Hoşgeldiniz !Hoşgeldiniz !

EĞİTİMİN KURALLARI

Cep telefonlarının kapalı tutulmasıAklınıza takılan konuların derhal

sorulması

?

Eğitimin Amacı

Risk değerlendirme ve yönetimi ile ilgili kavramlar ile risk değerlendirme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak.

Öğrenim hedefleri

• Risk değerlendirmesinin temeli, gerekliliği ve yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak,

• Risk değerlendirmesi yapabilecek bilgi düzeyine erişmek.

Konu Başlıklarımız

• 1-Risk Analizi Ve Risk Değerlendirme• 2-İş Kazalarında Maliyet Hesaplaması• 3-İSG Yönetim Sistemleri İle İlgili Standartlar• 4-Risk Yönetimi• 5-İş Sağlığı Ve Güvenliği Kimin Sorumluluğudur• 6-Yaralanma Piramidi• 7-Risk Yönetimi Yöneticinin Rolü• 8-Tehlike Analizi• 9-Ramak Kalma Ucuz Atlatma• 10-Risk Analizi Ve Risk Değerlendirmesi• 11-Tehlikeyi Belirlemek İçin Sorular• 12-Risk Analiz Formu Kullanma• 13-İlgili Mevzuat

1-RİSK ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRME

Risk Analizinin Amacı

İşyeri tehlikelerinin tanımlanması, çalışan sağlığı ve güvenliği açısından esastır. Yapılan her işe yönelik risk değerlendirme düzenli yapılmalıdır.

Bu Eğitimin Amacı

Risk Değerlendirme işleminin nasıl yapılacağının açıklanarak daha doğru, kaliteli ve etkin bir risk analizinin sağlanmasıdır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

İŞ KAZASI MEYDANA GELDİKTEN SONRA HUKUKİ VE CEZAİ DURUM

İŞ KAZASI MEYDANA GELDİKTEN SONRA HUKUKİ VE CEZAİ DURUM

İŞ KAZASIİŞ KAZASI

CEZA CEZA HUKUKUHUKUKU

Taksirle Taksirle Ölüme Ölüme

Neden olmaNeden olma

Taksirle Taksirle Yaralanmaya Yaralanmaya Neden olmaNeden olma

İŞ İŞ HUKUKUHUKUKU

SİGORTA SİGORTA HUKUKU HUKUKU SSK 11-26 SSK 11-26

mad.mad.

MaddiMaddi

TazminatTazminat

ManeviManevi

TazminatTazminat

Destekten Destekten Yoksun Yoksun KalmaKalma

İşİş

GöremezlikGöremezlik

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI

oHiçbir iş emniyetsiz yapılacak kadar acil değildir.Hiçbir iş emniyetsiz yapılacak kadar acil değildir.

o İSG’in temeli prosedür ve talimatlardır.İSG’in temeli prosedür ve talimatlardır.

o Kazaların %98’i önlenebilir. Kazaların %98’i önlenebilir.

2-İŞ KAZALARINDA MALİYET HESAPLAMASI ?

• İşletmeler kazaların gerçek

maliyetini belirleyemediği veya bu

bilince sahip olmadıkları sürece

kazaları azaltmak veya önüne

geçmek mümkün değildir.

TÜRKİYE İSTATİSTİKLERİ

Her yıl ortalama

80.000-90.000 İş Kazası

1500 Ölüm

3500-4000 Malul

GÖRÜNÜR MALİYETLER GÖRÜNMEYEN MALİYETLERTazminatlar İş günü ve iş gücü kaybıSigorta ödemeleri İşin durmasıSağlık giderleri Bina, ekipman,ürünün zarar

görmesiVerimin düşmesiMahkeme masraflarıÇalışanlar üzerindeki olumsuz etkiKötü imajYeni işçinin eğitimi

3-İSG YÖNETİM SİSTEMLERİ İLE İLGİLİ STANDARTLAR

• İSG Yönetim Sistemlerinin en iyi şekilde uygulanması için kriterler,

uygulamalar ve prensiplerden oluşan bir çerçeve sunarlar. İLK ADIMDA MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VARDIR.

• İSG ile ilgili riskleri idare edebilmek için Risk Yönetimi sürecinin nasıl uygulanacağı üzerine pratik tavsiyeler sağlarlar. RİSK YÖNETİMİ, YÖNETİM SİSTEMLERİNİN KAPTAN GEMİSİDİR.

İŞLETMELER SAĞLIK ve GÜVENLİĞİ NİÇİN YÖNETMELİDİR?

İşçilerin sağlık ve güvenliği işverenin

sorumludur.

Kamu Hukukunun Gerekleri

FİNANSAL NEDENLER

YASALNEDENLER

ETİK NEDENLER

Hizmette Aksamalar

Üretim kaybıTazminatlar

Hukuki Gerekler

İSG’DE YENİ YAKLAŞIM

Sürekli iyileşme, Önleme politikası, Risk değerlendirmesi yaklaşımı, İşbirliği yapılması, Çalışanların katılımı, Çalışanların bilgilendirilmesi

RİSK ANALİZİNDE REAKTİF İZLEME

YARALANMALAR VE HASTALIK

TESİS / VARLIKLARIN ZARAR GÖRMESİ

TEHLİKELİ OLAY RAPORLARI

PERFORMANS STANDARTALARINDAKİ ZAYIFLIKLAR / İHMALLER

SON ANDA ÖNLENEN OLAY RAPORLARI

REAKTİF İZLEME

KONTROL SİSTEMLERİ

SİSTEMATİK DENETİMLER

YÖNETİCİLERE DÜZENLİ SAĞLIK VE GÜVENLİK

RAPORLARI

ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİ İÇİN

ANKETLER

GÜVENLİK TEMSİLCİSİ DENETİMLERİ

İDARENİN GÜVENLİK PERFORMANS İNCELEMESİ

ÇEVRESEL İZLEME

İDARECİLERİN OLAĞAN GÖZLEMLERİ

RUTİN PROSEDÜRLERSPESİFİK HEDEFLER

AYLIK / ÜÇ AYLIK

DOĞRUDAN DAVRANIŞ GÖZLEMLEMESİ

SAĞLIK DENETİMİ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ

PROAKTİF İZLEME

4-RİSK YÖNETİMİ

İşyeri sağlık ve güvenlik risk yönetimi 5 temel adımdan oluşur.

