Sarajevo, januar/siječanj 2012. godinefmup.gov.ba/files/file/analiza_2012a.pdfosnove strategije sigurnosti saobraćaja FBiH 2008.-2013.“ izvršio je analizu saobraćajnih nesreća

BOSNA I HERCEGOVINA FEDERACIJA BOSNE I HERCEGOVINE

FEDERALNO MINISTARSTVO UNUTRAŠNJIH POSLOVA/ FEDERALNO MINISTARSTVO UNUTARNJIH POSLOVA

Ekspertni tim za analizu i koordinaciju provođenja aktivnosti iz Akcionog plana za provedbu mjera

iz dokumenta „Polazne osnove strategije sigurnosti saobraćaja Federacije Bosne i Hercegovine 2008. – 2013.“

ANALIZA STANJA SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA ZA PERIOD JANUAR - DECEMBAR 2011.

GODINE NA PODRUČJU FEDERACIJE BOSNE I HERCEGOVINE

Sarajevo, januar/siječanj 2012. godine

Ekspertni tim Federalnog ministarstva unutrašnjih poslova/Federalnog ministarstva unutarnjih poslova

Analiza uzroka i posljedica saobraćajnih nezgoda za period januar-decembar 2011. godine

2

SADRŽAJ: 1. UVOD .................................................................................................................................... 3 2. OPĆE OCJENE STANJA SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA U FEDERACIJI BiH U 2011. GODINI SA TRENDOM PADA I RASTA ................................................................ 4 3. ANALIZA STANJA SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA U FEDERACIJI BiH ZA 2011. GODINU .................................................................................................................................... 9 4. UZROCI SAOBRAĆAJNIH NEZGODA ........................................................................ 10

4.1. Uporedni dijagram uzroka saobraćajnih nezgoda ................................................ 10 4.1.1. Uporedni dijagram nastradalih u s/n sa uzrokom nepropisane i/ili neprilagođene brzine uslovima I stanju puta ............................................................. 11 4.1.2. Uporedni dijagram u s/n sa uzrokom alkoholiziranosti vozača ................... 12

5. POSLJEDICE SAOBRAĆAJNIH NEZGODA .............................................................. 13

5.1. Uporedni dijagram ukupnog broja saobraćajnih nezgoda, s/n sa nastradalim licima i s/n sa materijalnom štetom ................................................................................. 14 5.2. Uporedni dijagram nastradalih u saobraćajnim nezgodama .............................. 15 5.3. Uporedni dijagram s/n sa poginulim licima i broj poginulih lica u s/n ................ 16 5.4. Uporedni dijagram s/n sa povrijeđenim licima ..................................................... 17

6. KATEGORIJE PUTA S/N U FEDERACIJI BiH ZA 2011. GODINU ........................ 18 6.1. Tabelarni prikaz broja saobraćajnih nezgoda i nastradalih prema mjestu nezgode................................................................................................................................... 18 7. STANJE SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA NA PODRUČJU FEDERACIJE BIH ZA PERIOD JANUAR - DECEMBAR 2011. GODINE ( PO KANTONIMA)...................22 8. AKTIVNOSTI POLICIJE NA KONTROLI SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA .............. 26

7.1. Preventivne mjere ...................................................................................................... 26 7.2. Represivne mjere ....................................................................................................... 27

9. PRIJEDLOG MJERA ....................................................................................................... 28 10.ZAKLJUČCI OKRUGLOG STOLA NA TEMU „ SISTEM SIGURNOSTI I PRAVNI PROPISI IZ OBLASTI SIGURNOSTI U SAOBRAĆAJU U BIH”, (održanog14.12.2011.GodineuSarajevu)...........................................................................28 PRILOG: EKONOMSKA UŠTEDA USLJED SMANJENJA STRADANJA U SAOBRAĆAJNIM NEZGODAMA



3

1. UVOD1

Zaključkom Vlade FBiH V. broj: 131/08 od dana 28.02.2008. godine kao i Rješenjem ministra Federalnog ministarstva unutrašnjih poslova broj: 01-07/2-04-2-904 od 26.03.2008.godine, a u skladu sa dokumentom „Polazne osnove strategije sigurnosti saobraćaja Federacije Bosne i Hercegovine 2008. – 2013.“ Ekspertni tim u sklopu svojih aktivnosti vrši redovnu mjesečnu, kvartalnu i godišnju analizu saobraćajnih nesreća na području Federacije BiH. Ekspertni tim za analizu i koordinaciju provođenja mjera iz Akcionog plana vrši analize broja, strukture, uzroke i posljedice saobraćajnih nezgoda na osnovu Baze podataka o saobraćajnim nezgodama, izvještaja Federalne uprave policije i dostavljenih mjesečnih i godišnjih izvještaja iz kantonalnih ministarstava unutrašnjih poslova o realizaciji Akcionog plana. Na osnovu dostavljenih izvještaja iz kantonalnih ministarstava unutrašnjih poslova i izvještaja Federalne uprave policije o broju, strukturi i posljedicama saobraćajnih nesreća (s/n), koje su se dogodile na području Federacije BiH, u periodu januar - decembar 2011. godine, Ekspertni tim za analizu i koordinaciju provođenja mjera iz Akcionog plana za provedbu mjera iz dokumenta „Polazne osnove strategije sigurnosti saobraćaja FBiH 2008.-2013.“ izvršio je analizu saobraćajnih nesreća sa dostupnim podacima.

Na osnovu Zaključka Vlade Federacije BiH broj:131/08 od 28.02.2008. godine Ministar Federalnog MUP-a je donio Rješenje 01-07/2-04-2-904 od 26.03.2008. godine o imenovanju Ekspertnog tima za sprovođenje mjera iz Akcionog plana prema dokumentu „Polazne osnove strategije sigurnosti drumskog saobraćaja Federacije Bosne i Hercegovine 2008. – 2013.“ Ekspertni tim čine:

1. Kemal Ademović, predsjednik Ekspertnog tima; 2. Tino Krivić, MUP Kantona 10, član; 3. Prof. dr. Osman Lindov, redovni profesor Fakulteta za saobraćaj i

komunikacije u Sarajevu, član; 4. Prof. dr. Safet Kapo, profesor na Fakultetu sporta i tjelesnog odgoja,

član; 5. Admir Katica, Visoko sudsko i tužilačko vijeće BiH, član; 6. Željko Klisara, MUP Kantona Sarajevo, član; 7. Muhidin Alić, Parlament F BiH, član 8. Marko Pejić, Federalna uprava policije, član.

