1

Prof.Dr. rer.nat.D. Ali Ercan

28.2.2014, Ankara

DEMOKRASİ NEDİR ?

Grekçe δῆμος (halk) ve κρατος (Kuvvet, iktidar) kelimelerinden “halkın halk tarafından yönetimi” (halkçılık) anlamına gelen Demokrasi’nin temel

evrensel karakteristikleri

“eşitlik” ve “özgürlük” tür.

Eşitlik ilkesi gereğince, seçimlerde

her yurttaşın eşit ağırlıklı bir oyu vardır !?

Seçmen sayısı : 41,4 milyon % 100,0 Katılım : 32,8 milyon % 79 Geçerli oylar : 31,5 milyon % 96 ! Baraj : % 10 ( d’Hondt )

Temsil edilen oy : 17,3 milyon % 41

2002 TÜRKİYE GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ

DÜNYANIN EN ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ

4

% 27

2002 SEÇİM MACERASI

AKP’NİN OY ORANI

5

% 27

2002 SEÇİM MACERASI

AKP’NİN OY ORANI

KATILMAYAN

% 21

6

% 34

2002 SEÇİM MACERASI

AKP’NİN SEÇİM OY ORANI

7

% 34

2002 SEÇİM MACERASI

AKP’NİN SEÇİM OY ORANI

Baraj altında kalanlar% 45

8

% 66

365 Milletvekili

2002 SEÇİM MACERASI

AKP’NİN TBMM’DEKİ TEMSİL ORANI

9

2002 SEÇİM MACERASI

AKP’NİN TBMM’DEKİ TEMSİL ORANI

187 MV + 178 MV

Mevcut Seçim Yasasının AKP’ye hediyesi

102002 GENEL SEÇİM SONUÇLARI (İLÇELER)

365 177 8

SEÇİMLERE KATILIM ORANLARI

Kasım 2002 Genel Seçim ...................% 79 Temmuz 2007 Genel Seçim ................% 84 ? Mart 2009 Yerel yönetim Seçimi ........% 85 ? Eylül 2010 Anayasa Referandumu.....% 74 Haziran 2011 Genel Seçim .................% 83 ?!

Ortalama katılım ................................% 77

* YSK rakamları

ANAYASA OYLAMASI KATILMAYAN % 26 % 57,9 EVET 0,579 x 0,74 % 43 % 42,1 HAYIR 0,421 x 0,74 % 31

MEVCUT ANAYASA HALKIN SADECE YÜZDE 43’ ünün‘EVET’ DEDİĞİ BİR ANAYASADIR !!

KÜRT BOYKOTU SÖZ KONUSU DEĞİL; AĞRI, BATMAN, BİNGÖL, HAKKARİ, SİİRT.. % 95 ‘EVET’

12

Düşük Eğitimli ve Düşük Gelirli Toplumlarda Demokrasi düzgün işlemez ; 

Gelir (G) , Eğitim (E) , Katılım (K) ve Sosyal Adalet (g) belirteçleriyleDemokrasi Faktörü F = G x E x (K-0,5) / g    Demokrasi Katsayısı

13

Düşük Eğitimli ve Düşük Gelirli Toplumlarda Demokrasi düzgün işlemez ; 

Gelir (G) , Eğitim (E) , Katılım (K) ve Sosyal Adalet (g) belirteçleriyleDemokrasi Faktörü F = G x E x (K-0,5) / g    Demokrasi Katsayısı

D

F

14

Düşük Eğitimli ve Düşük Gelirli Toplumlarda Demokrasi düzgün işlemez ; 

Gelir (G) , Eğitim (E) , Katılım (K) ve Sosyal Adalet (g) belirteçleriyleDemokrasi Faktörü F = G x E x (K-0,5) / g    Demokrasi Katsayısı

D

F

50

100

%

2 4 6 8 10

D= 1- exp(-F/4)

15

Düşük Eğitimli ve Düşük Gelirli Toplumlarda Demokrasi düzgün işlemez ; 

