Sach trac nghiem hoa

Çch so¹n th¶o bµi tËp cã thÓ gi¶i nhÈm®Ó lµm c©u TNKQ nhiÒu lùa chän

----

C©u tr¾c nghiÖm kh¸ch quan nhiÒu lùa chän lµ lo¹i c©u a

dïng nhÊt vµ cã nhiÒu u ®iÓm nh x¸c xuÊt ®óng ngÉu nhiªn

(®o¸n mß), vµ cã thÓ chÊm b»ng phiÕu ®ôc lç hay b»ng m¸y vi

tÝnh. §iÓm ®Æc trng cña TNKQ lµ tr¶ lêi nhanh, thêi gian giµnh

cho mçi c©u trung b×nh chØ tõ 1-2 phót. Do vËy muèn dïng bµi

to¸n lµm c©u tr¾c nghiÖm, kh¸ch quan nhiÒu lùa chän th× bµi

to¸n ®ã ph¶i thuéc lo¹i ngoµi çch gi¶i th«ng thêng cßn cã çch

gi¶i nhanh, cã thÓ nhÈm ®îc. NÕu kh«ng nhÈm ®îc th× phÇn tÝnh

to¸n còng ph¶i nhÑ nhµng .

Muèn x©y dùng bµi tËp ngoµi çch gi¶i th«ng thêng cßn cã

çch gi¶i nhanh, th«ng minh cÇn dùa vµo nh÷ng ®iÓm ®Æc biÖt

nµo ®ã gióp ta cã thÓ nhÈm ®îc. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô :

1. Dùa vµo ®iÓm ®Æc biÖt vÒ nguyªn tö khèi nh nguyªn tö

khèi cña lu huúnh (S =32) gÊp ®èi nguyªn tö khèi cña Oxi (O = 16)

mµ ta dÔ dµng so s¸nh hµm lîng cña kim lo¹i trong çc hîp chÊt

chØ chøa çc nguyªn tè kim lo¹i, oxi vµ lu huúnh.

ThÝ dô : Cho çc chÊt : FeS, FeS2 , FeO, Fe2O3 , Fe3O4 . ChÊt

cã hµm lîng s¾t lín nhÊt lµ :

A- FeS

B- FeS2

C- FeO

D-Fe2O3

E- Fe3O4

§¸p ¸n : C.

Çch nhÈm : NhÈm xem ë mçi chÊt, trung b×nh 1 nguyªn tö

Fe kÕt hîp víi bao nhiªu nguyªn tö O (1 nguyªn tö S tÝnh b»ng 2

1

nguyªn tö O) ta thÊy FeO lµ chÊt giÇu s¾t nhÊt v× 1 nguyªn tö Fe

chØ kÕt hîp víi 1 nguyªn tö O

* T¬ng tù nh vËy dùa vµo ®iÓm ®Æc biÖt lµ nguyªn tö khèi

cña ®ång ( Cu = 64 ) gÊp ®«i nguyªn tö khèi cña Lu huúnh ( S =

32 ) vµ gÊp 4 lÇn nguyªn tö khèi cña Oxi ( O = 16 ) ta dÔ dµng so

s¸nh hµm lîng cña 1 nguyªn tè trong çc hîp chÊt chØ chøa çc

nguyªn tè ®ång, lu huúnh vµ oxi .

ThÝ dô : Cho çc chÊt Cu2S, CuS, CuO, Cu2O. Hai chÊt cã khèi

lîng phÇn tr¨m Cu b»ng nhau lµ :

A- Cu2S vµ Cu2O

B- CuS vµ CuO

C- Cu2S vµ CuO

D- Kh«ng cã cÆp nµo

§¸p ¸n : C.

Çch nhÈm : Qui khèi lîng cña S sang O råi t×m xem cÆp

chÊt nµo cã tû lÖ sè nguyªn tö Cu vµ sè nguyªn tö O nh nhau. §ã lµ

: Cu2S vµ CuO v× qui sang oxi th× Cu2S sÏ lµ Cu2O2 hay gi¶n íc ®i

lµ CuO .

2. Khi khö oxit kim lo¹i b»ng çc chÊt khö nh : CO, H2, Al ...th×

chÊt khö lÊy oxi cña oxit t¹o ra: CO2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO2,

H2O, Al2O3 t¹o ra, ta tÝnh ®îc lîng oxi trong oxÝt (hoÆc trong hçn

hîp oxit) vµ suy ra lîng kim lo¹i (hay hçn hîp kim lo¹i).

ThÝ dô 1 : Khö hoµn toµn 17,6g hçn hîp gåm Fe, FeO, Fe2O3,

cÇn 4,48 lÝt H2 (®ktc) . Khèi lîng s¾t thu ®îc lµ :

F- 14,5 g , B -15,5g C- 14,4 g D- 16,5g

§¸p ¸n : C

Çch nhÈm : CO lÊy oxi cña oxit t¹o ra CO2. Sè mol nguyªn tö

O trong oxit ph¶i b»ng sè mol CO vµ b»ng 0,2 mol. VËy khèi lîng

oxi trong oxit lµ 3,2 g vµ lîng s¾t lµ 17,6 g - 3,2 g = 14,4 g .

nco = no = = 0,2 ; mo = 16 x 0,2 = 3,2g

mFe = 17,6 - 3,2 = 14,4 g

ThÝ dô 2 : Hçn hîp A gåm s¾t vµ oxi s¾t cã khèi lîng 2,6 g .

Cho khÝ CO ®i qua A ®un nãng, khÝ ®i ra sau ph¶n øng ®îc dÉn

vµo b×nh ®ùng níc v«i trong d, thu ®îc 10g kÕt tña tr¾ng. Khèi l-

îng s¾t trong A lµ:

A- 1 g B- 1,1 g C- 1,2 g D- 2,1 g

§¸p ¸n : A Çch nhÈm : KÕt tña lµ CaCO3 . nCaCO3 = nCO2 = nCO =

= 0,1

n O trong oxit = nCO = 0,1. Khèi lîng oxi trong oxit lµ 1,6 gKhèi lîng s¾t trong hçn hîp A lµ : 2,6 – 1,6 = 1 g.

ThÝ dô 3 : Khö hoµn toµn 32g hçn hîp CuO vµ Fe2O3 b»ng

khÝ H2, thÊy t¹o ra 9 g níc. Khèi lîng hçn hîp kim lo¹i thu ®îc lµ :

A- 12 g B- 16g C- 24 g D- 26 g

§¸p ¸n : C

Çch nhÈm : nH2O = nO cña oxit = = 0,5 ; mO =16 x 0,5 = 8g m kim lo¹i = 32 -8 = 24 gThÝ dô 4 : cho 0,3 mol FexOy tham gia ph¶n øng nhiÖt nh«m

thÊy t¹o ra 0,4 mol Al2O3. C«ng thøc oxit s¾t lµ :

A-FeO B- Fe2O3 C- Fe3O4 D- kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

v× kh«ng cho biÕt sè mol Fe t¹o ra.

§¸p ¸n : C

Çch nhÈm : Al lÊy ®i oxi cña FexOy ®Ó t¹o ra Al2O3. V× vËy

sè mol nguyªn tö O trong Al2O3 vµ trong FexOy ph¶i b»ng nhau.

Do ®ã : 0,3 y = 0,4 x 3 = 1,2 y = 4 Fe3O4

ThÝ dô 5 : §èt ch¸y kh«ng hoµn toµn 1 lîng s¾t ®· dïng hÕt

2,24 lÝt O2 ë ®ktc, thu ®îc hçn hîp A gåm çc oxit s¾t vµ s¾t d.

Khö hoµn toµn A b»ng khÝ CO d, khÝ ®i ra sau ph¶n øng ®îc dÉn

vµo b×nh ®ùng níc v«i trong d . Khèi lîng kÕt tña thu ®îc lµ :

A- 10 g B- 20g C- 30g D- 40 g

§¸p ¸n : B

Çch nhÈm : nO ®· dïng = nCO= nCO2 =nCaCO3 = .2 = 0,2

mCaCO3 = 100 x 0,2 = 20g

ThÝ dô 6 : Cho V lÝt ( ®ktc) khÝ H2 ®i qua bét CuO ®un

nãng, thu ®îc 32 g Cu. NÕu cho V lÝt H2 ®i qua bét FeO ®un nãng

th× lîng Fe thu ®îc lµ:

A- 24g B- 26 g C- 28g D-30g

§¸p ¸n : C

Çch nhÈm : nH2 = nCu= nFe = = 0,5

mFe = 56 x 0,5 = 28 g

ThÝ dô 7 : §Ó khö hoµn toµn hçn hîp FeO vµ ZnO thµnh kim

lo¹i cÇn 2,24 lÝt H2 ë ®ktc.

NÕu ®em hçn hîp kim lo¹i thu ®îc hoµ tan hoµn toµn vµo axit

HCl th× thÓ tÝch khÝ H2 ( ®ktc) thu ®îc lµ :

A- 4,48 l B- 1,12 l C-3,36 l D-2,24 l

§¸p ¸n : D

Çch nhÈm : n hh oxit = nH2 = n hh kim lo¹i = = 0,1.

Khi hoµ tan hçn hîp kim lo¹i vµo axit th× : nH2 = n hh kim lo¹i = 0,1

VH2 = 22,4 x 0,1 = 2,24 l

3. Khi hoµ tan hçn hîp muèi cacbonat vµo dung dÞch axit th×

sè mol CO2 thu ®îc b»ng sè mol hçn hîp muèi cacbonat. NÕu dÉn

sè mol CO2 thu ®îc vµo b×nh ®ùng níc v«i trong d (hoÆc dung

dÞch Ba (OH)2) th× sè mol kÕt tña b»ng sè mol CO2.

ThÝ dô 1 : Hoµ tan hoµn toµn 0,1 mol hçn hîp Na2CO3 vµ

KHCO3 vµo dung dÞch HCl dÉn khÝ thu ®îc vµo b×nh ®ùng dung dÞch

Ca(OH)2 d th× lîng kÕt tña t¹o ra lµ :

A- 0,1g B- 1,0 g C - 10 g D- 100 g

§¸p ¸n : C

Çch nhÈm : nCaCO3 = nCO2 = nhh cacbonat = 0,1 . mCaCO3 = 100

x 0,1 =10g

ThÝ dô 2 : Hoµ tan hoµn toµn 4g hçn hîp MCO3 vµ M, CO3 vµo

dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra V lÝt khÝ ë ®ktc. Dung dÞch thu ®îc

®em c« c¹n thÊy cã 5,1 g muèi khan. V cã gi¸ trÞ lµ :

A- 1,12 l B- 1,68 l C - 2,24 l D- 3,36 l

§¸p ¸n : C

Çch nhÈm : 1 mol muèi cacbonat chuyÓn thµnh 1 mol muèi

Clorua t¹o ra 1 mol CO2 vµ khèi lîng muèi tan : ( M + 71 ) - ( M +

60 ) = 11 g .

Theo ®Ò bµi khèi lîng muèi tan : 5,1 - 4 = 1,1 g sÏ cã 1 mol

CO2 tho¸t ra. VËy V = 2,24 lÝt .

4. Dùa vµo viÖc tÝnh khèi lîng muèi mét çch tæng qu¸t :

m muèi = m kim lo¹i + m gèc axit

ThÝ dô 1 : Cho 4,2g hçn hîp Mg vµ Zn t¸c dông hÕt víi dung

dÞch HCl thÊy tho¸t ra 2,24 lÝt H2 ë ®ktc . Khèi lîng muèi t¹o ra

trong dung dÞch lµ :

A- 9,75g B- 9,5 g C - 6,75g D- 11,3g

§¸p ¸n : D

Çch nhÈm : tõ nH2 = 2,24 = 0,1 nHCl ph¶n øng = 0,2 vµ n Cl- t¹o

muèi = 0,2

m muèi = 4,2 + 35,5 x 0,2 = 11,3 g

ThÝ dô 2 : Cho 14,5g hçn hîp Mg vµ Zn, Fe t¸c dông hÕt víi

dung dÞch H2SO4 lo·ng thÊy tho¸t ra 6,72 lÝt H2 ë ®ktc . C« c¹n

dung dÞch sau ph¶n øng ®îc khèi lîng muèi khan t¹o ra lµ :

A- 34,3 g B- 43,3 g C - 33,4 g D- 33,8 g

§¸p ¸n :B

Çch nhÈm : nH2 = nH2SO4 ph¶n øng = nSO4-2 t¹o muèi = =

0,3m muèi = 14,5 + 96 x 0,3 = 43,3 g

5. Dùa vµo viÖc tÝnh khèi lîng s¶n phÈm cña 1 qu¸ tr×nh

ph¶n øng th× chØ cÇn c¨n cø vµo chÊt ®Çu vµ chÊt cuèi , bá qua

çc ph¶n øng trung gian .

ThÝ dô : Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp gåm 0,2 mol Fe vµ 0,1

mol Fe2O3 vµo dung dÞch HCl d thu ®îc dung dÞch A. Cho dung

dÞch A t¸c dông víi NaOH d thu ®îc kÕt tña. Läc lÊy kÕt tña, röa

s¹ch, sÊy kh« vµ nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi

®îc m gam chÊt r¾n , m cã gi¸ trÞ lµ :

A- 23g B- 32 g C - 24g D- 42g

§¸p ¸n : B

Çch nhÈm : th«ng thêng : viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ

tÝnh sè mol çc chÊt theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng :

0,2 mol → 0,2 mol

0,1 mol → 0,2 mol

Cho dung dÞch A t¸c dông NaOH d :

0,2 mol → 0,2 mol

0,2 mol → 0,2 mol

Khi sÊy vµ nung kÕt tña :

0,2 mol → 0,2 mol

(0,2+0,2) mol → 0,2 mol m chÊt r¾n = 160 x 0,2 = 32 g Çch nhÈm : Trong m gam chÊt r¾n cã 0,1 mol Fe2O3 ( 16 g )

ban ®Çu . VËy chØ cÇn tÝnh lîng Fe2O3 t¹o ra tõ Fe : 2Fe →

Fe2O3

0,2 → 0,1 (16g)

Çch so¹n th¶o bµi to¸n v« c¬ cã qu¸ tr×nh oxi ho¸- khö ®Ó lµm c©u TNKQ

Bµi to¸n ho¸ häc cã qu¸ tr×nh oxi ho¸- khö cã thÓ gi¶i rÊt

nhanh b»ng ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron, v× vËy cã thÓ dïng

lµm c©u tr¾c nghiÖm kh¸ch quan nhiÒu lùa chän . Sau ®©y lµ

mét sè thÝ dô:

ThÝ dô 1 : Hoµ tan hoµn toµn 19,2 g Cu vµo dung dÞch HNO3

lo·ng tÊt c¶ khÝ NO thu ®îc ®em oxi ho¸ thµnh NO2 råi sôc vµo níc

cã dßng khÝ O2 ®Ó chuyÓn hÕt thµnh HNO3. ThÓ tÝch khÝ 02

(®ktc) ®· tham gia vµo qu¸ tr×nh trªn lµ :

A- 2,24 l B - 4,48 l C- 3,36 l D - 6,72 l

§¸p ¸n : C

Ph ¬ng ph¸p gi¶i th«ng th êng

2

= 0,3 mol → 0,2 mol

0,2 mol 0,1 mol 0,2 mol

0,2 mol → = 0,05 mol

nO2 tham gia = 0,1 + 0,05 = 0,15 mol . VO2 = 0,15 . 22,4 = 3,36 l

Ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron (e) : b¶n chÊt cña qu¸ tr×nh

ph¶n øng trªn lµ Cu nhêng e cho N+5 cña HNO3 ®Ó thµnh . Sau

®ã l¹i nhêng e cho O2 thµnh , cuèi cïng céng l¹i nhêng

hÕt sè e ®· nhËn ®îc cho O2 ®Ó trë vÒ tr¹ng th¸i N+5 nh ban ®Çu .