1 Analiza je sačinjena na osnovu policijski izvještaja kantonalnih ministarstava unutarnjih/unutrašnjih poslova.



4

2. OPĆE OCJENE STANJA SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA U FEDERACIJI BiH U 2011. GODINI

− Opće stanje sigurnosti saobraćaja u Federaciji BiH je veoma složeno. Postratna situacija je stvorila ambijent nesigurnosti koju su pothranjivali teška socijalna situacija, ostatak starih vozila, neizgrađenost putne mreže, rascjepkanost sigurnosnog sistema, nedovoljna materijalno - tehnička otpremljenost policije, kao i u oblasti obuke, tehničkih pregleda i drugih elemenata koji ovu oblast prate.

− Stanje u BiH i zemljama okruženja, EU i šire sve više je usložnjeno. Iz tih razloga UN su, zbog enormnog pogoršanja stanja u ovoj oblasti, proglasili DECENIJU 2010 – 2020. god. kao deceniju aktivnosti za smanjenje s/n i nastradalih lica.

− Polazeći od statističkih podataka u stanju sigurnosti saobraćaja u Federaciji u postratnom periodu gdje je, sve do 2008.godine, trend broja s/n sa poginulim licima u stalnom porastu. Iz tih razloga Vlada FBiH i FMUP su usvojili „Strategiju za sigurnost saobraćaja FBiH 2008 – 2013.godini.“ Na osnovu toga FMUP i svi kantonalni MUP-ovi su usvojili svoje Akcione planove za provođenje ove Strategije.

− Federalni MUP je formirao Ekspertni tim za provođenje ove Strategije i

Akcionog plana.

− Projicirana godišnja stopa od 5% SMANJENJA broja poginulih, teško i lakše povrijeđenim lica. U 2009. broj poginulih lica (197) bio je manji za 18,93% u odnosu na 2008. U 2010. godini broj poginulih lica je isti kao u 2009 god (197). U 2011. broj poginulih lica (170) što je smanjenje za 13,71%. U prosjeku za protekle tri godine aktivnosti Ekspertnog tima na provođenju Akcionog plana, procenat smanjenja je 10,87%.

Prema tome Ekspertni tim je ostvario i premašio zacrtane ciljeve smanjenja smrtno stradalih lica u s/n za protekle tri godine.

DIJAGRAM 2.1. TREND PADA I RASTA SAOBRAĆAJNIH NEZGODA

27.902

37.74635.949

34.23832.60831.056

22.88924.093

25.36126.69528.100

28.44629.45629.578

28.231

25.28724.151

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013.

Procjena progresivnog kretanja broja s/n bez poduzimanja mjera do 2013. godPlanirano smanjenje broja s/n s ostvarenjem zacrtanog cilja na godišnjem nivou od -5%.Stvarno stanje nakon usvajanja strategije i i Akcionog plana od juna 2008. god



6

DIJAGRAM 2.2. TREND PADA I RASTA BROJA POGINULIH LICA U S/N

170

309295281

268255

180189198

219231

197197

243235206202

0

50

100

150

200

250

300

350

2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013.

Procjena progresivnog kretanja broja poginulih u s/n bez poduzimanja mjera do 2013. godPlanirano smanjenje broja poginulih u s/n s ostvarenjem zacrtanog cilja na godišnjem nivou od -5%.Stvarno stanje nakon usvajanja strategije i i Akcionog plana od juna 2008. god



7

DIJAGRAM 2.3. TREND PADA I RASTA BROJA TEŠKO POVRIJEĐENIH LICA U S/N

1.074

1.8611.7731.689

1.6091.533

1.1301.1901.253

1.3181.387

1.075

1.246

1.4601.525

1.3491.328

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

2.000

2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013.

Procjena progresivnog kretanja broja teže povrijeđenih u s/n bez poduzimanja mjera do 2013. godPlanirano smanjenje broja teže povrijeđenih u s/n s ostvarenjem zacrtanog cilja na godišnjem nivou od -5%.Stvarno stanje nakon usvajanja strategije i i Akcionog plana od juna 2008. god



8

DIJAGRAM 2.4. TREND PADA I RASTA BROJA LAKŠE POVRIJEĐENIH LICA U S/N

7.4257.796

8.185

5.417

7.0726.736

4.9865.2485.5245.8146.119

5.6676.109

6.4416.449

5.630

5.047

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013.

Procjena progresivnog kretanja broja lakše povrijeđenih u s/n bez poduzimanja mjera do 2013. godPlanirano smanjenje broja lakše povrijeđenih u s/n s ostvarenjem zacrtanog cilja na godišnjem nivou od -5%.Stvarno stanje nakon usvajanja strategije i i Akcionog plana od juna 2008. god

3. ANALIZA STANJA SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA U FEDERACIJI BiH ZA 2011. GODINU

Analizirajući period januar - decembar 2011. godine u odnosu na uporedni period (januar – decembar 2010. godine), stanje sigurnosti drumskog saobraćaja na području Federacije BiH je slijedeće:

1. broj saobraćajnih nesreća je 27.902 što je smanjenje za -541 u odnosu na uporedni period (28.443), odnosno za -1,90% manje;

2. broj saobraćajnih nesreća sa nastrdalim licima je 4676 što je manje za -123

ili -2,56%;

3. broj saobraćajnih nesreća sa materijalnom štetom 23,231 što je manje za -413 s/n ili za 1,74% u odnosu na uporedni period (23,644);

4. ukupno nastradalih u saobraćajnim nesrećama je 6.661, što je manje za -4,01%. ili -278 lica u odnosu na 2010. godinu, gdje je broj nastradalih bio 6.939.

5. u saobraćajnim nesrećama poginulo je 170 lica, što je manje za -27

poginulih lica ili -13,71% u odnosu na uporedni period (197).

6. broj teže povrijeđenih je 1074 što je za -0,09% manje u odnosu na uporedni period (1075).

