Qyteti ku jetoj quhet DIBRA. Dibra është një Qyteti ku jetoj quhet DIBRA. Dibra është një qytet që nuk është shumë e pastër, por qytet që nuk është shumë e pastër, por megjithatë unë jetoj në këtë qytet dhe megjithatë unë jetoj në këtë qytet dhe

dëshiroj te jetoj në Dibër andaj do i themi dëshiroj te jetoj në Dibër andaj do i themi NDAL atyre që do ndosin qytetin dhe do NDAL atyre që do ndosin qytetin dhe do mundohemi që të bëjmë Dibrën sa më të mundohemi që të bëjmë Dibrën sa më të

pastër që të mos kemi nevojë të largohemi pastër që të mos kemi nevojë të largohemi nga vendlindja nga vendlindja

Atmosfera mbështjell tokën dhe Atmosfera mbështjell tokën dhe mbahet afër saj me ndihmën e mbahet afër saj me ndihmën e

gravitetit të tokës.gravitetit të tokës.Ajri është përzierje gazrash të Ajri është përzierje gazrash të azotit me 78%, oksigjenit 21%, azotit me 78%, oksigjenit 21%, dioksidit të karbonit dhe gazra dioksidit të karbonit dhe gazra

të tjera me 1 deri ne 3%.të tjera me 1 deri ne 3%.

Shtresa e Ozonit shtrihet në Stratosferë. Ozoni Shtresa e Ozonit shtrihet në Stratosferë. Ozoni është e krijuar prej disa lloje gazrash dhe nuk është e krijuar prej disa lloje gazrash dhe nuk

lejon depërtimin e rrezeve ultra Violet. lejon depërtimin e rrezeve ultra Violet. Shkaktor për dëmtimin e kësaj shtrese janë:Shkaktor për dëmtimin e kësaj shtrese janë:

1. Klori- që lirohet nga djegja e plastikës dhe 1. Klori- që lirohet nga djegja e plastikës dhe gomës.gomës.

2. Freoni- që lirohet nga mjetet e ftohjes2. Freoni- që lirohet nga mjetet e ftohjes

Uji është pjesë përbërëse e sipërfaqes së Uji është pjesë përbërëse e sipërfaqes së Tokës dhe ajo ka gjendje te lëngët dhe Tokës dhe ajo ka gjendje te lëngët dhe pa ngjyrë. 0,6 % është ujë i pijshëm, pa ngjyrë. 0,6 % është ujë i pijshëm,

kurse sasia tjetër u përket detrave dhe kurse sasia tjetër u përket detrave dhe oqeaneve. Ujërat ndahen në oqeaneve. Ujërat ndahen në

sipërfaqësor dhe nëntokësor kurse nga sipërfaqësor dhe nëntokësor kurse nga shija në të ëmbla dhe të kripura.shija në të ëmbla dhe të kripura.

Uji përdoret për qëllime bujqësore , Uji përdoret për qëllime bujqësore , qëllime industriale, qëllime shtëpiake ...qëllime industriale, qëllime shtëpiake ...

Ujrat e ndotur dhe të kanalizimeve me një emër i Ujrat e ndotur dhe të kanalizimeve me një emër i quajme ujëra të zeza. Filtrimi i ujërave të zeza quajme ujëra të zeza. Filtrimi i ujërave të zeza

kalon në disa faza:kalon në disa faza:

1. Bëhet filtrimi me rrjeta për mbeturinat e mëdha si: 1. Bëhet filtrimi me rrjeta për mbeturinat e mëdha si: gurë, degë, plastika etj.gurë, degë, plastika etj.

2. Është faza biologjike e cila bën pastrimin e shumë 2. Është faza biologjike e cila bën pastrimin e shumë bakterieve ma anë të oksigjenit. Ky proces quhet bakterieve ma anë të oksigjenit. Ky proces quhet procesi i klorimitprocesi i klorimit

3. Faza e tretë përfshin shumë procesefiziko kimike 3. Faza e tretë përfshin shumë procesefiziko kimike që ka për qëllim heqjen e ndotjeve të veçanta që që ka për qëllim heqjen e ndotjeve të veçanta që kanë mbetur nga dy fazat e mëparshme.kanë mbetur nga dy fazat e mëparshme.

Detet dhe oqeanet janë bazene të mëdha me ujë, ato përfshinë ¾ e tokës. Detet dhe oqeanet janë pasuri shumë te vlefshme për njeriun pasi mund të përdoret për peshkim,tregti,transport,për nxerjen e naftës dhe gazit etj. Detet dhe oqeanet luajnë një rol shumë të madh në kimën e tokës. Aty jetojnë 400.000 peshqi

1.Natyra na jep ushqimin, lëndën drusore , 1.Natyra na jep ushqimin, lëndën drusore , materialetpër ndërtim, barërat mjeksore, materialetpër ndërtim, barërat mjeksore, plastikën, gomen etj..plastikën, gomen etj..

2.Natyra siguron vendbanim për të jetuar .2.Natyra siguron vendbanim për të jetuar .3.Natyra siguron polenizim, shumimin e bimëve..3.Natyra siguron polenizim, shumimin e bimëve..3.Natyra riciklon mbeturinat natyrore dhe 3.Natyra riciklon mbeturinat natyrore dhe

mirëmban Tokën.mirëmban Tokën.4.Natyra rregullon proceset atmosferike dhe 4.Natyra rregullon proceset atmosferike dhe

katastrofat natyrore.katastrofat natyrore.5.Natyra është një vend për tu çlodhur ,për tu 5.Natyra është një vend për tu çlodhur ,për tu

argëtuar,mjet edukimi etj.argëtuar,mjet edukimi etj.