Gelir (G) , Eğitim (E) , Katılım (K) ve Sosyal Adalet (g) belirteçleriyleF = 0,9 x 6,3 x 0,27 /0,41=3,66  D= 0,60

D

F

50

100

%

2 4 6 8 10

Türkiye

Türkiye’de ~100 bin Dernekte ~7,5 milyon üye var…

İsveç

D= 1- exp(-F/4)

16

DEMOGRAFİ

• Nüfus, • Yaş Dağılımı, • Ortalama Yaş, • Ortalama Ömür, Yaşam Beklentisi, • Kadın Başına çocuk sayısı, Doğurganlık (fertility), • Yıllık Nüfus artış hızı• Yıllık Ölüm, Doğum ve Göç oranı

Seçmen Sayısı

TC  resmi nüfus sayım sonuçları:

1927 13,65 milyon

... ...1960     27,75 1965     31,391970     35,611975     40,35 1980      44,741985     50,661990     56,472000     67,80

[DİE2012 sayfa 8] 

18

1990 56,52000 67,8

2007 70,62008 71,52009 72,62010 73,72011 74,72012 75,62013 76,52014 77,3

TUIK

DIE

?

5 milyon Vatandaş kayıttan nasıl düşüldü ?

Yılda ~1,0 milyon !?

Yılda ~1,0 milyon !

c ≈ d – 2

yYıllık nüfus artış hızı

Kadın başına (ömür boyu) ortalama çocuk sayısı

Ortalama yaşam süresi (yıl)

,05

20

c = yk

d - 1 - (fe.yk ) / (fk.ye)

TUIK 2014

- 2,025

2,7 - 1 - (0,502 x 61,5)/(0,498 x 60,5)

61

= 0,011

= (Y.f/T) x

20001950

10

20

(‰)c TÜRKİYE’DE NÜFUS ARTIŞ HIZI

‰ 16,5

‰ 11

2014 2050

2014 Nüfusu 1,21 x 2000 Nüfusu

1,21 x 67,8 = 82 milyon

22

205020001950

100

N = 122,988/(1 + 31,56652297 x exp( -0,03649257317 x (X-1900)))Fit hatası ± % 1,13

milyon

Y ı l l a r

82

2014

++

++

+

TÜRKİYE’DE NÜFUSUN GELİŞİMİ

23

205020001950

100

milyon

+++++

+

TÜRKİYE’DE NÜFUSUN GELİŞİMİTUIK

24

205020001950

100

milyon

TUIK

DIE

77

82

TÜRKİYE’DE NÜFUSUN GELİŞİMİDIE/TUIK

2014

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110

YAŞ

YAŞ DAĞILIMI

2023

1990

%

Ort. yaş = ∫ y. f(y). dy / ∫ f(y). dy 

Ort. ömür = ∫ y. (∂f/∂y) . dy / ∫ (∂f/∂y) . dy

f (y)

18+ SEÇMEN % 72

65

Ort. ömür 51

=

ORTALAMA ÖMÜR =

ORTALAMA YAŞ =

ORTALAMA ÖMÜR ≤ 2 x ORTALAMA YAŞ

27

f (x)

Y a ş

xa b

hg

Ortalama Yaş :

X ≈ [(2h+g)a2 +h(b2+3ab)]/3[(h+g)a+hb)]

Ortalama Ömür :

Y ≈ [(g+h)a+hb]/2g

28

a ≈ 35 b ≈ 50

TUIK2013

Ort. Yaş ~ 31Ort.Ömür ~ 61

KADIN

ERKEK

%

29

ORTALAMA ÖMÜR ve ORTALAMA YAŞAM BEKLENTİSİ

ORTALAMA YAŞAM SÜRESİ

450

Beklenti 80Ömür 61

2014

30

1990

80

70

60

20302010

+TÜRKİYE’DE ORTALAMA YAŞAM SÜRESİ

Y=51,4+0,4x(T-1990)

yıl

+

+

2050 2070

+

31

20

10

ÖLÜM OLASILIĞI ω (y)

(%)

50 9030 70

0

ω(y)≡ 1- f(y+1)/f(y)

