SCM_1

1

15 15 กมภาพนธกมภาพนธ 25512551

ศนยวจยดานโลจสตกสมหาวทยาลยธรรมศาสตร

โครงการประเมนศกยภาพดานโลจสตกสและการจดการโซอปทานของผประกอบการในประเทศไทย

บทนาบทนา

จากสภาวะการทเขมขนอนเนองมาจากกระแสโลกาภวฒน (Globalization) ทมการ

เปดเสรทางการคามากยงขน สงผลใหภาคธรกจตองยกระดบความสามารถในการ

แขงขนกนมากยงขน ซง หลกการการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน กเปนหนง

ในเครองมอทสามารถชวยเพมศกยภาพในการแขงขน ไดอยางมประสทธภาพ

2


การการจดการโลจดการโลจจสตกสสตกสและหวงโซอปทานและหวงโซอปทาน

3

การจดการโลจสตกส เปนสวนหนงของการจดการโซอปทาน เกยวของกบ การ

วางแผน การปฏบต และ การควบคมใหการเคลอนยายสนคา/บรการ และ

ขอมลทเกยวของ จากจดเรมตน ไปสจดทมการบรโภค ใหเปนไปอยางม

ประสทธภาพ และประสทธผลตามความตองการของลกคา(The Council of Supply Chain Management Professionals, 2004)

Information

ProductsSource

End User


การจดการโลจสตกสและหวงโซอปทานการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน

กจกรรมหลกทางดานโลจสตกส

4

การใหบรการลกคา

การจดซอ/ จดหา

การสอสาร/ การสงซอ

การขนสง

การเลอกสถานท/ การจดเกบสนคา

การพยากรณความตองการ/ การวางแผน

การจดการสนคาคงคลง

การจดการวตถดบ/ การบรรจ

ระบบโลจสตกสยอนรอย

Grant, et al. (2006)



วตถประสงคของการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน

สามารถตอบสนองไดอยางรวดเรว (Rapid response)

ลดความผนผวนของระบบ (Minimum system variance)

ลดปรมาณสนคาคงคลง (Minimum inventory)

5



ประโยชนจากการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน

การออกแบบและการจดการระบบโลจสตกสใหมประสทธภาพจะสามารถสราง

ความสามารถทางการแขงขนได

การจดการโลจสตกสสามารถทจะทาใหผลตภาพ (efficiency) และประสทธผล

(productivity) เพมขน ซงจะทาใหตนทนตอหนวยของสนคาลดลงดวย

สวนความไดเปรยบทางดานมลคา (value advantage) นนจะทาใหสนคาหรอ

บรการเกดความแตกตางและสามารถแขงขนได

6



7

Hi Service Leader

Cost & Service Leader

Lo Commodity Market Cost Leader

Lo Hi

Value Value AdvantagAdvantag

ee

Productivity Productivity AdvantageAdvantage



อปสรรคในการประยกตใชการจดการโลจสตกสภายในองคกร

โครงสรางองคกร (Organisation structure)

ระบบการวดประสทธภาพ (Measurement systems)

สนคาคงคลง (Inventory ownership)

ขอมลขาวสาร (Information flows)

ความสามารถในการถายทอดความร (Knowledge transfer capability)

8



จากการศกษาโดย สศช. บงชวา การบรหารจดการโลจสตกสและหวงโซอปทานของ

อตสาหกรรมไทยยงคงตองพฒนาไปอกมาก

หนงในดชนชวดทเปนสากล คอ ตนทนโลจสตกสของประเทศเมอเทยบกบ GDP

(Logistics Cost Per GDP) ซง สาหรบประเทศไทย ยงมสดสวนทสงมาก

9



ระบบโลจสตกสของประเทศไทย ยงอยในระดบ Physical Distribution และยงตอง

พฒนาไปอกมาก

10


การจดการโลจสตกสและหวงโซอปทานการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทานรางยทธศาสตรการพฒนาโลจสตกสของประเทศไทย

(พ.ศ. 2549-2553)


บทนาบทนา

ภายใตความรวมมอของ สภาผสงสนคาทางเรอ (สรท.) และ หนวยวจยการจดการ

หวงโซอปทานและวศวกรรม คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ลงนาม

ในวนท 6 มนาคม พ.ศ.2550 จะไดนาเครองมอวดความสามารถในการจดการโลจ

สตกสและหวงโซอปทาน ทเรยกวา SCM/ Logistics Scorecard มาใชในการ

ประเมนศกยภาพการดาเนนการของผประกอบการในประเทศไทย บนขอบเขตการ

ประเมนดานตางๆ โดยเปรยบเทยบ (Benchmarking) กบฐานขอมลอตสาหกรรม

ประเภทเดยวกน ในประเทศไทย และประเทศญปน

ซงเปาประสงค นอกจากจะชวย บงชจดเดน จดดอย และหาแนวทางในการพฒนา

กระบวนการบรหารจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน สาหรบองคกรแตละองคกร

