Smanjenje smrtnosti djece na Evropskim putevima

8/7/2019 Smanjenje smrtnosti djece na Evropskim putevima

1/17

Pokazatelji uspjenosti bezbjednosti saobraaja Fle 12Smanjenje smrtnosti djece na Evropskim putevima

Otprilike 18500 djece od 0 do 14 godina je poginulo na saobraajnim putevima tokom proteklih desetgodina u EU-27. Samo 2007. godine, ivoti od preko 1200 porodica je pocjepan gubitkom djece kojasu nastradala u saobraaju. Svaka deseta smrt djeteta je rezultat saobraajne nezgode. Saobraajne

nezgode su takoe glavni razlog invalidnosti kod djece, mogu imati dugotrajan uticaj na njihovfiziki i psihiki razvoj.

Jo uvjek, postoji razlog za nadu. Privrenost spreavanja smrtnosti djece na putevima se progresivnopoveala, zajedno sa svijeu potrebe za smanjenjem drugih uzroka djeijih povreda, i inicijative poinju da se isplate. Bezbjednost djece na putevima se znatno poveala kod svih 30 dravaobuhvaene od strane PIN u poslednjoj deceniji. Portugal je postigao najbolje godinje prosjenosmanjenje, od skoro 15% kod smrtnosti djece na putevima, zatim slijede Francuska, Slovenija ivicarska sa samo preko 10 % i Irska i Belgija sa samo ispod 10%.

Bezbjednost djece ispod 15 godina se poboljala ak bre nego njihova bezbjednost u drugim raznimsvakodnevnim aktivnostima i odsmrtonosnih bolesti. Danas, djeca od 0 do14 godina doive samo oko jednu estinusmrtnosti na putevima u odnosu na ostatakpopulacije. Ipak, djeca u Litvaniji imaju 7 puta veu vjerovatnou da nastradaju usaobraaju nego djeca u vedskoj, zemljasa najboljim uinkom u smislu smrtnosti

djece na putu. Najmanje 600 djeijih smrtibi mogle da se izbjegnu svake godine kadabi nivo smrtnosti djece u saobraajnim nezgodama bio isti u Evropi kao u vedskoj.

U ematskom planu za etvrti Akcioni program bezbjednosti saobraaja u EU od 2010-2020 1, ETSCpredlae poseban cilj za smanjenje smrtnosti djece u saobraaju. Kako prognoza populacije predviada proporcija populacije od 0-14 godina u EU e najvjerovatnije stalno opadati u narednoj deceniji,ETSC tvrdi da bi jedan cilj za sve starosne dobi bio manje izazovan u pogledu djece nego drugihstarosnih grupa. ETSC stoga preporuuje EU da usvoji cilj od 60% smanjenja smrtnosti djece usaobraaju izmeu 2010-e i 2020-e godine (u odnosu na sveukupno smanjenje od 40%).

Djeca su mnogo bezbjednija danas nego prije deset godina

Bezbjednost djece u saobraaju se u poslednjihdeset godina znatno poboljala u svim PINzemljama. Portugal zasluuje posebnu pohvalusa jednim prosjenim godinjim smanjenjem

smrtnosti djece u saobraaju od gotovo 15%(grafikon 1). Francuska, Slovenija, vicarska,Irska i Belgija takoe rangiraju visoko sasmanjenjem blizu 10%.

1 ETSC emacki plan (2008), Bezbjednost saobraaja kao pravo i odgovornost za sve.

1

Prosjean godinji procenat

smanjenja smrtnosti djece na putustarosti od 0-14 godina uposlednjih 10 godina (1998-2007).*BG (2001-2007),LT (2005-2007),RO (2000-2007),SK (2003-2007).


2/17

Litvanija, vedska, Njemaka, Norveka,Slovaka, Finska, Danska i Nizozemska slijedesa boljim od prosjenog smanjenja.

Bugarska, Maarska, Italija, eka Republika,Grka i Rumunija su nastupile neto slabije sasmanjenjem od ispod 5%.

Grafikon 1: Prosjeni godinji postotak promjene smrtnosti djece na putu od 0-14 god. U poslednjoj deceniji(1998-2007).*BG (2001-2007), LT (2005-2007), RO (2000-2007), SK (2003-2007).Zabiljeka: MT i CY su iskljuene sa ovog rangiranja jer su brojevi smrtnosti u ovim zemljama tako mali da bibili predmet vanih sluajnih fluktuacija.

Zato djeca i zato samo do 14 godina?

U ovom izlaganju mi uzimamo u obzir da budu djeca od 0-14 godina (iskljuivo). Iako je ovadefinicija nekako proizvoljna, 15-a godina u mnogim EU zemljama je dob u kojoj se zavrava

obavezno pohaanje kole. Do 14 godina, nain putovanja djece je esto diktiran izborom roditelja,okruenja i policije u glavnom. tavie, u nekim zemljama. 15- a je godina u kojoj se vi smatrateodgovornim za svoje postupke (pravna odgovornost).

Najmanje 1219-ero djece je poginulo u 2007. predstavljajui oko 3,5% ukupne smrtnosti usaobraaju, dok one ine gotovo estinu populacije. Djeca su daklerelativno bezbjednija nego drugestarosne grupe vjerovatno zbog manje izloenosti saobraaju. Ali djeca su znatno ranjivija naputevima zbog nedostatka iskustva, smanjene vidljivosti i tjelesne fragilnosti. Djeca esto nisusvjesna rizika koji ine neoprezno i lake postaju nevine rtve u saobraajnim nezgodama. Daklevano je da je saobraajni sistem prilagoen da rauna na njihove ograniene mogunosti i njihovomogranienom prilazu alternativama.

Pokazatelj

Bezbjednost djece u saobraaju je ovdje izraena u smislu smrtnosti, tj. broj djece od 0-14 godinakoja su nastradala u saobraajnim nezgodama podjeljen sa ukupnim brojem njihove populacije (umilionima). Smrtnost u nezgodama u saobraaju po populaciji je dobra procjena sveukupnog uticajabezbjednosti saobraaja na starosnu grupu, vodei rauna o promjenama stope nataliteta tokomvremena.

2


3/17

Podaci o nastradaloj djeci su iz nacionalne statistike obezbjeeni od PIN Panellists i dostupni su usvim PIN zemljama. Kompletni podaci su na raspolaganju u PIN Fle 12 Background tabelama nawww.etsc.be/PIN-publications.php. Brojke populacije su preuzete iz Eurostat baze podataka.

Djeca ove starosne dobi su najee nastradala kao putnici u vozilu, pjeaci ili biciklisti. Naalost,procjene vremena provedenog u saobraaju ili koliina putovanja djece su dostupne za samo nekolikozemalja2. Izloenost saobraaju kao rezultat razliitih potreba mobilnosti i uzorci dakle nisu

razmatrani u ovom izlaganju pri poreenju drava.Metod koriten za procjenu prosjenog godinjeg postotka promjene kod smrtnosti djece u poslednjoj deceniji je opisan u PIN Fle 12 Metodolokim biljekama na www.etsc.be/PIN-publications.php.

