R32-S3

بررسيهاي راهبرديمطالعات و اقتصاد و صنعت: 3 حوزة

و R&Dگذاری الگوهای سياست اطالعات مورد نياز

32گزارش 1383زمستان

وزارت صنايع و معادن

ريزي، توسعه و فنآوري معاونت برنامه

R32:آد – S3

طـرح تـاوا

طرح تحقيقات صنعتي، آموزش و رساني اطالع

دانشگاه صنايع و

نمعاد

بررسيهاي راهبردي و ات علمطا جهاني صنعت خودرو زنجيره ارزشـ 23گزارش

R23 – S3 26 از 2 صفحة

مديريت استراتژيگروه

شناسنامه گزارش

و اطالعات مورد نياز R&Dگذاری الگوهای سياست عنوان گزارشحـــــــــــــــــوزة

جغرافيايي جهان

مرجـــــع تهيـــــه کننده

گريگوری تاسی

1999نوامبر تاريخ تهيه

مرجـــــع تأييـــــد گزارش

ـ وزارت صنايع و معادن مديريت استراتژي گروه

1383پاييز تاريخ تأييد 1 زمينة گزارش

ترجمه

محمد قصاع ويرايش فني محمد قصاع ويرايش ادبي

37 تعداد صفحات

ـ دانشگاه صنايع و معادن) تاوا (رساني طرح تحقيقات صنعتي، آموزش و اطالع ناشرين مرجـــــع تأييـــــد

انتشار کميتة راهبردي تدوين و انتشار گزارشات طرح تاوا

1383زمستان تاريخ انتشار نسخه 200 تيراژ

32 ترتيب گزارش R32 – S3 کد

منابع ـ دستاوردها و نتايج ـ آثار اي مطالعات ـ پژوهش پايه ـ پژوهش کاربردي ـ پژوهش توسعه تحقيق و توسعه 1حوزة دانش فني ـ طراحي ـ مهندسي فناوري 2حوزة اقتصاد ـ صنعت اقتصاد و صنعت 3حوزة ـ مديريتمنابع انساني آموزش 4حوزة

توضيح مجموعه گزارشات بمنظور تأمين مسـتندات و منـابع مکتـوب مـورد اسـتفادة سـتاد وزارت صـنايع و معـادن اين

.تهيه، تدوين و منتشر شده استبـا بررسـي . طلبـد حصول به اهداف غايي از انجام فعاليت حاضر، همکاري و همراهي همة شما عزيزان را مي

نظران، تحويل گزارشـات مناسـب موجـود نقطه نظرات، معرفي اين گزارشات به ساير صاحبگزارشات، ارائة تحليل و براي انتشار و هرگونه ياري ديگر، مجموعة سازمان را در راستاي دانايي محوري و يادگيري جمعي و تناسب با عصر

.اطالعات توانمند سازيداست، وجود خطاهايي در ترجمه، ويرايش و تايپ دهاز آنجا که روزآمدي و سرعت، از اصول ارائة اين گزارشات بو

.باشد که اميدواريم خوانندگان محترم به ديدة اغماض نگريسته ولي آنها را به ما يادآور شوند ناپذير مي آنها اجتناب

تکثير و . باشد مي) وزارت صنايع و معادن (اين منبع محرمانه نيست ولي کلية حقوق اين اثر متعلق به طرح تاوا مـتن ايـن اثـر بـر روي پايگـاه . آزاد اسـت مشـروط بـه ذکـر مأخـذ چاپ تمامي يا بخشهايي از اين اثر ونيز اقتباس،

.www.irtip.ir: باشد رساني طرح تاوا به آدرس زير نيز قرار دارد و قابل دسترس عموم مي اطالع


R23 – S3 26 از 3 صفحة


مطالبفهرست 3..................................................................... الگوي سياست گزاري اقتصاد بر اساس فناوري: نياز - 0-1

4........................................................................................الگوهاي دوره زندگي توسعه فناوري - 0-2

R & D......................... ..................................................................6 يك قابليت ،ارزش دوگانه -0-3

13 .......................................................................انتقال به يك دوره زندگي بر اساس مدل اقتصادي - 0-4

R & D........................... ......................................................15اجزاي الگوي خط مش اقتصادي - 0-5

Generic technologies (.....................................................................17( هاي عمومي فناوري - 5-1

Infra technologies ( ..........................................................................19 (هاي بنيادي فناوري- 5-2

20 ..................................................................................نقصان يا نارسايي بازار و سرمايه گذاري - 0-6

21..................................................................................................مشخصات مهم نارسايي بازار - 1-6

23........................................................................................انتقال بين دوره هاي حيات فناوري - 2-6

24........................................................................................طبيعت دقيق و ظريف برتري رقابتي - 0-7

25.......................................................................مثال هايي از بازارهاي از دست رفته توسط آمريكا - 1-7

generic technology ........................................................27 آمبود سرمايه گذاري در تحقيقات - 2-7

Infra Technology ............................................................29 آمبود سرمايه گذاري در تحقيقات- 3-7

29.......................................................................................... مفاهيم خط مشي يا سياست گذاري 0-8

29............................................................اندازه نسبي و تحقيقات سرمايه گذاري شده توسط دولت - 1-8

30....................................... شدن آمبود و نقصان بازار و نياز به يك سياست گذاري پاسخگو هماهنگ - 2-8

32..................................................................................... و خطر بازار فنيع پاسخگويي به موان - 3-8

35................................................................................................... جمع بندي و خالصه - 0-9


R23 – S3 26 از 4 صفحة


مقدمهگذاري رشد اقتصادي است، بنابراين از روش و سياستايوعه زير مجم S & Tروش

روشن و درست خواهد در اين صورت جهتي. در يك اقتصاد با بنياد سالم مستقر شودبايد

. فتيا

در اقتصاد ) S & T( علم و فناوري حياتي آه از نقش حساس و عليرغم شناخت آلي

درستي از فناوري به عنوان عامل رشد يقو جامعه وجود دارد، هنوز مكانيسمي آه در آن، تل

به عنوان حاميان ) بخش خصوصي ( و همچنين نقش نسبي دولت و صنايع ،اقتصاد حاصل

. وجود نداردي و توافق است، ارايه نشدهر فناوري به شكل صحيحي تعريف شودسرمايه گذا

قرار گرفته است و و نقش آن در اقتصاد آمريكا مورد بحث R & D در اين مقاله، مقدار

تعريف شده ) به فروشR&Dنسبت (R & D شاخص عمومي شدت براساس R & D مقدار

. توسط صنايع با فناوري باال مورد استفاده قرار مي گيرداغلباين شاخص . است به فروش باال مي باشندR & D، داراي نسبت آمريكا اندآي از صنايع موجود در تعداد

آوران جهاني پذيرفته مي شوند، اين صنايع فقط و بدين ترتيب در آالس،)صد در12- 8محدوده (

در آمريكا R & D، بخش خصوصي در حال حاضر.1 را تشكيل داده اند GDP در صد از 7حدود

دراز مدت، نموده و از سرمايه گذاري به شكلبه سمت اهداف آوتاه مدت جهت گيري

. خودداري مي نمايد

و نشانگر است مؤيد مطلب فوق االنه انستيتو تحقيقات صنايعگزارش و بررسي س

تنزل پيوسته سرمايه گذاري دراز مدت بخش خصوصي و همچنين تحقيقات با خطرات و ريسك

اين مجموعه عوامل توان رقابت پذيري صنايع آمريكا را در آينده آاهش داده و .باشد مي باال

.به وجود خواهد آوردمشكالت جدي

آه رقابت جهاني در فناوري شديد نبود ، متوسط طول عمر فناوري به قدر ورانیددر

خود از اعتبارات با R & Dهاي آافي طوالني بود و صنايع آمريكا قادر بودند تا در سرمايه گذاري

هاي تحقيقاتي بعدي عالقمندي و نرخ تنزيل آمتري استفاده آنند و بنابراين در برنامه ريزي

، خش خصوصي و مؤسسات تحقيقات دولتيب. ري از خود نشان مي دادندليت بيشتفعا

. ه طور خاص و ويژه اثر گذار باشندهيچكدام مجبور نبودند آه ب

در جهان امروز شرايط دگرگون گشته و مراآز آزمايشگاهي رسمي تحقيقاتي يا دچار

. از بين رفته اندبه طور آاملتغيير جهت شده اند و يا

باالترين ، به 1960تحقيقات دولتي براي اهداف اقتصادي در ميانه دهه سرمايه گذري

ها ساله، آه از تحقيقات بيولوژي رسيد، برنامه هاي جديد دوره هاي تحقيقاتي دهسطح

و يا شبكه هاي ) است آه يك صنعت بيوفناوري را در حد جهاني ايجاد آرده( مولكولي

در حدودي آه بتواند براي دست آم، وجود ندارندگر آرد، ديحمايت مي) اينترنت(اطالعاتي

. شودنيز یافت نمی نيز يافت نمي شودصنايع آمريكا مزايايي ايجاد نمايد

صنایع (توليدات با فناوری باال : وه از صنایع با فناوری باال، در جهار گروه اصلی قراردارندگر این -1