Nh vËy Cu nhêng e vµ O2 thu e, cßn N+5 trong HNO3 chi ®ãng

vai trß vËn chuyÓn oxi.

Cu - 2e → Cu+2

0,3 mol → 0,6 mol

Gäi x lµ sè mol O2 ®· tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¶n øng ta cã :

O2 + 4e → 2O-2

X mol → 4x mol

Do sè mol e nhêng ph¶i b»ng sè mol e thu nªn ta cã ph¬ng tr×nh:

4x = 0,6 vµ x = 0,6 : 4 = 0,15

ThÝ dô 2 : Hoµ tan hçn hîp gåm 0,05 mol Ag vµ 0,03 mol Cu

vµo dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ A gåm NO vµ NO2 cã tû

lÖ sè mol t¬ng øng lµ 2 : 3.

ThÓ tÝch hçn hîp khÝ A ë ®ktc lµ :

A- 1,368 l B - 2,737 l C- 2,224 l D - 3,3737

l

§¸p ¸n : A

Ph ¬ng ph¸p gi¶i :

Ag vµ Cu nhêng e cßn N+5 cña HNO3 thu e ®Ó t¹o ra NO vµ

NO2.

Gäi sè mol NO lµ 2 x th× sè mol NO2 lµ 3x

Ta cã : Nhêng e : Ag - 1 e → Ag+

0,05 0,05

Cu - 2 e → Cu+2

0,03 0,06

Thu e : N+5 + 3e → N+2

6x 2 x

N+5 + 1e → N+4

3x 3 x

Theo b¶o toµn e : 6 x + 3 x = 0,05 + 0,06 ; x = 0,0122

VA = 0,0122 . 5 . 22,4 = 1,368 l

ThÝ dô 3 : Trén 0,54 g bét nh«m víi bét Fe2O3 vµ CuO råi tiÕn

hµnh ph¶n øng nhiÖt nh«m thu ®îc hçn hîp A. Hoµ tan hoµn toµn A

trong dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ gåm NO vµ NO2 cã tû lÖ

sè mol t¬ng øng lµ 1 : 3 .

ThÓ tÝch (®ktc) khÝ NO vµ NO2 lÇn lît lµ :

A- 0,224 l vµ 0,672 l

B- 0,672 l vµ 0,224 l

C- 2,24 l vµ 6,72 l

D- 6,72 l vµ 2,24 l

§¸p ¸n : A

Gi¶i : Nhêng e : Al - 3 e → Al+3

= 0,02 → 0,06

Thu e : N+5 + 3 e → N+2 (NO)

3 x x

N+5 + 1 e → N+4 (NO2)

3 x 3x

Ta cã : 6 x = 0,06 x = 0,01

VNO = 22,4 . 0,01 = 0,224 l ; VNO2 = 22,4 . 0,03 =

0,672 l.

ThÝ dô 4 : Hoµ tan hoµn toµn mét lîng bét s¾t vµo dung

dÞch HNO3 lo·ng thu ®îc hçn hîp khÝ gåm 0,015 mol N2O vµ 0,01

mol NO . Lîng s¾t ®· hoµ tan lµ:

A- 0,56 g B- 0,84 g C- 2,8 g D- 1,4 g

§¸p ¸n : C

Gi¶i : Thu e : 2N+5 + 8 e →

0,12 0,015

N+5 + 3 e →

0,03 0,01

Tæng sè mol e thu lµ : 0,12 + 0,03 = 0,15 .

Do ®ã : Fe ®· nhêng 0,15 mol e

Fe - 3 e → Fe+3

0,05 0,15

mFe = 56 . 0,05 = 2,8 g

NhiÒu bµi to¸n nÕu gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p th«ng thêng th×

rÊt dµi vµ rÊt phøc t¹p, cßn gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p b¶o toµn

electron th× rÊt ng¾n vµ rÊt ®¬n gi¶n, thÝ dô nh çc bµi to¸n sau

®©y:

ThÝ dô 5 : ®Ó a gam bét s¾t ngoµi kh«ng khÝ, sau mét thêi

gian biÕn thµnh hçn hîp B cã khèi lîng 12 gam gåm : Fe, FeO,

Fe3O4, Fe2O3. Hoµ tan hoµn toµn B vµo dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng

thu ®îc 3,36 lÝt SO2 duy nhÊt ë ®ktc . a cã gi¸ trÞ lµ:

A- 10,08g B- 1,008 g C- 10,80 g D- 8,10 g

§¸p ¸n : A

Gi¶i : Ph¬ng ph¸p b¶o toµn e : lóc ®Çu Fe nhêng e cho oxi t¹o

ra çc oxit s¾t. Khi cho hçn hîp B vµo dung dÞch H2SO4 th× Fe vµ

çc oxit s¾t (trong ®ã Fe cha cã sè oxi ho¸ +3) ®Òu nhêng e ®Ó

thµnh sè oxi ho¸ + 3 . Do ®ã ta cã sè mol e s¾t nhêng b»ng sè

mol e do oxi thu céng víi sè mol e do S+6 trong H2SO4 thu ®Ó t¹o ra

O2. VËy cã ph¬ng tr×nh .

= . 4 + . 2 m = 10,08 g

Ph¬ng ph¸p ®¹i sè : ®Æt x, y, z ,t lÇn lît lµ sè mol Fe, FeO,

Fe3O4, Fe2O3 ta ®îc hÖ ph¬ng tr×nh ®¹i sè :

- Theo khèi lîng cña hçn hîp B : 56 x + 72 y + 232 z + 160 t =

12 (1)

- Theo sè mol Fe : x + y + 3z + 2t = a

(2)

56

Theo sè mol nguyªn tö oxi : y + 4z + 3 t =

(3)

Theo sè mol SO2 : + + = 0,15

(4)

Chia (1) cho 8 ®îc : 7x + 9y + 29z + 20t = 1,5

(5)

Nh©n (4 ) víi 2 ®îc : 3 x + y + z = 0,3

(6)

Céng (5) víi (6) ®îc : 10 x + 1-y + 30 z + 20 t = 1,8

(7)

Chia (7) cho 10 ®îc : x + y + 3z + 3 t = 0,18

a = 56 x 0,18 = 10,08 g

ThÝ dô 6 : Cho hçn hîp gåm FeO, CuO, Fe3O4 cã sè mol 3 chÊt

®Òu b»ng nhau t¸c dông hÕt víi dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp

khÝ gåm 0,09 mol NO2 vµ 0,05 mol NO. Sè mol cña mçi chÊt lµ :

A- 0,12 B- 0,24 C- 0,21 D- 0,36

§¸p ¸n : A

Gi¶i :

Ph¬ng ph¸p b¶o toµn e :

§Æt sè mol cña mçi chÊt lµ x vµ coi Fe3O4 lµ hçn hîp Fe+ 2O .

Fe+32O3 th× tæng sè mol Fe+2 lµ 2 x.

Nhêng e : Fe+2 - 1 e → Fe+3

2 x 2 x

Thu e :

N+5 + 1 e → N+4 (NO2)

0,09 0,09

N+5 + 3 e → N+2 (NO)

0,15 0,05

V× sè mol e nhêng b»ng sè mol e thu nªn ta cã ph¬ng tr×nh :

2 x = 0,09 + 0,15 = 0,24 x = 0,12

Ph¬ng ph¸p th«ng thêng :

ChØ cã FeO vµ Fe3O4 t¸c dông víi HNO3 t¹o ra khÝ NO2 vµ NO.

Tû lÖ sè mol cña NO2 vµ NO t¬ng øng lµ 0,09 : 0,05 = 9 : 5.

24 FeO + 86 HNO3 → 24 Fe ( NO3 )3 + 9NO2 + 5NO + 43

H2O (1)

24 Fe3O4 + 230HNO3 → 72 Fe ( NO3 )3 + 9NO2 + 5NO + 115

H2O (2)

Tõ (1) vµ ( 2 ) ta cã : 14 mol hçn hîp 2 khÝ cÇn 24 mol hçn hîp

2 oxit

0,14 mol hçn hîp 2 khÝ cÇn 0,24 mol hçn hîp 2

oxit.

VËy sè mol mçi oxit lµ 0,12 mol

ThÝ dô 7 : Hçn hîp A gåm 2 kim lo¹i R1, R2 cã ho¸ trÞ x, y

kh«ng ®æi (R1,R2 kh«ng t¸c dông víi níc vµ ®øng tríc Cu trong d·y

®iÖn ho¸ cña kim lo¹i). Cho hçn hîp A ph¶n øng hoµn toµn víi dung

dÞch HNO3 d ®îc 1,12 lÝt khÝ NO duy nhÊt (®ktc). NÕu cho lîng

hçn hîp A trªn ph¶n øng hoµn toµn víi dung dÞch HNO3 th× thÓ

tÝch khÝ N2 ë ®ktc thu ®îc lµ :

A - 0,224 l B- 0,336 l C- 0,448 l D - 0, 672 l

§¸p ¸n : B

Gi¶i : Ph¬ng ph¸p b¶o toµn e :

Lóc ®Çu R1, R2 nhêng e cho Cu+2 ®Ó chuyÓn thµnh Cu. Sau

®ã Cu l¹i nhêng e võa nhËn ®îc cho N+5 cña HNO3 ®Ó t¹o ra NO.

Tõ sè mol NO, suy ra sè mol electron thu :

N+5 + 3e → N+2 (NO)

0,15 = 0,05

Nh vËy: R1 , R2 cã kh¶ n¨ng nhêng 0,15 mol electron. Khi cho

R1 , R2 t¸c dông víi HNO3 th× nã nhêng 0,15 mol e cho N+5 cña

HNO3 ®Ó thµnh N2.

2N+5 + 10e N2

0,15 0,15 = 0,015

10

VN2 = 0,015 x 22,4 = 0,336 l

Ph¬ng ph¸p th«ng thêng:

Gäi sè mol cña kim lo¹i R1, R2 lÇn lît lµ a vµ b

2R1 + x Cu+2 → 2 R1+x + x Cu

a mol

2R2 + y Cu+2 → 2 R1+y + y Cu

b mol

3Cu + 8HNO3 → 3 Cu (NO3)2 + 2NO

+ 4H2O

= = 0,05 ax+by = 0,15 mol

Khi cho R1, R2 t¸c dông víi HNO3 :

10R1 + 12xHNO3 → 10 R1 (NO3)x + x

N2 + 6xH2O

a mol

10R2 + 12yHNO3 10R2 (NO3)y + y N2

+ 6yH2O

b mol

nN2 = = = 0,015

VN2 = 22,4 . 0,015 = 0,336 lÝt

Qua çc thÝ dô trªn ta thÊy víi bµi to¸n cã çc qu¸ tr×nh oxi

ho¸- khö, gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p th«ng thêng th× rÊt dµi vµ phøc

t¹p , cßn gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron l¹i rÊt ng¾n gän

vµ ®¬n gi¶n. MÆt kh¸c ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron cßn chØ ra

b¶n chÊt cña çc qu¸ tr×nh ph¶n øng, gióp häc sinh hiÓu s©u s¾c

kiÕn thøc ho¸ häc.

Víi thêi gian gi¶i rÊt nhanh, chØ tõ 2-3 phót nªn rÊt thÝch hîp

khi dïng lµm c©u TNKQ.

Çch so¹n th¶o bµi to¸n h÷u c¬ cã thÓ

gi¶i nhanh ®Ó lµm c©u tr¾c nghiÖm kh¸ch quan3

----§Ó x©y dùng bµi to¸n h÷u c¬ cã thÓ gi¶i nhanh cÇn dùa trªn

nh÷ng ®iÓm ®Æc biÖt gióp suy luËn nhanh ra kÕt qu¶. Sau ®©y

lµ 1 sè thÝ dô:

1-Dùa trªn c«ng thøc tæng qu¸t cña hi®rocacbon A cã d¹ng (CnH

2n+1)m .

A thuéc d·y ®ång ®¼ng nµo?

A- Ankan. B – Anken. C – Ankin. D- Aren

§¸p ¸n: A

Suy luËn: CnH 2n+1 lµ gèc hi®rocacbon no ho¸ trÞ I. VËy ph©n

tö chØ cã thÓ do 2 gèc hi®rocacbon no ho¸ trÞ I liªn kÕt víi

nhau, m = 2 vµ A thuéc d·y Ankan: C2nH 4n+2

2- Khi ®èt ch¸y hi®rocacbon th× cacbon t¹o ra CO2 vµ hi®ro t¹o

ra H2O. Tæng khèi lîng C vµ H trong CO2 vµ H2O ph¶i b»ng khèi l-

îng cña hi®rocacbon.

ThÝ dô: §èt ch¸y hoµn toµn m gam hçn hîp gåm CH4, C3H6 vµ

C4H10 thu ®îc 17,6g CO2 vµ 10,87g H2O.

m cã gi¸ trÞ lµ:

A - 2g, B - 4g, C - 6g, D - 8g

§¸p ¸n C

Suy luËn:

mx = mc + mH = . 12 + .2 = 6 g.

