Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
SPRAWOZDANIE
Z DZIAŁALNOŚCI CENTRUM
W 2016 ROKU
Warszawa, styczeń 2017 r.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 2
Spis treści
Wstęp .................................................................................................................................... 3
I. Charakterystyka Dzielnicy Śródmieście .......................................................................... 5
II. Zadania i struktura organizacyjna Centrum Pomocy Społecznej .................................... 8
2.1. Zadania Centrum Pomocy Społecznej ................................................................................ 8
2.2. Kadra Centrum Pomocy Społecznej ................................................................................... 9
III. Infrastruktura Centrum Pomocy Społecznej .................................................................. 12
3.1. Infrastruktura techniczna i informatyczna ......................................................................... 12
3.2. Zamówienia publiczne ...................................................................................................... 17
IV. Analiza planu finansowego Centrum Pomocy Społecznej ............................................ 19
4.1. Wydatki Centrum .............................................................................................................. 19
4.2. Dochody Centrum ............................................................................................................. 27
V. Realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej ........................................................... 29
5.1. Klienci korzystający z pomocy społecznej oraz powody ich trudnej sytuacji życiowej ...... 29
5.2. Świadczenia z zakresu pomocy społecznej udzielane klientom ......................................... 31
5.3. Rządowy program „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” ............................................ 35
5.4. Usługi opiekuńcze ............................................................................................................. 37
5.5. Praca socjalna realizowana na rzecz mieszkańców Dzielnicy Śródmieście ....................... 40
VI. Działania na rzecz seniorów ......................................................................................... 51
6.1. Usługi w Dziale Wsparcia Społecznego ............................................................................. 52
6.2. Działania aktywizujące seniorów ....................................................................................... 56
VII. Pomoc specjalistyczna ................................................................................................. 58
7.1. Pogłębiona praca socjalna i indywidualne poradnictwo specjalistyczne ............................ 58
7.2. Pilotaż rozdzielenia pracy socjalnej i postępowań administracyjnych .............................. 60
7.3. Wsparcie rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi .......................................... 62
7.4. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie ............................................................................. 69
7.5. Aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych i biernych zawodowo .................................... 76
VIII. Programy i projekty społeczne ...................................................................................... 79
IX. Wolontariat ................................................................................................................... 86
X. Współpraca z instytucjami i organizacjami w zakresie wspólnej realizacji działań na rzecz mieszkańców Dzielnicy Śródmieście ..................................................................... 90
XI. Realizacja projektów z Budżetu Partycypacyjnego 2016 .............................................. 94
Podsumowanie .................................................................................................................... 99
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 3
Wstęp
Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja Tymowskiego jest
jednostką organizacyjną m.st. Warszawy realizującą zadania z zakresu pomocy społecznej
na rzecz mieszkańców Dzielnicy Śródmieście, działającą od 1 stycznia 2013 roku.
Misją Centrum jest stworzenie kompleksowego systemu wsparcia zapewniającego godne
warunki do życia i rozwoju mieszkańców Dzielnicy Śródmieście w różnych sferach życia
społecznego poprzez aktywizację i integrację społeczną oraz zapobieganie wykluczeniu
społecznemu.
Działania Centrum nakierowane na wspieranie mieszkańców dzielnicy wiązały się ze
szczególną dbałością o jakość świadczonych usług, profesjonalizm pracowników, trafne
rozpoznanie sytuacji poszczególnych środowisk oraz dopasowywanie form wsparcia do
występujących problemów społecznych.
W 2016 roku Centrum realizowało obligatoryjne zadania pomocy społecznej
polegające na przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń przewidzianych ustawą o pomocy
społecznej oraz rozwijaniu różnych form pracy socjalnej na rzecz osób i rodzin
przeżywających trudności życiowe, w tym zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Centrum podjęło szereg działań mających na celu budowę przyjaznego wizerunku
jednostki, otwartej na społeczności lokalne jak i indywidualne potrzeby każdego mieszkańca
Dzielnicy Śródmieście. Od 2013 roku obserwujemy tendencję wzrostową liczby rodzin
objętych wsparciem Centrum jak i ogólnej liczby osób korzystających z pomocy.
Równocześnie w 2016 roku znacznie wzrosła liczba rodzin, które korzystały ze wsparcia
wyłącznie w formie pracy socjalnej.
Odpowiedzią na te tendencje było podjęcie zmian organizacyjnych - przystąpienie do
pilotażu rozdzielenia pracy socjalnej od postępowań administracyjnych w sprawie świadczeń
pieniężnych i powołanie sekcji ds. pogłębionej pracy socjalnej. Rozbudowując ofertę
wsparcia szczególną wagę przywiązywano bowiem do wdrażania instrumentów aktywnej
integracji i doskonalenia indywidualnego podejścia do każdego przypadku oraz
holistycznego postrzegania sytuacji osób, rodzin i społeczności lokalnych.
Dużym wyzwaniem dla naszej instytucji są trendy demograficzne wyraźnie wskazujące
na postępujący proces starzenia się społeczności dzielnicy. Dominującym powodem
udzielania pomocy w 2016 roku była długotrwała lub ciężka choroba, najczęściej związana
z podeszłym wiekiem. W związku z powyższym stale podejmowane są działania
udoskonalające system wsparcia seniorów, ale także rozwijana jest tzw. „polityka aktywnego
starzenia się” poprzez popularyzację aktywności społecznej wśród osób starszych. Jedną
z okazji do podjęcia zadań w tym zakresie był przekazany do realizacji przez Centrum
projekt z budżetu partycypacyjnego pn. Warszawski Festiwal „Lato Seniora”, który pozwolił
na zaprezentowanie oferty wsparcia szerokiej rzeszy mieszkańców.
Podnoszenie jakości i dostępności świadczonych usług związane było także
z nowymi inwestycjami w infrastrukturę techniczną oraz informatyczną. Wykonane zostały
prace projektowo-remontowe w siedzibach Centrum, ale również w ogrodzie przy
ul. Świętojerskiej 12a, zainstalowano monitoring wizyjny, zakupiony został nowy samochód
dostosowany do przewozu osób niepełnosprawnych. Ponadto wdrożono system połączeń
telefonicznych VoIP i uruchomiono nową stronę internetową dostosowaną do potrzeb osób
słabowidzących, co umożliwia lepszą komunikację z mieszkańcami.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 4
Centrum w sposób aktywny uczestniczy w kształtowaniu polityki społecznej
w Dzielnicy Śródmieście. Ważnym elementem tego procesu jest interdyscyplinarna
współpraca z podmiotami publicznymi i pozarządowymi, zarówno przy realizacji konkretnych
przedsięwzięć – wspólnych projektów oraz programów społecznych jak i przy tworzeniu
skutecznego systemu profilaktyki oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. W 2016
roku zainicjowana została koalicja służb i instytucji na rzecz wypracowania modelowych
rozwiązań w zakresie reintegracji społeczno-zawodowej oraz przeciwdziałaniu wykluczeniu
społecznemu mieszkańców bloków socjalnych przy ul. 29 Listopada.
Poznanie i analiza rzeczywistych potrzeb społeczności lokalnej oraz określenie planu
działań w dłuższej perspektywie są niezbędnymi warunkami efektywnej realizacji zadań
stojących przed Centrum. W tym celu w 2016 roku pracownicy Centrum podjęli się
opracowania dokumentu planistycznego, który określałby główne obszary i kierunki działań,
dostosowane do zapotrzebowania społecznego i uwzględniający różnorodność problemów
zgłaszanych przez mieszkańców Dzielnicy Śródmieście. Przygotowana „Strategia Rozwoju
Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja Tymowskiego -
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016-2020” określa optymalne
sposoby reagowania w celu przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społecznym
i minimalizacji ich skutków wśród mieszkańców Dzielnicy Śródmieście korzystających z usług
pomocy społecznej.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 5
I. Charakterystyka Dzielnicy Śródmieście
Dzielnica Śródmieście jest centralną częścią m.st. Warszawy, jedną z 18 dzielnic stolicy.
Powierzchnia Śródmieścia to prawie 15,6 km2 (3,1% powierzchni Warszawy), w 90% jest
ona zagospodarowana.
Mapa 1. Mapa Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy
Źródło: Biuro Planowania Rozwoju Warszawy S.A.
Dzielnica, stanowiąca centrum stolicy, ma charakter reprezentatywny ze względu na
usytuowanie najważniejszych urzędów administracji państwowej, budynków użyteczności
publicznej, ale także zabytków i miejsc historycznych. Stąd też w rankingu dzielnic pod
względem atrakcyjności warunków życia Śródmieście oceniane jest jako najatrakcyjniejsze
miejsce pod względem dostępu do infrastruktury społecznej, kulturalnej, zdrowotnej,
edukacyjnej i usługowej1.
W strukturze użytkowania gruntów przeważają tereny zabudowane i zurbanizowane,
przez co powierzchnia terenów inwestycyjnych dla budownictwa mieszkaniowego jest bardzo
1 Ranking Dzielnic Warszawy pod względem atrakcyjności warunków życia, Mazowiecki Ośrodek Badań
Regionalnych, 2013 rok.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 6
ograniczona. Ograniczenie to powoduje zmniejszony napływ ludności, co jest jednym
z czynników nasilonego procesu starzenia się społeczności dzielnicy.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2015 roku 2 ludność w Dzielnicy
Śródmieście wynosiła 119 193 osób, co stanowiło 6,8 % ogółu ludności Warszawy.
W ostatnich latach obserwujemy stały spadek liczby ludności w dzielnicy. W roku 2015
odnotowano ujemny przyrost naturalny - jego natężenie liczone na 1 000 ludności wyniosło
minus 8,21 osób, oraz ujemne saldo migracji na pobyt stały, jego natężenie liczone na 1 000
ludności wyniosło minus 2,69 osób.
Tendencje te są odwrotne do tych obserwowanych w skali całego miasta, zarówno
przyrost naturalny, jak i przyrost migracyjny w Warszawie są dodatnie. Ponadto w Dzielnicy
Śródmieście odnotowano najniższy współczynnik urodzeń.
Struktura ludności według płci charakteryzowała się liczebną przewagą kobiet. Liczba
kobiet w 2015 roku wynosiła 65 728, a mężczyzn 53 465, co oznacza, że na 100 mężczyzn
przypadały 123 kobiety. Wskaźnik feminizacji wyraźnie wzrasta wraz z wiekiem, w przypadku
osób w wieku produkcyjnym kobiety przeważają liczebnością tylko w niewielkim stopniu.
Wykres 1. Ludność według płci i wieku w 2015 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Panoramy Dzielnic Warszawy w roku 2015, Urząd Statystyczny
w Warszawie.
2W okresie przygotowywania sprawozdania nie były jeszcze dostępne dane dotyczące ludności w Dzielnicy
Śródmieście za 2016 rok.
2377
1926
1537
1813
2462
4999
5881
4693
3866
3104
3583
5167
5340
4209
2820
3661
3824
4466
2460
2123
1703
1701
2495
4803
5535
4674
3574
2853
3099
4371
4320
2919
1638
1654
1602
1941
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000
0 – 4
5 – 9
10 – 14
15 – 19
20 – 24
25 – 29
30 – 34
35 – 39
40 – 44
45 – 49
50 – 54
55 – 59
60 – 64
65 – 69
70 – 74
75 – 79
80 – 84
85+
Mężczyźni Kobiety
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 7
Równocześnie w dzielnicy obserwować można proces starzenia się ludności – osoby
w wieku 65 lat i więcej w 2015 roku stanowiły 24,1 % ogółu ludności dzielnicy, co powoduje,
że Śródmieście w 2015 roku było najstarszą dzielnicą Warszawy.
Mapa 2. Udział ludności w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności dzielnic w 2015 roku
Źródło: Panorama Dzielnic Warszawy w roku 2015, Urząd Statystyczny w Warszawie.
Dzielnicę charakteryzuje niski odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym i wysoki
udział osób w wieku poprodukcyjnym. W 2015 roku współczynnik obciążenia
demograficznego wyniósł 68,1 %, co oznacza, że na 100 osób w wieku produkcyjnym
przypada blisko 68 osób w wieku nieprodukcyjnym.
Wykres 2. Grupy wiekowe według aktywności zawodowej w 2015 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Panoramy Dzielnic Warszawy w roku 2015, Urząd Statystyczny
w Warszawie.
14215
7303 6912
70904
36408 3449634074
9754
24320
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
ogółem mężczyźni kobiety
wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 8
II. Zadania i struktura organizacyjna Centrum Pomocy Społecznej
2.1. Zadania Centrum Pomocy Społecznej
Szczegółowy zakres działania Centrum został określony w Statucie Centrum Pomocy
Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja Tymowskiego stanowiącym załącznik
do Uchwały Rady m.st. Warszawy nr XXXVII/943/2012 z dnia 31 maja 2012 roku.
Podstawowym statutowym celem działania Centrum jest rozpoznawanie i zaspakajanie
niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin, które własnym staraniem nie są w stanie
pokonać trudności życiowych oraz umożliwienie im bytowania w warunkach
odpowiadających godności człowieka.
Do podstawowych zadań Centrum w 2016 roku należała realizacja:
1) zadań własnych m.st. Warszawy, określonych w ustawie o pomocy społecznej
i w innych ustawach;
2) zadań zleconych m.st. Warszawie, określonych w ustawie o pomocy społecznej
i innych ustawach oraz zadań wynikających z porozumień zawartych z wojewodą
mazowieckim, innymi jednostkami samorządu terytorialnego i administracją rządową;
3) innych zadań, wynikających z rozpoznania potrzeb mieszkańców potrzebujących
wsparcia i pomocy.
Wśród innych zadań realizowanych przez Centrum wskazać należy m. in.:
1) opracowanie i realizację lokalnych programów z zakresu pomocy społecznej na rzecz
ograniczania i rozwiązywania występujących problemów społecznych;
2) udział w realizacji miejskich programów z zakresu polityki społecznej;
3) zapewnienie obsługi organizacyjno-technicznej Zespołu Interdyscyplinarnego ds.
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy
oraz udział przedstawicieli Centrum w pracach tego zespołu.
W zakresie realizacji celów pomocy społecznej Centrum współpracowało z organami
administracji rządowej, samorządowej, stowarzyszeniami, fundacjami, związkami
wyznaniowymi oraz innymi podmiotami działającymi w obszarze polityki społecznej.
Priorytetowymi obszarami współpracy była realizacja działań związanych ze wspieraniem
rodzin niewydolnych wychowawczo, będących w kryzysie, działań związanych
z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, aktywizacją osób bezrobotnych. Szczególne
działania zostały skierowane do osób starszych i niepełnosprawnych.
Centrum realizując swoje zadania statutowe opiera się na:
1) Społecznej Strategii Warszawy - Strategia Rozwiązywania Problemów
Społecznych na lata 2009-2020, przyjętej Uchwałą Nr XLVI/1427/2008 przez Radę
m.st. Warszawy z dnia 18 grudnia 2008 roku,
2) Strategii Rozwoju Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof.
