401

Click here to load reader

RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

QOHROMANOV POI^/ID FORRUX o(luA$BAROY KTRAN I$,,qM og,asoFaRLl ILSAR SEYFODDIN ograHuSEYNOVZAFARQaTARofu

(HOLLi ir,e)

DARS VOSAiTi

&a\

Ehni-MetdiW $uras "Rlnzi1t1w" blmasinin(09.06.2009-ca il 3 vyh prototoh) tavsiyyava ruzirin 07.07.2009-ca il 858 wyh amri iladars uasaiti kimi tasdiq edilmi$ir.

It,.fI

SUMQAYTT 2009

RTYAZI ANALI'LDONMOSOLO VO MISALLAR

I IilSSO

Page 2: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

5/{ 2A ffraom* veranlar: prof Hi.Aslanov

Prof. F.G.FeYziYev

Elmi rcdohtorlal' dos. N.T.Qurbanov

dos X,H AltYev

Redthtor: dos- V.A.MustafaYev

Dors vasditi Tehsil Nszirliyi tarafindan tasdiq olunmut " RiWionahz" fow oroqramr esasnda brtib olunub va tam htrsu ahata edir'-

Oais vaiain'nyziyyat va fizifu faH)halarttda tahsil al@ telebalzr

gfrn n zarda tutulmuldur.

Page 3: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

ciRigRiyazi amJiz fenni universitetin fiaka-riyaziTy at fakilltalerinda tedris

olunan asas fandir. Bu fannin baqlanlrcrnda goxlu yeni anlayqlarverilmasi, baSqa riyazi fanlara nisbatan bu kursun menimsenilmasini birqadar gatinlegdirir. Umumiyysile, riyazi mrliz kursunun yax$l

manimssnilmesine mane olan sebablsrdan biri de onun baglanf,rcmmsoruakr hissalare nisbeten daha mtlccrrad olmasrdrr. Bu gatinlikteri aradanqaldrmaq og{ln talabalsrin praktik tacr[basi olmahdr. Bu msqssdlateqdim etdiyimiz dars vesaitinde bir 9ox mdvzulara aid misallann helliizahh verilmiqdir.

Qalrgm4rq ki, riyazi analiz kursuna aid mesala ve misallann hellitasdiq olunmug mdvcud proqramr ehab etsin ve universitetlora yeni daxilolan talebelar terafmden sarbast oxunsun.

Aydrndr ki bu saheni ahate edan Azarbaycan dilinds derslik ve darsvesaitinin kifayet qsder az olmasr bu ders vasaitinin telabelerin istifadasineverilmasi mOvcud alabatdan irali galir.

Dars vasaitinda milash telablr nezara alroaraq I fasilde bozibarabarsizliklerin isbatr yeni iisullarla verilmiydir. Funksiyalarmlimitlarinin hesablanrnasrnda istifade olunan sonlu sayda adsdlerinistonilan tsrtibdan camlerinin taprlmasr ugiln dustrlarm alrnmasr yeniilsullarla veriJrnigdir.

tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ilaverilmig va funksiyan m rodqiqi llgiln malum metodiki iisul saxlamlrnrgdr.

III fesilde qeyri-m0syyan inteqrallarrn hesablanmasmda ags& tortibrekurent dlisturlarrn avazina daha semareli ilsul verilrnigdir. M0ayyeninteqralur tatbiqlarina aid goxlu sayda misallann helli verilmig vstoleholarin sarbest iglamasi 090n tapgfiqlar verilrn$dir.

Teqdim etdiyimiz dors vasaitinde verilen tapgnqlar va misallar asas

ders vasaiti olan B.P.Demidovig "Riyazi aralizden mascle ve misallar"kitabrndan gutilrlllrnu5diir,

Mii,ellifler dors vasaitinin el yazmasmr oxuyub dayarli qeydlar eden

amakdaqlarrmrza ve komyuter qrafikasna gdra Hacryeva Gilnay Fiketqlzma 0z minnotdarklmr bildirhlar.

Page 4: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

* I.ilT*"*t

g r. niv,Lzt ^lxl-lzhr ases rm,lvt$r,nnr

g6ry2t6 lorrm 6laceq bezi dtlstrnlarm isbatl ila magtul olaq.

l. r*z*...*n="(Tt).

Eellt n =r onwaa r = l(t; t)

= t oldu[u aqkardu.

n = r olduqda r + 2 +... + t = !(tj-!) berabarliyinin doFuluf,unu qebul edak'

z = t + I ugfln beratrerliyin dolnr oldulunu isbar erneli,yani

r+z+"'+1'+9=Q!f;12

r + 2 +... + r + r + r = i(t-:!.

1r. r1= !G:{?0:D - (t + rXt + z)

isbat olundu

2, tz + 22 + ...+ n2= {z + t}zz + t) z - in istanilan natral qiymetinde

berabarliyin do$uhr$unu isbat edin.

flelll bW ugthr riyazi induksiya 0sulundan istifada edak' n=lolduqda berabatliyin do!rutulu a.gkrdr. n ugun yux,ndakl beraberliyi

qabul edak. r+l oqlfn isbat edek

12 +22 +"''t2*('*'F =4l+al])+('+rf =

- {z+ tXzz + r)+e(r+tP -Q+rhnz +n+a,,+al -66

-b +thr2 +tr+ al- (z+rXz+zX2z+3).

3. 13 +21 +...+ n1 -- (t +z+...+"f .

Hetti. n=tolduqda t3 = (44-,), )' lz=r= 12 = I

z=t olduqda 13 +23 +...+ t3 =(t+z+...+tf qabul edek'

z=t+l olduqda isbat edak ki,

Page 5: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t3 +23 +...+(z+tf =(t+z+...+("+tf

l3 +23 +..,+ 13 +(r+rf =(r+z+...+rf +(r+rf = t2(t * rf *6 *1y =

G * tYG' * * * q\- (t + rf (t * zf

isbat olundu1. l+2+22 +--.+2n-l =2n -1.Halti a=t olduqda t=t

a=t olduqda l+2+22 +.--+2k-r =2* -l qebul edok.

n=t+l olduqda isbat edek ki,l+2+22 +,..+2k = 2k+l -,

1+2+22 +...+2k-1 +21 =2k -l+2* =2.21 -1=21+t -1isbar olundu

L Bemulli baraharsidiyini isbal edin:(t +.r1[t + 12].{t + r,)> I +.r1 +.r2 +... + r,,

burads x1,.r2,..Jn eyni igareli olub, -1-dan b61'iikdtr.

Halll n=12 olduqda benbersizliyinin do$ulu[u atkardr. ,, ugtln

bcrabersizliyin doflplulunu qabul edak z + I iigon isbat edek(t + r, [t +.r, ].(l + r,[ + x,*, )> (t + r, + r, +... + rn[1 + r,*,)= I + rr + r: +

,..+ x, + r,*, +(r, + .r2 +...+ rrlr,*, >1+ rl + 12 +... + r, +rn+l'burada

(.r, + 12 + ..' + r, !,*, > o

barabersizliyinden istifada edilmi+dir.

6 (+rf >r+ru.trIalti Bundan awelki misalda olan barabarsidikde

'l='2=" =xn='g6tt[seh isbat a$kar olur. Yeni

(t+ 11[t + r2).{t+.r n)>l+ 4 + t2 +...+ r,(t + rlt+ r)..(+ r)> I +r+, +... +,(t+rf>t+'rr

isbat olundu

7. r>l olduqda

,.Iz+t)'zl', I

Page 6: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

bsrabarsizliyini isbat edin.

Helll 1,2,...,n adadlerinin ededi ortast ile hendasi ortast arastnda olan

1+2+.'.+n r n11t-n

munasibatdan istifada edek.| .n(n+l) r4r.. ,*l r4lr,.n22

berabersizliyin har tarafini n - ci daraceden qtiweta )'tikseldsk Onda

|,,*r)",r\2)olduf,u alurr.

E. 2,,4....(2nl>lb +llr (4 > l)

Halli n=2 oldtsqdaztqt>l(2++f4E>36

z=* olduqda 214t.... (2r)> (r + l)lr (2)

z=*+l olduqdaz'.+....(z* +zl>l(t + zlf *l

(zt, + zl> (t +tl(2) harabarsizliyinin har tarofmi (zt + zf-ya vuraq:

2t 4r...-(2k)t(2k +2)!> (* +r!f (2i + 2)l

2t4t ....(zk)t(zh +2)r, [(l + r)lf (l +l)l

2t 4\...'(2k)t(21+2)r' (r+r)f *t

^ I 3 2n-l Ie .-.....-<-- borabersizliyini isbat edin.2 4 2n "lzn+l

1 3 Zn-lHalli t,=ri- -igare edek. Bu ifadenin kvadratrna baxaq:

^ z tz 32 (2, -tf . tz . t2 .(zn-tY -." =7'7 .. n#'22-t q2-r', (2|,Y_r

t 32 s2 (zn-tf - 1:Q:mrI G:m;, G{Fl, E,-'Xr,-;i- r,+t

Buradan.1

" 2n+l

Page 7: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Har tarafden kvadrat kdk alsaq

o . --L-''- J2^+toldu[unu alartq.

fi. t*L*l*...* L, n b>2).^12 J3 Jn

Hallillllr-1+:+ :+-..+:>n.-=alnJ2 J3 'ln 'ln

11. n"*t > (n+tf (n>3).

IIeltL n=3 oldsqda 34>43=81 >64 Itkardlr. ,?=t olduqda

tr*l > (k+lr qebul etsek.

r=t+l Ugon oldugunu isbat etmeli:(t +t)i*2 , ft r:f -1

(r +ryr*z - r**' (t-1{.', 11 * 1y C4),1-1 = G.'I= = [qOI.' =

= l',::t-,,)*.' = (*.,.i)"', (r+ zf *,

I /" ! n

"' F'[-I,'-,ltE,'*" (0<r1 <z;'t=or'2"')

IIaIElsin(ry + 12 +... + xr ) 3 sin r1 + sin x2 +.,. + sin .r,

a=t olduqda $in:1lssinx1z=2 olduqda lsin(rl +12)ssinrl +sinr2

lsin(r1 +:2 ) = lsin 't1 cos t2 + cos.tt sin ,21 s lsin 11 cc .x2l+ lcos .r1 sin r2i < lsin .r1l+ lrin r2 |

olduqda qebul edak ki, n=k

lsir (ry +,r2 +... + x;) ( sin x1 + sin .r2 +'..+ sin 11

doSudur.z=f,+l olduqda

lsin(r1 +.r2 +... +.rp*r) ( sin I + sin:2 +... + sin rp*1

olduqda isbat edak:

lsin(r1 + 12 +... + xt +.tp*t ) =

= isin(r1 +.r2 +...+rt)cos.!r+1 +ccs("1 +x2 + ... + 11)sin rlr 1l <

s lsin(x1 +x2 +.-.+.r1)+lsinx1*11ssin.r1 +sin-r2 + ..+sinr; +sinr1*1

Page 8: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

13. sn-- .,as! + otagf,* *ngL *.-.* rrrrl| cemini upm'

E ll*Iu"=sctE#

igare edak Malurndur ki,

*"tO-*"tg,=ar"gi;.Bumda

ll- 2n-l' ' 2n+l

qebul etsokll

U,= tctCr;- odC 2n+t

alm.r. Onda ( t\( t 1\S"=ltctst- octc|

)+lnctc;- sc,8;f

Itl\LtI+...+locts;;- octcT; r)=

oc,cr- ecq 2n+t= 4-

racrrnt

s= lim s-= 11ro(z-rnr*-)-\=t.- "--r-

" n-+.[4 "2rr+l) 4

71. 12 <2 borabenizlilni Od.yoo bUtotr r yur@n va aqaEt serheddhi

taptn,Eelll

r < tJioldulundan doqiq aga& doqiq yuxan sshdi -Ji olur.

I5, Tutsq ki {-r) goxlu[u xe{r} ededlerina eks olm adadlar

goxlugrdur. lsbar edin ki,a) inr {- x} = -sup{.r};b) sup{- r} = - iDf {r}.Ealll e)1. eser k) goxlulu yuxand& mehduddurs4 {-r} goxfuEu

agaSrdan mahduddur. YeniraM

olmasmdan-x2-M

olmasr aLnu. Buradan aydm ofur ki, sup{.r} olmaslndan inf {-M} olmasl

almr.Tutaq ki,

Page 9: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

suP{'}= Y"ba;qa sdzle

x<M'Yani ixtiyari r e {r} va ixtiYari

a>0{lgtin ele x' e (r} var ki,

M'-s<x'<M'do$udur' onda

- x>-M'v,

]t' s-x' < M'+sburadan almr ki

inf [-r)=-v'=-*Pk].b). alda olduEu kimi iof {-r} olmasmdan sup{- r} olmasr almrr. Tutaq ki,

iDf E)= ,t'+' var ki,

m'<r' sm'+e

- ^t - " ,, -r' <-a'

srp{- r}= -21' = -i"f {r}.

yoni r>a*,va>o uglln

Onda -r'<-lrl' ve

Belalikle,

RiyMiI6

T7,

1t

19.

20.

Qoltgnoler:

,filu}Jtya maodu lb lsfu cdtr:

t2 +22 +52 +...+ (2n. 712 =4a4 -t\

t2 _22 +12 _...+(_1),-rz2 =1-g*14,'-]!.2

="-(i,J

Page 10: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

21.,,4

23.

21.

25.

26

27,

2t.

29.

l+3+5+...+(2n-l)=n2-q + (a + d\ + (a +2d) + ...+lo{n -t)di=f,fza(n -t')dl, adeR.

1.2 + 2.5 + ...+ n(3n- l) = n2(n + t)

1. 2 + 2. 3 +...+ 4n -l) = 1r(r, - lxz+ 1)

Z. 1 + 3. 2 +... + (r, + l)Zn-l = n' 2n

t-22 +2.32 +...+(n-l)n2 =L,<n2 -l)(3r, + 2)

13 + 33 +...+ (22- l)3 = o2 (2n2 -t)to *Za *...*no = *nb +1)(2n +l\3n2 +3n-l)

f *25 *...*rs =*n2o+t)2(2n2 +2n-1')

TE-1(3t-2X3i+1)n1 _ n(n+2)t

llr1Z*-tyztr+t11Zt+3) 3(2n +1)(2r + 3)31.

n(3rr+l)

k2 _ r{n+L)

31. t sin(a + h) =t=0

E cos(a + h) =t=0

tEr(zk -ry.zk +l) 2(2n+t\

+ I =-{t- ' l. '.v.r:l t(t +l)...(t+n) n[rd (r+l)...(z+n- t).]

. n+l .( r)sm ---r.sml a + -, J

.xsm-2

. n+l ( r\sln ^ x'cosl a+;ri__:_-__:_____1J, x+2m2, eZ

,lsln -

2

*osf,* *og!*...* *ns\ = *n,-!-

(,-il'i){' ;r)=#1

36

37.

l0

Page 11: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

It2n-l-Zn+32'12 "' 2n '

2n

I +lr+1ll+...+ r r...r =!a:2t-19u

12.

13.

11.

15.

16

17.

1E.

l, dnE

1rl.r1rlr,*",8r* vrg ?

+...+ 7t8 7 = icrs-. ctsx, x + m E,

meZ.

A;a&dah harubcrsizllhbn rvazi induhslya mclodu ila gAcbrh:

11. Qn)k2zn btY.1 * 1 *...* I rl.

n+l n+2 3n+Z(rA)2 > n' .

(r)2 <f(n+ lx2r+ l)l'\6)

, .\3nOr\4 <tt^l!:Jl

\t)1 * I *...* 1 ,1n+l n+2 2n 2

11 l-- +-+ -..+-<2l! 2! ,n

(, * !)' .l,, * Il'"\ ,r/ \ z')[r* I *...*1)'.2'\ 2 n)

$:L,rtlyJkJn-k+1

(r)'.r."l.1')'\e) \2)

l.r*I']',"'-]t . n(r * !).1

n+l\n)n

52.

53.

ll

3E,

39.

Page 12: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s 2. ARDICILLTQLAR NOZORITYOSi

Tutaq ki, bciyari s>0 adadine qargr ele N adodi @maq olar ki,

.M den sonra galen z - ler ifgiln (z > lv )

la - x"l<e

barabersizliyi odanilir. Onda o adedi

\'r2'--tn,"'ardrcrthPmrn limiti adlsnr.

Axrnncr barabersizliYio -E <Xn <A+ A

kimi da yazoaq olar.adedi a - nun segilmesindan asrhdrr'

Simvolik olaraq a ededinin {r,} rdrcrthf,rrun limiti olmasmt

lin xn =an-+@

kimi yazrlar.<ig". k,) ardlc hfrnrn sonlu a limiti varsg onda bu ardrc hq yrplan

ardrcrllq adlanr'- eg.i ardrcrlh$n limiti yoxdursa ve ya sonsuzluqdursa' onda ardlc lqd"Erlan ardrcrlbq adlanr.-" Ioai .tat"tmgrn limitinin tarifinden istifade edaroh bszi limitlerin

doEnrlugunu gostaEk.

5J. Omumi haddi + = -!- -a baraber olan ardlcrlftlr"n limitinin I

olduEunu isbat edin.hcAt lxtiyart e > 0 adedini gotllrek' Odade qarqr ela N natural

edadini segmek olr ki, nr - nin bundan soma z > 'tV qiymatlerinde

lr--4.' (l)I r+ll

berabersizliyi Odenilsin. Buadan

Lf--1."- I ."-r*lrl=r,1-1.ln+ll z+l e E

Belalikle, iv natural ododininin ,v=l-r qiymatindan sonrakr n -lsr

Ogiln (l) berabarsidiYi Ddenilir:

"=J- olarsa' rv=f -r=ee, iv=p'1oo loo

Onda /v - nin 99 - dan boyrrk qilmetlarinda

Page 13: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

[-+1.figarti 6dmilar.

Tutaq ki, nr=97olsun. Ond^ *,=# oldulundan

e7 l- 971 l r l& = er, l,

- 9sl= es,

yonl ->-.Oger z=9t olars4

98 1981 l I r&" = ee' l,

- eel= s9;se, too .

Belalikla,

lim z =1.*+o n +l

ardrcrllqdn ve limiti srfra beraberdir.flalll e>0 adadine qargt

55. Gosterin ki" ,, =(-tl*t (n=t,2,..) ardrc hlr sonsuz kigik

lc,r-'l=1.,,,,1=,v(")I n ln 6

e 0.r 0.01 0.001 0.0001

JV t0 100 1000 10000

56 Umumi heddi ", =2!+ ohn rdrcrlh@ monotooluEunu" 3n-2

araqdnn,flelIL an*1- an ferrqina baxaq. VzerY 090n

- 2(n+t)+3 2n+3 (2n+5X3n-2)-(3n+1X2n+3),an+t-a,=rQ;;i:i- 3^J= (3"_t[3r J,, =

= -13 .o(3n+1)(3n - 2)

Demali, Vz e lV ilglin ar*1 - a, < 0 vo yaxud ar*1 < a, tcrabarsizliyi6enilir. Bu isa o demakdir ki, ardtc Lq azalandr.

57. Umumi hed.di an = J n + 3 - Jn olan atdrcrlh[m monotonluEunu

aratdrm.g"gi an+t

nisbotine baxaq. vn €1v ligtnan

Page 14: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

q-.r Jia - J,*r kA* - *- tllr. n*Jr* rIJr*: *,.,6)-%=-Gl-l;-=w-

Jn+t+Ji- Jr*+*Jn+t -".&4 q 1 vs 6usadan aral<d, lkfi\. Demsli, baxllan ardrcdlq ezalandr.

ttrt

J& Umumi heddi a, = --I- ohn ardrcrlhfrn on b0y0k heddiniz' + 100

taprn-Ila[i Verilmig ardrcrlhsn monotonlutunu aragdraq:

(r+ l) n n2 +n-100o"'r -'n =

G, rf *6- 7. lo0 = - ;t;t - lotff;loo)

Aydrndr ki, n=\2,...,9 olduqda a,*p > a,, n > l0 olduqds 'tsa ar",1< oo

berabetsizliyi dof,rudur. Deraeli, baxrlan ardrcrlhq n=10 nOmrasindan

ballaya.aq azalandr. Diger tsrefdan o1<a2<...<q<ar6 barabersidiyi

doSudur. Belalikla, o, = -L b*rl* .rdrcrllfrn an boy0k hallidir.

59. Tutaq k! {a,) ve {6n) azalan ardrcrlhqlardr ve VreN ilgiirl

ao>0, b,>o do$udur. lsbat edin ki, {a, -6,} ardrcrlh[r azalandu.

Holli VneN 09lln arrl <an ve bo11<b, berabersizliklari do!rudur.

Vr€,v llgun an>o, bn>0 oldutundano,a1 bna1< an' bn,,1 <on' b,

alanq. Bu isa o demskdir ki, {an '6n} ardrcrlhfr azalandlr.

60. Isbar edin ki, trmumi hsddi * = #:olan ardrcrlhq mahdurldur.

Eaa o ^

= fi =, # = i]# = ;(, - ;-- ) = ;. i ;-oldu[undan, aydmdtr ki, vrEN 09un c,>]. Demsli, {4,,} ardrc h[l

agalrdan mohduddu r. d, - *t ferqina baxaq.

n+l ,t+2 3a, - ar+t= Tii-

-2n +t= (2n -l)(2n + t)

oldu$undan an+t<qn alartq. Bu iss o demakdir ki, verilan ardrctllq

azalandrr.Ona Eote ar=z bu ardrcrllrprn en bdyUk hsddi olacaqdr, yeni

vr e 1v Ug{in ara2 barzbrsizliyi Odanilir. Demeli, 1a,} ardrcrlltf,t

>0

l1

Page 15: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

yuxandan mehduddur. Belelikla {a"} ardrcrlh$ hem aqa!t'|"n, hem da

yuxandan mehduddur.

6L lsbat edin ki, umumi haddi a, = t2 olan ardrctll-tq qeyri-

mahduddur.

Halli Aydndr ki, Vn e 1v 09iln z2 > I . Demeli, (4, ) ardrcrlhf,r

aga$rdan mahduddur. Onun yuxandan mehdud olmadltutl gost rek' tutaq

ki, verilmig ardrcrllrq yuxandan mshduddur, onda ele l>0 ededi vr ki,

vn € N flg{in n2 < ; barabersizliyi odmir. J7 sdadindan boyiik ze natural

ededini gOttlrak. irg olaraq, mesalen, ,j=1J71+1 86t0rmok olar. Onda

,,r=,fr=[J?l*if ,l^tel >{^teY =t alanq. Alman ziddiyyat onu

gdstarir ki, baxrlan ardrc lq yuxandan mahdud ola biknez

62. Teifd;rr istifada ederek, o, =I11 t4rr1hlmn l-a beraber

oldugunu gOstarin,

Holli Glstetak ki, bu Va>0 edodina gOre elo ao(E)€N n0mresi

tapmaq olar ki, n >zs(a) olduqda

l4i-l-J."ln I

berabarsizliyi 0denilir.ln+l -l I Il---ll<6 () -<e Q n>'ln I n €

zo(e) olamq, 1-a- Uoyut t", transr natural ade4 nr"rrf"a atrl=11]*rgot0ra bilerik. Onda aydrndr ki, zo(a)dan Hiy[k her bir natural z adadi

UgUn

berabanizliyi tidenilecakdir. Bu iss tarifa g6re ,lim

Ill=1 olrnasr

dernekdir.

6r, [m +=o (t>o sonlu adoddir) olduf,unu isbst edin.n--+o nl

IIatIi G0sterak ki, Ve>0 ededine g6ra ele z6(a) ndmrasi var ki,

n > zr6(e) gertini odeyen biltiio zJar 09iin '#-rj=;."

bsrabarsizliyi

l5

z+l I I I I 1; -1=;',0@\=fl;'l="

Page 16: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

odanir. I . r berabtrsizliyitri n-e nezs?en hall asak , '[])] *'n'r - \8,/n

|-..1-],ot"l=|[1Jt

I+1goturselq onda n> z6(a) gertini odeyen butth nJsr 09ltn

L'-lI I I . I _=,7'[=7--;.r-n-,, r\r" llrr)i l-,1 lrl)t I

ll("./ l''l l\a/ |tl lJ \ )

alarq. Bu ise t > 0 sonlu adod ofdu9aa ,rim-.)

= o olduEunu gostorir'

6t isbat edin ki, .rn = (-1)' ardrcrlhsmrn limiti yoxdur'

Holll Olsmi farz edak. fttaq ki, ardrcrlhf,rn limiti var ve a'ya

' ' ,*l) etrafrna baxaq. Bu etrafin uzunlupubarabardir. a noqtasinin l"-lJ', ,l2-"0 ULU"nait. ArdrcrthErn bildln hedlari y'lnrz -l va l{an ibarat3'oldufundan gottlrdoyutrt{tz atraf eyni zamaoda 'l v€. I noqtelarini oztlnde

saxhla bilmaz. Mujyyanlik ugtln tutaq ki, 1 n0qtesi bu atafda daxil deyil'

l-e barabar olan hedler isa sonsuz saydadr.

Belelikla, baxrlan etrafdan kanarda verilmig ardrcrllrlm hadlarinin sayt

sonsuzdur. Bu iss onu g6sterir ki, a adedi baxrlan ardlcrlLrpn limiti ola

bilrnez. a edsdinin ixtiyari olmasrndan isa almq ki' verilmil arfictllttnlimiti yoxdut.

65' G0starin ki, limumi haddi ;, = zr ('t > 0 sonlu ededdir) olan

ardlcrlhq boYlYondir.

HdlE Btzbilirik ki, 0mumi heddi ,,= j 1* to sonlu edaddh) olaa

ardrcrlhlm sonsuz kigilandir. Onda yr$rlan ardlcillt$n limitinin

yegmeliyioe esasan t>0 sonlu edad olduqda {nr} sonsuz boyuyen

olacaqdr, ba$qa sozle lim nt=+<o.n'+@

66 isbd edin ki, tlmumi haddi r, =C!'*l olan rdrc hq sonsuz"n

kigilondir.

l6

Page 17: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

N3an

\

Halll Y e > 0 g6t0rek. G6sterek ki, bu e -na gOra ele zo (6) n0mrosi va

ki, a>261e; gertini Odayen b0ttln z-ler 09lln lC{.tl=t." berabersizliyiI n ln

odenilir: 1<a o ,r!. 4(e) olaraq ,0G)=[f].1 goturse! on&

z > zs(6) Sartini od,oyen biit[n z Jar llglln

,,-r"+tl r r l lf-=;',ro(4=lq't="

Lal E

b.,rabersizliyi dogu olr. Bu isa verilmig ardrcrlhpn sonsuz kigilenoHupunu gostarir.

67. lsbat edin ki x, =lg{lgn) olan ardrcrllq sonsuz b6yliyandir.Helli Ve >0 got{irek Goserak kf U adadine g6rJ ela ,ri0(6) ndmresi

vr ki z > 4(e) gertini odayen bltttln z-lor 090alg(lgz) > e

berabsrsizliyi do$udur. Bu berabersizliyi a-a nezaren hell essk,

z>lolo"

arnq. ,s1r1=[ror0"]+r eOtllrek. onda Vz>rs(a) [g0n lg(lgz)> a

barabarsizlil Odon ilacskdh. Dogudan da

rurea, rd{[r0,,, ].

r)), r{rr,0,,, ) =,.\

Belelikla, Va > 0 odai iigiln ele ,rg(s) ndmrssi taprldr k! bu n6mradensonra galan bllflln zJar 89ttn tg(lgr)>e berabarsizlil Odenildi. Bu iseUmumi heddi lg0grr) (n>2) olan ardrcrlhfm sonsuz bdyllyen oldulunug6storir.

6t lsbat edin ki, t, = o{-r)' ardrcllft$ qeyri-mehduddur, mcaq sonsuzb0yllyan deyildir.

HcM Ye >0 vo ,o =rh(a)=2(t6l+l) ctt natual ededini got{lrak. Ondaxq =2(ltl+t)>2c >a barabenidiyi Manilacckdir. Bu isa onu gOsterh ki,baxrlan ardrcrllq qeyri-mehduddur. Diger tonfdon, n=zk-t (kev) takadedhri 090n r,=f olr. tstenilan [o;a] (a>0 sonlu adeddir) pargasrna

nbanlan ardrcrlftprn sonsuz sayda heddi dxil olacaqdu. Bu ise onu g0sterirki, bax an ardrcrlhq sonsuz b6y[y-en dSy4._ -f

17

Page 18: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

6s. isbat edin ki. f*1, Fi=t ardrcrlhfr qeyri-

mehduddur, ancaq sonsuz bOy0yan deyildir'r G-l

ura l,,l = lrin4{llf ardrcrlhgI n'+4n )

mehduddur ll.""f-1.,.l( z'++a i J

Diger terefden asanhqla gOstarmsk olar ki, ,, = *, z e tr' rdrcrlllt

sonsuz kigilandir. Onda sonsuz, kigilenle mahdud ardrcrlhf,m hasilinin

sonsuz kigilan oLnasrna gor5' {-!,t,#12 i ardlcrlhlr da sonsuz

[z+1 nt +4n )

kigilm olacaqdr, Yeni

ra | "iooW =0.n->an*l / +4n

70. p -nafiial edad olduqda limiti taptn :

.. lP +2P +...+ nPlrm

---=---

n--r@ 1P+r

Halll an=1P +2p t...+nP, 6,=zP+l gdt0rek' Aydrndr ki, $tohs

teorominin birinci ve ikinci gertlari 6datu' bTfi=;i#-;Anisbatinin limitini tapaq Nyuton Binomu dusturuna g6re

(n+l)P - ,.^ nP + P'nP-l +...+'l16 r"Tr' =lim##l;*r,r-t -np+t ;;-np+t +1p+l)nP '...+t- nP+l

- ,.^ nP + p.nP-r +...+r= ,* t*';n *

r,l = , .=;T. (p-l)r, '--l -#lir* j*...-,1 P+t'

71, in t(a>r) limitini tapm.n--ru an

Halll an =r2 , b, = on gottirak' $tolts teoreminin birinci va ikinci

gertlari Odanmesi aydrndr. Ug0nco gertin Odenilmesini yoxlayaq:

rim on.t-dn =n^@*,1)'-!' =ti'r-2nil=

l - li-2"1'=i-\b,-,-b, ilii o,rt -on ,*a"\a-l) s-|n)* on

1E

Page 19: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2..n l_. I=- |lm _+_l!m_.a -ln--r@ a, a_l*+a an

gtolsts terremini-{ nisbatini ratbiq edek. Ondaad

Ii,, lL= [m n+!-n = l ti. l=nn"+a gn n'+a on'l -an a-l;;@an -'

Belalikla, tim a,n*t-?n

=o alanq. Demali, firn 4=0.n-+@ on+l - Dn n-+a a!

72, x,=;+: Q=t2,...) ardrcrlhgmm daqiq agaSr ve yu@n.,i z + I00

serhodlerini tapm.HaAi xn*1-,r, ferqine baxaq. Vre r'g Ug0n

n+t r_ _ (z + lX.,[ + 100) _ dl6Jl + loo) _.t-,.-:-=--Jz+ I + lfi) Jz + tOO (.fi1J + rOOX.fi + tOO)

JiJi\.1,i - Jit +too- " '' ''->0.(rG-i-i + t00[.l!+ loo;

Demali verilen ardlclllq artandrr ya yuxardan qeyri-mehduddur. OndaVeyergtrass teoremina gdre

,,P1,r1=ruPrl =

' |=n a IJz+IOOJDigar terafden, bu ardlcrllq artanolduqda olacaqdu. Demeli,

,r{,,}=i,rf , }= ,1,.d n [J;+lool tol

7J. Umumi hoddi r,=(-l)'+tt!1 om {r,} ardrcrllfr $90n

inf(xr), sup(rn), |!qn :, va li-nr rr-i tapm.n n ,-)@ *)a

Halli n =2k (r = 1,2.... ) olduqda xil_t = - rh;n =2tt -t (h=1,2,...) olduqda ,21=)-a1

alt ardrclllgml alanq. Aydndu ki, {x1} ardlcrlh[l azalan y5 a$^Edan Iilo rnehduddur. Onda Veyergrrass teoremine g0re bu ardrcrlftlrn daqiqagall ssrhaddi var va

lim u =ro.

'+- Jz +100oldutundan kigik qiymatini z=l

Page 20: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

inf{r21} = lim r21 = r,ln [r. ]l= I 'n n"r@ t1_+@\ L4

'Diger tarefd.n, (r21) ardrcrlh[r azalan olduf,undan 'r:1 * ardrctlhgm

an boylrk heddidir. Demeli,

sT 1x211=] ',2

'2*-t =-;= (t=Le.'.) ardrcrlh[r artatr va yuxaxrdan mehdud&u

(mesabn, OJa). D€mati Veysgtrass teoremina goro

T,z*-r = r!lL,zr-, = -gJ- ;-r) = t

xr =-l bu ardrolhBrn en kigik haddi olacaqdu, yeni in{{:2,-1} =-1 on&

"o{"} =.{;'o)= J; inrk,} = min(r,-r)= r'

0 va I limit noqtaleridir. Aydrndf kt, bafCa limit noqtaleri yoxdur'

Demelilim .r, =0, lim r, = l.n-+@ '--'o

71. r,=t+n.sin!! ardrc hlr ueun r1r{:"}, srp{rr}, ,,!!!0

r, ve

i6.x,-iapm.

Halli n=4n, n=ln-1, n=4m'2, n=4m-3 (n=1'2"") hallanna

ba:<aq:

n=4m olduqda, ra. =r +4m'sin2nx=l;

n=4m-r olduqda, ra.-1=1+(4r,-l)'shgI;E =r- (4n -1')=2 - 4n;

n=4m-2 olduqda, rlr-2 = l+ (4n - 2) ' siag!:2ls =l'

n=4m-3 olduqdg -r4r-3 = l+ (+n - 31' si/@J)L =4t-2'

lx4^-11, meN ardrc hfr azalan ve agalrdan qeyrimehduddur' Onda

Veyergtrass teoremina g6rsi'f{'a,-t) = lin (2-4n)=--a '

')@

{xa.-3) ardrcrlhlr artan ve yuxandan qeyi-mehduddur' Onda

Veyergtass teoremine g0rs

Page 21: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

sup{x4--3} = lim (4ar-2)=+o.,i ,t-r@

Diger tarafden" lim xq^= Iim r4-_2 =1. Baxrlan ardrcrltrq hemn -+6 fi-+6

yuxandan, ham dc aga$-rdm qeyri-mohdud oldu$undan llgq r, =..o,

lim r, =1q olacaqdu.

Digar terfden, inf(r4.-1)=-.o, sup{r4r_r} = ro oldu&mdan

inf (xr) = --<o, up{rr} = r< olacsqdg. tn

n,

75. xn =w'! ardrcrlhgrnrn agaf,r va yuxan limitlarini taprn.

HcIIL n=3k, n=3k-tt n=3k-Z (k =\2,...) hallanna baxaq:

n=3k olduqda, x31 = cos3r 2'liz

= cosu 2tx =l;z=3[-l olduqdq

x11-, =p,,"rl) 431:t)r =**-r(2*o -!)="**-r ? -1- r 13r-t.3 ( 3) 3 \zt

,t =3t-2 olduqd4

4 s _, = *3 k - 2 43k : 2) r = ** a (x" -

g) = (- ;)t

"olar. Indi ise xususi timitleri tapaq

7 1 13/<_llim r31 =1, lim 131-1 = lin l-: I =0,

f --r@ i-io L-+@\ Z)

*u'--'r*-, =.{ - I)'r -'

= o .

Belelikle aLnq U,[E r, = o, lim ,r, = 1'

n-ro n-+@

76 Kogi meyrmd*n istifade "a"ot

,, =E,al ardrcrlhf,mrn yrFlan

oldutuau g0starin.

Halti p,*, - "n1., ,rrltlpn*n-a"1=O *

(,+ 2x + -.+ (,+ pr.

2l

Page 22: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Riyazi induksiya rnetodrmun kdmayi ile isbat etmak olar ki, vzefi oQiin

a> 4berabarsizliyi do$udur. onda vne iv ueun ,1' j berabarsizliyi

dotsu olar. Bu berabersizlikdan ve vt >1 natural adedi ttgiin do[ru olan-1111

k2 - h(* -rl k-t h

barabersizliyindan istifada etssl alanq:44

lon* p - onl. G;f + - +

7- .-t r.

.{i-*).(*-#). .['; #)]=i; #,)':1<e barabsrsizlivinden r>1 ahnq'n€

77. Kogi meyanndan istifade etuiekle '" = ir+* ardrcrlhlrnm dafrlan

olduf,unu gOstarin.- - ''iUi- Bu msqssdle Kogi meyarrna esas€n {',,} ardrctllt[mm

fundamental olmadrEml gostermek kifayetdir' V,rp - ',1, ifadesini

qiymetlendirek. vn € vo p>l ededi 09{ln

, r | ._)__...*|:r-__I_:Vn+ c - tnt=

-. ffi-'-- fiV - .1; *

berabarsizliYini alanq.

Bu barabarsizlikds xOsusi halda, P =', " = +

goflhsek,

vr,_,,1.h=Lari="olar. Demali, {r,) fundamenal ardrcrlhq deyildir' Ona gOre ds verilen

ardrcrllq yrlrln deyildir, yeni daprlandrr'

,r. ,. n7 -+2n2-+1n+

4 .

n--+a 4nJ +3nz +2n +l

IlallL

,f +2n2 +3n+4lm - - = ttmn-+o 4n5 +3n' +2n+l n-+'o

"'l'.': i.'r) -,,'F++.Hr

Page 23: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

7s. nn E:.,-.jzE+32+4

HeIIL

-4 ^- 1n -llrm --= lrmn--+a rlnt n3r*4 n*

=lim\(.tt-&,-3 -,["'; 4" i\.[,2 . s,,. 3.

= rin:l-: =!=!=z'-'rl'.ili . {*a,* ) 1*' 2

at. ri,n 31'-t .

n'+@5n2 +2n

HoM

ri^ 312-r= ,,, {-=1J,,4',5n2 +2n ,-. n2lS * 4

)

,'(;]r\= rim---!-l-=3.''- *l('.).i)

3-0 3

5+0 5

;-,lrrz *n^)=

= rir, :9:= rir',:

''" l,,ot!. *)ft* f,,,t*!* )) '*

27

u. r, (^tF-t"-t JF-r,i)

Page 24: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t2- tirr -L.n'-,'-- .,112 *1

HaAlim -4= ,t, ---ft

-=-l=-r.n-l,-a.tr2 *1 ,--- r-ll * 1 I

\n'| _1n+2

tJ. lim 'n)aa 3-7n

fle,U

ti^ l-|n" = t. 7-" +72 -o j 4?

- 49 .,'-+-+- 7-7n "ii 1'7o -1 0-l

Ilaradakr, lim 7-' = 7-' =0.,-)-[<o

t1. tu 2+4+6+...+?nz-+lol +3+5 +...+(2n+l)

Haai 4?.-

2+ 4+ 6+...+2n .. ,,5;l; * -*tz*r'l =,l%Gr. I {, - D

=

= lim ':= liltr +=1.n-+lan11 ,-*r*;

soJ. rlu ---

^ ,i ..

n-+)olz +2' +3' +...+ nL

HeW1

lim ---=--a-++ol' +2' +3' + ...+ n'

t5. lim -

= limn-+ta t{n + lX2n + l)

m i-(,-fir;;).

6

6s

21

=,i1";o;#;o=

,.6= lrm

---------------:= = J,

z-++"o 11a 112 + L)

nn

Page 25: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Halli

(,-.F -s"\,..[7.s,)n+

_.-5-55tlm =-=-_."-l+-[+l l+l 2

ln

. 41*E!) l+h-Ili- '+h' = tim =4 = lin =I =1.n--sa3n + 2lnn ,* ne*z!r, "-- 3 *2!n 3

nnE8. Limiti hesablaym:

.. l+o+o2 +..-+a'rdE-

E +al+b+bt +...+ bn

.. l+ a+ i + -..+ onlrm-=n+@l+b+b' + -..+ bn

ri- ["-,,f'z+sr]= ri.,--+o\ ) "-+-

-. -5n= lun:=n'- n + tln2 +5n

t7. im n+ lnnn-+-3n + 2lt n

HeAi

U.r lal.t).

trIaIIi Kesrin suret ve mrxrscine handesi silsilenin cemi dtlsturuoutatbiq edek. Onda

1- l*ll' l-a: =

,-+@ | - b'+t

l-,

_,. r-r. 1-,lT-r"-] _r-a.,'1it-a 1- lim Dn+l 1-4'

se n-[-L*l*...*--!---.l."'' i\{t.z' 2.3 ' "' ' ,(r*D.l 'Halll Bu camrn ,, - ci hoddi

,, = I :1- I"' tdn+l) n n+t

oHuf,undan, hadlari

L', =t-!.u. = ! -L u. = 1- I-2 3'"r-3 4""geklinda yaznaq olar. Onda

s[,,r. *. . #D] = J*[, - l).(; - i).

Page 26: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

90.

IIeA

Onda

*fl-1.\*...*fl-'')= ri,lr- -l-l=r.-\: +l "''tn z+ll i;-\ n+t)

,*f ",.4- -0-U-l limitini hesablavrn.n-+oln' n- n )Melum diisturdan istifada edek

- ,; +22 +...+{n-tl=k-'Y,,-0 .

*'[4. 4. . fr .,'r I = :*tr*fj =i;g]('-il'- i)=i"-{n' n' n- ) '-ll' t'

-ff=o oldufunu isbat edin'

I/ali Burada Nyuton binomi dilsturundatr istifada etsek

n n - 2n -2;=Gf=;;@P;"=64=;alanq. Buradan

ti- 2 =0

lr-+o rf - Iolduf,u aqkardr.

n )\*=o (a > r) oldulunu isbat edin'

IIallL Tu,rrqki, z tam adeddir va z > I olsun' Onda

o.t-=ra=l-L'l- =l:rl""' ""- o, l4o, ) L* I

l=d7>t. Buradan

o'fr=*fy=2n 2

'fr:m:f =Grxrrrt

yaznaq olar. n + @ olduqds .,;* -;.

= t Beleliklo' z --+ oolduqda

(#)' -, oldulunu alnq.

26

a-rf +...+(a-tf

Page 27: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

93. s.n" =o (lql.t) otouEunu isbat edin.

Hallt mn= o =n. t=!' [,]' '"

q

Lcl

irars edak. z -+ co olduqda l -+ 0 oldu[u agkardr.

94. bmali =1(4 > 0) oldugunu isbat edin.

Halli a =l olduqda isbat aydmdr. Tutaq ki, a > I olsun, onda <,/i > tolar.

a = tl + ({7 - DI" = t *,,$li - l*

Buradan

, = [r *(v; - rf, = r * fu; -r)*'{";i(t; -rf .*.... 1v; -ry, d,r; t)ka

- rI.

kn.f.* vo ya ,t;-r.ffi.Barabersizlikda a-+< limita kegsak -L= 0 oldulundann-l

[m {i =1.

*'4': i 1t1; - rl *... * (4G - t'l,,ftt; - t).

Buradan a>z ft/" - r) ,trn".

{i -t.9.r,h

z-+o olduqda 47-t=0. Onda

)'-.._oG=r.

95. \n 4!; =l oldu[unu isbat edin.

IIaIli Melum beraberlikdon istifade edek

Page 28: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Qohqrrtolo,:

Asa!frah misallan lell edin:

96. [,, lqm'.n-r@ n' +l

Cavab:0.

Cavab: 0.

Cawb: 0.

cavab: f .3

cavab: ! -2

cavab:1.2

Cavab:4j

fis. wz!r.=0.

105. lim log"

=o (o rt).

34 (61). tii:+=o.

36/66. lrmL=0.' '-.Vn!

2t

97. rm_(6d-#).

u)y.rye.9ffiroo. ri.ll*4*...*+)

,'+@\n'. n' n' )

lot. rin [-?* 1-...* (-'r"'r-+-ln n tr n

rm' ru'[4*4-" * (z';r)'']'

a-+-ln' o' n- lro3. u^f!+1+4.....*Z:1. cevab:3.

"1ei.2 2' 2' zn ,/

M. E^l7.ttr.8Jr.-.]W). caYab:2.

Asafidah barabarliklari isbat edin:

-, jdi; T)='.18, ,,=(1+1)' A=\2-..) ardrcrllrpr monoton artrr ve yuxarrdao

mahou4 r.=(r*1)'.'{r=r:,") ardrcrlft$ monoton az^lan 39a$d6n

mehduddur. Bu ardrcrllrqlrrn eyni limita malik olduf,unu g6starin:

ri," [r * 1]' = ri-f r*ll'-'=,.,+,\ ,, ) ,16\ n )

Page 29: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

ri.(r*r+l*1*...*!l=""--\ 1 3t i.)

3)

4)

roo. ',* [r - !)' = e oldulunu bilerek

oldulunu

r10.

11L

112.

113.

isbat edin.

Onuai haddl aga} dah hfunl olan o*alhqlonttolmw icbol cdhll) z-l

n2)n' xn= "7----:.ln+l

2n'n zn+l

'r=lWlIsbat edin kl ay|4ah ardrcrlbqlar ozthn&r.l\ 2n+ 3. xn=i;:,2)

n' +2n+ 4

3)l ,n- F-'ln' +1

4) t, =log1 n

2

5) un=2-nIsbot editt kL osa! dah adrcrllqlot ,ronotoa deyMit'l) x, = (-1),,l I nrrx' = -sn 2

3) rn =2c;osnr4) x, = nwn'tIsbd edh ki, a7a&tlab adw IhqIfi ,ronoton deyildtt,t) ,,=4,r_4

2) n2 - 4n+32n -3

29

Page 30: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1U.

115.

tI6.

isbal edh kl, atafudah atfuctllqlc ,nfrawn ndmndanbasbyaraq aulonfur.l) ,3

'"=72'l - -.r.+l_1r-lASapdab adrcrlhqbnn rra otonlugutu oagdtmtr)

2)

3)

n2 +7

n

x,=3J)a-1;1n=@t

Jir' =i6o + n

r ooo,,

nl

100

n

xn =n2 -5n + |

2'n

,n =r2 -gn - loo

Cavab: artandrr.

Cavab: azalandr.

Cavab: artmayandtr.

Cavab: x1g6 = I

Cavab:

10001000xrooo = -]ffi! .

Cavab: 116 = 20 .

Cavab:xz=4=-5.

ICava-b: r, = --'9Cavab:x4=x5=-12o.

1)

2)

3)

4)

s)

6)

7)

1)

2)

3)

4)

Aga(rdah a rcr tql&nrt b0! k haddinl taprrl2n+3 cavab: ," =2.xn =:--;Jn-q

nl

"=l;* Cavab: xr6=-:-.

n2 Cavab: x,=2.xr=j " 8

,n=6n-n2-5 Cavab: 'x3 =4'

r, = "lon-n7-24 Cavab: x5 =e'

- J; Cavab: - = l.'"-s+n ' 6

8)

117, ,lSaPdah ardrctlhqlonn au hiql* haddhl tapn.

30

Page 31: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

xn =3nz -lon -14,2xn=-i

t) looo''n - ,rl

11& isbst edh ki, ordrctlhqbr mchduddut:l) ,1+1. x,=iiji2)

3)

4n2 +2 -2nn2 +6n+10

(n + 2)z

119. lsbat edh ki, ordtcrtt qtot ,rohduddut:l) an = 1_t1" n2

2) xn = ne\'

3) xn =3n + 2-'4) xn = log2(n2 +n)

DA TeriJdan ts$ada cdenk bfr,t cdh:1)Dmt=o

n-+a: n * 2

2) Iim z+2=ln-+an*l

3) .. 3-nZlrD --=-la_+a n +|

I2l. isbot edin kl asaE dah ailwlhqlarm limiti yoxdur:l) rr' xn=c'o6'

2\ x- = (-l)" +1t

1l zzrrz=Sin-

6)

7)

5) '.=2"+ff

Caveb: ;E = 24.

Cavrb: 12 = -22 .

Cavab: r. = -2."8Cavab:

lo0ol000xlooo =

I Oo0!-.

3t

Page 32: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

122. Kogt nt yaflnfua irtifada edank aSa[dah adwlhqlarur yr$lon

oldu{unu bba edh:1) xn=ao+orq+anq', haradakr, lal<u 1* =o't'2""1

ve iql< t.,) sinl sin2 sil n

xr= ,+ *+_+/.1'l cosl cos2! co3"!

- --t-+-, - l.Z .

2.3 . --. t(n+ll

4) ',=r*)*I*"'*)'cts.alris 1. + - f @ = 2),...1 barabersizliyindan----- '

'z s1-l n

istifada edmak.

1,I.. lsbot edin ht, aga$dab anlullqlat sonstu Mylwndin1) xn=(t)n.n2) rn=Zfi3) x,={i4) rn=Wzn5) xn=ldlgn)' n>2

121. Monobn vt ,rahdud ardnlhsn ltmittnilr vatu$ haqqadt

ircrrAa, btifab edanh a$a$dak' ardralhqltnn yt$lon oWaga"a

bba, edtttl) 10 ll n+9' r"=1'1'^ 2ni2)

"=('-;l'-i)t-;)3) "=('.;X'.i){'-})

725, tn

1)

2)

4) ,1=J1, ,2='lilTz'..., ,2=

ardrctA$ Agln inf xn

_lxa=l--n

,+l ) nrrrn =-@s- -n1

sr.prrr, lu4 r, va ltn xn-i lo?tn:

Cavab: 0, 1, l, l.

cavat: o, f, o, t.

z+Jii...*Ji,...

Page 33: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

3)

5)

xn = GDn (Zn + r)Cavab: Ardrc fuq a$a8rdan ve yuxandm mahdud

7)

E)

e)

deyil; lim .x, =*, iE rn =+-.n)@ n-+&

n+2 - nnx- =

-stt- _ n> 2" n-l 3'

2+(-ll' I\=2-;

,, =cu*'(z*J).

-nnrfri = I +

-cos-" n+l 2

rr=l+2(-l)'+l+3(-1)n-l 2nz

" n+l 3

xn = (1)n n

,n=-42+(-l)nl

x' = '(-l\'I

" n-10,2

l!!q r, va ii r,-i tqrn.n-+@ ar@

,2 znxt_ =

-cos-" n+l 3

,, =(r*1)'.<-0,*"nf

n - TirrI_ =

-Stn- -" n+l 4

r, ={l+2'.1-9'

,(r:U2

Cavab: -JJ, zJ3,J1 J1-T'T.

Crtrb, -;,:,:,3

,'c**: -z),s,-2,,Cwab:0,2,0,2.

Crtab:4,6,4,6.

c*aa: -l,t-1,l.Cavab: - o,+ co,-@, [email protected]: -o, -1,

-@t [email protected]: 0, + o, 0,[email protected]: -5, 1,25, 0,0.

Cavab: - l. l.2'

co*' -[,*a).\ J2)'e +1.Cavab: 0, 1.

Cavab:1,2.

l0)

1l)

t2)

l3)

126

l)

2)

3)

4)

Page 34: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

$ 3. TuNKstYAMN LtMiTi

f. Ogor (a,6) arah[lndsn g6tik0lmii5 ele 'n,M

adedlari varsa ki,- n< f(x)< u x e(a,b)

lerti 6donsin, onda deyirler ki' /(r) firnksiyasr (a,6) arahlmda mshdud

fimksiyadr.,; = ir,f fG) edadi /G) tunksivasrnm atatr ssrhaddi'

xe(a,b)

Mo = sup {/G) "drdi 7(x) funksiyasrmn hemin arahqda yuxan sarhaddi

xe(a,b)

d/lrrrlr,. Ms - ns farqi isa finksiyanrn hamin arahqda reqsi adlanrr'

zo. ltoqtada funksianrn timiti Tvraq ki, /(r) firoksiyasr x = [r]coxluEunda tevitr olunmug funksiyadr, a ise limit n0qtasidir' Onda

i-iiv"i rro iiglln ela 6=o(e)>0 ededi tapmaq olar ki 0<l'-41<6

barabersizliyini tideyen butiln x - ler tlglln

l7(r) -,{ < a

baabersizliyi Odenilsin. Onda ; bu firnksiyanrn limiti adlanu va

hn f (x)= ,t

kimi vazrhr.--'-fi.t Ul. r, -+ o,x, * a(n=1,2'..) ardrcrlt[r u9fln (r, e 'r)

)Yi/G)=eberaberliyinin Odanilrnasi ham zsruri, hem da kafi gertdir'

iki gorkomli limit var:

(l)

(2)

l) lim srnr

= l,' r+0 r2) lim(l+r)'=e .

Kosi fuiterivasr' brtiyari e>o adedine qarqr ela d>0 vsr ki"

funt siyun* t yi, oblastndan gotfi0hniig iki x'va x' noqtsleri ilgiin- o.lt'-\<6 va o <lr" -al<6berabersizliklari odanildikde

f('')-rG')'"barabanizl iyi odanilsin.

lo.Birtirallt linitlar. 0<p-i1<d(e) barabersizliyi 09ltn l'{'- (l) < a

berabarsizliyi 0danilirse, ooda A' f(rl funksiyasrmn o nOqtasinde sol

limiti adlanr vaA' = .ljy-".rG)= r(' - o)

kimi yaztlr.

Page 35: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Eyri qayda ila o < la - rl < d(a) b*rabarsizliyi 09un ll' - fl-r) < c

odenilirse, onda ;' 7(x) firnksiyasmm a ndqusfurds sa[ limiti adlanr ve

,t" = ,t;n o|k)= l(o+o)kimi yazrhr.

40. Sorrste limit. lxirysri ,>o ugltn ela d(e)>o var ki,o<p-al<6(a) barabarsidil 6dsnitdikd6 fft)>r bsrabarsizliyi

Odanilsin. Bu limit

Jg"/G)=..kimi yaztlr.

!27. x-+0 olduqda, a;atrdakr berabarlikleri isbat edin-! ( 1'

a)(b) xsinJi=xi *d,;l' q@) h,=fu-l (t,o):t./vl(i) (r+xf =r+w+o(r)', c)@ *"8:=4).

HatE a);g"if =t. b) rim r-'rn.r=l.r-I=,y-#=.x2

v) (t +;)r =t+ra+ "jx2 +...+ro =

=I + -+(",2,+... + r'-tb=1+ * + a(r),burada a(r)= clr +... + r'-r

l$"G)=o'Onds

(t + ''f =t+**61';'.l tl t

c,Ycrya<,

,rr, ,'-x+x2 + '!x" -n hesablayro.r+l x-l

Hallt x-l= y ovademesini aparaq. Onda r-+l olduqda y+0 olar.

Belelikle,

ri.0:zE-02I:..r-Gd:zy-o y

alanq. Burada Bemulli borabersizliyinden (t+xf <t+nx oldu$unu nazare

alsaq, onda

^| + y+I+2! +...+l+n!- n - r^l'n+(2+2v+...+ry)-n -

y->o Y !-'+0 Y

Page 36: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

= go, y(r+z+...+ r) =t+z +...+, =fu

+l)y-+o

,rr. ,,o', 0 * ^I --(t * -)" hesablaym.r-+O ,'

Ealli Kasrin suratine Nyuton binomu dtlshmrnu btbiq etsek, alarq:

(t + n",Y =r + nu,c + 4\r') r' r' * *')(t + ml =1 a 2'* * dir') * * * dv')

,. (t*,*I-=(t+-)'=r-+0 u'

,. t *.**f,^{r-l'lnzr2 -t-.*-!ndn- l)t2x2 _

-ruu--r-)0 r'

=L ^h'n2 -,-2 -r2n'**"\z -"tn- 'l2x-+o ,2 2

130. lint:-l (rz vez ndral ededlardir) hesablayrn.r-+l r'- l '

Halll x=l+y ovedamasini apraq. Onda y-+0 olar. Sonsuz

kigilanlarin drlmasl qaydasmdsn istifada eaek, alanq:

tirr, ,'-l

= * (i+v)" -t - r. l+nu+04)):!-n .

t.+t x" -t r*o(t+yf -l y-+o I + r4., + 0p)- I n

131. firr(-A-- n -) (rr, , natural edadlerdir) hesablaym.'-+tll-rD I-x','

Eelll x=l+ y avademesini aparaq. Onda y-r0 olar. Bunu verilanmisalda a3236 afusq, alaflq'

rhl ' - ' l=',-[ , .rE;r;F -, _ G7 r ivlT;ryi@-

------------!--l=,*[- , . , l-r(r*,a*fu;tt'*6'D ] ;t ,.T'r'' ,*Tr')

JO

Page 37: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

( m-l n-l\| __ tvI , 2 f m-n=jy.;*z_r;;tn= ,-\. 2'^ 2')Ir2. Limiti hesablayrn,,. 1[[, * r') * f , *

to ) *... * f, *

(' - t)"11

'-+"1\ n) \ nJ \ n ,/.1

rt 1l[, * 9) *l.,* 2o')*... * f, * ('-')')l=,-.zl\ z/ \ n) \ z ))

=;6 lf1, *, *... * r)+ 9(r + z +... * (, - rfl =,+€rt L n l

= 1;. 1f ,,* s. (r *, - tXn - D'l= rin, !L * 9 fi _ 1)l=,. g.n+anL n 2 ) r+anL 2\ n)) 2

'' '2 +...+(zr-tfIJJ. Limiti hesablayrtr lirr' n+@ 22 + +2 + ...+(Zaf.EIaIli Kesrin surat va mexracindaki cemlari tapoq:

(2n -tf = 4n2 -4n*1z=t olduqda l2 =4n2 -4n+l;z=2 oldrqda 32=4-t2 - 4.1+l;z=3 olduqda 52 =4.32 -4-3+1;

a=n olthrqda (2n -tf =+n2 - 4, *1.Teraf- terafr cemlaselq alanq:

t2 +32 +52 +...+(2n-tf =$'*22 *,..*r')-

- +( + z + ... + z) + 1 . n = a. "(' + tLz" + t)

- o.'1" : t), r - At'l - i22 + 42 + ... + (z,nf = a\' * z2 + ... * o') = 4. fu + tye' + 1)

= ],rb + t\2, * t).

Bunlan limitda nazara alsaq, alarq:

.Bqjm+'o=.qff#+ii=#,l3,L Limiti hesablavm -

t3 ++3 +"'+(gn -zP- .

,--- [r + I + 7 +... + (ln - z)f'EaIIi Kasrin suret va mexrocindaki cemlri apaq:

Qn-zf =27n1 - 54n2 +36n-En=l olduqda 71 =27.21 -54.12 +36.2-t;

Page 38: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

n=2 olduqda 43 = 2'7 '2t -54'22 +36'2-8i

n=3 olrluqda 13 =27 '33 -54'32 +36 3-8;

z=32 - 2 olduqtla Qn-Zl=27'nt-54'n2+16n-8'Bunlan taref-tarsfs cemlassk, alartq: ,

t3 +43 +?5 +...rQr-zf =zt\t3 +2r +33 +...+nrl-

- stl2 +22 +12 +...+n2)+x(t+z+t+'"+')-tn=

=!r'h +tf -s,{n+ t[2n + l)+ l8n(z + ])- tr'4

Eyni qayda ila

| + 4 +7 + "'+ (3n -2)=4Poldutundan

[+r+z+...+(:r- 21Y =n1(trtY '

olar. Ahnmrg qiymotleri verilan limitde nazere alsaq' alartq:

21. nz1, +tf -9r(z+ 1f,2,,. r)+tE{n + t)- an

-ft"ffJ'-Ji*J'-'

135' Limiti hesablaYm lim j-=-7- '

'l'2 ' o'

i'r: i(*'ffi *dra. h = rG !Y. i=; +" = hnl-

136. Limiti hesabl"vt l1il!= (z-tam edaddir)'

Halti t!*r-t=y evezlemesini aparaq' Onda v+0 olar' Buradan

1+ 1=(r+ yf +x=(t+ v| -l= t + 'ry

+ di-t= "v'Onda

,. {r+r_r_ 6Z=1r+0 x y;ony n

ols,r.

=]Y,@ftW7.'lg'E=

38

Page 39: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

137. Limiti hesabl.r. jgl@l@ (zvaanaturat ededlardir).

.tlaJli Kesrin suretina vahid alave edak ve gxaq, onda

,_r. 4t+- -t+t-l6+frx = t^M-, _1;, @.1r-r0 r xJO r .r-+0 xalanq.

' " dn^'t'l = llm-

r+0 -t

limitini hesablarnaq Ugtln ewelki misalda olduf,u l<imi 4t+u -t= yavezlamesini aparaq. Onda 1+6=(1+yf veya

s =t + ny + ab)-1) pty - x --ryd

vd,' = IUll __:- = -' ya\mt mq

Odur ki,

almq olarq.

limitini analoji,-+0. Buradan

,r=:r\ry.]olaraq ,{*6-t=t avazlamesi ile hesablayaq. Onda

B* =(t + tl -l=l+ar+0(r)- l= nt. r=!.'poldutundan

I. = lim t =i. t_O nl hi

olar. Tapdrtrmrz bu qiymatleri 1-nin ifadesinda nezare alsaq

t=\-r7=!-p=9:-&.mnn

alarq.

13& Limiti hesablaym , = *6+*'{t+ A-t (zr ve rnatural

adedlard ir)..tlafli Limiti hesablamaq ii90n kasrin suratine dlE-i olave edek va

gxaq, onda

, = t -{tr' {iE:4r * *:-4t * *-) -

Page 40: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

_ fi,, {l *-({He - l)* 6. GE1 =

rJo X rr0 X

=l,S{i.- 1gryl.:**,ry1== jg'{Tj.

I i^@:J = 1' * 1''

Burada bundan owalki misalm helli qaydasrndan istifade etsek

,. =2. t=o olduluou alanq. Belalikletn'm

I=1,+t.-l *a -ot+ftn''nmlfualmq olarq.

139. Limiti hesablayrn tirl 9l ( z va n nalural edadledir)',+lvr-l

g"7A a = (t + tf' evezlemesini aparoq.Onda r-+l olduqda '+0 ola '

Onda.. 4i-r .. (t+r)'-tl5E;=Hf-f -,=

.. t+ nr + o(t)-t,--ot."*m;

-. nt n

F+0mt m

HIIIL Burffl,- x-l=y ve ya r=l+v avedamesini aparaq' Onda

), + o olar. Belelikle, alartq:

r rtl- lli 1lIt-rt*yyi llr-o*y)j f..lt-tr+r)'I t.. t..t..sw=,-"*j:*=*=*

l4L Limiti hesablaY. ,li1ffi#Helll x=E+r evszlamasini ryarsaq' ,-+o olar' Belalikla,

sl#r=P,H##=mffi=rss##== t-,Y'" + :y,Y ;fu = c'r-" t'

t-+0 ttl

l4tr Limiti hesabrayrn r,, tt - tt -fltt

- *l

tlL 1+sinr-cosr hesablayn.:-+ol + sinF-cosflim

40

Page 41: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

flalli Mislt hall edarken milayyan elem€ntar gcvirmelar aParaq vebirinci gdrksmli Iimitdan istifads edsk:

. sinr + 2sin2 I-- $n-t + lI - cos-t I -- ')lim ------------+ = lrm _----- =r-,osinlr+(l-cosA) ,-o

sin a +Zsinz F,2

2sin r

cos r

+ 2 sin 2 r

aa., 2(cm I + sin r)sin r

'22',2= lim = lin

, .-ro 2"; 4[ "65

4 1 2:in2 4 r-+oO*F asin4yia42 2 2 2 2' 2.asm-

lbr2lim sin I r'+0 {

- ;-,0-'2 = 2 =L-. -txllm 3!n-.r_+o z c tim -___L*+0 [

2

1d1, li. *'o- *t'- tapm.,-+o x-a

Holll Mefum cpvirmelerdan istifada edok:

'* tirl iio"= lir, , tbg;tirf

x-+o x-a r-+4t.r - Arsrtrrsl.tr a

Burada r-a=y avezlemasi esrsaq, onda /JO olar. Bunlan axrrncrifadada nezera alsaq

- sina-sin(a+r) ..'d'-;)tt;ultl -----:---r-i--:- = - uE -----_:-7---\--:- =

),-+0 ysin(4+/rsrno /-+0 ysD(a+ /rsln 4

=-zrinoos{ a+!) r*'bi.r. ,1., =-To.y-o \ 2 ) 2 y"ro .y /-+0 sitr(a + /Fir a sin' a2

Hellt K:r;rm suntinda lazrmi qrupla5drma apardtqdan

rioonometrik cevirmelar ta6iq ernakla alanq:

,,- Le(, + z,) I rc(o * 1)l- [rg(, + ,) - re,]

=r+o X2

sonrq

4l

Page 42: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

- ,r^ Exlt + Eb + u\cG + ,\- EFII+ ryG + ')' Eaf -!+0 r_

= !\%bs@ *x\z(a + t)-8(o+ x\'Eol=

= ri,n'F'q!"*d lsb + u) - tgal=

= fi^ ts tsb ! x\e2.x .b+ tg(a + zx). Eal=r--'0 x'

= tuntg- u,n 8!I 1;sr rg(a+x) [m [t+rg(a t2x\'ryol=,-+O r r-+0 r r+0 r__to

t ,\ 2rsa 2sina= ztga]l + tg' o l= ------e- =

-

.' cos_ 6l co6- 6I

limlF= li-th' ', I

=lr+0 .r r-0 -r lm cosr

r-+0

limitinden isifada ediLni$dir.

l4s Liniti rn*,,,*Lg#*=qHotlT Yerilan misahn hellinda mueyyen elementar gevirmelsr apataq'

Belo ki, evvelce kasrin suretina cos.x- i olava edok, glxaq' Sonra uylunolaraq cos 2: - i alavs edak. gxaq:

.. I - casr+cosr- cosrcos2rcos3xlllll

-

r+o I - cos.l- I - cos2rcos3r

=l + limoos.x.lim ----._-r+0 ,-+0 l-cosr,- l- cos2: +cos2.r-cos2rcos3l

=i+run.--.---t+o I - cos-x

I - cc2-t -. -.. l-cos3,=l+ lim-+ lm cOSZr lrm

-

-r+0 1-cosr t+0 rr0 I -cOSr

z.in2I= t+ tim

zstn r+lim 2 ='-o 2"in: { *-o 2.in'a1)

| ,l l.i't l

=l+firnlt"l +timl 2 l =l+4+9=14.r-'d rl r+d r Ii qrn- | I stn- I\ 2) \ 2)

Burada

1,15. Lirniti taprn rim (in-,/; + r - sir Ji).

Page 43: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

trIalll Owalca sinuslann ferqini hasils gstirek, onda alanq:.^n-.tr Ji+r*Jiuln zsto

-

r--rd) 2 2

=2lim sin ----:-l'-------=, li- "orfi*f =0.r-+@ 2(r/.r.1+rixJ:-+"o 2

/ --1tt2147. Limiti taom linl ' ' '

I' ,+-l. 2r - l,,6lalli Misahn hallinda 2 - ci gdrkanrli limitdan istifade edsk. Buna

g0re mOtarizanin daxilina 1 elavs edak, grxaq:

T ?'-r '1" '

,,"lf,*:-')-r-; I,-"1\ 2x-t) |L]

( x+a r-a\,-; 2s61_srn -___- |

= 1i.11.. 2 2 | =,-,1 sin a I\,,

1-r

),2 -,1 ]lru I=s'* 2t-t =, x' r' =e* =O-

I

14& Limiti raDm ti.ftin'')i].. ,_4sinaj

Halll Mbtar'tzenn daxilina I elave edek, gxaq, onde alanq:lt

t-L-|,:ry-r']l'--' -,' 1.,* sinx-sina)':' -

'.r,1 \sina )) ,-"\ sina )

221$lla

I f 2*r'+o"io{-')= ri'l ir+ 2, 21'-"1 l. s'!n,

)

,,216 -rn crfa um

rn 2.---L..']- '* l:!=e,* .nrd t-a =e 2

=eoAo,

149. Limiti taprn J*("inl..*f;'

22

43

Page 44: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

HaIIL x -+ a, cosl -r t olduEundan un l'" { = ' oldulunu nazsro alsaq'

,'lrlalartq:

16(1'11'=,.r--\r )l5O Limiti taPrn lim (sinr)E

2

ruaAL x=t+ y evazlemesini aparsa{,, v-+0'

,t,=,"(; -r)= *,,r,'o ='rll*,)= -'oolar. Bunlan verilan limitde nezara alaq:

lim (cosy)-'g = lim^[r + (cosv - t)]@ =r'-0 r4t)

@tt_l

=u-{h*(.^y-rlaif 'e' =_;bt. .- -. ^- lzsit2r -I

=,i--",H' = "8 4fir*" =,,8,-i P'*" =,0 = t.

lSLLimititaPrn j5x"*'#.Eali Misah ikinci g0rkamli limite getirarek hell edak:

,,,l."-*)' = *[t.l*.4-,I' =i-:l--- J,I "rr \ '!n ))

t - , t({.""i,-')J= r-llr.l,.**-t)1"-;"I,--[L \ 4n ))

]

-. ^ 2 u -^rrt. ,2- l_utr zrsE_

-/- P- 4d _ ;=e n"ra 2'ln =e '- =e t .

Burada sin-t- -f, oldulu nezsre ahnmrgdr'2.ln z^ln

152 Limiti taPm,,1i#.rtl

Hatli Kasrin suret ve moxrocinde m{teyyen element{ gevirmelar

ryarsaq, verilen limiti a$Edakr $ekilda yazmaq olar:

44

Page 45: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

rn."(r * -1.)ri- \ "'1='-'ror"Ir*1,]

\ e")

ln

lnlim 3

,,

)

+.i4+

+

+

3.r

2xlim

)

2

e3

^2,

l+

l+{(

+

+

et'

"L

r53. Limiti taDn tim lncc(4

.. r-+o hcos6r

Halli Ovvelca kasrin suratinin limitini t4aq :

(_ t I cdar-ltim tncosc=tn tim{[r+(cosc_r)ffi; I =r+0 r-ro[' - "-

)

= 6rJ5(*'--D _

"r-Br*'? = _ rim zsia29..