7. broj lakše povrijeđenih na području FBiH je 5.417 što je za -4,41% manje (u odnosu na uporedni period 5.667).



10

4. UZROCI SAOBRAĆAJNIH NEZGODA

Najveći broj saobraćajnih nesreća koje su se dogodile u 2011.godini je i dalje

uzrokovan nepropisnom i/ili neprilagođenom brzinom i uslovima puta, ali je ipak manji (6.215) u odnosu na uporedni period za -5,37% (6.568).

a) Ovdje treba istaći da je broj poginulih lica u s/n uzrokovano nepropisnom i/ili neprilagođenom briznom i uslovima puta manji (86) za -19% ili za -20 lica u odnosu na uporedni period(106)

b) Drugi uzrok je upravljanje vozilima pod utjecajem alkohola iznad zakonom propisane količine i iznosi 1.303 što je za uporedni period (1.458) manje za -10,63% (-155).

4.1. Uporedni dijagram uzroka saobraćajnih nezgoda

Broj saobraćajnih nezgoda uzrokovanih nepropisnom i/ili neprilagođenom brzinom uslovima i stanju putu, manji je za – 5,37%, broj s/n uzrokovanih vožnjom pod uticajem alkohola, manje je za 155 dnosno za – 10,63% (grafikon 4.1.)

Tabela i grafikon 4.1.

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

7,000

Alkohol 1,458 1,303 -155 -10.63% Neprilagođena brzina 6,568 6,215 -353 -5.37%

2010.god. 2011.god. Razlika Procenti



11

4.1.1. Uporedni dijagram nastradalih u s/n sa uzrokom nepropisane i/ili neprilagođene brzine uslovima i stanju puta

U saobraćajnim nesrećama uzrokovanim nepropisnom i/ili neprilagođenom brzinom uslovima i stanju puta, broj poginulih lica manji je za -19%, broj teže povrijeđenih lica smanjen je za -4%, dok je broj lakše povrijeđenih lica smanjen za -6,76%. (tabela i grafikon 4.1.1.).

Tabela i grafikon 4.1.1.

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

2010.god. 3,235 106 583 2,546 2011.god. 3,019 86 559 2,374 Razlika -216 -20 -24 -172 Procenti -6.68% -19% -4% -6.76%

Ukupan broj nastradalih

Broj poginulih u s/n

Broj teže povrijeđenih

Broj lakše povrijeđenih



12

4.1.2. Uporedni dijagram u s/n sa uzrokom alkoholiziranosti vozača U periodu januar - decembar 2011. godine, u odnosu na uporedni period (januar – decembar 2010.godine), broj poginulih lica u saobraćajnim nezgodama pod dejstvom alkohola veći je za +25%, broj teže povrijeđenih lica veći je za +28%, dok je broj lakše povrijeđenih lica veći za 12,35% (tabela i grafikon 4.1.2.).

Tabela i grafikon 4.1.2.

0

100

200

300

400

500

600

700

2010.god. 566 8 64 494 2011.god. 674 10 82 555 Razlika +108 +2 +18 +61 Procenti +19.08% +25% +28% +12.35%







13

5. POSLJEDICE SAOBRAĆAJNIH NEZGODA

Analizirajući period januar - decembar 2011. godine u odnosu na uporedni period (januar – decembar 2010. godine), stanje sigurnosti drumskog saobraćaja na području Federacije BiH je slijedeće:

1. ukupno nastradalih u saobraćajnim nesrećama je 6.661, što je manje za -

4,01%. ili -278 lica u odnosu na 2010. godinu, gdje je broj nastradalih bio 6.939.

2. u saobraćajnim nesrećama poginulo je 170 lica, što je manje za -27 poginulih

lica ili -13,71% u odnosu na uporedni period (197). 3. broj teže povrijeđenih je 1074 što je za -0,09% manje u odnosu na uporedni

period (1075).

4. broj lakše povrijeđenih na području FBiH je 5.417 što je za -4,41% manje (u odnosu na uporedni period 5.667).

5. broj saobraćajnih nesreća sa materijalnom štetom 23,231 što je manje za -

413 s/n ili za 1,74% u odnosu na uporedni period (23,644);

6. Pored ovih nesumnjivih posljedica s/n ne treba zanemariti i velike materijalno tehničke posljedice žrtava, porodica i društva u cijelini, koji su enormno visoki i za koje društvena zajednica izdvaja velika finansijska sredstva iz bruto društvenog proizvoda.



14

5.1. Uporedni dijagram ukupnog broja saobraćajnih nezgoda, s/n sa nastradalim licima i s/n sa materijalnom štetom


0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

2010.god. 28,443 4,799 23,644 2011.god. 27,902 4,676 23,226 Razlika -541 -123 -413 Procenti -1.90% -2,56% -1,74%

Broj saobraćajnih

nesreća

Broj s/n sa nastradalim

Materijalna šteta



15

5.2. Uporedni dijagram nastradalih u saobraćajnim nezgodama Na osnovu prezentiranih podataka za period januar - decembar 2011. godine u odnosu na uporedni period (januar – decembar 2010.), broj poginulih lica smanjen je za -13,71%, broj nastradalih smanjen za -4,01%, broj teže povrijeđenih za -0,09% i broj lakše povrijeđenih lica je smanjen za -4,41 %. (grafikon 5.2.).


0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

7,000

2010.god. 6,939 197 1,075 5,667 2011.god 6,661 170 1,074 5,417 Razlika -278 -27 -1 -250 Procenti -4.01% -13.70% -0.09% -4.41%







16

5.3. Uporedni dijagram s/n sa poginulim licima i broj poginulih lica u s/n Broj s/n sa poginulim licima za period januar - decembar 2011. godine u odnosu na uporedni period manji je za -7,78% a broj poginulih lica manji je za 13,70% ili -27 lica. Tabela i dijagram 5.3. nam ukazuju na disproporciju između broja s/n sa poginulim licima i broja poginulih lica u s/n.