Andrzeja Tymowskiego - Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na
lata 2016 – 2020, przyjętej Zarządzeniem nr 32/2016 Dyrektora Centrum Pomocy
Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja Tymowskiego z dnia
30 września 2016 roku,
3) warszawskich programach dotyczących przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu,
aktywizacji zawodowej, wpierania rodziny, wsparcia osób w starszym wieku
i niepełnosprawnych oraz profilaktyki uzależnień.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 9
2.2. Kadra Centrum Pomocy Społecznej
W Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja Tymowskiego
w Warszawie wg stanu na dzień 31.12.2016 roku zatrudnionych było 147 osób
(w tym 5 osób na zastępstwo) na 137 etatach.
Ponadto w bieżącą działalność Centrum Pomocy Społecznej w Warszawie w okresie od
01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. zaangażowanych było:
• 7osób bezrobotnych bez prawa do zasiłku skierowanych do wykonywania prac
społecznie użytecznych (prace pomocnicze), w tym 1 osoba w całości finansowana
przez Centrum;
• 2 osoby realizujące staż rehabilitacyjny organizowany przez Fundację Polskich
Kawalerów Maltańskich w Warszawie POMOC MALTAŃSKA – w ramach projektu: „Staż
w administracji publicznej wsparcie aktywizacji społecznej i zawodowej osób
niepełnosprawnych” współfinansowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych;
• 19 osób odbywających praktyki studenckie w ramach porozumień z uczelniami
wyższymi;
• 17 osób wykonujących nieodpłatną, kontrolowaną pracę na cele społeczne na rzecz
Centrum (841,5 godziny);
• 66 wolontariuszy stale współpracujących oraz ok. 500 wolontariuszy akcyjnie
zaangażowanych we wspieranie działalności Centrum.
Tabela 1: Liczba pracowników socjalnych w stosunku do liczby mieszkańców dzielnicy oraz liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących objętych pomocą socjalną w 2016 roku
Liczba mieszkańców w tys. 113 088
Liczba rodzin objętych pomocą społeczną (w tym osoby samotnie
gospodarujące) 3 100
Pracownicy Centrum (bez zastępstw) ogółem 142 osoby/137 etatów
Pracownicy socjalni ogółem 50 osób / 49,5 etatu
Pracownicy socjalni terenowi 47 osób/etatów
Pracownicy socjalni rejonowi 38 osób/etatów
% pracowników socjalnych do pracowników Centrum w etatach (bez
zastępstw) ogółem 36 %
Liczba mieszkańców na 1 terenowego pracownika socjalnego 2 406
Liczba rodzin na 1 terenowego pracownika socjalnego 66
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum. dane z Delegatury Biura Administracji i Spraw Obywatelskich, Działu Ewidencji Ludności
i Dowodów Osobistych dla Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy na dzień 31.12.2016 roku
Centrum Pomocy Społecznej nie spełnia wymogów ustawy o pomocy społecznej dotyczących zatrudnienia
odpowiedniej liczby pracowników socjalnych. Zgodnie z art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej na jednego
pracownika socjalnego zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy powinno przypadać 2 tys. mieszkańców
lub nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących objętych pomocą socjalną. W związku
z powyższym, żeby spełnić ustawowy wymóg Centrum powinno zwiększyć zatrudnienie o 10 terenowych
pracowników socjalnych.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 10
137
etat
ów
pra
cow
nik
ów
za
tru
dn
ion
ych
49,5 etatu - osoby wykonujące zadania pracowników socjalnych
47 etatów - terenowi pracownicy socjalni, w tym 38 etatów rejonowych
pracowników socjalnych
2,5 etatu - realizujący zadania pracowników socjalnych, w tym
ds. wolontariatu
2 etaty na stanowisku specjalisty pracy z rodziną
4 etaty na stanowisku asystenta rodziny
2,75 etatu na stanowisku
psychologa i terapeuty
12 etatów kadry kierowniczej
36 etatów -pracujących w placówkach wsparcia społecznego
12 etatów - zatrudnieni w Zespole ds. żywienia
9 etatów - Zespół ds. opieki całodobowej, w tym 6 etatów
pielęgniarek, 1 et. fizjoterapeuta
15 etatów - pozostali pracownicy30,75 etatów – pozostali pracownicy,
w tym księgowości, kadr, administracji i i obsługi
Schemat 1: Struktura zatrudnienia w Centrum Pomocy Społecznej
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Wykształcenie pracowników
Kwalifikacje zawodowe pracowników zatrudnionych w Centrum Pomocy Społecznej wg
stanu na 31.12.2016 roku, przedstawiają się następująco:
• 109 osób posiada wykształcenie wyższe, w tym:
o 35 osób wykształcenie podyplomowe,
o 17 osób specjalizację w zawodzie pracownika socjalnego,
o 17 osób specjalizację lub studia podyplomowe w zakresie organizacji pomocy
społecznej,
o 6 osób specjalizację w zawodzie pracownika socjalnego (oczekuje na egzamin),
• 28 osób posiada wykształcenie średnie,
• 8 osób posiada wykształcenie zawodowe,
• 2 osoby posiadają wykształcenie podstawowe.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 11
Szkolenia pracowników
W 2016 roku pracownicy Centrum uczestniczyli w różnych formach podnoszenia
kwalifikacji zawodowych, w tym 49szkoleniach oraz18 konferencjach i seminariach. Sześciu
pracowników odbyło specjalizacje w zawodzie pracownika socjalnego, w tym 4 pracowników
w zakresie specjalizacji I stopnia, a 2 pracowników w zakresie specjalizacji II stopnia.
Ponadto jeden pracownik podnosi kwalifikacje w ramach studiów podyplomowych oraz jeden
w ramach specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej. Ogółem w różnych formach
doskonalenia zawodowego udział wzięło 137 osób.
Odbyły się szkolenia merytoryczne z obszaru pomocy społecznej m.in.:
• Obsługa trudnego klienta –praktyczne metody i techniki działania uwzględniające
budowanie motywacji i poczucia sprawstwa.
• Warsztaty z udziałem w zakresie wypracowania modelu rozwiązań w obszarze
reintegracji społeczno–zawodowej, przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu oraz
budowania partnerstwa na rzecz mieszkańców bloków socjalnych.
• Cykl warsztatów grupowych dla kadry profesjonalistów pracujących w Zespołach
Interdyscyplinarnych i Grupach Roboczych, powołanych do rozwiązywania problemu
przemocy w rodzinie w ramach projektu „Nowatorskie aplikacje działań mentoringowych,
tutoringowych i coachingowych zwiększające efektywności działań Zespołów
Interdyscyplinarnych i Grup Roboczych w pracy ze środowiskiem rodzinnym
doświadczającym przemocy” w ramach realizacji zadania publicznego „Doradztwo dla
przedstawicieli służb pracujących w zespołach dyscyplinarnych i grupach roboczych na
terenie m.st. Warszawy”.
• Przeciwdziałania przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć dla Zespołów
Interdyscyplinarnych.
• Warsztaty dotyczące doskonalenie umiejętności diagnozowania problemów rodziny,
nawiązywania kontaktów i prowadzenia rozmów z osobami doznającymi oraz
stosującymi przemoc w rodzinie itp.
• Pomoc społeczna, a ochrona zdrowia psychicznego- obowiązki pracowników jednostek
organizacyjnych pomocy społecznej w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
• Profilaktyki uzależnień chemicznych i behawioralnych.
• Przeciwdziałania przemocy w rodzinie z problemem alkoholowym.
• Szkolenie dla pracowników socjalnych z edukacji finansowej (planowania
i gospodarowania budżetem domowym).
Ponadto odbyły się liczne szkolenia specjalistyczne oraz z zakresu funkcjonowania
jednostki.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 12
III. Infrastruktura Centrum Pomocy Społecznej
3.1. Infrastruktura techniczna i informatyczna
Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja Tymowskiego
dysponuje 5 obiektami położonymi w Warszawie przy:
1. ul. Konwiktorskiej 3/5
2. ul. Świętojerskiej 12 A
3. ul. Twardej 1
4. ul. Górnośląskiej 39
5. ul. 29 listopada 12
W 2016 r. w budynkach Centrum przy ul. Konwiktorskiej 3/5 oraz ul. Świętojerskiej 12 A
zainstalowano monitoring wizyjny, którego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa
pracowników oraz osób przebywających na terenie Centrum, ograniczenie zachowań
zagrażających zdrowiu, bezpieczeństwu podopiecznych oraz pracowników, wyjaśnianie
sytuacji konfliktowych, ustalanie sprawców czynów nagannych (bójki, zniszczenia mienia,
kradzieże).
W związku z włączeniem Centrum do systemu teleinformatycznego Urzędu
m.st. Warszawy w 2016 r. zakupiono 55 aparatów telefonicznych w technologii VoIP, które
umożliwiły dodanie nowych numerów kontaktowych. Zastosowanie tych aparatów ułatwiło
kontakt podopiecznych z pracownikami socjalnymi.
Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie
Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych
i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów
teleinformatycznych (Dz. U. 2016 poz. 113 z późn. zm.) w 2016 r. uruchomiono nową stronę
internetową Centrum dostosowaną do potrzeb osób słabowidzących.
Ponadto wykonano remont – adaptację pomieszczeń piwnic w budynku przy
ul. Konwiktorskiej 3/5 za kwotę 980.846,01zł, w wyniku którego pozyskano nowe
pomieszczenia magazynowe, składnicę akt i pomieszczenia dla grup roboczych.
W grudniu 2016 roku zakupiono samochód osobowy przystosowany do przewozu osób
niepełnosprawnych.
Koszty utrzymania obiektów Centrum oraz prac projektowo-remontowych
Od 2013 r. sukcesywnie zwiększane są środki finansowe na wykonywanie prac
remontowo – budowlanych. Pozwala to na utrzymanie obiektów Centrum we właściwym
stanie technicznym. W trakcie remontów wykonano prace przystosowujące obiekty dla osób
niepełnosprawnych (podjazdy dla wózków inwalidzkich, poręcze ułatwiające poruszanie się
wózkami inwalidzkimi po podjazdach, przystosowanie sanitariatów, poszerzenie otworów
drzwiowych).
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 13
Tabela 2: Zestawienie rocznych kosztów eksploatacyjnych budynku i lokali Centrum za
rok 2016 z tytułu opłat do ZGN Śródmieście
Budynek przy ul. Konwiktorskiej 3/5
Lp. Nazwa usługi Wartość brutto
1 Czynsz 62.605,24 zł
2 Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi 5.961,60 zł
3 Centralne ogrzewanie/ciepła woda 60.252,42 zł
4 Odprowadzanie ścieków 5.067,17 zł
5 Zimna woda 3.314,91 zł
6 Energia elektryczna 60.180,13 zł
łącznie 197.381,47 zł
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Lokal przy ul. Twardej UŻ 1 i 2
Lp. Nazwa usługi Wartość brutto
1 Czynsz 39.062,44 zł
2 Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi 1.080,00 zł
3 Centralne ogrzewanie/ciepła woda 18.278,85 zł
4 Odprowadzanie ścieków 1.620,59 zł
5 Zimna woda 1.375,56 zł
6 Energia elektryczna 9.552,89 zł
7 Gaz 1.944,87 zł
łącznie 72.915,20 zł
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Lokal przy ul. Górnośląskiej 39
Lp. Nazwa usługi Wartość brutto
1 Czynsz 6.590,28 zł
2 Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi 540,00 zł
3 Centralne ogrzewanie/ciepła woda 8.067,05 zł
4 Odprowadzanie ścieków 2.124,88 zł
5 Zimna woda 1.392,05 zł
6 Energia elektryczna 1.246,30 zł
7 Gaz 369,12 zł
łącznie 20.329,68 zł
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Lokal przy ul. 29 listopada 12
Lp. Nazwa usługi Wartość brutto
1 Czynsz 2.394,60 zł
2 Opłata za gospodarowanie odpadami
komunalnymi/odprowadzanie ścieków
604,34 zł
3 Zimna woda – zaliczka 647,65 zł
4 Energia elektryczna 339,36 zł
łącznie 3.985,95 zł
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 14
Tabela 3: Zestawienie rocznych kosztów eksploatacyjnych budynku przy ul. Świętojerskiej 12A za rok 2016 – budynek administrowany przez Centrum
Budynek przy ul. Świętojerskiej 12a
Lp. Nazwa usługi Kwota brutto
1 Zimna woda 12 424,11 zł
2 Ciepła woda, centralne ogrzewanie 86 640,09 zł
3 Odprowadzanie ścieków 18 991,13 zł
4 Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi 6 480,00 zł
5 Gaz ziemny 5 252,02 zł
6 Energia elektryczna (dystrybucja + sprzedaż) 52 303,40 zł
łącznie 182 090,75 zł
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Tabela 4: Koszty ochrony osób i mienia oraz sprzątania w obiektach Centrum
Lp. Nazwa usługi 2015 2016
1 Ochrona osób i mienia 165 994,68 243 266,55
2 Sprzątanie obiektów 112 037,86 164 620,57
łącznie 278 032,54 407 887,12
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
W 2016 r. w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego na usługi ochrony
osób i mienia oraz sprzątania zastosowano zapisy o klauzulach społecznych na podstawie
Zarządzenia Nr 1243/2015 r. Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 1 września 2015 r.
w sprawie stosowania klauzul społecznych w postępowaniach o udzielenie zamówienia
publicznego w Urzędzie m.st. Warszawy i wybranych jednostkach organizacyjnych
m.st. Warszawy. Zastosowanie zapisów dotyczących stosowania klauzul społecznych
wpłynęło na wzrost kosztów w/w usług w 2016 r.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 15
Tabela 5: Zestawienie prac projektowo-remontowych wykonanych w obiektach Centrum w latach 2013-2016 oraz plan remontów na lata 2017-2020
Budynek przy ul. Konwiktorskiej 3/5
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Budynek przy ul. Świętojerskiej 12A
2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. Plan na 2017-2018 r.
1) dokumentacja projektowa:
- remontu parteru budynku wraz z adaptacją węzła cieplnego.
2) remont: a) adaptacja pom. parteru.
- instalacja elektryczna z adaptacją istniejącej sieci logicznej w tej części,
- instalacja wod-kan, - instalacja centralnego ogrzewania, - stolarka drzwiowa zew. b) adaptacja pomieszczeń
prawej części piętra. - Instalacja c. o., - stolarka okienna, c) - remont węzła cieplnego, 3) nadzór autorski nad
dokumentacją projektową realizacji remontu.