ผลลพธทได ยงเปน ฐานขอมลสาคญในการกาหนดแนวทางในการพฒนา

อตสาหกรรม ในระดบมหภาค

12


วตถประสงควตถประสงค

1) เพอสงเสรมใหผประกอบการในไทย ไดมการประเมนศกยภาพของตนเอง และทราบจดแขง และจดออนขององคกร ในการดาเนนการดานตางๆ และจะไดนามาวางแผนเพอปรบปรงตอไป

2) เพอเปรยบเทยบความสามารถขององคกรนนๆ กบฐานขอมลขององคกรในประเทศญปน ซงไดมการเกบขอมลในดานนมาแลวทาใหทราบวาองคกรของทานอยในระดบใดเมอเทยบกบอตสาหกรรมประเภทเดยวกนในประเทศญปน

3) เพอเปรยบเทยบความสามารถขององคกรนนๆ กบฐานขอมลของประเทศไทยเบองตน

4) เพอใหองคกรไดรบทราบรปแบบการพฒนาองคกรทเหมาะสมซงเปนผลทไดรบจากการประเมนผลขอมลทงหมดทไดจากการเกบขอมลทผานมาซงองคกรสามารถนารปแบบการพฒนานนๆ ไปประยกตใชไดจรงในการพฒนาองคกร

5) เพอใหประเทศไทยมฐานขอมล และซอฟทแวร ทใชในการวเคราะหระบบโลจสตกส เบองตน ของผประกอบการในประเทศไทย

13


วธดาเนนการวธดาเนนการ

1) การสารวจ และเกบขอมล โดยการสมภาษณ และการจดสมมนาเชงปฏบตการ

(Workshop) เพอใหความรแกภาคอตสาหกรรม ทงในดานความรดานการจดการ

หวงโซอปทานเบองตน และดานการประเมนความสามารถขององคกร โดยใหองคกร

ทเขารวม ทาการตอบแบบประเมน

2) การวเคราะห และประเมนผลการดาเนนงานขององคกรในดานการจดการหวงโซ

อปทาน พรอมทงสงรายงานผลการประเมน และแนวทางการปรบปรงเบองตนของ

องคกร (Feedback Report) ใหกบองคกรทเขารวม

3) การวเคราะห และเปรยบเทยบความสามารถของอตสาหกรรมไทยในภาพรวม กบ

ฐานขอมลของอตสาหกรรมญปน

4) การจดทาเปนรปเลมนาเสนอแก สรท. และนาเสนอ

14


กลมเปาหมายกลมเปาหมาย

กลมเปาหมายของการศกษาเปนธรกจอตสาหกรรมซงประกอบการในอตสาหกรรมเปาหมาย ไดแก

อตสาหกรรมเคม / ปโตรเคม

อตสาหกรรมยานยนต / ชนสวนรถยนต

อตสาหกรรมสนคาอปโภค บรโภค

อตสาหกรรมพนบาน / หตถอตสาหกรรม

อตสาหกรรมสงทอ / กระดาษ

อตสาหกรรมวสด / ไม / เซรามค

อตสาหกรรมอเลคทรอนกส / เครองใชไฟฟา

อตสาหกรรมยา

อตสาหกรรมเครองจกร เครองยนต

องคกรผจดสง / ผกระจายสนคา

รวมทงสนจานวน 300 องคกร (บรษท)

15


ดชนประเมนศกยภาพดานโลจสตกสและการจดการหวงโซอปทานดชนประเมนศกยภาพดานโลจสตกสและการจดการหวงโซอปทาน

ในป 2001 Tokyo Institute of Technology และ Japan Institute of Logistics

Systems (JILS) ประเทศญปน ไดรวมกนพฒนา SCM/ Logistics Scorecard

(LSC) ขน ซงเปนเครองมอทใชในการประเมนประสทธภาพของวธการทางาน และ

ความมประสทธผล (Effectiveness) ขององคกร ในมมมองของการจดการหวงโซ

อปทานและโลจสตกส (Supply Chain and Logistics Management) โดย

ประเมนผล 22 ดชนชวด ซงจดอยใน ขอบเขตการประเมน 4 ดาน

16


ดชนประเมนศกยภาพดานโลจสตกสและการจดการหวงโซอปทานดชนประเมนศกยภาพดานโลจสตกสและการจดการหวงโซอปทาน

