Kuran-ı Kerimde insan-şeytan ilişkisi

8/2/2019 Kuran- Kerimde insan-eytan ilikisi

1/30

T.C.

ULUDA NVERSTESLAHYAT FAKLTESCilt: 12, Say:2, 2003

s. 1-30

KURAN-I KERMDE NSAN - EYTAN LKS

Remzi KayaDo. Dr.; U.. lhiyat Fakltesi

zet

Kurn- Kerim, yaratc, insan ve eytan ilikilerine nem veren birkitaptr. Yce Allahn yarattklarndan istedii kulluktur. Bunun iininsan kendisini ve Allah bilmesi gerekir. Bu da inanma ve inandnyaama ile olur. blis insana dmandr. Onu Allahtan uzaklatrmayister. O Allaha isyan etmi, yaptna piman olmamas sebebiyle de

kovulmutur. blisin Allaha yapabilecei bir ktlk yoktur. Onunmuhatab insandr. nsan kulluktan uzaklatrmak iin baz planlarvardr. Bunlar: aile dzenini bozma, vesvese verme, tahrik etme, yalansyleme, aldatma, gnahlar ssl gsterme, unutturma ve sihirdir. Bumakalede insan eytan ilikisi ve eytandan korunmann artlarnbulacaksnz.

Abstract

The relationship between human being and devil in the Holy Quran

The Holy Quran is a creative book and also a book that is attachingimportance to the relations between human being and Satan. ToWorship God is the only thing that Almighty Allah, expects from all

human beings so, he man must know himself and Almighty Allahbetter. This is also possible by belief and making all his believes live.Satan (devil) is an enemy to human being. He always wants man to besent away from heaven because he didnt regret his rebellion(sin)There is nothing that Satan can do to Allah. His drawee is humanbeing. Some plans are made in order to take human beings aweyfrom their worship. These are: Destroying family orders, giving anxity, provoking, lying, deceiving, decoration of sins, causing to forget and


2/30

2

witchcraft .(magic) In this article, you will find the relationship betweenHuman being and Devil and also conditions protecting human beingfrom Devil

Anahtar Kavramlar :nsan, eytan, Kuran

Key Words :Human being, Satan, Devil, Qoran

Giri

Kurn uygulamaya ve insanln mutluluuna ynelik bir kitaptr.

nsana Yaratcsyla ilikilerinde yol gstererek, ftrat izgisinde tutmay,1

eytan ve insanlardan gelebilecek tehlikelerden korumay hedefler.2

Kurna gre insan Allah tarafndan yaratlm stn bir varlktr.3 O,

yaratt insan irade ile donatm, kendisine nemli grevler verilmi,4

yaratlanlar da onun hizmetine vermi,5

onu akl, iradesi, iyi ve ktfonksiyonlar yapabilmesi asndan dier yaratklardan farkl klmtr.stn yaratlmas ve irade verilmesi sebebiyle fiillerinden sorumlu

klnmtr.6

nsana verilen stn meziyetler, Yaratcya kul olmas,eytanla olan ilikilerinde baarya ulamas, tabiat faydal hale getirmesive mutlu olmas iindir. Bu nedenle, eytan tarafndan sembolize edilen

yanl inanlarla mcadele etmesi ve baarya ulamas arzulanr.7

nsan stn olmann yannda, ciz bir varlktr.

8

Akl ve yetenekleridier yaratklara kar stnlk salarken, zayf olarak yaratlm

olmas,9 musibetler karsndaki sabrszl, nefis ve eytan karsnda

skntya dmesi,10

madd ve manev hastalklar karsndaki aresiz-

1

Yaratlla ilgili bk. Buhar, Ceniz, 80; Mslim, Kader, 23.2

Bk. Tahrim, 66/6.3

Bk. Enm, 6/102; Rd, 13/16; Hcr, 15/28; Ftr, 35/3.4

Bk. Bakara, 2/30; Enm, 6/165.Bk. Taber, Tefsir, I/224-225.5

Bk. Bakara, 2/9; Csiye, 45/13. slm alimleri bu ayetleri ibha iin delilsaymaktadrlar.

6 Bk. Mddessir, 74/38; Tur, 52/21. Bk. Zemaher, Tefsir, III/185-186;Kurtub, Tefsir, VII/157; bn Kesir, III/379; Elmall, III/561

7eytanla ilgili bk. Nisbur, Garibul-Kurn, I/19.

8Bk. Nisa, 4/28. Acziyetin anlamlar iin bk: Damagn, Kmusul-Kurn, s.290-291.

9Bk. Rum, 30/54. ayetini yorumlayan Zemaher, insann yaratltakigeirdii devreleri bir acizlik olarak deerlendirir. Bk. Tefsir, III/208.

10Bk. Nis, 4/28; Fussilet, 41/49; Mide, 5/31.


3/30

3

lii,11mr ve gcnn snrl oluu zayf olduunu hatrlatr. Zayf olankuvvetli olana snma ihtiyac duyar. Hibir eye ihtiyac olmayan gl

demektir. slm inancna gre bu varlk Allahtr.12

nsan her eyi ile Onamuhtatr. nsann eytan ile ilgili mcadelesinde baarl olmasYaratcnn yardm ile mmkndr. Gnderdii peygamberler ve onlaraverilen vahiy bu konuda yardmc olur. Son kitap olan Kurann yol

gsterici13

ve aydnlatc14

oluu insanlk iin nemlidir. slm adaninsann konular doru alglamas, iyi dnmesi, istikrarl kararvermesi, fayda ve zararna olanlar bilmesi, Kuran sayesindemmkndr. Bunlar bilinmeden eytanla ilgili mcadelede baarl

olunamaz.15

1- nsannsan ins kknden tretilmitir. ns, Hz Ademden treyen insanlar

ifade eder.16

nsan ise; temeli su ve toprak olmakla birlikte, cisimsel

varlklarla ruhun birlemesi neticesinde oluur.17

Kuran- Kerimde altmbe yerde insan, on sekiz yerde ins, bir yerde ins, bir yerde ens ve 230

civarndaki ns kelimeleri insan tantr.18

nsan, topraktan yaratlp,19

stn20

ve mkemmel hale getirilmi,21

dnyada nemli ileri yapabilme

imkanyla donatlm,22

Kuran kendisine emnet edilmi,23

dnen,konuan ve yaptndan sorumlu tutulan bir varlktr. Dier bir ifade ile, ruh

11

Bk. Tevbe, 9/91.12

De ki O Allah birdir. Allah sameddir hlas, 112/1-2;13

Bk. Bakara, 2/2, 185; l-i mrn, 3/138; Araf, 7/52; Ynus, 10/57.14

Bk. Nis, 4/174; r, 42/52.15

Bk. Bakara, 2/256-257.16

Mfredat, s. 34; Lisnl Arab, VI/10-17.17

Bk. Aydnl, Yaar, Farabide Tanr nsan likisi, st. 2000, s. 77,83.18

Bk.Muhammed, Fud, Mucemul Mfehres, ins. md.19

Bk. l-i mran, 3/59; Mminn, 23/12; Rahman, 55/4.20

Bk. sr, 17/70.21

Bk. Tin, 95/422

Bk. Bakara, 2/30; Sd, 38/26; Kuranda ifade edilen halife kelimesine farklanlamlara gelir. Bunlar arasnda, dnyada insan Allahn halifesidir, Hz.Ademden nce yaayan cinlerin yerine gemesi sebebiyle bu isim verilmitir.eyhin yerine geen kimsedir veya kamil insana verilen isimdir. Bk. Rz,

Tefsir, I/381; Bursav, Rhul-Beyn, I/64. Kurnda zikredilen ayetlerdenhareketle halife, insann dnyada stn meziyetlerle donatlmas ve dnyayimarla grevli olmas sebebiyle byle bir ismin verildiidir. Yoksa Yaratc ilekyas veya karlatrma mmkn deildir. Geni bilgi iin bk SleymanUluda, T.D.V..A. XV/299-300.

23Bk. Ahzab, 33/72.


4/30

4

ve bedenin birlemesiyle meydana gelip, irade ile donatlan ve yaptndansorumlu tutulan bir yaratktr. Temelde topraktan yaratlan insan, dnyadabasit bir sudan oluturularak, nutfe, alaka, mudga evrelerinden geerekiskelet ve kas sistemleriyle teekkl edip, ruh verilerek mkemmel hale

getirilmitir.24

Suyun insan oluumunda nemli rol bulunur. nsan sudan

yaratan Allahtr.25

ayeti bu duruma iret etmektedir. Gzel yaratlm olaninsann nemli bir misyonu bulunur. Bu misyon aczini itiraf ve kul olmadr.O iyiyi ktden ayrt edip, birini dierine tercih etme imkanna sahiptir.

Yaratc tarafndan verilen iyi ve kt duygular alglamas,26

fiillerindenhesap vereceinin bir iaretidir. nsan yaratltan temiz ve gzel bir varlkolmakla birlikte, kandrlmaya ve yanltlmaya msait olup, bu hatasn telafi

etme imkanna sahiptir.27

Bu vesileyle, Yce Allah akln kullanmasn ve

skntlardan korunmas iin dnmesini tavsiye eder.28 nsann misyonukulluk olmakla birlikte, mizc itibariyle kibir ve sabrszla meyillidir. Maddrefahn srekli olduu duygusuna kaplabilir. Skntya dnce sabrsz

olabilir.29

Gururu onu hrn hale getirebilir.30

Mspet ve menfi duygularihtiva eden insan iki ktan birini semek durumundadr. BirincisiYaratcsna kar kulluk misyonunu yerine getirmesi, dieri, eytannetkisinde kalmas. eytanla olan ilikisi bu balamda kendini gsterir.

Kuranda iret edilen sorumluluk, insanla snrl deildir.31

Cinlerde bu balamda deerlendirilir. Sorumlu olarak yaratlan insan cinilikisi, ilk insann yaratlmas, meleklere ve cinlere Ademe secde edin

emriyle balam,32

Yce Allahn, Ey Adem! Sen zevcenle birlikte cennete

yerleip dilediiniz nimetlerden yiyin. Yalnz u aaca yaklamayn ki,sonra zlimlerden olursunuz.33 uyarsyla devam etmitir. Hz. Ademin

yaratlmas, meleklerin secdesi, cinlerden olan blisin bu emri kabul

etmeyii,34

Rabbinin emrine ba kaldr, isyan, iyiliklere kar kma veHz. Ademin stnln kabul edememe, insan-eytan ilikisinin ilkmenfi ynn oluturmutur. nsanln atasnn blisle balayan bu

24Bk. Mminun, 23/12-14; Furkn, 25/54; Fatr, 35/11..

25Bk. Furkan, 25/54.

26Bk. ems, 91/8

27

Bk.Bakara, 2/37.28Bk.Bakara, 2/73;164; l-i mran, 3/118; Rad, 13/4.

29Bk. Yunus, 10/12; Hud, 11/9; sr, 17/67,83.

30Bk. Kehf, 18/54.

31Bk.Zriyat, 51/56.

32Bk. Bakara, 2/34.