Łącznie - 1.837.020,00 zł
1) ekspertyza techniczna i konserwatorska. 2) dokumentacja projektowa: - remontu piwnic, dachu i elewacji 3) remont: a) adaptacja pomieszczeń prawej części piętra. - adaptacja pomieszczeń - adaptacja instalacji centralnego ogrzewania, - wykonanie instalacji elektrycznej i teletechnicznej, 4) nadzór autorski nad dokumentacją projektową realizacji remontu. Łącznie - 770.000,21 zł
1) dokumentacja projektowa:
- remontu piwnic, dachu i elewacji, z podziałem na podetapy, 2) remont: - wykonie izolacji ścian piwnic, - wykonanie instalacji wod-kan, - wykonanie przykanalika ogólnospławnego kanalizacji, 3) nadzór autorski nad dokumentacją projektową realizacji remontu. Łącznie – 1.250.827,97 zł
1) weryfikacja dokumentacji kosztorysowej remontu piwnic
2) remont: - adaptacja pomieszczeń piwnic - wykonanie instalacji elektrycznej, - wykonanie instalacji wod-kan, 3) weryfikacja dokumentacji kosztorysowej remontu dachu (plan na rok 2017). Łącznie – 1.024.152,01 zł
2017 r. - Remont dachu
2.155.000,00 zł
2018 r. - Remont elewacji
836.994,22 zł Łącznie – 2.991.994,22 zł
2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. Plan 2019-2020 r.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 16
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Lokal przy ul. Twardej 1
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
Koszty utrzymania obiektów w 2016 r. łącznie: 884.590,17 zł
Koszty prac remontowych i projektowych w 2016 r. łącznie: 1.044.324,01 zł
1) dokumentacja projektowa: - poprawa bezpieczeństwa p.poż., - instalacja elektryczna, - instalacja wod.-kan., - instalacja wentylacji
mechanicznej, - nowa technologia kuchni. 2) remont: - wykonanie instalacji p.poż - wykonanie instalacji wod-kan 3) nadzór autorski nad dokumentacją projektową realizacji remontu. 4) dokumentacja projektowa DWS
Twarda 1: - adaptacja pomieszczeń parteru, - instalacja elektryczna, - instalacja wod.-kan., - instalacja wentylacji
mechanicznej, - nowa technologia kuchni. Łącznie - 1.191.699,00 zł
- -
1) dokumentacja projektowa: - instalacja c.o.
2) dokumentacja projektowa: - remont tarasów
Łącznie - 20.172,00 zł
2019 r. - remont: - instalacja centralnego
ogrzewania ok. 350.000,00 zł
2020r. - remont kapitalny budynku: - adaptacja pomieszczeń - instalacja elektryczna - instalacja wentylacji mechanicznej - nowa technologia kuchni. Łącznie – ok. 3.200.000,00 zł
2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r.
- - 1) remont: - pomieszczeń parteru, - wyk. instalacji elektrycznej, - wyk. instalacji wod.-kan., - wyk. instalacji wentylacji
mechanicznej, - nowej technologii kuchni. 2) nadzór autorski nad dokumentacją projektową realizacji remontu. Łącznie - 684.771,71 zł
-
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 17
Obiekt przy ul. Konwiktorskiej 3/5 w 1939 r. w trakcie działań wojennych uległ
częściowemu zniszczeniu. Odbudowa pałacu miała miejsce
w latach 1951 – 1954. Od roku 1954 nie przeprowadzono remontu kapitalnego budynku.
Wykonywano jedynie drobne prace remontowe powstrzymujące degradację obiektu pod
względem technicznym. Do roku 2012 w pałacu mieściła się przychodnia lekarska. CPS
otrzymało obiekt do użytkowania w 2012 r. i od razu przystąpiło do wykonania
niezbędnych prac remontowych dostosowujących pomieszczenia do nowego
przeznaczenia. W latach 2012 – 2014 wykonywano prace remontowo – budowlane
wewnątrz budynku polegające na wymianie instalacji elektrycznej, sanitarnej, wod – kan,
CO oraz wydzieleniu nowych pokoi biurowych. W 2014 r. przygotowano projekt remontu
całego obiektu tj. remontu piwnic, remontu dachu i elewacji. W 2015 r. przystąpiono do
realizacji kolejnego etapu remontu. Duże koszty prac remontowych podyktowane są
dużym stopniem uszkodzeń budynku. Remont piwnic wymagał szerokiego zakresu robót
budowlanych, m.in. osuszenia i zabezpieczenia przed zawilgoceniem ścian zewnętrznych,
przebudowy instalacji elektrycznej, zamontowania nowej centrali wentylacji mechanicznej,
wylania nowych posadzek, zamontowania ościeżnic i drzwi we wszystkich
pomieszczeniach piwnicznych. Do wykonania pozostał jeszcze remont dachu – m.in.
wymiana 100% więźby dachowej, wymiana rynien i rur spustowych (miedź), naprawa
gzymsów oraz remont elewacji. W związku z tym, że budynek jest wpisany do ewidencji
zabytków, konserwator zabytków określił sposoby wykonania remontów oraz rodzaje
materiałów mogących zostać wykorzystanych do prac remontowo – budowlanych co ma
duży wpływ na koszty w/w prac.
Tabela 6: Wydatki na sprzęt informatyczny w latach 2015-2016
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
3.2. Zamówienia publiczne
W Centrum w 2016 roku, w trybie przetargu nieograniczonego przeprowadzono
22 postępowania. Postępowania w trybie przetargów niegraniczonych przeprowadzone
zostały na udzielenie zamówienia publicznego na m.in.: dostawy artykułów
żywnościowych, paczek świątecznych, świadczenia usług opiekuńczych, kompleksowej
ochrony mienia i osób, kompleksowej usługi sprzątania oraz usługi remontowej.
W przeprowadzonych postępowaniach, w zależności od rodzaju przedmiotu
zamówienia, w pięciu z nich na podstawie art. 29 ust. 4 pkt 4 ustawy Prawo zamówień
publicznych zastosowano klauzulę społeczną.
W 2016 r. w Centrum, na podstawie art. 4 pkt 8 Pzp. (zamówienia, których wartość nie
przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro),przeprowadzono 475
procedur zakupów materiałów i wyposażenia oraz zakupu usług. Dbając o właściwe
zabezpieczenie interesów m.st. Warszawy procedury zostały przeprowadzone na
podstawie Zarządzenia nr 26/2015 Dyrektora CPS z dnia 15 września 2015 r. Regulamin
zamówień o wartości nieprzekraczającej wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000
2015 r. 2016 r.
107.278,14 zł
141.121,59 zł
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 18
euro w Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja
Tymowskiego
Procedury zakupowe na podstawie art. 4 pkt 8 Pzp. dotyczyły m.in.: obsługi prawnej,
badań profilaktycznych pracowników, przeglądów budowlanych, konserwacji urządzeń
dźwigowych, utylizacji odpadów medycznych, pogrzebów podopiecznych Centrum.
Wykres 3: Zamówienia publiczne w latach 2015/2016
Źródło: Dane wewnętrzne Centrum.
W stosunku do 2015 r. nastąpił wzrost ilości postępowań w oparciu o Pzp. oraz
art. 4 pkt 8Pzp. Na zwiększenie ilości procedur których wartość nie przekracza wyrażonej
w złotych równowartości kwoty 30 000 euro, miały wpływ m.in.: realizacja zadania
w ramach projektu z budżetu partycypacyjnego pn. Warszawski Festiwal „Lato Seniora”,
dokonane oszczędności oraz pozyskanie dodatkowych środków finansowych za które
dokonano zakupów materiałów i wyposażenia na potrzeby Centrum.
19 22
340
475
0
100
200
300
400
500
2015 2016
Zamówienia z zastosowaniemprzepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych
Zamówienia na podstawie Regulaminuudzielania zamówień o wartościnieprzekraczającej wyrażonej wzłotych równowartości kwoty 30 000euro w CPS.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 19
IV. Analiza planu finansowego Centrum Pomocy Społecznej
4.1. Wydatki Centrum
Podstawą gospodarki finansowej Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście
im. prof. Andrzeja Tymowskiego jest plan finansowy zatwierdzony Uchwałą Rady Miasta
Stołecznego Warszawy. Plan finansowy ustalany jest na podstawie zgłoszonych potrzeb
i weryfikowany możliwościami finansowymi Dzielnicy Śródmieście. W 2016 r. pierwotny
budżet Centrum wynosił 23.455.427 zł i w trakcie roku budżet został zwiększony o łączną
kwotę 2.590.050 zł (w tym: środki Wojewody Mazowieckiego 2.381.412 zł, środki
m.st. Warszawy 208.638 zł) Otrzymane środki przeznaczone były m. in. na dożywianie,
zasiłki stałe, składki zdrowotne podopiecznych, usługi opiekuńcze, dodatki dla
pracowników socjalnych za pracę w terenie oraz zakupy inwestycyjne. Ze środków
inwestycyjnych zakupiono samochód przystosowany do przewozu osób
niepełnosprawnych oraz sprzęt biurowy. Ostateczny plan finansowy w 2016 roku zamknął
się kwotą 26.045.477 zł i został wykonany w 99,2%.
Tabela 7: Porównanie wydatków Centrum Pomocy Społecznej w odniesieniu do wydatków Dzielnicy Śródmieście i Miasta Stołecznego Warszawy za 2016 rok
Wyszczególnienie Wydatki 2016 %
Miasto Stołeczne Warszawa 13.789.907.613 zł*) 100,00
Dzielnica Śródmieście 643.102.290 zł**) 4,66
Centrum Pomocy Społecznej 25.827.699 zł***) 0,19
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdania finansowego Centrum za 2016 r., danych
z Urzędu Dzielnicy Śródmieście i danych z Urzędu m.st. Warszawy.
*)Dane ze sprawozdania finansowego Centrum za 2016 r. na dzień 31.12.2016 r.
**)Dane z Wydziału Budżetowo-Księgowego Urzędu Dzielnicy Śródmieście za 2016 r. na dzień 31.12.2016 r.
z zastrzeżeniem późniejszych korekt.
***)Dane z Biura Księgowości i Kontrasygnaty Urzędu m.st. Warszawy za 2016 r. na dzień 31.12.2016 r.
z zastrzeżeniem późniejszych korekt.
Wydatki m.st. Warszawy na dzień 31 grudnia 2016 r. bez uwzględnienia późniejszych
ewentualnych korekt wyniosły 13.789.907.613 zł, Dzielnicy Śródmieście 643.102.290 zł,
a Centrum 25.827.699 zł, co oznacza, że wydatki Dzielnicy Śródmieście stanowiły 4,66%
wydatków m.st. Warszawy, a Centrum 0,19% tych wydatków.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 20
Wykres 4: Porównanie wykonania planu finansowego Centrum w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych Centrum.
Łączna kwota wydatków w Centrum zrealizowanych w 2016 r. wyniosła 25.827.699 zł,
co stanowi 99,2% wykonania planu finansowego jednostki. Wykonanie planu finansowego
w 2013 r. wynosiło 25.283.170 zł, co stanowiło 98,7% planu, w 2014 r. 23.115.252 zł, co
stanowiło 96,3% planu, a w 2015 r. 24.571.634 zł - 99,4%.
25 283 170
23 115 25224 571 634
25 827 699
0
5 000 000
10 000 000
15 000 000
20 000 000
25 000 000
30 000 000
2013 2014 2015 2016
2013 2014 2015 2016
98,7% 96,3% 99,4% 99,2%
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 21
Tabela 8: Porównanie wydatków w latach 2013-2016 w podziale na zadania
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych Centrum.
