Spatial Information for EvidenceSpatial Information for Evidence--based Decision Making Mae based Decision Making Mae Spatial Information for EvidenceSpatial Information for Evidence--based Decision Making Mae based Decision Making Mae Sot, Its surrounding Areas, and Sot, Its surrounding Areas, and TakTak ProvinceProvince

ศนูยว์จิยันโยบายและการบรหิาร

วทิยาลยัการบรหิารรฐักจิ มหาวทิยาลยับรูพา

สารบญัสารบญั• ที�มาของโครงการ• วตัถุประสงค์• ผลลพัธท์ี�สาํคญัของโครงการ• กรอบแนวคดิ• กรอบแนวคดิ• กจิกรรมที�สาํคญั• ตวัอยา่งการจดัเกบ็ขอ้มลูที�สาํคญั• แนวคดิการสาํรวจดว้ยเทคโนโลยภีมูสิารสนเทศ• ขั *นตอนการประยกุตร์ะบบสารสนเทศภมูศิาสตร์

ทีมาของโครงการทีมาของโครงการ• อาํเภอแม่สอด จงัหวดัตากเป็นอาํเภอที5มีการคา้ตามแนวชายแดนที5สาํคญัเป็นอนัดบั 3 ของ

ประเทศรองจากอาํเภอสะเดา จงัหวดัสงขลา และอาํเภอท่าเสดจ็ จงัหวดัหนองคาย จนทาํให้คณะรัฐมนตรีเห็นชอบในหลกัการกาํหนดเขตเศรษฐกิจพิเศษที5อาํเภอแม่สอด

• การเจริญเติบโตของอาํเภอแม่สอด และอาํเภอใกลเ้คียงเป็นกระบวนการเปลี5ยนแปลงจากชนทบไปสู่สงัคมเมืองซึ5งส่งผลต่อพืOนที5อุตสาหกรรม ที5อยูอ่าศยั รวมถึงการเปลี5ยนแปลงที5สาํคญั 4 ไปสู่สงัคมเมืองซึ5งส่งผลต่อพืOนที5อุตสาหกรรม ที5อยูอ่าศยั รวมถึงการเปลี5ยนแปลงที5สาํคญั 4 ประการ คือo การเปลี5ยนแปลงการใชท้ี5ดินจากพืOนที5ป่าไปสู่การทาํเกษตรกรรมถาวร และพืOนที5การเกษตรไปสู่พืOนที5อยูอ่าศยัและพืOนที5เพื5อการ

อุตสาหกรรม

o การลดลงของคุณภาพสิ5งแวดลอ้มที5เป็นผลมาจากความหนาแน่นของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและการขยายตวัของชุมชนเมือง

o การเปลี5ยนแปลงทางสังคมเนื5องจากการอพยพแรงงานตามความตอ้งการของภาคอุตสาหกรรมและการก่อสร้าง

o การเปลี5ยนโครงสร้างที5ใหค้วามสาํคญักบัการนโยบายและการบริหารชุมชนเมืองและการใหบ้ริการ

ทีมาของโครงการทีมาของโครงการ• สาํนกังานโครงการพฒันาแหง่สหประชาชาต ิ(United Nations Development

Programme: UNDP) ไดใ้หว้ทิยาลยัพฒันาการปกครองทอ้งถิ�น สถาบนัพระปกเกลา้ จดัสมัมนาระดมความเหน็ เรื�อง แนวทางการขบัเคลื�อนองคก์รปกครองสว่นทอ้งถิ�นรปูแบบพเิศษ นครแมส่อด ซึ�งผูเ้ขา้รว่มระดมความเหน็ตั *งขอ้สงัเกตรปูแบบการปกครองพเิศษที�สาํคญั 3 ประเดน็ อาํนาจหน้าทีสาํคญั 3 ประเดน็ อาํนาจหน้าที

ความรบัผิดชอบต่อพื�นที

ขีดความสามารถ

ทีมาของโครงการทีมาของโครงการ• ขอ้สงัเกตดงักล่าวเป็นผลมาจาก การขาดขอ้มลูเชงิสถติทิี�แสดงใหเ้หน็ถงึความสาํคญัและ

