Seminarski -Mreza

8/3/2019 Seminarski -Mreza

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-mreza 1/16

VISOKA POSLOVNA ŠKOLA

STRUKOVNIH STUDIJA BLACE

SEMINARSKI RAD

IZ

PROJEKTOVANJA IIMPLEMENTACIJE RAČUNARSKIH

MREŽA

Tema:Računarske mreže

MENTOR:

Dr. Suzana Marković dipl.ing

STUDENT:

Miladinović Slobodan

Br. ind. 12/2011

DECEMBAR 2011



Projektovanje i implementacija ra čunarskih mreža Miladinović Slobodan 12/2011

S A D R Ž A J

1. UVOD……………………………………………………………………………….………3

2. Računarske mreže…………………………………………………………………………4

3. Podela računarskih mreža…………………….………………………………………….4

4. Primena računarskih mreža……………………………………………..……………….5

4.1 Deljenje nformacija………………………………………..………..………………...6

4.2 Deljenje računarskog hardvera i softvera……………………….….…………….…6

4.3 Komponente računarske mreže……………………………………..…………..……7

5. Povezivanje računarskih mreža…………………………………………………………..9

5.1 Koaksijalni kablovi………………………………………………………...………….10

5.2 Optički kablovi…………………………………………………………………...……11

6. Bežićne mreže – wireless…………………………………………………..…..…….…….11

7. Mrežni protokoli………………..……………………………………………………………….….13

7.1. Protokoli bez uspostavljanja veze………………………………………………..…..15

7.2. Protokoli sa uspotavljanjem veze…..…………………………………………….…..158. Zaključak……………………………………………..……………………………….……16

9. Literatura…………………………………………………………………………………..17

2




1. Uvod

Potreba za informacijama naterala je čovjeka da uspostavlja veze sa raznim izvorimainformacija i da stvara mreže preko kojih će sebi olakšati prikupljanje, prenos, skladištenje i

obradu podataka. Naglim razvojem računarske tehnologije poslednjih godina (povećanje performansi uz pad cijena) i sa pravom eksplozijom Interneta, broj korisnika računara iračunarskih mreža raste vrtoglavom brzinom. Sa sve moćnijom računarskom opremomsvakodnevno se uvode novi servisi, a istovremeno se u umrežavanju postavljaju višistandardi. Vremenom su se mrežni sistemi razvijali da bi danas dostigli nivo praktičnogefikasnog okruženja za razmjenu podataka.

Počeci umrežavanja vezuju se za prve telegrafske i telefonske linije kojima su se prenosile informacije do udaljenih lokacija. Dostupnost i fleksibilnost tehnologija današnjih

savremenih računarskih mreža omogućava da se sa bilo koje tačke na planeti može povezatina mrežu i doći do željenih informacija. U poređenju sa nekadašnjom cenom korištenjaservisa mreža, cena eksploatisanja današnjih mreža je sve niža. Računarske mreže su danasnezamenjivi dio poslovne infrastrukture, kako velikih, tako i malih organizacija. Poznavanjetehnologije i korištenje mreža čak izlazi iz okvira primjene u poslovanju (koje može daobezbedi poslovnu prednost organizacijama - npr. elektronska trgovina omogućava i malimfirmama konkurentnost na tržištu) i zalazi u ostale aspekte života čoveka postajući dio opštekulture.

Računarska mreža može biti prost skup dva ili više računara, koji su povezani adekvatnimmedijumom i koji međusobno mogu da komuniciraju i dijele resurse. Koristi se za prenoskako digitalnih tako i analognih podataka, koji moraju biti prilagođeni odgovarajućimsistemima za prenos. Mrežom se prenose računarski podaci, govor, slika, video, a aplikacijena stranama korisnika mogu biti takve da se zahteva prenos podataka u realnom vremenu(govor, video i sl.) ili to ne mora biti uslov (elektronska pošta, prenos datoteka i sl.). Mreža sesastoji od računara, medijuma za prenos (žica, optičko vlakno, vazduh i sl.) i uređaja kao štosu čvorišta, svičevi, ruteri itd. koji čine infrastrukturu mreže. Neki od uređaja, kao što sumrežne kartice, omogućavaju vezu između računara i mreže.