VI OCHRONA ZDROWIA I
POMOC SPOŁECZNA25 283 170,37 98,70% 23 115 252,00 96,30% 24 571 633,85 99,43 26 045 477,00 25 827 698,75 99,16%
VI/3Pomoc społeczna -
program 320 224 180,53 98,50% 18 053 440,43 95,40% 19 249 250,52 99,39 20 571 035,00 20 394 356,47 99,14%
B/VI/3/1
Poradnictwo, mieszkania
chronione i ośrodki
interwencji kryzysowej oraz
usługi specjalistyczne -
zadanie 1
2 322 735,02 100,00% 2 549 973,94 100,00% 2 191 091,70 100,00 2 523 249,00 2 518 978,59 99,83%
1.Usługi opiekuńcze i specjalistyczne
usługi opiekuńcze2 322 735,02 100,00% 2 549 973,94 100,00% 2 191 091,70 100,00 2 510 103,00 2 507 424,60 99,89%
2. Zespół interdyscyplinarny 0,00 0,00 0,00 8 500,00 6 907,99 81,27%
3. Nieodpłatna pomoc praw na 0,00 0,00 0,00 4 646,00 4 646,00 100,00%
B/VI/3/2
Pomoc bezrobotnym,
aktywizacja zawodowa -
zadanie 2
1 089 115,58 84,50% 820 143,11 96,20% 29 857,21 91,40 14 520,00 13 995,58 96,39%
1. Działalność Klubu Aktywizacji
Zawodowej0,00 12 553,88 99,40% 8 483,70 88,83 9 310,00 8 791,30 94,43%
2. Organizacja prac społecznie
użytecznych2 362,16 32,00% 7 219,20 42,00% 10 904,42 86,45 5 210,00 5 204,28 99,89%
3. Organizacja Targów Pracy 0,00 8 860,00 100,00% 10 469,09 99,69 0,00 0,00
4.Realizacja projektów
w spółf inansow anych ze środków
Europejskiego funduszu Społecznego
1 086 753,42 84,80% 791 510,03 97,20% 0,00 0,00 0,00
B/VI/3/5Pomoc dla repatriantów oraz
dla uchodźców - zadanie 513 700,00 100,00% 8 870,00 100,00% 3 160,00 100,00 7 950,00 6 600,00 83,02%
B/VI/3/7
Jednostki obsługi zadań z
zakresu pomocy społecznej -
zadanie 7
8 989 715,06 99,50% 7 988 890,19 99,70% 9 270 379,98 99,61 9 925 564,00 9 875 366,70 99,49%
w ynagrodzenia i pochodne 5 709 764,66 99,70% 5 854 231,62 99,90% 6 871 037,62 99,82 7 532 721,00 7 518 471,75 99,81%
- wynagrodzenia osobowe
pracowników 4 436 000,20 100,00% 4 609 998,19 100,00% 5 431 915,46 99,89 5 955 862,00 5 952 564,01 99,94%
- dodatkowe wynagrodzenie roczne 264 772,00 100,00% 296 110,55 100,00% 352 636,36 100,00 373 859,00 373 858,34 100,00%
- wynagrodzenia bezosobowe 124 200,00 100,00% 27 500,00 100,00% 14 970,00 100,00 30 000,00 30 000,00 100,00%
- pochodne od wynagrodzeń 884 792,46 98,00% 920 622,88 99,40% 1 071 515,80 99,42 1 173 000,00 1 162 049,40 99,07%
pozostałe w ydatki: 3 279 950,40 99,10% 2 134 658,57 99,20% 2 399 342,36 99,01 2 392 843,00 2 356 894,95 98,50%
w tym:
remont budynku 1 837 020,00 100,00% 770 000,21 100,00% 1 250 827,97 99,91 1 024 153,00 1 024 152,01 100,00%
zakupy inw estycyjne 66 727,50 99,70% 183 133,62 97,70%
B/VI/3/8
Zapewnienie opieki osobom
przebywającym i
dochodzącym w jednostkach
pomocy społecznej - zadanie
8
5 279 348,24 98,90% 4 050 923,02 84,00% 4 887 915,06 99,02 4 742 942,00 4 684 084,36 98,76%
w ynagrodzenia i pochodne 2 636 252,97 99,80% 2 587 730,63 99,97% 2 748 152,66 99,97 2 834 545,00 2 832 350,57 99,92%
- wynagrodzenia osobowe
pracowników2 037 699,75 100,00% 2 041 700,00 100,00% 2 137 990,58 100,00 2 178 200,00 2 178 198,54 100,00%
- dodatkowe wynagrodzenie roczne 158 718,37 100,00% 142 621,62 100,00% 154 985,56 100,00 151 245,00 151 244,03 100,00%
- wynagrodzenia bezosobowe 32 260,00 100,00% 8 337,00 98,90% 35 777,04 100,00 70 000,00 69 741,08 99,63%
- pochodne od wynagrodzeń 407 574,85 98,80% 395 072,01 99,80% 419 399,48 99,79 435 100,00 433 166,92 99,56%
pozostałe w ydatki: 2 643 095,27 98,00% 1 463 192,39 64,50% 2 139 762,40 97,82 1 908 397,00 1 851 733,79 97,03%
w tym:
remont budynku 1 191 699,00 100,00% 0,00 684 771,71 100,00 20 172,00 20 172,00 100,00%
zakupy inw estycyjne 14 821,50 98,80% 73 185,02 94,60% 184 000,00 180 822,30 98,27%
B/VI/3/9
Zapewnienie pomocy, opieki
i wychowania dzieciom i
młodzieży pozbawionym
opieki rodziców - zadanie 9
211 738,84 99,80% 202 740,46 99,20% 334 408,20 99,75 456 175,00 451 891,63 99,06%
1. Asystenci rodzin 207 018,84 99,90% 196 898,07 99,41% 275 594,25 99,90 306 195,00 305 089,61 99,64%
w ynagrodzenia i pochodne 201 433,05 99,90% 191 186,28 99,50% 266 379,96 99,92 296 712,00 295 611,02 99,63%
- wynagrodzenia osobowe
pracowników168 391,40 100,00% 148 980,75 99,90% 215 712,39 100,00 233 000,00 232 998,31 100,00%
- dodatkowe wynagrodzenie roczne 0,00 12 230,64 100,00% 8 050,77 100,00 15 802,00 15 801,36 100,00%
- pochodne od wynagrodzeń 33 041,65 99,10% 29 974,89 97,50% 42 616,80 99,53 47 910,00 46 811,35 97,71%
pozostałe w ydatki: 5 585,79 100,00% 5 711,79 96,90% 9 214,29 99,33 9 483,00 9 478,59 99,95%
2. Rodziny w spierające 1 347,97 84,20% 58 813,95 99,01 43 200,00 42 889,35 99,28%
3. Specjalistyczne usługi opiekuńcze
dla rodzin z dziećmi o specjalnych
potrzebach w ynikających z zaburzeń
rozw ojow ych
4 720,00 99,40% 4 494,42 94,60% 73 980,00 71 167,50 96,20%
4. Spotkania okolicznościow e,
integracyjne dla rodzin z dziećmi i
festyn rodzinny
32 800,00 32 745,17 99,83%
B/VI/3/10
Wspieranie inicjatyw
społecznych na rzecz
zaspokajania potrzeb
życiowych osób i rodzin -
zadanie 10
0,00 19 816,99 99,10% 126 799,03 97,52 256 743,00 256 139,50 99,76%
1.Śródmiejski Senior 0,00 19 816,99 99,10% 19 969,29 99,85 20 000,00 19 993,60 99,97%
2. Mama Wśród Mieściu 0,00 0,00 13 200,46 99,63 11 980,00 11 949,46 99,75%
3. Program Aktyw ności Lokalnej 0,00 0,00 93 629,28 96,75 74 448,00 73 985,76 99,38%
4. Budżet partycypacyjny 150 315,00 150 210,68 99,93%
B/VI/3/11 Dożywianie - zadanie 11 2 317 827,79 98,70% 2 412 082,72 98,40% 2 405 639,34 98,93 2 643 892,00 2 587 300,11 97,86%
B/VI/3/11/1Realizacja programu "Pomoc państw a
w zakresie dożyw iania"1 289 495,19 99,80% 1 321 836,94 98,60% 1 346 582,97 99,97 1 503 742,00 1 491 169,56 99,16%
B/VI/3/11/2Pozostałe zadania z zakresu
dożyw iania1 028 332,60 97,40% 1 090 245,78 98,20% 1 059 056,37 97,63 1 140 150,00 1 096 130,55 96,14%
VI/4
Wypłata świadczeń i
zasiłków oraz pomoc w
naturze - program 4
5 058 989,84 5 061 811,57 99,80% 5 322 383,33 99,56 5 474 442,00 5 433 342,28 99,25%
B/VI/4/1Zasiłki i pomoc w naturze -
zadanie 14 776 289,91 99,60% 4 776 407,09 99,80% 5 040 753,10 99,57 5 160 210,00 5 121 596,34 99,25%
zasiłki okresow e 147 924,82 99,70% 188 895,98 98,90% 140 052,66 100,00 129 901,00 129 900,37 100,00%
zasiłki celow e 1 365 024,52 100,00% 1 243 532,29 99,80% 1 454 093,79 99,89 1 261 819,00 1 260 768,53 99,92%
zasiłki stałe 3 130 904,26 100,00% 3 211 043,39 100,00% 3 230 494,72 99,88 3 589 870,00 3 586 250,68 99,90%
usuw anie skutków klęsk żyw iołow ych 0,00 0,00 46 486,50 100,00 0,00 0,00
pogrzeby 132 436,31 88,30% 132 935,43 97,00% 169 625,43 91,20 178 620,00 144 676,76 81,00%
B/VI/4/4
Ubezpieczenia zdrowotne i
świadczenia dla osób
nieobjętych ubezpieczeniem
społecznym oraz osób
pobierających niektóre
świadczenia z pomocy
społecznej - zadanie 4
282 699,93 99,70% 285 404,48 99,20% 281 630,23 99,44 314 232,00 311 745,94 99,21%
1. w ydaw anie decyzji
potw ierdzających praw o do
korzystania z bezpłatnych św iadczeń
opieki zdrow otnej
13 146,00 100,00% 11 926,00 100,00% 9 164,00 93,19 10 854,00 10 854,00 100,00%
2. opłaty składki zdrow otnej od zasiłku
stałego dla podopiecznych Centrum
Pomocy Społecznej nieobjętych
ubezpieczeniem zdrow otnym
269 553,93 99,60% 273 478,48 99,20% 272 466,23 99,67 303 378,00 300 891,94 99,18%
Plan 2016Wykonanie
2016
Wskaźnik
%
Wykonanie budżetu w latach 2013-2016
Zadanie WyszczególnienieWykonanie
2013
Wskaźnik
%
Wykonanie
2014
Wskaźnik
%
Wykonanie
2015
Wskaźnik
%
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 22
Wykres 5: Wydatki poniesione w 2016 roku w podziale na zadania
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdania finansowego Centrum.
Wydatki poniesione w 2016 r. dotyczyły realizacji różnorodnych zadań statutowych
Centrum, w tym zadań własnych i zleconych. Wśród realizowanych zadań dużą pozycją
są wydatki z zakresu utrzymania Centrum w kwocie 9.875.367 zł w tym 1.024.152 zł
remont piwnic przy ul. Konwiktorskiej 3/5. Drugą co do wielkości pozycję stanowi zadanie
wypłata świadczeń i zasiłków oraz pomoc w naturze w wysokości 5.121.596 zł. Kolejne
zadanie, co do wielkości wydatków to zapewnienie opieki osobom przebywającymi
w jednostkach pomocy społecznej w wysokości 4.684.084 zł w tym zakupy inwestycyjne
180.822 zł z których zakupiono samochód osobowo-dostawczy przeznaczonego do
przewozu 9-ciu osóbi przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych oraz
3 urządzenia wielofunkcyjne. Następnie wskazać należy wydatki na dożywianie
w wysokości 2.587.300 zł, i kolejno na usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi
opiekuńcze w kwocie 2.518.979zł. Kolejne zadanie to zapewnienie pomocy, opieki
i wychowania dzieciom oraz młodzieży pozbawionym opieki rodziców na które wydano
451.892 zł oraz ubezpieczenia zdrowotne i świadczenia dla osób nieobjętych
ubezpieczeniem w kwocie 311.746 zł, a także wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz
zaspokajania potrzeb życiowych osób i rodzin o wartości 256.140 zł. Następne pozycje to
pomoc bezrobotnym i aktywizacja zawodowa w wysokości 13.996 zł oraz pomoc dla
repatriantów i uchodźców w wysokości 6.600 zł.
2 518 979
13 996
6 600
9 875 3674 684 084
451 892
256 140
2 587 300
5 121 596
311 746
Poradnictwo, mieszkania ochronne i ośrodki interwencji kryzysowej oraz usługi specjalistyczne
Pomoc bezrobotnym, aktywizacja zawdowa
Pomoc dla repatriantów oraz dla uchodźców
Jednostki obsługi zadań z zakresu pomocy społecznej
Zapewnienie opieki osobom przebywającym i dochodzącym w jednostkach pomocy społecznej
Zapewnienie pomocy opieki i wychowania dzieciom i młodzieży pozbawionym opieki rodziców
Wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz zaspakajania potrzeb życiowych osób i rodzin
Dożywianie
Zasiłki i pomoc w naturze
Ubezpieczenia zdrowotne i świadczenia dla osób nieobjętych ubezpieczeniem
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 23
Tabela 9: Struktura wydatków w podziale na źródła finansowania w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych Centrum.
środki własne
dotacjia na
realizację zadań
własnych gminy
dotacjia na
realizację
zadań
zleconych
gminie
środki UE środki własne
dotacjia na
realizację zadań
własnych gminy
dotacjia na
realizację
zadań
zleconych
gminie
środki UE środki własne
dotacjia na
realizację zadań
własnych gminy
dotacjia na
realizację zadań
zleconych
gminie
środki własne
dotacjia na
realizację zadań
własnych gminy
dotacjia na
realizację zadań
zleconych
gminie
1 Usługi opiekuńcze 1 968 651,02 354 084,00 2 322 735,02 2 209 980,93 339 993,01 2 549 973,94 1 894 939,20 296 152,50 2 191 091,70 2 211 746,59 307 232,00 2 518 978,59
w tym: usługi opiekuńcze 1 968 651,02 1 968 651,02 2 209 980,93 2 209 980,93 1 894 939,20 1 894 939,20 2 204 838,60 2 204 838,60
specjalistyczne usługi opiekuńcze 354 084,00 354 084,00 339 993,01 339 993,01 296 152,50 296 152,50 302 586,00 302 586,00
zespół interdyscyplinarny 6 907,99 6 907,99
nieodpłatna pomoc prawna 4 646,00 4 646,00
2 Dożywianie 1 843 427,79 474 400,00 2 317 827,79 1 992 248,72 419 834,00 2 412 082,72 1 645 639,34 760 000,00 2 405 639,34 1 894 300,11 693 000,00 2 587 300,11
w tym: program-pomoc państwa w zakresie dożyw. 815 095,19 474 400,00 1 289 495,19 902 002,94 419 834,00 1 321 836,94 586 582,97 760 000,00 1 346 582,97 798 169,56 693 000,00 1 491 169,56
pozostałe zadania z zakresu dożywiania 1 028 332,60 1 028 332,60 1 090 245,78 1 090 245,78 1 059 056,37 1 059 056,37 1 096 130,55 1 096 130,55
3 Zasiłki i pomoc w naturze 1 545 890,97 3 230 398,94 4 776 289,91 1 419 864,53 3 356 542,56 4 776 407,09 1 709 258,38 3 331 494,72 5 040 753,10 1 460 910,66 3 660 685,68 5 121 596,34
w tym : zasiłki stałe 3 130 904,26 3 130 904,26 3 211 043,39 3 211 043,39 3 230 494,72 3 230 494,72 3 586 250,68 3 586 250,68
zasiłki celowe1 365 024,52 1 365 024,52 1 243 532,29 1 243 532,29 1 454 093,79 1 454 093,79 1 260 768,53 1 260 768,53
zasiłki okresowe48 430,14 99 494,68 147 924,82 43 396,81 145 499,17 188 895,98 39 052,66 101 000,00 140 052,66 55 465,37 74 435,00 129 900,37
usuwanie klęsk żywiołowych46 486,50 46 486,50
pogrzeby132 436,31 132 436,31 132 935,43 132 935,43 169 625,43 169 625,43 144 676,76 144 676,76
4Ubezpieczenia zdrowotne,decyzje
zdrowotne269 553,93 13 146,00 282 699,93 273 478,48 11 926,00 285 404,48 272 466,23 9 164,00 281 630,23 300 891,94 10 854,00 311 745,94
5 Asystenci rodzin 146 929,84 64 809,00 211 738,84 121 668,46 81 072,00 202 740,46 274 784,20 59 624,00 334 408,20 379 891,63 72 000,00 451 891,63
w tym : wynagrodzenia 114 344,40 54 047,00 168 391,40 81 369,75 67 611,00 148 980,75 165 987,39 49 725,00 215 712,39 172 890,31 60 108,00 232 998,31
pochodne od wynagrodzeń 22 279,65 10 762,00 33 041,65 16 513,89 13 461,00 29 974,89 32 717,80 9 899,00 42 616,80 34 919,35 11 892,00 46 811,35
rodziny wspierające 0,00 1 347,97 1 347,97 58 813,95 58 813,95 42 889,35 42 889,35
usługi dla rodzin z dziećmi 4 720,00 4 720,00 4 494,42 4 494,42 71 167,50 71 167,50
spotkania okolicznościowe 32 745,17 32 745,17
pozostałe 5 585,79 5 585,79 17 942,43 17 942,43 17 265,06 17 265,06 25 279,95 25 279,95
6 Cudzoziemcy 13 700,00 13 700,00 8 870,00 8 870,00 3 160,00 3 160,00 6 600,00 6 600,00
7 Utrzymanie CPS 7 998 286,91 991 428,15 8 989 715,06 7 114 690,19 874 200,00 7 988 890,19 8 358 676,54 911 703,44 9 270 379,98 8 953 059,56 922 307,14 9 875 366,70
w tym: wynagrodzenia3 706 572,05 729 428,15 4 436 000,20 3 988 498,19 621 500,00 4 609 998,19 4 694 212,02 737 703,44 5 431 915,46 5 204 256,87 748 307,14 5 952 564,01
pochodne od wynagrodzeń790 092,46 94 700,00 884 792,46 788 622,88 132 000,00 920 622,88 943 315,80 128 200,00 1 071 515,80 1 033 849,40 128 200,00 1 162 049,40
umowy zlecenia124 200,00 124 200,00 27 500,00 27 500,00 14 970,00 14 970,00 30 000,00 30 000,00
remont budynku1 837 020,00 1 837 020,00 770 000,21 770 000,21 1 250 827,97 1 250 827,97 1 024 152,01 1 024 152,01
zakupy inwestycyjne66 727,50 66 727,50 183 133,62 183 133,62 0,00
pozostałe 1 473 674,90 167 300,00 1 640 974,90 1 356 935,29 120 700,00 1 477 635,29 1 455 350,75 45 800,00 1 501 150,75 1 660 801,28 45 800,00 1 706 601,28
8 Ośrodek Wsparcia 5 279 348,24 5 279 348,24 4 050 923,02 4 050 923,02 4 887 915,06 4 887 915,06 4 684 084,36 4 684 084,36
w tym: wynagrodzenia2 037 699,75 2 037 699,75 2 041 700,00 2 041 700,00 2 137 990,58 2 137 990,58 2 178 198,54 2 178 198,54
pochodne od wynagrodzeń407 574,85 407 574,85 395 072,01 395 072,01 419 399,48 419 399,48 433 166,92 433 166,92
umowy zlecenia32 260,00 32 260,00 8 337,00 8 337,00 35 777,04 35 777,04 69 741,08 69 741,08
remont budynku1 191 699,00 1 191 699,00 0,00 0,00 684 771,71 684 771,71 20 172,00 20 172,00
zadania-żywienie,imprezy ,terapia699 754,30 699 754,30 679 231,82 679 231,82 759 435,53 759 435,53 765 432,71 765 432,71
zakupy inwestycyjne14 821,50 14 821,50 73 185,02 73 185,02 0,00 180 822,30 180 822,30
pozostałe 895 538,84 895 538,84 853 397,17 853 397,17 850 540,72 850 540,72 1 036 550,81 1 036 550,81
9Zadania z zakresu pomocy
bezrobotnym2 362,16 1 086 753,42 1 089 115,58 28 633,08 791 510,03 820 143,11 29 857,21 29 857,21 13 995,58 13 995,58
w tym:Klub Aktywizacji Zawodowej 12 553,88 12 553,88 8 483,70 8 483,70 8 791,30 8 791,30
Prace społecznie -użytkowe 2 362,16 2 362,16 7 219,20 7 219,20 10 904,42 10 904,42 5 204,28 5 204,28
Targi Pracy 8 860,00 8 860,00 10 469,09 10 469,09 0,00 0,00
Projekty współfinansowane z EFS 1 086 753,42 1 086 753,42 791 510,03 791 510,03
10Wspieranie inicjatyw społecznych na
rzecz zaspakajania potrzeb
życiowych osób i rodzin
19 816,99 19 816,99 126 799,03 126 799,03 256 139,50 256 139,50
w tym :Śródmiejski Senior 19 816,99 19 816,99 19 969,29 19 969,29 19 993,60 19 993,60
Mama Wśród Mieściu 13 200,46 13 200,46 11 949,46 11 949,46
Program Aktywności Lokalnej 93 629,28 93 629,28 73 985,76 73 985,76
Budżet partycypacyjny 150 210,68 150 210,68
RAZEM 18 784 896,93 5 030 590,02 380 930,00 1 086 753,42 25 283 170,37 16 957 825,92 5 005 127,04 360 789,01 791 510,03 23 115 252,00 18 927 868,96 5 335 288,39 308 476,50 24 571 633,85 19 854 127,99 5 648 884,76 324 686,00 25 827 698,75
Wykonanie 2016
Razem 2016Razem 2014
Wykonanie 2015
Razem 2015
Wykonanie 2013
Razem 2013
Wykonanie 2014
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 24
Wykres 6: Procentowy podział źródeł finansowania w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Budżet Centrum finansowany jest ze środków własnych, dotacji otrzymanej z budżetu
wojewody na realizacje zadań własnych gminy, dotacji otrzymanej z budżetu wojewody na
realizację zadań zleconych gminie oraz w latach 2013-2014 ze środków europejskich.
