serkancatarihserkancatarihGerçekler bir gün mutlaka ortaya Gerçekler bir gün mutlaka ortaya

çıkar!!!çıkar!!!

I.TBMM. (23 Nisan 1920)

Savaş Meclisi. Olağanüstü şartlara göre açılmış. Güçler Birliği(Yasama-Yürütme-Yargı) güçleri elindedir. Milli Egemenlik konusunda önemli adımlar atılmıştır.

II.TBMM. (11 Ağustos 1923)

Devrim Meclisi. Lozan Antlaşmasını onaylamıştır. Önemli Devrimleri gerçekleştirmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra; Güçler Ayrılığı ilkesi kabul edilmiştir

Ankara’nın Başkent İlan Edilmesi(13Ekim 1923):

Başkentin İstanbul olması güvenlik, idari ve askeri yönlerden sakıncalı idi. Bu nedenle; uzun görüşmelerden sonra Ankara başkent ilan edilmiştir.

Cumhuriyetin İlan Edilmesi(29 Ekim 1923):

Saltanatın kaldırılması ile büyük bir otorite boşluğu meydana geldi. Milli egemenliğin gerçekleştirilmesi, devlet rejiminin Cumhuriyet olması ile mümkündü. Böylece;29 Ekim 1923’de Cumhuriyet ilan edildi.

Cumhuriyet’in İlanı İle;

-Yeni Türk devletinin ve rejiminin adı kondu.-Devlet başkanlığı sorunu çözüldü.-Meclis hükümetinden Kabine Sistemine geçildi.-Cumhuriyetçilik uygulamaya konuldu.- İlk Cumhurbaşkanı M.Kemal, Başbakan İ. İnönü, Meclis Başkanı F. Okyar seçildi.

Halifeliğin Kaldırılması(3 Mart 1924):

Kaldırılma Nedenleri:

-Yeni ilan edilen rejim ile bağdaşmaması.Ümmetçilik xCumhuriyetçilik-Yapılacak devrimlere engel oluşturması.-Halife Abdülmecid Efendinin kendi başına hareket etmesi.*Halifeliğin Kaldırılmasıyla Birlikte;1-Tevhid-i Tedrisat Yasası kabul edildi.(Eğitim-Öğretim birleşti.)2-Şeriye ve Evkaf vekaleti kaldırıldı.Yerine, Diyanet işleri başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu.3-Erkan-ı Harbiye Umumiye Reisliği kaldırıldı.Yerine, Genel kurmay Başkanlığı kuruldu.4-Osmanlı Hanedanı üyelerinin yurt dışına çıkarılması kararlaştırıldı.

Kaldırılmasının Sonuçları:

-Laikliğin ikinci ve en önemli aşamasıdır.-Milliyetçilik güçlenmiştir.-Yeniliklerin önündeki engel kalktı.-Milli egemenlik güçlenmiştir.

Cumhuriyet Döneminde Siyasi Partiler

1-Cumhuriyet Halk Fırkası(9 Eylül 1923):-1923-1950 yılları arasında 27 yıl iktidarda kalan dünyanın sayılı partilerinden biridir.(Tek Partili Dönem)-Cumhuriyet Tarihinin ilk partisidir.-Ekonomide Devletçiliği benimsemiştir.2-Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası(17 Kasım1924):-M. Kemal’in muhalif arkadaşları,K. Karabekir,R.Orbay,R. Bele,A.Adıvar tarafından kurulmuştur.-Türkiye’nin ilk muhalif partisidir.-Devrimlere karşı,saltanat ve hilafet yanlısıdırlar.-“Partimiz dini görüşlere saygılıdır.”ilkesini savunmuşlardır.-Ekonomide Liberalizmi benimsemişlerdir.- Zamanla rejim aleyhtarlarının toplandığı yer haline gelince parti kapatılmıştır.-Bu partinin; Şeyh Sait ayaklanmasının çıkmasında etkili olduğu düşünülmüş ve parti kapatılmıştır.

Şeyh Sait Ayaklanması(13 Şubat 1925):İngiltere ile Musul görüşmelerinin yapıldığı sırada doğuda bu ayaklanma patlak vermiştir.Nedenleri:-Hilafet ve Saltanatı geri getirme -Kürt devleti kurma-İngiliz kışkırtmasıBu nedenlerle; Şeyh Sait “din elden gidiyor ”sloganıyla ayaklansa da başarılı olamamıştır.İsyana karşı bazı önlemler alınmıştır;-Seferberlik ilan edildi.-Takrir-i Sükun Kanunu(Sessizlik Yasası) çıkarıldı.-İstiklal Mahkemeleri yeniden kuruldu.Sonuçları:-Rejim büyük bir tehlike atlattı.-Musul kaybedildi.- T.C.F kapatıldı.

M. Kemal’e Suikast Girişimi(16 Haziran 1926):M.Kemal’e karşı olanlar,O’na suikast planladılar.Ama M.Kemal’in İzmir’e gelişi gecikince planlarını uygulayamadılar.3-Serbest Cumhuriyet Fırkası(12 Ağustos 1930):-1929 yılında Dünyada meydana gelen ekonomik bunalım Türkiye’yi de etkilemiştir.M.Kemal,kurulacak bir muhalefet partisi ile ekonomide hükümet işlerinin denetlenmesi sayesinde bu meselenin atlatılabileceğini düşünmüştür.Bu nedenle arkadaşı Fethi Okyar’a Serbest Cumhuriyet Partisini kurdurmuştur.-Cumhuriyetçi ve Laiktir.-Ekonomide Liberalizmi benimsemiştir.-Bu partinin de kısa sürede rejime karşı olanların denetimine girmesiyle Fethi Okyar pes etmiştir.Sonuç olarak; Türk toplumunun henüz laikliği benimsemediği ve demokrasi rejimine hazır olmadığı anlaşılmıştır.Menemen Olayı(23 Aralık 1930):Serbest Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasından sonra amaçlarını gerçekleştirmek isteyenler,Nakşibendi tarikatı üyesi Derviş Mehmet başkanlığında ayaklanmışlardır.Olaylara engel olmak isteyen Yedek Subay Öğretmen Kubilay’ın öldürülmesiyle bu isyan sonuçlanmıştır.Suçlular cezalandırılmıştır.NOT:Çıkan isyanlar mevcut rejimi yıkmaya yöneliktir. Başarılı olamamışlardır. Çok partili rejim denemelerine ara verilmiştir.

Türkiye’de Anayasalar:

1-Teşkilat-ı Esasiye:1921 Anayasası.Cumhuriyet döneminin ilk,Türk tarihinin 2.anayasasıdır. T.B.M.M’nin açılmasında sonra,hızlı kararlar alabilmek için olağan üstü şartlara göre hazırlanmış bir anayasadır.Laik değildir.Güçler birliğini benimser.2-1924 Anayasası:Güçler ayrılığı ilkesini benimser,sonradan laikleşmiştir. Yapılan değişiklikler:-1928 yılında “Devletin dini İslamdır” maddesi çıkartılmıştır.-Seçmen yaşı 18 den,22 ye çıkartılmıştır.-1937’de Atatürk İlkeleri Anayasaya girmiştir.3-1961 Anayasası:En demokratik laik Anayasadır.Parlemento iki meclisten oluşur(Millet meclisi,Cumhuriyet Senatosu).Anayasa Mahkemesi kurulmuştur.4-1982 Anayasası:T.S.K.’nin yönetimi ele geçirmesiyle yeni bir anayasa hazırlanmıştır.Demokratik değildir,temel hak ve hürriyetler kısıtlanmıştır.