3- Khi ®èt ch¸y ankan thu ®îc sè mol H2O lín h¬n sè mol CO2

vµ sè mol ankan ch¸y b»ng hiÖu sè cña sè mol H2O vµ sè mol CO2

CnH2n+2 + O2 → n CO2 + (n+1)H2O

ThÝ dô 1: §èt ch¸y hoµn toµn 0,15 mol hçn hîp 2 ankan thu

®îc 9, 45gH2O cho s¶n phÈm ch¸y vµo dung dÞch Ca(OH)2 d th×

khèi lîng kÕt tña thu ®îc lµ:

A – 37,5g, B – 52,5g, C – 15g, D –

42,5g

§¸p ¸n: A

Suy luËn: nankan = nH2O - nCO2 ; nCO2 = nH2O - nankan

nCO2 = - 15 = 0,375

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O nCaCO3 = nCO2 = 0,375 mCaCO3 = 0,375.100 = 37,5g

ThÝ dô 2: §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp 2 hi®rocacbon liªn tiÕp

trong d·y ®ång ®¼ng thu ®îc 11,2 lit CO2 (®ktc) vµ 12,6g H2O.

Hai hi®rocacbon ®ã thuéc d·y ®ång ®¼ng nµo ?

A – Ankan, B – Anken, C- Ankin, D - Aren§¸p ¸n: A

Suy luËn:

nH2O = = 0,7 > nCO2 = 0,5. VËy ®ã lµ ankan

ThÝ dô 3: §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp 2 hi®rocacbon liªn tiÕp

trong d·y ®ång ®¼ng thu ®îc 22,4 lit CO2 (®ktc) vµ 25,2g H2O. Hai hi®rocacbon ®ã lµ:

A – C2H6 vµ C3H8 B - C3H8 vµ C4H10,

C - C4H10, vµ C5H12 D- C5H12 vµ C6H14

§¸p ¸n A

Suy luËn:

nH2O = = 1,4 ; nCO2 = 1

nH2O > nCO2 2 chÊt thuéc d·y ankan. Gäi lµ sè nguyªn tö C trung

b×nh :

C H 2 +2 + O2 → CO2 + ( +1) H2O

Ta cã :

= C2H6

Gi¶i ra = 2,5 C3H8

ThÝ dô 4: §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp gåm mét ankan vµ mét

anken. Cho s¶n phÈm ch¸y lÇn lît ®i qua b×nh 1 ®ùng P2O5 d vµ

b×nh 2 ®ùng KOH r¾n , d thÊy b×nh 1 t¨ng 4,14g; b×nh 2 t¨ng

6,16g. Sè mol ankancã trong hçn hîp lµ:

A - 0,06 B - 0,09 C- 0,03 D- 0,045

§¸p ¸n: B

Suy lu©n:nH2O = = 0,23 ; nCO2 = = 0,14

nankan = nH2O - nCO2 = 0,23 - 0,14 = 0,09 mol.

ThÝ dô 5: §èt ch¸y hoµn toµn 0,1 mol hçn hîp gåm CH4, C4H10

vµ C2H4 thu ®îc 0,14 mol CO2 vµ 0,23 mol H2O. Sè mol cña ankan

vµ anken cã trong hçn hîp lÇn lît lµ:

A - 0,09 vµ 0,01 B - 0,01 vµ 0,09

C - 0,08 vµ 0,02 D - 0,02 vµ 0,08

§¸p ¸n: A

Suy luËn: nankan = 0,23 - 0,14 = 0,09: nanken = 0,1 - 0,09 =

0,01

4 - Dùa vµo ph¶n øng céng cña anken víi Br2 cã tØ lÖ mol 1: 1

ThÝ dô: Cho hçn hîp 2 anken ®i qua b×nh ®ùng níc brom

thÊy lµm mÊt mµu võa ®ñ dd chøa 8g brom. Tæng sè mol hai

anken lµ:

A - 0,1 B- 0,05 C – 0,025 D – 0,005

§¸p ¸n B

Suy luËn:

n anken = nBr2 = = 0,05 mol

5 - Dùa vµo ph¶n øng ch¸y cña anken m¹ch hë cho mol CO2 b»ng mol

H2O

ThÝ dô 1: §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp 2 hi®rocacbon m¹ch

hë trong cïng d·y ®ång ®¼ng thu ®îc 11,2 lit CO2 (®ktc) vµ 9g

H2O . Hai hi®rocacbon ®ã thuéc d·y ®ång ®¼ng nµo ?

A – Ankan B – Anken C- Ankin D - Aren

§¸p ¸n: B

Suy luËn: nCO2 = 0,5 , nH2O = = 0,5 nCO2 = n H2O

VËy 2 hi®rocacbon thuéc d·y anken.

ThÝ dô 2: Mét hçn hîp khÝ gåm 1 ankan vµ 1 anken cã cïng

sè nguyªn tö cacbon trong ph©n tö vµ cã cïng sè mol. LÊy m gam

hçn hîp nµy th× lµm mÊt mµu võa ®ñ 80g dung dÞch 20% brom

trong dung m«i CCl4 . §èt ch¸y hoµn toµn m gam hçn hîp ®ã thu ®-

îc 0,6 mol CO2. Ankan vµ anken ®ã cã c«ng thøc ph©n tö lµ :

A - C2H6, C2H4 B - C3H8, C3H6

C - C4H10, C4H8 D - C5H12, C5H10

§¸p ¸n: B

Suy luËn:

nanken = nBr2 = = 0,1

Anken ch¸y : CnH2n + O2 n CO2 + nH2O

0,1 0,1n

Ta cã : 0,1n = = 0,3 n =3

6 - §èt ch¸y ankin thu ®îc sè mol CO2 lín h¬n sè mol H2O vµ sè mol

ankin ch¸y b»ng hiÖu sè cña sè mol CO2 vµ sè mol H2O

ThÝ dô: §èt ch¸y hoµn toµn V lit ( ®ktc ) mét ankin thÓ khÝ thu

®îc CO2 vµ H2O cã tæng khèi lîng lµ 25,2g . NÕu cho s¶n phÈm

ch¸y ®i qua dung dÞch Ca(OH)2 d thu ®îc 45g kÕt tña .

1. V cã gi¸ trÞ lµ:

A – 6,72 lit, B – 2,24 lit, C – 4,48 lit, D- 3,36 lit

§¸p ¸n: D

Suy luËn: nCO2= nCaCO3 = = 0,45 mol.

nH2O = = 0,3 mol

nankin= nCO2 - nH2O = 0,45 - 0,3 = 0,15 mol.

Vankin = 0,15 . 22,4 = 3,36 lit

2- C«ng thøc ph©n tö cña ankin lµ :

A – C2H2 B – C3H4 C – C4H6 D – C5H8

§¸p ¸n: B

n CO2 = 3nankin . VËy ankin cã 3 nguyªn tö C

ThÝ dô 2: §èt ch¸y hoµn toµn V lit (®ktc) mét ankin thu ®îc

10,8g H2O. NÕu cho tÊt c¶ s¶n phÈm ch¸y hÊp thu hÕt vµo b×nh

®ùng níc v«i trong th× khèi lîng b×nh t¨ng 50,4g. V cã gi¸ trÞ lµ :

A – 3,36 lit, B – 2,24 lit, C – 6,72 lit, D- 4,48 lit

§¸p ¸n: C

Suy luËn: Níc v«i trong hÊp thô c¶ CO2 vµ H2O

mCO2+ mH2O = 50,4 ; mCO2 = 50,4 – 10,8 = 39,6g

nCO2 = = 0,9 mol.

nankin = nCO2 – nH2O = 0,9 - = 0,3 mol.

Vankin = 0,3 . 22,4 = 6,72 lÝt.

7 - §èt ch¸y hçn hîp çc hi®rocacbon kh«ng no ®îc bao nhiªu mol

CO2 th× sau khi hi®ro ho¸ hoµn toµn råi ®èt ch¸y sÏ thu ®îc bÊy

nhiªu mol CO2. §ã lµ do khi hi®ro ho¸ th× sè nguyªn tö C kh«ng

thay ®æi vµ sè mol hi®rocacbon no thu ®îc lu«n b»ng sè mol

hi®rocacbon kh«ng no.

ThÝ dô : Chia hçn hîp gåm C3H6, C2H4, C2H2, thµnh 2 phÇn ®Òu

nhau:

- §èt ch¸y phÇn 1 thu ®îc 2,24 lit CO2 ( ®ktc)

- Hi®ro ho¸ phÇn 2 råi ®èt ch¸y hÕt s¶n phÈm th× thÓ tÝch CO2

(®ktc) thu ®îc lµ:

A - 2,24 lit B - 1,12 lit C - 3,36 lit D- 4,48 lit

§¸p ¸n: A

8 – Sau khi hi®ro ho¸ hoµn toµn hi®rocacbon kh«ng no råi ®èt

ch¸y th× thu ®îc sè mol H2O nhiÒu h¬n so víi khi ®èt lóc cha

hi®ro ho¸. Sè mol H2O tréi h¬n chÝnh b»ng sè mol H2 ®· tham gia

ph¶n øng hi®ro ho¸.

ThÝ dô: §èt ch¸y hoµn toµn 0,1 mol ankin ®îc 0,2 mol H2O.

NÕu hi®ro ho¸ hoµn toµn 0,1 mol ankin nµy råi ®èt th× sè mol

H2O thu ®îc lµ :

A – 0,3 B – 0,4 C – 0,5 D – 0,6

§¸p ¸n: B

Suy luËn: Ankin céng hîp víi H2 theo tØ lÖ mol 1:2. Khi céng

hîp cã 0,2 mol H2 ph¶n øng nªn sè mol H2O thu ®îc thªm còng lµ

0,2 mol, do ®ã sè mol H2O thu ®îc lµ 0,4 mol.

9 – Dùa vµo ph©n tö khèi trung b×nh _

M cña hçn hîp ®Ó biÖn

luËn:

ThÝ dô: A, B lµ 2 rîu no, ®¬n chøc kÕ tiÕp trong d·y ®ång

®¼ng. Cho hçn hîp gåm 1,6g A vµ 2,3g B t¸c dông hÕt víi Na thu

®îc 1,12 lit H2(®ktc). C«ng thøc ph©n tö cña 2 rîu lµ:

A - CH3OH, C2H5OH, B - C2H5OH, C3H7OH

C - C3H7OH, C4H9OH D - C4H9OH, C5H11OH

§¸p ¸n: A

Suy luËn:

nA+B = 2 n H2 = 2. = 0,1

CH3 OH = 32

_

MA+B = = 39 C2H5OH = 46

10- Dùa trªn ph¶n øng t¸ch níc cña rîu no ®¬n chøc thµnh anken

th× sè mol anken b»ng sè mol rîu vµ sè nguyªn tö C kh«ng thay

®æi . V× vËy ®èt rîu vµ ®èt anken t¬ng øng cho sè mol CO2 nh

nhau

ThÝ dô : Chia a gam ancol etylic thµnh 2 phÇn ®Òu nhau

- PhÇn 1 mang ®èt ch¸y hoµn toµn ®îc 2,24l CO2 ( ®ktc)

- PhÇn 2 mang t¸ch níc hoµn toµn thµnh etylen. §èt ch¸y hoµn

toµn lîng etylen nµy ®îc m gam H2O. m cã gi¸ trÞ lµ:

A – 1,6g B – 1,8g C – 1,4g D – 1,5g

§¸p ¸n: B

Suy luËn: §èt rîu ®îc 0,1 mol CO2 th× ®èt anken t¬ng øng

còng ®îc 0,1 mol CO2. Nhng ®èt anken cho mol CO2 b»ng mol H2O

vËy m = 0,1.18 = 1,8gam.

11- §èt 2 chÊt h÷u c¬, ph©n tö cã cïng sè nguyªn tö C, ®îc cïng sè

mol CO2 th× 2 chÊt h÷u c¬ mang ®èt cã cïng sè mol.

ThÝ dô : §èt ch¸y a g C2H5OH ®îc 0,2 mol CO2

§èt ch¸y 6g C2H5 COOH ®îc 0,2 mol CO2.

Cho a g C2H5OH t¸c dông víi 6g CH3COOH (cã H2SO4 ®Æc xóc t¸c

vµ to gi¶ sö hiÖu suÊt lµ 100%) ®îc c g este. c cã gi¸ trÞ lµ :

A- 4,4g B- 8,8g C- 13,2g D- 17,6g

§¸p ¸n: B

Suy luËn : nC2H5OH = n CH3COOH = nCO2 = 0,1 mol.

nCH3COOC2H5 = 0,1 m este = 0,1.88 = 8,8g

12- Dùa trªn ph¶n øng ®èt ch¸y an®ehit no, ®¬n chøc cho mét

sè mol CO2 b»ng sè mol H2O. Khi hi®ro ho¸ an®ehit thµnh rîu råi

®èt ch¸y rîu còng cho sè mol CO2 b»ng sè CO2 khi ®èt an®ehit

cßn sè mol H2O cña rîu th× nhiÒu h¬n. Sè mol níc tréi h¬n b»ng sè

mol H2 ®· céng vµo an®ehit.

ThÝ dô: §èt ch¸y hçn hîp 2 an®ehit no, ®¬n chøc ®îc 0,4

mol CO2 .Hi®ro ho¸ hoµn toµn 2 an®ehit nµy cÇn 0,2 mol H2 ®îc

hçn hîp 2 rîu no, ®¬n chøc. §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp 2 rîu th×

sè mol H2O thu ®îc lµ :

A- 0,4 B- 0,6 C- 0,8 D- 0,3

§¸p ¸n: B

Suy luËn : §un hçn hîp an®ehit ®îc 0,4 mol CO2 th× còng ®îc

0,5 mol H2O. Hidro ho¸ an®ehit ®· nhËn thªm 0,2 mol H2 th× sè

mol H2O cña rîu tréi h¬n cña an®ehit lµ 0,2 mol. VËy sè mol H2O

t¹o ra khi ®èt rîu lµ 0,4 +0,2 = 0,6 mol.

13- Dùa vµo ph¶n øng tr¸ng g¬ng cho tû lÖ mol cña HCHO vµ Ag

lµ 1:4 cña

R- CHO vµ Ag lµ 1:2.

ThÝ dô 1: Cho hçn hîp HCHO vµ H2 ®i qua èng ®ùng bét Ni

nung nãng. DÉn toµn bé hçn hîp thu ®îc sau ph¶n øng vµo b×nh

níc l¹nh ®Ó ngng tô h¬i chÊt láng vµ hoµ tan çc chÊt cã thÓ tan

®îc, thÊy khèi lîng b×nh t¨ng 11,8g.