Bezbjednost djece u saobraaju se bre poboljala nego sveukupna bezbjednost usaobraaju

Grafikon 2.:Razlika izmeu prosjenog godinjeg smanjenja smrtnosti u saobraaju za djecu od 0-14 godina iodgovarajue smanjenje za ostatak populacije (preko 15 godina) tokom perioda od 1988. do 2007. godine.*BG: 2001-2007, RO: 2000-2007, SK: 2003-2007Zabiljeka: Malta i Kipar su iskljueni zbog toga to je broj smrtnosti u ovim zemljama toliko malen da bi biopredmet vanih sluajnih fluktuacija.U prosjeku u EU-27, u poslednjoj deceniji bezbjednost djece u saobraaju se poboljala bre nego bezbjednost ostatka populacije usaobraaju (grafikon 2). U vedskoj, Belgiji,

Sloveniji i Slovakoj, prosjeno godinjesmanjenje smrtnosti djece u saobraajuje jevie od 6% vee nego odgovarajue smanjenjeza ostatak populacije.

U Italiji, Grkoj i Maarskoj, istina je suprotnai bezbjednost populacije starosti preko 15godina se poboljala bre nego bezbjednost

djece u saobraaju. Vlada ove tri zemlje trbada nastave ovaj trend i usvoje razboritustrategiju da smanje umiranje djece.

Bili smo sposobni da vrsto smanjimo

smrtnost djece u saobraaju, sa 25-ero 1998.godine na 6-ero 2008. godine. Od 1970.godine, veina djece ispod 4 godine susmjetena na sjeditima otpozadi to vjerujemoda je odigralo glavnu ulogu. Claes Tingvall, vedska putnaadministracija

2 Christie N., Cairns S., Towner E, Ward H. Kako izlaganje informacija o smrtnosti moe poveati nae razumjevanje zaumiranje djece u saobraaju, Prevencija povreda 2007; 13:125-129

3
http://www.etsc.be/PIN-publications.phphttp://www.etsc.be/PIN-publications.phphttp://www.etsc.be/PIN-publications.phphttp://www.etsc.be/PIN-publications.phphttp://www.etsc.be/PIN-publications.phphttp://www.etsc.be/PIN-publications.php


4/17

Naalost, Italija se razvija u suprotnomsmjeru u poreenju sa ostatkom EU. Smrtnostdjece do 14 godina se poboljava sporijimtempom nego kod ostatka populacije. Moramoda postignemo vie nivoe djeijih ogranienjai, da bi smo to postigli, moramo poveati

svijest riditelja. Drugo, moramo generalno dasmanjimo brzine vonje u urbanim podrujimagdje su pjeaci praktino na riziku. Uvoenjeobaveznog praktinog testa za obuku vozaa

mopeda bi takoe povealo njohovubezbjednost. Umberto Guidoni, Fondacione ANIA

Tokom decenije prosjeno godinje smanjenjesmrtnosti djece u prosjeku je bilo 7% u EU uodnosu na 4,3% za sve ostale starosne grupe.

Bezbjednost djece u saobraaju se poboljalaak bre nego njihova bezbjednost raznolikimsvakodnevnim aktivnostima i od bolesti.Uistinu, smrtnost od drugih uzroka smrti koddjece je opala za nekih 5% godinje.

Pola od 1200 djece koje nastrada na EU putevima bi moglo da se spasi

Smrtnost djece u saobraajnim nezgodamaini jednu estinu odgovarajue smrtnosti

korisnika puta iznad 15 godina. U EU,imamo 16 djeijih smrtnih sluajeva pomilionu stanovnika, u odnosu na 95 smrtnihsluajeva za ostatak populacije.Ali djeca nemaju koristi od istog nivoa bezbjednosti svagdje u Evropi. Djeca uLitvaniji imaju 7 puta veu vjerovatnou da

poginu na putu u saobraaju nego uvedskoj.

Oko pola djeijih smrti u saobraajnojnezgodi u EU-27 bi mogle da buduizbjegnute svake godine kada bi nivosmrtnosti u saobraajnim nezgodama iromEvrope bio isti kao u vedskoj, zemlja sanajboljim rezultatima u pogledu smrtnostidjece na putu. To znai da bi samo u 2007.godini poginulo 600 djece umjesto 1219.

Skoranji mortalitet djece u saobraaju naspram godinjeg smanjenja u

poslednjoj decenijiNa grafikonu 4 nedavni nivo smrtnosti djeceu saobraaju u 30 PIN zemalja je nacrtanhorizontalno u odnosu na prosjeno godinjesmanjenje tokom decenije koje je nacrtanovertikalno. Prosjeci EU ova dva pokazateljasu uzeti da podjele dijagram na etirikvadrata.

vedska, vicarska, Francuska, Njemaka, Norveka, Holandija, Finska i Danska supostigle niu od prosjene smrtnosti nakonvieg od prosjenog smanjenja. Gornjinapredak prosjeka od Portugala, Slovenije,Belgije i Irske tokom poslednje decenije nijebio dovoljan da ih dovede u povoljniji nii

4

Grafikon broj 3: Mortalitetdjece na putu. Prosjenevrijednosti za godine:

2005., 2006 i 2007.

*LT (2006-2007)

MORTALITET (2005-2007)


5/17

lijevi kvadrat. Italija i Velika Britanija imajunii od prosjenog mortaliteta uprkos niemod prosjenog (u Italiji mnogo nii)smanjenja.Rumunija, Latvija i Estonija, su postigle primjetna smanjenja ali jo uvjek imaju

najvei mortalitet. Bugarska i Maarska nesamo da imaju visoku stopu smrtnosti, negosu takoe jedva sposobni da je smanje tokomposlednje decenije.

Grafikon 4: Mortalitet djece u saobraaju nacrtan u odnosu na prosjene % god. promjene (1998-2007)

Postoji relativno bliska korelacija izmeusveukupne bezbjednosti u saobraaju i bezbjednosti djece. Naalost, Maarska jeimala pogoran trend u smrtnim sluajevimana putu od 2001. godine. Ipak, privremenirezultati za 2008. godinu (-24% ukupnihsmrtnih sluajeva na putu) nam daju nekirazlog za nadu. Takoe, dobrodola nam jeobjava vlade da e na Djeiji bezbjednosiakcioni plan biti razraen u bliskoj budunosti u bliskoj saradnji sa svimukljuenim ministrima.Peter Hollo, KTI, Maarska Ve smo bili svjesni alarmantnogmortaliteta djece na putu u Estoniji. Ipak, po

prvi put na uinak je bio poreen sa drugimzemljama EU i jasno da nas rezultati nemogu zadovoljiti. Nacionalni komitetbezbjednosti na putu je ve sreo i informisaodruge ukljuene uesnike. Nadamo se da enova mjerenja prilagoena planubezbjednosti na putu od 2007-2011 sa ciljem poboljanja bezbjednosti ranjivih korisnika puta, naroito djece, biti u potpunostiimplementiran i da e ubrzo stii rezultati.Privremeni podaci iz 2008. godine ve pokazuju smanjenje ukupnih smrtnihsluajeva na putu i djeijih smrtnih sluajevau poreenju sa 2007. godinom. Dago Antov, Stratum Konsalting, Estonija

Svaki deseti smrtni sluaj djeteta je rezultat saobraajne nezgode

Dok prosjeno u EU svaki deseti djeiji smrtnisluaj pslije njihovog prvog roendana jerezultat saobraajne nezgode, ovaj udio variraod 5% u Norvekoj i vedskoj, do skoro 20%

u Luksemburgu i Sloveniji (grafikon 5). Djecado godinu dana su iskljueni iz ovog proraunajer su oni posebno ugroeni smru iz prirodnihuzroka.