33Bk. Araf, 7/19.

34Bk. Kehf, 18/50


5/30

5

olumsuz tablo dnyada da devam etmektedir.35 te, Kuranda geni bir yeri oluturan insan eytan ilikisi ve eytandan saknma insanasndan byk nem tar. Yce Allah, insanln yaratlmasyla birliktedman olan iblis hakknda bilgi vermekle kalmam, cin ve eytanlafzlaryla onlar tantarak onlar tarafndan oluturulacak problemlerezmler nerir.

eytan, sizin dmannzdr, siz de onu dman sayn. O,

kendi taraftarlarn ancak ate ehlinden olmaya arr.36

Ey demoullar! eytan, ana-babanz, ayp yerlerini kendilerine gstermek

iin elbiselerini soyarak cennetten kard gibi sizi de aldatmasn.37

Kuranda ifade edilen insan, melek ve cin ayr varlklardr. Fakat bu

varl bir birlerinden soyutlamak mmkn grlmez. Bunlardan blisinYaratcya yapabilecei bir ey yoktur. Onun muhatab insandr. nsankulluktan uzaklatrmann yollarn arar. Aratrmamza konu olanmakalemizde insan eytan ilikilerini analiz ederek asrmzda insanlarzerinde brakt tahribatn areleri aranacaktr.

2- Cin

Lgat olarak Arapa bir kelime olan cin, bir eyi rtmek anlamnagelir. Cenne rt, cnne kalkan, cnn delilik demektir. Cin kelimesiylegrlmeyen ruhni varlklar kastedilir. Terim olarak; insan gibi iradeye sahipolan, insan duyularyla alglanmayan, ilhi emirle sorumlu, inanan ve

inanmayan olan ruhaniyet taraf ar basan varlklardr.38

Kuranda bu

toplumun atalar iin cn" kelimesinin kullanld grlr.39

te yandan,cn kelimesi ylan,

40cin

41ve delilik anlamna geldii anlalr.

42Mriklerin

uydurmalar reddedilirken, Allah ile cinler arasnda bir soy birlii uydurdular.

And olsun ki cinler de kendilerinin hesap yerine geleceklerini bilirler.43

ayeticinlerin sorumlu birer varlk olduklarn hatrlatmaktadr. Kuran- Kerimdecinlerin yaratlmasyla ilgili u bilgilere yer verilir. O cinleri saf alevden

35Bk. Araf ,7/14 ;Kr. Sd, 38/77-78.

36Bk. Ftr, 35/6.

37

Bk. Araf, 7/27.38Bk. Zriyat, 51/56; Rgb, el-Mfredt, s.138-139; bn-i Manzr, Lisnl-Arab, XIII/92-95; ez-Zebd, Tcl-Ars, IX/165.

39Bk. Hd, 11/119. Rahman 55/15; Klavuz, A. Saim, TDVA, VII/138-139.

40Neml ,27/10; Kasas, 28/31.

41Bk. Hcr, 15/27; Rahman, 55/15, 39, 56, 74.

42Bk. Araf , 7/184; Mminun, 23/2570; Sebe, 34/4, 46.

43Saffat 37/158.


6/30

6

yaratt.44Cinleri de daha nce zehirli ateten yaratmtk.45Ben cinleri veinsanlar, ancak bana kulluk etsinler diye yarattm.

46

Cinlerin yapsn belirten Rahman Suresi 15. ayetteki merickelimesi aknlk verici, maddi olamayan, dumansz, krmz, sar, yeilve saf alev karmn ihtiva eden, her eye nufuz edebilen bir ate olarak

yorumlanr.47

Hcr Suresi 27. ayette de nris-semm terimi scak

rzgar, ate alevi gibi esen yakc, ldrc rzgar anlamna gelir.48

Hz.Peygamberin hadislerinde de semm kelimesi cehennemin bir harareti

olarak zikredilir.49

Buradan hareketle, cinin yaratld ate, zerrelerinaralarndan geebilen bir alev olduu anlalr. Hz. Peygamber deMelekler nurdan, cinlerde alevli ateten, Hz. Adem ise, topraktan

yaratld.50 szleriyle Kuranda yer alan konuyla ilgili ayetleri tefsiretmektedir. Kuran- Kerimde melek ve insan d varlk kabul edilen

cinler, krk ayette zikredilir.51

Onlarn Allaha kullukla grevlibulunduklar, kendilerine peygamber geldii, inanan ve inanmayanlarolmak zere ikiye ayrldklar, cehenneme insan ve cinlerden kafir

olanlarn girecei ifade edilmektedir.52

Yce Allah'n, cinlerin Hz.

Peygamberin okuduu Kuran- dinlediklerini haber vermesi,53

onlarhakknda mstakil sure indirmesi, cinlerin irade ile donatlan gerek

yaratklar olduklarn hatrlatmaktadr.54

3- blis

Kuran- Kerimde, dmanlndan saknlmas gerektii belirtilenblisin kayna hakknda farkl grler bulunur. Belese den tretilenArapa olmayan bir kelime, bls tan gelen Arapa bir kelime, meleklerin

yannda Azyil veya Hris olarak zikredilen yaratk olduu eklinde nakil

gelir.55

Arlkl gr kelimenin cemi kkenli olduudur.56

Mana itibariyle

44Bk.Rahman, 55/15.

45Bk.Hcr 15/27.

46Bk.Zriyat, 51/56.

47Bk. Taber, Tefsir, XXVII/126-127; Kurtub, Tefsir, XVII/167.

48BK. Taber, Tefsir, XIV/30-31; Zemaheri, Tefsir, II/313.

49

bn Mce, Zht, 38.50Mslim Zhd, 53, b. 10, No. 60; V/2294; Ahmed b. Hanbel, VI/168.

51Bk. Muhammed Fud, age, s.179-180.

52Bk. Zriyat, 51/56; Fussilet, 41/29; Hd, 11/119; Secde, 32/13.

53Bk.Ahkaf, 46/29-30; Cin, 72/1.

54Bk. Cin Suresi, 72/1.

55Bk. Rgb, Mfredt, 60; Rumca Olduuna Dair Bk. Wensinck, .A. blis Md.

56Elmall, Hamdi Yazr, Tefsir, st. 1971, I/320.


7/30

7

hayrdan mit kesme, piman olma gibi anlamlara gelir. blis, YceYaratcnn emrini ilk olarak reddetmi, gazba uram ve mflisdurumuna dmtr. Bu sebeple kendisine iblis ismi verilmitir. nkKuran, blisin bir cin olduunu, Hani biz meleklere: Ademe secde edindemitik, blis hri olmak zere onlar hemen secde ettiler. blis cinlerdendi.

Rabbin emrinden dar kt.57

ayetiyle haber vermitir.

a) blisin Yaratl

blisin bir cin olmas sebebiyle ateten yaratld anlalr. Yce Allahiblisi inanan cinlerden ayrt etmek iin olumsuz ynlerine geni yervermektedir. Buna gre, Kuran- Kerimde on bir ayette blis, seksen sekiz

yerde de eytan kelimesi gemektedir. Konuyla ilgili bilgi verilirken, ncelikle

Hz. Ademe secde etmeyiinin sebebi sorulmu, buna cevap olarak atetenyaratlmas sebebiyle stn olduu belirtilmi,58

stnlk duygusu ve kibriyanlmasn salamtr.

b) blisin Kovulmas ve Mhlet

Yce Allahn Hz. Ademi yaratmas, meleklerin yer yznde kandkecek ve bozgunculuk karacak birini mi yaratacaksn? sorularnakarlk, "Ben sizin bilmediinizi bilirim" cevabnn neticesinde yaratlaninsana secde etmelerini emreder. Bu emir zerine melekler secde ederler.

blis' ise kar gelir.59

Bunun zerine Yaratc; O halde hemen cennettenk! nk sen kovulmusun ve bu lnet kyamet gnne kadar senin

zerinedir!".60

buyurur. blis, yaptndan pimanlk duymas gerekirken,

tam aksine, yapacaklar ktlkler iin kyamete kadar izin ister. YceAllah ta; Sen bilinen gn gelinceye kadar braklanlardansn,...

61

ifadeleriyle izin verir.

4- Hz. Ademe Yapt Tuzak

blisin ilk hilesi cennette olur. Yce Yaratcnn yaratmay

murat ettii insan,62

nceden benzeri olmayan bir varlktr. Akl,irade ve sorumluluk duygularyla donatlarak yeryz unsurlarylatekil edilecektir. Bu adan dier yaratklardan farkldr.

Yaratltaki fonksiyonu itibariyle melek ve cinlerden de ayrlr.63

57

Bk. Kehf, 18/50.58Bk.Araf, 7/12; Sd ,38/76.

59Bk.Bakara, 2/30-34; Hcr,15/28-31; sr, 17/61; Kehf , 15/50.

60Bk. Hcr ,15/34-35; Kr. Araf, 7/12-13, Sd, 38/75-78.

61Bk.Hcr ,15/36-40; Araf, 7/14-15; Sd, 38/79-82.

62Halife; vekil, birinin yerine bakan kimsedir. Bk. Zemaheri, Tefsir, I/61.

63Melek ve cinlerin yaratl insandan farkldr. Cin ateten, insan topraktanmeydana gelmitir. Bk. Araf 7/12; Sd 38/76; Melekler nurdan yaratlan


8/30

8

Kurn- Kerimin ifadelerine gre, Hz. Adem ve ei yaratldktan sonracennete yerletirilir. Burada istedikleri gibi hareket edebilecekleri, arzuettikleri eyleri yiyecekleri belirtilir. Bu yasak, sadece yasak aa ile

snrlandrlr.64

Bu snrlandrl, bir imtihan, sorumluluu ve bir takmhikmetleri hatrlatmaktadr. Dolaysyla, babo olarak yaratlmayaca

belirtilen insann,65

atasnn ahsnda, cennette kk bir tecrbesiyaplmtr.

Andolsun biz, nceden Ademe o aatan yememesini tavsiyeetmitik (Bizim tavsiyemizi) unuttu. Biz onda bir azim

bulmadk.66

Derken eytan irkin yerlerini kendilerine gstermek iinonlara fsldad: Rabbimiz baka bir sebepten dolay deil, srf ikiniz bir

melek, ya da ebedi kalclardan olursunuz diye sizi bu aatanmen etti. dedi. Ve onlara phesiz ben size iyiliinizi isteyen biriyim diyeyemin etti. Bylece onlar aldatarak aa sarktt. Aac tadnca irkinyerleri kendilerine grnd. Cennet yapraklarn st ste yamaypzerlerine rtmeye baladlar. Rableri onlara; Ben sizi o aatan men

etmedim mi ve eytan size apak dmandr, demedim mi?67

Yukarya aldmz ayetlerde grld gibi, insanln yasaklananbir eyi yapmas beraberinde skntlar getirmektedir. Yasaklarn

yaplmasnda da eytann etkinlii gzlenir. Nitekim onun insanlnatalarna unutturmas, onlara yapt fslt ve melek olma istekleri veCennette srekli kalma arzular eytann tuzandan baka bir eydeildir. Hz. Adem ve ei yasa ineyince gizli yerlerinin aldnn

farkna varrlar.68

Bu al, Hz. Adem ve einde bir takm irdi gelimeleresebebiyet vermi, hata ve sorumluluklarn anlam ve rtnme ihtiyac

hissetmilerdir.69

nsanln atas bir takm duygularla da olsa,70

yapthatann Allahn emrine kar gelme ve kendine zulmetme olduunuanlayarak, yaratlanda bulunan cizlik iinde ne yapacan armtr.te, Hz. Ademin yapt bu hata, ilhi hikmetin neticesi olarak girdiiCennetten kmasna sebep olmutur. Bu olay eytann bize

yapabilecekleri ktlkleri hatrlatmaktadr.

varlklardr. bk. Mslim, Zht, 60.; Hanbel, VI/158,168; Tirmizi, Menkp, 74.64Bk. Bakara, 2/35; Araf 7/19.