W 2013 roku wykonanie środków wynosiło 25 283 170,37 zł, z czego:
• Środki własne stanowiły 74,30%
• Dotacja otrzymana od wojewody na realizację zadań własnych gminy stanowiła
19,90%
• Dotacja otrzymana od wojewody na realizację zadań zleconych gminie stanowiła
1,50%
• Środki europejskie stanowiły 4,30%
W 2014 roku wykonanie środków wynosiło 23 115 252,00 zł, z czego:
• Środki własne stanowiły 73,35%
• Dotacja otrzymana od wojewody na realizację zadań własnych gminy stanowiła
21,65%
• Dotacja otrzymana od wojewody na realizację zadań zleconych gminie stanowiła
1,56%
• Środki europejskie stanowiły 3,44%
W 2015 roku wykonanie środków wynosiło 24 571 633,85 zł, z czego:
• Środki własne stanowiły 77,03%
• Dotacja otrzymana od wojewody na realizację zadań własnych gminy stanowiła
21,71%
• Dotacja otrzymana od wojewody na realizację zadań zleconych gminie stanowiła
1,26%
W 2016 roku wykonanie środków wynosiło 25 827 698,75 zł, z czego:
• Środki własne stanowiły 76,87%
77%
22%1%
Środki własne
Dotacje otrzymane z budżtu wojewody na realizację zadań własnych gminy
Dotacje otrzymane z budżetu wojewody na realizację zadań zleconych gminie
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 25
• Dotacja otrzymana od wojewody na realizację zadań własnych gminy stanowiła
21,87%
• Dotacja otrzymana od wojewody na realizację zadań zleconych gminie stanowiła
1,26%
Z przedstawionej analizy wynika, że udział środków własnych i wojewody na
przełomie zaprezentowanych lat utrzymywał się na zbliżonym poziomie.
Tabela 10: Zestawienie wykonania planu finansowego z uwzględnieniem procentowej struktury wydatków w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Wykonanie
2013
Wskaźnik
2013
Wykonanie
2014
Wskaźnik
2014
Wykonanie
2015
Wskaźnik
2015
Wykonanie
2016
Wskaźnik
2016
Ogółem: 25 283 170,37 100,00% 23 115 252,00 100,00% 24 571 633,85 100,00% 25 827 698,75 100,00%
w tym:
wynagrodzenia 6 642 091,35 26,26% 6 800 678,94 29,42% 7 785 618,43 31,68% 8 363 760,86 32,38%
pozostałe wydatki
związane z
zatrudnieniem
(pochodne od
wynagrodzeń,
dodatkowe
wynagrodzenie
roczne, odpis na
ZFŚS)
1 875 576,41 7,42% 1 935 408,55 8,37% 2 205 577,56 8,98% 2 339 142,72 9,06%
remonty
budynków 3 028 716,71 11,98% 770 000,21 3,33% 1 935 599,68 7,88% 1 044 324,01 4,04%
zakup
wyposażenia 359 517,29 1,42% 113 869,82 0,49% 143 869,86 0,58% 224 416,66 0,87%
zakupy
inwestycyjne 81 549,00 0,32% 256 318,64 1,11% 0,00
180 822,30 0,70%
utrzymanie
Centrum 1 788 850,92 7,08% 1 682 864,26 7,28% 1 603 788,23 6,53% 1 946 586,58 7,54%
zadania dla
podopiecznych 10 496 371,38 41,52% 10 852 284,37 46,96% 10 897 180,09 44,35% 11 728 645,62 45,41%
zadania
finansowane z UE 1 010 497,31 4,00% 703 827,21 3,04% 0,00
0,00
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 26
Wykres 7: Struktura wydatków w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Największą pozycję w strukturze wydatków zajmują zadania dla podopiecznych,
których wykonanie w 2016 r. stanowiło 45,41% wszystkich wydatków Centrum, podczas
gdy w 2013 r. było to 41,52 %, w 2014 r. 46,96% a w 2015 r. 44,35%. Kolejną pozycję
stanowią wynagrodzenia w Centrum w 2016 r. w wysokości 32,38%, zaś w 2013 r.
w wysokości 26,26%, w 2014 r. w wysokości 29,42 % a 2015 r. w wysokości 31,68 %.
Pozycję następną stanowią pozostałe wydatki związane z zatrudnieniem w 2016 r.
w wysokości 9,06%, zaś w 2013 r. w wysokości 7,42%, w 2014 r. w wysokości 8,37 %,
a 2015 r. w wysokości 8,98 %. Ponadto pozycja utrzymanie Centrum w 2016 r.
w wysokości 7,54%, zaś w 2013 r. w wysokości 7,08 %, w 2014 r. w wysokości 7,28 %
a 2015 r. w wysokości 6,53 %. Kolejną pozycję stanowią remonty budynków - w 2016 r.
w wysokości 4,04%, zaś w 2013 r. 11,98%, w 2014 r. 3,33%, a w 2015 r. 7,88%.
Następną pozycja są zakupy wyposażenia – w 2016 r. wyniosły 0,87%, zaś w 2013 r.
1,42%, w 2014 r. 0,49%, w 2015 r. 0,58%. Dodatkową pozycje stanowiły zakupy
inwestycyjne - w 2016 r. w wysokości 0,7%, zaś w 2013 r. 0,32%, w 2014 r. 1,11%
a w 2015 r. 0%.
Tabela 11: Dynamika wykonania planu finansowego w latach 2013-2016
Wskaźnik 2014/2013
Wskaźnik 2015/2014
Wskaźnik 2016/2015
Ogółem: 91,43% 106,30% 105,11%
w tym:
wynagrodzenia 102,39% 114,48% 107,43%
pozostałe wydatki związane z zatrudnieniem (pochodne od wynagrodzeń, dodatkowe wynagrodzenie roczne, odpis na ZFŚS)
103,19% 113,96% 106,06%
remonty budynków 25,42% 251,38% 53,95%
zakup wyposażenia 31,67% 126,35% 155,99%
zakupy inwestycyjne 314,31% 0,00% 0,00%
utrzymanie Centrum 94,08% 95,30% 121,37%
zadania dla podopiecznych w tym: 103,39% 100,41% 107,63%
zadania finansowane z UE 69,65% 0,00% 0,00%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
8 363 761
2 339 143
1 044 324224 417
1 946 586
11 728 646
180 822 wynagrodzenia
pozostałe wydatki związanez zatrudnieniemremonty budynków
zakup wyposażenia
utrzymanie CPS
zadania dla podopiecznych
zakupy inwestycyjne
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 27
Zaprezentowane wskaźniki pokazują tendencję wzrostową planu finansowego
Centrum w kolejnych latach. Chociaż wskaźnik 2016/2015 wykazuje niewielki spadek
w stosunku do wskaźnika 2015/2014, to trzeba zauważyć, że wydatki ujęte w pozycjach
remonty budynków, zakupy inwestycyjne oraz zadania finansowane z UE, albo są
mniejsze albo w ogóle nie występują i tym samym powodują mniejszą dynamikę zmian.
Głównym celem działalności Centrum jest świadczenie pomocy dla podopiecznych,
a wskaźnik tych zadań wskazuje tendencję wzrostową.
4.2. Dochody Centrum
Tabela 12: Przedstawienie wykonania dochodów w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Wykres 8: Przedstawienie wykonania dochodów w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Dochody w 2016 roku wynosiły łącznie 725 004,14 zł, co stanowi 96,41% wykonania
planu. Na zmniejszenie dochodów w stosunku do 2015 roku złożyło się wiele czynników
zewnętrznych, do których można zaliczyć zwiększenie w 2015 roku kryterium
WyszczególnienieWykonanie
2013
Wskażnik
%
Wykonanie
2014
Wskażnik
%
Wykonanie
2015
Wskażnik
%Plan 2016
Wykonanie
2016
Wskażnik
%
DOCHODY WŁASNE 674 343,49 93,10 921 845,86 114,10 1 011 694,53 130,71% 752 000,00 725 004,14 96,41%
Wpływy z usług 630 330,24 87,79 782 268,98 96,82 706 380,12 91,26% 752 000,00 637 705,31 84,80%
odpłatność za usługi
opiekuńcze, żywienie w
barach, posiłki i usługi w
DWS (fryzjer, pralnia)
Mandaty i kary pieniężne 793,13 78 378,30 184 888,44 575,64
kara umowna z tytułu
niedotrzymania warunków
umowy
Wpływy z różnych dochodów w
tym:43 220,12 61 198,58 120 425,97 86 723,19
refundacje za pogrzeby 31 122,00 26 151,04 23 822,79 48 074,12
zatrzymane wadium 23 500,00
refundacje i zwroty z lat
ubiegłych9 593,12 20 711,49 27 834,83 31 773,40
pozostałe dochody 2 505,00 14 336,05 45 268,35 6 875,67
637 705
576
86 723
Wpływy z usług (637 705) Mandaty i kary (576) Wpływy z różnych dochodów (86 723)
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 28
dochodowego, które w znaczący sposób przełożyło się na odpłatności uiszczane przez
podopiecznych.
Ponadto duże znaczenie miało wprowadzenie rządowego programu 500+.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że kwota dochodów w 2015 roku była znacznie wyższa,
wynikało to z dużej wysokości kary umownej za niedotrzymanie terminu realizacji zadania
oraz zatrzymania wadium, któreco do zasady są dochodami jednorazowymi i nie można
ich zaplanować.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 29
V. Realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej
5.1. Klienci korzystający z pomocy społecznej oraz powody ich trudnej sytuacji życiowej
W 2016 roku z różnych form świadczeń pieniężnych i niepieniężnych pomocy
społecznej w ramach zadań własnych i zleconych przyznano pomoc5 132 osób
z 3 100rodzin.
Wykres 9: Odsetek mieszkańców Dzielnicy Śródmieście korzystających ze wsparcia Centrum w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdanie rocznego MPiPS-03 oraz Zespołu ds.
Projektów i Programów.
* liczba mieszkańców zameldowana na pobyt stały i czasowy, stan na dzień 31.12.2016 r.
W 2016 roku przyznając pomoc wydano 18 656 decyzji administracyjnych.Poniżej
przedstawiono zestawienie spraw, których w 2016 roku dotyczył tryb odwoławczy i które
w danym roku zostały przekazane do organu odwoławczego, a także tych które
w 2016 roku niezależnie od daty przekazania odwołania zostały zwrócone przez organ
odwoławczy. W zestawieniuwskazanowięc wszystkie sprawy, które w 2016 roku zostały
zwrócone przez SKO, tym samym i takie, w których postępowanie odwoławcze
rozpoczęło się w 2015 roku, a zakończyło w 2016 roku.
1) liczba spraw przekazanych do SKO – 29
2) liczba spraw rozpatrzonych na podstawie art. 132 kpa – 3
Sprawy, które powróciły z SKO w 2016 roku:
a/ Iiczbadecyzji utrzymanych w mocy – 19
b/ Iiczba decyzji przekazanych do ponownego rozpatrzenia – 4
c/ Iiczba decyzji , w których SKO podjęło własne rozstrzygnięcia – 1
d/ Iiczba decyzji, wobec których SKO umorzyło postępowanie – 0
W porównaniu z 2015 r. liczba rodzin korzystających z pomocy Centrumzwiększyła się
o 343 rodzin, tj. o 12,4 %, natomiast liczba osób objętych wsparciem wzrosła o 656
osób.
113 088
5132
0
20 000
40 000
60 000
80 000
100 000
120 000
Mieszkańcy DzielnicyŚródmieście*
Klienci CPS
Mieszkańcy Dzielnicy Śródmieście*
Klienci CPS
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 30
Wykres 10: Porównanie liczby rodzin oraz osób korzystających z pomocy Centrum
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań rocznych z działalności Centrum, MPiPS-03 oraz
danych Zespołu ds. Projektów i Programów.