0 20 40 60 80

100 120 140 160 180 200

2010.god. 167 197 2011.god. 154 170 Razlika -13 -27 Procenti -7.78% -13.70%

Broj saobraćajnih nesreća sa poginulim licima

Broj poginulih u saobraćajnim nesrećama



17

5.4. Uporedni dijagram s/n sa povrijeđenim licima U periodu januar – decembar 2011. godine, u odnosu na uporedni period, broj s/n sa povrijeđenim licima manji je za -2,37% dok je broj povrijeđenih u saobraćajnim nesrećema smanjen za -3,72% (grafikon 5.4). Tabela i grafikon 5.4.

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

7,000

2010.god. 4,632 6,742 2011.god. 4,522 6,491 Razlika -110 -251 Procenti -2.37% -3.72%

Broj saobraćajnih nesreća sa povrijeđenim licima

Broj povrijeđenih u saobraćajnim nesrećama



18

6. KATEGORIJE PUTA S/N U FEDERACIJI BiH ZA 2011. GODINU

Najveći broj saobraćajnih nesreća prema mjestu i kategoriji puta dogodio se u

naseljenim mjestima (14.568), što je u odnosu na uporedni period manje za -1,68% ili za -250 s/n.

Najviše poginulih u s/n imamo na magistralnim putevima 79 što je u donosu na uporedni period manje za -29,46% ili -33 lica.

Najveći broj teže povrijeđenih lica je na magistralnim putevima (430), gdje bilježimo smanjenje za -2,05% ili -9.

Na magistralnim putevima imamo najveći broj lakše povrijeđenih lica (1.938), a u odnosu na uporedni period taj broj je veći za +0,46% ili +9.

Navedena statistika nesumnjivo govori da je u periodu januar - decembar 2011. godine došlo do značajnog trenda smanjenja broja saobraćajnih nesreća, poginulih u s/n, teže i lakše povrijeđenih.

6.1 Tabelarni prikaz broja saobraćajnih nezgoda i nastradalih prema mjestu nezgode

Najviše s/n desilo se:

- u naseljenim mjestima (14.568) što je manje za – 1,68% za uporedni period, što je u odnosu na ukupan broj s/n 52,21% (tabela 6.1.).

Tabela 6.1. Broj saobraćajnih nezgoda PUT 2010. godina 2011. godina Razlika Procenti

MAGISTRALNI PUT 6.936 6.635 -301 -4,33% REGIONALNI PUT 2.520 2.550 +30 +1,19% LOKALNI PUT 2.822 2.544 -278 -9,8% NASELJE 14.818 14.568 -250 -1,68% OSTALO 1.347 1.605 +258 +19,15% UKUPNO 28.443 27.902 -541 -1,90%



19

Najviše s/n sa poginulim licima desilo se:

- na magistralnom putu (79) što je za -29,46% manje u odnosu na - uporedni period, što je u odnosu na ukupan broj poginulih 46,48%

(tabela 6. 2.). Tabela 6.2. Broj poginulih u s/n PUT 2010. godina 2011. godina Razlika Procenti

MAGISTRALNI PUT 112 79 -33 -29,46% REGIONALNI PUT 28 25 -3 -10,71% LOKALNI PUT 21 28 -7 -33,33% NASELJE 28 33 +5 +17,85% OSTALO 8 5 -3 -37,5% UKUPNO 197 170 -27 -13,70% Najviše s/n sa teže povrijeđenim licima desilo se2: - na magistralnom putu (430) što je za – 2,051% manje za uporedni period, što je u odnosu na ukupan broj s/n sa teže povrijeđenim licima – 40,18% ( tabela 6.3). Tabela 6.3. Broj teže povrijeđenih u s/n PUT 2010. godina 2011. godina Razlika Procenti

MAGISTRALNI PUT 439 430 -9 -2,05% REGIONALNI PUT 168 170 +2 +1,19% LOKALNI PUT 139 148 +9 +6,47% NASELJE 310 293 -17 -5,48% OSTALO 15 29 +14 +93,33% UKUPNO 1.071 1.070 -1 -0,09% 2 Za Bosanskopodrinjski kanton nedostaju adekvatni podaci broj teže i lakše povrijeđenih u s/n.



20

Najviše s/n sa lakše povrijeđenim licima desilo se: - na magistralnom putu (1.938) što je za +0,46% više za uporedni period , a u odnosu na ukupan broj s/n sa lakše povrijeđenim licima 35,89% (tabela 6.4.). Tabela 6.4. Broj lakše povrijeđenih u s/n PUT 2010. godina 2011. godina Razlika Procenti

MAGISTRALNI PUT 1.929 1.938 +9 +0,46% REGIONALNI PUT 979 856 -123 -12,56% LOKALNI PUT 732 633 -99 -13,52% NASELJE 1.915 1.814 -101 -5,27% OSTALO 95 158 +63 +66,31% UKUPNO 5.650 5.399 -251 -4,44%



21

7. STANJE SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA NA PODRUČJU FEDERACIJE BIH ZA

PERIOD JANUAR - DECEMBAR 2011. GODINE ( PO KANTONIMA )

7.1.Uporedni dijagram broja s/n Na priloženom dijagramu može se vidjeti smanjenje broja saobraćajnih nezgoda na području svih kantona, a najveće smanjenje zabilježeno je u Zapadnohercegovačkom kantonu -104 i Hercegovačko-Neretvanskom kantonu -278 sobraćajnih nezgoda.


0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

2010.god. 2,704 265 5,146 3,972 80 2,960 2,218 749 9,599 750 2011.god. 2,704 242 5,086 3,979 85 2,830 1,940 645 9,701 690 Razlika 0 -23 -60 +7 +5 -130 -278 -104 +102 -60 Procenti 0.00% -8.68% -1.17% +0.18% +6.25% -4.39% -12.53% -13.89% +1.06% -8.00%

USK PK TK ZDK BPK SBK HNK ZHK SK K-10



22

7.2. Uporedni dijagram broja broja poginulih u s/n Na priloženom dijagramu može se vidjeti da se najveće povećanje poginulih u saobraćajnim nezgodama zabilježeno je u Tuzlanskom kantonu +11 poginulih lica ili +34,38%, dok je najveće smanjenje broja poginulih u s/n zabilježeno u Srednjobosanskom kantonu za -48% ili -15.