65Bk. Kyme, 75/36.

66Th, 20/115.

67Araf, 7/20-21.

68Bk. Araf 7/22; Th, 20/121.

69Konuyla ilgili bk. Zemaher, Tefsir, II/450.

70Th, 20/115.


9/30

9

Kurn- Kerimde deiik vesilelerle bahsedilen aacn, dokuz farklanlam iin kullanld grlr.

71Hz. Ademin yaklamas ve yemesi

yasaklanan, yedii zaman cennetten kmasna sebep olacak aa, uszlerle ifade edilir: Dedik ki Ey Adem, sen ve ein cennette oturun.Ondan dilediiniz yerde bol bol yeyin. Ama u aaca yaklamayn.

Yoksa zalimlerden olursunuz.72

Yasan ilenmesi beraberinde zulmgetirecei hatrlatlrken aacn cinsinden bahsedilmez. Sadece aakelimesi kullanlarak u aaca yaklamayn denilir. Yukarda iaretedilen ayetlerden anlald kadariyle insanln atas yasak edilen

bir aa ile imtihan edilmitir.73

Kurann iaret ettii iblis inanc daha nce gnderilen ilahi kitaplarda

da zikredilir. Yalnz, Hz. Ademle iblisin cennette yapm olduklar mcadelebaz noktalardan Kurandan ayrlr. rnein Hz. Ademin cennette

yanlmasna ylan sebep olmutur.74

Dier taraftan, Hz. Musa zamanndabaz Yahudiler cinlerden yardm beklediklerinden onlara kurban

kesmilerdir.75

Sz konusu yanllklara ramen, eytann gnah

ilenmesindeki etkinlii,76

onun ktlklerinden korunmak iin iman

kalkannn ie yarad,77

sihirbazlarn eytan ile iliki iinde olduklar78

ve

her ktl eytan oluturduu inanc slamla uyuur.79

5- blis-Tut likisi

Kuranda iaret edilen blis ile taut bir elmann iki yan gibidir. Tautiblisin isteklerinin bir tezahrdr. Onun istei insanlar kulluktan

uzaklatrmadr. Bunda da baarl olur. Kuran genel balamda iki nemlinoktann zerinde durur. a)Yaratana kul olma ve b) eytann sembolize ettiisatanizmden saknma. Yaratcnn kullarndan istedii kendi dnda kalan

ve taut olarak nitelendirdii yanl inanlardan saknmalardr.80

eytaninsan satanizm denilen bu inanlarla skntya drr. Bu inancn zellii,eytann gcne inanma, isyan etme, iyiliklere kar kma, dine dayalinanlar kabul etmeme, hanmlar vasta olarak kullanmadr. Asrmzda

71Bk. Deman, Kmusul-Kurn s.259-260.

72Bakara, 35; Kr. Araf 7/19.

73Kr. Ktab- Mukaddes, Tekvin, III/22; 17; 3.

74

Benzer bilgiler iin bk. Kitab- Mukaddes, Tekvin, III/1-7.75Bk. Tensiye 32/16-17.

76Bk.Yuhanna I Mektup, 3/8.

77Bk. Efoslular, 6/2-17.

78Rasllerin leri, 13/8-10.

79Bk. Yuhanna, 8/44; Matta, 13/37-40. Geni bilgi iin bk. Mehmet Tuncer,Kuranda Cin Ve eytan, (Dr. Tezi, Samsun 1998) s. 5- 20;

80Bk. Nisa, 4/60


10/30

10

insanln problemleri eytann gzel gsterdii inanszlktr. nantanuzaklaan insan mill ve din deerleri unutup bunun yerine eytan koyar.te Kurn, insanln bu problemine zm nerileri getirir.

Taut kelimesinin getii Bakara Suresi 256. ayet insanl konuedinmekte, skntlardan kurtulmak iin eytan reddederek, Allahainanmay ve Kurana sarlmay nermektedir. 257. ayette ise Allahn veeytann dostluuna yer verilmektedir. Buna gre Mslmanlarn dostuAllahtr. nanmayanlarn dostu ise eytandr. Allah insanlar skntdankurtarmakta, eytan ise karanla ve batakla srklemektedir. NisaSuresi 51. ayette ise, Ehl-i Kitap mensuplarndan bazlarnn ilahi dindenuzaklamalar sebebiyle eytana inandklar ifade etmektedir. Nahl 36.ayette de, btn Peygamberlere verilen grevin, eytann insanlara kabul

ettirmek iin alt irk vb redderek tevhd inancn tebli etmekolduunu belirtmektedir. te yandan, iman edenlerle alay eden bazYahudileri knayan Yce Allah, onlarn Peygamberlerin getirdiklerinesahip kmamalar sebebiyle eytana taptklarn abedet-tut

(satanizm) terimiyle ifade etmitir.81

Buna gre taut inanc olarak ifadeedilen satanizmin, eytann tarafndan sembolize edilen, hurafe, batlinanlar, bo eyler, insanl skntya sokan yanllklar, Allahn dnda

kutsallk verilen putlar ve tevhd inancna uymayan her trl fikirlerdir.82

nsanln bunlardan kurtulmalar gerekmektedir.

6-Kurnda eytan

eytan kelimesi etane kelimesinden treyip haktan,

rahmetten uzak anlamlarna gelir.83

Arapa'da ktlkte ilerigiderek, mensup olduu alanda temayz eden her ey iin szkonusu isim verilir. Dolaysyla eytan, cin snfna girmektedir.Yaratlta her varlk bir tek olarak balam olduundan eytan

denilince bu cinlerin babas blis akla gelmektedir.84

Bizim tespitlerimize gre, blis, cin ve eytan kelimelerinin ifadeedildii ayetler yz krk iki civarndadr. Bu ayetlerden bir ksm, YceYaratc ile eytan arasnda gemekte, dierleri insan-eytan ilikisinioluturmaktadr. Allah tarafndan lanetlenen eytan, Yce Allahainsanlarla ilgili u szlerle kar gelir: Ben onlar saptrmak iin mutlakasenin doru yolunun zerine oturacam. Sonra onlara, nlerinden,ortalarndan, arkalarndan, salarndan ve sollarndan sokulacam. Sen de

81Satanizm: Ehl-i Kitap gelenei karsnda Tanr inancnn kart, ktlntemsilcisi olarak tezahr ettirilen prensiplere ibadet etme demektir. Bk.Ahmet G. Satanizm eytana Tapmann Yeni Ad, Alfa st. 1999, s. 47.

82Atallah W, Gibt at-Taut Dans Le Coran, Arabia 1970, c. 17, p.69-82; KobertR., Dos Taut, Orientalia 30, 1961, p. 415-416.

83Elmall, Tefsir, I/239; Cnn, brahim, Hadis Klliyat, IV/347.

84Farkl isimler iin bk. Cnn, brahim ,a.g.e., IV/348.


11/30

11

ounu kredici bulamayacaksn.85 Sslemeler yapacam ve onlarnhepsini mutlaka azdracam.

86 Yce Allah da eytana; Sen onlardan

gcnn yettii kimseleri sesinle oynat. Suvari ve piyadelerinle zerlerineyaygaray bas. Mal ve evlatlarna ortak ol. Onlara yalan va'dler yap. Fakateytan onlara batldan baka bir ey vaad etmez. Dorusu benim haliskullarm var ya! Senin onlarn zerinde hibir hkmn yoktur. Rabb'in ise

vekil olarak yeter.87 buyurarak, eytann hilesinin ve ktlklerinininanan samimi Mslmanlar iin bir ey ifade etmediini belirtmi olur.Cin ve eytan inanc btn ilhi dinlerde ve eski milletlerde

bulunmaktadr.88

slm alimleri arasnda farkl gr ve yorum yapan

alimler olmakla birlikte,89

salam bilgi Kurn ayetleri ve Hz. Peygamberin

hadisleridir.90

Hz. Peygamberin onlarla konumas ve Kurn okumassembolik bir varlktan ziyade gerek varlk olduklarn gstermektedir.

91

Kurn- Kerimde Bakara,92

Araf,93

Hcr,94

sr95

Th,96

ve Sd97

srelerinde Hz: Ademin kssasn haber verdikten sonra, deiik sre veyetlerde, Hz. Muhammed ve onun tebliine muhatap olan insanlaeytann yapabilecei btn dmanlklar haber verilmi ve onuntuzandan kurtulmann nerileri belirtilmitir. nsanlar kendi huzurlariin bu uyarlara uymalar gerekmektedir.

7- nsan eytan likisi

nsanlk tarihi itibariyle, insan eytan mcadelesi, her zamangncelliini korumutur. Sz konusu yetleri tahlil ettiimizde, Allah ve

Peygamberin istemedii her fiil ve davran eytann bir rn olarakgrlr. Buna gre insanln zararna olan her eyin altnda eytanbulunur. Dier bir ifade ile, her ktln kayna eytan ve onun neslidir.

rnein, dnya ve ahrette skntya sebep olan kullua kar kma,98

85Araf, 7/16-17.

86Hicr, 15/39; Kr. Sd, 38/82.

87sr ,17/64-65.

88Bk. M.Sreyya ahin, T.D.V..A, VIII/5-8.

89Bk. Rz, Tefsir, XXX/148; Elmall, Tefsir, VII/5387.

90Bk. Buhr, Bedl-halk, 11; Ahkm, 21.

91

Bk. Msned, VI/153,158; Buhr, Salt, 75; Mslim, Zhd, 60.92Bk. Bakara, 2/35-36.

93Bk. Araf, 7/20-22.

94Bk. Hcr, 15/39.

95Bk. sr, 17/62-63.

96Bk. Tha, 20/120-121.

97Bk. Sd, 38/82.

98Bk. Nisa, 4/76.