Od 2013 roku obserwuje się tendencję wzrostową liczby rodzin objętych wsparciem
Centrum jak i ogólnej liczby osób korzystających z pomocy. Od powstania Centrum
Pomocy Społecznej do 2016 r. liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej wzrosła
o blisko 7,4 %, a liczba osób o 10,6 %.
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
2013 2014 2015 2016
Liczba rodzin 2887 2932 2757 3100
Liczba osób 4641 4668 4476 5132
Liczba rodzin
Liczba osób
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 31
Wykres 11: Powody trudnej sytuacji rodzin korzystających z pomocy środowiskowej Centrum w 2015 roku oraz w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań rocznych MPiPS-03. W rodzinie może być więcej niż
jeden powód korzystania z pomocy.
Dominującymi powodami korzystania ze świadczeń pomocy społecznej były:
długotrwała lub ciężka choroba, ubóstwo, niepełnosprawność ibezrobocie. Pod pojęciem
ubóstwa w świetle obowiązującej ustawy o pomocy społecznej należy rozumieć
uzyskiwanie dochodów poniżej ustawowego kryterium dochodowego, które oscyluje na
granicy minimum egzystencji, określonego przez Instytut Pracy i Spraw Społecznych.
Największa grupę rodzin, którym udzielono wsparcia w 2016 r. stanowiły rodziny osób
długotrwale lub ciężko chorych i była to grupa 1564 rodzin tj. ok. 50 % ogółu rodzin.
5.2. Świadczenia z zakresu pomocy społecznej udzielane klientom
Ustawa o pomocy społecznej nakłada na gminę obowiązek udzielania pomocy
rodzinom i osobom w trudnej sytuacji. Udzielane świadczenia mają charakter
obowiązkowy, jak i fakultatywny. Prawo do bezpłatnych świadczeń pieniężnych z pomocy
społecznej przysługiwało osobom i rodzinom, których dochód (netto) na osobę w rodzinie
nie przekraczał na osobę w rodzinie:
• dla osoby samotnie gospodarującej – 634zł,
• dla gospodarstw domowych wieloosobowych – 514 zł na osobę wrodzinie,przy
jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej przesłanki określonej w art. 7 Ustawy
4
6
12
18
29
35
45
82
134
136
389
522
978
1224
1334
5
4
11
21
27
47
42
84
139
147
396
496
1049
1255
1564
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600
Sieroctwo
Potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi
Trudności w integracji uchodźców
Sytuacja kryzysowa
Trudności po zwolnieniu z ZK
Przemoc w rodzinie
Narkomania
Bezdomność
Alkoholizm
Potrzeba ochrony macierzyństwa
Bezradność w sprawach opiek.-wych.
Bezrobocie
Niepełnosprawność
Ubóstwo
Długotrwała lub ciężka choroba
2016
2015
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 32
o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r.
Tabela 13: Struktura wydatków na świadczenia pomocy społecznej w ramach zadań zleconych w 2016 roku
Formypomocy
Liczba osób,
którym
przyznano
decyzją
świadczenia
Liczba
świadczeń*
Kwota
świadcze
ń w zł
Liczba
rodzin
Liczba
osóbw
rodzinach
Specjalistyczne usługi opiekuńcze
przysługujące na podst. przepisów
o ochronie zdrowia psychicznego
82
16 356
302 586
82
113
Pomoc – ogółem przyznana
cudzoziemcom, o których mowa
w art. 5a
3
5
1 500
X
X
Pomoc – ogółem przyznana
cudzoziemcom którzy uzyskali zgodę
na pobyt tolerowany na terenie RP
3 14 5 100 X X
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania rocznego MPiPS-03 oraz danych finansowo-
księgowych.
* Dla usług opiekuńczych, jedno świadczenie stanowi jedną godzinę usług.
Wydatki na zadania zlecone dotyczyły głównie wydatków na świadczenie
specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
W 2016 roku pomocą w formie specjalistycznych usług opiekuńczych,
świadczonych na podstawie przepisów o ochronie zdrowia psychicznego objęto
82 osoby,udzielając 16 356 świadczeń na co wydatkowano 302 586 zł. Dla porównania
należy wskazać, że w roku 2015 pomocą w formie specjalistycznych usług opiekuńczych
objęto 79 osób, udzielając 16 923 świadczeń, wydatkując kwotę 296 152,50 zł.
Zmniejszenie liczby świadczeń oraz wzrost kwoty świadczeń w porównaniu z 2015 rokiem
spowodowane było wzrostem stawki za 1 godzinę specjalistycznych usług
opiekuńczych.W 2016 roku 18 osób skorzystało po raz pierwszy z tej formy
specjalistycznego wsparcia.
Tabela 14: Struktura wydatków na świadczenia pomocy społecznej w ramach zadań własnych w 2016 roku
Formy pomocy
Liczba
osób,
którym
przyznano
decyzją
Liczba
świadczeń
Kwota
świadczeń
w zł
Liczba
rodzin
Liczba
osób w
rodzinach
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 33
świadczenia
RAZEM* 3 045 X** 9 893 118 2 404 3 820
ZASIŁKI STAŁE1) 688 7 151 3 586 251 688 767
ZASIŁKI OKRESOWE2) 71 323 129 900 71 134
POSIŁEK3) 1 108 278 323 1 896 837 787 1 854
w tym dla:dzieci i młodzieży w okresie
nauki w szkole 689 178 956 702 347 387 1 438
USŁUGI OPIEKUŃCZE4) 740 235 938 2 276 007 730 873
w tym:specjalistyczne dla rodzin z dziećmi
o specjalnych potrzebach wynikających
z zaburzeń rozwojowych
27 1 582 71 168 27 109
ZASIŁKI CELOWE NA POKRYCIE
WYDATKÓW POWSTAŁYCH W WYNIKU
ZDARZENIA LOSOWEGO
1 1 500 1 3
SPRAWIENIE POGRZEBU 44 44 144 677 44 47
INNE ZASIŁKI CELOWE I W NATURZE 1 620 X 1 858 946 1 568 2 563
w tym: zasiłki specjalne celowe 630 4 114 581 227 619 985
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania rocznego MPiPS-03 za rok 2016 oraz danych
finansowo-księgowych.
*) w wierszy razem wykazuje się rzeczywistą liczbę osób i rodzin objętych pomocą, przy zachowaniu zasady,
że dana osoba/rodzina wykazywana jest tylko raz bez względu na liczbę otrzymanych decyzji i świadczeń
**) brak możliwości podsumowania wynika z różnej jednostki świadczeń zawartych w tabeli (np. godzina,
posiłek, decyzja)
1) w tym: 3 586 251 zł dotacja na zasiłkistałe,
2) w tym: 74 435 zł dotacja na zasiłkiokresowe,
3) w tym: 693 000 zł dotacja na dożywianie ze środków rządowych w ramach programu „Pomoc państwa
w zakresiedożywiania”. Ponadto liczba osób którym przyznano posiłek jest to rzeczywista liczba osób objętych
posiłkami ogółem przy założeniu że każda osoba korzystająca z posiłku bez względu na liczbę, rodzaj
przyznanej pomocy oraz źródło finansowania (Program lub Uchwała Rady Miasta m.st. Warszawy) liczona
jest tylko raz.
Koszty zadań własnych wskazane w tabeli nr 14 w 2016 roku wyniosłyogółem
9 893 118 złi były o 676 653 zł wyższe niż w roku 2015roku.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 34
Wykres 12: Podział procentowy wydatków na zadania własne w 2016 roku
* w tym specjalistyczne.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania rocznego MPiPS-03 za rok 2016 oraz danych
finansowo-księgowych.
W 2016 roku 1108 osób objęto pomocą w formie przyznania posiłku. Dla porównania
w 2015 roku pomoc w formie przyznania posiłku otrzymało 1128 osób. Pomoc była
udzielana podstawie Uchwały Rady Ministrów Nr 221 z dnia 10 grudnia 2013r.
w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie
dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020 czemu
poświęcono kolejny podrozdział oraz na podstawie uchwały Rady m.st. Warszawy
Nr XXXVII/843/2004 z dnia 16 września 2004 roku w sprawie szczegółowych warunków
przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze oraz zasad zwrotu wydatków za
świadczenia z pomocy społecznej realizowane przez m.st. Warszawę w zakresie zadań
własnych gminy (Dz.Urz. Woj. Maz. z 2004 r. poz.6856 z późn.zm.).Dokumenty te
określiły warunki realizacji zadania, wskazały adresatów oraz kryteria przyznawania
pomocy.
W 2016 roku z usług opiekuńczych w zakresie zaspokajania codziennych potrzeb
życiowych i opieki higienicznej skorzystało łącznie 713 osób,w tym 238 osób skorzystało
po raz pierwszy z tych form wsparcia usługowego.Dla porównania należy wskazać, że
w roku 2015 z pomocy w formie usług opiekuńczychw zakresie zaspokajania codziennych
potrzeb życiowych i opieki higienicznej skorzystało łącznie 561 osób, w 2014 roku 571
osób, zaś w 2013 roku 647 osób.
W 2016 roku realizatorami usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych
dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla
rodzin z dziećmi o specjalnych potrzebach wynikających z zaburzeń rozwojowych były
następujące podmioty:
• Fundacja Zdrowie Al. Dzieci Polskich 17, 04-730 Warszawa,
• Agencja Służby Społecznej Kościelak sp. Jawna, ul. Kwiatowa 7a, 02– 579
Warszawa,
• Vital Plus Ewa Lechowska, ul. Ratuszowa 11, 03 – 450 Warszawa.
Do katalogu świadczeń obligatoryjnych zalicza się wypłata zasiłków stałych, którymi
w 2016rokuobjęto688osób,wydatkującnaten
cel3 586 251zł,natomiastw2015rokuzasiłkistałeotrzymały 696 osoby, na co wydatkowano
1858946
35862511896837
2 276 007
129900144677 500 Inne zasiłki celowe i w naturze
Zasiłek stały
Posiłek
Usługi opiekuńcze*
Zasiłek okresowy
Sprawienie pogrzebu
zasiłek celowy - zdarzenie losowe
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 35
3 230 495 zł. Odnotowano zwiększenie wydatkowanej kwoty o ok. 11 % co związane było
ze wzrostem wysokości wypłacanych świadczeń.Realizacja tego zadania była
finansowana z dotacji państwa.
Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy przyznawanie
i wypłacanie zasiłków okresowych. Przysługują one w szczególności ze względu na
długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia
uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Z pomocy
w formie zasiłków okresowych w 2016 roku skorzystało 71 osób, na co wydatkowano
kwotę 129 900 zł. Natomiast w 2015 roku pomocą w tej formie objęto 56 osób na kwotę
140 053 zł. Zauważalny jest wzrost liczby osób korzystających z zasiłków okresowych
(ok. 26,8 %) oraz spadek wydatkowanych środków (ok. 7,3 %). Realizacja tego zadania
była finansowana ze środków własnych w wysokości 55 465 zł oraz z dotacji państwa
w wysokości 74 435zł.
W 2016 r. przyznano zasiłki celowe 1 620 osób, co stanowi wzrost o 15 % w stosunku
do roku poprzedniego, łącznie wydatkując kwotę 1 858 946 zł.
Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym, uregulowanych zarówno
w ustawie o pomocy społecznej, jak i ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych należy
sprawianie pochówków. W 2016 roku Centrum zorganizowało pochówek dla 44 osób
tj. o 11 mniej niż w roku 2015. Były to osoby samotne lub z rodzin, które z uwagi na brak
dochodu lub trudną sytuację materialną nie były w stanie pochować swoich bliskich.
Łączny koszt 44 pochówków wyniósł 144.677 zł, średni koszt pogrzebu: 3 288 zł. W 2016
roku opłaty były ponoszone na rzecz Zarządu Cmentarzy Komunalnych za udostępnienie
miejsca grzebalnego i koszty z tym związane, a także na rzecz Miejskiego
Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych, które zajmuje się organizacją pogrzebu.
Całościowy kosztów pogrzebu nie może przekroczyć kwoty zasiłku pogrzebowego.
W przypadku posiadania przez osobę zmarłą prawa do renty lub emerytury Centrum
Pomocy Społecznej występowało z wnioskiem do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
o zwrot kosztów pogrzebu z tytułu posiadanego przez osobę zmarłą ubezpieczenia,
prawa do zasiłku pogrzebowego. W 2016 roku Centrum otrzymało z tego tytułu
48 074złotych pieniężnych zwrotów.
5.3. Rządowy program „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”
Rządowy program dotyczący dożywiania realizowany był na podstawie Uchwały
Rady Ministrów Nr 221 z dnia 10 grudnia 2013r. w sprawie ustanowienia wieloletniego
programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa
w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020.
Schemat 2: Beneficjenci programu
Źródło: Opracowanie własne.
Beneficjenci programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania"
dzieci do czasu podejęcia nauki w szkole podstawowej
uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej
osoby i rodziny znajdujące się w trudnych sytuacjach o których mowa
w art. 7 ustawy o pomocy społecznej
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 36
Wsparcie w zakresie programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” przyznawane
było bezpłatnie osobom i rodzinom, których dochód nie przekraczał 150 % kryterium
dochodowego określonego w art. 8 ustawy o pomocy społecznej.
Wykres 13:Porównanie liczby osób korzystających z posiłku w ramach programu„Pomoc państwaw zakresie dożywiania”
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z realizacji programu „Pomoc państwa w zakresie
dożywiania”.
Ponadto w 2016 roku 199 osobom (349 członków rodzin) przyznano zasiłek celowy
wypłacany w ramach programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”.
W roku 2015 z programu łącznie udzielono pomocy 957 osobom w tym 713 osobom
w wieku szkolnym,natomiast w 2016 roku z programu skorzystało łącznie 1 163
osoby3tj. wzrost o 21,5 %,w tym 622dziecii młodzieży tj. spadek o 12,8 %. Na znaczny
wzrost liczby osób objętych pomocą z programu wpływ miał wzrost liczby osób i rodzin
objętych pomocą w postaci posiłku lub zasiłku na zakup żywności z powodu znajdowania
się w trudnej sytuacji o których mowa w art. 7 ustawy o pomocy społecznej.
3Rzeczywista liczba osób objętych Programem ogółem przy założeniu że każda osoba korzystająca z Programem bez
względu na liczbę oraz rodzaj przyznanej pomocy z Programu liczona jest tylko raz.
255
458
276
218
404
344
Dzieci do czasu rozpoczęcznia nauki wszkole podstawowej
Uczniowie do czasu ukończenia szkołyponadgimnazjalnej
Pozostałe osoby otrzymujące pomocna podstawie art. 7 ustawy o pomocy
społecznej
2015 2016
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 37
Wykres 14: Wydatki na formy pomocy z programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”
Źródło: Opracowanie własne na podstawiesprawozdania z realizacji programu „Pomoc państwa w zakresie
dożywiania”.
Na realizację programu wydatkowano ogółem 1 491 170 zł, wtym:
• 798 170 zł ze środków własnych,
• 693 000 zł z dotacjirządowej.