LÊy dung dÞch trong b×nh cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 trong

NH3 thu ®îc 21,6g b¹c kim lo¹i. Khèi lîng CH3OH t¹o ra trong ph¶n

øng hidro cña HCHO lµ :

A-8,3g B-9,3g C-10,3g D-1,03g

§¸p ¸n: C NiSuy luËn : H-CHO +H2 CH3OH

to

Tæng khèi lîng cña CH3OH vµ HCHO cña ph¶n øng lµ 11,8g. NH3

HCHO + 2Ag2O CO2+ H2O + 4Ag

nHCHO = nAg = . = 0,05 mol.

mHCHO = 0,05.30 = 1,5g ; mCH3OH = 11,8-1,5 = 10,3g

ThÝ dô 2 : Cho hçn hîp gåm 0,1 mol HCOOH vµ 0,2 mol

HCHO t¸c dông hÕt víi dung dÞch AgNO3 trong amoniac th× khèi l-

îng Ag thu ®îc lµ :

A-108g B-10,8g C-216g D-21,6g

§¸p ¸n: A

Suy luËn : 0,1 mol HCOOH cho 0,2 mol Ag

0,2 mol HCHO cho 0,8 mol Ag

VËy thu ®îc 1 mol Ag khèi lîng 108g

ThÝ dô 3: ChÊt h÷u c¬ X thµnh phÇn gåm C,H,O trong ®ã

oxi chiÕm 53,33% khèi lîng. Khi thùc hiÖn ph¶n øng tr¸ng g¬ng tõ

1 mol X cho 4 mol Ag. C«ng thøc ph©n tö cña X lµ :

A- HCHO B- (CHO)2 C- CH2(CHO)2 D-

C2H4(CHO)2

§¸p ¸n: A

Suy luËn : 1 mol mçi chÊt trong 4 ph¬ng ¸n trªn khi tr¸ng g-

¬ng ®Òu cho 4 mol Ag, nhng chØ cã HCHO míi cã phÇn tr¨m khèi

lîng cña oxy lµ 53,33%.

14-Dùa vµo c«ng thøc tÝnh sè ete t¹o ra tõ hçn hîp rîu hoÆc dùa

vµo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng.

ThÝ dô 1: §un hçn hîp 5 rîu no,®¬n chøc víi H2SO4 ®Æc ë

140OC th× sè ete thu ®îc lµ :

A-10 B-12 C-15 D-17

§¸p ¸n: C

Suy luËn : §un hçn hîp x rîu thu ®îc : ete.

do ®ã ®un hçn hîp 5 rîu thu ®îc : = 15 ete.

ThÝ dô 2: §un 132,8g hçn hîp 3 rîu no ®¬n chøc víi H2SO4

®Æc ë 140OC thu ®îc hçn hîp çc ete cã sè mol b»ng nhau vµ cã

khèi lîng lµ 111,2g.Sè mol mçi ete lµ :

A-0,1 B-0,2 C-0,3 D-0,4§¸p ¸n: B

Suy luËn: §un hçn hîp 3 rîu t¹o ra ete.

Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng : m rîu = m ete + m H2O VËy m H2O = 132,8 - 111,2 = 21,6 g.

Do Σ n ete = Σ n H2O = = 1,2 n mçi ete = = 0,2

çch so¹n th¶o çc c©u TNKQ cã cïng néi dungkiÕn thøc vµ cã møc ®é khã t¬ng ®¬ng nhau

---

Mét gi¸o viªn cã thÓ d¹y nhiÒu líp trong mét khèi líp. Khi kiÓm

tra ®¸nh gi¸ ë nh÷ng líp d¹y song song nh thÕ ta cÇn nh÷ng ®Ò

cã cïng néi dung kiÕn thøc vµ cã cïng møc ®é khã ®Ó cã thÓ

kiÓm tra ë nh÷ng thêi gian kh¸c nhau.

Cã thÓ so¹n th¶o ra çc c©u TNKQ cã ®é khã t¬ng ®¬ng nhau tõ

mét c©u ®· cã s½n.

ThÝ dô tõ bµi tËp sau ®©y :

"Cho mét lîng hçn hîp CuO vµ Fe2O3 t¸c dông hÕt víi dung

dÞch HCl thu ®îc 2 míi cã tû lÖ mol 1:1. TÝnh phÇn tr¨m khèi lîng

cña çc oxit trong hçn hîp".

ë bµi tËp cã 3 d÷ kiÖn :

- Hçn hîp CuO vµ Fe2O3

- Dung dÞch HCl

- Hai muèi cã tØ lÖ mol 1 : 1

B»ng çch thay ®æi çch hái cho d÷ kiÖn nµy (gi¶ thiÕt) ®Ó

hái d÷ kiÖn kia

(kÕt luËn) ta cã thÓ " chÕ t¸c " ra hµng chôc bµi cã cïng néi dung

vµ cã cïng møc ®é khã. ThÝ dô nh çc bµi sau ®©y :

4

Bµi 1 : Cho mét lîng hçn hîp CuO vµ Fe2O3 t¸c dông hÕt víi

dung dÞch HCL thu ®îc 2 muèi cã tØ lÖ mol 1: 1. PhÇn tr¨m khèi l-

îng cña CuO vµ Fe2O3 trong hçn hîp lÇn lît lµ :

A- 20% vµ 80 % B - 30% vµ 70 % C- 40 % vµ 60 %

D - 50 % vµ 50 %

Gi¶i : CuO = 80 ; Fe2O3 = 160

CuO + 2 HCl → CuCl2 + H2O (1)

Fe2O3 + 6 HCl → 2 FeCl3 + 3 H2O (2)

Theo (1) : §Ó ®îc 1 mol CuCl2 cÇn 1 mol CuO (hay 80g CuO )

Theo (2) : §Ó ®îc 1 mol FeCl3 cÇn 0,5 mol Fe2O3 (hay 80g

Fe2O3 )

VËy khèi lîng 2 oxit b»ng nhau hay mçi chÊt chiÕm 50% khèi

lîng

Bµi 2 : Cho 3,2 g hçn hîp CuO vµ Fe2O3 t¸c dông hÕt víi dung

dÞch HCl thu ®îc 2 muèi cã tû lÖ mol 1 : 1

Khèi lîng cña CuO vµ Fe2O3 trong hçn hîp lÇn lît lµ :

A- 1,1 g vµ 2,1 g B- 1,4 g vµ 1,8 g C- 1,6g vµ 1,6 g

D- 2 g vµ 1,2 g

§¸p ¸n: C

Gi¶i : T¬ng tù bµi 1, tõ tØ lÖ mol 2 muèi lµ 1 : 1 suy ra tØ lÖ

mol 2 oxit lµ

1 : 0,5 . VËy khèi lîng 2 oxit b»ng nhau vµ b»ng = 1,6 g


dÞch HCl thu ®îc 2 muèi cã tØ lÖ mol 1 : 1

Sè mol HCl ®· tham gia ph¶n øng lµ :

A - 0,1 B - 0,15 C - 0,2 D - 0,25

§¸p ¸n: A

Gi¶i : TØ lÖ mol 2 muèi lµ 1 : 1 th× khèi lîng 2 oxit b»ng nhau

vµ b»ng 1,6 g.

nCuO = = 0,02 mol ; nFe2O3 = = 0,01 mol.

nHCl = 0,02 x 2 + 0,01x 6 = 0,1 mol


dÞch HCl thu ®îc 2 muèi cã tØ lÖ mol 1 : 1

Khèi lîng muèi CuCl2 vµ FeCl3 lÇn lît lµ :

A - 2,7 g vµ 3,25 g B - 3,25 g vµ 2,7 g

C - 0,27 g vµ 0,325 g D - 0,325 g vµ 0,27 g

§¸p ¸n: A

Gi¶i : TØ lÖ mol 2 muèi lµ 1 : 1 th× khèi lîng 2 oxit b»ng nhau

vµ b»ng 1,6 g

nCuO = 0,02 mol ; nCuCl2 = 0,02 mol ; m CuCl2 = 135 .

0,02 = 2,7g

nFe2O3 = 0,01 mol ; nFeCl3 = 0,02 mol ; mFeCl3

=162,5 . 0,02 = 3,25 g

Bµi 5 : Cho hçn hîp CuO vµ Fe2O3 (mçi chÊt chiÕm 50% khèi l-

îng) t¸c dông hÕt víi dd HCl. TØ lÖ mol 2 muèi thu ®îc lµ :

A - 1 : 1 B - 1 : 2 C - 2 : 1 D - 1 : 3

§¸p ¸n: A

Gi¶i : Gi¶ sö lÊy 80 g CuO (1mol) vµ 80 g Fe2O3 (0,5 mol) th×

thu ®îc 1 mol CuCl2 vµ 1 mol FeCl3. TØ lÖ mol lµ 1 : 1.

Bµi 6 : Cho hçn hîp CuO vµ Fe2O3 ( mçi chÊt chiÕm 50 % khèi

lîng ) t¸c dông hÕt víi dd HCl . TØ lÖ khèi lîng cña 2 muèi thu ®îc lµ

:

A - 0,38 B - 0,83 c - 0,5 D - Kh«ng x¸c ®Þnh

®îc

§¸p ¸n : B

Gi¶i : mCuCl2 : nFeCl3 = 1 : 1 Gäi x lµ sè mol mçi muèi ta cã :

= 0,83 mol.

Bµi 7 : Hçn hîp CuO vµ Fe2O3 cã tØ lÖ mol t¬ng øng lµ 2 : 1 .

Cho hçn hîp t¸c dông hÕt víi dd HCl thu ®îc 2 muèi tØ lÖ mol lµ :

A - 2 :1 B - 1 : 2 C - 1 : 1 D - 1 : 3

§¸p ¸n: C

Gi¶i : Gäi 2x lµ sè mol CuO th× sè mol Fe2O3 lµ x mol.

CuO + 2 HCl → CuCl2 + H2O 2 x → 2 x Fe2O3 + 6 HCl → 2 FeCl3 + 3 H2O x → 2 x

TØ lÖ mol 2 x : 2 x hay 1 : 1

Bµi 8 : Cho a g hçn hîp CuO vµ Fe2O3 t¸c dông võa ®ñ víi 100

ml dd HCl 1M thu ®îc 2 muèi cã tØ lÖ mol 1 : 1 . Gi¸ trÞ cña a lµ:

A - 1,6g B - 2,4 g C - 3,2 g D - 3,6 g

§¸p ¸n: C

Gi¶i : nHCl = 0,1 . 1 = 0,1 mol

2 muèi cã tØ lÖ mol 1:1 th× 2 oxit cã khèi lîng b»ng nhau vµ cã tØ

lÖ mol lµ 1:0,5 hay x : 0,5 x

CuO + 2 HCl → CuCl2 + H2O x → 2 xFe2O3 + 6 HCl → 2 FeCl3 + 3H2O0,5 x → 3 x

Ta cã : 5 x = 0,1 x = = 0.02 mol ; mCuO = 80 . 0,02

= 1,6 g. VËy a = 1,6 . 2 = 3,2 g

Bµi 9 : Cho 3,2 g hçn hîp CuO vµ Fe2O3 t¸c dông võa ®ñ víi

100ml dd HCl thu ®îc 2 muèi cã tØ lÖ mol 1 : 1 . Nång ®é mol cña

dd HCl lµ :

A - 0,5 M B - 1 M c - 1,5 M D - 2 M

§¸p ¸n: B

Gi¶i : 2 muèi cã tØ lÖ mol 1 : 1 th× 2 oxit cã khèi lîng b»ng

nhau

nCuO = = 0,02 mol n HCl = 0,02 . 2 = 0,04 mol.

nFe2O3 = = 0,01 mol n HCl = 0,01 . 6 = 0,06 mol.

Σ nHCL = 0,04 + 0,06 = 0,1 CM(HCl) = = 0,1

M.

Bµi 10 : Cho 3,2 g hçn hîp CuO vµ Fe2O3 t¸c dông võa ®ñ víi

V ml dung dÞch HCl 1 M thu ®îc 2 muèi cã tØ lÖ mol 1 : 1. Gi¸ trÞ

cña V lµ :

A - 50 ml B - 100 ml c - 150 ml D -

200 ml

§¸p ¸n: B

Gi¶i : Lµm nh bµi 9 ®îc nHCL = 0,1 mol

V = = = 0,1 lÝt (hay 100 ml).

T¬ng tù nh çc bµi trªn ta cßn cã thÓ hái sè mol cña mçi muèi

; phÇn tr¨m vÒ sè mol cña mçi muèi ; phÇn tr¨m vÒ khèi lîng

cña mçi muèi v. v ...

Mét sè bµi tËp TNKQ vÒ Hy®rocacboncã ®é khã t¬ng ®¬ng nhau

Bµi 1 : §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp hy®rocacbon ®ång ®¼ng

cã khèi lîng ph©n tö h¬n kÐm nhau 28 ®vc, ta thu ®îc 4,48 lÝt

khÝ cacbonic ë ®ktc vµ 5,4 gam níc. C«ng thøc ph©n tö cña 2

hy®rocacbon lµ :

A - C3H4 vµ C5H8 ; B- CH4 vµ C3H8 ; C - C2H4 vµ

C4H8 ;

D - C2H2 vµ C4H6 ; E - KÕt qu¶ kh¸c

§¸p ¸n: B

Bµi gi¶i :

Ta cã : nCO2 = 4,48/22,4 = 02 (mol) ; nH2O = 5,4 /18 = 0,3 ( mol)

NhËn xÐt : Sè mol H2O > sè mol CO2 nªn hy®rocacbon lµ ankan

C H2 +2 + O2 → CO2 + ( + 1) H2O

Sè mol: 0,2 0,3/ ( + 1 ) = 0,2 / 0,3 Suy ra = 2 . VËy n = 1 vµ n +

( 28/14 ) = 3

C«ng thøc hai ankan lµ CH4 vµ C3H8 ( ®¸p ¸n B ®óng )

Bµi 2 : Hçn hîp hai ankan ë thÓ khÝ cïng d·y ®ång ®¼ng, cã

khèi lîng ph©n tö h¬n kÐm nhau 14 ®vc. §èt ch¸y hoµn toµn 2,24

lÝt hçn hîp trªn thu ®îc 3,36 lÝt CO2 (çc thÓ tÝch khÝ ®o ë ®ktc).