های ارتباطی، نرم افزاری و خدمات کامپيوتری، داروسازی، سرویس)ITالکترونيک،


R23 – S3 26 از 5 صفحة


الگوي سياست گذاري اقتصادي بر اساس فناوري: نياز 0-1

S( يهپا علوم. آسان به نظر مي رسد به طور نسبي از يك لحاظ ، S & T در Sبخش

: Science (بدين معنا آه در صورت عدم حمايت دولت، دچار . همانند يك آاالي عمومي است

. نقصان و آمبود شديد سرمايه گذاري خواهد شد

تشابهي ندارد، Sموضوع ديگري است و با علوم پايه ) ( T: Technologyبخش

.فناوري آااليي است آه با حمايت دو بخش دولتي و خصوصي توليد مي شود

هاي هاي تحليلي و مدلبه دليل پيچيدگي بازار، آمبود سرمايه و فقدان مكانيسم

دولت ارايه نمود و به به ويژه دقيق از نقش صنايع، دانشگاه ها و يتوان تعريفنمي ضروري

. خاتمه دادبا طبقه بندي مناسب و ممكن موضوعجدل هاي موجود ، بحث و

، بازار و R & Dاقتصاد و در بخش هاي سرمايه گذاري در اغلب S & Tتحليل هاي

در زمينه روش هاي حمايتي از همكاري تشريك بندياولویتمشكالت مربوطه و همچنين

. مساعي يا شراآت، ارايه شده اند

توان تعيين هاي متعددي وجود دارند آه بر اساس آنها ميدر حال حاضر، مشخصه

&R به عنوان مثال، چه فازي از( چه نقاطي از چرخه عمر آنها هايي و يا نمود آه چه فناوري

D ( بايد مورد حمايت قرار گيرند و يا چه تعداد و يا ترآيبي از انستيتو هاي دولتي خصوصي. - متغير، مي توانند سرمايهعواملي خواهد شد، مجموعه اي از بحثگونه آه همان

اين پديده يا به . دن ، خنثي نمايR & Dاز گذاري توسط بخش خصوصي را در انواع معيني

هاي روز و زير ساختار هاي حمايتي در عبارت ديگر شكست در بازار ناشي از اثرات فناوري

ها در بازار، نشان دهنده درك تعداد و پيچيدگي اين شكست. استR & Dسرمايه گذاري

مي R & Dذاري صنعتي ناقص و نقش نادرست دولت فدرالي در هدايت ، مديريت و سرمايه گ

. باشد

به شكل خاص به عدم حضور سه عامل زير اشاره R & Dبررسي و تحليل خط مشي

:دارد

نوآور ملي مطرح شده است، فرآيند سامانه آه در هاي جديدييهنظربر اساس ) الف

، نياز به مدل فرضي براي ارزيابي نقش دولت در حمايت از توسعه R & Dتعيين خط مشي

و در بردارنده مفهوم شبكه ها به عنوان ساختار اوليه يك بنگاه مدرن، مفيد و مؤثر رداوري دافن

R & Dيك فناوري خاص صنعتي از عناصر فناوري متفاوت و مجزايي بدين معنا آه. است

تشكيل شده است آه با تالش هاي هر دو بخش دولتي و خصوصي بايد با يكديگر ترآيب

. ابدشوند تا موجوديت ي

براي ساخت يك مدل فرضي از اين مفهوم ساده آه علم پيشنهاديطرح چنين

سال 50 آه در اي، و از نظريه است2 خصوصي و فناوري آااليي آامًال1 عموميآااليي آامًال

1- pure public good 2- purely private good


R23 – S3 26 از 6 صفحة


وسيله دولت ه با توجه به اين مفهوم آه آاالهاي عمومي ب .گيردنشات ميپيش عنوان شد،

وسيله صنعت بستر سازي مي گردند، ه شوند و آاالهاي خصوصي بمي ساخته و تدارك

نقش دولت در حمايت از توسعه فناوري به طور ناقص درك و بررسي باعث شده است آه

. شودچنين مدلي بايستي در يك زمينه اقتصادي بنا شود تا توضيحات روشني از ) ب

و رشد اقتصادي محسوب مي شود هايي آه در آن فناوري به عنوان عامل بهره وري مكانيزم

. ارايه دهد

: اي مانندخط مشي به پردازش جملهتدوين به عنوان مثال سياست گذاري و يا

. مبادرت مي آند و آن را به جلو مي راند،"فناوري يك ضرورت براي رشد اقتصادي است"

و نفوذ د اين امر آافي نمي باشد و قادر به تعيين نتايج وابسته به توسعه نهر چ

، مقايسه ديناميكي فعاليت هاي اقتصادي صورت به ويژهفناوري به طور مناسب نمي باشد و

اثرگذار عواملگرفته بر اساس فناوري، بايستي در روشي آه داراي تحليل هاي نافذ در تعيين

انجام گردد، مي در نقصان و آمبود سرمايه گذاري آه طي مراحل تكامل تدريجي فناوري واقع

. يردگ

بخش صنايع، توسط منابع R & Dنقش دولت در حمايت از سرمايه گذاري هاي )پ

. اطالعاتي گوناگون، بايستي تحليل و ارزيابي شود

، نه تنها به معناي آماده سازي يك مدل فرضي نيرومند با S & Tمطالعات خط مش

شنگر مكانيزم هاي دهد آه رودست ميه اقتصادي است، بلكه اطالعاتي را ب بنديهايپي

و يا اين ) آه اين نقصان منجر به آمك و حمايت دولت مي شد (نقصان و نارسايي بازار است

.هاي حذف نارسايي بازار خواهد شد راه حلنشان دهندهمطالعات، الگوهاي دوره زندگي توسعه فناوري -0-2

آند و تعداد در اقتصاد جهاني سير صعودي طي مي همچنانكه نفوذ انواع فناوري

. زياد مي شوند) ارفّر( بازارهاي جهاني آوتاه مدت درقيبان در فناوري افزايش مي يابد، تعدا

و ساختار صنايع با مي شودبه طور پيوسته آوتاهتر ) R & Dو از اين پس ( طول عمر فناوري

ي زود فرصت هاي شغلرسند و متعاقب آن تكامل يافته و به عرضه ظهور ميشتاب زيادي

.گذرتر مي شوند

نتيجهگذاري پيچيدگي مطرح شده، نياز به واقعيت نگري دارد و در بحث و بررسي اثر

و بازارها نياز به سياست گذاري در چهارچوب مناسب سرمايه گذاري اقتصادي خواهند داشت

. ها، اهميتي يكسان خواهند يافت قال ميان دورهت با انهمچنين، دوره هاي زندگي فناوري

اما دقيق، طبيعت پيشرفت بر وارد به طور ساده رها در مجله تجارت1985پيتر داآر در

: مبناي فناوري را چنين خالصه آرد

دست آمده متفاوت ه هاي ببا ديگر نوآوري) Knowledge (ه نوآوري بر اساس دانست«

و نياز دارد زمان طوالني براي پيشي گرفتن ه بهنورآوري بر اساس دانش و دانست. است

،آاربردي وجود دارد فناوري گيري از آن در قالبوالني بين ظهور دانش جديد و بهره طايفاصله

( … زماني طوالني قبل از ظهور فناوري در بازار محصوالت، فرآيند ها، خدمات و در دورهبنابراين


R23 – S3 26 از 7 صفحة


ي است، مي ظهور دانش جديد آه پيش نياز فناوربراي، طوالني زماندورهاين : مترجم

. » و دانش استهبه منظور نوآوري مؤثر، نياز به انواع گوناگون دانست) باشدسازي با سال از آشنا50هاي اصلي، حدود معتقد است آه دوره زندگي فناوريداآر

. م داشته اندومقدمات تحقيقات اوليه تا رسيدن به آاربردهاي بازاري، تدا

به تحقيقات علمي و فناوري بخشي از آنر جهان،ع در آمد دبافزايش منابه مرور با

. اين دوره زماني آاهش يافته استبه اين ترتيباختصاص داده شده و

دوره هاي طوالني مدت، بدون شك در جهت اينكه چگونه به برتري اقتصادهاي ملي در

. علمي نايل آيند و جاذب حمايت هاي اقتصادي باشند تغيير يافتند

ع داخل به علوم پايه و همچنين به صناي دستيابی رشد اقتصاد ملي،يحياتاز نتايج

. باشدبر اساس علوم مي ) generic technology(هاي عمومي فناوري

: مي نمايدشنها و ارزيابي فناوري ، سه سيكل مجزا را روبررسي

و معرفي زمان ازي دوره به معنا،) product life cycle ( آوتاهترين دوره عمر محصول

. نفوذ محصول به بازار و توسعه آن و سپس تنزل آن مي باشد

از اين محصول ها توسط فناوري عمومي و يا پايه هدايت مي شوند آه دوره يتعداد

.ناميده شده اند) generic technology life cycle(زندگي فناوري عمومي در بررسي دقيقي . كامل استفناوري عمومي در دوره زندگي خود مادام در حال ت