Bunlar;1. Tehlikelerin tanınması2. Tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesi3. Risklerin önlenmesi veya en düşük seviyeye düşürülmesi

için gerekli kontrol tedbirlerine karar verilmesi4. Kontrol tedbirlerinin tamamlanması5. Alınan tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi ve tekrar edilmesi

TEHLİKENİN TANINMASI

RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

RİSKİN KONTROLU

İSG ‘de PLANLAMA

Şu anda Nerede Oraya olmak nasıl

neredeyiz? istiyoruz? ulaşırız?

YOLUNUZU BELİRLEYİN!

TEHLİKE

NEDEN GÜNDEMİMİZDE ?NEDEN GÜNDEMİMİZDE ?

RİSK

RİSK HESABI

TEHLİKE A

NALİZİ

RİSK DEĞERLENDİR

ME

İSG RİSK YÖNETİM

İ

KABUL EDİLEBİLİR

RİSK

RİSK VE GÜVENLİK

KAVRAMI

RİSK ANALİZİ

KABUL EDİLEMEZ RİSK

RİSK İLETİŞİMİRİSK İLETİŞİMİRİSK ALGILAMARİSK ALGILAMA

RİSK DEĞERLENDİRMERİSK DEĞERLENDİRME

İSİG RİSK YÖNETİMİ

RİSK Zarara uğrama

tehlikesi

Türk Dil Kurumu

RİSK KAVRAMI

TEHLİKE

“Tehlike” potansiyel olarak zarara sebep olabilecek hal ve duruşlardır.

Bunlar, insan davranışları, maddeler veya makineler, çalışma metodları, iş organizasyonunun diğer konuları olabilir.

RİSK KAVRAMI

ZARAR

“Zarar” çalışan insanın kazanma gücünün hasar

görmesi (fiziksel yaralanma, hastalık) veya ortadan kalkması (ölüm),işletme için ise ekipman hasarı ve bunlardan kaynaklanan her türlü maddi kayıp olarak tanımlanabilir.

RİSK KAVRAMI

RİSK “Risk” tehlike dolayısıyla ortaya çıkan bir olayın oluşturduğu hasar derecesi ile, olayın oluşma olasılığının bileşkesidir.

RİSK KAVRAMI

HASAR DERECESİ

OLASILIK

RİSK R = O X D

R : Risk O : Olasılık D : Hasarın Derecesi

RİSK KAVRAMI

10 Dakika

5-İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KİMİN 5-İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KİMİN SORUMLULUĞUDUR?SORUMLULUĞUDUR?

İşverenİşveren ÇalışanÇalışan

H- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.

I- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp ta eli altında bulunan makineleri,tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması halinde;

İŞVEREN VEYA VEKİLİ TARAFINDAN

İŞ AKİDLERİNİ

TAZMİNATSIZ OLARAK FESHEDEBİLİR.

Risk tanımı yaparken çok önemli soru şudur:

Kim için RİSK?

Bu sorunun cevabı şunlar olabilir :

Çalışan İnsan için RİSKÇalışma Ortamı için RİSK

İşveren için RİSKKullandığımız Makina ve Malzeme için Rİsk

İşletme çevresi için için RİSKToplum için RİSK

Ülke ekonomisi için RİSKv.d.

Olay, hukuksal alanda belirsizlik taşımamalıdır. Belirsizlikler, yasadan yararlananlara zarar demektir. Yasalarla mecbur tutulan eylemlerin nasıl gerçekleştirileceği bilimsel ortamlarda tartışılmalı ve belirsizlikler taşımamalıdır.

RİSK KAVRAMI

İŞ EMNİYETİ ANALİZİİŞ EMNİYETİ ANALİZİ

Tehlikeleri belirlemek ve doğru önlemleri almak için;

İlk defa yapılan bir iş,

Nadir yapılan bir iş ve/veya

Risk seviyesi yüksek bir iş öncesi işi yapacak ekip tarafından yapılır.

Biz “KİM İÇİN RİSK?” sorusunun cevabı yasalarda belli olmamasına rağmen cevabı tahmin edebiliyoruz.

CEVAP :ÇALIŞAN İNSANIN RİSKİ’ DİR.

Belli olmayan diğer bir konu da ifade edilen riskin

İŞ KAZASI RİSKİ Mİ?MESLEK HASTALIĞI RİSKİ Mİ?

olduğudur.

Değerlendirmeler yapılırken dikkat edildiğinde İNSAN faktörünün gözardı edildiği görülecektir.

Yapılan değerlendirmenin daha çok iş kazası riskinin belirlenmesi olduğu izlenimi alınacaktır.