ความจาํเป็นเพื�อตอบสนองต่อการเปลี�ยนแปลงของการคา้ชายแดนที�มแีนวโน้มขยายตวัจาก ซึ�งจะแตกต่างจาก กรงุเทพมหานคร และพทัยา

• แมส่อดจดัอยูใ่นกลุ่มเมอืงที�มภีารกจิพเิศษที�สาํคญัที�เป็นเมอืงการคา้ชายแดนที�มศีกัยภาพเป็นประตเูศรษฐกจิเชื�อมโยงกบัประเทศเพื�อนบา้น เช่นเดยีวกบั แมส่าย มกุดาหาร นครพนม เป็นประตเูศรษฐกจิเชื�อมโยงกบัประเทศเพื�อนบา้น เช่นเดยีวกบั แมส่าย มกุดาหาร นครพนม หนองคาย กาญจนบุร ีอรญัประเทศ ตราด ระนอง สะเดาปาดงัเบซาร ์และสไุหง-โกลก

• โครงการนี*จงึเป็นการพฒันาขอ้มลูทางสถติเิพื�อการตดัสนิใจและบรหิารจดัการดว้ยขอ้มลูภมูิสารสนเทศ (GIS) โดยเป็นการพฒันาความรว่มมอืกบัองคก์รปกครองสว่นทอ้งถิ�นในพื*นที�เศรษฐกจิพเิศษดงักล่าว ที�ครอบคลุมเขตการปกครองของ 3 อาํเภอ คอื อําเภอพบพระ อาํเภอแมร่ะมาด และอาํเภอแมส่อด

วตัถปุระสงค์วตัถปุระสงค์• เพื�อระบุ เชื�อมโยง และบรูณาการขอ้มลูสถติใินจงัหวดัตาก รวมถงึ แมส่อด และพื*นที�โดยรอบ

โดยการจาํแนกขอ้มลูออกเป็น 23 ชั *นตามแผนแมบ่ทของสาํนกังานสถติแิหง่ชาต ิรวมทั *งการสอบทานความถกูตอ้งของขอ้มลู การปรบัปรงุขอ้มลู ดว้ยการใหก้ารวเิคราะหข์อ้มลูสถติ ิและขอ้มลูสารสนเทศโดยระบบสารสนเทศทางภมูศิาสตร์

• เพื�อพฒันาแผนที�ภมูสิารสนเทศ และนําเสนอการวเิคราะหข์อ้มลูเชงิพื*นที� และขอ้มลูสถติใิน• เพื�อพฒันาแผนที�ภมูสิารสนเทศ และนําเสนอการวเิคราะหข์อ้มลูเชงิพื*นที� และขอ้มลูสถติใินอาํเภอที�กาํหนดในจงัหวดัตาก

• เพื�อเพิ�มขดีความสามารถของเจา้หน้าที�และหน่วยงานภาครฐั องคก์รปกครองสว่นทอ้งถิ�น NGO ภาคเอกชน ในการใชก้ารวเิคราะหข์อ้มลูเชงิพื*นที� และการนําเสนอแนวคดิของตนอยา่งมปีระสทิธภิาพ

• เพื�อจดัทาํเอกสารขั *นตอนการทาํงานและบทเรยีนสาํหรบัพื*นที�สว่นอื�นของประเทศ

ข้อมลูและการปฏิบตัิงานข้อมลูและการปฏิบตัิงาน

การตดัสนิใจเชงินโยบาย/ยทุธศาสตร ์

ขอ้มลูภายในองคก์ร

• ขอ้บญัญตัิ

การตดัสนิใจเชงิปฏบิตักิาร

ขอ้มลูภายในองคก์ร• รายงานสรุปหน่วยงาน

การตดิตามและประเมนิผล

ขอ้มลูภายในองคก์ร

• ตวัชี*วดั• ขอ้บญัญตัิ• งบประมาณ

ขอ้มลภายนอกองคก์ร• ขอ้มลูภาพรวม• การวเิคราะหส์ภาพแวดลอ้ม

• รายงานสรุปหน่วยงาน• เป้าหมายโครงการ

ขอ้มลภายนอกองคก์ร

• ปจัจยัภายนอก• การวเิคราะหค์วามเสี�ยง

• ตวัชี*วดั• รายงานการ

เบกิจา่ย

ขอ้มลภายนอกองคก์ร

• ขอ้มลูพื*นฐาน

ความรู้

ทศันคติทกัษะ

การคา้และผลกระทบของการคา้ต่อการเปลี�ยนแปลงทั *ง 3 มติิ -เศรษฐกจิ -สงัคม -สิ�งแวดลอ้ม