Svaka mreža se može svesti na slijedeće dvije osnovne cjeline: hardversku i softversku.Hardversku cjelinu sačinjavaju mrežni čvorovi (nods) u kojima se vrši obrada informacija,fizički spojni putevi i dijeljeni resursi. Čvorovi su delovi mreža u kojima dolazi do obrade

podataka. Postoje dve vrste čvorova: čvorovi u kojima se vrši stvarna obrada i oni predstavljaju ciljne čvorove (hosts), i čvorovi kojima je uloga da usmeravaju informacije(routers). Dijeljeni resursi su hardverski (štampači, ploteri, faks mašine, diskovi i sl.) ilisoftverski elementi (datoteke, baze, aplikacije i sl.). Softversku celinu mreže čine protokoli –

pravila po kojima se vrši komuniciranje (razmena podataka) u mreži, operativni sistemi kojisu u direktnoj komunikaciji sa hardverom računarskog sistema (i imaju podršku za mrežni

hardver i mrežne protokole) i korisnički mrežni softver.

3




2. Računarske mreže

Računarska je mreža sistem koji povezuje različite ili slične uređaje u jednu celinu. Utelekomunikacijskom smislu, mreža povezuje uređaje za obradu podataka i komunikacijske

uređaje, na međudržavnom planu, unutar pojedine zemlje, grada, u industrijskom postrojenju, poslovnim zgradama ili u malom uredu. Potreba za umrežavanjem posledica je stalnog porasta razmene podataka (pisama, poruka, izvještaja, i sl.) među zaposlenima. Izračunato jeda se oko 60 % radnog vremena koristi za komunikaciju ili razmjenu podataka. Za uštedu suvremena napravljeni razni uređaji namenjeni komunikaciji i razmjeni podataka ( telefaks, PCračunari, printeri, višefunkcijski terminali), a sada ih sve treba povezati u računarsku mrežuza sveopštu korist.

3. Podela računarskih mreža

Zavisno o udaljenostima koje prilikom umrežavanja treba premostiti, na raspolaganju sunam različite tehnologije umrežavanja i vrste medija za prijenos podataka. Tako i mrežedelimo u dvije osnovne kategorije: mreže širokih područja (Wide Area Networks - WAN) imreže lokalnih područja(Local Area Networks - LAN).

LAN WAN

Visoko razvijena satelitska tehnologija omogućuje danas povezivanje bilo koje dve tačkena Zemlji, a postoje i instalacije na kopnu i u moru koje omogućuju međusobno povezivanjeklasičnim medijima - običnim ili optičkim kabelima. U razvijenim zemljama postoji niztelekomunikacijskih firmi koje pružaju usluge povezivanja raznim drugim firmama i

organizacijama unutar zemlje pa i preko granica. Internet - specifična tvorevina računarskeindustrije - omogućuje komunikaciju i razmenu podataka pojedincima i organizacijama izcijelog svijeta. Danas na tržištu postoje satelitski uređaji koji omogućuju pojedincu ili firmi

pristup Internetu putem satelita. Na lokalnom planu zanimljive su mreže računara ukancelarijama, u poslovnim zgradama ili industrijskim postrojenjima, odnosno na malimudaljenostima. Takve mreže spadaju u lokalne računalne mreže. Svaka od ove dve kategorijedeli se na podgrupe koje se razlikuju po vrsti medija za prijenos signala, brzinama rada,mrežnim tehnologijama i protokolima koje koriste, kao i vrsti mrežnih operativnih sistema.

4. Primena računarskih mreža4




Od pojave prvih računarskih mreža do današnjih snažnih personalnih računara pokazalose da računarske mreže povećavaju efikasnost i smanjuju cenu obrade podataka. Deljenjeračunarskih resursa putem računarskih mreža ostvaruje se kroz:

• Deljenje informacija• Deljenje računarskog hardvera i softvera

• Centralizovanu administraciju pri obradi podataka.