RİSK KAVRAMI

ÇALIŞAN İNSAN

TEHLİKE

TEHLİKE

RİSKRİSK

RİSK KAVRAMI

ÇALIŞAN İNSAN

TEHLİKE

RİSK RİSK

ORTAK RİSK

RİSK KAVRAMI

ÇALIŞAN İNSAN

TEHLİKE

RİSK RİSK

ORTAK RİSK

ÇEVRE

RİSK

RİSK KAVRAMI

ZamanZaman

Ris

kR

isk

alg

ılam

a a

lgıl

ama

Riskin algılanması bilgi, görgü,hayal gücü ve sentez kabiliyeti gerektirir.

Risk algılama yeteneği zamanla azalır. (İŞLETME KÖRLÜĞÜ)

Bu yeteneği sürekli eğitimle canlı tutmak gerekir.

RİSK KAVRAMI

ZamanZaman

Ris

kR

isk

alg

ılam

a a

lgıl

ama CİDDİ KAZA Eğitimle canlı tutulmayan algılama yeteneği istenmeyen durumlarla yeniden canlanır.

BİR MUSİBET BİN NASİHATTEN EVLADIR !!!!

RİSK KAVRAMI

ZamanZaman

Ris

kR

isk

alg

ılam

a a

lgıl

ama CİDDİ KAZA

İstenmeyen durum ile ortaya çıkan bu canlanma bir süre sonra eski halini alır.

SÜREKLİ EĞİTİM ŞART !!!

RİSK KAVRAMI

Kaynağın içtenliği-samimiyeti (SİZ) Mesajın içeriği ( NE söylediniz) Mesajın söyleniş tarzı (NASIL

söylediniz) Planlama (NEREDE söylediniz)

RİSK İLETİŞİMİNİN ÜÇ İLKESİ

Algılama = Gerçek Amaç = Güven

İletişim = Beceri-maharet

Çalışanı-Müşteri taraf olarak kabul edin ve dahil olmasını sağlayın

(Özellikle ilgili tarafları) Dikkatli bir şekilde plan yapın ve çalışmalarınızı değerlendirin Kamuoyunun özel kaygılarına kulak verin Dürüst samimi ve açık olun İnanılır ve güvenilir kaynaklarla çalışın Medyanın ihtiyaçlarına karşılık verin Açık ve anlaşılabilir şekilde konuşun

Çalışanı-Müşteri taraf olarak kabul edin ve dahil olmasını sağlayın

(Özellikle ilgili tarafları) Dikkatli bir şekilde plan yapın ve çalışmalarınızı değerlendirin Kamuoyunun özel kaygılarına kulak verin Dürüst samimi ve açık olun İnanılır ve güvenilir kaynaklarla çalışın Medyanın ihtiyaçlarına karşılık verin Açık ve anlaşılabilir şekilde konuşun

RİSK İLETİŞİMİNDE YEDİ TEMEL KURAL

1 Ölüm / Kalıcı Sakatlık

10 Kişisel Yaralanma

30 Maddi Hasar

600 Olay

6-YARALANMA PİRAMİDİ6-YARALANMA PİRAMİDİ

RİSK ALGILAMARİSK ALGILAMA

MÜHENDİS VE UZMANLAR HALK

1) Bir kömür madeninde birkaç saat çalışmak

2) Bir ay boyunca her gün tereyağlı ekmek

yemek

3) Nükleer enerji santraline komşu bir evde 5

yıl yaşamak

Eşit Risk = Milyonda bir ölüm riskiEşit Risk = Milyonda bir ölüm riski

3 3 1

1 2 3

2 1 2

3 3 1

1 2 3

2 1 2

DENEYSEL PSİKOLOJİ

1. Korkutuculuk düzeyi

2. Anlaşılabilirlik düzeyi

3. Etkilenecek kişi sayısı

RİSK

RİSK ALGILAMARİSK ALGILAMA

RİSK UZAYIRİSK UZAYI

• Tehlikenin ne ölçüde anlaşılabildiği• Tehlikenin ne denli eşit dağıldığı• Bireyin tehlikeyi ne derece önleyebileceği• Risk gönüllü olarak üstlenilip üstlenilmediği

TEHLİKE RİSKİŞ KANUNU (1475) 15 -

İŞ KANUNU (4857) 19 2

SGK 18 -

İSİGT 89 -

PARPAT 72 ---------------------------------------------------------------------------------İSİG YÖNETMELİĞİ 23 26

MEVZUATIMIZDA TEHLİKE VE RİSK KAVRAMI

YARGITAY Risk Nazariyesi -Tehlike Nazariyesi

AB MEVZUATINDA TEHLİKE VE RİSK KAVRAMI

İşyerinde Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini iyileştirmeye Yönelik Tedbirler Alınmasına İlişkin 12 Haziran 1989 Tarih ve 89/391/AET sayılı Konsey Direktifi;

İşverenlerin Genel Yükümlülükleri• Madde 6-2(a,b,c), 6-3(a) ve 9’da : • İşverenlere riskleri önleme ve risk değerlendirme zorunluluğu getirtilmiş

Avrupa Birliğinin 2002-2006 Stratejisi;• İşyerlerinde risk önleme kültürünü oluşturmak,• Sağlık ve güvenlik anlayışına global bir yaklaşım getirmek,• Serbest piyasa şartlarında eşitlik sağlamak

İşyerinde Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini iyileştirmeye Yönelik Tedbirler Alınmasına İlişkin 12 Haziran 1989 Tarih ve 89/391/AET sayılı Konsey Direktifi;

İşverenlerin Genel Yükümlülükleri• Madde 6-2(a,b,c), 6-3(a) ve 9’da : • İşverenlere riskleri önleme ve risk değerlendirme zorunluluğu getirtilmiş

Avrupa Birliğinin 2002-2006 Stratejisi;• İşyerlerinde risk önleme kültürünü oluşturmak,• Sağlık ve güvenlik anlayışına global bir yaklaşım getirmek,• Serbest piyasa şartlarında eşitlik sağlamak

EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTENİN RAPORU• Genelde risk değerlendirme ve yazılı hale getirme-dokümantasyonun kurumsal hale getirilemediği• Risk değerlendirme kavramının ülke ve topluluk geneline yaygınlaştırılamadığı

EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTENİN RAPORU• Genelde risk değerlendirme ve yazılı hale getirme-dokümantasyonun kurumsal hale getirilemediği• Risk değerlendirme kavramının ülke ve topluluk geneline yaygınlaştırılamadığı

DANİMARKA: İşyerlerinin % 50 si risk değerlendirmesi yaptıİşçi sayısı: 5-19 %27

20-49 %61 50-199 %67 200- %95

ALMANYA: Bütün işyerlerinin %75 sistematik ve ayrıntılı risk değerlendirme

Adalet Divanı Kararı (C-5/00) 7.2.200210 ve daha az işçi çalıştıran işyerlerinde risk değerlendirmesinin yazılı olarak belgelendirilmesinde işverenlere yükümlülük getirmeyen yasal düzenlemesinden dolayı uyarılma kararı

FRANSA (5.11.2001): Risk değerlendirmesi En az yılda bir defa yapılacak ve belgelendirilecek

Olasılık Ortaya çıkma olasılığı / frekans için derecelendirme

basamakları ------------------- --------------------------------------------------ÇOK KÜÇÜK Yılda birKÜÇÜK Üç ayda birORTA Ayda birYÜKSEK Haftada birÇOK YÜKSEK Her gün

Olasılık Ortaya çıkma olasılığı / frekans için derecelendirme

basamakları ------------------- --------------------------------------------------ÇOK KÜÇÜK Yılda birKÜÇÜK Üç ayda birORTA Ayda birYÜKSEK Haftada birÇOK YÜKSEK Her gün

R = O X Ş R = O X Ş

R: Risk O: Olasılık D: Zarar verme derecesi (Şiddet)

RİSK MATRİSİ

SONUÇ DERECELENDİRME---------------------------------------------------------------------

ÇOK HAFİF : İş saati kaybı yok, ilkyardım

gerektiren

HAFİF : İş günü kaybı yok, ilk yardım

gerektiren

ORTA : Hafif yaralanma, tedavi gerekir

CİDDİ : Ölüm, Ciddi yaralanma, meslek

hastalığı

ÇOK CİDDİ : Birden çok ölüm, sürekli iş

göremezlik

SONUÇ DERECELENDİRME---------------------------------------------------------------------

ÇOK HAFİF : İş saati kaybı yok, ilkyardım

gerektiren

HAFİF : İş günü kaybı yok, ilk yardım

gerektiren

ORTA : Hafif yaralanma, tedavi gerekir

CİDDİ : Ölüm, Ciddi yaralanma, meslek

hastalığı

ÇOK CİDDİ : Birden çok ölüm, sürekli iş

göremezlik

RİSK MATRİSİ

RİSK DÜZEYİ VEYA RİSK SKORU 

  ZARARIN AĞIRLIĞI

  ZARARIN AĞIRLIĞI

OLASILIK 

Çok Hafif (1)

Hafif (2)

Orta (3)

Ciddi (4)

Çok Ciddi (5)

Çok Küçük (1)

Anlamsız 1

Düşük 2

Düşük 3

Düşük 4

Düşük 5 

Küçük (2) 

Düşük 2

Düşük 4

Düşük 6

Orta 8

Orta 10

Orta (3)

Düşük 6

Orta 9

Orta 12 

Orta 15 

Yüksek (4)

Düşük 4

Orta 8

Orta 12

Yüksek 16

Yüksek 20 

ÇokYüksek (5)

Düşük 5

Orta 10

Orta 15

Yüksek 20

Tolore Edilemez 25

SONUÇSONUÇ

OLASILIKOLASILIKÇOK HAFİFHAFİFORTACİDDİÇOK CİDDİ

ÇOK YÜKSEK

YÜKSEK

ORTA

KÜÇÜK

ÇOK KÜÇÜK

YÜKSEK YÜKSEK

5

4

3

2

1

5 4 3 2 1

25YÜKSEK

YÜKSEK

20 15ORTA

10DÜŞÜK

5

20YÜKSEK DÜŞÜKORTA ORTA

16 12 8 4

ORTA ORTAORTA DÜŞÜK DÜŞÜK

DÜŞÜKORTA ORTA DÜŞÜK DÜŞÜK

DÜŞÜK DÜŞÜKDÜŞÜKDÜŞÜKDÜŞÜK

15 12 9 6 3

10 8 6 4 2

5 4 3 2 1

R = O X ŞR = O X Ş

Düşük 4

15YÜKSEK

SONUÇ EYLEM

15,16,20,25KABUL EDİLEMEZ RİSKBu risklerle ilgili hemen çalışma yapın

8,9,10,12DİKKATE DEĞER RİSKBu risklere mümkün olduğu kadar çabuk müdahale edin

1,2,3,4,5,6KABUL EDİLEBİLİR RİSKAcil tedbir gerektirmeyebilir

KABUL EDİLEMEZ RİSK

DİKKATE DEĞER RİSK

KABUL EDİLEBİLİR RİSK

5 4 3 2 1

5

4

3

2

1

GüvenlikMaliyet Hizmet Kalite

7-RİSK YÖNETİMİ YÖNETİCİNİN ROLÜ

Bir Şirket Sağlık

& Güvenliği

nasıl yönetmeli

Politika

Organizasyon

Planlama

Bilgi

İzleme

Gözden

geçirme

Politika belirlemeSağlık&Güvenlikten ne kastediliyor

Sağlık&Güvenlik düzenlemelerinden kim sorumlu olmalı?

