KŠC ''Don Bosco''

Tehničko-obrtnička škola

Ţepče, Ulica Stjepana Radića bb

Završni rad iz hidraulike i pneumatike

SAVIJANJE PROFILA

Mentor:

Kata Jozić, prof.

Učenik:

Josip Ivešić

Darko Čalušić Ţepče, travanj, 2013

2

Sadržaj

1.0 Uvod........................................................................................................................4

2.0 Obrada teme............................................................................................................5

2.1 Elementi u HPE sustavu..............................................................................5

2.11 Napojni dio....................................................................................5

Hidraulička crpka.......................................................................5

Pneumatski kompresor...............................................................5

El. adapter...................................................................................6

2.12 Ulazni dio.......................................................................................7

Sklopke.......................................................................................7

Senzori........................................................................................7

2.13 Dio za obradu..................................................................................9

Relej............................................................................................9

Tlačni ventili...............................................................................9

Tlačna sklopka...........................................................................10

Protočni ventili...........................................................................10

2.14 Izlazni dio......................................................................................11

Razvodnici..................................................................................11

Sijalice.........................................................................................11

Barometar i manometar..............................................................12

2.15 Izvršni dio.......................................................................................13

Jednoradni i dvoradni cilindri.....................................................13

Hidromotor .................................................................................13

2.16 Povezivanje.....................................................................................14

Savitljive hidrauličke cijevi.........................................................14

Pneumatske cijevi........................................................................14

El. vodovi.....................................................................................15

T- priključak.................................................................................15

Razgraničavač..............................................................................15

2.17 Zelio sustav......................................................................................16

Osnovno o zelio sustavu..............................................................16

Rukovanje zelio sustavom...........................................................17

3

Program za savijanje u zelio sustavu...........................................17

2.2 Shematski prikaz...........................................................................................19

2.21 Blok shema......................................................................................19

2.22 Hidropneumatska shema.................................................................20

2.23 El. shema.........................................................................................21

2.3 Način rada sustava........................................................................................22

2.31 Dijagram put-vrijeme......................................................................23

2.32 Redoslijed signalnih ţarulja............................................................24

2.33 Izgled spojenog sustava..................................................................25

2.34 Zamišljeni izgled sustava................................................................25

2.4 Zaključak.......................................................................................................26

3.0 Prilog.........................................................................................................................27

4.0 Literatura...................................................................................................................29

4

Uvod

Pneumatika je tehnička i znanstvena disciplina koja proučava korištenje stlačenih plinova za

obavlja.

Hidraulika je znanstvena i tehnička disciplina koja proučava zakone mehaničkog gibanja i

relativnog mirovanja tekućine uz pomoć kojeg se obavlja odreĎeni rad.

Završni rad se temelji na pneumatsko-hidrauličkom savijanju u kombinaciji sa elektronikom

upravljanom zelio sustavom. Prvenstveno je obraĎen za savijanje profila cijevi prilikom

izrade školskih stolica u našoj obrtničkoj radionici. Zamišljeni sustav je realiziran kako bi

olakšali i ubrzali proizvodnju ovih profila.

U ovom završnom radu ćemo prikazati: pojedinačne vrste elemenata, el. sheme, pneumatsko-

hidrauličke sheme, meĎusobna povezivanja kako elemenata tako i njihovih funkcija, graf

(put-vrijeme), funkciju i programiranje zelio sustava, realizaciju cijelog projekta tj. sustava uz

priloge.

Na ovu ideju smo došli uočavanjem nemodernizovanog sustava u radionici. Stoga, prilaţemo

ovaj završni rad kao naše moguće rješenje ovog problema kao i sličnih problema bilo za

savijanje ovog profila stolice ili bilo kojeg drugog sličnog zadanog profila.

TakoĎer, vršimo kombinaciju elektropneumatike, elektrohidraulike i zelio sustava kako bi

prikazali široku paletu mogućnosti kombinacije svih navedenih područja i mogućnosti

razvijanja logike meĎu istim te način povezivanja i prijenosa informacija.

5

Obrada teme

Elementi u HPE sustavu

Napojni dio:

-Hidraulička crpka:

Hidraulička crpka (sisaljka) koja vrši pretvorbu mehaničke energije u hidrauličku energiju.

Mogu biti zupčaste, klipne, lamelaste i dr. Ovaj element je sastavni dio hidrauličkih sustava.

-Pneumatski kompresor:

Kompresor je stroj koji vrši pretvorbu mehaničke energije u tlačnu energiju. U pneumatici

ima ulogu napojne jedinice.