- ทกัษะกระบวนการสารสนเทศ

ทศันคติทกัษะ

ข ั�นตอนการประยุกตร์ะบบสารสนเทศภูมศิาสตร์

กระแสโลกาภวิตัน์กบับรบิทการเปลี�ยนแปลงภายในประเทศ และ

ชุมชน

สารสนเทศ- เทคโนโลยสีารสนเทศทางภมูศิาสตร์

ขอ้มลูเพือการตดัสนิใจระดบัทอ้งถินขอ้มลูเพือการตดัสนิใจระดบัทอ้งถิน

ขอ้มลู

เพื�อก

ารตดั

สนิใจ

ระดบั

ทอ้งถ

ิ�น

เศรษฐกจิ

การคา้

การลงทุน

การจา้งงาน

การใชท้ี�ดนิขอ้

มลูเพ

ื�อการ

ตดัสนิ

ใจระ

ดบัทอ้

งถิ�น

การใชพ้ลงังาน

ความสามารถในการหารายไดข้อง อปท.

สงัคมแลประชากร

ภาพรวม

การศกึษา

สาธารณสุข

สิ�งแวดลอ้ม พื*นที�ปา่

กลุม่การคา้ทีความสาํคญัของประเทศไทยกลุม่การคา้ทีความสาํคญัของประเทศไทย

15.0%

20.0%

25.0%รอ้ยละสดัสว่นการสง่ออกที�สาํคญัของประเทศไทย

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553

ASEAN EU 27 China USA Japan

กลุม่การคา้ทีความสาํคญัของประเทศไทยกลุม่การคา้ทีความสาํคญัของประเทศไทย

25.0%

30.0%

35.0%

รอ้ยละสดัสว่นการนําเขา้ที�สาํคญัของประเทศไทยASEAN EU 27 China USA Japan

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553

แนวโนม้การเพิมขึ�นของปรมิาณการคา้ตามแนวชายแดน

ด่านศุลกากรแมส่อด

20,000.00

25,000.00

30,000.00

35,000.00

ข้อมูล ณ สิงหาคม 2554

-

5,000.00

10,000.00

15,000.00

20,000.00

2550 2551 2552 2553 2554

สนิคา้สง่ออก สนิคา้นําเขา้

สถติกิารจา้งงานและขนาดอตุสาหกรรมในปี พสถติกิารจา้งงานและขนาดอตุสาหกรรมในปี พ..ศศ. . 25532553

4,458

8,519

4,215

5,444

6,602

5000

6000

7000

8000

9000

1,342

477172 148 37 52 12 10 2

2,9863,253

2,340

2,757

4,215

0

1000

2000

3000

4000

1 - 4 5 - 9 10 - 19 20 - 49 50 - 99 100 - 299 300 - 499 500 - 999 > 1,000

ภาพรวมการใชป้ระโยชนท์ี�ดินในจงัหวดัตากภาพรวมการใชป้ระโยชนท์ี�ดินในจงัหวดัตาก

500,000

600,000

700,000

800,000เนื�อที�ถอืครองทางการเกษตร

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

ที อยูอ่าศัย ที นา ที พชืไร่ ที ไมผ้ลและไมย้นืตน้ ที สวนผักและไมด้อก ที ทุง่หญา้เลี+ยงสตัว์ ที รกรา้ง ที อื น ๆ2550 2551 2552

การใชพ้ลงังานเพือการพาณิชย ์การใชพ้ลงังานเพือการพาณิชย ์

120

140

160

180

ปริมาณการใชไ้ฟฟ้าภาคธุรกจิ: สถานธุรกจิและอตุสาหกรรม (ลา้นกโิลวตัต/์ชั �วโมง) Electricity sales (Gwh.)