17


การรวบรวมขอมลการรวบรวมขอมล

จดสมมนาใหความรกบผประกอบการ และจดสมมนาเชงปฏบตการ 11 ครง

การสมภาษณเชงลกกลมพนกงานระดบสง/ ผบรหารขององคกร ณ สถานประกอบการ หรอทางโทรศพท

การเปดเวบไซต SCM / Logistics Scorecard ออนไลน ท www.eng.cmu.ac.th/scem/lsc

การประชาสมพนธผานวารสารทางดานโลจสตกส (หนงสอพมพ Transport Journal, ปท 10 ฉบบท 431 และ 432)

18


การรวบรวมขอมลการรวบรวมขอมล

ทาใหไดมาซงฐานขอมลอตสาหกรรม

ไทย จานวน 375 ราย

19


การวเคราะหศกยภาพดานการจดการโลจสตกสและหวงโซการวเคราะหศกยภาพดานการจดการโลจสตกสและหวงโซ

อปทานของอตสาหกรรมไทยอปทานของอตสาหกรรมไทย

สวนท 1 ภาพรวมลกษณะของอตสาหกรรมไทย บนขอมลพนฐานขององคกร

สวนท 2 วเคราะหภาพรวมศกยภาพดานการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน ของ

ผประกอบการไทย ในขอบเขตการประเมน 4 ดาน 22 ดชนชวด และบน

มมมองทางดานโลจสตกส 3 มมมอง เทยบกบอตสาหกรรมในประเทศญปน

สวนท 3 วเคราะหศกยภาพดานการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทานของ

ผประกอบการไทย แบงตามประเภทอตสาหกรรมเปาหมาย 10

อตสาหกรรม

สวนท 4 วเคราะหหาความสมพนธของปจจยพนฐานขององคกรทมผลตอศกยภาพ

ทางดาน Logistics/Supply Chain Management

20



อปทานของอตสาหกรรมไทยอปทานของอตสาหกรรมไทยภาพรวมลกษณะของอตสาหกรรมไทย จากขอมล 375 องคกร

21

13.87%

8.00%

9.60%

0.80%19.73%7.47%

9.87%0.53%

20.80%

9.33%อาหาร/เครองดม

เคม

กระดาษ/สงทอ

อตสาหกรรมยา

ไฟฟา

เครองจกร/ยานยนต

วสด

หตถอตสาหกรรม

ผสง/กระจายสนคา

อนๆ

21.87%

27.47%

14.40%

8.27%

8.27%

4.80%

2.93% 4.53%7.46% นอยกวา 100

101 – 600

601 – 1,500

1,501 –3,000

3,001 –6,000

6,001 –15,000

15,001 –30,000

มากกวา 30,000

ไมมขอมลหรอไมตอบ

16.27%

21.33%62.13%

0.27%

กจการขนาดยอม (นอยกวา 50)

กจการขนาดกลาง (50 - 200)

กจการขนาดใหญ (มากกวา200)

ไมมขอมลหรอไมตอบ

ประเภทอตสาหกรรม ยอดขาย

จานวนพนกงาน



อปทานของอตสาหกรรมไทยอปทานของอตสาหกรรมไทยภาพรวมลกษณะของอตสาหกรรมไทย บนขอมลพนฐานขององคกร

อตสาหกรรมประเภทผสง/กระจายสนคา มสดสวนมากทสด คดเปน 20.80% รองลงมาเปน

อตสาหกรรมประเภทไฟฟา 19.13% ถดมาคออตสาหกรรมประเภทอาหาร/เครองดม 13.87%

องคกรสวนใหญ (27.47%) มยอดขายระหวาง 101 – 600 ลานบาท และอก 21.84% เปน

กลมองคกรทมมลคายอดขายนอยกวา 100 ลานบาท

ซงกวา 62.13% ของกลมตวอยาง จดอยในประเภทกจการขนาดใหญ (จานวนพนกงานมากกวา

200 คน) รองลงมาเปนตวอยางทมกจการขนาดกลาง (50-200 คน) 21.33% และสาหรบ

กลมตวอยางทมกจการขนาดยอม (นอยกวา 50) มจานวนนอยทสดเทากบ 16.27%

จากผลลพธดงกลาว พบวา องคกรสวนใหญในการศกษาครงนเปนองคกรทมกจการขนาดใหญ

และมสดสวนยอดขาย ในระดบปานกลาง

22



อปทานของอตสาหกรรมไทยอปทานของอตสาหกรรมไทยการวเคราะหภาพรวมศกยภาพดานการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน ของ