C«ng thøc cña hai ankan lµ :

A - CH4 vµ C2H6 ; B - C2H6 vµ C3H8; C- C3H8 vµ

C4 H10

D - C4H10 vµ C5H12 ; E - kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

§¸p ¸n: A

Bµi gi¶i : Ta cã : nhh = = 0,1 ( mol ) ; nCO2= 3,36 /

22,4 = 0,15 ( mol )

NhËn xÐt : sè mol H2O > sè mol CO2 nªn hy®rocacbon lµ ankan

C H2 + 2 + O2 → CO2 + ( + 1) H2O

Sè mol: 0,1 0,15

n = 1,5. VËy n = 1 vµ n + (14/14) = 2

C«ng thøc hai ankan lµ : CH4 vµ C2H6 (®¸p ¸n A ®óng)

Bµi 3. Hçn hîp hai ankan ë thÓ khÝ cã khèi lîng ph©n tö h¬n

kÐm nhau 28 ®vc. §èt ch¸y hoµn toµn 2,24 lÝt hçn hîp nãi trªn thu

®îc 6,72 lÝt khÝ cacbonic (çc khÝ ®o ë ®ktc). C«ng thøc ph©n tö

cña hai ankan lµ :

A- CH4 vµ C3H8 B- C2H6 vµ C4H10

C- CH4 vµ C4H10 D- C3H8 vµ C5H12 E- Kh«ng x¸c ®Þnh

§¸p ¸n: B

Bµi gi¶i : Ta cã: nhh = 2,24/22,4 = 0,1 mol ; nC O2 =

6,72/22,4 = 0,3 mol

NhËn xÐt : lµ ankan ; Gi¶i theo ph¬ng ph¸p sè nguyªn tö cacbon

trung b×nh :

C H2 +2 + O2 → CO2 + ( + 1) H2O

Sè mol 0,1 0,3

= 3 . VËy n = 2 vµ n + (28/14) = 4. C«ng thøc 2 ankan lµ C2H6 vµ C4H10. ( §¸p ¸n B ®óng)

Bµi 4 : Hçn hîp hai hy®rocacbon cã khèi lîng ph©n tö h¬n

kÐm nhau 14 ®vc. §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp trªn thu ®îc 5,6 lÝt

khÝ cacbonic (®ktc) vµ 6,3 gam H2O. C«ng thøc ph©n tö cña hai

hydrocacbon lµ :

A - C2 H6 vµ C3H8 ; B - C3H8 vµ C4H10; C- C3H6 vµ

C4 H8

D - C4H8 vµ C6H12 ; E - Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

Bµi gi¶i :

Ta cã : nCO2 = 5,6 / 22,4 = 0,25 ( mol) ; nH2O = 6,3 /18 = 0,35

( mol )

NhËn xÐt : sè mol H2O > sè mol CO2 nªn hydrocacbon lµ Ankan

C H2 +2 + O2 → CO2 + ( + 1) H2O

Sè mol: 0,25 0,35

/ ( +1) = 0,25 / 0,35. Suy ra = 2,5 . VËy n = 2 vµ n +

(14/14 ) = 3

C«ng thøc hai ankan lµ C2H6 vµ C3H8 ( ®¸p ¸n A ®óng )

Bµi 5 : §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp hydrocacbon cã khèi lîng

ph©n tö h¬n kÐm nhau 28 ®vc, ta thu ®îc 6,72 lÝt cacbonic vµ

7,2 gam níc. C«ng thøc ph©n tö cña hydrocacbon lµ :

A - CH4 vµ C3H8 ; B - C2H4 vµ C4H8; C- C3H6

vµ C4 H10

D - C2H6 vµ C4H10; E - kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

Bµi gi¶i :

Ta cã : nCO2 = 6,72/22,4 = 0,3 (mol) ; nH2O = 7,2/18 = 0,4

(mol)


C H 2 +2 + O2 → CO2 + ( +1) H2O

Sè mol 0,3 0,4

/ ( +1) = 0,3 / 0,4. Suy ra = 3 . VËy n = 2 vµ n + (28/14)

= 4

C«ng thøc hai ankan lµ C2H6 vµ C4H10 ( ®¸p ¸n D ®óng )

Bµi 6 : §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp hai hy®rocacbon cã khèi l-

îng ph©n tö h¬n kÐm nhau 28 ®vc, ta thu ®îc 8,96 lÝt khÝ

cacbonic (®ktc) vµ 9,0 gam níc. C«ng thøc ph©n tö cña

hy®rocacbon lµ :

A - CH4 vµ C3H8 ; B - C2H6 vµ C4H10; C- C3H8 vµ

C5 H12

D - C2H4 vµ C4H8 ; E - Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

Bµi gi¶i :

Ta cã : nCO2 = 8,96/22,4 = 0,4 ( mol) ; nH2O = 9,0 / 18 = 0,5

( mol )


C H 2 +2 + O2 → CO2 + ( +1) H2O

Sè mol 0,4 0,5/ ( +1) = 0,4 / 0,5. Suy ra = 4 . VËy n = 3 vµ n + (28/14)

= 5

C«ng thøc hai ankan lµ C3H8 vµ C5H12 (®¸p ¸n C ®óng)

Bµi 7: §èt ch¸y hoµn toµn 0,1 mol hçn hîp hai hy®rocacbon


khÝ cacbonic (®ktc) vµ 7,2 gam níc. C«ng thøc ph©n tö cña

hydrocacbon lµ :

A - C3 H8 vµ C5H12 ; B - C2H4 vµ C4H8; C- C3H6 vµ

C5 H10

D - C4H8 vµ C6H12 ; E - C4H10 vµ C6H14

Bµi gi¶i :

Ta cã : nCO 2 = 8,96/22,4 = 0,4 mol ; nH2O = 7,2/18= 0,4

mol

NhËn xÐt: sè mol H2O = sè mol CO2 nªn hy®rocacbon lµ

Xicloankan hoÆc anken.

C H 2 + O2 → CO2 + H2O

Sè mol 0,1 0,4 0,4Suy ra = 4 . VËy n = 3 vµ n + (28/14) = 5

C«ng thøc hai hi®rocacbon lµ C3H6 vµ C5H10 (®¸p ¸n B ®óng)

Bµi 8 : §èt ch¸y hoµn toµn 0,1 mol hçn hîp hai hy®rocacbon


khÝ cacbonic (®ktc) vµ 6,3 gam níc. C«ng thøc ph©n tö cña hai

hy®rocacbon lµ :

A - C2 H4 vµ C3H6 B - C3H6 vµ C4H8

C - C2H6 vµ C3 H8 D - C3H8 vµ C4H10

Bµi gi¶i :

Ta cã : nCO2 = 7,84/22,4 =0,35 mol ; nH2O = 6,3/18 = 0,35

mol

NhËn xÐt: sè mol H2O = sè mol CO2 nªn hy®rocacbon lµ

Xicloankan hoÆc anken.

C H 2 + O2 → CO2 + H2O

Sè mol 0,1 0,35 0,35Suy ra = 3,5 . VËy n = 3 vµ n + (14/14) = 4

C«ng thøc hai ankan lµ C3H6 vµ C4H8 (®¸p ¸n B ®óng)

Bµi 9 : §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp hai hydrocacbon cã khèi l-


cacbonic (®ktc) vµ 8,1gam níc. C«ng thøc ph©n tö cña hai

hydrocacbon lµ :

A - C H4 vµ C2H6 ; B - C2H6 vµ C3H8; C- C3H8 vµ

C4 H10

D - C4H10 vµ C5H12 ; E - C4H10 vµ C6H14

Bµi gi¶i :

Ta cã : nCO2 = 7,84/22,4 = 0,35 ( mol) ; nH2O = 8,1/18 = 0,45

( mol )

NhËn xÐt : sè mol H2O > sè mol CO2 nªn hy®rocacbon lµ ankan.

C H 2 +2 + O2 → CO2 + ( +1) H2O

Sè mol 0,35 0,45/ ( +1) = 0,35 / 0,45. Suy ra = 3,5 . VËy n = 3 vµ n +

(14/14) = 4

C«ng thøc hai ankan lµ C3H8 vµ C4H10 (§¸p ¸n C ®óng)

Bµi 10 : §èt ch¸y hoµn toµn 0,2 (mol) hçn hîp Ankan cã khèi l-


cacbonic (®ktc). C«ng thøc ph©n tö cña hai hydrocacbon lµ :

A - C 2H6 vµ C3H8 B - C3H8 vµ C4H10

C- C4H10 vµ C5 H12 D - C5H12 vµ C6H14

Bµi gi¶i :

Ta cã : nCO2 = 24,64/22,4 = 1,1 ( mol) ;

NhËn xÐt : Ankan. Gi¶i theo ph¬ng ph¸p sè nguyªn tö Cacbon

trung b×nh :

C H 2 +2 + O2 → CO2 + ( +1) H2O

Sè mol 0,2 1,1 = 1,1 /0,2 = 5,5 . VËy n = 5 vµ n + (14/14) = 6

C«ng thøc hai ankan lµ C5H12 vµ C6H14 (®¸p ¸n D ®óng).

Mét sè bµi tËp tnkq vÒ este cã ®é khã

t¬ng ®¬ng nhau

Bµi 1. Cã hai este lµ ®ång ph©n cña nhau vµ ®Òu do çc axÝt no ®¬n chøc vµ rîu no ®¬n chøc t¹o thµnh. §Ó xµ phßng ho¸ 22,2 gam hçn hîp hai este nãi trªn ph¶i dïng võa hÕt 12 gam NaOH nguyªn chÊt . C«ng thøc cña hai este ®ã lµ:A- HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3

B- C2H5COOCH3 vµ CH3COOCH3

C- CH3COOC2H5 vµ HCOOC3H7

D- Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc.

§¸p ¸n A.

Gi¶i: Çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng xµ phßng ho¸ hai este cã

d¹ng:

R-COOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

R’’COOR’’’ + NaOH → R’’COONa + R’’’OH

Hai este lµ ®ång ph©n cña nhau nªn cã cïng ph©n tö khèi M vµ cã

chung c«ng thøc tæng qu¸t cña este no ®¬n chøc lµ : CnH2nO2

§Æt x vµ y lµ sè mol mçi este trong 22,2 gam hçn hîp . Tû lÖ mol

trong ph¬ng tr×nh lµ 1 : 1 nªn :

nNaOH= neste = x + y = 12 : 40 = 0,3 (mol)

vµ Mx + My = 22,2 hay M(x + y) = 22,2 . VËy M = 22,2 :

0,3 = 74

CnH2nO2 = 74 n = 3 . C«ng thøc cña hai este lµ : C3H6O2

Cã hai ®ång ph©n lµ : HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3

Bµi 2. Xµ phßng ho¸ hoµn toµn 22,2 gam hçn hîp hai este lµ

HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3 b»ng NaOH nguyªn chÊt . Khèi lîng NaOH

®· ph¶n øng lµ :

A- 8 gam B- 12 gam C- 16 gam D- 20 gam

§¸p ¸n B

Gi¶i :

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng xµ phßng ho¸ hai este

HCOOC2H5 + NaOH → HCOONa + C2H5OH

CH3COOCH3 + NaOH → CH3COONa + CH3OH

V× khèi lîng mol cña hai este b»ng nhau vµ b»ng 74gam. Ph¶n øng

theo tØ lÖ 1 : 1, nªn nNaOH = n este = 22,2 : 74 = 0,3 mol.

VËy mNaOH = 40 . 0,3 = 12 (gam) .


HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3 b»ng dung dÞch NaOH nång ®é 1M.

ThÓ tÝch dung dÞch NaOH cÇn dïng lµ :

A- 200 ml B- 300 ml C- 400 ml D- 500 ml

§¸p ¸n B

Gi¶i : Çch gi¶i t¬ng tù bµi 2.

Hai este lµ ®ång ph©n cña nhau nªn cã khèi lîng mol b»ng nhau

vµ b»ng 74 gam.

Theo ph¬ng tr×nh : nNaOH = n este = 22,2 : 74 = 0,3 (mol)

VNaOH = nNaOH : CM = 0,3 : 1 = 0,3 (lÝt) hay 300 ml


HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3 ®· dïng võa hÕt 200 ml dung dÞch

NaOH. Nång ®é mol cña dung dÞch NaOH lµ :

A- 0,5(M) B- 1,0 (M) C- 1,5 (M) D- 2,0 (M)

§¸p ¸n: C

Gi¶i : Çch gi¶i t¬ng tù bµi 3.

V× hai este cã khèi lîng mol b»ng nhau vµ b»ng 74 (gam/mol) .

Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng : nNaOH = neste = 22,2 : 74 = 0,3 (mol)

VNaOH = 200 (ml) = 0,2 (lit) . VËy CM(NaOH) = 0,3 : 0,2 = 1,5 (mol/lit)


HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3 b»ng dung dÞch NaOH võa ®ñ, çc

muèi sinh ra sau khi xµ phßng

ho¸ ®îc sÊy ®Õn khan vµ c©n ®îc 21,8 gam. Sè mol HCOOC2H5

vµ sè mol CH3COOCH3 lÇn lît lµ :

A- 0,15 mol vµ o,15 mol B- 0,2 mol vµ 0,1 mol

C- 0,25 mol vµ 0,05 mol D- 0,275 mol vµ 0,005 mol.

§¸p ¸n B

Gi¶i : Ph¬ng tr×nh ph¶n øng xµ phßng ho¸ este :

HCOOC2H5 + NaOH → HCOONa + C2H5OH

CH3COOCH3 + NaOH → CH3COONa + CH3OH

V× hai este cã khèi lîng mol b»ng nhau vµ b»ng 74 ( gam/mol)

Theo ph¬ng tr×nh : nNaOH = neste = 22,2 : 74 = 0,3 (mol)

Gäi x vµ y lÇn lît lµ sè mol cña mçi este trong hçn hîp, ta cã :

x + y = 0,3

68x + 82y = 21,8

Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ®¹i sè ®îc : x = 0,2 vµ y = 0,1

Bµi 6. Xµ phßng ho¸ 22,2 gam hçn hîp hai este lµ HCO

OC2H5 vµ CH3CO OCH3 b»ng dung dÞch NaOH võa ®ñ . Çc muèi

sinh ra sau khi xµ phßng ho¸ ®îc sÊy ®Õn khan vµ c©n ®îc 21,8

gam. Khèi lîng muèi HCOONa vµ CH3COONa lÇn lît lµ :

A- 18,5 gam vµ 3,7 gam B- 11,1 gam vµ 11,1 gam

C- 14,8 gam vµ 7,4 gam D- Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

§¸p ¸n C

Gi¶i : Çch gi¶i t¬ng tù bµi 5 : x = 0,2 vµ y = 0,1

Khèi lîng HCOOC2H5 = (74 . 0,2) = 14,4 gam

Khèi lîng CH3COOCH3 = (74 .0,1) = 7,4 gam

Bµi 7. Xµ phßng ho¸ hoµn toµn 22,2 gam hçn hîp hai este

HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3 b»ng dung dÞch NaOH võa ®ñ . Çc

muèi sinh ra sau khi xµ phßng ho¸ ®îc sÊy ®Õn khan vµ c©n ®îc

21,8 gam .Khèi lîng muèi HCOONa vµ CH3COONa lÇn lît lµ :

A- 1,7 gam vµ 20,1 gam ; B- 3,4 gam vµ 18,4 gam

C- 6,8 gam vµ 15,0 gam ; D- 13,6 gam vµ 8,2 gam

§¸p ¸n D

Gi¶i : Çch gi¶i t¬ng tù bµi 5 : x = 0,2 vµ y = 0,1

Khèi lîng muèi HCOONa lµ: 68 . 0,2 = 13,6 gam.

