Revista Delirje & Edukim Nr.11

EDITORIALIXheladin LekaKush po i bën padrejtësi gruas?! .......................................... 2

Xheladin LekaHistoriku i festës së 8 Marsit dhe qëndrimi i Islamit ndaj saj .................................................................................. 4

Adem AvdiuÇfarë thotë Kur’ani dhe Bibla për mbulesën ......................... 8

Dr. AbduRrazak ibën Abdul‐Muhsin El‐Bedr Respektimi i femrës në Islam .............................................. 11

Fehmi DalipiA janë të barabartë burri dhe gruaja në Islam? .................. 16

Muhamed ibën Ibrahim El Hamed Dispozita e përzierjes së meshkujve me femra ................... 19

Sabahudin SelimiKushtet e veshjes së femrës muslimane ............................. 22

Unejs MuratiPër ty motër ........................................................................ 26

Muhamed ibën Salih el UthejminRoli i gruas në përmirësimin e shoqërisë ............................ 31

Xheladin Leka Fetva bashkëkohore të rëndësishme për motrën muslimane ............................................................ 35

Dr.Ahmed iben Uthman el‐Mezid dhe Dr. Adil iben Alij esh‐ShiddijDisa këshilla për edukimin e fëmijëve ‐III‐ .......................... 38

Stafi i RevistësLexuesit pyesin, dijetarët përgjigjen ................................... 40

PËRMBAJTJA

Kryeredaktor:Zejd Haziri

Anëtarët e revistës:Unejs MuratiFidan Xhelili

Xheladin LekaBashkëpunëtorët:

Adem AvdiuMuhamed Abdullahi

Sabahudin SelimiBali Sadiku

Lirim SadikuNamik Vehapi

Redaktor gjuhësor:Arian Koçi

Redaktor Teknik:Avni G. Gashi

Ballina/Dizajni:Avni G. Gashi

Boton:Shtëpia botuese

AtikGjilan, Republika e Kosovës

Tirazhi: 1000

Adresa: Rr. M. Idrizi p.n 60000 Gjilan

Republika e Kosovës Tel: 044 988 400

e‐mail:[email protected]

Ndihmo Revistën:Nr. i llog.: 1150‐138922‐0101‐09

ProCredit Bank of KosovoSwift Code: MBKORS22

Gjilan, Republika e Kosovës

Editorial

KUSH PO I BËN

GRUAS?!

2 Dëlirje&Edukim | M A R S 2 0 1 0

Islami i dha gruas vendin që meriton, pa teprim dhe pa përbuzje. Allahu i Lartësuar kapërmendur shumë dispozita për të në Kur’anin e Shenjtë, po ashtu edhe Muhamedi sal-lAl-lahu alejhi ve sel-lem në fjalët e tij, madje një sure e plotë në Kur’an ka emrin Suretun Nisaose Kapitulli i Gruas.

Në kohën kur gruaja ishterobëreshë, ajo nuk kishte asnjëndikim në shoqëri, përçmohej,

to rturohej dhe i merrej nderi pa dëshirëne saj, bile edhe varrosej për së gjalli. Në kë -të gjendje të rëndë nuk kishte kush ta mb -ronte, ishte e vetmuar, pa forcë, pa shpresë,pa jetë.

Derisa erdhi Islami dhe u shpall Kur’ani, icili i dha forcë, i doli në ndihmë, e nderoi,e privilegjoi, i dha shpresë dhe e ktheupërsëri në jetë.Islami i dha gruas vendin që meriton, pate prim dhe pa përbuzje. Allahu i Lartësuarka përmendur shumë dispozita për të nëKur’anin e Shenjtë, po ashtu edhe Muha -medi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem në fjalëte tij, madje një sure e plotë në Kur’an kaemrin Suretun Nisa ose Kapitulli i Gruas.Femra, sipas Islamit, është shtylla kryesoree shoqërisë: ajo është nënë, edukuese,

këshilltare, me një fjalë ajo është gjysma epopullit, por edukon gjysmën tjetër.

Për shkak të vlerës së madhe të saj, Islamii ka kushtuar kujdes të veçantë gruas, sido-mos është kujdesur për ruajtjen e nderit tësaj dhe të familjes së saj. Për këtë arsye, Is-lami i caktoi asaj llojin e veshjes, metodëne ecjes, mënyrën e të folurit, vetëm e vetëmqë ta ruajë këtë margaritarë nga dhëmbëte ujqërve, të cilët nuk njohin vlera dhe nukkanë mëshirë.Me gjithë këto dhunti dhe veçori tëshumta që Islami i dha gruas, në shekullintonë armiqtë e përbetuar të nderit dhe tëgruas arritën ta përbuzin femrën edhe meshumë se ç’ishte e përbuzur para Islamit.Për fat të keq, kjo përbuzje ka kapluar edheshumë motra muslimane që janë bërë vik-timë e ujqërve të uritur, të cilët presin tëgëlltisin çdo gjë.Aq nënçmim dhe padrejtësi të madhe i

PADREJTËSI

3Dëlirje&Edukim | M A R S 2 0 1 0

bënë asaj, saqë e nxorën nga shtëpia, dukebërë që fëmijët e saj t’i edukojë televizioniapo interneti, kurse ajo gjatë gjithë ditësështë në punë dhe kur kthehet në shtëpi,nuk ka mundësi të qëndrojë me fëmijët esaj qoftë edhe një orë sepse nuk ka mun -dësi.

Femra në Perëndim përdoret si reklamëpër çdo gjë: nëse dëshirojnë të reklamojnëndonjë fabrikë, do të shohësh foton e saj,nëse dëshirojnë të reklamojnëndonjë produkt, do ta sh o -hësh aty, madje edhe re -klamimi i kë pucëvenuk bë het ndryshevetëm se me foton enjë femre pranë këp -ucëve.

Ata nuk janë mjaftuar mekëtë robëri të saj, por kanëkaluar edhe ekstremin kur e kon-sideruan vetë atë si një mall me tëcilën bëhet shitblerje. A nukkeni dëgjuar se sa mi-jëra femra të rejanë Perëndim dheEvropë (dhe jo në shtetet islame) shitenme një çmim shumë të ulët për të kënaqurepshet e meshkujve të ndyrë? Pas këtij akti,ajo kthehet dhe hidhet në rrugë ashtu siçhidhen mbeturinat në kazanin e mbeturi-nave. A nuk janë këta të poshtër të cilëtbëjnë kontrabandë me gjininë femërore,bëjnë tregti me të për interesa të tyre si tëishte një kafshë, madje si diçka edhe më epavlerë?!Ky është realiteti i atyre që thërrasin për tëdrejtat e gruas dhe pretendojnë respektindhe kujdesin ndaj saj, kurse në realitetkanë zemra ujqërish kriminelë, edhe pse

mbulohen me petkun e pafajësisë dhe tëfisnikërisë.

Motra të nderuara! Ruajuni këtyre nje rëzvetë fëlliqur, ngase përmes jush ata prishinshtëpitë, shkatërrojnë lidhjet bashkëshort-ore, përhapin amoralitetin dhe fundosinnë humnerë një popull në tërësi.

Nëse te romakët e vjetër gruaja është kon-sideruar krijesë e fëlliqur, ndërsa te të kr-ishterët është konsideruar djall, e cila nuk

do të mund ta shijojë xhen-netin kurrë, në botën pe -rë ndimore e të mo de rniz-uar nuk konsiderohet di -çka më shumë sesa njëlodër me të cilën mund tëluajë kushdo.

Atëherë, pra, përse mo -tra muslimane vazhdontë ecë pas këtij karvani,i cili ka si pikënisjenënçmimin, shkatërri -min dhe robërimin esaj, kurse stacioni i tij i

fundit është çmenduria,narkomania, vrasja dhe zjarri i

xhehennemit, i cili është i ndezur fort përato që kanë lënë urdhrat e Allahu pas shp -i ne?Ky është dallimi mes drejtësisë që Islami idha femrës dhe nënçmimit që i bëri asajshoqëria njerëzore bashkëkohore. I mbetetasaj të zgjedhë njërën prej rrugëve...

Në emër të redaksisë: Xheladin Leka

Dëlirje&Edukim | M A R S 2 0 1 04

______________[1] Transmeton Buhariu (3456) dhe Muslimi (6952).

HISTORIKU I FESTËS SË

8 MARSITDHE QËNDRIMI I ISLAMIT NDAJ SAJ

E çfarë dobie do t’i bëjë nënës një lule një herë në vit kur ajo lule as nuk e ndihmon dhe asnuk ia plotëson nevojat personale? Çfarë përfiton ajo prej një luleje, e cila pas një kohe thahet?A thua kjo lule ia zbut zemrën, pasi kur çdo ditë ajo rënkon dhe vajton për fëmijët e saj, tëcilët nuk i sheh pothuajse gjatë tërë vitit? Kjo pra është gjendja e nënës në Perëndim, prandajedhe nuk është çudi pse ata e festojnë këtë festë, pasi së paku një herë në vit duan ta gëzojnënënën e tyre, qoftë edhe me një gëzim që pason mërzi dhe hidhërim tërë vitin.

Falënderimi i takon Allahut të Mad-hëruar. Paqja dhe përshëndetjet më tëpërzemërta qofshin për robin më tëdashur të Allahut, Muhamedin sal-

lAllahu alejhi ve sel-lem, për familjen e tij, përshokët e tij dhe të gjithë pasuesit e tij deri nëpërfundimin e kësaj bote.Muhamedi alejhi selam në shumë hadith na kalajmëruar që ummeti i tij islam me kalimin ekohës do të pasojë popujt e tjerë, qoftë kypasim në fenë ose në traditat e tyre.Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem na kaparalajmëruar për këtë epidemi në mënyrë qëmuslimanët të jenë të kujdesshëm dhe tëruhen nga kjo rrugë e gabuar. Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë: "Do t'i pasonitraditat e tyre që ishin para jush, pëllëmbë përpëllëmbë dhe krah për krah, do t'i pasoni ata nëqoftë se hynë edhe në vrimë të hardhucës.” Thanë:“O i Dërguari i Allahut, çifutët dhe të kr-ishterët?” Tha: “Po, kush tjetër?”[1]

Mirëpo, për fat të keq, ndodhi ajo së cilës iështë frikësuar i dashuri ynë, Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, prandaj i shohimmuslimanët teksa festojnë shumë festa të pop-

ujve të tjerë, të cilët kanë kulturë tjetër ngakultura jonë, jetë tjetër dhe fe tjetër.Ndër këto pasime të verbra është edhe festimii ditës së nënës, apo siç njihet tek ne 8 Marsi.Me këtë festë popujt e tjerë janë munduar tëtregojnë respektin ndaj nënës, duke veçuar përtë një ditë të vitit dhe duke i dhuruar në atëditë nënës lule, ëmbëlsira, buzëqeshje, bileedhe duke festuar e gjithë familja së bashku metë. Por kjo festë nuk përfundon këtu, ajo kama rrë një ngjyrë tjetër festimi në këtë shekull,saqë është bërë në shumicën e vendeve të botësfestë zyrtare shtetërore.A thua pra, çfarë qëndrimi ka Islami ndaj kësajfeste dhe çfarë qëndrimi duhet të kenë musli-manët ndaj nënave të tyre në këtë festë? Parase të japim përgjigje, duhet të sqarojmë së parihistorikun e kësaj feste, ngase vendimi për njëçështje rrjedh nga kuptimi i saj.

HISTORIKU I SAJ

Thuhet që origjina e kësaj feste vjen nga grekëte vjetër, të cilët e festonin këtë festë bashkë mefestat e pranverës dhe sipas grekëve këto festa


i dhuroheshin Zotit Nënë, të cilën e quaninReja, gruaja e Kronsit, i cili ishte Zoti Atë! Kjofestë festohej edhe në Romën e vjetër dhe shër-bente për të adhuruar dhe madhëruar Sejbelin,e cila konsiderohej nëna e zotave të tyre. Kjofestë filloi tek ata 250 vite para lindjes së Isaitalejhi selam. Këto festa fetare tek romakëtquheshin “Hilaria” dhe vazhdonin tri ditë, nga15 marsi deri më 18 mars.Më vonë, në fillim të shekullit XX, kjo festë ubë zyrtare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.Ideja për ta bërë këtë festë zyrtare buroi ngaAna Xharfis. Kjo grua nuk ishte martuar as-njëherë dhe i shërbente nënës së saj gjatë gjithëkohës, derisa ajo vdiq. Pas vdekjes së nënës sësaj, ajo vërejti që fëmijët në Amerikë nuk uadinë vlerën nënave të tyre dhe për këtë arsyeajo filloi një fushatë te re, duke u munduar qëkëtë obligim që kanë fëmijët ndaj nënave tëtyre ta shprehin me këtë festë, e cila duhet tëbëhet festë zyrtare shtetërore dhe për hir tëkësaj feste do të ketë pushim në të gjithë

shtetin. Dhe ashtu ndodhi. Kongresi Ame ri -kan zyrtarisht e bëri këtë festë shtetërore dheditë pushimi në vitin 1913.Vlen të theksohet që kjo grua kishte përkrahjeedhe nga kisha, saqë kisha i dha kësaj një dhu-ratë në formë respekti dhe nderimi për këtëiniciativë që kishte marrë në vitin 1908, pra 5vite para se kjo festë të bëhej zyrtarisht festështetërore. Ky nderim nga kisha bëri që inicia-tiva e saj të ketë edhe më shumë zë në masëne gjerë dhe në organet drejtuese të shtetit.[2]

Pasi e kuptuam historikun e kësaj feste, ciliështë qëndrimi i Islamit ndaj saj?Kjo festë sipas Islamit është e ndaluar përshumë arsye.Kjo festë që nga fillimi i saj paska qenë festëfetare dhe përmes kësaj feste politeistët ad-huronin zotat e tyre, përveç Allahut të Lart-madhëruar. E si ka mundësi që një muslimantë festojë një festë e cila ka rrënjë të tilla?!Kjo festë është rikthyer në skenë nga kisha,ndërsa muslimani i sinqertë ka fenë e tij, e cila

______________[2] http://www.saaid.net/mktarat/aayadalkoffar/34.htm.


i tregon çfarë të festojë dhe çfarë jo, kështu qënuk ka nevojë të marrë festa nga të krishterëtapo çifutët, bile një gjë e tillë është kategorik-isht e ndaluar.Në fenë tonë islame, Muhamedi sal-lAllahualejhi ve sel-lem na ka treguar që kemi vetëmdy festa gjatë vitit dhe një festë gjatë javës. Dyfestat e vitit janë Fitër Bajrami dhe Kurban Ba-jrami, kurse festa e javës ështëdita e xhuma.

E, si k ur nemuslimanët të kishim pasur

nevojë për ndonjë festë tjetër, s’ka dyshim qëAllahu do të na kishte treguar për të ose nëKur’an ose përmes Muhamedit sal-lAllahu ale-jhi ve sel-lem dhe duke qenë se nuk na kanëtreguar për këtë festë as Kur’ani dhe asMuhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem në ha-dithet e tij, aludon që kjo festë nuk na nevo-jitet dhe nuk përkon me mësimet e Islamit.Kjo festë, përveçse nuk ekziston në fenë tonë,në të njëjtën kohë ndalohet sepse Muhamedisal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë: “Kush ipërngjan një populli, ai është prej tyre”[3],prandaj edhe muslimani e ka të ndaluar rrep-tësisht t’u përngjajë të krishterëve apo çifutëveduke festuar festat e tyre. Një përngjasim i tillëështë mëkat i madh, edhe pse hadithi në for-mën e dukshme të tij aludon që përngjasimime jobesimtarët është mosbesim.

FJALËT E DIJETARËVE PËR KËTËFESTË

Për arsyet që u përmendën më lart dhe përarsye të tjera, dijetarët islamë e kanë ndaluartë festohet kjo festë, në çfarëdo mënyre qoftëky festim.Komisioni i Përhershëm për Fetva në ArabinëSaudite, pasi është pyetur për festimin e 8Marsit, është përgjigjur kështu:“Nuk lejohet festimi i 8 Marsit dhe as festimii festave të tjera të ngjashme me të ngase Mu -ha medi alejhi selam ka thënë: “Kush bën njëvepër që nuk i përket fesë sonë, ajo vepër është erefuzuar.” Festimi i 8 Marsit nuk është prejveprave që ka vepruar Muhamedi sal-lAllahualejhi ve sel-lem dhe as shokët e tij, por as di-jetarët e mirë të këtij ummeti, prandaj njëvepër e tillë konsiderohet bidat dhe përng-jasim me jobesimtarët.”[4]

Dijetari i nderuar, Muhamed ibën Salih elUthejmin, thotë: “Të gjitha festat që kundër-shtojnë festat islame janë të shpikura dhe nukkanë ekzistuar në kohën e selefëve të mirë, endoshta zanafilla e tyre vjen nga jobesimtarët,kështu që përveçse janë bidate, gjëra të sh-pikura, janë edhe përngjasim me jobesimtarët,armiqve të Allahut të Lartësuar. Festat islamejanë të njohura në Islam: Fitër Bajrami, Kur-ban Bajrami dhe dita e xhuma. Nuk ka nëIslam festa të tjera përveç këtyre tri festave dheçdo festë që është shpikur përveç këtyre triave,është e refuzuar dhe e kotë në ligjin e Allahut.”Pastaj dijetari vazhdon: “Prandaj nuk lejohetpër muslimanët që të festojnë 8 Marsin apo tadallojnë këtë ditë nga ditët e tjera duke shpre-hur gëzim apo duke dhuruar dhurata. Musli-mani duhet të jetë krenar me fenë e tij dhe tëlavdërohet me këtë fe që ka dhe t’i mjaftojë aiadhurim që i ka caktuar Allahu atij, duke moslënë diçka mangët dhe duke mos shtuar diçkanë të. Gjithashtu, muslimani nuk duhet të jetë

“Kush bën një vepër

që nuk i përket fesë

sonë, ajo vepër është e

refuzuar.”

______________[3] Shejh Albani e ka konsideruar të saktë, shiko “Sahihul Xhami” (2831).[4] www.alifta.net, janë përgjigjur në këtë fetva dijetarët e nderuar: Abdul Aziz ibën Baz, AbuRrezak el Afifi, Abdullah ibën Gudejan dhe Abdullahibën Ku’uud.


i luhatur dhe të pasojë verbërisht të tjerët,përkundrazi, duhet të përpiqet të formojë per-sonalitetin e tij ashtu siç e kërkon sheriati dhekështu të bëhet i pasuar nga të tjerët dhe jo pa-sues i tyre. Sheriati i Allahut është i plotë në tëgjitha sferat e jetës, ashtu siç thotë Allahu: “Sotpërsosa fenë tuaj, plotësova Mirësinë Timendaj jush dhe zgjodha Islamin si fenë tuaj.”[5]

Fjalët e dijetarëve për ndalimin e kësaj festejanë të shumta dhe nuk kemi mundësi t’i për-mendim të gjitha, por mendoj se ajo që u për-mend mjafton sa për të sqaruar qëndrimin etyre ndaj kësaj feste.

PSE ISLAMI E NDALON FESTIMIN E 8 MARSIT?