6

-El. adapter:

El. adapter je napojna jedinica kojom ćemo napajati elektro sustav vezan za hidrauliku i

pneumatiku odnosno elemente tvrtke FESTO. Vrši pretvorbu naizmjenične struje u

istosmjernu tj. 220V u 24V.

7

Ulazni dio:

-Sklopke:

Sklopke su el. elementi koji omogućuju uspostavljanje i prekidanje protoka struje u strujnom

krugu. Kontakti kojih moţe biti jedan ili više parova mogu biti radni mirni i preklopni.

Naš proizvoĎač FESTO je smjestio 3 tipkala u jednom kućištu.

Postoji i izvedba sklopki sa jednim radnim i jednim mirnim kontaktom koji se aktiviraju

preko ticala (kotačića).

-Senzori:

Senzor je ureĎaj koji mjeri fizički kvalitet i pretvara ga u signal koji se moţe očitovati na

instrumentima tj. vrši pretvorbu ulazne fzičke vrijednost u električnu. Mogu biti kapacitivni,

induktivni, optički i dr.

8

Primjer induktivnog senzora je reed kontakt koji ima ulogu radnog kontakta. Postavlja se na

cilindar. Radi na principu da se postavlja u odreĎenom poloţaju tako da pri prolaskom klipa

kroz taj poloţaj dolazi do spajanja kontakata zbog djelovanja peromagnetnog magneta u

klipu. Maksimalna blizina izmeĎu dva reed kontakta je 60 mm zbog jakog elektromagnetnog

polja.

(Pogledati sl. 3)

9

Dio za obradu:

-Releji:

Releji su sklopni alati koji se aktiviraju od jedne ili više električnih veličina ( napon, struja,

snaga...). Sluţe za za razdvajanje električnih veličina radi upravljanja, mjerenja, signalizacije i

zaštite nekih postrojenja.

Rade na pricipu da se dovodi napon svitak koji stvara elektromagnet i privlači kotvu (koja se

nalazi u mirnom poloţaju) i mijenja poloţaj te kote odnosno privlači je prema jezgri svitka.

Na taj način moţemo preusmjeravat električnu struju sa jednog kontakta na drugi. Postoje

vremenski releji. U ovom sustavu se koriste releji sa kašnjenjem ukapčanja i iskapčanja.

(Pogledati sl. 1. i sl. 2)

-Tlačni ventili:

Tlačni ventil je hidraulički element uz pomoć kojeg vršimo kontrolu protoka odnosno

kontrolu tlaka. Radi na principu da ulazni tlak djeluje na plohu elemeta profila i uzrokuje silu

F koja se suprotstavlja sili opruge. Silu opruge moţemo proizvoljno podešavati tako da

moţemo odreĎivati tlak pri kojem će doći do prolaska tekućine od ulaza ka izlazu.

Ako prevladava sila opruge neće doći do propuštanja tekućine. Ovaj se element najčešće

postavlja nakon crpke kako bi tekućina pri poloţaju razvodnika blokirajućeg za protok

nesmetano prolazila do spremnika te tako ne oštetila crpku. Pored njegove funkcije na ulazu

nisu rijetkiu slučajevi postavljanja izmešĎu upravljačkih i izvršnih elemenata.

(Pogledati sl. 6)

10

-Tlačna sklopka:

Tlačna sklopka je elektropneumatski element koji se ugraĎuje u sustav kao upravljački ureĎaj

ili kao ureĎaj za kontroliranje rada sustava ( optički-signalne ţarulje, akustični zvučni signal).

Rade na principu da metalni klip pod podešenim (pomoću opruge na vijku) tlakom djeluje na

polugu koja aktivira sklopku te mijenja poloţaj kontakata.

-Protočni ventili

Često se zovu i prigušnice. Koriste se za smanjivanje brzina nekog cilindra ili brzina vrtnje

motora gdje obje veličine ovise o protoku (u pneumatici o tlaku). Prigušnice predstavljaju

hidrauličke/pneumatske otpornike koji ovise o presjeku, strujanju, geometrijskom obliku te

viskozitetu tekućine.

Postoje jednosmjerne i dvosmjerne prigušnice. Jednosmjerna se zasniva na istom radu uz

paralelno dodani nepovratni ventil.