Eyni qayda ile maxrxda mueyyen g"rir., *a,"rJo]o"rrnq, 'lim ln cosDr = tim - 2sin2 4.

x_+0

oldulunu alanq. Belalikla,

.- - -,, IE- lrm zsin- -*-+0 2

- lim 2sin2 4r-+o 2

(.c\2

"2rl r.l.

I

tim sin29 t lEl= ;llo"- ? = n^ \ n ) =o' =(!\'

lim 2sin2 ?{ :-+o , . *rz 6z \t ) 'r'+O Z t2rl"T I4lEl\z)

r-+0 2

154. Limiti taprn umd -'" 1aro1.x)o x- a.IIalIi Kssr 0zsrinde elernentar gevirrraler aparsaq, alanq:

Ir*'-o I -r\ o)x-ct

oOnda verilen limit afagdak iki limitin ferqi olar.

d -f _ oo a'-o -l _ ro-l .

x-a u-a

i^d - *o = oo rint {::} - o,-1 \m

,-+o U-d x)a X-A ,-+A

Her bir limiti ayrrhqda hesablayaq:

Ir* t-o I -l\ c./a:l

a

Page 46: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

liro "-'- t

*+a I-A

buradq r-a=y avozlemesini aparaq. Onda l-+0 olari

ti. o'-' - I = ,^oY -t -l' ..t=t'',.a x-4 t'+o y bt=l+t

v=bg.(r+r) 'l-)o I =lirllo#r=ha'

Ikinci limite Bemulli dtlsturunu tatbiq edak, yoni

(r*'-"\ =t* o'''o =t+x-a\ a/ a

oldu!undan

f:lg

I

-. ( o' nb' +"t\illiml_-l,*(3)

{r*l-.91 -r\ a ) l+x-o-t -x-o

a

ahnar. Belelikle,

li^o'-to = oo loo - oa-1 'o=oa1n4-ito =,-+a x'a

= a" tr.a - 11= ad 11na -h e\ = aa 69 '

tss. Limiti tapn i*4+:E (h-ol'

-llalli Kasrin suratinda m0ayyen gwirms aparsaq, alanq:

,,^n,.4ff!=;g1" ,[#lBumda-

oldulundan

danq.

156 Limiti uPm

-- oh-l .

l,\- n =^o

,r^ o,-o( u' - r\'

= o' 1n' ,,,ro Ih]

Page 47: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

farA lkinci gorkemti limitdan istiMa edak. Buna gora moterizanindaxilina I elave edek, gxaq:

d".';.")* =,r4,. a'+b'+c'-3

I

a'1 - b" -o' - bt\;.-td +b' )

x-+\xM *+0 +b'

.. I I or' .t br' -l or-r tr-t-l=i5ld+dl-;r-'r+----- .r- r -, J

r,'id:.{,1-.'".l3dttrI

=eBuada

ri- tt-l=hro, Iim o'-1=lr4

limr--r0 I r-)0r ,--r0

oldulundan, axrrnct berabarlikden

,j{r,,rrr.r") _ "}ro

* =rJoO".

alanq.

12 l

157. Limiti taorn , r[ o" * a" ];.. ,_\ a, +0, jHaUL M txbanin daxiline I elave edek, guaq:

,-l,*tBurada sadelik iig[n

M=a'+b', tr1=o'2 l-6'2 -o' -6'igarelemesini qebul edek. Onda alane:

.ut M1;M .. N

ri.llr*lL), | =":y*,M,-t\. u, )

lin - i tanaa:,)o Xtl

.. IY -. d2 + b'2l|trr

-= ItrD

c'-l -

-=ltrcx

o)

Page 48: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.-2li- ,' =-l =ba, ti. D' tl =ua,t-+0 xl r'-r0 l-

6.9'J=no, 6.-41=116,r--+0 f r-)u r

,. o'2- l.r=r. ,"--l tiro-,=o,t-+0 xz x-+0 r' x-tu

a)

., '2ri- D'

=-l.r= li. 6' --l li. ,=o

x_+O xz ,-r0 r! r-tu

(2) berabarliklerini (1) -de nezare alsaq, alanq:

- lrur+ ual=-lkrab = -bJfr .2'-' 2

Burada

oldufu nazara

alsaq, alanq:

.. 11,Y"t\E=,

ri. lLalrnmrpdr. Bu axrmct tfaizni e''+o'M ifadesinde n5ze'.a

"P-**="-rJa =F =#15t lim(l - r)bs, 2 taPm'

r+l'

IIeltL, - | = y ) x= 1 + / evezlamasini apuaq' Onda y + 0 olar'

bE'2=V=lZ=W' lnr x-l Y

oldulunu nazaro alsaq:

lim(t - r)los,2 = limC Y)192 = -h2 't-o' -' J

olar.

1s9. ,*frr,ttl-'rupr.t-+0 t' -lIlatJi Limit altmdakr ifadeni suratin qolmasmarwrsaq' alanq:

r*p;ffiD=lnsff;=iBurads

ilt

Page 49: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

-. sltr-rlun-=1,t-+0 r

oldugu nezere alnmr$[.

16{L lim f/?-r, tff)ln-,-o ln(c/r3r) '

HaIIL l-aztmt ebmentar gevintralor aparsaq, alanq:

z"r2!)rim u" #ir-r0

Burada

^[,1,I)zl 2lsn23r 4l l, I

lijn --=2= ,t \ z ./-!x-+O sfiza r--+0 ( s1s\2 4

l.;loldutu nezaro ahnmr$r.

6!11_16l. lim , ,l-r . taDrn-

,-+o sctg\t + x)- orcrg[ - x)Holll Oget

cmtgx - arcty) = arcrt#dilsturundm istifado ebek

,,.ctg(t + t\ - oag(t - r) = -u fibaraberliyini alarq. Bmdan baqqa

uEr=r"[*2L]l-r \ l-xJkimi yazsaq, onda verilon limiti aqatrdakr kimi yazanq:

Iim e' . l=lne=t

.. sh2 xhm......-.........-:,-ro lo(c[3x)

=lim-r-+0 fI

tnl[t +

t

rr[r+("4:r-r)]-,ot-

1tzsrz3l 9'

fi, ---2hte'ao shz'

49

Page 50: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

"(,*2ll 2'r *o(,) . -2

rn \ 1= r/ = tirn I _-,f "

= fim',- ^ =2.:Y";ts:t'=u f;+o(')'-o r-'

Qalqnultt:

A$E dah lini ?i tapm:

ffi.o y:[i:1, b) rgt*' "),r*'#::Cavab: a)1; b)?;

,ar. r,, (r* rX + 4Xr+3r)-t.

rJO

,*. * (r * r[ - (t.* s'),

,ur.,il t,-ii5x. -,.X, - ox,-,t

'uu.rg*q#d.,ur. ,* (r*!Ir'*rtB *r).

[,"Y *r[,us.$,#**'t6s. !^-,##.tlo.!1#,*ir7r. r^":.'*';o'*'.

x-+2 xa -E/ +16

172. lin 'l-}-t.x-+-l x) -2r -7

DlCavab: 6.

Cavab:10.

Cavab: 5-5.

."""0,(i)".-CrD

Cavab: z 2

cavab: -|.

Cavab: j.Cavab:1.

Cavab: 1.4

cavab: ].z.rl0

csvab: l;.J .

50

Page 51: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

g^us,b, &)o,-,2

,ra. ,, r*r-(z+ !F+ z,.+r G_'f

curub' & * l)2

l7g. lnn vr+{r+{r.r-+J& Jr + I

'*.,I.Lf#q.181. timJ+=2r-3.,+. .Jx - 2

rs2. ri, J--3.:+-t 2+Vr

tt3. fi- ffi,-2G.t-+3 r' -9

l'I. l:,^?tr:6'2,--z l+8

rss.,riEr-f=.

Cavab: f24

(a - natural sdeddir).

Cavab:I.2

Cavab: l.

Cavab:4.J2

Cavab: 1.3

Cavab: - z.

Cavab: !.4

Cavtb:25

,rn., lr'1-z'*t.,-l -y{ - 2r+ I

175.r (t - o')- *':t(,- o)(r-oY

(z -natuEl odaddir)

177. rim 1lf,+sl' *(, *4\' *...*[' * ('-'E)'l

,--zl\ n) \ n) \ z ))

,rr. ,,n[13+23t"'+r'3,-r.o( nJ

Cavab: - It6

Cavab: -!-.1't4

It6. tim"'q:2r-s.'-*

5''lx -2

187. lim.'[-zr-r'-(rn,

Cavab: - 2.

5t

Cavab: x2 +*+43

Page 52: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r97.,ri. (3r[3 +3,'? =tl=).

I200. lim p(.x+o1).(r+a,)-r!.

Cavab: 2'

Cavab: I .4

Cavab: a.27

Cavab: 1.2

Cavab: 1.2

cav*: j G+a).

Cavab: !.2

ICavab: - :.

Cavab: l.

Cavab: ?.3

Cavab: 2.

cavab:1.3

Cavab:-].

Qay6glL(a, + a, + ...+ a,)n

(z - natral adeddir).

,ar.r-ffij.1t9.

1m.

19r.

t92.

.. l!fi-?tn-Ilm

- -------:--.

.r-+O x+21x4

- .Ji+r-./i;ltm::-_-.,-+o {/l + .r - i/l - x( 1 2)liml

---------

I,-+t\.l-'/r l-Vr./m [.[x+ffii{-r].

ll, (ilt;;a-lF -7;

m.ri-.-(.f*fffi-J,).te4.,ly-,(.tii - rJT*' *,).

,*{r95.

195.

rl- 2 21

198. tim .rilr.r+r1i -1r-ry: l.,--'co L l

3

199, lim -il\lr?i-zJ, *t + Ji).

2n2. ,^(Ji? +'\' +b[t+] 'x\' (n-natural adeddir)..r-+0

Caab:.2n

52

Fffi)

Page 53: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Llnti ari tapnl

203. li- ths'.r+0 r

2(N. lim sior.

205. h" l-T'.r-+O xz

206. tirnt4.

2M,limrctg3x.

2og, lim 'g -.sio ' .r+0 sinr r209. l. sin 5r - sin3r

.r+0 sin r210. li,n

*t'-:*3'.r-r0 x'

zl. n+tsu,e(i-).4

2tL t[n(t-xys+

213. B*aberliyin dogulutunu isbd edin:a) Iim sinr = sin4 b) lim cos;= cos4

v) !:L,sx = tsa (^ * !| o " = o,*, *r,...).

Llmilladtapn214. lim sinr- sh a.

,-+a x-d

215, Iim cosr-cca.x-+a x -a

216. liaB-t4a.x-)a x-a

217. lim"tg-"tgo.x-+o x-a

2lt. [- s€ct-te"4.,-+at | - a

Cavab:5.

Cavab: 0.

Cavab:12

Cavab: I .

Cavab:1!

Cavab:

Cavab: 2.

Cavab:4.

Cavab: 12

^ .2LAVAD: -

Cavab: cos a,

Cavab: - sina

Cavab:xc2 a(o *L1zt* rlt =03112,...)

Cavab:-fr (a + tr,r -tam adsddir).

12

53

Page 54: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

cavsb.i'r+ 6*l(p+r\woa 2

,r. ,,*oklr=yry)ll9',,ro. * cos(a + zx)- z o9s(' * r)+

"ma.x--r0 ,'

221. ti^ "&(o *2')-u,e\ol,43:E

1t-,--t0

Cavab:$ (a+ tz,t -tam ededdir)'

226. lirgrJ0

227. li^ l-"tg' ^

.

,)!2- ctgt'ctg- x

22tw^@P.,2

229. lim _---=:rro./l +.rslnr - {cos,

34

,rr,,. sin(a + rhin(a + zx)- sin2 a

,r3..'t]#Hi*.6

- ( zr\tstnl r- 1l

224. hn* .r I - Zcosr3

225.6ffi.,-icotl +

e.]

teb+x)tg1ta-t)-ts2a.2r

230. li,,[T-r'Ja; .:-.{) Stn- r

,rr. ,*{:;7t+0 I - OOS.X

232. tir]:@.,-,01- cos(Jx)

r -tam edoddir).

Cavab: - sina

Cavab: - cosa.

Cavab:lsin}a .

2

Cavab:-3.

Cavab:l../3

Cavab: - 2l

@32aCavab: - ----7- .

o(E (I

Cavab: 1.4

Cavab: ].cavab: 1.

3

Cavab: - I.l2Carab:Jl..

Cavab:0.

Page 55: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,rr. 1*t=aff@t-"[

zu.,r('*')r-.'-+d\2 + x )

r_G

zss. '*(-t:l'l

- .,-r\2 + x,/r- Ji

23d. rim lrr:).; .r++42+ x )

,1

,rr.,' {,r'l -'+r)r; .

,-+{ 2rr +.r + lJ

23s. [-frin' 2- ) .,--\ 3n+l )2Je. ry !g{l+x11's2'.

,no. ,*['1 -')'' .,--(rr + I J2

/.\l

241- ti.n I ri +l I

,-*lxz - 2 )I

,n - ,. ( i_+zx-r); .,-\L\, -3x -2 )

213. lin!t-2x .J-+0

244. h-r:+4)' .,-.-\r - a )/ . \r

245. rim i','*l I (a1 >0,a2>o)x)+c^ s)x +D) )

\_!LCavah: qca. olduqda 0, q >a, olduqda @, at--az oHuq& e "t .

zlo. ti.^(t+r'f" . cavab: e.

247. limf + sin zaXso . Cavab: e I '

Cavab:3.

Cavab: 1.2

Covab:

Cavab:1.

Cavab:0.

Cavab:0.

Cavab: 0.

Cavab: t.

Cavab: e3.

Cavab: t.

Cavab: e-2 ,

Calttb:e2o.

55

Page 56: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

I

2.4s.li-r I +{r l-'r+0\l + sin}/

t

250. limr I +'ls )d],-- .,-+o\ I + sin.r_/

I

2s1. fimr *sx ),

r*o[c62r,/2f,2. t,r.QerYL.

4

*r.$,|,r(i-r]*2s4. rimif,;f.

r+0

255, ti.r'+')a-+o\z-1,/

255. [, h(l * ').t-)0 ,257.

,lim .rffi+l)-hr]

25t. hn lnr-ln4 (4>o) .

t-+a X-A259.

,tirn [sin rn(r + l) - sin hr] .

260. tt, "l'l-'*'l .x-r+o fu(;ru a 5a 1)

2dr. n,,f h rm *'1'l,-+-(-l+l00rrJ

252. tim tf.€.El'-tr'6 lnu + {/, + trr,

,r. ,* le(x+fi)+le0-n)-2lg.r lr r r;.

h-+O ht

Cavab:1.

Cavab: .6.

3

Cavtb:ei.

Cavab: e-l,

Cattab:e-2.

covab:1.

Cavab: e'*1.

Cavab: l.Cavab: i

Cavab: f .

oCavab:0,

Cavab: - 2-

Cavab:

Cavab: f5

3

,

25/. hnr+0

cavat: -\ff

cavab:2f

, (z )''\o** )

trr,56

Page 57: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,*. ,,.,[t-*ffi] .,-.t ,+^lt_r2 )

,.o. ,, roh*.I--,'{J'-o hF+Jl-'2,

zst. r44-l 6,o1.

zOe. rg(,*,'i.I

2d9. I .f 1 *, 2' ',]7

,-(r +x.3, /

,ro.'',,Il +tio'*'-Jo"',,-o(l + sbrcosft/

zzr. ,r ''[-i) ..t -+ t 5i1[zar',f

,?r.I*;frt3n .

274. li- "- -"8 ,,+osi!6 -sitrA

2is. 'tim'".- a"; (r, o).xlo xP - aP

., .b276.t\; (o,o).

,rr. ,nG+ of '"(r-+ bY.'b

,-- (a+ a+ bf,..,.278. ttri-44l;-i (,'o).27e. ttnnz(li-"y;) G,0.

zeo. ri-f'-r +Vl'i (a>o,D>o)'+6\

a )

2sr. ri.|,6i{E) (a>0,6>o),+o\ 2 )

Cavab:0.

Cavab: z.

Cavab: lna.

Cavab:e2,

Cavab: ? .

3

cgvab'. "l'*' .

^.duavab: -ICavab: - 2.

Cavab: e2 .

Covab: l.

Cavab: a f-tp

Cavab: aD lna.

Cavab:rt*6).

Cavab: lnr.

Cavab: ln.r.

Cavab: "JE.

Cavab: Jat

Page 58: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2r.. r,.(,*tat+l + bt+l +ct+l

I

)'(a> 0,6 > 0,c > 0)

a+b+c

cw*:Q"abtfi*;

2tr.. i^{ -b': (a>o,D>o),-01", _a,I

2sa. \^.+ G,q

,*,'gi:t#,*a. ,' r"1r + l'l

,.+*- ln(l+ 2'J

ztz.,rr, r,(r-r),(r- 1)

28S.,lim {=o (a>Ln >0) isbat edin'

2g9.,li, !99t'=q @>!e >o) isbat edin.

c"u*' (n9f'\ b)

Cavab'. ao' lta

Cavab: 0

cavab: !1br2

Cavab: lnE

Cavab: I

+t)+:rhr] Cavab: o

) Cavab: lna2

^lLAVaO: -8

I,

I,

'+tlr-l I

58

Page 59: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,*.ls*E +k1 Cavab: - 2

Cavab: e2

2

Cwab: el

lyr.

29t.

299.

,nf,, * -,30:i, lim

3m. [Inq5r+0 r3ol. lim

c'x;- It-+0 a'

302. fin|4r-+0 ,

(a>o,P>o\ C""*,ffi

Cavab: cha

Cavab: .rha

Cavab: - 1

Cavab: h2

Cavab: t

Cavab: e"

Cavab:

Cavab:

Cavab:

cht

Cavab: I

Cavab: I2

Cavab: I

ICavab: 2shj

1

E_,

3

2

304. h, "ir - "'"',+o x-a,n, *cls- clP

,ao l-a

306. tirn h"'h

r-+o ln c,c r307. lim (r - h ctc)

ri!2r -air,308. lim ' -'

rJo tl,a

310. rin rcsinll

ilr. ,ri, *""."("f,t*I -r)

3tz. traa,asffi

, rllI E\lch-lJog. linl n

I

"+.1 n Ilcos -l\ n)

59

Page 60: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

313, lim orctS'+il+r'

3r4. ))oq!&+-arc!s-s15. rim [r-.rg-rr-:t -

re

315. 1irnf,Z-*nr:=)r-+@ \4 r+t)

317.,rm,[;-"*'t#J

"l+"*))

. ,*,"L.I;7)us. ,*lr*(-t)'I ' )

,-.1 n JI

stL rm $"-,'320. lim.rlnr

Cavab: o

Cavab: o

Cavab: I

60

rzr. ,ti. ({'*r-fnz. ,*$*.-.)szs. .ri- (.[*,*7 -.tl-;;7szr. ,u- (.[*I*7 -.t1-;;7325. a) ,linoacrefi

b),rigaraej

SZe.4 ,rit ^-!

l+ e'

b),9*+l+ er

327.Q,rim !!@

tl ri'" Etl4x

Cavab: Z4

ICavab: -l+f

cavab:i|-t'+l,

Cavab: i'2

Cavab: 1

Cavab: ei

Cavab: o

Cavab: o

Cavab: + o

Cavab: I2

Cavab: -1

Cavab: 1

Csvab: I2

Cavab: - I2

Caveb: 1

Page 61: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

32t. limr-Efr-+o Y x

rzr. ,rm

*.(".6+r)

330. ,lim

si"'?E"t';)

Cavab:0

Cavsb: o

Cavab: I

$ 4. TUNXSYANIN KOSLM0ZLiYi

r0. TUbq ki /6) tunksiyasr ,r' aflprlLgmda byb ohmmq

funls iyadu. .r0 ndqbsibuaalr$ daxiHir, (a ex).Bu antqdan r0{ yE an \,x21,.a11r,. noqttbr adIcrllrEml sefet"

Onds bu noqbbde frnh iaam ahgr qiymedor adrilhttfG.lf!r\.../G,)... ohr. Oger n0qbbr adrrll{r ro{ vElldqda

funks iyahr adrc tlr /(ro)-a yrlrhsa, onda /(r)a r0 nOqbsidekesitnaz fi'aks iya deyilir va

n rG)=rh) (1)r-rro

kimi yazdr.Bu tarifi "a-6 dilindc" sdyhyok lxtiyari mlbbet a >0 qaSr eb

mllsbat d > o edadi vaBa ki, x aalsma daxil ohn ve F-41<,be abe s zliyini odayen b0fllo r - br 090n

[G)-/Go)'"benbes izliyi 0daosin.

/(r) frnh iyas nrn ro nbqtss ftda kasitnezliyinin

flgtbcll 6rifi yazmaq ohr.(1) brifloki /(a)-i sol bo6 keginib, hsmin benbedivi

nm [f(r)-f(xo)=o (J),-tO-+0

kimi yazaq. r-x6 Bqi atqnment attmL /6)-/G0) Orqi le flsb iya

arhmrdrr. Bunhn uygun ohraq Ar vo Ay kimi yani

Lx= x- xo,Ly = fG)- f6r) ban esek, p) beabediyinilimAv=0r-r0 '

kimi yazarq.Ba$F s0zb arqument artrmt slfu yaxmhrgdqda fink iya artmt da

r,6v 6664 fimks iya kesiknszdir.

51

(2)

r-ci 6rifi esssnda

(4)

Page 62: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ogerbu ts riflar tHanmisa onda /(r) firnla iasr ro ndqtes in& k.s ilir.

/(r) frnks iyas nrr ro n6qbc inde saE ve sol limitbd vasa, bir'birin

bember deyibe, yani

,!,,,.fG)*,S_fG)onda bu kss ih birinc i nOv kosihn adbnr.

Sa! ve sol limitbr vasa va birSirine baqberdisa, onda bu keeilrm

andan qtlhnh bilan kas ib adhnr.

Ogar R n0q!s hde firnh iyann birtoofli limitbrindan biri yoxdusa

rc ya somuhrlp beqberdise 6a1fu 6rnkr iyaon bu kasikrczliyi kinci nOv

kasitrp adhnr.

20. bciyari 6>0 qEEr eb d>0 ededi vasa ki, ixtiyari iki ./,ra e xn@bri Q{h V - 4.a berabes 2tiyi odeoildikde

V€\-tQ'[." (5)

be abe s izliyi Odanilirse, onda ,r(r) frnksiyas oa x alo[Emd8 mllnt zem

ka iLnezdir &yilir.

331. t$)=Zi -Sr+,1 frntc iyas rnm (- "o,ro) aatlmm ffiari .x6

n0qtrs inde kx ihaz oEu$rnu bbet cdin.

E E Limitin bdfinden btiqda etal onda yazanq:

[m .rG)= ri. (zf -sr+l)= z163 -sr6 +4.x-rro ,-+.t0 '

/Go)=zto3-sro*4 x6 n0qtasinde /ft) fimls iyas nn qiymetidir. Bu

onu g0s5rirki /G) fuls iyasr t n6qtssinda ks ihzdir.

ii2."a-6 dilintla" a) u+b,b) 12, v)sinx frnksiyahnnrn tasihez

oHulunu b bat edin.

62

Page 63: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

ECll a) a+b ksilnaz ohu$unu bbatedakva>0 090neb Vro var

ki,

@ + O - cs - tlt= d{-tol.", lr- tl. I = alr,ro\

Udaair.

b) htiyari a>0 gofirnk Onda

l" -,r'l = lG -,.I * z,ok -,0 )i = l, -,of + {a!r - x6l < e

busdan

;r-a|. fijt*" -1,.1=0G,,.)

v) linr-sinxsl=|'-i"*t&]= z.f rel=t,-,0l<e, 6=e .

JiJ, /G)=+J r'ro ve 7(o)=t. Funls iyanm kesilrrazliyini bdqiql{

edin..IIaIlt Birtaefli limitbri yoxhyaq:

-. sinr -. sinr -l[!1 --;-_; = llltr-=Itr+{4 lrl r-+0 r.. sin.r -. sinxtlltr --;--; = Itm

-=_t'r-+-o 14 :.+-0 -r

Beblikb, r = 0 nOqae inda funh iys 1<s ilir. Bu birinc i nOv ks itnedir.

,Jr. /(r)= sitrl, r*0 firnls iyas mm ksiknezliyini odqhedin.x

Heltt *,= t ,r;=: I (n = t,2,..) obui. a-+.o olduqda r, =0 \,atm ,!h+n \

2'rl =0 ohr. Odur ki, /Q)-+0, f(x:,)-+I. Bu onu

yoxdur. Bu finls iyanm ikinci nOv ksitn$irir.335. l(x)=z+ --J-- firnks iyas nm kas ihrazliyini odqil e<tin.

l+28

gGtarir ki, lim sinl,-+0 r

63

Page 64: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Edlllfunls iyanm

hpaq:

r=l nogbs i kos ilme noqbsidir' Beb ki, r=1 noqbsinde

kasr hbiesi srfm gevrilir. Owebe sol limiti ,tim-o/G)-i

.r+,ra> J{'. ;h} *-,['. i)'indi saE limiti hesabhYaq:-()r')

rim -r(x)= ri. lz*--f-l= ri. lz*-J--l=r-+l+o a'+q ,1 -. I "-d - l' I

I l+2l-(l+a)J \ l+2 d./

rltt= ',-

L*--.] - l=r."-ol ,.+

I

\ ,;)Beblikb, sol linitin /0-0)=2-ya sa[ limitin /(1+o)=3-ya benber

oldulunu aHq. Bu onu g6sbdr k! r=l n0qtasi funksiyanm birinc i ndv

k* iftne nOqbs llir.

1_ I336, f("\= Lt'+ funbiyasmm kesilmszlivini mflevyenlidirin ve

r-1 x

)(8nktsrini g66dn.

Halli x=0, ,=-1, a=l n6qbbrinds fimksiya byin olunmayrb' Yeni

bu nthbbr kasilms noqtabridir. hdi her bir noqbde saf, vs sol limitbd

tapaq. Owebo fim.lsiyamn gaklini deyf sk'

fG)=*

r=0 noqtos inds fimksiyam bdqiq edak:

tim /(x) = 1i,' t]=-r'

r-0+ x -+o+.tr + ttim /(x)= ri.4=-l

;-+0- .x-ro-r + r

Page 65: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

, = 0 ndqos i aradan qaldmla bibn kgs ilne n6qbs ktir.

, = I noqbs ini yoxlayaq:

Iim /(r)= tiltr r-l = [m l+a-l =0rJt+0- r-+l+0r + I a-+Ol+a+l

[m /(x)= [, '-l=liml-a-l=-li- a =or+t-o- " ,-r-0r+l a-+ol-atl d+02_d -

r = 1 nOqes i de amdan qaldrnla bibn tas ilms ndqbs irlir.

Nahayat, .t=-1 nOqbsini yoxhyaq:

lim /(x)= lir" += 66 -!+a-t- t^'-2 = rirr6-?l=---,--r-l+0 x-+-1+0.x + I d)1-l+A+l d+0 A o-0\ a)Bu n0qoda sat limit -co oldulunda4 hemin n6qta ikinci nOv kasilrre

ndqbs i adhnr.

337. f(x)= cos2 L frnlsiyasm.rn k*itnas hi ve k s ilrnenh novlinux

byin edin.

AeW x,=), b=t,2, ) obrm. n-+- olduqda r,=s olur. Odur ki,

z-ro olduqda cos2a-+l ohr. r; ==-L b=L2,..\ obrm. z-+coxn \$*t')

oHuqda ri -+ 0 olur. Onda n -+ o oHuq& *r2 ] -+ o oHu[unu almq.xn

Beblikb lim "o.2

] yoxdur. B u onu gG torir ki, .r = 0 n0qtos i ftnts iya ll9lh,+0 X'

ikinci n6v kesilrm n6qbs ilir.

,J& /G)=,I-l*#(.r > 0) frnls iyanm kes ihrzliyini t dqiq edin.

55

Page 66: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Hatu f(r)=

.r = r birinc i nOv kes ikne n6qbs illr.

ru. fu)= ly-i!,.{ firnksivanm kasihnazlivini odqiq edin'

l. ^HiuL x>|orduqda 7(.r)= trm 'ii;{ =L; -{:==-"

r=o orduqda t@= 1y1)ff=o;

x<o orduqda f@=m\ff =,.

Bu onu g0sbrirki, firnls iya r-in btflln qiymatbrindo kasilrnezdir'

3a0, f(x)= aragliigtln 'x=o nOqbsiharcrndv kas ihna ndqtes idir'

HalllBur:r- gia sa$ vs sol limitbri tapaq:

tim a'ctgL=L, 1$o)=i;x-t+o 'x 2 Z

'Y\*"'tl=-i' ^-q=-+'Saf, va sol limitbr var. Ancaq /(+ o)

'r 7(- 0) benber deyil' Odur ki' r = 0

ndqtas i birinc i nOv kes me n0qtas llir'

311. lG)=Y tunkiyasr 09iln x=0 noqbs i hals r nov kes ilme

nOqbs idif

*#[0 (.x l1

r>1

66

Page 67: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

flelL x=o n6qlos inde funt<s iya kesilir. Ancaq lim!9I=l var.Buonu

g&brir ki, funksiyanm sol vi sag limiti var. Yeni y(-o)=7(+o)=r.

Demoli r=0 n0qtos i funks iyanur andan qaldrnla bibn kesikns ndqbs llir.

312. f(i=! tuds iyas nm (o,r) anhlrnda kes ilrnez ouulunu ve

m0ntazam kes ilnaz olrnad{rnr gds brin.1

HallT : &nhiyasr ebm€ntat frnks iyadrr ve byin obbstmdax

km ilrnazd ir. Ancaq (o,t) aahf,mda mttntazam kasikroz deyil.

"'=!' "'=-+n n+28

g0tilok. Onda a -+ o olduqda

Iakin

14.'!4.")=r,- n-24=2€ > e

Odurki (o,t) arahlmda mtntazam kas ilrnez &yildil3{3. I - ixtiyari m0sbet odad olduqda 7(x)=.r'z funls iyas nm a1(-t,t)

anlltmda mtinbzcm kas ilmez, A) (- co,+.c) arahf,mda mtinozem kasihraz

ohnad{mr gCb terin.

HalE a) ve >0 rigiin eb ix'- r] < |=d(a) vark!

IJV\- f(rl=F', - ',21=l', * ,1.V' - ,l<?y'! - x,l< e

beabes izliyi 0danilir. Yeni (- t,l) aralgmda ./(r)= r' tunksiyasr

milntazem kas ilmazdir.

67

Page 68: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

b)/=z+l v3 5'=a g0$rgk n + coolduqdan

.tlr'-r'l=--r0'

k6.')- r('"")=l'* *'2- * ")i "o"24 ='* * ";i;' 2

6t

VVI - flrl=ln'1 + z * ) -,'i= z * ), z, "

.

teli firnl'siys (-.o,r-) anh[mda mtlntazam kesitnsz deyil

311. IQ\=;j tunks iyas nn (-t<r<t) anhlmda mtrnbzom

bs ihez olduSunu gdsbrin.

Eattl (-Ct) aal$Lnda /(.r) funls lns rks itnazdir' Konbr Eoremina

gOn onda hemin aralqda frnls iya mifnbzam kas iftnszdir'

JrS. /G)=Y funkiyasrnm (o<rcz) aohprnda miinbzem

kas ihazliyini YoxhYm.

Eelli o<t<n aallmda l@)=1'f(')=o' yani tunlsiya [0I

pa4as n& kesihazdir. Onda Kontor Eoemine 96o hamin aahqda

m0nbzam kas mezdir.

316 f}=e'cos! fi,,}" V" " (o<r<t) inervalmda miinbzem

los ihnztiyini todqiq edin.

EeaL x, =*,r,' = i-r^ gdfliok. z-roolduqda onda

li -*"1=;fi;n-,ohr.

Page 69: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Yeni funtsiya veribn aalqda m0nbzsm kes mez deyildir.

i17. tG)= Ji funls iyasmm (t < r < r-) arahlnrla m{lntazem

kes ilrnazliyini tedqiq edin.

Ha i lr' - ,'1. a =s olduodall

14 )-4') =t.r- 14= ffi =F' - rt..,

Ysni ve ribn a mlrq da lG)= J; frnl$ Vas I mtlotozrm kas ihzdir-

Qalqmalan

Agafidah funksiyalann kasilmazliyini tadqiq edin:

34t /G)= li . Cavab: kasilmzdir.

34g. IG)=..: | -.; (r+-l olduqla ve 1(- r)-ixtiya ridir).

(l + r)'

Cavab: x=-l kes ikne ndqos idir.

I

350. /(x)=e-7 (;r*0 ve .r(0)=0). Cavab: tes ihazdir.

i351. /(r)= 'i (r*l olduqdave 7(t) ixtiyaridir).

I + ,lllCavab: .r = I kesihs noqtss ilir.

352. 1Q)= 7Yrx2 (x+o va f(o)=o).

Cavab: a=0 noqtas inda kes ihnezdir ve a*onoqbsinda kas ibndir.

3s3. /G)=J;-t.frt.Cavab: r=12 (i=1,2,...)noqbsinde ks ibndir.

59

Page 70: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

AEa{utah luaksiyaltnn has me noqblerint byin cdh va ndvanl

uag&rut"

354. v=--j-=. Cavab: r=-l somtz kasikne nOqtas idir- (l + r)'

355. Y=-r-'su! r

Cavab: x=o aE&n qaHmla bibn kes ilme noqEs i' r=tz(t=i1,i2,...)sotlsuz kas ikne noqtrs ilir'

355. v=sm(gin4).r

Carrab: ,=i (t=t1.i2,..') birinci nOv kas ikne n0qtas i' r=0

ikincinOv kss itm n0qosidir'

-l337, y="lxtag:-.

Cavab: r = 0 andan qqldrnla bibn kas ilme n6qbs llir'

ASafuilah filliks$alarta hasthozl$ial aruSdnn'

35E' Y= lim ji---:;'

a+q n' + n

Caesb: /=sgnr; .r=0 birinci ndv kas itne odqbsidir'

3sg. y=ttn|6+F.

Cavab: l.rl<t olduqda v=1; lrl>l olduqtla 'v="' Kosiftnez

funls iadu.36O. y = llalroctgQrtg)|.

Canab: tz<r<tr+l oldn.{ld^ t=!'; ktr+L<x<kr+n

olduqtl_ y=-Lx; r=m*l (r=oJLte"') olduqda v=q' 5=la

birinci nov kas iho noqt s ilir.

361. v=,lim lo(La€"').

70

Page 71: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Carrab: r<0 olduqda y=6; r>0 olduqda /=!. Kcsilmazfilnl<siyadr.

l2x- o<r(t-X2. I@ = 1^

' _ ^ Cav-ab: KesilmaT firn[5;16 66y1.

12-x, l<x32.36j. a_nm hans' qiyrnatinda

(,./t-)=l' ' r<o'

[a +r, r)0.fiuksiyasr kssilmoz olar?

Cavab: a = l.M. Afafrdak funksiyalann kasilmadiyini araqdrm ve kasilma

ndqblsrinin nfidnii toyin edin:

") /t,l={"' osr< l' . D rt'l={t Ftt,[2-x, t<r<2. tt, l!rl.

d l.,=["8'o,.rramoldrda,. d) /rrl={rho, r rasicnal olirq&,

[0, r tao dd]qCa. [0, r irrasionl oldrda.Cavab: a) Kcsilmez funlsifdr4 b) x=-l bbioci n<iv kesilme

noqtasidir. q) r=t (t=0,rt,r2,.,.) sonsuz kssilme noqtasidir. d)-r *t (t =0,i1r2,...) ikinci etv k silm. noqtosidir.

Agfuh fuakiyalann verilniS oblasthr& rfi ntrzom basilnaliyinlarasdnn.

355. ^r)=Ur

(0<rcl). Cavab: mtmpzsm kesitnaz deyil.#6, l1x1= 6c1g7 (--o<r<+@). C.anab: mtntazem kesilmazdir.367. 1x1= rr,raa (O<I<+@). Cavab: miir azam kasilmoz deyil.368. Vsrihrt Ve>0 adeda qars 3d>d(6) edadi taprn ki, verilmig

arahfla f G) firnksiyasr tflln mtfi.zem kesilmazlik prti Odenilsin:

r) /(r)=5r-3 (-a<r<+oo); d) 7111= 2siar-o*.r (--.o<r<ro);

v) /(r) =l (oJ<rsl);x

e) /(r) = rsiol (r+0 vo /(o)=o), (o<r<r).rCar"eb:a) a=!; I d=opt6; 0 a=i; e) a=r-ti,$t

71

Page 72: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

trFOSiLBIRDoYi$ANLI FT.INKSIYANIN DITERENSIAL EESABI

s 1. A$KAR nINKSIYANIN ToROMOSI

t0, Fsrz e&k ki, y = 7ft) firntsiyasr (a,a) arahlmda tayin olunmugdur.

ro e (a,6) r@asinda r arqumentinin artmr Ar =, - xo kimi igars edak.

Onda A/(&)= /G + a')- l(,0) frrqr /(,) funksiyasrnm 16 ndqtasindeki

afirxdr.Ogar

u- ryle) = r(r,) (ar * o)

r-116 &varsa, bu limit 7(r) fiuksiyasmrn x6 ndqtesinde tOremosi adlanr.

Ogor 7(r) ftrksiyasr ro ndqtesinda birinoi n6v kesilmays malikdirsa,

onda

/-'(&)= fro/(ro + ar):'r(& - o)'

r,'(*")=^,t - lhlA):l(+:!)

ifadobri uy[un olaraq 16 niiqtosinde (r) funksiyasum sol ve saE

t6ranroleri adlanr.Qeyd edak ki, Ax art[ru ixtilari qaydada sfra yocmfur.zo. Tannonin asas toplau $ldalul Ogsr c sabit aded u(r) l'(r) va

r(r) funlaiyalan diferensiallanan furksiyalardrsa a.Sa&dak ar doSudur:

1) c'=o; 4) @"1 =u'v+v'u;

ztQul=a,,: ,(i)=#r,,.)3l (u+v-wl =u' +l -w'; e1(r'l =-"-rr'(r- sabit edaddir);

4 Oger y=IQ) vo u=di fiEksiyalan diferensiallanan

funksiyalardrsay',=vL u',

dolndur.f . Asas dlfiiilstr Q"l =**' r D( (*nwl =-=!'' l+r'IL (sinx)=cosr; X. (r') =r'lo, (.ro) ;

72

Page 73: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

III. ("ourJ=-rinr; XI (bs"rl=+ 610;

IV. (rF) =-+; XI. Gr,,l=a-;

V. Grs,i=-'f' XItr (cAr)=slrr;

Vt. (nqrirr=+=- )trV. (rn i=-L;' Jl - r' chzx'

VIL (",""o'r=-+; XV. ("wl =-*;,h- x' sh'x

vn. @"w)=-L=.

369' r arqumenti G{an 1000-a qa&r deyigdikla y = lgr funksiyas'"mAy arUmrna irylun r arqumentinin Ar arfirum taprn.

Halli t x = t@0 -l = 999, A,, = btmo - bl = 3.

370, Oger r arqnrnenli o.o1- d.n 0.001 - a qadar dayildifds, y=jfunksi)asrnrn A / arumlna uyEun r arqunentinir A r artmrDr tap,t,l.

Haltl L x =0.001-0.01= -0.009. a r=--!.- . --! - =sC.rOt.(o.oolF (o oD'371. x byisani Ararturr alrr. A5agdah funksiyalann Ay rut$uDr

tapm:

al y=a+b', b) y=*2 +br+";v) y=o' .

Eolll z'1 Ly = a(r+ M)+ b - ax -b = @+ olx - @ = a|rl'b) Ay=a(r+Ar )2 +b(x+Ax)+c-o.2 -bt-r=ob' + 2rtr+ (&)2)+

+ br +bLr +c - c2 -br-c = 2x\xa + o(Lr)2 +bLx== Q..t + t)L, x + a1L,r)2 .

v) Ly = s'+M -r'=at(ab -l).

3 7 2 f (x) = (r - t[t - z)'? (x - tl verildikdo t' (t\ l' (2\ f A\ - $ tz47m.

lTaIIi Tdremanin briftt g6re

rr,l= L*r@tr1*&d = lj$ ** -,#. - r,'

= _,,

7r

Page 74: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

J.(2)= Iho (2 +

^, - lx2 + q- 2)'?(2 + ar - 3)3

= g*!Je$tq:u. = o

r<rl= i-"g4=U@3 + A' - 3)r - lim (2 + &xl l&)2(&)r - o'

ASfur gakiua verilmit funlab)sn n Mranesi :

t:-ins.,=1ft. yL=l

.Ealtl Owalcc verilen fimksiyan-r olvensli Sakilde ,aaq:t

ft *,3')l'=[-J

, r (r.,'f? f r *,3) - r l.r*,3 1-i l,'(r -"). *(r.,'')-Y=r[,-7J l-7] -3l.,-F ) i-tY

I

lr*Jlr r zx2 - u2 ,ft*i=l.,JJ irot 6;7=-=r-l-13

s74. y=zBI , y',=1 .

BarL y,=zcf, roz.(-:) =fi", # [ii = -:; + r.ixX

t-----=:-

375, r,=il+3Jl+1h+t1 , y',=1 .

Eolti Owelca frnksiyam elverigli gekilde yazaq:

lndi toremeni tapaq:

22r ft * I \-i 6x2 (r * /)-i zx2=;l.,-FJ IJ]=l*FJ (,-lf

71

Page 75: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t-i...-zr/r+'./r*t/r+ra

I

zr/r +3'/r + {/t + r'

:oJr *'/r*ffi .'J[. t,ii7] t[.,T

376 y=y1f 1f' y'r=l (rro).talli n = i ve y2 = xt' iNra erlgrek, evvalcs loqrifoalayaq sonra

tdremmi@q:lnn=fo;r=1!a1,

la = Lrr + I + r,r' =4(n.r +t)= rr(tnr + l),yt

lnY2 = x* 1o' '

fr =6'l ^,

* -''1 =,'(lo, + t)to, +,'-r,

rz = rz[.'(t, * r)U, * r*, ]= r,' [116r + r)r,x + x'-r].

Verilon fir*silaon tthsmesi y' - (r)' + 6'I . (r* ) oEugundan alanq.

y' =1 + rl(hr + l)+ r" ["'(u" * r)n, * r'{].JZ. s r,=Gin-rf6'+(coox)m' yr' ='tEatlL (sinxfft =y,, (oosrfb'=y2

ile igars e&k. Her biriain tri,ranresini a),nca tapaq.

,1 = ("inr)f* ,i.h&sini lryriftuhpqr

,

hlr = cqrlnsinx, lL = -siaxhsinr +*tr. ffi ,

75

Fl'l

]'['.'''."ij=

= 1(,.,'E (.r)=

{,.r,.u.,

i['.t-'FI

or/r *1/r * {r *,a

Page 76: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

*' = r,[- *,',.,. *) = otn*'[* -'t""";y, = (ca"f ,

ifrdssini loqariftnalapq vo t6r,meni tapsq:

ln/z = sinrlncoo x '4 =*"rh.*t -'io' '

th',y2 "o0,

v2 = v2l*,'-o*'- *J = t""' o"'["* "*" - ll")'Verilcn finlcsifa.orn t&amesini yaaq:

Y=[,-,1*'f *["*')*'l =n'*Yi =

= 1"'a*,[# - si'rusi.r) -(o-,]-'[* - *,,t"-")

37& Verilan firntsiyanrn t6nmasini taprn' Funksiyanrn ve tdremenin

orafikini qurun:' "1y

= 14; u)v=#; 'lY=t'14Ealll a)l,l="en' ona goro Y'=asnr ('*o)'

b) Y = t' "gt*, Y' --2xsgtx=2ff,

J79. Comler [gun d[surr glxam:

PnG)=I+Zr +3r2 + * *'-"Q,(')=f'z +22x+32 t2 + "+n2x'-1'

aul l,(*\=r+ 12 +f + */' =t:-] (r*t) cemins ba:oq'

Gor[rduyu kimiP,G)= l,'(,')

--

v) y= ralrl=r"(rsg!,) r'=ff = *],,* r.

Page 77: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

boraborlil dolrudu. Odur ki,

"o=[#)' - k' * r]r -lLl-)- r.' *' -

_ (z+ tH'r -(z + tH :x+ I -./*r + r -G-rf

(r-tf380. Ccmlar [90n dushr grxalln:

S, (r) = sin x + sin 2r +... + sinr,I,(,) = so6, * 2cos 2* + .,' +rrcostr.

Ilalli Birinci beraberliyin het tcrefini sir | -fe wna+ alane:

Sr(r)sial = sinxsiol + sh2rsiri +... + Un nr sir |,.t l( x 3x\

smrsrn- = tloo! t -*, ),.^ r lf 3x 5x\

rrn zrsrn - =_lru_ _*T ),

. r 1l zn-t h+t\3ttrrEsrlr, =- lcos 2 x-c{x Z r).

Bu qiymetJori yuxanda nezrs alaq:

s,cx.i=i(*r-"""?r,x 2n+l ,t ,t+l. cog- -oo8-r

5,1,1=!22=2,,2....2 sin; sh;

Axrnacr borabodiyin r - e gOm tliromesini tapaq:

( x 2r+l \lcd--COE-r I

4,(')=s.'G)=l '-.,'l=l'*r)

Page 78: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

( 1 x 2n+l 2z+l \. x I x( r 2r+l )I _:srtr_+_ atn_rlsm___@s_l cos_-0o8_ x Ir\2--22--2)222\22)=

2 2r"-2

- "t2 I -oos2 f + (2, + l).in 2u + I stuI **, 2lf-1r"* I-'' 2 --- 2'- '--- 2 2 2 2-

zsm2 |2

- I + coe/E + 2zsh 4.rsin :. - 7rc - 2n+l x- - zsra'-+ in 3l,l

-

Isul-a ---,1 ") 1

2sin2I2

2sh2 I2

.zn+l .x itgzsE-rsln- -sul- -*r 2I

2

3t1, So = cfu +2ch2x + nchnt comi uqtln diisuE glxann.

Halll TrG)= shx + sh2, +... + rfuc comina baxaq. Bu

terofui .rt;-ye vuraq:

r,lx\stl= stu'snl+ shlx sh|+... + ru'shl,

go . ,1! = !( "53' - "1rl).2 2\ 2 2[

,nzr. ,t " =!("nsJ ' 3x\2 2\ i-"'1 I

. . t l( .2n-l . 2z-l \ttor' th - = - lch

- x - ch- x

)

Bu ifidaleri yuxanda yerine yazsaq, alanq:

zsur-z !2

csmin her

,,(* o ; = :lU oi - * r,). (* i - *+).

Page 79: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

* n(.nut t, - *7,))= :(*!i, _ *i)Belelikb,

- 2n+1ch_r_ch -

r.(")= ---2

' 2' 2shl

2alanq:

s, =r) =l*t i*1". ]i-,r,f(m, i)'

Qalrynulor:

3E2, y=o5 +5q3*2 -x5. Cavab: l0a3.r-5xa.

36j. ., _q: !/- a+b' C.avab: aa+b

6u'r"6 ?!1r1, g,1*j.0 - r')'

gauayl -2!:2)-.(l-r+:r')-

cav*: -!:,.I4(l-r)r(l+r)4G*ti

iU. y=(x-a\r-b). Cavab: 2r-(a+6).3E5, y=1r+l[x+2)2(r+3)3.

Cayab: 2(r + 2Xx + 3)2(312 +l l, + 9).

3EA , =(rsina + cos @Xrcose - sira). Cavab: rsin2.a +cm2a.3t7. y =11+ runyt+ mtn).

Cavab. n4xn-t + {-l + 1m + n1r^+n-t).3re, y=0-x)(t.-x\2a_x3)3.

Cavab: - 1t - r;21t - 121t - 13y21l * 6, + l5x2 + l4J;.3Ee. ,=:-3.; *"*,_().3.*), u.o,39A. 2x

v= ---' ..l-r'391. I +r- 12

y = -------;.l-x+x'392 .,- r,- (1-r)"0+r)'

79

Page 80: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

(2-x2X3-r3)' (l - x)'

- 3t5)ftl*u'

(1- r)P' Q* r1n

Cav-ab: -

, ='P (-l - ')q -- l+x

(,l*-D

396

397.

101.

EO

*u*. 12-6x-6? + 2x1-+ 5xa

0 + t)c+l

398

39'9.

tfz 2y=tx -Ir.

**o, ff,#tp - (q + t), - @ + q-r1r21 (rl*-s

y='*Ji*11i.

rlly=-+---+i=-x vx {/I

y=,W.

4N. y=o+xr$+l16lF.

r

/,,-rrr\-ln+m\x(:vab. . . =i-j-.

1n +m1 "'rln - x1n 1+ x)'

cavab: ,=t+-!-+-L (r, o).' z.lx tllxzCavab:

1ll-j-;T,-;sJ-"(r > o)'

*rur, J=*-! lr ro).3{r xVx

g^ru6, l*2]-.{l +,'

G*1,1-:).

caoot' " , Fl.lrl)

@2 -x\i

^ . 6+3r+Er2 *4f a274 +3r5l-avaD.

----=---'*(G - r)t(l + ,)' .

Page 81: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

403.

405.

Cavab: - I3

(l + x2;i',[ * ,'<, * ,'I * ,* ,'l

4M. ,={r+{r+{r.

406407.

40t4t 9.

410.

411.

4IZ

413.

414.

115.

,=il;m.Cavat: l.:]-,, {*(,.,,r),

y=cf82x-2ei)x.y =12- x2)wx + 2:stnx

y = sin(cos 2 r) . oo€Gio 2r) .

/ = sin' rcos tu .

y = sm[sidsin r)] ,

Cavab: cos r . cos(sin r) . cos[sin(sin r)] .

sin2,sitr r'

6o""5, lul("*:tr{-lel*"1'z)

Cavab:t+2lr+4JxJx+Jx

EJrJr+ Jx r/r + r/r + Jr(r > o).

.ffi @l*o'l!*-rl{*t)

C,avab: - 2cos.(l + 2sinx).Cavab: 12 siu r.Carab:- sia2r.cor(oos 2r) .

Cavab: z sin z-l r . coo(z + l)r .

(x2 +ka lc =1,2,.-.).

(b3r

2sin" x

C.*U, - llT" (x+ktr; k=0,'r1,t2,...).2sinJ r

I- cG'rcavab: 'HJ q,*\J.ac r-tamtu).

msxLSrnr - rcoB r, -'--- - ----cqtr+ xsrn r

xxy=lt--clg:.tt

.'Cavab: --:^ (x+htt;

sin'r

crrab, '2 -.(oos r + roinx),

t = 0,r1,r2...).

Page 82: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

416

417.

y=E -1,{,*!E '.Cavab: l+lg6x (**12k+Dl; r=0,t1, ")'

y=P'[;tt\;,[;t&.CaYa,b: --=j -

(r+et, t -tam edoddir)'3sin' r 3'r/c4:r

41& y=s&z!+@sJ!.

- l6"G?rCavab:

- ^a (r..Y; t -tamdr).. 1Zx 2

4Sm_ -a

419, y = sin[cos2(rs3r)] ,

Carab: - 3rg2x aec2 r'sin(zrEi3r) 'cos[cos 21tglx11 G+l+kr; t -tamdr)'

7.Cavzb'. -2o-"

122

423.

ll,=zE: c,',nas, -)zEi*'z\r,zy = e,lx\ -2x+2). Carab: r2et.' -[t- 12" ,-0*r)2*rrl"-,. canab: x2e-'sinr'

'l2 2 )424. y = ",

(r * "tg!).

c",nr,4@If! e*Zkr;23trl- ;

425. h3 si.nr + cosr'1'

ar osin6r - 6cos 6xY=e --J74F-

ry=qx sge +e"

Cavab'. "*11*e" 11+ """ 1

t2

t - tamdr).

l+h23 .LaV8Dl - _-slnr.

3tCavab:

y=,[7 *F ,*" b,.

Page 83: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

42& ,=(;)'(:)'(r' @>0. b>o).

caab, y{u?-9:!) ,,,ol.'\. , x )429. y=*d *or" + oo* 1oro1.

C-anzbi ooroo-l * *a-loro ^o*oxoa'

.^2o.430. y =tst ,2. Cavab: 9be k2 12 , 1r ,r 0) ,

431. y = lofln(lnr)). Cavab: I (x>").rlnrHbr)

432 .v = ln0n20n3 r)). Cavrh: 6

" (r>e).

rlnr(h'r)133' ,= I

hn *.r) - I hrl * 12) - I' 2 4 ZQ+ x)

Carau: ---]-------=-, (r > -l).fl+r)"(l+r')

134, l, l-t Cavab: l- (El>l).t= Oa t- ra-l131 ,=--l-*16 'a cavab, -J- 1r+o).

' 4Q* 'a)

4 -l t '4 r{l +

")'436 ,=-l:n'4-tr3 cayab, i- U,E,' 2,!6 r.l3 + JZ

437. ,= I,t+r*.f ,l+r..8 (o<t<l).' l-k l-r l-t I - xr/t

43t y=..G+r-t"(t*Jr+t).

Cavab: =---]: rr > -tl.2(l+.,ix+l)

1j9' ,=loq"*{'*ty. c"-b, ,,|,

83

Page 84: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

410.

441.

y='l,lo*[*])-,8;7 Cav"ab: tdx + rf,2 + t) .

y =,a2 @ * [ *-? ) - z[ + ] u@ + ^lt, ] ) * x.Cavab, ro21r* fri-9_

,-u =

t.Jr2 *o2 * llo,G *,ir2 * o2).' 2' 2

cavab: Ji + "2

.

t . Ji + xJbv=:ln-.' 2.td .ta - x-tb

y=be!. Cavab:=L (O<x-2trcr, t -tamfu).. -2 srnr

,="u(;-X) ce'ab:-r g-z*,1.i.r-tamtu).

y=lug2x+n,,nx.

Cavab: - "tglx (o<x-2br<r, [-trmdr).

Cavab: -l G *\) r.,k -t",r'fir\.

co6, /i +cos,Y=--==-+m.F--.-.' 2siz x ! sm;

or"ot, *.2' (o<r-zkr <r,t-tandrr).sinj x

1SL b*o***JF -i ",^* (o< El.Pl).Y=lna +bcasx

Jt'}"u'a+bcosx

y = 16113 r + 3ln 2 r+ 6hr+6) -x

11i

446

v_2+1r2 G +.rhr*J='x4r

Carab: - .! (0. r. t).x' ^ll - t'

| =ln

c,u,*,,fii (r.rE)

**, - t"3u'

1r, o).

Page 85: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

, =)<, -'rt rJ l2 + r m(t + 3rfi

+ 12 ).2x

LAIAD: :l+Vl+x2

,={+.'(}.":)l_llItr+-+ln-

Cavab: - r r

[,-'r"1[,.,r[r.,,t;]

'=;i'1-#

y = x{lin(nx) - co(la.r)1.

Y =utgl-cosx'lntgr.

.x/=a$sE,.

l-xy =arce,os7'.

*2y=arctg-.o

IJ'! =

Trarcctg -y=Ji--de"G.

ca,au: $ (-ro).

456.

457.Carab: zsin4n r; (x > o).

Cavab: sinr.lo6r (O<x-2fu <1, t-tamdr).

Cavau: -!, 4tr.2y.tl4 - xa

461.

Cavab: ! (lr-ll <J7;.tll+2x-x'

c-avab::g--r @+o).x'+a'

Cavab: . !-- (r + 0).x'+2

Cavab: f rr>or.20 +,r) '

carab: -;ft-"*", (!rl).

462

463.

, = rurr.i, \E + orugJi - Ji.

orat: arcsinf{ tx>o).

y=r*dJ.rroorr.

Page 86: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

465

4&

467.

46&

471.

172

carab 2tgtGb')=""st G +kt-k't,,.do,{l + cos'r

/ = arcsin(siB , - cls t) .

cavab: "i"i+P @<x-b<l' r-tamdr)'{slDzr

I)' = arE{o8-,

y = arcsi{siar).

y = arccos(cos 2 t) .

l.y = arcooc {l - r' .

1+'y -- arctg

L_ x.tr sin r + oos r)

v = arcctel ..-- | .' *\rmr-colr/t ( ln-b x\Y=dfi*"\'|;a"n)cavab: --]-..t+DCOS.r

. l'x2'Y = arcsn

r+7'IY=;;]G\'

y=arctg+:arcryG3).

), = b0 + sin2 r) - 2 sitrr ' 6cr8(siu r) '

Cavab' -+- ftl'D'lxlil - t

Cavab: sgnlcosr; G*?!in,k -tluodn)'

469.

470.

c""^b ffi (o<l'l<l).

cavau: J5 (r* l)

Cavab: t(x + f,

+ tr',t - tEmd$)

(a>b>0).

*116 _44* 1r+o).

c."*'t41+ ro

47;.

474.

475.

ca b. _, lr-- - (lxl<t).rit -rn ,r"co"'111

Canah: - 2ccr x' arcrg(sin r)

*."".+)

476

477.Y=Itr

t6

Page 87: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1t1.

2r{.Tt arc os iL(-r > I).

(0.Id<l),

(r>l).

Cavab. rllEq Gl<l)o - r2)i

l. r4-r2+t I JlY =

i2 " E;tj- - rTr*E 2,, .

corrb, o2 *!' - (rr-o).(x+a)(x'+b'\

l = |i "2 - 12 *lnrc"io I 1q 2 g) . Cavab:

l. (.r+l)2 I 2x-ly=-tr++-artls:.' 6 x2-t+l J3 " J3

Cavab: -=L 1x * - t; .f+lI , 12 + x.tD. +l LJ1

'= o,E't -*{ur-rfi*'8 ,\tcavat: -l . 6+g,

.p = x(arcsinr)2 * 2.ll] *r"in*-2r.Carab: y=(arcsinr)2 (ri . t).

arrcosr I , G,!l=' x 2 t*Jt-r2'

arccosrL:lvaD: - =----

x'l---: ln.r

y = *ctgr x- _r_m.

6"r"5; - t!t-

(r2 -t)iarcsior l. l-rv=:+-ln-' ,,J1- 12 2 t+x

179.

1M.

183.

44.

4t5.

1t6

482

Page 88: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

491.

c","b, +1; (r.#),=fir-on n" ca'ab:

l2x5

A+ Y1212 '

(x < 1).

cavab: "-+ ftl<l)

CavaU: Jflt*ra

t& r_Ul ,. _ t +211iv = ln---_=_--:__ + 4 socg_6_.'

Jr *,G *1/r'

6"*5, -J *(l - r)Vx

xy = octE --------.: .

l+ Jl-ly=-ns+ @>o).

2ls-x'CavaU: $ (0<r<a).

tlm- x',=+,tt-;=+zarosinf .

c*ab: --i=-- (lx+ { < JI).tlt-zx-x:

,=i'm-i**Ey = octg(rgzx).

cavat: 7ift 1,*4J",t-o'0,,1't r't+@s r

, = r{:7." ff . i h L J+.,{= +arcsia.r.

c^".b, y=q -7ft,"[f; ,u.,

, = *o,n-i^(r+ x\-l@rctgxlz .

-2Cau&:

fiIarctgr

Page 89: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

196

497.

498.

SN.

501.

s03.

5M;

y=t ( +,E+"b1.

y = ar"tg(x + ,ll+ ])

**, {{ 44*e.

Cavab:

cavab: i-.'h * "2'

cavan: --!-e- .

2(l+ x')/ sinasinr \

y = rcsltrl :-=- l.\l - co6 4oo8 r/*""5. sin ajgp(cc r _cos a) (cosr*cooa).

I -cc4aosr4ee. r.Jji-,$t .,17iv=-rn:+r@ctt--.' 4,13 ,lr2 +2 + xJiCav-ab: - . l=-- (0 < lrl . t).

(xa -l'1,lxt + 2

t xJi t . 'hJ -*Jlr,=:@.c19- ---ln-.' 2.12 " ,h**a l.lz Jt*ra * r.{2

F -----'=

x'll-x' 3 xJZy = .....---------- - --- arctlg ---:=.

l+x' lz ,h-x'(rl . tl

(t+xzf ,l1jy = oc-{rin 12 - *e ,2 ).

^ z*iol**rr2)uavab: ---r--:---J

/sin1zr2)

sqs. - fF,=oase'-n1l":,*r.

tg

(r.U=ffi' t=0.r,..).

ca"al, *-l .

e" +l

y = arqsin(Ein 12) + aIpco{oe l) .

Carab: z4sgnqoo 12; + sgnlsinr2l (U- f, o = 0,"r,. .).

/ = ,'*th'[mu(z arc'sia r) + sin(zr arcsin r)] .

C:lvafr: y = $et(d').cosz(arcs-D (!.1).' Jr. '2

Page 90: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

y=arcc|+--l"'t?

C.avab: --------)-*'"" /*+f.,r-.*llffir = r"'(r." zlc).

z'*# to z. "^(

z*') . nt.* z[ ica'rab: ---33i8 ;{q-

50t' y=vx" *ro' * ox'cavab: 1'-rl'11+ar,r) t,'rd (1+ 6 onr)+fof n 4r *tr r)(r >0),

509.

510.

y=4i, Q>o>.

y=1lnx)':Pr.

512, y=logre.

513, , =1r1"6y*-1-.bh"r

s14' '=:k-4*1)

l"Cavab: r, (t - lnr) (r>0).

Cavab: - ]0oe,")2r

(r>0, r+l).Cavab: tl3x.

**b. _1 ir > o).sh" x

c"*u, 9I]1r' f x -21n2 r + xtnx.tnqnr)l (r >l),|lrr+l

il|. r .., lorlgz xI arcsln{sitr' ,) I

u =l

-j-=-----:

I' larcmslcos2 rl l

Csvat: "'.zl{]@;t

-6('h'.') * or"rrz' I sin' sg(oor) -[l+r' rroo6(c.fr) Lrrci!(ri!2 x)Jl + rin 2 r

_ coi,.rs(si! r) lI f,.r". ,=o.r..lrocoloo2

'1/l + o62 llJ I 2' )

90

Page 91: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

5$. y = @cts(da>. Cav,p,: );.s16' ,=,.J-1-.). 6"*6' sF(lE) ir*o;.' ----\cb) d,xsI7. r=!,,rJ7lr,,n.iTrl;) (o<pr<a).

a a \t4.clrv?f,.. e+-bck

.b+eli

S1 TORS FUNI TYANTN, PANAMETRIK VO

QEY{T.ASKAR soIdLDO VERf.Td$ FUNKSIYALARINrORoMosl

1. Tts fuakiyanrn tbarrred y= /(x) funksiyzs'n"' tsrsi

r = 9Q) firnksiyasrdr. Tars funksiyanrn tdremsi,lrt='lGr

diistrru ile hesablanr.Z Poonaih dtlkla veilm$ funkiyattn th"rrlacl

t'=&) ,l=i$@'''nt

sistern tonlikleri firnksifanm paranetrik gehldo verilmcsidir' Bwsda 90va y(r) fimtsiyalan diferensiallenan fuksiyaladr ve d(r)*o{r'y funksiyasrnm r-a gtra t0nmasi bu halda

v', ='4xt

diisnru ile taprlr.3. Qeyi<Shar taldda vqiln* funkiyann fiadasl Ogpr

difersnsia[anan r=lr) firnksiy65r F(r,y)=o tmliyini odayirse, onda

y =y'(r) tirennsi

*at"t,rll=o

kimi tapillr. Bura& FG,y) r'in mnreH<ab fimksipstdu.

51& f +3y=v tenliyi ila teyin olunan v=v(,) firnksiyasmo

oldulunu mitelyen edin vs tbremssini tapm.

9l

Page 92: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

flalli T$q b, bu tenliyi tidayen iki ,, = vr(r) ve vz = vz(x)

firoksiyalan var. Bele h,f13 +3Y=a, Y2l +3Y2=a

6d.oir. Bunlan t ref-are6 grxaq;

h3 - rz3 +?'(&- t/2)=ove va

b, - Yrl,Y? * YrY, + Yl + l)= o

yl +y1y2+y|+3>o btitEtr r-ler lig[n 6dmir. Odur ki, n =v, olmaltdr'

ir-' [u t Jivi efuym y = y(x) firnksiyasr \rar r/e yegan'dir' Indi onun

fitrermsini tapaq:

3Y2Y'+3Y'=1' /==+3y'+3

,= r(y) tars fiitbilasrnu va rq oblasnm tayin edin va onun

tdrcriasini taPtn:

519' Y=x+e'Eitlly',=t*"'' (--.v.*-),

/0)=l ''l+ e'

520, y2 =zpx qeyri - alkar frulsilashrn tiirsrnesini tapm'

EalE Z =2pay=P y*0."vSzt. *dgL =b,F * v' qeyri-aslor firnksiyasmm toromosini tapm'

xEolL

I .ryx -Y- | 2x + zrY-L--7 -7-=Fj;WtZ

rY:'-!=x:Wx;=(r-yly,'=**y = y,'=12 (, * y).

xz +yz xt+yz x-Y

522 a\ p=as (Arximcd oyrisi) verildikde Y,'-i @rn'flelli ,= pcose, y = psng olduEund& oweloe 1,= pwp

beraberliyxli, soffa y = psing tlrrabarliyini r -e nozarsn diferensiallayaq:

92

Page 93: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ir=4"*,--o"ae*.

1,fr,,..,*frBu sistemdan ! ," ! ;-puq. Kiamer qayda$E g6re:&&

^=ly: -:y7=,, o =11,

-,"'E= rws+y'sins),Flnp pca6e I v pwPl

^,=F, r.l=y,"*p-.i,e,

lsrtrP / I

do L' do L' v'wo-sinaa=i=c(,sP+y 3*e, ;;= A= p

*rn=i, sine=l 614rr*, * * o*-"axnncr ifidalorinde yorine

yazsaq, alanq:dp _x+ yy' 4g =t/ -ydp.bp'

* = "* berabarliyinda burlan nezaro alaq:

x+w' xy'-v . a , avr+ W'=-rY - '-'Pp'PP1.\lG l, cD . ox+ovl_-yly =x+..!_, yx=, ..\P I P @-PY

52r. Paramdrik gekildo verilnig fi=;# (re(o,')) fltrksilasnn

t6romasini taprn.

Halli 4' =-asul, yi =t^t oldufuau bilerek melum dtstrtrdatr

istifi& eEch oda

' v,' Dcos, byx ===_=__cw4 -astt t a

diisturundan istifida edek. (hda aJanq ki,

, (3r+l), 3 .yr = _-___i= _= 5.(t-2\ r

Page 94: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

@m.alli

(7,

524 Paramdrik gakiltb verilmis .lr=acos-' funksiyasron torsmasini[v =otio3 r

,,' =Y'1, - @"b1 t)''= -:"""'r'Ti = -* = -'s'+ 1aoos3 r)' 3ow' lsirrl oo3'

525 y=x+lr r, r>0 firnksiyasrmn toninin tdrsmosini tapn'

rralri verilen fiuksiya ii90n /'rx)=l+1'o ol* o"d"t

lllrU'<1D'= ,^=j='+t=l+,_/\u l+: ;

,,-

526 y=zri - xa , r > I firnksiyasnrn ttrsinin torrmosini tapm'

IIallL Voilen funksiya i4itn /'(r) = 4r - 4r3 = 4x(l - 12) < o olur'

Onda 7-t6';= fiffi tsrs firnksiyasrnrn torsmesi

g-rgY'= 1 = '

4r(t - 12)

CahgT lat:

Poamarih gat:ilda taila&S fu*dyals.n thra"tasi"i tqtl:527. (r="t *r2 t

lr="*'', t 1')Cavfr:. Y, =tt''talt + 4)

52& Jr = a(t - srntl . C.avab: y,[)'=a(l-co's'

5n. [x= sinzr

L=*"',530. [r=rcht

lY = btht

sst. [,=3r[:7[r=Jr-''r

Q*L+k4 t*7+tuk-lamdu)-

' =s1gL (x *2kr;k -tamfu).

Cavarb: yi =-t (o<r<l)'

Cawb: b-crtt

.

tn- -uc.*b,ii##

94

Page 95: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

532. f t Cavab: yr' = sgl (0. 14. *-}lr=arcs,.JEzlr="""*.I[- Jr*r2

Qey iqka faaksfrabn yi warostal topu:533. ,2 ,2 _-;+-=l'

o" b'531. ,2 +zry- y2 =y,

s35- Ji*,ty=Ji (a>o) (penboh)

536. 2. 2 ?

t3 + yj = ot (asfioids)

537. r = a(l+ c.osg).

Cavab: -ae! 6+0, o*t!|.

Carat: l'=-fi.cavab: y'= 1iI2..

a-yCavab: r'=-rE.

Cavab: r'=1E.

y= tG) funtJ ralontn b^iinin tuorrwhl tepw:53t. y=slq.-

Carab: -ocy<r--, ,r' =

539.

1

Wt=th-

Caveb: -l<r<!,

y=7ft) diGrcmhlhnan tunls iya-snn qafikinin MT va MN toxumn venormalmn bnlikbri uyfun ohnqagagdak kimi oht

t-v=v'(x-\),v-v=-+w -,\

vBuEda x ve f toxunan ve

,I.,lt - y'

$. T ORorvr oNh{ HoNDosi MoNAs

Page 96: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

nounalrn cari koodinathn, y' = f'Q) be bxuffna n6qbs inde t6ramenin

qiymatidir.20. Toxunan va namal pr gnlo I Pr- bxunanmm otIEcaEL Ptf -

notrnalm otuacag\ Mr -toxun r\ ,14v -normal ,8r=)" olduqlannl neztn

abaq ataf,dakr qiymatbri ahnq:

Pr=1.4.' ' -lYl'

*=iilr;F,PN=W1'

ttlt =l/[+ r''z .

30. Txunma nqbs hin r adius vektou ib torutnn o a mdakr bucaq'

Ogsr eyrinin tantiyi polyar koodinat sbtsminde ,=f(q\f -aItoxrmanr ib oM -radius vekbrunun toxuffna n6qbs inda ameb gBtitdiyi

brrcaq olasa, onda bucaq

rgp = 1 Ausunr ib hesablanrr.f510. 4 .n(-r;o)t b)B(2p); v)c(3;o). noqbbrinde v =G +tWz - '

ayrb ine gakilmig bxunan ve nomallann tanliyini yazn.