12/30

12

haramlar tevik,99 hanmlar istismar etme,100 faiz ve sihir101gibiolumsuzluklar satanizmin istedii filler olup, slmdan uzak yetiengenliin nemli bir hastaldr. Yce Allah eytan inancn balk halinde

ifade etmektedir.102

a) nkar: Allaha ve onun emirlerini kabul etmeyip kendiakl ve iradesini vahyin zerinde grerek btn gzel hasletlere karkmadr. Bunun ncln Hz. Ademe secde etmemekle iblis yapm,dnyada da onun dostlar bu gelenei srdrmektedir. b) Fuhu: Kuran-Kerimde fuhu kelimesi muradifleriyle birlikte yirmi bee yakn yerde

zikredilir.103

Anlam olarak zina,104

cimrilik, yalanclk, chillik, sz ve fillerin

en kts gibi manalara gelir.105

Mfessirler de sz konusu kelimeyi, zina,zinaya giden yol, sz ve fiille ilenen byk gnah, ehvete uymada ileri

gitmek gibi lafzlarla izah ederler.

106

eytann asl silah, genlii tahrikederek, ailenin temelini oluturan manev duygulardan uzaklatrmadr. Buyaplrken kar cinsler silah olarak seilmekte, rmcein avn yakalamak

iin kulland metotlar tercik edilmektedir.107

c) Bay (Zulm) eytanndier bir silah insanlar Allah inancndan dndrmek ve kendi isteklerinigerekletirmek iin yaplan zulm gzel gstermesidir. Lgat olarak, haddi

amak, haset etmek, fesad karmak ve kibirli olmak demektir.108

Mfessirler sz konusu kelimenin getii ayeti yorumlarken; bayi kibir,

zulm ve haddi ama,109

bunun neticesinde eytann ii olarak vehme

kaplp kzarak ktlk yapma eklinde yorumlarlar.110

Hz. Peygamberde,bay, dnyada cezasnn verilecei, ahirette de yapt karlksz

kalmayaca iki kt vasftan biri olarak deerlendirir.111

Yce Allah iaret

edilen olumsuz fiile karlk gzel hasletle zm nerisindebulunur.

112 te yandan, nsanln ba belas olan blis bouna m

yaratmtr? gibi sorular aklmza gelmektedir. phesiz Allahn yaratt

99Bk. Mide, 5/90-91

100Bakara, 2/169

101Bk. Bakara, 2/102, 275.

102Bk. Nahl, 16/90.

103Muhammed Fud; Mucemul Mufehres. s.513.

104Bk. Nis 4/15. Kr, Arf, 7/33; Bakara, 2/168-169; Ynus, 1624.

105

bn-i Manzr, age, VI/325-326; Daman, Kmusul Kurn , s,351.106Bk. Taber, Tefsir, XIV/162; Rz, Tefsir, XX/104;Rgb, age, 562.

107Bk. Ankebut, 29/41.

108Rgb, age, s.72; Mcemul Arabil Ess, s.176.

109Taber Tefsir, XIV/163; bn-i Kesr, Tefsir, IV/514-515.

110Rz, Tefsir, XX/104.

111Mslim, Zht, 23; Msned, V/26, 28.

112Bunlar: ihsan, adalet ve slay rahimdir. Bk. Nahl 16/90


13/30

13

btn varlklarn bir hikmeti, bir sebebi vardr. Asl sebebini Yaratc bilmeklebirlikte, cinler de bir imtihandan gemektedir. Dikkat edilirse, cinler arasndainanmayanlara blis ve eytan denilir. Yaratcnn bunlara ktlk yapmalariin izin vermesi, bir imtihan hatrlatr. eytann grevi ktleri iyi gstererekinsanlar yanltmasdr. nsanlarn bu tuzaa dmemesi gerekir. Diertaraftan, inanan cinler faydal birer varlklardr. Kuran- Kerimde sadeceinansz olanlarn zararlarna iaret edilmekte ve olumsuzluklarndansaknma yollar gsterilmektedir. Yce Allah, peygamberi aracl ile rahmetigerei u uyarlarda bulunur. Ey Adem oullar! Sakn eytan ananzlababanz, edep yerlerini kendilerine gstermek iin kandrp cennetten kardgibi, sizi de belaya sokmasn! nk o ve kabilesi sizi kendilerinigremeyeceiniz yerden grrler. Biz eytanlar iman etmeyenlere dost

kldk.

113

Kurnda eytann etkisi olarak belirtilen baz vasflar zikredilir.Bunlar; kendi yaptn hatasz kabul etme,114

bakasn hakir grme,115

gurur ve kibirli olmak,116

haram yemeler,117

eytni glerden yardm

bekleme,118

yalan ve iftiray normal sayma,119

dnyay ve dnya menfaatini

Allahn emrine tercih etme olarak sralanabilir.120

eytann insanlaretkilemek iin baz planlar bulunur.

8- nsan Etkileme Yollar

eytann insanlar ilahi emirlerden uzaklatrmak ve Allahaisyan ettirmek iin u szlerle Allaha kar gelir.

Onlar mutlaka saptracam. Onlar mitlere drpolmayacak kuruntularla aldatacam ve onlara emredeceim dedavarlarnn kulaklarn yaracaklar. Onlara emredeceim de Allahnyarattn deitirecekler! Kim Allah brakp eytan dost edinirse

ak bir ziyana uramtr.121

Hz. Allah'ta, "(eytan ) onlara sz verir,mit verir, fakat eytan'n onlara va'di aldatmaktan baka bir ey

deildir."122

113Araf, 7/27.

114Enfal, 8/48.

115Nisa, 4/119.

116

Nisa, 4/120.117Bk. Bakara, 2/168.

118Bk. Enfal, 8/48.

119Bk. Nur 24/21.

120Geni bilgi iin bk. Govann Scognamllo, Ter. Arif Arslan, Dou ve BatKaynaklarna Gre eytan, Karizma st. 1999.

121Nis, 4/119.

122Nisa 4/120.


14/30

14

nsanln atasna ve nesline dman olan eytann hileleri herzaman ok deiik ekillerde devam etmi ve edecei anlalmaktadr.Cennette yasak aa gndemde iken, dnyada yasaklar temiz-habis,dier bir ifade ile helal haram eklinde netleir. Kurann ifadelerine gre,nsanla faydal olan gdalar temiz, zararl olanlar habistir. blis ve onunnesli, haram kabul edilen gdalar gzel gstermek suretiyle insanlaretkileyip, Allaha isyan ettirmeye alrlar. Buradan hareketle, eytannplanlar u balklar halinde sralanabilir.

a) Aile Dzenini Bozmas

slamda aile insanln temelidir. Salkl bir neslin yetimesi, gzelbir evlilik, meydana gelen ocuklarn dzenli eitimi, yenilen gdalarntemiz olmas, eytann isteklerinden saknmakla mmkndr. O nesilleribozmay ister. Bu yaplrken zararl olan maddeleri gzel gstererek iebalar. blis bu ileri yaparken bir takm yardmclar bulunur. Hz.Cabirden gelen rivayette, Hz. Peygamber yle buyurur: blis tahtndeniz zerine kurar. Blk blk askerlerini oradan gndererek, insanlar

fitnelere drr. Askerlerin deer bakmndan en by, fitne koparma

bakmndan en baarl olandr.123

eytann askerlerinden bazlar gelip yaptklarn anlatr. Fakat blis bundan memnun olmaz. Sonra bakabirisi gelip, insann kendisiyle hanm arasn iyice bozuncaya kadar terketmediini syler. Bunun zerine, o askeri koltuunun altna alarak Sen

ne kadar iyisin szleriyle taltifte bulunur.124

Aile bir milletin vetoplumun geleceidir. En ufak birimden itibaren iyi olursa toplum,devlet ve milletler iyi olur ve onlarn ayakta kalmalar salanr. Aksi

halde fiziki g, devlet ve milletin ayakta kalmasna yetmez.Kurann iaret ettiine gre, eytann planlar arasnda iki, kumar,kt yollar ve zulm ilk sray alr.

"Ey iman edenler! arap, kumar, dikili putlar, ksmet iin ekilen zarlarancak ve ancak eytann ii murdar eylerdir. Onun iin bunlardan saknn ki,kurtulua eresiniz. eytan iki ve kumarla muhakkak aranza dmanlk vekin drmek iin, sizi Allah anmaktan ve namaz klmaktan alkoymak ister.

Artk siz vazgeiyorsunuz deil mi?125

eytan sizi fakirlikle korkutup fuhu

emreder...126

Ey insanlar! Yerdeki eylerden helal ve temiz olmak artylayiyin. eytann izinden gitmeyin. nk o size apak bir dmandr. O size,ktl, hayaszl ve Allaha kar bilmediiniz eyleri sylemenizi

emreder.127

buyurmaktadr.

123Mslim, Mnafkn, 66, 68; Hanbel, Msned, III/332, 354, 384.

124Mslim, Mnafkn, 67; Msned, III/314.

125Mide, 5/90-91.

126Bakara, 2/268.

127Bakara, 2/168-169.


15/30

15

Yukarya aldmz ayetlerde insani deerleri tahrip eden maddelersralanmaktadr. Bunlar 1) ki, 2) Kumar, 3) ans oyunlar 4) Cimrilik, 5)sraf, 6) Fuhu, 7) Pis yiyecekler, 8) Fiz, 9) Livta, 10) Fitne karma gibiktlklerdir. Bunlar eytan ve neslinin istedii yaantlardr. Yce Allahilenin, milletin ve insanln kurtuluunun bu fiillerden saknmakla

olacan belirtir.128

slam bir eyi olumlu ve olumsuz ynleri tantrken zikreder. Tevhd-irk, ac-tatl, tuzlu-eki vs. Buna gre Allahn emrettii gzel hasletlerolumlu dierleri insanln zararnadr. Akll bir insann Allahn zararlolarak bildirdii ve eytann tevik ettii ikinin sala faydal olduunusylemesi mmkn deildir. ki kullananlarda bunun zararl olduunubilir. te slam, byle durumda olanlarn elinden tutarak akl ve ilmide

devreye sokup eytandan kurtarmaya alr. Buna gre, insanlnmutluluu, Allahn emrettii temiz eylerin yenilmesi ve iilmesine balgrlr. Yaadmz dnyada, eytan inancnn skntlarn okhazin bir ekilde grmek mmkndr. lahi inantan mahrum veeytann dostu olan insanlarn durumu rmcekle tasvir edilir.rmcek avn yakalamak veya erkei ile iftlemek iin bir tuzak

kurar. htiyac bitince ldrr.129

eytanda byledir. Onun tuzanaden helak olur.

b) Tahrik Etmesi

eytann etkileme yollarndan bir dieri tahriktir. Yaratc budurumu ifade ederken, eytan seni bir fitle etkilemeye alrsa, hemen

Allaha sn. Allah iiten ve bilendir.130

buyurur. Anlamn aldmz ayetbtn insanl kapsamna alr. Buna gre eytan, nez denilen fitleinsanl etkilemek ister. Nez, ktye tevik, tahrik, kkrtma, gizliszleri fsldama demektir. Yce Allah, Hz. Yusufun eytanla ilgili szleriniu ifadelerle haber vermektedir. ...eytan benimle kardelerimin arasnbozduktan sonra sizi lden getirdi. phesiz ki Rabbim dilediine

ltfedicidir. Kukusuz O ok iyi bilendir, hikmet sahibidir."131

Hz. Yusuf,kardeleri arasndaki husumeti, Onu kskanmas neticesinde eytannonlar tahrik ettiini, bu kt etkiyi ise Allahn tersine evirdiini belirtmiolur.