Shumë muslimanë kur dëgjojnë që në Islamështë e ndaluar kjo festë, hutohen dhe mendo-jnë që Islami ndalon respektimin e gruas. Këtodyshime ndodhin shpeshherë veçanërisht ngamuslimanët që jetojnë në Perëndim, ngase atandikohen nga lajmet dhe propaganda e jobes-imtarëve. Duke pasur parasysh këtë çështje,desha të theksoj shkurtimisht që Islami nukështë kundër gruas dhe nderimit të saj, bile Is-lami aq shumë e ka nderuar nënën, saqë e kabërë obligim ndaj fëmijëve t’u shërbejnë prin -dë rve të tyre, sidomos nënës.Erdhi një njeri një ditë tek Muhamedi alejhiselam dhe i tha: “O i Dërguari i Allahut, ciliështë njeriu më i denjë për sjellje të mirë ndaj tij?”Ai iu përgjigj: “Nëna jote.” Tha: “Pastaj cili?” Upërgjigj: “Nëna jote.” Tha: “Pastaj”? U përgjigj:“Nëna jote.” Ai tha përsëri: “Pastaj?” Pejgamberiu përgjigj: “Babai yt.”[6]

Sa bukur e ka përmendur Muhamedi sal-lAl-lahu alejhi ve sel-lem tri herë nënën, në më -nyrë që t’i tregojë çdo muslimani se ajo e kambajtur në bark dhe kjo është përmendja eparë, pastaj ajo e ka lindur me gjithë ato vësh -tirësi dhe kjo është e dyta, e pastaj ajo ështëkujdesur për të derisa është rritur dhe kjo është

hera e tretë. Ky hadith ishte vetëm për dobi,pasi argumentet në Islam për respektimin e sajjanë aq të shumta saqë është e vështirë të mbli -dhen me një vend.Islami i ka obliguar muslimanët që t’i respek-tojnë nënat e tyre çdo ditë, në çdo gjë, dhe t’indihmojnë në çdo problem që u paraqitet nëjetë, sidomos kur janë të shtyra në moshë. Prandaj, një musliman nuk ka nevojë të veçojënjë ditë në vit për të gëzuar nënën e tij, ngaseai e ka për obligim fetar që ta gëzojë nënën etij çdo ditë dhe çdo herë të jetë afër saj kur ajoka nevojë për të e jo vetëm një herë në vit.E çfarë dobie do t’i bëjë nënës një lule një herënë vit kur ajo lule as nuk e ndihmon dhe asnuk ia plotëson nevojat personale? Çfarë përfiton ajo prej një luleje, e cila pas njëkohe thahet? A thua kjo lule ia zbut zemrën,pasi kur çdo ditë ajo rënkon dhe vajton përfëmijët e saj, të cilët nuk i sheh pothuajse gjatëtërë vitit? Kjo pra është gjendja e nënës në Perëndim,prandaj edhe nuk është çudi pse ata e festojnëkëtë festë, pasi së paku një herë në vit duan tagëzojnë nënën e tyre, qoftë edhe me një gëzimqë pason mërzi dhe hidhërim tërë vitin. Kurse ne si muslimanë e kemi obligim t’udhurojmë nënave tona lule çdo ditë, bile çdoorë, dhe këto lule të jenë fjalët e mira, shërbimiqë bëjmë ndaj tyre, dashuria e madhe që kemindaj tyre dhe jo thjesht një lule plastike e cilaështë larg realitetit dhe nuk e çon në vend qël-limin e saj, por një lule e cila është mbjellë nëzemrën e djalit për nënën e tij dhe rritet çdoditë ashtu edhe siç kalojnë vitet e nënës së tij.Pra, nëna muslimane le të gëzohet sepse ajonuk ka një ditë të sajën një herë në vit si tëtjerat, ngase Islami urdhëron që e gjithë jeta esaj të jetë e gëzuar, edhe më e mirë se 8 Marsi.Falënderimi i takon vetëm Allahut, Ai i Cili ijep çdokujt atë që meriton!

Xheladin Leka______________[5]http://www.ibnothaimeen.com/all/noor/article_7733.shtml.[6] Transmeton Buhariu (5971) dhe Muslimi (6664).


ÇFARË THOTË

KUR’ANI DHE BIBLA P Ë R M B U L E S Ë N

Prej urdhërimeve fetare është edhe hixhabi, mbulesa me të cilën obligohen muslimanet. Atoduhet ta zbatojnë duke mos hezituar dhe në momentet kur i dëgjojnë ajetet që flasin përmbulesën, ato duhet ta zbatojnë me dashuri dhe krenari. Për të arritur deri te implementimii tillë dhe realizimi i obligimit që kemi ndaj Kur’anit, duhet të realizojmë dy gjëra.

Jetojmë në një kohë plot sfida, të cilat pona shoqërojnë ditë e natë deri në vdekje.Propaganda skajshmërisht antiislame dhe

shumëdimensionale nuk ka të nd alur, sulmetideologjike të shoqëruara aspak me mëshirë endërgjegje janë të gjitha të shigjetuara me ploturrejtje e armiqësi kundër Islamit, fesë sënatyrshmërisë njerëzore dhe pr o gramit për tëgjitha sferat e jetës e për mbarë kombet e glo-bit, fesë të cilën e zgjodhi Zoti i Madhërishëm,sundimtari absolut. Shumë herë shkak i këtyre sulmeve po bëhenvetë muslimanët, të cilët me sjelljet e tyre poparaqesin imazhe negative, me të cilat Islaminuk ka të bëjë fare. Kjo vjen si rezultat ilargimit nga metodologjia që reflekton Islaminautentik. Por sulmet ideologjike përmes li-brave, revistave, ligjëratave, debateve televizivedhe emisioneve dokumentare i hasim të drej-tuara direkt kundër fondamenteve, parimevedhe udhëzimeve islame dhe ky fenomen ështënjë mesazh shumë i qartë që duhet të na nxisë

për vigjilencë dinamike dhe dashuri maksimalenë praktikimin e fesë islame për të formuarpersonalitetin e vërtetë islamik dhe kjo kërkonorientim shkencor e jo fanatizëm fraksionist emedhhebor.Këto sulme vullkanike vërshojnë edhe kundërveshjes që Islami parasheh për muslimanen.Kundërshtimet e tilla priten dhe do të vazhdo-jnë edhe në të ardhmen nga sekularistët dheideologjia feministe me të gjitha rrymat e saj[1]

si dhe nga ideologjitë e tjera, të gjitha produktetë mendjes njerëzore. Në këtë kohë, disa dije-tarë e mendimtarë u sfiduan dhe u viktimizuanideologjikisht nga këto kundërshtime satanikeduke përhapur fetva skandaloze në lidhje membulesën islame, duke e tjetërsuar atë nga ajoqë parasheh koncepti islam me qëllim që tëparaqiten sa më modernë dhe bashkëkohorë;një mbulesë e cila ka nevojë për mbulesë dheqë shfaq bukurinë femërore duke korruptuarlehtë ndjenjat mashkullore dhe duke nxiturpasione djallëzore.[2]

______________[1] Si feminizmi liberal, socialist dhe radikal.[2] Në lidhje me mbulesën fetare sipas sheriatit, lexoni librin “Mbulesa” nga dijetari eminent dhe fakihu i kohës sonë, Imam Albani, Allahu e mëshi-roftë.


Ai që ka dëshmuar se nuk ka të adhuruar metë drejtë përveç Allahut dhe se Muhamediështë i Dërguari i Tij duhet që personalitetine tij ta formojë në pajtueshmëri me atë qëkërkon kjo dëshmi, mbi të cilën ndërtohet egjithë feja, e cila përfshin të gjitha sferat e jetësnga lindja deri në vdekje. Krijuesi ynë kërkonnga njerëzimi që t’i përgjigjet këtij mesazhihyjnor dhe të mos shprehë revoltë duke iakthyer shpinën dritës kur’anore dhe udhëz-imeve profetike dhe nën hijen e kësaj meto -dologjie qiellore[3] realizohet të larguarit nga tëgjitha rrugët e burimit djallëzor.Kush e ngulit mu në kandil të zemrës dashur-inë e shoqëruar me respekt dhe nënshtrim ndajmetodologjisë në fjalë, do të shfaqë Islaminburimor dhe gjithë atë që urdhëron kjo fe, dota praktikojë atë me bindje dhe do të largohetme urrejtje nga çdo gjë që ndalon kjo fe.Prej urdhërimeve fetare është edhe hixhabi,mbulesa me të cilën obligohen muslimanet.Ato duhet ta zbatojnë duke mos hezituar dhenë momentet kur i dëgjojnë ajetet që flasin përmbulesën, ato duhet ta zbatojnë me dashuridhe krenari. Për të arritur deri te implemen-timi i tillë dhe realizimi i obligimit që kemindaj Kur’anit, duhet të realizojmë dy gjëra. Së pari, duhet ta kuptojmë Kur’anin dhe tëmeditojmë mbi ajetet e tij.Së dyti, të veprojmë me Kur’an. Kur urdhëro-het diçka me të, ajo gjë duhet zbatuar, por nësendalohet ndonjë gjë, duhet të largohemi prejsaj. Kur zbriti ajeti i mbulesës, Pejgamberi sal-la llahu alejhi ve sel-lem ua tha sahabëve, Al-lahu qoftë i kënaqur me ta, dhe ata pastaj ukthyen te shtëpitë dhe ua thanë këtë ajet bi-jave, grave, nënave dhe motrave të tyre, të cilatu mbuluan.[4] Allahu i Plotpushtetshëm thotë:“O Pejgamber! Thuaju grave dhe bijave të tua sidhe grave të besimtarëve që të lëshojnë mbulesën

e tyre (të kokës) mbi gjithë trupin. Kjo do të ishtemë e mirë që ato të mund të dallohen (se nukjanë rrugaçe) e të mos ngacmohen nga të tjerët.Allahu është Falës i madh dhe gjithnjë Mëshirë-plotë.” [5]

Dhe në suren Nur thotë: “Thuaju besimtareveqë të ulin shikimet e tyre (nga e ndaluara) dheta ruajnë nderin e tyre (nga marrëdhëniet ejashtëligjshme) dhe të mos i shfaqin stolitë e tyre,përveç atyre që janë të dukshme.[6] Le t’i mbulo-jnë kraharorët me mbulesat e tyre (të kokës) dhetë mos ua shfaqin stolitë e tyre...” [7]

Mesazhet që ngërthejnë këto ajete janë:- obligueshmëria për mbulimin e tërë trupitnga koka e deri në fund të këmbëve;- mbulesa reflekton besimin, nderin, thjeshtës-inë, sakrificën dhe mbrojtjen nga shikimet eliga;- mbulesa nuk duhet të jetë e tejdukshme;- nuk duhet të jetë e zbukuruar;- të jetë e gjerë dhe jo e ngushtë dhe e hollë;- të mos jetë e parfumuar;- mos t’i përngjajë veshjes së meshkujve e asasaj të jobesimtarëve.

BIBLA, PRO MBULESËS

Nuk u takon besimtarëve dhe besimtareve qëtë veprojnë me librat e mëhershëm qiellorengase ata kanë pësuar ndryshim nga origjinaliprej faktorit njeri. E sa i përket ruajtjes sëKur’anit, atë e ka marrë përsipër Allahu derinë kataklizëm, pasi Krijuesi dhe Sundimtari ikrijimit thotë: “Sigurisht, Ne e kemi zbriturKur’anin dhe, sigurisht, Ne do ta ruajmë atë.”[8]

Ne me këtë nëntitull kemi synim që njerëzveafetarë t’u sqarojmë se nuk është vetëm Islamiqë e bën obligim mbulesën, por edhe Bibla eurdhëron një gjë të tillë, ngase kur është fjalapër mbulesën kritikat ngërthejnë në vetvete se

______________[3] Këtë metodologji e implementuan gjenerata e artë, sahabët, shokët e Pejgamberit sal-lallahu alejhi ve sel-lem, me rrugën e të cilëve Allahu ishte ikënaqur. Kjo mjafton për të gjitha gjeneratat e tjera që ta pasojnë rrugën e tyre, pra kur është vërtetuar me Kur’an dhe hadith se Allahu është i kënaqurme gjeneratën e parë të kombit musliman, atëherë kjo sinjalizon qartë se kënaqësia e Zotit të Madhëruar arrihet duke pasuar metodologjinë e sahabëvedhe jo rrugët të cilat kundërshtojnë rrugën e tyre me paudhësi si mosbesim, shpikje e mëkatime.[4] Shiko “El Akidetu Ev-velen lev kanu Jalemun” 1/275 nga Ebu Islam Salih ibën Taha Abdulvahid. Botoi Mektebul Guraba, 1428h. [5] Ahzab: 59.[6] Ka për qëllim fytyrën dhe shuplakat e duarve deri te kyçet.[7] Nur: 31.[8] Hixhër: 9.


mbulesa është prapambetje dhe diskriminimgjinor dhe këto akuza lëshohen si raketa vetëmnë adresë të Islamit, duke e anashkaluar Bi -blën. Kjo bëhet edhe për një arsye tjetër, se kyobligim biblik është i injoruar nga pasueset esaj, me përjashtim të murgeshave.[9]

Ja çfarë lexojmë në Bibël në lidhje me mbu -lesën:“Çdo grua që lutet apo profetizon me krye të zbu-luar, turpëron kryetarin[10] e vet: sepse është enjëjtë sikurse t’i kishte qethur flokët.[11] E pondodhi që ndonjë grua nuk do ta mbulojë kryet,le të qethet;[12] por, në qoftë se është turp për gruata qethë e ta rruajë kryet, atëherë le të mbulo-het.”[13]

Këto citate janë skajshmërisht të qarta se Biblae urdhëron femrën që të mbulohet sepse mekëtë mbulesë dallohet nga prostitutat, dukeqenë se mosmbulimi është turp dhe gjë epamoralshme. Në të kundërt, gruaja e pambu-luar duhet t’i ketë flokët e qethura ose të rru-ara. Në citatin tjetër, i cili e përforconob li gueshmërinë e mbulesës, lexojmë: “Pran-daj gruaja duhet të mbajë një shami koke sishenjë varësie për hir të engjëjve.”[14]

Kjo mbulesë e mbron femrën nga shikimet eliga prej të cilave paralajmëron e qorton Biblasi dhe mbulesa i shpëton sytë e meshkujve qëtë mos mëkatojnë. Bibla thotë: “Keni dëgjuarse qe thënë: “Mos e thyej kurorën!” E unë po juthem: Kushdo që me dëshirim e shikon një grua,në zemrën e vet e ka bërë fëlligështinë me të. Nësesyri yt i djathtë të çon në mëkat, nxirre e flakelarg teje! Është më mirë për ty të humbasëshnjërën nga gjymtyrët e tua, se i tërë trupi yt të

hidhet në ferr.”[15]

Po ashtu Bibla e ndalon që femra t’i përngjajëmashkullit në veshje dhe anasjelltas, kur thotë:“Një grua nuk duhet të mbajë veshje meshkujsh,as një burrë veshje femrash. Zoti, Perëndia juaj,e urren atë që bën ashtu.”[16]

Kjo le të shërbejë si përkujtim edhe për femratnazaretiane, që nëse marrin mësim dhe i zba-tojnë këto këshilla biblike, mbasi edhe besojnënë të, do ta ndihmojnë moralin që sot nëshoqërinë tonë është në dekadencë.

PËRFUNDIM

Mesazhi i Zotit që nga Pejgamberi Muhamedsal-lallahu alejhi ve sel-lem është vetëmKur’ani dhe Sunneti, ligj që rregullon jetën in-dividuale dhe shoqërore për gjithë popujt erruzullit to kësor dhe nuk do të realizohet har-monia, siguria, lumturia dhe paqja në tokënëse nj e rë zimi do t’ia kthejë shpinën sheriatittë Zotit. Kur njerëzimi revoltohet kundërMbre tit të gjithësisë duke u larguar e kundër-shtuar urdhërimet, ndalesat dhe këshillat e Tij,nuk ka dyshim se do të shfaqen në fytyrën etokës dhuna, luftërat, dënimet dhe shumëgjëra të tjera negative të pranishme sot. Allahui Ma dh ëruar thotë: “Kushdo që i kthen shpinënMesazhit Tim, do të ketë jetë të mjeruar dhe Ne,në Ditën e Kiametit, do ta ringjallim të ver-bër.”[17] Pra, njerëzimi vetëm përmes Mesazhittë Zotit (Kur’anit dhe Sunnetit) realizon sig-urinë dhe lumturinë në këtë botë dhe nëamshueshmëri.

Adem Avdiu

______________[9] Murgëria nuk ka qenë e legjitimuar, por e shpikën ata vetë. Allahu thotë: "...ndërsa murgërinë ata vetë e shpikën." Hadid: 27.[10] Në Diodatin e Ri, përkthim 1991-94, qëndron “turpëron kryet e vet”. Po kështu gjendet edhe në gjuhën arabe texhlibul are ala re’siha. Botim ivitit 1995, Arabic Bible NVA Copyright 1988 IBS.[11] Ndërsa në përkthimin e ECM 1993 qëndron: “Ajo sillet si të ishte prostitutë, me flokë të qethur.”[12] Në përkthimin e ECM është e shënuar në kllapa “e le të përjashtohet”.[13] Bibla, Besëlidhja e Re, Letra e parë drejtuar Korintianëve 11/5,6 . Përktheu dhe shtjelloi Dom Simon Filipaj, Ferizaj 1994.[14] Bibla, Dhiata e Re, Letra e parë drejtuar bashkësisë së Korintit 11/10. Përkthimi i vitit 1993 ECM. Në këtë përkthim lexojmë komentin seengjëjt e pranishëm nuk durojnë mospërfillje. Ndërsa në përkthimin e Dom Simon Filipaj qëndron: “Prandaj, gruaja duhet ta mbartë mbi kryeshenjën e varshmërisë, për shkak të engjëjve.” Dom Simoni shtjellon: “Në mbledhjet e bashkësisë, sipas një interpretimi çifut të Lgp 23,15 në mbledhjejanë pranë edhe engjëjt, prandaj qëndrimi duhet të jetë me nderim dhe rregull. [15] Bibla, Besëlidhja e Re, Ungjilli sipas Mateut me titull Mësimi mbi kurorëthyerjen 5/27, 28 dhe 29. Përkthimi nga Dom Simon Filipaj.[16] Bibla, Dhiata e Vjetër, Libri i Besëlidhjes së Ripërtërirë 22/5. Përkthimi i vitit 1993 ECM.[17] Sure Ta ha: 124.

Femrës Imam Ahmedi ka transmetuar se Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë: "Kush irrit dy apo tri vajza, ose i rrit dy apo tri motra, derisa ta arrijnë moshën madhore ose aivdes duke u përkujdesur për to, unë dhe ai do të jemi si këta dy gishtërinj (dhe i bëri bashkëgishtin tregues dhe tjetrin pranë tij).”

Me të vërtetë, femra muslimane,nën hijen e më simeve të drejtadhe udh ë zimeve të urta islame,

jeton një jetë të ndershme, të mbushur merespekt dhe ndershmëri, që nga dita e parëe ardhjes se saj në këtë botë dhe duke vazh-duar kështu në të gjitha etapat e jetës së saj,si vajzë, pastaj si nënë, si bashkëshorte, simotër, si hallë, si teze etj. Në të gjitha këtoperiudha, ajo ka të drejtat e saj të veçantadhe gëzon meritat e saj plot respekt dhendershmëri.1 - Në kohën kur ajo është vajzë, feja is-lame fton për bamirësi ndaj saj dhepërkushtim në rritjen, mbikëqyrjen dheedukimin e saj, që ajo të formohet si njëgrua e mirë, e mbrojtur dhe endershme. Po ashtu, Islami i kaqortuar ashpër job -esimtarët pa ra peri-udhës isla me për varrosjen evajzave të tyre për së gjalli dheurrejtjen që kishin për lindjen etyre. Thotë i Madhë ruari:"Dhe kur ndonjëri prej tyrepërgëzohet me lindjen e

vajzës, atij i nxihet fytyra dhe mbushet plothidhërim. Ai fshihet nga njerëzit, për shkaktë keqes që u lajmërua. Ai pyetvet veten, a ta mbajë atë(va j zën), i përulur, apo tavarrosë. Sa i keq është gjy -kimi i tyre!..."