Shodno tome računari koji su dio računarske mreže mogu da međusobno dele:

• Dokumente

• Elektronske poruke

• Softver za obradu teksta

• Softver za praćenje projekata• Ilustracije, fotografije, video i audio datoteke

• Štampače

• Faks mašine

• Modeme• CD – ROM uređaje i druge izmenljive memorije

• Hard diskove.

Mogućnosti računarskih mreža se permanentno šire, a također se otkrivaju i novi načinideljenja resursa i komunikacije među računarima.

5




4.1 Deljenje informacija

Sposobnost brzog i jeftinog deljenja informacija predstavlja jednu od najvažnijih primena

tehnologije umrežavanja računara. Poznato je da je elektronska pošta najčešći servis za kojiljudi koriste Internet. Mnogi poslovni ljudi specijalno su investirali u računarske mreže da bimogli da koriste prednosti komunikacije na bazi elektronske pošte. Omogućavanjem deljenja

informacija, računarske mreže mogu da smanje potrebu za papirnom komunikacijom, povećavajuefikasnost i korisnicima omoguće istovremeni

pristup skoro svim podacima koji su im potrebni.

Slika 1. Deljenje na mreži

4.2 Deljenje računarskog hardvera isoftvera

Pre pojave računarskih mreža, korisnici računarasu imali potrebu za sopstvenim štampačima,

crtačima i drugim periferijskim uređajima. Mreže omogućavaju da nekoliko ljudi

istovremeno deli podatke i periferijske uređaje.Mreže mogu da se koriste za deljenje i standardizovanih aplikacija, kao što su

procesori teksta, programi za tabelarno izračunavanje, baze podataka inventara itd., da bi seomogućilo da bilo ko unutar mreže, koristi iste aplikacije i istu verziju te aplikacije.

Ovim je omogućeno da se dokumenti lakše dele, kao i da je obuka korisnikaefikasnija. Ljudima je lakše da potpuno ovladaju jednim programom za obradu teksta nego dauče četiri ili pet različitih programa ovog tipa.

Slika : Deljenje štampača na mreži

4.3. Komponente računarske mreže:

• računari,• terminali,

6




• komunikacione linije,

• komunikacioni hardver,

• komunikacioni softver.

Za povezivanje računara u mrežu korisnik treba da raspolaže jednostavnimkomunikacionim hardverom u vidu mrežne kartice ili modema.

Slika : Modem Slika :Mrežna kartica

Mrežna kartica služi za povezivanje računara u mrežu na udaljenostima do1000m.Ovakve mreže su poznate kao lokalne mreže.

Za povezivanje računara na većim daljinama koriste se modemi, a takve mreže

poznate su kao globalne mreže .

Sem navedenih hardverskih komponenata u mreži se koriste i specifični uređaji kaošto su:

repetitori za regenerisanje električnih signala,

mrežni mostovi za povezivanje segmenata pojedinih mreža i

routeri za izbor puta za prenos podataka u mreži.

Mrežni adapteri (Network Interface Card, NIC) obezbjeđuju spregu izmeđukablova i računara.

Zadatak mrežnog adaptera je da:a) Pripremi podatke iz računara za slanje u mrežni kabl.b) Šalje podatke drugom računaru.c) Kontroliše tok podataka između računara i sistema kabliranja. Prima dolazne

podatke iz kabla i translira ih u bajtove koje može da prihvati procesor računara.

7




Switch je uređaj koji upravlja protok podataka između delova lokalne mreže(LAN). Za razliku od hub-a, switch deli mrežni promet te ga šalje na određenaodredišta, dok hub šalje podatke na sve uređaje koji su u mreži.

Hub je centralni uređaj za povezivanje računara u zvjezdastu topologiju, i delise na aktivne i pasivne hubove.

Mrežni softver definiše mogućnosti mreže koje su korisniku na raspolaganju.

U lokalnim mrežama obično postoje tri tipa korisnika mreže:

supervizor, regularni korisnik i

operater.