Sağlık&Güvenlik nasıl ele alınacak?

Çalışanların Sağlık, Güvenlik ve Refahını sağlamak için nasıl düzenlemeler/sistemler/prosedürler uygulanacak.

Organizasyon ve düzenlemelerle ilgili Sağlık&Güvenlik bilgilerini kim vermeli?

Standartlara uygunluğu sağlamak.

Örgütteki herkesin aynı standartla çalışmasını sağlamak

Politika ve düzenlemelerimizi ne sıklıkta gözden geçirmeliyiz.

Nasıl yapılmalı?

Yazılı olarak Temel eğitimle

RİSK DEĞERLENDİRMESİ Hepimize doğal gelen bir şey ve hayata bir yaklaşım olmalıdır.

Herkesin durumu kavrama yeteneği farklıdır; tehlikeyi, riski ve güvenliği bile.

TANIMLAR Bazı sözcükleri net olarak tanımlamamız çok önemli.

FARKLI İNSANLAR FARKLI ŞEYLER İÇİN AYNI TANIMLARI KULLANIRLAR

Risk Değerlendirmesini doğru anlamak için iki temel kavram bilinmelidir

TEHLİKE RİSK

Tehlike ve risk aynı şey değildir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Personelin Tehlike Analizi -Risk Analizi Tespiti Nasıl Yapılır

TEHLİKE:Çalışma çevresinin fiziki kusurları ve insanların hatalı davranışları gibi nedenlerle çalışana, işyerine ve çevreye zarar veya hasar verme potansiyeli

RİSK:Tehlikelerden kaynaklanabilecek bir olayın, meydana gelme olasılığı ile bu olayın sonuçlarının ortaya çıkardığı zarar, hasar veya yaralanmanın şiddetinin bileşkesi RİSK TEHLİKENİN

SONUCUDUR

Risk = O x ŞO : OlabilirlikŞ : Şiddet

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

TEHLİKE RİSKÇalışma ortamı : kapalı alan Bir kuyuda benzinle çalışan bir pompayı kullanan (yetersiz havalandırılmış

alan) işçilerin karbonmonoksitten zehirlenme olasılığı

Enerji : Elektrik İzolasyonu yetersiz olan elektrikli bir el aletinin kullanan işçiyi çarpma olasılığı

Elle Taşıma 25 Kg ‘lık yükleri taşıyan bir işçinin sırt incinmesine maruz kalma olasılığı

Gürültü Sürekli ses şiddet düzeyi 85 dB(A) nın üzerinde olan bir makinanın yanında çalışan işçilerin sürekli işitme kaybına maruz kalma olasılığı

Gürültü Bir ofiste çalışanların sabit 75 dB(A) nın altında düşük gürültü düzeyinde maruz kalmaları sonucu yorgunluk, endişe, kaygı ve/veya saldırganlık şeklinde strese girme olasılığı

Madde : Bulaşıcı kan Bulaşıcı bir hastalığı bulunan bir hastadan kan örneği alırken enjeksiyon yaralanmasına bağlı olarak ortaya çıkabilecek bulaşıcı hastalık olasılığı

İşyeri : Pres makinası Koruyucusu olmayan bir preste çalışan işçinin parmaklarını kaybetme olasılığı

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Kabul Edilebilir Risk

Kanuni zorunluluklar ve İşletmenin kendi iş sağlığı ve güvenliği politikası ve uygulamaları dikkate alındığında, kabul edebilecek düzeye indirilmiş risk

Risk Değerlendirmesi

Çalışma ortamı, şartları ya da çevrede var olan tehlikelerden kaynaklanan riskleri, sistematik bir yolla ortaya çıkarmak, yok etmek veya kabul edilebilir seviyeye indirmek için, nitel ve nicel yöntemler kullanılarak yapılan çalışmalardır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

BİR ÖRNEK ÇALIŞMAÜZERİNDE RİSK YÖNETİMİNİ ANLAMA

Amaç İşyerlerindeki çalışma koşulları,makine ve tesisat, kullanılan

hammaddeler, insan ve organizasyon hatalarından kaynaklanan tehlikeler de dikkate alınarak çalışanların sağlık ve güvenliklerini etkileyebilecek tüm unsurların belirlenerek değerlendirilmesi ve risklerinin kontrol altına alınması için kılavuzun hazırlanmasıdır.

10 Dakika

8-TEHLİKE ANALİZİ

İşyerindeki tehlike kaynakları belirlenmiş, Ana tehlike kaynaklarından İşlemler

(Operasyonlar) den kaynaklanan tehlikelerin belirlenmesi yapılmış,

İşlemler (operasyonlar) den kaynaklanan tehlikelerden, İşlemlerden çıkan gürültünün neden olduğu tehlikeler konusu seçilerek risk analizi ve değerlendirilmesi yapılmıştır.

İŞLEM SIRASI

• Bilgilendirme• Tehlike Belirleme ve Risk Değerlendirme ekiplerinin

Oluşturulması;• Tehlike Kaynaklarının Belirlenmesi • Tehlikelerin Belirlenmesi • Seçilmiş bir tehlikenin risk analizinin yapılması

– Yöntem ve Kriterlerin belirlenmesi – Tehlikenin değerlendirilmesi – Sonucun değerlendirilmesi – Risk faktörünün hesaplanması – Risk faktörünün değerlendirilmesi

BİLGİLENDİRME

• Risk analiz çalışması yapılacak olan kuruluşlardan seçilen personele, iş sağlığı güvenliği mevzuatı ile risk analizi konusunda 1 saatlik ön bilgilendirme eğitimi yapılmıştır.

