali, keTili, boroti, patiosani

kaci – qudiani, uqudo, ugulo, namusiani, qarTleli

maswavlebeli wyvilebs usvams kiTxvas, ris mixedviT axasiaTebs kacs pirvel striqonSi

mocemuli sityvebi da ris mixedviT _ meore striqonSi mocemuli sityvebi?

mosalodnelia, moswavleebi msjelobis Semdeg mividnen daskvnamde, rom pirvel

striqonSi mocemuli zedsarTavebi kacs axasiaTebs garkveuli Tvisebebis mixedviT, xolo

meore striqonSi mocemuli zedsarTavebi kacs axasiaTebs sxva sagnebTan mimarTebiT:

magaliTad, sityva qudiani kacs axasiaTebs qudTan mimarTebiT – mas aqvs qudi, sityva

uqudoc qudTan mimarTebiT axasiaTebs kacs – mas ara aqvs qudi. mimarTebiTi zedsar-

Tavebi arsebiT saxelebs axasiaTebs sxva sityvebTan mimarTebiT (ugulo – ara aqvs guli,

namusiani – aqvs namusi, moSavo – aris arcTu ise Savi...)

95

aqtivoba №6 (3-5 wT.)

maswavlebeli sTxovs wyvilebs, Seasrulon 3,3 davaleba saxelmZRvanelodan. cxrilma

unda miiRos aseTi saxe:

viTarebiTi mimarTebiTi

maswavlebeli amowmebs yvela wyvilis mier Sesrulebul davalebas da cxrilis swori

varianti gadaaqvs dafaze.

aqtivoba №7 (5-8 wT.)

maswavlebeli sTxovs wyvilebs, Seasrulon davaleba 3.4. (SesaZloa, moswavleebma

Seasrulon mxolod davalebaSi mocemuli winadadebebis nawili, danarCeni ki gaagrZelon

saxlSi), dasrulebuli namuSevrebi gaucvalon erTmaneTs da gadaamowmon; an maswavle-

beli gaaerTianebs or wyvils da isini Seadareben erTmaneTs TavianT namuSevrebs. mas

Semdeg, rac yvela oTxeuli daasrulebs muSaobas, gansxvavebul variantebze imsjeleben

forumSi. maswavlebeli Seasrulebs moderatoris rols.

96

nimuSi 7

gakveTilis Tema

sityvebis warmoeba

saswavlo miznebi

moswavleebi SeZleben:

• sityvis warmoebis principis gageba-gaazrebas.

• sityvis daSlas, fuZisa da Ziris gamoyofas.

• sxvadasxva mawarmoeblis funqciis gaazrebas.

• ganiviTareben enobriv unarebs, gaimdidreben leqsikur marags.

Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan

qarT. sab. 9.

enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da gramatikis sakiTxebis codnis funqci-

urad gamoyeneba konkretuli mizniT (zepiri an/da weriTi metyvelebis dros);

qarT. sab. 10.

struqturuli da organizaciuli elementebis codnis funqciurad gamoyeneba konk-

retuli mizniT

moswavleTa winare codna

• moswavleebma ician metyvelebis nawilebi.

• moswavleebs SeuZliaT sityvis fuZis amocnoba.

• moswavleebma ician sityvaTa formacvaleba.

gakveTilis msvleloba

aqtivoba №1

maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis miznebs da Sefasebis kriteriumebs. (2 wT)

aqtivoba №2

maswavlebeli moswavleebs kiTxvebis saSualebiT gaaxsenebs saWiro gramatikul cne-

bebs. (5 wT)

aqtivoba №3

Semdgom ki sTxovs, rom TiToeulma maTganma amoiRos dakecili furceli yuTidan.

(yuTSi 4 sxvadasxva feris furclebia. yoveli feris furcelze erTi fuZidan nawarmoebi

sityvebia dawerili. magaliTad, es SeiZleba iyos 3.1 da 3.2 davalebidan aRebuli nimuSebi.

Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs, rom furclebis feris mixedviT dajgufdnen.

(4 wuTi)

aqtivoba №4

maswavlebeli moswavleebs sTxovs, naxon, ra weria maT furcelze da dafiqrdnen Ti-

Toeuli sityvis leqsikur mniSvnelobasa da imaze, ra aris mocemul sityvebs Soris saer-

To. (4 wuTi)

aqtivoba №5

maswavlebeli wers yoveli feris furcelze dawerili sityvis fuZes dafaze da sTxovs

TiToeul moswavles, daweros Tavis furcelze mocemuli erT-erTi sityvis mawarmoebe-

li. sTxovs, ganmartos, ra Sinaarsi SeiZina sityvis fuZem am mawarmoeblis darTviT. (15 wT)

aqtivoba №5.1

maswavlebeli iyenebs gonebrivi ieriSis meTods da moswavleebs sTxovs, Camoayalibon,

97

ra funqcia aqvs mawarmoeblebs qarTul enaSi. (5 wT)

aqtivoba №5.2

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, dafiqrdnen da Camoayalibon, ra mniSvneloba aqvs am

gramatikuli sakiTxis codnas maTTvis. (3 wT).

aqtivoba №6

maswavlebeli aZlevs moswavleebs davalebas amave gakveTilidan da ajamebs gakveTils

(4 wT).

