04/12/23 1

Rehabilitacija invalida i socijalna medicina Rehabilitacija invalida i socijalna medicina

Prof dr Tatjana NovakoviProf dr Tatjana Novakovićć

04/12/23 2

UvodUvod

Pojam , definicija Pojam , definicija rehabilitacije i habilitacijerehabilitacije i habilitacije

Rehabilitacija je vraRehabilitacija je vraććanje u anje u osnovno stanje.osnovno stanje.

Habilitacija je stHabilitacija je stiicanje canje sposobnosti koje pacijent sposobnosti koje pacijent nikada nije imao (deca).nikada nije imao (deca).

04/12/23 3

Rehabilitacijski model zdravstvene zaštite razlikuje se od medicinskog modela. Ova razlikaukazuje na filozofiju fizikalne medicine i rehabilitacije. U medicinskom modelu problemskaorijentacija okrenuta je prema bolesti, a u rehabilitacijskom prema posledicama bolesti.

04/12/23 4

Howard Rusk:«Mi primamo na sebe filozofiju odgovornosti prema kojoj ne završavamo s pacijentom kadpadne temperatura i kad se povade konci»

04/12/23 5

04/12/23 6

Rehabilitacija se Rehabilitacija se deli na:deli na:

- primarnu – neposredno nakon nastanka - primarnu – neposredno nakon nastanka bolesti, obibolesti, običčno se provodi u bolnicino se provodi u bolnici

- sekundarnu – dosta kasnije nakon - sekundarnu – dosta kasnije nakon nastanka bolesti, par meseci; bolesnik se nastanka bolesti, par meseci; bolesnik se šalje ušalje u specispecijalizovajalizovane ustanovene ustanove

- tercijarna – rehabilitacija, odvija se u ku- tercijarna – rehabilitacija, odvija se u kućći i i bolesnik se povremeno šalje ui bolesnik se povremeno šalje u

specijalspecijalizovaizovane ustanovene ustanove

04/12/23 7

Suština rehabilitacije i Suština rehabilitacije i potrebe za njompotrebe za njom

Details about this topicDetails about this topic Supporting information and Supporting information and

examplesexamples How it relates to your audienceHow it relates to your audience

04/12/23 8

NANAČČ ELA REHABILITACIJEELA REHABILITACIJE

1. KONTINUIRANOST1. KONTINUIRANOST 2. TIMSKI RAD2. TIMSKI RAD

04/12/23 9

rehabilitacijski postupak počinje postavljanjem dijagnoze

NaNaččelo elo kontinuiranostikontinuiranosti

04/12/23 10

1. fizikalna terapija2. terapeutske vežbe3. Obuka za samostalan život4. Upotreba ortoza i proteza5. psihosocijalna delatnostProteza je nadomestak za anatomski nedostatak.

Terapeutske i rehabilitacijske Terapeutske i rehabilitacijske delatnosti:delatnosti:

04/12/23 11

Načelo timskog rada: za uspeh je potreban tim koji se sastoji od stručnjaka iz niza područjamedicinske delatnosti:- šef tima – lekar rehabilitant- medicinske sestre- fizioterapeut- socijalni radnici- klinički psiholozi- pedagozi- logopedi- ortopedski tehničar- ostali po potrebi

04/12/23 12

Ciljevi i planiranje rehabilitacije mogu biti kratkoročni i dugoročni.

04/12/23 13

Nastanak i razvoj Nastanak i razvoj rehabilitacije u svetu i kod rehabilitacije u svetu i kod

nasnas MEĐUNARODNA KONVENCIJA O MEĐUNARODNA KONVENCIJA O

PRAVIMA OSOBA SA PRAVIMA OSOBA SA INVALIDITETOM INVALIDITETOM

Prihvaćena od strane UN decembra Prihvaćena od strane UN decembra 1993 godine1993 godine

Naša zemlja pristupila konvenciji Naša zemlja pristupila konvenciji 1995 godine1995 godine