0

20

40

60

80

100

2550 2551 2552 2553

แมร่ะมาด แมส่อด พบพระ รวม

สัดส่วนรายไดท้ี5จดัเกบ็เองยงัของเทศบาลตํ5ากวา่ร้อยละ 20 ของงบประมาณทัOงหมด

ข้อมลูเปรียบเทียบทางการคลงัของ เทศบาลนครทีสาํคญั ในปี 2553

เทศบาลนครแม่สอด

เทศบาลนครปากเกรด็

เทศบาลนครหาดใหญ่

เทศบาลนครระยอง

เทศบาลนครลาํปาง

เทศบาลนครขอนแก่น

รายได้ (ล้านบาท) 201.41 828.89 946.27 353.19 334.99 600.26

รายจ่าย (ล้านบาท) 166.58 647.18 869.37 315.89 280.41 438.61

รายได้ทีเทศบาลจดัเกบ็เองต่อรายได้ทั �งหมด

(%)

14.23 20.92 22.29 15.33 18.65 14.70

ความสามารถในการหารายไดข้อง ความสามารถในการหารายไดข้อง อปทอปท..

ปี ภาษโีรงเรอืนฯ ภาษบีํารงุทอ้งที� ภาษปี้ายจาํนวนราย จาํนายเงนิ จาํนวนราย จาํนวนเงนิ จาํนวนราย จาํนวนเงนิ

2548 1,105 13,193,596.00 1,646 292,765.85 626 1,239,284.00

2549 1,181 14,477,957.50 1,896 346,474.25 667 1,597,323.00 2549 1,181 14,477,957.50 1,896 346,474.25 667 1,597,323.00

2550 1,349 15,678,031.00 2,030 402,416.20 661 1,939,686.25

2551 1,401 16,528,888.00 2,059 402,291.90 739 2,294,847.00

2552 1,490 18,289,611.00 2,186 378,458.15 783 2,607,804.00

2553 1,641 19,967,955.00 2,245 396,580.87 749 2,900,925.00

สถติผิูย้ืนขออนุญาตก่อสรา้งอาคารตั�งแต่ ปี สถติผิูย้ืนขออนุญาตก่อสรา้งอาคารตั�งแต่ ปี พพ..ศศ..25492549 -- พพ..ศศ..25532553

ปี เพื�ออยูอ่าศยั

พ.ศ.บา้นไม้ ตกึคอนกรตี อาคารชุด

อาคารอยูอ่าศยัรวม

(แฟลต/อพารท์เมน้ท/์หอพกั)

2549 35 226 4 22549 35 226 4 2

2550 23 218 - -

2551 28 192 - 3

2552 24 226 1 4

2553 27 216 2 13

สถติผิูย้ืนขออนุญาตก่อสรา้งอาคารตั�งแต่ ปี สถติผิูย้ืนขออนุญาตก่อสรา้งอาคารตั�งแต่ ปี พพ..ศศ..25492549 -- พพ..ศศ..25532553

ปี เพื�อการพาณชิย์

โรงแรม

เพื�อการ เพื�อ เพื�อประโยชน์อื�น ๆ (ระบุ)

พ.ศ. (ตกึแถว/อาคาร/อุตสาหกร

รมการ คลงั อาคารเอนก

ภตัตาคาร)และ

โรงงานศกึษา สนิคา้ ประสงค์

โรงงาน

2549 10 - - - - 1

2550 - - - - 2 2

2551 12 - - - - 1

2552 3 - - 3 - 2

2553 24 5 1 - 3 2

สงัคมและประชากรสงัคมและประชากรสงัคมและประชากรสงัคมและประชากร

ประชากรประชากรตามขอ้มลูตามขอ้มลูทะเบยีน กรมการทะเบยีน กรมการปกครองปกครอง

150,000

200,000

250,000

คน)

0

50,000

100,000

2549 2550 2551 2552 2553

จาํนว

ประช

ากร (

คน

แม่สอด

พบพระ

แม่ระมาด

โครงสร้างประชากรตามช่วงอายจุาํแนกตามอาํเภอ ในปี โครงสร้างประชากรตามช่วงอายจุาํแนกตามอาํเภอ ในปี 25532553