Ealti Ovveba frnks iyanm 6ntms ini tapaq:

y=(r+lrc-ri ,

y' =(g-,)l - JG *rxr-,) 3 =

,+t 3(3 - r)- (r + l) 8'4x=j,i_Y__'- .. 31/0-,P 3{/(3-,F 3t/(3-,)'?

Indi ;(- r;o); a(zr); c(l;o) noqobrindo turemenin qiymetini Epaq:

/(A)= ,+16=h=At yol=#=3=o; /'(c)=;*=..Toxunanm t nliyinde deyibnbri nazarc ahq:

o)Y-y=f'(A\x-x),v -()= ,2=1v .tl=?fzv=2x ,2:+2x -1,E-z=o

tl2 96

Page 97: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Nornalm tenliyi ,-,=-fr,@-,),3t_

r -o=-l(x +t); 2Y =Jl-2x -3Jr)lfzx+zr+3Ji =0.b) y - y= l'(BXx - x), r-3=0.(r-2),

y=j , y -y=--J'--1,-21f'(B)\' 't7@)=o oldutundan r-2=O nomalm bnliyi olur.

v) y -o=o.(x-3), r-o=-1G-3), r=0, r=:.511. f(r)=lu ayrbi ol oxu ila ha:r r bucaq altnda keslir.Halli lnx firnls iyas r Or oxu ib ro= 1 nOqbs inda kas b ir

,f(r=(lnr'=! ve /'(1)=loldutundan, f|)=lnx ftnks iyas mn qnfikim gskihni bxunanm bucaq

elEah ,ga = f'(l)=l olacaqdu. Bumdan a=I ahnq. yani, /(r)=tnrftnls iyas r Or oxu ib 45 dancelik btrcaq alhda kas! ir.

512. fi(x)= sitr vo /2(r) = sosl eyribri harsr bucaq alhoda kes S ir.IIaIIe Verihni eyrilarin kaslrne ndqbbrini tapmaq 09Un sinr=ccr

bnliyini hll ehok hzrndr. Bu bnliyin holli x= I n6tos ilir. Ahni r = Iohn n0qtsde hor iki ayriya gakibn toxunanm bwaq amsatmr [psg;

fi(x)=(sinr)'=c6a; :,'e)="*i=E,

, (r) = (c.sr)' = -sinf ; 1r'1'.1=-r " =-Q.' "'4 4 2'Onda ,(r)=sinr ve /2(x) = 9061

toxnnenhr uyBun ohraqJr( r\ Jiy= _t r__ I+_' 2i 4) 2

qaklinde ohcaqdr. Bu bxunanhr arasmdakr 9 brrafr

eyribrine (f,f) *or,r* **ro"

ve "=-9( ,-z\*E- 2\ 4) 2

, ,lJ, alo'=frffi^),r=l€1=t=*

Page 98: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

q = 6rc\2J'. '

54. N'NKSiYANIN DiERENSiALI

1o . Futtks iYanat dilererc iah'

y = /(r) funls iYas mm attlmrAY= tGW+4a\

& =Ar kioi gOe 6rib bilisa, onda afimm bo5 hbsesi v fiurks iyos nm

dit lers hh adlarur vaay=e(*)e

kimi iao ohmur.

llrif '

n r*"o* mm sonlu tdramas inin varfulr' onun diferensblmm

Lig, irguo t r. ,oruri ve ham & knf ;artdir' odur ki'dY-- Y'b (l)

20. Funksiyan kiqi| ormnn qimat94i'ry?t!Funks iYa nm kig k artm rnm qimutbndirilmes i 09 0n

' lG+ Ar )- /('r)- /(r)Ar

dBturndan btiBde ohrnur'"';;;.jGt:-' -2x+r firnkivasr uetrn 1)a/(r);2) d(r) muevven edin

u, s)A,=i;'U)&=0J; v) Ar = 0'01 oHuqda onhfl m0qaybs edin'

igAt tl NoqEd. funks iya art'nmm bdftne gora:

a7(r)=7(+ar )-/(1)=(1+Ar f -z(t+a: )+t--13 +2-1=l+3Ar+3( Ar F+( Ar y-2-2Ar+l=

=a:+3( ax f+( ax f2)Noqbd. di$Ensblm brifine gtn:

d(t=f(t')Ar=Ar'ihdi ba m[qaybe edek:

a)A/(1)=s' ( '=r); d/(1)= I ( '=1);

b) A/(1) = 0,t31 (Ar=o'1); d(l)=oJ (ar=0'1);

, j 476) = o,roror (A r = 0'0 t); C(l) = o'ol (Ar = 0'01)'

511. r =LarceL (a * o) oriftten btifa& edarsk diGrcnshlmr tapm'

Hea dv=:+ i*=#1+-tt'

9t

Page 99: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

sts. a(o') ap^.HaEi

545. y=ucE! dy=1.v

Halll

d[.,')=Q' * *'b=Q+ x)e'a.

3x2&=!- 4x2 - 3x6

, 1 / u\ u2 vfut - td" vdt-udv4v=-1tl' ,*(u.\'-\v) u2+u2 "2 ,2+u2

\,./517.

if,1G, -r,6-,e) ap,.

Halli

3x2&

sle. 1l*"'h'l t p*.dtarcoosr,

Hallil)-

d(arcsinr) - A -;*a ,"*;)-- -

I -=-''^lt - ,2

Futr&i iya utDn t difererc ialla avaz ebrak, oqribiqimatini taprr:sle.w.fuA y=tJ" funksiyas mr goflink. Bu f.rnls iyanm Erornas inin .r=l

noq6s hda qiymatini apaq:

. t .'y =_.r-i. yI,)=1.

(Ar=0.02) kigik atum d0strnrna gdra

Vr *a,={r*Ja,=loore.

J50. sin 290.

Eolli y=sinr funksiyrmr g0fltok. Bu fur:tis iyanm ttinmes inin

qIyIIFlm I r= - -Oa BPaQ.

99

/P1r,-u'-"1="A- ,2 -rzrs -greL. -3r2(t-4r2 -3rib

Page 100: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,'="*., ,(2)=*Onda kiik artnn dtb urruna gdE t Or=-# )

"i"zeo =,i,[f - #)","T' * k=1['- #) =.'"'

Qolqrrult:

1

xt - E-al

v = - lnl----].' 2a lx+al

cavab: -$ (r+o).u

c,na' ,fi (E*l,ll.

&Cavab: ----.

'J *2 *o

crat:ffiar'\a -r

Cavab: xsinrd.

Cavab: -{ (r * o).

s"*6. ?:$a, 1,, o).

gu*6' --a- (rl<r;.

(r- x21i

."*6, _{ @lcr).

c"*b, -L[*rr- tin').zrz\ x )

Cwrb: - ctgt (t*kr, k'tzrr, adeddt).

Cavtb: vwdu + uwdv + uvdw .

, vdu -2udvCavab:

-

Y*0.v

100

555.

ss6

557.

sjt

55r' r=r"1..v7.,1.

-x, = arcsln- (4 + u).

o

d(sinr - roos.r) '

,/r)dl -l'.fhr\\.Jx./III

IJr-,'Jdln0 - 12).

d /sin.r'\--------l

- l.

d(xz)\ x )d(sinx)

.

d(cosx)

Y = uvU.

uy=_,

559.

560,

561,

562.

s63.

Page 101: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

561. I ^ udu+vdvy = _Tf_:_ . L;alab: _ _-__________ .

1'r u +Y (u2 +v21i

565' y=nJu'1+n'z . cwaa:!7$ 1u2 +v2 >01.rt' + v"

566 {#L.;"f"(;.;)) ""*6' ${'* L+kr'L-t-,u,r)

s67. ot.l] *ll. x&uavao: ffi.56t. / r) &

al arccos- l. uavaD: _- (lrl>l).\ l,l, x1lx'-r

569' ffi catab: -tg2x(x*l+hx,k-m6i

S 5. ytrKsaK ToRTbr,irOnauevo DiERENSiAL

t0. /(r) funls iyss r z-da6 di€erhlbmn firnh iya olduqda

rt,\a=t'*"G4' G=D..);

a" 7 = aQ"-, f) b=2,t,..)dtbtufun do!rudur.

Ogar r serbest dayiandisa42y= 43y= -..=9.

Bu halda

a'1 = 1@16,yd&turu dotnrdur.

20. *as dBtudan

t.@f) =o'ro'o (,,0);z. Gurl')=tir,(r*f);

s t" #)="*(,.?)'a.Q^f) =,1, - ry. ln - n + l,,,-, ;

t0r

Page 102: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s. 6",;t'l = (-!r-!:4.

lo . I-eybnis d* drufunlsiyahdrna, onda

dlb trru do!rudur.

HaUi

tro.r=ff v'='!.

HaUi

,=* - i=_r_x2+x2 =(,_,,I1.. t_x. (r_rrF

,' = -)l- *li 1- z;1= il1-,'l';s71. y=h.f(x) r'=?.flalll

.,.-f:o .,._r..f -r,2Y=-7(;' '=- r' '

T toq ki, u=,/x\, 't = /(x) *i dafa dirtrers ialltnan finlcs ialodr '

y' -i tapm:

572. Y= ttz Y' =2 '

Ogsr a ve, z-dsB d iE rens bllanan

1-1") = f ";,t'),G-D,-0

y' =2uu', y" =2u'2 * 2*' = ZQr'' * ur').

573. y=v' (g>O) y'=?.

IhllL lny =vlnu,L=r'1nu*4- = r'=u'(' rnu*!!),y.

r =b"llt u' *4:)* " (" n":! .'1,)=

-_,,( u,nu * !\' * ,,f ," ro o * 13;IJ * {].\ a./ \ z' u)

Page 103: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

ve. y = 1$'l r' ='t, y' ='t.

Halliy'=2xf', y' = 2I' + ttz 1' = /1t' + 2x271

y" =2b,1' +4,f'-ei 7')==+,(1' +zy *2,'7')=+$7'*2,'f')uunaa 7'(,']),7'(r'),.rl,') kimi oxunmabd rr.

575. y = e' funks iyas r 09fln

a) r-seftestdey$an olduqda; b) r-aralq aqument oHuqda d2y-itapn.

HoIIL

at ay=aQ')=e'at; a'y=&'a)=e'(a,[.

D dy=d(r)--te; d'?y=dp'a')="'(&)' *"'a".576 y =.,R' r - i sefuest dyilen gebul edaok dly-iapm.

HaW

ara(t:.")=**.

^h*? -- l'-d,,=dl -+=e)=

"' " f;?(a), =, (&t,,.

' (Jt _,, ) t + x, (r *,rf,578. r=w ! i'a v-ni 2 - da6 diErcrsblhrun fimb iyahr hesab

edarsk d2y -i hpm.

HaIIL d1 = d(n)= vdu + udr ,

d2 y = d(vdu + udt) = dadv + vd2 tt + ddv + adz v = 2dtdv + "dz

u + udl v .

579. y=qrs1g!, 42Y=t,v

Halli( u\ I -/ri\ v'/ vdt'udv vdtt - udv

dy=dl orctS- l= ------=4 - l= -;----;'- ,-= ) --;-,- \ -v) t+r". \Y) u'+v' v' u'+v'

v'

,z .. - I ua, - Q'\ -b2 * u2b\a, - ,a"\ -d-y_ut z-2)=_6q_

103

Page 104: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2lva/-udvYdt+vdv\ vd2u-rd2v {""1a"f - u2 a'a' * t'o^ - ""@f)=-T,-,,f-=--i;T-- tu\E-x va y poonetk Sakilde verildikb *l rz,t'*z bramabrhi tap' '

580, x =2l - t2, y=3t -t3H.lll

., = y',

-3-3t2 -3.(t-rX+r)=1u*n." ,i 2-l 2 l-t 2'

,i =*[it'.'!= illP=i *=i*=ql..,r,rr) -1

t, = *lin)=lP =ifr,= i f; t'. o

StI. x2 + y2 =25. y=lr) qeyri+;kar firnls iyasl Wtrr:. vx'*,vitdnmobri tapm.

trbZt Veribn tonliyi r -e nozeren diGrcmhlbyaq. Onda ahnq:

2'+2tf"r =O -t'=-j'Axrmcr ifrdani yenidan diCrcm blhyaq:

l,-\ ( ,),,. =-"1il =-t-:r' =-'-\- ,)=-r'*l --u!r2 - b y2-' l,

- y3 yt'

.,.. -(- x1' -7sY2Y'' =75.y'a =-75.

x,.

"'=[7],=l'- v" v"7

5t2. t=L i8)=t .

Ilalli Yeibn frnls iyanr elverili gakiha yazaq. Ona g6ra sueb 1

ehva edak va gxaq:12 -t+1, = :____::_: = _( + r) + (r _ x)-t

Almmq ifidaniardrcrl di6 remhlhyaq:

.yl =-r+r.(1-r)i'?; ri, =r.2.(r-,)-3; y:, =1.2.3.(t-rYr04

Page 105: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,l?=r(r-') "=# G-D.

JtJ. ,=P-,, ,('*)=,.IIaA Veribn funks iyam e lve r! li q akilda yazaq:

,rlly = -J-Lt - Jt -, =z( -'f; - ( -,f ;

Almmp ifrdani ardrctl diGrcrs blhyaq. Onda ahnq:ll

)t,=(t-xY, +(-,]-r,1. 5 r 3

y.,=;(t_,f , *;(t_rfr,

*=| ]o-'ri,.) ta-,'ri.

/(loo) =fft-,rT .fft-''rY =#,.6 o.r.

5E1. y = azsb , l('o) - t"pr.

Ilallt Leybr,b dtlstrrundan btiAda edek: ,=12,t=eb obun. Adul6nrbbri bpaq:

u' =)y, y'=), y'=Q,

v' =2eL ,v' = 22 e2t ,v' = 23 eb ,..,v(?o) =2m . s2' .

Leybnb dibturuna gOn ahnq:

5z"z,f0) = r{o)"{zo) * "ioo,,fe)

* 4,,,y(rr) + cio,,.v(r, =

=a2.220"2t +zo.2x-zt9 -e2, + 29J2 .2.2r8."2, -220."b .12 +

+20x.220 .e2' +zo.'tr.rte ."2' =z2olrz +zor+gsbb.

5E5. ), = rsrtr, ,(ro)=e.IIaAL t = \y = sl:c ib ian edak:

u' =l,v' =clt, u'=0,v'= slt.

kybnb d(b trrundan bti9da edak:

(o/ll)(loo) =,,ov0o0) * "i*r,r(r) *",2*r'r(ee) *... =

= x. slrr + I 00. 1. cix = xsla + lOOcla.105

Page 106: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,-i sarbast dayrsan hes ab edorak, gds brilzn

dirtrers iallaytn:

586.y=7s, dt y=2HaEi

dy = 5xa &, d2 y --20x3 (af ,a3 v = aox216rf ,

da y = rzox(&)a, a5 v = tzo{*f .

587. v= ^L yb\ =t' x'-3x+2EaAi

x2 _3x+2=os t=r* f- =? o =,,

Verilen firnls iyam a he ri; Ii gakilda yazaq:

tor tibdan

x2=2 '

58tIIeIIL

589.

Ealli

funls iyanr

b tifide edaoh verilan

r1l/=GrTIt] veYa Y= -x .-- -,

''=-f4.ri'))' G-2I G-r)',-

,r"r=1_rra[ffi #,.]y=sin2 ,, ,(') -i ,np..

t=lQ-*"zi=l-)"*xY'=sin2x'Y' = Zcrs2't'

,' = -22 sit2x'

ul'l=-2n-t"or 2raA).' \ 2)1, = 51ar, ,(,)- 16p6.

51q3 .r= 15i1;s- 1r1n3r diblurundan44

Page 107: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

3. IJ' =:sillr-:sitr3,

kimi yazaq. eger sin x firnls iyas mm (rio 'f') = ,inf, * {l ao*rrru' \. 2)nezen ahaq, onda ve ribn frnh iyanm z - c i ta rtib t0nrnm ini tapa nq:

,(,) = f ,i,(, * 4) - l. r,.a(r-* * 4).' 1 \ 2) 4 \ 2'590. Y = 5in qYsilr 6r, Y[')-i APrn.

Halll Ovtaba sinrs hon has ilini cema gatirak:l.

r =;[cos(a -aF - cosG + a)rl

Bundansona (*rrI =.oJr* 4) do.turunauo btifrde edak. onda\ 2)

,at = L{G - t) oosla - oV - if- t".rf *.lt . rf,. ?] }abrq.

597. y = si112 qx.pssDx ,1'G)-i60..HaAL Yeibra funtsiyanr alveri li gakiHe yazaq:

, = l(t - "*2,o)"orD, = *tD'

- l*r**rD, ='2'22= !9L-DI _ 1 1"*1o * 6)r + cos(o _ 6!] .24'

Bundan sonm (*rrld=*r(r*4) aw*.na"n b tifida edek. onda

ahnq:

t \ = lo' *"(t * T) - i{a, -'r *ltu - tv,' il-- 12, * af -,[12, * r), - +l]L', 2))

592. y =siaa v',sssar , r(")-i 6r..Ilalli \ eihn frnk iyam e tver$ li gakilda yazaq:

y= sin{ r +cos4, = (in,, * *r, rf - zsin2 xcos2.r =

= r - ]'ta' z, = r - |{r- cos+') = 111*r4'

,(') boaften (.*rI') = *J, + 4) dttn .od., b tifrde edak. onda\ 2)

alanq: 107

Page 108: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,t t = L + *s(+, + !) = "' {*. ?)

593- y =xcosc v(') -i gpm'

tt ai rcyV"l '

65x1run'lan ve kc inrsun n-ci 6rtib tdr:ms

arst."a"J'tqrb edsk' om g6n "=r'v=cos4{

ils igata edak'

u'=l'. u'=0,

,(,) = 1oo56gf,) = a, *"(* - ?),

,o) ='o' "4* * TJ- -'-''*[* - tt-ur) =

='a "{* - r)- *'-' "in(^ * i)'

591. y=e'cosr, Y(") -i t"Prn'

Holtt Y eribnfunls iyanr ,="' '"" T-" =Lr"t*ix *I"{r-i! geklinde

QalqTsb:

tl1 lesdbbYw:

59s. y=J;i. an*b,{'*''t).(1+ 12)2

flga !=e-'2 . cavab:. y=22-'2 12,2 '11.

597. y=ts).. Cavab: 4* (r*2k)1 ,,t=0,*r,..).

SgE. !=(t+ rz)dtctgx- C*ab: l=z;+2octv'

yazaq. T6rameni hesabhmaq 0qu' ('-f) = ""- ditstunrndan istifida

e&k Onda ahnq:' rt'l=jftr+i)rr(r*i]' *6-;Y'-(r-')']=

i ,-/*ry) 1 n\'l

= ll 1lzl; r I I *1r5Y-r,'-'1"'n )l=l,') "' *'(' *Y)'

'zl' ]

108

Page 109: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

599, arcsinr9=:.'

^h''2600. y=rlat. Cavab:

1 lrrO;.r

601. y={sin(lu)+cos(hr)1. Carab: - ?sin(nr) (r>0).

602. .y = esin' cd(sinr) olduqda Xo), /'(o), /'(0) hesabhym.

Cavab: y1o;=1 y1o)= lb /'(o)=0.,r=p<x\ ve v =yt(x) fulobr Xbcibrfr frenobrl obn

fuabpob oWuqda f J lwablayu:603. /=hi.

"^oo. au'-_u'Z _-'-_t'2 1yu>o),nrz")

6u' rJ7;7"ro'.

@2 + t2 \w' - -) !(u'v - w)2 1r2+ v2 > 01.

(u2+t21iftdaq hl, fQ) Agturl rarfr tbtta I obrt Jurtk Udt. y',y'A

hadlqn:505. -/l),=1\;)'

.o-v,,,, = ) r{l). ir(:)',= r,(i) :,{:)-i,(i)

606 y= I@,\Cawb: Y' =eb 1'1"s1+ e' f'1e');

y' = "3'

f'(e') + 3eb f (l\ + e' l'(e'').607. y= f(bx)

cwaa: f = )V'gn:) -,f'gnr)l;

f = )V' <n t - s l' (h x) + 2 f on il.

a"o6r -{-* (l * z'2)t:tio'

44.9.(l- x.\. (t_ x2\i

cawbz2ffa, (rro).

cavat: ,,fo+urf -:y' .

60t h.rx

609. t=t,

Page 110: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ifutaq *l u v, v firrlstlal@t x oqsrzrdrrbrr actb fttncl btrlbItenwtobn lukpab obse a2yl lstblcym:

6lll y =udvn (m,n=cowt).

Cavab: ,'-2r*2 fr{ n -l)v2b2 + 2mtutddt + 4n-tltrzdv2l+ u"1^na2u + ,ruazv1}

6II,612,

Cavab:

613.

Cavab:

611.

Cavrb:

!= at (a>o\ Cavrb: o' lna1fu2 ha + dzu)

Y=bJi +v2 '

lp,' - u'br2 - *rua,a, * b2 - i bn' * b' * 12 W2 u * n a' ul

b'*u'Y,I = 4c6r, / = tin,

I =-J " ; y. =- 3.*"t, (r + tz, t -bmdr)sin't t sm' t

r=a(t -sinr), )r = d(l- msr).,

l=--) .; rr=- :1 , (r*2rr, i-tamdr)- c"drol -

4"?"bri

61fr' t=et5a15,t, y=etsint.

(r2+12ro).

616 x= l'O, y=f'Q\- l(,)

cawb: r,=7[, ,=-ffi 0'to*o).

Qcytt4t*c p*ilb va:ft;/ry y=y{r\ lrlt*sfa,t OgAn y"', !,2 ,

\r lcsdbYm:617' y2 =2p cawb: y,' =2, ,,; =-i, ,.,, =ri51& ,2 _ry*y2 =1

C*ab: yr' =b--l , y-r" = 6 ' 54x

x-zy - <r- 2rt'r,t = (r-2'45'

ll0

' n=#;ffi (r+!+kx, t=o'tr...).

Page 111: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Qeyrlqks Sa*tu ver&llr$ y=y$) faab|.ost fibtlueb@n:619. yz +2tty = a4

octg!.t (r, 0).

621, y=x1u -t\2(t +3)3

Cavab: y(6) =4.r, y(7) =o.622. av=-

T

,(6) =t y,s ,Q) =7 .

Y0o) = t

/00) = ?

c*ar: ti =fi ,,; =#brt+yz)2 +zx4(t-y2tl

620.,1,2 * f =*

x-y Q-vfAS aqdah runls ilsbut vetbn btdbhn lfranobrti ks abbyn:

cavab: f ---@ff!2 {,*o).

623. t=J;ca'ab: ),(lo) =--ioll!-=, (r > o).

621, e,x

Cavab: y(ro) =r' f ,-rl'1io, handaku /i0 = 10 ' 9 ' ... ' (11 - i) ve 400 =r.' i:-t xt +t '

625. .y=rlnr yG\ =z

Cavab: y(s) = -1 1.r > 01.x"

626 lnx y@ =lr

Cavab: y(5) =4-Yu, Qro).r' r-

627, y= x2 sit2x y{50) ='l

Cavab: y(so) = 250(-x2 sin 2r + 5or"*2, + l125sinzr1.

2

I ll

Page 112: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

628. .,:_l9lI_ r'=?' 1^h-:,.

cawb: f =!!:Et:A,i'a, -!o:1\4*,r, (,-i).(1- 3r)3 (1 - lx) a

629. , = sin.xsin2.rsin 3x ,00) =,Cavab: y(10) = --2t sh2x - 2tt sin 4x + 2t' 310 sin 6r.630. !=e, oosx ylv =2

Cawb. ylv = -4er cosr '631.

-y = sin2 rlnr yG) =t

cavab: y(6) = -!e . [5 - f . T),r, - [$ - S. # + 32 h,)cosz,.

632. ... I d3y=?y= rg"rsg' - --1:-6' (r, o ).

8x'Jx633. !=rcoszx dro y =?

Cavab: - 10241rcos2r + 5sin2r)dlo.631. y = er lnx du y =lcavab: e'fln.r+ 1- 7 * I - 7l*n .xxlx)x"635, ! = cos2r.cta d6y=?

Cavab:8sinxstr46.huq ki, u funk iyoat x oqro*ftindan oth cltrl brtib frraficsl ohn

lank la obsa gAsbtlbn bt tibbn tbanobr i laabbym:$a !=r2 d'oy=?

Cavab: htdt\t +20dtd9 u + g\d2ud6u + 240d3ud1 u + 420d4ud6tt +252(d2u12 .

637, !=et d4y=?

Cavtb; e" 1du4 +6du2d2u + 4&td3u +3d2u2 +dau).

63& )=hu d3y=?

^ . 2du2 3dtd2u d3utJa,mD: ---t-- 2-+;.

112

Page 113: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,t@)J fusabtoytn:

639. @+b' u+d

610. l' ,lt=u'

611. x' ltli'

612. y = cas2 x.

613, .y = cm3 .r.

(t11. -y = sinc sin rr.

ca,.b. eD"-rtdc"-r (d - bc)

(q + On*lgavab: lt,:12+ G.!)

(l-2x) 2

Cavab. (-l)"+l .1 4.....(3t -5X3z+2r)

n+\

3z(l + r) 3

(n>2; t * -1).

617.

61E.

Cawb: z"-t osl?-x +ff).

Cavau: Jc.s<,

+ f 1 * ! "*t, * ff1.Cavab:

Cavab: (-t;'e-i[rz - 2{a-1x + (n - t){n - 2)]

Cavab: ,,{l+ i r-1r dt!=Q:j:II[, r]r' x*+t )

cavat: ",21"6(,*t").

cavab: d#[(a + 6r)' + (-r;,-r1" - r'f r (H. |,D.

113

c," b, @

!)' *{<" - o,. ryt]-e:t"$t,. w. ffif615. -y= sinccosDr.

y=(? +2x+2)e-x.

e'x

.y = c'sin r.

6 6v'6, (ot,1,l<, - u, * tz, lf- e:U-,r,,1t,.,. a> - f l] .

, = x2 sma . Cavab:

cavab: o"[,2 - fff""(^..2) - r,a" \*. ry).

650. o+bxv=|lI-' a-bt

Page 114: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s6. ROLL, LAQRANJ, KOSiTEOREifl',il'i

ro.Roll Eceml aFr: 1) /G) firnls iyasr [4,b]-& byin olunub ve

kas iknezdise;,:l 1r\-i-1r,07-a^ sonhr toornasi vasa; 3) J\')= lb) ohsa' onda eb

c e(4.6) n6qbsi var ki, /'(c)=o dofrudur''zo.Iaqranj

teqeml Ogan 1) /('x) funks iyasr [a'D]-& toyin ohmub va

fre. ifr"raio", Zl (4,6) anh[nda /(x) firnb ias ntr sonlu t$omesi vasa'

on&7@)- 1Q\= 7Q\t - o) (a < c < t)

d{buru (sonlu 6qbr) doPnrdur'--l;. iri teqini. oear' l) /('r) vs s(r) fimls.ivahn [a'r] paaas n<la

t yln oi*ru ve kssilrnszdisa; 'z)

tG) w g(r) ftnks iyahnnm (a'd)

anhlmda sonhr Oramabri vasa, g('t)+ 0 olduq/ja

t@-A")=t0. b<c<blg(a)-eG) e'(') '

dlbtnru dogrudur--7i1. - fta=t-rXr-zX,-l) tuolsivasr 09un Roll teorcminm

dolnrluf,unu YoxhYn.*"ii;fr; iG)

-nrr.ryas' [r:] parvasnoa 0]!5-mlttaSanar ve

,=," ,=Zx=i' nOqobrindo s't''"'ge"itit' Beblikb [z] ve [z:]

parq-ahnnda Roll teoreminin qertini Odeyir' onda [U) ryrv1r-aa]inaa eU

il;; il fiurksiva bmin noqeda srfia beobt olur' Yeni /'G)=0'

inOi n of* iyao, Oifttmhlhyaq va sfin baraberedek'

f'G)=G - zX'- O+(x - r[r - a)+ (r - t)(r - z)=o'

x2 -5x+6+x2 '4x+3+12 -1x+2=0 '3.r2 -12x+ l1= 0 '

Bu Enlii tEll etnakb axtanhn noqtoni tapq:'E-tt

,r=l-tl' xr=la1-! ' l<c1<2' 2<c2<3'

652' Eb e=oQ,Lx ) tunts iYas I taPm ki

l(t + Lx )- f(xl=L{'(x + 0 Lx ) (o <e < t) obun:

$ IQ)=*'z+b+c (a+o);

b) /(r)= 13;

v) r(r)= !:x

4

Page 115: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

q) IQ\="'.IIefia) a(x+Ax )'z+6(x+Ar )+c-a2 - bt -c =Ari::(r +aAr)+ 61.

eundan a=|;

(-r>O &>0).

o, (, + axf - ,3 = x3 + 3r2a, + u(arf + (axf -' -rr = 3r2a, + 3r(arf + (arf =la,(r+ruf .

,/ra, ' -l(a.r)' * ,' -,Buadan d= Y J

,t I -l=- ,& .=- & -. B,,o,a,ne=L( .fE-,'1.'x+& x r(r+Ar) ,G*fut| Ar(I x )

q) ,*n& -r' = axe"tu, Bunaan a=!rne&-l .Lt Ar

653. lo,2l pargas mda tayin edilm! .f (x)= 4r3 -5x2 + x- 2 funlsiyasr

0qtin Laqlanj dltsErundan 6-nin qiymatini TEpltraIL

IIaZi laqmnjm sonlu artrm dtb orrundan btifida edak:

f(b\- f(a)=f(€)lb-d).Aydndrki

IQ\= f(2)=12, f(a)= f(0)=-2,f'(x)=t2x2 -tot+1, !'(r) =1212 -lo€ +1.

Atnan qiymetb ri laqanj dEstrrunda yazsaq12-(-2)=f'G).2.

Buradan baf'({)=z

olur. Bagq sdzb tz€| -loq +t=7 .Bu tanlikdan

- s+ Js|'12

+4L edadi t0,21 paryasma daxil olnadrlr 09tn, onu goflirmurilk.

65r'. bbatedin ki, oca<8, p>1 olduqda

poP-t 1b - o1< bP -qP < pbP-r(b- o)

bmbos izliyi do[rudur.

fraUL x>0, p>t olduqda fG)=xP, r>0 fuoh iyas rna ba:oq. Bu

funls iya [a,6] pa9asmda [aqanj tsoremini trtbiq edsk. /(x)= rP

I15

Page 116: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

funh iyas r la,b'l trurgasm& kas iftnezdir ve (a,b) inervalmdadiErrshlhnandrr. Iaqranj boremine gbo eb € e(a,b) varki,

bP -aP' = P'|P-tbb-o

be oberliyi do!rud :ur. aP -r . € P -r . bp-l olduEundan

ve ya

beabes izliyini ahnq.655.

*r-t .bP-=_!P . ,6n-t

paP-l1b- a1<bP - on . o5o-r1b - a1

, 0(x<l

funks iyas r flgfln to,2] papasnda, sonlu arum d0sturunda f-nin qiymetinitapm.

Helli !(x) firnls iyas r r=1 noqtso inde kas itnezdir. Do[rudan da,

/0+O;=,timo!=t,t--2

/(r-0)=rlito?=1, /(r)=l

oldulundan/(1+ 0) = /(l - 0)=/(1) =1

benberliyi ddanir. Digar taoften /(r) frnk iyas t (0,2) intervalmda

di€rers blhnandrr vs

l- r, 0<x<l olduqda

/1')=1-+, l<r<2 olduqda.lt'

Onda Laqranjm sonlu aItIIn d{buruna gotr heg olmazsa bir f e(0,2)

n.hbsi var ki, !(2)- i(o)=21'({) benberliyini ve yaxurl f@=-:bnliyini 6dayer. /'(r) ftnl$ iyas I ki dlbuda ifida olundufmdan bu

tonliyin heli 0<.r<l olduqda €=!, t.r<z oHuqda bo 6=Jl olar.2

lr6

Page 117: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

656. fG)=14 x€[-I,+U fi,nksiasr Rolt boreminin Seft]rriniddayirni?

HeA "(r) = lrl frnksiyasr [-U] paryEsnda kes itlez vo uchdabeober qiymotbr ar,. Iakin porya daxilinda b.En n0q6brde .rsrroninvarlrtr gerti pozulur. Mesabn, r =0 noqtas irda n o.to ly"rr,

- Oo.", iyoxdur,lemli, /G)=0 tanliyini trmin edan 6 nOqas i yoidur.

d57. Bbotedin ki, egorheqli ermalh z datacalipn(x)

= ao5! a or*n-t +...+a, (ag*O)goxhadlb inin b0flln k0kbri bqqitbe, onda r,,1r;, t, 1xy,..., e!"_\ 1a.Sadp tEorcbrin da k0kbri bqiqilir.

HeA p,(r)=Q 5sS;i tonliyinin k0kbdni xt,*z,-,xzftesab edirik klb0flln k0kbr sadadir) Onda ,"fr.ju,danceI goxbdlb ini

agxn + alxbl + ... + o, = a|J(t - r1)\x - t2)-.(x - xr)geklinda gEstrn bibrft. Har bir [r1,r1*1] (t=1,2,3...,2_l) paryas nda.v = p"(r) funh Vas ma Roll EoEmini btbh e&k. Onda Roll tsorminegOn her bir (rp,r1.,1) intewafunda eb 6r n0qbs i var ki, r,,15ry=g

tl*rry, ddanacckdir. p,'(r) ^.nksiyasr (a-l) daecali gox6dlioHulundan ve [x1,x1*1] paryahnnm sayt ,r_l oldu[undan aydmdr ki,P, (r) = 0 bnliyinin b0t{to kdkbri heqilitir ve

x1 <(1< x2 <(2 < t3 <...< xa-t <€n-t < xn,

h,h*.e ,-r 3dadbri pr'(r) goxledlbinin kOkbri oHupunaqn be1 girl1r4*i Q=t23,...,n-z) paryas nda y,=pnG) frnhiyas na RolItsoremini ta6il ebek, eb 4i e(€t,i+i n6qb bd taprhcaq ka rj Ot)=o(i =123--n- 2) tnnberliyi 6demcakdir. r,"1r; frnh iyasr (z_2) daocaligoxhedli oldu(uatan va l|i,lt+ll pa4€hnnm sayr

" _ i oHugunln mm

ede bibrft k! el G1=s rrntiyinin b0t0n k6kbri haqilidir.Prces i davam edisak, (z- t)+i addnnda

rf-D 61= anax + q(n - t1t

oldulundan pb-r) 61=0 onliinin yegane .,=--n 6rq; lukttnll alnq.

ib igaa edekk\ p,(x) ,t

tt7

Page 118: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Qalgnnlu:

6sE. t-r,tl pargas nda I@)=2-{7 frrn}s iyasma a)Roll Eoremini' b)

I-aqranjursonlu artm teotemini htbiq etnek- olnrmt?Cavab:ohmz.

lr659. /(r)=l"i';''*'' fuoh iy*'" [0,1] pargas nd8 Roll Eotemini

[o' x=o

bbiq etmek ohtrnr?Cavab:ohr

lx +3' xr-l o'uuo* fi.ok' iut r Roll teoreminin gefibrini

660. le't=L4 , .r > _l o*luqda

Odayinni?--'i7i- rrqr"n;, sonlu artrm dlburundan b tifida e&rok a5af,dakt

beobes izlkLrin do[niluEunu bbat etueli:**-- "ffi;r-ti.r]l=F,

- al, x1 ve 12 ixtiyari heqiqis&ddil

b) arctgr2-arctgxl312-\' x2> 11)

662. lj\ll paEas nda 7ir;=32 vo g(-r) = 13 funls iya lanna Koqi

tsoremini ham rsebebe t'tbiq etsnek oltnaz?

563. fi't=I funts iyas I [-12] paqasmda taqraoj eoremininr

geilbrioi O&Yinni?

[.r + I' r<0 otduqd86H- f(I\=4 - -

''* fi-kiy^r [-l'tl paqasnda Roll--" "''-' l"r, .r>l olduqda

tsoreminin gartbrini 6daY irmi?

66s. lr,l=ilxar'J tunksivasr l-i,}] *"*'" taqnnj

eoreminin gsrtla rini odaYirmi?

-12667. f c\= e, u" p1r; = -l funksiahn [-2.2] p6$as mda KosiI+r'

Eoaminin 9e rtb rini 6daY irmi?

ut

Page 119: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s 7. FUNKSiYANTN AnTMAST VO AZALMAST

t0.Funks iann sbnastva @ahnasL 7(r) frnlsiasr [a,6] parpas mdaaftndrr (azahndr), egor

tlil> tGJ (a! x1 < 12 s D)

(ve ya 7(r2)< r1 . ;2 < J(41 (a s x1 < t2 s b))Oger di&rercbllamn /(r) funks iyas r [o,a] pa4as nda artrna

lazaLsa) onda

f'(x)>ob<x<b) (ve yay'(r)<o (a < r< D))

20. fi/nksiyqnm conasr (aahnct) iigiin kafi S*t. Oger,rG) firnk iyasr

[a,]] paaas mda kosiLnezdise va onun daxilinda mib bat (msnfi) 7,(r)idnmas ivara, onda /G) ftnks ias r [a,6] paryas nda arbndrr (ezqhndr]

Funks iotm otaatta aalma oahqlo mt laprn.

66t. y=)1-a-12.Halli Yeibn firnb iya b0tiin eded oxunda byin olunub (-

"o;io). lndiartna Ye azakna anlqlannr tapaq:

y' =l. 2r y'=0:+l-2r=O=x=f .

B u hatda arrna ve azaha a ra trqhn (-., i] " [i,.-L "r.I

'2 12

I2'

t'(x + 0

f (..)

Beblikb, (-.,]] ,"r,e .a" firnksiya artrr, [,*.) u'unr* .-,".

669., = G t,zol- r+100Halli Ye,ibn funhia r=-100 noqbsindan baSqp haryede byin

olunmrqdur Funksiyanm 6nmesini tapaq;t_l-.(x+100)-Jx

y' = Z'ti 'r r+100-2: -r+100

(r+roof 2Ji.(.r+100)2 2,[.(.r+roof '

u9

Page 120: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

/'=O + -r+ 100 =0= r =100.

Bu halda eyin oblsta;a@kr kimi olur.

(-.o,- roo) u (- too,toolu [too'ro)

0,100 100 100,+o

t'{,) + 0

tG)

Beblikh, [00,r<) salrlmda frnks iya azalrr, (o,too] anhf,m& artr'

5?0. u=t.EcA IG) firnts iyas r (- -,ro) anhf,rnda tayin olurmugdur'

. 2x.2'-x2.2'ln2 iz- rlnzlY =----V;-' ' = 2, '

,=0, ,=?o2 nOqtobri funksiyam stfia gevion n6qtabrdir' Onda tryin

obhstl

1--,'l.-,fo,fr].[#,*)

Bebrikb tuohiya (-.o,ol* [#*) anlqhnnda "-* 1.,#]anhlm& arfir.

Qa$nalo:

Ay@*tlunXiloba, @ort v" @,tlns oa$lomt upn:571, y = xne-, (n>0, .x>0)

Cavab: 0<.rcr olduqda fimh iya artandr, n <x<ro olduqda azahndtr'

672. y=12 -lrr2 (n >0, r>o).

120

- @,0 0 0.2'l[22

1"2

2

-.lolrnl'

t'G 0 + 0

tG)

Page 121: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Cavab: -o<r <-l ve 0<r<1 oHuqda fmlsiya azahndtr'

. -l<r<0, l<r<+@ oHtlqda arhndrr'

673, y=3t-,3 .

Cavab: -o <r <-l Ya l<r<{o oHuqda frnk<iya azahnd['

- I < r < 1 olduqda albndtr.671. 2xv=--' . -

l+x'Carab: -o<r<-l ve l<r<l'@ oHuqda frnlsiya azahndr,

-1<r<l olduqda aftandfi.675, y=r+sinx -

Cavab: Funls iYa artandr.

g & QABARTQT IGIN isrlQAMUrL evil,uar@raslto. Qaboqh4 frqiin z*ri {tt fuet 7=7ft) tunfs iyas nm ayrbi

ayriyo gakilmig bxunsnm yuxarc nda qalG8, onda eyri gokilt toxumnm

a$ag6 Dda Slrsa eyri, gbanq ayri adhnr.' Sget aitrc^irltanan v =,fG) firnksiyasmm ikinci t'rtib tdnmesi

1'(x)> o (a < t< b) ohsa ayri 96k0! /'(r) < o oHuqda bs ayi gbanqdr'

Bu syrinin qqbenqhlr va 96k0kt0yti 09lin zaruri |aft adhPt. . .*. ayin, nd,qbs i nqtn kafr larr Oyrinin ktlarmtinin dayidiyi noqb

ayih n0qbs i adhnr. Ogar n nOqbsinda .f'Go)=o vs ya

j6;-yoxausa bu nOqta ayihe noqbs ilir. Bu noqtani kegdikda ftinci

tiil ora"lo oz iansini dsviise bu ayilm nOqes inin varl{r l&th kafi

gort olur.675. y =t+{i ayrbinin (-tol'(V) vs c(o,o) ndqtabrinde

qabanqkfnm btQarmtini mibyyan edin.

Hallt Ona golE kinc i brtib toEmeni tapaq:t

Y=1+ x'25

,,=1r-I. u. = -2 ,-1'392l9!

r3

,ru)=1,0.,{(- l,o) noqas inda ayri 96Htk eyridir.

12l

Page 122: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

7y.(B)= -;.0 eyri qabonq ayridir.

v'(c)=o c noqtes i ayilma noqtts lfu.t

677. y= aa ai frnks iyas mn qabanqhq araftqlannr va ayilmandqtas ini tapm.

IIalli2t

Y'=1alll' lo -- lo I

' 3 v=;* '=t'3Gx>0 olduqda y'(r)> o ayri gOkii( r<0 olduqda y'(-r)<o ayri q4benq olur.M(0,0) noqt s iayilrne ntiqtasilir.

67t, y=ul+i) frnls iyas nrn qabanqlq aralqhnnr ve eyitnen6qt s ini hprn.

gerli ftinci brtib tiremeni apaq:

, zr , ^t+ x2 -zrz zb- r2l, = t*t., =,TlT_=G;rlr1>l olduqda y'G).0 eyri qabanq, Lrl< t olduqda y'(r)> o

ayridir. ,1,(- t,tn z) vo ,{2(LIn2) nOqE lari ayilme noqtabddir.679. y = xsit(hr) (r>o) funla Vasmrn qabanqhq arahlnr

noqbs ini tEpm.IIaIll Funls iyann ikinci taftib tdnmasini bpaq:

y'= sin(lnr)+ cos(tn xI

," = 1*.16,;- lrin(ln,)= 99$r--'in(hl) J' /. z\=

-c!c Irt + _ l_.r [ 4)

L +2kts <lnx<5A+2kE (k=0,r1]:2,..\ amhfmda ]'<o eyri qabsnq

ayidir. -3a+2*fi <lnx<L+2kn anhf,mda ),'<0 eyri gokitkdiir.

1+2kr 51+2k*

e4 <t <e 4 an [f,mda qabanq,

noqtes i

bo ayilme noqosilir.680. y=x'(v,g) ayrb inin qabanqhq btiqametini va ayilrne n6qbs ini

tapm.122

ayri 9ok{lk

ve eyilma

Beblikb, eyn1+)k* I

e4 I

izl)

CrI-11 *ztne4

s +2tt ( o,o,<x <e4 aahtmda 96l1lk tyridfu,l e4

t

Page 123: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Halll

.y'= r'(tn' + tI r"=r'[tr"r. rt'*1].

r>0 olduqda ,*i(tnr*t)'*1lro "rn

cetkuk oyrxfir' Umumil'1ctle, r>o' L' x)oldu[u iigun syri gok[,k aYridir'

681. J(x)=3x2 -x3 funksiyas"t,rr qabanqhq, gokikliik arahqlanm va

evilme niictelerini taptn.' Halll' Ba.rrfan ftnksiya ad5d oxunun boEn n6qtalarinde

diferensialhnandrr. Bu funksiyanm birinci ve ikinci tartib tirsmolerim

tapaq:

l'(i=a" -t*2 , /'(r)=5-6'=6( -r)'Aydmdt ki, (-oJ) arahpnda 7'(a)> o,(r;+-) arahEuda /(a)<o',=t

ndqtosinds isa /'(a)=o ohu. bu onu gogarir ki, barulan funksiyann

qotti 1- orl ar-alrE;ruda C6kiik, (\+rD) aralEtda qabanqdrr; ue (tZ)

n6qtesi o]'itnt noqtosidir.

682. 1()=i+rz firnlsiyasrnn qabanqhq, gdkilkliik arahqlannr ve

avilme nddelorini taPm.' IIallL Yeilmiq ftDksiya but[r edtd oxunda kasilrnozdir vo iki defa

6lifqsnsiallanandtr'. Bu firnksiyamn I va tr tertib tdremolorini tapaq

f(')=+=--'l'(-)=l-JI +."

t .,rFAydrndr ki- vr e(- "o;+-) nqiin /'G)>0. Demati' baxrlan finkstya

bii,tiim aded oxunda gitkiikdiil - Bu firnksiyanm ayilrna ndqtasi yoxdur'

Qabgmalot:

Ay{ulah lunksiyahnn qab@qhq, g ka ah anhqlotnrayilma nAqtalarhi tqn:

683' "= =o3 ^ 1oro1' ol +x'

Cavab: lrl> ft -de qabanqdr, i!'ft i'*"rtattattn& f'oki*dtu

;; = 1 a= eyilme ndqtesidir.,, J3

Page 124: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

681 !=e-,2 Cavab: Funksiya gbanqdr.

685. .y=r+sigt.Cawb: 7Ztr,1Z* + l)r){e qabaqdlr, ((2h + t)t,(2k + 2)t) itrt rvaUannda

Cohildtu. x= k4k eZ eyilne noqtesidir.

s 9. QEYRI - MtrOyyONLirOORlN ACTLMAST

L lnptat qaydast. (f, SaHinde Oeln - moarymliHann a1tlrrsst).

Oger l) 7(r) ve g(r) fiEksiyslan q n6qtasinio etrann0a tayinolumug, kesilncz fimksiyalardnsa ve r -, a olduqda her iki fiuksiya sfirolufsil: lim /G)= tin g(r)=0.

r-+a ,-+o2) a n6qtesinin eEafindr (a ndqtxi mtstasua olmaqla) 1'(x) w g,(r)

tEreualori eyni amanda srfr dellse (: * a; .

3) Sonlu vo ya sonsuz

li," /!'l*+a g'lr)

varsa, onda

ri',44= mlQr'+a gF) :-+o g'(r.l

do[ndur.

II. Inpttsl qafiost. (9 S*ilda qeyri - mfiayy*tliklann ag t$t ).@

Ogar l) x -+ a olduqda /(r) ve g(r) somsudup gedirso:

E,r(,)=r-sG)=*bura&, a edad vc smsuzluq ola bilar.

2) o- lrtt istonilen ctraflda /'(r) ra g'(r) t6ronolsri hiuin r-ler ilgiinrrana vs eyni ""rnanb fz|)+ g'2(x)+O

ri.44 u.lQ=ri,"lQ3l x--+ag'lx) sonfu ve ya sonruz limiti vars4 66da tl.glr) r+a g'\x)

berabediyi doErudur.

Bagqa buAia qeyri - mileyyenlikler miixryyen gevirmslarin kOmeyi ils Iy3 3 gcklinde qeyn-mffeyyeuliklors gdhiln.

Page 125: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

686 tim t$:.x limitini taprn.

r-.)o r- Srnr

Holll Bt I onft"O, qeyri - niieyyenlikdir. Odur ki, I lopital

qaydasmr tatbiq edek. 0nda alanq:

1--r--Ji-'-*- t-ory"5o I - cos x ,*-o (l - cos r)cos

2 r.. I +cosr -

= = l!trl ------.=- = Z, _,0 COCZ:

6fi. tu!( + - Ll rririoi op,o.,-+ox\tlc tgl. )Helll Bu (co -.o) geklinds qefri-miayyonlikdir. Odur kr, sadalagdirne

apardrqdan sora lopital q4ydasm tettiq edak:

li^t9,- fu = li^ w2 t ch2x

t+o ttlttgx ,-olntgr+ltgx+_i" Uach'x oos_,

= lie t+tg2x-(t+th'r)

''o ttotg, * -!r-Er, -+ilnch'r @s - x

^-7** ,Yo,,m

limitini apm.

Halll Owelcp -L = y avezlenmasini aparaq ve Lopital qaydasmrta'

tstbiq edek:500

lim /''- =500 ri, a=0.y-+@ eY y'+@ el

6E!). $m x" -i limitini taprn.I.,+0

Halll Bt 00 - gaklinde qeyri-muelyanlikrlir. Owslcs a' = r'n'diisunudaa istifide edek.

,o,r,.d5 rornr,15.r'I1w= lim e tht =€Ho '.o rh, =

t++O

- ,,^ t2 -?- ffotlo tC, I tgx . L,rr - 3

T--;-x t COBtr I CGo, I

r25

Page 126: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

rim xta2xtn4 lu rtnrr=lrht=l t.rQ=sr-+o t-+o t = e''*

,--t r--+ -rE2r,n,=c x =e '' =ee '+o =l

6* )y*(r'-r) ri-iti"i t pln.

flalti Bt oo - f.Hinde qeyri - m[elyenlikdir. Ora gpta i =s"bud[strundan istiftd. edek.

e = $n( i - r) = ri-(r" h, - r) = r,l--.",So' - Irjo\ ./ r-+0\ )

rim-r' =1 olduEurdan t'.*(l' -r) = -r .tut.

I

69I. ti,.,r.t; [mitini upm.

Iblll Bu 1- $eklind. qeyri - miiayyanlikdir. z' =e'b' distrrrurdan

istifrda edsk:L

IinP rD.+ -r lw = er''ll'' '-e"l-' ="-t =;'

&2 w=ttrrlz- #i tiriti"i rpr.rrl-

EChL Bu l' pklindo qeyri - miayysnlikdi. t' =c"hu disErudanistifrda edsk:

** rn(:-r) '5----t-

[E E=.ti(2-t) -' "eT in'+ :*=er4 t =e t =e '=e".

693. ttu kstf" limitini aPra.

1

Ealll Bt 1' s.klindo qoyri - muayyenlikdir. u' =e"bu dtshrurdanistifade e&k.

I

. ri, I*4 L2..r-, - hY =:

r-;P:{-t-tgyu -""itt*t'c - "'\ocu =r''i

- *'u ==" 'i"-'*' ="-' .

4

126

Page 127: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

I

*n H(o#i); ri.itioi ur.o.

IIa i bt o0 gsklinde qeyri - miisyyanlikdir. Yern r' = e'h'diishrundar istiftde edek oada

r | *(b+tlzra, -_ .1 ii--ln, o ,T.. _lL *"r-- 'o4-

fi- lro * l'=r,;-' -zx+l =e - 2r+l Zr+lr'-+.o\ - 2x+lJ

t,-,,,tEl:+o. t t+o2.r+1

=e zx+l = I

liE.r-. JB j- sttr

- cd-

=e 2x+l 2r+lI

12,+t12

6gs, n=fi,,(o'=-,tn,l7 t -toot tunr.,-+(br _ rhDJ

flalli Bu l' Fklind, qeyri - mneyyenlikdir. Melum z' = e'b'dii'stunndan istiftda edek:

. I . a'-tha

v = e'10t7 b'-x!I,b -.. bx -rbbIm --r--\ ,

++02+r -xh4l--e

_,i.{+', ?'o) ="}(',*'.4l(l"'-n'o)

flaIE Bt o-- pklhda qgyri-mleyymlikdir. Odur ki, bu

elemeirtar gevirrm aparnaqU I Soklinrls eeni-mrryyenliye g*tok:

-. /coo.r l\ -. rcosx-sin.t .. cosr - xsinr- cosx!"=lrltrt

--- l= llln-= lrm -----------

'-o(sinx x,l x-o rsinr x-+0 sinx+ xcc.t

-. rsin r -. sinr+xoosr 0 -=-[-E--=.-=-18--- =-=Ur-rosinr+tcos.E t_rocosr+cosr-xgl.n.r 2

_ .t697. *=Y^\l*'E -c [mirhi tafln.

r-+O X

69a ,= bl"ts,-1) ri.itioi av,o

LN

limiti

la

h b h

rb Itr b

b

Page 128: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ealll ht I rUioa, qeyri - miieyyr ikdir- Burada z' = e"h"

dEgrundan istifrda edek.I u(r',)

.. e,'""'' -e .. ,-(t+r)ta(t+r)_y/=Ltrl-=ellm-- -"-,Ti I -iio x'z(t + r)

I

=r 15 -ln(l*I)-' u- -t-j=-:x-+O 2x+31 x"+0 Z*bx z

Burada riq1661r)= ro riq(1* ')] = he = t olduBu oearo ahnmrgdr'

- I ltmitinitaorn.ln(l + r).J'- C;c'+a

tatll Bar:drz 3 gaklirda qeyri-miieyyenliyi@

Iapital qaydasrnr atbiq edak:

gstirerok

l+r

699. n = y,,,@!t- 4 (a > o) limtini taEn.- t-+O x'

flelL Ba I ssuinae qsyri - miielyer ikdir' Arrhcrl olan-q Lopit'l

qaydasrm tatbiq edak. Owalcc y =(a + rf -in tdremosini aynca

hesatialaq: tx

I o*.

lfuir-r0

n(r.*,)-u(,t[+,'u(x + Jr + r'z !n(r + r)

(,.{;7)'

Page 129: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Odur ki alanq:

k y=*lo(o + r\+y' =In(q+')* r-Y ' "' a+r't = rfr"G *,) * -r-j = O. +[nf".,,1. ;]

zu.,r^- *(l -"w) fimitini tapm.

. .^4r4 Bu o' $ottiDde qeyri - miioyyenlildir. z, =g'hs d,i<n,n,ndanistifade edek:

2l;

1.6* l*r2,-

() \x ,t(?"-*1 -l-lior l:*"rf. I =[Ee \t - )=lime ,2x-r.ro\t ) x-+q r-r@

-* r z

= tip g l+r2 .tEt -"-i.r-a+6701. ly./latf hitini tafln.

Eelli ,' =",^, dtorrundan istifa& edek:ll

!e dr, d,r,ll

lim 0/.f =[me'he=time i =tine Fr-+0 r,o

_.r2 . I

= lim e e 'I' =e0 = Ir-J0I

zaz !*[""s]']F [mitini 4rntro\ x )

T.(a+ rf ltn(a+r)+ -I- l- r,1oo

r,=liD L a+rl _'io 2x

Page 130: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ilalli Swallr;i misalda oldulu kimi t' = e'h" d[sturundan

edah sonra ise Lopital qaydasrm tatbiq edak:

-3'-arcsi! r, .Jt-*zI I t-dt irlt &c!rn r x2I- t

=r^"n,ql*'j"l" =.9'- .r..+or-r0\ x ) r-+u

' ,-,1-" ""' ' JIr ".,"' ''lnr I.{l-r. t^^-2,-- _ _,1!} argslrr _=tuqe 2r =e'a - --e'

;T:7l

'tsin t I

=eiy'--; =ei.

istifrdo

,, .E.(Y)'rmitinitan'n.flalL u" = e"b" dusnrundan istifada edek:

-!-"rw , *(r*"L.'s,ofttfi ,t b+ r'l

- -r+0

r@3r-lEll 'I I ii$x .. emx x)

'+ -=ln- u[ ----:--ti- { "-' l" = lim er' x - stJo 4,-+o\ r,,/ x--r0

-. t , ,ooa,-"in ' I r'- rcoBl-tint I Un Pt'19-"'llm- -..- : ^;.}b ,3 -"2,_* 3r.-

"x +a2x e,.r x" = eo

l -. sin, t

=,-;iT"; =t;I

704. i^( *",s\7 [mitiru taprn.r-ro\ .r ,/

Halli oi ="""" diisurrundan vo LoPital qaydasrndan istifade ederek'

alanq:

I aftEx

lime" x - c'+o

I--ti+x* I6-:'.'"r" -l_e2rfo rr(t+rl) =e2r*,0 lr =e l

I

,t y{ry)' rimitini taprn.

130

Page 131: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

HalE Awelrtbro uylun olaraq holl edek:

I - ,4rsk-ln--.. _2Itm ?-

x-+0

_.: - ArtiE

1i^ A"k J'**2 | .. x-ll+/ Anlt

-Um--2r+o ,t -I -. -rArslt r- lla- -:

= eZt-o 3rt -" u

I.1;

I

llimitini taprn.

t , .1 r-bll+t) .. r-Lr(l+r)- llJa (l+lJ!

-

u6 .-:--

= "",-o r'{l+rl - e,-c t'll+!)

I

=e'-o2t(l+r) -e 2

I

m lj:--

I/. \:707. l'r.rr.l iarcros r l' limitini taDm.r+o\r )

HallL

,-1J1""..,)e,-ot \t )

zrE 1;,of gIlT rimitini taprn.x+0\ cru )

Hatll Owalkt msallarda oldu[u kimi s" = r'h' dfis[rn:trdar

Lopital qaydasurl"n istifrds etsok hell etsnekla, alflq:

cb -si,nxc,s-sls.cn6x

.4H)'=,si'H ="P'i#=-l r,.'ij"h'491l -l ra[fiJ"r**4-"') 1..

=" -'-u ' =, 2'-o\ x t ) =e 2' -e'l

13l

t-

zM l*lt

,* i"f"L

Page 132: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

709. .. shcr-r0 sinDr

7IA .. cla-oosxrrE---.x-)Q t'

7II. ,. ltg4r -lzt(xtun--r--ro 3dn4r - l2sinr

712 .. tv3rtrf, -.. lqx

71J .. xrlet-lrlm ----=-x'+0 yt

7r4 * lq:t,-a12sin' x -l

4

Qohgnaldr:

Carab: 9.b

Cavab: l.

C,au : -2.

Carab: 1-3

Carab:

Cavab:

Carab:

Carab:

Canab:

132

_l3

I3

I6

715. [m r(e' + D -_2(r' - Dr-+0 rJ

716 -. I - cos 12LtIr ---:----------; .x-+0 I sktx'

717, arcsin 2: - 2arcsin x

Caub: 1.2

Carab: t.

Carab: l.

Caub:0.

Carab: lur.6

Carab: -2.

Caub:1.

,7linr-+0

718, ,. Arsh(slr\ - Anh(siox)[m--,-+o ,rrr - sin.r719' ri- { 1"ro;.

r-t+@ t'720, .. d - a6,

hm -: la>ul.x--r0 ,J

721, .. r' - rlrm-.r--rl lnr -.r + I

722 .. In(sinar)

r-r0 lr(sin 6x)

723. ,. In(cos c)tlmr--ro (cosDr)

724. .. cos(sin r) -cosrllm----..r-)O ,4

(;)'I6

Page 133: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

725.Iim a (a>O. r>O),

x-+.t< edY- r2"4'olt

tim lnr.lnO - r) .r-+l-D

lim relnr (6 >0).rJ+0lim r'.

,!-++0

li-(aF)"".

u-full'.r-+o\ r,/

Carrab: 0.

Cavab: 0.

C-avab: 0.

C.avab: 0.

Cavab: l.

Cavab: ek .

Cavab: l.

Cavab: l.

gur"$' "Gz.

Cavab: f ,

2

Cavab: 1 .

Cavab: oogna -t;.

Cavab:

I

Cavab: e-i

726

727,

728.

729.

730.

731.

732

7i3.

734.

735,

736

7i7.

73E

h

um tr.+nl.r-++0

1.+f, r-tamauy.

.. (r 1 )i$l;-", {J.. (t r \llnt-__t.x--ro\hx r - l./

ti^ I -'" l o ro;.

x-)a x-aI

n-rE.)7,'rO\ x J

II 'l;rulo*'l' 1r-+01 e Itl

t ,cthx.. Il+e' ]lrrtl I _ |

x-+o( 2 ,J

h-!IE _.

x--r+o Qn r),

1e3

739.

740.

Cavab: €.

Cavab: 0.

133

,r,' f Fl"u('-").r-ro[Bo,

Page 134: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

$ 10. TEYLORDtISTURU

to. Teylorun lo*nl teoiemi. Ogar: I) /(r) fimksiyasr ro n6qtosinin hrr

transr lr-*ol<" atrafinrla tayrn iunmt5sa; 2\ f@' il bu strafrla (a-t)

ter[b qpder tiirenslari vars4, 3) ro noqtssinda /$ varse onda

fu)= L'/g-,of +o(,-,oIt=0

(l)

dolndur. Burada t$)

,, = 1# (* =0.r,2....,n\.

X[$ti halda ro = o olduqda alanq:

/b)=,i+,'.0(,') (2')

Gkterilen .trafita (1) aynl4r yegaledir' (2) drsnruodan isa bel esas

aynl4 almr:

l. "' =t+ " +* r. -; -o(r'),

I ,-r .,h-1. * 0f,2,1.IL sinr=r-L+...+(-l) (2r_ Ut

m. "-,=r -{ * ..* 1-rYffi * o("'-');

rv (r+tf =t*.*t^9it)"* *

tu)*-.)t *o({);

v. rr(r +')=,-{ +. +(- rY-rL *sf,')

zo. Teylot dxruru. OFl,,t l) /G) funksivasr [a'a] parcasnda taln

oluonugsa; 2l fu) fiEksi)asrnrn b,tl parP$nda kasilmez

,'6y,,7b-r)61 tdremelori vars.u 3) a<x<b aral$nda /G)

firnkdyasmn ,(!"i sonlu t6ronesi rarsa onda aga[rdalohr dotsudur

/(,)= t' /(:](")G-af + a,(r) (o < x < b).

tt4

Page 135: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

46.y_ tb)b *!G _ dl(r_ af (o<a < r)

(Qalq hildin Loqranj sakli).

-,tg = \ryl/l(t - qY, G -,Y (0. q . r)

(Qaltq haddin KoSi formast).

Gtstarilan q[r"v"atlcr daxil olmaqla a*.Sdalo firnksiplann x - inmiisbat q[wetlerino g6rs ay rgmr ya.an.

"r. ^n='i#; ,r -e@er 7@)p1=t

.

I/r//i Surct vo me;raci (t +r)-a vumra4h, venlan fiurksiyanr

71,1=r+(2,+z,r[+/)t'kimi gdst rak.

IV aynhgna g6re

(*,'f'=r-,'*o(')yazanq. Onda

/(r) = r * b, * z*'\*,rfr = 1 * Q, * 2r'lr - I * o(,')==t +zx+ zr2 -zxa +o!a),

/r\o;=-rs7a. .fi-r;;7 -{14'-; .t' -ys qeder.

flelL

lG)= J-.''' =(,- o.lF = [ - (r, - "[ =, -](r, -,')-i.11_r') t.l'1_iYl_,)

_ I ll 'l(2,_,_rl * 2 t2 -4.2

'./(r,_,rl -oF)=

=, - l(r, - r).

;(r, -,'f . *(r, - rl . 4')

i,G)='v!:1, -,' = [ - (r, -,'$ =, - ;t,- ri. iLilO' -,'t -l. fl - r)f1 - ,)_l\, tl, /6,-,,)*(,,)=

Page 136: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

=, - l(,, - r)-;(,' -,'l - fi$. - "'l .,F)

l(r)= lt(x)- 126')=],' *,' *o(,').

74i. "zx-x2

. 15 -qadar.Eelli: I rynlug 96rc yaanq'.

J$\ = sb-'2 =, *Q, - r\*b'il t

*b' -tf *b,':'Y *6, -n'l *06,;

71'y=r*z'+*2 -1r' -:,4 -+,5 *o('5)

,nn lG)=GW*; 12-naqadsr.

HaAL IG) firnlsiyasrm clveriqli gekilda yazaq:

7(,) = ( +,)*(r - zr){ (r + z,)*IV aynfur tetbiq edek

[+r]o =1a166,* too'(Lm-t)t:

* o(t')=

= I + loor+ 50. 9912 + o(r'z),

[r - zr)-{ =1* so, * -4(49-l) 4r, +06,)=

= t +8or + go. 4 lx'z + 0(x'?),

(l + 2x)-s =, -r'r* - eo(ok t) + r' + o(r')=

= I - lzox + tzo. 5gx2 + o\xz).

AIdrFmu bu a)mhglan tarsf - tsrefa vumb, 12 -ru saxlayaq. Onda alanq:

7(,) = (r + rlo (r - zrf (r + zrf = r "

oor + lrsor + o[2 ).

I - V aynhslannt tatbiq etmrkld, llmitlai taptn:

zas. rrL-,,"].,.1)1.'--L \ '/JHatti Bwada t(t. i) =

+ - # . o(j)

"v"r's.a." isrifide ersak:

Page 137: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.*[, -,,'(, - t; = y{, -., (i - *L.,(i)] =

1/1 \Zta tn:l! -cWl.r+6r\r lHalll Ovwle misah alverigli gekilda yazaq:

,. I sinx_ roos xffi _ '

---,--)@r fS[tI

Burada sinx vs cos x fimksiyalanmn aynhgud^n istifrda etsak:

.-t'.d,)-{'-*.-ot'))lim . ,=

r'(r + o(-rr)

-lHalli m x = x -,L+ 0(rr -- r + o(E3 ) aynbgrndar istifrdo etsek:

,8,(: *)=.{i ,*d=.y.(: i)=,

Qolqnalot:Gddafibn qtwatl dcil dnaqla ogapfuh funhsiyotofln r_in

,nL*il qilwailait agdn aynhyu yun:qlan + x (o>o), ,2-na qedcr.

cavab: a+_*= _ffi*arr1.

fr , ,o.nq"a"r. cavab, r_|_{_!_al,rnccx, r6-yaqsder. cur"b,*_*-*_nr,sin(sinx) , x3_na qader.

Canab, ,_4 *r(r3).

=,g-('-'.;-'t(i)=i

= timl-r@

ru2. n(!--L\,,or-o[r sinrJ '

751.

'-*.'(")-'.* -o(") ,

3

117

Page 138: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

rgx, ri + qader.

lo"h" , ,6a qadar.x

cu"at, ,*{*]{*,t 'r'

c.,"b, - + - r8o4

- ;l. nr,.

{bvab: -}

I - V oyn$ltnn tdbiq ana*la' hrtd*i tapn:

-'2 ca,ab: -l'-. **-"-n 12

lrln

----.r-+O ,4

-. e'sinr-r(I. xl Cavab: l.ru[ -=--_i- 3r-r0 rJ

751

759.

757.

75&

19

90

It

I1

S II. FUNXSIYANIN EKSTREMT'JMU.

rum<slvimi{5n sowK ve oN IdqtK QtYMorLoRi

lo. Ekstremurmtn vaf lt& 91ln zerui iart'Ogsr 1@) funksiyasr xo n6qtesinin istanilen 0 < lr - r'ol< d otrafinda

ttayin olunmugrlursa ve /(r)< /Go) w ya t(x)> f(l,o) prtlari 6'denirsa'

lm y2(./r+1 -Jx'l -2.1x).

,ri- (E[tJ-1tr=) c"*u']

* l1,,.-,r*r1"i rr;l ca'rau I,-+-l\ 1.) lt o'-ol"'-2 (oro).s-ro r'

Cavab: ln2 a.

76A .. sidsinr-r3ill7um .'r-r0 x'

761. .ritr r.. l - tccir,[m -------------:- .

rr0 r!m d(E9rr-+O tJ

Cavab:

Cavab:

Cavab:

751

756

762

Page 139: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

onda ro ndqtssi /(x) frrnksiyasrmn uylun olaraq rnaksimumu (minimumu)

olur. Ogar ro ndqtesi *$rernum n@sidiss, onda 7'ft0)= o olrnahdr.

20. Ebtrenruntwt varh$t frg i W tert.Btrinct qalde. Ogor l) /(r) fiuksiyasr rb n6qtasinin l, - Al . d

,tmfilda t yin olunub ve kesilmazdirse, 7(ro)= o va ya tireme yordursa;

2) lld -n o<[-rol<o atrafinda sonlu toromasi van4 3) 7ft) funksiyasr

ro ndqtssinin sa! ve sol terafin& 6z iSansini saxlayusa, oda fimksiya

aga$dalo kimi xaraltcriza olunur:

Tannonin ismasi N*lo

IlmIv

++

+

+

Ekstremum yoxdurMaksimumMinimmEkslrremum yoxdur

Ibinci qa1fu. Ogar 7(r) firnlsiyasmm rs noqtesirde ikitrci tcrtib

/'(r) toremesi va$a vc

1'(a)=o vs 1'Q)*ogertleri 0denirse, bu noqtede funksianrn ekstsemumu var ra /'(16)<0oldu@ firnksiyamn nraksimumu, .f'(ro) > 0 olduqda milimumu var'

(19'ttnca qayda. Og.r l)/(r) funksiyasrnm l"-roi.d *rafnda

/(r, ,.r('{\') 1€ ro ndqtosindc /o)(t) varsq, 2)

f(,\ro)=o (r=r,2,...,n-r) lt1o1+o prtleri odenilirse, bu halda: 1)

z-crl sdad olduqda 6 n6qtesinda /(r) funksi1almn ekstreraumu var vl/(')(r0) < o olarsa makrimum, ,rfr)(ro), o olarsa minimum ohn.

7dl.. y=2y2 - va fud<siyasrma ekstremumunu tapm.

flatli Frmksiya (- *,r-) aratlode t yin olunub ve kasilmozdir'

Stasi@ar noqteni tapaqy' =4x-4i + y'=O=4r- 4r3 =O:)

= +r( - r'z)= o = tr(r - r[r + r)=o ==4+0,r=0,x=l,r=-1.

stasioar n6qtelardir. Bu halda teyin oblasn (- .,-rlw [- t,o]w p,tlw [r.+-).

Page 140: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

- @;-1 - l;0 0 0J I l;+ol'(,) + 0 0 + 0

tb

r=+l noqtalori furksiyanm maksimum ndqteloridit. r=0 n6qtesinde

fiulsilanu minimumu var. max /(r)= Lmin /G)= o

764. y = ys-r fidtsilrasmm ekstremumunu taPm.

flalll Flrn*siya (- o,ro) arahlrnda teyin olunmugdur. Stasionar

aoqtaleri rapaq:

y'=er -*x t y'=o 's a*(1-r)=o+at*oodur ki, r=t nttqtasi stasionar n6qtadir.