Khèi lîng muèi CH3COONa lµ: 82 . 0,1 = 8,2 gam

Bµi 8. Xµ phßng ho¸ hoµn toµn a gam hçn hîp hai este lµ

HCOOC2H5 vµ

CH3COOCH3 b»ng lîng dung dÞch NaOH võa ®ñ, cÇn 300 ml dung

dÞch NaOH nång ®é 1,0 M. Gi¸ trÞ cña A lµ :

A- 14,8 gam B- 18,5 gam C- 22,2 gam D-

29,6 gam

§¸p ¸n C

Gi¶i : Ph¬ng tr×nh t¬ng tù çc bµi trªn. V× tû lÖ mol lµ 1 :

1 nªn ta cã :

neste = nNaOH = CM . VNaOH = 1,0 . (300/1000) = 0,3

(mol)

V× hai este lµ ®ång ph©n cña nhau nªn cã cïng ph©n tö khèi vµ

b»ng 74.

VËy : a = meste = (74 . 0,3) = 22,2 gam


HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3 b»ng dung dÞch NaOH võa ®ñ. Çc muèi

sinh ra sau khi xµ phßng ho¸ ®îc sÊy ®Õn khan vµ c©n ®îc 21,8

gam. Tû lÖ gi÷a n(HCOOC2H5) / n(CH3COOCH3) lµ :

A- 0,75 B- 1,0 C- 1,5 D- 2,0

§¸p ¸n D

Gi¶i : Ph¬ng tr×nh ho¸ häc t¬ng tù çc bµi trªn :

Gäi x vµ y lÇn lît lµ sè mol cña HCOOC2H5 vµ HCOOCH3.

V× hai este lµ ®ång ph©n cña nhau nªn cã ph©n tö khèi b»ng

nhau vµ b»ng 74. Ta cã 74x + 74y = 22,2 vµ 68x + 82y =

21,8 x = 0,2 vµ y = 0,1

VËy tû lÖ mol gi÷a hai este lµ x / y = 0,2 / 0,1 = 2


HCOOC2H5 vµ CH3COOCH3 b»ng dung dÞch NaOH võa ®ñ, ph¶i

dïng hÕt 200 ml dd NaOH

1,5 M. Çc muèi sinh ra sau khi xµ phßng ho¸ ®îc sÊy ®Õn khan vµ

c©n ®îc 21,8 gam. PhÇn tr¨m khèi lîng cña mçi este trong hçn hîp

lµ :

A- 50% vµ 50% B- 66,7% vµ 33,3%

C- 75% vµ 25% D- Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

§¸p ¸n B

Gi¶i : T¬ng tù çc bµi trªn

PhÇn tr¨m khèi lîng HCOOC2H5 lµ (74 .0,2) . 100/ 22,2 = 66,7%

PhÇn tr¨m khèi lîng CH3COOCH3 lµ (74 .0,1) .100/ 22,2 = 33,3 %

Çch so¹n th¶o c©u TNKQ ho¸ v« c¬cã néi dung thùc nghiÖm

----

Ho¸ häc lµ mét m«n khoa häc thùc nghiÖm v× vËy thÝ

nghiÖm ho¸ häc lµ ph¬ng tiÖn c¬ b¶n ®Ó nghiªm cøu vµ häc tËp

ho¸ häc. Muèn hiÓu s©u s¾c kiÕn thøc ho¸ häc th× ph¶i vËn dông

kiÕn thøc ®Ó gi¶i quyÕt nhøng t×nh huèng thùc tÕ nhÊt lµ çc bµi

tËp thùc nghiÖm. ë ®©y ta ph¶i h×nh dung ra çch tiÕn hµnh thÝ

nghiÖm ®Ó gi¶i quyÕt mét nhiÖm vô nµo ®ã ®îc ®Æt ra trong

bµi tËp ( thÝ nghiÖm ë trong ®Çu).

Bµi tËp thùc nghiÖm cã nhiÒu d¹ng nh nhËn biÕt çc chÊt,

t¸ch çc chÊt ra khái hçn hîp ; ®iÒu chÕ çc chÊt....

Trong çc d¹ng bµi tËp thùc nghÞªm th× nhËn biÕt çc chÊt

lµ d¹ng quan träng h¬n c¶ vµ thêng xuyªn trong çc ®Ò thi tuyÓn

sinh ®¹i häc vµ cao ®¼ng cña m«n ho¸ häc, viÖc nhËn biÕt çc

chÊt th× chÊt dïng ®Ó nhËn biÕt chÊt kh¸c th× chÊt dïng ®Ó

nhËn biÕt chÊt kh¸c gäi lµ chÊt thö. §Ó nhËn biÕt nhiÒu chÊt ta

cã thÓ dïng nhiÒu thuèc thö, nhng khã h¬n lµ chØ ®îc dïng thªm

mét thuèc thö. Lóc nµy ta ph¶i chän mét thuèc thö ®Ó nhËn ra mét

chÊt hoÆc mét sè chÊt cÇn nhËn biÕt , sau ®ã l¹i dïng chÝnh nh÷ng

chÊt ®· nhËn biÕt ®îc ®Ó lµm thuèc thö nhËn biÕt çc chÊt cßn l¹i.

Muèn x©y dùng bµi tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan cã néi dung

nhËn biÕt çc chÊt cÇn dùa vµo tÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng cña çc

chÊt vµ çc thÝ nghiÖm ho¸ häc cã thÓ lµm ®ù¬c gióp ph©n biÖt ®-

îc chÊt nµy víi chÊt kh¸c. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô:

1. Cã çc dung dÞch AlCl3, NaCl,MgCl2,H2SO4. ChØ ®îc dïng thªm

mét thuèc thö, th× cã thÓ dïng thªm thuèc thö nµo sau ®©y ®Ó

nhËn biÕt çc dung dÞch ®ã?

A- Dung dÞch NaOH B- Dung dÞch AgNO3

C- Dung dÞch BaCl2 D- Dung dÞch qu× tÝm

Gi¶i:

5

+ Dïng dung dÞch NaOH nhËn ra AlCl3 do ph¶n øng t¹o ra kÕt tña

tan ®îc trong NaOH d vµ nhËn ra MgCl2 do ph¶n øng t¹o ra kÕt tña

kh«ng tan trong NaOH d.

AlCl3 + 3 NaOH → Al(OH)3 + 3 NaCl

Al(OH)3 + NaOH d → NaAlO2 + 2 H2O

MgCl2 + 2NaOH → Mg(OH)2 + 2 NaCl

+LÊy kÕt tña Mg(OH)2 lµm thuèc thö ®Ó cho vµo hai dung dÞch

cßn l¹i lµ NaCl vµ H2SO4. Dung dÞch nµo hoµ tan ®îc Mg(OH)2 lµ

dung dÞch H2SO4, kh«ng hoµ tan ®îc Mg(OH)2 lµ dung dÞch NaCl.

2. Cã 4 dung dÞch lµ :NaOH, H2SO4,HCl, Na2CO3. ChØ dïng thªm

mét chÊt ho¸ häc ®Ó nhËn biÕt th× dïng chÊt nµo trong ®ã çc

chÊt cã díi ®©y?

A-Dd HNO3 B-Dd KOH C-Dd BaCl2 D-Dd

NaCl

Gi¶i:

+ Cho dung dÞch BaCl2 vµo çc dung dÞch trªn, cã kÕt tña lµ dung

dÞch H2SO4 vµ dung dÞch Na2CO3:

BaCl2 + H2SO4 BaSO4 + 2HCl

BaCl2 + NaCO3 BaCO3 + 2NaCl+ LÊy mét trong hai dung dÞch cßn l¹i lµm thuèc thö cho t¸c dông

víi çc kÕt tña thu ®îc ë 2 ph¶n øng trªn, nÕu kÕt tña tan th×

dung dÞch ®· lÊy lµ dung dÞch Hl vµ kÕt tña tan lµ BaCO3, cßn kÕt

tña kh«ng tan lµ BaSO4(nhËn ®îc dung dÞch Na2CO3 vµ dung dÞch

H2SO4).

+ NÕu dung dÞch ®· lÊy lµm thuèc thö kh«ng hoµ tan ®îc

BaSO4vµ BaCO3 th× ®ã lµ dung dÞch NaOH vµ dung dÞch kia lµ

dung dÞch HCl. TiÕp ®ã lÊy dung dÞch HCl ®Ó ph©n biÖt BaCO3

víi BaSO4.

3. Cã çc dung dÞch : NaNO3, NaCO3, NaHCO3, Zn(NO3)2, Mg(NO3)2.

§îc dïng nhiÖt ®é vµ chØ dïng thªm mét ho¸ chÊt nµo trong sè çc

chÊt cho díi ®©y lµ cã thÓ nhËn biÕt ®îc çc dung dÞch trªn?

A-Dd HCl B-Dd NaOH C-Dd H2SO4 D- Dd

NH3

Gi¶i:

+ Dïng dung dÞch NaOH nhËn ra dung dÞch Zn(NO3)2 do t¹o ra kÕt

tña tan trong NaOH d vµ dung dÞch Mg(NO3)2 do t¹o ra kÕt tña

kh«ng tan trong NaOH d.

Zn(NO3)2 +2NaOH Zn(OH)2 + 2NaNO3

Zn(OH)2 + 2NaOH d NaZnO2 + 2H2O

Mg(NO3)2 + 2NaOH Mg(OH)2 + 2NaNO3

LÊy dung dÞch Mg(NO3)2 lµm thuèc thö ®æ vµo 3 dung dÞch cßn l¹i

*Cã kÕt tña sinh ra lµ cña dung dÞch Na2CO3

Mg(NO3)2 + Na2CO3 MgCO3 + 2NaNO3

* §un nãng hai dung dÞch cßn l¹i, thÊy xuÊt hiÖn kÕt tña lµ

dung dÞch NaHCO3, kh«ng cã kÕt tña xuÊt hiÖn lµ dung dÞch

NaNO3

Mg(NO3)2 + 2NaHCO3 Mg(HCO3)2 + 2NaNO3

Mg(HO3)2 MgCO3 + CO2 + H2O

NÕu kh«ng ®un nãng th× ph¶n øng trao ®æi gi÷a Mg(NO3)2 vµ

NaHCO3 coi nh kh«ng x¶y ra v× kh«ng t¹o ra chÊt kÕt tña hay chÊt

Ýt ®iÖn ly hoÆc chÊt khÝ. Khi ®un nãng , Mg(HO3)2 bÞ ph©n huû

t¹o ra kÕt tña MgCO3, lµm cho ph¶n øng trao ®æi x¶y ra theo ph-

¬ng tr×nh ph¶n øng tæng nh sau:

Mg(NO3)2 +2NaHCO3 MgCO3 + CO2 +

2NaNO3 + H2O

4. Cã çc dung dÞch: NH4Cl, NH4HCO3, NaNO2, NaNO3 ®îc dïng

nhiÖt ®é vµ chØ dïng thªm mét ho¸ chÊt nµo trong sè çc chÊt

cho sau ®©y ®Ó nhËn ®îc çc dung dÞch trªn?

A-Dd KOH B-Dd NaOH C-Dd Ca(OH)2 D- Dd HCl

Gi¶i:

+ Dïng dung dÞch Ca(OH)2 nhËn ra dung dÞch NH4Cl vµ dung dÞch

NH4HCO3 dùa vµo hiÖn tîng cã kÕt tña hay kh«ng:

2NH4Cl + Ca(OH)2 CaCl2 + 2NH3 + 2H2O

NH4HCO3 + Ca(OH)2 CaCO3 + NH3 + 2H2O

+LÊy dung dÞch NH4Cl lµm thuèc thö, ®æ vµo hai dung dÞch cßn l¹i

råi ®un nãng, cã hiÖn tîng sñi bät lµ dung dÞch NaNO2, kh«ng cã

hiÖn tîng sñi bät lµ dung dÞch NaNO3.

NH4Cl + NaNO2 NH4NO2 + NaCl

NÕu kh«ng ®un nãng th× ph¶n øng trªn kh«ng x¶y ra. Khi ®un

nãng NH4Cl ph©n huû thµnh N2 vµ H2O nªn ph¶n øng trªn x¶y ra víi

ph¬ng tr×nh tæng nh sau:

NH4Cl + NaNO2 N2 sñi bät + NaCl + 2H2O

5. Cã çc dung dÞch : NH4Cl, NaOH, NaCl, H2SO4, NaSO4, Ba(OH)2 chØ

®îc dïng thªm mét dung dÞch th× dung dÞch nµo sau ®©y lµ cã thÓ

nhËn biÕt ®îc çc dung dÞch trªn?

A-Dd Phenolphtalein B-Dd Qu× tÝm C-Dd AgNO3 D- Dd

BaCl2

Gi¶i:

+ Nhá qu× tÝm vµo çc dung dÞch trªn ta chia ®îc chóng thµnh 3

nhãm:

Nhãm 1 lµm qu× tÝm ho¸ ®á gåm: NH4Cl, H2SO4

Nhãm 2 lµm qu× tÝm ho¸ xanh gåm: NaOH, Ba(OH)2

Nhãm 3 kh«ng lµm ®æi mµu qu× tÝm gåm: NaCl, Na2SO4

+ LÊy çc dung dÞch ë nhãm 1 ®æ lÇn lît vµo çc dung dÞch nhãm

2, kh«ng cã kÕt tña th× dung dÞch ®· lÊy lµ dung dÞch NH4Cl. LÊy

dung dÞch kia lµ dung dÞch H2SO4 ®æ vµo çc dung dÞch nhãm 2

cã kÕt tña lµ dung dÞch Ba(OH)2, kh«ng cã kÕt tña lµ dung dÞch

NaOH:

H2SO4 + Ba(OH)2 BaSO4 + 2 H2O

+ LÊy dung dÞch Ba(OH)2 ®· biÕt ®æ lÇn lît vµ çc dung

dÞch ë nhãm 3, kh«ng cã kÕt tña lµ dung dÞch NaCl, cã kÕt tña lµ

dung dÞch Na2SO4

Ba(OH)2 + Na2SO4 BaSO4 + 2 NaOH

6. Cã 3 dung dÞch hçn hîp:

1-NaHCO3 +Na2CO3

2-NaHCO3 +Na2SO4

3-Na2CO3 + Na2SO4

ChØ dïng thªm mét cÆp chÊt nµo trong sè çc cÆp chÊt cho díi

®©y ®Ó cã thÓ nhËn biÕt ®îc çc dung dÞch hçn hîp trªn?