5

NII MORTALITETNIE SMANJENJE

VII MORTALITETVEE SMANJENJE

VII MORTALITETNIE SMANJENJE

NII MORTALITETVEE SMANJENJE

PROSJENEGODINJE

PROMJENE(19

98-2007)


6/17

Grafikon 5: Smrtnost na putu kao procenat smrtnosti zbog svih uzroka u starosnoj grupi od 1-14 godina.*UK (2004-2005), *IT (2004-2005)Zabiljeka: CZ, DE, LT, PT, SK i ES su iskljuene zbog razliitih starosnih grupa za sve uzroke smrti.

Srtnost dramatino raste poslije 14. godine

Djeca od 7-14 godina imaju veu smrtnost na putunego djeca od 0-6 godina (grafikon 6). Ovo jedjelimino zbog tog to, kao dio normalnog razvojadjeteta, e djeca od 7-14 godina najvjerovatnije da sekreu okolo bez pratnje odraslih, naroito putujui do i

od kole., Ali, jednom kada napune 14 godina i malopo malo dobiju pristup motorima i autima, njihovasmrtnost u saobraaju poinje dramatino da raste.

Grafikon 6: Smrtnost na putu za razluite starosne grupe.Prosjene vrijednosti za godine: 2005, 2006 i 2007 za EU-27.

Ipak, postoji velika razlika izmeu drava (grafikon 7). U Austriji, Danskoj, Francuskoj, Irskoj,Italiji, Norvekoj, vedskoj i Velikoj Britaniji, adolescenti preko 14 godina ine vie od 60% ukupnihsmrtnih sluajeva na putu do 18 godina.U ranijim godinama pristup voenju mopeda u Francuskoj, Italiji, paniji (od 14 god.) i Poljskoj (od13 god.) bi vjerovatno djelimino mogao da objasni to da adolescenti stariji od 14 godinapredstavljaju najvei udio svih smrtnih sluajeva do 18 godina u nekim od ovih zemalja3.Slino, samo adolescenti u Velikoj Britaniji, Irskoj i Poljskoj u dananje vrijeme imaju vozakudozvolu dozvoljavajui samostalnu vonju auta od 17-e godine.

3 ACEM, Yearbook 2008 (2009): injenice I procjene na PTW u Evropi

6


7/17

Grafikon 7: Procenat udjela smrtnosti na putu u starosnim grupama meu svim smrtnim sluajevima na putu

ispod 18 god. prikazan po redoslijedu abecede. Prosjene vrijednosti za 2005., 2006. i 2007. godinu.Zabiljeka: CZ, DE, ES, PT, MT, LT, su iskljuene zbog razliitih starosnih grupa.LU i CY su iskljuene zbog malih vrijednosti u starosnim grupama.

U vedskoj, moete voziti moped od 15 godina. To djelimino moe da bude objanjenje relativnovisokog udjela od 15-17 godina (posebno od 15 godina) na grafikonu 7. Smanjenje smrtnih sluajevau sobraaju starosne grupe od 15-17 godina e biti izazov za vedsku u dolazeim godinama! U tokusu diskusije o tome da li zadrati starosnu granicu od 15 godina ili je poveati na 16 godina u skladusa predstojeom Direktivom EU za vozake dozvole.Anna Vadeby, VTI, vedska

Vonja mopeda bez vozake dozvole kao to je sluaj u vedskoj ili Italiji nee vie biti moguenakon 2013. godine. EU Direktiva 2006/126/EC za vozake dozvole (koja mijenja direktivu 91/439)predstavlja novu kategoriju AM i obavezano teorijsko testiranje za vozae mopeda. Najmanja dob zakategoriju AM bie 16 godina ali drave lanice ga mogu smanjiti do 14 godina ili poveati do 18god. Minimalna dob za vonju auta e biti 18 godina ali drave lanice je mogu smanjiti na 17godina.

PozadinaNapori ka unapreenju bezbjednosti djece treba da sadre razliite mjere. Pregled pronalazaka iz 2004. godinepokazuje da je veina OECD drava imala nacionalne planove za smanjenje smrtnosti i ozlijeda djece usaobraaju u poslednjih 10 godina, ali da su najbolji uinak imale zemlje koje su usvojile holistiki pristup4.

Prie uspjeha navode da poboljanje bezbjednosti djece u saobraaju e se najvjerovatnije postii krozkombinaciju mjera koje se odnose na ponaanje svih uesnika u saobraaju, poboljanje okruenja puta,dizajna vozila koja bolje tite i putnike i one riskantne van vozila, i unapreenje upotrebe odgovarajuegdjeijeg sistema ogranienja.

4 OECD (2004) , Odravanje djece bezbjednim u saobraaju.

7


8/17

Zakonodavstvo EU, ukljuujui direktivu koja se odnosi na sigurnosne pojaseve i djeija bezbjednosnaogranienja, je imalo kljunu ulogu u doprinosu poboljanja bezbjednosti djece u saobraaju u poslednjojdeceniji.

Iskustvo iz zemalja sa najboljim uinkom

Postavljanje posebnog cilja za djecu: uspjena pria iz Velike Britanije

2000. godine Velika Britanija je postavila cilj da smanji broj djeijih (od 0-15 godina) smrtnih sluajeva iozbiljnih ozlijeda u sobraaju za 50% do 2010. godine i na dobrom je cilju. Djeca, naroito djeca pjeaci suidentifikovani kao najranjiviji uesnici u saobraaju. Strategija Velike Britanije za bezbjednost djece je takoenavela etiki interes za prevenciju smrtnosti djece5.

Rezultati iz 2007. godine pokazuju znatno poboljanje kod svih kategorija saobraajnih nezgoda sa djecom, jedna oblast gdje smo mi istorijski gledano bili gori od Evropskog prosjeka. Ipak, vie od 9000 djece jepoginulo ili ozlijeeno na naim putevima 2007. godine. Zadovoljstvo mi je vidjeti da vlada Velike Britanijepoduzima nove mjere za bezbjednost djece u saobraaju koristei smjeliju i iskreniju komunikaciju o opasnostisaobraaja nego ikada prije.

Robert Gifford, PACTS, Velika Britanija

Vlada Velike Britanije je takoe uloila 140 miliona funti u projekat putovanja u kolu i drugih 140 milionafunti za vonju biciklom, to ukljuuje dodatno finansiranje od 500000 za desetogodinjake irom Britanije dauestvuju u treniranju vjetinu vonje bicikla. THINK! Copycat kampanja podsjea na potrebu da roditeljiprue dobar primjer svojoj djeci za bezbjednost u saobraaja.

Ustanovljeno je da je takoe siromatvo faktor rizika, naroito za djecu pjeake. Razlozi za to su vie-faktorijalni ali znaajan faktor je brzina. Porodice u siromanim optinama takoe imaju manje resurse, kao toje edukcija, struno znanje i ekonomska mo, sa kojima izraziti zahtjeve za poboljanje bezbjednosti. Stoga je2002. godine postavljen jedan dodatni cilj za bru stopu poboljanja u siromanim podrujima nadomjetendaljim vladinim finansiranjem. Ovo je bilo postignuto 2005. godine, gdje su saobraajne nezgode sa djecom ususjedstvu obnovljenih podruja opale za 6% vie nego u ostalim dijelovima Engleske.