Postępowania administracyjne w sprawie ustalenia prawa do świadczeń opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
Wydawanie decyzji odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia
27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych.
Ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych mają prawo
skorzystać osoby spełniające następujące warunki:
• osobynieubezpieczone,
• osoby posiadające obywatelstwopolskie,
• osoby posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• osoby,którespełniająkryteriumdochodowe,októrymmowawart.8ustawyzdnia
12 marca 2004r. o pomocy społecznej, co do których nie stwierdzono okoliczności,
o której mowa w art. 12 ustawy.
W 2016 roku zostało przeprowadzonych188 postępowań w sprawach o uzyskanie
prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w tym
w trybie nagłym i na indywidualne wnioski zainteresowanych.
5.4. Usługi opiekuńcze
Usługi opiekuńcze w zakresie zaspokajania codziennych potrzeb życiowych i opieki
higienicznej
Adresaci: osoby leżące, mające poważne trudności z poruszaniem się i samoobsługą,
wymagające pomocy z powodu wieku, urazów powypadkowych lub ciężkich
488758
926862
75550
Posiłki w szkołach
Posiłk w punktachgastronomicznych
Zasiłki celowe z Programu
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 38
i przewlekłych chorób, w tym nowotworowych, układu kostnego, trawiennego, krążenia,
cukrzycy, Parkinsona, Alzheimera, AIDS oraz innych wymagających znajomości
podstawowych zasad z zakresu pielęgniarstwa i zlecanych przez lekarza pielęgnacji.
Realizatorzy: koordynatorzy, opiekunki i opiekunowie zatrudnieni w Fundacji Zdrowie
i Agencji Służby Społecznej Kościelak, we współpracy z pracownikami socjalnymi,
rodzinami podopiecznych, psychiatrą, psychologiem, terapeutą.
Główne problemy występujące u osób objętych usługami opiekuńczymi w zakresie
zaspokajania codziennych potrzeb życiowych i opieki higienicznej to:
W 2017 roku Biuro Pomocy i Projektów Społecznych Urzędu m.st. Warszawy, planuje
utworzenie jednostki budżetowej m.st. Warszawy pod nazwą Centrum Usług
Społecznych„ Społeczna Warszawa” przy ul. Z. Nałkowskiej 11 w Warszawie. W związkuz
powyższym odbywały się cykliczne spotkania przedstawicieli warszawskich ośrodków
pomocy społecznej w celu opracowania i wdrożenia jednolitych zasad w zakresie
świadczenia usług opiekuńczych uwzględniających w szczególności wymagania stawiane
wykonawcy usług, sposób i kontrolę rozliczania oraz ocenę jakości i efektywności
świadczonych usług.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi
Adresaci: mieszkańcy Dzielnicy Śródmieście z zaburzeniami psychicznymi,
niepełnosprawni intelektualnie, osoby z autyzmem, dorośli, dzieci, młodzież.
Realizatorzy: pielęgniarki, psycholodzy, osoby do prowadzenia zajęć rehabilitacyjnych
i rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi,
pedagodzy, pracownicy socjalni, koordynatorzy, terapeuci zatrudnieni w Fundacji Zdrowie,
we współpracy z pracownikami socjalnymi, rodzinami podopiecznych, psychiatrą,
psychologiem.
Główne problemy występujące u osób objętych usługami opiekuńczymi dla osób
z zaburzeniami psychicznymi:
niepełnosprawność
długotrwała choroba
samotnośc
bezradność
problemy z samoobsługą
brak wsparcia rodziny
konflikty rodzinne
brak prawidłowych relacji z otoczeniem
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 39
• choroba psychiczna,
• niepełnosprawność intelektualna,
• autyzm,
• izolacja otoczenia.
Konsultacje lekarza specjalisty - psychiatra
W związku z istniejącymi problemami w 2016 roku lekarz specjalista-psychiatra
przeprowadził 150 konsultacji w miejscu zamieszkania podopiecznych u 116 osób.
Na podstawie przeprowadzonych konsultacji pracownicy socjalni Centrum wystąpili do
sądu z31 wnioskami o umieszczenie osoby w domu pomocy społecznej bez jej zgody
oraz 4 wnioskami o przyjęcie podopiecznych do szpitala psychiatrycznego na leczenie
bez zgody.
Wykres 15: Konsultacje lekarza psychiatry w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Domy Pomocy Społecznej
Centrum Pomocy Społecznej w 2016 roku kompletowało dokumenty w celu
umieszczenia osób w domach pomocy społecznej, wymagających całodobowej opieki,
z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, dla których pomoc w formie usług
opiekuńczych nie była wystarczająca.
W 2016 roku pracownicy socjalni przeprowadzali postępowania administracyjne oraz
przesłali łącznie 87 wniosków o skierowanie mieszkańców Śródmieścia do domów
pomocy społecznej w sytuacjach braku możliwości zapewnienia całodobowej, koniecznej
z uwagi na stan zdrowia opieki w miejscu zamieszkania.
76
116
148 150
0
20
40
60
80
100
120
140
160
2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 40
Wykres 16: Wnioski o skierowanie do Domów Pomocy Społecznej w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
W 2016 roku pracownicy Centrum uczestniczyli w spotkaniach organizowanych przez
Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie poświęconych stworzeniu jednolitej procedury
dotyczącej zasad i trybu postępowania przy kierowaniu i umieszczaniu osób w domach
pomocy społecznej m.st. Warszawy oraz ustalania wysokości odpłatności za pobyt
w domach pomocy społecznej wnioskodawcy oraz opłat osób zobowiązanych.
Zarządzenie nr 410/2016 Prezydenta m.st. Warszawy weszło w życie z dniem 31 marca
2016 roku.
Alternatywną formą wsparcia dla osób wymagających całodobowej opieki w 2016 roku
był pobyt w Dziale Wsparcia Społecznego – Zespół ds. Opieki Całodobowej lub pomoc
świadczona w formie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, w adekwatnym do
sytuacji zdrowotnej wymiarze godzin i zakresie czynności.
5.5. Praca socjalna realizowana na rzecz mieszkańców Dzielnicy Śródmieście
Praca socjalna jest wyjątkową formą świadczenia pomocy i wynika bezpośrednio
z art. 119 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. Prowadzenie
pracy socjalnej przez pracowników socjalnych polega na podejmowaniu szeregu działań
w celu usprawnienia społecznego funkcjonowania osób zgłaszających się o pomoc,
poprzez indywidualne wsparcie i wykorzystywanie zasobów lokalnego środowiska.
W 2016 roku Centrum przystąpiło do pilotażu rozdzielenia pracy socjalnej od
postępowań administracyjnych w sprawie świadczeń pieniężnych w głębokim
przeświadczeniu, że usługa w formie pogłębionej pracy socjalnej w pomocy społecznej
jest znacząca i wymaga zmian w dotychczasowej organizacji pracy rejonowych
pracowników socjalnych. Powstała sekcja ds. pogłębionej pracy socjalnej, składająca się
pierwotnie z 3 pracowników socjalnych, następnie 4 pracowników socjalnych.
W niedalekiej przyszłości zakłada się wzrost liczebności pracowników socjalnych tej
sekcji, z uwagi na duże zapotrzebowanie świadczenia pomocy w formie pogłębionej pracy
socjalnej. Należy podkreślić, że pracownicy socjalni ds. pogłębionej pracy socjalnej nie
prowadzą postępowań w sprawie przyznawania świadczeń pieniężnych, co pozwala na
profesjonalne i metodyczne pomaganie socjalne. Szczegóły dotyczące rozdzielenia pracy
oraz działań prowadzonych przez pracowników socjalnych ds. pogłębionej pracy socjalnej
wymagają oddzielnego omówienia i znajdą się w dalszej części sprawozdania.
Rozdzielenie pracy socjalnej od postępowań administracyjnych nie oznacza,
żerejonowi pracownicy socjalni nie maja już w zakresie swoich obowiązków prowadzenia
93
102
94
87
75
80
85
90
95
100
105
2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 41
pracy socjalnej. Krótkoterminową pracę socjalną rejonowi pracownicy socjalni świadczą
równorzędnie z prowadzonymi postępowaniami administracyjnymi.
Wykres 17: Wsparcie w postaci pracy socjalnej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania rocznego MPiPS-03.
W 2016 roku - pracownicy socjalni prowadzili pracę socjalną z2358rodzinami
(wzrost o 230 rodzin w stosunku do 2015 r.), z czego 547 rodzin (755 osób w tych
rodzinach) korzystało ze wsparcia, wyłącznie w formie pracy socjalnej (wzrost o 415
rodzin w stosunku do 2015 r.). Terenowi pracownicy socjalni w 2016 roku wykonali łącznie
9786 czynności z zakresu pracy socjalnej.
Celem pracy socjalnej była poprawa funkcjonowania rodzin poprzez odbudowę
utraconej lub osłabionej zdolności do samodzielnego funkcjonowania, zapewnienie
zasobów niezbędnych do egzystencji oraz przeciwdziałanie przejawom społecznego
wykluczenia osób i rodzin. Podstawowym narzędziem wykorzystywanym w pracy
socjalnej był wywiad środowiskowy przeprowadzany w celu postawienia diagnozy sytuacji
rodziny dla potrzeb pomocowych oraz sporządzany na potrzeby innych instytucji
działających w obszarze pomocy społecznej. W oparciu o postawione diagnozy
formułowany był indywidualny plan pracy z osobą lub rodziną.
Praca socjalna prowadzona była również w oparciu o ustalenia kontraktu socjalnego
regulującego wzajemne uprawnienia i zobowiązania ściśle określone pomiędzy klientem
a pracownikiem socjalnym. Kontrakt socjalny, jako forma umowy, zawierany był
w sytuacjach, w których istniała możliwość podjęcia przez osobę lub rodzinę działań
mających na celu poprawę własnej sytuacji życiowej. Realizacja działań podlegała
okresowej ocenie mającej na celu podsumowanie zmian, jakie nastąpiły w życiu osoby
i rodziny oraz ustalenie ewentualnych zmian w zakresie planowanych działań i celów.
21282371
132
547
0
500
1000
1500
2000
2500
2015 2016
Liczba rodzin w których prowadzono pracę socjalną
Wsparcie wyłącznie w formie pracy socjalnej
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 42
Wykres 18: Kontrakty socjalne prowadzone przez rejonowych pracowników socjalnych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie dokumentacji Centrum.
Rejonowi pracownicy socjalni w 2016 roku prowadzili ogółem 406
kontraktówsocjalnych.112 kontraktów socjalnych zawarto w 2016 roku, natomiast 294
było kontynuowanych z lat ubiegłych.
Osoby które podpisały kontrakt socjalny mogły nabyć uprawnienia do bezpłatnych
przejazdów środkami transportu miejskiego. W 2016 roku, Centrum wydało 182
zaświadczenia celem uzyskania uprawnień do bezpłatnych przejazdów środkami
lokalnego transportu zbiorowego w m.st. Warszawa.
W sytuacjach różnorodnych zagrożeń rejonowi pracownicy socjalni podejmowali
działania interwencyjne, najczęściej w ścisłej współpracy z instytucjami, szkołami,
poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, sądem rejonowym, placówkami opieki
zdrowotnej, ośrodkami interwencji kryzysowej, domami samotnych matek, pogotowiem
opiekuńczym oraz instytucjami pomocowymi i porządkowymi, w szczególności ze Strażą
Pożarną, Pogotowiem Ratunkowym, Strażą Miejską, Policją.
Rejonowi pracownicy socjalni realizując zadania wynikające z ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, w ramach procedury „Niebieska Karta”
koordynowali i brali udział w pracach grup interdyscyplinarnych, monitorowali środowiska,
udzielali wsparcia osobom krzywdzonym, jak również prowadzili pracę socjalną ze
sprawcami przemocy. Pracownicy socjalni przeprowadzali również wywiady
środowiskowe i udzielali wsparcia w formie finansowej jak i pracy socjalnej, kobietom
doznającym przemocy domowej, przebywającym w hotelu prowadzonym przez Fundację
Centrum Praw Kobiet w Warszawie oraz kobietom, ofiarom handlu ludźmi, pochodzącym
z różnych części świata, pozostającym w Polsce pod egidą Fundacji Przeciwko Handlowi
Ludźmi i Niewolnictwu „La Strada”.
Jednym z podstawowych zadań w pracy pracowników socjalnych było
przeprowadzanie wywiadów środowiskowych na wnioski instytucji zewnętrznych
realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej oraz wydawanie na ich podstawie
opinii i zaświadczeń. W 2016 roku rejonowi pracownicy socjalni, na potrzeby innych
jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz podmiotów działających w obszarze
pomocy społecznej, przeprowadzili 1183 wywiady środowiskowe.
131
281257
406
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 43
Wykres 19: Przeprowadzone wywiady środowiskowe na wnioski instytucji zewnętrznych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
455
234
89
87
52
43
40
38
3629
25 23
14 11 7
Alimentacyjne
Na wnioski WZL
Na wnioski ZGN, WAM i innych Spółdzielni Mieszkaniowych
Skierowanie do DPS
Na wnioski Policji, Prokuratury
Na wnioski Referatu Świadczeń Rodzinnych dot. specjalnych zasiłków opiekuńczych
Dot. miejsca całodobowego pobytu przy ul. Świętojerskiej 12a
Aktualizacja sytuacji bytowej osób oczekujących na miejsce w DPS
Na wnioski pozarządowych organizacji pomocowych
Dotyczące świadczeń pielęgnacyjnych
Dotyczące faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem i marnotrawienia środków 500+
Na wnioski sądów
Przyjęcie do żłobka w związku z sytuacją kryzysową
Na wnioski organów rządowych
Z zakresu pieczy zastepczej
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 44
Wykres 20: Dynamika wzrostu liczby wywiadów środowiskowych przeprowadzanych na rzecz innych podmiotów, w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Centrum wydałorównież,w oparciu o art. 217 kpa (jako organ administracji publicznej)
550 zaświadczeń mieszkańcom Dzielnicy o korzystaniu bądź niekorzystaniu ze świadczeń
pomocy społecznej.
Wakacje 2016
W czerwcu 2016 roku Centrum Pomocy Społecznej zawarło porozumienie z Caritas
Archidiecezji Warszawskiej z siedzibą przy ul. Krakowskie Przedmieście 62, które co roku
organizuje wypoczynek letni dla dzieci z rodzin niezamożnych i wielodzietnych. W ramach
współpracy z CARITAS pracownicy socjalni mieli możliwość zabezpieczenia wypoczynku
letniego dla dzieci i młodzieży w wieku 6-15 lat, z rodzin korzystających z różnych form
pomocy Centrum. Pracownicy socjalni, po przeprowadzonym postępowaniu
administracyjnym, wnioskowali o dofinansowanie w całości lub w części kosztów wyjazdu
dzieci na poszczególne turnusy. Oddelegowany pracownik socjalny Centrum zajmował się
rekrutacją uczestników, koordynowaniem wyjazdów, uczestniczył w spotkaniach i był
w stałym kontakcie z pracownikami Caritas, w celu sprawnego przeprowadzenia rekrutacji
i zabezpieczenia wypoczynku dla jak największej liczby dzieci.