A-Dung dÞch NaOH vµ dung dÞch NaCl

B-Dung dÞch NH3 vµ dung dÞch NH4Cl

C-Dung dÞch HCl vµ dung dÞch NaCl

D-Dung dÞch HNO3 vµ dung dÞch Ba(NO3)2

Gi¶i:

+ §æ dung dÞch Ba(NO3)2 vµo çc dung dÞch hçn hîp trªn ®Òu cã

kÕt tña . Läc ®Ó t¸ch riªng kÕt tña vµ ®îc níc läc(níc läc lµ níc

ch¶y qua giÊy läc, cã thÓ chøa mét hay nhiÒu chÊt tan)

+LÊy dung dÞch HNO3 cho t¸c dông cã kÕt tña vµ níc läc cña mçi

dung dÞch hçn hîp, ta sÏ thÊy cã sù kh¸c nhau, do ®ã nhËn biÕt ®-

îc chóng.

Dung dÞch hçn hîp 1: Ba(NO3)2 +Na2CO3 BaCO3 +2NaNO3

* KÕt tña lµ BaCO3: 2HNO3 +BaCO3 Ba(NO3)2 +CO2 Sñi bät

+H2O*Níc läc chøa: NaHCO3 vµ NaNO3:

HNO3 + NaHCO3 NaNO3 + CO2 Sñi bät +

H2O

Dung dÞch hçn hîp 2

Ba(NO3)2 +Na2SO4 BaSO4 +2NaNO3

*KÕt tña lµ BaSO4: Kh«ng hoµ tan trong dung dÞch

*Níc läc chøa: NaHCO3 vµ NaNO3:

HNO3 +NaHCO3 NaNO3 + CO2 Sñi bät + H2O

Dung dÞch hçn hîp 3:

Ba(NO3)2 +Na2CO4 BaCO3 +2NaNO3

Ba(NO3)2 +Na2SO4 BaSO4 +2NaNO3

KÕt tña lµ BaCO3 vµ BaSO4: Cho t¸c dông víi dung dÞch HNO3 d th×

lîng kÕt tña chØ gi¶m ®i chø kh«ng tan hoµn toµn v× chØ cã

BaCO3 tan, cßn BaSO4 kh«ng tan.

*Níc läc chøa: NaNO3 vµ cã thÓ cã Ba(NO3)2 d, cho t¸c dông víi

dung dÞch HNO3 sÏ kh«ng t¸c dông (kh«ng cã hiÖn tîng sñi bät)

7. Cã 4 kim lo¹i: Mg, Ba, Zn, Fe. ChØ ®îc dïng thªm mét chÊt th×

cã thÓ dïng chÊt nµo trong sè çc chÊt cho díi ®©y ®Ó nhËn biÕt

çc kim lo¹i ®ã?

A-Dd NaOH B-Dd Ca(OH)2 C-Dd HCl D- Dd H2SO4 lo·ng

Gi¶i:

-Dïng dung dÞch H2SO4 lo·ng cho t¸c dông víi çc kim lo¹i:

Mg +H2SO4 MgSO4 + H2 (1)

Ba + H2SO4 BaSO4 + H2 (2)

Zn + H2SO4 ZnSO4 + H2 (3)

Fe + H2SO4 FeSO4 + H2 (4)

ChØ cã ph¶n øng cña Ba víi H2SO4 t¹o ra kÕt tña, nªn nhËn

biÕt ®îc Ba.

-Cho nhiÒu Ba vµo dung dÞch H2SO4 lo·ng ®Ó sau khi Ba t¸c

dông hÕt víi H2SO4 nã sÏ t¸c dông víi níc cña dung dÞch, t¹o ra

kiÒm Ba(OH)2:

Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2

Läc bá kÕt tña BaSO4, níc läc lµ dung dÞch Ba(OH)2 cho t¸c dông víi

3 kim lo¹i cßn l¹i, chØ cã Zn bÞ hoµ tan, nhËn ®îc Zn

Zn + Ba(OH)2 BaZnO2 +H2

-LÊy dung dÞch Ba(OH)2 ®æ vµo çc dung dÞch thu ®îc sau ph¶n

øng (1) vµ (4) t¹o ra kÕt tña tr¾ng lµ cña dung dÞch MgSO4 vµ t¹o

ra kÕt tña tr¾ng xanh råi dÇn chuyÓn sang ®á n©u lµ cña dung

dÞch FeSO4:

MgSO4 +Ba(OH)2 BaSO4 mµu tr¾ng + Mg(OH)2

FeSO4 +Ba(OH)2 BaSO4 + Fe(OH)2 tr¾ng

xanh

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3 ®á n©u

8. Cã çc chÊt bét mµu tr¾ng sau: NaCl, BaCO3, Na2SO4, Na2S,

BaSO4, MgCO3, ZnS . ChØ dïng thªm dung dÞch nµo cho díi ®©y lµ

cã thÓ nhËn biÕt ®îc çc chÊt trªn?

A-Dd BaCl2 B-Dd AgNO3 C-Dd NaOH D- Dd HCl

Gi¶i:

+Cho çc chÊt bét trªn vµo dung dÞch HCl sÏ cã sù kh¸c nhau sau:

Kh«ng tan lµ BaSO4

Tan nhanh vµ cã khÝ mïi trøng thèi tho¸t ra lµ Na2S:

Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S (1)

Tan nhanh vµ cã khÝ mïi trøng thèi tho¸t ra lµ ZnS:

ZnS + 2HCl ZnCl2 + H2S (2)

ChØ hoµ tan,kh«ng cã khÝ tho¸t ra (kh«ng cã hiÖn tîng sñi

bät) lµ Na2SO4 vµ NaCl

Tan vµ cã khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi tho¸t ra( cã hiÖn tîng

sñi bét) lµ BaCO3 vµ MgCO3

BaCO3+ 2HCl BaCl2 + CO2 + H2O (3)

MgCO3 + 2HCl MgCl2 + CO2 + H2O (4)

+LÊy mét trong hai dung dÞch chØ hoµ tan, kh«ng cã khÝ tho¸t ra

lµ Na2SO4 vµ NaCl lµm thuèc thö ®Ó ®æ vµo çc dung dÞch thu ®-

îc sau ph¶n øng (3) vµ (4), nÕu kh«ng cã hiÖn tîng g× x¶y th×

dung dÞch ®· lÊy lµm thuèc thö lµ NaCl, dung dÞch cßn l¹i lµ

Na2SO4. LÊy dung dÞch Na2SO4 lµm thuèc thö ®Ó ®æ çc dung

dÞch thu ®îc sau ph¶n øng (3) vµ (4) nÕu cã kÕt tña lµ dung dÞch

BaCl2, ®ã lµ dung dÞch t¹o ra bëi BaCO3, kh«ng cã kÕt tña lµ dung

dÞch MgCl2, ®ã lµ dung dÞch t¹o ra bëi MgCO3:

Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl

Çch so¹n th¶o c©u TNKQ ho¸ h÷u c¬cã néi dung thùc nghiÖm

-----

Muèn nhËn biÕt mét chÊt h÷u c¬ hay ph©n biÖt chÊt h÷u c¬

nµy víi chÊt h÷u c¬ kh¸c ta ph¶i chän chÊt ®Ó khi ph¶n øng

chóng cho nh÷ng hiÖn tîng kh¸c nhau mµ ta cã thÓ ph©n biÖt ®îc

b»ng gi¸c quan. Sau ®©y lµ mét sè bµi tËp thùc nghiÖm nhËn biÕt

chÊt h÷u c¬:

1. §Ó ph©n biÖt khÝ SO2 víi khÝ C2H4 cã thÓ dïng dung dÞch nµo

trong sè çc dung dÞch sau?

A- Dd KMnO4 trong H2O B- Dd Br2 trong níc

C- Dd Br2 trong CCl4 D- Dd NaOH trong níc

Gi¶i:

- Dïng dung dÞch Br2 trong dung m«i CCl4 v× chØ cã C2H4 lµm

mÊt mµu brom trong dung m«i CCl4, SO2 kh«ng lµm mÊt mµu brom

trong dung m«iCCl4:

CH2 = CH2 + Br2 CH2Br – CH2Br

- Kh«ng dïng dung dÞch KMnO4 trong níc ®îc v× c¶ SO2 vµ

C2H4 ®Òu lµm mÊt mµu dung dÞch nµy:

5SO2 + 2KMnO4 + 2H2O 2H2SO4 + 2MnSO4 + K2SO4

6

3CH2 = CH2 + 2KMnO4 + 4H2O 3CH2 – CH2 + 2MnO2 + 2KOH OH OH

- Kh«ng dïng dung dÞch Br2 trong níc ®îc v× c¶ SO2 vµ C2H2

®Òu lµm mÊt mµu dung dÞch nµy:SO2 + Br2 + 2H2O H2SO4 + 2HBr

CH2 = CH2 + Br2 CH2Br – CH2Br

Kh«ng dïng dd NaOH ®îc v× trong C2H2 kh«ng ph¶n øng, cßn

SO2 cã ph¶n øng nhng kh«ng cã dÊu hiÖu g× gióp ta nhËn biÕt ®îc

lµ cã x¶y ra ph¶n øng.

2. Khi ®iÒu chÕ C2H2 tõ C2H2OH vµ H2SO4 ®Æc ë 1700C th×

khÝ C2H4 thêng bÞ lÉn t¹p chÊt lµ khÝ Co2 vµ SO2. Cã thÓ dïng chÊt

nµo sau ®©y ®Ó lo¹i bá t¹p chÊt ?

A- Dd Br2 B- Dd KMnO4 C- D® K2CO3 D- Dd KOH

Gi¶i : Do H2SO4 ®Æc nãng lµ chÊt Oxy ho¸ m¹nh nªn nã oxy

ho¸ mét lîng nhá rîu ®Õn CO2 cßn nã bÞ khö ®Õn SO2 theo ph¶n

øng sau:

CH3CH2OH + 6H2SO4 2CO2 + 6SO2 + 9H2O

- Dïng dd KOH v× nã kh«ng t¸c dông víi C2H2 mµ chØ t¸c dông

víi CO2 vµ SO2:

CO2 + 2KOH K2CO3 + H2O

SO2 + 2KOH K2SO3 + H2O

- Kh«ng thÓ dïng dd Br2 vµ dd KMnO4 v× chóng ®Òu t¸c dông

víi C2H4.

- Kh«ng thÓ dïng dd K2CO3 v× kh«ng lo¹i bá ®îc CO2 do cã çc

ph¶n øng sau:

SO2 + H2O H2SO3

H2SO3 + K2CO3 K2SO3 + CO2 + H2O

3. Cã thÓ ph©n biÖt mét çch thuËn tiÖn vµ nhanh chãng rîu

bËc1, rîu bËc 2, rîu bËc 3 b»ng chÊt nµo sau ®©y?

A- CuO/t0 B- ZnCl2/HCl ®Æc

C- K2Cr2O7/ H2SO4 lo·ng D- HCl/ H2SO4 ®Æc,t0

Gi¶i:

Dïng dd ZnCl2/ HCl ®Æc v× cho kÕt qu¶ rÊt nhanh. Cho çc rîu cã

bËc kh¸c nhau t¸c dông víi dd ZnCl2/ HCl ®Æc th×:

Cã vÈn ®ôc ngay lµ rîu bËc 3, do t¹o ra dÉn xuÊt halogen

kh«ng tan

Cã vÈn ®ôc sau kho¶ng 5 phót lµ rîu bËc 2:

Kh«ng cã vÈn ®ôc lµ rîu bËc 1, do kh«ng cã ph¶n øng.

- Kh«ng thÓ dïng CuO/t0 v× chËm vµ kh«ng cho kÕt qu¶ trùc tiÕp:

Sau ®ã ph¶i dïng ph¶n øng tr¸ng g¬ng ®Ó nhËn biÕt an®ehit

Sau ®ã l¹i ph¶i thö s¶n phÈm b»ng ph¶n øng tr¸ng g¬ng, nÕu

kh«ng cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng míi kÕt luËn ®îc ®ã lµ xeton.

- Kh«ng thÓ dïng dung dÞch K2Cr2O7/H2SO4 lo·ng v× chØ nhËn biÕt

®îc rîu bËc 3 kh«ng ph¶n øng(kh«ng lµm mÊt mµu dung dÞch

K2Cr2O7) . Rîu bËc 1 vµ rîu bËc 2 ®Òu lµm mÊt mµu dung dÞch

K2Cr2O7.

3R-CH2OH + K2Cr2O7 + 4H2SO4 3 R-CHO + Cr2( SO4)3 + K2SO4 +7 H2O

(mµu da cam)

- Kh«ng thÓ dïng dung dÞch HCl/H2SO4 ®Æc, to . V× tuy cã x¶y ra çc ph¶n øng este ho¸ nhng kh«ng cã dÊu hiÖu nµo gióp ta nhËn biÕt ®îc.

4- Cã bèn chÊt : axit axetic, glixerol, rîu etylic, glucoz¬. ChØ

dïng thªm mét chÊt nµo sau ®©y ®Ó nhËn biÕt ?

A- Quú tÝm B- CaCO3 C- CuO D-

Cu(OH)2

Gi¶i :

- Dïng Cu(OH)2 cho t¸c dông víi çc chÊt trªn

+ Kh«ng hoµ tan Cu(OH)2 lµ rîu etylic.

+ Hoµ tan Cu(OH)2 cho dung dÞch mµu xanh lµ CH3COOH

2CH3COOH + Cu(OH)2 (CH3COO)2Cu + 2H2O

+ Hoµ tan Cu(OH)2 cho dung dÞch xanh lam thÉm lµ

glixerol vµ glucoz¬ do chóng lµ rîu ®a chøc cã 2 nhãm -

OH ®øng liÒn kÒ.