Supervizor je lice odgovorno za efikasan rad mreže. U njegovoj nadležnosti jeodržavanje mreže, određivanje prava korisnika, održavanje sistema datoteka na serveru,izrada sigurnosnih datoteka na serveru i slično.

Regularni korisnici su sva lica koja preko radnih stanica mogu prići serveru.

Korisnici dobijaju od supervizora šifru pomoću koje mogu prići serveru.

Operater je korisnik koga je supervizor ovlastio da obavlja neke poslove u mreži.

Slika : Supervizor i korisnici

5. Povezivanje računarskih mreža

Računari su povezani u mreži komunikacionim linijama.

8

http://bs.wikipedia.org/wiki/LAN

http://bs.wikipedia.org/wiki/Hub




http://bs.wikipedia.org/wiki/LAN




Veze mogu biti :

• telefonska linija,

• koaksijalni kabl,• optički kabl,

• radio veza i• satelitska veza.

Od prirode mreže zavisi najvažnija karakteristika mreže - brzina prenosa.

Najveći broj savremenih računarskih mreža su povezane nekom od žičnih ili kablovskihveza, koje se koriste kao prenosni medijum i koji prenosi signale između računara.

Za različite potrebe i veličine mreža na raspolaganju stoje različiti tipovi kablova.

Tri grupe kablova se koriste za povezivanje većine računarskih mreža:

• Koaksijalni kablovi

• Upredene parice (sa ili bez oklopa)

• Optički kablovi.

Razumijevanje razlika među karakteristikama navedenih kablova može da pomogne uodređivanju koji tip kabla odgovara konkretnom tipu mreže.

Slika 6. Koaksijalni kabl Slika 7. Optički kabl

5.1 Koaksijalni kablovi

U jednom trenutku, ovaj tip kablova bio je najšire korišten za povezivanje mreža.

Postoji nekoliko razloga zbog kojih su koaksijalni kablovi široko korišteni: relativno su jeftini, fleksibilni i laki za primenu.

9




U svom najjednostavnijem obliku koaksijalni kablovi se sastoje od bakarne žiceobložene izolacijom. Oko izolacije se nalazi metalna zaštitna mreža oko koje se nalazispoljašnja zaštita.

Zaštitni mrežni omotač apsorbuje spoljašnje električne signale tako da oni ne utiču na podatke koji se šalju preko unutrašnjeg provodnika. Zbog toga, korišćenje koaksijalnog kabla je dobar izbor za veća rastojanja i za pouzdan prenos podataka na većim brzinama kod manjesofisticiranih uređaja.

Postoje dva tipa koaksijalnih kablova:

• Tanki (thinnet) kabl

• Debeli (thicknet) kabl

5.2 Optički kablovi

Kod optičkih kablova (fiber-optic cable) podaci se prenose u obliku signala koji predstavljaju modulisane svjetlosne impulse. Radi se o relativno bezbednom načinu prenosa podataka, jer za razliku od bakarnih kablova kroz koje se podaci prenose u obliku električnihsignala ovdje ne postoje električni signali koji se prenose preko optičkog kabla. Zahvaljujućitome nije moguće praviti izvode sa optičkog kabla pa se ne mogu ni krasti podaci. Optički

kablovi su pogodni za veoma velike brzine i veliki kapacitet prenosa zbog čistoće signala iodsustva slabljenja. Ovi kablovi se sastoje iz izuzetno tankog staklenog cilindra, koji senaziva jezgro (core) okruženog koncentričnim slojevima stakla, koji se nazivaju obloga(cladding). Optička vlakna se ponekad prave od plastike. Iako je plastika lakša za instalacijuona ne može da prenosi svetlosne impulse na istu daljinu kao staklo.

Pošto svaki stakleni kabl može da prenosi signale samo u jednom smijeru defacto postoje dva kabla u odvojenim oblogama. Jedan kabl služi za predaju, a drugi za prijem.Svaki kabl je ojačan plastičnim omotačem, a vlakno od Kevlar – a mu daje čvrstinu.