11

Izlazni dio:

-Elektrorazvodnici:

Elektrorazvodnici su upravljački elementi koji sluţe za preusmjeravanje, otvaranje i

zatvaranje hidrauličkih pultova te tako upravljaju medijem. Budući da je tekućina pod tlakom

potrebna je sila za pokretanje a ona ovisi o tlaku i površini. Ta sila se stvara elektromagnetom

pa se zato i zovu elektrorazvodnici. DovoĎenjem napona na svitak stvori se elektromnaget

koji povlači kotvu te kotva prenosi silu na klipnjaču čijim se pomicanjem otvaraju i zatvaraju

priključci (T,A,P,B-hid/1,2,3,4-pne.)

Istu ulogu i konstrukciju imaju pneumatski razvodnici koji rade sa zračnim medijem.

Pneumatski i hidraulički simboli su identični, ali im su oznake različite. Imenuju se prema

broju poloţaja i priključaka.

Konstrukcija i vanjski izgled jednog hidrauličkog razvodnika izgleda:

(Pogledati sl. 4)

U usporedbi sa pneumatskim razvonikom razlika je dimenzijama jer su priključci (vodovi) u

hidraulici veći te radni medij u pneumatici zahtijeva manje dimenzije za podjednak protok u

istom vremenu.

-Sijalice:

Element koji u ovom sustavu sluţe kao svjetlosni signalni elementi kako bi olakšali rukovanje

sustavom.

12

-Barometar i manometar:

Ovo su dva elementa sa istom namjenom. Oba mjere tlak, ali manometar u tekućini dok se

barometar odnosi na mjerenje tlaka u zraku.

13

Izvršni dio:

-Jednoradni i dvoradni cilindri:

Cilindri su translacijski izvršni elementi koji obavljaju odreĎenu radnju. Razlika izmeĎu

jednoradnog i dvoradnog cilindra je ta što jednoradni cilindar obavlja radnju u jednom smijeru

dok dvoradni u oba smijera.

I pneumatski i hidraulički cilindri rade na istom principu uz to što hidraulički cilindar imaju

blokirajuće ventile koji zadrţavaju tekućinu unutar cilindra.

-Hidromotor:

Hidromotor je rotacijski izvršni element. Radi na istom principu kao i hidraulička crpka s tim

da se vrši pretvorba hidrauličke energije u mehaničku energiju. Hidromotori mogu biti

zupčasti, lamelasti i klipni.

14

Povezivanje:

-Savitljive hidrauličke cijevi:

Savitljive se najčešće uporabljive cijevi u hidraulici pored krutih cijevi. Rabe se na mjestima

sa pokretnim elementima te u slučajevima gdje su spojevi često rastavljivi. Ove cijevi imaju

blokirajuće ventile na krajevima kako ne bi isticala tekućina iz njih. Najčešće se spajaju sa

brzorastavljivim spojkama po uzoru na pneumatske vodove.

Zbog vrste materijala podloţne su starenju te su osjetljive na vibracije, povišenu temperaturu i

veće brzine strujanja.

Brzina strujanja u vodovima je ograničena na 2-3 m/s dok je tlak do 30 MPa.

Zbog nedostataka ove se cijevi često zovu cijevi ''nuţnog zla'', ali su jako često korištene u

školskim vjeţbama hidraulike. (Pogledati sl. 6)

-Pneumatski cjevovodi:

Ovi cjevovodi su male izdrţljivosti. Maksimalan preporučeni tlak je 8 bara.

Proizvode se od plastičnih materijala što je nedostatak zbog podloţnosti starenju i pucanju pri

dugotrajnim naprezanjima. Spajaju se pomoću brzo-rastavljivih spojki.

15

-Elektični vodovi:

Povezivanje električni elemenata vrši se uz pomoć konektora kao na slici. Pri povezivanju

zelio sustava i HPE izvšena je improvizacija konektora.

-T-priključak:

T- priključak je sastavni dio svih kako pneumatskih tako i hidrauličkih sustava. Koriste se

isključivo sa namjenom spajanja 3 voda na istu točku dok se meĎusobnim povezivanjem T-

priključaka povećava broj mogućih vodova.

-Razgraničavač:

Sluţi za razgraničavanje glavnog napojnog voda iz kompresora. Ima jedan ulaz a više izlaza.

Radi na principu da na izlaz pušta stlačeni zrak samo kada je umetnuta cijev u njega.

16

Zelio sustav

-Osnovno o zelio sustavu:

Zelio je programibilni sklop koji pojednostavljuje oţičenje i veličinu prostora utrošenog na

upravljačku logiku. Zajedničke oznake za sve Zelio sklopove, ovisno o generaciji potrošnje, je

SR1, SR2 i SR3.