-c.ll I l;+co

ik) + 0

/(,)

x = I n6qtosinds funksiyanm maksimumu var:

maxflx)=7(r)=ar = l '

Qah.pul*:Aga$.loh lunhsiyalann veilm$ paryala a an b|yfr* va an Wh

qlym bini toptn:765 1(r)= 12 - ar + e; [-3;10]. Cavab;2 vs66.

767. f3l=**:; [o.orloo]. cavab: 2ve100,01.

76E .. ( rz ,,) _- , . Cavab: Oyel./(r)=l t + r* 1+... + :- l€-r ;(0,+@)."'l 2 'r)

769. f(rl=a,' *",r; (--,+-). cnu*, _Efti *_{,0067 ve t.

2

77A y=,1;*; l-t,tl. Cavab: I vs 3.

771. t=12 _**zl; [-ro,ro]. Cavab: 0 vs 132.

AEapdah fu nksiyalann ehstrenumlonm tqm:772 y=r3 -612 *g*-4. Cavab: ,mir(3)=-4, /mrx()=0.

140

Page 141: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

773.

774.

775

776

IY=t+-.xx2 -3r+2y=-"-.x'+2x+l

Y = Jito,ca,tab: ytu(e)=-z-

s12. XARAKTERISTIK NoQTOLORO NOZORON rUNxStyAQRATIIdNiN QI,IRULMASI

Funlsiyau a@iq etnok ve qrafikini qurmaq figln a$agda gdstarilonqayda ila borekst eunak lazundrr.

l. Funksi;6111s tayin oblasbru tapma\ periodikliyini G oxu ilekesigmo noqtclsrini, sabitlik amlqlaflDt frrnksifafln qrafikininsimmetrikliyini, kasilrne nOqtslerini vs kesilmo aralqlann rdayj€netnek larundr.

2. Asfunptrtlann varhFfl m[oy]€n etm.li.3. Funksiyanm monotmluq araJqlam vc ekstemum nd{alarini

tapmdl.{, FunksiFnm <ptnnqtErrt, 96k[ldtytn[ rc syilrne ndqesiai

tapmalL5. Funksiyaun qrafikinr qunnat.

77t l@=d;f tunksiyaru tadqiq edin.

Ealll l.Teytn oblasor-r tapaq. Funksiya r-in x=-1 qiymatindenbagqa hsr yerde teyin olunmugdur. Belolikle flrnksiya (--,r) ve (t,+-)futerrallannda tayin olunmugdur.

2. Simmefiya markozini ve simmetriya oxlanm tapaq. Bunq gOE)

71- r)=7(r) ve r( ")= -JG)berabertiklerini yoxlayaq. Bunlann heg biri 6demrt. Funlsiyanrnqrafikinin na simmetriya m*kazi, no do sinmetriya oxtan vadu.

t4l

c.!ab: ),D.x(o) =o, r* (i) = "iCavab: y-o1t; = e-l = 0,36t.Cavab: y*1-t;= -2, y^6(t)- z.

c","b,r*(1)=-;

, r{+o) = o serhad maksimumu.

v

vl+x2'

Page 142: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

3. Kesrin surat ve ma:rreci kesilmez firnksiya oldupundan, fimkslya

.r = -1 n6qtosindsn baSqa her yerda kosilmezdir.4. Funksiyaun qrafikinin asimptolanm tapaq.

a) Maxreci srfra barabJr etsnekle asimptotu tapmq.

2(x+tf=o=r=-tr= -l funksiyanm Saquli asimptotudur.

b) Ufiioi asimptohr tim /(x)- i tapaq.- .t-+lco

t-+l'- I-ris 2('r + lfBu oru gdstsrir ki, iifiqi asimptot yoxdur.

v) Maili asimptotu y = kr + D $eklinda a{araq:

e- tio' 'rG)= lim - '3.;=1,rrio r x--rt62F(r+l)' z

, =,rm L/G)- hr=,,-*{r+ j "l = i,g t# = -,

,=*lr-1 funksiva eyrisinin maili asimptotu otur',25. Funksiyanm artna, azalna arahqlarmr ve ekstremumunu tapaq'

Buna g6re birinci tortib t6remoni tapaq:

,,r ., 3r'(1, l)':2(tt-0,' ={G!)J.\,)=_A*ii- = zt, _ rt,

l) Bdhran n6qtelerini taPaq:

r =0,r = l ndqtalsri b6hmnnoqtolcridir,2) Funksiyamn torsmesini sonsuzlula gevlrtn noqte x = -l ndqtosidir'

BeloLkle r = -l n0qtesi tsyir oblastna daxil <teyil

a) (- "o,-ll; b) [- l;-D; v) [-r;o]; [o;+*) arahqlan fi.rntsivarun varhq

oblastlandu. [Ier bir aralqda t6roma <iz igarssini saxlayr:

-o,-3 -3 -3,-l - 1,0 0 0,+o

f'{') + 0 t vitrolunmaub

+ 0

f(,) -t"

Aydrn gdriiriir ki, firnlisiya uy[un olara1afti, azaltr, orfi, arlur.

r= -3 noqtesinde birinoi tortib torame 6z igaresini musbstden menfiye

dsyigdiyinden hamin ndqteda fuoksiya:un maksimumu var,

142

Page 143: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

^*yQ)=11-t1=-(r = -l,x = 0 n6qtelerinde birinci tortib tdmmo i5ansid

deyigmsdiyinden hamin n@lerda ftnksiyanm nralaimum w minimumu

voxdur.- Indi fimksiyafln qabanqhSm, gdkukliiy0nti ve eyilrne noqtesioi

tapaq. Ooa gtim ikinci tertb titrcmeni hesablayaq:

f,(*)= 1'--(r + l)a

ikinci nov bohran n@slerini taPaq:

3x

1';ry=o='=oBu x=o bobran ndqtesi ilc funksiraorn varfuq oblast (-4,-t) ve

(- 1,.,--) a$agdalo kimi olur:(- -,_r), (_ LoI (0,+@)

r=o ndqtosind, frmksiyann ikincideyi$iyinden bu noqtc ayilme nciqtasidir.

tofib toEmrsi 0z i$arasini

v

141

-o,-'l - 1,0 0 0, +or,G) 0 +

7G)

t) =:r+

s

Page 144: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

77g. JGI=

= funlsirasrm tadqiq edin.'

''lx' + I

1. Funtsiya r - in bfrtiin qiymstlerinds, ycni (- -;+-) araJrts@ tavinolunnu$ur ve kesilmczdir. x-+2 olduqda fiuksiya rniisbe! x<2olduda ise firnksiya meofidir. r = 2 firnlsilasrnrn sl&rdu'.

Z. ,!ilG)=tt oldulunthn y = t funksiyaorn qrafikinin asimEob&r.

3. t'G)=#+ 1(,)=o=+ ,=-JJE'* tI

,=-] Utt - oout rUir.

I,2I-1 I

--.+co2'

t'(' 0 +t{, -"-

(--.-il-[-i,.,

r = - ] noCosinde trnksiyann minimumu var.

,./(,)={_;)= #= +=*{; *'

Ina nrntsifanrn qabanql'Ernr, fokiikliiyiirti ve eyilns ndqtasinitapaq. Bumn flgun ikinci tortib toEmoni hesablayaq:

7Q\=1t*z,lp'*rl1

r.Gl = zb, *rli -1G, . rli . zx. (r + z) = -!-. M =' ' J['.,1 J('' .,)r2r2 +2-3x-6x2 4x2 +3x-2

-t - J+t- rr =-

8

_1ffi_=ffi/'(r) = o =a -(4r2 + t, - z)= o,

-txJs+A -t+Jat -3 + J41'=--'-=8'I'=--

noqtaleri ikinci n6v bOhran noqtebridir.

Page 145: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

-3-,tql-@,-

4-J4t8

-3-l4t -3+Jil8 8

-3+J+r8

-3 + J4tt

f'(,) 0 + 0/(,)

, = -'

;t ," , = -' *,fi ollme n6qtelsridir.

?so.

^n=+ fimksiyasmr tadqiq edia.

l. Funlsiya r=o n6qt siDden bagqa br yerde teyinol,nmugdr. Yeni (-o,o)w(q + -).

2. Oxlara vo markez: nezaran simmetriyau yoxlayaq:

ft+{-t

sinmetriyasr pxdur.3. Funksiyamn qrafikinin asimptotlanu tapaq:

-ll .r=0 n<iqtesi fioksiyanm kasilne noqtssitir. r=o firksiyaSrafikinh ga{uli asimtrdrtrutr totrlildir. BeloliUe y oror gaquli

Dofrudan d4

t^ /(t)= [m 1=+-, lim f(r)=I_+ lU I++O l, t+{_ ' '

b) Ofrqi asimptour tapaq:

,;- {*-, f,- {=0.x+{D X r.+--@ .t

Utqi asimptOun tsnhyr y = o - dr. Deme[ ox oxu tffiqi asimptrnrdur.

IIE - = --o,-r4 X

145

Page 146: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

v) Maili asimptotu tapaq:e

l,= t,m 1= tiro { =.-' r+'_ .r r_+o x'

.t -, {o olduqda ril asimptot I'oxdur'e'

/..= tim -L= rirn4=o' t__t x '-- 1-

Bubaldadamailiasimptotyoxdur.Belcliklofunksiyaeyrisininmailiasfumtdu voxdur.--l-li-*ftiy , monotonluq intervallanu tapaq:

' e'rJ - e'(x - l)

f'\rl=--- r- =-f-1'$)=O a e' +o"r -1 = 0='=l

[email protected][ (- -,r]., [+-) kimi olur'

-o,l l, +*f'\x 0 +

-fG\

r = I n6qteslrdo funksiyanrn minimumu v'u'm-7G)= /(t)='

5. Funlsiyantr qabanq tfl, g0kiikliiyunU vo eyilme ndqtesini tapag:

1'67=F'-z'-+zb.r

/(r)-o berabarliyinden 2 - ci nov bohmn nd$slorini tapaq: e' *0

xz -2x-2=O) Y=l1-l

Demali r - in heqiqi qiymeti vs firoksiyanm eyilme ni@si yoxdur'

r=o ndqtesinde ftnksiyaeyilmo nti,qtosi dcyil

teyin olunmamlgdr. Odur ki, r = 0 niiqtesi

t4

- "o,00 0,+o

f(,1 +

,r(,

Page 147: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1

781, r= x; firnksivasmr tedrQig edin.

L Verihnig firnksiya y=li="i"' kimi g6stsrilo biler. Aydmdrr ki'r > 0 qiym+lerinds bu firnksila tayin olunub vo kesilmszdir.

/t I

2. /(-r) = (-r)(-'l olduEundan ftnksiya tek ve ctir deyil. Odur ki, ns

msrkoza, no de koordinat oxl,anna gdra simmerikdir'lnr

3 ,$r=,{i" =t v=l fimksiyamn asinptoufu'

4. Bohran noqalarim apoq:

1 , l- r-luy=r. =1.,.,y=16 rtL=' ; ,

,jt'

..,__if,_ l'\_Ir0 0<r<e olduqda, -^ [' ,, J-l<0 ecx<- olduqJa

Buradan ahnrr ki, 0<r<e arahlroda fiuksiya arur, e<x<laaralSmda funksiya azaltr, r = e -da funksiyanrn maksimumu var.

782. y -"'t fiuksiyasrm tadqiq edin.l+r'

l. r=*t noqtslarinden belg funksiya her yerde tayin olunmugdur.

Bu noqtelsdo fidsiya kesilir. Bela ki,v(- r -o)= o v(-r+o)=+"o;v(1-q;=r"o; v(l + o)= o

(- o,-t)w (-t,t)v (t.rc)Funksiyarun qrafiki q, oxura nezersn simmetrikdir.

,=,(,-5)=,i(, 5)

147

n ,IG\-- I(")="i

Page 148: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2. r=+1 noqtalerinda fruksiyann gaquli asimptotlan vardr.3. Funksiyann tdrsmesini rapaq:

llI

= 2*3"t-,2 ! "'- *O- x')'(l + x')'

y' = o + r = o, r = +J5 fiuksiyanm bOhran ndqtaleridir.

r = -JJ, r = or6qtelorinde funksinnrn minimumu var. r = J, ndqasimaksimum n6qbsidir:

na 1 Q) = 7Q\ = e, .*/(,)= /(JT)= +l0e 3

4. Funlsiyamn 2 -ci n6v bohran niiqobrini tapaq. Bunun ligiin 2 - ciartib t6rsmeni hesablayaq:

.,, -.-# . r .x6b-'2Y *'2i- ,2h*'2 *t'a - *61y=Le.-;7@Buradan goriinur h, I'1. r olduqda y' , o.(,Ji), (J1,l-)

"e

l4E

Q * ,2)2

- -;-Jl -J' -,11;- -1 -llo 0 0;t I r;.ll Ji Ji;+-

+ 0 + -t 00

(--,-J5),(-J3,-r) araqnn"aa tu*siya ctt oldulundan bu arakqlannher birinde bir ayilma noqt4si vadr.

Page 149: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Qalrywlot:

ASagfu wilnfrS fu n*tiy dmn qr6*h i qu rrnah:783. y=3x- x2

Cayab: Qrafik koordinat bagbn$crn^ n''zeren simmetrikdir. Funksiyanasrfrhl r=o, r=+JI.+L73 yon0) = 2, yuhl..l)=-2, Oyitme ndqtslari r:4y:0.781 , ,4Y=l+t_ --.'2

Cavab: OY orutra Dozarcn simmetrikdir, Funlaiyanrn srfrr

,=+fiTo+Lss. )',*(11) = l;, v-r(o) = l Oyitne ndqtoleri

,=tJo+OSS. r=t1.J3 lt7t5. y=1r+t\r-2)2.

Cawb: AQ,2) noqtesins nazeron simmetnkdi. Fnnkciyarm sx&lr=-1, r=2./nio(2)=0 ym!x(o) = 4.€!rilme noqtolari r=1, y=2.

to

Page 150: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

III FOSILQEYRI-MTIOYYAN INTEQRAL

Sl. sADo QEYRi-rr0evvex inTEQRALLAR

1. Qeyri-m,iiayyen inreqrat haqEndo' Oger /(r) fiu*siyasr (o"a)

arahgrnf ayrn olunmuq kasilmez funksiyadtsa ve F'(r) = /(r) Scrti

odJrr.a, ooau rG) ftrnksiyasr /(r) funksiyasrmn ibtidai funksiyasr

adlaff.

-i(r) *. -y" /(r) firnksiyasrmn qe5i-mfrayyen inteqmh deyilir va

1 1$\* -'r(x) + c (c = eonsr)

kimi vazllr.i. Qeyn+i)ryyan inteqraln asas rassalari'

4 al1|Qtul=r(,\x;b) Jao(xltr +(') + c ;

i !A/(,W= A!IG)dx (A=const, A*o);

d ILrG) * gG*,, = I tGW * I sGW.3. kda inteqrallar cadvah

.-,+ll. l/,dt=! -+c (n + -tl;

2, i-la=tlrl+c (r +o),

- I foctgr + c7. l--8= <

'l+ x' l- arcclgx + c

r l--l--^=i'li*I."t farcsinr + c

5. r-+e=] ;'jt_r, [-arccosx+c

r 1pa,=r"1,* 6'trln";rlx' t 1

1. !d*=fi+" (a>O a+r); !e'&=ex +c;

t. Jsin rdr = -cosr + c;

9. Icos r& = sin.x + c;

10. !!=-agx+ c.sur' r

150

Page 151: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

il. l!=Ex+c;cos -.r

12. I shxdt= cla. + c;13. lchx&=sb+c;A. l!- = -s1tt r.'' sh"x

$. !{=w+c.ch'x4. Asar inteqrallanw melodlan.a) Yeni dayigenin daxil edilrusi. Oger

j 7g)* --n(:) + c

olusr I fQpu =F(u)+ c, bunda e =fix) oW.b) Ayrma mctodu Oger 7(r) = 7,(r)+ /r(r) olarsa, onda

ITGW=1fi(XW+ItZGWv) Doyisonin avez olu nasr, Oger 7(x) funksiyasr kesilmoz

furksiyadrsa, r=p1r) fiurksiyasl ve otuD r'=9'(r) tOromesi kcsilmaz

funksivalardrsa- oada

ttGY'1Aeilh'Q\r,bsraborliyi doSrudur.

q) Hissa-hissa inteqrallama metodu. Oger u ve v her he.sl

diferensralhnan funlsivalardus4 onda

ldv=uv -ldudo$rudu.

kda inteqrallar cadvelinden isfifde lalbiq et eHa a{ofuhinteqrallann halli:

756 ta:\ta/r

IIallLI t r) i I " 1

fldr=il "z ,*-llpc=1,1at+1r iai=lrl +2,!i+c.' 'lt '1. /

787. t-!-.' '12 -5xtallL

tffi= -ita - r,) ialz-s,1=-i 9:ii- * " ='? J; s' * "'

2

Page 152: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

7t& I e-.'2+1t'

EallL. & l. & l. & I I rt;3?=itT 1=lt r *,=l'T_*"oTr*"=3 - |.,il;J

.' Vr Yr

r .l:,=

J:6&cts f7 + c.

w' P4-'t + srDr

.EaIIi Sade gevirmo aparaq:.itu&r.&'

r * "r",

= J. ---7;-_] = rl -;7; ;\ =I +cos[-: - rJ - "*-l? - tJ

o(z-:\. 14 2l=rffi="no. tt'-*.Zalli Difereosiahn komayindon isti$de otssk, alan4:

, t r, dh')ry-a=7tffi.

Burada r' = 1 kimi avalems aparaq:

-tii=i T,4i*1*=*n"5AM.r+.

xr,tx'+lflalJi Maxrecda sade gevirm apararaq alarq:

+ c.

z t'\-- l+c.4 2)

= -"],. { - rl * " = +.,[,. (:fi..= +. [, +

t52

lr I a=l- = A= -l: =l, | '.h*,2

.&tb.!- 6=r-;51a=-J

\,,

Page 153: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

7e2. t-!-' ./r(r+ l)

flalli Me,,rrac,b sade fcvire apa:raq:

. & , & *d16LrmE=rE.F=,'ffi*,=lr;=4=4#=

sitr.r .cos.r796 l-=+:+-.=h.

'o) ;mz * + b2 w2 tfleilL ifrr4ra}aln iBd. nunrd. miie'

sin.r.cqs r IA=#tJa2 sit2 r + b2

"ns2 x +, -b')

tln<ta irtcqraft agldakr kimi yaanaq olar:

ld

r ---1= z r"f + Jr2 * rl+. -- zhl6 +

'G + rl+..

7%.1 &

flarli irteCralalh fi:nlsiya uzerinda sa& geviroa aparsaq, yazanq:

, & , ,'& , ok'l ,b, =A=, -! =I , -=l "2,

*r=l€f,= t t .tt +r

=@ctgl+c=uctgax +c.

7s4. t-4:.' Jeb +l

flaUi lnqralall firaksip fizerinda sade gevirme aparsaq, yazafll:

r -4- = t --4: = t4: = t& =L' = I =' ,17 *, ' ; ,,le-zx *1 ' ,tr-2x ,1 ' JL-,P *, ' '

=tft,=-"l.Jill=-+-'.7ss. t#:lflId,.l/sl[r - cos.Y

Ealll (sinr + wx!to =d(sior - cos r) olduErm&n inteqralr a5a$dahgekil& pzanq:

. sin.r+coox . ,, . I

f ;-==:a = tlsmr - cos rf id(shr - cosr) = pinr- cer =tl={/siux - cG r

l2= !r-i at =li *, = l{rior-o*rE

* ".

cn gwirme apar4q:

sin2 r + D2 cos 2 .r

a2 sir2 r + b2 crts2 x

Page 154: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

6*Vyb' *'' * u' "^' fiaQ' "ioz "

* b2 *2 )--

=h2"-2 r*b2*"2 I I 1 -T --. -,- _* ,=,1=

z@ _F)t, zdt=11i\fi+c=

= "=]-- {,' "it t * t' *'\ * "'a'-b'

nt. 1L.slD r

.[IarL lnteqralaltr ifadcnin ilzarinde/elementar gevirmelar aparaq:

& & ol'8 r)

"jrt-=;I.* ' =- r

z "z '9,Onda inteqah ap$dakr kimi pznaq olar:

,ft!=i.:=a= !4=nt4*"=' r 1"2 I 't,81

zee. !\$ tlon.

-ttsil+c

llattt irteqralaln kcsrin surot ve moxrocini x2-na b6lek.

in[eqraldt ihde ugiio alanq:Onda

Burada r+l=r avazlomesinden istihds etsok,r. dt r lr_JZl t . lrr_..f:r*rlt v -= r7rl7;51

* "

= ;6^17;72'. ri. "

799.

IIam lrxqralultt ifato uzerinde mfleyyen gevirmelar aparaq:

t54

Page 155: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

7-2

Jl * r*2

Onda verilen inteqrah aqapdakr kimi ya.znaq olar:

^ l*1

--r='lrlt2 +il+*"t21+".n+2 | I

an. t-::g:.'Jr.,"*/[*,fIIallL In4ralaltr fada [zorinds mf,a1y*r gwirms aparaq:

rr z+2\

-1- l"T In+2 [ )

at-;;jh*l' z IIt)

=r(,.@_

= (r. ",[;7)-;a1r. *[-7iOnda verilsn irteqrah a5a$dakr kimi yaznaq olar:

t

(,. d17)-;a1r -,'!i7) = l'.'.[ -7 = {

=

I= 1

lia =2.!i + "

= z\F * 57; * "

Ayrrma wulundon istifado edarab inteqallan hesablayaL

srr. J{ - r}odr.talli Buzdg. r = I - (l - r) kini a}Ilsa4 verilen inteqrah yazanq:

155

---:==::.--- ----_:-/, *,' . /(r .

"f ri1 "

rr1 * ,2 '/t

+'2

I

| -r7 I

=trt =,i= ht# = *+.il;71. " =

Page 156: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,[r -0-,X-,]0a=J(r-']oa-l( -,] |a' = -1(r -,]oa(r -,) *

+1(r-xlra(r-r)=-(r {}t *(l -I)'1*"

uztl.f,rrri ldeqralalu kesrin tzsrinde mueyyan gevirmolar

,1 ,r *31 -l' ,r *31 27 (x+!'lxz -lx*!+r 3+, 3+x 3+r

=*2 -ir*g-.27!+t

3+x 3+x

Bu hdda verilon idearah aga$dafr kimi yazrraq olar:

!(x2 - t, + o - A-la = l -1"' * s- - 27tnp + t1 + c'

ultL'{/l-3rEallt r -i tnct*xs uy[un gakilda yazaq:

,=Jir,., - D=ll,-0 - 3,)=;- l( -3,)

Ondaverilen inteqral aga$dalcr kimi olar:Itl

Jr<,-r,ir* - |l<r -r,fi6 -r,trt=-|lo - r,iia{r -r,)*

"?t' t n-irtl I fl-3r)3* |to -

r+a{r - rn=-;'!l-ir: + i' t' -i"" *

" =

33252

=-1.o-rrlJ *1.0- rrlJ *"=-ll-2'(l-3r)J *".6'- -'' 15' l0

ut t.dx'r'+x-2

Bunuverilsn irteqraldl nazaro alaq:

\ e -!t e =1u1,-ti-lu.r+zl= lhll:]l*".3t r-l 3Jr+2 3-t' I 3 r ' 3 lx+21

Page 157: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

sor IG;all.46+br

IIaIli Inteqralaltr kasrin iizarindo bazi qenirmsler aparaq:

r I , l' I l(,+o)-(,*o)]2G;fl1;S =

lG-,X,.6) I =GIELG."X.,+) I =

= r I r _ r 1'?- r I r - ? - , l=@-ofLx+b x+a) (a-tfil(x+tf Q+a\x+b) ('r"Y)

=irlir.(.:,.-;(* *l]=_ r I r ^ r -z1r _r1l- b-*lG*oY' G*d2' a-b\x+o t+b)l

Bu gevirme asasrnda verilen irteqral aga$datr kimi hesablalr:

dr{;r. do!.ds'l* *b=

= (,-,r l*. *]. #t"'+a{-rnl'r+Dl)+c=

Ealli lnqralaJ/'r ifadenin uzorinda milryyen qpvirmelar aparaq:

#=#4 ,4h=";t:++.t=

=4@-U=et-[rde' l+e' et l+e'Bunlan verilsn ideqalda nozen alsaq:

t P - t4* =r,1,'l - r,fr * el., = "l#l. ".157

r I l I'l 2 ,lx+al= -

C -8 L, -,- -,-al -

1,:;pl, * al. "eodre'l+e'

Page 158: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

&7. lchzr&..EaIIi Malum d0sturdfir istifade etsek ya2anq:

-. ehlr+ Ich' x =

-2

Bu ifidani verilgn intaqralda nezere alsaq

)! t"nz', ia = !"hlx + )r + c .

EIN lchtclSxdx.EaJd, Hperbolik funksiyalann hasillsrini cema getirms dilstunmdan

istifade edek:

"1n"16r=!(chtr+ ch2r\

2

Axmcr ifrdani verilan intoqralda nazep. alsaq:

ltkhlx+ "nzxE =l- sh4x+ ! sh2r, c .2"84

IMtn xzlamalar d*il etmakla inteqrallan taptn:

eoe. yi(r-s,zlo *.Ealll Orrolca inteqralalt ifadanin itzarinde mtelyen g€r'irme

aPariq:

"(r -s,')'a=-fi,"'( - i,')oa(r -s,') (l)

Sonra l-5.t2=r evazlamesini aparaq, Axrmcl berabarlikdan x'1=!alanq Brmlan ( l) beraborliyindo nezers alaq:

- | .l-t .lodt=- I (,ro -rrr!,l0 5 50'Buolarn osasmda verilan intrqral aga$dakr kimi yaznaq olar:

- I 1[ro -,r r )r, - -]|.{t- -,"'1 * "

- -f [G4 - t - "']' I. "l0'r ' t-' 50( il 12 ) ,ol il 12 )

A loos5 x 16iia..HaIIL intnqalala.iEda 0zorhda sade gevirma apa^raq:

*"!"...6 1d=-sar.Js, lcosx&=(-r-2rf . J"ioi alrio rl =r ( ! 1 r)=[ - zrir,2 r*rlonr).*i,a(,rr)=lr,oz,- 25io-i, *r;17 t]rft,or,

Axrucr ifadani venler hteqralda mzs.e alsaq:

l5t

Page 159: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

(L 1 9) 3 ? rr

Il,int, - 2,i,, : . +,i"i, laGt,)= i"i"i,- 1,i,2, * i,in 2 r + c.

t.Jatr. tllltgY34r.'l+cos'rEoll.L t+oos2 x=r evadamesini aperaq. Bu ifadeni diftrenslallasaq,

alanq:_ 2smxogtx& =d, coszx=t -l.

Bunlan verilan imeqralda nezeo alsaq:

i'? = -i'lL - l), = - lr -hr,D. " =

= -](*"*'r-n[ **r"[*"

s2 !-L -.el +"

IIaAL lnteqalah ifadoni bir qedar ba99 gshlde yazaq:

'* = .*-r=i+"p2 *e' .2ll+et I l+e2-r.-l

e-i = r ovazlomesini aparaq. Bunu diferensiallasaq e '' * = -^ oldullrnu

alanq. Bunlan inteqralda nszeo qlaq:

,i lt. = -rt -t- a, = -zrh - !-h ='t - | -'l+l '\ l+r,I+-I

= -z( - ur1 + rl)+ c = r[,-, - ri,., ri] *. = -' - z"-tr* zrn6 + "ii + ".

x=ocit, x=olgt, x=asinzt ua s. evazlamalar duil etnakle aygrdah

inteqrallan tapw.

EI3. !, & ,r, .

h-,,Y2HailL )=*n1 evszlemasini tstbiq €dok. Onda & =cosrdr' Bu halda

inteqral aqalrtlakr kimi olar:

Page 160: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t ffi = t ffi = lil =,r' * "

='r1u,*"io') * " =

1ff7 + "

aI4. t e =,.'b'*"'Y

Halli x=orgr orazlemesini dail edek. Onda

r = qct|l almr, Bunlan itoqralda nszcm alsaq:cl

cog., - r.coi_,

4t.'{ry-7'T;d,

\f,"--\t*"ut=\sint+e=

-",g1\rr=\-+t"={}*".-a) o, L2 o" Jo2 *r2,l'*7

an t81,.'\a-xEalli x = q@s2t ovazlamesini aparaq. Buradan & = -Zosin2ldt,

, = 1 r"o* I a[nu. Bunlan itreqralda azoa elsaq:2a-t

= -+atpoez tdt = -2q1fi + ol,ztpt =-\r * rlriozr)*. =

( t I r c--7\=--{tElqrltr- + -14' - x-

)+ c.

116 l,t@-:i[-fu 1t>a1.

11ryi ,-o=(b-a)sin2r avedemesini tetbiq edak. Buradan

*=o*(b - o)ri't, dx=2(b - a)s costdt

alanq. BunJan radikalda nears alsaq:

a=-9;at.Buradran

a--.-dlr oos_l t

'5';14-'I

= -;38

= !i* i. i"-(* "o)].

" = -{"-*" ; -,[- -] -

" =

Page 161: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

JGr -;W4 = 1 b - a)sn2 t. [b - a - (b- o)"in2 4 =

= "r/(a - ")ri"2 r . (a - o)*2 r = rle -o)2sin2iLl r = (a - a)sin r cosr.

Alurnlg neticsleri inteqralda nazeo alaq:

J tF -Aff -;f e = 2(b - a12 ! saz t oosz a, = @ -l\' ! tr - * o,v, =

=(o ?' a - !* *1* "

= (' --")',*;"f,- *

*s2j+t9,[G:N4 *"Hiperplik x=qrhr, x=acht va ssira avnlamalar fuil etmaHa

a Sa(tda h inteqra I I an tapm :

u7. I+&."!a' + x'

flalL x=sht evazlemesini aparaq. Bundan &= achrdt, stu=!. t -ni

tapaq. B nr gdm .rfu - nrn melum si1 =et --e-t ifrdesindan istifrda e&k:

e, - e-l x2 =;'

,tu -4", -l=o = ,, =!r,Et > et=x 1!,{j *} -o o lo. o o

=,=u[l*]671' -\a "''

- )Ovozlamani inteqralda nezsra alsaq:

4{ :*-rYnur = o2 ltLnar = o2 1 "t2

at =4a' + a'shtt

= o2 1\1"nzt - rpt = *(i* -,) - "auraaa r=u(r*l .f;A)

EtE IJG;;F;51d,.flolli Burada x + a =(b - a\hzt qr ovszlemacini aparaq,

x---a+(t-a\sn2t diferensiallasaq e=?(b-obhtchtdt alanq.Ovezlomodon

l6t

Page 162: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

:1,2r=fi>snt=F"-

- "'-"-' = @ -"o -r-fEr,-1=(, =2 \b-d ID-a

- -,=Ele,EE;r-,--{ E*; L+Dl\b-a lb-o [ia-"

- {a;}x + b = -a + (b - a\h2 t + b =(b - o)+ (b - a\tttz t = (u - aln\.

Aldrpmrz a*iceleri ineqralda nezers alaq:

f[(t -+rt,la- 'b*,'2(b.q\,htchdt =

= z(o - of 1 rn2 t"n2 at =b -iY 1"nx - ty"na + t)at =

= Q:-d- {et, z, - tb t = 9:!- tl4 : - +, =

=(t -d)'1

11enrt - ryt =@ -;Y (l,nu -,). ",

r.*,='(,E.rt*)Hissa-hisso inteqralhrrra suhaun tetbiq etmakle inteqrallan

hesabloyu:t19. Ixn hxtu (nrrl

IIdllL

=4rr- r ,r,a=4ro ,- -)....-r,*L +".nq1" n+l'- n+7 (n+lf

E2A ft2tu2l6.HilIL

L=hr, au=r'4lxot,rtu=l,. |. ,,, l=#t'-*Y'+t

t-dt=

W=:dx. Y=-: II r n+ll

V =, , at =';"z,.dt r ^fr2sin2-!&=l r l= - i r'cos2t +lxcos?t/r=' l2xd'= tlu , v=- rwzxl z

Page 163: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

lr=u - dv=mx2xd!=l r l=- lr2*u2t*I";, z"-!rc-zr*=F=du. "=r"-2, | 2 2 2'

= -112 "*2r * l5o 2t+lqszx+c.224

821. ltocqrdx.Ealll l*e4gala|r iki firnksiyadan sctgE nishrt a getin funlcifadr.

Odur ki, hissa-hissa rnteqrallarna ifsdrmu tetbiq ddikdo ocp-i a kimigdt[rmsk lazrmdrr:

F = qrttgx, dv=4lxoc,grh) - 6 ,z l=!-*"tsr-l! "-&=ldt = -------;, v=-- | Z Zl+f

I l+x' z I

= * *"* - lt(' - #Y = * *"* - le - *"w) *, =

=l[,*t\"w-t*,E2Z I sir xlnQgx\b .

Eallip =I"({cr) dv=sinrb I

Isiarhfisrle=|, r & & i=llu=- ' i =- y=-ccrj ,gx c6zr Em.tcoo r I

= -ccx.h(tgr)+ Jce6r, --4- = -cosx .lo(W)* t9 =3m.l@81 'srnr

= -"",,r"trrrt - r'fr jl . "tl23 J(arusinr)'?ar.

Urri (arcsin rF fimksi)ashn ideqra}n tapmaq alar devil. O&, ktonu r kimi gfftrok:

fi = (eru*nrf ,j(arq!io#d=I. I

r=z*u *'1;7e'

- r(arcsin xf - 2Jarcsinx.p=ll- r"

163

d"=e)

,=rl

Page 164: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

h*""=''=l#"=*

= <",*rA' -r{- {:7-"*,-,{- ft) =

= ,(,*rir,r1'z - z(- 't[ -/*"i, r * x)+. =

= r("r.r.r)2 * z(frJ *"ior-r)*".

iw"ffir*Ealll R,uradan aydrn gorturff ki, surotdski r-in

imeqralom agilmasrna komek edir. Odur kr hisse-hissa

- -rdtJt -12

un rffiirteqrallama

= - 7*4. It f1 = - ifr4* f,-"* * "

sx tdjrEelll lnqralall kesrde mtoyysn gevirme aparmaq 'laha slveriglidir.

Odur ki,

fu+Ei* )|-* )b"tq-Bu halda vcrilen inteqral rki inteqralrn farqi olur, yeni

t61

Page 165: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

(1)

I

o'+r'

+

t, & l. 12 I I r Ij t,\ t _ ;r t

Q;:ie = j. ;*,8 ;_. r

I xdxlx=u tIv=-, =;!_*=l b'.sf

V',,'l 7=* ,=)tb,.tl'rb, *,,)=-)I r l, & I r I x

= -i ;rJ * rt ;i7 = -1 j * s * ;*"tg-

1 -nin bu qiymetini ( l)"da yenne pzsaq, alarq:. & I r t( t x I '\t7;l = }*"re ; -l- 1 pfi * **,ri)

lrt= zssctc;+ 2a2F14+c--aftV826 l=--cb.

It * "'f'Halli Yenlen ifrqrah bir qcder bagqa gahlde yazaq:

lt**Tt=1 '=a[-'wll'-'Y Jr*'2 '

Bundan sonar hisse-hisse inteqrallama Usulurnr tctbiq edsk:I , & I, Er=----, dt =-l

;!:-alr*as)) Jl*'2 h*,'W=r/r+r' V'=ob**)'"=";*' I

={Z-1 '-"\,6=*-Y-t ' dL*,,'l=Jr*? 'fi*,rY, ,t1*'2 ',fi+,z-' I

a"=atg*") n*"@ | r:-;*-1=ffi1*"-*r,ffi*)=ll

l,=l.tl,,=l- rhWu=-----,| 1.,'Y

Page 166: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

xldqg eorctg . fr*.,F ,=F-ffi-'1,,41*GOr0ndtyu kimi veribn ideqral yenidcn takrar olundu Odur ki, tanlik

kimi bll etmakle veribn imeqrah alanq:

, o@ - (51) ,-"rg, -I o*"7- , d*,l'-:;d=j'h*tY- 'h*'2 'fr"'Y'

--tcts, G _t) -*"w2l: -e=-7-='in,'Y {r+r'

, rz@s , * = _jl!__e*F +c.'i-.sYi 2"lt+'2

t27. bn(tnxYb.llatli Hisss-hisss fttsqrallama usulusu tabiq edak:

. ll = ern(nr). dv='t!:l_

,srn(hr)ft " ld,

= 1r*r(ror)*,, = * i

=

= rsin (h r) _ rcoe(ra* = [:li rl =,1 =

= rsio(hr)- rco(ln, - J"(t ,)Eh

Bundan sonra xotti tailiyin h,lli kimi2J sin(h r!tu = Isitr(h r) - r"odu '),I sin(b x)rr = ;[Eb(h

x) - cos(u r)] + c

almar.E2& le^ zbbx&fldll

L="*. dv.-su,bx d ,I -les sinbr ib=l ' l=-|eccocDr+,'t. "-^--p=u*tb, v=_i(s,bx I b

l'^ =', ttv = ao'sbx d t+a-1"^ cosbxdr=l t l=-'e*ms6r+b'

V* =*, v= oshbx I

D

Page 167: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

* 9(! "* "* t' - ile- sin D' &) =

= -lr* *0,*1"* ,a*-$P* "au

*.Owelki int€qrnl trkrar olundu. xatti lalik hmi hcll etsoh mda alarq:

!e* smbua + *!e* silrbr e =;bsin 6r - DcoDr).

Buradan sada gevirma ile alanq:

!e* w*e=$ ,z(asin6r -DoosDr)+c .

en. !p' -asxf ax.

Ealli $woba di gevirme aparaq:

*1f(t**"zrlt--1"b ' 2-t *!, * !rio2r.2"'224la!1 1 =le'wx& inteqratn tapaq:

ft' -"^'Y*=ftb -2"'*', +*r2 xfu=pba-z1"'*'x *+

t =1"' r*t*=l =o' e=*4=;"-r-Je'sinrd=px&=du, v =smx I

-f=et 'dv=s1'x/, l= "'rior- l"'o*r + je'cosr*)-W=e'&'v=-crsi

=€r gin.r+er cosx- ler qrsfr.Burada xati tenlilm halli kimi Flagsaq, alaflq:

t =!e'mrar.=i$inr+cosr).Bu qiymati (l)da nez:ro alsaq, yazanq:

t[' - -.rf a = ]rk + 1sin2.r - e'(sin, ** r)* 1r r ".

NtL. t:'=&.'(r+lftelli lfre4ralaln ifidenin iizprinde miloy'€r gwirme aparaq. Onda

alanq:re' *_r+t-]",*= "_* _ _!_a'

(r+ lf (r+lf r+l (x+l|

(l)

Page 168: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Aldrpmu axnncr ihdani verilen inteqral da yeim yaa4:

[,o',=&=l t' dr-l "' -&'(r+ lf 'x+1 '(r+lf

,,=l*^, ,,=lG_+*kimi iSara edak. Indi /, itrteqralu hesablamaqla maglul olaq:

. e, l="', a'=(x+tl2/ eX . e,I2=l--: -e=l , r=--:- +t- di.'(,+r)2- P="'*.,=-* | x+t rr+r

1, -nh bu ahnmrg qiymetim (l) beraberliyinde nazera ahq:

tfi*=F-*.*-t**=*Belofikle,

.xz'-e'l-dt=-+c'(r+lf r+lahar.

Eir svo inteqrulhnn hesablanmos la'odtat frghdhntn konontk SaHagatiilnasina ua aSa{tdah dfrsturlara asaslantr:

.&lrI. I --::- =!q7s6! +c (a*o);a'+t' o a

tl. 1--e -=.1 6]'*"1+" 6ro;;A'-x' za E-A)trI j+;=+1lnh2 t r'l+ c;

a'lx' I t

IV. J$=arcsinl+c (d >o);' ,lo2 -r2 o '

(l)

V. 1$=r"1r.,,tr t "'l* " 1o,o;;''Jr'xoz I I

v. l+==*J7*?*" (a>o);',la' t x'

vil. l.[a, -x,*=;,[7 -,, -+**m!+c (o>o);

vfi. flJ tla,=;r-,, * ,lnl".Jj *r1.." (a>o).

Page 169: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s3L t --dx- -'xz -x+2Ealli Kuadral llh€dlinh kanonik Fkile gatirilrnesi qaydasrndan

istifrdo edek

t b =,'(--;)t_.2_,a=t1,_y1rj.\ 2) 4

nuradu , ^ ] =, kimi ovezlomo apiusaq vo yuxandalo I dsturundan2

istiftda asslq almq:,d22t22x-l1,,

"S = fi ."tsli + c=

li*cts -f,T + c.

't[t]$2. I *.

' ra -2/ -lHdtE lj*;=;l# -

Burada x2=r avezlomasiaparsa4:

I . dt t. dh-t\ r h-t-Ji|. I i -' =1[, -v..r = '= hE__:__=!+ "

(l)2't'-2t-t 2'Q-tY -2 aJ2 lt-t+J2lBurada nrxandalo t.e ==

lloi'*"|*" diiLstuundar istifrd.' 'a'-/ 2a lx-oledilmisdir. (l) berabsrliyindo kiihne deyigene qayrdaq. Onda alanq:

. tu r ,lt2-r-.Izlt7 -;7;'7g"lEl;:E1."

$3. I = tu'x" - 2rwq +l

EaIIL ite{f,alala ifadanin itzerinda milayyan gevirmo aporaq:x& (x - cosa) + cos a

7 4r" " -L= G- "*3 -t-*' "* =

x-oosq . cosa

l, -,*;r; "R;d" G;8;il,eBunlan inteqralda mzxa alaq'.

. x-casd I

' G -;;7;'; ctx + cosql --- -; -----.'nx =

Page 170: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t,d[(r-cosaP+sio2ol . --- -, d(x-cosa)= I " i : '+coial

--

-2' (x .-cosaf +sirzo ''--*'(1-coea)z +"n2,

I '- ,. . I dtgl, x -6Sd=:lnl[r - cosaf +siD-al+- utclg -------+ c =2 l' i gnrz - sEa

= 16112 -zr*uo* tl+ cgatagl-9L a ".2l I - srn.!

$4 1--Ig-.'xo -l -2

flalli hnqralaltr i6de iiarind, sade gevirme apad4dan sonra yenidalqon daril e&k:

,o#-, =,,8-l:.<, - ;l =1, - i =

l'"-;J -+ |

=ir

=:'f'-4,'1.* +'[,

I

.!14,=ltt-i

a(,'-(l't , . dt- L-l-=

,z - r2rz ' 6' ,z -r3rz'2- '2'

I

7-t4

=V;=4=rt#=

."=f ul,u -l -d* t J'l-'l *..6 r r re lr'_rl

s3s. r e'sinx+2ooor+3

Ealll s;ar vo codr fitnksiyalafll yanmarqrunoltla ifada edenlq kssribiroins funtsiya qoklkto salaq:

zanlcel+ zax2 l- z*n2 |+z*2 ! * rr' i

.&= t--'

z"io Icos I + 5cos2I + rio2I2222Brmdan soua kasrin surot va msxrccini o*' j-re bolsk:

1&/,.\-s2r al Ell

t 2 =zl \z)t

w? *,i ;='t,t' lt rrrli 5

l?0

I

=i'-*,=4

dx

Page 171: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

= urA;-!- =, lo*ol = *"/i! * "

aa n*-a*.{x'+r+1

,IIaIii, M$eyyen sadalegdirma apar:aq:

al,, * 1)*1rl:4={r*;*l2'k r\2 3 2

i['*l] *;$2. l=&-*

Jl+sinr+cos"rHelll

al1 -,'l I

= -lE+ =-,*"u{ * " =,,*r.'' ;t *

" =

.12 _[1-,]- ,J/+ (z '/

. 2siar - I=arcsm--+c.

s3s. t--!:!----n,.'Jl+x2 -x'ilrrA fuile.qralah ifrdo uzerinde sadc aevirmc apanq:

t*13#fr=Jt**2-14

a=ls,Br=4=l--=',12 +, - t'

- 1l l-----*. t# = !.tbz *, *rllalz *,*r),. ix"+x+l V-ts'+E+l "

. d(siur) , d(!in r),--.------rt:-'Jl +sinx+ l-sin2r 'J2+silr-sia2x

&+

t7l

. .r+1 L ?: b l, ?-x+l| _::.= t =4-Lt : =- L_ra'l?+x+t 2"1]+r*r

"l*+x+r z"li*r*t

Page 172: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

- L -4!- = -1 --!!- - t( I -,r\-L' r( t -,r1413 t 413 z 4\4 / \4 )lo-' li-"Bu axrncr ifadeleri irteqralda nazors alaq. Onda

I

-3r L -!{1 -,2)- z{ 1 -,2\=-1,,*i"4 - I4'l3 r 4'\4 , \4 ) 4 J3 2

i; -'^,I!-")3 l\2 I I=-4*.--T--'2 ,-

=-l"r""irr-zj -!hrt2 -14 *".a Jt 2'

h^l;-t'+c=

,//s. H+:x. rlx, +x_l

EaUi Bu up imeqallann taplrnasr

istifrde eunak lazrmdr. Difetensiallq saq

iteqalda nszsro alaq:I

. tz tdt 1,1-A-l l. l-At____+: _-_-__:4.= - t __:,1, _'t /t *!-r 'Jr*r-r2 2',,h*t- t2 2',fia1-tz'P\P I

'(j -,tr7-Ttl;-lr-'J

| .l-zt I x-2+ -arosn-+C= ll +- - .- +-afasln ._+c2 .J5 I , ,2 2 ,15.*

iig'* r=1 evszlemosindsn

*=-)" ahnq. Buntan

=^lt*,u'*

I+-2

Page 173: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

840. t e _.'(r-tlJr']-z

Burada r-r=l evezlemasini aparaq. OndaI

ahnar. Bun-lan irteqralda nszere alaq:

!a,

jfrq=dt

=-t-=l,h+2t-r'

l-l r-2= altsllI.- + C = arCEll __:;--__- -lC.

J2 J2(r - I)

,lz*t*t'a.Kvadrat udoedhni kanonik gakle gstirsk.

Bu inleqralm tapilmast ffgun

t= I vor-lHallL

a, = -)at1'

-t I

ld,t2 a(t-t) _ffi-1

I

Ml.lHolll

+ E+. - t *It E.,..,[;;71. " =

J+ l r;;?. ]r"l] -,..6 -,.71. "

173

yuTJ * = i.l7;7 +++..L';e. "ccdrcl inteqralmdan i$ifide etsok, alarq:

I

Halli lntqralalt;r ifadsnin suret ve moxrecini r2-na bdlak.Il+ ^

=t

Mz t4:u.rr/r' + I

Burada r-!=r ila isara edak. Ondar

l" lli''-Jl

Page 174: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

w.,Jg+ o.p,..xr/l+r-x'

flrrri Intoqral altDdah kosn iki kosnn csmi geklinda yazaq:

r-{-L:, '(r-!I.-L=r''(,vi;7 .'f.,-75*-r'ffi-+!-;:L=48=\+t2

nil+r-x"Ow€lce {-i tapaq:

J, =J

, = ! orazlemoshdc , t = -)at ahnq. Bunhn iueqralda nezare alaq:

-I*',=j, T=?T

;l'*i- 7

.dt,Jl +t -l

,(, *!), i 2l=-t---\.:-

rf I\' s

{('.;.J -;= _"1, . I _ r,;;l = *l: . i .,8+-;l,

- it # = -)fi .' - sli r[ t. -.,)* lt

--,'[*-J-l".,i,,f +".

ltva I2-nia qiymetlerini (l) <le yerins p256q a5pq;

r = 11 + r 2 = sfi +* - ffi -.,[;; - ;",o. I + *,

(D

44pa,{l+r-r'

f. ztb &2'$+'-t ',ll;-,'-. d l- l-2x-tgg=-1-d-l-2x-!.

o(\-,\(2 lls rr 12

{; - l; -'J

l.=- rl

171

Page 175: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Rasionalfunlaiylann inteqralr tapm:

w* t1;1 qI/aIIi Namalum emsallar daxil cdak:

xABC(r+tlr+2)(r+3) r+ I r+2 r+3

- z[]* s, + o)* a(r2 + lr+ r)+ c(t2 * l' * z)

(.r+l[r+2[x+3)

r=_L;4.u4_rr,,_ =

=-]up*rl* zrop+ zl - llx+ 3l+c="Efffi; -"a

64s. r=1,--#Halli ifrr4pal altmdah kosr dEzgun ohayan kesrdir. Onu cwelce

dtzgun kesr poklina g*irok:,o =, 5xz +4

7;;7;-',-7;;7./'Bu halda r futeqra[ iki iqt€qrah farqiden iberst olar:

'=r['-;,;*:)*=w'Q!] .*=

- 5r2+{=r-l ,---- ^-G=x-tl'r'+5.r'+4

Indi .lr inteqrdto hesablayaq:

- 5r2 +4I=l-dt.| 'r'+5x'+4Kesrin msrocini vuruqlara ayraq 14 +5x2 +4=0, 12 =r ile igao etsak,

alanq:

lA+B+c=0, lc=-(e+B\ lc=-le+a\ V=-;'.{u * or.:c =,, = ls,t*as-z,t-to=\>]zt+a=\ =la=2,le.t +ta,zc =o lat+n-ztt-u=o l4A+B=o

t.=_;

115

Page 176: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tz +5t+4=0,

-5x Jz5-t6 -sr3t=-z-= , , ,r=-l,lz=-4.

x4 +sxz +4=Q +lru +4=b2 *rl'2 *a).Bunlan 1,- da nezsre alaq:

- 5x2 +4tt=tg;6444x.Imeqratatu kesri sade kosrleo ayuaq:

5x2 +4 Ax+B Cx+ D

A=0,

B=_1.?'

C =0,

o=16.3

l. c& 16. & I t xtr =- i7]l+Tl S * n=-1*av '-sctg- + c.

l, -in bu qiymotini 1-nin ifadesinde yerina yazsa4, alanq:

I=v-1 = v-Lq's11 t rI I fE + -dtctSr+ c '

t46 t=tl ,' )e.\x' -3x + 2)

EaUi lftr4ralallr kesrin maxracini vuruqlara ayraq:

xz -tx+z=(r_t\x_z).

[a+c =0,ln + o--s.

laA+C =o,

l+a+o=t

Bu hlda tnteoral t =;-!----=a kimi olar. lndi -j=__'(,-rf(,-212-' -'- (r-tF(x-2F

kesrini sado kosrlen ayffirq:

176

llt * +'l+ ok2 + +)+chr + xf + a[,2 + t2 + lb2 + +

Page 177: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

X2ABCD(.r-t)'z("-zf -r-l (x-lf '*-2'G-i.;/-

_ e(x - r\x - zf + a(x - zY + c (r - rP G - zl + 4x - rY(x-f (,-zf

,2 =,q(l -s,2 *a,-t)*t('2 -+,*t)*c(i -u2 *s,-r)*oQ, -r**r)

, = q*. t& - tf. tf,=enl, -rl- J. - rr,l,- 4-

- +-! * "=6fl. 45. ;..= o"fil _ _r11..*'tabaEalli htcqral alhndak kasri namelum emsallaru komeyi ile sada

kosrlore aytaq:I A b+C

Glffi=;*,n,=

[A+c =0, F=-o. lc =_A. lA=4.)-54+B-4C+D=t, . l-A+B+D=t, lO=ze-ct la=r.lae -

te, r - zo = o,- ft,t - +e - zo = o,= le - * = t,' ='ic =*,l- 4A+ 48 - 2C + D=0 l-zt+ta+D=o l_e*ta=o Lr=o

ft+a=0. lr=-o,4B +C =0, > |C=-B=L -l,r.*c=r.

l^=:ll

r=)t4.t\]*=j+.,t=irp.,t - inl,,. \*l-,w *

".

eee r lft,

l|z +t

tn

c(,

*1r2',

Page 178: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

I/allr Inteqralaltr kasrin mexraoini rtruqlara ayrmaqla msional kesn

sade gsHa salaq:

1 I A Bx+C

,5- U-.rF- x+t)-:+l '2 -'+t

l,q.+ B =o. lB=-A,)- o*, t, =0,-l-zt*c =0.-[.a*c =r [-'r*c =r

A=\.3

I

I,3

t2,-1 , & *,-3r+1&=Lulr+rl- !p2]- *-!-4-=' -

JJ r * t ' r *2 _ r * l- 3' ' 6'ru -5+l 5-a'-x+l

= J r,r.' - | rrJr_ -1-+ - [t f;.'tt l*=r 1 .aL'-*,,1 '('-1)

= ;rnpr+

rr- e,--- -l- - i, j#, =

['-rJ *;

= f r,t, - 11 - |ul,' - * * t\* $**s2!! *

" =

--"P:.4a,asff+".1/,2 -r+ I {l

ue. r lfiIlalli Owele inteqralaltr kesrin moxrocini wruqlara alrraq:

"4-,=(,,.',f - z'2 =Qz -J1**,1,'*Jr,*,),

Bunu inteqralda nezaro alsaq:

F-n:,Y.t;alndi imoqratr saaa kesrlaro ayrma iisulunun kom'yi ila hell edsk:

1 Ax+B Cx+ D

V:ilV;i;l= ,t-- rz*i ,2. Jr'.I

.tlx2 -, +t)+ ar2 + a' { C, + c

Page 179: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t= a(i ,.fz*2*,)* nQ' t 'tz,*l*cl*3 -.1x2*)t oL'2 -,fz**rl

1

2.t2

-l,

^l- 2i1'

o=r-l=1Taprlan smsallann k6oef i ils inteqral agagdakr gokle diiqar:

llll, = tEll* - t Fi_L * = - #t7ft^* -

1. dt I r . l. &* ilEJr, *r* lFrl ,1sr,*r*'ij r, *,?r*, =

t 2x-Ji l. dx l, &fi - -1 _;--- +; j --;----;:- r

4.12'x2 -Jir+t 4'xz -J2*+t 2'xz -Jlr+tt - 2x+Jl l. & l. &-;fr! , ^, -r,-,*-ir,\.r2,*r+il x\{zx+r=

lA+c =0, [c =-A,l.[zt*s_.fzc, o=o- lo=r -a.J -{- - =ll+ Jla rc - r5.o=0. l.Jze+ I + Jze+t - s =o.II[a*o=r l,t*^lza-,n-Jlr,fza=o

t-'lD=t- B,

-l.-=i21u=-1.lz^tia = Ji

l"I .dk" - l2r +'l= _- I _---I-

4J1' ,2 - -2, +l.+,-tfl.;1##.

lx-- I +-trt,t\ --l

t' t;\- tllx+-lli-t, -l- z ) r .t z_g,,1*z:!2_",,{r,-t*. ,AJ- ofl--iJrtall .-- '.t, l, *-.b r '

lI+-l +-I 2./ 2

t19

Page 180: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

- # *",, +, firop' *,rr, * 11= ;^ftH,-'if*"o7,-l*fff-"e (J-2, + r)+ c =

=#'l#|#-"oi."

16+t

,1 -12 +l+ 12=fr4{:7A+t*=rF.r).rF'A-f:;;;;1

Brmlrn verilen imeqrdaa nezzilc a14- Ooda verilen i*eqral 3 itru1rdtncsmirden ibarst olar:

, = 1r fi. it #,- it fj;i = r 1 + r 2 - L 4

IIer tir imeqrah aynltqda taPaq:

- r- & Itt=rlZi=roctcx,

,, = y ft=! ffi,=v = 4= I' h=! *,8, = !-ad.

,,4jln4fu

(r-r'[*,'l2 +tlra - 12 +t

x2 -l

*2 -1 Ax+ B Cx+D

+.f:r + t

It{)

Page 181: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

A=-+.

s=-I.2'

.= |- Jt'D=-l

2ll ll

h=r -J=e,t,$'

=i *= -];t-4-' -" 'xz+Jix+l 'Yz -^f3x+l J3'12+J'r+lt, & l. xd t. & t .zx+Ji-^ll*_- rr rf + Jr'; Et7: Jk + t- rt 7 - J\x n= -*t;z*E+

I1, dr I .2x-11+Jl . t. &- it ,2 *{3,*t* 2ht; -yf,;f - rtj -;73,-t=

-- r ,a(': *.0,*rl*li_^-4--l r= { -.+J-rdb-':

-Jt +r)*2J3' ,2 *"13r11 2'? +.flx+t 2'12 *.f1r+l' iJtt ? J1rrl -

. it 7#; - :t

"+; = - rTrL"l'2

* .rr, * rl' }'1" - r:, * rl =

_ _l 61,2 - tr:, * rl2^13 lxz +.fix + tl

Alrnmq i6do1r6 7 =^+12-:h -de neare alsaq, iuteqraft tapmf olanq:

, = t * = i_" *. i*" d _ h41fd,,].,1. "

ast t =t -- .! , =IIellL Owabe inteqralalt kesrin mexrocini wruqlara ayraq va sade

kesrlor gaklinde yazaq:

fa+c =0, lc =-e,ttl- Jtet a * Jx: + o=L lD=-l - B,

1 t-,rEa *c, Jio=0. =l- S; * a -,fi,q -r - a =r,)[r*o=-r le-l1s-t-lr-^fia=o

(C =_A,

lo=-t-a,l-2-l3A= 2,

l-z.t-ta = ll

Page 182: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

15 -14 +i -x? +r-l=xa(r-l)+r'z(r-t)+(x-t)=

=1,-r{ro * r' * t)=1, -t{r' *'+ t[,'? - -*t)

I A Br+C Lx+ E

G_sr;;f; n='- i * ;1,+l *

7 -;'

I

3

8=_1.3'

_l

r=.t(a +J +r)+aQo -2" *2,'-')* .

*c(i - 2,2 * z, -r)* z,(" - J. r(" - r)

fe+t+o=0,l- za, c * r =0,I,A+?ts -2C =0,

l-a.zc-o=0.le-c - n =t

+4C =-:6'D =0,

I

2

lllr=11e *lir-Z**t 1 ,x--

3'r-l 'rl +r+1 'xt +x+l

=ir"e-rr-i1{it,, t * -!fi l7*,== j'r, -,r- ii@ .!tf;- yt* i,S+ =

\ 2i 4

= irl. - I - *tl,'.,. !- $*",szff . "

=

ffil +-"82#*"

lE2

Page 183: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

x2&

xa +3*1 +2i +3x+t2

Halll Owalco kasrin mexracini vuruqlara ayrraq. Bunaim€qralalh ihd'nin surot ve mex.cini 2-ya wraq. Onda inteqral

,2d. , 2?e' -J

o -,.Lr*3r*,

- t;\;;ig.\;x+22

852 I =l

qeklina dugar.

oldugundaa2x' +6x! +9i +6x+z=lJ +zr +z\zl +zx+t)

Ar+B Cx+D2+2xt2br2+2x+ll 12 +2x+2 2x2+2x+l

2,2 =eb,3,z'2 +)-lr(rS +z*+t)+c!3 +2,2 *z*)*o(,2 *2,+z)

lzA+c =o.

l2A+28+2C+D=2,<-lA

+ 28 + 2C +2D =0.

lB+2D=0

C = -2A-I

la=-zo.(-l2A-aD-4A+D=2,l,t - to - tl +zo =o

f

o=^9.5

_85'

B=12.5

Bunlan verilen iflteqralda nazem alsaq:417t6-r+- --x--t=!#*4+e=:;J9-*

x'+2x+2 2r'+2r+l > x'+2x+212. & 2. 4x&

r;J-;--:l--;---) x" +2x+2 I 2x'+2x+l6, d\ 2. 2x+2-2 12. &

f '-ttur=) _---

5' zt2 +2r*l 5' I +2r+2 5' xt +2x+22,4x+2-2 6. & 2. 2t+2 8- &- it 1,4, - ax - IJF;r;r =it?

* 2, * ;* *il?. 2,, 2-

lc = -24I B = --2D.>{=l-2A- 1D - 2.

l,-tt-zo=o

163

212

Page 184: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2- 4x+2 2. &--t._;..',----.- '- -tz---t__;-=) 7x'.2x+l ) 2x'+2x+l

-,a(,2 *zr*zl .t, a(r+r'l -z,abx2 +zx+r\-,, '('.i) -

'x2*2r+2 5'(5+tf *t 5' 2x2+2r+t t'(r*1.), *l\ 2) 4

=lt"l,2 *2. * zl*l*986*t)-llz"2 ,2, +tl-?*as2'-+1 * " =

= 2- yrl

".* z" zl * l *"EG + i - ?- *"qg(2r + l) + cs l2x'+2x+ll ) )

Ostroqradslri dasnrunu tatbiq etme a inteqrallon lapm:

ts3. r=t * =.'(r-tf(x+lfI{aIIi Osroqradski nezariyyasinc osasan

E=-D,

A=2D,

2D-28+2D=0, +

-4D+B-3C-2D=1,C-B-D_D=O

lB=2D, lc = 4D,

- |-rn * zo - { - 2D = t,) I B = 2D,

lc -ro-ro=o l-ia-rzo=,o=-f. r=1. ,t=-!. a=-!. c=-L16 16 8 8 4

It4

t dr _Axz+Bx+C *o, e *tte ,)'(x-rf(r+rf (x-llx+lf 't-l 'x+1

yazanq. Indi boobarliyin her tersfiniri diferensiallasaq, alanqr. -,,-V.-- ,r ^

', -(z*idv'.i-l*'*a,*cb*-i+nr+C[3x-l) . D E

1r-y1'*-- G-r)'?G+rf .r-l'r+l'Sa[ tcrafi ortaq mexraca getirssk:

x= -*3 +(A-zBhz +(-zA+ B'sc\x +c - a +

* o(r- rl/ +:r2 +r,+t)+r(rn -2"2 *r)D+E=0,

- A+2D=0,

A-28-2E=O, =- 2A+ B -3C -2D =1,

C-B-D+E=O

Page 185: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Omsallann hr qiymstlarini (1) betabertyrnde nezars alaq:lr I I

r d =-e^ -s'-a _t_tL*!t!'=

'(r-tP(r*rP (r-l)(x+l)2 l6'r-l l6'r+1

-- x2+x*2 -llolr- +lhlr+ll+c=8(r-llr+t)2 16 ' t6 '

,2+r+2 l.lr+ll=__t _lnF__l+ c!

s(x-r(r+t)z 16 lx-ll

ssL. I- I -t'*t[IIallL ltqrahlttkesrin menocini vuruqlara apraq:

.&&tGt;il1G.,rF;TBu bteqrdla Ostroqra6ki usulunu tatbiq edek:

. dt Ax2+Bt+C ^, & , ful- Ftr*ff;;g=8ff:.o1-'t,* (r)

Axnncr boraberliyi diferensiallasaq, alanq:

l=-Ax4 -, zh,,3 -cr2 +z*+e+olxs -ra *rt ,12 - r*l)** EQs *t3 *12 * r)*r("a *12 *, * r).

C =0,

a =!.3'A=o,

o=?.9'

r=-?.9'

D+E=0,-A-D+E+F=O,-28 + D+F =0, ?-tC+D+E=0,2A-D+E+F=0,B+D+F=l

-A-2D+F=0,-28+D+F=0, -c =0,2A-2D+F=O,B+D+F=1

p=!9

It5

Page 186: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Nanplurn omsallann bu qiymatlerini (I) boraberlMnde nazera alsaq,alanq:

11.4, cb it 2, dt --r+-iffi=;;.;r#1,t+--:*=

= ffi . Jnr

-, v it}*,*.it j*,==t';1.f't'.,t-!t$iS ,l." - t')l. \ 2)+:J-=) ( l\' 3l.r--l +-\ 2) 4

= t', ;. Jtt'.,1 - ]r"1,' -, * ri * 4 -",sff * "

=

x l. (x+l)2 2 2r-l= fi, ;l). r'F; + ----F qtts

-6- + c'

tss.1 ., & ,, .

Fo*tf.EaIIi O*roqradski iisuluna esasan yazanq:

. & Ai+Bx2+Cx+D ,EJ +Fx2 +Mx+N -

'!F;f=--lt.r +t--7-- --e

llsr orrfi diferensiallasaq, alanq:

t $*2 + zax +cLa * r)-+rr(zrl + Bx2 +cxrDlF;f=E'

(l)

Ex3 + Fx2 +Mr + N' t4+lt=3Ax6 + 2Bxs +Cx1 +3,4x2 +zBx+C-qAr6 - 4Brs - 4Cx4 - 4Dx1 +

*(ra ,tlgrYr * rr2 +ur+ w),

l=-Ax6 -28x5 -{*4 - ADrl +3At2 +2Dx+c +

+ b7 + Fx6 +Mr5 + Nx4 + Ei + Fx2 + Mr + N.

Page 187: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

E =0,-A+F=0,-28 +M =0,_f+lI=0, +-4D+E=O,3A + l- =0,28+M=0,C+N=1

B=0, D=o, E =0,

u=0. c=!. N=!ln=o'[r =0'

Bu qif,metlori (l){e Dezere alaq:. d, x 1- &

'1.r.7=6.4"+rF,,'

s* *;;*l.u.,'flalli Owelcc imqralaltr kssrin maxrscini wruqlara ayraq:

x4 +2i + _7x2 +2xrt=(r2 * r*tl .

Onda irteqfat asa$dah kimi olar:

.&&t i;;\ 3x\ zr + t=

I

6, .,;7 t

Ahnrn$ inteqrala hoqadski [sulunu tatbiq edak:

. dx Ar+B . Cx+DJ,----------=. = --;- r l -;--.I

P +r+tf " +*+t x" +x+l

( t ) boraberliyini drfercnsiallayaq:

- zh2 + ,. r)- (z' + rXa + a) , Cx+p

r;;,r =*-T;r--7.-*.,'

. dr r 3 ,ltz+$*+tl I J-zxt p; =

6.;1. raEr"lT- rr.;i + " "= qctt ---- + c'

l=Axz -2.8x + A- B +Cx1 +Cx2 +Cx+ Dx2 +Dx+D,

(14)

Ir7

Page 188: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

llnir,o=ol-l-28

+C + D=o,

lA- B + D=t

D=A,C =0,

tr=23;,3=l a =2

A-Ltr,s.=t2

a=2.3'

D=!.3

C =0,

^l3

Omsalhnn bu qiymetlerini (t){a nezere alsaq, alaflq:21 2-r+-, dx 1 j .t _3 dx_

'F;=Z-.^ ''! x2 +x+t

/ r\2r+t 2. 4,'*r) zx+t 4 2x+t=p;;1. ;t;ffi = v;1. ra@*g rr + c

\ 2) 4

Mtlxtalif asullart tatbiq etnokla aiabdah inteqrallan tapm.

ss?.1;zIIallL Sale grvirmo aparaq:

'fi1'ffi=iiH##ar=itP-l.dtx2\ t,t r l- dt l- dt-;J,.

_l =1r'=11=l,z _r- il ,\t=

r lr-ll I t- lr2 -rl= i^lfll- i-"*- "

=,1"1fi1 - o1 -",*' .

"

es* t t'& .

'*E+3.Ualli Sade gevirmsden sonn yazaflq:

' ff =;'#,=F' = 4=i' *= \,",s f; *

" =

lx4=_orclg-+C.4,J3 ' ,17

tt8

Page 189: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

$9, l'2,+ r&.'.16+l

EaUL lnqrah iki inteqraln cemi kimi ,azaq, bu-dan awelkimisallann bslli gydasmdan istifrda edok'

tfa-q p=:'H,-;'H==i*.*',yH=I*"d.i,

lnai I iteqntrnr agaq:

,tfi=i,'=,|=tfi=t*r,paI A Bt +c Ab2't+tl+Brz*Bt*cr+C

Gil-, ;r=,. r -

;, -; ;i =

- (,. r*t; il--lt+ B=o. lr=-o,l- t* s *c =o,-),c =2,t"

[,r *c =r [r=j.r=_i,.=i

t2, = it fl . r +4= i'r.-,r - irf* a - lt"!^.'zrt f;==j'r.,r-ii$;i)-i,,*l=

't'- r.,) *

a

= ltf .l-*"F' -, *rl* !r'*,zff =

= irl,' .,|-*ti' o -

" * rl* lr-",s2ff

Bu qiymati /-nin ifadcsinde yerine ya.aa4, drq:

tl\ a =!*d-:tll.,1-;+ a',2 *rl* ft*"o#. "'

It9

Page 190: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

4-t6t.l#1t;le.Urfli tdeqrdattr fiDksiya [eerirda sada bir gevinne aparsaq, alanq:

, = it 7*G,)=lr = l=it f., .-,t,

Aluruq inteqnl sada kesrlrrre ayrmanrn kdmeyi ilo hell edsk:t-3t-3ABC

Beleliklo, inteqral agagdakr kimi hemblanr:

, = i' FiA" = il-'r",. n * - )' i,j== |f-]'+r. ott'. rl -ir"l'. zl *'] =

= |l- jr"l,'l. +r"1,' .'l - i"l,o .' ril.