128Bk. Mide, 5/90-91.

129Bk. Ankebut 29/41.

130Araf, 7/200.

131Yusuf, 12/100


16/30

16

c) Vesvese Vermesi

Vesvese132

insann kalbine braklan kt dnce, olumsuz ve irkin

eyler, fsldama, bir ii engellemeye ynelmedir.133

nsann iinden geenkt dncelere vesvese denilir. Kuran- Kerim Kaf Suresi 16. ayet insaniinde geen kt dnceleri ifade ederken, Th Suresi 20. ayet eytannHz. Adem zerindeki etkisini iaret etmektedir. te yandan Yaratcvesveseden kurtulmak iin, Rabbim, eytanlarn kt etkilerinden sana

snrm. Onlarn yanmda olmalarndan da sana snrm!134

eklinde duaedilmesi ile mmkn olacan ifade eder. Bu ayetlerde yer alan hemaztkelimesi, eytann kalbe vesvese vermesi, ktl tevik etmesi, itmesi,sktrmas ve drtmesi anlamnda kullanlr. Daha nce iaret edilen nez

kelimesi de benzer anlamlara gelir. Yce Allah, nez ve hemazatkelimelerini zikrederken insanlarn her hangi bir uzvunu bahsetmez.Vesvese kelimesinin getii ayetlerde ise gs kelimesini kullanr. O sinsivesvesenin errinden. O ki insanlarn gslerine fsldar. Gerekcinlerden,gerek insanlardan(olan btn vesvesecilerin errinden Allah'a

snrm!135

nsan vcudunda eytann asl merkezi nefistir. eytan nefisvastas ile gnle fsldar. Dier bir ifade ile kt hasletlerde nefis

eytanla uyum halindedir.136

Bu konuda insanlardan bazlar da eytana

yardmc olur.137

eytanlarn bakan konumundaki blis, Hz. Adem ilehanmna vesvese vererek yasak edilen meyveden yedirmi bylece gnahilemelerine vesile olmutur. Derken eytan, birbirine kapal ayp yerlerini

kendilerine gstermek iin onlara vesvese verdi ve: Rabbiniz size bu aacsrf melek olursunuz veya ebed kalanlardan olursunuz diye yasaklad,

dedi.138

Ayette iaret edildii gibi, eytan bir taraftan Allahn emrinekar gelirken, dier taraftan, insanln atasna vesvese vermek suretiylealdatmtr. Onun vesvesesi Allaha isyan ettirmekle balam, haram

iletmekle, utanma ve haya gibi gzel duygular tahrip etmitir.139

eytann insanlar etkilemede kulland baka bir hilesi, yalan sylemesi

ve aldatmasdr.140

132Vesvese; Gizli ses, gizli duygu demektir. Bk. Kurtub, Tefsir, VII/177.

133

Bk. bn Manzr, III/922; Zemaher, Essul Bela, IV/823.134Mminn, 23/97-98.

135Ns, 114/5-6

136Bk. Yusuf, 12/53.

137Bk. Emm, 6/112.

138Araf, 7/20.

139Bk. Bayraktar Bayrakl, Kuran Tefsiri, I. st. 2001; I/78-79.

140Bk. Tuncer, M. Kuranda Cin ve eytan, (Dr. T. Samsun 1998) s. 190.


17/30

17

d) Aldatmaseytan insanlar kandrmak iin yalan szlerle vaatte

bulunmaktadr. Bu szlerinin banda ahretteki hesap ve kyametin yokluu, dnyann sreklilii ve yaanlacak yer olmas, eski yanlinanlarn doruluu, elde edilen dnya nimetlerinin sreklilii gibikonulardr. Bu duruma u ayetlerle iaret edilir.

Onlara "Allah'n indirdiine uyun" dendiinde: Hayr, bizbabalarmz zerinde bulduumuz yola uyarz, derler. Ya eytan; onlar

alevli atein azabna aryor idiyse!141

(Hesaplar grlp) i bitirilince, eytan diyecek ki: "phesizAllah size gerek olan vdetti, ben de size vdettim ama, size yalanc

ktm. Zaten benim size kar bir gcm yoktu. Ben, sadece sizi(inkra) ardm, siz de benim davetime hemen kotunuz. O haldebeni yermeyin, kendinizi yerin. Ne ben sizi kurtarabilirim, ne de siz

beni kurtarabilirsiniz!...142

Misal olarak aldmz iki ayette eytann aldatmas ak olarakgzlenmektedir. sr Suresini yorumlayan mfessirler, verikhmfil emvli vel evldi ayeti eytann ocuk ve mallara yaplanlar,

ocuklar ldrmeyi,143

mallar Allahn yasak yollarda harcamay,Mide Suresi 103. ayette putlara mallarndan hisse ayrlmas ve

kurban kesilmesi bir aldatma olarak gsterilir.144

Zamanmzdaki yaantlara gz atldnda eytann mekr kapsamna giren aldatma

ile insanlar ne kadar kandrdn grmekteyiz. Bu durum, dinikonulardaki hurafe ve bidatler, halkn slam ve akla uymayan rf veadetleri, hayvanlarn kulaklarnn yarlmalar, yasaklananhayvanlarn kurban kesilmesi, bir takm yer ve kiilere kutsiyet izafeedilmesi eytann yanltmas olarak grlr.

e) Gnahlar Ssl Gstermesi

eytan yasaklar gzel gsterir. Bylelikle doru ve iyi olanlarn yaplmas engellenmi olur. Bir misal vermek gerekirse, O, Bedirharbinden nce Mriklerin yapmak istediklerini ssl gstermi,savan durumunu grnce kamtr. Bu durum u ayetle haberverilmektedir.

Hani eytan onlara yaptklarn gzel gsterdi de: Bugninsanlardan size galip gelecek kimse yoktur, phesiz ben de sizinyardmcnzm, dedi. Fakat iki ordu birbirini grnce ardna dnd ve:

141Lokman, 31/21

142brahim, 14/22.

143Bk. Enm, 6/137.

144Bk. Kurtub, Tefsir, X/289-29; IX/356-357; ls, Tefsir, XVII/116-117.


18/30

18

Ben sizden uzam, ben sizin gremediklerinizi (melekleri) gryorum,ben Allah'tan korkuyorum; Allah'n azab iddetlidir, dedi.

145

Onun ve kavminin, Allah' brakp gnee secde ettiklerinigrdm. eytan, kendilerine yaptklarn ssl gstermi de onlar

doru yoldan alkoymu. Bunun iin doru yolu bulamyorlar.146

eytan Enfal Suresinde yer alan ayette nce Mrikleri kkrtm,onlarn yenileceini anlaynca oradan uzaklamtr. Neml Suresindekiayette de gnee tapmalar gzel gsterilmitir. nsan ktlklerdenuzaklatran iman ve salam bir iradedir. man ve iradeye sahip olanlaraeytann aldatmas, vesvese vermesi ve skntya sokmas mmkngrlmez. nsandaki inan zayfl, haramlar karsndaki zaaf ve

bilgisizlii eytann iini kolaylatrr. Bunun neticesinde yaptklarnndoru olduuna inanr. Neticesini dnse, yaplan tavsiyelere kulakverse zararl olanlar yapmamaya alr. te vahy imana ilaveten akldevreye sokarak gemii, iinde bulunduu ortam ve geleceidnmeye davet eder. Bylelikle eytandan uzaklatrmay Yaratcya

yaklatrmay nerir.

f) Unutturma

eytann insan etkileme yolarndan biri dieri gzel eyleriunutturmasdr. eytan onlar etkisi altna ald da kendilerine Allah'anmay unutturdu. te onlar eytann yandalardr. yi bilin ki

eytann yandalar hep kayptadrlar.147

nsann Allah hatrlamas, anmas, dnmesi ve Ona karkulluk grevini yapmas asli grevidir. eytann en byk baars,kulluu unutturmasdr. nk eytan, kul Allah unuttuu zamanAllahta kulu unutacan bilir. Bu unutma, her insanda olabilir. YceAllah, Hz. Peygambere slama saldranlarn yannda durmamasgerektiini hatrlatrken u uyarda bulunmutur. Ayetlerimiz hakkndaileri geri konumaya dalanlar grdnde, onlar baka bir sze geinceyekadar onlardan uzak dur. Eer eytan sana unutturursa, hatrladktan

sonra artk o zalimler topluluu ile oturma.148

Ayette de iaret edildii gibiibadetlerdeki gecikme, hayrl ilerdeki uyuukluk, ilim ve almadakiisteksizlik eytann unutturmas olarak dnlr.

145Enfal, 8/48.

146Neml, 27/24. Dier ayet ile ilgili bk. Rad, 13/32-34; Mmin, 40/36-37

147Mcadele, 58/19.

148Enm, 6/68.


19/30

19

g) Sihir Yoluyla Hilesinsanln nemli yanlmalarndan biri de eytan eksenli yaplan sihir

ve bydr. Sihir; bir eyi gittii ynden evirmek, deitirmektir.149

Trkede byclk, cadclk, muskaclk, anlamlarna gelir.150

Buktlk ekilde yaplr.

El abukluu: Aslsz ileri el abukluu ile asl gibi gstermedir.

Halkn gzlerini bylediler ve onlara korku sardlar.151Onlarn ipleri ve

denekleri sihirleri yznden kendisine kouyormu hayalini verdi.152

Hz. Musann kavmi onu sihirbaz sandklar iin Ey sihirbaz! Bizim iin

Rabb'ine dua et!...153

demilerdi ayetlerinde bu durum iaret edilir.

nsanlarn kandrlmas eytann istedii bir itir.Bir takm yollarla eytann yardmn salamak: Dnyada bir

takm inansz insanlar cinlerle irtibat kurarak onlarn kt vasflarndanfaydalanrlar. Para karl veya dmanlk iin baz insanlara sihir veby yaparak veya yaptrarak hasta olmasn salayabilirler. Yce Allahkonuyla ilgili olarak; eytanlarn kimlerin zerine indiini size haber

vereyim mi? Onlar her gnahkar yalancnn zerine inerler.154

Fakat

eytanlar insanlara sihri ve byy reterek kfir ederler...155

yetlerininkapsam bu tip ilikileri ortaya koymaktadr. Kuran- Kerimin deiik

yerlerinde sihirden bahseder.156

Hz. peygamberin hadislerinde de

zikredilen sihir, hkm itibariyle yasaklanm ve irk kabul edilmitir.157

Sihre inanmak dinen ciz deildir. nanan cennetten mahrum eder.

158

slmda, Hz. Peygamberin yasak ettii ve Mslmanlarn saknmasnistedii irk, adam ldrme, fiz, yetim mal yeme, savatan kama ve zina

gibi yasaklarn arasnda sihir de bulunur.159

Hz. Peygamber birhadislerinde yle buyurur. "Kim dm balar sonra da ona flerse sihir

yapm olur. Sihir yapan da irke girmitir.160

149Ebl-Bek, Klliyt, s.208.