Sedegi

moswavleebi iazreben gramatikul cnebas – sityvawarmoeba. akvirdebian sityvis for-

macvalebasa da Sinaarsis cvlas. gansazRvraven axalmiRebuli codnis mniSvnelobas.

Sefaseba

ganmaviTarebeli (zepiri komentari)

1) informaciis analizis unaris Sefaseba

2) aqtiuroba-CarTulobis Sefaseba.

saswavlo resursebi

saxelmZRvanelo, furclebi, flipCartebi, feradi fanqrebi...

98

qvemoT mocemulia im davalebebis swori pasuxebi, romelTa pirobac aseTia: ipove

teqstSi Secdomebi da gaaswore. swori formebi gadaitane rveulSi. axseni Seni Ses­

worebebi.

gv 13 № 3.7

TavSesafris; tansacmlis; alisfrad; ambis; ambis; Tavgadasavlis; zRapris.

gv 17 № 3.6

arsebis; cisartyelas; aTasfrad; ambis; matarebliT; kaSne; matareblis; mwvaned.

gv 22 № 3.2

zRapris; qveynis; mxedris; Tavgadasavlis.

gv 36 № 12

qveynad; sicocxlis; atmosferos; mcenareebis mier; wylis; mtvris; wylis; Rrublebi;

Sris.

gv 44 № 3.4

wereTlis; eTer abaSiZem; mwerlis; arCil Tvauri; mwerlis; arCil metrevelis; gela

gabunias; mwerlis.

gv 56 № 9

yvarlis; yvarlis; mxaris; gurjaanis; axmetis; daRestnis; alaznis; yvarlis; alaznis;

WavWavaZis; tbis; uamravi adgilobrivi da turisti stumrobs; yvarlidan; alaznis; taZris.

gv 120 № 12

WavWavaZeebis; yvarlis; ilia WavWavaZis papa; solomon II-m; platon ioselianis; erekle

II-m; XIX saukunis; mariam; mixeili, svimoni; aleqsandre; grigoli; WavWavaZis; mariam be-

buriSvili.

gv 146 № 9

xanis; erT-erTi saukeTeso; taZris; daviT aRmaSenebels; misma Svilma; taZris; taZris;

XII saukunisaa; XII saukunidan XVIII saukunemde. ramdenime; imave daviTma; xelmZRvanelad;

ganyofilebad.

qarTuli enis zogierTi savarjiSos swori pasuxebi

99

damatebiTi davalebebis swori pasuxebi

1

mirianma; Cemken; Sen mimarT; Cemi azriT; viRacebis; Cem mimarT; misi damokidebulebis;

raebs; vin ar modioda; tyuil-marTaliT; me da mas Soris; TiToeul Tqvengans; imaves.

2

TbilisSi; mtkvris; me-13 saukunis; manamde / manamdis; RvTismSoblis; erT-erTi; pirve-

li; dedaqalqaSi; saukuneebis; Zveli nagebobidan; mxolod; taZris; orive wmindani; daviT

garejelTan; erTad; wmindanad.

3

mefis; pirvel; qalaq; maxloblad; sardalma; soslanma; orad; mtris; mowinaaRmdegis;

erTad; monastrisTvis.

4

Ramis; cnobilma; qarTvelma; kinomsaxiobTa; qarTuli Teatraluri; xelovnebis; kinos-

tudia; qarTuli; speqtakli; erT-erTi.

5

avstraliasa da axal zelandiaSi; unikaluri saxeobis; ZuZumwovrebi; CanTosnebi;

koalebi; dedis mucelze; arsebuli; ramdenime; rZiT; kvercxismdebeli; sami saxeobis;

ixvniskarta; grZelcxvira; moklecxvira.

6

faqizad; samocdaaTze meti; simartivisTvis; ramdenime maTagans; oTxi simi; masze; xis

joxisa da cxenis Zuisganaa; srulyofilebis; klasikuri musikis; is upirvelesi sakravia;

centraluri evropis; me-16 saukuneSi.

7

TbilisSi; erT-erTi; yvelaze Zveli; RvTismSoblis; taZrad; vaxtang gorgaslis; ujar-

melma; RvTismSoblis; taZrad; kaTalikos-patriarqis; Zveli cnobebiT; imave; taZris; me-

17; macxovris; saxelovani; oqromWedlis; opizris; TandaTan; dRemde.

8

david; davidma; Tavisi; erT-erTi; erTad; sisxliani; momxreT; mizniT; daniT;

Wrilobebidan; siswrafiT; revoluciis; saxlSi; abazanis; ramdenime; funjiTa; sanTliT.

9

XVI; diplomatiis; zeazidulma; taZrebma; ulamazesi / Zalian lamazi;

me-17; Tavis mogzaurobaTa wignSi; garSemoweriloba; ToTxmeti aTasi; as samocdaaTi;

ori aTasi; keTilmowyobili; kalTebidan; baR-venaxebs.

10

gorgaslis; TbilisSi; yvelaze Zveli; xnis; Cvenamde; moednis; zustad; Zvel; bazris;

mkveTrad; cixes; TaTris; vaxuSti batoniSvili; mogzauri; moedanze; sparss; produqtiT;

isnisken.

11

Tvalebi; uamravi adamiani; maTgans; induisturi; romeli; warmomadgenlad; mTlianad;

Crdil-sinaTlis; swored; taZaris; RvTaebisaTvis; specialurad