ω(y) ≈ 0,5 x (y/100)6,4

y

32

20 6040

95

80

85

90

%

80

YAŞAMDA KALIŞ OLASILIĞI-2014

YAŞ

33

%

Ortalama Yaşam Süresi ( yıl )

18 YAŞ ÜZERİ SEÇMEN SAYISININ NÜFUSA ORANI ~ (1-18/Y)

60

80

30 907050

+

+

+

20

40

+

34

Yıl

OrtalamaYaşamSüresi

SeçmenOrantısı

%

Nüfus(milyon)

Seçmen(milyon)

2007 58,2 69,1 70,6 48,8

2011 59,8 69,9 74,7 52,2

BİR SKANDAL

YSK SEÇMEN SAYISI

2002 : 41,4 milyon (seçmen yaşı 20 ! ) 41,4* FARK 1,4 milyon 6,0 milyon düşülmüş !

2007 : 42,8 milyon (seçmen yaşı 18 ! ) 48,8* FARK 9,7 milyon 6,3 milyon eklenmiş ! 2011 : 52,5 milyon 52,2*

* TUIK verilerinden hesaplanan seçmen sayısı (milyon)

DEMOKRASİMİZ ŞEYTAN ÜÇGENİNDE

17 Şubat 2011 Perşembe 12:05        

% 1

0 BARAJ

+ 1

İL KO

NTEN

JAN

I

D’ HONDT YÖNTEMİ

Rusya............................................ % 7

Almanya, Belçika, Macaristan, Polonya, Slovakya........................ % 5

Avusturya, Bulgaristan, İtalya, Norveç, Slovenya, İsveç................ % 4

İspanya,Yunanistan, Romanya, Ukrayna………………………………….. % 3

Danimarka…................................... % 2 …………… Hollanda, Finlandiya, İrlanda, İzlanda ---

BARAJ PROBLEMİ

MUĞLA..........850 BİN 6 MV 110 ORDU........... 740 BİN 6 MV

AFYON………..704 BİN 5 MV 130 KÜTAHYA…….573 BİN 5 MV

ELAZIĞ..........563 BİN 4 MV 150 MUŞ...............413 BİN 4 MV

EDİRNE........ 400 BİN 3 MV 137 BİNGÖL ........263 BİN 3 MV

KARAMAN......235 BİN 2 MV 150 TUNCELİ..........85 BİN 2 MV

BASAMAK PROBLEMİ

2 MV

5 MV

4 MV

3 MV

NÜFUS SIRALAMASIYLA İLLER

BAYB

URT

KA

RA

MA

N BİN

GÖ

L

ED

İRN

E

BASAMAK PROBLEMİ

MU

Ş

NÜFUS SIRALAMASIYLA İLLER

BAYB

URT

KA

RA

MA

N BİN

GÖ

L

ED

İRN

E

BASAMAK PROBLEMİ

MU

Ş

30 bin oy x 70 vilayet ≈ 2 milyon OyBasamak sistemine kurban gidiyor…

~ 100 bin Oy

Siirt, Nevşehir, Kırıkkale,

Bolu, Hakkari, Bingöl, Burdur, Karaman,

Kırşehir, Karabük, Erzincan, Yalova, Bilecik, Sinop,

Bartın, Çankırı, Kars, Iğdır, Artvin, Gümüşhane, Kilis, Ardahan, Tunceli Bayburt

A N K A R A

31 MİLLETVEKİLİ 54 MİLLETVEKİLİ

5 milyon 5 milyon30+1 30+24

+ 1 KONTENJAN PROBLEMİ

43

81 VİLAYETİN HER BİRİNE PEŞİNEN 1 KONTENJAN MİLLETVEKİLİ VERİLDİKTEN SONRA GERİ KALANLAR NÜFUSA ORANTILI DAĞITILIYOR.

Örn. Nüfusu 5 milyon Ankara’ya 5/77 x 469 = 30 Milletvekili düşüyor. Sonuçta Ankara 30+1= 31 Milletvekili alıyor;

Oysa Ankara’nın Milletvekili Sayısı en az 36 olmalıydı. Ankara’da 5 MV karşılığı oylar (~500 bin oy) boşa gidiyor.