150Asm Efendi, Kmusul-Mhd Tercemesi , II/382.

151Araf ,7/116.

152Th, 20/66.

153

Zuhruf, 43 /49.154uar, 26/214-222.

155Bakara ,2/102.

156Bk: Araf, 7/115, 116, 132; Th, 20/55-56; Mide, 5/110.

157Bk: Nes ,Tahrim ,19/111, 112

158Hanbel, age ,IV/339; III/33.

159Buhr , Vasye, 23/195.

160Nes, Tahrim, 19; VII/112.


20/30

20

Kuran ve snnet baznda sihir yasaklanm olup, ilahi vahykarsnda bir etkisi bulunmaz. Nitekim, Hz. Musa'ya verilen mucize,

kar kanlar etkisiz hale getirir.161

Lebid b. Asm'n yapm olduu

sihir, Dmlere nefes eden cadlarn erlerinden de Allaha snrm.162

yeti karsnda bir etki gsteremez. Kur'an- Kerim'de yer alan Felak-NasSureleri, istize (Allah'a snma) ile balamaktadr. Yce Allah, szkonusu surelerde ktl dokunmas muhtemel eylerden kendisinedua edilmesini ister. Bunlarn iinde de dmlere frerek tkren

kadnlarn ktl dikkati eker.163

Kaynaklarda yer alan bilgilere gre,ipe yaplan shir, Felak-Nas Sureleri okunmas zerine etkisiz hale

getirilmi olur.164

te yandan, Kurann haber verdii insan eytanlarnsihir, by ve ktlk yapan insanlar olarak deerlendirmekmmkndr. Her peygamber ve insanlara, insan ve cin eytanlarnndman olmalar, eytann tuzaklarndan biriyle olmaktadr. slamda

yasak kapsamna giren kt hasletlerin yaplmasnda eytann emirlerineuyan insanlarn etkin olduu bilinmektedir. Buradan hareketle,insanlarn bir birlerini haset etmeleri ve ktlk yapmalar eytanntesirinden baka bir ey deildir. Kim Rahmann zikrini grmezlikten

gelirse ona bir eytan arkada yaparz. Artk o, onun arkada olur.165

El abukluu ile insanlar kandrma: Halk arasnda dnyamenfaati elde etmek iin baz hoca grnen insanlar bulunur. Bu tipinsanlarn dini bilgileri zayftr. Bunlardan bir ou el alma suretiyle hocaolurlar. Deiik ekillerde halkn zerinde etkili olmaya alrlar. nanczayf insanlarn bunlarn etkisinde kalmalar mmkndr. Sz konusuhocalar kitap ama, suya bakma, cinlerle konuma, saklanlan birmuskay bulma, gaipten haber verme, daha nce krlan yumurtann iinebir eyler yazp al ile svamak suretiyle gz boyama veya baka yumurtaile deitirerek insanlar aldatrlar. Bu ileri yapan ve yaptranlar byk

gnah ilemektedirler.166

Byle hocalar para karl her ktlyapmaya alrlar.

h) eytana Uymann Zararlar

eytana uymann zarar hem dnyada, hem de, ahrette olmaktadr.eytana uyan dnyada sknt dolu bir hayat geirirken, ahrette onunlabirlikte cehenneme girer. Yce Allah, emrine muhalefet eden eytan

161Bk. Th, 20/67-70.

162Bk. Felak - Nas Sureleri.

163Bk. Felak, 113/4.

164Bk: bn-i Haldun, Mukaddime, ter. S. Uluda , st. (1-II) 1991; II/1179.

165Zuhruf, 43/36. Kr. s, 17/64-65; Nur, 24/21; 37/30; Araf, 7/27.

166Bk. Topkara, Cevat, Byclerin Arka Bahesi, s. 158-172.


21/30

21

cennetten kovmu,167Hz. Ademe de gerekli ikaz yapm,168 neticede eytanve insanln atasn birbirine dman olarak dnyaya gndermitir.

169

Birbirinize dman olarak dnyaya ininayeti ve Kuranda yer alanbenzer ayetler, sz konusu dmanln insan-eytan arasnda olacanortaya koyarlar. eytann insanlara kar olumsuz halleri hile ile kandrmaseklinde olur. Onun bu arzusu kyamete kadar devam eder. Yce Allah,eytana verilen mhletin ve hilesinin Allaha ve Onun emirlerine inanan veyainanmayanlar ayrt etmek iin verdiini buyururken, kendisine inananlara

eytann zarar veremeyecei belirtir.170

te yandan, insanlarn birbirleriyle olan mcadelesinin inan bazndadevam edecei anlalr. nk inananlar, insanln kurtulmas iin iyi

ilikiler iine gireceklerdir. Bunun kart olarak eytan, baz insanguruplarn kendi yanna ekerek zellikle inanl insanlara kar dahahilekar olabilirler. eytan ve yardmclarnn grevi, insanlar dnya veahretlerini kaybettirmeleridir. Bunun iin gerekli ortam onlar tarafndanhazr hale getirilir. Zir dnyada inanszln yaylmas eytana uyma ileolur. eytann hibir faydal yn yoktur. Her yaptrd iin altnda birhinlik bulunur. Allahn tavsiyelerine uyulmayan insanlar yoldankarmas onun iin ok kolaydr.

Ey iman edenler! Hepiniz sulha giriniz. eytann admlarnauymaynz. nk O sizin ak bir dmannzdr. Bunca ak delillergeldikten sonra, yine ayanz kayarsa iyi bilin ki, Allah ok ulu ve

hakmdir.171

...And olsun insanlardan her kim sana uyarsa, cehennemi

hep sizlerden dolduracam.172

Her kim Allahn zikrine gz yumarsa, bizona bir eytan musallat ederiz. Artk onun arkada olur ve phesiz bueytanlar onlar yoldan karrlar. Onlar da kendilerini hidyete ermisanrlar. Nihyet eytanlaryla bize geldiklerinde, keke benimle seninaranda dou ile bat aras kadar mesafe olsayd!... Sen ne kt

arkadamsn der.173

Meallerine yer verdiimiz yetlerden hareketle unlar sylememizmmkndr. 1) eytan insanlar Allah ve Peygamberinden uzaklatrr. 2)eytana uyan dnyada ve ahreti kaybeder. 3) eytana verilen izin kullar

imtihan etmek iindir.174

4) eytann hilesi, insann kendi elindedir. nanl

167

Araf 7/13; Kr. Sd ,38/77.168Th, 20/117.

169Bakara, 2/36.

170Bk. Sebe, 34/21.

171Bakara, 2/208-209.

172Araf, 7/18.

173Zuhruf, 43/36-37.

174Bk. Hicr, 15/42; Nahl, 16/99-100; sr, 17/65.


22/30

22

ve irade sahibi olana eytan zarar veremez. eytan kalbinde hastalk, pheve fitne olanlara etki edebilir.

175

9- eytann Mslmanlar zerindeki Etkisi

Yce Allahn bildirdiine gre eytann bir yaptrm g yok yalnzetkileme imkan vardr. Onun her hangi bir yaptrm gc olsayd insannhesaba ekilmesinin bir anlam olmazd. Dnyada eytann ve neslininetkiledii ve aldatt insan gruplar hayli fazladr. Yce Allah eytannetkili olabilecei ve olamayaca guruplar ok ince mesajlarla iaretetmektedir.

..Kullarmzn zerinde senin bir yaptrm gcn olmaz. Ancak sana

uyan sapklar bunun dndadr.176

Halbuki eytann onlar zerindehibir yaptrm yoktu. Ancak ahirete inanan, phe iinde kalandan ayrtedip bilelim diye (ona bu frsat verdik). Rabbin gerekten her eyi

koruyandr.177

Gerek u ki: man edip de yalnz Rablerine tevekkl edenler

zerinde onun (eytann) bir gc yoktur...178

Kim Rahmann zikrinigrmezlikten gelirse, ona bir eytan musallat klarz. Artk o, onun

arkada olur.179

uras muhakkak ki, benim (ihlsl) kullarmzerinde senin hibir arln olmayacaktr. (Onlar) koruyucu olarak

Rabbin yeter.180

Yukarya alnan ayetlerin anlamlarna dikkat edilirse, Allaha

inanarak gvenen ve gereini yapan insanlara eytann etkileme vevesvese vermesinden baka bir etkisinin olamayaca grlmektedir.Onun kandrd insanlar slamn temel inanlarn kabul etmeyen,onun yerine eytan ve baz hurafelere inananlardr. Bu durumueytan u szleriyle itiraf etmektedir. Bizim sizin zerinizde bir tesirimiz

yoktu. Bilakis azm bir millettiniz.181

rnek olarak aldmz ayetlerdenanlald kaderiyle, eytan ve neslinin etkisi Allaha deiik vesilelerleirk koan ve gerei gibi snmayan kiilerde olaca anlalr. Hz.

Ademin duasnda grld gibi,182

eytann etkisinde kalarak yanlan

175Bk. Hacc, 22/5.

176

Hcr, 15/42.177Sebe, 34/21

178Nahl, 16/99-100.

179Zuhruf, 43/36.Dier ayetler iin bk. sr, 17/64-65; Nur, 24/21; 37/30; Araf,7/27.

180sra 17/65.

181Sffat, 37/30.

182Bk. Bakara, 2/37.


23/30

23

bir Mslmann tevbe etmesiyle eytann yaptklar boa km olur.Cinlerin kfir olanlarn ktlklerinden korunmak insann kendielindedir. Bu ktlkler Kuranda haramlar olarak ifade edilir. Onlardansaknlmas gerekir. Dier ktlkleri gzle grlmeyen kalbe verilenvesvese, zan ve evham gibi hastalklardr. Bunlardan Allaha snmaksuretiyle kurtulmak mmkndr.

10- Satanizm ve Sihirden Korunma

Kuran, eytandan gelebilecek hile ve tuzaklar haber vererek,inananlarn bu oyunlara gelmemelerini ister. eytana verilen buruhsat, insan iin bir imtihann gereidir.183 Her peygamber vemmetine eytan ve insan dmanlar musallat klnmas bu

imtihann bir tezahrdr.

184

Bu imtihan kazanmak iin onlarntuzaklarnn etkisiz hale getirilmesi gerekir. Bu da iki ekildemmkn grnr. 1) Allaha inanma ve inancn yaama. 2) Acziniitiraf ederek Ona snma. eytan insana sz ve umut verir, sonunda

yalnz brakr.185

Baz insanlar, eytann hilelerine kanarak, verdii

vesvese neticesinde gnah ilemi olurlar.186

Oysa sihir ve bynnbir ou psikolojiktir. Bunun tedavisi doktorluk veya inanla olabilir.nsan bazen evhama kaplabilir. Bu durumda olanlar iin Yce AllahHz. Peygambere u hatrlatmada bulunur.