"

t6l .t."'t' xa + 3x4 +2

Halll itsqraln tverindo sada gevirme aparsaq, alanq :

i'ffi=1t =,i=|r!t- - i(, 4!-1, =

1 l. 3t+2 1 3. t L dt= q'-il ,l*3uz''=i'- cl ,Ti, *zo'- zl ,\1,*l=

I 3,2t+3-3 I . dt I=-t- l-dr --l- =-t-4 8'i +3t+2 2'/ +3t+2 4

1=-1.2'(,t+t+c=o,

ll.l r lB *c =t,=lze= -t

{. 3

l =-i,)a=a

[._;

,u *" =!).-

t+c=12

190

Page 191: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t . aL' *v *zl s . dt--E)

F i;* E F*3t*2 !-4 --' -|r,i,'*r,*r1'

-'1't|=1-Jr'l".a.:1.I i'l#I."=[,., -; '', l'*'z*11

= | - f r,l,' * r, . zl - itl#l. "

='*1 - lr"l,s * r,a . 4. ;

r]#l. "

-2h-l862.1r,;fIlalli $b elemeotar gevimrs apannaqla verilon imeqrah aga$rdakt

kimi yaaq:

t tfl =V, = 4= ),tf = )\, -j,),, =,tt -,+ *l)* " =

= j("-tl"-'l)."'Ms.1):!-a, .u,rro

r1l+r')I/alli Sada gevirma aparsaq alarq:

)' * = i'() - *Y - i' * = i'i - i' * -

-\ d' =\aut-2-lnll + ri+ c =1'l+t 7 " 'l

= lr,'lrTi -lult* r'i*"= ln- ",=l* ".i*t- | 7-'i' 't ,l(,*,rll

-2 -tE6a.;-1:-a.r'+r'+l

I/a!/r Kosrin surat va maxrscini x2-na bcilek;

t9l

Page 192: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

_ll+-i

'rry,f,- l)

. l. x)or

,&=|#1*o^l#1*I - lra - J2xt +ll

= +Tzlr;afi."

iliat=f -;=tl=t7J=

I

= i**i- " = i**r?, " = i*n ff *

"

*'.tfu.Ealli Ksrin suretini sadolosdirek:

,fl* = 1r{* V)=V = 4= ;ria, =, *, =

ffi,r*n.*l*.'16+l

Ealll l$sr1a mcxrccini luruqlara aytaq ve miieyydr elementargevirme aparaq:

. ,4 -x2*l-x2 . & . 12 -I F,;il4= -;t.f = ! -r- + t - E- dc =

'' #-'*'**l*"'gs *"'= arctgx + 1rTCI*t 5

irrasi onal futt*r iylarrn inte qmllorxttast :

s7. 1 x3J?- !l-+.

'x+{2+xtCtL Bwanl- 2+ x = tl avezT*nesini 4arsaq, irrasionallqdan azd

olanq:

Page 193: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r=P -2, &=3lar, r=1Jl+r,.Bunlan inteqraltla rozar: alaq.

1l!,,'a, =t1 ffi = rr(,' -,. ffi\t, =t-to -),2 *

3tz -6t A Bt +C

G1trr.,;)=;* t\t*2'* -a = tl2 + r + z)+ 1ar +c;(r - t!

3t2 -6t 1/ -1? *r.(t -l[t2 +r+2) 42

1A=-:.4

B=15-4'1t- - _=',

lA+B=t,1A-B+c =-6, -l2A-c =o

1532- it fi. tffia, = -1ar - \*l t17" ='i'+ -,t.

. i t ffia - 3rt

7j;a = - iw - 4 - t1 t4jY? a -

T';fur=-i't,-r.fIt+

2 ,t *zl-!!.L*"p-]=I t ./7 " .17

2T=-3-r"t -l*Il/ *r*21- 77--*",rb !1 *".' El | 4J7 " J7

t A+ * Le = -l,,.lr-rl* !!12 +r + zl- 27= *"e!l * ".'r+1Jli 4 , ' tt r +J7 " .ll

Blrlzdln t =Wi.s6B.t--:9==:-=---t-'3{r+rf

1'-r1afl oilL lnrqrala}r ifadeds sadotegdirme ryaraq:

Page 194: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.&J-=---,,,_,r,n[(;-'rI

nr*au {=l evedemesini aparaq.

x+1= rt3 -t3,

,['-,)=,' *, = ,=,Ur_,

o -2,'(3 - i- l:lt' * rl a, = - d'd,,=.

F -'I F -'I

u_,,,=[r.l_,), =frAlman axrflnq troticaleri (l) imeqralmda nazers alaq:

6t7

t $17, = -\ta, = -!r,. " = -1ffi . "

-

r;T'

(t)

E6e.t

olliapaftq:

(n-utural adsddir).

Brmdan swelkr irteqralda oldu[u kimi mueyyol sadalesdirme

dx

x-b =P evazhmesini aporaq:x-o

(1)

x - o -(x -b) * _ rto-tdr t u - o _, *= rrn-r^G-'Y G-oY

Bunlan irt€qralda nszore alaq:

\11*-"y*t1r-of4

r-r)'-l;)

194

Page 195: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s?0. !+=-e{l+r+x'

Halll Mwryan sadale$irme aparaq:

t J9=* = l:::l:Y:* = 5[r,., t * -r,/l+r+r" {l+r+r'

tjl+ r+ 12

- lr,t * I *.trr *ll7 - ^l;;;72l2 I

Axnncr boraborlikde birinci ideqphtr hesablannusrnda agaSrdah hazrdiisturdar istifrda e6k'

2,flJ t "' a. = i"F t,' rli,. l7;J1

Bunm iigiln '=*. '=,.lgei:rsatq alanq:

- ir"|,.i..F.,. r -,tt;i =i# ^ll .,. r -

-lr"l,. j..[,.,.r1.".l9J

-I

,(,.N r

I

l l't +, + r21- i 4Q *, t,z) *

l* =2,:lrf, *,*r*ibt*1*,.,f, *r;-J*r*r2 4 8 I 2 I

Page 196: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

871. I

Halli l - x =! avazlemasinit

verilen irnoqralda nozers alsaq:

apamq. Onda e.=\at olar. Bwlart

lo,1',ry- tdt

- t-Ji=l

= :('. 4). " = ;[.a-i. i Jd:F). "

=

.;'(=T

aparaq:

J."={E.ifiS]."

+2!-$-=11+u2,xlx" +2x+2

x

l_2r

d(r + t)

!i]:4*zr@:)tt:4-,,1?+2r,2 'Jft+rf +r 2' J'2 +2,+2

$$ * zd,, w,[7 *:,*zl=,t,' . x *{(r+rf +r I

-r"1,*r.#.2{** zr"l,*r* Jl * z,Jl *

" =,[? *iJ, Ay **,[t *i*j*

"

I

E72 . l::-:::: =dxT

flalli Sana gentme

t=r!:2:i]--*' r,li +?x+2

Page 197: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r"=t-J:=t-=! *=-\*l=t' ',,1r2+2x+2 | t l

l.lr r f]-rl=-E'E*r*il,, *;*rl

1 = 1 r, 21, =,[illli. r"l..- I -.,f,t- z'. zj -

,17;r,.rl" l*", =J*'*or*" lsadrat nghodli olduqda

f--o@6=9,-1Sr*114dtshrundaa istifida oderak irteqrallan tapm. Burada c,(x)-r,g,-1ft) ise (n - l) daroceli eoxhcdli 2 iso edaddtu.

ffi.r&',ll+2r-x1

IIaIlt Yuxanda g6stsrilen dtishrdan istifida edak:1,l+-+=lwz *a'*clll,z*-l? + )t L

,ll+zt - x' ',ll*2*-r2

Boraberliyi diferensiallayaq ve orhq mcxrsce getirak.

(t)

-3

-

+\-xldr2 +Bx+c).4ffi=a^+Bflt+2'-x2 rt*2r-rz .rr*zr-,2i

" (z* + afi + z' - i)* g -,1*2, x * c) * t,

x7 *2Ax+ 4Axz -2Ai + B+2Bx- Bx2 + # + Bx+C -Ai - Bx2 -Cr+ t,

-6

IJ2

Page 198: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

I

3

5B=--,

- l96'

Sabitlerin bu qiymetlarini

l=4.1){e nezere alsaq, tazilrq:

'T*?1 :.'-2.-2),ri:i .+ tr-:L-:=tzx2 *sx+w)Gir] *q 44--=',h-2, -t2 {2 -(x -tf= 1212 * 5r*rl1l[ll, --r2 + larcsinf *"'

tzl .1*a.,F -?a* urptr..

Ilalti Sado gevirme aparaq:

1,',F:?*=fS!)a=l++-----= r-1 ;

l-u=t.lrn -r, =0.

i2A +38 -c =0,

lB +C + A=0

(1)

=(*t.*a*o rci ,6*z *6*P'l{o2 } -r.l#_iBaraborlivr diferensialladrqdan sorra" ortaq meEece- gstirsak, alanq:

ozra - ,o =10*i + 4Bxr + 3Cr2 * zo* + tlg2 - ,2)-

- ,(^t * BJo *c"' + Lx2 + Ex + F\+ L,

^a'- 24'

E=-d16'5

"a16

Amsailann tapftflrq qilmetlerini (l) berabsrliyindc nszsra alaq:

-6A= -1,

- 58 =0,

5a2A- 4C = o2,

4Ba2 -3D=0, =s

3Cs2 -28 =0,

2Da2 - F =o,

Eaz + ),=0

a=!.6

B =0,

D=0,

F=0,

l9t

Page 199: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.,'-, ,. (r5 o2 r1 o4r\ I ;-" o6. &lx'{o'-r'ilt=l * l(a---r_+-l:=[ 5 24 t6 )' t6' ,l a2 _x2

( 15 o2r3 o4r'\ t , - ., a6 x=l - --..-.- l.va- -f- + -arcsm-+c.lt6 24 t6) t6 a

87s. r =t--9-.' ,3'lr2 ttHolll Btnla ,=!- *=-\* evezlemasini aparaq ve bu qiymetleri

lt'inteqralda nszero alaq :

I

- dx --2dt - P' i,l,2,t , r 11 _, ,

.,h*,2rr Vr2

'^

Burada yuxandah iisulu atbiq efinek olar:1

!-!-nt =(,* + ail.* t2 + t4 -L, -vl+r' Vl+r'Bu boraberliyi diferensi "

Ilaca rL alanq:

'!- = ^"Gt

*' l4!+B). t -!=',11+t' r/l+t' !I+r-Berabarliln sa! tarefini ortaq mo)(roco gatirck:

t2=A+At2+At2 +Et+1,,

Bu qiymstlsri t#, inteqralun (1) aynlrgrnda nszara alaq:

. 12 - r r I l- dt L r--- l-tl-r::=dt = ; rll+r' -., : = -Ivl + t- --lnl, +'JI*rz 2 t. lt+t2 2' 2l

K6hrn dayigsns qaytsaq, alanq:

(l)

{2A=1, t^=:'lr=n ={a=0,l,t+t=o lr=_IL2

l+t2

Page 200: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

v=,[Ji; oltuqda P# rasiotul 4anl,,}'asmt sd'

kasrlara ryrmoqla IW inreqrallannt tapm:

nar =t 4--.' (x -r)2 .'lt + zr - 12

aAir -G-t)+t I I

Gt r= ft-r=,-l.(,;Paynhgmdaa istiftda ersok verilaa imerqSl iki inteqraln ccmindan ibarat

olar:

, -, tr =t 4__+t_____4:=' -' G - rf l[* zr J' (r - t]'/t * zr - 12' (' - rY i * zr - 12

lr + z, - ? = z - (' - n'll

-$-: - 1

(, -t)2

&

'd' r'd' t'f.,Fll=-#4*.=-'m=-a'v-.=-$.,

t = r

-4-=1,- r=1 =,= r * l=*= -1r,1 ="t'-,PJ6fu-, 1 Y Y Y'l

-la= t $, = -t ffi= -it'l" -'li 05

" -'1' -il;li

v

r=tr+Iz=-;"8.

u,.t$VN

\=l

Page 201: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

HaIIL Ovvalcs kerr iizoritrdo sade gevrms aparaq:

,=,q+*=vfu=*,;vfOnda verilen iroqral iki iteqral& c.mindon ibaral olur:

, = tfu = t #::*. t g,t'p:. r=,,],. f ' .il * a,

.&t,=tViW=

=t=x2 =t2t2 +2!z - tzfi - P)=a2 -r2 =

Jrz*z-!'lx'+2

x2 +l6=ar=---? =41

lxz +|'li +z

.&=l-=l'V2 *tN,z *z '

l-a:l- l'-'-

12 +lij

=1 d'.=rnrg=*"rg-+:

l+t' ,lx'+2Belslikle, bunlafl I idcqralmda nazsra alsa4, yazanq:

, = t$; * = ^!y

. l?il. *",e f,r, * "

Kvodtat fr+hadlinr kmtonik SeHo gatirin, inteqmh topn

Et* [-=--$-=: apn.'(r2*r*l!r2+r*tHalE

2t2

ml

x

2r2 2ir2 *z=! . rz=-!-

I -t' l- t'

Page 202: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r=r---E-=, '('..r) =-=. (,2 *,rr!,2 *,_, .l[..

i),. i](,. ;), _ ;

=L* l=, =, *=a,l=t-- d'--.-f 'z' - * *1 ,(,r,;),iF-

nuoA" f3 =r evazlemesini apara4:

1'I1=!;4--= t=1nl{:}4

2' 3 ,,2 .16 | ,13 _2y2B- )/

Buradan kdhns dalpno q&yrtsaq, alanq:

,=l=JfJe l./r -(zx+ ri)^li

w.t_L:' | -2, *

'2l,lz * z, -,2

Eatll lfreqtalafu, kesr iizcrinda muoyyen sadelagdirme aparmq,verilen imerqal iki irteqralu cemindan ibarat olar:

. ,2d, &'' (+- z***'lz*x- ?',iii-l

* ;__?Jl!:_+ = t y * r r,'Q-z'*,2lJz*z'-,2

. dx db-l\ .r-l=r--:: = g:aEm

-'

"lz*2r',2 'rlr-(r-t)2 J3

Ir -imeqralma r -l = z evezbmesini tetbiq edak. Onda 1, inteqrah

aqa$dakr kimi olar:

2z -2 2znz ^, ,lzlc = l--.==--=42,'' = t

F;?Y77 = t 6;5, -7

-'t TeE= = t i - 2 Ii'

+c.

n2

Page 203: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1-), lJ;:,; =,, ---z--^-42=41. It,--t-'-=--, -,: ij- z' i='' 'P*r2l,lt-"21",=t-,r, t+z2 =r* j_12 =6_r2l,

=-t -4-=-):n1 ,.4 l=-'=rlE ql'6-12 J6 l-t+J6-zr J6 l-Jl-12 *rfl

_t dz -,_ 3-"'.,:h=' 2 = 1

F;7fi17 -' fi.$-y''[.j: -

i-=:=u. '2 ==v2=r2=4.lJ;,' '' t-22'- t+r2'-lr-"'=

'=. t*12=3'6tI 1*y' t+y'

3

lr'*"ror=!J ! ,413 -=Iti *oyz-' - 3'1r2r2 6' !*rz

I+ v'11 ,^ .11 Jl,'- -:d.clgi:lt =--i"'"'""'-O*'"$_j'

r. = t \ - 2r':,= -lhh!--4!q | - !1,.,r EJe -l-1t-,2 *"61 3 " Jt-r'

,I, irtelraLnda kohne deyigane qayrtsaq, alanq:

. r.l.[2.2,;-161 5 ..D(x-r)12 c -_LlnL+=+::=-: l-

=- arctS'-r:=--:

^ + c '{o l-{2+2x-rr +16l ' ^12+2x-x'

{ va /, -nin tapftnts qiyzretlerini verilon / inteqralurda nsarc alaq.

r-l r -l liz--,'-AlI =l\ +11=arcsm---lnl :.: l-J3 J6 ]_,/z+z,_12 rJo,

,l /ji,-t)-

=-@crg -=-rc.

r ti2+ 2x - r"

v

mI

Page 204: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

SM. r=d+fr bsr-xetti evezlamasininI +'

I

@:.W _, _ tirreqral-, tap,o.

EellL

,z -rrr=(orAt)2 -a+fr *r-(a+frY -lr+t\d-+ fr)+(t+rY -(t+rf t+t (r+rfa2 +2aft + P2t2 -a-ff-a-fi2 +L+zt+t2=-_--@

,r. *r*r=@*P! *a+fr*r-(a+frf + lt+ t)(d-+ frl+Q+t)2 -(t+tf t+t (l + t)'

_q2 +zofr+ 02t2 +a+ fr +a+ fr2 +l+2r+l(r+tf

Bu ifidalordo t-nin omsallarnr srfra beraber etmekle a ve p -n t"I*tq:

[up-a-p+z=0,-lT:1=''l2ap+a+p+2=o l" =r, p=_,

lnnlari sy5l6modo nozoro alaq. Orda , =

= o6r. 6 = :!, , =l-' .- -- '- l+, --- -' (r+rf ' - I*r'

,'. ,,-.l=3'2 *l=, ft; =(r+tl

Bttll bunlan irfieqralda nszors alsaq, alanq:

' = q dffii = -4 Vfu,- 2t Fffi = \ + r,

kdmsyi ils

,lr';1+t

Owelce I, inteqralmt tapaq: ,r=-rl@fu, n raau J2 * I = y

evezbmssioi aparaq . 7f1=0r,,'=t2

-r ol&gun&n

ttz +r=z(yz -t)+t=zy2 -e

I r .lzJr-.,[r,'-:llI z,le l2g - ,lyt2 +t1l

olar. Bu halda

11--21-!- =-21-9-- r ,S*+' 3yz -8 ' a- 3yt 2J6 12,12 - ,l3Y

x1

Page 205: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1, da kdhne dayqana qayrdaq. Onda alanq:

indi ise 1, futeqralmr tapaq:

12 = -2!7 ^- dt

p,";F1, futeCralmr hesablanraq W" +=--, avezLomasmi aparaq. Burada

,lt'+3brmdan owslki ideqralda oldulu kimi harakat etsak, 1, inteqralut

aqagdak kimi tapanq:dt -. & l, &

r z = -zl g,z {,2 a=

-rl Br\ t= - it,\ !=

'- - J, z,fa= -lzJLtup2J2z = - ,*,8m.

1, inteqralmda ko'hne dalqeno qaytsaq:

.[z zJi\ - xt .[z "!1Q

- *'tI 2 = -

-@ctg ----i-- = - ;atcrg -I--: .

' 2',lr'+x+l ' !x'+x+lBelelikle, verilsn futeqral ag$rdalo kimi olur:

I = h + I. =--lt{oJ, Oo -,r'-0c'8--:1+c' Vl-+r+l

Eyler svozlemelarinin kdmsl ita agalrdakr imeqrallan tapm:

tl Jd *tt*" =x.for+r, a>o;

zl JJit"=o+16, c>o;

:l Jar=x;-;r--ft-q)sLt.l--+:

r+Vx'+:+lHalll Burab a:l>O.

edek:

(1,,=+t]vol+rW,$d."-p

^ll-,.t

itrtEqralm tapm.

Odur ki, Eylerin l<i evezlomesindon istifids

m5

Page 206: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

x2 +x+l=-x+2,y2 1a11= x2 -2p + 22,

,(+z)=72 -1 - -=#,, 222 +22+ 2

dx= -____:_:--:&.fi +Zzf

Bunlan verilon ireqralda nezsrs alaq:

- -222 +22 +2I =l- -:'--+:e4t + 2z)'

Id€qralah firnksilanr sada ksrlon ayuaq:

222 +22+2 -At B * C -ah+qz+qz2)+*+Zz2)+Cz

4 *zrY z t+22 (t+zzf fi+2zf$.t +za =2. IA=2,

ltt* a *c =2,-]o = -t.le=z [c=-r

Onda imeqal a5agrdatr kimi aprhr:

, -r2zz +22 +:2*

-zt& -y & -lt tu . =' 4t+2zY 'z 't+22 '(t+zzy

= ztng - 3 nlt * z, + 1. I *"." 2' ' 21+22

Bwad^ , =t+G\ x+\.Et2. I =!

&t;ffi

EaUL c=l>0 oldugundan 2+i Eylcr. evedemesindon i*ifrde etuok

slveriglidir:

.llij=,,-tl- 2x- x2 =a2t2 -2y1q1,

-2x-x2 =x2t2 -2xt + -2-x= 2-zt - re+t21=y-2 -2r-2 2+4r -2t2 t2 -2r -tar= -----; - at= ----------;--;-.1t, E,-l=- .-.l+ r' O + t')" 1+ t"

Bunlan verilan ir*eqralda nszsrs alsaq, alanq:

Page 207: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

z+4 -?l *,=W=2ffifialffikrt---

l+fBu iateqat rrda krrho sytrEs ts{u ilc tcl oddc

t+b-F / B Q+D(r-r)fl+l; t't-l' f a1

_,{P -P +t-r)+N3 +t\+c_(!3 -?l+o(P -D.(r-txt+l)

[t+ t+c =0, [r=-\ [r=-r, f=-Ll-A-C+D--L lB+C-1. lX+D=-1, la=l{ ={ t{ ={lA+B-D-\ l-c+D=4 lB-D=t lc=o[- r-t [8-D=3 [c=l-l lD=-z.

Onsdttm h dyn*ini t htcqrh rynlqo0a ncac rhq:

r+ 1

Tprlm5 h qiyffii wih tagalda me rh4:_ I _k2_ 4tI=J1,-r)i,-11,*r1'atBunda sr& tsbra ayrnado i*iffdc od&

r,-0" ,='*#E7t

ttr' | = Jiffia'.W. x2 - 3x + 2 = (x.:1)(: + 2) oLfoSe irEqrelts

qrhmde Eylcrin:<'0 cvcdmcdndm iilifidc c&k.'r2+3x+2=t(x+1)=(1 -r- 1)(r + Z) : 11** 1); = x+ 2 = 12(1+ t) =+

x+?=xtl-tt2=r(1 -t2)= t2 -?..2- tz

, = - ff . I*-, ffi= -W,. * -4-z-,as' *, = fil -2o@t + c

-ztdtx = F==+ dx = 1,: _ 11:'

"x7+3r+2

-Ztz - 4t A B C D E

G:n[ll11a13 (t+1)3 -(r*1;,' r+ 1' r -r' t -2'

Page 208: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

-2t' - 4t = A(t2 - 3t + z) + B(t' - ?tz - t + ?) ++c(t4-t3-3t:+t+Z)r-

+D(r+ + 13 - 3r2 - st - z) + E(tr +2t3 - ?t - l),t=l ysrsaq D=i,t=_ryaaaq n=i,

t =? ytry E = -';.Soors t'r v5 t 3-04 mslllcfl m&rylse Gda&:

I C+D+E=O, ( 16

(B -c- D't-?E =o=tc* D = -= c =t7 33? 5

t7108

B=C_D_2E=_106_4+n=G.Oms.lhna hr qiymad*ti ayrlSda maa dsq, / itrSdI etq&drtr

tioiob:rf dt 5 t dt 77 t dt 3f dt 16[ dt

I = 5 J G +lF + re J rr+r): - roe J t + t- i I t - r- n ) t - z=

1 I 5 I 17 3 16.

,V'-Ti + 2t =

-.

Brrtda .r + ILfutilisttllo t*biq ataHa btqmllan topm:

fri- t= f--+:.' lI-I'r\'l- t_

Eefl, i= t'z ovubmcsini ryeraq:t2-1.

I + x = t2 - t2x= r(l + tzl = t2 - I +.r = pj- dx

4tdt(t2 + 1)z-

(r, - r)3 112 ;- 1)3 - (t2 _ 1)31-13 = 1-G{lF= (t2 + 1)3

t6+ 3t{+3t2 * 1- t5 + 3t{ - 3t2 + 1 6t4+2

. (t: - l):l-(,=1-G.TIF=(12 a 1)3 (t

tr+zt2+l-t*+2t:-1(r: + 1)2

z + 1)3'4t2

= Gr+lFBu evafuel*i inoqral& Dffie d4:

Page 209: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t2-lt= I - iFTf'G--+D"- , ZtTn-'Zt-:

=li#"=l(;;#)"t ar dt

'=l-;l;; (l)I j-L irt"c*f- fipmac 090n t6t = y avazlanesini aparaq:

a, = .r=ar,VJ

I dt tf dyJ3t1 +7 \t1 )v',+r'

Axrmcr inteqral sada kasrlere eyrma 0sulu ile 452-ci tapSrqdsalnmldr. Hemin naticadan istifedo etseh alarq:

I I dy 1[ I ly2 +,12y + ttiI t' +t {11+.t1"'ly2 -,/'2y+1

Owolki Y = V3t daYitsnina qayrdaq:l.***#l

1 t dy 1[ I lv3t'?*trzt+rl r t,J3-11fi I y, + t= 16l4,tztnl,r1r.- - t51u 1l- -r"'un -.,E-l'Almmrg bu naticeni I inteqratnm (1) ifadesinda yerine yazaq:

(1- r3)v/r -7

x2 -l

Grll)5';7;7

r 4llr' /=3- tfilnvzt"Bursda t= /t:.

'{ r-'

^tir2+',tT|l+t_-::----_-_':_--J3rz-v12r+l

t cr./3 - rl- -arctn

--':-r'

EtL. bl,=1,-' dr.- (rt +l r\xt+l

I7 rd, Inte$atalh ifadanin suret vo mexrecini :z-na bdlak:

r-1x.fut= fut=(x'?+ r)fir+ r

Page 210: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

a(, oG -+)G;5ffir xz_L I x,lz

, = j 1_, ;r75da = - \liarcsin;;;l

+ c'

erntffi.frZt Intlfatn kesrin tlzerindc 9ev*" *' ,,

------ - _.----:-xJT+ 2x2 - l -l 2 1rrJl+F-F x3

Bu ifadani in@ratda nezre alaq:

t dx L{'(t-*)l, =rrm , t-l=-arcsin-l?+c=

! xz-l= - arcsin----=-=- + c-2 JZx'

I x^(a + bf)pd:r binomial dfaensialu inteqrallatonast:

fi,*a" ,, z va prasional od.dltrdir' Bu tip intqralm t4lhastasaErdakr 0c haldan birina eBtirilir.- 7na, ptam adoddh. Onda x = zN avezhrcsini +armaq lazmdn,

burada IV adedi z ve z kesrlerinin or@ mexrecitlh'

17 16, t! kesri t"m adaddh. Onds a + bx" = zx Ourads i\' adedi

pnin moxracidh) evadamasini aparmaq lazrmdtr'

tII hal: f*n tn "i tpm adeddh. Bu haHa ar-n + b =zN

(buda' iI adedi pnin mextpidir) evazlanxiei apcmaq

lazrmdr.

AlaEldah inteqmllur, taPfi :

tt7. I -- ll=da.( 1+ 1''

210

-2

),-(r-*

Page 211: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Eotll m=:, ,=;,r= -Z p = *2 tam adeddir. I hah tstbiq

edak r = t6 avedarnesini atrrra{, dx = 5tsdt-Bunlafl verilen inteqraldanozore alaq:

, - i## =, I F#n- u I (,. - zr, +s - vff]r)at --!r'- -+13 * ra,- [p]t'ia, =

=!1s 4 4gr + 1Br - 18 I d'= - 6I t't=

=s .l+r. . (l+cz)z

= !1s - 4r: + lat - 18arctr, -6t #.I t2dt I t=u', dt - du; I

It =J i6ry= la,.-]rr +r!)-rd(l+ r,I r- -#;Il -

t tl. dr r l'= __ 4 _ I= -ilil;t *r) L+t,=- 21:174*7*"tst

Axrmcr ihdeni (llda nezere alaq. Onda alanq:63tI = ;rt 4r3 + 18r - t,ia'ctgt * 6;13 - 3arctgt =

6-3r- St' - 4t' + LBt + irlJiJ - zlorctst + c.

Burada t = 6v?.

sssl=!L.nr+17

I

flattlt = 1 r(r + ri)a ar. m = L,'=i., = -i.

= = ? =, - m ededdir. Bu hilda trhaLtetbiq etmek lazmdr:

1 *ri = t.2 + al = 1z - I + x2 = (6r- 1)r "eZxdx = 3,2t(tz - l)2 & -

xdx=3t(t2-t)zdt.Bunhn rnleqalda oazare alaq:

,= i,0*,i)- a* --

(1)

tJ'ru-rr'at=tt'

,(g- 3,'+t)+c

(t'-ztz-r) dt=

2tL

Page 212: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,r,Buradat =.'J 1+rr.

W. r = !'vTr-:Far.flallL 11r1t = I3,tTt:Tav = -f xi(3 - xr)idr, ^=.,n=2, p=;

* *, =t - i = i + I = r u- odaddir, Bu halda III hal: tatbiq etnek

laamdu, Ysni, I -3x2 - ! = t3 + 6xdt = 3t2dt -- xd)( = -tzdt.

Bunlan verilsn ideqralda nezsrs alaq:

G -il.';n*=il"(i*l=I =t,du=dt, I

:l t L \ I l=ldu=,1(F;lJ,r=F*rl

3 t -1,:i (1)=Z'tr+t Z.tt!+lf I irr*.at rrn helli verilib. Odur ki, hcmin naticaden i$ifada edok:'t'+1

f dt 'vt+-I 1 Zt-Llffi= t'ffir- JTnrctsli-''

Axnmor ifrdoni (l)da nezors alsaq:

3 r 3l Vt+I I 2t-1\r = 1. ,a t- 1[rr ,,561 - fiarcts -i- )

+ t.

Buradat=',11i--t.ASqEtfuh l$eqrullan taPm ;

E9O ! sina xcoss xdx

^Eallt Sada Crvimo aparzrq;

I s.no tcosrxdr = [ sirr. roas.rd(sirn ) = f sin{ r(1 - si,r'x)2rl(srnr),-**--- J-- r

f= J

stnar(r -Zsin2x + sin{x) d(sinx) =

I= J

tstno: - 2stttbx.- sinsr)d(sin-r) =

Page 213: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

sirrs.r - sittT x stne z: S -Z ?-+ 9 +c.

8n. | "t"l' dr.'coft

Hemf sinsx f sitt2x ll-coszxJ "."rrb: J'---';sirudz = - I *l;d(cosi) --

. f d(cosz) t d(cosx) 1 1-_ I _-t I __-___-____: __ _-! -J cos't ' J cos2x 3cos3r cosz' -'

ssz t4.' sl:ft',HeA

I ib. f coszx+ sinzx I dr. f coszx t xt

I ;Fr= 1 ---;i*i-e - J "r,,,*J #;dr - tnltsd+ t (r)

I coszx 1.o", = r, du = srn-3:d(sinr)lI = I ...-..-.=-- dt = | 1 l=I sinx l-sinxfx = du, t = - Z"i"\l

dosr I sbtxd,r oosx lf tlx cosx 1 t rr= -Mi- I:,,'r;= -:*'FI-1J"i, , = -2"h8 -ik!szl'Aronno nefieni (1) - do nezare ahq:

ftlxtxtcosxlrttJ Ar; = tnlto1l- 2r;f ,-Zrnltsil+c

1 r xt cosx=Zklts zl-.o;7;+ c.

t$. b I s\-!.--+cott z.fr[ KNir suret va mxrecini cos8x-c b0bk- Onda almq:

i= 1a*g:o' ixtsr) = I!!4##@ou*,= | tg''rd(tsi +t I ts-',a(tci +t I dhsx) +

t131+

Jtszxa(tsr) = -id;-;.3tsx+;ts3x+ c.

t91. lWsxdr..IIelll

1 = [ tsrxdt = [** = - [(1- coszx)z

d(cosr) =J J COS'X J COS'X

Page 214: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

- -f | -Zcos2t + cos'x

d(cosr) = - lcos-sxt(cosi+J cossx

+zIcos-'xd(cost)- I+P11: '---:- - ----=- - Inlcas:l + c.4edsla cos'z

ses.f &"- J*L',Eo'.,Ea@ Kesrir $trat ve memcini cos't+ bOlak Onda almq:

1 : 1*Jrqa<,,s') - lo *'{i a6s,) =' t ,fn J ,[tF7 --" '= [ toi a(tox) + | tsi xa(tg,) = -2rsi, *zers?, *

".fr,6. le--- lagzE ?fl.Btizdr^ tg, = t2 eve?Tfresindan istifrda edek Onda

x=.,rctstz -ar=ffuat.Brmlan ia@ralda nazare alaq:

2t

'=l*'o'='l#"r h2 +At+il t t.lZI = ?"{ztnlv - rrzt + tl+,,liatcts l- + c =

L .rfiai*-=atCto-*C..tZ - l-tgx

I sh.astrls = f,lcos(a - F) - cos(a + 0)ln coso.,cos[ =f,lcos(a- $ +cos(a+ F)l

rrr si,,t,aIcosS =f,Ist'.(c - il + sh (a + F)ldo.cturlornn letmayila inleqrallot uprtt :

tt 7. I= I st:arsir.isi'littt.IIa[t Yrsandakr I <t0sultdan istifade cd.k:

lxxfx3xxt = J sinrsin rsnl* = J Gos1- cos-r)siz5& =

214

r . ltsx+ EEiT +t:

-ln}----------z,l7-'- ltgr - JTdi + t

Page 215: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

llt x 5x 7x 11r\=;J (-stz;+sin7+srn7- stn , )dz=3x35r37z3Ltx

= 7cose- -ocosT-frcosT + icosz-+ c.

Egt l: t sintzxcoszSxdtc.EaIII Yuxrdalo Itr dlsEtdan istiftde ed.h

r = | stnszrcosz3xdz =| /fr"*, - "*rl(1 + cos5z) dr =lt

= , J @sitOa + lsir8xcos62. - sinsx + silt6xcos6x) dx =

= i/ (r",., - lsioax +lrsaax- saer - ]sarr4* =

= f,(-1"*r, *1-"+, - * -"a. +!"*"* + )*":nr) + c.

I sta,(a- F) = srz[(*+ c) - (r + PIIL cos(a - fi) = cos[(r+ c) - (r+ f)l

eytriliHarinin kinayila hteqrallot tqu:srP. JffiL.x.t *rl.Ee,A

t d.r,:1-' J sin (, + a)ti.n'-J sin(rt a)siu (r + b) sin(a-b)J sir(z + c) sir(r + D)1 fsin(r + a)cos(r+D) - cosk+a)snG + D)=.i"("-D)r@dt

I flsiuc+c)-(z+D)lsin(a - b) J sir(z + c) sir(r +D)

sin (a - D) sin(z+c)sin(:+b)1 I cos(x+ b) 1 f cos(t+ s) -

= d" (. - D) J ;;G;Dd' - si(" - D)J snG ;1 ar =

= Aal-,Ialsh(x + D)l - brlsin(r + oXI + e =r - lsiu(: + b)l

=,;o 1"-61h1*6;61+c'gel. I e.

- rhr-d! 4flcu

sinz-sina: z"*ff."ff,","o='o"[ff)-(=I, )

okfuluadan

Page 216: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

IJypan triqonomettlk a'azbmal*ln fumayl ila inteqrallor tapn:

sot. takfrdtt Bwadin tsi = t universal avezlamosindan istifade edek:

x-zdti= *nn, + dx = 7l{z

cosx va sdnz fimkeiyElarmr tg i frrtrksiyor ile ifade edak:

. zsulcasi ,rni 2tsi,tx = ;,* s#z= t; t s,tr= TT*'

cos'*-sa'4 t-w'4i t-t'cosl = -# = ------i

-- :":=^x,cos';T;*i- r+$'l L+tL

Bu qiyostliri ve evezlemeni verilen inteqralda oezors nlaq:

' Zdt, - l TTtt-'-l 4t L-tz.--

T+1;it-TT7z+-'' 7' d.t-r l

--

--tfiz+qt++

-. I d'--J*-t+t2+5+stz

216

,- ! r-"[(#)-(+s)],-:'=u"*J-Wry*=, , cos# co"L# + rio'i,o

"in'1"o- ]

-n'=

- Zcosa! snffcos--7-r x-a x+a Ia I r cos--- f sul -=- |=v",-v#*.1;+*l=

x+a.1

= -lncosa

+c.

Page 217: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tt dt r1a(t+$) 1 3r+1= i I ;44=5J (, - .9=

= ltsscts -f,T + c'

1 3 tg! +t= Garctc--G-+ c.

go2. I= I 'inooo dx..'dnt.+.orz

^grdl Kfirin surcti tzcrinde sade gevirma apraq:

sinucosx= ]Ct , * "ori" -f,.Bu yazlql in@ralda nezare alaq:

r -i I o v*':.:r*- t

a, - | [ <, i,* + **) d- -il #,*=l,.,rn -"o"r)-11.2' ?' (1)

I da t x 2dt r

"= J "rr*

* "*r= lccl= t ar=r*trl =Ut

t ffi ^f & ^f d(r-l)= l-Z;-.=A=') r+2t- tz--1J z-1t=fr=

TTltaTqV

Axrmcr naticcni (l){e nezera alaq:

1 1 bc*-r+alI =r(siltt_cos:) _ mr"lffr_rql*"

goi. I:[ tu",'-"ot' dt.' th'x+to?z

EaIIt Kasrin suret ve moxBcini cos'r-e b0lsalc, onda alanq:

t = I'##dftsi = ttgx= c irrcedard = I #" --

= ['-* ,, - t at'*ll 1=)4*=Jn#-=;JikH+#1..

t lt-t+fr=.:lnl------.-..=.12 lt - 1- ,12

Page 218: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t b2 _ Ot + tl ! - lts2x -,|-Ztsx + ll= ffi h

lV +dnl+ c - ?fr'n F;; *,J-r*, * rl+ c'

cu. F ITT dr.- l+slnr,EalL Sfu geirnalardan sora alarq:

, = 1 ffia,= I#3 = lsinx = t tera edekt =

= I # =if ffi =!**e* * "

='r*nsl"iazx) + c.

n*t Ie#a.E flt Ke€rio $ret ve qe:crecini cos5:'e b0b&. Onda ahq:

, = I #er= I 9:##! = ftsx = t is''a dokl

f (l + t2)2.1t [ (l + tz)z ). -= l--An =J [,*q1r._rnr".-=1ffi,=l*,,=l-+-

= *,re(-i). "

= -no(w* -#)., =

-,agg#+c''e6

Jlffi itz = Ax +Btnlosi,.z+bcosxl+ c (a'B'c

eebithrdh) oldu$mt tsbd din'hb.E

ars&rr +hcosz = A(or;ttrx + bcosz) + B(a.osx - D"qI) O)ffi. Trirlctrcnfiil fimksiyalrm cmsallaru m0qayise edak:

{f =#;'}'li -!l: a2 + b2 * o'

A= @La + hb

'-dr+rz',=*l-??.- a2+b2'

Brmkt futsqalda yerina yaxaq, berabdiyio dopulu$Du alrtq'

Page 219: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

qz r=tglg-da.' t,', +2.coEt

.E#, hEqalm @rkoeqmd! €walki hsttda istifrda ed.k.aa= l, 4,=-1, a:1. b=2.

I = Aa, +Blnlos;n + Dcosrl +c (l). aaa + 4b 7-2 1,:-=" az+P 1+4 5'

ob, -ba1 -7-2 3D = ___j_- a2+b2 l+4 5'

l, A -nin qtynetbrini (l ) dlbtrtoda yerina yrzsaq, idcqal, trymrg olrq:t3I = -:--:tnlsinr+ Zcosxl + c.5- 5

,r& f rrr*.trco'alcr dt = Az + Bhtlosi'u + lr,osr + cl +'c I &- -- r .dE+Lar+. , .iE+L.E a.

(f,4C sab,idadir) oldulunu isbd odiahw.

oi,sil'4 + \cosr + cr: A(o6iru+ bcosr+ c) + B(d@sr- bsi7.al + c (1)tini gOtOrek Triqmometik fiEbiydrim smsallrm Euqrybe etselq

almq:(a-Bb=a,lAh+Ba=b\(Ic+C=cr.

Xati tonliklsr sisEmmiA,B,C-ye gpra hell esak, alanq:

1 ="'?'+ !\b 'a2+b2'

B=+-!?.a2 +b2 '

6=q_Ac.Omsallrrn @dmA qiymerini (l) b*abnliyiod. yaa4 isba aydmok.

9D. I tu+2cos:2 dr.

' A.r-2c68+tEclL Blrrde,l2S n0nreii @gmqde istifrde Gdak:

at=1, 4=2, q= -3,o=l,b:-2,c=3,. d|a+\b l-1 3

! =_=" a2 +E l+1 5'ab, - bq 2+2 4

P = ----:-- a2+b2 5 5'3 9 -15+9 6C=ct-Ac =-3+r3--3+r= S =-S.

Page 220: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ish'l+z@sx-3I

-ir:

J sa", - z@sx + 3-' 3 4 6f da= -;r +;Izlsru -?rosa + 3l -EJ st'-_Zcosr+3'

bdi I = r,r,,-+=- inteqralm t4q. Bumda tsi= t, da = #, ,

- 2t L-tz ,sinx = ** cosx = ft qiymotlerini inteqralda oezera alaq:

,_[ d, :t iear- _' - ) ant - z"osx + 3- J T?i -);p *,-"[

dt =rf d' =-'J zt-z+ztz +3 +3tz - J

'tz +2t+ !

t dt 5t + 1 5te;+1= Z |

-

=nctq --

+ c = daS --i- + c.r <,/Et+;irlr+i

dknrnrg netiomi yuxanda nezara alsaq, yazrq:f sifi + zcosr - 3t-I sbu-Zcosx+3

5 stgf;+r= - 1, * I ml"irr - zcosr + 3l -l arts":!2::: + c.

3+5-'5 5 2

910. ! x1 e-* d.x.

Eelll

[ ,, "-* a, - lx2 = t + zxdz = atl =lf *"-" at

I t3 = u, 3t2dt = du, | -= ldv=e-rdt, v=-e-rl-=}?uu'+t I t'e*at\ =l;;;:'*, l;=-:;'-,1=

=!l-*"-, +3(-t2s-t +z I te* atl]=

= -'Zrr"u -3rtre- + r (-te-t + | e* at) =

= -Lprn -f,tre- - 3te-t - 3e-. + c =

220

Page 221: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

= -e-t(+.T.sr'+s)+c9tI. I = J xe'siazdx.

Eald, Bu haHa ,rro = t{ tar"iodm istifsde ehek hamdr:

t = | x e'sinxb : f,[ * "'{"" - "-i')at =

: ll, "u*, a, - f,f, "o-,'a, = h - Iz,

t, = 1 J'

*,,n,o " =l; :;; ::"*';:,"1== rl[rf ,,,',o -*1,<r+0,2:l =

= iffi .u.,,. - .,fu eo*o'l = jffi(, - *),, = *1,""-'l)x tr =l*'=l i== !'J::,r,1=

=*l*"u_o._nh,,",r1Aluun axrmct neticaleri I = l, - Ir-da nezara alsaq' alanq:

,:,1ffi #-fr"r,n>.#],rdxtdtr'=J rntr+il' "=J t(1-,)'

9tz. ! cos2,ti ik.HalL r=t2 avazlamesini sparsaq, dt= ztdt. Ovezlameni

inteqralds nazara slsq:

r = [, ,or,t .rral- = t {t + coszt)dt =

= l, a, * | t cosztdt =f, * ! tr*zrtr- =

Page 222: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

_lt =u,du = cosztdtl tz 1 1f= l* = ar" = ir*rl= v + rtsi,lzt - 1J

suattt =

t2 1 1 x t- - 1= i + i$rn2t + ;coszt + c = 1+ 1.1-x

sinz.ti + Tcosz,li

+ c.

en. !fia,.trI Zf ksri &zg0o kesra gevirek:

,= I#*= I@-,*,*,1-)*=t dr f e'dx=er-z+I-=ex-r+l-=J t+e' J et(L+e\

= "" - * * I (* - #),,ot = e, - t., - [ +-i* =

=e,-lnll+erl+c.glt { +?---vr+.!+.r+.-t

A=1, B=-=,z

Bu qilmctbri apl$da nezere alaq:

Onda r=6tnt oHugundan

A= l,B-D=O,

B+D=-1

1

2

ECIL ei = t rvezbmeeini aparaq.r alru r 6lrrt

si = aT = f,sl - s-T- = g2

olr: di = ! da Emlsr inlaqralda uezare ole.l:

-fdzfdtfdt' = J ;GGG= 6J mr rfi4F, = 6J ;ir + fuo.

1 A B Ct+Dt(1+tX1+tz) t' t+t' L+t2

,t(1 + t + t2 + tt) + E(t + t3) + C(tz + t3) + O(t + t2)r(1 +

(A+ o +c =0, ()A+c+D=0,-JBlA+B+D=0,-lc\ .tt=l \B

1

tX1 + t2)

A=t,+C=-1,.+ D -- -1, '

+D=-L1

D = --.z'

Page 223: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

':"U+-{*.r#"1:: e [rnttl -'rtnt, * a -lrnt, * fl -l*nsrl* " =

= slnl"il-)nl* "21-!rml

*,il-)*no"i|*. =

= off-lnl, * "i1-!nnl * "il*t *ao"i] * '== x - shll *,i1-|nlr +,il- 3.'.asei + c.

,r*tffi.ECfr. er = t svademasini rycaq. ODds r = lnt oldu8uod"n

a, = iat Bunlan hreqralda nezere alq:

, = [ E i,, = I #- | #= ah+ li' -it- t,r dt r 1 1. I

t,= J ,,,VL=lt =-, dt= -Ad"l=

,_#o" f itu .L= lT- -.I,cstnrt -- -arcstni.- I"-:a - Iuru'

Br4u yurnde f inteqratmn almmg ifidainde nozere alsaq:

I = hlt + JT, --4 + -rrrnl + r.

Kohne tleyigma qaysaq, alanq:

, = I ffi* = ,nle'+ G;-1+ arcsine-r +c.

e16. t=l*:- Vl+._+i,l-?'E A Kcmifr suret ve Eexrecini mera'acin qogrnasms vuraq. Onda

almq:

,=[ I r JTAir t r,l't-e,tu=ZJ ,, d,-il * tu

223

.ITTA - \6=7

Page 224: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

11= it, - rtr,

,, = | ff * = l::;;, :i,"*==, u;i 11

=

t tzdt lt = u,av:)ru - r)-'a(t'- r)l _='11v=o=l dt=du.o=-rG;4

|

r t lt dt 1=zl-*:i+2J ,' 'i=r I rt-1r .'lTTir l. |'/IT;E-11

= - t, _ t* rt, l, * ,l -- - ,. + ,t,17n-r" " 11,

. {'fi-r, 11-e'=t:="-trriil=t,= J - r, tu=

lr= r"tr - i),dx=;+l=r t2dt lt =u.ar= -ia- t':)-'za(r -t':)l=-'lc-+=l o,=ol.u=#a l=

--'[rr='l-;l*l==-*-;'l.l =ry i'l#l

Bu naticalsri ,I-rrin ifadesinde nezan alaq:

1 1 ,IT+T 1. l/iT;'-11t =1tr-ltz= -1;;-+',, 1u1=-r,*rl*

,tT= e, f- lrif=e'+f I+- --ln l-=-:--l *r.' lex + l-Vf - e'+ 1l, .r2

et7.t=[\r-:)e'dx.IIaIII owelca sadelegdiralq soffa isehisse-hisse inteqrallayaq:

, = l(, -!,. *)"* = ,' - rl";* * n l"-* =

224

Page 225: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

= e' - 4l{& + 411

Bu ifudai (l)da yeine yezaq:

. t = e, -+ !Ia, - ql+ q Ill dx = e, -I+c.91s1= 1-!-da.- xz-3u+2

Ezfil Moneci vuruqlra ayraq:

, - Ic=#4*= I"*(*-,-,)*=f e2' r e2'

= l: ^a,-I ------: tlx = st y;("zt,-z)) - "z

1i7"2<*-t)) + c.I r-2 J x-7gt9. I= J lnl(x + a)*"(x + b)'+blG#crutPaId, lnrcqrataltr fintsiyuu bh qeder sadalagdink. Onda alrq:

/ -= /f':'#). '(t-2ld' =

= J[ln(: + a)d0n(: + b)) + ln(x + D) d(ln(r + a))Ff

= ld{ln(x +a)ln(r+b)l = ln(: + a)tn(x + b) + c.

e2o. I tn2(x + ,{t +V\ az.Eatrfl, Hiss+hisse incqreltema dmrunu tstbfoi cdek:_ u=m,G+Jr+_r),

au = 2h G + {-) L,tu,,. (r . ft) * =1

= zta (r + tll + x, ).f,iradx,la=il1s+e=a

Bunlm verilm ineqralda nezen alaq:

ln'('*Jt-r,1*== xh, (t +.{-+ ) - z I nQ * \fTT7). fi* =

(l)

225

Page 226: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

: xbP (r +.lTT?) - z l.l taV ut(x +,tT +V) - l .tTt?' # *l-=,h,,(, +JT+;,)-zl,tTTFn(, + Jt+i)- xl

+c'czr. r = J tn(.lGa +.lG-) axEaEl Hiss+hfuse itrqdlm! d0shnmrtstbiq edak:

2= 6({f:l+fi11)du=G+Gr?i=.il*)d'=

LIT+x-lT- dz

2.ll-x+,lI+x ll-rzdo=d'r, o=x.

Bunlm verrilrn inEqralda nezae alaq: .t?i{t-,n- xdz--:,=,t|-xz,tT-+,llTr

u= Ir(: * Jur)t fiT7+x. d,au=;;.,tr;;,_'11+xi az

zdx Lf- I

-do = J#;- o = ,J{t+ xz)-d(r + x2) = ,tt+ rz

r =xt,.(,lT=+rr@-:lt r1-lr= -

= xtn(iT - z+,tt+x) +VJ,ti: da =1:

= : Iz(V1 -.r+Vl +z)+i*csiax-V+c.e22.1=- ! (th|da.

. EaflL Hissahissa incqallma qaydasm tr6! edak:1

t=lnxsdu=-dx,xd.xfdtt

da= r*ffi-v= J n;;ryi;= Jr,t'(r +$)%

l\'12 t 1\ x

d,

=-ilu

Page 227: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Bulan heqlalda nazere ala4:xlnr I dx xlnt

r =JT*- J I,l l.r + v I +.rzl r- c.

923. I = I xarcsin(L - x) ilz,fa@ heqrahlt ifida thinde m0eyyfl govirme ryarag:

rcrllln (l - r)dr - (1 - r)arcsiz (1 - rH(1 - r) - arcsin (1 - r)d(l - r).Bu ifiddi intemqaHa nszara alrq:

1= [ rrrcan(t-iA=)lf

=r(r- x)arcsin(l -r)d(1 -r)-J arcsda(1 -z)d.(t-,) =

= 11 -r = t ib islarra eitakl= t tra.csin ttt - I ocsin tdt = L - t z,. lu= arcsint, dv = ttttl

t,=Jtucsintdr=l * =#,"=: l=t2 I t tzdt--V6csittt-1Jm=I t=u, ttt= du I

=l* = # -, = -)l o -,t,)iao- d) = -ft - r,l =tz lt f

-

\=-@cstnt -I(-tVt -tz + JtlL-t,e)=

=f, **,* *lt,tt - * +l[ <t - t"1i 411 - s,1 =

='j,*,,* * lt,{ r - * * lo - *>i. lu = arcsint, ttv = dtl

r.= | **t,tat =l * = #,, =, l== tncsilt - [

tdt = ron"r**f,[O-*)+d$-p) =t,tL_tz

-- tarcsint + JL - t,s2t-t.I = L-lz = - ocsint + itJ t - tz + i (r - t'a)i - torcsmt

-tr-*+c92Lt=!xatceos!dx.

TI

Page 228: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

EaZl Hiss.-hissc intcqqllana dfMrunu efltiq edek:

u - *"*r'=, ar - +' :dt - au - -$,ae - xdr * u =Tx' J, -r4 '' r'tx'- t

Budr'r inicqaldt aazere elaq:uz- L Ll xdz xz 1 I r-=-----:

I = Z6ccos- - zl m= - arccos - -lix'- t + c.

e2J IYryd1(1-rr)tEdt Hisse-hisse fotoqrallama d0etrnrau te6iq edet:

I u= atccosx,f x(Eccosx I

I ;:6* =

lo, = -iu - ,)4a._atccosx t I arccosxa--,lt=F ! r-r' ,lT=7

du= -":,ll - xz

-xz)+ rt= +,ll - xt1 rr+ 1r-lzl-l + c.2 lx- Ll

I

926. I cif z dx.frUt htoqraldE fuokclymm dcnecesini aga$ salaq:

[ "r,ra, ='7[<t + chzx)z ik =il O . 2ch?x+chzx)dt =

:il 0 * r,ro, *ff)* =i(f,, *slzr + |sir+r)+ c.

e27. t = I.ltEar.E tfl. th, = t2 ovcz,lamesini ryaraq. fua alanq:

d -e-' - ez'-L - 1. 1+t2- t' -

-

= t' ) Z = - ln'-"""""=ct+e't - eu+l 2 l-t''l7-tz 4t - ztdtar=1.r*_rr.6:4dt=T-.l,

Ovulcoeai va nedceleri intoqrlda aeam alaq:t- t tzdt f t2 ilt

r = J,tau ax = z l r _ *= 2

J G_ ;i 6T;1=

= I L+ - *),, = l^l#l - *ctst + c,

t =i"l#f - -.tr(ftro) + ".

22t

Page 229: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ineqrallot taprn:e2s.r:17#r.EaIIL x = 1*ezlemasini aparaq:

a, = -!at,I d, :t__i* ( t,J FG+fi = J F6;S=

- l ,, *,a' =

=-f ,u-r'z+r)dr .lh=-(f -:., +arctst=tl 1 1\ 1 '

= -krt - lr' + -) + arctg- + c'

ns. I#;FEaZL Kosrin msxrscini wruqlacr ayraq:1+ra+18 = (sa+ t)2 -xa = (xt -12 + 1)(xa+12 + 1).

lnteqrdaltl ftolsiyam sada kasrlere aynaq71

xa + x2 +L (xr -12 + lxx{ +12 + 1)1l xz+l l-x2 \

:-l-1-l2\r{+.r2+1'xa-x2+l)'

lnai tu itaami inte4altayaq:f dx lf r2+l lf l-x2J ;*r.# :

zJ ;t* r, *l,it + rJ r, _r, * rax =

.'**. * .!f j-+tu=x'+r+$ 2l x2-t+iz

=1f 'G-) -11 a('*1) :

't 1*-ly'*, " G*I)'-,1 r-_1 r lr*l-vel

= z,t,*"rs i _ _+," F;;tGl

* "

=:I

Page 230: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

=_:,1+.i.J+.r.o1."

ttr.r=Jff.ffia,'fuIIt x -- sin, evazlamosioi 4dq' Oods 8ltnq: -

,=l*y #"=l;4fficostdt=-

= f fi t' .'"*'*'lo' = I ir,'r* * l,al- =

:1.lru"=t!r+u (1)- ;= I ro" );==L

*"==*,1=

: -rnO, * [nntdt = -tctgt t tnlsintl.

Bu axrrmcl naticoni (1) ala nazere alsaq, yazarq:

t2 t2I =l+It =Z-tctgt + lalsintl +c=

=-!@

eso. I-L,;777;g.fldll

r dz f ,2 d, I x"=t l_lffi=i;ffi=q46a:4{-

={#=l'=;-o'=-4*l=

Page 231: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1

= |(orcsinr)2 - @csit x' ctg(arcsinz, + tnlxl + c =

= llbrcsinx)z

-fi7 *r"t o+ tnlrl + c.

932. t = t x,l7T-ttntVz - ta1Ealll 12 + 1 ='t2 evezbmsisini ryoaq. fua alrq:

2zdt=Ztdt=xdz=t&.r2=t2- 1 ol&rErmdra x2-L=t2-2 olrc, Brmlan verilenitrgaldaoeaeahq:

r _ lft = J flx, + ttn!x2 - tdt = 1J t,tn(t, - z)dt =

ju=ln(tz-2),dv=t2dtl=l zt t3 l=

I au = ,z -re'' =; I

-i(f, u" -,> -i t *") :i u<* - zt -l t f *, * fi\* -=',

^u - zt -l(f, * 2,.#'" l-#D .. =

=l,nr,' - o -; -i' - ft ,"ffi* " =

-@P ^o,-'r - G;ir - i.tt., - ft"ffi#l..

e3l. I=f--L-- stu:Vl+cot-EN. l*cosx = tz

z = occos(tz - 1) = dx = ---4-._ , ,-=-o *t.= -#=Jl-(l'-U' 'lz'-t'2dC

.12-a'

5i2a = ,r,[-[sz, = h{Z -tr.Bunlm verilsn ireqaldr nezera ahq:

':[#:-l#--l#-,-'t#aSade kcsbra syrma

L A B Ct+D

-:-

tt2(t2 - 2) t' t2' t2 -2

evgzbmsini 4p6l(l.

istifrd. dclcA(ta - 2t) + B(tz - z) + ct' + Dtz

t2(t2 _ z)

Page 232: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

(A+C =O,

t,_#:?-,f = o,B = -t,o =i,c = o,

f dt tdt t dtt =2 J tz6z-21= - Ja* I t'z 1=

L L lt-J?l 1 I 1l/I-+cosz-vz-- ,+ *tnl, * 121+

c = Jrr cosr - zJz'"l,l7:* "*i *,tzl*..

Qohpelar:

ett. tt-i),rffie

- .- 2

wz - tt'l2x-"13x) *

h*qnlbtfmflaytn:

tQ-xzf e.

!iG-ia*.I(t - rXl - 2rX1- 3r)d.

{!-\'*\r./

'(:.*.*Y.Ji-z{?+r.t_-{;______-4x.

t'-.,#'*.

c*ab:27x-ex3 .15 -if .

c"u"b, 625 *3 -125.x4 +30x5 -1916 *!*7 .337

ca'eb: .r - 3.r2 + 1l ,3 -3 ,4 .32

cavab: :-!-zkrlrl.

"o*, rAn-t-4x 2rz

cr"ra, ! *|li -4 *'{ rs *!# .5t73c**, -fr(r.|.jr.ir).

"**,\ff.cwaa:z*-lfiz*5 -1{r7.

232

931.

935.

936

Page 233: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,tr€u Cauru: rap-{.

Cavab'. x -arctgx.

o""r, -,.' jnlllca'ab: r.2hl+1.

Cavab: arcsinx + In(r* {* r').

c"*b, 4' *2. 6' * 9' .ln4 In6 ln9

2x+t _5r-r 2 (l\x I fl\,l' ' dx Cavab: --l'l+ l'1.' lox ln5 \5/ 5b2\2)

,'3' *l * carab: ]e2' - e' + x .'er+l z

j(l +sin r+coex)& Cavab: r-coer+sin.r.

tJt-timz* (o<x<z).

ca."uu' zJ7[1] * J7rg,,.{.*1-cos,}, (, = x- 1).l") | n )" 4'

lctgz xfu .

ltglr&.l@sll* + bchx)& .

lthzx&

1cth2 xdx

911 J

945 I

946 i

947. I

91E

949, !(28 +3x)2&

,)

:=_*1+ r'

*2

-.;dl-x'x2 +3 --;-dx'-l,h;?.^ll] ._--------:----.-

Jt-'a

951,

952

9t3.

951

955.

956

957,

95&

Carab: -r-clgr.

Cavab: -r+rgr.Cavab: acla + bslx .

Cavab: x-rlzx.

Cavab: x-ctl*.

a3

.,[t t-JPtI r--

Page 234: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

! f{*+O*=!f1m+b)+c (a*o) pdittdan kqob enkagafuh inteyallan haabloyn :

le . Cavab: lnlr+aj.'x+o

cs*"b, -L (2, - 311 I

22'

961, l3Jvx*.&I-

9&.t56x-212

e63. ,!EF" c"*b, -;{fr:,T.&'2-3rz,&,12-3x'

959.

964

9&

gdff. I

969,

na

971.

!(2x-3)1otu

!(e-* + e-2*\&.

I (sir 5r - rin 5a)d ,

.&I*P.fl

.*'1+ccr.&'l-car

C-avab:

Csrab:

C-avab:

Cavab:

Cavab:

Csvab:

Carab:

4

-]o-re;'2

-------t5(5x -2)z

965.

967.

968,

f "l,"ti..,A;;l-7e-' +!r-2'1.

- rsiu 5a - I 06 5x.5

a"*t -!rtr(x*!\.2 -\ 4)

a*:al.a*,-wl.

9rz - !lsh(2r + l) + ch(2r - t)ft . ci!4rt: )pnp, +l) + sr(2x - l)l2

214

Page 235: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.&t--' -) Ich' -2.&t-_sh2 |,'

cavat: ztl.

ca*: -zc*1.

975.

9M,

,t:

9EZ

htqrutoU yaanA ptumilc aybatu wzqdtot Mloyot :

car"al: -il-x2.4

calab: i0+l)t.

.x&'^h-?

ftnJt*7a..th

3 -2x'.x&(l + .r')'.x&t 4**4'.&rA+r)G..t&lsm-'-;.xx'.&' *J7 -r'.&t !'

(x2 +t1i-rfut-t 3'

1rz -112.t*t2(}xt +2n3

c"'*, -fui:-zllovau: --L^

2(l+ x')

a*,l"nslCz'vab: 2arctgJi.

Carral: cm !.x

cavab: -arcshfr.

Cavab: -!.Jxz *t

C"r*, -*.'l'2 -t

c""b'L1,li7*n.t

971.

9n

979,

Page 236: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

991.

992

993,

994.

995.

996.

gE7. 1xc'x2 tu.

gtl. r n'&

'2+er.tu

989, I , _,.

9s0. /n:'*.r

,&'xlnxlnflnr)

jsin'rcos rafo

. sil r'i*3,ItC*&lctgrdx.- sinr -

' Jcos 2x

. cos r' Jcos 2x

. slu' J ch2x

.&',i.2Ali€,'

toot. l'-;! .sin" r + 2cns' x

rmz iecos t

ru3. t+snx

Cavab:2arcsirrG

cavab'. -L"-" .n

Car,ab: ln(2 + er ) .

Cavab: arctge' .

cauab: th3 ,.3

Cavab: ln [n(n r)l .

Cavab: 1sin6 , .

6

Calab: -r-?- .

a/COS rCava!: - lnicos rj.Cav'ab: lDlsin ! .

l_cavab: - ;i hl.r2 cm r + ,.,G 2.i .

Cavab: {orcdnlJTsin ry.997.

998,

999,

Avat: frnl.ttrt*

+ J ct zii.

c^u^a, -!\Fa\.uwra: $anstffzlc"*b, h[s(;.;)

carab: hh;1.

236

.&986. I _- .-Jr(r- r)

Page 237: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.dxt-.' chx

. s/aorchtl: tbc .

",l sh4 x + ch4 x

_&'rhzrll&'f'"tq*7+x'

C-avab: 2arctgex .

1ao6

1N7.

lNS

tMt I<*"t^r12',[l-5.

illa t#* c*,,rt$(,.i)*=r(,-*)

crurb, L rotr*z -=1 ..12 * x42.

. *4&tul ,G{f,

. I l+xIUZ l---;ln:-'l-r" l-r

1oI3 l_=gl=_*Vz + cos zt

I0t1 h+iM'.-e Cavab: i*oro'*,sin'r+cos'x^r -.r

1013 lt't &.'gx - 4x

, l.r ^rlCavab: ' hl:-i-l2(n3 -ln2) l3r a 2rl

Aynlq oaduru a6fu ann*b ryfiffi iatqrqllan haabloyn:

1016 tx2(2-3x2)2& car*: JJ -',iS,1'rotz ,iI*

a"*, t=u( "h2J *,lino * * "ffi2.t2 \ 42

Cawb: t1[u r.

cawtt f,{arcw)z.

carau: --1-.arcsrn a

3

canu, Jrnztr*fi*21,

cevab: ---]-.t5(rr + 1)r

or"t']ro2|_,1I.

. cevab:Ar{,*E*l

CaYab: -x-2h[-rl.

237

Page 238: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Mt tLeruD. t#enza tff*1021. -2rfrma

cavat: ]tr- r)2 + ulr+rl.

Carrab: r + I4l + r21.

**,fitffi *znlp-?l-*.

**' {-{.*-*..-ti,.,l5432.l r 1l

O'*' ll(r+l)z -(r-1)z l.,L I

Gdoatt* , --le-s*>*!.1

t@!

t02z

IA6,

1027,

t029.

csvub: eed;Dt-a*".**".J

l* &'r+l

'J*t+JA!ilT--s*

ptlGT*,&'G-DG+3)

tfu' 62 +l)(x2 +2)'

&'1x2 -zy? +z'1

-rbr(r+2Xr+3)

o"*, -tiif'r2-sx11.74

Carob: fro * r2)5 - |o

* 1215.

c"r"r,Inltll.4lr+31

ervfi: anw-fr*"si

**#'l#-**"oic"*u' u l'*311.

(x+ 2)'

Bt

Page 239: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

twa ry#J **,1^fi1031. tffi+p, 1a2 *b21'

*,"r, fi(i*asi-)*asi) tla * nr

1032 1sb2 rtu ovat: i-|srnzx.loii !*2 *b Caut: i*|u"2,.1034 Jsinrsin(r+a)d Camb: fco"o-|rin{2,+rl.

1035 Isin3x.sin5xd Caul: fsinZr-*1sintr,

1036 t*i.o;,i* c.'rt' t'n|-f';"f .

1037.

r',(z'-f)..*(r'.;)**'-**('..#).i*?.Y)

1038. Isia3 *a Cavat: -ccr+|oos3 r.

1039, J.*3r& Cawab: sinr-fsin3.r.

luo - !sm4 x& ovab, f r-]s" zx+

}llm4x.

IuI. !oosa x& o*.t, |r*ftit zr+ ];tintx.IUz 1ctg2* C-avab: -x -ctgr '

Iui. !ts3* car"ab: |rs2r+ntsrt.1014, lsmz 3x sitz 2x& .

cavab: -fr coo 2: - j.*+r* fr .* ex + fico.* + ficc,tx -

Page 240: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Iai pJL--. Gdllrr*t"l=sinzr+cos2r.sm- , cos- .r

Cawb'.tgx - ctgr .

.&1M6 J-.=;--

sln-roo8x.&IU7. J-:---- ram r cos- r,*3, ,lN& '.1o,

*

.&1N9. I 1oos'r

cavab: - .L + lnl,r(;. ;)cavEb. -J- + Inlrgxl

2cas" x

Cavab: rnlsin{- }sin2

x.

Iosa ,(t+e!12*Cavab: r +2orctger .

-I+!shzx.24?,fi,.3

t&1053. ' sh2x

"hzr

105L lshzx& Carrab:

1052 I slx sh2xh . Caub:

Cavab: rgx+frg3r

CavEb: - (fu + crhr).

Uy[un av*zJanobr qamuqla osagdatu intcqrallor hmblayn:4

1054. 1x2zS-x*. Carab: - 1rs - t2r+ l+x2)6 - r)f .140')^_

Carab: - _: (32 + Br +3xL).!2- x .

l)

caval: -f (g+t *2 +3ra\^ltj .

15'

cavab, -6i*T'? e-ssj

ca,"u, Jrs3,+]rs5'.

_2toss !f**{

Ilsd ! ^ =&tll - x'

tosz. !rs(z_sx\l a,

- sia2x -n'alaftcos - r

Page 241: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

rose. tEg:.'r\il+lnx-dxl(Mq. l---:.Jl+e'

.arapJi &106r. J----F-'. .

{x l+x

-12il)62 t771dr.

')_Cavab: I (-2 + ln x)JI + hr x .

Cavab: : -2U1.[+ e'1

Glvat: brctgJ;f .

r-;--' .olduqla - Jxr -az +2atu1fif,i*J-r-o).G1statiS x + a = (b - o1sh2t.106&

J(x+dxx +D)

Cavab: r+a>0 vs x+D>0 olduqda 2h(fia+Jx+U);.r+a<0 rlo r+6<0 olduqda -251J-y-saJ=x-b1.

Ifis*hissa inteyollaru tsulanu aibiq anohla o$agdoltitueqrullor tqu:

1069, Il"rdr. Cavab: rflnr - l).

241

x = asin,t, x = atgt, x=asin2 t w buna o4o triqonndrik Cevintatardbiq drna*la ay|tdtht in eqnllafl lapn (pqamenlar masbadir):

avab:;,[t i.hl,.-ftrltml iliZ* c"*b,jrfu *j.oin,

catab, -3a r x Jiet=i *lo2

^r""- fiGMaiS x-o=(b-a)sin2r.

1M4 t*E-*' \2a'x106s.tffi

Cavab: 2 arcsin

1066 r[7 *t*)_

C.*"t, { Jr2 * 12 t 1-m1r* J o2 * ,21 .22t(N7. 1,f;:-'6lx+a r-; .

Cavab: x>a olduqde {:z -o' -Zoht(G-, +Jr+a1;t<-d

Page 242: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r07a ,lt:')'* gunrg' -111o2**2tnx+2).'l x ,r r1071. [^fitn2 xdr. Cavab, 2,1 6r,2,-1r",*fl.

1072. lxe-'ax. Cavab: - (r + l)?-;,

1073. ! xze-zxdx Cavab ' -46' ***11.

1074. lrte-,2ax, Cavfi, -'2 jl

"-*2 ,

1075. Jxcosx dt Cav*: xsinl+cosr'1076 lxsitxdx. Cavb tchx-shx.

1077. !x3ch3xdt cavs, [4. *l,rr' -(*, +)*trl.3 e) l.3 27)

107E Jarctgxdx. Cav*: xmctgx - !y411 t21 -

1079. ! tcsnxdx. Cav'5' ,*".io r*,',[*f .

10Ea ! x2 uuos xdx . a"".6 - -': " ,'17 * t *""o., .

nu. trydx. cavab -se1{Lx-r|+Oi

totz yt,,l**^fi**p. Caud, rlrr(r*r,[i7)-.il;;'.,66j. 1*t!-* Cavab,'-#ti-:

1ng4. Jsu.x-tn(rrW. CarO' r,]re jj "*, rrrr,.

inteqrallan taprn:

1085. 1xser3 dx. g"rr5, 11r'-1;r".

10Ed !x(arctg x)2 dx. Cu*b, {<*nwl2 - r*"tg, * L,1;.n *."21

10E7. !xzuryt+ dr ca"ab' -ll-ihl,-4-+"1[,ol

Page 243: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

. rlr1, * /l *:2; ,l0E& t-----:-^-6.Jl+ r'

tole. nk--J*. crrrb, !J? -J *Luo" ff,

(o*o).

e.t*: i,l7i + 7"i,. .,i7i1.IB0. il? *" a,.

IogI. l12 r[o2 * ]at.

cuuuu,'(2'2,- "2 I i;4 -1a-^1* *,t7* ? 1.

10gz ixs;nzxdx. a**, " -;r-rr--t"

Io!t3. I"&a Gtvaa: zdi-tyE.1094. !xsin{xdx. Cavab: z(o - r)G*.rir -oiz - ryrt Ji.

eqfclgx ^ . tl+ rteq@1095. i'--jd c'u"U' t;fu

(1+ 12.1i

tmd icos(hr)dr Cavat: j tsrntln :) + cos(ln r)l .

10s7. le*e,,bx& &,'an'!9\!!4r*

lw& 1e2* suz x & c^ar"u, f,tz - ri, 2x - cos2x).