هر حال ه ب، تكامل تدريجي بين فناوري عمومي قديمي و جديد نشده استخصوص مقايسه

هاي و در نتيجه بازار گشته اند و بدين ترتيب فناوري،اين تغييرات عامل توسعه محصوالت

. اندگزين شدههاي جديد در بازار جايقديمي توسط فناوري

از علوم اي طول عمر فناوري هاي عمومي بر اساس مجموعهاين تكامل تدريجي در

جديد، عامل انتقال از يك بنيادين، تغييرات و تكامل بر اساس علمدر نهايت. صورت مي گيرد

دوره زندگي آوتاه مدت به يك دوره زندگي طوالني مدت خواهد بود آه بدان طول عمر فناوري

.ارشد يا اصلي مي گويند، در آندايجاد ميول عمر باال در فناوري عمومي، فناوري هاي پايدارتر مثال، طبراي

ي توليد آااليمسئولآاهش مي يابند و ساختار صنعتي، فّرار هاي زود گذر و نتيجه طراحي

دي در فرآيند سودمن رقابت ها به سمت؛ )مثل، نيروگاه انتقال برق (اختصاصي خواهد بود

در بازاربه عواملي مهم ) value( ين پس خدمات و ارزش آند و از اهاي توليدي حرآت مي

. مي شوندتبديل

. شكل گيري دوره زندگي فناوري بر مبناي تكامل تدريجي، عامل تنزل قيمت مي باشد

و مي شوداين تنزل بدين شكل مي باشد آه فناوري رشد يافته با نيروي آار ارزان همراه

ين امر در ميان حتي ا. فزوني مي بخشدرايند فناوري ترآيب اين دو عامل، بهينه سازي فرآ

. برتر ديده شده است صنايع با فناوري

از فازهاي رشد هايينمونهها، آامپيوترها و انواع گوناگوني از نرم افزارها، نيمه هادي

. باشند و همچنين نتيجه همگرايي رقابتي مي،اين الگودوره زندگي


R23 – S3 26 از 8 صفحة


اي گوناگون از خطرات رقابتي هاي عمومي مجموعهناوريانتقال بين دو دوره زندگي ف

. دنبال دارده را ب

حتي ديگرصنايع، و،فرده هاي منحصر بانتقال بين دو دوره زندگي، براي آمپاني

. خطرات بزرگي را به همراه دارد

مثال يك انتقال، نياز به قوانين چند گانه و مهارت هاي جديد در راستاي تحقيقات براي

و از است اين مهارت ها را دارا نبودهدر گذشتهدوره زندگي فناوري جديد دارد آه شرآت، در

. رود و خطرات در برنامه تحقيقات باالتر ميميزان و نقش فناين به بعد نيز،

شرآت، ريسك سرمايه گذاري در يك فناوري جديد براي يك 1در شكل

. است نسبت به منحني ارزش يا هزينه نشان داده شده

، 1 در شكل 1 ، نمايش ارزش يا هزينه است و منحني 1 در شكل 2منحني (

) موانع فناوري را نشان مي دهد

. اضافه مي شود) بازاري پويا ( خطرات و هزينه باال به خطرات بازار

انتقال بين دو دوره زندگي فناوري-1شكل

:دگي فناوري چنين است بنابراين دو سياست آليدي بر اساس مفهوم دوره زن

ميزان و سرعت پيشرفت ) generic tech(هاي عموميدر يك دوره زندگي فناوري) 1

زيرا اين ظواهر تحقق يافتن عملكرد اقتصادي را تعيين مي ، استحياتيتوسط صنايع داخلي

.آند

د مشكل در جهت دهي به فرآينايانتقال در سرتاسر دوره زندگي فناوري، مسئله) 2

. است

با فناوري باال، اين انتقال بين دوره هاي زندگي ها شرآتتعدادي از

. ، مديريت و آنترل مي آننديمتوالي محصول را به طور مؤثر اآثر شرآت ها حاصل درهاي عمومي،هرحال انتقال بين دو دوره زندگي فناوريه ب

.به صنايع جديد دسترسي نمي يابند نمي شود و بنابراين


R23 – S3 26 از 9 صفحة


دوره هاي ( براي دادن وامهاي مستمر و طوالني مدت بوشو ینوار مدل دولت براساس

رتباط بين خطرات و پتانسيل از.به تحقيقات اساسي و بنياد توجيح منطقي يافت) ده ساله

بعضي نقطه نظرها شناخته شده از بازار با آاربردهاي فناوري جديد بر مبناي علوم پايه،

. است

ده سازي شده شروع يك دوره زندگي فناوري با شروع تحقيقات در يك مدل سا

انتقال از تحقيقات R & D سياست اساسياما يك مشكل. اجرايي فناوري همراه است

ارزيابي خطرات بازار و د بار باينخستينات فناوري است و در اين جا، براي قاوليه به تحقي

R & D، تصميم گيري فنيت بازار و خطراتترآيب خطرا. اضافه شود، برآورد شدهفنيخطرات

.در اختصاص منابع مالي دولتي به تحقيقات اوليه را مشكل مي سازد با هدف نهايي آاربرد بازار، با يك روشن مي باشد آه تحقيقات فناوري2در شكل

. همراه استفني مخاطرهافزايش عمده در

واقع مي شود و R & Dه دوره زندگي ، در فازها و مراحل اولي RR اضافي، مخاطرهاين

.به عنوان مانع اصلي سرمايه گذاري بخش خصوصي در تحقيقات فناوري، شناخته شده است

در مفهوم تكامل تدريجي و واآنش ، R & Dعوامل آليدي براي تحليل سياست

اثر است آه بر سرمايه گذاري بخش خصوصي نهفتهفنيبازار و خطرات مخاطره داخلي بين

. دارندگذاري

ها اما تالشاندآمدهوجود ه بپيشين دوره زندگي فازهاي هاي جديد در بطنفناروي

- براي دستيابي به برتري در بازار موفق نبود و اين امر باعث ايجاد شرايط اقتصادي نگران آننده

. اي شد

R & D در يك دوره زندگي خماطره آاهش - 2شكل


R23 – S3 26 از 10 صفحة


R & D يك قابليت ،ارزش دوگانه - 0-3

R & D دارد عهده در اقتصاد بر حياتي، دو نقش :

هاي نوراهبرداجراي )1

آماده سازي قابليت جذب فناوري از منابع خارجي )2

هزينه مي آنند و اين ميزان R & D ها به طور صعودي براي شرآتتعداد زيادي از

ها، فرآينداين قبيل . ر مي گيرند هزينه بيشتر از هزينه اي است آه براي طراحي و ابزار در نظ

. تأآيد دارنده در رقابت بر اساس دانستشرآت هابر تكامل تدريجي

به عنوان يكي از شرآتاين . را مدل خود ساختR & D دوگانه راهبرد HP شرکت

. آورهاي جهاني، شناخته شده استنو

ق و بهينه سازي شده است آه نتيجه موف ink _ jet پرينتر HPترين محصوالت موفق

. بوده است cannon شرآت محصول

به دليل اما ، را دارا بود ink _ jet حق ثبت روي طرح هاي ساده cannon شرکت

رسيد HP به ink_ jet پرينتر ،راهبردهايشخطا در

هاي با مسئوليت محدود به طور شرآت. شود خلق نميء در خالR & D حال، به هر

باشند تا زنجيره ها، مي انجام شده توسط ديگر شرآتR & Dازمند دسترسي به صعودي ني

. ملي گردند وآورنو اي سامانه و آورندوجود ه بي را هاي حمايتي و زير ساختار فناوري وسيع تر

. وسعت و عمق رقابت پذيري ملي را تعيين مي آندR & Dبنابراين صحت آامل بودن شبكه

يك دوره زندگي بر اساس مدل اقتصادي انتقال به -0-4

از دانستنيهاي علمي است آه زيرساختیاساس رشد اقتصاد بر مبناي فناوري،

موجب توسعه اقتصادي با درجات متغير و فرم هاي گوناگون خواهد شد و در نهايت در بازارها