Zelio sklopovi se dijele u dvije skupine:

-Zelio sklopovi koji rade sa digitalnim signalom (12Vdc i 24Vdc);

-Zelio sklopovi koji rade sa analognim signalom (2Vac i 100-230Vac).

Ulazi Zelio sklopova nisu galvanski odvojeni od napona napajanja, ali ne moţemo spojiti

napon U=100-230Vac ako koristimo digitalne ulaze. Izlazi iz sklopa su galvanski odvojeni od

ulaza.Zelio sklop moţe biti upravljan posredno (računalom) i neposredno (izravno).

Zelio ima 12 ulaza koji su označeni brojevima od 1-9 i slovima A-C. Brojevima su označeni

ulazi koji se koriste pri obradi digitalnih signala, a slovima analogni ulazi.

Izlazi su označeni sa Q i ima ih osam.Izlazi mogu zadrţavati svoje stanje (za svaku promjenu

novi impuls).

Prednost zelio sklopa su:

-Manji utrošak prostora u odnosu na oţičenje

-Mogućnost programiranja i reprogramiranja

-Pouzdanost rada programa i nakon 20 godina

-Lakoća pregleda i praćenja odvijanja programa

Glavni izbornik sadrţi sedam funkcija:

-Time set – postavljanje vremena i dana prikazanih na zaslonu

-Pogrram – postavljanje programa koji će se odvijati

-Parametar – postavljanje parametara

-Visu – mjerenje vremena vremenskih zona

-Configuration – promjena jezika, lozinke i uključenje Z tipki

-Clear program – brisanje cijelog programa

-Transfer – prijenos programa

17

-Rukovanje Zelio sustavom:

Rukovanje se vrši pomoću šest tipki, četiri tzv. Z tipke (kojima se krećemo po programu), a

ostale dvije su MENU/OK i INSERT (OK za potvrdu dok INSERT sluţi za umetanje reda). U

zeliu postoje 23 releja, 15 pomoćnih i 8 vremenskih. Pomoćni releji se označavaju slovom M

i upotrebljavaju se za smještanje rezultata operacija, a stanje im se moţe naknadno koristiti u

programu.

Vremenski releji su označeni slovima TT, a postoje tipovi:

-A – zakašnjeli uklop

-a - zakašnjeli uklop na ulazni brid s resetom

-C– zakašnjeli isklop

-B – monostabil aktiviran uzlaznim bridom

-W – monostabil aktiviran silaznim bridom

-D – ţmigavac

-d – ţmigavac aktiviran uzlaznim bridom s resetom

-T – zbrajanje vremena na različitim vremenskim bazama (1/100 sekunde, 1/10 sekunde,

minute: sekunde, sati: minute).

Na početnoj stranici zaslona prikazani su statusi ulaznih i izlaznih kontakata, način rada,

status Z tipki, vrijeme i dan.

Program za savijanje u zelio sustavu:

Program treba uključiti hidromotor i jednoradni cilindar, te drţati to stanje nekoliko sekundi

(onoliko koliko je potrebno da profil prijeĎe put od ulaza do senzora).

Kada se aktivira senzor aktivirat će se i relej sa kašnjenjem iskapčanja što znači da zbog

njegove funkcije ne moramo duţe zadrţavati ulazni signal te izlazni signal (Q1) iz zelio

sustava moţe stati.

Nakon obavljene radnje prouzrokovane prvim impulsom iz zelio sustava uz pomoć odreĎene

logike koju smo razvili iskapčanjem i senzorom preko releja dajemo signal u zelio sustav koji

će svojim drugim (Q2) izlazom aktivirati vraćanje hidro-pneumatskog sustava u početni

poloţaj te tako spreman za ponovnu aktivaciju.

Ulaze pri programiranju označavamo kao I(1,A) dok su izlazi imenovani kao Q(1-E). Budući

da su nam potrebna samo dva ulaza i izlaza koristit ćemo ulaze I1 i I2, te izlaze Q1 i Q2.

18

Ulazi će se aktivirati impulsom kako sa tipkala na zelio sustavu tako i preko releja prikazanog

u el. shemi koji će rastućim bridom aktivirat sklopovlje (monostabil) u zeliu tako da uz pomoć

odgovarajući mogućnosti zelia dobijemo ţeljeni izlazni signal.