Nahl-58/59

në Islam

Respektimi i


Transmetohet nga Mugire ibën Shu'bete sePejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem kathënë: "Me të vërtetë, Allahu ua ka ndaluarjuve mosrespektimin e nënave, koprracinëdhe të kërkoni (pa nevojë), si dhe varrosjen evajzave për së gjalli…" (Transmeton Buha -riu dhe Muslimi)Ibni Haxheri ka përmendur se para Islamitjobesimtarët vajzat e veta i kanë varrosurnë dy mënyra:- E para, burri e ka urdhëruar gruan e vetqë, kur të vinte koha e lindjes, lindja tëbëhej afër një grope. Në qoftë se do t'ulindte djalë, e linin të jetonte; në qoftë sedo t'u lindte vajzë, e hidhnin në gropë.- E dyta, kur vajza mbushte gjashtë vjeçe,burri i thoshte gruas së vet që ta par-fumonte dhe ta zbukuronte vajzën, gjojase do të vizitonin disa të afërm. Pastajlargohej me vajzën në shkretëtirë, derisashkonte te ndonjë pus dhe i thoshte vajzësqë të shikonte në pus, ndërsa ai e shtyntenga pas dhe e shkelte. (Fet'hul-Bari)Kurse, Islami e ka konsideruar vajzën si be-gati të madhe dhe dhuratë të çmuar ngaAllahu i Madhëruar:"Vetëm i Allahut është pushteti i qiejve dhe i

tokës. Ai krijon çka të dojë. Kujt të dojë, Aii dhuron vetëm femra ose vetëm meshkuj, osei dhuron çift, meshkuj e femra, dhe kë të dojëe lë pa fëmijë (steril). Ai është i dijshëm dhei fuqishëm." Shura, 49/50Nga Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem transmetohet të ketë thënë: "Kush kanjë vajzë dhe nuk e varros atë për së gjalli,nuk e nënçmon dhe nuk i jep përparësi djalitndaj saj, Allahu do ta futë në xhenet."(Transmeton Ahmedi)Ukbete ibën Amiri ka thënë se e ka dëgjuartë Dërguarin e Allahut të thotë: "Kush katri vajza dhe bën durim në rritjen e tyre, sidhe i vesh e i mbath nga pasuria e vet, atodo të jenë për të shpëtim nga zjarri." (Trans-meton Ibni Maxheh)Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem nënjë hadith tjetër thotë: "Kush i rrit dyvajza, derisa të arrijnë moshën madhore, unëdhe ai në Ditën e Gjykimit do të jemi si këtady gishtërinj (dhe ka bashkuar gishtërinjtë evet)." (Transmeton Muslimi)Imam Ahmedi ka transmetuar se Pejgam-beri sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë:"Kush i rrit dy apo tri vajza, ose i rrit dy apotri motra, derisa ta arrijnë moshën madhore


ose ai vdes duke u përkujdesur për to, unë dheai do të jemi si këta dy gishtërinj (dhe i bëribashkë gishtin tregues dhe tjetrin pranë tij).”(Musnedi i Ahmedit)Xhabir ibën Abdil-lah ka thënë se i Dër-guari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lemka thënë: "Kush i ka tri vajza dhe i strehonato, u siguron ushqim dhe i mëshiron, për tëbëhet obligim hyrja në xhenet.” Njëri nga tëpranishmit pyeti: “Po ai që ka dy vajza?” IDërguari i Allahut alejhi selam tha: “Po,edhe ai që ka dy vajza." (TransmetonBuhariu, në Edebul-Mufred)Transmeton Aishja se një beduin erdhi tePejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lemdhe i tha atij: "Ju i puthkeni fëmijët tuaj?!Ne nuk i puthim." Atëherë, Pejgamberi itha:"Unë nuk kam asgjë në dorë, nëse Allahue ka larguar mëshirën nga zemra jote."(Transmeton Buhariu dhe Muslimi)2 - Islami ka bërë thirrje për respektimindhe nderimin e veçantë të gruas, si nënë.Ka ftuar për bamirësi ndaj tyre, që tëangazhohemi të jemi në shërbim të tyre, tëbëjmë lutje për to dhe mos t'u shkaktojmëasnjë lloj shqetësimi, por t'i trajtojmë ash -tu siç trajtohen shokët më të mirë. ThotëAllahu i Madhëruar:"Ne e urdhëruam njeriun të sillet mirë ndajprindërve të vet, ngase nëna e vet memundim e barti dhe me vështirësi e lindi,ndërsa bartja dhe gji-dhënia e tij zgjati trid-hjetë muaj (e ai vazhdon të jetojë), derisa tëarrijë pjekurinë e vet dhe, kur t'i mbushëdyzet vjet, ai thotë: 'Zoti im, më inspiro të tëfalënderoj për të mirën Tënde që ma dhurovemua dhe prindërve të mi, të bëj vepra tëmira, të cilat i pëlqen Ti, dhe m'i bëj të mirëpasardhësit e mi. Unë pendohem te Ti dhejam musliman." Ahkaf, 15Allahu në një ajet tjetër thotë:

"Zoti yt ka dhënë urdhër të prerë që mos tëadhuroni askënd, pos Tij, dhe të silleni mirëme prindër. Nëse njërin prej tyre ose që të dyi ka arritur pleqëria pranë kujdesit tënd,atëherë mos u thuaj atyre as 'of', as mos u bëi vrazhdë ndaj tyre, por thuaju fjalë të butadhe, në shenjë mirësjelljeje, shtrije pranë tyrekrahun tënd përulës dhe mëshirues, dhethuaju;'Zoti im, mëshiro ata dy sikurse mëedukuan mua kur isha i vogël." Isra 23/24Transmeton Ebu Hurejra se i është thënëtë Dërguarit të Allahut sal-lAllahu alejhi vesel-lem: "Kush e meriton më shumë mirës-jelljen time?" Pejgamberi tha: "Nëna jote"."Pastaj kush?", u pyet prapë. "Nëna jote", upërgjigj ai. "Pastaj kush?", u pyet edhe njëherë. "Babai yt", ia ktheu.” (TransmetonBuhariu dhe Muslimi)Abdullah Ibën Umeri ka thënë: "Erdhi njënjeri të Pejgamberi, që t'i jepte besën përhixhret (shpërngulje prej një vendi qëbanohet nga jobesimtarë në një vend qëbanohet nga besimtarë), pasi i kishte lënëprindërit e vet duke qarë për të. Atëherë,Pejgamberi i tha: "Kthehu tek ata dhe bëjitë qeshin ashtu siç i bëre të qajnë." (Trans-meton Ebu Davudi dhe Ibni Maxheh)Thotë Abdullah ibën Mes’udi: "E kampyetur Pejgamberin se cila është vepra më edashur tek Allahu. Tha: "Falja e namazit nëkohen e vet." I thashë:"Pastaj cila?" Tha:"Mirësjellja ndaj prindërve." I thashë: "Pas-taj cila?" Tha: "Xhihadi në rrugën e Al-lahut." (Transmeton Buhariu dheMu sli mi)Islami e ka ndaluar t'u shkaktohet prin -dërve ndonjë shqetësim apo çfarëdo llojdëmi, bile e ka llogaritur një gjë të tillë simosrespektim ndaj prindërve, për të cilëndo të llogaritet në Ditën e Gjykimit, madjee ka konsideruar prej mëkateve më të më -


dha.Ebu Bekrete ka thënë: "Pejgamberi kathënë: “A doni t'ju informoj për mëkatin mëtë madh (tri herë e përsëriti të njëjtënpyetje)?" Ata thanë: "Po, gjithsesi, o i Dër-guari i Allahut.” Tha: "Të bërit shokë Al-lahut, mosrespektimi i prindërve", pastaj uul, pasi ishte i shtrirë, e tha: "...edhe dëshmiae rrejshme". Dhe vazhdoi ta përsëriste atë,saqë menduam: “Ah, sikur të heshtte!"(Transmeton Buhariu dhe Muslimi).Thotë Aliu: "Ka thënë Pejgamberi: "Allahue mallkon atë i cili i mallkon prindërit (nuki respekton ata)." (Transmeton Muslimi)3 - Islami nxit në respektimin e femrës sibashkëshorte, duke e obliguar burrin meobligime ndaj saj, ashtu siç ajo ka obligimendaj tij. Prej të drejtave të gruas në Islamjanë: mirësjellja ndaj saj, bamirësia ndajsaj, si në ushqim ashtu edhe në veshmbat-hje; sjellja me butësi ndaj saj, të bëhetdurim me të, të trajtohet me respekt, ngasenë Islam njerëzit më të mirë janë ata tëcilët janë më të mirët me familjen e tyre.Prej të drejtave të saj po ashtu është që t'umësohet atyre feja, të kihet xhelozi për to,t'u ruhet nderi dhe përgjithësisht të ketëmirësjellje ndaj tyre. Prej ajeteve përm-bledhëse të të drejtave të gruas është fjalae të Madhëruarit:"... dhe kaloni jetë të mirë me to…" Nisa,19Po ashtu, në Sunnet ka ardhur një numëri konsiderueshëm hadithesh që edhe mëtepër e përforcojnë respektimin e të drej-tave të femrës dhe përkujdesjen që duhetpasur për to. Prej këtyre haditheve është ai që e trans-meton Ebu Hurejra, se i Dërguari i Al-lahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë:"Silluni mirë me gratë, ngase gruaja është

krijuar nga një bri i shtrembër, e gjëja më eshtrembër në bri është pjesa më e lartë e tij.Në qoftë se doni ta drejtoni atë, do ta thyeni;në qoftë se e lëni ashtu, ai do të mbetet ishtrembër. Dhe silluni mirë me gratë."(Transmeton Buhariu dhe Muslimi)Thotë Neveviu: "Në këtë hadith theksohetsjellja me butësi ndaj tyre, bamirësia,durimi ndaj sjelljes së tyre jo të mirë, tëpërballohet dobësia intelektuale e tyre, ur-rejtja e shkurorëzimit pa ndonjë arsye dhetë mos pritet nga ato të jenë të përkryera.Allahu e di më së miri." (Sherh SahihMuslim)Po ashtu, në një hadith tjetër që e trans-meton Ebu Hurejra, i Dërguari i Allahutthotë: "Besimtari me imanin (besimin) mëtë plotë është ai i cili e ka moralin më të mirë,ndërsa më të zgjedhurit tuaj janë ata që sillenmë së miri me gratë e tyre." (TransmetonAhmedi, Ebu Davudi dhe Tirmidhiu)Xhabir ibën Abdil-lah thotë se Pejgamberisal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë nëhutben e tij, në haxhin lamtumirës: "Kinifrikë Allahun se si po silleni me gratë, ngaseju i keni marrë ato amanet nga Zoti dhe uështë bërë hallall fjetja me to, me fjalën(lejen) e Allahut. Ndërsa ato kanë përobligim që mos t'i bëjnë konak askujt që ju eurreni. E, në qoftë se ato bëjnë një gjë të tillë,atëherë edukojini ato me një rrahje të lehtë.Ju keni për obligim furnizimin dhe veshm-bathjen e tyre, aq sa keni mundësi." (Trans-meton Muslimi)Me frazën "mos t'i bëjnë konak askujt qëju e urreni" mendohet që mos t'u japin lejepër hyrje a qëndrim në shtëpitë tuajaaskujt që ju e urreni, qoftë burrë apo grua.Ebu Hurejra thotë: "Ka thënë i Dërguari iAllahut: “Mos ta urrejë një musliman njëmuslimane (mos ta urrejë burri gruan e vet),


se në qoftë se urren një cilësi të saj, pëlqen njëtjetër." (Transmeton Muslimi)Me frazën "mos ta urrejë" mendohet qëkush prej jush nuk e pëlqen një cilësi tëgruas së vet dhe nuk është i kënaqur mëatë cilësi, mos ta urrejë gruan sepse ajomund të ketë virtyte të tjera të larta dhesjellje të tjera shumë të mira.Transmeton Aishja se Pejgamberi sal-lAl-lahu alejhi ve sel-lem ka thënë: "Gratë janësi motrat e burrave." (Transmeton Ahm edi,Ebu Davudi dhe Tirmidhiu)Thotë Ibni Ethiri duke komentuar frazën"si motrat": "Të ngjashëm dhe të njëjtë nëmoralin dhe natyrën e tyre, sikur ato tëishin një pjesë e ndarë nga burrat, ashtu siçështë krijuar Hava nga Ademi." (En-Niha-jtu fi Garibil-Hadithi vel-Ether)Në këtë hadith bëhet qartazi thirrje përmirësjellje ndaj grave dhe trajtim tëshkëlqyer të tyre si dhe për butësi ebamirësi, saqë nuk do koment.4 - Islami porosit të respektohet femra simotër, si hallë apo si teze, duke urdhëruarqë të mbahen lidhjet me to dhe të ndih-mohen, të ruhet pozita dhe e drejta e tyre.Për gjithë këtë ka premtuar një shpërblimtë madh. Transmeton El-Mikdam ibënMadekerib se e ka dëgjuar Pejgamberinsal-lAllahu alejhi ve sel-lem të thotë: "Metë vërtetë, Allahu porosit të silleni mirë menënat tuaja, pastaj ju porosit të silleni mirëme nënat tuaja, pastaj ju porosit të sillenimirë me baballarët tuaj, pastaj ju porosit tësilleni mirë me më të afërmit." (TransmetonBuhariu në “Edebul-Mufred” dhe IbniMaxheh)Ebu Seid el-Hudrij thotë: "Ka thënë i Dër-guari i Allahut: “Nuk ka kush që i ka trivajza, apo tri motra dhe përkujdeset për to,përveçse do të hyjë në xhennet." (Transmeton

Tirmidhiu dhe Ebu Davudi)Thotë Aishja, Allahu qoftë i kënaqur metë: "Ka thënë Pejgamberi: “Farefisi ështëlidhje nga Zoti. Kush e mban atë lidhje, All -ahu e ruan atë; kush e humb atë lidhje, All -ahu do ta humbë atë." (TransmetonBu h a riu dhe Muslimi)Transmeton Enes ibën Maliku se Pejgam-beri sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë:"Kush dëshiron t'i shtohet risku (furnizimi)dhe t'i zgjatet jeta, le të mbajë lidhje me fare-fisin." (Transmeton Buhariu dhe Muslimi)5 - Bile sikur femra të jetë e huaj për dikë,pra nuk është e afërm e tij dhe ka nevojëpër ndihmë, Islami nxit për përkujdesje,për bamirësi dhe ndihmë ndaj saj dhe përkëtë ka përgatitur shpërblime të mëdha.Transmetohet nga Pejgamberi alejhi selamtë ketë thënë: "Ai që përkujdeset për një tëve apo për një të varfër, është si muxhahidinë rrugën e Allahut, apo si ai që faletvazhdimisht dhe nuk pushon, apo si ai qëagjëron pandërprerë." (Transmeton Buha -riu dhe Muslimi)Kjo që u tha më lart është një pjesë shumëe vogël e respektit dhe nderit që gëzonfemra nën hijen e mësimeve islame. E, kumund ta gjejë femra një përkujdesje kaq tëmadhe, respekt dhe bamirësi të lartë? Bilenuk mund të gjejë as përafërsisht në ndo -një fe tjetër përveç kësaj feje, me të cilënAllahu është i kënaqur për robërit e Vet.

Dr. AbduRrazak ibën Abdul-Muhsin El-BedrPërshtati: Gazmend Mehmeti


A JANË TË BARABARTË

BURRI DHE GRUAJA NË ISLAM?

Dijetari Muhamed ibën Salih el Uthejmin, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “Duhet ta dimëse disa njerëz përdorin termin "barazi" në vend të termit "drejtësi" dhe kjo është gabim,ngase nuk thuhet barazi për arsye se fjala barazi lë të kuptojë se nuk ka dallim mes burritdhe gruas. Për shkak të kësaj thirrjeje të padrejtë ata filluan të thonë: Çfarë diference ka nëmes mashkullit dhe femrës?! Ata e barazuan mashkullin me femrën, derisa komunistët thanë:Çfarë diference ka mes gjykatësit dhe të gjykuarit? Askush nuk mund të sundojë mbi askënd,as prindi nuk mund të sundojë mbi djalin e tij, e kështu me radhë...

Aështë përmendur në Kur'an barazia egruas me burrin?

Falënderimi i takon Allahut të Madhëruar. Për-shëndetjet qofshin mbi Muhamedin, mbi famil-jen e tij, mbi shokët e tij dhe të gjithë ata që etra sojnë rrugën e tij deri në Ditën e Gjykimit.E para: Termi "barazia mes burrit dhe gruas", përtë cilin thërrasin shumë mendimtarë në Lindjedhe Perëndim në fusha të ndryshme të jetës, ështëterm që bazohet në devijim dhe mungesë tëvetëdijes, sidomos kur folësi ia vesh këtë barazimKur'anit të Shenjtë apo fesë islame. Pjesë egabimit të njerëzve në kuptimin e këtij termi ështëthënia "Islami është fe e barazisë". E vërteta ështëtë thuhet "Islami është fe e drejtësisë". Dijetari Muhamed ibën Salih el Uthejmin, Allahue mëshiroftë, ka thënë: “Duhet ta dimë se disanjerëz përdorin termin "barazi" në vend të termit"drejtësi" dhe kjo është gabim, ngase nuk thuhetbarazi për arsye se fjala barazi lë të kuptojë se nukka dallim mes burrit dhe gruas. Për shkak të kësajthirrjeje të padrejtë ata filluan të thonë: Çfarëdiference ka në mes mashkullit dhe femrës?! Atae barazuan mashkullin me femrën, derisa komu-nistët thanë: Çfarë diference ka mes gjykatësit dhetë gjykuarit? Askush nuk mund të sundojë mbiaskënd, as prindi nuk mund të sundojë mbi djaline tij, e kështu me radhë...Mirëpo, nëse përdorim termin “drejtësi”, që do të

thotë "dhënia secilit atë që meriton", do të elim-inohet ky gabim dhe termi bëhet i drejtë, ngaseasnjëherë nuk është përmendur në Kur'an "Allahuju urdhëron për barazi", por ka ardhur "Allahu juurdhëron për drejtësi", Nahl, 90Gjithashtu, Allahu i Madhëruar thotë: "Dhe kurtë gjykoni, ju urdhëron të gjykoni me të drejtë mesnjerëzve." Nisa 58Ka gënjyer ndaj Islamit ai që thotë se “feja islameështë fe e barazisë”, sepse feja islame është fe edrejtësisë, Islami bashkon dy gjëra të barabartadhe ndan dy gjërave që janë të ndryshme. Kush enjeh fenë islame nuk thotë që feja islame është fee barazisë, madje ajo që aludon për kotësinë ekësaj rregulle është se shumë ajete që janë përmen-dur në Kur’an e mohojnë këtë barazi të pretend-uar. Allahu thotë: "A janë të barabartë ata që dinëdhe ata që nuk dinë?" Zumer 9 Dhe thotë:"Thuaj: “A është i barabartë i verbri me atë që shehose a janë të njëjta errësirat me dritën?" Rra'd 1 Allahu thotë: "Nuk janë të barabartë prej jush ataqë dhanë nga pasuria e tyre dhe luftuan para çlirimitsepse të tillët kanë vlerë më të madhe nga ata qëdhanë dhe luftuan më pas." Hadid 10 Po ashtu Allahu thotë: "Nuk janë të barabartë prejbesimtarëve ata që ndenjën [nuk luftuan] dhe ataqë me pasurinë dhe jetën e tyre luftuan në rrugën eAllahut." Nisa 95Asnjëherë nuk është përmendur në Kur’an qoftëedhe një shkronjë që urdhëron për barazi, por