. به توليد نا خالص ملي اقتصادي آمك مي نمايد

بر . در سياست رشد اقتصاد است) هدف نهايي ( یی نها نقطه اين ارزش افزوده،

: تشكيل مي شودلاساس رشد فناوري، الگوي مناسب اقتصادي، از چهار عام

- ميفني همراه همواره با خطرات بازار و خطرات آهفازهاي اوليه توسعه اقتصادي،) 1

-ي شرآتهاي مستقل و يا حتهاي سرمايه گذاري شده شرآتباشد آه اغلب وراي توانايي

.هاي گروهي است

نيازمند مجموعه پيچيده حمايتي است آه با آه توسعه مفيد فناوري توسط صنايع،) 2

. خود فناوري ظاهر مي شود

و خدماتي مي توليدي درگير محصوالت آهمعامالت بر مبناي فناوري در بازارها،) 3

. تار هستند زير ساخ سوي نيازمند حمايت ازبه يك اندازه هر دو به وشوند


R23 – S3 26 از 11 صفحة


در بازارهاي آه و نتايج موفق يا ناموفق صنايع داخلي، R & Dالگوي سرمايه گذاري ) 4

- دوره فناوري است آه چهار چوب مهمي براي تحليل اين زمان. وابسته به زمان است جهاني،

گذاري در هنگام از اولين سرمايهو استR & Dهاي گوناگون سرمايه گذاريحياتي هاي

. يابدمي ، ادامه supply chain (1 (توليد و توزيعهاي ع دوره آغاز و تا انتهاي زنجيرهشرو

گران بازار و اقتصاد دانان، درباره بهترين الگوي اقتصادي آه موارد مديران صنفي و تحليل

فناوريزیرا اجماعي بر يك خط مشي مناسب وجود ندارد آنند، اماميباال را در برگيرد، بحث

. يابد يك فرآيند خطي تكامل نميدر

Cross _ fertilization يا Feedback loops ، chain link مفاهيمي از قبل

هاي گوناگون علمي و از ميان جنبه) متقابلهاي باز خورد، ارتباط زنجيره اي يا باروريحلقه(

اينهر يك از. را نشان مي دهندR & Dفناوري، ابعاد متفاوتي از الگوهاي سرمايه گذاري

مؤثر در تكامل تدريجي فناوري را در فازهاي گوناگون و در دوره عواملمفاهيم يك مشخصه از

اما ،هايي هستند مفاهيم داراي محدوديت اينهر يك از. نشان مي دهندR & Dزندگي

. باشندادي ميمتناقص يكديگر نبوده و در حقيقت ، اجزاي مكمل يك الگوي خط مشي اقتص

Feed back loops) داراي مفهوم جذابي براي مديران،)هاي باز خوردحلقه R & D

، محصول و بازاريابيR & Dاست آه به يكي شدن فازهاي سه گانه فعاليت اقتصادي شامل

. دارداشاره

طراحي محصول و فرآيند خود بر و محصول وابسته است و R & Dبه تجربيات بازار ،

. وري اثر گذار استفنا

توسط R & D رابطه بين محصول و فرآيند د، به ويژهرخوباز هايدر حال حاضر حلقه

در نتيجه مشكالت توليد آاسته شده ، و فشرده سازي شدهايها به طور هوشيارانهشرآت

.است

ارتباط ( chain link جذب فرآيندهاي نوآور شده اند، مدل آساني آه محققين آآادميك،

. آنند را پيشنهاد مي)اينجيرهز

روابط ميان عوامل مؤثر در مراحل توسعه و تجارتي شدن فناوري را اين قبيل مدل ها

ها فناوري گوناگون انواع محدوديتهايهاي آامل آننده نقشآند و همچنين شاملادغام مي

. باشندمي

باشند ثابت نمي وريهاي علمي و همچنين پيشرفت فنادانستهافزايش در معلومات و

. سازد زماني معين مهيا ميدورهها را براي يك و هر پيشرفت، گروهي از آاربرد

1 supply chain :،ليه تا آاالي نهايي را شامل از مواد او ساختار عمومي صنايع

. مي شود


R23 – S3 26 از 12 صفحة


-محدوده ، عامل ايجاد پيوستگيهافناوريهاي موجود براي فشردگي تقاضا و فرصت

. باشدهاي جدا شده فناوري مي

فت خطي در آند آه پيشر بيولوژي مولكولي و يا فيزيك حالت جامد ثابت مينمونه

1. پيشرفت دوره زندگي و فناوري به وقوع مي پيوندد باها همراهدانستني

دوره حيات يك فناوري ، به ايجاد دوره زندگي فناوري بعدي طول آسب شده درهايدانسته . آندآمك مي

R & D جزاي الگوي خط مشي اقتصادي ا-0-5

ناي فناوري دارد و بايستي دو شد، بر مبرهر خط مشي صحيح ، نگاهي به مفهوم

:نياز اساسي را در بر داشته باشد

هاي نمونه نياز اول، ضرورت تعيين مجموعه عواملي است آه شامل فناوري) 1

وسيله تفاوت در انگيزه در سرمايه گذاري بخش خصوصي ه اين عوامل ب. باشدمي صنعتي

. مي شود در صنايع بارز

سرمايه گذاري مناسب بخش خصوصي عللتشريح نياز دوم، شرح و )2

. در تحقيقات فناوري است

تري امكان تحليل خط مشي مناسب و دقيق اين دو ضرورت يا نياز، در نظر گرفتنبا

. وجود داردنيزمهاي شكست بازاربراي مكا

باشند در مناسب ميR & Dعوامل عمومي در فناوري صنعتي آه براي خط مشي

. نداشدهنشان داده ) 3(شكل

در تحليل هاي خط مشي تناسب اين عوامل، از اين حقيقت آه هر آدام از آنها به

هاي زير ساختاري نياز ، امكانات و حمايتR & Dهاي فرد از مهارته منحصر بايمجموعه

. دارند، سر چشمه گرفته است

در تحقيقات از عوامل مذآور نيازمند چهار چوب زماني متفاوتي يك هر بر آنعالوه

بنابراين منابع و . و سرانجام هر عامل، آشكار آننده يك نوع محصول عمومي است؛باشندمي

. 1فرآيندها براي توسعه هر عامل فناوري، مضمون و معني متفاوتي دارند

ستور، بدون دانش قبلي از علوم پايه در فيزيك ي وسيع الكترونيك ديجيتال و ترانزمحدوده -1

، انديشه و تفكر براي نظري توسط شالوده اين محدوده.، امكان اختراع نمي يافتاتجامد اهميت ترانزيستور،.تحقيق يافتاستفاده از ماده نيمه هادي در ساخت سوئيچ يا آمپلي فاير

. عامل ايجاد انگيزه براي تحقيقات بيشتر در فناوري ديجيتال الكترونيكي بود خود غير ( non _ rivalous و ) رقابتي ( rivalousها، آاالهاي اقتصاد دانان از ميان اين عامل 1

صي دارد و نوع دوم مانند نرم نوع اول مانند مسواك، مصرف اختصا. آنندتفكيك ميرا ) رقابتي دالالن آزاد بدون آاالهاي غير رقابتي ، توسط . افزارها به طور دسته جمعي استفاده مي شود

، دولت )سرريزي ( spillovers بنابراين در اين مورد به خاطر . هزينه مصرف مي شودپرداخت . شود مجبور به جبران سرمايه گذاري مي


R23 – S3 26 از 13 صفحة


الگوي اقتصادي صنايع بر پايه فناوري- 3شكل

) Generic technologies ( عمومي هاي فناوري-1-5

د آه نرسنجام به يك حد معين مياعلوم پايه خاص، طي چند دهه تكميل شده و سر

تجاري مناسب از برداری بهره بهشود و صنایع اقدامفناوری میدر آن نقطه منجر به ايجاد

. فناوري حاصله شده از اين علم پايه مي نمايند

وارد عمل اري فناوريهاي خصوصي در توسعه آاربردهاي تج از آنكه سرمايهپيش

. شرح داده شودبه طور آامل generic technology بايستي مفهوم شوند،

خاص و يعمومي در بازار ، نشانگر آاربرد فناوري generric tech تحقيقات در لزوم

. ويژه است

ها نياز به يك نمونه اصل آزمايشگاهي است، بدين معنا آه ابتدا در در اآثر فناوري

سپس بعد از توسعه يافتن داراي آاربردهاي ، آينددست ميه مايشگاه محصوالت اوليه بآز

. شوندبازاري با دوره حيات باال مي

Multi function chip ، رترانزيستو( مثال در توليد فناوري الكترونيك ديجيتال براي

وليد شده و سپس توسعه محصوالت و نمونه هاي اصل در آزمايشگاه ت ) integrated circuitو

.يافتند

ارزش افزوده

توسعه بازار

محصول

طراحي استراتژي

فناوري پايه

(Infratech)

فناوري اختصاصي

فناوري عمومي

Generictech

علوم پايه


R23 – S3 26 از 14 صفحة


. تعلق يافته است generic technology سرمايه گذاري بخش خصوصي به بيشترین

بودن حياتی اهميت اين موضوع و يا اما. تشریح شده است ریچارد ولسون اين مطلب توسط

. تعريف شده سياست گذاري به شكل نامعلوم مطرح شده استآن متأسفانه توسط الگوهاي

نياز بيشتريR & D به ، هاي وسيعتر و دقيق تر generic tech دستيابي به یبرا

در همين حال رقابت . التر حاصل مي شوند با آاربرد تجاري بایصورت محصوالت در اين.است

.فته و داراي آاربرد تجاري مي شود توسعه يا generic tech نيز هاشرکتبين صنايع . از علوم پايه استgeneric tech ن از چگونگي ظهور ای روشنمونه تکنولوژیبيو