Prenos kroz optičke kablove ne podliježe električnoj interferenciji i izuzetno je brz,100MBps, a postoje kablovi kod kojih je ostvarena i brzina od 1Gbps. Ovakvim kablovimasignali – svetlosni impulsi mogu da se prenose na rastojanja od više kilometara. Optičkekablove treba koristiti ako postoji potreba da se podaci prenesu veoma velikom brzinom, naveliko rastojanje posredstvom veoma bezbijednog medijuma.

Međutim, optički kablovi imaju cijenu koja je komparativna sa cijenomnajkvalitetnijih bakarnih kablova.

6. Bežićne mreže – wireless

10




Osnovna karakteristika bežičnih mreža jeste rad bez korišćenja komunikacionih kanala u vidukablova. Bežične mreže za prenos podataka koriste radio talase ili svetlosne signale s tim dasu radio talasi daleko češće u upotrebi jer za njihovo korišćenje nije potrebna optičkavidljivost. Jedan od glavnih kriterijuma za kategorizaciju bežičnih mreža jeste razdaljina na

kojoj je razmena podataka putem njih moguća. U skladu sa tim, bežične mreže se mogu podeliti na:

Bežične mreže kratkog dometa:

• Bluetooth

Slika : Bluetooth

Bežične mreže srednjeg dometa:

• IEEE 802.1

Slika :IEEE 802.1

Bežične mreže velikog dometa:• Satelitske mreže

• Mobilna telefonija• Paging mreže

11




Kod računarskih mreža je najčešće korišćena IEEE 802.1 tehnologija (koja je i inačenamenski razvijana za računarske mreže) ali se za veća rastojanja koriste i mreže mobilnetelefonije kao i satelitske mreže.

7. Mrežni protokoli

Prenos podataka kroz mrežu se obavlja po protokolima – utvrđenim pravilima koja su poznata svim učesnicima u komuniciranju. Protokol predstavlja standard (konvenciju) zaostvarivanje i kontrolu veze i prenosa podataka između dve krajnje tačke. Komunikacioni

protokol predstavlja set standardizovanih pravila za predstavljanje podataka, signalizaciju, proveru autentičnosti i kontrolu grešaka, neophodnih da bi se informacija prenela

12




komunikacionim kanalom. Ključni elementi protokola kojim se dogovara spremnost zaslanje, spremnost za prijem, format podataka i sl. su:

• sintaksa - format podataka i nivoi signala,•

semantika – kontrolne informacije u prenosu i kontrola grešaka,• tajming – brzina prenosa.

Razmjena podataka u računarskoj mreži je izuzetno složena. Sa povećanjem brojaumreženih računara koji komuniciraju i sa povećanjem zahteva za sve savršenijim uslugama(servisima) neophodno je i usavršavanje protokola. Posao komuniciranja je toliko složen da

je bilo neophodno razviti protokole u više slojeva. Svaki sloj je namjenjen za jedanodgovarajući posao. Kod prvobitnih računarskih mreža, umrežavanje se vršilo zavisno od

proizvođača računarske opreme. Sav hardver i softver su bili vezani za jednog proizvođača,tako da je bilo veoma teško vršiti izmene, unapređivanja mreže i sve je bilo izuzetno skupo.

Uvođenjem standarda za komuniciranje po logički jasno definisanim slojevima, pojavilo seviše proizvođača softverske opreme. Standardima se omogućilo kombinovanje hardvera isoftvera od različitih proizvođača, što je sve zajedno dovelo do pada cijena opreme i softveraza umrežavanje i do povećanja kvaliteta usluga u mrežama. Jedna od najbitnijih stvari kodumrežavanja je adresiranje. Ako se posmatraju samo dva računara, nema potrebe zaadresiranjem, jer sve što se pošalje sa jednog računara namenjeno je drugom. Već kada mrežučine tri računara, pojavljuje se potreba za adresiranjem. Poslati podaci sa jednog računaramogu biti namenjeni jednom od preosta dva računara. Dodatno usložnjavanje nastaje ako se

posmatra više aplikacija na jednom računaru, koje mogu da komuniciraju sa više aplikacija

na drugom računaru. Ovde nije dovoljno samo adresirati računar, već i aplikaciju sa kojom sekomunicira. Koraci protokola moraju da se sprovedu u skladu sa redosljedom koji je isti zasvaki računar u mreži. U predajnom računaru ovi koraci se izvršavaju od vrha ka dnu. U

prijemnom računaru ovi koraci moraju da se sprovedu u obrnutom redosledu.