Kur’ani urdhëron për drejtësi. Fjala drejtësi gji -thashtu është e pranuar edhe nga vetë njerëzit,pasi për shembull dikush ndien që është më iprivilegjuar se një tjetër qoftë në dituri, pasuri,frikë ndaj Allahut etj., prandaj nuk e pranon qëtjetri të jetë i barabartë me të. Çdo njeri e di seështë gabim nëse themi se mashkulli është ibarabartë me femrën (Sherhu el Akideti el ëasiti-jeh 1/180-181).Prandaj, Islami nuk ka bërë barazi mes burrit dhegruas në ato çështje ku barazimi mes tyre do tëishte padrejtësi ndaj njërit prej tyre, për arsye sebarazimi në vendin e gabuar është padrejtësi emadhe.Kur'ani e ka urdhëruar femrën të vishet ndryshenga burri për arsye të dallimit mes dy gjinive nëprovokim kundrejt tjetrit. Provokimi nga burriështë më i vogël sesa provokimi nga femra dhepër këtë arsye veshja e femrës dallon nga emashkullit, ngase nuk është prej urtësisë të urd-hërohet femra të zbulojë prej trupit të saj atë qëzbulon mashkulli për shkak se provokimi ngatrupi i saj dhe trupi i tij është i ndryshëm, siç dota sqarojmë më poshtë.E dyta: Në ligjin islam janë disa gjëra ku femrandryshon nga burri, si vijon:1 - Përgjegjësia: Allahu i Madhëruar ka thënë:"Burrat janë përgjegjës për gratë, ngase Allahu kagraduar disa mbi disa të tjerë dhe ngase ata kanë sh-penzime nga pasuria e tyre." Nisa 342 - Dëshmia: Kur'ani e ka barazuar dëshminë enjë burri me dëshminë e dy grave: ''Kërkoni tëdëshmojnë dy dëshmitarë burra nga mesi juaj, e nëqoftë se nuk janë dy burra, atëherë një burrë e dygra, nga dëshmitarët që i pëlqeni. Për atë se nësenjëra prej tyre gabon, t'ia përkujtojë tjetra." Bekare282 Ibën Kethiri, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “...përshkak të mangësisë së mendjes që ka femra, dygra zëvendësojnë një burrë në dëshmi, siç ështëtransmetuar në “Sahihun” e Muslimit, nga EbuHurejra, se Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë: "O gra, jepni lëmoshë e kërkoni faljesa më shumë, sepse kam parë që ju jeni shumica ebanorëve të zjarrit.” Një grua e mençur në mesin etyre tha: “Përse, o Dërguari i Allahut, ne jemi shu-mica e banorëve të zjarrit?” Ai tha: “Sepse ju mal-lkoni shumë dhe jeni mosmirënjohëse ndajbashkëshortëve. Nuk kam parë askënd më të mangëtnë mendje dhe në fe sesa ju.” Ajo ka thënë: “Ç'është

kjo mangësi në mendje dhe në fe?” Ai ka thënë:“(Mangësia në mendje) Është konfirmuar me atë qëdëshmimi i dy grave është i barabartë me dëshmimine një mashkulli, kurse mangësia në fe konfirmohetme atë që shumë ditë kalojnë e ju nuk faleni dhegjatë Ramazanit (gjatë ditëve) ju nuk agjëroni (përshkak të menstruacioneve apo lehonisë).” (Tefsiri iIbën Kethirit, 1/336)Ka disa gra që janë më të afta sesa disa burra,mirëpo kjo nuk është esenca dhe ato nuk janëshumica dërrmuese e tyre, kështu që edhe sheriatiështë i ndërtuar mbi atë që është e përgjithshmedhe e shpeshtë.Por, mungesa e mendjes së gruas nuk do të thotëse ajo është e çmendur, mirëpo emocionet e mu -ndin mendjen e saj në shumicën e rasteve dhe kjondodh tek ajo më shumë se ç’ndodh te burri.Këtë fakt mund ta refuzojë vetëm arroganti.3 - Femra trashëgon gjysmën e asaj që trashëgonburri: Ka thënë Allahu i Lartësuar: "Allahu ju ur-dhëron [çështjen e trashëgimit] fëmijët tuaj; përmashkullin hise sa për dy femra." Nisa 11Kurtubiu, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “Dhepër shkak që Allahu është më i ditur për interesate tyre, ka vendosur ndarjen në mes tyre në bazëtë diferencimit që ka ditur prej interesave të tyre.”(Tefsiri i Kurtubiut [5/164])Pasi burri ka më shumë shpenzime sesa gruaja,atëherë është e përshtatshme që të ketë më shumëtrashëgimi se gruaja.4 - Veshja: Pjesët e turpshme te gruaja janë i gjithëtrupi i saj dhe më së paku është thënë se asaj nuki lejohet të zbulojë asgjë tjetër përveç duarve dhefytyrës. Po ashtu, thuhet se asaj nuk i lejohet tëzbulojë asgjë nga trupi i saj.Ka thënë Allahu: "O ti Pejgamber, thuaju grave tëtua, bijave të tua dhe grave të besimtarëve, le të vënëshamitë (mbulojën) e veta mbi trupin e tyre, pse kjoështë më afër që ato të njihen (se nuk janë rrugaçe)e të mos ofendohen. Allahu fal gabimet e kaluara,Ai është Mëshirues." Ahzabe 59Pjesa e turpshme e burrit është prej kërthizës deritek gjunjët. I është thënë Abdullah ibën Xhaferibën ebi Talibit: “Na trego atë që ke dëgjuar ngaPejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem dhe çfarëke parë prej tij dhe mos na trego tjetër jashtë kësaj,edhe nëse është e besueshme.” Tha: "Çka ështënë mes kërthizës dhe gjunjëve është turp (avret)."(Transmeton Hakimi në “Mustedrek” 6418 dheshejh Albani e ka bërë hadithin të mirë në ‘Sahih


el-xhami’5583.)Këta shembuj ishin vetëm për sqarim, edhe pseekzistojnë shembuj të shumtë.Ka edhe dallime të tjera mes dy gjinive, si përshembull:- burri ka të drejtë të martohet me katër gra nënjë kohë, kurse gruaja vetëm me një burrë;- burri posedon të drejtën e divorcit, kurse gruajajo;- burrit i lejohet të martohet me femra çifute dhetë krishtera, kurse gruas muslimane i lejohet tëmartohet vetëm me musliman;- burrit i lejohet të udhëtojë pa prezencën e gruasapo të ndonjërit prej kujdestareve [mahrem] tëtij, kurse gruaja nuk lejohet të udhëtojë pa ku-jdestar [mahrem];- namazi në xhami është obligim për burrat,ndërsa për gratë është e kundërta e kësaj, ngasenamazi në shtëpinë e saj është më i dashur për Al-lahun e Madhëruar;- gruaja lejohet të veshë mëndafsh dhe ar, por njëgjë e tillë nuk i lejohet burrit.E gjithë kjo që u përmend është bazuar nëndryshimin e burrit prej gruas, për arsye semashkulli nuk është si femra. Thotë Allahu: "…e mashkulli nuk është si femra.” (Alu Imran, 36Burri dallon nga gruaja në shumë gjëra: në forcë,në trup dhe në vrazhdësi, kurse femra është e butëdhe e ndjeshme.Burri gjithashtu dallon nga gruaja në mendje,ngase dihet se mashkulli është më i fortë nëvetëdijen dhe memorien e tij, ndërsa gruaja e kamemorien më të dobët dhe harron më shumë seai. Një gjë e tillë shihet qartë pasi shumica e dije-tarëve dhe e shkencëtarëve në botë janë burra.Ka disa femra të cilat janë më të afta sesa disaburra dhe e kanë memorien më të fortë, mirëpokjo nuk e anulon esencën dhe rregullin e për -gjithshëm që cekëm më lart.Në aspektin e emocioneve, burri i zotëron ato kurështë i gëzuar apo nervoz, kurse femrat ndikohenedhe nga efekti më i vogël emocional, prandajlotët e saj rrjedhin qoftë edhe prej ngjarjes më tëvogël emocionale. Nga dallimet mes tyre ështëedhe xhihadi, i cili është obligim vetëm për burrat.Gratë nuk kanë xhihad, luftë, e kjo është mëshirëprej Allahut për to dhe kujdes për gjendjen e tyre.Prandaj është detyrim të themi se nuk janë dis-pozitat e burrit si dispozitat e grave. E treta: Ligji islam e ka barazuar gruan me burrin

në shumë adhurime dhe transaksione, si përshembull: gruaja merr abdest si burri, pastrohetsi burri, falet si falet burri, agjëron siç agjëronburri, përveçse kur është në ciklin mujor apo nëlehoni, jep zekat si burri, bën haxh si burri, pordallon nga burri në disa dispozita të pakta. Asaj ilejohet shitblerja, i lejohet të japë lëmoshë, i lejo-het të lirojë robin nëse është nën sundimin e sajetj., për arsye se gratë janë motra të burrave, siçështë transmetuar nga Aishja, e cila ka thënë: “IDërguari i Allahut është pyetur për mashkullinqë gjen shenja lagieje (në rroba), mirëpo nuk kaparë ëndërr erotike, se a duhet të pastrohet. I Dër-guari i Allahut është përgjigjur: “Duhet të marrëgusël.” Është pyetur për një mashkull që ka parëëndërr erotike, mirëpo nuk i ka pasur rrobat elagura, se a duhet të pastrohet. I Dërguari i Al-lahut i ka thënë: “Nuk ka nevojë që të marrë gusël.”Umu Seleme ka thënë: “O i Dërguar i Allahut,në qoftë se një grua e sheh këtë, a duhet të marrëgusël?” Ai ka thënë “Po, se gruaja është binjaku iburrit.” (Transmeton Tirmidhiu 113, Ahmedi25663. Shejh Albani e ka konsideruar hadithinautentik në "Sahih et-Tirmidhij” 98.)

RezymejaGruaja është e njëjtë me burrin në disa gjëra dhedallon nga ai në disa të tjera, por shumica e dis-pozitave të ligjit islam zbatohen njëjtë si për burratashtu edhe për gratë. Atë që i dallon dy gjinitëmuslimani e shikon si mëshirë prej Allahut, se Aiështë më i ditur se krijesat e Tij, kurse jobesimtaridhe arroganti e shikon si padrejtësi dhe punonsipas kokës së tij duke pretenduar barazi mes dygjinive!Le të na tregojë ai neve si ka mundësi që burri tëmbetet shtatzënë dhe t’i japë gji fëmijës, meqëgjinitë janë të njëjta?! Si mund të veprojë sipaskokës së tij dhe të pretendojë barazinë mes tyre,kur e sheh dobësinë e gruas dhe gjendjen e sajatëherë kur ka ciklin mujor?! Ai vazhdon tëpunojë sipas kokës së tij derisa copëtohet parashkëmbit të realitetit. Kurse muslimani i vërtetëmbetet i qetë me besim duke iu dorëzuar urdhrittë Allahut.Allahu e di më së miri.

Përmblodhi dhe përshtati: Fehmi Dalipi

PËRZIERJES


DISPOZITA E

Ibën Kajjimi, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: "S'ka dyshim se mundësia e përzierjes së femraveme meshkuj është origjina e çdo belaje dhe sherri, kjo është nga shkaqet më të mëdha të zbrit-jes së dënimeve në përgjithësi. Siç është shkak për prishjen e çështjeve të përgjithshme dhe in-dividuale, përzierja e meshkujve me femra është shkak për shtimin e imoralitetit dheprostitucionit, është shkak për vdekje të përgjithshme dhe epidemi të vazhdueshme.”

PËRZIERJESSË MESHKUJVE ME FEMRA

S’ka dyshim se feja e pastër islame meudhëzimet e saj të drejta e të mira eka ruajtur pozitën e femrës musli-

mane, duke ia ruajtur nderin dhe karak-terin e saj. Islami ka marrë përsipërkre narinë dhe lumturinë e saj, ia lehtësoiasaj shkaqet për një jetë të qetë, larg ngavendet e dyshimit, sprovave, të keqes eshka tërrimit dhe e tërë kjo është ngamëshira e Allahut për robërit e Tij, pasi uzbriti atyre legjislacionin e Tij që të jetëkëshillues për ta e dobi kundër shkatër-rimit të tyre, forcues ndaj devijimit dhegarantues për lumturinë e tyre. E nga kjo,o robër të Allahut, është edhe ajo që ka le -gjitimuar Allahu nga analiza të mëdha ru-ajtëse e hapa të fortë kurimi, të cilat i japinfund sprovave (fitneve) mes meshkujve efemrave, ndihmon në largimin e mëkateveshkatërrimtare, kjo është mëshirë nga Al-lahu për robërit e Tij dhe ruajtje përmoralet e tyre duke i ruajtur nga po -shtërimi në dunja dhe dënimi në ahiret.Në Islam kanë ardhur argumente që alu-

dojnë se sprova e femrës janë të mëdhaja enëse shfaqen,e nuk pritet diçka e mirë ngato, pos që përfundimi është mjerues.Është transmetuar nga Usame ibën Zejdi,Allahu qoftë i kënaqur me të, se Pejgam-beri sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë:"Nuk kam lënë pas meje sprovë më tëdëmshme për meshkujt sesa femrat."[1]

Gjithashtu nga Ebu Seid el-Hudri, Allahuqoftë i kënaqur me të, transmetohet se Pe-jgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem kathënë: "Kini frikë dunjanë dhe kini frikëfemrat, sepse sprova e parë te Beni Israilët kaqenë femra."[2] Kush mediton mbi historinëme gjithë gjerësinë që ka, do të gjejë njëgjë të tillë, s'ka dyshim se ndër shkaqet mëtë mëdha të gërshetimit të kulturave, pr-ishjes së shoqërive, lënies anash të moralit,shkatërrimit të mirësive dhe përhapjes sëkrimeve është lakuriqësia e femrës dhepërzierja e saj me meshkuj, ekstremizmi nëzbukurim e dukje, vetmia e saj me mesh -kujt që i ndalohen asaj, anëtarësimi i saj nëchate të ndryshme, ekspozimi i saj në ven -

______________[1] Transmeton Buhariu 5096 dhe Muslimi 2740.[2] Transmeton Muslimi 2742.


de publike duke qenë në kulmin e zbu -kurimit. Islami nuk e urdhëroi së koti fem-rën që të mbulohet dhe nuk e ndaloi ngagjërat e mësipërme vetëm se për ta ruajturatë nga sprovat, nga ekspozimi ndaj situ-atave të dyshimta e të ndyra, për ta ndaluaratë nga rënia në krime e dëme dhe për tambuluar me petkun e devotshm ërisë,pastërtisë dhe nderit si dhe duke i mbyllurtë gjitha shtigjet që dërgojnë në imoralitet.Allahu i Lartësuar thotë: "Rrini në shtëpitëtuaja e mos u zhvishni si në fillim të injo-rancës." Ahzab: 33 Gjithashtu Allahuthotë: "E nëse ju i pyetni ato për diçka,atëherë pyetni ato pas perdeve, sepse kjo ështëmë e pastër për zemrat tuaja dhe të tyre."Ahzab: 53 Gjithashtu Allahu thotë: “Thu -aju edhe besimtareve të ndalin shikimet etyre, t'i ruajnë pjesët e turpshme të trupit tëtyre, të mos zbulojnë stolitë e tyre përveç atyreqë janë të dukshme, le të venë shamitë mbikraharorin e tyre “ Nur: 31 Gjithashtu Al-lahu thotë: "O ti Pejgamber, thuaji grave,bijave të tua dhe grave të besimtarëve që t’ilëshojnë mbulesat e tyre, kjo është më e mirëqë të njihen e mos dëmtohen, e Allahu ështëAi i Cili fal shumë dhe është Mëshirëbërës."Ahzab: 59 Allahu i Madhëruar thotë nëKur’an: “.....andaj mos u llastoni në të folure të lakmojë ai që ka sëmundje në zemrën etij, po thuani fjalë të matura “ Ahzab: 32Transmetohet nga Abdullah ibën Mesudi,Allahu qoftë i kënaqur me të, se Pejgam-beri sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë:"Femra është auret, kur ajo del nga shtëpiaatë e shoqëron shejtani."[3]

Ummu Humejd es-Saidije, Allahu qoftë ikënaqur me të, shkoi te Resulullahu sal-

lAllahu alejhi ve sel-lem dhe i tha: “O iDërguari i Allahut, unë e dëshiroj namazinme ty.” Ai i tha: "E kam ditur se ti e do na-mazin me mua, kurse namazi yt në shtëpinëtënde është më i mirë se namazi yt në dho -mën tënde, e namazi në dhomën tënde ështëmë i mirë se në shtëpinë tënde, e namazi nështëpinë tënde është më i mirë se namazi nëxhaminë e lagjes tënde, e namazi në xhaminëe lagjes tënde është më i mirë se namazi nëxhaminë time."[4]

Ebu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur metë, ka thënë se Pejgamberi sal-lAllahu ale-jhi ve selem ka thënë: "Safi më i mirë përburra është i pari e më i keqi është i funditdhe safi më i mirë për femra është i fundit emë i keqi i pari."[5]

E tërë kjo është për ruajtjen e femrës ngapërzierja me meshkujt, për shkak të ad-hurimit dhe namazit në të cilën muslimaniapo muslimania është më larg dyshimevetë shejtanit dhe cytjeve të tij. E si mund tëqëndrojë puna me daljen nëpër tregje dhevendet publike etj.?! Te Aishja, Allahuqoftë i kënaqur me të, hyri një robëreshë,(mevla) dhe i tha: “Oj nëna e besimtarëve,kam bërë tavaf rreth Qabes shtatë herë, ekam prekur ruknin (njëri nga skajet eQabesë) dy apo tri herë.” Aishja, Allahuqoftë i kënaqur me të, i tha: “Mos të sh-përbleftë Allahu, mos të shpërbleftë Al-lahu! Je shtyrë me burrat. Sikur të kishethënë tekbir e të ecje!” Ia tha asaj këtëpërderisa ajo ishte në vendin më të nder-shëm, në tokën më të mirë, në vendin eadhurimit afër Qabesë. E si qëndron punae asaj që përzihet me burra nëpër tregje,pazare e në vende publike duke qenë në në

______________[3] Transmeton Imam Tirmidhiu 1173, kurse shejh Albani e ka saktësuar në “Sahih Tirmidhi” 936 .[4] Transmeton Imam Ahmedi 6/371, kurse shejh Albani e ka cilësuar hasen ligajrihi në “Sahihu Tergib” 340.[5] Transmeton Muslimi 440.


kulmin e zbukurimit?! Është përgëzim përfemrën muslimane nëse e jeton jetën e saje nënshtruar ndaj këtij udhëzimi të drejtëe orientimi të ndershëm, duke mos undikuar nga ata që ftojnë në punë të ndyrae në fitne, Allahu thotë: "Allahu do që t'uapranojë pendimin tuaj e ata që i pasojnëepshet dëshirojnë që të anoni me një devijimtë madh." Nisa: 27S'ka dyshim se Islami ia ka ndaluar këtogjëra femrës për ta ruajtur atë dhe tërëshoqërinë që të mos poshtërohen moralete të largohet nderi, të përhapen krimet e tështohet çrregullimi (fe s adi). Ibën Kajjimi,Allahu e mëshiroftë,ka thënë: "S'ka dy sh -im se mun dësia e për -zierjes së fe mrave memeshkuj ësh të ori gji -na e çdo belaje dheshe rri, kjo është ngashkaqet më të mëdhatë zbritjes së dënimevenë për gjith ësi. Siç ësh -të shkak për prishjen eçështjeve të për gji th -shme dhe individuale,për zierja e me sh kujveme femra është shkakpër shtimin e imora -litetit dhe prostituci -onit, është shkak për vdekje tëpër gji th sh me dhe epidemi të vazh-dueshme.” Ka edhe një parim të madh qëduhet pasur pa ra sysh, e ai është se dispoz-itat e sheriatit që kanë të bëjnë me femr ënapo dikë tjetër janë shumë të pë r sosura,nuk ka mangësi në to e as defekte, nuk kapadrejtësi në to e as rrë shqitje. Si të mosjenë kështu për derisa janë nga Gjykuesi mëi mirë dhe zbritje prej Allahut, Zoti ibotëve, i Urti në mirëmbajtje, Shikuesi i

robërve të Tij, i Gjithëdituri në lumturinë,shpëtimin, përmirësimin e tyre në dunja eahiret! Nga armiqësia më e madhe dhemëkati më i rëndë është që të thuhet përdiçka nga dispozitat e Allahut që kanë tëbëjnë me femrën apo dikë tjetër se në toka padrejtësi apo rrënim, mangësi ose la-jthitje. Kush e thotë këtë fjalë apo diçkaprej këtyre fjalëve, ai nuk e ka vlerësuardhe madhëruar Zotin e tij ashtu siç duhete as që e ka respektuar Atë siç duhet re-spektuar. Allahu i Lartësuar thotë: "Eç’është me ju që nuk i shprehni madhëri Al-lahut ashtu siç e meriton?” Nuh: 13, që

d.m.th. nuk i sh-prehni madhëri Atij.Nga madhërimi i Al-lahut të Lartësuarështë që t’i respektoshdispozitat e Tij dhet’u nënshtrohesh ur-dhrave të Tij dhe tëbesosh se në to ështëshpëtimi, përsosmë -ria dhe madhëria. E,kush beson të kun -dërtën e kësaj, a kamë larg sesa ky ngapo zita e mi rë dhe qëe meriton më shumëposhtë ri min dhe

nënçmim në dunja e ahiret?O Allah, na hap gjokset tona për ndjekjene sheriatit Tënd dhe kapjen për fenë Tëndee na largo të gjitha fitnet, ato që janë tëshfaqura apo të fshehta! O Allah, përmirë-soji gratë e muslimanëve dhe vajzat e tyre!