1099. g+"--* cavab: - r + f hr( | + e2x1- e-xarctglerl .

. In(sin x t -

l tklt ,;;;'* Cavab: -.{r+asx.tn(esin})}.

, xdt Cavab: .rrgr +lnccxl.1101. J 1-

cos- x

-.--;Cavab: Vl+ x' ln(r +.Vl +.r'; - x.

243

Page 244: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ilovbdi inteqrullotn haablonmanr hva&d aghadfrnin kanoaih phlagatblmrdrra v, agdgldakt da$u ara acaslant:

_, & I rI l=== = :arctg' +C (a *0).'a'+x' a a

, t*=)nlt:_'|c a*ot

ru.1*.=rlnla2tx2l+ct a'+t' 2 I

Y. t-4===arcsinl+C (a > o).t Joz -x2 a

w. l#=tJVx*+c (a>o)

vn. !^tnlax =;,[E? .t-arcsinl+c @ >o)

1106, i3sin2 r - 8 sin rcos x + 5 coo

2 r '

2U

wa !.[?T?* =!J?;7 r+r,f,* J,' tdl*c (a >o).

IIo2 ! &- lob*o).

a+bx'

C2vlab: ab>o ^u** fi**ref,'ttaD<o or<rrrq<ra ffirffi#]

-&11011=;--.' 3x' -2x -l,(x+l)&

1r04 ,7+;

, ,3&Il0t t-T i -x -x- + I

c"rr"u' lnl '-l l.4l3r+llcavab: lh(x2 * t *l\* L or"tt

b *l2 J3 'T-

cavab, lL,tx4 - 12 +2\+ ):o 2x2 -l4 2J7'"tg-i-'

Page 245: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

l. l3sin.r - 5cosx- lnl . --2 I sinr-cosx

tIoT' Y-9-- @*o)^!a +bxt

110& I

II09,

tlIA

1T1L

1112

1114. I

II1I. I

&1l-2x - f

.&,,12x'-x+2

.*'.,1s;r-r,-xfu' J;3t -2x4, ,3&'J;4-;x\

Cavab: 6 >0 olduqaa,[m(r.!a *'[o *t]1;

a>O Eo b<O ,ld,rqd, #rrc""C[-5.Cavab: arcsinf .

I-----' 1 I 2x-lLalvED: -V)+r-r- + -arcsrq:2 Jzt

I 4r2 +3(A b:

-arcsrn-.2.12 ^1t7

co,ro, )Jl -zt t.lily'1-t."F -z,?_rl

-nl,*l-z.F*Jl.&1113. !---:'

x{x'+x+l&

G"F

1116 j

1117. I

Cavab:

Cavab: h4.Al,., I

{r*z)zG *zr-s

**, iE#=*}."..ffi (p+{>Gy

^ 2x-l t- ) 9 .2x-lLa b:

-\i 2+4t3

ut

z+x-x2dx

x4 + zr2 -l rdx.

&

Page 246: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,[i;{i-;r,,1., **,[t *z] -tl.

TlIE

c"""u,- Jr * J. ],*i,f -ni="+El,F il.f ,

Qcyri-n&ayyan amtdllo asulun t ,2rliq atmhb aSa$rdokr

teqrallon tqn:

rllg JilJl.p Cavab:lnlr-2|+lulr+51.

rr2a t:'oq-.x'+x-2^ , re ,a 3r7 5*6 llr5 - 2lr4 * 4313 -g1l]r171r. trl '-] =,1LawD: --T*7"6* s- 4- ' 2 -,,* -t-lfij-62Ai

rl2r. !,"*r' &x" - 5x" +6x

ovat:, + jrd! -9r"i, -zl* ?!r"i"- I.

cavab: - 1 .?r"E-11.,(r - l) 9 l.r+21

6rr"r, J_* jrol,2 -rl

fi24 Iir + t)(r + :;2 (r + 3)3

xh1122 l-;-r'-3x+2

x2 +LIl23 l----d.(r+l)'(x-l)

1125 I

1126 ll*t'^*o *x'+5x'+4

Cavab: ,r"tgr rs,ln!:!- 6 rz+4

24

Car,ab: 9r'? {orlil* t,kr + txr+ z)161.

46+2)(x+3)2 t | {r+3;17 |

*5 **4 - zr3 -2x2 +x+tgur^6. _ 3x2 +3x -2 - * 3 rr.,lr*ll.

8(r-lxr+l)2 l6 ix-ll

l-x+x2_-6'rvl+t-r'

Page 247: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1127. I

TT?E. I

1129. J

1a2 -lx + +11x2 - 4r+ 5)I

Cauab: -- -; - arctg(x - 2') .

x&(x -l)2 (xz + 2x +2)

cavab: - - -L-*]r" 9-ti' - ^!arrg(r,l;.5(r - l) 5U x'+2x+2 25

,(l+rll1+r+t')carau' rof-i-,i - a or.tpt

+ 2x .

il+rl J3 - J3

rt3o. t# o'"r'|r.fS-i'*of'tlt. th ** i"l!l- i.*no

_&1132 l-r---;-.

x* +r'+[.b

il33. ,a;"*7r.+o'o' ]r,jffl.*,,*o#

Cayab: - | - +lh (l+r)2- +ldE *- t=oon2':l .

6(l+r) 6 t-x+t2 2 - 3.i3 {3

OilToydshi Asfunu dbiq aaohla aga$daht inleqrollot tapa:

t ,],4. J -#---a. c ' tt 1r2 + rt l(r- +l), avab:

G +l; + EEctS'x

'

, ,2& Car"ab: ---I- +arcts(t+l\.1137 t G\;;* x2 +2x+Z

. x2 +3r -21136 l.--_-*(x-l[r'+x+l)'calat: --!t+l-*16 (x-l)z * 8 o,.crp2x:| .

3112 *x+l) 9 12+r+t 3J3 " '/3, & -, 7r5 -lL. 2t .lx-tl 2t

1137. I G4_D3 cavat:ffi + tz'htlx +t - Aalctsx

&

Page 248: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Atagrfuk, iateqrallsnn cabi hissadz,i aytn r:

,38. 1 !:l_-a,(r'+rz +l)"

ca'tab: 6(fr3+D

,dt1139. J ,- ---.(r"+x+l)'

Ex4+8r2+4r-lLavaD:--.28(xr+x+l)z

Cavab: - -=-I- .

x) +r+l. 4r5-l

1140. I -1---1 "tfr.(.r- + x+ t)-

MLtufif asau@ tarbilt drrohld agagdahr intqrauot tapm:

_3rr4r. Ia:;-o"t33ruawo: - *,-fr -

ez1,:rro - r*;5or -

rrG -,,1142. f? * **.' ro+l

cr*b, Iu (I'*=l)' *!***3 * | *.*2":l .t2 xa_r.+l 3 " 2,8 " Jr

rr43. t:ne. c.*u,-1[,]s * r rl']-t/ib'1rr0-19;2 loolrlo-lo zJro-lr5*Jro. ,9&

rr44. Jaio;r;r.- xln-l ds

rr4s. t6a17

,&I 146 ,

4rlo * 2y

.&l_I147. ' x1:10 ..112

,4 -l,(r4-5Xr5-5r+l)

ca\rab: -rooi;*., -Larcrl@s +t).

a,ot, |(*,u." -j;) ,*0,.

c"rat, fir"jo ^

cav*:ffi-rtt#curo, 161 'J'a - sl

I5lr)-Sx+tl1148. I &.

24t

Page 249: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

rr49. t

1150.

1I5L

1153.

1t54.

x2 -l,4 *13 +? tr+l

lue4rulah funkiyalan rusiuol funhsiloya g?rinnh ay&MtinEqrull@rlqu:.&'t*G'

I 2x2 + A' .fi)x + 2LarAD: --E rn - .;-- -----:-- .

V) 2x' + (l + ./5 ).r + 2

Cavab: 2J; -2h0+ 'fr).

**b'i'Facffi;,ltrI 3 4{6-l--ttctg-,zJ't ' ,l't

.l-..8+l .lI52 l------;'===ft'l+{.r+l

c.avlrbi 6t -3t2 -2P *|ta *lf -ll +tuo+rz)-6scttt, t=Q,lii..d,t{rr111r'1-' c"*,#_#,.Jr+t-Jr-l .t-or'Jr+l+Jx-l **, + -

q. ir,,l,.-..[t- rl.

uss ry{- P.01lir- (a - r)

cavab:- I,.fr":##.,#rts6 t--3-: o*n* r=(u'-'\'.'l+J:+Jl+x I 2" )

ovab: i + J; -|fir ;l- lr"(6. 6;1

,s7. l-+: ."o0, -rlr-"*rfill.(l+r)Vr"+r+l I r+r I

rls& I 4------ carab: '*,t3.lin{-'J(r+lhil-r-l ,./5 J l+x

249

x1t+ 2Ji +3Ji)

Page 250: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

lrse. 1'={*{I+.r-r"

t16A l "oL- Jt*12

(r-D3[2+3r+l'

.tutr64 t;;DtJfr

665; JIf .p* 2" - i,,"r. # barada ki .r < -2 ve ya x > 0.

ffi ,An ot furd+oonrn sob ha*tara uyvtrtil" I #!eintc$ohru toptn, burado y = "la2 +ix + , ,

I16l. I(x2-ty.[i-i',-:

- t,.ilr*t-2,,f7-r1I r-3 l.l3x+l-2,,1x'-x--arcs[.........---lnt2 lx-llv's 2l r+l

cu*b' 3'-s =''Flr'*t - "="ieru.,r:ar!'.*-'i2o{x - t)t 4oJ5 | x-l

I

Carab:2

**0, [#,- #,3 * ft ,5 -#'. *JJ;7 - fr r,(,,./,r,,')

-t3 -6*2 +lLr-6 -

I16I. l__77::-e,J xt + 4x +3

**0, [*-

-?. ")A; r,., -*r"[. 2.,,F.r,. :1.

,--! -1162 ' ,oJj _t' l,.'ua,'!4,8-,

1163. I

Page 251: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tr66 ,F-':'*(x + l)'

1167. I

lbe I

tbs. t

i*1*.1.[1i1'c"*r, - E J * z, J - zarcsinll - lrr.".. tJ?

2 ,12 ^12 [*rlx&

(r2 -z* r z)^k - a,t * 3

"r*, -EIL-r"**# (r<l voyr x>3).

(t+ x2),lv *2

t rJllAvab'. -- alct"

-

.

^12 'zrlt. x2

.&1170. !- " '-r=:

(r'+l)Vx'-l

1171. JG*tfKvabo, aChadlhi kononik pkla gxirrmkla atalhdth inrqrol,

hesdloya:

(r + l)rbtr72 . ri-(r'+r+l){x" +x+l

. (avab: _*:!_3Jr2+.r+t

D ^[;t +b,+c =tJix + z,

4 ,[F *tx*" =o*J;,3) b(r - rr{r - rr) = 211- 1,;

Eyler avatbmalarinl lztbiq abhb aga$dak inleqrollan tapn:

rtzs. 1,,[7-iJ*

Cavab:

carab : ---i- + + t l'[7 :ro I

zit*xz l^lz l,r!*12 _rrtl

a>0 olduqda;

c >O olduqda;

251

**, - q:i' * b(,*1 *.f,t;). i'ffiI

I

Page 252: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

c*"t, |{}rr, -,13 + 1z - )-3 1 + 112 - r12 - 1z - 11-21 +

1175. I

+ [(z - r) + (z - r)-r]]. itlz - ,,

1174 r;ft*haradaki, ,=r*J;'-2;.

J,, -r',*Irrl'*l'-tf|. 4 lr*Jr2 _rlI

Cavab: J + x - Jl- r - liarcsinx.

t*x*z[*r* ](z***z,ll* r* ?)2

gun5. 2(3-42) . lLl]4t?al, haradakr z = -x+ Jr(l+,.5<t-, - "2)

5J5 lJ5-l-2zl

Matalif awllor otbiq drroLla a;agdaht intqmllan topn:

dr

m_o=.,car"ot, ftf2*r*

tt76 V#A:*.rr77 F1w,

r-..----;lCavab: Jl+x+x'+:ln

1r7& 1 Fn:*-../r+Jr+l

*"*. 1" t2(z'2 *t* 2J'a *'2 * I2 x2 +2+2Jx4 +x2 +l

Cavab: r > 0 oldrqda j1(;;f tt1f,i7 * ]

r"rJi * J-r * O

c"*r, l[r, - ui .,i]- 3[,,.,,; -,;1

, (?+Ddx o"ro,- ,=rlrf .=ffi|.117e. ta_;Fi *"-.-E-l--7,

I

IIEO.

1181.

Page 253: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

x5&lIEZ l=::-=\it - r'.&

1tE3. t177!l+J-

.dtrE4. ,m7

c,"" +"]+l-!o,",g,,4 lz-l' Z

.&ilts. ,m

c.avas, -z+!) -1, **rr='ll-? -

harddaki ,={;V.x

=187x**, l^l$ - i,**'#, twat'k . z

t &- cavrh:2ra -!r'. uoa"u. ,=drJ.ttE6'rr:/r.1 4 e Y x

\t x

Jsin^ x cos' xdx gahlinde otan intqrallo eynilik pvintolarinin

*omayi va ya drxani azaltns. fuw annn tdbiti ill hesablarut,

burutb n v) ruun ededlardr' Inteqrallor lqtn:

Cavab: sin x - 3 si.o3, * !rir5 r.35ca,rrr, lx - lsin zr+ 1ri, +r+ l.io3 z,--'- 16 4-- u 48

Carol, lr+f .io zr + lsin+x-lsin3zr-'* 16-' 4--- u- 4E

- r sin 4r sin3 2x+--::-.t6 64 4E

.*,s2x 6J 2x 9o85 2x(arraD: --a *- % ' no

carar:-Jcosx- #'u+r;l

o,au, }rr1- j u'*!' ft*"ot|.u.a"n,,={u,'.

1187. lcnss xd.

1[E& 1s;n6 xfu,

1189. Icc6 r&

1190. 1s;n2 xccx,a xh

1DL Isin5:cos5:dr

.*4,1192 I.t d

s[t .r

Page 254: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.dr119J. J -1-

c(x- r.dx94. I -_;- .sin' r cos' x,&

1195 J. - asll] IcGl x

lIgA 1ctg6x&.4

ils7. fg#acos - x.dx

119& J'-l:=cos ri/sin "x

ca,ab: th f * lnlrr(l. r)l2coszr 2 l"\2 4)

o*u, |'[ffi]+-".#, haradak, r =3Gi,,,.

.dx1199. J;:.

".ltgt

a*a, ln*!\tt.***#, harada kr, , =W .

Navbdi intqtolh,

t. sin a sn g = )tcns(a - p) - cos(a + p)1,

II. cos acos B = ![cos(a - /) + cos(a + /)],

III. sin a oos f = )[sin(a - l) + sin(a + p)]

{,nua6,'s!.a * "t' - cry:J * jk.y*l".

422c.*b,*.*;."|n;lc^u^b, _

" _"rgrt * *4!,_"ro

*u*,'l'

- f *.4r - 1"o. rr.Et2.r sin 2r sin 4,r sin 6r4 8 16 24

dtsturlonau kanoyi ilo haabhnr, Ineqrullan tqn:

1200. jsin 5rcos r& Cavab;

I20L jcos rcos 2xcos 3rdr Carab:

1202. Jsin rsin(x + a)sin(x + b)dx .

Cavab: -1co(a -6;cosr- 1"os1r + o+ 6) + l oos(3r+ a + D).

Page 255: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1203, 1crlr2 * a"2 brfu.^ . r sin2c sin 26r sb2(a-D)r s,.D2(a+6)rLa\/aD _+--f f_--:----.--'-- 4 Ea 86 l6(o-b) l6(a+b)

Nubati iateqrallarL sin(a - P) = sinl(x + a) - (x + B)1,II. cos(a - B) = cast(x+ a) -(r+ f)l

eyilihlarini tatbiq amahta haoblanv. integallan hesahloyn:

1204. 1.. + -

6uo6, -l-,-1,,i"f i$l (cos(a-a)+o).' sin(r + 4)cos(r + r) r':o{a - 6) lco(r+D)l

t2oi J*<r;rfo,-r, c"'"t' *1fu hlH[3 (sin(a-D)*0).

1206 I d*@sr+cos4

1207. Jtgxtg(t + a)tu

'dx120& J=--j.. Cavab:(z+cosrJsmr

- sin 2 x1209. I-:--4.srnr+zcosr

JRlsin x,cos x)dx v*liada olan incqmllu amani haHl

ts ! = t naztamasinin hamayi ila rusional lunksiyolann"2hteqrallanmasn a gatii lh, buruda R-rar,iotwl fu nlsiyafi n

a) Og* X(-sin r,cos r) =-R(snr,cosx) v? yo

X(sin r,- cos x) = -R(sin r,cos x) olada, ondo cos .r = r v, JauySun oloraq srmx = t a'azlamasini albiq ama* aberislidir.

b) OSar R(- sn x,- cos r) = r{ (sin r, c e r) olosa, ada tgr = tavazlenashi tatbiq andh lbe?iglidit inteqrullat topu:

I x- al. lcos

-6xyx6, L6l-2-l (sin a * 0).sina I x+ ol

l"*21lt

Cavab: -x+ctza hl "1' ,1 (sina*o).- lcos(r + a)i

I, (l*cosxX2+cosx)2

6 (l + cos r)r

cavab: - |t2sin, + *',. ;h +(; - *r")

Page 256: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1216 I

t21t I

I2I2 I

I2tt

12r1

q2 dor? ,*b2 "*2

,cros2 xdx

sin2 r__.,_al+sin'x

&

' (asin r + Dcos r12 '

- sinr&l-' ,in3, + cos3 r'

(o2 sm2 x + bz c.a2 x)2

&

obZ\-t z I @CavaD; -* + --'----._ arcIE

=-(aazL +b') 2ab" b(ab + 0), lwadak:., z = tE, .

@sra(asinr+6cosr)

-tk1217 l- ,

^srn'.r+oos'r- .ir2 r cos2 r -

1216 J-.a r d'srn- r+cos .t

6r.,15 -]t("io""c')2 - ]-*"r*(2*Y -"h'\6 l-sitrrosx ./3 -\ .J3sinr l

a""b, +r*",c(ff)

cavab: - t? * J-or"1rtfi4(tg2x+2) 4Jr''-'" Ji

buruh A, B, C+tbitbdir;a,sin x + b, cos.r = /(a sin x + D cos x) + 8(a cos r - & sin r).

inteqrallot tapn:

12tL J- "i"a ,k91tr,E-JCOSr

f '' :l' il?l & = Ax + Btnp sir.x +b1msr1| + c,, osrnr+Dc(xir

Cavab: 0,Lr + 0,3lnlsm r - 3 c,os xi.

tdrl2II ' qr^2 r+2*"2 r12

Ntubati i*qrallot

Grvan: , - lrarrtgGf2rs*1

.

curou, lontg(otF)aD \0 )

Cavab: -

a"*, !{$. Tz * ",t ffi - .,t - n * ". #r}

Page 257: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r2ts. t# o"*' fi-|r'Esinr+3cosri'

far shr+6r ocr+cl & = Ax+ Bhhsimx+bcax +cltcl &

r 4sinr+tc6.r+c ' ' Jasinx+Dcosx+c

(burda A, B, C-naalyan sbil anrallobr) olnwndan itilada edankogagdah intcqrullan tqu :

- sin rl22o lE*"tor*o*r^'

*"*, ;- ;,t(;- f) - ir(,.,rn r + cosx)

- 2sinr + co6r1221. ,l*r*;;;-

Ogat P(r)-n b-ao$ prtadMirs, onda

1 r<,v* * = "*1ry -'# - .eD' 4P] - c.

Dlwrdot funilab cbrah aSagfuh iatqrallot tqn:

t22z 1r3e3,tu. *"*,,r,[+-+.+ +)1221 loz -2x+ZV-'& CawA: -e''lx2 +Zl

Ogat P(r)-n baoi prtedlitfiw, ondt

! r {i *o" u* =s\Gl, o, - r?. n# - )..Tlror-':a.#- ).,

9A

Page 258: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

! r61sa max = -Tlr ",'

fS .'+ - l.-'rgf"t,t -'P *t)g - f , c.

a' L o' tt' IDasturlanndan istilada edan* aSa(tdah inteqrulldn ldgn:

1224. Jrs sin 5r&.

**, -[4-4.?n'] - ('a D'2 :+ I

[) t) ";J*"*1T * +;Tistnst

1225. !(l+ x2)2 ens x & .

Cavab: (21.lox2 +r41,inr - 12Or--4r3;oosr.

t2z6 1x2eJ;&.Cavab: zetls - 5ta +2ot3 -60t2 +120t -no), harada ki, l=G.

1227. 1e**s?bxdx. c"*u ,*f -l -'*^zg-4.t:b.1-'-" - lZ" 21a2 +4b21 lI22E 1e* sn3 bx&.

- e^ f \( atimbx - boosbrl asin3D.r-3Doos3bxlcavaD.

-i---;- ^ -------

. -_-;- i.4 L a' + b' a'+9b" )

1229. 1x2e' cc x &.

cr"*:'j tr2 trio r + cos x) - 2x sin r + (sin x - cos r)1.

tBA !xe'sn? xdt.

Carab "'[t] - 1011(2sin2r+c,s

2:r1+11(4sin 2x *3cos 2x)].

1231. J(x - sin r)3 d*.

cavab: 1,a, 1,2

* 2,2 *"' - \.,-, * |,*r,) - (s*r, * i*, z,) - 1oor,.

Ata*Tdah, inleqfillat toP.n:

uz l(:fu' cawb:x+;\-ln(1+er)

258

Page 259: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

dx1233. t?\r -:r'

I.l+e2l--'--;e.1234. I l]'ll+€4 I(.)-dr

1235. l____.r/e' - 1

Cavab: - I * lrnb, -rl, ]rnra, +2.i.21i 16

oCavab x +

-'-.I1+ e4

Carab: - r".",,,[,-;]

1236. , 'lTlqr' a d..

G"aU'.,1"h*+t-r * zhlr' * z * rF\ +",_ti - rr"* &1 Ie' .15

1237. ! o' , dr.(r+ D'

123& 1r3 ln3 xa.

t2rs. rl,!rl'a.'\ x /1240. lxarag(x +l)dx.

1241. ! ^fxarctg,ti dx.

1242 farcsin .lf dr

1243. j*cshlE*.- atccos.r ,I -- - -- --=-dx

1244. ' t0- 1211

cauab, "x-rl

6"n"6, 11 lur r - 1rrz, * lrn, - iz)Carab: - {G3 r* lu' r* l-u, * il.ll

Carrat: - j + jrrA 2 + 2r + 21 + t arctslx + t1.

carau, -r* ]u{ | + i *2J!' rrrsr.1; .

cavab' L,E - rz * [, - ] )u,.r;o ,',a I )ia\

Carab: 2ll - ./.r'l* (l * ,)arcsio 2"J

.I I ' ' l+x

6"ur5. r{cctr

- rn f- 12 .

Jt-12

259

ln f(x), arctgf(x), arcsin /(r), arc.cos /(r) lunhsiyalm tuxilohn qa[rdah inteyallan tapw, burada f (x)- cabi frnhsiyodr:

Page 260: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tXl I xarctgxh(l+ x2)&.

cauab. t - ocsr +(* ** - ;)** l) - rl .

1216 lrr,'l-&. 6u*.,-l:1161*r.2 l-x,t*,8)*.

1247.cav.al: -ufi7*ft r"t' - { -'1.

Q + ,211

IlwMillunhsralo doril olan truqnllon tqt:

I 24t 1 sh2 vh2 x& .

IUg. 1sh3xh.

l25A lshx sh2x sh3xh.

I2SI. ltht&.

I2S2 !ch2x*.

t253. t &'sla+2clt

r2s5 tru-!*

1256 '

cM'3sb-4cfu

1257. I shm snbx & .

l2st I shax cosbx & .

x sh4xLavalr: --+--.832

.1^ ch'xUavab

- - crr.

J

^ ch6x ch4x ch2x

24 16ECavab: ln cftx .

Cavab: x-cthx.

I

Caw.b: ftarctss-i

zrr l + t).2)12s1. #;#;;E a,var, rt*astu';2

cavab:4:arctrlt5)3"/l l "[ ./r I

.J

orat, - |r - f-u l3shx - achxl.

^ a chc sinbx-b shuccsbxLal'aD:-^-------il-_.a'+b'

Cavab:

2A

a chm cs bt + b shc sin bx

a2 +b2

Page 261: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

MItufrf Asullan ffi\ ootoHz eSafuib laleqth tapn:

r2ss.t#f "*",i$-*.{iij

25t

Page 262: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

IV FASTLu0owex TNTEQRAL

Sr. MOayyaN bffEAML caMIN LbrIrI rtMIt. Rhnan huqrub Farz edek ki, /(x) firntsiyasr [a,t] prCssmda

reyin olunmugdur. Bu parfet her hansr qayds ilefl =,Yo < xL< "'< r, = b kimi n hisssaya b6lah

Ar1 = x1a1 --Yi,) = nnxl,xi

kimi igare edak. Her bir [.r1,x1*, ]( i = 0,r,.. ,n - r) pargasr daxilinda

{i e [n , b] g0turak va aFBrdalo kimi _cam

dtlzaldek:

s, = f xe,ra,,

Bu cem inteqral cemi adlann. B0lltnnadan aslh otnadm i = lim;.-e S,,

ccminin sonlu limfi varsr, fua [$) funksiyasmm [n,b] parqasnrda

mooyyan inteqrah deyilir vs 1b

1 = | 114ax

kimi igue otunur.Bu terifder aydm olur kt, egar f(x) funksiyasr [a,b] pargasmda

maMud deyilse, onun bu pargada Rimm metada inteqmh yoxdur.2, Aga*tw yntun bteqnl Dafiu canbrl

f;/ firntsiyasrmn [a, l] pargasmda asalr ve ]uxan inteqral Dsxbu cemlerin-l n-l\- - ra'

5"= LmiA'(' 't" = LM'tx"i-0 i=0

geklinda olur. Harada ki,n, = . inf .{/(x).}. M, = sup {/(x)}\€lr.-\.-1. .re[.r,.t *r.

3. intcyallam kr *iyasl.1.r/ funksiyasrnm [o, bl pagasmdE iateqnllanan oknasr 0Sr zeruri vskd o"rt n-r

|l1ts, - t) = )'SI ar,a'r' = o

tertinin 0denmesidir, harada ki, <,.r; = M; - m. f(a) fimlsiyasmrn [o, b]porgasmda reqsidir.

Page 263: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1260. [-1,4] pargslllnr n boraber hisseye b0llh va

((i = 0,1,..., n - 1) arqumnainin qiymetbi bu pargalom ortslarmr

got{hmekle f (x) = t + r funksiyasmrn s,, inteqral cemini trym.

ZaZi Bu parga 5 vahiddir. Ona gore A.x1 = ! qarta gOre

f, = l;* (i = 0,1,....n - 1), x, = -t - t"it'.

f({,)= t+{,.Otrds

," = ;r;(, . l) = f [{;! - ]l =,,,,x=0

1261,

['r'a,inteqratmr inteqral oeminin limiti kimi hesablapa.

Hcltl l-7;z|Wry*mda fi-ni prgom sol terefindan gOflbek Onda

' =;I(-,. #l =:I(,-#.5)' = i[,,- ":; "]S=limS,,=3.

s2. QEynl-MoAWAN btrEQMrJN xoMOrt ILA M0AWANNTEOnAr.Ir,t flF&18 LttNItIASI

l.Nynbrt-L.lbnb dlNrou.Oger F(r) funkiyasr [a,b] pergasmda kesilmcz 1r(x) firnksiyasrmn ibtidai

funksiyasrdrsa, onda onun qiymati

.lo, f {r)a, = F(lr) - r(a) : r(r)ll (l)kimi hesablanr.

2 Ekre-h&sa haqzllanndMwuOg* /(r) va gQ) e [a, b] i.sa mda- " tt rb

I f?)s'G)a* = fk)s(x)ll- | g(x)f'(.x)dxJ"' lo

kimi hesablmr.3. Dqlpnla artzoluenos

Tu@ ki, aga$dakr gertler 0dmir:1. /(x) funksiyasr [a. b] porcasnda k silmezdir ;

Page 264: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2.d<t= p porgasmda rayin olusmut .r:9(t) fiurksiyasmrnpargoda kcBilmez tommesi varss ;

3. s(a) = a,s(B) = b.

Bu prtlor daxilindarb r B

I f!)dx=l ft-sk)ts'todt.td Jd

d0sturu do[nrdur.I2d2. Nyuton-l,eybnis dGturundan istifade ederak hesablayn:

t

fi dx

J-r ''62:fr.Ai

IfldxIftrn

J-a tf:;, = nlcsinxl'+ = arcsin- * arcsinr= ? '- = -'lZf:. ffesattay-,

fi tlx

J" ,r'sir''r' + b'c^',Ecll* arctg + arctgL = ] aO"u--a- istifade ed.k Aydmdn ki,

ilI[z dx t [, i;PiI

" ;;;F * + b+-o'\ = * J " W+;*

t ti d(tsx)=".t" d,_ef

=

= j.i.,*ffi f

a, = \ ar*s(+)i.., =

= n],f"'nn (i "i) - *un (i' ,'q = * ; = #

1261. l:lesablrym:

l' d*J -, x2 - 2xcosa * I (0<a<zr).

2&

Page 265: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ea[l Funksiya llzerinda gevirmaler ryrq:[t d(x - cosd)

= l, = _ ,.' - i:"jJ - .oro rl =J-r(x -rosa)2 - sin2a I *=i, t= 1-cosc I

I L-cos.t dt 1 t 1t

-"""-:-----;--- - - Arctg-l =

J-.r+cosult' + sln'c( slll(t sln(l_,1*.or.r,

1 1- cosn 1 -(1 + cos()= --:-- arctg --.- - ---:- at'clq

-

=slna - sln(z sllld sltl(

1 l-casn 1

= -

ot ctg -------:- -t ---- arcta

-

=sina - slnd srnat srllo

I r( tr flr Ir=_t_r___!sina\2 2 ?, 2sina

Buradrr-.osn :rin2{ -. o. nnrctg-- = nrctg;;T;a = arctg(t9 r)=:,

r+cosa ,.or,{ -.- !- n aorctg

- = arct I ;;1j4 = arctgctq ;)= 2 - 1

olduEu nozore 8lfim4dr.

M ayyan inteqrahn knnayi ib asafuh camlarin limitini tqut:r265. 7 2 n-l

lim ( -1 + -= + "' + ---- '-)'n-e ,l' ,l- ,l-Helll

1+ it"=;L;melumdur. S, cami [0,1] pargssmda lr(r) = x fimksiyasmm camidir.

Odur ki,

1 + cosn

iL r'l' 1

itt,.l t, = Jo,or = Tl,= ,

Page 266: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r26.L71c =_n+l n+?' 'lt+n'

rrcIIL lH l,, =;L , ,_

i=r r - ttmalumdur. Sn cami [0, r] pargasrnda jr(x) = f t ot"iy*rnn cemidir.

Odur ki,tr dx

!,:Xt^ = [ *. = lnlr -.rlli = Irrz.

1267. tnnnlinr [ -':-----""= -.' --li-i\n:+ 12 rtz +Z2 n2 +n2 I

Hcllir3 ls^=-)

-_:-,"rl r * (i)-oldutundnn yazanq:

ft 7 n

iY,ls' = l" r - ,. d' -- arctgxlt -' ;'

126&Ll n 2n (n- 1)r\

lirn -l sin- + sin- + .,.+ sin l,-*n\ n n n IEelll

n _r

5" = 1|,i,1u=, ,r

oldutundan yazanq:

t'll'1 zlirn S, = | sinrxdx = --cosnxl = -:(-f - 1) =:.a-, J9 ,t to T tr

1269.

26

Page 267: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,,,1/ j=* t;. ... ,i-\'t' n\..l n 1 n \ 'lEclll

,,=}I]Goldugmdan yazanq:

jEs,, = !o'

u*ar:1,, -rtl,:;(rt-,) =JG'z- tt

Y ksak t'arfiMan sowuz kigilanlari ataraq, alaNah camlarin limitinitcpn:

1270.

I.* [(, . 11',, 1 * ( r * i),i, 1 *'' ( r + 11),,,, q-*,!t]

Helllkn kn /k3\sin'j=i. rh/ (k = 1,2...,n - 1)

oldulundan yazanq:

i (, .:)',,5 = i (, .:),,,#

jlrs, = pl lIi(' -l)= , [',,, -:)ri.r =o-- n ?- rtt

= '(i. +)1. = "(:-i) = TI27I. Hisse-hissa inteqrallama dosturunu tatbiq edersk hesablaym:

t')o

artcosxdx '

Hclll. lu = arccosx,dt' = dx I

[o' orrrorrd,=

lr_ = -#," = rl =

Page 268: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

lr x lrr 2x= xarc.osxli * l, r.1=;,

dt = arccosl * i), ,---=d* =

l ird(l-.Y2).-ti" ,r -.= * =- il"-':;-i411-'z;=

1272. Dayiseni avez ehekl, inteqrall tapm:3fi dx

Js 1,r - 1;t?t+ r'Eelli

LLlx-l=--x=--l=dx=-.=dt,ttx=0, t= 1,

34r=i.t=i.

1

=-(0*r)=10

ztz -2t +lrl 12 1 2r:+l=l__ll -l= ___+Z=\t / tz tBunlm verilsn inteqralda nezara alaq:

-1 -!,r dI 11I --:

IJo (x + r)rI?lJ .,r

f:

-io,-i--:i\ztz - 2t - to (,-l)

r 'i---r." rFri(t-zi *+

1

6

t

,lr=-=t"lr-r+

,lor= -=r"ll-l+

2A

,E-i:1.+,1, ;-,t-*;l=

Page 269: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

7= "=ltt

r:2

1= --= ln

r21

= '--= lnt2l#*l

7U + \A\zl0+vZ t=

r s+lvZ= -ln-.s27

1273.ft xdx!= |

-

J-rr:-x+l'EA

fr xdx lfLZx+l-l| _=_l _--cr =!-1x2 - x + I 2J-r.r: +x + l--

il,=:t_,d(x2+x+l) ,G.+)

r t' r x+|;r:1t"1*' * r* 1ll_, -*o"r.rrfl_, =

zI I 3 1 l-1r

=;ln3 - =arctg;

+;arctg (--=J =

1 ltt Ltt I r 1 In3 1r

2--- 13 3 r3 5 Z 2 13 Z 2t31271.

,= I'"Ea[f teteqralaltr frnksiyalr

x2+x+1

sint x + cosl x

i feriodlu o[nu8undm

sin{x + cos{rdx

= n Io"" s[n+t + cosrr

tlx

G*1)'.i

f':t tk \.tt* J,,, tir!;;;ot\ ) -

f"'. (1 + ctg2x)d(ctgx)\* )",r- ,rn..* * t 1

dr

, =- [o'"

=,([

: -(1",.

nt dx

sin{r + cosll(t + tg2 r)d(tgx)

tg{.r + 1

269

rl 1

lz*rzlr s rtlr+ + zJz

Page 270: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Burada tgx : t avezlamasini aparsaq:1

i=81'+#dr=8['=dt =8[

8 r; - llr= _.=nrct{t _...._lo = ,r rr.

1275. ('-/r = fo

(rsirrx)rdx.

Ecltl, I, =.[o'(xcosr)'dx inteqralml gofrrak va bu int€qrallan tapaq:

Ir? tn x3l" ,I.3

fr- I::.f {r"ir" + x2cos:r)dx =Jo,'dt = =,l" =;.rn

I2- I, = J (xtcos'x - x2sin2x)dx =

I x?=tt. Zxdx = du I

= I xrcas?.v6x = I 1 l=.lo

-. ----"---- lr,= -srnZx, dr'-cos2,r I

= 1 r,,, *,1','- (,u^2, a r =

= l; =:; =

;i::::;.1= _ [(_]-",.;t. *]l'-,,.,.1 =

/ n 1 '\ iI= _,._Z + yinzxt,)=1.

1,,-,,=+ - ['==*.;[-,,-,,=i |.,, =+-:

Belelikla, 3r(xsinx)2dx -- 6 -i

, (,- 1)

(' - i)'* ,

l,

270

Page 271: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

'fo ("o")td' =*'i

1276

I = [" "' ror'= rtrr.-,0

IIaI& Sada gevirmedao solra yazarrq:

t =l [' "'tr+cos?t)rlr =1 f'"',t* +] [""'.rrz,a. =1,, * ],"ajo 'Jo -Jr)r- tt

I,=le'dx=s'l[=e"-r.,Io

i, : .{ e lcos?xdx inteqrahm hesablamaq 090n awelca

J' e^ cos?xtlx qeyri-mlrayyen inteqralmr trpaq:. I p' = u.dr, = coszxtlx I

I "'roszxdx =l I I =I -'*-^-- le'dx=du,r=-sin?xl

--)"r,i,,2, -|[ e'sir',xdx= l,;; =:::, =:i::,1 =

1 I lf=

--e'sinzx +;e'cos2r - nle'cos?xtlx.Buradan adi tatrlik qa1'dasr il: alaltq:

' '-(2e'sin?x ' e'cos2x\'I e'cos2-rdx = -,

OndaItt I tn II e'cos2xttx = 172p'-sin2x + e*cosZx)lo = ;(e" - t)Jo )

alarro. Belalikla verilen inteqral a'a$dakr kimi hesablanar:

t='(e,cos2xttx =lir + 1r2 =it." - r)+;(e" -tH(e" - rt

1277. r, ='1rin' *0

E?ltL lintf{ltsh hesablamaq 09tln hissa-hisss inteqrallama dusturunu

totbiq edak:

271

Page 272: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

u = llrnn-r x,dt = (n- l)sin'-2 rwrd,dy = sin xd = y = - coc x,t

.tir, =-rio'-r,*'1tr *b-ilra*z ,w2 * =(,-r)jsi^"-2 ,$- rin2 ,fu, =

u,,,

=(n -t)lainn-z xe - (,r - r)JUo ".ra00

Buradetn = b-t}.n_2-Qr-l\n

alaflq. Ag3r sad.lofdir$k

\=*1,-,olrr. Belalikle, I, -inteqrslE hesablrmaq uglh r€kulent d0shr alrq.Bu[8d.a n=2b goalrsC<, alarq:

, (z*-rlz*-t\.....t.r, (z*-rlr ",2k = --;2k(2k

_:k(2k _.2:,0 = -@ll}i-'zBuradan

ai_Io = i6inrod=+6t

a=2t+l g0tlkak:, 2k(21-2).....2 (2lll,2' *r =Gr;JXr:l);:JJ,r =@;fi

I;t

Ir = Isiord=-cosd; =l0

t;127& t, = jwn *

0

flcn*,,=,r(?-,),.[ni]

oldu$mu nazam alsaq, verilan inteqrall,u

, - = 1

"^4 t -,\* =E -, =,1 = 1 "^" *",, \2 ) 12 16

272

Page 273: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

alanq. Bwada Sqlrlan swelki inteqrahn hellinde istifrda etdiyimizqaydadan istiftdo etsek alanq:

i " . lW; n=2k,daqda16l .vlr={ - .

'o I l2h ll" ttz;;D ' n = 2k +r otdnqdq

,_

1279. 1, = lryz" *a,0

IIalIi, Sade gevirma ile

tg2n ,& = tg2,-2 t. lrz * = ,ru-2 r{la, = tt2*2 r.1-$}* =

= 82"-z rd((*1-,tzn-z *kimi yazanq. Axnncr ifideni

[o,I] fareasnOa inteUraUaV4:

,trit, =lqz"-z*1nny-o1,rr,u* ='{!-\l -r,-, =, -1,-,

0 0 '" 'loBu qaydaru t,-,,t,-r,...-lsro t*biq etsek vs

u=1a. =i;4

oldufunu rez:ra alsaq, alanq:, I , I I ., I I I,,= 211-,"-r=ij-7;tt,-2= 2n_i- 2n_3+ 2ll-tr-3 =,..=

I I t (-lP'-(r-r) Gi2'-('-z) (-l)2'-('-r)

-+

2n-t 2n-3 2n-5 2n-\2k -tl 2n -(2a -3) Zn-(zn-t\'

'(-rrr^ =(-rvlr-[r-I*l- * (-r)'-' -C.!I'')'l' '14 [ 3 5 2t-3 2,,-t))

r2ko. 1, =ii-,,Y *0

Halli

avezlemasi apnrsaq, r = sin I

ih = cxlstdt, O r, ,;

Page 274: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

oldulundan

t,,, =ift - sl * =i*,2'*' ,a

00irteqralrx alanq. Onda

t

r, =j*"*'**=,9+-*++o (2r+ llll (2r+ l)!

l2EL t,=l;-eor'/l-:'

HalE Burada r = sin r ovadcmssin apemq,

ax=qstdt,O<t<I

oldulundan

ltr,=1La=isir,"ao"'/l-r' o

oldulunu alanq. Bunu ise )ro<andalo misallar kimi hall stmek hanndr',

,rrr. ,. -1r1'n,--" '1,"'t *'' 6\sltrr+cos-r/

IIallL Olava bucaq daxil €finoklo,J1 r lsirr-cosr=J:[rsinr- rlcc

rJ =

= Jr($!'.,s; -cos,*;) = o",(; ")

,i"'**,, = o(f ,o,,*f'"-,)=

= Jz[.^,*, in*,- ;) = O.*(X -,)atanq. Bu ifrdalori verilen rnteqralda nczsro alsaq:

,t

r, = (- r1t" t l,rz'. (, - IY = -i,r*., r,

atanq. Burada f-r=r olduEu nszare alnmrldrr. Burada

t, =-!+t,-1

Page 275: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

harada ki, naticeda

r, =GI)'i-r,',D *1[r-].1- .crf-'ll" "L 21 2 4 , ))

rekurent dDshrunu a - t defc tetbiq etnekla

,- = L!a' * Llf-' * (- r)2'-3 * .. *" 2n 2!, -2 2n-3.#r* *ffi*(-')".'ro

I

- a o.dnro =

i,cd - iffi = r,"*4) = r"r:

il

ahnq.

*.r=f['*"-'] ,r rir,r=-][" -"-'l Eykr dwn anndan istifado,2edarak asattdah inteqral lan hesab laym:

f

12&1. jsaz' ,.u2" at (n ven ndral adedlerdir.).0

HalE !

t\2n,2n) = j",n2n ,*r2' ,,1,0

kimi ipre cdak. Hesablama UCii,n hissa-hisse inteqrallama dusfirunu tetbiqedak:

r =:in2'rccs2'-1..gifinrssk, ooda

dr = 2m si 2' -t x,;os 2', - 12, - l)sin 2" rcas2n - 2 rsin.rlr =

= [,, sin z'- r rc* z': - (2, - l)dn2'+l ,*2"-z ,lfdr = cos xdt = v = sin r

almar. Odr kr,

Page 276: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

l(zn,u) = svr2'+t "*""-' 4? -

-lpr"n" **"2'x-(zn-t)sir3^+2 xo*zn-z .b -0

tt2--2

= -2ujsinz' xw2' xe + (zn - t)jen2n+2 ,*2n-2 gt

LQn,b) + 2ntQn,2r1 = 12, - rl,f "a2'

* 2 r oo.zn - 2 *0

Buradanu

t(z^,z,D= ffil"in2 +2 rc*2n-2 t&

ve ya

r(z^,zi = ff )tQn + 2,2tr - 2)

alanq. Prosesi z -t defe davam etdirssl swslki misallatda oldulu kimi

,e,.d = 6;.%Hffi*:y(2n + h.o) =

_ (zz-t)tt<zn +2n-t)tt t=tMr=r$n)r(zm)t - 4zn)r(zz,\r

2^+'+l(n + n)lzt+n mtd 22a+2h+lml (n+n)t

12u. iY/. &.0 $nr

IIIIE llrrrydalu /(r)=H firnksiyasr r=o,x=tt n6qtelodndan

bagqa her yerds byin olunmug funksiyadu. Burada Eyler dtistsmndan

"a*=jb,* -;,*),,", = j-G" -,-')

istifide etselq alanq:

216

Page 277: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

gf ="'^ -"-',* = i"iKn*r)-ztb =sinx "n -e-E E,

[z["or(, - t)r * "*(" - t)r + ... + cos r] n to& olduqda-

lZ[cos(n -t[+cos(z-3)x+... +cosr] a ciit otduqda

*1'*l(n + r) - xfi* = o (k = t2,..,n)

0

oldu[undaq alrnmrg ifrdeni ineqrallasaq, alanq:

fsinra*- [0,, ci.it oldrqdr

I siar [r, n tok otduqda

12g5. ictr,(2a+rb *.i*,I/alli Eyler dflshrundan istifrda edek:

*r(zo +tY = !{O4u+I! * "-(z'+r})*u.. = ]['*,-o)*"(2, +l\ - "42o*rh

+ "-42"t)'Cq* .o + r-E

= "t2ar - 4(zz-z\t. *...+(-tl +...+"-i2* =

= z E(- tf -' "* z[" -(t - t)} +(- t/h1

Axrnacr ifadani [o,r]-de ideqrdhsaq, alaflqir = (_rf r.

BuradatI@s2h-{r-t)he=0, t=G0

oldufu nezere ahnmt g<tr.

1286. lwal.cxr" xdt .

0

Haltl

*t',- '!['* t '-'^\

"*r=l(.t*"-o)2\dushrrutrdar isifado etse( alanq:

Page 278: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

*"" ,"n"* = #Qi, * "-*ftm * "',*)-= i" if :b'o'-t\ * "-'znl=

P:In'*f== #l' * .

ili," I

"' 4' - tb + r *'21,c r

"-'' af

=

= I * I l5,cf

",4,-ry ,\t

"r"-iz*l_Z, zn*tLEr " A ,, J

= ] * ] "j'cf "* 4, -r1,2' z"Eo "

Arrnncr i&dani fu teqrallasaq,

lcuz(n-*)*=o0

?*'."^rort=ai2n

lnteqrullan taptn n ,uluml dddir;1287. Js;nn-r x cot(n +t\x,lx

0

.IIaIIi lnteqratalu ifadds tcplama teoremindon isti&ds edek:

rin"-l rcoo (z + l)r = sir'-1 r(cos r* croo r - sin zx sin r) =

= sin'-l rms nr cos r - ria' .rsiunrBu hatda

,,I = Jsin'-t rcos(r + t)tat = Isin'-l rom nrcos *dt -

- lsin" nhatb0

Birirrci inteqralr hisss-hisss ideqrallayaq:

=fi1;"*""a-rv '

olduf,undan

almar.

27E

Page 279: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

I1 : f "i.'-l ,* .o.ou rd =0

f, = "*- y'v=sint-lrco:xd

I

=

l* = -^^ ** v = Jsh'-r rdGi! r)= i't' I =

= lrir' ,-" rl' * I.'r' rrio *6 = f ,i, n rsin rt&a lo6 o

11 = Jsin" rsio m&0

Bu ifrdani l-inEqElmda mzaF shq:tt

1= Jsin' rsin rcd - Jsio' r aia ru& = 0.00

tI2t& jcos'-I rsir(z + lld

u

IIaId, hrqnhlt funh iyau./(x) = coe'-l r sin(, + 1! = c*z-l ,1tt - ooc r + cos rr sia x)

yaaaq, veribn inEqnh

I =tlols'i xsin ra& +fcos'-t , coo rcsin rd00

kini yazanq. ftinci tophmm hbsadissa htsqnlhyaq:t-

l2 = Jcos'-t xcor zrsin xd =0

L=*- dv = q'-l rcin rd It-l=

la, = -o"i^ *, = -lcosn-l rd(oos r)= - | *' J

-f'.'nl

= - I o*n r* -l' - f cc' rsir ,ra = -fcos' rsin rad, lo 6 o

ahrq. Axrrmcr ifrdeni veribn intqralda nezan ahq:,rt,

I = jcoo'-l :sia(n+ tla = Icoc'rsia ryd + Jcos'-l rcc nr sin rd =000

tl= Jcos'rsin rr& - Jcosz.rsin rcd = 0

279

Page 280: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2tr1289. l= ! e-G wzn x&

0Ealll Burlx- fubr dGtrrundan btifada edek,

"*, =l (.o *"-o\

"-^ *"'" , =ffliz* *rtr

"42"-zb * c2u"il?n-a\ +...+

+ c2, n + Q1- Q"- t)

"-,12, - zb * ; tul=

ff ,

+ c!, cu(zn - z*) + ... + c l;t co,x + c l,\,frQ|, *z * * c1, ,,s(z n - 2\ + ... +

2tI cos(zn-zt)xe-**=xe0

xl(2n - zt)slm(2a - 2k\ - a @s{2n - 2*bl," =

= !;u'*1,, h=0,t2....,n_lo2 +(zn -ztf '

oldugundan, t -intsqnLnr agagdakl kimi ahnq:

.{-a*t(za-t*))l2t= Re :----------J

- a+ iQn-2*)lo

2i e4-,+i\,-21\)e=

0

e-'E

o2 +(2"-ztf

'=$l("r'.';i,'x7fi:a)I

1290. t(n,n)= l,a-1X- rl-16 Eyhr intsqotnr hbssibsa0

intsqalhma dlbturunu bir nega da6 b6Q edeok hesabhym, bunda nvo z natrnl sdedbdir.

HeM, =1t- rf-t, dv = x'-t &

g6fllok. Onda

tu = (n - rft - xl-2, v = ! y^-r 6 = L y,'

oHufundan,

280

Page 281: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

a (n, n\ = L'^ 11 -'f -' li . i i,' 1r -,Y - 2 a = !1 sb, * rn - rr.

a(- + r., - r) =j x' 0 -,Y-2 *inteqralna hisss-hisse imeqrall,anranr tetbiq edsk:

, =1-,f-2, d, = -(n - 2fi - x)''3 d"'

dr, = rh &, u =;firt*'

B(n + r.n - r) = )-,-*r 1r -,Y-2lr +

* n 1|r",*rtr -r), -3a=!:10(^+z,n-z\z+l;

Yenidan aldrf,rmz axnncr ifrdsyc hisse-hisso im€qra[amafl tokari tttbiqetrrakla

u (^,,) = 9#i##)a(zr + r - r,r) =

= ("-r)l \ rn+ n-27x

=n(n +t).....1n+ n - 2li1

(" - t)ri6+r)---(-+"-F.+n-t)

Qahyular:E" _

1291. Hxe.-lE

1292 Jsin&.0

Ji a'l_12e3. I r*r?

6sh2 dx

1294. I =:;cirl {l+r"

Cavab: 1114

Cavab:2.

Cavab:1.6

Carab: L

2tt

Page 282: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Int ilr-r4.02t

t2g6 ! ___2_ (0<e<t)O I + 6CO€X

1299. fim I=l

Cavab: l.

cauob, -4-.,lt- 12M0alyan htteqrullann hhmayi ib limitl*i hesobloyn

,.-- lP +2P +...+ nP Canab, Irn7. ,s----;;;;- *'"" p*t'(z>o)

Yltksah tofiibli sotwuz *ifildrrbdn otn aqla limillari haoblayn-. tt n I

r2sE ,'Y*"^; ;i,;;q cavab: frn

(r>O). Avab: x+l,,I

(!.Iz,l30ll lm I ----; +

,-+o[n + I

Hesablaytn

I3ot. llra*'*(&a

,23 r)

1ftc"|=r..=rln+- n+- |2 n)

Cavab: -Lln2

1302

130s.

1304

1305.

dd"

ddb

dad

b^Jsinx'&ob"I sin x"drq

x2

a

x] dt

Cavab: 0

Cavab: - sin a2 .

Cavab: sinD2 .

-t2dtCavab:zx,llJ .

al,wd @sx ,1306 . I cos(rt')dtd sinx

,-2 .-Lbvab: _--_-

Jt+"12 rh*rECavab: (sin x - cos .r) . cos(z sin

2 r) .

2t2

(m+k\(nx+k+1)

Page 283: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

l*"12d,litu o

.r+0 x

1@",ei2a13N. th L-_=:-

r+<D r/.t, + I

Crnt,44

Cavab: l.

Cavab: 0.

carab:1.6

ICavab:

u16

Cavtb:2*L2

130. [mx+@

ft"r*)'[o)-*,Ie'^ dr0

HbseJl,bse h*gabm balutun bdfib eba*h*qolbtlaab@ut

h2 1o1310, -!- rg-x 6 Car'ab: i lai.

o 22x Cavab: E.

1311. J.rsin:dr.02n . Cavab:4r.

1312, I r'cosx&0

e c"*u' z{r-l).

cr-t,4-{.32

rlrs. iZ-1^15 - 4xa . f-;----;

1316 Ix',,1a'-x'&

lt2 r-1317. ! ,,!e' -r,lx

2t1

rLtr. {h'tr';J1

1311. Ixortgxb0

Wvtd.wzcam Buh b mbyym l*qdbt laobfon

,rbwn

Page 284: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

131t.

I3Is. l4r-,'1"*0

ri2o. 1@ui2a,I9 ^_

1321. !rrJl- x dxI-l dx

1322. I --.-2 xtl x' -l

03

1321. Jarcsin02n

Cavab:315!.26

crncb, ar3 -L27 27

Cavab: -669.7

Cavab: -43

c""ubr 29.270

A.Carab: -a - J3 .

Cavtb: 2/,.!1.

corb,lbz-225 .I 1024

Cavab:1r=#F

gsYa6i !-sra!1.2n2

Co*Art4

h*gallot lvsablayn

7-t*Il+.r

&

Eybr dbtvfut rdan bdfrb cbn* lrrE$ollut lcsabbyt*

l*gatUt luoUoyrn (n-rpt ralobtWJ)

2U

1323. i*"Jiu'*

B2s. I (2 + cos x)(3 + cos.r)

1 c"*u' I1326' lsin:sin 2.rsin3r& 6

0ln2

1327. I sh+x&0

n tumabdowt qda ddbi aytt sohtu d,trttra lb npoLrrsjirdanafu l*qolbr lsafuyr*

IJ2& tn=lr'qr4nar0

1329. isin' xsnm&0

Page 285: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

i cavab:4(-l)'-1.I33o- t1,sr.coszmh 4n' '0

s3. oRTA QTYTUAT TEOREid

1. Fut*siyann orta qiry"ti. fa,tl pogasuda 7Q) funsiy'ostnn ortaqiynati

"ut=*it',w*W'ial

funtsiyast t,rl i*rr* bsitmaz otarso, otda ela

c e (a,t) niqtasi var ki,ultl= rG)

2. (hb qrtmt hqda bthrt oocm Agar: 1) 1Q) ua e(r)funlaiylan fa,tl pargannda mawud va inteqrallanan funlaiwlardtrsa;2) dx) funfs$Nt (s,b) aruhfrnda itoasini dayismirsa, onda

bbItGhFta.=pls6t*

barabar I iy i dopzdw, burdanSpSM

ua .= nr 1Q\ u= "q lG)a<x<b a<x<b3) 7Q) fwsiyas fa,bl pargasrnda bsilmazdirsa, ondo

t=IG\olar, brtada o<c <b.

3. O?n qbnct hoqda nbd corum OEar: 1) 7Q) w e(xlfunbialan la,t] pmgasmda maMud ya inteqrallanon furcialordrsa; 2)

9lr) fanhiyast (o,b) aral$mda monotondursa, ondab6bI fG)d,W=oG*o)l fvb+e<b-o)l fF)e

barabarliyi dofirudr, bwda o<{ <b; ,. dx) funb@t mar{i olnqorua monoton azalon funbidrsa, ondo

Page 286: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

00tkimi gdsaak. Burada

evezbnrxhi apasaq. onda E=t +t

r le=d lo nJrsin;a = lr = I qlduqds r =-zl= j(z+r)sinQr + tle = -!taintd;;o lr=ro,tqdar=o I -' 0

E=r+t I

2* l---*' I " tlzsin.x&= l* - * l= I rsit1,z. +rV = -r tslntdL F="dd4ds'=o 16 6

b=2xowqdzt=xlahrr. Bur&d8n

2rtlr

beI tEb{*)a = oG * o\ t6b, Q s{ <b)

a). fl,x\ funksiast manfi olmayan ua monoton artandvsa, orrdabbI tGh6b = q4b - o)l tG\*. (o < € < o\oc

Agafidah maayyan irueqrallarrn isarasini tayin edin:2,

1331. I,stu th0

flald, Veribn intsqnlr2rr2t{xsimx&= J.rsin;& + Jrsb.rd

Jrsiar&=-Jrsinrd -t lsd Ut00i

rEtbe ohEqtJsin.rd =zsinf >0, (o. 1. n)0

ohufmdan br iki ophmn menfdir. Odur ki,2utlxtinx& = -rlsnr& <000

2U

Page 287: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1332.

boyllkd0l?

EU

I2

a) t' = Jsinr0.ra va yaxud0

[,,]]*o**"

t2

t2 = lsnz r& ineqnlhnndan ham r

0

sio2r>sinlor,

Arcaq r= o,r = I qiFretbrin& bunhr be ube rdir.

sia2 r -sinl0.r > o = sin2 r > sinl0.r, *. [0,1].. L 2J

Odur ki, r2-intsqBh ll-inteqnlndan boyUkd0r.tl

1333. b) y=je-x& va yaxud t2=!c-" & btsqalhnndan hars r

00boy[kdur?

II2A, e [o;)- at "-" r"-'

odurki,

olur.

Iz>lt

1i31, s)fb)= x2 firnls iyae nm [o,t] parpas nda orta qiymtini bpm.Ilzll Oru qimet tsoFmb gdF

uUl= J-ol a,b= +i,,* = :,,1' = I"' b-ol"' l-oi, , lo 3

1335, b)lG)=J; firnbiyasnn [o,too] pepasnda orb qiymatini

hPm.Halll Oru qrynot Eoemini btbh edak:

"vt=*itw=#-'[r*=;100

2lmm100 13

0

1336 cI /(r)=lo+zsinr+3cos.x ftnk iyas nm [o,zz] parymm& orte

qiynatini upn.EA

2n

Page 288: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

, Vl= *i l,l* = ia'f <ro,, * x + t cos t)& =

= |(to' - z *", * 3 ri^ *\'o' = * (20 n - z + zl =ff = rc

' l- 6 cwpqiyrctini lapm.

EA ('| _l

" H = *' [ #k = :i#u = +li#k. i#t' , ')

Buada intqnhltr funh iyada mueyyan gevirmo apanq:

| - a as s = sss2 9 a r*2 | - " *"2

$ *

" "a2 | -- {r - ")*r2 f+ (l + s)sin 2

;Bu ifidani axrnncr benbedikda nozen ahq:

*,,r=rli * .i o, 1=-'' - ;

ll V d*"' |. g + e)sn2 | 11, - "1*' q * 1. ")'t' ;.1

=-r-ll 4.1 -i 4"',) 1==;0;al[A.,'*r- f;ay= #rl# --G t\: . E -".c f );

]

=

I - 'o -,11 2p Jtri, p= l rl:.Hrl.)=#l#+=#

Amlitik bndasodan.[7:F b2

"= o 'P=;oHulu melumdur. Bumda a$6y0k yarm ox, D-be kigk yarrnoxdur.Burhn alnran notic"* *oo oblirr=

,

Page 289: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

oHugu almar.,

I3J8. thtaq ki, I tOt* = t(a) (r)0

Aqag&kt fmlsiyahr ugltnd{r bpm:t) 71r1=tn, 1r, -17.

b) /(r) = ln, .

v) 11t1= s' .

lim , Ye Iim a limitbri naye benbediflr+0 ,-++@

Ealll t)

Itn& = r(&)n0

.n+l lr n+1r"-'l -tara+t + !I! = 6n r'.+t +0o = | =e=

|,+llo n+l z+l 4n+l

liod= lim e = --]-=.t--to r-tro 4n+lb)

lin 0= tin a=!r-+0 t-+-l<o e

v) Jr(r)=r'{i (1) beoberliyinde yerioa yazaq:I

Jet d = xe&0

Buadan

"'-l=o*almar. Bumdan

289

i^,* ='^*0

, ls=Itr1. dv=e\ r

!"* =V = +,,=, l=,u4

-1a =xhr-r=r(rnx-r)

r(ln r - t)= x(6P16r;lnr-l=hd+lnxltl=-t=0=e-r =!

e

Page 290: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

ee =t:lue 4sas ra g6re loqarifinahsaq, ahnq:

a=,,{-lT

ve ya

s=t k'9::) "qtx- ohun. Onda

b1:1=;.d{)oHutmdan

lr,,=lsi(;.4')=iahot .x -+ +o obun' Onda

lim d=ltr'16

Birtrci orta qiqat teorc dan ktifade edank oSa{@akt

int e q rall an q iyn a t ldndirin i

1339. t=zf b; I + 0,5cs x

IbUI B irinci oftr qiyrmt tsorcmins oossen yazsnq:,i * =ri t = 2o -!r<t<4xI t+o,5cosx -lt+oJcosr l+0.5cBf 3

qlmotbnd ilma do!rudur. B undan

-!o.t-!n.!,333r-!,3 =e

4-t3

iao e&k. Onda

, =i"?= it"("' -r)-h,F r[h,'(,-])-',] =

= |['.n[--')- ",1= ]L -,-'.4')-t,l

290

Page 291: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tl**!*e, @'r)t_9

1310. t=I->diJl+r

flrrn B irirci o a qiymtt teoPmino g6D

v--LloJl +6

buuds o<6<l ondsl-.t.1

t0J2 l0rhrq.

I _,I3rr.8) lirtr li-*=o oldu$unu bbatedin'

'-+''6 t + .x

IbbOtu qlYrcttsoGmino goE

i*-=o#o' (o'r'r)

beblftb

,!-.i*"=,goth='

@hgrlr,iol,:

Brtrct cn qlytot tacr&bn tdfib ebrah bxqdbrlsob@n

loo .r Carab: 0,01-Ofi)54 (0<A<l)1312'

{r.t**l*-tt*t ot qtrttct amct tfu bdlstb cbt* htgaltt la oblayn'

2@r sin.r .1313. I -dl00z I

lhu. bre- tu ,' xe @>0,atb^

1315. lstnxz& (0<a<b)'o

cavab: d (o<d<l).

50t

0<a<D) cavab: Zea

Cgrab:9a

(14. t)

(ldl. tI

291

Page 292: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

51. eE nl4[ a{$rsi ht uguuz nl. Biritrci n0v qcyri-mersuri lnteqrelOgory : ,f(r) funreiyss r a S .r < +co araltmda tayin olunub ve her

birsonhr n < x < b < 1oa pryasrnda intsqnlhnendrng bri6 gOe

[*' f(*)or= tim I f(x)arJd *-. -la

(1)

dotrudur. Bu inbqral bttst ,thv qqrhms rei la:Eqal ad1Elrlr.. Ogarx - *m oEuqda f (r) = f /(x)ax-n sonlu timiti vasa, onda

l'i" f G)ax intsqnh y{rlat, aks haHa be in6qral da!tun adhmr.l,l-Kogt blElct

V€ > 0 fr > a varki, x' > x, x" > r qiyrctbrinde

rF(;r) - F(x")t =ll'," tur* <tgertinin ddenmesi (1) ineqnlmur ylf,rlan 6lmac1 {lglhr zeruri ve kafgsrdir.

I.2. IQcyba abnod.Oger (a, +cn) aalrtmda iki inbqmlhnan /r (x) va /. (x) firnfsiyahnttgtln /,(r) S cfzk) (c > 0) 6denese, /r(r) fimkciyasrnm inbqnhnmy{tlmasndan /r(x) fimbiyasnm intqn.Lnm y{rlmeqr 9orr. /r(x)finlsiyasnm intsqnlmm dafthasmdan /r(x) firnkiasnm intsqalmmdafirlmas 13fu1,9O.

l"**lfG)la, .,)inleqnlr yr[&ndnsa, onda (1) inEqra h nUbq ygfun begal adbna.

1.j. @yri+cs re t hUqah ygrhrct fufrn Dt&;h elatmd.

[" f {io{*1a* (r)inEqmlms taxaq. Ogsr x * o olduqda kos ilmez diEremblhnang(x) funls iyasr srfia besber ;.(x) furlsiyasmn rnehdud ibtidaifimh iyas dma, onda p) inbqrah y{rtrr.

2. furci n0v qeyrl-marsusl inteqnlOgar /(x) nrnts iyas I [a + e, b]pa&asn& mehdud ve inbqnflanen

funh iyadrsa, baqqa s0zb bofln [o, DJ pa4as mda inEqnllanan deyibe,yazary:

[*- lkror = lirn F(e) =lo E-+ 0lim I

s-+o .ln *"f(x)dx (+)

2E2

Page 293: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Bu limit vasa, (4) ftinci nov qgyri-rra>srsi incqoh yrgt4 eh halda bod"E fir.

Qeyd edak ki t = * avezbmes i ib ikinci nOv qgyriaasrsihtqah bidnci n0v qeyri-oasrs i inbqnh gewilir.

1316 hifu,k0meyi ib ineqnt adqiq edin:

[o nr..l__l + x2

tuafo dx io dr/ -i+ =,lil" I 1ft =.lit-o'ttelE: -lim-(arcteo- arctsg =!

intqnl y{ilr.IJJ7. Hesabhym:

,_l'- dx'-)';':+'x-Z

EA

, = i,' -'

7{1= "!* [' #r+ =,r. i, l=;*ll,: i,ti*" l-ll, = igl,- [', l#l -,,1J =

I D-l I I 2:5olim ln4;;1 = -ln4 = -1n22 =:1n2.intqal y{ilr.

I3J& Hesabhym:l+-x2'lJ. *\ td'

H.U.

t'*'t2 + t rul+* rr ri(x-,l)l" ir-rdx =,riT*1. ;i!o- =,,iTLl. ;-fr=

D3

Page 294: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r _y:_ llb 1 I b;_l _tl= rlif.;n,.te ,.-r, l"

= Jrlit]t. [nt.t., -Ttnrct, 0-l =

Lfi JTr II=-{-+-l=-_,1tz 2t ,t2

1i19.H*abhYm:It d.v

, _ 1" {z _x)r,T=T

Eattl I - x : t: evazbrnasini apaaq. Onda dx = -Ztdr ohr'

,v= 1-t2, Z-x=2 -1+tJ = 1+t2, x =0, t=1; x= 1, t:0.Brmhn ineqmlda nezan ahaq:

t = JJ," a+c= - l:"#+ = -zn,ctstl :l

I35O HesabhYm:

,=1," dx

.YVl+I;:FHcltl Owehe qyri<ntlayyan inEqralt bpaq:

I d, = r ,i, = _l r:jGI_=I ;r, - | ,..,,SF t',,:(+)'+(])+

r

= 1}=,it.,isn,,"a,kl = :i+= lf -$=r1(t+2)'+4

1. | 1 _=-=l r lr , ,t- ,.rl== -:t,, lr*l*,,r:- ,- rl = --t,, lF.r* *,-*F*'l

2xs- -t^-3"'z * xs + zrTJli Td

)94

Page 295: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2

(

l-x1

1m

2

li

II = lirn :In,-+:( 5

2xs

t:!1*r-+tJo-2b5

b:T; s "'\2 + [s + 2llllill]a2\

- lrr ---------= l:3 + Zr 3 /It 2 ? r 1 3+2v3

= -ll11 - - ln--------:l= -ln-.5\ 3 3*2\2t 5 2

I35I. Hesabhym:

'=lo (r-':;; dx

Ilalll Owebe qevrirntlayyen inEqal Apeq:

i xlnx lrr = tnr,dr, = ]{r + rr)-ratr * rr)lI tt-r*o-:1 . t.' r I l:' I drr=-d.r.t':-2'1*i

I1 ln.r 7[ dx

2l-r: 2.1 .Y(l + x:)I a., .4 8r*C ,l(1+r:)-8rr+Cr F+B=o.l;G;f = i' I *.' =

'(1- .) i t, =?I lrrr lr f tlx i r' \

= -rt* x: - l(l; - J ;;o')-l'l r I

I lnx li 1 r.

= -I r - r' * 7(lrrlxl - ;lrrl1 -'rrl) =

llnxlx2= -2t- rr+iln r- *,

- lnx 1 r: lo/ = Iirn (--'---------=- * - In -'--------- ) ID---o''2(l .x') 4 l+xz'1.

I lnt I r: \=lgli-zC;l--t,.'*")=, lnt I 1 I ,

= lirn [- ....1........... -]lnr- In I=s-c \ 3(1-r?) 2 I l+-t2tI r:lnt 1 I \

=.It'l,- r(r. d) + otn r - u)= o

Bumda lim e 2lne = 0 olduEu nazan alnmgdrr.

s-rO

Page 296: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

iAda6hi

y86oq, buEdsn

13s2. t =*f ..-"vj d,o (t*r'F

frelll ar6r = y evozbm*ini aFBrEq, ifi&ni ditrcnsbllrsaq,ahnq:

. [.r=0, Y=6aE-t----; = crY 1 zl+ x' l*=*' Y=,

gcEx = Y

B@"tg,\=ts'

x=tgalmar. Bunhn vcribn inbqalda nezan ahq:

,,;;-1 v .1 lY=u, dv=cmYctYlt= l---dY= llco.vav=r r='orh*tg2v' it' "' 14=6" v=sin'Y I

L: f= ysin 1162 - j-*" W = i* "* n& = i-r0-

Daaeni ozaltma dlstwurun lctmeyi ila ogafuah qeyri-mexswiinteqrallot lresablayn. n aalural adaddb:

1353. tn = [r'e-'&0

.[Ia&, Hbse{bsa inbqtslhma d&trrunu btbiq ed.k. Onda ahnq:L= r'- dv =e-'dl, =l 1=-r's-tl*'+rf r''re-'& = nt,-tlfu=m'-'&, v=-e-' | 'o 6

I,-1-inteqalrne hbsedbso inbqEllentr d[stuunu blb{ e&k:

4-1=lx,-te-,&=l=*-t' ^ ^=n'4='*' L- - - bt=Q-r)nn-26' '=-n-t I

= - r,-1 "-,1+'

+(n-tfi,"-2 "-'

6 = (r-tl,_zlo ' 'oBeblikb,

In=zI;-1 = '(''llr-Z

296

Page 297: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

4=ie-'a=-"-'l* =r.olo

Bu Sydam davam etiirak, ahq:t, = nG - rXn - z)' -..' z' t = at

=l{,*!1'**-t'1"L\ a) " )

b u-b2r+: =r,

-=

toa

ib iaa edek Onda ahnq:

,,=*i =-4-.!.Qz *ry'Bu Gdadan btifide edarok:

lr-t= P d1.6;.P

yazaq. hdi hbsadbsa inEqolhrne dBturunu tekarblb{ e&k:

. -[,=6'**I'.', *=y'-"-' -

l*=P,*rlr2 *rl" zaa,'=' I

=*,ii6;i,-4"-,,r.f ffi== X, - tff ---!-- - 4n -t)a, =

_o\aa +k)

= 4n - r\,-r -fu -t)u, = z(n- t[t,-1 - u,)

"--r'.'\ffi=

Page 298: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Buadan

t' = #? it'-' = #ffiu, = =ffi. # =

(2t' - 3)t t T e-O;:it -

t^-troo

bn-t\t G Ie= *":lrfrlurlftttlfl

r(?t - 3llt a"-t sgd a

ln

4=i"a'a0

" =_&=.r\!-_- a*"-t(zn-z}tt

298

oHulundan, yekun ohnq ahnq:

a"-r12,-z'1t(rc-*l-i,rrr.t,=irffiHeA

,=""&'" iJ:7kimi yaznnqb, r=sin, evezbm iniapanaq, ahnq:

&=@stdr=0 olduqda r=0

r=l oldro& r=1'2

1356, \:f #,IIaI&, Hkso{bsa intqtslhma dBarrun b6[ edak:

l-j-\ u-02 -

Page 299: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

L=-J-=r1r'o*rr. ^=4I ch'-Lx chz tllau=(-n+tln-'xsna, v= s I

,,=fl,'o* -?,uff 4+*==b.ff#-G-,ff_e-.'*==(n-rl,-2-Q-r\,tn=dt,-z

n

, = (, - tXa - r)'.... z ,.