Bimët mjekuese quhen ato bimë që shërbejnë për Bimët mjekuese quhen ato bimë që shërbejnë për shërimin e sëmundjeve, disa prej tyre janë: shërimin e sëmundjeve, disa prej tyre janë:

kamomilja, naneja, kantarjoni, çaji i lipit, spinaqi etj...kamomilja, naneja, kantarjoni, çaji i lipit, spinaqi etj...

-KAMOMILJA- ështe bimë shumëvjeçare që rritet -KAMOMILJA- ështe bimë shumëvjeçare që rritet nëpër livadhe dhe shërben për shërimin e lëkurës nëpër livadhe dhe shërben për shërimin e lëkurës

dhe sëmundjeve te ftohjesdhe sëmundjeve te ftohjes

Pesticidet janë materiPesticidet janë materiee kimike artificiale kimike artificiale që shërbejnë për zhdukjen e dëmtuesve që shërbejnë për zhdukjen e dëmtuesve te bimët dhe kafshët. Pesticidet më të te bimët dhe kafshët. Pesticidet më të njohura që janë përdorur edhe shumë njohura që janë përdorur edhe shumë vite me parë janëvite me parë janë::

dhedhe

Bujqësia është veprimtaria më e madhe ekonomike.Ajo mirret me mbjelljen e bimëve, kultivimin dhe prodhimin e tyre.Bujqësia ndahet në disa degë: lavërtaria, blegtoria, pemëtaria, vreshtaria etj.

Pylli zë një pjesë të madhe të tokës Pylli zë një pjesë të madhe të tokës (1/4 të tokës) dhe në të jetojnë lloje (1/4 të tokës) dhe në të jetojnë lloje

të ndryshme të bimëve dhe të ndryshme të bimëve dhe shtazëve. Drurët janë elementi më shtazëve. Drurët janë elementi më

i veçantë i pyllit. Përveç drunjtë i veçantë i pyllit. Përveç drunjtë jetojnë edhe bimë tjera si dhe jetojnë edhe bimë tjera si dhe

kafshët e egra siç janë: ARIU, UJKU, kafshët e egra siç janë: ARIU, UJKU, DRERI, LEPURI etj...DRERI, LEPURI etj...

• Përshkrimi= ështe gjitar, me gjatësi të trupit prej 130cm ka dhe pshë prej 60 kg.

• Gëzofi= ka ngjyrë kafe të egër dhe lara të bardha në krye , ne fyt si dhe në pjesen e barkut.

• Vendibanimi= jeton në vise shkëmbore.• Ushqimi= ushqehet me bar , gjethe dhe

me fidane.

• Kopshti zoologjik është vend i posatshëm ku mbahen kafshët që njeriu të njihet me ato nga më afër. Kafshët ne kopshtin zoologjik janë të

sjellura nga të gjitha vendet e botës.

Në këto kopshte hasim kafshë si luani, tigri, gjirafa, leopardi..

• Parqet nacionale janë zona pyjore ku Parqet nacionale janë zona pyjore ku kafshët dhe bimët janë të mbrojtura më kafshët dhe bimët janë të mbrojtura më shumë nga shteti se në vendet tjera. Ne shumë nga shteti se në vendet tjera. Ne vendin tonë ka tre parqe nacionale dhe vendin tonë ka tre parqe nacionale dhe ato janë: ne Mavrovë, Pelister , Galiçicë.ato janë: ne Mavrovë, Pelister , Galiçicë.

----PARKU NACIONAL I MAVROVËS- është ----PARKU NACIONAL I MAVROVËS- është shpallur në vitin 1949 dhe aktualishte zë shpallur në vitin 1949 dhe aktualishte zë një sipërfaqe prej 73 hektarësh aty hasen një sipërfaqe prej 73 hektarësh aty hasen liqene, ujëvara, vend për skijim dhe pyje të liqene, ujëvara, vend për skijim dhe pyje të ndryshmendryshme

UJIUJI i cili pos që na shërben për pije ose i cili pos që na shërben për pije ose pastrim ai na shërben edhe për fitimin e pastrim ai na shërben edhe për fitimin e energjisë elektrike.energjisë elektrike.

ERAERA shërben për fitimin e energjisë shërben për fitimin e energjisë elektrike.elektrike.

DRURIDRURI na shërben për ngrohje dhe na shërben për ngrohje dhe ndërtimtari.ndërtimtari.

NAFTANAFTA dhe dhe gazi natyror na shërben për dhe dhe gazi natyror na shërben për lëvizjen e automjeteve dhe për ngrohje.lëvizjen e automjeteve dhe për ngrohje.

Nafta është material i lëngët i Nafta është material i lëngët i krijuar nga organizmat e krijuar nga organizmat e

gjalla të kalbura nëntokë me gjalla të kalbura nëntokë me mijëra vjet. Ajo digjet dhe mijëra vjet. Ajo digjet dhe

liron energji ku më së liron energji ku më së shpeshti përdoret për shpeshti përdoret për

lëvizjen e automjeteve si dhe lëvizjen e automjeteve si dhe për ngrohje. Rezervuaret më për ngrohje. Rezervuaret më të mëdhenj të naftës gjenden të mëdhenj të naftës gjenden

në Azi dhe Afrika. në Azi dhe Afrika. Disavantazh i këtij burim Disavantazh i këtij burim energjie është se gjatë energjie është se gjatë djegjes liron dhe gaz të djegjes liron dhe gaz të dëmshëm për mjedisin.dëmshëm për mjedisin.