El Fevaidu el MenthuretuDr.AbduRrazak ibën Abdul-Muhsin El-Bedr

Përshtati: Namik Vehapi

“Thuaju edhe besim -tar eve të ndalin shi ki -met e tyre, t'i ruajnëpjesët e tur pshme të tru -pit të tyre, të mos zbu-lojnë sto litë e tyre përveçatyre që ja në të duk-shme, le të venë sha mitëmbi kraharorin e tyre “


KUSHTET E VESHJES S Ë F E M R Ë S M U S L I M A N E

“Kush i tërheq rrobat e tij me mendjemadhësi, Allahu nuk e shikon atë në Ditën e Gjykimit.”Umu Seleme tha: “E si të veprojmë ne gratë me pjesën shtesë (te këmbët)?” Ai tha: “E lëshojnëatë një pëllëmbë.” Ajo tha: “E nëse zbulohen këmbët e tyre?” Ai tha: “Atëherë e lëshojnë atënjë krah dhe nuk e shtojnë më shumë.”

Falënderimi i takon Allahut të Lartësuar,i Cili në librin e Tij famëlartë ka thënë:“O ti Pejgamber, thuaju grave të tua, bi-

jave të tua dhe grave të besimtarëve, le t’i vënëshamitë (mbulesat) e veta mbi trupin e tyre, psekjo është më afër që ato të njihen (se nuk janërrugaçe) e të mos ofendohen. Allahu fal gabimete kaluara, Ai është Mëshirues.”[1] Përshëndetjettona qofshin mbi Profetin tonë alejhi salatu veselam, mbi familjen e tij të pastër, mbi shokëte tij të sinqertë dhe mbi të gjithë ata që e nd-jekin rrugën e tyre me mirësi deri në Ditën eGjykimit.Kush shikon me vëmendje në librin e Allahuttë Lartësuar dhe Sunnetin e të Dërguarit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, gjen se veshja e fem-rës muslimane duhet të plotësojë disa kushte.Dijetarët këto kushte i kanë sqaruar shumëqartë në librat, shkrimet dhe punimet e tyre.Ne, në dashtë Allahu, do t’i cekim ato me disasqarime, duke sjellë argumente për çdonjërën

prej tyre në mënyrën më të lehtë dhe tëshkurtër të mundshme.

Kushti i parëVeshja duhet të jetë e gjatë dhe e plotë, që tëmos shihet prej saj asgjë nga trupi i femrës. Ajovendoset në kokën e saj dhe shkon deri nëfund të thembrave, madje edhe më gjatë. Ab-dullah ibën Umeri, Allahu qoftë i kënaqur prejtij, transmeton se i Dërguari i Allahut sal-lAl-lahu alejhi ve sel-lem ka thënë:“Kush i tërheq rrobat e tij me mendjemadhësi,Allahu nuk e shikon atë në Ditën e Gjykimit.”Umu Seleme tha: “E si të veprojmë ne gratë mepjesën shtesë (te këmbët)?” Ai tha: “E lëshojnë atënjë pëllëmbë.” Ajo tha: “E nëse zbulohen këmbëte tyre?” Ai tha: “Atëherë e lëshojnë atë një krahdhe nuk e shtojnë më shumë.”[2]

Nëse thellohemi në meditimin e kësaj thëniejetë të Dërguarit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem dhe

______________[1] Surja el-Ahzab, ajeti 59.[2] Transmeton Tirmidhiu 1731, shejh Albani hadithin e konsideron të vërtetë.


e krahasojmë atë me veshjen e njerëzve që je-tojnë rreth nesh, do të shohim se si ata e kanëndryshuar këtë thënie të tij dhe si shejtani imallkuar luan me mendjet e tyre të dobëta dhei bëri të harrojnë urdhrin e Allahut të Lartësuardhe urdhrin e të Dërguarit sal-lAllahu alejhive sel-lem. Do të shohim se burrat lëshojnërrobat e tyre ashtu siç u urdhëruan gratë, ndë -rsa gratë veshin rrobat e shkurtra ashtu siç uurdhëruan burrat, madje edhe më shkurt.Është obligim për çdo motër muslimane, qëka besuar Allahun e Lartësuar për Zot dheMuhamedin alejhi salatu ve selam për të Dër-guar, që të mbulojë tërë trupin e saj me për-jashtim të fytyrës dhe shuplakave të duarve,nëse dëshiron të jetë e shpëtuar në këtë botënga shikimet e pasuesve të epsheve dhe nëbotën tjetër të jetë e shpëtuar nga zjarri i xhe-hennemit.

Kushti i dytëVeshja duhet të jetë e gjerë, në mënyrë që tëmos përshkruhet trupi dhe gjymtyrët e tij.Nuk lejohet për gruan që të veshë rroba tëngu shta në prezencën e burrave. Në këtë nda -lesë hyjnë edhe disa mantilë, të cilët janë tëngushtë në mes dhe kështu e përshkruajnëtrupin dhe gjymtyrët e saj.Usame ibën Zejdi, Allahu qoftë i kënaqur prejtij, ka thënë: “I Dërguari i Allahut sal-lAllahualejhi ve sel-lem më dhuroi një rrobë të den-dur, që ia kishte dhuruar atij Dihjetul-Kelbi eunë ia dhurova gruas sime. I Dërguari i All -ahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem më tha:“Ç’është me ty që nuk e vesh rrobën që tadhurova?” I thashë: “Ia dhurova gruas sime.” Aimë tha: “Shko dhe tregoji që të veshë nën të njëfustan (apo diçka tjetër). Frikësohem se do t’iapërshkruajë trupin e saj.” Në transmetimin eEbu Davudid: “Urdhëroje gruan tënde që tëveshë nën të një rrobë që mos ta përshkruajë(trupin e sajë).”[3]

Dijetarët kanë thënë: “Nuk lejohet për gruanqë ta shtrëngojë belin e saj në asnjë mënyrë,sepse kjo e bën që t’i përshkruhet trupi.”

Kushti i tretëVeshja duhet të mos jetë e tejdukshme dhepërmes saj nuk duhet të shihet trupi, edhe nëseajo që e vesh mendon se është e gjerë, e gjatëdhe e plotë. Pra, nuk lejohet veshja e saj nëseështë e tejdukshme. Është transmetuar ngaEbu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur prej tij,se i Dërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Dy grupe njerëzish prej bano rëvetë zjarrit akoma nuk i kam parë: disa burra që(me vete) mbajnë shkopinj si bishtat e lopëve dheme ta i rrahin njerëzit dhe gra që janë të veshurapor të zhveshura (gjysmëlakuriqe apo veshinrroba të tejdukshme), të pandershme (mëkatare)dhe që të tjerët i shpien në mëkate. Kokat e tyrejanë si gungat e deveve të dobëta, nuk kanë përtë hyrë në xhennet dhe nuk do ta shijojnë aromëne tij, edhe pse ajo ndihet nga një largësi emadhe.”[4]

Në këtë thënie të të Dërguarit sal-lAllahu ale-jhi ve sel-lem hyn çdo veshje që ka lakuriqësi,është e ngushtë apo e tejdukshme dhe nuk embulon tërë trupin. Nëse këtë thënie të tëDërguarit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem e kraha-sojmë me kohën që jetojmë, do t’i gjejmë këtody lloje njerëzish për të cilët na tregoi i Dër-guari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem.Kjo thënie e të Dërguarit sal-lAllahu alejhi vesel-lem është një nga argumentet që vërtetonprofetësinë e tij, sepse ajo që ai paralajmëroinë këtë hadith është vërtetuar në kohën tonë.

Kushti i katërtVeshja nuk duhet t’u ngjajë rrobave të burravenë asnjë mënyrë. I Dërguari i Allahut sal-lAl-lahu alejhi ve sel-lem ka ndaluar që gratë t’upërngjajnë burrave dhe anasjelltas. Ibën Abasi,Allahu qoftë i kënaqur prej tij, ka thënë: “I

______________[3] Transmeton Imam Ahmedi 21786, shejh Albani hadithin e ka konsideruar të mirë.[4] Transmeton Imam Muslimi 2128.


Dërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lemi ka mallkuar ata burra që u përngjajnë gravedhe ato gra që u përngjajnë burrave.”[5]

Në një transmetim tjetër nga Ebu Hurejra,All ahu qoftë i kënaqur prej tij, ai tregon se “iDërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lemi ka mallkuar ata burra që veshin rrobat e gravedhe ato gra që veshin rrobat e burrave.” [6]

Gjithashtu Abdullah ibën Umeri, Allahu qoftëi kënaqur prej tij, transmeton se i Dërguari sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Tri kategorinjerëzish nuk do të hynë në xhennet dhe Allahunuk do t’i shikojë ata në Ditën e Gjykimit:mosrespektuesi i prindërve, gruaja që u ngjanburrave dhe njeriu i pamoralshëm (ai që i shpienjerëzit në prostitucion).”[7]

Nëse analizojmë gjendjen e muslimanëve nëkëtë kohë, do të vijmë në përfundim se shu-mica e tyre përfshihen në këto thënie të tëDërguarit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, me për-jashtim të disave që i ka mëshiruar Allahu iLartësuar. Sheh se si burrat i zgjasin rrobat etyre, në duart dhe qafat e tyre mbajnë zinxhirëari dhe stoli të tjera, gjë që është e lejuar vetëmpër gratë. Po ashtu gratë i shkurtojnë rrobat etyre ashtu siç u urdhëruan burrat, madje nëshumicën e rasteve e tejkalojnë këtë masë dhejanë gjysmëlakuriq. Vallë a mendojnë këtanjerëz se do të vdesin një ditë dhe do të dalinpara Allahut, Zotit të botëve? Ndoshta kjo dot’u bjerë në mend, mirëpo do të jetë vonë. All -ahu i Lartësuar thotë: “E kur të vijë vala emadhe (kiameti), atë ditë njeriu përkujton se çkaka punuar. E xhehennemi shfaqet sheshazi përatë që e sheh. E për sa i përket atij që e katepruar. Dhe i dha përparësi jetës së kësaj bote,xhehennemi do të jetë vendi i tij. E kush iu frikë-sua paraqitjes para Zotit të vet dhe ndaloi vetenprej epsheve, xhenneti është vendi i tij.”[8]

Kushti i pestëVeshja nuk duhet të jetë e ngjashme me atë tëjobesimtareve. Është e ndaluar që t’u përngja-jmë jobesimtarëve dhe jobesimtareve në çdoaspekt, si gratë ashtu edhe burrat. Nuk duhett’u përngjajmë atyre në rite, ceremoni, traditadhe çdo gjë tjetër. Abdullah ibën Umeri, Al-lahu qoftë i kënaqur prej tij, tregon se i Dër-guari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem kathënë: “Kush i përngjan një populli, ai është prejtyre.”[9]

Shejhul Islami, Allahu e mëshiroftë, ka thënë:“Nga kjo thënie (e të Dërguarit sal-lAllahu ale-jhi ve sel-lem) kuptohet se përngjasimi mejobesimtarët është i ndaluar (haram), edhe psenë shikim të parë (nga ky hadith) kuptohet seai që u përngjan jobesimtarëve është jobesim-tar. Ashtu si në fjalët e Allahut të Lartësuar kurthotë: “E kushdo prej jush që i bën ata miq (he-brenjtë dhe të krishterët), është me ata.”[10]

Transmeton Amër ibën Asi, Allahu qoftë i kë-naqur prej tij, se i Dërguari i Allahut sal-lAllahualejhi ve sel-lem ka thënë: “Nuk është me ne aiqë u përngjanë atyre që nuk janë me ne (jobes-imtarëve). Mos u përngjani hebrenjve dhe të kr-ishterëve...”[11]

Për fat të keq, në kohën që ne jetojmë shohimse shumica e muslimanëve kanë rënë në kur -th in e përngjasimit me jobesimtarët e sidomosnë veshje dhe ceremoni, gratë në veçanti dheburrat në përgjithësi. Vallë a kanë qenë pan-tallonat veshje për femrat muslimane ndon-jëherë, qofshin ato të ngushta apo të gjera? Akanë qenë rrobat gjysmëlakuriqe veshje e fem-rave muslimanë ndonjëherë? A ka qenë veshjaqë përshkruan trupin veshje e femrave musli-mane ndonjëherë? Jo, për Allahun, asnjëherë!Kjo nuk është tjetër vetëm se një rezultat i in-

______________[5] Transmeton Imam Buhari 5885.[6] Transmeton Ebu Davudi 4098, shejh Albani hadithin e konsideron të vërtetë.[7] Transmeton imam Ahmedi 6180, shejh Albani zinxhirin e transmetuesve e ka konsideruar të vërtetë.[8] Surja en-Naziat, 34-41.[9] Transmeton Ebu Davudi 4031, shejh Albani hadithin e konsideron të vërtetë.[10] Surja Maide, 51.[11] Transmeton Tirmidhiu 2695, shejh Albani hadithin e konsideron të mirë.


trigave të shejtanit dhe realizim i betimit të tij.Po ashtu, Allahu i Lartësuar në librin e Tij tëshenjtë për betimin e shejtanit thotë: “...do t’iurdhëroj ata dhe do të shëmtojnë krijesat e Al-lahut. E kush e bën mik djallin dhe jo Allahun,ai ka pësuar humbje të qartë.”[12]

Kushti i gjashtëVeshja nuk duhet të jetë nga ato rroba që biennë sy dhe tërheqin vëmendjen e të tjerëve apotë jetë nga ato ngjyra që bien nga larg në sydhe ndjellin mendjemadhësi tek ajo që i vesh.Abdullah ibën Umeri, Allahu qoftë i kënaqurme të, ka transmetuar se i Dërguari i Allahutsal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Kushvesh në këtë botë ndonjë veshje që me të dallohetnga të tjerët (tërheq vëmendjen e të tjerëve), Al-lahu në Ditën e Kiametit do t’i veshë atij veshjeposhtërimi të ndezur me zjarr.”[13]

Ibën Ethiri, Allahu e mëshiroftë, ka thënë:“Qëllimi i këtij hadithi është se rroba e tij dal-lohet në mesin e njerëzve ku jeton, për shkakse ngjyra e rrobave të tij është e veçantë ngangjyra e rrobave që vishen në atë vend, të tjerëtvazhdimisht e shikojnë (sepse bie nga larg nësy) dhe kështu ai tregohet mendjemadh ndajtyre.”[14]

Kushti i shtatëRrobat apo trupi nuk duhet të jenë të par-fumuar. I Dërguari i Allahut sal-lAllahu alejhive sel-lem në shumë thënie të tij na ka treguarse gruas nuk i lejohet të parfumohet, vetëm senë shtëpi, te bashkëshorti i saj. Transmetohet nga Ebu Musa el-Esh’ariu, se iDërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lemka thënë: “Cilado grua që parfumohet dhe kalonafër burrave që ta shijojnë aromën e saj, ajo ështëlavire.”[15]

Transmeton Zejneb eth-Thekafijje se i Dër-

guari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem kathënë: “Nëse ndonjëra nga ju (gratë) dëshiron tëdalë në xhami, atëherë të mos parfumohet.”[16]

Shejh Albani, Allahu e mëshiroftë, ka thënë:“Nëse kjo është e ndaluar për atë (grua) qëdëshiron të shkojë në xhami, atëherë si do tëjetë kjo dispozitë për atë (grua) që dëshiron tëshkojë në treg apo të dalë në rrugë? S’kadyshim se kjo është edhe më e ndaluar dhemëkati është më i madh. El-Hejtemi ka thënë(në librin e tij “Ez-Zevaxhir”) se dalja e gruasnga shtëpia e saj e parfumuar dhe e zbukuruarështë nga mëkatet e mëdha, edhe nëse këtë ialejon burri i saj.”[17]

Në fund, e lus Allahun e Lartësuar me emrat eTij të bukur dhe me cilësitë e Tij të larta që tëna forcojë në këtë fe të pastër dhe të na bëjë tëgjithëve nga banorët e xhennetit Firdevs!

Përmblodhi dhe përshtati Sabahudin Selimi

Kjo temë kryesisht është marrë nga librat:1) “Xhilbab el-Mer’etil-Muslime”, i dijetaritMuhamed Nasiruddin el-Albani2) “El-Harbul-Baride”, i shejhut Bedër ibën Alij el-UtejbiLiteratura e konsultuar:1) Kurani Fisnik, me përkthim të Sherif Ahmetit.2) “Muhtesar Sahihul-Buhari”, me verifikim tëMuhamed Zuhejrit.3) “Sahihu Muslim”, me verifikim të MuhamedFuad Abdulbakit.4) “Musnedul-Imam Ahmed”, me verifikim tëShuajb Arnautit.5) “Sunenu et-Tirmidhi”, me verifikim të hadithevenga shejh Albani.6) “Sunenu Ebu Davud”, me verifikim të hadithevenga shejh Albani.7) “El-Musannef”, Ibën ebi Shejbe el-Kufi, Darul-Fikër.

______________[12] Surja en-Nisa, 119.[13] Transmeton Ebu Davudi 4029, shejh Albani hadithin e konsideron të mirë.[14] Nejlul-Evtar esh-Shevkani.[15] Transmeton Imam Ahmedi 32/19711, shejh Albani zinxhirin e transmetuesve e ka bërë të mirë.[16] Transmeton Ibën ebi Shejbe në “Musan-nefin” e tij, vëllimi 6, fq. 217. Shejh Albani hadithin e ka konsideruar të vërtetë.[17] Libri “Xhilbab el-mer-etil-Muslime”, fq. 139.