Postavljanje holistikog pristupa: uspjena pria iz Holandije

SWOV je nedavno istraivao bezbjednost djece u saobraaju u Holandiji i identifikovao faktore uspjeha i priliku za poboljanje. Skoranje smanjenje smrtnosti djece vjerovatno potie od kombinacije mjeraprostornog i urbanog planiranja, infrastrukture, vozila i edukacije. Naroito vano je bilo generalizacija od 30km/h zona u stambenim podrujima, pokrenuto od strane Programa odrive bezbjednosti. Poboljanjabezbjednosti putnika i poveana upotreba djeijih bezbjednosnih ogranienja i sigurnosnih pojaseva za djecu je takoe donijelo doprinos. U svom istraivanju, SWOV preporuuje poveanje svijesti roditelja oefektivnosti kaciga za djecu pri vonji bicikla6.

U osnovi takvih i drugih preporuka, na novistrategijski plan bezbjednosti na putu za 2008-2020identifikuje brojne prioritete za djecu. Meu njimasu: poveanje upotrebe kaciga za bicikliste, poveanje upotrebe djeijih autosjedalica,

poveanje svijesti o slijepoj zoni kod stranekamiona i razmjena najboljih obiaja za bezbjednokolsko okruenje.Peter Mak, Ministar saobraaja, Holandija

Pria od Goochem-a, ArmadilloArmadillo (ili Goochem) kampanja, pokrenuta 2004. u Holandiji, od tada jeuzeta kao model u mnogim drugim Evropskim zemljama. Armadillo

5 DETR (2000) Sutranji putevi Bezbjedniji za svakoga.6 Rijk. A. (2008). Bezbjednost djece u saobraaju: Analize saobraajnih nezgoda I teoretsko istraivanje. SWOV izvjetajR-2008-06 (izvjetaj na holananskom, rezime na engleskom).

8


9/17

koncept je takoe bio kljuni element evropske komisije koja je finansirala Euchires kampanju za djeijeautosjedalice i djeija ogranienja.

Kampanja tei poveanju upotrebe sigurmosnih pojaseva kod djece. Gumena naprava u obliku armadila jeponuena djeci od 1-12 godina koja je pravilno privrena. Prikaena na na sigurnosni pojas sa Velcro,mekana lateks igraka je djeiji mali veseli pomonik za bezbjednost na zadnjem sjeditu. U sluaju opasnosti,pravi armadilo se rola gore da se zatiti. Igraka se moe savijati.

Vizija Zero za djecu: Uspjena pria iz vedskeveani su takoe implementirali holistiki pristupda zatite djecu od putnih opasnosti. Pristup jebaziran na novoj filozofiji: vie ne bi trebalo biti dase djete prilagoava saobraajnim uslovima negoda bi saobraajni uslovi trebali biti prilagoeni-koliko je mogue- djeijim ogranienjima. Nakraju, odgovornost spreavanja djece odsaobraajnih opasnosti lei na odraslima.

veani su takoe imali istoriju upotrebe

sigurnosnog pojasa. Kao dodatak, roditeljustavljaju djecu otpozadi suoavajui se saogranienjima do 4 godine starosti, kao to je vladapreporuila. Kao rezultat, samo dvoje djece (od 0-6godina) je poginulo u vozilu 2008. godine.

Obavezni nastavni plan i program u kolama neutvruje minimalan broj asova edukacije obezbjednosti saobraaja nego samo pominje da bisaobraaj trebao biti integrisan u drugimpredmetima. Intenzivne diskusije su bile uvedskoj o edukaciji djece o saobraaju.Preovlaujue miljenje je da nije izvodljivo uiti

malu djecu o saobraaju, bar ne do 12 godina, ivjerovati im da e biti odgovorni. Jednostavno nisudovoljno razvijeni da rijee kompleksne situacijekao to je saobraaj. Umjesto toga vedska putnaadministracija i lokalne vlasti pokuavaju daunaprijede okruenje kako bi ga uinili mnogoprikladnijim za njih. Od 1960. godine, edukacija osaobraajnoj bezbjednosti u kolama je smanjenaza 50%, dok je smrtnost djece od 0-14 godina

smanjena sa 120 na 6 u 2008. godini. Ovo podupireideju da nema direktne veze izmeu saobraajneedukacije i niskog mortaliteta djece u saobraaju.Tako reeno, najvanije je naravno nastavitidonoenje direktnih konkretnih informacija ovanosti, na primjer, koritenje kaciga ili stavljanjesigurnosnih pojaseva. Kako odrastaju djeca ezadrati te navike i takoe bi mogli uticati na svojeroditelje , rekao je Asa Ersson, SRA, vedska.

Veoma smo ponosni to vidimo da se nastaviopozitivan trend kod ranjivih korisnika puta. 2008.

godine jedno dijete ispod 18 godina je poginulokao pjeak; nijedno kao biciklista. Vjerujemo daVizija zero za djecu je realistina za veliki brojzemalja EU. Na primjer drave mogu poetipostavljanjem Vizijom zero ciljeva za pod grupe,kao to su mlaa djeca ili djeca kao biciklisti ipjeaci. Asa Ersson, SRA, vedska

Ovi dobri rezultati mogu djelimino da se objasnegeneralizacijom mjera smanjenja brzine naputevima gdje su djeca esto, kao i mjera odvajanjatraka za bicikliste i pjeake. Takoe, djeca sumanje izloena saobraaju to ih roditelji eevoze u kolu nego to su navikli da sami idupjeice ili biciklom. Ovo je razlog za brigu kakonavike koje djeca razviju u mladosti mogu uticatipri njihovom izboru putovanja kasnije u njihovimivotima.

Bezbjedni smart kolski bus sprovodi projektneciljeve za bolju zatitu pjeaka koji prolaze iza iliispred kolskih autobusa potpomaui vozaakolskog busa. U cilju komunikacije sa sistemodjeca nose privjesak koji alje informacijuautobuskoj jedinici, omoguivi da voza zna ako je dijete 100m u blizini autobusa. Privjesak je

takoe konektovan na jedinici autobuske staniceupozoravajui druga vozila koja prolaze. Takoe, busevi su opremljeni tehnikom opremom kojaomoguava vozaima bolju vidljivost i boljemogunosti komunikacije sa djecom kada su van busa. Jedan izvjetaj procjene bi trebao bitidostupan prije ljeta 2009. godine.

Novi Akcioni plan koji je predloila EU i Direktive o inteligentnim transportnim sistemima ukljuuju prijedlograzvoja najboljih praktinih smjernica u pogledu uticaja ITS aplikacija i ureaja na bezbjednost i komforranjivijih uesnika u saobraaju (RUS). To bi moglo obuhvatiti promovisanje najboljih praktinih primjera

9


10/17

djeijeg izbora bezbjedne putanje naroito na njihovom putu u kolu kao to je primjer vedske prikazaniznad.