Tehlike Belirleme ve Risk Değerlendirme ekiplerinin Oluşturulması;

• İşletmenin özelliğine göre ISS uzmanları nezaretinde tehlikeleri belirlemek ve risk değerlendirmesi yapmak üzere ekipler belirlenmiştir

TEHLİKE KAYNAKLARINI BELİRLENMESİ

Kurulan ekiple birlikte işyeri vaziyet planı ve iş akış şemaları ile kullanılan ham, yarı mamul maddeler de dikkate alınarak işyerindeki tehlike kaynakları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir

I. İşler (İşyerinde Yapılan ya da Yürütülen ) II. İşlemler (operasyonlar) III. Kullanılan Maddeler IV. Makine ve donanımlar V. Kişiler (İşyeri veya çevresinde bulunan kişiler,) VI. Organizasyonlar VII. Çevre VIII. Etkileşimler

SEÇİLMİŞ BİR TEHLİKENİN RİSK ANALİZİNİN YAPILMASI

İşyerinde daha önce de iş kazalarına sebep olmuş olan işlemlerden çıkan gürültüden kaynaklanabilecek riskler uygulamalı

örnek risk analizinin konusu olarak seçilmiştir.

Risk derecelendirme yöntemi ile yapılan çalışmada R = O X Ş

formülü kullanılmış ve R= Risk O= Olabilirlik Ş= Şiddet (Zararın Derecesi) olarak ifadelendirilmiştir.

RİSK FAKTÖRÜNÜN HESAPLANMASI

Olabilirlik ve şiddet belirlendiğine göre ikisinin çarpımı;

R=OXŞR=5X3=15

R=15 Risk faktörü olarak elde edilmiştir.

KARARLAŞTIRILAN ÖNLEMLERİN UYGULANMASI

Yukarıda belirlenen önlemlerin uygulanması için işyerinin kaynakları ve imkanları değerlendirilerek bir eylem planı yapılmalı ve bir takvim oluşturulmalıdır.

Eylem planında yapılacak işler detaylandırılmalı ve her bir safhasının sorumluları belirlenmelidir.

Planın tamamının uygulanmasından bir üst düzey yetkili sorumlu olarak belirlenmelidir.

Belirlenen takvim en kısa zamanda uygulamaya konulmalıdır. Kararlaştırılan uygulama planı gerçekleştirildikten sonra

çalışmalar belirli bir süre izlenmeli, aksaklıklar veya yetersizlikler tespit edilirse yeni iyileştirme planları yapılmalı ve uygulanmalıdır.

PERİYODİK RİSK ANALİZLERİNİN YAPILMASI

İşyerindeki tehlikelerin büyüklüğü, çalışan sayısı, çalışanların eğitim durumu, teknolojik değişmeler ve yasal şartlar da dikkate alınarak risk değerlendirmesi çalışmalarım için bir periyot belirlenmeli ve bu çalışmalar tümüyle tekrar edilmelidir.

Ayrıca;

Yeni bir makine veya ekipman alınması durumunda, Teknoloji değişikliğinde, Üretim tarzı ve şekli değiştiğinde, Personel yapısında ciddi anlamda değişiklik olduğunda, İş Kazası ve meslek hastalıkları durumunda İş Sağlığı Güvenliği kurulu veya uzmanının gerek görmesi halinde Yeni hammadde ve/veya yarı mamul maddelerin üretime sürecine girmesi

durumunda Yeni bir mevzuatın yürürlüğe girmesi veya mevcut mevzuatta değişiklik yapılması

durumunda

RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMALIDIR.

Personel Temsilcisi Grubu Nasıl Denetim Yapar

Resim : Yüksekte emniyetsiz çalışma

Personel Temsilcisi Grubu Nasıl Denetim Yapar

RİSK DEĞERLENDİRMESİ YOLUYLA RİSK ANALİZİ

Risk Değerlendirmesi

Risk SeviyesiOlabilirliği, şiddeti ve etkilenen insan sayısını düşün

Riskle uğraşma

1.

2.

3.

4.

Ne zaman

değerlendir

Tehlikeyi ortadan kaldır.

Tehlikeden uzaklaş

İşyerinde önlem al.

Kişisel Koruyucular kullan

veya

veya

veya

Risk ortaya çıktıTehlike&insan bir

arada

Bütün tehlikeleri tanımladınız mı?

Uygun bir metod kullandınız mı?

Riskleri doğru değerlendirdiniz mi?

İlgili alanlarda önceliklerinizi belirlediniz mi?

RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN KALİTESİ

Neredeyse kayıp verecek olaylar (ramak kalma)

Meydana gelen tehlikeler

Kayıpla sonuçlanmayan olaylar Alışılmadık olaylar

dikkate alınmalıdır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ SÜRECİ

Bir şeyin olacağı kesin olarak bilinir ama henüz olmamıştır.

Önleyici tedbirler burada çok önemlidir.

İşveren olayları ve ucuz atlatmaları bilmelidir.

9-RAMAK KALMA - UCUZ ATLATMA

Projeler de herkesin katılımını sağlamak çok zordur. Riskleri en aza indirmek istiyorsanız iletişimde çok iyi olmalısınız.

İletişim ANAHTAR sözcüktür.

İLETİŞİM

Suçlamayalım.

Sorumluluk alalım.