MOTËRNga shprehjet zhurmuese, ulëritëse dhe vajtuese që e kanë mbushur botën dhe me të cilatjanë sprovuar shumë njerëzit, e veçanërisht gratë, është shprehja "liria e gruas", apo “mbrojtjae të drejtave të gruas”.

Për ty

Falënderimi i takon Zotit të botëve, për-fundimi u takon të sinqertëve dhe nuk kaarmiqësi vetëm se ndaj të padrejtëve. Pa -

qja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi vulën ePejgamberëve, Pejgamberin tonë, Muhamedin,mbi familjen e tij dhe mbi të gjithë shokët e tij.Në këtë kohë kur është përhapur e pavërteta,kur tregu i saj gumëzhin, ndërsa të vërtetat janëfshehur në mesin e pirgut të mendimeve dhedrejtimeve të ndryshme, janë shtuar shprehjettingëlluese që në shikimin e jashtëm duken sitë mëshirshme, por që kanë brendësi të ndyrë,shkatërruese dhe falimentuese.Është mashtruar me këto shprehje kush ështëmashtruar dhe është shkatërruar nga pasimi ityre kush është shkatërruar. Për këtë shkak,është bërë obligim i pasuesve të së vërtetës qët’i këshillojnë njerëzit të ruhen prej tyre si dhetë zbulojnë devijimin dhe mashtrimin e tyre,me qëllim që mos të mashtrohet prej tyre i hu -tuari apo të shkojë pas tyre injoranti.Nga shprehjet zhurmuese, ulëritëse dhe vajt u -ese që e kanë mbushur botën dhe me të cilatjanë sprovuar shumë njerëzit, e veçanërishtgratë, është shprehja "liria e gruas", apo “mbro-jtja e të drejtave të gruas”.Thirrësit e këtyre parullave pretendojnë se gru-aja nën hijen e Islamit është robëreshë në pra -nga, nga të cilat duhet të lirohet në mënyrë qëtë bëhet objekt reflektues në shoqëri, që të ketëmundësi të lërë gjurmë dhe të ndikojë në tëgjitha sferat dhe organizatat.Këta janë munduar që ta godasin gruan në fenëe saj, në besimin e saj dhe në parimet e saj. Përkëtë qëllim, ata janë bashkuar për thirrjen në:- daljen e gruas nga shtëpia e saj dhe përfshirjene saj së bashku me meshkujt në vendin e punës;- veçimin dhe përzirjen me burra pa ndonjë ku-

fizim;- heqje të mbulesës krejtësisht;- të ecurit në hapat e gruas perëndimore;- asgjësimin e moralit të turpit dhe thyerjes sëpengesave mes dy gjinive;- thirrjen për shkollim të përzier;- barazi të plotë mes gruas dhe burrit.Në fakt, me këtë kuptim të lirisë ata nuk dëshi-rojnë tjetër vetëm se të kënaqen me gruan sidëshirojnë ata, duke qenë gruaja sa më pranëtyre; në zyra, në fabrika, në punishte, në dis -koteka, në rrugë dhe në çdo vend që dëshirojnëata. Për këtë ata marrin shembull gruan perë -ndimore, e cila i ka të gjitha të drejtat sipas me -ndimit të tyre në vendet e Perëndimit, e cila ubë e lirë në çdo pore të jetës, madje ajo pranonkë dëshiron dhe ndalon kë dëshiron për lidhjeintime. E ky është kulmi i lirisë për ta!Ah, sa jetë të lumtur jeton gruaja perëndimorenën hijen e këtij qytetërimi të devijuar e ma -shtrues!Kjo është ajo që dëshirojnë thirrësit e lirisë (pr-ishjes) së gruas në vendet tona?

FEMRA NËN HIJEN E ISLAMITFemra ka qenë e përbuzur, e shtypur dhe enënçmuar në çdo anë të tokës. Edhe në vendetarabe, para Islamit, femra ka qenë nga gjërat epavlera që nuk kishte të drejta, por kishte oblig-ime të shumta. Ajo ishte robëreshë e burrit tësaj dhe e fëmijëve të burrit pas vdekjes së tij.Burri kishte të drejtë t’i ndërpriste marrëdhë -niet me të, ta linte të varur (pa e divorcuar dhepa iu afruar për marrëdhënie intime) dhe ebënte të burgosur të shtëpisë si çdo orenditjetër e saj.Femra ka vazhduar në këtë gjendje deri melulëzimin e Islamit, me ardhjen e dritës dhe ud-


hëzimit, drejtësisë dhe paanësisë. Zbriti Kuranimbi Muhamedin alejhi selam dhe e largoipadrejtësinë ndaj femrës, e barazoi atë dhe bur-rin në shumë gjëra dhe bëri dallim mes tyre nëgjëra të tjera. Islami e nxori femrën nga burgui traditave dhe ligjeve tokësore në gjerësinë eparimeve islame si dhe nguliti bazat e për -gjithshme të cilat e çrrënjosën skllavërimin egruas ndaj burrit, për t’i bërë ata dy anëtarë tësë njëjtës organizatë, ku çdonjëri prej tyreplotëson shokun e tij në një strukturë dashurie,harmonie dhe mëshire. Me të vërtetë femra në Islam ka zërin e saj, i cilii dëgjohet, ka prezencë të qartë, të drejta le -gjitime të cilat i sigurojnë asaj nderin, pava rë -sinë dhe lirinë e saj në tërësinë e bazavele gjitime dhe moraleve të larta islame.

FEMRA “BIJË”Kur ajo është bijë, Islami është kujdesur përedukimin e saj, për rritjen dhe zhvillimin e saj,për durimin dhe bamirësinë ndaj saj. I Dërguari i Allahut, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, ka thënë: "Kush kujdeset për dy vajza derisatë rriten (në moshën e pjekurisë), unë dhe ai vijmënë Ditën e Kiametit (afër meje)” dhe bashkoi eshtrëngoi gishtat e tij." Transmeton MuslimiAi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, gjithashtu kathënë: "Nuk ka musliman që të ketë dy vajza eqë i edukon ato dyja derisa të jetë me to ose të jenëme të, vetëm se kanë për ta futur në xhennet(d.m.th. bëhen sebep)." (Transmeton Ibën Ma -xhe dhe el Hakimi dhe e ka vërtetuar el Mun -dh iriu).E nga mëshira e Muhamedit sal-lAllahu alejhive sel-lem ndaj vajzave ishte se ai falte menjerëzit namazin dhe mbante me vete Umame-ten, vajzën e Zejnebes, bijës së të Dërguarit tëAllahut (mbesën e vet), e kur shkonte në sexh -de, e lëshonte dhe kur ngrihej, e merrte përsërinë krahë. (Mutefekun alejhi)

FEMRA “MOTËR”Është ajo për të cilën Muhamedi sal-lAllahualejhi ve sel-lem porositi t’i tregohet bamirësidhe shoqëri e mirë. Muhamedi sal-lAllahu ale-jhi ve sel-lem ka thënë: "Kush ka nën kujdes trivajza apo tri motra, ose dy vajza ose dy motra dheështë kujdesur ndaj tyre dhe ka pasur frikë Al-lahun kundrejt tyre, ai ka xhennetin." (Transme-ton. Tirmidhiu, e ka vërtetuar Albani)

FEMRA “NËNË”Të drejtën e të cilës Allahu e ka madhëruar

duke thënë: "Adhuroni Allahun dhe mos i viniAtij shok në adhurim dhe u bëni mirësi pri -ndërve..." Nisa, 36.Pra, të drejtën e prindërve Allahu e ka bërë de-tyrë menjëherë pas të drejtës së Tij.Allahu i Madhëruar gjithashtu thotë: "…porsillu me ta në dunja me dashamirësi." Llukman,15"Mos u thuaj atyre ndonjë fjalë pakënaqësie emosrespekti, as mos e ngrini zërin (duke u thënë“uf!”), por t’u drejtoheni atyre me shprehje nde -ruese e me respekt." Isra, 23Një burrë e pyeti Pejgamberin, sal-lAllahu ale-jhi ve sel-lem: "Kush prej njerëzve meriton re-spektin më të madh mbi mua? I tha: "Nëna jote."Tha: “Pastaj kush? I tha: "Nëna jote." Tha: “Pas-taj kush? I tha: "Nëna jote." Pastaj kush? Tha"Babai yt.”E ku gjendet kjo bamirësi ndaj nënave nëPerëndim? Madje vdes ndonjëra në shtëpinë esaj apo në shtëpinë e pleqve (në azil) dhe var-roset duke mos pyetur për të askush nga fëmijëte saj!

FEMRA “BASHKËSHORTE”Allahu i Madhëruar ka urdhëruar që ta kalojmëjetën mirë me të, duke thënë: "Dhe jetoni me tonë mënyrë të mirë." Nisa,19Dhe fjala e mirë përfshin në vete të gjitha llojete respektit, mirësisë dhe mëshirës. Allahu kaqartësuar gjithashtu se martesa është nga provatmadhështore të Tij, kur mes dy bashkëshortëveka bërë qetësim, dashuri dhe mëshirë.Allahu i Madhëruar thotë: "Dhe nga treguesit eTij është se Ai krijoi nga vetë lloji juaj palën(gratë) në mesin tuaj, që ju të mund të gjeni pre-hje tek ato dhe Ai vendosi mes jush dhembshuri emëshirë. Vërtet që në të ka tregues të qartë përpopullin që e vret mendjen." Rrum, 21I ka ndaluar Muhamedi sal-lAllahu alejhi vesel-lem padrejtësitë ndaj gruas dhe ka urdh -ëruar të bëhet durim ndaj saj, duke thënë:"Nuk nxehet muslimani nga muslimania. Nëseurren diçka nga ajo, i pëlqen diçka tjetër e saj."(Transmeton Muslimi) Muhamedi sal-lAllahualejhi ve sel-lem ka thënë: "Gruaja është krijuarnga brinja. Prandaj, nëse dëshiron ta drejtosh, dotë përfundosh duke e thyer atë. Kështu që bjerirrotull saj që të jetosh me të." (TransmetonAhmedi, e ka vërtetuar Albani.) I Dërguari iAllahut, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, ka sqaruargjithashtu se sjellja e mirë me gratë është shenjëe fisnikërisë dhe e natyrshmërisë së lartë. Ai, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, ka thënë: "Më i miri


nga ju është më i miri për gruan e tij." (Trans-meton. Ahmedi dhe Tirmidhiu. E ka vërtetuarAlbani.)Madje, Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-leme ka bërë shpenzimin më të mirë të burrit atëqë shpenzon për gruan dhe fëmijët e tij, dukethënë: “Pasuria më e mirë që shpenzon burri ështëajo që shpenzon për familjen e tij." (TransmetonMuslimi)

FEMRA “GRUA”Cilado qoftë ajo grua, Islami ka urdhëruar përrespektimin e saj, për përkujdesjen dhe ruajtjene ndjenjave të saj. Muhamedi sal-lAllahu alejhive sel-lem, ka thënë: "Ju këshilloj që të përkujde-seni mirë për gratë." (Mutefekun alejhi)Ai, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, gjithashtu kathënë: "O Zoti im! Me të vërtetë unë ngushtohempër të drejtat e dy të dobëtëve: jetimit dhe gruas."(Transmeton. Nisaiu dhe Ibën Maxhe. ShejhAlbani e ka konsideruar të mirë.)

DUKURI TË TJERA NGA NDERIMI IGRUAS NË ISLAM

1. Islami e ka barazuar burrin dhe gruan nëorigjinën njerëzore, pasi ajo shihej si ndyrësi,gabim dhe djall. Allahu i Madhëruar thotë: "Onjerëz! Jini të bindur (dhe mbushni detyrimet)ndaj Zotit tuaj, i Cili ju krijoi ju prej një veteje(Ademit) dhe nga ajo Ai krijoi palën (ba shk ë -shorten) e saj, dhe nga ata të dy Ai krijoi burradhe gra të shumtë. Dhe kijeni frikë Allahunnëpërmjet të Cilit ju kërkoni të drejtat e ndër -sjella, dhe mos i ndërprisni marrëdhëniet mebarkun tuaj (të afërmit). Sigurisht që Allahu ështëkurdoherë Gjithëvëzhgues përmbi ju." Nisa, 1Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë:"Gratë janë motra të burrave." (Transmeton.Ahmedi, Ebu Davudi dhe Tirmidhiu. ShejhAlbani e ka konsideruar të mirë)2. Islami e ka barazuar burrin dhe gruan nëvepër dhe shpërblim. Allahu thotë: "O njerëz!Ne ju krijuam juve prej një mashkulli dhe njëfemre dhe ju bëmë ju në kombe e fise që të njihenime njëri-tjetrin. Padyshim se tek Allahu më inderuari prej jush është ai që është më me takva(më muttekini - që i frikësohet dhe që i përkush-tohet më shumë Allahut). Vërtet që Allahu është iGjithëditur, i Gjithënjohur." Huxhurat, 13Allahu thotë: "Dhe kushdo që bën vepra të drejtae punë të mira, mashkull apo femër qoftë dhe ështëbesimtar i vërtetë në Njësinë e Allahut (Musli-man), një i tillë do të hyjë në xhennet dhe atyrenuk do t’u bëhet as padrejtësia më e vogël qoftë

edhe sa nakira (lëvozhgë e bërthamës së hurmës)."(En Nisa, 124)Allahu thotë: “Në këtë mënyrë, Zoti i tyre e pra-noi prej tyre (duanë e tyre dhe iu përgjigj atyre):“Unë kurrë nuk do të lejoj që të humbasë vepra ekujtdo prej jush, mashkull qoftë apo femër. Ju jeni(pjesëtarë të barabartë) prej njëri-tjetrit." AluImran, 1953. Islami e ka barazuar burrin dhe gruan në tëdrejtën e pasurisë dhe fitimit; gruaja ka të drejtëtë ketë pasuri si sipërmarrje, kopshte, ar dheargjend apo lloje kafshësh, pa marrë parasysh aështë grua, bijë apo motër, bazuar në fjalën eAllahut: "Për burrat do të ketë shpërblim për çfarëata kanë fituar dhe për gratë do të ketë shpërblimpër çfarë ato kanë fituar dhe kërkojini Allahutnga begatitë e Tij." Nisa, 324. Islami i ka caktuar gruas pjesën e saj nëtrashëgimi, pasi nuk trashëgonte asgjë nënhijen e injorancës së vjetër. Allahu i Madhëruarthotë: "Ka pjesë për burrat nga ajo (pasuri) qëlënë pas prindërit dhe të afërmit dhe ka pjesë përgratë nga ajo (pasuri) që lënë pas prindërit dhe tëafërmit nga ajo, qoftë e pakët apo e shumtë – pjesëe ligjshme e detyruar." Nisa, 75. Islami i ka paralajmëruar burrat që mos t’ushkaktojnë dëme grave të tyre dhe ka urdhëruarqë të sillesh mirë ndaj grave apo edhe të ndahenme të mirë. Allahu i Madhëruar thotë: "Dhekur t’i keni ndarë gratë dhe ato të kenë mbushurperiudhën e tyre të përcaktuar, ose i rimerrni atombi baza të arsyeshme, ose i lëni të lira po mbibaza të arsyeshme, por mos i merrni (prapë) përt’i lënduar. Dhe kushdo që e bën këtë gjë, ai i kabërë dëm vetvetes." Bekare, 2316. Islami e ka ngarkuar burrin që të paguajëmehrin për gruan e tij, e cila është e lirë në sh-penzimin e atij mehri. Po kështu i ka obliguarburrit të shpenzojë për të në varësi të gjendjesekonomike të tij. Allahu i Madhëruar thotë:"Grave jepuni dhuratën e kurorëzimit të tyre(mehrin) më gjithë zemër." Nisa, 4Allahu thotë: "Burrat janë mbrojtësit dhe mba-jtësit e grave, sepse Allahu e ka krijuar njërën palëprej tyre të shquhet mbi tjetrën, edhe sepse ata sh-penzojnë (për t’i mbajtur ato) nga mjetet e tyre tëjetesës." Nisa, 34Allahu thotë: "I pasuri le të shpenzojë sipas pa-surisë së tij dhe ai, burimet e të cilit janë të ku-fizuara, le të shpenzojë sipas asaj që atij i ka dhënëAllahu. Allahu nuk rëndon kënd përmbi atë qëAi i ka dhënë atij. Allahu do të sigurojë pas vë -shtirësisë lehtësi." Talak, 77. Nga nderimi që Islami i ka bërë gruas është


se ai e ka ndaluar martesën e quajtur “Esh shi-gar”. Kjo lloj martese është që burri t’i thotënjë burri tjetër: “Më jep mua motrën apo va-jzën, në mënyrë që unë të të jap për gruamotrën ose vajzën time, pa pasur mehër mestyre për vajzat.” (Mutefekun alejhi)Sigurisht që kjo lloj martese e dëmton femrënsë tepërmi dhe e ndalon atë nga e drejta emehrit dhe obligimet e tjera që lidhen me të.8. Nga nderimi që Islami i ka bërë gruas ështëse ai e ka ndaluar martesën e saj pa lejen e saj.Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë:"Kërkoni leje nga gratë për martesën e tyre."(Transmeton Nesai dhe e ka vërtetuar Albani.)9. Gruaja ka të drejtë ta shikojë personin qëkërkon dorën e saj për martesë, gjithashtu edheburri ka të drejtë ta shohë atë, se ndoshta shehdiçka që e ndalon për ta pranuar atë përbashkëshorte. Umer Ibën el Hatabi, Allahuqoftë i kënaqur me të, ka thënë: "Mos i martonivajzat tuaja me burra të shëmtuar, sepse atopëlqejnë te burrat atë që edhe ata pëlqejnë te gratë(bukurinë).”10. Nga nderimi që Islami i ka bërë gruas ështëse i ka këshilluar burrat që të zgjedhin atë qëështë fetare e të mos mjaftohen vetëm mebukurinë, pasurinë apo prejardhjen e saj, sepseMuhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem kathënë: "Gruaja martohet për katër gjëra; për pa-surinë e saj, për bukurinë e saj, për prejardhjen esaj ose për fenë e saj; ndaj përpiquni të martohenime atë që është fetare, që të të mbushen duart mepluhur (begati e lumturi).” (Mutefekun alejhi) Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem gjitha -shtu ka thënë: "Kjo botë është plaçkë dhe plaçkamë e mirë e saj është gruaja e devotshme." (Trans-meton Muslimi) Kjo argumenton se Islami e shikon gruan merespekt dhe e vlerëson në bazë të personalitetit,moralit dhe sjelljes së saj e jo përmes pamjesapo bukurisë së saj, siç ndodh në botën perë n -di more.11. Nga nderimi që Islami i ka bërë gruas ështëse shpifjen për to ai e ka bërë nga mëkatet emëdha, e gjithë kjo për të mbrojtur nderin dhevirtytin e saj. Një burrë e pyeti Pejgamberin sal-lAllahu alejhi ve sel-lem për mëkatet e mëdhadhe ai i tha: "Ato janë nëntë...", dhe në mesin etyre përmendi: "Shpifjen për të pastrat." (Trans-meton. Ebu Davudi dhe Nesai. Shejh Albani eka konsideruar të mirë.)12. E nga mëshira e Islamit ndaj gruas është seka bërë që nëse ajo vdes e në barkun e saj kafoshnjë, Allahu ia llogarit asaj shpërblimin e