04/12/23 14

Pojam Pojam socijalizacija i socijalizacija i resocijalizacijaresocijalizacija

04/12/23 15

načela proklamovanih načela proklamovanih Poveljom Ujedinjenih Poveljom Ujedinjenih nacija, priznaju urođeno nacija, priznaju urođeno dostojanstvo i jednaka i dostojanstvo i jednaka i neotuđiva prava svih neotuđiva prava svih članova ljudske zajednice članova ljudske zajednice kao osnovu slobode, kao osnovu slobode, pravde i mira u svetu,pravde i mira u svetu,

04/12/23 16

Priznajući značaj lične Priznajući značaj lične autonomije i samostalnosti autonomije i samostalnosti za osobe sa invaliditetom, za osobe sa invaliditetom, uključujući pravo tih uključujući pravo tih osoba da same vrše izbore osoba da same vrše izbore o svom životu,o svom životu,

04/12/23 17

Smatrajući da osobe sa Smatrajući da osobe sa invaliditetom treba imaju invaliditetom treba imaju mogućnost da budu aktivno mogućnost da budu aktivno uključene u procese uključene u procese donošenja odluka o politici i donošenja odluka o politici i programima, uključujući programima, uključujući one koji se neposredno tiču one koji se neposredno tiču samih osoba sa samih osoba sa invaliditetom,invaliditetom,

04/12/23 18

Priznajući da su devojčice i žene sa Priznajući da su devojčice i žene sa invaliditetom često izložene većem invaliditetom često izložene većem riziku od nasilja, povreda, riziku od nasilja, povreda, zlostavljanja, zapostavljanja, zlostavljanja, zapostavljanja, zloupotreba i eksploatacije, kako u zloupotreba i eksploatacije, kako u svojim domovima, tako i izvan njih, svojim domovima, tako i izvan njih,

p) Priznajući da deca sa p) Priznajući da deca sa invaliditetom treba da u potpunosti invaliditetom treba da u potpunosti uživaju sva ljudska prava i osnovne uživaju sva ljudska prava i osnovne slobode na osnovu jednakosti sa slobode na osnovu jednakosti sa drugom decom, i sećajući se drugom decom, i sećajući se obaveza koje su države potpisnice obaveza koje su države potpisnice Konvencije o pravima deteta u tom Konvencije o pravima deteta u tom smislu preduzelesmislu preduzele

04/12/23 19

nesrazmerno veliki broj nesrazmerno veliki broj osoba sa invaliditetom živi u osoba sa invaliditetom živi u uslovima siromaštva i uslovima siromaštva i imajući u tom smislu na imajući u tom smislu na umu potrebu za hitnim umu potrebu za hitnim bavljenjem negativnim bavljenjem negativnim uticajem siromaštva na uticajem siromaštva na položaj osoba sa položaj osoba sa invaliditetom,invaliditetom,

04/12/23 20

Uverene da će sveobuhvatna i Uverene da će sveobuhvatna i integrativna međunarodna integrativna međunarodna konvencija za promovisanje i zaštitu konvencija za promovisanje i zaštitu prava i dostojanstva osoba sa prava i dostojanstva osoba sa invaliditetom predstavljati značajan invaliditetom predstavljati značajan doprinos naporima za umanjivanje doprinos naporima za umanjivanje značajnih socijalnih nepogodnosti značajnih socijalnih nepogodnosti kojima su osobe sa invaliditetom kojima su osobe sa invaliditetom izložene i da će promovisati njihovo izložene i da će promovisati njihovo učešće u građanskim, političkim, učešće u građanskim, političkim, ekonomskim, socijalnim i kulturnim ekonomskim, socijalnim i kulturnim sferama života uz jednake sferama života uz jednake mogućnosti, kako u razvijenim, tako mogućnosti, kako u razvijenim, tako i u zemljama u razvoju,i u zemljama u razvoju,

04/12/23 21

Uverene da porodica, kao Uverene da porodica, kao suštinska jedinica društva, treba suštinska jedinica društva, treba da uživa podršku, prima da uživa podršku, prima informacije i dobija usluge koje informacije i dobija usluge koje će joj omogućiti da doprinese će joj omogućiti da doprinese punom i ravnopravnom uživanju punom i ravnopravnom uživanju prava od strane osoba sa prava od strane osoba sa invaliditetom).invaliditetom).