ผประกอบการไทย ในขอบเขตการประเมน 4 ดาน 22 ดชนชวด

23

55

5

5

5

5

5

5

5

5

55

5

5

5

5

5

5

5

5

5

5

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00

1(1) Corporate strategy regarding logistics and its importance

1(2) Definition of supplier contract terms & degree of information sharing

1(3) Definition of customer contract terms & degree of information sharing

1(4) System for measurement and improvement of customer satisfaction

1(5) System for employee training and evaluation

2(1) Strategies for optimizing logistics system resources based on design for …

2(2) Understanding of market trends & accuracy of demand forecasting

2(3) Accuracy and adaptability of SCM planning

2(4) Control and tracking of inventory accuracy and visibility

2(5) Process standardization and visibility

3(1) Just-In-Time3(2) Inventory turnover & cash-to-cash

cycle time

3(3) Customer lead time

3(4) Delivery performance and quality

3(5) Supply chain inventory visibility & opportunity costs

3(6) Environmental activities

3(7) Total logistics cost

4(1) Electronic Data Interchange (EDI) coverage

4(2) Usage of Bar Coding / Automatic Identification and Data Capture (AIDC)

4(3) Effective usage of computers in operations and decision-making

4(4) Open standards and unique identification codes

4(5) Decision-making systems and support to supply chain partners

Radar chart of THAI Average Score

THAI Average (375) THAI Max (375) THAI Min (375)





24

55

5

5

5

5

5

5

5

5

55

5

5

5

5

5

5

5

5

5

5

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00












cycle time













การใชคอมพวเตอร และการใช

โปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยใน

การตดสนใจ (3.44)





55

5

5

5

5

5

5

5

5

55

5

5

5

5

5

5

5

5

5

5

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00












cycle time













การใชคอมพวเตอร และการใช

โปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยใน

การตดสนใจ

การใชคอมพวเตอร และการใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยในการ

ตดสนใจ (ฐานขอมลอตสาหกรรมไทย เฉลยท 3.44)





26

55

5

5

5

5

5

5

5

5

55

5

5

5

5

5

5

5

5

5

5

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00












cycle time













การนาระบบบารโคด หรอระบบ

ตดตามวสด / สนคา มาใชใน

องคกร (2.23)

การใชหมายเลขมาตรฐาน และ

ระบบหมายเลขเดยวในการระบ

สนคา (2.60)

การรบรสถานะสนคาคงคลง

(2.68)





27

55

5

5

5

5

5

5

5

5

55

5

5

5

5

5

5

5

5

5

5

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00












cycle time













การนาระบบบารโคด หรอระบบ

ตดตามวสด / สนคา มาใชใน

องคกร

การใชหมายเลขมาตรฐาน และ

ระบบหมายเลขเดยวในการระบ

สนคา

การรบรสถานะสนคาคงคลง

(2.68)

การนาระบบบารโคด หรอระบบตดตามวสด / สนคา มาใชใน

องคกร (ฐานขอมลอตสาหกรรมไทย เฉลยท 2.23)





พบวา ผประกอบการไทยทง 375 องคกรน มศกยภาพในดาน ระดบการใช

คอมพวเตอร และการใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยในการตดสนใจ มากทสด

รองลงมาคอ ดานระบบในการวดผลและเพมความพงพอใจของลกคา และในดาน การ

มมาตรฐานรองรบในแตละกระบวนการ และการนามาตรฐานไปใช

ในขณะทศกยภาพออนทสดของอตสาหกรรมไทย คอ การนาระบบบารโคด หรอ

ระบบตดตามวสด / สนคา มาใชในองคกร รวมทงประเดน การใชหมายเลขมาตรฐาน

และระบบหมายเลขเดยวในการระบสนคา และ ขอบขายของการใชระบบการ

แลกเปลยนขอมลทจาเปนสาหรบคคาผานระบบเครอขายอเลคทรอนกส (EDI)

28




ผประกอบการไทย ในขอบเขตการประเมน 4 ดาน 22 ดชนชวด เทยบกบ

อตสาหกรรมในประเทศญปน

29

0.000.501.001.502.002.503.003.504.004.505.00


1(2) Definition of supplier contract terms & degree of information sharing 1(3) Definition of customer contract

terms & degree of information sharing









cycle time











Radar chart comparing company with JAPAN average score

THAI Average (375) JAPAN Average (328) JAPAN Max (328) JAPAN Min (328)