shehidit, bazuar në fjalën e Muhamedit sal-lAl-lahu alejhi ve sel-lem: “... edhe për gratë lehona(apo shtatzëna), të cilat i vret fëmija i tyre, ka she-hidllëk." (Transmeton Ahmedi. Shejh Albani eka bërë të mirë.)13. E nga mëshira e Islamit ndaj gruas është sehaxhin dhe umren për gruan ai e ka bërë llojxhihadi në rrugë të Allahut dhe kjo është leh -tësim për gruan, duke marrë parasysh dobë sinëe saj dhe nevojën e mbulimit. Nga Aishja, Al-lahu qoftë i kënaqur prej saj, e cila thotë:“Thashë: “O i Dërguar i Allahut! A ka xhihad përgratë?” Tha: “Po, për to ka xhihad, por nuk kaluftë në të; haxhi dhe umreja." (TransmetonIbën Maxhe dhe e ka vërtetuar Albani.)14. Nga argumentet e nderimit të Islamit ndajgruas është se ai i ka kritikuar njerëzit e injo-rancës, të cilët i urrenin vajzat. Allahu i Mad-hëruar thotë: "Dhe kur i vjen lajmi për lindje tëvajzës, cilitdo prej tyre i nxihet fytyra dhe për-brenda mbushet plot hidhërim që zien!Ai fshihet me turp nga njerëzit për shkak të sëkeqes që ia njoftuan. A ta mbajë atë me dhimbjee i poshtëruar apo ta shtjerë atë në tokë? A nukështë me të vërtetë i lig gjykimi i tyre?" Nahl, 58-5915. Islami i ka konsideruar vajzat dhuratë ngaAllahu dhe i ka paraprirë ato në përmendjepara djemve në Kur’an, në Fjalën e Allahut:"Allahut i përket mbisundimi i qiejve dhe i tokës.Ai krijon çfarë Ai do. Ai i dhuron (fë mijë) femrakujt do Ai dhe Ai i dhuron (fëmijë) meshkuj atijqë do Ai." Shura, 49 16. E nga nderimi që Islami i ka bërë gruasështë se e ka udhëzuar në zgjedhjen e emravetë bukur dhe të përshtatshëm për të në të gjithakohët e jetës së saj. Është vërtetuar se Muha -medi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ia ka ndërruaremrin një gruaje që e quanin “Asije” dhe e qua-jti “Xhemile”. (Transmeton Muslimi)17. E nga nderimi që Islami i ka bërë gruasështë se ajo e ruan emrin e saj, të babait dhe tëfisit të saj edhe pas martesës, e jo siç veprohetnë vendet e Perëndimit, ku me rastin e mar -tesës gruaja humb emrin e vet, të babait dhe tëfisit të vet dhe thirret me emrin apo mbiemrine burrit të vet.18. I ka mbrojtur Islami për gruan të drejtat eshtratit, që është e drejta e saj në marrëdhënietintime. Kështu, edhe gruaja ka të drejtë tëkërkojë shkurorëzim nëse burri e ndalon ngakjo e drejtë, d.m.th. nëse burri nuk kryen mar-rëdhënie me të apo nëse është nga ata që nukkanë epshe ndaj grave, gjëra të cilat nuk i njo-


hin kulturat e qytetëruara të kohës sonë.19. Islami i ka lejuar gruas që të ankohet ndajburrit të saj, nëse ai sillet keq me të. Disa grashkuan te gratë e Pejgamberit sal-lAllahu alejhive sel-lem dhe u ankuan ndaj burrave të tyre.Atëherë i Dërguari alejhi selam tha: “Shumë grakanë kaluar nga familja (gratë) e Muha medit dhejanë ankuar për burrat e tyre. Dijeni se ata burranuk janë nga më të mirët në mesin tuaj.” (Trans-meton Ebu Daudi dhe Nesai. Shejh Albani eka konsideruar të saktë.)20. E nga nderimi që Islami i ka bërë gruas janëedhe ato gjëra të cilat thirrësit për lirinë e gruasi shohin si kufizime dhe pranga për gruan, porqë në realitet ato janë pranga dhe kufizime përvetë ata, pasi me ekzistencën e atyre kufizimeveata nuk kanë mundësi që ta robërojnë gruanapo t’ia marrin nderin siç dëshirojnë ata.Shtëpia është vendi natyral i gruas, bota e saj eposaçme, e cila nuk është më pak e vlefshme sendërmarrja, punishtja apo shoqata, madje ajovallahi ka rëndësi më të madhe se të gjitha këto,sepse prej saj dalin gjenerata dhe nga ajo edu -kohen burra. E nëse gruaja e nënvlerëson shtë -pinë e saj dhe bashkohet me burrin në sfe rat epunës, kush do të merret me përgjegjësinë epërgatitjes së gjeneratave të ardhshme?Por, megjithatë, kjo nuk ndalon që gruaja tëjetë në punë jashtë shtëpisë, duke pasurparasysh rregullat islame për këtë, por me kushtqë kjo mos të ndikojë negativisht në përku-jdesjen për mbretërinë e posaçme të saj brendashtëpisë së saj. Veçimi dhe përzierja me burrajanë faktorët kryesorë të problemeve, prishjesdhe tradhtive bashkëshortore, shkurorëzimitdhe beqarisë, krimeve e të tjera. Mbulesa e gru -as muslimane është shenjë e nderit të saj dheadresë e dinjitetit dhe seriozitetit të saj. E, nëseajo e heq dhe e flak atë, ajo humbet në skëter-rën e errët dhe bëhet pre e ujqërve të uritur ngaçdo vend.Ecja pas hapave të gruas perëndimore ështëdështim fatal dhe shkatërrim i qartë, sepse kup-timi i kësaj është se gruaja muslimane ka hum-bur identitetin e saj dhe i është dorëzuarku l turës dhe zakoneve perëndimore, për dësh-timin e së cilës kanë dëshmuar vetë njerëzit melogjikë të Perëndimit. Turpi (ndrojtja) është jetadhe nëse gruaja e humb turpin e saj, atëherëzotëron vetëm pamjen e jashtme, e cila nuk ar-gumenton asgjë, por realisht llogaritet në mesine të vdekurve. Muhamedi sal-lAllahu alejhi vesel-lem thotë: "Me të vërtetë çdo fe ka moral dhemorali i Islamit është turpi." (Transmeton Ibën

Maxhe dhe e ka bërë të mirë Albani.)Edhe të mësuarit me përzierje nuk sjell të miradhe për këtë shkak shumë perëndimorë tanithërrasin për ndarje mes dy gjinive gjatëmësimit, madje ekzistojnë një numër shkollash,universitetesh dhe fakultetesh të papërziera. NëPerëndim kanë filluar të shkruajnë se meshkujtdhe femrat po angazhohen më shumë medashuri sesa me mësim në shkollat e përziera!Ndërsa barazia mes burrit dhe gruas në tëgjitha sferat është kundër natyrshmërisë dhe re-alitetit që ka krijuar Allahu për të dy gjinitë ekundërta, që gjinia njerëzore të vazhdojë të ketënevoja reciproke dhe plotësuese të njëra-tjetrëse jo grindje e mospëlqime. Allahu i Madhëruarthotë: "Dhe mos dëshironi ato gjëra me të cilatAllahu ka bërë që disa prej jush të dallohen ngatë tjerët. Për burrat do të ketë shpërblim për çfarëata kanë fituar dhe për gratë do të ketë shpërblimpër çfarë ato kanë fituar dhe kërkoni Allahut ngaBegatitë e Tij. Allahu është kurdoherë i Gjithëdi-turi për çdo gjë." Nisa, 32Ky është qëndrimi i Islamit ndaj gruas, o ju tëcilët po thërrisni për lirinë e saj prej tyre, dhenuk ka në të diçka që ndalon nga shfrytëzimi iforcës së saj apo nga përfitimi prej zbulimevetë saj në çdo gjë që është e dobishme. Ajo qëndalohet është vetëm shfrytëzimi i fuqive të sajnë vallëzim, zhveshje dhe veprimeve të dy -shimta me njerëzit e prishur.Ky qëndrim ndalon gjithashtu që ajo të jetëmall i lirë nga i cili përfitohet në kohën ebukurisë dhe lulëzimit të saj e pastaj hidhet nëkoshin e harresës.Islami ndalon gjithashtu nga të qenët e gruasvetëm grua reklamash, që ngacmon epshet dhesjell para, por me anë të së cilës shkatërrohenbrezat.

Sa madhështore është kjo fe dhe mësimi i saj,por shumica e njerëzve nuk e dinë këtë!

Përgatitur nga sh.b : Darul VatanPërshtati:Unejs Murati


ROLI I GRUASNË PËRMIRËSIMIN E SHOQËRISËSa shumë humb qëllimi dhe ndodhin probleme nëse nuk ka urtësi! Nga urtësia e thirrjes nëfenë islame është që thirrësi të zbresë në rangun e të thirrurit; nëse është i pashkollë, sillet metë me sjellje që i përshtaten atij, nëse është i ditur, por që ka diçka nga neglizhenca dhe pavë-mendja, sillet sipas gjendjes së tij. E, nëse është i ditur, por ka mendjemadhësi dhe e kundër-shton të vërtetën, sillet me të sipas gjendjes që i përshtatet.

Falënderimi i takon Allahut. Atë efalënderojmë ndihmë dhe falje prejTij kërkojmë. Atij i kërkojmë mbro-

jtje nga të këqijat e veteve tona dhe tëveprave tona. Atë që e udhëzon Allahu,nuk ka kush e humb dhe atë që e humbAllahu, nuk ka kush që e udhëzon. Dësh-moj se nuk ka Zot që meriton të adhuro-het përveç Allahut të vetëm dhe dëshmojse nuk ka të Dërguar tjetër që meriton të

pasohet dhe që është Pejgamberi i fundittë cilin e ka dërguar Allahu me udhëzimedhe fe të vërtetë. Ai e kumtoi shkresën dhee realizoi porosinë, e këshilloi ummetin,bëri luftë për hir të Allahut. Paqja dhebekimi i Allahut qoftë mbi të, mbi famil-jen e tij, mbi shokët dhe pasuesit e tij tëmirë deri në Ditën e Gjykimit!

Kam nderin të shpreh atë që kam nëmendjen time për këtë temë të ndërlikuar,e cila është "Roli i gruas në përmirësimine shoqërisë".

I mbështetur në Allahun e Madhëruar dheduke kërkuar nga Ai suksesin për t’ia qël-luar të vërtetës dhe të saktës, them se metë vërtetë roli i gruas në përmirësimin eshoqërisë është një rol me rëndësi të ma -dhe sepse përmirësimi i shoqërisë bëhet nëdy mënyra.

Mënyra e parë: Përmirësimi i jashtëmKy është ai përmirësim që bëhet nëpërtregje, xhami dhe në shumë vende të tjerapublike. E në këto vende dominojnë mëte për burrat, pasi ata dalin më tepër dheshfaqen nëpër vende publike.


Mënyra e dytë: Përmirësimi i shoqërisë ngapas mureveKjo mënyrë përmirësimi bëhet në shtëpidhe në shumicën e rasteve bie mbi supet egrave, pasi gruaja është zonja e shtëpisë,ashtu siç ka thënë Allahu i Madhëruar du -ke iu drejtuar dhe urdhëruar gratë e Pe-jgamberit, paqja dhe bekimi i Allahutqofshin mbi të: "Dhe qëndroni në shtëpitëtuaja dhe mos e shfaqni veten siç bënin nëkohën e xhahilisë (periudha e injorancës paraIslamit), edhe falni rregullisht namazin(ekimis-salat), dhe jepni zekatin dhe bind-juni Allahut dhe të Dërguarit të Tij. Allahuvetëm se dëshiron ta largojë prej jush er-eixhz(veprat e ulëta, gjynahet, çdo gjë të keqe), opjesëtarë të familjes (së Pejgamberit a.s.), dhet’ju bëjë ju të pastra plotësisht e pa asnjënjollë." Ahzab, 33

Rëndësia e rolit të gruas në përmirësimin eshoqërisëMendojmë se nuk e kemi tepruar nësethemi se përmirësimi i gjysmës së shoqërisëapo edhe më shumë se gjysmës varet ngagruaja, madje për dy arsye.

Arsyeja e parë: Gratë janë në numër njësojsa burrat, nëse nuk janë edhe më shumë seata, d.m.th. se pasardhësit e Ademit alejhiselam janë më shumë gra, ashtu siç na kanëtreguar edhe shumë hadithe profetike, porkjo gjendje ndryshon nga një vend në njëvend tjetër dhe nga një kohë në një kohëtjetër. Mund të jenë shumica gra në njëvend dhe ndodh të jetë e kundërta në njëvend tjetër, ashtu si mund të ndodhë që nënjë kohë mund të ketë më shumë gra,ndërsa në një kohë tjetër e kundërta. Por,në çdo rast, gruaja luan rol të madh në për-mirësimin e shoqërisë.Arsyeja e dytë: Edukimi i parë i gjeneratave

bëhet në prehrin e gruas dhe me këtë bëhete qartë rëndësia e asaj me të cilën obligo-het gruaja në përmirësimin e shoqërisë.

Përbërësit themelorë për përmirësimin e gru -as në shoqëriNë mënyrë që të vërtetohet rëndësia egruas në përmirësimin e shoqërisë, patjetërgruaja duhet të posedojë disa veçori apopërbërës kryesorë që të ngrihet në qëllimine saj të përmirësimit. Në vazhdim poparaqesim disa nga këto veçori:Veçoria e parë: Përmirësimi i vetë gruasVetë gruaja duhet të jetë e përmirësuar nëveten e saj, me qëllim që të jetë shembull imirë dhe model i mirë për vajzat si ajo.Mirëpo si mund ta arrijë gruaja përmirë -simin? Le ta dijë çdo grua se nuk ka mundësi tëarrijë përmirësimin vetëm se me dituri dhekëtu kam për qëllim dijen islame, të cilëngruaja mund ta arrijë përmes librave, nëseka mundësi, ose nga gjuha e dijetarëve, pamarrë parasysh a janë këta dijetarë me -shkuj apo femra. Në kohën tonë ështëshumë e lehtë që gruaja të kërkojë dituringa goja e dijetarëve, me anë të kasetave tëincizuara, se këto kaseta elhamdulilah kanërol të rëndësi shëm në drejtimin e shoqërisënë atë që është e mirë, nëse i përdorin përkëtë qëllim. Pra, për përmirësimin e gruaskërkohet dije, sepse nuk mund të ketë për-mirësim vetëm se me dije.Veçoria e dytë: Qartësi në të folur dhe fjalori pastërD.m.th. që Allahu i Madhëruar ta ketënderuar atë grua me qartësi në fjalë dhefjalor të pastër, në mënyrë që të ketë gjuhëtë zhdërvjellët, mundësi që ta shprehë atëqë ka në brendësinë e saj me shprehje tësinqerta dhe që ta bëjë publike atë që kanë zemër. Ka shumë njerëz që nuk kanë


mundësi ta shprehin atë që ndiejnë, apo eshprehin por jo me shprehje të qarta dhekomunikuese dhe me këtë nuk arrihet qël-limi që kanë thirrësit islamë për përmirë -simin e shoqërisë. Shtrohet pyetja: Siarrihet deri tek kjo? Si mund të arrihet derite qartësia dhe fjalori i pastër, të shprehurite asaj që është në brendësi me shprehje tësinqerta, të cilat tregojnë për atë që gjendetnë brendësinë e gruas? Rruga e cila shpiete kjo gjendje është që gruaja të ketë dijenë gjuhë, në gramatikë, morfologji e sin-taksë. Patjetër duhet të ketë marrë mësime,sado të pakta, në më nyrë që të shprehë atëqë ka në brendësinë e saj me shprehje tëvërteta e të sinqerta dhe që më pas të ketëmundësi ta përcjellë deri te mendja e graveme të cilat flet.Veçoria e tretë: UrtësiaGruaja duhet të ketë urtësi në thirrjen esaj dhe për transmetimin e dijes tek atoqë e dëgjojnë. Urtësia është vendosja eçdo gjëje në vendin e saj, ashtu siç kanëthënë nje rëzit e dijes. Urtësia është ngamirësitë e Allahut për robin e Vet. Allahui Madh ëruar thotë: "Ai i dhuron urtësinëatij që Ai dëshiron, dhe atij të cilit i ështëdhënë urtësia, vërtet që i është dhuruarmirësi e madhe." Bekare, 169Sa shumë humb qëllimi dhe ndodhin pro -bleme nëse nuk ka urtësi! Nga urtësia ethirrjes në fenë islame është që thirrësi tëzbresë në rangun e të thirrurit; nëse ështëi pashkollë, sillet me të me sjellje që i për-shtaten atij, nëse është i ditur, por që kadiçka nga neglizhenca dhe pavëmendja,sillet sipas gjendjes së tij. E, nëse është iditur, por ka mendjemadhësi dhe e kun -dër shton të vërtetën, sillet me të sipas gje -ndjes që i përshtatet.Pra, njerëzit janë në tre rangje: të paditur,të ditur, dembelë të ditur kundërshtues.

Nuk ka mundësi të baraspeshohen menjëri-tjetrin, mirëpo patjetër secili duhet tëzbresë në shkallën e tij. Për këtë arsye, kure ka dërguar i Dërguari i Allahut, paqjadhe bekimi i Allahut qofshin mbi të, Mua -dhin në Jemen, e porositi: "Ti je dukeshkuar tek një popull që janë Ithtarë të Lib-rit." Ia tha që Muadhi ta dinte gjendjen etyre dhe të përgatitet për ta me atë që ështëe përshtatshme me këtë gjendje dhe t’uflasë atyre me atë që është e përshtatshmegjithashtu për këtë gjendje.