Program koji pokreće sustav prema gore navedenom redoslijedu izgleda ovako:

I1---------------TT1 (B,7 s)

T1--------------Q1

I2---------------TT2 (B,10 s)

T2--------------Q2

Vremena se mogu proizvoljno programirati ovisno o zahtjevima radnika prema brzini

uvlačenja profila u sustav (tlaku-većim tlakom hidrauličke tekućine veća je i brzina uvlačenja)

te podešenoj vrijednosti protočnog ventila (brzina uvlačenja hidrauličkog klipa).

Zelio uz pomoć kojeg vršimo automatizaciju:

Adapter Zelio

19

Shematski prikaz

-Blok shema:

Pogledamo li blok shemu uočit ćemo 3 bloka i jedno područje izvršnih elemenata.

Prvi blok je mikroračunalo, odnosno naš zelio sustav kojim vršimo automatizaciju.

Zelio koji smo mi koristili za realizaciju cjelokupnog sustava radi na +24v DC.

Razlog zbog kojeg koristimo mirkoračunalo sa tako niskim napajanjem je taj što svi FESTO

el. elementi rade na +24v DC te na taj način moţemo vršiti komunikaciju i prijenos signala

meĎu istim. TakoĎer imamo mogućnost programiranja zelio sustava preko PC-a.

Napomena: Korišteni zelio ima ugraĎen adapter (transformator)tako da napon od +24v

uzimamo sa izlaza adaptera na zeliu te njega koristimo za ulaze u zelio.

HPE (hidraulika, pneumatika, elektro) je blok koji pretstavalja područje sa el. sheme od A1 do

F18. U ovaj blok spadaju svi el. elementi tvrtke FESTO koji su povezani sa izvršnim

translacijskim i rotacijskim elementima kako pneumatskim tako i hidrauličkim.

20

-Hidropneumatska shema:

21

El. shema:

22

Način rada

Postupak:

Prvo što radimo je prikopčavanje sustava na napajanje ( električno, tlačno, hidrauličko).

Kada smo izvršili napajanje moţemo pristupiti pokratanju sustava. Tijekom cijelog procesa

ukoliko je tlak prisutan zbog tlačne sklopke bit će upaljena signalna ţarulja 1 što nam pomaţe

u nadgledanju. HPE sustav napajamo preko tipkala So.

Ţeljeni profil postavljamo na ulazni dio gdje će ga registrirati mehanička sklopka sa

kotačićem 0S1 te je ispunjen uvjet za pokretanje.

Start tipkalo je tipkalo imenom S1.

Kada zatvorimo strujni krug kratkotrajnim impulsom na S1 pokrenut će se prvi dio programa

u zeliu koji će na izlazu Q1 zadrţati 7 sek naponski signal. Tim signalom palimo relej d1

preko kontakata A1 i A2. U shemi vidimo da je strujni krug zatvoren (i preko mirnog

kontakta releja d4) te se aktiviraju razvodnici za jednoradni cilindar i hidromotor odnosno

njihovi elektromagneti Y6 i Y1 te postizanjem krajnjeg poloţaja aktivira se signalna ţarulja 2

koja prati njihov rad. Hidromotor pričvršćen na cilindar pod odreĎenim tlakom vrši pritisak te

povlačenje profila u unutrašnjost stroja. Uvlačenje će biti aktivno sve dok profil ne dostigne

krajnji poloţaj tj registriranje senzora BO koji svojim aktiviram pali relej sa kašnjenjem

iskapčanja d3 tako da prema njegovoj funkciji moţe prestati napajanje releja d1 preko izlaza

Q1 (7sek).

Relejom d3 (preko njegovog potenciometra na kućištu) također podešavamo vrijeme nakon

kojeg će se hidraulički cilindar vraćati u prvobitni položaj odnosno koliko će profil biti pod

utjecajem hidrauličke sile.

Rad releja d3 je signaliziran ţaruljom 3. Njegovom aktivacijom pali se i relej d4 koji svojim

mirnim kontaktom gasi jednoradni cilindar koji se vraća oprugom te njemu pričvršćeni

hidromotor a istovremeno se pali pneumatsko stezanje preko Y4 elektromagneta i njemu

paralelno priključeni relej sa kašnjenjem ukapčanja čijim potenciometrom reguliramo vrijeme

izmeĎu početka pneumatskog i početka hidrauličkog stezanja.

Kada se profil pneumatski stegne signalna ţarulja 4 će zasvijetlit i zadrţati to stanje sve do

otpuštanja profila.

Ovim je završio prvi dio procesa tj stezanje koje se zadrţava prema gore navedenom tekstu.