0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2010.god. 20 3 32 32 0 31 31 13 30 4 2011.god. 21 1 43 27 0 16 21 6 27 8 Razlika +1 -2 +11 -5 0 -15 -10 -7 -3 +4 Procenti +5% -67% +34.38% -16% 0% -48% -32% -54% -10% +100%




23

7.3. Uporedni dijagram broja teže povrijeđenih u saobraćajnim nezgodama Na priloženom dijagramu može se vidjeti povećanje broja teže povrijeđenih u saobraćajnim nezgodama u Tuzlanskom kantonu (+8%), dok je najveće smanjenje teže povrijeđenih u saobraćajnim nezgodama zabilježeno u Zapadnohercegovačkom kantonu -26,09% i Kantonu - 10 (-12,82%).


0

50

100

150

200

250

300

2010.god. 111 33 225 182 4 138 137 46 160 39 2011.god. 123 28 243 175 4 151 131 34 151 34 Razlika +12 -5 +18 -7 0 +13 -6 -12 -9 -5 Procenti +10.81% -15% +8.00% -4% 0.00% +9.42% -4% -26.09% -5.63% -12.82%




24

7.4. Uporedni dijagram broja lakše povrijeđenih u saobraćajnim nezgodama Na dijagramu 5.4. možemo vidjeti da se povećanje lakše povrijeđenih u saobraćajnim nezgodama desilo Sarajevskom kantonu (+8,60%), dok se najveće smanjenje dogodilo u Hercegovačkoneretvanskom kantonu (-16,53%) ili -125 lica je lakše povrijeđeno.


0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

2010.god. 733 101 1,446 697 17 494 756 399 850 174 2011.god. 702 66 1,392 715 18 423 631 420 912 138 Razlika -31 -35 -54 +18 +1 -71 -125 +21 +62 -36 Procenti -4.23% -34.65% -3.73% +2.58% +5.88% -14.37% -16.53% +5.26% +7.29% -20.69%




25

8. AKTIVNOSTI POLICIJE NA KONTROLI SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA

8.1. Preventivne mjere

7.1. Preventivne mjere

2010. 2011. %

Sastanci sa direktorima osnovnih škola i nastavnicima zaduženih za saobraćajno obrazovanje

669 782

+16,89%

Pružanje stručne pomoći školama od strane policijskih službenika 629 854 +35,77% Kontakti i saradnja sa medijima 2.102 2.078 -1,15% Nastupi policijskih službenika u medijima 687 526 -23,43% Rad sa školskim i saobraćajnim patrolama 128 294 +130%

Sastanci sa predstavnicima auto škola i predstavnicima komisija za polaganje vozačkih ispita 112 141 +25,89%

Organizacija i realizacija sastanaka sa Općinskim sudom - sudijama prekršajnih odjeljenja 171 167 -2,34%

Edukacija policijskih službenika na dosljednoj primjeni Instrukcije o pravilima ponašanja i međusobnim odnosima osl 1.182 762 -35,53%

Edukacija policijskih službenika o načinu ophođenja sa učesnicima u saobraćaju 1.415 1.048 -25,93%

Realizovana saradnja sa drugim institucijama koje imaju veze sa sigurnošću saobraćaja kontrola osovinskog preopterećenja 1.509 1.174 -22,02%

Broj sačinjenih infomacija o nedostatku adekvatne saobraćajne signalizacije i oštećenja na putu 1.580 1.459 -7,65%

Ostale aktivnosti u cilju unapređenja i bezbjednosti saobraćaja 552 751 +36,05%



26

8.2. Represivne mjere

2010. 2011. %

Upravljanje vozila pod dejstvom alkohola

20.143 18.031 -10,48% Upravljanje vozila pod dejstvom opojnih droga 4 37 +825% Prekoračenje dozvoljene brzine kretanja motornih vozila 143.691 176.273 +22,67% Nepoštivanje saobraćajnih svjetlosnih znakova 5.350 3.462 -35,28%

Nepropisno preticanje 5.793 6.643

+14,67% Upravljanje vozilom prije sticanja prava na upravljanje 3.700 4.071 +10% Upravljanje vozilom bez položenog vozačkog ispita 4.916 5.356 +8,21% Upravljanje vozilom u vrijeme trajanja zaštitne mjere 862 248 -71,22% Nepoštivanje obaveza vozača prema pješacima 2.541

2.760 +8,61%

Zbog neprekidnog upravljanja autobusom ili teretnim vozilom 181 84 -53,59% Prekršaji koje su počinili pješaci 3.669 1.353 -63,12% Tehnička neispravnos: broj upućenih vozila na tehnički pregled 1.480 1.943 +31,28% Upravljanje neregistrovanim motornim vozilom 13.079 11.724 -10,36% Nekorištenje sigurnosnog pojasa, nekorištenje sigurnosne kacige 34.587 32.922 -4,81% Korištenje mobilnog telefona 5.823 7.901 +35,68% Nekorištenje svijetala u toku dana 15.908 13.012 -18,20% Zbog nepoštivanja ograničenja za vozače mlađe od 23 godine 3.113 609 -80,43%

Sumirajući preduzete mjere policije na preventivnom i represivnom djelovanju može se konstatovati da su one bile izraženije u onim aktivnostima bitnim za sigurnost saobraćaja, a u skladu sa Akcionim planom i Strategijom. Ove mjere treba i dalje nastaviti sa tendencijom daljeg smanjenja broja nastradalih u saobraćajnim nezgodama.



27

9. PRIJEDLOG MJERA

1. U cilju smanjenja s/n u Federaciji neophodno je ubrzati donošenje zakonske regulative u smislu pooštravanja mjera sankcionisanja prekršilaca s/n. Tu prije svega Zakon o bezbjednosti saobraćaja, Zakon o prekršajima, kao i Krivični zakon u dijelu koji se odnosi na saobraćajne delikte.

2. Neophodno je pojačati mjere policije prije svega kantonalnih, kao i ostalih agencija za sigurnost, na preveniranju i represivnom djelovanju protiv počinilaca ovih delikata.