Sadece kendimiz için değil,

Başkaları için de yapalım

RİSK YÖNETİMİ - İNSAN HATASINI ANLAMA

10-RİSK ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRME

İSG PersoneliKendisinden Beklenilen

Yetkinlikler Nelerdir 1. Operasyonel işlemlerdeki tehlike ve risk

faktörlerinin analiz edilmesi

2. Risk Analizlerinin iş yapılmadan önce yapılması ve sonuclarinin personele aktarılması

3. Yasal Mevzuat ve Müşteri gereksinimleri ve SOP ‘lerin etkin şekilde takibi projeye aktarılması

4. İletişim ve Takım çalışmasında Etkinlik

RİSK ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRME NE ZAMAN YAPILIR?

RİSK ANALİZİ VE DEĞERLENDİRMESİ

Proses değişikliği olunca Kaza / kılpayı olaylar yaşanınca Yeni ekipman / makina alınınca Yılda enaz birkere kontrol amacıyla yapılır

RİSK ANALİZ DEĞERLENDİRME

İŞLEMİ SORUMLULUĞU

ÇALIŞMA GRUP LİDERİ

Operasyon Çalışanı

EKİP LİDERİ

Müşteri Temsilcisi

İSİGSORUMLUSU

- PROJE MÜDÜRÜ - ÇALIŞMA GRUP LİDERİ - İŞVEREN TEMSİLCİSİ- ÇEVRE SORUMLUSU - İŞYERİ DOKTORU- İSG ALAN SORUMLUSU - İSG MÜHENDİS - ERGONOMİ SORUMLUSU

RİSK ANALİZ DEĞERLENDİRME EKİBİ

İLGİLİ TANIMLAR

Tehlike - Zarar verebilecek potansiyel kaynak,

Risk - Tehlikenin ortaya çıkma olasılığı ile yaratacağı etkinin bileşkesi,

Risk tahmini - Risk değerlendirmede, riskin tahammül-kabul edilebilir olup olmadığının kararlaştırılması,

Risk analizi - Tehlike belirleme ve risk tahmini ile makinanın yapabilirlik sınırlarının bileşimidir,

Risk değerlendirme - Risk analizi ve risk evaluation prosesinin tamamı,

RİSK DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yapılan iş Yeni değerlendirme

Risk değerlendirmesi yaparak tehlikeleri belirle

İSİG sorumlusu ile kontrol et

TehlikeVar mı?

Evet

Hayır

Değerlendirmeyi;•Proses değişikliği olunca,• Kaza/kıl payı olaylar yaşanınca• Yeni ekipman/makina alınınca,• Yılda en az bir kere kontrol et

Gerekli dökümantasyon

Evet

Risk değerlendirme ekibi ile birlikte, standart ve/veya yasalara göre risk faktörünü Ve grubunu hesapla

Önlem al

Alınan önlemlerYeterli mi? Kontrol et. Evet

Hayır

İlave önlem planlaması Ve uygulaması

Sorumlu ekip liderliğiİle önlemler izlenir

Döküman kontrolü

RİSK DEĞERLENDİRME SÜRECİ

“......TEHLİKESİNDELER Mİ?” demek

Herhangi bir tehlike olduğunu düşünüyor musunuz?

Tehlikenin herhangi bir belirtisi var mı?

Çalışanlar yukarıda tanımlanan konulardan şikayetçi mi?

Bu konularda iyileştirilebilecek birşeyler olduğunu düşünüyor musunuz?

Personele Ne Şekilde Aktarılması Gerekir

1. Çalışanlara İş başı öncesi yapacağı işinin tehlike ve risklerinin bildirimini yapar

2. Her vardiya öncesi olası değişiklikler varsa risk yönetimini bilgilendirmesini yapar

3. Çalışanlara periyodik düzenli Tehlike Analizleri ve Risk Yönetimi konusunda bilgilendirme eğitimi yapar

4. Vardiya başlarında tehlikeli durumlarla ilgili müşteri ve çalışan arasında köprü olur

10 Dakika

11-TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

1-Çalışanlar hareketli parça veya hareketli makinaların tehlikesindeler mi?

2-Hareket eden makina,seyyar donanım/güç beslemeli araç (forklift gibi) tehlikesinde mi?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

3-Çalışanlar düşme/yüksekten

düşme tehlikesinde mi?

4-Çalışanlar yüksekten malzeme düşmesitehlikesindeler mi?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

5-Çalışanlar mekanik kaldırmaişlemi veya donanımı

tehlikesindeler mi?

6-Çalışanlar kayma, takılma tehlikesindeler mi?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

8-Çalışanlar elektrik arkı/kaynağı/şoku tehlikesindeler mi?

7-Çalışanlar kaygan veya bozuk zeminde

yürüme tehlikesindeler mi?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

9-Çalışanlar tehlikeli-zararlı malzeme/kimyasal

taşıma veya kullanmatehlikesindeler mi? (*)

10-Çalışanlar toz/gaz/buhar

ve biyolojik ajanlarla etkilenme tehlikesindeler mi? (*)

9. Soruya cevabınız evet ise;

Kimyasal madde için risk değerlendirmesi yapınız,

MGBF’nu dikkate alınız,

İlave bilgi gerekiyorsa revir/hijyen/çevre bölümü ile temas ederek malzemenin toksik etkisini değerlendirin.

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

Biyolojik etkenler için:

Revir/hijyen grubu ile görüşün,

Toz, gaz, buhar için;

Etkilenme yok edilebilir mi?

Koruyucu donanım kullanmak gerekli mi?

Özel önleyici tıbbi muayene gerekir mi?

Emin değilseniz revir/hijyen/çevre bölümleri ile haberleşiniz.

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

12-Çalışanlar sıcak/soğuk temasıtehlikesindeler mi?

13-Çalışanlar çevresel koşullar/istenmeyen iklim koşullarıtehlikesindeler mi? (*)

11-Çalışanlar yangın/patlamatehlikesindeler mi?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

13. Soruya cevabınız evet ise;

Sıcak, soğuk veya nem ile etkilenme var mı?