ผประกอบการไทย ในขอบเขตการประเมน 4 ดาน 22 ดชนชวด เทยบกบ

อตสาหกรรมในประเทศญปน

30



อปทานของอตสาหกรรมไทยอปทานของอตสาหกรรมไทยการวเคราะหภาพรวมศกยภาพดานการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน ของผประกอบการ

ไทย ในขอบเขตการประเมน 4 ดาน 22 ดชนชวด เทยบกบอตสาหกรรมในประเทศญปน

การดาเนนการของอตสาหกรรมไทยทด ไดแก

ผประกอบการไทยสวนใหญ มระบบในการวดผลและเพมความพงพอใจของลกคา และมการ

จดการแผน ไดถกตอง/ แมนยา รวมถงสามารถปรบเปลยนแผนไดตามสถานการณ ในหวง

โซอปทานทเปลยนแปลงไปไดด

ผประกอบการไทยสวนใหญ มมาตรฐานรองรบในแตละกระบวนการ และนามาตรฐานไปใช

อยางมประสทธภาพ

ผประกอบการไทยสวนใหญ ทราบถงสถานะการหมนเวยนของเงนสดทไดลงทนไปในการ

ใหบรการ (Cash to Cash Cycle Time) ซงหมายรวมถง ระยะเวลาตงแตลงทนดานทรพยากร

ในการใหบรการ จนถงวนทลกคาจายเงนใหกบองคกร

31



อปทานของอตสาหกรรมไทยอปทานของอตสาหกรรมไทยการวเคราะหประเดนการจดการโลจสตกสและหวงโซอปทาน ของผประกอบการไทย บน

มมมองทางดานโลจสตกส 3 มมมอง

การวเคราะหฯ บนมมมองทางดานโลจสตกส 3 มมมอง เปนการประยกตใชหลกการทางสถต ท

เรยกวา การวเคราะหปจจย (Factor Analysis) เพอจดกลมดชนทมความสมพนธกนไวดวยกน

มมมองทางดานโลจสตกสทถกจดแบงออกเปน 3 มมมอง ดงน

1) ดานความสามารถในการปฏบตตามแผนทวางไวและศกยภาพดานโลจสตกส (Execution

capability and responsiveness, ECR)

2) ดานความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการแลกเปลยนขอมลในเครอขาย

ธรกจ (IT utilization and information sharing in logistics operation, IT)

3) ดานความยดหยนของกลยทธและความรวมมอระหวางองคกร (Strategy flexibility and

inter-organization alignment, SFOA)

32

โครงการประเมนศกยภาพดานโลจสตกสและการจดการโซอปทานของผประกอบการในประเทศไทย 33





อปทานของอตสาหกรรมไทยอปทานของอตสาหกรรมไทยอตสาหกรรมอาหาร/เครองดม 52 องคกร (13.87% ของกลมตวอยาง)

34

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00












cycle time











Radar chart comparing Food&Beverage in Thai with Japan average score

Food&Beverage in Thai (52) Food&Beverage in JAPAN Average (27)

Food&Beverage in JAPAN Max (27) Food&Beverage in JAPAN Min (27)



อปทานของอตสาหกรรมไทยอปทานของอตสาหกรรมไทยประเดนพฒนาสาหรบอตสาหกรรมอาหาร/เครองดม

ความไมแมนยาของระบบในการวดการหมนเวยนของสนคาคงคลง และเงนสด

ประสทธภาพและคณภาพในการจดสงสนคาทตา

ยงไมไดมการนาระบบการแลกเปลยนขอมลทจาเปนสาหรบคคาผานระบบเครอขาย

อเลคทรอนกส (EDI) มาใชอยางตมประสทธภาพ

มการนาระบบบารโคด หรอระบบตดตามวสด/ สนคา มาใช แตยงไมไดใชอยางเตม

ประสทธภาพ

ไมเหนความสาคญของการใชระบบหมายเลขมาตรฐาน ในหวงโซอปทาน

35




36

อตสาหกรรมไฟฟา 74 องคกร (19.73% ของกลมตวอยาง)

0.000.501.001.502.002.503.003.504.004.505.00












cycle time











Radar chart comparing Electric Machinery in Thai with Japan average score

Electric Machinery in Thai (74) Electric Machinery average in Japan (56)

Electric Machinery Max in Japan (56) Electric Machinery Min in Japan (56)

Documents

SCM_1