Ne zaman eytandan bir kt dnce seni drterse, Allahasn, nk O iitendir bilendir. Allahtan korkanlar kendilerineeytandan bir vesvese dokunduu zaman hatrlarlar ve hemen

(gerei) grrler.187

De ki; snrm ben, insanlarn Rabbine. nsanlarn Padiahna.nsanlarn tanrsna. nsanlara kt eyler fsldayan o sinsi vesvesecininerrinden. O ki insanlarn gslerine fsldar. Gerek cinlerden ve gerekse

insanlardan.188

eytann verdii vesvese neticesinde pheye drmesi,ibadetleri tehir ettirmesi, yaptklarnda gsterie drmesi, kendini

183Bk. Bakara 2/38.

184. Bk. En'm, 6'112

185Bakara, 2/169; Mide,5/90-91; Nur,24/21.

186Bakara, 2/168; Enm, 6/142; sr,17/53.

187Araf, 7/200-201. Kurn- Kerimde ayn anlama gelen iki ayet bulunur. Araf Suresindeyer alan ayette O iitendir, bilendir ibaresi nekre olarak kullanlm, Fusslet Suresi36. ayette ise marifeli ve tekit edat ile kullanlmtr. Bu durum, eytandan gelebilecekktlkleri sadece Allahn nleyebilecei hatrlatmaktadr. bk. Nisbur, Garibul-Kurn, I/19; R. Rd, Menar, IX/542.

188Ns, 114/1-6.


24/30

24

beenme ve haset gibi ktlkleri her zaman olabilmektedir.189 Bukt hasletlerden kurtulmak iin ncelikle gzel ahlaka sahipolunarak Allaha snlmas neticesinde erlerinden korunulmuolur.

...Rabbim eytanlarn drtklemelerinden ve onlarn yanmda

bulunmalarndan sana snrm.190

Ayeti bu durumuhatrlatmaktadr. Yce Allah, Araf 200, Fussilet 36. ve Mminn 97-98. ayetlerle eytann ktlklerinden korunmak iin yaratcyasnmaktan baka bir alternatifin olmadn belirtir. nk insannbtn damarlarn dolaa bilen grnmeyen dmann errinden

onun hilelerini gre bilen Allaha snlma ile korunulur.191

Mfessirler, insanlardan gelecek tehlikelerden kanmannprensipleri aklayan, Araf 199. ayetinin nzulnden sonra Hz.Peygambere, kzdmzda kendimize hakim olamyoruz. Budurumda ne yapmamz gerekir sorular zerine, Araf Suresi 200.

ayetinin nazil olduunu rivayet ederler.192

Buna gre, eytandan

korunmak iin hatalardan dolay istifar edip,193

Allaha snlmashalinde eytann yaptrdklar geersiz klnmaktadr.

eytann sihir ve by neticesinde yaptrd ktlkler kaynaklardayer almaktadr. Hz. Peygamber ve ashaptan bazlarnn hastalar okumaksuretiyle cinleri kovup, delileri tedavi ettiinden bahsedilir. Bu rivayetlerdenbiri yledir: Bir sefer esnasnda bir kadn, Hz. Peygambere yaklaarak,Ey Allahn elisi! Bu olumu eytan gnde defa tutuyor dedi. Hz.

Peygamber ocuu alarak, bineinin n tarafna oturttu ve kez k eyAllahn dman, ben Allahn elisiyim buyurdu. Sonra ocuu kadnaverdi. Yolculuunu bitirerek oraya uradklarnda, sz konusu kadn,ocuu ile birlikte, Hz. Peygamberin yanna geldi. Yannda da iki kogetirdi. !Ey Allahn Rasl! Hediyemi kabul et. Seni hak peygamber olarakgnderen Allaha yemin ederim ki, ocuuma musallat olan eytan birdaha evladma gelmedi dedi. Hz. Peygamber de, O koyunlardan bir

tanesini kabul ediniz buyurdu.194

te yandan, Kurnda da fiz

hakkndaki ayet cin arpmasn temsil olarak vermektedir.195

eytann

189Bk. bn Czeyy, Ebul-Kasm M.b. Asm, Kitbut-Teshl li Ulmmit-Tenzil, Kahira

ts. IV/450.190Mminn, 23/97-98.

191bn Kesr, Tefsir, I/27.

192Rz, Tefsir, XV/97; Kurtub, IX/157; bn Kesr, III/538.

193Bk. Taber, Tefsir, XIV/174; Kurtub, Tefsir, X/27; 175.

194Ed-Drimi, Snen, Beyrut ts. I/10-11 (Mukaddime, 4) Bk. bn Mce, Tbb. 46,no. 3548.

195Bakara, 2/275.


25/30

25

etkisinden korunmak iin ncelikle insanlarn temiz olmalar, abdestalmalarna engel tekil edecek yapkan maddelerin giderilmesi, ibadetlereriayet edilmesi gerekir. Bu, onlardan gelebilecek ktlkleri nlemektedir.Dier taraftan, ayet ve hadisler nda tespit edebildiimiz neriler yerinegetirildiinde hastalanan insanlarn dzeldii, devam etmesi halindepsikolojik bir rahatszlk olabilecei dnlmektedir. Yaplacak ilemleriu balklar halinde sralaya biliriz.

a) stize ile Allah'a snlmal ve Ona gvenilmeli196

"Ne zaman eytandan bir kt dnce seni drtklerse, Allah'a sn;

nk O iitendir bilendir."197

,"Ve de ki: 'Rabb'im eytanlarn drtklerindensana snrm. ,"Ve Rabb'im onlarn yanmda bulunmalarndan sana

snrm."198

b) Felak-Nas ve Fatiha Sureleri Okumal

Kurann son surelerinde Felak kelimesiyle balayan dua rneklerindeinsana zararlar olabilecek, din ve dnyaca iyi karlanmayan kthasletlerin hepsi ifade edilerek, onlardan Allaha snma yoluylakorunulmas istenir. Felak; yrtmak, sabahn aarmas, iki tepe arasndaki

alaklk, cehennemde bir ukur gibi anlamlara gelir.199

Bylelikle YceYaratcya snma, Ben, aaran sabahn Rabbine snrm eklindeki

girile balam olur. Bu ayetten sonra gelen yaratt eylerin errinden200

ifadesiyle snlacak ktlklerin hepsi zikredilmektedir. Daha sonra

karanlk gecenin durumu,

201

sihir ve by yapanlar

202

ve hased

203

edenlerinruh hali zikredilir. Kurtub (. 671/1273) Felak Suresini tefsir ederken, szkonusu surenin btn ktlkleri Allahn yarattna bir delil olacan

belirtir.204

Allah kt hasletleri yaratr fakat onlarn insanlara ktlkyapmasn arzulamaz. Bunlarn ktlklerinden koruyacak yine Odur. Nas

196Bk. bn-i Haldun, age, II/1179 vd. M. Asm Kksal, slm Peygamberi, s.104-117.

197Araf, 7/200. Kr. Fussilet 41/36.

198M'minn, 23/97-98.

199 Bk. Taberi, Tefsir, XXX/349-351; Kurtub, Tefsir, XX/254; Rgp, s. 579.200

Kt olan her ey bu kapsama girer. Bk. ls, Tefsir, XXX/357-358; Elmall,XI/190.

201Gsik, iddetli karanlktr. Bk. Taber, Tefsir, XXX/351; bn Manzr, X/288-289.

202Neffst-i fil-ukadi: Byc kadn. Bk. Taber, Tefsir, XXX/253.

203Hased bakasnn elindeki maln yok olmasn istemedir. Bk. Rgp, s. 169.

204Kurtub, Tefsir, XX/259.


26/30

26

Suresinde de istizeye vurgu yaplarak, gizli ve ak dman olan insan vecin eytanlardan korunmak iin istize nerilir.

205

c) Hz. Peygamberin tavsiyelerine riayet edilmelidir206

Ayet ve hadisleri inceleyerek yukarya aldmz prensipleri yerinegetiren bir Mslman cin, eytan ve uzantlarnn ktlklerinden

korunmu olur.207

nk Yaratc kendisine inanan ve emirlerini yerinegetiren kullarn korumaya kadirdir. Kullarn koruyacak da O'dur. O,

btn inananlarn hakiki dostudur.208

Allah kendisine inanan, gvenenve inancnn gereini yapanlar grnr ve grnmez ktlklerdenkorur. eytana gzel sz sylemek, rica, minnet etmek fayda vermez.Onun sknts Allaha kulluktur. O kulluun gereini yapanlardan

rahatsz olur ve onlardan uzaklar. nsan eytanlarna ise yerine gregzel davranmak etkili olabilir. Ktlk yapana gzel konumak, iyi

davranmak ve hatalarn affetmek ceza vermekten daha tesirli olabilir.209

d) Cin arpmasna Okunacak Dualar

Cinlerden inanmayanlarn zaman zaman insanlara zararlardokunduu bilinir. Grnmeyen bir dman olan eytanlarn yaptktle cin veya eytan arpmas ismi verilir. Kendisinde byle birrahatszlk olduuna inanan, aada belirtilen dualar okumas veyaokutmas durumunda hastalktan kurtulduu bilinmektedir. Szkonusu ayetler: Fatiha Suresi, Bakara, 1-6, 255-256, 285-286; l-i mran, 18-19;Araf 54-56; Mminun 115-118; Saffat, 1-10; Ahkaf 29-32; Rahman 33-36;

Cin, Hmeze, hlas, Felak ve Nas Sureleri. te yandan, her gn Bakara 255.hlas, Felak ve Nas Surelerini sabah akam okuyan insanlara shir ve nazartesir etmedii gibi sihir yaptran ve yapan kimselerin sknt ektii bilinir.

11- Hz. Peygamberin Uygulamas

Kurn- Kerim, Hz. Peygamberin insan ve eytanlardan gelebilecek ktlklerdenkorunmak iin Yce Allaha snd, dayand ve gvendiini ortaya koyan bir kitaptr.Peygamberin biran Allahtan ayr kaldn dnmek mmkn deildir. Yaratlan her eyAllaha gtrmekte, dnce, zikir, ibadet ve dualar kulu Yaratcya balamaktadr. Zira O

yaplan grmekte, kullardan bu duygu ve dnce ile kendisine dayanlmasn istemektedir.210

Bunun en gzel rnei, Hz. Peygamberde grlr. Bu bilgileri, daha nce gnderilen

peygamberlerin snd gibi Allaha du etmesi, Araplar arsnda yaygn olan yanl inanlarkaldrlmas, istize ile Allaha snmas, eitim ve retimle insanl eytandan uzaklatrmas

205Bk. Enm, 6/112; Ns, 114/6; Araf, 7/200; Zemaher, Tefsir, IV/243-245.

206Hz Peygamberin uygulamasyla ilgili bk: Mslim, Eribe 97, s.1595.

207Geni bilgi iin bk: bn-i Kesr, Tefsir, (I-IV), Suriye 1992, IV/612-613.

208Bk: A'raf 7/198.

209Bk. Fussilet, 34.

210Bk. Bakara, 2/112.