3. S obzirom na veoma obimne zahtjeve i zadatke policije neophodno je u budžetima kantona i Federacije obezbijediti dodatna materijalna i finansijska sredstva za opremanje policije savremenim tehničkim pomagalima za kontrolu saobraćaja (radari, droga testeri, komjuteri, vozila i dr. )

* * *

ZAKLJUČCI OKRUGLOG STOLA NA TEMU: „ SISTEM SIGURNOSTI I PRAVNI PROPISI IZ OBLASTI SIGURNOSTI U

SAOBRAĆAJU U BIH”, održanog 14.12.2011. godine u Sarajevu

Stanje pravne legislative u BiH, • U što kraćem roku pokrenuti inicijativu za izmjene i dopune postojećeg teksta

Zakona o osnovama bezbjednosti saobraćaja na putevima u BiH i Zakona o prekršajima F BiH u skladu sa uočenim nedostacima i primjedbama, a cilju dosljedne primjene na terenu, te donošenja pravilnika propisanih ZOOBS-a na putevima u BiH kao i usklađivanje već donešenih pravilnika sa istim.

• Inicirati usaglašavanje propisa iz nadležnosti Granične policije sa ZOOBS-a na putevima u BiH, koji provode ostale policijske agancije u cilju procesuiranja prekršaja počinjenih vozilima stranih registarskih oznaka

Komentar ZOOBS-a i Zakona o prekršajima F BiH, • propisati kaznenu odredbu za postupanje suprotno odredbama člana 73. i 74. • preciznije definisati rasute terete koje je neophodno osigurati prilikom transporta

kao i način njihovog osiguranja • Za prekšaj prekoračenja brzine za više od 50 km/h na putevima van naselja

propisati novčanu kaznu kaou članu 234a. stav (1) tačka 5. • kaznena odredba propisana za prekršaj iz člana 174. stav 2. treba biti ista, kao i

za postupanje suprotno odredbama člana 220.



28

• Član 188. ZOOBS-a koji se odnosi na medjunarodne vozacke dozvole da li ih stranci trebaju imati ili ne stav 2 pobija stav 1. - uskladiti

• Zakonom ili Pravilnikom o obliku i sadržaju obrasca Evropskog izvještaja o saobraćajnoj nezgodi propisati ko je nadležan za izdavanje predmetnog obrasca, kao i obavezu osiguravajućim kućama da predmetni obrazac prihvate kao pravno valjan dokument kod nadoknade štete ;

• prekršaje u čl. 227. preciznije definisati i propisati kaznenu odredbu za vozača-fizičko lice

• definisati rok za izvršenje vanrednog tehničkog pregleda • uskladiti kaznene odredbe (izricanja zaštitne mjere) za postupanje suprotno

odredbama čl.207. i 211. • za prekršaj upravljanja m/v koje nije uopšte registrovano ili kojem je istekla

registracija, propisati novčanu kaznu u vrijednosti prosječne registracije m/v

• usvojiti propisane pravilnike u cilju dosljedne primjene zakona (pravilnik o načinu i postupku uzimanja uzoraka na analizu radi utvrđivanja koncentracije alkohola ili opojnih sredstava u organizmu (član 159.)

Odredbe zakona o prekršajima Federacije BiH • naophodna izmjena, odnosno usaglašavanje odredbe člana 81. Zakona o

prekršajima sa odgovarajućim odredbama Zakona o poreznoj upravi F BiH, a u cilju mogućnosti provođenja postupka prinudne naplate.

• da se u članu 81. u stavu 1. doda nova tačka broj 5. koja glasi: “promjena vlasništva motornog vozila”.

• da se izvrši izmjena i dopuna člana 47. Zakona o prekršajima F BiH u kojem će se propisati da je u nadležnosti suda obaveza pozivanja svih svjedoka koji učestvuju u prekršajnom postupku.

• da se izvrši izmjena odgovarajućih zakonskih odredbi Zakona o prekršajima F BiH kako bi se propisala fakultativna odbrana za maloljetnika u ovisnosti od složenosti postupka, težine počinjenog prekršaja, mentalnog stanja maloljetnika i sl., čime bi se u svakom slučaju uticalo na smanjenje troškova prekršajnog postupka, kao i na skraćenje vremena trajanja samog postupka.

Podzakonski akti – pravilnici - analiza, Donijeti pravilnike:

• Pravilnik o načinu i uvjetima prijevoza djece mlađe od 12 godina. • Pravilnik o načinu prikupljanja i obradi statističkih podataka o prometnim

nezgodama. • Pravilnik o načinu i postupku uzimanja uzoraka na analizu radi utvrđivanja

koncentracije alkohola ili opojnih sredstava u organizmu. • Pravilnik o o sadržaju programa i načinu održavanja predavanja o

posljedicama koje proizlaze iz nepoštivanja ili nepoznavanja propisa o sigurnosti prometa na cestama te programu i načinu provjere poznavanja propisa o sigurnosti prometa na cestama.



29

Uskladiti sljedeće pravilnike sa Zakonom o izmjenama i dopunama ZOOBS-a

• Pravilnik o vozačkoj dozvoli • Pravilnik o dimenzijama, ukupnoj masi i osovinskom opterećenju vozila, o

uređajima i opremi koju moraju imati vozila i o osnovnim uvjetima koje moraju ispunjavati uređaji i oprema u cestovnom prometu

• Pravilnik o tehničkim pregledima vozila • Pravilnik o dimenzijama, ukupnoj masi i osovinskom opterecenju...

(23/07) odnosno clan. 155. koji se odnosi na zimsku opremu uskladiti sa Pravilnikom o saobraćaju u zimskim uslovima vožnje

• Izraditi katalog testnih pitanja • Napraviti državnu strategiju sigurnosti prometa • Funkcionalno Vijeće za sigurnost prometa

Edukacija kao faktor sigurnosti saobraćaja,

• Da se podrži inicijativa za edukaciju i predavanje na početku svake školske

godine za brucoše fakulteta u saradnji FMUP-a ( Ekspertni tim FMUP-a, FMON, u suradnji sa Univerzitetom