. چند نوع فناوري در جهت انجام يك هدف مشترك استهمکاریاي از نمونهتکنولوژیبيو

نشان داده شده است محدوده هاي گوناگون از علوم 1گونه آه در جدول همان

. آنند توسعه يك فناوري فعاليت مي وهمراه يكديگر، در جهت ايجاد

و با حمايت اند و از همكاري علوم گوناگون وجود داشته پيش از فناوریبنابراين، علوم

infratchnology دسترسي به ، generic tech امكان پذير مي شود و شايد با گذشت زمان

. سال، محصوالت به آاربرد تجاري برسند20 حتي ،طوالني

) پايه فناوري( فرآيند محصول تحقيقات پايهinfratech محصوالت

لوژي سلولي و بيو مولكولي

ممانعت آننده هاي بيو اسپروسكپي شيمي ترآيبي تست ژنpritease

/ ميكروبيولوژي ويروس شناسي

مهندسي ترآيب ژن تراپي DNA/ژن

Mitochondrial بهبود هرمون ها

بسط نئوآليك اسيد سيستم انتقال ژن ايمن شناسي پروب ها

DNAپروب هاي DNAاستاندارد

سيستم هاي آشكار علم اعصاب سازي ژن

استاندارد هاي ژن انتقال دهنده DNAپروفيل

Neuroactive steroids

حيوان با ژن انتقال Antisense فيزيولوژي يافته

انتقال دهنده عصبي نئوآليك اسيد ممانعت آننده

اميك واآنش ترمودين Apoptosis Cell culture دارو شناسيپروتئين ـ نئوآليك

اسيد

واآسن ها

Antiangiogenesis Bi oinformatic data ژنتيكbase

ممانعت آننده هاي التهاب

در دوره حيات بيو فناوري مراحل– 1جدول


R23 – S3 26 از 15 صفحة


2-5- Infratechnology ) فناوري بنيادين ( همراه infratech بخش ديگري از فناوري صنعتي با محصوالت مهم عمومي

. است مانند اندازه گيري، آنترل و اندازه فنیاين فناوري، شامل مجموعه اي از ابزارهاي

. استتیگيري مواد خام و ديگر عمليات زير ساخ

: موارد زیر استاين عمليات زير ساختاري شامل

آزمایشهاي ـ اندازه گيري و روش

از اين روش ها را مي ـ استانداردهاي مواد مرجع آه امكان استفاده

دهد

ـ اطالعات مهندسي و علمي

های ارتباطاتي سامانهماسيون آارخانه و يه اي مانند اتو پافنونـ

در تمام مراحل رشد فنی آمده است، اين قبيل ابزارهاي 2گونه آه در جدول همان

بازار اثر شاياني توليد و R & Dاقتصادي بر پايه فناوري حاضر مي باشند و بر روي باز دهي

. دارند

) بيو فناوري( از يك صنعت خاص infra technologyهای از حمايت نمونه، 2در جدول

. شده اندنشان داده

R & D توسعه بازار محصول آاهش هزينه آنترل آيفي& فرآيند رويداد آارآيي

قابل آزمایشروش هاي مدلسازي فرآيند مشخص سازي مواد قبول

و اندازه آزمایشروش هاي اندازه گيريروش هاي گيري

فصل مشترك استاندارد ها

طراحي براي ( فنون )آارخانه

توافق و سازگاري / مطابقت فنونفرآيند و آنترل آيفي آزمایشامكانات

مراحل فعاليت اقتصادير د infratech بهره گيري از -2جدول

صنايع نيمه ) infratechnology(دازه گيري سرمايه گذاري در ابزارهاي اندر یک برنامه

. مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت NISTهادي توسط

سه برابر 1996 و در 1990 دالر در ميليارد 5/2سرمايه برآورد شده در اين صنايع حدود

. درصد در سال قابل پيش بيني است15 بنابراين رشدي معادل ؛اين رقم بوده استinfratech هاي توليدي اساسي براي استاندارد سازي در تمام سطوح فرآيندیازني

فروشنده / هاي فرآيند و حتي رابطه مشتري سامانهابزارهاي خاص، سطح : مدرن از جمله

. باشدمي

infratech قابليت وهاي امنيتي در صنايع خدماتي، به منظور تعريف محصول، پروتكل

هايي است متغير، متدها و روشفنون شامل infratechچنين هم. عمليات دروني آاربرد دارد

. هاي فرآيندي مي باشندراهبردآه نياز اجرايي محصوالت و

. روش ها و متدها را مي توان از مجموع مديريت آيفيت برآورد نمود


R23 – S3 26 از 16 صفحة


نقصان يا نارسايي بازار و سرمايه گذاري -0-6

زيرا اين زمان . مهم مي باشدR & D سياست گذاري هرمفهوم دوره حيات فناوري در

از سفارش شروع، و با تكامل و تحول تدريجي تا شروع نارسايي و شكست بازار ادامه مي

. يابد

هاي بازار در نقاط گوناگون اين دوره زماني واقع مي شود و بررسي اين دوره نارسايي

. ها، آمك مي آنددورهزمان و انتقال بحران در بين به تعيين خط مشي پاسخگويي در آل

: اساس و پايه نقصان سرمايه گذاري در چهار بخش اساسي واقع مي شوداغلب

) R & Dعدم آفايت (وسيله يك صنعت ه تراآم نارسايي سرمايه گذاري ب) 1

هاي جديد شرآتR & D در ذاریآمبود سرمايه گ)2

آافي نبودن ( ل فناوریک به طور گذاري در توليد فناوري جديد و ياآمبود سرمايه)3

) generic tech تحقيقات در

ناآافي در R & D( آمبود سرمايه گذاري حمايتي زير ساختاري هاي فناوري)4

infratech (

فرايند توسعه فناوري به طور متناوب تكرار مي شود و همچنين پديده نارسايي بازار آه به

. تكرار استعلت آمبود سرمايه گزاري مي باشد نيز در حال

- نارسايي يا آمبود در بازار وجود دارد و دولت يا صنايع، نيازمند مدل ازانواع متفاوتي

. هستندهاهايي براي پاسخگويي به اين آمبود بيش ازبایدن) جه آارينت(انتظار بازگشت سرمايه ) زمان(در يك طرح، سرعت

hurdle rate1 طرح مذآور افزايش مخاطرات زان خطرات و صورت مي باشد، در غير اينشرکت

گذاري مواجه مي شود و در نتيجه رشد ت بازار يا آمبود سرمايهيافته و بدين ترتيب با شكس

. یابدمیاقتصادي، آاهش خواهد

مشخصات مهم نارسايي بازار -1-6

تمام د آه به طور متناوب درنباشآيد، انواع اصلي نارسايي بازار ميآنچه در زير مي

. دنشودوره حيات يك فناوري، تكرار مي

پيچيدگي ذاتي فناوري ) 1

منظور از (، عقالني و قابل پيش بيني است، مخاطرات مقدار معين از خطرات و حالت هردر

) خطر و ريسك، مدت زمان الزم براي بازگشت سرمايه است

اصطالح بودجه بندي است و منظور از آن حداقل ميزان بازده hurdle rate اب يا اندازه حد نص: مترجم1

. قابل قبول در يك طرح سرمايه گذاري است و معياري در گزينش طرح معتبر است


R23 – S3 26 از 17 صفحة


و در ،خواهد يافت يز افزايش نR & Dاگر زمان توليد فناوري افزايش يابد، بنابراين زمان

خطرات بازار را امر اينو ، خواهند داشتاين زمان، رقبا فرصت تجاري آردن همان فناوري را

. رودمیمي دهد زيرا امكان فروش فناوري از دست افزايش

2 (Spillovers )هايي آه بيشتر نوآور هستند مزاياي فناوري نصيب شرآتا ی)سرریزها .خواهد شد

دانش اصل قيمت و اصل:باشنددارای دو اصل می )زهاسرری(

a (Spillover price ) زماني واقع مي شود آه قيمت موجود در )افت قيمت سرریزها ،

هاي جديد فناوري بدين معنا آه خريدار بعضي از مزيت. بازار مزاياي فناوري جديد را در بر نگيرد

. را بدون پرداخت پول دريافت نمايد

و قديم، بدون در نظر گرفتن اين آار در اين است آه خريدار بين فناوري جديد مزيت

، توزيع واقعي 1هاي اضافي در فناوري جديد، مي تواند تصميم گيري آند و نيروهاي بازارهزينه