"(n-z\.....t ''

,'=f 4 =,*,;=,O ch'x

Buodan

oHulun&n ,, -tok olduqda

alnr.

, -(a-t)l'" - nll

r+[t olduqda ba

r=q#h

^=i*=4r:v=;t#=b'=,, .r=0, r=rl

=lP**=a, r= o, r =o{

= zi -4. =,*"wF = {; - I)=, i = ;| =L.Q-t)t't'n 2 |

lt

1357. i) tr = j h sin ra;0

t1

b) 12 = Jlncoerd.0

299

Page 300: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Ezl . Har fui intsqnl ikirci nov qgyri-mesui irbqnlhdr. r = o

oHuqda t1-ineqnh, r=f olaUda r2inEqEt rD)(sus iyyab nralik olur.

r=a-r gOfllsek Iz =Ir ohr. DoErudan &&=-4r

x=0 oldrqda r=lt daoa, r=o,=j

oat,=-lrr,qJ{+-tV=f^,r*

" \2 ) i,,

IE

r, + 12 = 2rr =N"?Y =i(rrin z.t- rnzlr =

,ft*a,= lbsitrl4.d - h2 ! e = -+triz+ltutuzxd. = -Luz + r

00*i Pr=t, o<t<d ,,

r= ltnsnzx&=l__t o l=*Jromra=o lG=-a' I to

(t ) r,1, * l,=:l Jhsinrd+ Itn sinta l--lnsnd =y"lo r I o(r)

,I In sin rd -inEqE Inda ,=t-z ewzbtleri apannaqbI,

tJnsina=t1t

oHulu almr. Yuxandakr netbe bri nezec abaq

zr1=4 '!62ahrq. Bumdan

Page 301: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tt = -+ht2=t2.,2lrteqrallarm y$ masm dqiq edin:

j.JSLT ,28tn

'4 - '2 +lEcAL

'J'# ='i [*. I * o' (, - rIF = uF - 4I' . i,l:-' . o' b'}.. qt =

=nr-l+"r+o'|,}) (q-sabitdn)

,1 o# =

^F - rl?., * 1 -!:t * 6' (rz)* s41 =

= -tn p-.t+ rz + o'(p') 1"r -'rriatl

l0r

7*;=i.4") '-.-olduqda intsqnl yrlrlr.

nsc.ti -Li Al,2 +rEaIl

t t, * o(,') ,-.,-,E=-.xJ

olduqda intsqal yrtdr.

,r*.1*6h,

Eall! t=0 olduqda -l firnls iyas r me)cus iyyeb malikdir. Odur kim.t

briS gOn

,=1g=,,"'[',"g* ' ''6r,, i1oJ 6 " ,l#l (a>o,a>o) o<r<2

anlrtmda

*=cr'.h=!*l*o'(''-olOnda

Page 302: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Bu axrnncr iki intqralm cemi

1 = h i - ](r + /)+ ",

* "2

* o,,2)* o' (y2\p2

oHu$rndan s ve / {un srfa yaxmlapmacrftha asft obaq, I-intsqBlmnlirriti yoxdur. Odr ki, veribn intsqal detftr.

1361, l re-te-'&0

tuaa+(o

1= ! {-r e-, & = | zp-t e-, &, + ! xP're''&--\+1200/,

o,O<a<+o partini Odsyen qeyd ohrnmr4 odaddir. r-r+tl oHuqda Il'intsqalmr tadqd e&k Bu haBa 'o-t"-' =6,1 ,L -l r-p.r olduqda,

\'t-P ) 'yen\ p>o olduqda I1-intsqnh yr{rlr. Ir-inbqnh ikinci nOv qpyd-

mrc rs i in&qaHr. r -+ +.o oHuq& e-' funk iyas r \ 1l , ,1- t/tfirnks iyasna mzenn stotlo azalr. Odur ki, p'nrn islrnibn mthhol

qiynatbrinda 12 intsqnh yU rr. Odur ki, I -ineqnh p > o oHuqda yt$lr'

1362,i,p nq | *t-xU

Eafi. nL=t evazbmcini apnq.rL=/ a, y=s-t = &=-e-td, a<ts0T.

Ovezbmaai veribn intsqaHa oezae ahq:

j"1rr\f a0

Axrrrcr intsqoh birinci va itinci qeyrioe:srsi intsqa.llam cemi kimigct F bibdk.,-+0 olduqda

"++ttp =o.f-!-.|.u-q )

"$,.tlp =olr-tlr -+ r-- olduqda

ohr. B urada a I den boy0k ixtiyari edsddir. Ogsrp+l>0

olduqda Iopital qaydasr ih gGennek ohrki,

Page 303: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,,. 'f'l =0.l-+'+a

'++11)Bcblikb, verilen inEqntn y{&n olnus r 040n - q < r, p+l>0iafibrinin6&nma i hzmdr. Baggsfzb, q>-l\ p +l>o gartleri odonnrolitir.

+o1i63. I r aG>ol

I t+r'flalU

x-r+0 .ro,ro" $=o'(r')r++.o ordr4da :1=r'({=l

l+ xn \t*n )Beblkb, egar z>-t, lr-n>t ohaa, inEqnl y{dtr.

,t*.\ q"tss 6 1a* o)0.!

H?A

r++o "ldrqd"

d=8'=o'f ]r)xo (.r'-r J

r-++@ olduqda g':!"="'{+)x' l. r' ,,1

Beblftb,egarn-l<l ll>1 ve ya I<n <2 oHuqda hcqaly{ilu.

,J5t. T b(t! x) e

0rItaIL h(t+ r)-x mlum oEibi beabertiyine goe

h(l + r)_ I

xn ,n-lyazarq. Buada z-l>0 v ya n>l oHuqda veribn qeyri<raxsrsi

inbqtsl ygilrr.

136.'i t'-d* d, (n >o)'g 2+xn

Ila[t r-+ +o olduqda

x' qctgr - "'f

r l2+r, 'l-5;1j '-*

oHuqda

303

Page 304: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,, -ctgr _ ar( t \2+ ri \r"-. /

Odur ki, -(n+t)<l ve n-m>l eyni zarnrnda O&nildikda, qeyd-me:rsrsiintqnl yrt rr Bagqsfzb, n>-2 ye n- m>l olduqda intsqol yrtlhr,

1367,T wu e, (,'>o\is l+ t'

Ealll. wu flrnksiasr mehdun # **r ie r>o oHuqda

moootan azahn olduf,undan Dirixb ahnntine gOE intqnl yrg rr.

,r*,*i str.2 x *Ir

trIaIJL Veribn ineqrah

T4"=foa a*j "b!*, * (o>o)'o x itx

kimi yazaq. Buada

isin2 x *.i*-4' =o'I r 6 2lo 2

oldulundan, onda bu intsqal var. -i

** inteqmlmr be

,r,,, , =i0 _ *, z,)

aynlry nm k0moyi ib*f$Ii.2xd _!i&_1f-rz,*' r 2Lr 2L x

kimi yazanq. a

. ^_ =

"l,lj* = -!;

yani, intsqral dalrlr. +i w2t * ineqnh be cos2x firnls iyas r mahdud, 16rr

ftnksiyas r be monobn azabn oHulundan Dirixb ehrratine gOle y{rlr.odur ki 'i sin 2 r d ineqot drEilr.

6.I

1M

Page 305: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

l:,ec.lt---!-I sin P rcc{ r

E U -----l- fiub iyasr qalr ve yuxan safradde me)susiyyebsin P rcog r

malftdir. Odur ki, vedbn intsqEl ikinci nOv qgyrioasusi intsqnHr.r -+ 0 olduqda

' =o'f t)sinp rcu9 .r (rp J

.r -+ 1- o oHuoda2' ttI =o.l tlsbP.rsin,r L(;_l,l

kimi olur. Odur ki, p <1, q <t oHuqda yrtrlr.I a,

/J70. Ix\or/l -r'

EzB. Yerjbt htsqnl r = I oHuq& naxsrriyyeb malik olur. Yeniintsqnl ikinci nOv qgyri-masmi intsqnHr. r -+ r{ olduqda

#="(+).r -+ l-0 oHr.rqda be

r' ^.f , IG-"L(';lBeblikb, z>-l oHuqda inbqnl ygilr.

1371.*i -3-'o Jr3 *,

.[bE r-+0 olduqda

=,'[+][,, j

IE.r -+ +o oHuqda bs

305

Page 306: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

"[7lIffi

ohr. ineqnl y{rln

tttz.*i *to x?.xqIIcAt Blur'& p<q, P>q halhnna baxaq.

dalL tt. p < q obun. Onda .x -+ +0 olduqda

.r --r +- oHuqda ba

= tio += trm ---# =,llilo[-,r),\'* - 2o- t-t

' =o'( 'IxP +x4 \xP i

r ^./t)

-=u

l-lrP +x9 l\rq J

ohr. Odurki,P<1, 4>l

olduqda ineqal y{thr.-Og;t prq ohea, onda yuxandakr halda oldufu kimi 4 <1, p>l

oHuqda ineqnl Yrfrlr' Her fti haHaurin (p, q) < I

nax(P'a)> t

oHuqda ineqnl yrldr.l.

Bn. | !]-6airl-r"

Ilalll I

-. ln.r -. ; Ilim __::::_ = Iirn :_j:_=_:

,-l-ol-x2 t-+l-00-21 2

(Lopital qaydas mr tetbiq etmakb)'

noqtas i atra linda inEqnhhr fimls iya mahduddur. 0 < x< I ohrxr. Onda

-. lnx I ., | ., ln.x , ,. lnxlim -'-.:-= lim ---------:- lim ------i= 1' Im -----i =x-++0t-rl yl t-++'J1- 1L r_+'01-^ r++0.r_a

(hrI ri.4=ot-+tQ - A

p=q olduqda'intqel

306

Page 307: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Derneli ineqnhlt In'- frnbiyasr .t=0 ntiqtu i atnfnda I|-x2 *l

funls iyas ma nazaran )'Ithek tertiMen sonsrz kigibndir (o <,1 < l).Mllpyba ehrnetino goF inEqDlylg r.

u

j.J71. itn$l') ei, {rgrg tnls9x\ firnls iyas mr r=o noqbsi etiafnda { sorsuz boy-ok

J* t4firnts iyas r ib mtlqaybt €aelq (bu rrda L < l. < t\ yazatq:

*L ;!=.Y-

(,rft = .Y"€+=.!% ffi

= "

Buradan 4x -.r qiymetiodan

m6lumdur. , -+ +0 olduqda

btifrde olunmr4dur. r+l>t oldugu'2intsqmhlh frnks iyanrn tsrtibi +

x^

tunks iyas mrn artrmmdan boyltkdur. (1. ,.,) '1\ aewt l. t..raolf,mda yrf,rllI. Odur ki m0qayha ohmotins g6n ve rilan inbqal da

YGtlr.

ttts.*i eI xPne x

Halli lnx=t evezbrnes ini apoaq.

x=et +&=e,d: (t=l olduoda l=o{-r=+- omrqaa t=-

oldulunu inbqnlda nazen alaq:.p & ."(r- eIr ---L = l:--4i xp nt,t x '6 tt

301

limr-++()

Page 308: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

, + +O olduqda

+=,*),p > I olduqda ,(r-p) firnbiyas! r -+ +- oHuq& j *or"ti f,tnks i.yas m

rl,zaDn sllEtb azalr.(ixtiyari , > I 09Un). Odur ki, p>1, q<t oHuqdaintqnl yrtilr.

tttc"*i e'e xP(larY (hh.xY

Ec& lnhx=t evazbm*hi apoq.hx=e'+x=e"'+&=e"'etd

x = e oldug& 1= 9; 3 = ooHuqda be I =.roOn&

+- -(t_ oyl .!r_q! * _*f,r,t*t= I "o 'lP

'- tr\F'

,J{o olduqda ft)=o'(;); p=r ohraq>r 0e0a

^,=,(i)(f > t); Oger q -ixtiyari heqhie&4 p * t, be, on& p>l obsa

,,r)="r" rr;r.rt =r(+), rr, o

Beblikb, sgor:a)r <l; p=1; q21.

b) r < 1, a-ixtiyari bqhi ede4 p > I oHr4da intqal y{ftr.

]J77.*f e (or.ot.....o,\!*V - "iPt F - ozlP' . -.lt - ",lo'

Eelll x = aya2,....an n0qb b ri otio fudar)^n=r]=

*l tr=tr,..,,1.\P-atl- )(l

.r-+o oHuq& it )=o'lrr,*r,.-_, J

30t

Page 309: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Pi.\ fPi>L (i=12,...,D)j=l

m[qayiss alametine g0re int€qral ylpln.

lit& *i

," 1' -r1o 60

flc& l!l= xdlt-{' kimi i|are edek. r -r +0 olduqda

rt't=r'[-!,)\t-" )

.r -+ I olduqda

/(,)=o'[--+')U'-{-P l

.r -+ ro oldrqda isa

i6)=,.(;#ir)olar. Ona gOre

- a <ti - i <ti -(a+ B)>tYe y8

a>-1" F>-l; q+F<-lolduqda integal yglr.

ASaNe iteqrallou n&tbq ua y gaai yg masm tdqiq edin:

1379, t=*f tu'&. cdstrris: pin{>sin2.rIr

Ealll Verilen iateqrah

r=i!e'*= j'io'a+f 9'6=1, *1,'^ r 1.rUU

kimi yazaq. a > 0-i:rtiyari qeyd olunmug adoddir. Ittrr fiuksiyasr (o,a]da

kesilmaa mehdud funksiyadu. Odrn kr, Ir -inteqrah vor. Dirixle alametino

g0ro l2-inteqrall yfrlr. odur k! I -inteqrah yrgrt, *i"h"a

iorcqol,6,dntiilr.

pin rl> sin2 x

oHu[undan muqayise o}unetine gore x-m btltun qiymotlorinda I -inteqlahm0tloq da$ln.

309

Page 310: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

13a1. +f J; cos x eI r+100

HallL x -+ +a olduqda

, aleg- r+ 100

olur, cosr funlsiyasr mahdud firnksiyadr. Odur ki, Dirixle alametho g0reinteqral yrprlu.

t:11 = J __lllcos;ld

0

inteqralmr todqiq edak. B0t0n x Jer 09lln, l+cos2r

icos.Il>(:os'x=-dofrudur. Onda

r- . +.o -t,r! I 4' drrl J --1{1-"6 216 = 1. a1,' 2ix+t00 2 i.r+100, + r-6 olduqda

fi ="'(L\r+100 l.Jr./Odur ki, t2 -inteqrall dagrl[. 13 -iateqrah iss Dirixle olamatina g0ra yrlrlu.

11 212+13gertina g0re verilan inteqral mlttlaq da$lr.

+4I3EI. t= I,P sinlc b, (c+o)

0

HalH

evozlemesini apareq.

1 l-,a=f 1to=Ltc d, O<r<.

q

Bunlal verilen inteqralda nezere elaq:

I +P sinrdr l1 sintdt I +P sin t/'

= Et I .a- = a!;:a. Et j ;* =', *',

14tq14a > o-ixtiyari qeyd olunmug adeddir. r -+ +0 olduqda

3r0

Page 311: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

on& P*l r-tq

ihdi l2-i

inteqrainr tadqiq edekBuna g6re

kimi g0sterek Brnada

Yuxanda qeyd

aralt[nda

r)sinr -.1 I I

-=u

t-t.-p+llP+tl;- c t,-, J

olduqda t1-inteqrah lr$ln. 4I < -1 olduqda isa da$llr.q

tadqiq edak 1- P+l >0 olarsa Dirixle elamatine gOra I2c

ygrlrr. Z! 2 t olarsa, tz dalrlr. Belelikle, le] tl . r ofarqa. I -inteqral'

s lc I

yrf,rlu.' lndi I -inteqralmm mutlaq yr$lmasrnr tadqiq edek. Yani

r=fTFi''qlql i '-ai!ttl

I= ir +Iu

'=r'il-^4' '=i;f#g4 lqetdiyimiz kimi P + I , -l tHenirsa I1 yllrlu. (4.+o)

q

isin xl I-J---)- .

-

;Pll - ttl!rq19

olduEundan l-P+l rl ola$a, yeni, p jl <0 olarsa Iz -inteqreh yE r'-qq

Belatikle. -1.4a!a6 09itn I-inteqrah m0tlaq yrprlr. p va 4q

parametrlarinin

o<P*l.lq

qiymettorinda I -inteqrah garti ytf,tlr.

3ll

Page 312: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

21382. lttrl(w x)*

0

Eelll wx = t evedomesini aparaq:

J- =, = -u, = l=r r = arccos I + d = -Loos r t t dr2_t;=o olduqda t=t; x=! oHuqda is. r={€ avezlemesini verilen

2inteqralda nezera alaq:

r=T-+d=i-iH, a.i-p d =tr +tzt tltt'-l tt!( -l a t.lrz -l

burada o > I ixtiyari qeyd olunmug edaddir. l -+.,1+o oldugda

rin, -.1 I I

m="1(,Tlaltnsr. Bu halda Il -inieqrah mittbq yglr. I e (a,ro) oldulu halda

I rio, I I

lf\l- il7-'Bele olduqda l2-inteqrah mlltleq yrgln Belolikle tcdqiq olunm inteqralm0tleqyplr.

net. r=*i*z*Q,\0

Eelli ex = r evezlemesini aparaq:

,=l.t-d=4.r=0 olduqda t =t; x=ta olduqda iss r=co. Bunlan verilen inteqraldanazare alaq:

r = Jl6,rf "*aIr' '

r -+ r.o olduqda f - o of,r. Odrn k! Dirixle elametine g0re inteqral

yr! n.

pou4!n" ="*r,!oL =;tl*1*rr,tt,,, r

oldulund"n , 6164

Page 313: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

TE+*,;Ttf.;it+n.atmrr. r > c oHuqda "' ' , ! oHog*a"o

-f +, inEqah dafrlr.

*i *ah't a ineqeh yrlrhr. (l) benbesbliyim gon veribn intqal

'ttmtltbq dslrlrr.

Ihtl. t=*i ,P *-' e, (c > o)I l+r{

Henl Veljba mbqnh fti intsqntn cemi kimi gtlsbtsk:

, _*i xe :ia r * _ir P sin.r * * *f :P sin_r & =tr +tz

i l+xa 6 l+re ; l+xqa > o ixtiyari qeyd oftmmr5 odaddir.

.r -r r{ olduqda

#="[;t-")Aydmdf ki, p+l>-l olduqda I1-intsqnk m0tbq y{ilr. P+l<'loHuqda be \-inEqah daErlu. p.s oHuq& -{-+o ohr' Bu haHa

I2-intsqah mutbq ohadan yr!ilrr. Boblftb, p>-2 olduqda l-intsqtatm0tbq olnadan ytilr.

bhirP xP -.( I )r€ [a{41 !--]- < -::-- = O- |

-

t

' l+xq l+r4 \xq-P ).t-+ ro oHuqda 12 mfitbq y{ lr' ager q-p>l ve ya q>p+1; qsP+loHuqde ba mlltbq da[rtr.

Onda qpmq ki, I inEqralmm mutbq y{doas t U90n

p>-2, q> p+lgertbri 0&nmlilir. p>4 P<q3 p+l oHuqda ta gerti

yE!tu

-- ,h,f, * l)13t5. t= l \ ')&

OrI%&, hcqnh iki inteqnlm cami kimi yazaq:

, ,i,f, * l) r- rt,[r* !]I=i \ r'r** t \ x)e'-l ,i *' i r'

(r)

313

Page 314: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

x.+! = t eYazbnqs ini aparaq.r.r2-t+l=0

'='l'l4u t 't l:'- '2_= _t_.lf _4

/\*=l!"L'l;u12 2 ,lt2 -4 )

Aydmdr ki, x ikiqiymetli tryin olunur. Ovezbrpbri ineqrelda n z,rashq:

Axrnnc r ifrdani dOd inbqialrn oomi kimi yazmaq ohr:

| l,-, -,)"., [.!*,]"',r=ll.r'\J,'?-4 J a*'fl,l,2 -4 ) d,

'l i (,-.F -\' L (,*JFu\"Ll.-,,]l.,-l,=r'-'l*7 "'* .

l; J-,_4(,_Jr_4)'-'

- I +P dntat'= ,*t l,

, ^"-r1 simtd'J-' t _/ __\r_t'

2,'lt2 -tlt*^lt2 - ql\./

, -nn-t+f sintdt'4-' LT,r4q3t4

=Ir +Iz +Ig +Il,sittd

- | q sirrd,'=i;tr,17-41ry.

+l2

Page 315: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

4 > 2 -ixtiyari qeyd olunmuS ededdir. , -+ 2 + 0 olduqda

sin, :r.f , Ifr.1_-@G=r "LA;l

Belalikle I1 va 13 yrglr. r -+ +.a olduqda

=,(#)

='(;)^Fu(,.Jlu)'-'

2-r,>o olduqda 12 ylErlr; a>0 olduqds l4-htEqrah yrf, r. Belalikla,

0<a<2 olduqda r-in@ralt Ytllr.IJt6 Agatrdakr baraberliklerin do$u olduguou gostorin:

l,+qca) i4=c b) j ^; =q v) Jsinrd=o1, ir l_r.

HaUL

", J,+= rr,l1+.i*] = ;*["*-i . n1,li1 = ]| r,r = o

,T# =

"9,f' !', 3.J"#)ri * =

= i;*,i"t i,'.'liJ*"].i,t*'Hl,,. =

=l 11,n 6P:j].l '* "lt*'l=o2 s-ao lz+El 2 t--+to ll-Bl

o fit,*=g'- f,,,*=ri' [-"*41r]=

= ,l5;["* {r' ] = lS_[cos(-

.r)- cos(;)]= o

A Safuh inteqt al lan taPrnl

= i;sJ"l?l.,,H1- "lt#]. i,vJ"lii#l -'"lH] =

315

Page 316: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

BS7.-r ^-L -'o x''3x+2ECIL x2 -3x+2=o tenliyini hell etmekle, kOklerinin a=1, a=2

oldugmu alarq. Demeli, a=\ x=2 noqtelerinde inteqralatI fimksiyasrtra gewilir. t > 2fuiyari qeyd olunmut edad olsun. Onds

&&&&7-x+r=G:S:j= ,1- ,1

Tl* t. J =

"'*l'E -?r' . +=il i. " . "l#i.,,l.

* ,6 "E-4'=-b2+

lin frt*t*rt*'l* ,r ,ol'-'l=t-r- lx-llt s-rol I-a l-p.l a-+ro lA-lllt-+u

= -rn2 = hl2

ns&l el.r ln r,

fla,lll

t_-tlim [n]-l = 0

e-+ro I c I

3r6

i* =iy =

"Y,*[""'i' . "("]i' ]

=

=,t Jr,(r,(r-'))- {r"}). r+"a- r,(u(r+ ")]=

= ,- hlEg:eX=c-+ro lln(l + el

I3se.tr ):+eHclll Txife gbn

Page 317: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.IIi * = tr-i,n " = x{1,#. i,#)== E *l-" *t!,. t'l'. *{:, ]

=

= ra f-" el - * "

te ( t\ + f,ul +,e'z 1- l"l' <-'f l)= t. T ='

l3eo.'i-",sre

fl.lll+. V"qg =u'

J-ase =l e, =a,.ll+r'

= ^f*"*t!, i,n")== Pf'-* +^oc^('i' lni."11, ]

=

=-l n, hE4=oz t-+o lt+ lzl

qrtrolar:

Qcyr*t r;xlnst brlqralLt hazouY---%

dv=&ll_,=, I

Bn. T4 (a>o).OII

1392. Ilnr/r.0+?&I ----;

--.o I + x'\e-l {l-r'+@&)-a;;;f

cavab: !.a

Cavab: -1.

Cavab: a.

C*ab: r.

cmab:?nz.3

1393.

1391.

1i95.

3t7

Page 318: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1i96

1397.

139t

I0

I0

I0

Cavab: -o3--.u'+b'

Cavab: -j .a:+b"

&l-7e-e ccsbx& (a>0),

e-6 sntx& (a > O).

4ttuavaD: ....-.

3./3

$5. SAHOLORIN HESABLATYMAST

1.Salonin d zbucaqh koordinat sisteminda hesablanmastKesilmez l' = _vr(y) ve r, = _v:(r) (J,: (r ) >.r = a, .\ = b (a < b) dW xotleri ile ehab olunmugArA2BtBz (Sekil 1) sahasi

1't(x)) vam0stovi

(r)

d0strru ils hesablanr.2. Parametrik Sakilda verilmiS ayrilarla ahata ohmmq mtutavi liqurun

sahasi.C qryah ayrisinin tenliyi r = x(t).y = I (r) paraoretrik SekiHa

Y€rilibse, onds sahe(9ekil 2)

(2)

dtlsturu ile hesablanr.

s = {"o

lt,ri - y1e)l dr

s =.['r(t)r'(t) 6 = [o'

,1t1y'g1at

3tt

Page 319: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

3. Potym koordinal sistemindo sahanin hesablanmast

o: it l eyrbive iki yanmd0zxetbrb to = a,q = p(a < p) alnt>

ohmmls m(bt vi fiqurun sahes i $ekil 3)

s =i.|! o'ki a'o (3)

dusturu ib hesabbntr'

1399. y = x2 paobohs r, x = -1, x = ?dnz xetbi va abb oxu ib

ehab olunmrS frurun sahee ini taPn'---XeA nitantan fqurun sahi (l) d{b nrnr ib hesablamr' Bunda

)r(x) = 0 oHu$undant2 i-:

5=l g,,,tr) -yr(x)l ri.r = | x'zdr=3- J-t*'- )-r

tskil3.

parabohdr. Birincininoxu be oy oxudur. Bu

II(N, s=y2, .ry=x2

Ileltt AYdm g0flh0ur ki, her fti aYri

simrretriya oxu or -oxu, ikincbin s immeniya

mEoEfin bidnci d(bturundsn btigde edek:b

s=I[yrG)-nG)ts

r-in daybms inErvalrnl tapaq:

,r=*, ,r=i-\-..=o=-lt-l)=o= x=0, x=a, ol,3q'

319

tskil4.

Page 320: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

'={- *b=l* r r!=ir-*=*110L y=y2, aay=2teW Panbob ib dlb xetin kes imes inde ahiin koodinanthrmr

Epaq:

x2 =2- r + x2 + x -2 =O, 4 =1, xZ = -2, -2< x SlMetum dtbturdan istifida edek.

'= j!-.-*h=[,. +-+)_, =(,-i-r-

-l.-n-r*!)=r- 5 -6 -8-5+16 -r-z= I\ 3,/ 6 3 6 2 2

1102.y=2x-x2 aythiva x+y = O ttlalefi ib ahaa ohurmr.qfqunrn saha ini bpn.

Eefr. Owaoe ayi ib d{tz xefiin kes irc nOqrebrini iapaq.( Y = 2x - x2'['+Y=6'

s btmini hsll e&k.( u=-, lxz'3x=o

+l ' . ^ .+lx-o.x=gl-x=2x-xz lr=o.r=_,

(0,0) r,a (3. -3) tl{lz xetb eyrinin kesirn n0qtsbridir. Onda axunhnsahe

,= /'rr,- r: + r)dt=lo'iar-r.)ar=(+ f)1, =+-+:+=i1103. y = 2'eyrbivo y =2, x = 0 d0z xetbri ila ahab ohmmq

fqunrn sahosini tapm.Ib& Owece ayri ih d0z xetin kesime n0qbsiini bpaq:

y=2,,y=2+2*=Z)x=!0 <.r < 1. Odurki, axhnlansahe

, : ['<, - 2.)crx = (r, - #)1,"=, - #. *= r - #11O1. y = 4 y = a asin2 r, (O<r<z).^ArrH, B irtupi dBtudan btiQda edek

Page 321: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s= j(,*,io2,-,! ='1,n, ,a, =00

= lir, -"* r,1, = 1l.,- lrio z,)' =26' ' 2\ ' lo

= lf" - l"h2'.) = "2\ 2 ) 2

-t110s. t=-i. 1, r=o

IIatE x-+q olduqda y-+0 olur. Bu adi qaydada kvadratlman

fimksiya deyit Funksiya cllt funksiya oldulundanAA

sr= ly\,\B =zly{'\fr-'l 0

s, = zotl -!- = zo, *"re 4' = 2a2 qcte !iio' + x' ab o

s= lin s,r =zo2!=*2/-+o ^ 2-: .-:

1106. 7 +; = 1 elipsi ile ehae ohmmug fiqurun sahasini @m.

E ttl , = ! t;r- ,; kimi tayin olundugrndm axtaflIan sahe

agatrdak kimi olar:fob --=-"--=- - I x = asint I.S=4f -.la: -az fla=t ^ - r=" -Jo n'- UY = a66s1l1l

+ari

-

=-l va, -ozstn2to -to

1107. y2 = x2la2 - x2).

fldIL *b2 - t'z) trdlai l{ < c oldr4da miisbet firnksiyadr.

y, =t@ -,,\ ('=*,[7-,r)firnksiyasr qryah funtsiyadtr.

321

acostdt = +a [i ,or' tat =

ti=zabl 0 + cosLt)dt =

.r0

rrin= Zab(t +

isin}t)lo = Zab'1= nab.

Page 322: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Bu koordinant oxlatma nezsran simmetrik fiuksiya oldu$undan

Derneli S = 112.'l110& y2 =2p1, 27 PY2 =*c- PY

Hellt y2 = 2pr funksiyasr .x > 0 qiymetlarindo t yin olunmus

finrksiyadr. 27 pv2 =sk- Pf funksiyasr ise : > p qiymatlerinde teyin

olunub. Oyrilarin kasitme nOqtelerinin absisini tapaq lkinci tanlikden

z rlz!- p\13v =iL-;)taparaq, bunu birinci tanlikda yerine ya.,zsaq alariq:

l2('- d1' =2,,,L s ) -''Burda

*-P) =,3

evazlamesini aparsaq, z-e nozaren kub tenlik alanq:

,3 =!p2"+2prva ya

"(, ' P\' + P)= zPz(z ' P\, z=-P

kOkt bizi temin etmir.

z2-Pz-2P2=gtenliyini hell edarek, z1=2p vQ z2=-p (yararnr) alanq' zden ewelkideyigan .r-a kegsak, x=4p alanq'

,=/Er,-,ri- \27 P'

Funksiyasr x>p tlgtto tayin olunub, pcr<4p aralt$nda

"['*.'EU- 'l'127 p'Cisim ox oxuna nazeran simmetrik oldulundan, alanq ki,

322

= lo,'!"in, rnz d = -to2i*"2 ta(*"1= -**t' tl' = -T00-10

Page 323: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

, =,{i,r.+ * i fla.i - 6o -,,, ]-i

=

='{'u;i''1, .l*i'' Gt ?t 'tn:}=

=,li i, -t," r)=,,',;(i ;) = Y1109. At2 +28ry+cr2 =1, (aro, eC-a2 ro).Halll Yenlantanliyi r-a nezaren hell ederek, alanq:

, t-lec-e'l'>oOHuqda -r =,r(y) firnksiyasr mttsbat qiymetler alr. Buradan

pa=.Q'\tc-n2b

alanq. Saheni fitr!\- rr0)1b dOsturu ile hesablayaq. Burada

Bir qedar sadelegdirsek:

s = 2 i 174-;,T d = $_ !O=,, =

ir = a.inr, JF= =,[,t -n "A=6csr, r = -Dotduqdar =-4]=l-r=

pt=rc*,a, x-b olduqdar = I I

I=),QE - a, tl., * =!.Ee= =#ttro. ,'={, (asissoicl), r=2a.

flalll Bt ox -oxuna nazer l eyri simmetrft ayridir.

Page 324: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

n@sinde gyrinin maxsusiyyati var. Ona gore ayrinin sahasiqeyri-maxsusi inteqralls ifrda olunur:

3

s=27 ,'e,,o (u-r)i

x =2asir2 t avazlemsini paraq:&, = 4osiol @|td:=0 olduqdar=O

x =zaotduqd,r r =I.Buahn inteqralda nazara alaq:

t1

t = ril4 *,,i^ t w a = t u'l "io'

a ='o.J2awt o

!a= +o'|Q- waf a = dl( z*a * *' t )a =

ikinci ndv

0

= +"' 1(|- z * z * i* "\f = *' (it - sn a + lsin *)l = u2 t,rrt., = ono* W - E:V,y=o (trattsis).

vEdll Agkrrdtr \L o<y<a qiymetlerindo r srfirdan sonsuduta

artdrqcq y azalrr. Verilan ifadmi diferensiallayaq:

*=l , #-?Fa.,L=l'.la

-t t .1"-r )'

It.--t..L=

,,li-f l'

ffiy

-",1? -f -? +-7;W--4',."!e-v]|-fl€-

ot -t;;W-l.=l;;14

3U

Page 325: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

=( -,' *---L--E-v ^\r'lo'-,' .'1" -,' )' Y

Aydm gor{nlh ki, r-m m0sbet artrmr, y-in mmfi arlDma uytundur.Odur ki,

,=.iw=iW s="1,@-'a-oo!ob=asml x=0, r=0 : ,:I ' l=]i*'?a=\ig+cu,ux.=-lat="*,a, x=o r=il - 6-" - 2'ov' ----''

,=o'1,*1*rli -?n.2\ 2 4o 4

1112 y2 =, "-o, (r>Q z>-2)b* ,'*' f

flcA W Ox oxutra nez en simmetrikdh, r-+ro olduqda l/-+0olur ve fiqunm sahesi qeyri-mexsusi in@ralla ifade olunur:

7+6 -2s=2r #;,

1113, y=e-'pia4 y=0, (r>0)flaill

*. (t+t!s=, I "-,W#k=0 Lrtrurada, :-tz=r avazlamesini aprsaq, onda

s ='i e-bie-, sintd .f-0 0

Burada hiss+hisse inleqrallma drbturunu fti dafe tetbiq asst alanq:

s=f "-*'L!gl.o*{ 1+e-* S"-* -r-=021*2ia

4tt2*n+2 2 n+2

325

Page 326: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

_l+e-t I _2 l-e-o

1111. y2=2r parabolasr

nisbetda bollk?EaIII Dabanin sohasini s1 ila,

sohesini s2 ila i;ara edek. Aydmdtr ki,st =tz

Parabolanm gevrc ilekasigmesinin absisininkoordinantlarm tapaq. BunegOre

? +b+t =9bnliyini hell edek. Bu tanliyinbir kdk[ var.

(x+tf =t x =zlndi asanhqla S2 -ni tapanq:

sahesini hansl

parabolik ve dairevi seqmentin

,t( r .r\e 2le2 +e zlt.t---;7 , ;\2r-r1", _"-,

It.i

| -1,22

x2+y2<8

,, = {* -'t1^ct - *b)= I,. " i.ili,

i.r;+ -)=

= {,..!,a -ia= *7= \,"* i

- i"tn -,, *)2-lJo - ,' a -irt ar"trnr hesablayaq. Buna gdra t = 2^,l2sint avazlamesini

0

apamq.1=e r=0,

-- ', ,-E

& = 2Ji ccl&Bunlan inteqralda nazare alaq:

326

Page 327: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

L,_-ai"fi7 t ='1,8- t

"i,?'' z lz,*,a, =

00trl4^4

= lzJioosz o^fza = t ft +costuld =00

= ol,*l,rrli = I L *!\ =, *z't' 2 )o \1 2)

Axnncr ifadeni s2 -nin hesablanmasmda nezare alaq:

s, = z{2, * \ -, - r)= \, . l) =io, . rlt,-2,-!\lz,*!\=

(s, -s,):s, =[E; 3/ \ 3)

=(r*-!\.1r,*!)\ 3r\ 3)

Poametrik sakilda verilmis asafidoh ayrilarla almta olunmuq

1i qurlar m s ahes ini I aPrn.

1115. x=a(t-sint), y=a(1 -cast)(0 < t <zit) sikloidi ve

/:0 absis oxunun hissesi ila ahao olunmug frqurun sahssini tapn (pkil a).

floIlL O ve A noqbleri paramebin uygun olsraq ao = otte tA = 2T

noqtoterine uytundur. OduI ki, axtanlatr saha (3) d0sturu ila tap r.' flr t)r, = I o (t - rost)n(t - sint)'rit = a'.1 (1- cost)zdt =

= n, f"t, - zcosr + t'oszt)dt = o' .[, (r - zcost -\i9)* =

Page 328: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

= * I"'" (1- zcost +)coszt)at -,'()t -z"i,r + f si,,zr)l'" :=rr.1.2n=tnn2.

2111d r = 2t -r2, y=2tz -t3flCfr. Bt ayi koordinmt baglan$cmda 620{dtnU kesir. (r = 0, r = O

olduqda r=2, y=0 olduqda). Sahani hesablamaq 09Un

"=i'd*>'o-rt>'tftd0stmmdm igti&da edak:

' =iih' - t\u - t z1-@z -,t\z - ufo =

=!f$rz -rrt -*t +3r1 -4t2 +4t3 +2t1 -{h=26'

= ;i(,' - *' . "'h = :(f, - n . :u):,,= :(? -,.. l, = i

107. x= d(2555t-1p6a\ y = lzsir:. -snu)flolfr. Cisim q"palr ({o)=.r(2t\y{0)=r(2t)) xatlari ila ahato

ohnmugdrn. Odur ki sahe

' =1il*>'o-,r>'& (,)

dllsturu ile hesablanr.

r' Ql= lzrxrsr - 2cau\y'(t)=d-zsnt+zsna\

Bunlan (llde yerina yazaq:

s = j'fi.{z "*, - "- 2t\42 w t - 2 w a) - f- z sin t + 2 sin 2t)lz siir t - su u\fu =

-- i'i Q *', - z *jll cos, - oos2jcc, + cos2 ?r + 2sin2 r - ein z sinr -

32t

Page 329: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

- 2sinu,s,,tr + sl,2 2h = o't1z -l'*lrcet + 1- 3sin ?Jsinrp =0

= *2i1r - *4a = # Q - "i"tff = aiHr& r=L,g.! t, ,=lr;^t r, (r' = o' - a')trurnuin evolwtasr).

Ezlll

t=-'lx>'<uJl*l;d\4 (r)00

d0gtunmdm istifide edak:2t 2* ^2 ' '2 ,2 t*rd:t-\ ,*o ,"5' ,a =t= lrr4= [;*','17.i,-

-- -- ab i)

=frT *',,;^' xa =*T,xy * ^ =

= z"n .'i6 - ** * w)t - ,,su *ai)d =l6a, 6'

= *'i7, - * ". *u - f,*a' - l*aP =

a,

=#(, - i,"*. l"az, - l,-a -1"""f, = * * ='#osim2 t

1119. x=owt, Y = =----;-.2 + 8ln,

Ifc t t -nin o4ll.r-ye azelmasr ila I aJm -a-ya qadx azaln, v(j

azalmr. r-nin 0daa f -Va daVbmasi ila v Gdaa i-a *'

x=a#t, "=!"t',2+S,nt

tenliklori (a,o) ve (- a,o) nthtclorino artan qapalr ayrini tsvir edir' Sgheni

'= !*dtlsurru ila hesablaYaq:

379

Page 330: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s = ? '"h" (- o.i n,1* =-o"7 " '' 4 =[ 2+sint' ' L2+siat

=-o"i("n'r-z"ir,*l- t ')a= k"f I a-g^'=6\ 2+sint) 6 2+sin,

= *,li futl-; r * ; tri) ;1-, *, =

ll"r* ,) * n l't z* z) * q)

=*l*0p,1**np,|1*=

=t€ ( o - o *' * L\-c*, =Y4 -e*, = -r( )1 - s\J3\z 6 6 2) Jj \J3 )

TanliHari polyar koordinatlarla vefilmg ayribrla ahata olunuSfiqurun sahasini tqm:

1120. p2 = a2coszg (Lemniskat ayrisi).Halll Btt ptos.P = Ove psirup = 0 d1z xetlarina nezaran simnehik

qapah eyridir. Odur ki, axtanlan sahe

^ -.1 ..r !J t rr a'rt a2 lt a2

i= i.lo o'av -- 7.lo,otzs,1* :

n t'",*lo= n ., = o'

taprlr.1121. p = a(1 + cosg) (Kardioida ayrisi).Eelll Oyri psinq = 0 d0z xefledna gdra simmetrik oldu[undan,

axtrnlao sahottt lx

5= | a:(f +tose)? d,O = a: | (t + Zcosrp + coszq)dtgt =.Io .lo

' o' [""

{t + zcose +!::fY) a,e = ,, [" Pr+ zcoso +)cosze)d,p =

3 1 t' 3ra2= a'(Zq 'L zsiruo +

OsinzV)lo = , .

7122, r = asn3q (u9 yapraq).Helll Uglagekli gJtl0n 09da bir hissesinin sahasini hesablayaq:

Page 331: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tat

1 = r;1 t-",{ tt r, = li 0 - *" u rv, = !(, - l"n u r\: = t + = *,o-*2

u23. r =:4- Orabola), o=i, ,=il-co89

.EdIl Sahoni

,=11,'@v,

dtlsturu ilo hesablayaq.tt

,=Pi-11 ","=4'lr'*,r="-z)p-*"ef zi(z"are.}.4 4\ 2)

,u

= (\,. *r, z)4* t) = *(* f . i*' Z\1,=

= ({a. !l{a.,Y -,1} = (Aa. z li + a + tri + t - r)=

=Sl,a.u)=(loa.,\1121., -_ -__!-, @ < a < r) (ellips).

l+acosPIIaIII Satreni malum d{tshrru totbiq etmekle hesablayaq:

'=o"i o' ^=o'1 da -'"-I l1r+a*'ef - l(r*e"*ef

M0ayym gevirmalar aParaq:

t * ", *" q = *"2 9 *

"in2 | * "(*"2 I -rir,'z f ) = 0 *, )*, z L * ( - "\"in2 t'

(t+"*"ef =[O-"t*"'f -tr -,hr,'t).Axnncr ifadeni saha d0sturunda nszers alaq:

i

331

Page 332: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

s = e,i -------!e.--------i = rr,i !. d N4of(r*")"o.'f *0- "1"""r)'f(r+")*(r-")s'f)

=lt='',==o)' :: -l= #Titi" =I,["i='l=

= -[+{ ru##-n * = ft '*,olt' . ffi. i i* " =

no2 g'" 4p2e *i & p2(t+ s\ 4pza ..=

t ;F. G;F- T -,4 I [;;I=E;F- (;F^-(rtr.4.;-*\:,"=t# #=#

7125. r =3+2qs9.flalli Bu fiqur rsinp=0 doz xerttine nezeren simmetrikdir. Odut ki,

t ="11, * r* rf o, =1(e * n * o * t *2 o)e =oo'=r1 (t + t2 oos s + 2 + z or.zg)a 9 =o! (t t + 12 w 9 + 2 w fup 9 =

00= (t g + a sir, s + sA zalfi = t t:t

It2d r =L,, =.]-fo.r=il.p sln9\ 2J

.Ealll Melumdur ki,

sinpce (r.r.;).

*i (,'(";)Oods

oldutundm

t2{ r l). rlz t'= , !l"a;-a f'=do*i

332

,1Orl

Page 333: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Buradar ( l\ 1 -- t'cose l),.'I*l'o' - ; )= r" Trd'r'" - ;J =

1 .. ecosa-sina I=-: tial -----: =1 lim2e -++4 tsm6 2 e -++4

ag2 3 slrnm4dr.

Qahstulo:

Flqwut szhasl1127' Tenlikleri y2=2x+l ve x-y-7=o olan xetlarlo

fiqunm sahesini hesabloYn.

,-*-,-'1..o'("s)

"2 *o'(ra)

=0

meMud olan

cavao: E.3

112& y=-x2 +4t-3 prabolasr ve (0,-3); (3,0) noqtebrinda ona gskilmig

toxunanlff srasmda q"lan fiqurun sahesini hesablayn'

cavo: |.1129. y2 --2p, par'abolasr ve absis oxuna 1350 -li b,ucaq emale getirmekla

iamin puabotaya gskihig normal ih mehdud olan fiqunm sahasini

hesablaYn.

ca,*,!i.1130' y=r2 ve /=J; parabolslan ile mshdud olan fiqurun sahesini

hesablayn.

cavo: |.1131. y2 +tr=16 ve y2 -24r= 4E prabolalan ila mehdud olm fiqutun

sahesini hesablaYm.

1132. n x3! = xz va y = ? Praboldfft ile mohdud

ld1"..

1a_c*ab:'-3J6.

3

olao fiqunm sahasini

Page 334: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Cavab: 21.t133. -2

4

r=!- nraUofes, *2 *y2:8 gevresini iki hissaye bolm gdllr.

Qevranin her iki hissasinin sahesini taprn.

Cavab: 2r +! ". oo -!.

11J1' y2=6.r parabolr"r, ,2+y2=16 c€vresini boldukda alnanfiqurlmn sahelerini taprn.

a _cav*: l$n + J1) va !G, - *r.

1135' "2 -2y2= t' or**^ , ,2 * y2= a2 gelrosini ug hissaya

b0lnttgdtlr. Bu hisselerin sahalerini taprn.

"**,,,1I -+r,rr. Jrr]; .,lI-S^t,. a,),"

,rl4*9ntS..rzt1.L3 4'- '',|

I$6. ..2 2

'o * ,' =t ellipsi ila T- ,' =t hiperbolasrnm kasigmasindan

aknm eyrixstli fiqurtarm sahelerini taprn.

Cavab:,S1 = q =, - !nl- Z rcsio rEl,

O,+6, 52 = Z17e - q;.1137, 1 ,2

y = I + t

xatti ila y = I- parabolast arasrnda qalan fiqurun salresini

hesablaym.

113& y = 4x -l)2 xa6i va absis oxu ilehesablayn.

ca"ab: l-1.23mahdud olan fiqurun sahosini

Cavab: a.12

mehdud olan tiqurun sahasini14:19. ordind oxu y3 5 = 121y - Iy xatti ilo

Page 335: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1111. (y-rf =rt xatinin iki budalr va r=+fi qunrn sahasini hesablaYrn.

hesablayrn.

Cavab: 1.t2

1110, Absis oxu ve y=r-r2J; xetti ile mahdud olan eyrixetli trapesiyanm

sahesini hesablaYn

Cavab: I.t4

d{lz xatti ila mahdud olan

Cavab: zll.7

1112' 0-r-2)2 =9: xatti va koordinat oxlan ila mehdud olan fiqurun

sahesini hesablaYn,Cavab: I (fqur, sahel*i berabar olan iki hisseden ibaretdir).

11$' y2 = x(x - l)z xetti ilgeyiain sahssini taprn.

cavab: 1.l5

ll1tt, yZ = (1- ,2\3 qapah xetti ile mahdud otm fiqurun sahasini tapm.

Cwab:Ttt.4

H15' y2 = *2 -14 qapak xatti ile meMud olan fiqurun sahssini tryrn.

cavo: f.J1116 *4 -d +o2r2=o qapah xatti ila mahdud olan fiqurun sahasini tapm'

gorug,4.t

1117' y=ex, y=e-x xetlari va:=l diiz xetti ile mehdud olan fiqurun

sahasini hesablayn.

cavab: e+l-2.e

111E y=1t2 +2r)e-r xetti va absis oxu ile mahdud olan eyrixetli

tr&p€siyatrn s€hrsini hesablaym. Cavab:4.

1119' y=2x2e' ve v=-xler xatleri ila mehdud olan fiqurun sonlu

335

Page 336: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

hissesinin sahesini @n

115L y=br va y=52,hesablayo.

usl' y=bJ ve y=xtnx

hesablaym.

1152' odind oxu, y=t$ ve v =!"*,'3llgbrrco$n sahasini hesdlaYn.

^ . 3-21a2-2] 2 2cavaD: :--16

xetleri ile nehdud olan ayrixatli

1153. Absis oxu vo ,=arcsinr,/=arccocr xetleri ile

sahesini hesablaYm.

O"aO: ]*lrf .

mehdud olsn fiqurun

Cavab: Jf - t.U51, .r=a(t-sinr), ), = 4(l -cotr) tsikloidinin bir ta$ va abois oxu ilo

mchdud olm fiqrrun sahosini taPm.

C*ab: 3tr a2 .

1155. r=acos3r, .x=asin3/ astsoidi ilo mehdud ohn fiqunm sahasini

tBPm.

cavab: lr o2.t1156 x =2acrst - aow2t , y =2asilnt - asrmZ kardioidi ila maMud

olan fiqunrn sah*ini taPn.

Cwsb: 6* a2.

cavat: f6.

Cavab: !.l5

1tts9. p = asfr4 xefti ilo mehdr.ld olan fiqwun sahasini tapn'

cavau: {-ze'

xatlsri ile mahdud olan fiqunm sah*ini

Cavab: 3 - e.

xetleri ila mehdud olm fiqunrn sahesini

1157. , =3t2 ,y =3t - t2 xetin ilgeyinin sahesini @rn.

tlSL t=? -\y=F -r xefiin ilgayinin sghosini tapm.

Page 337: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

H&.

. 1161.

1162.

1163.

t1u.

1165.

1166

1t

p=dCe (a>0) xetti ve 9=Zsahesini trytn.

p = 3 + c,os49 Ye P = 2 -cns49o@ hisssinin sahsini taPm.

c* *, ((d6rdbfekli sor).

p = aocssq xotti ile mahdud olan fiqunm sahaini @n

cav*: ff.p = 2a(2 +qsq) Paskal ilbizi ila mahdud olm fiqunrn sahesini tapu'

Conb: ltz. a2

duz xetti ila mehdud olm fiqurun

2

cw*:2@-r).txetleri ilc mehdud olm fiqrnlann

cl^uabr 37 x

-s.13 .6

p=2+cos24 xetti ile mehdud olan fiqurun p=2+sinP xatti

xaricinde yerlegan hissasinin sahasid t!pm'

c""rb,5lf.l6

pz =a2 rrr'rg x*ti i.b (r'tam ntlsbet adddir) mehdud olm fiqunm

sahasiai toPm.Cwab: a2.

o = orinl I xettinin xrici va daxili hisselari arasrnda qalan fiqurunJ

sahesini @m.

c**, ? 54, . Xati qurmaq 0c{n p+in oda 3' 'ye qedar

deyigmesi nezeradm kogirihelidir'1167. p=.[l-- ? ,s=oea, *Jil7 xdti ila mehdud olan fiqurun sahesini

' hesablaYm' cavab: f,.

: Poltot kootdt to $a k grtowo frqu'brl" sahoslttl h*oblayu'-116&

@2 * y2)z = o2(rz - y2) Bernulti lemniskatr ile mehdud olan

Page 338: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

fiqunm sahesini tapn

1169' 1t2 + y212 -o2x2 -bzy2 =o xefti ils mehdud olanpoderasf ) sahssin i taprn.

g^r5t L1o2 * b2)

1170' @2 ty2)3 = 4a2xy(r2 -y21 xatt ilo mahdud olan fiqurun sahesinitapm.

Cavab: a21171. ,4 * y4 = *2 * ,2 xetti ile mohdud olan fiqurun sahesini hesablayrn.

Cavab: ti1

$6. eovstrN uzuNLUGu10. Qdvstn uzunlugu duzbucaqh koordfure sisteminde Hamar

kesilmez y = y(r) (a < .x < b) eyrisi ile verilrnig qdvs{ln uzuntulu

,= r! f,a,,1,1a,dosnrru ilo hesablanr,

2. Oyrinin uzunlu lt parametrik gakilds verildikde.Oyrinin tanliyi x = x(r), y = y(t) (to<t<I)tonliklari ile

verildikde q0vsnn uzualulu

,= [,'p1,t*,,1oa, (2)

d0shrru ilo &prlr.3. Q0vs0n uarnlu$u polyar loordinatlarla verildikda.Oger p -- p(p) [a S g < f ) kimi verildikde q0vsth uantrlugu

atalrdakr kimi trprh.t8

-

L = .1,

,t o'zle) + p2 (d dq

Csvab: a2

fiqurun ("ellipr

(1)

(3)

1172. r=acosp,,=fcosq+sna\ [r(;r).r)

Holll gakilda g0starildiyi kimi mesalonin gertinden aydmdr ki,S =Sr +S2

burada

Page 339: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,, = f;;g*"' u, = 4r1y, * *"rrY, = +1,. i"^ li = +,, = | i 1"^, * *, rY o, = "]

ol

0 #in2oYe =

-I 1

= *1, _ i**)i,= *( i. l)= * *

1

- -' . ra2 o2 .# o: -@-th2S=Sr+Sz= t* S- 4= 4-+ 4

!173. o = rqctgr eyisi va iki ,=O' ,=?l90alm ila ehate olunmug

sektorun sahosini t4m.flclU

9=0 okhrqda r=0'z okluqda r= J3e=f,=3

olar. Melum hesablmra d0sturutrdan istifade edak:

,=1"{rYr'Ot

Burada dayigeni evez edek:

s = l"l,t o' \,\+ = lf,,'l-",n. j7p =

= lf, r *,n*. tf !- * = 1t', .',,

339

Page 340: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

J3 b = o.tp av = 12 dlt7 = t 2*"tgr*=l . d. ., l=o Y=i7 v=T

I

=**'t {!**=*I-:'J, t Ji,

,,= Ii7"= !1,_#P==1.4-tnl,*,,11" =1_15a = l_62\2 2 t ',lo 2 2-. 2 --

,,={-1.1",Axnncl ifadeleri

s =j{r, *rr)d{lshrrunda nazere alaq :

' = :(+ - ;. :",. ; - ",) = l( {., -i",)1171. 12 + 92 = 1 ayrisi ila ahato ohrnmug fiqurun sahcsini hesablayrn.EaIII Verilen bnlikdm aydrndr ki,

odllr ki, axhdar sahe wst'

'=i'!'sb'=it'-ia), =?

1175. p=sinlr, 0(r<l e)rrisinin legayi ila ehsto ohlnmug fiqurunsahesini tapm.

Hetll r oa- |-a

qeder rtdqca, 9 o4an t-e qadar rtr. r l-

am j-e ooaer azaldrqcs, p l -dan 0-e qeder azaln. ** *, i\rro,ftinfeqalmn qiymeti a:rErlan sahani verh. yuxanda deyilenleri nszarealsaq, alanq:

3,O

Page 341: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

=-1r*uJ'*l'l*"-*=lr lo r'o lt7176 q=lr-rt, P=0 xetlari ila ehaa olunmuq fiqurun sahasini

trym.flettl Bu naselanin hsllinda brmdan awalki maselade oldutu kimi

m0hakime ryarmaq lazmdr. Odur ki,

s = -)?0,'b - *') * = -li,(*' ',t) * = -:(i, iu):,=

_ 1( +f -tz.t\=-,11-1')=-,u.

s -s -64.-2[3 5)--\3sl ls ls

1177, q=r-sinr, g=n x*leri ila ehata olunmug fiqurun sahesini

t8pm.elll o<r <n oldulundan

s =L'1r'11-*urY =l' =u' dY = (l -cosrpl-2d W=dt v=r-sinr I

= }f.'t -.'4' - i1* - "-,w)= *- j'{. -.-'ln =

=v:' """:i

".:l= +- i[+

.' -, l. - i(+.

*.')*] =

=+l+ .l+.,,"'),]=".+

tlTt- , = Z-, q = 3 qrprh eyrisi ila ahata olunmug fiqurunl+t' l+,

sahesini tapm.fldi ,ro olduqda r>0 olar; l=o olduqda r=0 vs t-ro olduqda

r -+0 oftr. Odur ki,

Page 342: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

. ldtde=

$+7oldutundan

'=;i,ffi=-'"fffialmar. Osboqradski ltzulu ile hesablayaraq alanq:

' ='-'l' ffit i*'.1) = ^'()- ?) = *'(' - 1)

Yerilan ayrilarla ahata olwmug mflstavi fiqurlann salosini polyarloordinantlara kegmaHa hewblcytn :

1179. x3 + y3 =:qry 1prek61 yarya5).EeW

x=r@39, y = rsingg6t0rmekh Dekart yarpggnm tanliyini aga&dak kimi yaanaq olar:

,3(d 9 +"a1 9)= ulcospsins.

,= *?ri"{ . (o=eri\GOt- p+srn-9 \ L,t

Bu ifadeni sahe dllsturunda nazere alsaq, alanq:,t

'=i!'"=*'1dffi*=+iffi=y2 7 fi+ts3sl 3a2

- - t, $-2a

,iu2

.,o-z ,ot*ricy

z

11E0. xa +ya =o'b'*y')Ealll x=rqsg, y=rsing polyr koordinantlarda fiqunr ohste ed.D

eyri tenliyi

-z- o2' -;;;;R;kimi olar. Odur ki, sahmin hesablanmasr d0stunrna g0ere alanq:

3A

Page 343: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

=4.,=,.fu'.uU. Q2 + y2l = 2a2ry (lemniskar).

HeAa= tcjsg, Y= rstnq

polyar koordinant sistemine kegdikda, oyrinin tanliyi12 = a2 sit2.g

kimi al&q. I*mniskat ayrisirsroP=rcosP

d0z xatti ile koordinant baglanlrcrnn nezaren siometik eyridir'

7f4l

s = ?A2 [,2 ds = 2] t".z4e = - o2 c*fi = o2

00

Oyrinin anliHarini patametrih Saklo gtinnkfiquun salosini tapm:

???11E2. x1 +y3 =ar (astroid).

Holllx = acos3 r, y=asin3r, (ost<at)

kimi gdfifrek Astoids tanliyitritr koordinant oxlarma nazoreo simmetrik

oldu[unu nazara alaraq:

s = 1l"Gt-t t\fr

dtlshnmdan istifada edak:

143

, = ^,|a# "t;= o

ih

-,i*;,' =Y =''' =

| = r',=,' :

= -z' f !:l a = u,. f ' ; ! i.

=.,. f &,=

# **,H,,

Page 344: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t = )T b*J r.r""in2 rcos, +3ace2rsinr.osin3 r! =

={T06"0,"^',**"'t"no,fo =tTo"n'r*",,a,={To"t^rzra=

={Toa - *-*t*= *t, +.'")l =* * =*11t3.y=1p (o<-r < 4).

EaaL y' = Cl' = lri. Bu ifadeni (l) dtrshrunda nazare alaq:

r = /'.,,i-ffi* = /' jI;,*=; [('*i')i'('.;'=

+ "#l' = f (,oi- r) = f{ro,m- r)

11M. y =s' (O<, < A)flrru (l) d0shflndan istifrde etsnoklo

t= f Jr+eL *= l.h+e-be,&=00 | .ll*"*. *=&')l-i..E;vrk)=f .-L& r=0 lAt=_--:. y=e- |I ,h*"-b I

= "' ..1.-"1: .1"# =

"o . [*fi - Ji *r,

,, =1,# = -1,,#= - r,i,* . {r;1" -

= -rl,* ..f, ;.,"l + r,,lr + JilAxrrncr ifadani yuxanda nazara alaq:

Page 345: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t = "o ..8 *F - Ji- t** ..ft*-3 * r,lr * Jcl.

ues. ,=lf -lr"v (t<v<")

fletL lfiqral dayiSani olaraq y-i gdtllrak Bu halda

dllsturundan istifada edak

;(r)=;_+.Bu noticoni /-iD d0surnmda nezare alaq:

,=i@I;.=iF-{:.,J-r"=ill;.+)'.=

=i( r- - L\^ =( L*lurl" = 4*1- ! =4.:=i\r-uf-\+'2""'/,, 4 2 4 4 4

I1t6'Y=nfrr$ (0 <x< b <a)'flolll

t72 - x2 2a1 x Zaxy, : n.__iz .G;_lF=

a, - x,Bu ifadeni (l) d0stunrnda nezare alaq:

,t i--ii*z rb a: - x2r=l ir*ffidr=J,fidrJo{

: [,(_,_4=_)*== (-, * rx' )r,,lfiDl" = -, - "tlffil = n1n!)! - t

11E7.y = Incosx (0 < r. n.|).Helll

Y' : (lncosx )' = -tgx '

Bu ifedeni (l) d0sturunda nezera alaq: ,ir

a-t= l^h*!9ldr

Page 346: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

rtu& ,=o^o*Jlj -g -V (o<a<ys,)HoA llr'raqral deigani kimi (l) d0sturunda y-i g6et{trek.

-, ,,lo' - y'.t _ __ y_,

use. y, =*; (r=,=?)Halll Bwda,yaa (l) <iUsnruadm istifada edek. Odur ki,

3

,= *i ,=,lp,-s),Q"-rh

; 1r1 = t,! p" - t) . :,i * - oi =

b-3xffi=,' evezlanusin aparaq: x=o olduqda ,=2, *=l olduqda r=r

,=*i!L=J*€,,t-€f l=it'-3 |. 2 r+Jtlr)

={'.f'f+)={'."'#)!190. , = acos3t,y = asrtn3r (a$oia .ri + yi = n1.HelU

x' (t) = -3arotz $int, y'ir) = 3asirr2tcost,x' z (t) + y'2 (1'1 = 9n?cosrtsrirr 2 t + 9 az s i nr t cos2 t = ga. cosr tsinr f,

\,r'-(t) + y',(t) = rj9a2cos2tsin2t = 3acostsint.

tf , r

z\u-x ' z

Page 347: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Bu ifadeni (2) d0sfirrunda nazaro alaq: 0 s t 5 I,

, = f:rnonr"o", at =f .f sinztat= -T-'r,1" = -f t-, - 'l

=fBu eyri koordinat oxlsflDrn her biri ile simmetrik oldutundan almmg

L = ! edadi onun *.re | -ao' oa* ki eyrinin uzunluEu

L=+'3|=ea.

1191. x = iror't,y = dsan3t, c2 = a2 - b2 (ellipsin evalyutasr)'

E lL D0sturunu t tbh edok:iz (z

x'(r) = -3 ;cosz tsint, y' (t) = 3-

u,sin' tcost,

-- a{ crv'2(1) + y'2(t) = gicosntsin't + gpsinafcos2t =

- /cos:t sin:t1 9c'sin:tcos:t, ' , ' -:= sc.sir,rcos.t(? . # )=

--#i- (q: + br - c:cos2t).

Bunu (2) dllsturunda noz.re slaq:1r2 t1',(

, = iil, rrq2 + b2 - c2cos2t sintcostdt =

=#f r* - 6zsos21d(gq527) =

7.,.2 to= : I ,i;4 V= ,r roszt d(cos1t) =

'tZabl..i s lr

= # ro' + b2 - czcos2t)l lo=

= * [,"' + b' * c)l -(a' + Ir' - c'z)i ] =

= $ [tr,,li- (zD'); I ={ 1o' - u')

1192. x=rxrsa r, y=aiaa t

IlellL r-nim o-<tan f -vs devisnesi ila (r(r)fl n(4tesi eyri boyunca

trarctstedn,0<r<1.

Page 348: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,i = -4*.3 r.inl, yi = 4sin3l cqr,

i,2 * 1),2 =1**o *io2l +sin6 roos2 r)=

= te sin2 rcos2 r(cosa r +"ina r)= l6sio2 r cos2 r,, [(.*',

* rn'rI -zsi,,2 r"os2 t]= te,h216es2 1,

,

r| =a(-cosr) it =as'11.t

i,2 * 1i,2 =oz(-2*"t +*r2 t +"^2 t)=zo2 (l - cor,)= 4] 3i{ !,

t=u'i,nla=ft=Y' r=o' Y=ol=

@ =zdy, t =2tt, y=i,

=zoirny.zay = - aocaoylf = -<a(-t-r)=u0

,(r -j..' ,)= ,' -2 zQ-"az x)=2"a2 x(+*2 z)t

t = Jil "n

zr J-* " 2 zr a = fii,t t -*-*6*a =

= #(*bE; * r.rl"*,. f, -"*,4): =

= jr('r',.'"fr! I

= r. f r"(. o)1193., = ok -sint) y=o(l-*.r) (ost<zr).HdIL

1191._t =a(cosr+ tsinr). .r,= a(sl?lr - rcosr) (0 < r < 2:t) (aqq gen-a)-

IIaIIt (2) dtlstunrnu tatbiq edakx't = a(-sint + si,lt + tcost) = atcost,!'t = a(cost - cost + tstnt) = atsint,x'' (t) + y'' (t) = a2 t' ,

fzd _ r z:r r2i[L=l no+,at="1 tat=a.-:-l =2an2.Jo 'o

2lo

Page 349: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

1495. x=a(sht-t\ y = a(cht-r) (o<r<r).

flallii, = o{"nt - t\ Y, = "tn,

i2 * yr2 = oz ln\ - z"u + t + sttz r\= za2 Q - "ni = t i tnz l'

Bulan (2) diistumda nazore alaq:

1496 x=ch3r, y = rrr3l (o<t<t)Halli

i, =xn2*n, Y't =3sh2tcttt,

i' * i,' =g"nzon'rf,n\ * 'n2t)=s"n2*nz61'v =2*2ua '

r=)T,nu.tffi a,=lloarrl:r{*r)=iiw"f;l=:1"'-i.

1497. r=aq (o <9<zr) Arximod spirat.

Earli (3) rliirsturundan istifad5 edok Ona gdra

r'(e)- a,

t =\ jl +;a de-T,F *, * o, =,1 $* t a* =ftoo

= o;lo"n iaa -(.r- ;.,4)1. =

l,^ ' -rz"tT.*n).lzlat.rm-r)-n"--k, l

= 4r[G . ;+.,tr7])1.' = 4\"^t;7;. :,o1,, . J;];l)

149& r=de (rro) (o<r<a)Halllocr<a Prtioe 96re -*.9'o oldu[u almr'

r' (9) = s12''o ,

,;$ * i (e) = o2 "h

e + o2 ^2 "b

Q = o2 "^n [ * r')

349

Page 350: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Bunlan (3) diisturunda nszere alaq..-0

1ot = o.l'tnn2 t"ryde= !Jt+^rr.l

.1499. r = a(t + cosp).Holll Ofi qapatr oyri olrnaqla rsinp = O diiz xattins nazeren

simmetrikdir. Odur ki, o < e < zr kimi dayigir.

'' (q)= -""mP'

,2 * r'2 = o2( * 2*" 9* *2 q+ "-2 p)= 2o2 .2"s2 I = 4,t2 cos2 g

t = +aicoa?ao=urto ?le = ao6221ot sot. r = -2- [f,r . l)t+cDse \,. 2l

. . H^alll Oyrinin uzunlufunrn taprlmasr ugiin (3) diisturundan istifadaedsk. Ona g6rs

r'(9)=tPsbq-'(1+ coepf

,2197*r'2191., p2 .- * .p2 r-2 g - p2[*2o*g**"2 ?+rio2 ol -(f . cosg)z (t+coep)a (r**rqf -

_2p2(t+qep) - 2p2 _ p2(:+c"se)a (r+msef -

[-e q'2

Ett

, p? de 1 a, - i a,..i,--:=pJ-=2ol-=_,, _I*"u! 6"*3? 6cos.r

a

,=i# inteqrahnr aynca hesablayaq. Hisse-hisss inteqrallama

diisturuna gdre

,= | . au=J*! 41@s, uts. Idt- t- =dv; v = tqt\

cos-1

oldulundan

Page 351: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tL*.r =

ts!-li -lutYr o,=Jz-t{ o,=,tz-r*l!t ,,' *"tio 'o ",o.'t 6"o'1 6*",

, = {. 1^1*(;.;;]l; = ;(".'(,, ?)),lrll -cos-r. I J

,"*='"lrTi=EE=*-,," 8 l,-*'i /r.*'l -fr-*,f'-,t--;Il+cos-

I=](o.r,(.,4*r)

1501. r=asn3l.

Halli # qapah olmaqla g-nin Odan 3z -ye artsnasr ilo syri

koordinant baglanlrcrndan grxrr, Oziitzihii kssir vo owelki veziyyetinsqaydu. Belelikla ayrinin uzunlu$u

lr- 3,t =- i f; 1*l. ,;' (oVe = a lsn2

?rae =00

1502 t = athL (o<o<zd2

Halll

''fu]=1 -L - ', '.,_ , ,n,3'

12 (e) + r'2 (s) = a2

" I. * #= "-*,

r=p(# *r"(Jz *r)

= |' i('. *' z1', = 1(*. 1'^?).' ='f

,h'g*-l'l=2 +rn'll

351

Page 352: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

a2ch2g=-t-( ar1,r9"1zq *r\- a2 Gn2.*t\=kh4!\ 2 2 )+fq'

2

t=iT,ffiao=iT,ff*=

= 1'{.* ;7 p= z- - ouf2n = z* - dtir = d(zr - th F)

2

(t<rsr).