• Razmotriti mogućnost uvođenja fakultativnog predmeta „Kultura u saobraćaju“

Auto škole – stanje i rad – nedostaci i prijedlozi za poboljšanje • nužno je da nadležni organ omogući adekvatnu literaturu. • način organizacije auto škole potrebno bi bilo da bude najmanje d.o.o • autoškola mora imati direktora i najmanje još dva uposlena instrutkora vožnje; • autoškola da bi se registrovala za rad mora postati PDV obveznik; • dozvoliti rad novim instruktorima vožnje od trenutka prijave na PIO; • omogućiti upis kandidatima prije navršenih 18 godina kako bi se ispoštovala

zakonska odredba da se polaganju može pristupiti sa navršenih 18 godina; • regulisati na koji način dozvoliti polaganje kada kandidat promjeni mjesto

boravka; • angažovanje licenciranog predavača ograničiti u skladu sa zakonom – dati

razuman rok do kada bi autoškole mogle angažovati predavača u stalni radni odnos;

• organizirati seminare za predavače teoretske nastave; • povećati broj časova teoretske nastave za kandidate C1 podkategorije, ukoliko je

istekla važnost položenih testova ”B” kategorije; • učiti kandidate da postanu dobri i defanzivni vozači; • uspješnost rada autoškola ne smije se vezati samo za prolaznost kandidata na

ispitu; • uključiti instruktora vožnje u ocijenjivanje kandidata, • uskladiti saobraćajnu signalizaciju ; • dozvoliti da se nastava prve pomoći obavlja i u drugim ustanovama u koliko

ispunjavaju zakonom predviđene uslove (zdravstvene ustanove, humanitarne organizacije, autoškole...);



30

• uskaditi kriterije kod ispitivača; • dati povratnu informaciju autoškolama šta su najčešći uzroci zbog čega kandidati

padaju na ispitima; Edukacija komisija za polaganje vozačkog ispita.

• Donošenjem Zakona o osnovama sigurnosti saobraćaja na putevima u Bosni i Hercegovini došlo je do poboljšanja stepena sigurnosti u pogledu smanjenja broja saobraćajnih nezgoda, ali nažalost to još uvijek nije dovoljno jer i dalje imamo veliki broj poginulih i teško povrijeđenih osoba u saobraćajnim nezgodama, te je potrebno i dalje kontinuirano raditi i unaprijeđivati sistem saobraćaja u našoj zemlji.

• Neophodno definisane doedukacije u toku trajanja validnosti Licence za predavača i ispitivača, odnosno Komisija za polaganje vozačakog ispita jer se zakoni i pravilnici mijenjaju a donose direktive, što bi u sistemu kod nadležnih osoba koje nose cijeli postupak edukacije uticalo na poboljšanje i obnovu znanja kroz seminare, te dalo odgovore na probleme u implementaciji edukacije i njenog poboljšanja.

• Razmotriti mogućnosti prenosa i povjeravanja stručnih seminara naučno-stručnim organizacijama u BiH,

• Stručne seminare za stručno usavršavanje koji podrazumijevaju informisanje o svim novim kretanjima u ovoj oblasti relevantnih za stručnu nadgradnju vozača instruktora potrebno je adekvatno i osmišljeno koncipirati sa adekvatnim predavačima i sa praktičnim temama.

Vještačenja u saobraćajnim nezgodama

• Inicirati stručno usavršavanje stalnih sudskih vještaka iz oblasti saobraćaja i policijskih službenika koji vrše uviđaje saobraćajnih nezgoda.

Za izvještaj o stanju sigurnosti u saobraćaju za period januar - decembar 2011. godine na području Federacije Bosne i Hercegovine (po kantonima) korišteni su podaci iz sljedećih izvora:

- Podaci iz izvještaja kantonalnih ministarstava unutrašnjih poslova o provođenju mjera iz Akcionog plana, a na osnovu dokumenta “Polazne osnove strategije sigurnosti drumskog saobraćaja na području FBiH 2008. - 2013. godine”

SEKTOR ZA OPĆE I ZAJEDNIČKE POSLOVE

ODJEL ZA INFORMATIVNE POSLOVE Dom policije, Tina Ujevića br.1

Tel:033/280-020, lok. 4529 Fax:033/590-264

Sarajevo,31.01.2012. godine [email protected]

1

PRILOG BOSNA I HERCEGOVINA FEDERACIJA BOSNE I HERCEGOVINE FEDERALNO MINISTARSTVO UNUTRAŠNJIH POSLOVA/FEDERALNO MINISTARSTVO UNUTARNJIH POSLOVA Godišnja press konferencija Sarajevo, 31.01.2011. Prof.dr Osman Lindov, dipl.inž.saobr. -ČLAN EKSPERTNOG TIMA FMUP-a -

EKONOMSKA UŠTEDA USLJED SMANJENJA STRADANJA U SAOBRAĆAJNIM NEZGODAMA U FBiH

Sigurnost cestovnog saobraćaja predstavlja problem u svijetu i mnoge zemlje pokušavaju smanjiti broj poginulih i ozlijeđenih na cestama. Jak motiv da se poboljša sigurnost saobraćaja je financijski. U skladu sa tim, uzimajući u obzir velike finansijske resurse koji su korišteni zbog saobraćajnih nezgoda, mjere prevencije se mogu opravdati kao investicija. Ovo je pristup koji je usvojen u mnogim razvijenim i zemljama u razvoju gdje ekonomske vrijednosti za sprječavanje nezgoda mogu biti značajne. Socio-ekonomski gubici koji proizlaze iz SN u FBiH izračunate su pomoću BRUTO OUTPUTA ili METODA “LJUDSKI KAPITAL” - metodologija koja se koristi u mnogim zemljama. METODA LJUDSKOG KAPITALA uključuje pet komponenti troškova: administrativne troškove, troškove oštećenja imovine, troškove medicinskog tretmana, izgubljeni učinak i ljudske troškove. ADMINISTRATIVNI TROŠKOVI podrazumijevaju podatke koji se nalaze u okviru: suda i tužilaštva, policije, direkcija za ceste i vatrogasnih službi. TROŠKOVI ŠTETE IMOVINE podrazumijevaju podatke koji se nalaze u okviru: direkcija za ceste (oštećenja infrastrukture), osiguravajućih društava i autoservisa. MEDICINSKI TROŠKOVI podrazumijevaju podatke koji se nalaze u okviru: hitnih službi, zavoda za javno zdravstvo, općih bolnica i rehabilitacijskih ustanova. TROŠKOVI IZGUBLJENOG UČINKA se odnose na gubitak proizvodnih kapaciteta ekonomije od onih koji su ozlijeđeni ili ubijeni u saobraćajnoj nezgodi, a podrazumijevaju podatke koji se nalaze u okviru: zavoda za javno zdravstvo, općih bolnica i rehabilitacijskih ustanova. LJUDSKI TROŠKOVI se odnose na troškove: bola, tuge i patnje. U tabelama 1,2, 3 i 4dati su paramtri troškova saobraćajnih nezgoda Tabela 1: Komponente troškova saobraćajnih nezgoda i njihovi gubitci Gubitci vezani za žrtve

