1

Rapor Nasıl Yazılır?

Dr. Bekir S. GürYıldırım Beyazıt Üniversitesi

2

Raporun amaçlarını anlama

Raporun bölümlerini ve yapısını anlama

Rapor yazım süreçlerini anlama (veri toplama, verileri örgütleme ve raporu planlama vb.)

Rapor yazım tarzını (dilini) öğrenme

Etkili bir şekilde sunum

Amaçlar

3

Rapor Nedir?

Rapor Ne Değildir?

Raporlama Neden Önemlidir?

Rapor Türleri

Rapor Örnekleri

Rapor Unsurları

Rapor Yazım Süreçleri

Rapor Yazım Tarzı

Anahatlar

4

TDK’ya göre rapor:

«Herhangi bir işte, bir konuda yapılan inceleme, araştırma sonucunu, düşünceleri veya tespit edilenleri bildiren yazı, yazanak»

"Baştakilere, bir kere daha uyarmak için zehir zemberek bir rapor gönderdi." - E. C. Güney

Rapor Nedir? (1)

5

Business Dictionary:

«A document containing information organized in a narrative, graphic, or tabular form, prepared on ad hoc, periodic, recurring, regular, or as required basis. Reports may refer to specific periods, events, occurrences, or subjects, and may be communicated or presented in oral or written form.»

Rapor Nedir? (2)

6

Amacı ve belirli bir hedef kitlesi olan

Açık ve sade bir dil

Veriler, doğru ve çok net

İyi bir şekilde bölümlendirilmiş

Rapor Nedir? (3)

7

Zaten bilinen bir şeyin tekrarı

Kompozisyon, roman, vb.

Rapor Ne Değildir?

8

Gerçekçi bir resim sunmak

Başarı ve başarısızlıklar

İzleme ve değerlendirme

Hesap verebilirlik

Eylem planlarına girdi sağlamak

Raporlama, Neden Önemlidir?

9

Araştırma raporu

Teftiş raporu

Saha ziyareti raporu

Teknik raporlar

İş raporu

Finans, bütçe vs. raporu

Politika yapıcılar için rapor

Rapor Türleri

Education Policy Outlook: Turkey (2013)

Rapor Örnekleri

Türkiye'de okullarda mükemmeliyeti teşvik etmek (2013)

Rapor Örnekleri

Meslekî ve teknik öğretim yönetimi süreci iç denetim raporu (2012)

Rapor Örnekleri

Türkiye'de ortaöğretimin geleceği: Hiyerarşi mi, eşitlik mi? (2013)

Rapor Örnekleri

Türkiye ve dünyada öğretmenlik: Retorik ve pratik (2013)

Rapor Örnekleri

Teachers and educational quality: Monitoring global needs for 2015 (2006)

Rapor Örnekleri

17

Kapak sayfası Teşekkür/tanıma İçindekiler Özet/Yönetici özeti Giriş Yöntem Bulgular Tartışma Sonuç ve öneriler

Kaynaklar Ekler

Rapor Unsurları

18

Dört unsur:

• Başlığın tam hali

• Raporun sunulduğu makam/kişi

• Raporun yazarı/yazarları

• Raporun tarihi

Rapor Unsurları: Kapak Sayfası (1)

19

Rapor Unsurları: Kapak Sayfası (2)

20

Rapor Unsurları: Teşekkür

21

Rapor Unsurları: İçindekiler

22

Rapor Unsurları: Özet/Yönetici Özeti (1)

Bulgular

Öneriler

23

En önemli bölüm

Rapor bitiminde yazılmalı

Kısa, ilginç ve bilgilendirici olmalı

Hedef kitle düşünülerek yazılmalı

Açık bir dil tercih edilmeli

Rapor Unsurları: Özet/Yönetici Özeti (2)

24

• Bağlam/Arkaplan

• Kapsam

• Amaç

• Sınırlılıklar

• Yöntem

Rapor Unsurları: Giriş

25

• Araştırma biçimi

• Veriler nasıl toplandı?

• Ne tür analizler yapıldı?