27/30

27

eklinde zetlemek mmkndr. Yaratc, daha nce gnderilen peygamberlerin eytan veneslinden nasl sndklarn haber vermi, Hz. Peygamberden de ayn ekilde du etmesiniistemitir. Cahil Araplarn, her hangi bir vadiye varp konaklamak istediklerinde, Bu vadinin

errinden bu vadinin byne yahut beyine snrm211

eklinde du ettikleri nakledilir.212

slm bu yanllar dzelterek, snlmas gerekeni ve nasl du yaplacan,213

u szlerle ifade

etmitir. De ki: Rabbim! eytann vesvesesinden sana snrm.214

Hz. Peygamerde yapmolduu duasnda; eytann vesvesesinden, frmesinden ve okumasndan alim ve iitici olan

Allaha snrm.215

Uykuya yatarken de; Allahn gazabndan, azabndan, kullarnktlklerinden, eytann vesvesesinden ve eytanlarn yanmda bulunmalarndan Allaha

snrm demitir.216

Kurnda, Hz. Peygamberle ilgili eytan ve neslinden snma

rnekleri sadece istize ile ifade edilmez. Baka kelimelerle de duaedilmektedir. Bunlar arasnda Mltehade

217 ve Asame

218kelimeleri

dikkat ekicidir. Yce Allah kullarna u hatrlatmann yaplmasnistemektedir.

De ki: (Allah bana bir ktlk dilese) beni Allahtan baka kimse kurtaramaz ve

Ondan baka snacak kimse de bulamam. Benim grevim sadece Allah katnda olan, Onun

gnderdiklerini teblidir...219

Rabbinin kitabndan sana vahyedileni oku. Onun kelimelerini

deitirecek yoktur. Ondan baka bir snakta bulamazsn.220

Ey Eli, Rabbinden sana

indirileni duyur. Eer bunu yapmazsan Onun eliliini duyurmam olursun. Allah seni

insanlardan korur...221

Bir Peygamberin grevi verilen emirlere uymak ve bunlar tebli etmektir.222

Yaratcnn izni olmadan Peygamberin, fayda ve zarar kaldrmas mmkn grlmez.223Budurumda, yaratlann korunmas iin mutlak gce snma gereksinimi bulunmaktadr. YceAllah kullarndan bunu istemekte, kendisine dua edilmesinden memnun olmakta, snmay birnevi kulluun gerei olarak grmektedir. Bana dua edin, duanz kabul edeyim. Bana kullua

211Cin 72/6. Nzlle ilgili bk. Taber, Tefsir, XXIX/108; Kurtub, Tefsir, XIX/10.

212Bk. Taber, Tefsir, XXIX/108; Kurtub, Tefsir, XIX/10; I/89.

213Geni bilgi iin bk. Kurtub, Tefsir, XIX/10.

214Mminn, 23/97.

215Ahmed b. Hanbel, III/50; V/253. Bk. Rz, Tefsir, XXIII/119; Kurtub, Tefsir,I/87.

216

Rz, Tefsir, XXIII/119; bn Kesr, Tefsir, V/486.217Bk, Kehf, 18/27; Cin, 72/22; Hac, 22/78.

218Mide, 5/67; Enm, 6/146.

219Cin. 72/22-23.

220Kehf, 18/27. Kr. Kasas, 28/85.

221Mide, 5/67.

222Araf, 7/203.

223Mide, 5/76; Enm, 6/17,71; Araf, 7/188; Ahzab, 33/17; Cin, 72/21.


28/30

28

tenezzl etmeyenler aalk olarak cehenneme gireceklerdir.224

Ey Muhammed de ki: duanz

olmasa Rabbim size ne diye deer versin.225

Anlamlarn aldmz ayetler bize yaplmasngerekenleri hatrlatmaktadr. Dier taraftan, Kuranda, inananlarn kendisine dayanmas

gerektiini226

ve peygamberle tartanlara kar, Allaha snlmasn emreden ayetler,227

Hz.Peygamberin ahsnda inananlara, cin ve insan eytanlarndan gelebilecek ktlklerden

korunmann yollarn retmektedir.228

12-Netice ve neriler

Netice olarak ifade etmek gerekirse, cin ve insan eytanlar gerekyaratk olup insanln nemli bir dmandr. Onlar hastalk yapan virsgibidir. nsann virsten kurtulmas iin hastal nleyecek tedbirlerialmalar ve onlar etkisiz hale getirilmesi iin alanmaldr. eytana kara, irkten uzaklaarak Yaratcya inanma ve inancnn gereini yapmadr.nan olmadan satanizmin etkisinden kurtulmak mmkn grlmez. te

yandan grnmeyen bir dman olan eytandan korunmak iin her eyigren ve etkisiz hale getirme gne sahip olan Allaha snma gerekir. Budurumda olan inanl insan zerinde bir etkinin olamayaca ifade

edilir.229

Onun yaptrm gc inanmayan veya inanc zayf insanlar

zerinde olaca anlalr.230

eytann insanlar deiik usul ve planlarlarlaetki altna alabilmektedir. Fakat bu hilelerine karlk bir yaptrm gc

yoktur. Dier bir ifade ile etki edebilir, iradesine sahip olana bir eyyaptramaz. nsan yaptnn suunu eytana atamaz. eytann asl grevi,

isyan, bakaldr, muhalefet, iyileri kabul etmeme, Allahn koyduu kanunve kurallara kar kmadr. Bunlar temel noktada toplanr. nkar,fuhu ve yaratlanlara yaplan zulm. Bu zellik satanizm inancnnzelliidir. Buna karlk lahi dinlerin temeli adalet, ihlasl bir ekildeAllaha ibadet ve yaratlanlara iyiliktir. eytana dayanan inancn temeli,ilahi dinin dnda mutluluu aramaktan geer. Dnceye yer verilmez.Nefis ve eytan vesvesesi nem kazanr. Onun silah haramlara tevik vevesvese vermektir. Yaratc, inanlar satanizm tehlikesinden korunmak vekurtulmak iin neride bulunur. Kendisine inanma, gvenme vekorkma. Sz konusu hasletin gerei yerine getirilmeden eytannetkisinden korunmak ve Allahn yardmn beklemek mmkn grlmez.

224Mmin, 40/60.

225Furkan, 25/77.

226Tevbe, 9/51.

227Al-i mran, 3/20.

228Bk. Taberi Tefsir, XVIII/51; Rz, Tefsir, XXIII/119; Kurtub, Tefsir, I/86-87.

229Bk. Nahl, 16/99.

230Bk. Nahl, 16/100.


29/30

29

Bibliyografya

Abdlbk, Muhammed Fu'ad; el-Mu'cemu'l-Mfehres li Elfzi'l-Kur'ni'l-Kerim,Beyrut ts.

Ahmed b. Hanbel (.241/855); el-Msned, (I-VI) thk. A. Muhammed akir, Msr1949.

Ahmed, Naim; Sahih'i Buhr Muhtasar Tecrid-i Sarih Tercemesi, (I-XII)Ankara1975.

ls, Ebu'l-Fadl ihbuddn Mahmud (.1270/1854); Ruhu'l-Men f Tefsri'l-Kur'ni'l-Azm Ve's-Seb'il-Mesn, (I-XXX) Beyrut ts.

Atallah, W. Gibt et-Taut dans le Coran Arabia 17 1970, p. 69-82.

Ate, Sleyman, nsan Ve insan st, Ruh, Melek, Cin, nsan, Yeni UfuklarNeriyat stanbul 1995.

el-Buhari, Eb Abdullah Muhammed b. smail (.256/870); el-Cmiu's-Sahh,(IVIII), st., 1979.

Cassas, Eli er-Rz (.370/980); Ahkmu'l-Kur'n, (I-V), Thk. Muhammed es-Sdk,Msr ts.

Crcn, Seyyid erif Ali b. Muhammed (.816/1413); et-Ta'rft, stanbul 1909.Derveze,, zzet; et-Tefsru'l-Hads, (I-XI) el-Haleb 1964.Ebu'l-Bak; el-Kulliyt, Bulak 1253.Eb Davud, Sleyman b. es-Sicistn (. 275/888); Snen, (I-IV) Beyrut ts.Govann, Scognamll, Ter. Arif, Arslan, Dou Bat Kaynaklarna Gre eytan

Karzma 1999G, Ahmet, Satanizm eytana Tapmann Yeni Ad, Alfa st 1999

Hamidulah, Muhammed; slm Peygamberi, (I-II) ev. Said Mutlu, st 1965 ve1993.el-Vesiku's-Siysiyye,Beyrut 1985.

bnu'l-Esir, Abdulvhd e-eybn (. 630/1232);el-Kmil fi't-Trih, ((I-XIII), Beyrut 1965.

bn Kesir, Ebu'l-Fid smail (. 774/1372); Tefsru'l-Kur'an'l-azm, thk. Muhamedbrahim, ve Muhammed Ahmed, (I-VII), stanbul 1984.

bn Mce, Eb Abdullah b. Mslim (. 276/889);Snen (I-IV), Kahire 1952.bn Manzr, Cemaluddin Muhammed (.711/1311);Lisn'l-Arab, (I-XV), Beyrut

1955.sfehn, Ragp b. Muhammed (. 502/1108); el-Mfredat f Garbi'l-Kur'an, Lbnan

ts.J.D. Pearson. M.A.; ndex slmicus, Mansell 1973.Kopert R. Dos Taut, Orientalia 30 1961, p. 415-416.Kksal, M. Asm; slm Tarihi Hz. Muhammed ve slmiyet, (I-X), stanbul 1981.Kurtub, Eb Abdullah Muhammed b. Ahmed, (. 671/1273); el-Cm li Ahkmi'l-

Kur'an, (I-XX), Msr 1967.Mesd, Eb Hasan Ali b. Ali (. 346/957); Murc'z-Zehep ve Me'adinu'-Cevher,

Msr 1964.Mslim,, Ebu'l-Hseyin Mslim b. Haccc (.261/878); Sahhu Mslim, (I-VIII),

Beyrut ts.


30/30

30

Nisbur, Muhammed b. Hseyin (.728/1328), Garibul-Kuran ve Reibul-Furkn, (I-XXX), (Mektebetl-Haleb) 1962.Topkara; Cevat, Byclerin Arka Bahesi, Aiyan Yaynlar, Adapazar, 2000Tuncer, Mehmet, Kuranda Cin ve eytan, (Baslmam Dr. Tezi Samsun 1998)Raz, Fahruddn Eb Abdillah (. 606/1206); Meftihu'l-Gayb., (I-XXXII) Msr ts.Taber, Eb Cafer Muhammed b. Cerir (. 310/922); Cmiu'l-Beyan an-Te'vli Ayi'l-

Kur'n, (I-XXX) Msr 1903.Vahd, Ab Hasan Ali b.Ahmed (. 468/1075); Esbbn-Nzl, Msr 1968.Yazr, M. Hamdi.; Hak Dini Kur'an Dili, (I-IX), stanbul 1960 ve Zehraveyn

Yaynlar (I-X) st. ts.Zamaher, Carullah Muhammed b. mer (. 538/1143);el-Keaf an-Hakiki't-

Tenzil, (I-IV), Beyrut ts.Zebid, Seyyid Muhammed Murtaz (.1205/1790); Tcu'l-Ars, (I-X), Beyrut

1988.

Documents

Kuran-ı Kerimde insan-şeytan ilişkisi