+ 1 KONTENJAN PROBLEMİ

İstanbul, Ankara, İzmir , Bursa ve Antalya’da

toplam 3 milyon Oy

“ +1 Vilayet Kontenjanı” düzenlemesinin kurbanı dır!

44

“ Basamak yöntemi ” ve

“ +1 kontenjan ” uygulamalarından kaynaklanan,

görüntüde sandığa giren, ama sonuca yansımayan,

etkili olmayan toplam ~ 5 milyon oy “Eşitsizlik Kurbanı”

oylardır.

Victor d'Hondt 1841-1901

ArjantinAvusturyaBelçikaBulgaristanÇekyaDoğu TimorEkvadorFinlandiyaGallerHırvatistanHollandaİskoçyaİsrailİzlandaJaponyaKolombiyaMacaristanMakedonyaParaguayPolonyaPortekizRomanyaSırbistanSlovenyaŞiliTürkiye

Bir seçimde Partilerin

aldıkları Oy sayısına göre

milletvekili sayısını

belirleyen Yöntem.

Birinci konumdaki partiyi

diğerlerine göre avantajlı

konuma taşıyan ve

“Temsilde adalet”

sağlamayan bu yöntem,

“Yönetimde istikrar”

İlkesini ön planda tutan 27

ülkede uygulanmaktadır.

3 - d‘HONDT YÖNTEMİ

Örnek : 1000 GEÇERLİ OYDA 10 MİLLETVEKİLİNİN D’HONDT YÖNTEMİYLE BÖLÜŞÜMÜ

/1 /2 /3 /4 /5 ______________________________________________________ A : 400 400,01 200,03 133,36 100,09 80,010

B : 300 300,02 150,05 100,08 75,0 60,0 C : 150 150,04 75,0 50,0 37,5 30,0 D : 100 100,07 50,0 33,3 25,0 20,0

Diğer : 50 baraj altındaki partiler

______________________________________________________

A 5 MV % 50 B 3 MV % 30

C 1 MV % 10 D 1 MV % 10

D’Hondt yönteminde birinci konumdaki partinin

kazanç faktörü en az % 15 tir !

3- d‘HONDT YÖNTEMİ

PARTİLER OY SAYISI % MİLLETVEKİLİ milyon ____________________________________________

AKP 21,47 % 41,1 326 MV* % 60 CHP  11,15 % 21,4 135 MV MHP  5,58 % 10,7 53 MV

BDP 2,60 % 5,0 36 MV % 6 DİĞER 2,11 % 4,0 GEÇERSİZ 0,94 % 1,8 KATILMAYAN 8,35 % 16,0 ____________________________________________ T O P L A M 52,20 % 100,0 550 MV

2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım % 84 !)

% 34

* şeytan üçgeni nedeniyle AKP sonuçta 51 MV fazladan almış oldu. CHP 8 MV, MHP 19 MV eksik çıkardılar æ

48

2011 Genel Seçim Sonucu

49

Yıl

OrtalamaYaşamSüresi

SeçmenOrantısı

%

Nüfus(milyon)

Seçmen(milyon)

2014 61,0 70,5 77,3 54,5

2015 61,4 70,7 78,2 55,3

2015 seçimi

55 milyon seçmen ne yapacak ?!

51

+ 1

İL KO

NTEN

JAN

I

% 1

0 BARAJ

D’ HONDT YÖNTEMİ

Matematik bilmeyen toplumlarda adalet

yoktur.

Teşekkürler.