23

Budući da je senzor B1 koji se aktivira izlaskom hid. klipa u seriji sa mirnim kontaktom releja

d3 ispunjenjem tek oba uvjeta (I log f-ja) imamo izlazni signal. Uz pomoć tog signala

aktiviramo relej d6 kojim se aktivira drugi dio zeliovog programa. Paralelno releju d6 je

priključena signalna ţarulja 5. Njegovom aktivacijom se javlja 7 sek dug izlazni impuls na Q2

preko releja d2 (A1,A2) te kreće hidrauličko vraćanje preko Y2 elektromagneta. Vračanje

hidrauličkog klipa je popraćeno signalnom ţaruljom 6. Kada dostigne potpuni uvučeni

poloţaj vrši se otpuštanje profila preko Y5 (ţarulja 7). Kada proces završi aktivira se završna

signalna ţarulja 8. Tim signalom je završio proces i moţemo izvaditi profil.

TakoĎer, postoji tipkalo za reset, njegovom aktivacijom, tj njegovim kratkotrajnim impulsom

prekida se napajanje za cijeli elektro pneumatski i elektro hidraulički sustav a istovremeno

aktivira ulaz zelia I2 preko releja d6 te kreće vraćanje hidropneumatike u prvobitni poloţaj

signalom iz Q2. Za to vrijeme izlaznog signala zbog zatvaranja radnog kontakta releja d2

aktiviran je i relej d7 čijim mirnim kontaktima onemogućavamo rad uvlačenja, stezanja i

savijanja. Iz ovog razloga je bitno napomenuti da će u procesu ukoliko je vrijeme iskapčanja i

vrijeme izlaza Q1 (zasebno) veće od vremena Q2 doći do neţeljenog rada odnosno nakon

reseta počet će ponovno stezanje i savijanje (dokle će se proces odviti ovisi iskapčanja i Q1).

Stoga se postavlja uvjet prilikom podešavanja sustava:

Q2>T iskkapčanja

Q2>Q1

Dijagram put vrijeme:

-Proces se moţe prikazati dijagramom put-vrijeme:

Cijeli proces moţemo promotriti kroz 10 točki.

24

Redoslijed signalnih žarulja:

1. Znak da je sustav napajan tlakom (konstantno)

2. Hidro-pneumatsko uvlačenje profila (za vrijeme odvijanja)

3. Profil je uvučen, aktivirano stezanje a zatim savijanje (svijetli prvi dio procesa

odnosno onoliko koliko podesimo zadrţavanje u stegnutom poloţaju)

4. Predmet je stegnut (konstantno svijetli)

5. Početak drugog dijela procesa (svjetlosni impuls)

6. Vraćanje hidraulike (za vrijeme procesa)

7. Vraćanje pneumatike (za vrijeme procesa)

8. Proces je završen, moţemo izvaditi savijeni profil

25

Izgled spojene sheme:

Zamišljeni izgled sustava:

26

Zaključak

Ukoliko bi se ovaj sustav primjenjivao treba imati na umu količinu proizvodnje. Ukoliko ju

zanemarimo moţe se dogoditi neiskoristivost ili čak neisplativost sustava jer su elementi

visoke cijene što je ujedno njegov glavni nedostatak. MeĎutim, ovaj sustav je napravljen

ovako iz razloga što ţelimo pokazati široku paletu mogućnosti povezivanja različitih

područja, u ovom slučaju elektro pneumatike, elektrohidraulike te zelio sustava.

Prednosti se vidljive u jednostavnosti rukovanja, jednostavnosti izmjene ukoliko se radi sa

drugim profilima, čistoći sustava, zaštićenosti od ozljeda, otpornost na starenje (osim

vodova),jednostavna nadogradnja te mogućnost resetiranja sustava.

27

Prilog

-Struktura releja (sl. 1):

Način rada releja sa kašnjenjem ukapčanja i iskapčanja (sl. 2):

-REED kontakt (sl. 3):

28

Razvodnik (sl. 4):

Tlačni ventil (sl. 5):

Hidraulička cijev (sl. 6)

29

Literatura

Neven Maleš, dipl. ing. - Pneumatika i hidraulika (predavanje 5)

Neven Maleš, dipl. ing. - Pneumatika i hidraulika (predavanje 6)

Radna biljeţnica - Pneumatika (3. i 4. razred)

Radna biljeţnica - Hidraulika (3. i 4. razred)

30

Datum predaje rada:

_______________________

Datum obrade rada:

_______________________

Komentar:

Ocjena:

_________________