Iskustva brzo napredujuih zemalja

Portugal je na vrhu EU u smanjenju mortalitetadjece. Portugalski putno bezbjednosni plan za

2003-2010 je pomogao unapreenju bezbjednostidjece, iako indirektno, sa usvojenim ciljem 60%smanjenja broja poginulih i teko povrijeenih uurbanim podrujima i za pjeake. Takoe, ciljplana je upotreba djeijih sistema ogranienja za70% i pravilno koritenje od 50%. Saglasno putnim istraivanjima sprovedenim od APSI,Portugalska asocijacija za unapreenje bezbjednosti djece, 70% postavljenog cilja jepostignuto, ali jo uvjek jedan od dvoje odraslih suneispravno koristili djeiju autosjedalicu.Djeija bezbjednost je jedno vrijeme vrijeme bila

vana stavka u aktivnostima prevencijesaobraajnih nezgoda u Portugalu, sprovedeni odstrane dravne vlade i NGO, u kolama i iromzemlje7. OD 2006. godine, djeca u organizovanim putovanjima autobusom i putnikim vozilommoraju biti obezbjeeni sigurnosnim pojasevima idjeijim sjedalicama. Usvajanje ovog novogzakona je bilo praeno specijalnim kursevimaobuke vozaa busa i putnikog vozila. Ipak, potrebno je vie napora za dalje smanjenjesmrtnosti djece na putu, naroito za poboljanjeinfrastrukture u urbanim podrujima.

Mi u Portugalu smo bili veoma aktivni u svim pravcima da poboljamo bezbjeddnost djece.Zajedno sa drugima, lobirali smo vladi za manjeurbane brzine, ciljeve za veu upotrebu djeijih bezbjednosnih ogranienja i veu upotrebusigurnosnih pojaseva i bezbjedniji transport djece uautobusima i putnikim vozilima. Tkoe bliskoradimo sa bolnicama i pedijatrima da osiguramo daroditelji novoroenadi dobiju informacijuvanosti koritenja djeijih bezbjednosnihogranienja i kako da ih pravilno koriste. Takoe,

vrimo pritisak na trgovine da poveaju ponuduautosjedalica za djecu do 4 godine.Sandra Nascimento, APSI, Portugal

7 Za vie informacija za kampanje bezbjednosti (uPortugalu samo): www.prp.pt/informacao/campanhas/index.aspiwww.apsi.org.pt.

Slovenija je postigla tree najbolje smanjenjesmrtnosti djece u saobraajnim nezgodama u

poslednjih deset godina. Ovo je rezultatimplementacije mix politike razliitihlegislativa, edukacionih i infrastrukturnih radnji.Uz strogo zakonodavstvo, jedna od najvanijihmjera je bila uvoenje besplatnih kolskihautobusa za uenike koji su morali da preu opasna podruja na svom putu u kolu. Armadillokampanja i drugi projekti su ciljali na roditelje idjecu u kolama i vrtiima. Kao rezultat, upotrebadjeijih bezbjednosnih ogranienja se poveala sa53% u 2005-oj na skoro 70% u 2008 godini.

Trenitno zakonodavstvo zahtjeva: Nadzor odraslih za djecu u saobraaju dok

ne napune 7 godina, Nadzor djece biciklista u saobraaju do

14. godine, osim ako su poloilibiciklistiku obuku,

10
http://www.prp.pt/informacao/campanhas/index.asphttp://www.prp.pt/informacao/campanhas/index.asphttp://www.apsi.org.pt/http://www.apsi.org.pt/http://www.prp.pt/informacao/campanhas/index.asphttp://www.apsi.org.pt/


11/17

Obavezna upotreba djeijih sistemaogranienja do 12 godina i kaciga zabicikliste do 14 godina,

Besplatna kolska autobuska sluba za 6 i7- godinjake (plaen od lokalnezajednice),

Besplatna kolska autobuska sluba zadjecu koja moraju da preu nebezbjednapodruja na svom putu u kolu.

Pokuali smo da iskoristimo sva moguasredstva da zatitimo nau djecu od sobraajnihopasnosti: zakonodavstvo, edukaciju, kampanje,mjere infrastrukture. Ponosni smo postignutimrezultatima u poslednjoj deceniji. Ipak, jo mnogotoga treba uraditi ako Slovenija eli da postigneuinak najboljih zemalja.

Mateja Markl, Slovenska putna agencija

Drugi primjeri dobre prakseTrendovi irom Evrope pokuzuju poveanje putovanja autom u kolu, to se ogleda u poveanju nivoavlasnika automobila u Evropskim zemljama, naroito u istonim i centralno evropskim zemljama 8. Prioritet bitrebalo dati primjeni sigurnosnih pojaseva i legislativi djeijih ogranienja i pravilnom koritenju djeijihogranienja.

EU legislativa o ogranienjima djeije bezbjednosti

Direktiva 91/671/ECC zahtjeva da sva djeca ispod 12 godina da budu zadrana dozvoljenim sistemomogranienja prikladnim za djeiju visinu i teinu. Legislativa je kasnije pojaana Direktivom 2003/20/EU, kojazahtjeva da sva djeca do 150 cm visine moraju da koriste djeije ogranienje prilagoeno njihovoj veliini9.EU Direktiva 77/388/ECC poveava pristupanost bezbjednosnih ogranienja ukljuujui ih u kategoriju sutinski proizvod na koja VAT moe biti odgovoran za samo 5%. Prema APSI 2007 godine, pregled od19 zemalja, samo jedna drava lanica EU -Velika Britanija- je propustila beneficiju za smanjenje VATpotroaima10.

Procjenjeno je da svaki evro potroen na djeije autosjedalice utedi oko 30 evra na trokove zdravlja. Naeistraivanje pokazuje da su cijne djeijih ogranienja veoma visoke irom Evrope. Stoga mi urgiramo dravelanice da stave nie VAT cijene. Nie cijene bi mogle da poveaju pristupanost djeije opreme i da smanjeupotrebu koritenih i starih autosjedalica. Modeli okrenuti prema nazad i napred rangiraju u cijeni od manje od20 do vie od 300 evra i booster sjedalice i jastuci rangiraju u cijeni od manje od 10 do vie od 200 evra.Morag Mackay, Evropski savez za bezbjednost djece

Procjena upotrebe djeijih bezbjednosnih ogranienja je dostupna samo za nekoliko zemalja. Prema putnimistraivanjima, upotreba varira izmeu 20% i 93%. Iako je ova procjena zaprinjavajua sama po sebi,nedostatak pravilne upotrebe takoe ostaje vaan ishod11.

Vozai podbacili da zatite djecu putnikeTISPOL, Evropska mrea saobraajne policije, regularno organizuje irom Evrope provjeru sigurnosnihpojaseva. U poslednjoj Operaciji sigurnosni pojas , Spasite vau dijecu. Odrasli imaju izbor, djecanemaju organizovana u februaru 2008 godine, policijske snage su se zabrinule to su opazile da preko 4000djece nije bilo svezano kako treba. Bilo je zabrinjavajue otkriti da je toliko odraslih spremno toliko dariskira sa ivotima svoje djece rekao je Adam Briggs, Precjednik TISPOL-a u tom periodu.