John F. Nash

53

• Seçim barajı % 5' e indirilir. • “Her İl’e peşinen +1 Milletvekili ” Kuralı kaldırılır.• D’Hondt sayım sistemi kaldırılır.• Milletvekili gelirinin fert başına milli gelire eşitlenmesi, • Partilere devlet yardımının kaldırılması ve • Milletvekili dokunulmazlığının sınırlandırılması koşuluyla!• Milletvekili sayısı M= 800 ‘e çıkartılır. • Toplam geçerli oyların % 5’inden fazlasını alan Partilerin • aldıkları oylar ile Bağımsız adayların aldıkları geçerli• oyların toplamından (S), Bir (bağımsız) adayın milletvekili • seçilebilmesi için gerekli minimum oy sayısı belirlenir: • B=1+ S/(M+1)• Bağımsızlar belirlendikten sonra, kalan milletvekillikleri için • %5 barajı aşan partilerin aldıkları oy oranına karşılık gelen • Milletvekili sayıları belirlenir. • Baraj üzerindeki partilerin aldıkları toplam geçerli oy sayısının,• bağımsızlar dışındaki Milletvekili sayısına bölümü ile bir• (parti) Milletvekili için gerekli oy sayısı (P) bulunur.• Bölgelerde partilerin aldıkları geçerli oylar P ile bölünerek• Partilerin “tam sayılı” bölge milletvekilleri belirlenir. • Arta kalan “kesirlerden” Partilerin “kontenjan” milletvekilleri• belirlenir.

MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !

54

Ekler

55

SEÇİM YASASI

SEÇSİS

56

2011 Genel Seçiminde AKP nin aldığı Oy Yüzdeleri

57

2011 Genel Seçiminde CHP nin aldığı Oy Yüzdeleri

TR.12/5

58

Etnik-Dinsel temeldeArkaik (feodal) Toplum

Laik Toplum

Milli Devlet

Laik Cumhuriyet

% 2

ÖZGÜRLÜK

GÜVENLİK

59

Etnik-Dinsel temeldeArkaik (feodal) Toplum

Laik Toplum

Milli Devlet

Laik Cumhuriyet

ÖZGÜRLÜK

GÜVENLİK

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

SAYIM

FİT

TÜRKİYE'DE 1990 YAŞ DAĞILIMI

YAŞ

%

OR

TA

LA

MA

YA

Ş

26

,2

OR

TA

LA

MA

Ö

MÜ

R

51

,4

*

(*) DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ 1993 VERİLERİ

=< X > =

ORTALAMA ÖMÜR

ORTALAMA YAŞ

= = 51,4

= 26,2

a0 = 1,932E-02 a1 = 1,240E-03

a2 = -9,591E-05 a3 = 2,302E-06

a4 = -2,407E-08 a5 = 9,266E-11

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120

SAYIM

FİT

YAŞ

29

,0

58

,9

(*) Nüfus İdaresi Genel Müdürlüğü 2003 Verileri… 90 Yaş ve üzeri düzeltilmiştir

*

%

TÜRKİYE'DE 2003 YAŞ DAĞILIMI

OR

TA

LA

MA

YA

Ş

OR

TA

LA

MA

Ö

MÜ

R

• 20.10.1927 sayımında Türkiye’nin Nüfusu 13,6 milyon ve “anadili kürtçe/zazaca” olanların sayısı 1,1 milyon idi.. ( ~ % 8 )

• 2000 yılında Prof. Şaban Kuzgun başkanlığında Erciyes, İnönü, Fırat Üniversitelerinden bir araştırma grubunun bulgusuna göre 2000 yılı için Kürt nüfus 12,6 milyon du.

64

• Buna göre, Kürt popülasyon 1927-2000 arasında yıllık ortalama ‰ 32,7 artış kaydetmiştir; ortalama yaşam süresi 50 yıl alındığında kadın başına ortalama çocuk sayısı 3,7 demektir..

• Bundan sonra,‘kadın başına ortalama 3 çocuk’ ve yıllık ‰ 15 artışla bile, Kürt nüfus,

2010’da 15 milyon ( % 20 ) 2020’de 17 milyon ( % 21 ) 2030’da 20 milyon ( % 22 ) olacaktır..

0

5

10

15

20

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

P

%

Y A Ş

f(y) = ∑ an yn

P = 1- f(y+1) / f(y)

2023

2003

1990, 2003, 2013, 2023 ÖLÜM OLASILIKLARI

1990

2013

66

Bedi’üz-zaman Said-i Kürdi (Norsi) 1877-1960

Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK 1881-1938