. ها را تعيين مي آند مزيت

)b ( knowledge spillovers) نوآوری فنون نشر دانش جديد ،) انتشار دانش سرریزیا

. باشد به رقبا ميشده

براي اقتصاد مناسب است، اما عامل آاهش انتظار )سرریزها(اين نوع ريزش يا

. بازگشت براي نوآورها، خواهد بود

زير اندازه حد نصاب ) rate of return( بدين معنا است آه نسبت بازده موضوعاين

قرار ) private hurdle rate ميزان بودجه مناسب براي يك طرح توسط بخش خصوصي، (

. توجيح اقتصادي نداردچون لذا سرمايه گذاري توسط نوآورها، انجام نخواهد گرفت ،گيردمي

C( محصول و يا دانش بازاريابي سابقه راهبردیدر صنايع فعلي، داراي هاشرکت

در ) expected rate of return( انتظار موردبنابراين، سرعت بازگشت. باشندهدفمند نمي

. آاهش يافته استشرکت

هاي نافذ و مهم فناوري به صورت فزاينده ، نيازمند زير ساختاري پيچيده سيستم) 3

. توليدي پيچيده و قابل انحطاف استسامانه اين امر نيازمند .شوندمي

هاي خارجي به عنوان عالوه بر ريزش قيمت و دانش آه توضيح داده شد، شبكه

.باشندمی spillovers سومين نوع ريزش شبكه هاي اينترنتي هستند آه توسط شرآت هاي ، اين نوع ريزشای ازنمونه

حضور آشورهاي خارجي در اين : مترجم. (خارجي در خيلي از آشورهاي توسعه مي يابند

سنن د در ضمن اين آشورها باي، ريزش هستندیقبيل خدمات، عامل آاهش يا نوع

قدر ه هاي داخلي بآه اگر شرآت در حالي). دهندقرارا مد نظر آشورهاي مصرف آننده ر

. گيرندآافي قوي باشند، جلوي ظهور اين مشكل را مي

تنها عامل براي آمبود گاهی بيشترين عامل و )سرریزها( همين در مجموع

. توسط بخش خصوصي استR&D گذاريسرمايه

. فشارهاي ناشي از عمل آزاد عرضه و تقاضاي بازار است: نيروي بازار1


R23 – S3 26 از 18 صفحة


انتقال بين دوره هاي حياتي فناوري -2-6

در سهم یجا به جای، عامل اصلي حيات فناوریهاي متوالي ه انتقال بين دورهپديد

از .هاي گوناگوني مي باشند جديد اغلب داراي مشخصات و ويژگيهايفناوري. بازار است

در اشند آه شايد در يك دوره زندگي فناوري مناسب بR & Dهاي ها و قابليتراهبردرو، اين

. اشندبدوره بعدي مناسب و مفيد ن

با تهويه ی مثال، آامپيوترهاي اوليه در اولين دوره زندگي، ماشيني بزرگ در اطاقرایب

و به سختي به شكل خصوصي مصرف مي کار می کردندبا آنهاها تکنيسين و ندمطبوع بود

آنترل دگرگون شده به سامانهدر دوره دوم زندگي، آامپيوترهاي شخصي با . ندشد

در . دوره سوم، پيدايش اينترنت بود.ها گسترش يافتيات مصرف آننده و توان عملندوجودآمد

طي اين سه دوره، طبيعت فناوري، تشكيالت، تهيه و تحول آن و چگونگي رابطه با مصرف

.آننده به طور بارز و مشخص تغيير آرد يابد و به سمت جذب بازارهاي بيشتر حرآت، فناوري تكامل ميحيات درون هر دوره

. بازدهي بيشتر فناوري در دوره حياتش، توسط بخش خصوصي امكان پذير است. آنديم

پرداخته generic tech هر حال اگر در آشوري به تغييرات اصالحي در دوره زندگي ه ب

. خواهد پيوستنشود، تغييرات نامناسبي در سهم بازار جهاني آن آشور به وقوع

به شرايط نو و generic tech آاري در انتقال نقصان و آم در صنايع داخل آشور،

. بازار فروش، منابع ملي و اشتغال خواهد شدآسيب جدی بهپيشرفته باعث بروز طبيعت دقيق و ظريف برتري رقابتي -0-7

& R بر مبنايgeneric techهاي عمومي قوي آه صنايع به فناوري حتي در شرايطي

Dدست مي آورنده وفق نداشته و يا بازاري زود گذر ب نائل آيند، دسترسي به بازار م .

وجود ه باستهايي آه توسط آمريكا آغاز شده طريق فناوريتقاضاهاي زيادي از

اما اين تقاضاها توسط ديگر آشورها برآورده شد و اين پديده عامل برتري اقتصادي ملي ،آمده

.در آن آشورها گرديد ز دست رفته توسط آمريكا مثال هايي از بازارهاي ا-1-7

در ادامه، چند مثال از فرصت هاي رشد اقتصادي بر اساس فناوري، آه توسط صنايع

: مي شودارائهگوناگون از دست داده شدند، دالیل ه بآمریکا

Steppers: ـ ابزار محصوالت نيمه هادي

Steppersدر دست ژاپن سهم بازار آنبيشتر حاضر در آمريكا اختراع شد، اما در حال

اين ابزار، نه تنها سهم رشد اقتصاد توليد و فروش موفقيت رقابتي در از دست دادن.است

بلكه بهره وري در ،ك آاهش دادنيمرتبط با الكترو) زنجيره توزیع( Supply chainداخلي را در

. دادرا نيز آاهش ) آارخانجات نيمه هادي در آمريكا به ویژه ( Supply chainديگر سطوح

) بود SEMSTSCH حل اين مشكل هدف اوليه ( بود زمينهژاپن رقيب سختي در اين


R23 – S3 26 از 19 صفحة


پنل مسطح نمايش -

RCA ،ديدگاه قويي از آاربردهاي اين اما آريستال مايع آشكار ساز را آشف آرد

درصد بازار 95در حال حاضر . ها منتقل شد فناوري به ژاپنيدر نتيجه اینپديده نداشت، و

. جهاني از آن ژاپن است

سراميك هاي پيشرفته -

پذیر با آشف و توسعه اآسيدهاي سراميكي امكانسامانهانقالب در ارتباطات بدون

. در حال حاضر ژاپن بر اين بازار مسلط استاما ،شد کشفمریکاادر دانش اين پديده .شد

ت و مواد جديدي آه در مينياتور ژاپن ادامه ياف R & Dاين فناوري توسطپيشرفت بر آن،عالوه

.سازي آاربرد داشتند، اختراع گرديد ها ـ ربات

آه هاي ژاپني تسخير شده است، در حاليشرکتها توسط امروزه بازار صنعتي ربات

. هاي آمريكايي صورت گرفتشرکت، توسط 1960پايه گذاري اين پديده در

ـ ضبط ويدئو

در حال ، امابودند VTR، توسعه دهنده اوليه RCA و Ampex هایشرکت 1950در

. ساخت ژاپن هستند VCRحاضر نيمي از خانه هاي آمريكايي داراي

ـ ابزارهاي حافظه نيمه هادي ها

آه سهم بازار در حالي،در آمريكا اختراع شدند ترانزيستورها در مدارهاي جمع آننده

. است درصد تنزل نموده27 در صد به 75 از 1979 -1986جهاني آمريكا بين سال هاي

ـ ساعت هاي ديجيتال

ولي در حال حاضر ، آمريكايي توليد شدشرکتی توسط 1971اولين ساعت ديجيتال در

. ژاپني ها بازار ساعت و قطعات آن را تسخير آرده اند

. بازار شدند برتسلط موفق به سازي فناوري و تعديل وآاهش قيمتنهي به باژاپني ها

ـ بازي هاي الكترونيكي

اما در حال حاضر بازار آن ، اولين بازي تلويزيوني را توسعه داد Magnavox ،1972در

. تسخير شده استهاي ژاپني توسط شرآت

راهبرددليل ضعيف بودن ه هايي از آن در باال ذآر شد، بهاي رقابتي، آه مثالشكست

:اينده سرمايه گذاري نمايندزير به صورت ف در دو محدوده زدصنايع باي. صنعتي است ) فناوري پايه براي دوره زندگي فناوري بعدي ( هاي جديد توليد فناوري- 1

، R & D آه براي جهت دهي به فنی ايجاد تغيير در مجموعه وسيعي از ابزارهاي - 2

. ر مي رونداآ ه فرآيندهاي محصول و فروش آاالها و خدمات، بهدایت

generic technology د سرمايه گذاري در تحقيقات آمبو-2-7


R23 – S3 26 از 20 صفحة


علمي در ميان ارتباط بين ه های باشند و دانستعلوم پايه مي ها منابع اوليهدانشگاه

آند و اين همان همكاري فارغ التحصيالن جديد در علوم و مهندسي مي صنايع و دانشگاه نفوذ

ري خطرات بازار را براي سرمايه گذاري ، تخمين هاي ضروR & Dدر مرحله بعد مديران . است

R & D بررسي آرده و مفاهيم gen – tech آنندرا آماده مي .