?7-r= l,l,'@\*t2(oYo

ti

4ch1 ?2

150s.

alli

int€qElmda gdcn ra kegek. Onda

ahnq

t( r\,=11,,;)

5

t=l0

da=:(,)).

l; r,t .' =1, t (,- j)]'., = i(, - r'., =

= i(, -,. 1,1-' = l' - ;. ;,. t = !, . ;. # =(;. +)',

' =iG. +Y' =(*+'r'r)1, = ; +" t -! = z * itnt

tSM p={ (o<'<s).

Halll

352

,Ei r,Ti o, =i [# ", =iFt, =

Page 353: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

- l ll5 r

=.i(,.;)',(,.;)=. i(,.;)'1,=i(;)' :=:(+-,)=i i2=f

tsos. e=i"hP ap (o< r < R).;p

Ealli bt meselonin hellinde yene bundan awelki miolda oldulukimi horakct edek:

,b)= +. b bt *'='*,n2 p= "h2p,

Rt= I

0

1506 r =t+6/, e=r-relc (o<l<r<r).EalE

, r , 2*,s2! -t l+csr-t 06,,> =t --.-=-' , "*,

t Z(x}.2 ! 2q}.2 ! 2e}.2 !'2222

- 1l. l@s- -dfdfcfi1-=-.-=-rmt.-

-dO dt dq cos, '

4"in2l"osa 1 +"*a1,2 (e) *,'2 (s7 = 6 * "* rf . -;qJ = ff ,

T-te;

-

rt = !' .p1r1* tz qrye=i,tlW;V tan* a =

00

,2*2 L r='l-L. *'

, dt =-adr =T.6 *", Z*2! i;

7

Page 354: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Qalqmdar:

X inuw agu.

1s07. ( t -I)t=11". +" o I zancii xstd q0vsiiniin.t

)uzunlu$unu hesablaytn.

1508. y2 =Zp, parabolasrnm

qOvsiimfrn uzunlufunugct[rmeli).

1509' jr = lnr xetti qovsiiniln

tapln.

(r1 =0{an rz=b'ya qadet)

,^"fr !1": -"-2)'|. )

tepositrdetr onun M(x,y) n6qtesine qedar

tapm ( y -i asrh olmafan daySen kimi

c^uub, ]-,itlj *PbYr i;; P'1

2p'' 2 P(rr = JJ{"n xz = JCa qeder) uzualu[unu

1il1' y=tn"*l xatti qovsiinih (rr=rdan xz-b'yee -l

tapln.

caneu: t+11n1.221510' y = ln(l - x2) xottr q6vsiiniim ( q = 0dan xz = -l -e qeclor) uarnlupunu'2

tapln.

Cavat: n: -]

qedsr) uzunlufiunu

crurb. ro"o - u-u

"o - e-o

15E& f =!<r-tl3 yannrkubikparabolasr-um, y2 =l nu.tol*tta""lina"

qalan qolsiin0n uarnlu[unu hesablayrn.

c.*b,9fl.,q-r).e[2 \t2 )

1512' 5y3 =r2 yarmkobik parabolasrnur, *2 *y2 =5 gewesi daxilinde

354

Page 355: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

qdan q0vsiirniin uarnlulunu hesablaym.

Cavab: 44.27

Is13' 9oy2 =r(x-3a)z xatu ilgayimn uzunlulrrnu hesablaym.

Cavab: 4a",5 .

1514. Absis oxu ve y=11e65v, .p=lnsinr xstleri ila mohdud olan

egix.tli ugbucaqlardan birinin perimetrini tapm.

Canab: ! + 2h tgY = i * zlorr"D * tt2 "8 21515'

., = f J * *.rin..6 xsttinin uzrnluBunu taprn.

1516. (y-ar"sior)2 =t -12 xouinin uzunlulunu tapD.Calab: 8.

1517. v=a(r-sinr), y: a(, -c,ost) tsikloidi tizsrinda ela n<iqta taprn ki, bun<lqta tsikloidin birinci talrnr uzunlulu boyrnca l:3 nisbetmde bolsiln.

cavab.. t =4 ot,,,da x = a( 2a 4]., =

g3 [3 21" 2

lStE ..?..1(l l, . Il ], = r xottrn uzunluEunu taprn.f al \b )

gaya6. a4::+t_. x = aans3 t,y = bsinl r oldulpnu forz edin.

I519, r = oos5 r,y = a"in5I xsttin uzur ufunu taprn.

c"*u s,fr--Lt(r..6)]1597. ( r\

r = {cosr

+ tnrs i}.v = asinr trakhisinin (o,a) noqt+shden (,,y)

noqlfiino gdsr q<tvsiioiiur ,'"t'nlufunu tapm-

Cavab: ah9 .

1520, x=R(cosr+rsrnr), y=R(sint-tcost) C€wo evolventi qovsfniiLn

uautrEtnu ( tr = 0 dan ,z = z -ya qedat) aprn. )

Cavab: E-.

R.2

l52l' x=11 -2;sinr+2rccr, y=(2-t2)ca +2rsint xoti q6vs[nun

355

Cavab:2.

Page 356: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

uamrulunu (4 =o4an tz = z -ya qsdar) tresabhym.

ca*t, 4.31522 t Fx=t', x=t-- x*i ilgeyhin uzunlufiunu tapm.

Cavab: 4J3 .

1523. p-ag Arximed spirah birinci burumunun baflanErcrndan sonunaqoder olatr q6vs[ntn uarnluSunu tapm.

c^n bt *nl r, +? . in(2, " Jl- *).ls24' pp=r hipertolik Wiraln qovsriiniiLtr (a=fa"o m=!a l4x\

" ",,ntuEunu lrsablaym.

Cayab:b;+;.1525. p = a(l + ca5p) kardioidinin u,"nluguu taprD.

1526 7@ cavab: 8a'

p = asia" + xsttinin uannluBunu tapm.'3

Cawb:1o o.21527. x _y= l,laosxb )@tinb uamlugunu taflr

Cavab: 4'

$7. HOCMLARIN HESABLANMAST

10. M?lum en kasiya gora hombin hesablannusr. Ogar cismin yhacmi vsrsa ua

,S =.t(t) [a<r<D]cismin x Nqtes tda Orotuna perprdikullar olan Dfrstrt i lla kasiyininsahxidirsa, onda hacm

bv =ls(J)e 0)

a

3

Page 357: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

dtirturu il, hesablarur.

zo. hrlannafutatralufu

alfian cismin hacmi. Mrtsbvi fryran Ox

a<x<b',0<y<y<x)sahainin firlanmasmdan altan cismin hacmi

b1Vr= rly'G)dx (2)

ttd*taru ila hesablantr. Burafu y(x)*osilnaz birqiynoth funkbndt.

Onuni laldaa!x1b; 0</sy(r)

sahxinin Ox oxu atrafirdafrrlonmastrtan altan halqamn hacmi

357

v --*Jlyrl1'1-yr2gt)*

dtrsturu ib taplr. Burfu y{x) va yr(x)-rrunfi olmayan kasilmtz

funbiylardr.I52& Oturaca$rnur taolleri a vc 6, yan tili ", htndurluyu /, olan

gardaf,rn hocmini taPn.Holll Otxarzr$a sahesini S(x) ila iSara edok. Bu sahs yan tile

perpendikulyar olrnaqla ond,n r nrosafedadir. Eleneorar hesablama ile

X'l=4lU,r-V.hb"l"rtL' )oldulunu hpnq. Butu (1) dtistunnda nezsre alsa4 yazanq:

h ,lin =' i x,v* 4' [ 4, -")] . * &=ortr

=iW.4."11={+.*S=!a.^t1529, Ouracaq ellipslerinin yarunoxla\ A,B ve a,r, hlmdiirhiyu iso

h olan kasik konusun bacrnini tapu..6lalli Konusa lundflrliiye perpendikulyar olan yuxan oturacaqdan

r mosaffe olmaqla mtstovi keckak. Kesikdo polyuslan

"{,)=,+ff,, z2Q)=b++x

olar ellips alanq. Bu ellipsin sahasi

(3)

Page 358: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t <,t -,(", L- " )(o

-,#.) =

= l* * d - 2f . u, *\o -4-! *'lolar. Onda (l) dr:sturuna gOn

.( aB+bA AB a?+bA d\=fli aD +_ -dD+ ___ +_t=

\ 2 3 3 t)=!10\o +ze)+4n+u)l

I$A OEfiaEa$ s, tiiLrdffrl(iyti iss Il olan fulanan paraboloidinhecrnini taprn.

HallL Frlznet pantrl,bidin Oy onr strafnda frlaamasrndan

Y=qr2

parabolast alms, $515 gdre parabdoidin oturacag'n sahosi S-dir.Paraboloidin oturacagl sahrsi s olar gerrrs uzorinde yetlegir. Bu gevrsnilradiuunu X ile igara edsk.

bcraberliyindan

s=d,a

buraen ise

ahnr1. Q1fuy 16l,

,=4*z -12 =2 . srvr=8.-sd|

aB -Iab+ b,4 ,18-Ab-aB+ah t\+--x+- ---T-* f =

aB - Zab + bA . J. * A.B - Ab - oB. rb ;\lh -h '2'---F -T][

h/

'=.tol*

=,(*..

,=!1"^=s .A' =oH'0" H 2lo 2

L=n2a

dIs

35t

Page 359: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Aqapdah sathla a ahat" olunntu, cisimlerin hacmlni taPfi'a1

tSStLrl^=t;7=9v.2=!.,/b'a

IIaIE -Cisim

silindirik ssthin va miistavhin hisseleri ile ehata

olunrrugdur. Cisnin r=ro

nriistovisi ile kssilne baxaq lGsikde dfrdrucaql alu$ ' OAB w ODC

ticbucaqlarumoxgarhfrndan

#=#nisbeti alrntr, Buadan

rc=sff=a;or oruna perpendikulyar olan ixtiyari kssiyin s1r1-sabasini

s61 zt"' l-"f=;l'- ,;alanq. Bundan (I) diiatunna g6n

t

' =+i'FT = i +"'{' i)"1 5)=llo

z r r:l=-"'rl,-il'l ='f ='r""

' 'to.),,

t532.4=+r - +!; =t lellipsoid).ol b' c'

flaltl Cisnht-asiyinin m[stovisi or oxuna perpendikulyardu- Odur

ki, ellips

olur. Onun sahesi aSkardr ki,

359

yz ,-'2 -=r

["trJ't"'EI

Page 360: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,r.r-""1r_i)trerabedir. Hocmin i hesablayaq:

,=*j"(,iF=*[. *)_.=

= 4" - ;)- ""(- ". l)= *(T . ?= ry")).t

tsss. !-t\ -?i=r, "=t,.a' b' eLtrIaIlL Cisfun biroxlu hherboloid ve

miistavr hiseleri ile ehata otunmugliurl'a*turo nq"tr, xol musbvisinasimmetrik oldulundan ,uxan hissanin hacrnini hisablam aq (o < z < c) vealums naticeni ikiye vurmaq lazmdrr. Cisim

z=cb ("r.")miisavisi ile kasilir. Odur ka ellips

,2 -. y2 =,(f))2r[--T\2

l'i'.il ['r/'.;;1olur. A,gkardr ki, en kasiyin sahssi z-in furksiyasr olur.

"t,l=-r[,-4]t .'/(Xur kr

, =, *il. iY = ^'(,. *)llo= 2 - o ! = \ *,"

1534. x2 +22 =o2, y2 *12 =o2.

Halll Crsmln I ni.r*io. baxaq. Cismin mtstevi kasiyi oz8perpendikulyardf. Onda kvadrat alrrq. Onun sahesi

s(z)= o2 - "2

'Bu halda cismin hocmi

Page 361: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

, =*(" -,)*={,',-Il. ={"' u)=+

t535. rz +y2 *r2 --o2, '2 *Y2=*'IIallL CAim

'2 *Y2 =*

silindr sethimn hissesi ve

,2 *y2 *12 =12

sferasrmn hissesi ila ehara olunmu;dur. Odu ki, cismin hissecikltri xolaiirt"ri.ioa oozrren simmetrikdir. Onun 0lz<a yuxan hissesina bapq'

Miistavi kasiyi oI oorDa perpendikulyardrr' Odur ki' eyrixotli trapesip

avedamasini a[nraq:

P=o olduqda r=o'| ----; t ,

| =,1*-r' otduqda ,= Ercsh{;

."*-E ."*,E.r,,,=r-"'-l=f oz - *z\*,2 at =(oz -,2\ l"'fr*"*uY,=o\Lt-L

i \- - )- \ / 6

=(,2 -r2Yur"rtn,E..E).\ /\ \a+x a+rlAxrmcr ifadani hecm dushrnurda nezere alaq:

,=rj1,'-";[,,*-8',*0

Bu inteqrah hesablamaq ugtu x=argze

361

almq. Onun sahasit'-j ----------- '[;7'V(r-r l^ /'ls(r)= '-j ,lo'-l'" -v'W=2 j

T-- 2t o

=(,'-rl,.i,-,)1""""r;{; =[_*i,

I ' I -J I r lll- + -stnz aTcsrn\o+x 2 \ Ia+rJl

Page 362: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

evedcmesi[i aparaq.

6=2o,r9.J" 4q,cns'Q

r=0 otduqcla e=O,

x=o olduqda e=!.4

o2 - *2 =o2 -o21gag=ozfi -Eagl

r-; ,lG =,,1!3:g =o,a2 e.tse=s_pooe.a+r a+ag2g

Bu oCicalori hacrrin dustrunda nszere alaq:!

v = zjni - E' qh*sin(sinp)+ sinpcose] . 2o ts? aq =o_w,e

= o s itr -,r' *\r, ffi),r,o t r *l - *'h 4+d - @l.[tL 2 6 ]

.itr,, - u, -v,l= *f* *y". :,r, *. - :io, *, -

.!t',-o",b,]=^,,1.r.:,r,*,-:i,-,",)=*yi-i*,-.\i-

- 2(+ - *. -, - 4l'"]=

*1r.i ; - :. * - :. ;{) =

,:{r 2\ 2l 4\-'" lE-;1=1'1"--,1$7, zz =bb-x\ ,2 *y2 =*Halll Cisim

*2 *y2 =*silindrik ssttrin hissesi ve parabolik silndrls

362

Page 363: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

z2 =b?-r\ehaia olunmugdur. Cismin yu<an hissssina (o < , < '[a) ba:oq' Cisim xormfistovisine simmetrikdfu, 0x o:ama iss perpendikulyardr' Odur ki, ssthi

E:? _l; 7s(r) = 2 lrdv =2Jo("'r) ldv =z'!br\a-xl

00inteqmt ile iftda olunur.

Cismin ndqtalarinin XOf mii,stevisim simmetrikliyini Irazar3 alarEq

hacmini tapaq:

-( \ 1l (^ t ^ 1]|"v =4Jbi,l;("-xE=rliil-z -,2l*=dl+" -;,'ll =o ol. .l l,' '

)1,

=^aftuF tt{,r)l;r*.1

tsn *+*=r, (ocz<a).ol z'

Hotll Cismrn kasiyi oz oruna perpendikullardr. Ellipsin o vo zyanmoxlandr. Odur h, sethi

s\z)= nolur. llecmi iss

1539. x+y+22 =l; 1=Q; Y=Q; 7=0

Ilalli Cisim biriaci oktantda yerloqir. O koordinant mfisovileri vo

z = ,tt_t_ y

sethi ils ehaa olunmuqdur. Cismin mu*cvi kcsiyi oz oxurrperpeadlkutyardr. Odur ki, o beraberyanh diizbucaqh lgbucaqdr vs

l@tetbri (l - 22)-Da beraberdir. onda

s(z)= lf r-22')2'-2\.' - /'Bu halda hecm

-a9 ztl arY=frlzdz=tu-l =-' 1t ao _lo

Page 364: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

, =!l(, - z,z *,a\a, = ! (, - ?,1 * 1,s lr = I f r _ ? ..1) = l. Li - t0 t 3 - 426\ r 2\ 3 5 ilo 2\ 3 5) 2 15 15'

1540. x2 +y2 +zz +r!+).tz+zc=a2Halli Tenliyi y + nazaran hall edek :

y2 +(** ")y+

12 * 12 + o-o2 =o,

-('*,1*J+] -tr2 -* -zo.=--_--2i-'

ir2 + 2z + 322 - 4o2 <oSortirdrn istifrde edarok, r-r tapaq:

--- rt,[? -r] *rz] -r*tFz] -u2 -"rzJJ t"2'=

--:

.-- = 3

yeni

,*zJt]lz? ,,.26,2 -zr2 -,33

oldu$mdaa alanq:6E-lraszslra.

Oz oxum perperdikulyar koeiyin sahasi

2.,1;o2 4 -"s(,)= 1 ,8", -rS -t? -r*,=

-44e-:j3

2,,[;,\] -, ,I I 'l:= i I qo2 -t 12 -t( "*'-\- lt a,

zJr] -zrz ',1 3 \ tl l

-3zJJii =eG) isaroetseh

,t(")_,

,(,)=+ i I e("\-(t,*,121)a,Jr A(r)+ rL I-3

3x + z= A(z)smt evazlemesim aparaq. Onda

364

Page 365: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,,

o,)=#jf'*=#l'.i*")l:tlecmi tapaq:

o' 1r1 2r{v' - zr')-\'=--)-'...:4,- oJl 3J3

ASafukt xatlorin firlannnsYfun afuan sathlarlo ahte olunmas

cisi,nlorln h* ini taPm:2

tslt. "

-- t(:\1 (o<,<o) a onr atrafnda (n'aloid)'' \a)

Ilarri Cismin heqdni

v,=,!t2e0

dUsturu ile tapaq.

,.=,iu j.'-=:'4,l51Z y=2t-x2' Y=o

l*'li!

a3

!,.b2

a) e oxu .trafinda; b) @ ocu fafirda'irUi

^\ * oxu ils kasigms niiqtesinin koordioantlanm apaq:

2x-x2 =O>t=O, x=2, 03 r!2

2 2, 2'

,, =,i r' t =,ib, -,'l a =,1Q,' - 4r3 + xa fu 'oo0

=,(1,' -,n * ls), =,(?. ? -'.) =,*(3 . 3 -,) =,0"r

0 *fi's = f,

6t ^tE z3lf- *- 'lz-1'r'

Page 366: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

a1 r, = z,l.Q., -,rp.. = z,j(zs - sfu =

=2"fts -!t)',=,4!_f)=* " (i_i)="" i=y

1543. y = s11ty; l=O (O<x<z)a) Or oxr atmfinda; b) e, oxu etrafinda.

HruL ^)

yx = ri da, * = !"! 1r _ *" zr4, = i(, _ ! * r_\1" = 4_o to 2i , )lo z'

b)

v. =2r*tx" r* =l'= '' dv = snxzf.'l -, o Vx=da, v=-cos, l-( -t \

= 2rl.-rcosqf + lcoa*)=zrlt' +";"a[)= z*

1s44. y=fr)'z, ,=rl;la) or oxu etrafinda; b) or oxu otrafinda.

Halll o5zi1.onn hosigme n<iqtolariain koordinantlanm apaq:

,(r'=rL.i-(r'=[|,r =o; 14=r,r, x2.3=+a, tr<aolduqda

=,-(* ilr=z^,r() il=*

1545, y = e-', r=o (o<,<+-)a) or oxu etrafinda; b) oy oxr atrafinda.

(;)"l;l(q, onrna nezoon simmetrikdir):

^t,. =, *,!(! _

!_b = *,(* _ *)l =, *, (: _ :) = ry:

b)

,, =,*i,(; _ $),, =,*!(* i)* =

Page 367: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Hattlal v,=,'f" ua,--i"'l|"' =i.b)

v ' =2t I xe'^ dr =l, 'o E=dr, ,=-.-, I --( ro 6 t,)=

= zo w ( - *"-,le - u,1A)=2, tn (- *-A - "'A * r)=z,r-

,4++-l r0 ro / r-++o

1546. rz +(y' tf =a2, (o<o<b) Or oxu strafirda'

II?llL o, oxu otrafilda flrlanruadan abnan cisim merkczi (o'a)

.oqt ti"L oUo srtre ile ohata olunub' Bunun yuxan hissasinin anliyi

(r = D diirz xgttine nezeren)

Ya = b + Ja2 - t2 '

tcnliyini y *r"raohall tdrk'

t ]- 'j 12 - 4r2 +4oz

a$ag hissalinil: tediyi ise

Y' =o-J7jolar. Ax-tanlan cr"smin hscmi

,. =. iy| - r'nb =s*iJ7 -7 * =

-lr=asinr, [o=,.i)l=r-rrf"*ra, =-l14, = oeos tdt 0

\= t -2 ti(t + cos zt\y't = a mz t(, * |"in,,1' = ztz a2 b.

o\r)lo1547. rz - ry + vz -- a2 or oxu frafinda'

Ealllt2'rY+Y2 -a2 =o

,=!'2bu cismi ahata edan fiqurun simmetiya oxudu'

,114(, - t' =1, Fi-7 .2v 4

Page 368: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

lzt 2o I

" ='![l;- F - -F)' - f.1; PqY

l=24 2q-E/ \ -El

"

-\2

=r'il,' - *.,1"' -i,, )d, - r,ti

l.' - t -,p4

)- * =

t . ^,2 ,p ^,4 ,,, f=,1# *f .ie-14;1, -'4*.'.*ff .i1u ;r),ll;l=

2a3(s I l\ 8az3=_t _+_+-t=_3 \2 3 6) 3

154& y = e' x ^lil;, (o < r < rc) Or oxu otfafind!.

Halllsinr>O (2krsx<*+2kr t =0,t2,...)

+6 E +2ttVr=t 2 I c-usin t'b =0 2kr

x-?.bt =t evsdemssi aparaq:

yr=rE "-4h.1"-2t ibrdt = r*! "-+ko"-2'(.r.rrrr"r]'='=,t=0 0 i=o ) '1,=n

=r-(1a"-2r\+f "-tkr -r.l+e-2r -_ r5\ )*1o 51-"-1r S(t_"-2r\\,/1549, x=q{l-siat; y="(r-coer) (o<t<zr\ y=o

a) Or oru strafind4b) 01, oru etsafnd4v) y = zo friz xfii otrafinda

Halll al llccmi

v' - o'f Y2 a'0

d0stl'u ilo tapaq,

36r

Page 369: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

2t ' ^ -t2i(t-r. r*:.o"2r-*"3r)ar=vr=, ! o5(l-"*t)z(t-c"stPr= . ,, )

= -r'f (, - r.ou, * !, 1 * z,)a, - -3'f 1, - *',yt*,1 =

= *3(1, +,;,, *10* r)" - -'i*, - i*',)l' =

= p3 .1.2, =5r2 o1

b) IIecmi2t 2r

v, = z -' io*W : io a3 (t - s;a t\t - oo*f a r =

=z#zf t, -"ur{r-2"*r ,*"2 rp =o\

= z#21 (, -u**rcm2 t - si! t - 2sinto*, - "o.2

r rirr)d =ot )

=z#2f (, -a*"r+{+ lrcos2r -sinr -rlozr)a +-- 6\ 2 2 )

* z#,f *,2,a 1*",) = r;li +t. .* rA" . ]* r{'] -

- +-32f, * d, * -tzf, "* Mr * z-3 .

*r''12* = r-' 1r rz1 -o o llo \

- 4ru3rr+ u3lr=613o3 - 4-111* -?12'

,, =' i, * * =ff !;,. i = ff l'1 =,"",fi' -'i"a* = "* 4f;" = o.

Zr l=u, ly =c,sz,dt,l , 12r 12t t tl,.rr= rt.*zatt=lrr=au. ,=lsaul=;'rrt -i lsinur=icost[ =o

Bunlan yu>caoda nszem alsaq:

Page 370: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

y 11| = bt- a-

v) Yeni koordimft sistemina kegak:Yl=Y-24, xl=)r,

onda ax0anlan hecmv =ti-v2

olar. fi -hii'ndiirliiyii 2za, radiusu 2rl ole dairovi silindrin hecmi, rur -isa2rE - .-

vr=r j (vrf ax,0

t'l = 2@ r4a2 =87c2 a3

v, = 12 f lo2 1r - *s tf - a o2 (r - oo" t) * t o2 | 0 - *" ty, = rz o3

Yekuo olaraq:

V =Br2a3 -o2o1 =7o2a3 .

1550. t = asinj t, t=bqe3 r, (o<ts2r)a) o, oxu atrafinda;b) oy oxu etrafinda.

Halll r-nn o-h ! arasrnda doyigmosi ile -t o -dan o-ya qsdor arhr.2

Venlcn ayri qapaft vo koordinaat oxlaflE ftrzeft)n simmetrik ay,rilordir. t-nin o-n. zt arasrnda dsyigmssi ile hersko edan ndqte (o,a) ndqtcsindensaa oqrebi istiqamatinds bfltiiLn syri boyunca hereker edir.

a),t 1t

2. r

vx = 2r ! y'dx =ldx =lasn2 tcosfii= 2ri (a*"3 ,\2 .u"n2 tcostdt =0 , ' 6\ I

tt;-

=e-r2l *"1 rr 2 tdr = 6nb2l ( * .7 , - *"s ,\a, = o*2 ,0 0\ /

t

' f f[,-,.2,)3a1,,4-f r -,o,2,]aa1 ,a,1]=o*r2 *oL\ ./ \ ./ 'lr2r

' f I t -tsin2 r. rsin4t -sin6r- I + 4sin2l -0\

170

Page 371: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

- 6sin4 r + 4siu6 r - t",8 l)a("ro1)=

t-:

= e ^r,2

tr ( su-2 t - lsi.o4 r + 3sin6 r - sin8, la("u r)= r-a 2 *'-- 6\ )

lr r. 3- s..3.-7,-!a,,e ,\L =r*z(l-l*l-'),[i*,r_-sin,r tisin, e ,,lo \r 5 7 ,,1=

,105-189+135-15 ., 16 32,0fi2--o^t' ----fii- = oaza- rtS = t05

b)El

v.,=<rf o" 3r'tr*3at=e*tf ur3 r ' cos 3 r ' 34 sin 2 l costdt =ti)o,tt

= t:-2a? rio5,. "* 7 tdt = -12 a2 b,J l.r - *" 2 r')2 *ro a1-" 11=

o 0\ /E:

= -ttnztj ( r a t- 2*r6, + "o.8

r),/1.os r)=6\ )

E

= - rt -2 I L *rs t -2.o.2, * l"* s r) z -- tz*2 t( !- 2 +

I ) - 32'E2D

'- - -\5--- 1-- n )lo \s 7 e) lo5

1551. t =2t - 12. y=lr-13 eyrisinin

a) or oru; b) oy oxu atrafinda firlalmasmdan ahnan cismin hscnrini

tapllr.Halli.

x=0, y=oolduqda o<r < z olur. r -nin o dan t-e artmasr ile, xda o {an l'e arbr. l-nin t den 2 -a artnasr ila, .t t {an o*a azalr. Odur ki,a)

r, = - *l y, * -,j yz 5, = -,f y2 * = p, = (z - ztpl = -,1 Q t - fl zfi - tp t =

1000

=-z,ffrat2 -aa *tu\r-,y,=-z,l(e,2 -8r4 +16 - 1613 +8rs -,t\t =

Page 372: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

=-2,(t4,t -9f ,!r1-!!ra * 116 -J,t\l' =-rf,21 -zt *27 -ro *zt -rs)-\3 s 7 4 6 r llo --(3 s 7 - 3 - )

= -2,. 21,( \ - | * ! * l) * z, . N - -zr . 27 . ! + zr . ec = zn. LB:r;r, - ttzs\ = 91\3 5 7 31 35 -" 35'---' "--' 3s

b)

v, = -z rf 4a, - z,ci * = -rrib, -,rfr, - rrlp - ry, =100

at=erilu -# -2ta +tztt - ar'h=Y

o'lo5Polyr knordinant slsteminde veilniS sahal*tn firlotnasufon

aLrl@ cisimlein hacmini tapw:1552. r = ai + cas p\ (o < 9 s zz):

a) polyar ox etrafinda;

h) r "os 9 = -i diia xesi atsafinrlo ;

Ealli

, =,41,r6y*"6, (r)3;diisfinndan istifid. €dak.

a) Polyar or milstrvi fiquru

o<r <o(t+w9), o<e<Zr

iki braber hbseye ayrn. Ona g0n inteqrallamam odan E -yo aFraq:

y =z]i_j1r*,nef ,auo=J0

= -'!i7,. r* r+ ros2 e + cos 3

e)d(cos e)=

z-3(.---.3 .2-. , f*"or.1|0 ==: l*9*r*-9+@s-9+- A

=,pt f(, *1 *, *l)-(-, *1 - r * l)'l=d.o = s-3

3 L\ 2 4) \ 2 4)l 3 3

Page 373: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

b) -, =y, yr=-,-I diishrrlan .ile yeni koordinadara keqak. Fiqurun

Orlr oxltlta nezel'n simmetrikliyini neara alsaq:

4

v,,=2* t\,,\re,

Burada eyrinin parasretrik onliyinden istifide edak. Pararnetr ohraq g-ni

got-urak. g-nin o{an {-+ qader artrnasr ile r, -in odan 3f-a qsaar

aralrusr nazare almmrgdr:

v o = z#il(r * o, o1", *!)' (*, * z *"' e - rls.

Inteqralaltr ifrdodo cos p-nin tek dersccsi qtirak edir; beb ki,

,l*'r*'d'=o'o

Bu hedleri nezarc almasaq, alanq:

no =r*o'i(o-o,+2*6 q-"o"2 slq =0

L2, - \= ut3 tpcosa p +z*"u p - *"2 s\p (t)

0

Burada daoccni a9a!1 salmaqla hcr bir irteqrah hesabbpq:

f o*"a c*=1(z*zr)2 a*=10**"zqPae=

,f

= ? (, *, *, r, * "^' u), = !(l., *" r*. f,* o r) * =

=(Jr*,,rr*]o -)f =+

lt

Page 374: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

rEll-^;1 z*"6 dr=t

21( z*r2 q\] ae= t,l I , *"zef ae=

d 4ot / qo

,t:=\1(t rt*"ze * t"*2 ze*"*3 ze\ae=! ,4ir, ') 4

rE

,'1(, ,t*"zq*3-^ *] uo,glae* l?[,-,-' ze\oosz@e=o\ 2 2 / +o\

Ett-

= ! 1 ( t, r"*rr. 1 -" qo\q r_l ? 1, r -,,n2 ze)a6,,,ze) =46\2 2 ) E6\ t

,t ,f

= I(!;*. l"*r*,i'-r)j * ]['*ze - ]''3 z.)f = ?;rtE2 ., t2 ., r( I - \ll rI cosz s19=;rll+aszfldq=: .9.: "iorr)l; = ;

Bunlrn (l)-de nazars alsag alanq:

v- - t-411 +\-!\= -'(zr, tE) -13.-2a\

Is$. G'1 * r'f = o'(,' - f)a) or oxu atrafinda;b) oy oru etrafinda;

v) y = .t diiz xetti otrafinda. Gtistariq: Polyar koondinantlara keqin,

cavab: a) r, = yll ar,(, *,6) - ?.], ul rr" = tl, 9 z'-i4L ' ',3l' ' 4.12 4

Qclqmatar:

Cismlaria hacmlarinin haahlonrnast,1554. y2=4, parabolasrun oz oxu otrafinda fidaomasrndan ahnan sath

(frrlanma paraboloidi) vo onun oxuna perpendikulyar olub parabolarun

aposinden vahide barabsr mesafede yerlegen mustevi ila mehdud olart

Page 375: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

cismin hacmini hesablayrn' cavab'. 2tt ,

1555. Boyuk onr 2a, kigllr om 2D olan ellips: 1) b<iyuk ororn otrafinda

frrlanu, 2) logik oxun etrafinda firlanr. Ahnan fulanmaellipsoidlerinin hacmini tapu. Xtisusi halda hi'ranil hscmini alm.

Cavab: l) !, obz . 2l !- o ozh .'3 3

1556 Oturaca& 4, hiindii,rliiyu , olan simmetrik parabola rqmcntioturacagr otrafinda fulamr. Bu halda aluun firlanma cisminin(Kavalyeri "limonu") hacmim hesablaym.

Cavab. lt hza .

l51557' *2 -y2 =02 hiperbohsr ve x=a+h (1,>0) d[z xeti ila mohdud

olan fiqur absis oxu etrafinda firlamr. Frrlanma cisminin hocmini

tapm.

,rr5. otllo*t).J

l55E y=xex xetti vs x=L .v=0 fruz xotlari ilo mahdud olan aFixotlitrapesiya absis oru etrafinda 6rlanr. Bu halda ahhan cismin hacminiapm.

c.avab: X@2

-t).

1559. e* + e-t, ='-? zoncir x.fii absis oxu otrafinda firlaur. Bu halda

katenoid adlanzn sath ahnrr. Krrcnoid vo baSlanErcdan a ve D vahidmcsafrde olub, absis oxuna perpendikulyar iki mtlstavi ile meMudolan cismin hscmini tapm,

czvab !1"2h -e-\b -"!-4*216 ,114L 2 2 l1560' y = x2 va y2 = r parabolalarmn qdvslari ilo mshdud olan fiqur absis

om otafinda firl"nrr. Bu halda aLnan cismin hacmini hesablayrn.

Cavab,L.l0

156l' y=2r-x2 parabolasr vs absis oxu ilo mehdud olan fiqurun ordlnat

o;or strafinda fulafinasmdan alman cismin hacrnini hesablayn.

315

Page 376: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

CawaU: fIfiZ / = sin x sinusoirlinin yaflm perioduna uyEuo qdvsii ile mebdud olan

eyrixotli trapesiyann ordinat oxu otafnda fulanmasrndan almancismin hocmini hesablayrn.

Cavab: 2tt2 .

1640. r=a(r-sitrr), ,=a(l-cosr) tsikloidinin bir taF 62 ohmcagreFa.firrda f rlanr. Ahnmrg sath ile mahdud olan cismir hacninihesablayrn.

Cawb'. 5r2a2 .

1563. Tsikloidinin taSr ve onun otuacagr ile mohdud olan fiqur, otrracapnortasDa p€rpendikulyar dilz rcttin (sinmetriya oxu) strafnda fulamr.Bu halda alman cismin hecmini taprn.

cu"ur,"rrfd-gj.( 2 3)I 564' ,2 - 2"o-2x )6tti 62 asimptotrr etafinda fulamr. Bu fulanma

nsticasindo alman seth ils mehdud olaa cismin hecrnini taprn.

cawb:ff.I56s' y=e''z lorii vo omur asimptotu ile mahdud olan fiqur ordimt oxu

strafinda fu16rrr1. Alman cismin hacmini taprn.6 2 .l=

Cavab: z. Burada Je-'-as=f (Puasson im&qmlr) oldu[nrndan0

istihde ediLno lidir.Is66 y=e''z wtti ve onun u$imptotu ile mehdud olan fiqw absis oxu

etrafiada firlamr. Ahnan cismin hecmini taprn.

Canab: ,f;.Burada ir-"a= f fn^*" ineqrar) oHu[undan

istifade edilmo lidir.1567' y = y2"-x2 :ottiain oz asimptcfir otrafinda firlannrasrndan alnmrg sstl

ile mohdud olan cismin haonini hesablayn.

Cu*u' 3"rP nu"aaa *lu" *=I (puasson inteqraL) oldulurdan3262

i$ifado edilmalidir.

Page 377: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

t 56E" ,=lll xetri va absis oxu ila mahdud ohn fiqur absis oxu etafindax

fulanr. Alnan cismin hscmini hesablaym-

Cauab. ,2 . Buada TY&= i <oitl-t" inteqral) oldulundan

istifrda edilmolidir'

1569' f ={;@ro) tsissoidinm 62 asrmptotu otrafinda firlanmasmdan

almmrl seth ib nehdud olan cismin hecmini tapm

Cauzb: Zii . *= u"u,z t, r=48J qabul edarsk paranetrik

ifa&Ye kogin'

t 570' i

. tO . '; = ,ellipsoidi ile mehdrd olan cismin hxmini hesablayrn'

Ca,,zb: !d". ,=]1t,X dilstunnu tstbiq edin' burada sft) en

J"t

kosiyinin sahesidit.

t57I' ,=+-+ eltptik parabolas t ve z=r mtistavisi ila rnahdud olao

cismin hscmhi hesablaYm'

1572 *2 *v2 ' rz 't biroyuqlu hiperboloidi v2 7=-l'7=249

Czvzlo'. r Jlmiistovrleri ils

mchdud olan cismio hscminiaPn'

I 573, , = "2 + 2y2 panboloidi ve x2 + 2y2 + z2 = 6

olan cismlann hecmlerini hesablayu'

Cavab: q =o't\<z'[e -\1,

Cavab: $*etlipoidi ila mehdud

u, = oJlpJa*rlS.

1s74' *-t. -*=, ikiovuqlu hiperboloidi rle rr.+-+='349

eilipsoidinin kasigmosindan ahnan cisimlarin lrscmlarini tapm'

Cavab: '1

='3 =qr(Ja+J1-g' vz=tr('{3)'1575. Kvadra"En markezi a radiuslu &irenin diameri boyrrrca harekd edir'

bu halda lcv"adrmn yerlefdyl mflstavi dairs .mustavisina.perpendikulyar ohraq qalrr ve krradraUn iki qarqt faposl gevl'o llzftl

377

Page 378: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

hsrakat edir. Herekst eden bu kvadratrn emelahecmini tapm,

gotirdiy cisndn

Cavab: 9a3.3

s 8. FIRLANMADAN ALTNAN SOTH SAHaSiMNI{ESABLANMASI

- AB llE,rr, eyrisinin or oxu otrafinda firlaumasrndan ahnan sathinsahesi

p =zol,;,atdtisturu ilo hesablamr. Burada ar qtivsin diferensiahdrr.

Asapdah ayrilann firlanmasmdan alrnan s h sahalarini hesabhyn:1576, y=r.f (o<r<a) o, oxu otrafinda.

Halll a = ,! * y,, GY, oldu[undan alanq:

,u,=f4l=+,i\,2 ) z"z

dl = .h +9t d,\4a

e = z,j r6lff;,a. = z,i, f . fifa" =.-. 1

=+[xr..,ta;

,*?!=t eezlemesini aparaq, f;.r.f ua.

F@,,=+,,-T,,,

378

Burada

llo lla, = + Ll +',Ffi ,, =+IF-g)'.

sl-lla

ZrrT-;- Jr 2.r,

,

Page 379: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

lla9Ir= J

Zo

Tlla

il,'r';t'111" {i+ +;)' 1* +t1l=9

l1a 1

, Fr6 . = :ill' l+)')"[" - t+)' J

=

9

3_rlrrzor)i r o1''[if -o3 rrz'6 rr -l'g rl'/i3 -=l[

" J =3 --F-=--;{- e3

o1 .:rrJr

12 -ifiteqralnm h€sablanmasmda malu'ln

1,f" -,' a = tG] -!r'1, * J,' -.'l

*r .t,' ^14]=ttJtltl-

4 "tt*lr'i sr -'l gi s4 8l 2

Bu naticsleri p -nin ifadosindo nezere alaq:

l.,t ort3.,/iJ znl *!1o2 22,-tt*rri-r l-,=; " .;i-._;L? _ ,r ,_z--J=

tt"!t-l*z rltt{tloz to2, rr*rJrll--ii''ii- " "-' l=

llal8

= *l"tt - ry r,"'ri")= *f ,,u, .'u{" ]

- .- ,z i

-1.{znlr"lrrz (s/ I',=i;,FH

llo

,'.6il;9

dristurundan istiftde edsk. Onda

Page 380: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

lSV. r = "cosfi l14st) o, om strafnda.

Halliy'61= -r.Igo3= -4rioE2b 2b 2b

p ]@T ,tr. ,,a,,i)Axrmcr imeqrah tapnaq iigtn

cos

&2b

{[](;-;,),(#"#)=B2b

+bP=b I a

-bItaI_$nl2h

I

I

i5aro asek.

, )Esltr- _dr

2b

,= O I

Ifr2bt

tot2 |

!,F t.' a, = ;J7;7 . +n1. t ."ErJl

diisurundan isti.6da edek. Onda

,=*l;a;t -;4.r,ri]f =

-+'l-'; L*

157& y=ryr fo.r=I') or oxu otrafitrda.\ 4)

aeu a=^f,*-;*,I c6'.r

4P=bt6x

0,F+I COs r

a(.,g',)=

F#.;"8.f#fi

=,"i'M-="?W

Page 381: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

=f+ tgzr= t = r =t, t =2, t<t <Zl='j+" =

"iH"+fi#)te. .,mrl=OJ

= "["{;.,Q)1' . vs - o] = "[tvs -

o)' r"Lt-arE:i]

1579. y2 = 2pt (o<,<rs):a) or oru etra.6nda;

b) D oru etrafrnda'

EalL,O'=rO-r'=L=j:*

,. = r. i i rla, = r,] O - [-* t-* = "i,'r* ff 1* =

00

=2r,6\ pr* pa'-lJzt* =, avazlemsiaparaql= zrrfi '0

,Fp,,* =r, li ",\.t* =r11lt,. ro{ o+ r* _ o,}JL

J P 'lP

-E; t .2 ,,1

r, - i " f 'li11$t.1'' OV + =f = h''' b'l = 1= 4t,0

'T *Ffu=4ff "G'.rY'=?"

"lr,t, r,rP - 4l,,F,i . o, ^(,

* ff * r.t$6

nll

381

Page 382: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

= #{^@ ., ^f - {y,y;;g;.-an],. o,,

" ^aa: l4'*\=

il.o * ravzaa. zn) - r ^Jri

.#.i)

tseo.4*4=, (o<D<a)

a) a oxu etra6nda;b) oy onr etrafiada.

Ilali Ellipsin tanlilni parametrik gakiltls faz:q.,=acoar, y =bsint (O<t<2l'\a = .t / 91+ y\ryt = ,[", "i", u t, *,J ,a,

a) Oyininn q/ oruna nozoon simmetrik oldu!.unu nazsre alaq:n,

e, =nrl rpytlrl= oa'1"-r^F "ioz

u o2 *J ,* =00t

=+al"io,,to, -@ -rrEJ,rra, =0

0 r-_:-=art I,,la, - 2 - l"!* 2-ra(*r r; = o* ri ff 7 "I

burad

ellipsin eksonfisetidir. Axrnncr inteqralda

z=ry6

svadcmesini apaaq. Onda alanqt

^ 4nb*F' 2tuhd+.eI cos- udt = --- lll + oos2uVu =e 6 a ['

= ?Q . ;"-r)] " = ?6-'-" *

"vr- ", )=2ab( b\ 2tuh

= -r= f *,, *, -;)= -tf uru;o, * 2*'

382

Page 383: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

b) Ellipsin O-t o:s.rna mzoron siurmetrikliyini nezerB alaq:

I

= aruj,jt' +Q2 - t'1 P2 * = aa2elO0

h2_;_-;+z.dz=d'-b'

- r-, "1,.F;8. i,. r,. ifFll -

l, a'e' a'c' a'e'

]1,

='*' "ll. f,"i{' * "i1='-' * ?'41,"[;t' -')]

15t1, '1 +y1 =d1' or oxu atrafinda.

Ilali Astroidanm parametrik tanliyi, = o *"3 t, y =osit3 t (o st szr)

pHindedir. A,{kardr ki,

at = {-- 3o*"' rrio r[ * $r ru' r"o" r]ar =

= sr* rriorJ fiiE ndt = 3d cos rsitr rd,

kimi taprlt. O1'rmin ntiqtolerinin koordirant oxlan or,simmetrikdr, Odur ki, alanq;

21c = e,rlt(W =12n2 fsilr-'

t cos tdt =o0

o|,-o lx ztira

!2

=l2zz2Istua tdktnt\ = l2azJ0

1562,=aehl (rl< D):a

a) or oxu atrafinda,b) O oxu otrafioda.

UaUt alat=,f,*ya1rP=

.L*',11 =Y-')ro)

3E3

l+ snl !4r.,

Page 384: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

P, =2r I yt)dt =2tu I

D y = acnlbdiyini batqa sekil de yaz4.

!-t2xy eq+e a .2y eg +l.=

-=,-

=-a

ea

S*,t*=r-i,

zxxun7 -r*"o *o=o-"1 -Y*JY2 -o2

,a

| =rv+,[7- ] -, =o^r:-{7},daor- f,^ 2

,,tu,=o2.---L:,,1Y' -"" =

v *',1Y2 - o2 o

"hrat

b

I-b

ch2 !tu =,t

z -i(r . " n 4\y, =, *(^ .

; "';)l:" = z -(o . i "r,'z b

)

*h: f z -zpy=ztu !" 1+:-.rY +

'lY: -o' 4=" .,ly' - a' u

t ,P-u,2 *Y o;w-F=-=w

.vdvl, dv=-i+=),ly'-a" ).=1__,

o<y<nh!a

ri -;

3t4

Page 385: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

.17:*b,-JV-"l*"': -. ollbl=z-^')

( . *t Lrar! )=z-lrshlb q o - o"1ro- 1o l=2s*

[" ., a

)

,l*t b-u("t b-. aL)-.ab-,.f=z-1". *nb-- "a,b-).

1Skl r=a(t+q,sp) polyar or gea$nda.

HaUL (o <e< t),

,=73;a9=a{t+cos q)si,,q= q.4*r2I " !o*Er=

+or-e*"3 !,a=,[716s*tn*e= ,21t* *9f + a2 sioz g9=

= ,lo2 * 2o2 *9 * o2 *"2 9 * o2 i.2 gg=

= E.r;# *, d, = "$. F"# ?e = zo asla oB'mlrn dusulda rE zero alaq:

p = z,i y@Vt (s) = rc -zi *"a \,*l a e =00

= -16-2 ,2't"osa ga( ,*p.\= - 32n2 . L*t y'' =32 -, .6 2 \ 2) 5 2lo 5

S 9. MOMENTLARIN MSABLANMASI. AGIRLIQ MORKOZININKOORDINA}ITLARI

t0. lvr r-maddi noqaler sisterni olsun. Maddi ndqtelar sisteminin

kfilesi z, (i =12,...,n) olu. y,- M ,tna i ncirqtssmin ordinantr olsun.

,,=fr,r,3t5

(_.11""'i-*^*rur"Fi=

_q

".rg lA. .)=

Page 386: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

komiryeti bu maddi nOqtoltr sisteminin O: oxuna nezaren statistikmomcnti olar.

'.=L,,tise mrddi n6qtalor sisteminin or oxuftl nezersn etalet momenti adlamr.

Tutaq ki Daberiy=16)

hama alrisi boyunca sathi srxl$

olao miintazem maddi n6qto paylanmrgdr. Bu halda (a i .t < r) hissodekoordnart odarma nazeron statistik momertler

u, =01y1,1{* ya a, *, =l-rl * Y 0,.

Koordfuant oxlaftra nezoran atalot momentlerib. ---i b.r

^l, = lyz (x\tl + y'a dr. ly = !rz.lt + y'z dxi, a,

diistrrlan ile teyin olunur.y = f(,)

eyrisirin koordirnnt oxlanna rnzsren xatti srxh$r

oldu{a a[rrhq raarkezinin koordinantlan

,=Y, M-,l=tkimi taprlu. t -t = f G) eyrisinin (a <.t<D) uzunlupudru. Deyak ki, oroxu oyri ils kesilmir. Onda

l,tp=W).Hor tcrsfin 2r -yE vursaq, Quldinin I+i teoremini atanq.

20 . Birclnsli ayrixatli trapesi]rnmy = 1Q), x.a, r=b, aax!b

(soth srxh$ emsalrtG,y)=r

olrnaqla her ycro barabor paylanb) koordinant oxlanna nezpren statistlkmomcnti

bMy=s$l(x)JfGW

o

dtishrlan ila, koordinant oxlanna nazersn hemin oyrixotli trapesiyanrnatalet mcrnenti ise

u,=w@lf 6y,,

Page 387: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

r=Yv. ,=Y-,sdiishrlan ile tap lr. s -trapesiyanrn sa]rasidir,

158r'. Radiusu o -ya baraber olan yanmgevreoin qgvs[niln uclarmdan

kegen diametra nezaren statistik nomentini ve atalat momentini tapm.

Hatti Mafuezi truca$r a9 -1lr beraber gevrsnin dl €lementini a!'rraq'

Bu haldadl=adp.

Diametrden olan it masafosi

r.=suptn)kimi baSa dlfuhlr. {rp }-noqtalar goxluludur. Sonsuz logik deqiqlikle

,' =ro(c)=oainq, 90<9< +dg' o<90 <r'

Elementar ir nitoti"in statxtft vo etalgt momentlen uyEun olamq

agalrdrkr kimi olar:1

dM D = a' snd7, dl D = u' sin" CqUmumi ssaslarla miisyyoo mtEqrall tatbiq etselq allnq:

M D = oz li^dg = - ,2 as gl" = 2a2.-

o

t o = o'i "n' d p = lj r"^' ro r - *"c0

' o3 I r - \l' a3r* I lr - *' zoV o = il p - ;"i" 2e

)1, = T

15E5. ay =2qa- rz (a > o) va r = O ayrileri rls hiidudlenen prarabokr

seqmentinin Ox va @ oxlaflrD ltaz€rrn etabt mometrtini tapln.

H alll Hesablzma dlisturlanrdatr,6 ^ b "r,=ll/Glft'La,. ty= !,"VG\e' 3;' -

a

isti6d. edak. Buna gdrs awelca sorhedleri tapaq. Odr h,qy=2dt-x'

vg

arliklerini birlikde hal.l ederelqt=O,

alanq. Odur ki,

Y=O

x=2a (osr<2a)

3t7

Page 388: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

' " = i'{l* - *)'^ = i?["' - "*.' i' *Y :

=llur-'.: C.{-: 4ll* =!rr,o -1l.ot *31 5 a o, t "3 )ln l("-" 5 " '

* 54,-4 -l2E ot\-a4 .32 -32a47 ) I3s lo5'

,,, =f ,, ,* ='f *r( ,. -,')* ='f(rJ - 'n l* =' o o ( o) o( ")-l,t ,t)l' rca4 32os Eo4-1.7-tJ[ = 2 - s,= s

15t6 Yanmoxlan a vo D olan birciu elliptik t6vbnin bag oxlannnezeren etalot momenthi tapn. G = t)

Ealll Elhpsn bag odan ele kocrdinant oxlandu. E[ip6in tonliyiniparamctrik gekildo yazaq:

{t = azin t

t; =;;; (o s r <zr)

r -nm 0dan f -f ,"tr^r ila r o{an a-ya kimi artu. Ellips sy.isininkoonlinant o:daona g6rs simmefiHiyiai nczors alsaq, hesablarnam birincirubde apar0 neticcni 4< vumraq elviriplidir. Odur k{yazanq:

tt

,, = 11. t; r,lu,l = | a3 1 ^a a, = \,t3 .'o J o

Lr, | 1t * * z,f a, = ! oF | (r, z"* u * *"2 x), =

x

= !,r'1 (). z " z, . )"."

*)a, = la3 * (1, *., 21 * 1,,"

4E = +

Page 389: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

," ,.t,=+I x'Q){1fu\t)= 4I o'sin'tbcftsuc€sat =-00

tt

= +i t? "a2

t*"2 d = iof "-z za, .

= )S o,lq - "*

*Y, = ;, {, -,r" "): = *1587. r=ooosq, y=osrs, (91<asr) dairavi qOvsirr altlq

msrkazinin kmrdinadannt raptn.

/IaIIi Qovs or oxura nezoron srmmetrik d<fuEundan onun aSrhqme:l/xezi c@ 1) oun uzarinde yerlegir.

O:rrinin uzunluEunu ra onua stdik mome ini o/ oxuna nezsan

hesablayaq:dq

L=a ldg=l"atdl= 2aa '

-q 0

^q .d .> td ,M , = at

_lc,s @p = 2a" lcs dp = 2q' s;aflO = Zq' 3;^o .

Af,rhq merkazi or oxu iizerindc oldulundan

4=o'Odur ki, arcaq 6 koordina!fir tspaq:

,-\ -lo2dna -oiaa ^,- ' -/asina -\o i-, L (6,?' =L

[ -,u].15t& u=yz; ay=rz, (a >o) parabolahn ilo ahata olunrnus

oblasln a$rhq merkszinin koordinartlanu tapm.Halll Mnslord fiqurm noqtelori birinci koordinant buca$rnm

tonbolenino nezoren simmetrikdir. Odur ki, a[rltq morkezi tanb<ilenin

iizeriDd.dir.?ly=-, y =4x

tenliklarini birlikdo hell edcrek, seiheddi tapaq:

*-^=o + 14 -a3r=o = *(r'-r')=o a a=Q, v=e, 03rso.a'

Odwki,

Page 390: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

,,, =i I a - lV =if o'i-,.,1,. ='6l. o) 6[ , )

=l*,i-r-,oli' =zot -yot -to3

f 5 4a J[ r 4 20

, =?["a-4'jo =l*.1- -r,,1" -r -, .., ^, -4"=l['*-;)e=lt.' -r'-.J1,= a- -o-=- '

BeleIkla,

" M, 3o3 3 9a

20 a2 20

AtrrLq mer*ezi onbolsn iizorinda oldulundan

, =9o'2Colmaldr.

22lSEg, \*l-rt, (0<rsa, osy<b) oblastrnur alrrlrq

a" b'morlcznin korortdinantlam tapm.

IIalli Ellipsin d6rde bir hissasinin parametrik anliyini )azaq:

{x=asinr' o<t<L.['=Dcost 2

Onda molum diisturlann kdmsyi ile alanq:

tna

u, = !1 r, ra*4,.) =!j * *"2,.,"*,a, = ! a2f "# a, =^ 2'o' ' " 26 2 i)

=!,*1(r-,a2,)at,,"4= j"r2(,i",-];,-,)V=i*r(,-r=*;

3q)

Page 391: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

tt

M ,, = '1,(t')yk$Q) = ta si r . bcasr ' a cx tdt ='oo

.E

= o2 ul "*2,"aat=-o2tf ,*2,a1*"r1= -.2t lrr^l ,l,i =]!.oo"3lo1

BelsIkle,s=4(Htipsinsahasi)

4

oldulundan

, MY 4o M- 4h{=i= o' '=i=;'t5n, a=r(r-sint) v=o(t-.r"r) (o<t<zx) sikloidinin l-ci

arlost ve or oxu ila ohate olunmug oblasbn a[lrhq markozinin

koordinarthfln I taPm.trIalli Molumdur ki,bu halda

u - = L'i u, 6 = lot'f (t - *",f a, = 4o32i "io6

rdt =l: = y o s y < zl=,',,-2tot*-2 -- -; 2 l2 I

= Bo3'! "ino

ydy = o"l (t - *" z uf ay = 13 J( - : "o,

z7 + r "o"2

z y - **3 z v\y --000

=,'i(r- r.*zy ' )*l*"+)at -.' ,i*'r* ="'i(l-**zt.)*or)+-

-" Iit-*"'!6t")==,'(1,-1" ',*i'tr), -]"f i",-f'" ")l:"=+',, ='i* = "'i(

-,i,,r[r - .ou rf ar =

= sl' i Q - *,,Y a1-,,1.'f ,(] - z "*,,, l, r,),)= ""'s = :a2 oldugunCan c(6,4) agtllq m{kazimn koordinantlan

M! M- s(= i=*. 4=i=e'kimi b!,ln olunur,

Page 392: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

eahEmalatMonentbr va afitrhq ma*azl

1591. Ouraca$ a ve hlitrdurlifyii _/r olan diiLzbucaqhDn dz otuacagma

nozerEn stiatik momertini hesablayrn.

g^tub, ?t.15gZ Kdedsri a-ya beraber olan dilzbucaqh beraberfaah tglucagm2ri,

tareflerindan har birna razeren statik momeotini hisablayrn

carrat: d- i.o'JZtss3. Obraca$ a vc hundii,rhyii l, otan simmetrik ;;t'd;*'".

agrltq mar*ezini taprn.Carab:A[rhq merk zi scqmentin snnmetriya oru iizarinde

7oturacaqdan ] fi mssafasindodir.

.51591. r---;y=\lr' -x' yanmgernasinin a$rlq merkonnin koordinatlanmEprn.

Cavab: ( =O,a =?!1sg5' Absis oxu vo ,=f,rr-? yaflmgevresi ita monaud ot

yanndainnin a$rhq merksziniu koordinatlann taprn.

Cawb:6=o;a=!1596 a morkozi buca$rm geren .R radiuslu gevra qdvsiiLtriin agrhq

markszinin taprn.**6' 4grrha morkszi q6wii. gsran merkezi bucafur tsnb6leni

sut _iizerinde nurkczloll 21 --2 mesafesindadir.

t|g7. Koodina oxhn ve ji * ,!y = Ji L.* , ito mehdrd otan fiquruna{rrhq markszinin kmrdinatlanm taprn.

1598Koordinal odan

yerlagm\ qrivsfr

,2 vzu or* ,rt

=l elliPsinin

ib msMud olan fiqunur

392

Cavat: a=i;+=i

birinci kradranrda

alrrhq markazinin

Page 393: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

4a 4bCa\ab t=i.n--i

1599. -2 ,,2\*\=, ellipsinir birinci kvadrantda yerlason qovsiinib absis

a' b'ororna nezcon statik momentini tapm'

b2dCavtb: "n *?a,csina, bunda s -ellipsin ekssentrisitetidir'

n0. y=siar sirusoidinin q6vsii va absis orornun pargsr ils mahdud olan

irr = odan x: = r -ye qeder) fiqurun agulq mtrtazinin koordinarlann

EPm- cavab:1=!;'=l

160l' ,=J= ta y=vz xetleri ila mshdud olan fiqurun absis oxuna

l+ x'

koordiratlanm tapm.

nozorsn stdik momentini taPn.

absis oxu.na nazoran s6it monotniat tapm.

crv^bt;+l

1&)z ./ = sin.r va r = ] Ot ..+t."t wiio) xatleri ils mlhdurl olan fiqurun

crv.u' a*f .12E160i. y=r2 ya y="1; xatlrri ila meMud olan fiqumn absis oxuna nszaron

statit momentini taPm

CavaU: fi1604 y2 =*3 -*4 qapat xatti ile mehdud olan 6qunu alrhq me*ezinin

ft6.ldinerlurm tlpm' czvab: (= l''= o

1605. I x -r'\v=gle; +e o | 2sscir xeuini[' ,l.

)nfiteleri arasrnda Yerlegsnkoordrnatlan-u taPm.

393

abeisleri { ='a ve rz=a olfr

qovsun[n alftrq merkazinin

Page 394: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Cauab: t =o: n =ala *,4"2 -t

4,V'-lbirinci tagmm a[rl rq

1ffi.,=r(z-"inrlr=o(t-"o"r) tsikloidminmarkezinin koordinatlanru tapm.

Cavab: E, = n.4 =!q1fi7, fsrU. orail birinci tag ve absis oru ilo mohdud olan fiqunrn alrrhq

morkc,i nin koordinatlanm tapm.

Cavab: g = a1;4 =1o

l60E x -- aas3 t, y = asia3 r asroidinin birinci kbadrar[da yerlegm qovsiiniiur

alr\ merkszinin koordinatlaruu taprn.

Gvab: r= 2'-o..r=2,,

lilg. R radiuslu yanmkti,ranin a[uhq rnerkszi onun tmaasi ma*eszinOonsnoqadar nusdedadir?

Cavab: 1n.1610, y"615p613 s5rhirrin agghq merloziri hprn. 8

Cavab: A!u\ morkezi simmetriya oxu iirzerinde markozden 4mesafcindsdir. 2

1611. R radiuslu yanmdairenin 62 diametrino nazaren inersila momemlnitapm.

Gvab. T 41612. Otracagmm raiuzu R, hiindii,rluyu Il olan silindrin Va, setfrmi, fra?nio

silindrin oulra nezoen inersiya momeotini tapm.

Cavah: i,lN , buradaM-silintlrin ym ssthinin kirtlesidir.1613. .R radiuslu ffip ssthinin k0renin diametrina nezeran inersiya

momt'ntlni tapm.

cavab,lun2 .

2

Page 395: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Sr0. MtIoYYoN ixTEQner,rx ToQRtBi rmsABLAl\MAsI

f . Darbuuqlrlo, osltr. Ogar v = 71'; firnksiyasr [a'D] pargasmda

kesilmez vO diferensialla nan drrss Ve

h=b- o, rt = a + ih (i =o,l'.-,n') Yi = A'i)n

ondab

ilrw= tt<Yo * h * '. + Yn-r) + R,a

bu6d1. R, =9:yy'(o k. € < b).

f . Trqalat da*trr. Yuxandakr ilarsmelerlc yazanq:

1 NO* = o<b* + h + vz +. . + Y ,_t) + Rn

d

ar^a* n,=-(b-r?hz !'G) G.€'<b)'

f . po-lotih iaarr (Sitrqlsot dfr urul z = 2t gotursoh alarq:

l r6t* =lWo + vv,\ + 4Qt1 + v3 + "+ v2k-r) + 4Qt2+ v4 + "' + vv-2)l+ R'

tunaa, n,=-q:94 {c) G<€"<b)'

bU. l*aallarrra serheddini 10 borabar hissola bdlmcklo

2_diiabucaqllar iisslu 115 I = i {x& inteqralrru hesablayn'

I

fl"ltl B]uIaAa v=Ji. n=lo olduda l=f =0'1 olur' Bol80

n6qtolari fu=1, 11 =rg+}=!1, xz=1,2, 'xg =\g irteqralahr

tu i*y".- bdlgU noqtelorino uygun qiymetlsri yo = J'o =l'yr=,!4=tpt1, 12--1,@5, h=\140, 1'J4 =1,183, rs=1,225'

y 6 =1,265, Y = I,304, Ys = \142, Ye = \37 8'

lreqrallama dusturundrn istihds edarok:

I = 0,1(1,000+ 1,049 + 1,095 + ll40 + !lE3 +1,725 +1'265 +

+l'304 +\342+l) 7E) = 0'l'l l'981rv l'20'

Page 396: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Xotartl qiymatbrdirck. Bu

firnlsiyasrtn x=l olduqda en

lf'ktl<M,=1 nrrua-,2

halda tl,2l parqasrnda f'(xl = -l==2JibOfrk qiyneti 0,5 olur. Balolikla,

n, s$.r.] =o,ozs"22Belslikle, inteqralm qrymotr 1 r; 1,201 0,025 olur.

MUqayise eunok [gi,n I =? ,frat imeqmhnr Nyuron-I,eybnis

diisturundaa isiftda ederek hesabhylq:2_ I

I = l,f**=iQJl-0"\ztg.1J

Belelikls, toqiqi qiymot taprlan imeqralda yerlagir.I6ri hteqratlama serheddini iO barabar iirssayc bolrneklo trapeslor

1

iisulu ile I = I jrdr futoqraluu hesablayrn.I

/Talli frapeslsr dusnmrna osson

r = 0,t.1t1111* L04e +1,095 + 1,140 r-t,l13 +1,225 + 1,265 +

+ \3M + \342 + 1,37t) = 1,2 I t[!2] pueasrnda I"G)=- -L, f'trl=1. Bareliklo.

4r/xr 4

n, s$.r.1*qooz"12 4Nshaycq 1* l2lE t Q002,

1616 Simpson d0sturu ile t =l'll-?* inteqmtrnr 0,00t daqiqlikle0

hesablayrn.Ealll Ovwlca ele ft addrmr segmaliyik k! verilen deq(liyi alaq.

Onda

f@=Jl*l; f'{x)=-\^ll + xt

3

f{i=-J==-

Page 397: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

f"(x't = ---:==-='./(l+ x")'

ttv 1'1=--L\-.{(l + x')'

lfttr! n sir^r oziinirn en t$5nrk qiymetini [0'l] parqasrn<h x = 0

ndqtosinda ahr: [r 1o1l = s o.."ri

*,,fio-olt-al=$., ,

Beleki, bu xcta 0,001{an kigik otmahdr' O'au $ < o,oor, yeni } = 0'5

(eger h =0,5 otarsa, oDda ,r4 : O,OOZS) gOt'nrmek otar' Ba59 s6zlc bir az

i irrt f.r*i"*.t laamdr. lpkin bu hesablama deqiqliyino heg bir zsror

""irrnir,

-<iii tore ki. Qiymalandinne zamiur mutloq xsta$n limiti

iltitrrilrr0{d,". -B"leliklo,

iazrm olan daqidiye gamaq 09iin inteqrdlama

tt trrd- yanYa billmek lazund'rt.

r = 0, 0,5 va 1 ugiir IG> = [+7 fimksilasrrun qiynatlarini

hesablayaq: /(00)=l'000, /(0,5)= 1,1180, IQ)=\4r42 OnagOre

I ^,

U.tloooo*+,1,1180+ t,4l12l = 1,1477J

Belolikla, aldrlrmrz neticem minde birlaro qedar yuwarlagdrsaq I ar l'l4talanq.-'iliiqayise iigiin verilen rnteqralr Nyrton l'eybnis &rsturu ila daqiq

qiymotini hesablaYaq: II r--; f -''

t = t'',h + x' & .-l l''[17* ] lo1' * Jr*'21 ll =612',lO= !r Jz + nrt + #)t - 1fl,1t+z * 0,8814) t !1478.

1 .'- -'- " 2'

Belalikls Simpson d0saru ile hesabbnm4 hamin inteqrallr qiymati t9

yorq dord doqiq rsqam vz!r.

1Cl

Page 398: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Qahqrlabt:

1617.D0zbucaqLlar diishnrnu tetbiq etnokle z = 12 olduqda

2frsA*

hteqratm qiymotni aqibi hesablayrn vo alnan naticcni d3q( haflsmiiqayise edin,C,a*ab-6,2E32.

Trapal* dlfiurunu tatbE drra*ta inteqrolhn i:esobtoym va xdan,qiymatlandirk:1618. t 6J:_ (z=8).

Ol+.r1619. t &J--. (n = 127.

ol+.xr1620, ,t

'rf-!---.i .,lt-';"i"2 ** (n=6).ol 4

^ Simpaon dhsturuau latbiq ama*b inteqralton hesoblaytn:t62L e

if* @=4). cavab: 17'333'

I1622 E __

I .13 + ersxdr (n = 6)0

1623. t? surx -I -tu

(, = l0).0.r1624. \ x&

in'. 'l (z = 6)'

Cavab: 0,59315.

Cavab: 0,83556 .

Cavab:1,4675.

Cavab:5,4024.

Carab: 1,37039.

Cavab: 0,2288.

39t

Page 399: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

AIX)BtYYAT

1. f,M. Orn<reruornq 'K)"c ,E0Q€peuluarbuoro H ItHrer?a:Ibgom

rc.Ercaeuu", r.t. \ n, lo69'197 0'

2. YLVI. Iltrurc. AK' Eorpuyx, .x I' fafi' f'II' Iorogas

'Mgreugfl{qesxrd a[aJrrl3 B rpl {epax u gar&qot"' s' 1'

BBe,uemre B urEJE3, npoxspoEsr, Err€rpsJl 'Kwu 1974'

6.IL AeurqosF{ 'C6oplm( 3a'q6u u ynp!'orelsB 11o

MarExarf,q@xordy anarrry", Mocna, 1977'

P.F. Qahremanov "Riyazi analizdan m0hazirela'f" I hisse'

SrmqaYr! 2005'

3.

4.

399

Page 400: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

MUNDoRIcATGidr ............I FOSIL. Andliza girr, ......,..................

$ l. Riyazi analizin asas mlayrylan$ 2. Ardrcrltqlar nezeriyy$i .......,...............$ 3. Funksiyanu limiti$ 4. F.nksiyrrrm kesilrnediyi . .................

n FOSIL. Birdzyganli funbiyanu d{erensial hesah .._.........$ l. Agkar fiu*siymn tt rrm3si ......,.......$ 2. Tars fimtsiyanuq paramstrik va qeyri-akryar gs&ilde verilnig

firnksiyalann toramasi ...,..-..................

$ 3. T0rsmmin hmdesi manasr ...............$ 4. Funksiymn diferensiah ...................$ 5. Y0tsel( brtibli t0reme ve dif€rensirl$ 6. Roll Laqranj, Kogi teoremleri...$ 7. Funksiyanm atfutesl ye erqlmaql .......

$ E. Qabarqhgm istiqmeti, eyiloa n0qtesi ...................................$ 9. Qeyri-mlteyyanliklarin agrlme"1 ......

$ 10. Teylor d{lstuu$ ll. Funksiyanm eksts€.mumu, Funksiyamn en b0y[k ve et kigit

qiymetleri

$ 12. Xarakteristik n@alere nezeran fimkriya $afikinin qurulmasrIII FOSIL. Qeyrl-nfra1yan inteqral ........... .... .... ....... ...........

$ l. Sade qeyri-m[.yyetr int€qrallar .......II/ FaSlL. Mielyan inteqral

$ l. Mlloyyan inteqral ccmin limiti kimi$ 2. Qeyri-m0ayyan inteqralm k0meyi ile mteyyan irteqrahn

hesrablanmesl

$ 3. fte qilmst teot€mi ...........,...............$ 4. Qeyri-nexsusi inteqnllar ...................$ 5. Sahalarin hesablanmasl ...............,..........,

$ 6. Q0vs0n uaurlugu ..............,...,.....r...

$ 7. tlocmlrrin hesablanmasl ...........................

$ 8. Fulsmcdan almaa sgtt sahahin h€ssblmmasr ........,............$ 9. Momertlerin lxsrblenme.rr. Alrlq msrkezinia

koordinmtlan .,...$ 10. Mlbyyen inteqratn taqribi hesablanmaql ...............,.........-......

Odebiyyu ...........

344t23461

7272

9t959tt0r114119120t24134

r3E141

1501502622A

2632E52923lE33E356378

3t5395399

Page 401: RTYAZI ANALI'LDON MOSOLO VO (HOLLi ir,e)library.oyu.edu.az/books_sdu/N_-198.pdf · tr fesilds diferensial hesabmtn biltih teoremleri U90n tapgrrq hstli ila verilmig va funksiyan m

Qapa imzalamb: 07.07 .2tN9

Qap versqi: 25Tiraj 200. Sifarig No 25

<<Dizayn El) MMC