(KM miliona) Gubitci vezani za nesreće (KM miliona)

Ukupni gubitci (KM miliona)

Izgubljeni učinak

Medicinski trošak

Ljudski troškovi

Administrativni troškovi

Troškovi oštećenja imovine

Nastali gubitci

552,63 42,75 156,28 15,92 56,37 823,77

Tabela 2: Gubici nastali za svaku saobraćajnu žrtvu prema vrsti ozljede Vrsta ozljede Troškovi Smrtno stradali/SMRT KM 273.416,00 (Euro 139.798,00) Teško ozlijeđeni/ TTO KM 100.757,00 (Euro 51.517,00) Lakše ozlijeđeni / LTO KM 25.780,00 (Euro 13.181,00)

2

Tabela 3: Gubici nastali za svaku saobraćajnu nesreću po vrsti saobraćajne nesreće Vrsta nesreće Troškovi Fatalna nesreća/SN sa poginulim KM 371.913,00 (Euro 190.159,00) Nesreća sa težim ozljedama/SN sa TTO KM 176.374,00 (Euro 90.180,00) Nesreća sa lakšim ozljedama/SN sa LTO KM 32.225,00 (Euro 16.447,00) Nesreće sa imovinskim oštećenjima/SN sa MAT. štetom KM 1.592,00 (Euro 814,00)

Tabela 4: Procijenjeni godišnji ekonomski gubitak za FBiH ekonomiju (na osnovu 2010.) Stavka Iznos (u milionima ) Godišnji BDP FBiH KM 14.200 Proračunati godišnji gubitak (miliona) KM 823,00 (Euro 421,00 ) Kao postotak godišnje gubitka 5,8% BDP-a u 2010 Ako se samo 10% uspije uštedjeti na cesti kroz smanjenje broja poginulih i povrijeđenih osoba, to je ekvivalent za "uštedu" 40 miliona eura. Sa tim iznosima na raspolaganju svake godine u budžetu FBiH, mogu se vršiti ulaganja kako bi se pomoglo ekonomski i društveni razvoj. Prema podacima FMUP-a broj saobraćajnih nezgoda sa poginulim osobama za period januar - decembar 2011. godine u odnosu na usporedni period (2010.) manji je za -7,78% ili za 13 saobraćajnim nezgodama sa poginulim osobama. U 2011. manje oko 110 SN sa povrijeđenim. U 2011. manje oko 413 SN sa materijalnom štetom Broj poginulih osoba u saobraćajnim nezgodama u FBiH za 2011. je manji od broja poginulih u 2010. za 11,68% ili za 23 osobe. U 2011 je manje oko 261 ozlijeđenih osoba u saobraćajnim nezgodama. Prema izračunatim vrijednostima u FBiH svaka saobraćajna nezgoda sa poginulim osobama “košta” oko 371.913,00 KM. Saobraćajna nezgoda sa težim ozljedama košta oko 176.374,00 SN sa lakše ozlijeđenima košta oko 32.225,00 KM a SN sa materijalnom štetom košta oko 1.592,00 KM. Ako je u 2011. manje oko 13 saobraćajnih nezgoda sa poginulim osobama, ostvarena je “ušteda” od oko: 13 x 371.913,00 = 4.834.869,00 (KM). Ako je u 2011. manje oko 1 SN sa TTO, ostvarena je “ušteda” od oko: 1 x 176.374,00 = 176.374,00 (KM). Ako je u 2011. manje oko 109 SN sa LTO, ostvarena je “ušteda” od oko: 109 x 32.225 = 3.512.525,00 (KM) Ako je u 2011. manje oko 413 SN sa materijalnom štetom, ostvarena je “ušteda” od oko: 413 x 1.592,00 = 657.496,00 (KM). Ukupna ostvarena “ušteda” prema smanjenju broja SN sa poginulim i TTO i LTO i materijalnom štetom u FBiH u 2011. iznosila je oko: 4.834.869,00+ 176.374,00 + 3.512.525,00 + 657.496,00 =9.181.264,00 (KM) Prema izračunatim vrijednostima u FBiH svaka “SMRT” u saobraćajnoj nezgodi “košta” oko 273.416,00 KM , TTO “košta oko 100.757,00 KM, LTO košta oko 25.780,00 KM. Prema izračunatim vrijednostima u FBiH svaka “SMRT” u saobraćajnoj nezgodi “košta” oko 273.416,00 KM , TTO “košta oko 100.757,00 KM, LTO košta oko 25.780,00 KM.

3

U 2011 je manje oko 27 poginule osobe u saobraćajnim nezgodama time je ostvarena “ušteda” od oko: 27 x 273.416,00 = 7.382.232,00 (KM). U 2011 je manje oko 1 teže ozlijeđena osoba u saobraćajnim nezgodama, time je ostvarena “ušteda” od oko: 1 x 100.757,00 = 100.757,00 (KM). U 2011 je manje oko 250 lakše ozlijeđena osoba u saobraćajnim nezgodama, time je ostvarena “ušteda” od oko: 250 x 25.780,00 = 6.445.000,00 (KM). Ukupna “ušteda” prema smanjenju broja poginulih i TTO i LTO osoba u FBiH u 2011. iznosila je oko: 7.382.232,00 + 100.757,00 + 6.445.000,00 =13.927.989,00 (KM)

Documents

Sarajevo, januar/siječanj 2012. godinefmup.gov.ba/files/file/analiza_2012a.pdfosnove strategije sigurnosti saobraćaja FBiH 2008.-2013.“ izvršio je analizu saobraćajnih nesreća