انجام gen – tech در نخستين فاز تحقيقات د بايR & Dهرحال ميزان زيادي از ه ب

هاي گوناگوني همكاري با روش بایدگونه آه در بخش بعدي شرح داده خواهد شد همان. گيرد

.نايع، دولت و دانشگاه ها انجام گيردبين ص

تحقيقات پايه درصدافزايش سال جهت داده شده

در صد آاهش تحقيقات شدهپايه جهت داده

1995 -1991 14 -8 38 -23 1996 17 5 1997 15 13 1998 14 28 1999 14 27

1991 -1999 سرمايه گذاري صنايع در تحقيقات پايه -3جدول

را ميزان مخاطرهدهد آه تحقيقات و بررسي بلند مدت، نشان مي مطالعات وبررسي

. دهدآاهش مي

انجام داد و معلوم یی، مؤسسه تحقيقات صنعتي براي تحقيقات پايه، مميز3در جدول

. نامعين مي سازدبه شدت ، آاربردهاي نهايي بازار را R & D دوره زندگي مدت طوالنیشد

غير طرحشودآه دوره زندگي چنين استنتاج ميته موردمطالعاتي صورت گرف11از

. بهينه پيوسته متفاوت استطرح با يك به طور کاملپيوسته نوآور،

مورد مطالعه شده، محققان دريافتندآه دولت بعد از رسمي شدن 11 مورد از 8در

سعه و در اآثر قسمت ها، اين سرمايه براي تو اصلي براي سرمايه گذاري استی، منبعطرح

ها استفاده شده است و همكاري شرآت هاي بزرگ وآوچك، طرحو گسترش و تسريع

. مرسوم استیهاي دولتي، روشها و آزمايشگاهدانشگاه ، طوالني شدن زمان پيشرفت فناوري استR & Dنقطه بحراني در سياست گذاري

. خطرات بيشتري نسبت به تغييرات بهينه استاآه مستلزم مواجه شدن ب

، به طور واضح نشان دادآه )4شكل (manborgne , kin مطالعات انجام شده توسط

.تر مي باشندتر، سودمند اساسيطرحهایتر و انجام هاي طوالنيزمان


R23 – S3 26 از 21 صفحة


مجموع سود از نوآوري هاي مبسوط و اصلي-4شكل

infratechnology های بنيادين يا فناوری آمبود سرمايه گذاري در تحقيقات-3-7

مثال، بودجه برای. آافي صورت نگرفته استه اندازه گاه ب هيچinfratechتحقيقات در

. افزايش داشته است) سال گذشته 24طي ( درصد در سال 2 فقط NISTهايآزمايشگاه

2/1تا ( NISTهاي تحقيقاتيسرعت رشد متفاوت بازار، ناشي از آاهش بودجه آزمايشگاه

وسيعي از طيف ، NISTهايآه آزمايشگاه در حالي، بوده است) ر صنايع دR&Dسرمايه

. در صنايع را آماده مي سازندinfratechهاي مرتبط با گيرياندازه

مفاهيم خط مشي يا سياست گذاري -8-0

با درك دگيرد، بلكه باي انجام نمي ، درخال R & Dگذاريهاي صنفي سرمايهتصميم

. هاي بازار و بررسي خطرات رقابتي انجام گيردتصحيح فناوري، فرص

ميزان حمايت زير ساختاري فناوريازگذاري ايههاي سرمعالوه بر عوامل باال، تصميم

:عناصر عمده اين زير ساختار شامل موارد زير مي باشند. باشدتأثير پذير مي ـ موجود بودن نيروي آار

لوم خارجي و ع generictechفنیـ دسترسي به دانش

ظرفيت تحقيقات مهندسي -

شامل اطالعات علمي و مهندسي، فنیـ وجود يك مجموعه زير ساختاري پيچيده

، استانداردها و آيفيت و چگونگي روش ها آزمایشهاي ها و روشاندازه گيري


R23 – S3 26 از 22 صفحة


اندازه نسبي و تحقيقات سرمايه گذاري شده توسط دولت -1-8

، بين سالهاي دهم و پنجم infratech و gen – tech شده در تحقيقاتمبالغ هزینه

) . 5شكل ( بوده است م آبه طور نسبی از تجاري شدن، پيش

در آل دوره حيات فناوري R & D نسبي فاز هزينه-5شكل اخت نمونه اصلي آزمايشگاهي سبه کمک gen- tech در پيشرفت مخاطرهآاهش

، احتمال سرمايه مخاطرهامري ضروري است زيرا با آاهش ) شرح داده شده استًال قب(

خدمات و ،ها بيشتر شده و امكان راه يابي محصوالتشرکت توسط R & D گذاري در

. گرددفرآيندها به بازار، بيشتر مي

شدن آمبود و نقصان بازار و نياز به سياست گذاري پاسخگو هماهنگ-2-8

، نيازمند ند شرح داده شدهای پيش بخشصان بازار آه در از گروه هاي اصل نقیکهر

: باشنديك سياست پاسخگوي متفاوت مي

. R & D يك صنعت ـ ناآافي بودن درتراآم آمبود سرمايه گذاري ) 1

افراطي است آه اشاره به شرايط زيان آور اقتصاد آالن يا ظرفيت مخاطرهاين مسئله، نتيجه

. داردR & Dغير مناسب و ناآافي نقصان سرمايه گذاري در تشكيل شرآت هاي جديد ـ سرمايه مخاطره آميز ) 2

. ناآافي

هاي در آشور آمريكا فراوان است و براي اآثر بخش) سرمايه در آار (سرمايه مخاطره آميز

. باشدفناوري در دسترس مي

جذب آننده بتواند که، به قدر آافي پيشرفت داشته است generic tech در آمريكا

به ، generic techمنابع مالي بخش خصوصي باشد ولي نقش دولت در توسعه تحقيقات

- شکلی نا به اجتماعي مطرح باشدی در شرايطي آه اين تحقيقات به صورت ضرورتویژه

.گيردمی مناسب انجام

ايجاد يك صنعت جديد با اثر اجتماعي باال برR & D سياست گذاري يا خط مشي

.باشدمبناي دريافت آمك مالي از دولت مي


R23 – S3 26 از 23 صفحة


درآنهاي آوچك فناوري جديد است، آه توسط شرآت يك مثال ازتکنولوژیبيو

. سرمايه گذاري شده است

براي تحقيقات در تجاری و توليدیکهای کوچپژوهش در بازسازی شرکت برنامه

. باشند، سرمايه گذاري مي نمايدهاي جديد آه از لحاظ اجتماعي و اقتصادي مهم مي فناوري

استفاده از شرآت هاي آوچك سرمايه ( ، اين قبيل سياست ها براي يك يا دو صنعت اما

.در رشد اقتصادي جهاني ناآافي مي باشد) گذاري generic techجديد ـ تحقيقات ناآافي در گذاري در توليد فناورينقصان سرمايه) 3

، با توجه به اقتصاد خرد در توسعه فناوري، و عدم آارآيي آامل همان طور آه در باال ذآر شد

بين دولت، generic tech سياست گذاري مؤثر شامل مشارآت سرمايه تحقيقاتي نيازمندآن،

- مكانيزم هاي همكاري ، توسط generic techفاز اوليه در تحقيقات . صنايع و دانشگاه است

مهارت ها و افزايش سرعت نفوذ ايجاد ترآيب مناسب ،مخاطرههاي گوناگون موفق به آاهش

- هاي مناسب رشد فناوري، داراي برنامهراهبردتمام ملت هاي گوناگون، با . فناوري شده است

. دنباشهاي مالي همكاري، ميان صنعت و دولت مي

R&D درـ ناآافي بودن گذاري در حمايت زير ساختاري فناورينقصان سرمايه) 4

infratechnology .

infratech و اغلب از ) استاندارها مانند( داراي مصرف عمومي و معمول مي باشد ،

نقش infratchآزمايشگاه هاي دولتي در نفوذ و هدايت .اندعلوم متفاوت سرچشمه گرفته

.مؤثري دارند

و خطر بازار فنی پاسخگويي به موانع -3-8

دچار R & D وسيله شرآت هاي ه طر بازار ب خاص و خفنوندر يك دوره حيات فناوري

. شودتغيير مي

. را نشان مي دهد R & D ، فازهاي گوناگون يك دوره زندگي 6شكل

آورييابد و منجر به جمع ادامه ميمدتیدر مراحل اوليه، تحقيقات ابتدايي براي

راي صنايع به منظور در اين شرايط امكان ايجاد جذابيت ب؛شود ميعلمیدانستني هاي

. گرددبر مبناي اين علوم مهيا مي توسعه فناوري

ها و مراآزي چون در ميان فارغ التحصيالن دانشگاه علوم،نفوذ علوم پايه و تكامل اوليه

The National Science foundations science ، Technology centerو Engineering research

center صنايع و فارغ التحصيالن دانشگاهي در اين مراآز ؛ايجاد مي آندهای اقتصادی جاذبه