Şikayetleri değerlendirmek için ölçüm yapmak gerekir mi?

Kişisel koruyucu donanım gerekli mi? Kullanılıyor mu?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

14-Çalışanlar kötü/zayıf aydınlatma

tehlikesindeler mi? (*)

15-Çalışanlar 85 dB’den yüksekses tehlikesindeler mi? (*)

16-Çalışanlar radyasyon/zararlı ışınlar

tehlikesindeler mi?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

15.Soruya cevabınız evet ise;

Gürültü yok edilebiliyor mu veya azaltılabiliyor mu?

Kulak koruyucu varmı? Kullanılıyor mu?

Çalışanlar düzenli tıbbi muayeneden geçiyor mu?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

EN 12464 standartına bakınız.

Makina atelyeleri;

Kaba işleme : 250 lux,

İnce işleme ve parlatma : 400 lux,

Çok ince işleme : 2500 lux’tür.

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

18-Çalışanlar keskin cisimlerkullanma tehikesindeler mi?

19-Çalışanlar tekrarlayanhareket tehlikesindeler mi?(*)

17-Çalışanlar el aleti kullanma tehlikesindeler mi?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

19.Soruya cevabınız evet ise;

Bakım grubu ile ortadan kaldırılmasını-azaltılıp azaltılamayacağını görüşün

Şikayetleri objektif hale getirmek için ölçüm gerekli mi?

Sorun varsa revir ve İSİG sorumlusu ile görüşün

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

20-Çalışanlar manuel yük kaldırmatehlikesindeler mi?

21-Çalışanlar zayıf ergonomik tehlikesindeler mi?

22-Çalışanlar ergonomik gerginliktehlikesindeler mi?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

24-Çalışanlar kapalı yer çalışması tehlikesindeler mi?

23-Çalışanlar yetersiz eğitim tehlikesindeler mi?

25-Çalışanlar maruz kaldığı başka tehlikeler var mı?

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR

Sahada Risk Analizi Nasıl Uygulanır

TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR;

15.Soruya cevabınız evet ise;

Gürültü yok edilebiliyor mu veya azaltılabiliyor mu?

Kulak koruyucu varmı? Kullanılıyor mu?

Çalışanlar düzenli tıbbi muayeneden geçiyor mu?

12-RİSK ANALİZ FORMUNU KULLANMA

• Riskli operasyonun ve riskli mevcut durumun tanımının yapılması

• Mevcut riskin, risk seviyesinin belirlenmesi

• Kontrol maddesi; risk analiz klavuzundan, riske uygun grup belirlenir.

RİSK SEVİYESİNİ TESPİT ETMEK

Düşük risk; Tolere edilebilir, eğer mümkünse az bir yatırımda giderilir.

Orta risk; Unfizible olmadıkça geliştirilmelidir.

Yüksek risk; Tolere edilemez, acil düzeltilmesi zorunludur.

RİSK ANALİZ FORMUNU KULLANMA

RİSK ANALİZ FORMUNU KULLANMA

• Riskin ortadan kaldırılması veya riskin en aza indirilmesi için yapılması gerekenler

• İşi yapacak sorumlunun ve işin yapılması gereken tarihin belirlenmesi

• Yapılan iyileştirmenin ve gerçekleşme tarihinin belirtilmesi

Risk analizi yapılan proses sırasında kullanılan kişisel koruyucuların işaretlenmesi ve CE – EN no’larının belirtilmesi.

RİSK ANALİZ FORMUNU KULLANMA

PANSUMANLI-İŞ KAZASI OLDUĞUNDA RİSK ANALİZİ GÜNCELLEME

Pansumanlı-iş kazası yaşandığı zaman;

• Kaza ile ilgili risk analiz maddesi varsa (yoksa eklenir), maddenin yanına yukarıda belirtilenlerden uygun olan yazılır,

• Formun sağ alt köşesinde yer alan boş kısma; kaza ile ilgili madde, kaza yapan operatörün ismi ve kaza niteliği belirtilir.

Size göz kırpan,

TEHLİKELERİGöz ardı etmeyin!!!

RİSK ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRME

Operasyon

Yönet İyileştir

Gözden Geçir

İSG YÖNETİMİ

OperasyondakiTehlikeleri

Biliyor musunuz?

Değerlendir

Hayır

Neler Tehlikeye Sebep Olabilir?

Onun İçin Ne Yapıyorsunuz?

Yeterli mi?

Operation

Manage Improve

Review

Operasyon

Yönet İyileştir

Gözden Geçir

Ne Yapılabilir?

Hangi Kaynaklar Gerekli?

Onları Elde Edilebilir Yap

OperasyondakiTehlikeleri

Biliyor musunuz?

YönetEvet

Operasyon

Yönet İyileştir

Gözden Geçir

Hepsi Bu Kadar mı?

Evet

… Son Cevap ?

… Emin misiniz ?

Operasyon

Yönet İyileştir

Gözden Geçir

Yanlış Giden Nedir?

Nasıl Oldu?

Onunla Nasıl İlgilenebilirsiniz?

Hepsi Bu Kadar mı?

Gözden GeçirHayır

Operasyon

Yönet İyileştir

Gözden Geçir

Zor Değil...

Her şeyi Farklı Söyleme.

Operasyon

Yönet İyileştir

Gözden Geçir

• 25 Kasım 2009 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 27417

• TEBLİĞ• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:• İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN TEHLİKE

SINIFLARI LİSTESİ TEBLİĞİ

13-İlgili Mevzuat

ŞİMDİ ÇAY SAATİ