Rapor Unsurları: Yöntem

26

• Tablolar

• Şekiller

• Pasta dilimleri

• Çubuk grafiği

• Diyagramlar

Rapor Unsurları: Bulgular (1)

27

• Şekil ve tablolar isimlendirilmeli

• Şekil ve yazılar arasında açık bir bağ olmalı

• Eksenler etiketlendirilmeli

• Tablolar kolay anlaşılmalı

• Telif hakları gözetilmeli

Rapor Unsurları: Bulgular (2)

28

• Bulgular temelinde önemli konu/sorunlar

• Muhtemel sebepler?

• Tarafsızlık

Rapor Unsurları: Tartışma

29

• Bulgulara dayalı yazılmalı

• Net ve uygulamaya yönelik güçlü ifadeler olmalı

• Madde madde sıralanabilir

Rapor Unsurları: Sonuç ve Öneriler

30

• Künyeler eksiksiz olmalı

• Yazar• Başlık• Yayıncı• Baskı yeri• Baskı yılı• Dergi adı ve sayfa numarası (makale)

• Alfabetik sıralama

• APA

Rapor Unsurları: Kaynaklar (1)

31

Rapor Unsurları: Kaynaklar (2)

32

İstatistiksel veriler ve formüller

Terimler sözlüğü

Yöntem ayrıntıları

Mülakat soruları

Ziyaret edilen okullar listesi vs.

Rapor Unsurları: Ekler

33

Rapor Unsurları: Ekler

35

1. Amaç, görev ve çıkış noktanızı netleştirin

2. Planlayın

3. Verileri toplayın, derleyin ve örgütleyin

4. İlk taslağı yazın

5. Kontrol edin, ettirin ve yeniden yazın

Rapor Yazım Süreçleri

36

Hedef kitlenizi düşünün

Amacınızı açıkça yazın

Raporunuzu «tonu»nu belirleyin

◦ Bilgilendirme mi, ikna etme mi?

Süreç (1/5): Amaç ve Çıkış Noktası

37

Raporu bütün olarak düşünün

Parçalara/bölümlere ayırın

Zamanı belirleyin

Parçalar/bölümler için tarihler belirleyin

Süreç (2/5): Planlama

38

Hangi verilere ihtiyacınız olduğunu belirleyin

Veri kaynaklarını belirleyin

Verileri topladıktan sonra derleyin ve gruplandırın

Anahat oluşturun

Başlıkları oluşturun

Süreç (3/5): Verileri Örgütleme

39

İlk defa mükemmel bir metin çıkarmaya çalışmayın

Parça parça ve mini-rapor olarak yazın

Süreç (4/5): İlk Taslağı Yazma

40

Redaksiyona gönderin

En az bir meslektaşınıza okutun

Bulgularınızı, katılımcılara kontrol ettirebilirsiniz

Özeti yazın

Süreç (5/5): Kontrol ve Yeniden Yazım

41

Gereksiz kelimelerle uzatmayın

Klişeler ve jargondan uzak durun

Uzun cümleleri bölün

Tablo ve şekilleri açıklayın ama uzatmayın

Paragrafları makul bir şekilde oluşturun

Rapor Yazım Tarzı (1)

42

Pasif yerine aktif bir ton tercih edilebilir

Cinsiyet kullanımlarına dikkat edin

◦ Bay/bayan Erkek/kadın◦ Bilim adamı Bilim insanı

Rapor Yazım Tarzı (2)

43

Barzun, J., & Graff, H. (2008). Modern araştırmacı. (Çev. F. Dilber) Ankara: TÜBİTAK.

“Quick-Fix” Workshop Communication Centre. (tarihsiz). How to write a formal report. Mohawk College. http://www.mohawkcollege.ca/Assets/Communications+Centre/OnLine+Workshops/How+To+Write+Report.ppt

University of Leicester. (tarihsiz). Writing reports. http://www2.le.ac.uk/offices/ld/resources/pdfs-of-study-guides/writing-skills-pdfs/writing_reports_v1%200%20-2.pdf

Kaynaklar

44

http://www.freepik.com/free-vector/pie-chart-graphic-vectors_708790.htm

http://www.mindtools.com/media/Diagrams/Mind-Map-Example-3.jpg

http://www.wpclipart.com/page_frames/full_page_signs/coffee_break_ahead_sign.png

Görsellerin Kaynakları