04/12/23 22

Podela rehabilitacijePodela rehabilitacije

Medicinska Medicinska Profesionalna Profesionalna Socijalna rehabilitacija Socijalna rehabilitacija

04/12/23 23

Socijalni rad i uloga Socijalni rad i uloga socijalnog radnika socijalnog radnika

04/12/23 24

Individualnost-pojam i Individualnost-pojam i definicija invalidnostidefinicija invalidnosti

Invalid je svaka osoba kod koje postoji Invalid je svaka osoba kod koje postoji telesno, psihičko ili mentalno oštećenje, telesno, psihičko ili mentalno oštećenje, koje za posledicu ima trajnu ili najmanje koje za posledicu ima trajnu ili najmanje 12 meseci smanjenu mogućnost 12 meseci smanjenu mogućnost zadovoljavanja ličnih potreba u zadovoljavanja ličnih potreba u svakodnevnom životu. Naglasak je na svakodnevnom životu. Naglasak je na »smanjenim mogućnostima zadovoljavanja »smanjenim mogućnostima zadovoljavanja sopstvenih potreba u svakodnevnom sopstvenih potreba u svakodnevnom životu«.životu«.

04/12/23 25

Klasifikacija invalida prema Klasifikacija invalida prema vrsti oštećenja organizma vrsti oštećenja organizma

04/12/23 26

Osnovna načela ove Osnovna načela ove Konvencije biće:Konvencije biće:

a) Poštovanje urođenog dostojanstva, a) Poštovanje urođenog dostojanstva, individualna autonomija, samostalnost individualna autonomija, samostalnost osoba sa invaliditetom, uključujući njihovo osoba sa invaliditetom, uključujući njihovo pravo da donose odluke o sopstvenim pravo da donose odluke o sopstvenim životima,životima,

b) Nediskriminacija,b) Nediskriminacija, c) Puno i efektivno učešće i uključenost u c) Puno i efektivno učešće i uključenost u

sve sfere društvenog života,sve sfere društvenog života,

04/12/23 27

d) Poštovanje različitosti i d) Poštovanje različitosti i prihvatanje invalidnosti kao dela prihvatanje invalidnosti kao dela ljudske raznovrsnosti i humanosti,ljudske raznovrsnosti i humanosti,

e) Jednakost mogućnosti,e) Jednakost mogućnosti, f) Pristupačnost,f) Pristupačnost, g) Jednakost muškaraca i žena,g) Jednakost muškaraca i žena, f) Poštovanje razvijajućih f) Poštovanje razvijajućih

kapaciteta dece sa invaliditetom i kapaciteta dece sa invaliditetom i poštovanje prava te dece da poštovanje prava te dece da očuvaju sopstveni identitet.očuvaju sopstveni identitet.

04/12/23 28

Uzroci invalidiziranjaUzroci invalidiziranja

Biološki –nasleđena, Biološki –nasleđena, prirođena i kasnije prirođena i kasnije stečena invalidnoststečena invalidnost

Psihosocijalni faktoriPsihosocijalni faktori

04/12/23 29

Hendikepirano deteHendikepirano dete

To je svako dete sa To je svako dete sa bolešću ,greškom ili nedostatkom bolešću ,greškom ili nedostatkom .koji ga sputava, ograničava u .koji ga sputava, ograničava u njegovoj punoj životnoj njegovoj punoj životnoj aktivnosti,odnosno otežava tok aktivnosti,odnosno otežava tok normalnog ili duševnog razvoja.normalnog ili duševnog razvoja.

04/12/23 30

Uzroci hendikepaUzroci hendikepa

Oštećenje sluha ili vidaOštećenje sluha ili vida Govorne maneGovorne mane Nepravilnosti i smetnje od strane Nepravilnosti i smetnje od strane

CNSCNS Mentalna retardacija-duševna Mentalna retardacija-duševna

zaostalostzaostalost