Na predajnom računaru protokol:

• deli podatke u manje cjeline, nazvane paketi, koje može da obrađuje,• paketima dodaje adresne informacije tako da odredišni računar na mreži•

može da odluči da li oni pripadaju njemu,• priprema podatke za prenos kroz mrežnu karticu i dalje kroz mrežni kabl.

Na prijemnom računaru, protokoli sprovode isti niz koraka, ali obrnutim redosledom:

• preuzimaju se podaci sa kabla• kroz mrežnu karticu unose se paketi podataka u računar.

• iz paketa podataka uklanjaju se sve informacije o prenosu koje je dodao• predajni računar.

13




• kopiraju se podaci iz paketa u prihvatnu memoriju (bafer) koja služi za

• ponovno sklapanje.• ponovno sklopljeni podaci prosleđuju se aplikaciji u obliku koji ona može

• da koristi.

Osnovni principi u dizajnu protokola su efikasnost, pouzdanost i robustnost i prilagodljivost. Potrebno je da oba računara, predajni i prijemni, svaki korak izvedu na istinačin kako bi primljeni podaci imali istu strukturu kakvu su imali prije slanja. U mreži, više

protokola mora da radi zajedno. Njihov zajednički rad obezbeđuje ispravnu pripremu podataka, prenos do željenog odredišta, prijem i izvršavanje. Rad više protokola mora da bude usaglašen kako se ne bi događali konflikti ili nekompletne operacije, odnosnonekompletan prijenos informacija.Rezultat tog usaglašavanje naziva se slojevitost (layering ).

Uspostavljanje veze, prenos podataka i raskid veze određeni su setom protokola koji sunadležni za jedan od sledećih poslova:

• "Handshaking" - uspostavljanje veze;

• Pregovaranje o različitim karakteristikama veze;

• Definicija početka i kraja poruke;

• Definicija formata poruke.

• Definisanje pravila za obradu oštećenih ili nepravilno formatiranih poruka(ispravka grešaka);

• Utvrđivanje neočekivanog prekida veze i definisanje daljih koraka u tomslučaju;

• Prekid veze.

7.1. Protokoli bez uspostavljanja veze

Pri korišćenju protokola bez uspostavljanja veze inicijalni korak pri prenosu podataka jeste samo slanje podataka. Ovom koraku ne prethodi procedura vezana za uspostavljanjeveze kao što je to slučaj kod protokola sa uspostavljanjem veze. Iako je uspostavljanje vezenajčešće osobina protokola sa pouzdanim prenosom, postoje protokoli koji omogućavaju

pouzdan prenos bez uspostavljanja veze kao i protokoli koji ne garantuju bezbjedan prenosiako koriste uspostavljanje veze.

7.2. Protokoli sa uspotavljanjem veze14




Pri korišćenju protokola sa uspostavljanjem veze dvije strane moraju da uspostavevezu između sebe kao preduslov za razmenu podataka. Proces uspostavljanja veze može se

porediti sa pozivanjem telefonskog broja:

1. Strana koja poziva inicijalizuje liniju (podizanjem slušalice) i unosiodredišni broj.2. Nakon poziva broja uspostavlja se veza koja još uvek nije adekvatna za

prenos podataka i čeka se na primaoca poziva da podigne slušalicu.3. Nakon podizanja slušalice primalac poziva obaveštava pozivaoca da je

spreman za razmjenu podataka signalom “halo”.4. Nakon primanja signala “halo” veza adekvatna za prenos podataka je

uspostavljena i razmjena može da počne.