8 Evropska agencija za okolinu (2008), Izvan transportna politika-istrauje i rukovodi transportnim zahtjevimainostranih vozaa.9 Sva nova djeija ogranienja prodata u EU se moraju prilagoditi UN-ECE propisu 44/04 ili Direktivi 77/541/EECzahtjevima.10 Evropski savez bezbjednosti djece i Zajednika tampa zdravstvenog i okrunog saveza (2007), Spremnost vlada samogunostima smanjenja cijena djeijih autosjedalica, http:/www.env-health.org/a/2513.11 Vis,M.A. i Eksler, V. (2008) Indikatori uinka bezbjednosti saobraaja: Poreenja zemalja 2008. SafetyNet.

11


12/17

Ogranienja djece okrenute napred ispitivana od potroake organizacije ANECOgranienja za okretanje djece nazad nudi vii nivo bezbjednosti za djecu do 4 godine u odnosu naogranienja koja se odnose na djecu koja gledaju napred. Istraivanje Britanske firme Konsultacijebezbjednosti vozila doo, koje je naruila Evropska asocijacija za potroako izlaganje za standardizaciju(ANEC), pokazalo je da su djeca koja su okrenuta da gledaju napred pretrpjela povrede glave, vrata, grudnogkoa i stomaka u okolnostima u kojima bi ogranienje za okretanje djece nazad omoguilo bolju zatitu.

U Nordijskim zemljama se trenutno koriste ogranienja okretanja nazad za djecu do 3 ili 4 godine, a u ostalimdijelovima Evrope djeca putuju okrenuta prema nazad ve od godinu dana starosti ili manje, u skladu saEvropskom legislativom koja podrazumjeva da je za djecu bezbjedno da putuju okrenuta prema nazad od 9kg navie.

ANEC urgira na zakonodavce da promijene zakon upotrebe djeijih ogranienja, i poziva proizvoae djeijihsistema ogranienja i vozila da dobrovoljno sarauju u cilju Skandinavijskog stila pravljenja djeijih sjedalicaokrenutih nazad za djecu do 4 godine koje e biti dostupne potroaima irom ostatka Evrope.http://www.anec.eu/attachments/ANEC-R&T-2008-TRAF-003.pdf

Alkobrave u kolskim autobusima

U Francuskoj, svi kolski autobusi e morati da imaju alkobrave od poetka nove kolske 2009. godine pa

nadalje. To e osigurati trezven prevoz djece i takoe izgleda kao prvi korak prema pokretanju blokiranjaalkohola i drugim ciljnim grupama.

Bezbjednost pjeaka i biciklistaGlavne preporuke OECD-a i UNICEF-a su smanjenje ogranienja brzine na 30 km/h u stambenim podrujima,oko kola i igralita, praksa koja je dokazala efikasnost. Proizvoai vozila bi takoe trebali da vie uloe uzatitu pjeaka kako bi se reflektovale nadolazee procjene od EuroNCAP. Nova Regulativa zatite pjeaka euskoro zamjeniti Direktivu 2003/102/EC i Direktivu 2005/66/EC na prednje sisteme zatite.

U nekim Evropskim zemljama, obavezno je da djeca nose kacige za bicikl. U Malti, Finskoj i Izraelu jeobavezno bez obzira na godine, a u vedskoj, Sloveniji, Portugalu i ekoj Republici do 15 godina. Donosiocizakona za kacige moda ele izraziti zabrinutost za smanjenu vonju bicikla poslije uvoenja zakona kao dionjihovih promotivnih aktivnosti, navodei kako oni koji ne favorizuju prednosti vonje za djeije zdravlje

priznaju da je to jedan argument protiv ove strategije12.Bezbjedne putanje do kola

Bezbjedne putanje do kola programiraju cilj ohrabrenje i omoguenja da vie djece hoda i vozi bicikl u kolubezbjedno. Uvedeni u brojnim zemljama i gradovima, ovi putno bezbjednosni programi zajedniki zasnovaniobino ukljuuju kolstvo, nastavnike,

Na primjer, Pogram bezbjedne putanje do kole Gradskog vijea Barselone ukljuuje kolsku zajednicu,Optinski institut edukacije (OIEB), Guardia urbana i Odjeljenje gradskog vijea za mobilnost. Svi ukljueniakteri se redovno sastaju da analiziraju situaciju i odlue o sledeim radnjama (mjere smirenja saobraaja,nastavak ogranienja brzine od 30 km/h, unapreenje infrastrukture, i dr.).Kontakt: Flor Majado, [email protected].

Program bezbjednih putanja do kole u Rigi je takoe skupio preporuke o tome kako nauiti saobraajnapravila i smjernice za uenje i proizveo prirunik za bezbjednost saobraaja uz pomo financiranja EU.

12 Evropski savez bezbjednosti djece (2006), Vodi dobre prakse bezbjednosti djece,http://www.eurosafe.eu.com/csi/eurosafe2006.nsf/wwwVwContent/13childsafetygoodpracticeguide.htm

12
mailto:[email protected]:[email protected]://www.eurosafe.eu.com/csi/eurosafe2006http://www.eurosafe.eu.com/csi/eurosafe2006mailto:[email protected]


13/17

Po koju cijenu bezbjedniji? Ishod mobilnosti

Interesi za bezbjednost i sigurnost djece je doprinjeo do poveanja broja roditelja koji koriste auta da odvezudjecu u kolu. Vozei auto u kolu, saobraaj raste, to smanjuje bezbjednost djece pjeaka i biciklista ikvalitet ivota djece. Ovo zauzvrat znai da je vie roditelja sklono koritenju auta da odvezu svoje dijete ukolu i tako nastavlja negativni krug13.Interesi za zdravlje djece, poveanje socijalizacije i nain rjeavanjadjeijeg debljanja bili bi suprotni argumenti. Zatim,

etnja i vonja bicikla do kole poveava djeiju procjenu putnih opasnosti i vie pomae u razvojukljunih vjetina koje su vane za buduu nezavisnost14.Podaci od ERSO za starosnu grupu od 0-16 godinapokazuju da oko 42% djece pogine u saobraaju dokhodaa ili vozi bicikl15. Oko 40% je poginulo kao putniciu autu u odnosu na oko 50% za odrasle (grafikon 8).Ovo vjerovatno odraava razliita izloenost rizikupovreda kao putnici u vozilu, pjeaci i biciklisti, alitakoe i poveana osjetljivost pjeaka i djece biciklistana kobne povrede pri udaru vozilom."U mnogim zemljama, djeije rtve se smanjuju ne samozbog unapreenja bezbjednosti nego i zbog zmanjeneizloenosti riziku kako se voze u kolu i manje vremena provode vani igrajui se na ulucama. Biciklizam ihodanje bi umjesto toga trebalo podsticati, ali bi trebalobiti napravljeno bezbjedno."Ellen Townsed

ETSC Preporuke16

Dravama lanicama Usvojite poseban cilj za smanjenje djeijih smrtnih sluajeva i pratee mjere; Uvrstite hitnost medicinske njege i rehabilitacijskih usluga i obezbjedite da budu dizajnirane i

opremljene za djeije potrebe.