Veçoria e katërt: Edukata e mirëD.m.th. që gruaja duhet t’i edukojë mirëfëmijët e saj, sepse fëmijët e saj janë burratdhe gratë e së ardhmes dhe në hapat e paratë rritjes së tyre ballafaqohen me nënën etyre. Nëse nëna është me moral e sjellje tëmirë dhe ata rriten e edukohen në duart esaj, ata patjetër që do të kenë ndikim poz-itiv në përmirësimin e shoqërisë.Për këtë shkak, obligohet gruaja e cila kafëmijë që të kujdeset për fëmijët e saj dhetë kujdeset për edukimin e tyre. Ajo duhettë kërkojë ndihmë nga babai i tyre, nësenuk ka mundësi që ta bëjë vetë për-mirësimin apo nga ai që është përgjegjëspër ta, nga xhaxhallarët apo fëmijët e vëllë -

...në çdo rast, gruajaluan rol të madh nëpërmirësimin eshoqërisë.


zërve apo të tjerë.Nuk duhet që gruaja të dorëzohet paragjendjes aktuale dhe të thotë se “njerëzitjanë bërë kështu dhe nuk kam mundësi t’ipërmirësoj”, pasi nëse dorëzohemi paragje n djes aktuale, nuk kemi mundësi tëbëjmë përmirësime, pasi përmirësimi pat-jetër duhet të përmirësojë atë që është pr-ishur apo ta ndryshojë të mirën në diçkamë të mirë se ajo, derisa të drejtohen gjë -rat. Pastaj dorëzimi para aktualitetit nuk ështëpërmendur në fenë islame. Për këtë, edhekur Muhamedi alejhi selam u dërgua tepopulli politeist, individët e të cilit ad-huronin idhujt, prishnin lidhjet e gjakutdhe bënin padrejtësi ndaj njerëzve pa tëdrejtë, ai nuk u dorëzua, por as Allahu nuke lejoi që të dorëzohet para aktualitetit, pori tha: “Kësisoj shpalle hapur atë (mesazhin eAllahut) që je urdhëruar dhe largohu prejmushrikëve (politeistë, paganë, idhujtarë,mohues të njëshmërisë së Allahut, që i vënëshok Atij)." Hixhr, 94Pra, Allahu i Madhëruar e urdhëroi atë qëta publikojë të vërtetën dhe të kundërsh-tojë idhujtarinë e të bënte sikur e harroipoliteizmin dhe armiqësinë e tyre derisatë arrinte qëllimin. Dhe kështu ndodhi.Dikush mund të thotë: E dimë se urtësiështë që të përmirësojmë, por jo me atë sh-pejtësi që kërkojmë, sepse shoqëria ështënë të kundërtën e asaj që ne dëshirojmë.Kështu që patjetër njeriu duhet të kalojënga gjërat më të rëndësishme në ato poshtëtyre, d.m.th. të fillojë me përmirësimin egjërave më shumë të rëndësishme, pastaj tëkalojë dalëngadalë tek të tjerat, derisa të ar-rijë qëllimin e tij.Veçoria e pestë: Zhdërvjelltësia në thirrjeD.m.th. që gruaja të ketë rol dhe ndikimnë dhënien e kulturës ndaj vajzave të sajpërmes shoqërisë, në shkolla, universitete

apo edhe në shkollat pasuniversitare. Gji -thashtu edhe përmes takimeve që ndo dhinmes grave, në vizitat që bëhen, ku ajo kamundësi të thotë fjalë të dobishme.Më ka ardhur lajmi elhamdulilah që disagra kanë luajtur rol shumë të madh në këtëdrejtim dhe se kanë programuar takimeme vajza në fushën e diturive islame dhetë gjuhës arabe. E kjo padyshim se ështënisje e mirë për të cilën falënderohet gruajadhe shpërblimi i tyre mbetet për to edhepas vdekjes së tyre. Pejgamberi alejhi selamthotë: "Kur vdes njeriu, i ndërpriten të gji -tha punët, përveç tri gjërave: lëmosha rrje -dhëse, dituria prej së cilës përfitojnë nje rëzitapo fëmija i cili bën dua për të."Nëse gruaja është aktive në shoqërinë e sajpër shpërndarjen e thirrjes, me anë të viz-itave apo tubimeve në shkolla apo memënyra të tjera, ajo do të ketë gjurmë tëmëdha dhe rol të gjerë në përmirësimin eshoqërisë.Kjo është ajo që m’u kujtua për momentinnë lidhje me rolin e gruas në përmirësimine shoqërisë dhe përmendjen e veçorive tëkëtij përmirësimi.

Lus Allahun e Madhëruar që të na bëjë tëudhëzuar dhe udhëzues, të përmirësuardhe përmirësues dhe të na dhurojë Më -shirën e Tij, se Ai është Dhuruesi më imadh!

Falënderimi i takon Zotit të botëve dhepaqja e bekimi i Allahut qoftë mbi Muha -medin alejhi selam, mbi shokët dhe pasue-sit e tij më të mirë deri në Ditën eGjykimit!

Muhamed ibën Salih el UthejminPërshtati:Unejs Murati


F E T V ABASHKËKOHORE TË RËNDËSISHME PËR MOTRËN MUSLIMANE

E C I L A M B A N M B U L E S Ë

Disa motra mendojnë që makijazhi që vënë për dasma apo për ndonjë festë tjetër ua ndalonatyre namazin përderisa janë në këtë gjendje. Ky është gabim trashanik. Ato kanë mundësitë marrin abdest para se të vënë makijazh dhe pastaj të falen edhe nëse janë me makijazh,ngase makijazhi nuk e ndalon namazin.

VALLËZIMI I GRUAS NË MESIN EGRAVE

Lejohet vallëzimi i gruas në mesin egrave dhe nuk ka ndonjë problem për

këtë gjë. Po ashtu lejohet edhe këndimi qëbëhet nëpër dasma nga gratë, me kusht qëfjalët që përdoren në këto këngë dasmashtë mos jenë të pista, të mos bëhet ndonjëprovokim apo përmes tyre të keqpërdoretndonjë urdhër i Islamit, sepse përndryshelejohet këndimi dhe nuk ka ndonjë pen -gesë.

LYERJA E FLOKËVE DHE VETULLAVE PËR ZBUKURIM

Lejohet që gruaja muslimane t’i lyejëflokët apo vetullat me ndonjë ngjyrë

për zbu kurim, ashtu siç i lejohet të lyejësytë apo buzët. Mirëpo nëse ajo është emo sh uar dhe i janë thinjur qimet e flokëveapo të vetullave, atëherë nuk lejohet që t’i

ngjyrosë ato me ngjyrë të zezë, ngase përnjë gjë të tillë ka ndaluar Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem. Kurse ngjyrat e tjera lejohen, mirëpo le tëmundohet të zgjedhë ngjyra të mira dhe tërëndomta, në mënyrë që të mos bjerë nësy te motrat e tjera. Po ashtu, femra muslimane duhet të ketëkujdes të mos i zgje dhë këto ngjyra dukepasuar mo s be simtaret, ashtu siç po vepro-jnë shumë femra sot, të cilat paso në disaartiste apo këngëtare edhe në ngjyrën eflokëve të tyre. Ky gjest është i ndaluar,haram.

PËRDORIMI I PARUKËS APO IPJESËVE NGA FLOKËT

Përdorimi i parukës, e cila bëhet ngadisa femra, sidomos në dasma apo

tubime të tjera, është i ndaluar rreptësishtnë Islam, përveç nëse kjo gjë është e do-mosdoshme; p.sh. nëse i ndodh ndonjë


femre që t’i bien të gjitha flokët, qoftë ngandonjë sëmundje apo ndonjë operacion,atëherë kësaj i lejohet të përdorë parukë,pra, kur është ndonjë rast i domosdoshëm.Kurse ngjitja e flokut me flokun tjetër meqëllim të zbukurimit dhe zgjatjes së flokëveështë e ndaluar, ngase Muhamedi sal-lAl-lahu alejhi ve sel-lem e ka mallkuar atëgrua që i zgjat flokët e veta duka u ngjituratyre flokë të huaj apo flokë artificialë. Njëvepër e tillë është mëkat i madh.

ZBUKURIMI I FYTYRËS OSE IDHËMBËVE NËPËRMJET

OPERACIONEVE PLASTIKE

Operacionet plastike ndahen në dylloje. Lloji i parë janë operacionet që

bëhen për të larguar një të metë në fytyrëapo në pjesët e tjera të trupit, e metë që kamundësi të jetë që nga lindja apo edhe kandodhur më vonë në ndonjë aksident. Kylloj pra është i lejuar të rregullohet me op-eracion, ngase operacioni e largon këtë tëmetë dhe e kthen pjesën e saj në gjendjennormale.Lloji i dytë janë ato operacione që disafemra i përdorin për të zbukuruar fytyrënapo ndonjë pjesë tjetër të trupit duke mospasur nevojë, por thjesht për t’u dukur samë e bukur. Kjo gjë është e ndaluar, ngaseështë ndryshim në krijimin e Allahut.

RRUAJTJA E QIMEVE NGA TRUPI

Qimet që gjenden në trupin e femrësndahen në tre lloje.

Lloji i parë: Qimet që ndalohet tërruhen, të cilat janë qimet e vetullaveapo të kokës pa ndonjë nevojë.Lloji i dytë: Qimet të cilat është obligim

të rruhen apo të shkulen dhe këto janëqimet që gjenden te pjesët e turpshme osenë sqetulla.Lloji i tretë: Qimet të cilat nuk ka argu-ment nga sheriati për obligueshmërinë eheqjes apo lënies së tyre dhe këto janëqimet e këmbëve, të duarve, të gjoksit osetë barkut etj. Këto qime janë të lejuara tërruhen, po edhe nëse nuk i largon, nuk kaasgjë të keqe.

QIMET QË DALIN MES VETULLAVE

Lejohet rruajtja e këtyre qimeve ngasenuk bëjnë pjesë në ndalimin i cili është

përmendur në hadith, ngase ai ndalimështë i veçante për vetullat, kurse qimet qëdalin mes tyre nuk janë pjesë e tyre.

LYERJA E THONJVE ME NGJYRË

Lejohet që gruaja t’i lyejë thonjtë mengjyrë nëse është në mesin e grave apo

me të afërmit e saj, mirëpo duhet të ketëkujdes gjatë abdesit, pasi disa lloje ngjyrashpër thonj nuk lejojnë depërtimin e ujit dhenëse nuk e largon këtë ngjyrë para abdesit,atëherë abdesti i saj nuk është i saktë dheas namazi.

Muhamedi sal-lAllahu ale-jhi ve sel-lem e ka mallkuaratë grua që i zgjat flokët eveta duka u ngjitur atyreflokë të huaj apo flokë arti-ficialë.


Kurse disa ngjyra të tjera, si kënaja apondonjë ngjyrë tjetër, e cila nuk e ndalondepërtimin e ujit, nuk është problem tëmos largohet dhe abdesti dhe namazi i sajjanë të saktë.

PËRDORIMI I BARNAVE PËR RRITJEN E FLOKËVE

Lejohet përdorimi i çfarëdo lloji bar-nash për rritjen e flokëve, qoftë ele-

ment kimik apo bar bimor popullor, menjë kusht: që të jetë e sigurt që ky elementnuk i bën dëm femrës apo flokut të saj.Nëse ky dyshim evitohet, atëherë lejohetpërdorimi i tyre, sidomos kur gruaja mekëtë gjë ka për qëllim të zbukurohet sa mëshu më për burrin e saj, bile për një qëllimtë tillë do të shpërblehet.

NAMAZI DHE MAKIJAZHI

Disa motra mendojnëqë makijazhi që

vënë për dasma apopër ndonjë festë tjetërua ndalon atyre na-mazin përderisa janënë këtë gjendje. Kyështë gabim tra shanik.Ato kanë mundësi tëmarrin abdest para se tëvënë makijazh dhe pastaj tëfalen edhe nëse janë me makijazh, nga semakijazhi nuk e ndalon namazin.

RRITJA E THONJVE PËRZBUKURIM

Nuk lejohet rritja e thonjve për zbu -kurim ngase Muhamedi sal-lAllahu

alejhi ue sel-lem ka caktuar intervalin

kohor brenda të cilit duhet të shkurtohenthonjtë dhe ai është maksimumi 40 ditë.E, nëse kalojnë 40 ditë, ajo e ka për obli -gim t’i presë thonjtë. Përveç këtij caktiminë këtë hadith, rritja e thonjve është endaluar edhe për arsyen se nuk është kul-turë e muslimaneve, por modë e cila kaardhur tek ne nga jobesimtaret apo femratqë janë larg nderit dhe moralit. Prandaj,femra besimtare nuk lejohet t’u ngjajëatyre.

FEMRA MUSLIMANE DHEPUNËSIMI

Lejohet për femrën muslimane tëpunojë, nëse ajo plotëson këto kushte:

- burri i saj të pajtohet me punësimin e saj;- puna e saj të mos përmbajë ndonjë gjë tëndaluar, p.sh. të punojë në ndonjë vend kushitet alkooli apo mish derri etj.:- të mos ketë përzierje në punë mes me -

shkujve dhe femrave, ngase njëpërzierje e tillë është mëkat i madh;

- të mos ndikojë punësimi i saj nëlënien anash të obligimevefamiljare, qoftë ndaj burrit apofëmijëve të saj. Nëse plotëso-hen këto kushte dhe gruaja ka

nevojë të punojë, atëherë i lejo-het të punësohet, edhe pse qën-

drimi i saj në shtëpi duke ukujdesur për edukimin e fëmijëve është

më parësor dhe më i dobishëm për të dhepër të ardhmen e fëmijëve të saj.Gjithashtu qëndrimi i saj në shtëpi sjellharmoni dhe siguri edhe te bashkëshorti isaj.Allahu e di më së miri.

Përmblodhi dhe përshtati:Xheladin Leka


D I S A K Ë S H I L L A P Ë REDUKIMIN E FËMIJËVE

IIIRegjistroje fëmijën tënd nëpër kurse verore, nëpër qendra ose xhami ku mësohet Kur'ani, lex-imi apo mësimi përmendësh i tij, nëpër gara diturie dhe nëpër aktivitete të tjera.

51. Arsyetoje fëmijën tënd kur gabonndonjëherë.52. Nxite atë që të dallohet me diçka ngatë tjerët dhe thuaji: “E di që ti je fëmijëndryshe nga të tjerët dhe se ke mundësi tabësh një gjë të tillë”.53. Bëji fëmijët e tu të dallohen me diçkanga të tjerët.54. Mos u tall me fjalët dhe sjelljet e fëmi-jës tënd.55. Mësoja fëmijës shprehjet e përshënde-tjes, mikpritjes dhe bujarisë.56. Mos e tepro me arsyetim dhe argu-mentim ndaj fëmijës.57. Mos e eduko fëmijën duke i dhënë pa -ra kur dëshiron ta nxitësh për ndonjë pu -në, ngase një gjë e tillë e dobëson pe r sonalitetin e tij përballë parasë.58. Bëje fëmijën tënd shokun numër një.

ZHVILLIMI FIZIK I FËMIJËS

59. Jepi fëmijës tënd kohë të mjaftueshme

për lojë.60. Siguroji atij disa lojëra të dobishme përtë.61. Lëre të lirë që t’i zgjedhë disa lojëravetë.62. Mësoja fëmijës tënd notin, vrapin dhedisa lojëra që i japin forcë.63. Kur të luash me fëmijën tënd, lëre qëtë fitojë ndaj teje ndonjëherë.64. Ushqeje fëmijën tënd me masë të cak-tuar.65. Rregulloja orarin e ushqimit atij.66. Tërhiqja vërejtjen fëmijës prej të ush -qyerit të tepruar.67. Mos e ia merr për të madhe gabimet ebëra gjatë ngrënies.68. Përgatit ushqimin që fëmija e preferon.

FORMIMI SHPIRTËROR DHENDËRTIMI I PERSONALITETIT

69. Dëgjoje fëmijën tënd mirë dhe kush-toji rëndësi të veçantë çdo fjale që flet.


70. Lëre të përballet me problemet e tijvetë, por mund ta ndihmosh duke mos ehetuar ai një gjë të tillë.71. Nderoje fëmijën tënd dhe falënderojekur bën ndonjë punë me përpikmëri.72. Mos e bëj fëmijën tënd që të betohetshpesh, por thuaji se e beson pa u betuarfare.73. Largohu prej shpre-hjeve kërcënuese dhefri k ë suese.74. Mos e bëj fëmijënqë të mendojë se ështënjeri i keq, budalla dhei pakuptueshëm.75. Mos u lodh me pye -tjet e fëmijës tënd, pormundohu të përgjigjeshpër çdo gjë që të pyet aime përgjigje të lehta dhebindëse.76. Përqafoje fëmijëndhe bëje atë të kuptojëse ti e do atë dhe je i bu të ndaj tij.77. Konsultohu me të në disa çështje dhepuno sipas dakordimit me të.78. Lëre fëmijën tënd në një farë mënyretë lirë, kur ai dëshiron të marrë ndonjëvendim.

FORMIMI SHOQËROR

79. Regjistroje fëmijën tënd nëpër kurseverore, nëpër qendra ose xhami ku mëso-het Kur'ani, leximi apo mësimi përmen -dësh i tij, nëpër gara diturie dhe nëpërakt i vitete të tjera.80. Lëre atë që vetvetiu ta respektojëmusafirin, t’i shërbejë atij për shembull me

kafe, çaj apo edhe fruta.81. Përshëndete fëmijën tënd dhe urojimirëseardhjen kur vjen tek ti, atëherë kurti je me shokët e tu.82. Bëje fëmijën të angazhohet në ak-tivitetet e xhamisë, aktivitetet shoqërore, sikujdesi ndaj arkës së jetimëve dhe të gjo -

rëve.[1]

83. Aftësoje, mëso -je dhe ushtroje fë -m i jën tënd për pu- në, shitblerje dhepërfitim hallall.84. Bëje atë që tëndiejë dhembje përtë tjerët, për bren-gat e tyre dhe tëmu ndohet për leh -të simin e atyre bre -ngave.85. Ruaje fëmijëntënd dhe mos e bëjatë që të merret me

çështjet e dunjasë.86. Bëje atë që t’i shohë frytet e punësshoqërore.87. Dërgoje fëmijën që të kryejë disa punëdhe që të kuptojë me të se ti je i sigurt dhenuk dyshon fare në sinqeritetin dhe be -snikërinë e tij.88. Mos e ndalo që ai vetvetiu t’i zgjedhëshokët e tij, por mund ta bësh atë të zgje -dhë ndonjë shok që ti e dëshiron.

Vijon

Shkëputur nga libri "Mi'etun ëe thelathune fikreh fi terbijeti essigar"Shkroi: Dr Ahmed iben Uthman el-Mezid dhe

Dr Adil iben Alij esh-ShiddijPërshtati: Bali Musli Sadiku

______________[1] Një gjë e tillë është shumë e rëndësishme, pra që të ngrihen nëpër xhamitë tona arka në të cilat mblidhen ndihma për jetimët, të gjorët dhe nevo-jtarët, në mënyrë që t’u dilet në ndihmë atyre dhe duke kërkuar shpërblim tek Allahu për një gjë të tillë (sh.p).

“Dëgjoje fëmi-jën tënd mirëdhe kushtoji

rëndësi tëveçantë çdofjale që flet.“


Lexuesit pyesin

Dijetarët përgjigjen

PYETJA:Selam alejkum hoxhë i nderuar!Ju drejtohemi me pyetjen e parë nga revista jonë, brenda rubrikës së re të titulluar “Lex-uesit pyesin, dijetarët përgjigjen”. Një motër pyet: A bën që unë, një motër muslimane,të studioj drejtimin juridik dhe nëse më jepet një vend pune, të punoj si avokat mbrojtës,jo avokat që gjykon, por vetëm avokat mbrojtës? Përmes këtij posti kam mundësi t’indihmoj edhe muslimanët, nëse u bëhet e padrejtë.

PËRGJIGJJA:Dr. Sa’d ibën Nasir ibën AbdulAziz esh ShithrijNuk lejohet studimi i juridikut përveçse nga ai që është ekspert në dallimin mes ligjevenjerëzore dhe dispozitave të legjislacionit islam, në mënyrë që të mos gjykojë me tëkotën apo ta mbrojë atë, si shkak i mosnjohjes së të vërtetës. Ai kësisoj kundërshton tëvërtetën dhe kjo është e papranueshme dhe e kotë. Ndërsa sa i përket detyrës si avokat,edhe kjo nuk është e lejuar, sepse ai e mbron njeriun për të përfituar diçka që është nëkundërshtim me sheriatin.

Rreth dijetarit në fjalë:Dr. Sa’d ibën Nasir ibën AbdulAziz esh Shithrij lindi dhe u rrit në një familje me tradita të larta dhe njohuri të mëdha,saqë i ati dhe gjyshi ishin nga dijetarët e mëdhenj. Mbaroi fakultetin në Universitetin e Riadit, ku pastaj mbrojti edhetemën e magjistraturës dhe të doktoraturës. Autor i shumë librave dhe punimeve, ekspert i shkencës së Usuli Fikhut.Anëtar i shumë forumeve dhe komisioneve për fetva. Ish-anëtar i Komisionit të Përhershëm për Fetva në Arabinë Saudite.Recensues i shumë punimeve. Mësuesit e tij më të dalluar ishin: Abdul Aziz ibën Baz, Abdul Aziz al Sheikh e shumë tëtjerë. Ligjërues në një nga xhamitë e Riadit. Ligjërues në Universitetin e Riadit.

Përshtati: Stafi i Revistës

Documents

Revista Delirje & Edukim Nr.11