Jasno je da procedura potrebna za uspostavljanje veze zahtjeva određeno vreme i

angažovanje obe strane. Međutim, ona obezbeđuje pouzdaniji (ali ne i potpuno pozdan) prenos podataka i umanjuje mogućnost greške. Uspostavljanje veze se praktikuje kod protokola koji imaju za cilj da osiguraju pouzdan prenos podataka.

Primjer protokola koji radi sa uspostavljanjem veze je TCP (Transmission Control

Protocol ). Protokoli servisa kod kojih su performanse bitnije od pouzdanog prenosa podatakanajčešće ne uključuju uspostavljanje veze.

Slika :OSI Model iTCP/IP model

9. Zaključak

Računarskom mrežom može se smatrati skup nezavisnih računara koji mogu dakomuniciraju jedan sa drugim preko zajedničkog prenosnog medijuma koji dele.

LAN (Local Area Networks) su računarske mreže koje su obično instalirane namalom području, recimo, u okviru jedne zgrade ili u krugu jedne organizacione jedinice.LAN mreže se povezuju u veće mreže WAN (Wan Area Networks).

15




Dio računarskog hardvera koji obezbjeđuje povezivanje računara je mrežna kartica iliLAN adapter. Preko mrežne kartice i mrežnog kabla računari se povezuju u lokalnu mrežu(LAN).

Toplogija mreže (način povezivanja mrežnih čvorova - računara i linija - veze) može biti star (zvjezda) i bus. Kod zvezda mreže svi računari su povezani u jednoj tački(centralnom čvoru), dok kod bus mreže postoji jedna komunikaciona linija koju koriste(dijele) više računara. Svaki računar u mreži poseduje jedinstvenu mrežnu adresu. Podaciizmeđu računara se razmenjuju uz pomoć tih adresa. Kada računar pošalje podatak nekomdrugom računaru u mreži, on sa podatkom pošalje i adresu računara koji taj podatak treba da

primi. Na taj način podatak stigne tačno tamo gdje treba.

U arhitekturi računarskih mreža postoje dva tipa mreža. Point-to-point mreža je mrežaravnopravnih računara. Ovde se podrazumeva povezivanje dva računara (ili neka druga dva

uređaja) koji mogu direktno da komuniciraju, bez posrednika. Korisnici ovih računara moguda razmenjuju podatke (fajlove, foldere), zavisno od svojih potreba. Drugi tip mreže jeklijent-server mreža, kod kojeg postoji jedan glavni računar (visokih performansi) koji senaziva server i više običnih računara (tzv. radnih stanica) koji se nazivaju klijenti. Ulogaservera je da čuva neke podatke ili pruža neke usluge koje će računari klijenti da koriste.Zavisno od namjene servera, podaci koje klijenti koriste sa servera, mogu biti neki dokumenti(fajl server), programi (server aplikacija), e-mail-ovi (mail server), stranice Internet

prezentacije (web server) i slično. Znači server opslužuje klijente i dostavlja im podatketj.usluge koje oni traže. U jednoj mreži i može biti i više servera, zavisno od njihove namjene.

Najčeše se velike mreže projektuju kombinovanjem point-to-point i klijent-server arhitekture.

Hardverski dio računara koji omogućava povezivanje jednog računara (ili jednelokalne mreže) sa drugim računarom (ili drugom lokalnom mrežom) preko telefonske linijenaziva se modem. Na ovaj način se povezuju računari na velikim geografskim rastojanjima(na primer između radnih organizacija ili gradova).

10. LITERATURA

1) Uvod u računarske mreže - Prof. dr Mladen Veinović, dipl.inž. iAleksandar Jevremović, dipl.inž. , Beograd 2007.

2) Opšte o računskim mrežama – Grupa autora3) Uvod u praktično korišćenje personalnog kompjutera – dr. Zlatko Lagumdžija,

Sarajevo 2004.4) Internet - http://sr.wikipedia.org/sr-el/Računarska_mreža

16

Documents

Seminarski -Mreza