5- Cã 3dung dÞch lµ : NH4HCO3, NaAlO2, C6H5ONa vµ 3 chÊt

láng lµ: C2H5OH, C6H6, C6H5NH2.

ChØ dïng chÊt nµo sau ®©y lµ cã thÓ nhËn biÕt tÊt c¶ çc

chÊt trªn ?

A- Dd NaOH. B- Dd Ca(OH)2. C- Dd HCl. D-

Dd BaCl2

Gi¶i :

Cho dd HCl ®Õn d vµo 3 dung dÞch vµ 3 chÊt láng trªn

+ Cã hiÖn tîng sñi bät lµ dd NH4HCO3:

NH4HCO3 + HCl NH4Cl + CO2 + H2O+ KÕt tña xuÊt hiÖn råi tan trong HCl d lµ dung dÞch NaAlO2:

NaAlO2 + HCl + H2O Al(OH)3 + NaCl Al(OH)3 + 3 HCl AlCl3 + 3H2O + KÕt tña xuÊt hiÖn kh«ng tan trong HCl d lµ dung dÞch C6H5ONa:

C6H5ONa + HCl C6H5OH + NaCl + T¹o ra dung dÞch ®ång nhÊt lµ C2H5OH

+ Kh«ng tan trong dung dÞch HCl vµ ph©n líp lµ benzen

(Benzen kh«ng tan trong níc vµ nhÑ h¬n níc nªn ë phÝa trªn).

+ Lóc ®Çu ph©n líp sau trë nªn ®ång nhÊt lµ C6H5NH2:

C6H5-NH2 + HCl C6H5- NH3Cl

Anilin lµ chÊt láng nÆng h¬n níc, rÊt Ýt tan trong níc nªn ph©n líp

vµ ë phÝa díi, khi t¸c dông dÇn víi axit HCl t¹o ra muèi tan tèt trong

níc nªn dÇn mÊt sù ph©n líp.

6. Cã 3 chÊt láng, kh«ng mµu lµ benzen, toluene, stiren. Cã

thÓ dïng chÊt nµo sau ®©y ®Ó nhËn biÕt mçi chÊt trªn ?

A- dd Br2 B- dd KMnO4 C- dd H2SO4 D- dd

NaOH

Gi¶i : - Dïng dd KMnO4 cho vµo çc chÊt trªn:

+ ChÊt nµo lµm mÊt mµu tÝm ë ngay nhiÖt ®é thêng lµ stiren :3C6H5-CH = CH2+2KMnO4+4H2O 3C6H5- CH- CH2 + 2 MnO2

+ 2KOH

OH OH+ ChÊt nµo khi ®un nãng míi lµm mÊt mµu tÝm lµ toluen . Khi

®un nãng, KMnO4 oxy ho¸ toluen thµnh axit C6H5COOH, cßn nã bÞ

khö thµnh MnO2 vµ KOH.

C6H5-CH3+ 2KMnO4 C6H5COOH + 2MnO2 + 2KOH

Sau ®ã axit t¸c dông víi kiÒm t¹o ra muèi vµ níc :

C6H5COOH +KOH C6H5 COOK + H2O

Tæng hîp 2 ph¶n øng trªn ta ®îc kÕt qu¶ cuèi cïng nh sau : to

C6H5-CH3+ 2KMnO4 C6H5 COOK + 2MnO2 + KOH +H2O

- ChÊt nµo kh«ng lµm mÊt mµu dd KMnO4 ë nhiÖt ®é thêng

vµ ngay c¶ khi ®un nãng lµ benzen.

7- Cho 3 rîu : CH2OH, C2H5OH, C3H7OH

Cã thÓ dïng chÊt nµo sau ®©y ®Ó ph©n biÖt çc rîu trªn ?

A- H2SO4 ®Æc/1400C

B- H2SO4 ®Æc /1700C

C- Kim lo¹i kiÒm

D- CH3COOH/ H2SO4 ®Æc, to

Gi¶i : - Kh«ng thÓ dïng H2SO4 ®Æc/140OC v× cã ph¶n øng t¹o

ra çc ete cña çc rîu nhng kh«ng thÓ ph©n biÖt ®îc çc ete.

- Kh«ng thÓ dïng H2SO4 ®Æc/170Oc v× chØ nhËn ra ®îc rîu

CH3OH do kh«ng thÓ t¹o ra anken t¬ng øng. Çc rîu C2H5OH vµ

C3H7OH t¹o ra çc anken t¬ng øng lµ C2H4 vµ C3H6 nhng ta kh«ng

ph©n biÖt ®îc 2 anken nµy .

- Kh«ng thÓ dïng CH3COOH/H2SO4 ®Æc, to v× tuy cã çc ph¶n

øng este ho¸ nhng ta kh«ng ph©n biÖt ®îc çc este sinh ra.

- CÇn ph¶i dïng kim lo¹i kiÒm ®Ó ph©n biÖt çc rîu .

VÒ mÆt ®Þnh tÝnh th× kh«ng ph©n biÖt ®îc v× chóng ®Òu

cho hiÖn tîng gièng nhau do ®Òu gi¶i phãng khÝ H2. Nhng xÐt vÒ

mÆt ®Þnh lîng, ta cã thÓ ph©n biÖt ®îc.

Çch lµm nh sau : LÊy cïng mét khèi lîng çc rîu (thÝ dô a gam) cho t¸c dông hÕt víi Na vµ thu khÝ H2 vµo çc èng ®ong b»ng çch ®Èy níc. So s¸nh thÓ tÝch khÝ H2 thu ®îc ë cïng ®iÒu kiÖn. Rîu cho thÓ tÝch H2 lín nhÊt lµ CH3OH, rîu cho thÓ tÝch H2 nhá nhÊt lµ C3H7OH, cßn l¹i lµ C2H5OH.

CH3OH + Na CH3ONa +1/2 H2

mol ( mol)

C2H5OH + Na C2H5ONa + 1/2 H2

mol mol

C3H7OH + Na C3H7ONa + 1/2 H2

mol mol

ë cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt, thÓ tÝch chÊt khÝ tØ

lÖ thuËn víi sè mol khÝ, nghÜa lµ sè mol lín h¬n sÏ cã thÓ tÝch lín

h¬n.

bµi tËp tnkq b»ng h×nh vÏ hoÆc ®å thÞ---

Bµi tËp ho¸ häc lµ ph¬ng tiÖn chÝnh vµ hÕt søc quan träng

dïng ®Ó rÌn luyÖn kh¶ n¨ng vËn dông kiÕn thøc cho häc sinh. Kinh

nghiÖm thùc tÕ cho thÊy trong giê «n tËp, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc,

häc sinh kh«ng thÝch ®¬n thuÇn nh¾c l¹i kiÕn thøc mµ chØ thÝch

gi¶i bµi tËp. Nh vËy bµi tËp cßn cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc g©y

høng thó häc tËp cho häc sinh.

Muèn cho bµi tËp ph¸t huy cao ®é trong viÖc g©y høng thó

häc tËp cÇn ®a d¹ng ho¸ néi dung vµ h×nh thøc bµi tËp, ®a d¹ng

ho¸ çc lo¹i h×nh bµi tËp.

HiÖn nay trong çc s¸ch bµi tËp, sè bµi tËp b»ng h×nh vÏ

hoÆc ®å thÞ cßn rÊt Ýt hoÆc kh«ng cã. V× vËy chóng ta cÇn biªn

s¹on thªm d¹ng bµi tËp nµy. sau ®©y lµ mét sè vÝ dô :

VÝ dô 1 : Cã 2 kÝ hiÖu biÓu thÞ 2 lo¹i nguyªn tö : çc «

vu«ng biÓu thÞ: ®¬n chÊt, hîp chÊt, hçn hîp

7

A B C D

C©u 1: ¤ vu«ng nµo biÓu thÞ ®¬n chÊt, ph©n tö chØ gåm 1

nguyªn tö ?

A B C D

§¸p ¸n: A

C©u 2: ¤ vu«ng nµo biÓu thÞ ®¬n chÊt, ph©n tö gåm 2

nguyªn tö ?

A B C D

§¸p ¸n: C

C©u 3: ¤ vu«ng nµo biÓu thÞ hîp chÊt ?

A B C D

§¸p ¸n: D

C©u 4: ¤ vu«ng nµo biÓu thÞ hçn hîp ?

A B C D

§¸p ¸n: B

VÝ dô 2 : Ph¶n øng cña nguyªn tè X ( ) víi nguyªn tö Y ( )

®îc biÓn diÔn trong s¬ ®å sau :

Ph¬ng tr×nh ho¸ häc nµo díi ®©y biÓu diÔn tèt nhÊt ph¶n

øng nµy ?

A. 4X + 8Y → 5Y2X

B . X + 2Y → Y2X

C . 4X + 9Y → 4Y2X

D . 4X + 8Y → 4X2Y

§¸p ¸n B.

VÝ dô 3 : Cã 4 èng nghiÖm, mçi èng ®ùng mét chÊt khÝ kh¸c

nhau, chóng ®îc óp ngîc trong çc chËu níc. §é tan cña chóng ®îc

m« t¶ b»ng çc h×nh vÏ sau :

KhÝ 1 KhÝ 2 KhÝ 3 KhÝ 4

KhÝ nµo cã ®é tan trong níc lín nhÊt ?

A- KhÝ 1 B- KhÝ 2 C- KhÝ 3 D- KhÝ 4

§¸p ¸n : C

VÝ dô 4 : Mét b×nh cÇn chøa bét Mg ®îc

nót kÝn b»ng nót cao su cã èng thuû tinh dÉn khÝ

nguyªn qua vµ cã kho¸

(h×nh vÏ).

C©u 1: C©n b×nh ®Ó x¸c ®Þnh khèi lîng.

§un nãng b×nh mét thêi gian råi ®Ó nguéi vµ

c©n l¹i. Hái khèi lîng b×nh thay ®æi thÕ nµo so

víi khèi lîng b×nh tríc khi nung ?

A - Gi¶m B - T¨ng C - Kh«ng thay ®æi D -

Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

§¸p ¸n : C

C©u 2 : Còng ®un nãng b×nh mét thêi gian råi ®Ó nguéi, nhng

më kho¸ råi míi c©n l¹i. Hái khèi lîng b×nh thay ®æi thÕ nµo so víi

khèi lîng b×nh tríc khi nung ?

A - Gi¶m B - T¨ng C - Kh«ng thay ®æi D -

Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

Kho¸

Bét

II

99

100

101

102

103

104

0 10 20 30 40 50Giây (s)

Khối lượng(g)

§¸p ¸n : B

VÝ dô 5 : Khi lÆn cµng s©u th× ¸p suÊt cña níc còng t¨ng.

Oxi tan nhiÒu h¬n trong m¸u ngêi thî lÆn. §êng biÓu diÔn nµo

trong ®å thÞ díi ®©y biÓu diÔn tèt nhÊt t¬ng quan gÇn ®óng

gi÷a nång ®é oxi trong m¸u vµ ¸p suÊt ?

I

¸p suÊt

A - I B - II C- III D - IV

§¸p ¸n: D

VÝ dô 6: Mét b×nh chøa vµi côc ®¸ v«i (CaCO3) ®îc ®Æt

trªn ®Üa c©n. Thªm mét lîng axit Clohi®ric vµo b×nh. Tæng khèi

lîng cña b×nh vµ çc chÊt cã trong b×nh biÕn ®æi theo thêi gian

®îc biÓu diÔn b»ng ®å thÞ sau:

C©u 1 : ë kho¶ng thêi gian nµo sau ®©y tèc ®é ph¶i øng lµ

nhanh nhÊt ?

A- 0 -10 s B- 10 –20 s C- 20 –30 s D-

30 -40 s

§¸p ¸n : A

IV

IIINång ®é O2

trong m¸u

0

20

40

60

80

100

120

0 10 20 30 40 50 60Thời gian

Nhiệt độ

C©u 2 : Cã bao nhiªu gam khÝ CO2 tho¸t ra ?

A - 1g B - 1,5 g C- 2,5g D - 3 g

§¸p ¸n : D

VÝ dô 7 : Nung nãng ®Òu dÇn chÊt r¾n A trong 20 phót.

NhiÖt ®é g©y ra sù biÕn ®æi çc tr¹ng th¸i cña A ®îc biÓu dÉn

b»ng ®é thÞ sau :

C©u 1 : ChÊt r¾n A cã thÓ tån t¹i ë nhiÖt ®é cao nhÊt lµ bao

nhiªu ?

A- 200C B- 400C C- 800C D- Trªn 800C

§¸p ¸n: B

C©u 2. ë 250C chÊt A ë tr¹ng th¸i nµo?

A- R¾n B- Láng C- H¬i D- Kh«ng x¸c

®Þnh ®îc

§¸p ¸n: A

C©u 3. ë 500C chÊt A ë tr¹ng th¸i nµo ?


®Þnh ®îc

§¸p ¸n: B

C©u 4. ë 1000C chÊt A ë tr¹ng th¸i nµo ?


®Þnh ®îc

§¸p ¸n: C

02468

1012

0 50 100 150 200 250 300

Khoảng cách từ đường cao tốc (m)

Nồng độ các chất chứa chì (mg/m3)

C©u 5. ChÊt A võa tån t¹i ë tr¹ng th¸i r¾n, võa tån t¹i ë tr¹ng

th¸i láng ë nhiÖt ®é nµo ?

A- 200C B- 400C C- 500C D- 800C

§¸p ¸n: B

C©u 6. ChÊt A võa tån t¹i ë tr¹ng th¸i láng, võa tån t¹i ë tr¹ng

th¸i h¬i ë nhiÖt ®é nµo ?

A- 200C B- 400C C- 500C D- 900C

§¸p ¸n: D

VÝ dô 8: §å thÞ díi ®©y biÓu thÞ nång ®é çc hîp chÊt chøa

ch× trong kh«ng khÝ gÇn ®êng cao tèc.

KÕt luËn nµo díi ®©y cã thÓ rót ra ®îc tõ ®å thÞ ?

A- CÇn ng¨n cÊm viÖc dïng x¨ng cã hîp chÊt cña ch× .

B- Nång ®é çc hîp chÊt cña ch× gi¶m khi ®Õn gÇn ®êng cao tèc .

C- Kh«ng cã hîp chÊt cña ch× trong kh«ng khÝ çch ®êng cao tèc 250 mÐt.

D- Cµng gÇn ®êng cao tèc, nång ®é çc hîp chÊt cña ch× trong kh«ng khÝ cµng t¨ng

§¸p ¸n: D

Documents

Sach trac nghiem hoa