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

75-79

80 และมากวา่

0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000 7,000 8,000 9,000

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

สรุปบญัช ีผูส้งูอาย ุ/ ผูพ้กิาร / ผูป้ว่ยเอดส/์ ผูท้ี�ไดร้บัผลกระทบจากโรคเอดส์

ที�ไดร้บัเงนิสงเคราะหเ์บี*ยยงัชพี ประจาํปี 2550-2554

เทศบาลนครแมส่อด อาํเภอแมส่อด จงัหวดัตาก

ที� ขอ้มลูจาํนวน(คน)

ปี 2550 ปี 2551 ปี 2552 ปี 2553 ปี 2554

1 ผูส้งูอายุ 1,883 950 2,109 2,142 2,383

2 ผูพ้กิาร 280 282 277 377 394

3 ผูป้ว่ยเอดส์ 16 26 24 34 37

4 ผูไ้ดร้บัผลกระทบจากโรคเอดส์ 16 19 21 22 20

5 จาํนวนชุมชน 20 20 20 20 20

จาํนวนอุบตัเิหตุจราจรในเขตเทศบาลนครแมส่อด

จาํนวนอุบตัเิหตุจราจรในเทศบาลนครแมส่อด

จาํนวนอุบตัเิหตุ ความเสยีหายที�เกดิขึ*น มลูคา่ทรพัยส์นิที�เสยีหาย

พ.ศ. (ราย) บาดเจบ็(คน) เสยีชวีติ(คน) (บาท)

2549

10 9

3

63,480

2550

8

9

1

96,000

2551

11

10 5

177,976

2552 9

12

4

126,000

2553

10

15 6

523,500

2554 3

2

1

42,500

จาํนวนบา้นจากการทะเบียน จาํแนกเป็นรายอาํเภอ พจาํนวนบา้นจากการทะเบียน จาํแนกเป็นรายอาํเภอ พ..ศศ. . 2551 2551 -- 25532553

30,000

35,000

40,000

45,000

50,000

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

2551 2552 2553

แม่ระมาด

พบพระ

แม่สอด

สถิติ จาํนวนผูเ้รียนสถิติ จาํนวนผูเ้รียน//นกัศึกษา ในสังกดัสาํนกังานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธัยาศยัใน นกัศึกษา ในสังกดัสาํนกังานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธัยาศยัใน 3 3 อาํเภอเป้าหมาย ในปี อาํเภอเป้าหมาย ในปี 25532553

1,500

2,000

2,500

0

500

1,000

การส่งเสรมิการเรยีนรูห้นงัสอื การศกึษาขั *นพื*นฐาน การศกึษาเพื�อพฒันาอาชพี ทกัษะชวีติ และสงัคม

แมร่ะมาด

แมส่อด

พบพระ

ขอ้มลูดา้นสาธารณสุขขอ้มลูดา้นสาธารณสุข

40,000

50,000

60,000

พยาบาล

จาํนวนเจา้หนา้ที5ทางการแพทย ์จาํแนกเป็นรายอาํเภอ พ.ศ. 2553

0

10,000

20,000

30,000

แม่ระมาด แม่สอด พบพระ

พยาบาล

เภสชักร

ทนัตแพทย์

แพทย์

ขอ้มูลจาํนวนสถานพยาบาล จาํแนกตามประเภท เป็นรายอาํเภอ ขอ้มูลจาํนวนสถานพยาบาล จาํแนกตามประเภท เป็นรายอาํเภอ

ปีงบประมาณ ปีงบประมาณ 25532553

30

35

40

45

0

5

10

15

20

25

โรงพยาบาลรฐับาล โรงพยาบาลเอกชน โรงพยาบาลส่งเสรมิสุขภาพตาํบล คลนิิกทุกประเภท

แม่ระมาด

แม่สอด

พบพระ

ขอ้มลู ขอ้มลู GIS GIS ของเทศบาลแมส่อดของเทศบาลแมส่อด

ขอบคณุมากครบัขอบคณุมากครบัขอบคณุมากครบัขอบคณุมากครบั