Putno okruenje Dizajnirajte okolinu puta na nain da prepoznaje djeije mogunosti i ogranienja. Ovo e takoe

koristiti drugim korisnicima puta, naroito starijim korisnicima; Uvedite zone sa ogranienjem brzine od 30 km/h zajedno sa mjerama smirenja saobraaja da se smanji

brzina vozila u stambenim podrujima, na putevima u kolu i okolo autobuskih stajalita; Uvedite bezbjednu biciklistiku infrastrukturu odvojeno od saobraaja za motorna vozila kako bi

vonja bicikla u kolu bila bezbjednija; Dizajnirajte parkiralita na nain da jedina opcija ne bude hodanje iza vozila koja mogu krenuti

unazad.Bezbjednosna oprema

Primjenize zakon o djeijim ogranienjima i sigurnosnim pojasevima; Uvedite obaveznim autosjedalice okrenute nazad za djecu do 4 godine; Poveajte roditeljsku svijest i prednostidjeijih ogranienja;

13 Evropska agencija za okolinu,Izvan transportna politika-istrauje i rukovodi transportnim zahtjevima inostranihvozaa.14 Cairns S, Sloman L, Newson C, Anable J, Kirkbride A & Goodwin P, 2004. Pametniji izbori Promjenimo nainputovanja. Poglavlje 4: kolski planovi putovanja:http://www.dft.gov.uk/pgr/sustainable/smarterchoices/ctwwt/chapter4schooltravelplans, p. 34.15 ERSO, Glavne injenice bezbjednosti saobraaja (2008), Djeca, p.616 Sveobuhvatna lista preporuka se moe nai u dva nacionalna izvjetaja: OECD (2004), Dranje djece bezbjednim usaobraaju I WHO/UNICEF, Svjetski asopis o prevenciji djeijih povreda

13

Grafikon 8: Procenat raspodjele djeijihsmrtnih sluajeva u saobraaju (0-14 god.)prema starosnoj grupi uesnika

Ostalo;1%

Moped; 11%

Biciklisti;14%

Pjeaci;28%

Auto/taksi;41%

Motori; 3%

Traktor;1% Kombi;1%Bus;1% Ostalo;1%
http://www.dft.gov.uk/pgr/sustainable/smarterchoices/ctwwt/chapter4schooltravelplanshttp://www.dft.gov.uk/pgr/sustainable/smarterchoices/ctwwt/chapter4schooltravelplanshttp://www.dft.gov.uk/pgr/sustainable/smarterchoices/ctwwt/chapter4schooltravelplans


14/17

Unaprijedite upotrebu djeijih kaciga za bicikl; Poboljajte vidljivost djece dok hodaju ili voze (npr. Promoviite upotrebu retro-reflektivne odjee ili

pruga).Edukacija, obuka i publicitet

Prebacite arite odgovornosti za bezbjednost djece u saobraaju vie prema vozaima; Poveajte svijest vozaa o djeijim ogranienjima.

Institucijama EU Usvojite poseban cilj za smanjenje djeijih smrtnih sluajeva i pratee mjere; Uvedite obaveznim autosjedalice okrenute nazad za djecu do 4 godine; Poduzmite poseban napor da poveate upotrebu djeijih sigurnosnih ogranienja u svim zemljama EU.

Zdravstvene i zajednike nevladine organizacije bi mogle biti podsticane da ukljue programeobavjetenja upozorenja sigurnosnog pojasa;

Napravite da montiranje ISOFIX djeijih autosjedalica bude obavezno u dozvoljenim tipovima vozila; Brzo izvrite privrenost EC prioritetnim aktivnostima za poboljanje bezbjednosti djece u svom

predloenom Akcionom planu i Direktivi.Proizvoaima vozila

Instalirajte odgovarajue podsjetnike za sigurnosne pojaseve na svim sjeditima; Poboljajte dizajn vozila tako da se smanji povrijeivanje pjeaka i biciklista od bilo kog uticaja;

Ubrzajte uvoenje drugih thnologija unutar vozila (sistemi alkobrava, inteligentna pomo za brzinu); Uloite vie u zatitu pjeaka kako bi odrazili novi rejting od EuroNCAP; Instalirajte detektore prepreka (npr. zadnje radare, zadnje kamere) u svim autobusima i tekim

vozilima.

IntervjuIskustvo Evropskog saveza za bezbjednost djece

Evropski savez za bezbjednost djece (ESBD) je program od EuroSafe, Evropska asocijacija za prevencijupovreda i Promovisanje bezbjednosti, i podupire ga Institut za bezbjednost potroaa u Holandiji. ESBD ciljje da uine djeiji ivot bezbjednijim. ETSC je razgovarao sa Morag Mackay, Programski menader ESBD,gdje ona vodi projekat Akcionog plana za bezbjednost djece (APBD).

ETSC: Zato fokus na djecu?

Djeca nisu male odrasle osobe. Ona imaju posebnepsihike i fizike karakteristike koje ih stavljaju uvei rizik od povreivanja. Ako se mi posebno nefokusiramo na ovu starosnu grupu, rjeenja dokojih mi dolazimo su manje vjerovatna da sprijeepovrijeivanje kod ove starosne grupe.

Dok je jednostavno rei da su djeca naabudunost, istina je da mi imamo odgovornost daih zatitimo. Veina zemalja ima potpisane brojnedeklaracije koje potvruju potrebu za prevencijompovreda, ali ulaganja nisu bila srazmjerna veliiniteme.Djeca nemaju izbora gdje da ive, imaju malukontrolu nad okruenjem i predmetima kojima suizloenii imaju ogranien pristup informacijama.Dakle vano je da drutvo omogui bezbjednostdjece kao osnovno pravo da mogu da ive, ue i

igraju se u bezbjednim okruenjima i rastu da bududoprinosni lanovi drutva.ETSC: ta radite da unaprijedite bezbjednostdjece u saobraaju?

Evropski savez za bezbjednost djece radi daunaprijedi prevenciju povreivanja djece na politikom dnevnom redu na svim nivoima i daizgradi sposobnost u Evropi da apostrofira na ishoddjeijih povreda. Mi podravamo primjenu dobre prakse zasnovane na dokazima i doprinosimo

poveanju svijesti vanih ishoda od povreivanjakroz udruene kampanje sa naim nacionalnimpartnerima.

Naa najvea inicijativa jeste projekat Akcioni planza bezbjednost djece (APBD). Radili smo sa naim partnerima da procjenimo trenutnu nacionalnupolitiku u vezi djeijeg povreivanja ukljuujuibezbjednost na putu. Nacionalne putno

14


15/17

bezbjednosne izvjetajne kartice su razvijene dainformiu donosioce odluka o trenutnimpukotinama koje treba rijeiti. Sada podravamonae partnere dok rade sa donosiocima odluka darazviju nacionalne akcione planove. Takoe smogledali na dostupnost i mogunost priutenja

sigurnosne opreme kao to su ogranienja za djecu putnike i kacige za bicikl kod preko 18 zemaljauesnica i istraivanje je pokazalo ogromnerazlike.Sada gledamo kako raskoraci izmeuzemalja mogu da se rijee dejstvom na nivou EU.Ovo ukljuuje diskusije sa naim partnerima iANEC to se tie toga kako due izdrati napore daodrimo djecu okrenutu pozadi i kako da pratimonapredak bezbjednosti vozila.Mnoge dokazanedobre prakse koje su trenutno podrane dokazima uEvropi nisu uvedene u svim zemljama. Podrujakoja Savez razmatra za budue radnje ukljuuju:

Podatke- Poveanje broja zemalja sa podacima oizloenosti (npr. upotreba djeijih ogranienja,raspored sjedita, upotreba kaciga, nain prevozado kole, itd.), ukljuujui predmet standardizacijepodataka koji bi dozvolili Evropska poreenja;- Poveanje broja zemalja sa vaeim podacima opovredama;- Omoguiti pristup pravovremenskim podacima.Podaci zdravstvenog sektora u internacionalnomskupu podataka su esto 4-5 godina iza koji moguograniiti koristi rezultirajuih informacija

odbaenih kao "stare".Bezbjednost putnika- Poveanja broja zemalja sa zakonom kojizahtjeva da djeca ostanu na zadnjem sjeditu dokne napune 12 godina i da djeca putnici do 4 godinestarosti ostanu pozadi okrenuta prema nazad;-Poveanje dostupnosti i priutenja djeijihbezbjednosnih ogranienja, naroito za porodice saniskim primanjima.Bezbjednost pjeaka- Poveanje broja zemalja sa poboljanominfrastrukturom da obezbjedi bezbjedno hodanje

(npr., trotoari, mjere smirivanja saobraaja,urbanizam);- Podrka naporima iziskivanja redizajna prednjegdijela auta/branici;- Ohrabriti prenoenje dobre prakse koja ohrabruje bezbjedno hodanje (npr., bezbjedne putanje dokole).Bezbjednost biciklizma

- Poveanje broja zemalja sa zakonom kojizahtjeva koritenje i pravilnu upotrebu kaciga zabicikle;- Poveanje broja zemalja sa poveanominfrastrukturom kako bi obezbjedila bezbjednuvonju bicikla;

- Poveanje dostupnosti i mogunosti priutanjakaciga.ETSC: U nekim zemljama, djeca su bezbjednijajednostavno zato to vie putuju autom. Kakomoemo ohrabriti bezbjedno hodanje ibiciklizam?Mnoge zemlje nemaju infrastrukturu kako biomoguile bezbjedno hodanje i biciklizam. Sa poveanjem gojaznosti djece i hroninimbolestima, vano je da svi nivoi vlade ponu daplaniraju kako da prenesu dokazane dobre prakseda poveaju bezbjedno hodanje i biciklizam.

Inicijative koje su sliile da mobiliu lokalnezajednice i ohrabre multi sektorsku saradnju, kaoto su Bezbjednosne zajednice i Zdravstvenezajednice, e pomoi i trebale bi biti podsticane.ETSC: Vi ne radite samo na saobraajnojbezbjednosti? Koje uspjene mjere bi mogle dase prenesu sa jednog podruja na drugo? Najvei uspjesi u prevenciji djeijih povreda sunapravljeni iz oblasti bezbjednosti saobraaja.Multi ravast pristup koji je poduzet od strane bezbjednosti saobraaja, razvojne strategije kojeukljuuju inenjering, zakonodavstvo, standu

obezbjeuju dobar primjer kako kombinovatipristupe za uspjeh. Slini multi ravasti pristupi sutakoe potrebni u drugim podrujima djeijihpovreda.ETSC: Koje su vae budue nade? Nadamo se da emo vidjeti sve zemlje kakoimplementiraju, vrednuju i usvajaju nacionalnivladin sveobuhvatni akcioni plan za bezbjednostdjece koji pokriva sva podruja bezbjednosti djeceukljuujui saobraajnu bezbjednost. Nadamo seda emo vidjeti poveano uee industrije i drugihzainteresovanih strana za razvoj, implementaciju i

vrednovanje ovih planova. Nadamo se da emovidjeti jaanje propisa i veu odgovornost zapridravanje onih koji postoje. Na kraju, nadamose da e vie djece u Evropi rasti bez

povrijeivanja.

Morag je programski menader Evropskogsaveza za bezbjednost djece gdje upravlja

projektom APBS. Projekat APBS je velikapoetna skala iji je cilj razviti da vlada usvoji

15


16/17

nacionalne akcione planove u Evropskim zemljama idoprinese shvatanju dokazanih preventivnih strategija.

PIN PanelAustrija Klaus Machata, Komisija za bezbjednostsaobraaja (KfV)Belgija Patric Derweduwen, Belgijski institut za

bezbjednost saobraaja (IBSR/BIVV)Bugarska Valentin Pantchev, Ministar transportaKipar George Morfakis, Ministar komunikacijaeka Republika Fric Jindrich, Transportnoistraivaki centar (CDV)Danska Jesper Solund, Dansko vijee bezbjednostisaobraajaEstonija Dago Antov, Stratum konsaltingFinska Esa Raty, Finski centar za osiguranjemotornih vozila (VALT)Francuska Jean Chapelon, National Interministerial road safety observatory

Njemaka Jacqueline Lacroix, Njemako vijeabezbjednosti saobraaja (DVR)Grka George Yannis, Tehniki univerzitet u AtiniMaarska Peter Hollo, Institut za transportnunauku (KTI)Irska Michael Rowland, Uprava za bezbjednostsaobraajaIzrael Shalom Hakkert, TechnionItalija Luciana Iorio, Pietro Marturano, MinistartransportaLatvija Aldis Lama, Ministar transportaLitvanija Vidmantas Pumputis, Ministar

transportaLuksemburg Guy Heintz, Ministar transportaMalta Maria AttardHolandija Peter M. Mak, Transportno istraivakicentarNorveka Rune Elvik, Institut za transportnuekonomiju (TOI)Poljska Ilona Buttler, Motorno transportni institut(ITS)Portugal Joao Cardoso, Nacionalna laboratorija zacivilno inenjerstvo (LNEC)Rumunija Cristian Constantintinescu, Putna

upravaSlovaka Stefan Pristas, Ministar transportaSlovenija Tomaz Pavcic, Ministar transportapanija Pilar Zori, Ministar unutranjostivedska Anna Vadeby, Nacionalni putni itransportni istraivaki institut (VTI)vicarska Stefan Siegrist, vicarsko vijee zaprevenciju saobraajnih nezgoda (bfu)Velika Britanija Lucy Rackliff, Loughboroughuniverzitet

PIN Upravljaka grupaRichard Allsop, ETSC odbor direktora (precjednik)Astrid Linder, Nacionalni putni i transportniistraivaki institut (VTI)

Maria-Teresa Sanz-Villegas, Evropska komisijaStephen Stacey, Evropski Toyota automobilizamPete Thomas, Loughborough univerzitetClaes Tingvall, vedska putna administracija(SRA)Fred Wegman, Holandski istraivaki istitut zabezbjednost saobraaja (SWOV)Antonio Avenoso, ETSC

PIN sekretarijatGraciella Jost

PIN programski [email protected]

Marco PopolizioPIN programski [email protected]

Vojtech EkslerPolitiki [email protected]

Za vie informacija o ETSC aktivnostima ilanstvu, kontaktirajte

ETSCAvenue des Celtes 20B-1040 BrusselsTel. +3222304106Fax +3222304215E-mail: [email protected]:www.etsc.be

ETSC je zahvalan za financijsku podrkuobezbjeenu za Pokazatelje uspjenosti saobraaja(PIN) od vedske putne administracije i EvropskogToyota automobilizma.

Odgovornost za sadraje ovog izdanja ima samoETSC i ne moraju odraavati gledita sponzora iliorganizacija kojima PIN panel i upravljaka grupapripadaju.

16
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.etsc.be/http://www.etsc.be/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.etsc.be/


17/17

17

Documents

Smanjenje smrtnosti djece na Evropskim putevima