.با يكديگر فعاليت و همكاري دارند نوان يك شبكه آه شامل صنايع ، به ع)Focus Research program ) FCRP مثالبرای

. دانشگاه است، تأسيس شده است14هادي دولت امريكا و نيمه


R23 – S3 26 از 24 صفحة


R & Dدوره حيات آاهش خطر در - 6شكل

، قادر است خطرات آار را FCRP نفوذ علوم پايه از طريق مكانيزم هايي چون مرآز

. آاهش دهد

های شرکت براي گذاري فازهاي اوليه تحقيقاتي فناوريفرآيند تصميم گيري در سرمايه

: که به عوامل چند بستگی دارد استمشکلی اساسیخاص

سهم بازار در طي دوران حيات فناوري ـ فشار رقابت براي آسب

باال، بيشتر استفنون براي فناوري يا مخاطره بازارـ

باال و برنامه خاص تحقيقاتي و امكانات R&D جديد، نياز به قابليت فناوري ـ

. خصوصي فاقد اين امكانات هستند اآثر شرآت هاي، اماآزمايشگاهي دارد

اي ادامه توسعه ت ها و امكانات مورد نياز بر در مهار R & Dفقدان قابليت مناسب

زيرا ،واهد شدآامل نخ شده و رشد فناوري مخاطره، عامل افزايش فناوري ظاهر شده

مهارت ها و (فنیاي گوناگون علمي و دانش نياز به ترآيب و همكاري محدوده هفناوري جديد

) 6شكل ( R به R آلي مخاطره هاي جديد در پرشنياز به همكاري در فناوري. دارد) امكانات

. نشان داده شده است

ايجاد آنسرسيوم در است وR & Dهاي معيار تصميم گيريمخاطرهآاهش اين

و پيشرفت در جهت توسعه) هم براي انجام امور غير انتفاعيائتالف چند شرآت اقتصادي با(

.اقتصادي و حل اين مشكل، قابل استفاده است همكاري R & D در هزينه ها و تكميل قابليت و توان ي مشارآتيتعدادي از شرآت ها

.آنندمي

فرد ه هاي ملي و مؤسسات تحقيقاتي به علت داشتن امكانات منحصر بآزمايشگاه

در آمريكا. نمايندنسرسيوم تحقيقات شرآت مي ، در آ generic techتحقيقاتي در امور در هدايت فازهاي اوليه تحقيقات در ها دانشگاهآنسرسيوم تحقيقاتي مرآب از صنايع، دولت و

gene tech نمایندهمکاری می .


R23 – S3 26 از 25 صفحة


مشارکت ( Cost shared از طريق NIST، متعلق به)ATP(هاي پيشرفته فناوري برنامه

. سازدمي را مهيا genetech گذاري در سرمايه امکان،صنعت/ شراآت دولت ) در هزینه

-ژاپن نيز در برنامه و آشورهاي اروپايي ا در مقياس بزرگتري، هاي مشابه امدر برنامه

. آنندصنايع جديد همكاري مي خالق براي هاي توسعه فناوري

ها از آنسرسيوم تحقيقات علمي بهره رآت نشان داده شده است آه ش6در شكل

ا را دار سال5- 3 و اغلب سال5وب زماني بيش از ندرت چهارچه ، بگيرند و اين آنسرسيوممي

.است حتي ی آنسرسيومتوسط generic tech مربوط به مراحل اوليه تحقيقات در : مترجم(

ها با سپس شرآت.گيرد زيرا نياز به امكانات و دانش چند جانبه داردجهاني صورت مي

هاي علمي برنامه .)پردازندهاي خاص ميهاي اين مرحله به ايجاد فناورييافتهاستفاده از

چندين دهه فاصله همآشد و اغلب بين دو رويداد م سال طول مي10تحقيقاتي، حداقل

. است

رسيدن به برای سال10 تا generic tech ، 5دستيابي به نتايج تحقيقات پس از

مالي ی، شكاف)R & D دوره زندگي ( و اين فاصله زماني استن الزم زمامرحله تجاري شدن

براي پر آردن هاي دولتبرنامه. آوردوجود ميه تجاري شدن محصول با بين تحقيقات اوليه ت

. است ATP ، شامل اين شكاف مالي

جمع بندي و خالصه-9-0

، به شرح زير شوندم محصوالت عمومي را شامل ميآه اجزاي مه بخش هاي فناوري

:باشندمي

و دارند زيادي الزم زمانها به ظهور رسيدن فناوري:های در حال ظهورفناوری

. ايجاد آننده بازارهاي با ارزش افزوده بااليي هستنداما ،باشند زيادي ميمخاطرهداراي

هاي خدماتي عداد زيادي از محصوالت و فناوري زير ساختار ت:ایهای سامانهفناوری

.شندبا هاي اصلي اقتصاد ميننده رشد در بخشآرده و بدين ترتيب آنترل آ را آماده سازي

گانهبا استفاده چند هایی فناوری :های توانا یا با استفاده چند گانهفناوري

.آننددهي مي بهرهی از صنایع گروه به به صنعت ياهستند آه گذاري در توسعه و استفاده از آارگيري سرمايهه اهرم ب :های زیر ساختیفناوری

. باشدهاي مناسب ميفناوري

: موارد زير به ویژه، مجموعه اي از شرايط اقتصادي است نتيجهمايهآمبود سر

ست آه بايستي با ساختار ارگانيزم نيازمند قوانين چندگانه ا :فنی پيچيدگي -

.را هدايت آند R&Dروند

. وي تصميم سازي سرمايه گذاري دارد اثر منفي بر ر: زمان-

. است ان سرمايه گذاري اثر گذارميزورودی برمخاطره ارزيابي : شدت سرمايه-

در حال ظهورهاي فناوری نامعين بودن آاربرد بازاري براي اآثريت: آاربرد اقتصادي -

. استمهم

spillovers )آه سهمي در تحقيقات ندارند هايي به شرآتفنی انتشار دانش ):سرریزی .


R23 – S3 26 از 26 صفحة


در دليل ضعف قابليت ه بآمبود سرمايه گذاري: و استانداردهاهای زیر ساختی فناوری

.رؤيت مشخصات آاالي عمومي

به دليل اما بودنداي از صنعت را خواستارهايي آه مجموعه مصرف آننده:خرد آردن بازار

. آماده نبود آنها صنعتي، مجموعه درخواستيR & Dآمبود ظرفيت

: بازار به ترتيب زير است درنفي شكستسه اثر مهم و م

وجود دارد، R & D در فازهاي ابتدايي دوره حيات به ویژهاري آه آمبود سرمايه گذ)1(

و عدم توافق با استراتژي هاي اتحاديه و رقبا مخاطره فنیدليل موانع ايجاد شده توسط ه ب

.است

دليل عدم وجود انگيزه براي تحقيقات پيچيده و ه بR & Dآوتاه شدن دوره حيات )2(

.ت به سوي محصوالت با دوره حيات آوتاهتر استرقابت جهاني عامل حرآ. درازمدت است

ها امروزه تعداد زيادي از فناوري. سامانههاي بر پايه شكست بازار براي فناوري) 3(

تهيه آننده هاياز طریقباشند آه نيازمند رابطه با بازار و پيچيده ميایسامانهداراي ساختار

ساختار صنعتي . دنباشها ميآننده توسط مصرف سامانه بهينه سازي ، وآوچك و متوسط

.شودر، غيرمفيد ظاهر ميبدون زيرساختا

مریکاا در اقتصاد امروز R & Dباتوجه به طبيعت شكست بازار، دو سياست اصلي

: باشد چنين مي

راي فازهاي اوليه تحقيقات درك و آماده سازي سياست مناسب و پاسخگو ب) 1(

اف وسيع بين سرمايه گذاري فدرالي در تحقيقات پايه و شك(پل زدن بر روي دره مرگ . فناوري

.ندارد نياز به سرمايه فدرالي زيادي )سرمايه گذاري صنايع براي اجراي تحقيقات و توسعه آن

ر دفنی به منظور آاهش خطرات بازار و خطرات genetechاين سرمايه گذاري براي تحقيقات

.، اساسي استفازهاي اوليه دوره حيات فناوري

به نياز . موردنياز صنايع بر پايه فناوريفنی مشخص سازي و آماده آردن زيرساخت)2(

.باشدست و به حمايت مؤثر دولت نياز ميمتغير ادر دوره حيات فناوري زيرساخت

به منظور دستيابي به پايداري و سرعت باالي R & D، اجراي اصلي فناوري و هدفتمايل

.رشد اقتصادي است

Documents

R32-S3