W ofercie CARITAS AW dzieci mogły pojechać na jeden z wybranych turnusów.
Każdy z turnusów był ukierunkowany na rozwijanie i doskonalenie różnych umiejętności –
tanecznych, sportowych, plastycznych. Wszystkie turnusy umiejscowione były
w malowniczych rejonach Polski – w górach, nad morzem i nad jeziorami,
w miejscowościach:
• Mrozy k/Ełku – 21 dzieci,
• Murzasichle (Tatry, 15 km od Zakopanego) – 11 dzieci,
• Smardzewice (turnus muzyczny) – 1 dziecko.
Ponadto w ramach akcji letniej w 2016 roku dofinansowywaliśmy, na wniosek
rodziców lub opiekunów, indywidualny wypoczynek letni dla dzieci. Niektóre dzieci
naszych podopiecznych wykazują spore uzdolnienia. Chcąc wspierać młode talenty
dofinansowaliśmy kolonie i obozy zgodne ze stanem zdrowia dzieci, a także ich
757
868
1095
1183
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok
liczba wywiadów na rzeczinnych podmiotów
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 45
zainteresowaniami, choćby udział w turnieju piłki nożnej. Z wypoczynku letniego
dofinansowanego przez Centrum, w 2016 roku skorzystało 92 dzieci.
Wykres 21: Wypoczynek dzieci i młodzieży w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Pomoc żywnościowa
Pracownicy socjalni realizowali również działania w ramach Programu Operacyjnego
Pomoc Żywnościowa 2014 – 2020 finansowanego ze źródeł Europejskiego Funduszu
Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD). Podprogram 2015-2016 trwał od maja 2015
roku do 30 czerwca 2016 roku, natomiast w sierpniu 2016 roku ruszył podprogram
2016-2017 i rozpoczęły się dostawy produktów spożywczych do magazynów Banku
Żywności. Wsparcie żywnościowe w ramach tego podprogramu otrzymały osoby i rodziny,
które z powodu niskich dochodów nie były w stanie zapewnić sobie pełnowartościowego
posiłku. Pracownicy socjalni przeprowadzali wywiady środowiskowe, stanowiące
podstawę do wydania skierowania osobom potrzebującym, których dochód nie
przekraczał 150% kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej
oraz weryfikowali uprawnienia osób zgłaszanych do udziału w programie przez
organizacje pozarządowe.
W roku 2016 w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2016-2017
pracownicy socjalni wydali skierowania na pomoc żywnościową 2 687 rodzinom.
Interwencja kryzysowa na skutek zdarzenia losowego
W dniu 12 sierpnia 2016 roku we wczesnych godzinach rannych, w budynku przy
ul. Śliskiej 10 w Warszawie, miał miejsce wybuch gazu, w wyniku którego mieszkańcy
zostali ewakuowani z mieszkań i tym samym pozbawieni schronienia oraz dostępu do
rzeczy osobistych. Pracownicy Centrum Pomocy Społecznej znaleźli się na miejscu
zdarzenia niezwłocznie, organizując poszkodowanym osobom posiłek, napoje oraz ciepłe
okrycia. Poszkodowani otrzymali również ze strony Centrum wsparcie psychologiczne
i pomoc w formie pracy socjalnej. Pracownicy socjalni pomagali osobom starszym
w nawiązaniu kontaktu z rodzinami, organizowali transport do miejsc czasowego
zatrzymania i pobytu. Jedno starsze małżeństwo skorzystało z sześciu noclegów w Dziale
Wsparcia Społecznego przy ul. Świetojerskiej 12a. Spółdzielnia Mieszkaniowa, do czasu
2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok
Liczba dzieci 69 79 99 92
6979
9992
0
20
40
60
80
100
120
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 46
oddania lokali do użytku zaproponowała lokale zastępcze przy ulicy Ryżowej 36a
w Warszawie. Spośród 34 mieszkań, tylko lokatorzy 6 mieszkań skorzystali z tej
możliwości. Pozostali mieszkańcy zatrzymali się u znajomych i rodziny. W budynku nie
działała winda, został odłączony dopływ gazu. Pracownicy socjalni w kolejnych dniach po
zdarzeniu chodzili po mieszkaniach, rozeznawali sytuację i informowali o możliwości
skorzystania z pomocy finansowej oraz usługowej, zwłaszcza osoby z wyższych
kondygnacji, które miały trudności w zrobieniu zakupów, czy przygotowaniu posiłku.
Z pomocy w formie usług opiekuńczych skorzystała wówczas jedna starsza osoba,
a jedna osoba zwróciła się z wnioskiem o pomoc finansową i otrzymała jednorazowy
zasiłek pieniężny z tytułu zdarzenia losowego.
Działania na rzecz osób bezdomnych
Od kilku lat Centrum Pomocy Społecznej realizuje ustawowe zapisy ustawy
o pomocy społecznej, dotyczące problemu bezdomności, poprzez ścisłą współpracę
z organizacjami i instytucjami zajmującymi się tym problemem w ramach projektu „Akcja
Jesień-Zima”.
Przygotowując się do realizacji projektu, pracownicy Centrum Pomocy Społecznej
oraz funkcjonariusze Straży Miejskiej, jeszcze przed nastaniem okresu jesienno-
zimowego, uaktualniali podczas wspólnych, całorocznych patroli, dotychczasowe miejsca
przebywania osób bezdomnych. W latach wcześniejszych została stworzona mapa miejsc
przebywania osób bezdomnych, która podlega nieustannej weryfikacji. Podczas
współpracy monitorowane były zarówno ogródki działkowe, jak też parki, czy skwery,
bezpośrednie otoczenie dworców kolejowych oraz metra, jak również same dworce
i metro, pustostany, klatki schodowe, strychy oraz piwnice, a także kanały ciepłownicze.
Podczas wspólnych patroli osoby bezdomne były informowane o adresach placówek,
organizacji i instytucji oferujących pomoc osobom bezdomnym, zarówno w formie
rzeczowej, jak też w formie schronienia, pomocy medycznej, higienicznej czy wsparciu
w załatwianiu spraw urzędowych. Przekazywane były informacje o możliwości podjęcia
terapii, przy wychodzeniu z uzależnień, ale też o działaniach streetworkingowych, jakie
prowadzone są przez organizacje na terenie Dzielnicy Śródmieście. Pracownicy socjalni
informowali także o możliwości skorzystania z programu wychodzenia z bezdomności.
Z nastaniem spadku temperatury pracownicy służb zintensyfikowali swe działania,
podejmując regularne odwiedziny miejsc przebywania osób bezdomnych, do dwóch razy
w tygodniu, a w przypadkach wyższej konieczności, działania były podejmowane
natychmiastowo. W czasie odwiedzin osób przebywających w przestrzeni publicznej,
pracownicy socjalni wraz z funkcjonariuszami Straży Miejskiej, sprawdzali warunki,
w jakich funkcjonują osoby bezdomne. Ostrzegali o możliwych zagrożeniach życia lub
zdrowia, w przypadku pogorszenia warunków atmosferycznych. Działania pracowników
były głównie nastawione na zmianę sposobu myślenia osób bezdomnych, tak, aby podjęły
działania zmierzające do zmiany trybu swego życia, poprzez zamieszkanie w miejscach
mieszkalnych, czy w przypadku osób uzależnionych, poprzez podjęcie terapii. Osobom
bezdomnym były proponowane miejsca w noclegowniach czy schroniskach. W przypadku
wykazania chęci pobytu w wymienionych miejscach, pracownicy socjalni wyszukiwali
miejsca w wyspecjalizowanych placówkach, funkcjonujących w ramach miejskiego
systemu pomocy osobom bezdomnym, gdzie osoby potrzebujące mogły znaleźć
schronienie. Działania te były podejmowane we współpracy z Biurem Pomocy i Projektów
Społecznych Urzędu m.st. Warszawy.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 47
W przypadku osób niemogących o własnych siłach do nich dotrzeć, pomoc oferowała
Straż Miejska, przewożąc je do miejsc docelowych. Pomoc oferowana była również
osobom wymagającym pomocy medycznej, poprzez wzywanie Pogotowia Ratunkowego,
czy kierowanie do placówek świadczących tego typu pomoc, osobom mogącym do nich
dotrzeć samodzielnie. Osoby będące pod wpływem alkoholu w stanie zagrożenia życia,
przewożone były do SODON. Osoby, których stan zdrowia psychicznego, wzbudzał
podczas odwiedzin niepokój pracowników, były konsultowane przez zatrudnionego
w Centrum Pomocy Społecznej lekarza konsultanta psychiatrę. W uzasadnionych
przypadkach do Sądu kierowany był wniosek o skierowanie na leczenie psychiatryczne
wbrew woli. Osoby bezdomne, nie posiadające uprawnień do bezpłatnego leczenia, po
złożeniu wymaganego wniosku, mogły skorzystać z prawa do świadczeń opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na podstawie decyzji
administracyjnych wydawanych przez Centrum. Pracownicy od postępowań
administracyjnych rozpatrywali również złożone wnioski o pomoc materialną. Osoby
mające problemy natury prawnej mogły skorzystać z bezpłatnych porad prawnych
u zatrudnionego mecenasa czy w Bezpłatnym Punkcie Porad Prawnych. Osoby
pozostające bez pracy informowane były o możliwości skorzystania z pomocy specjalisty
ds. bezrobocia oraz możliwością zapoznania się z ofertami pracy, czy skorzystania
z możliwości ich poszukiwania przy pomocy urządzeń elektronicznych. Pomocą służyli
również pracownicy Biura Porad Obywatelskich, którzy pełnią dyżury w siedzibie naszej
Instytucji. Osoby chętne mogły także skorzystać ze wsparcia zatrudnionych w Centrum
psychologów.
Centrum podczas projektu „Akcja Jesień-Zima 2016” ściśle współpracuje z: Biurem
Pomocy i Projektów Społecznych Urzędu m.st. Warszawy, Strażą Miejską, Policją,
Stowarzyszeniem Pomocy i Interwencji Społecznej, Poradnią Interwencyjno-
Konsultacyjną MONAR, Stowarzyszeniem JUMP’93, Polskim Komitetem Pomocy
Społecznej, Kamiliańską Misją Pomocy Społecznej, Biurem Porad Obywatelskich.
Projektu „Akcja Jesień–Zima„ w liczbach:
• czas trwania - 4 stycznia 2016 roku do 29 grudnia 2016 roku;
• patrole dwa razy w tygodniu w okresie jesienno-zimowym (w przypadku interwencji
patrole dodatkowe), w pozostałych miesiącach w miarę potrzeb;
• liczba odbytych patroli: - 77, w czasie których tylko 7 osób bezdomnych udało się
przekonać i przewieść do placówki pomocowej;
• liczba patroli we współpracy z lekarzem konsultantem psychiatrą – 3;
• liczba patroli we współpracy z psychologiem – 1;
• liczba osób bezdomnych, w sprawie których udzielono wywiadów mediom –3;
• liczba „stałych” miejsc przebywania osób bezdomnych – 54;
• liczba interwencji z udziałem Pogotowia Ratunkowego – 3;
• liczba interwencji pod kątem przewiezienia do SODON-u – 2;
• liczba interwencji z udziałem Policji – 4;
• liczba osób bezdomnych: 75 - w tym kobiet: 16 i mężczyzn: 59 / w tym 2
obcokrajowców.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 48
Mapa 3. Miejsca występowania problemu bezdomności na terenie Dzielnicy Śródmieście
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum oraz Straży Miejskiej.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 49
Wykres 22: Akcja Jesień – Zima w liczbach
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Spotkania świąteczne
W ramach wspierania mieszkańców dzielnicy Śródmieście, Centrum zorganizowało
i współorganizowało akcje świąteczne, które wzmacniały integrację różnych grup
w społeczności lokalnej mieszkańców Śródmieścia.
Schemat 3: Spotkania świąteczne dla podopiecznych Centrum
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Spotkania świąteczne – Wielkanocne oraz Wigilijne, organizowane były w placówkach
Centrum, na które zaproszeni zostali seniorzy oraz w Barze Bambino, gdzie pracownicy
socjalni zaprosili samotnych, w większości stałych świadczeniobiorców Centrum.
2015 rok 2016 rok
liczba patroli 32 77
liczba skupisk osóbbezdomnych
35 54
liczba osób bezdomnych 71 75
32
77
35
54
71 75
0102030405060708090
liczba patroli liczba skupisk osób bezdomnych liczba osób bezdomnych
Akcja świąteczna
Spotkania świąteczne
Spotkanie świąteczne dla
rodzin z dziećmi
Pomoc rzeczowa - 1300
paczek świątecznych
dla 1058 rodzin
Opłatek Maltański
Podwórkowa Gwiazdka w
PAL
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 50
Ponadto podopieczni Centrum uczestniczyli w spotkaniu pn. „Opłatek Maltański”,
współorganizowanym przez Centrum wraz z Fundacją Polskich Kawalerów Maltańskich
Pomoc Maltańska.
Schemat 5: Spotkania świąteczna dla rodzin
Spotkanie świąteczne dla rodzin z dziećmi i rodzin wspierających zorganizowane
zostało na hali sportowej Ośrodka Sportu i Rekreacji dla Dzielnicy Śródmieście przy
ul. Polnej 7a. W jego trakcie wręczono podziękowania rodzinom wspierającym za ich
zaangażowanie i pracę na rzecz rodzin wspieranych. Podczas spotkania rozdano 200
paczek dla dzieci, w wydarzeniu uczestniczyło ok. 400 osób.
W 2016 roku Centrum udzieliło pomocy rzeczowej w postaci paczek świątecznych.
Wydanych zostało 1.300 paczek z artykułami spożywczymi dla 1058 rodzin. Wydatki
związane z pomocą rzeczową w postaci paczek świątecznych wyniosły 92 285 zł.
Spotkania Wigilijne - 527 osób
• Spotkanie świąteczne dla rodzin z dziecmi i rodzin wspierających - 400 osób
• Spotkanie świąteczne dla uczestników PAL - 42 osoby
• Opłatek Maltański - 85 osób
Spotkania Wielkanocne - 380 osób
• DWS - Świętojerska - 217 osób
• DWS - Twarda - 75 osób
• DWS - Górnośląska - 38 osób
• Bar Bambino - 50 osób
Spotkania Wigilijne - 428 osób
• DWS - Świętojerska - 217 osób
• DWS - Twarda - 73 osoby
• DWS - Górnośląska - 38 osób
• Bar Bambino - 50 osób
• Opłatek Maltański - 50 osób
Schemat 4: Spotkania świąteczne dla seniorów i osób samotnych
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 51
VI. Działania na rzecz seniorów
Centrum realizuje zadania własne m.st. Warszawy, określone w ustawie o pomocy
społecznej i innych ustawach, obejmujące m.in.: prowadzenie ośrodków wsparcia
o zasięgu lokalnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki. Wśród osób
korzystających z oferty Działu Wsparcia Społecznego seniorzy, czyli osoby w wieku
poprodukcyjnym stanowią zdecydowaną większość. Pozostałe osoby korzystają
z placówki z uwagi na poważne problemy zdrowotne, znacznie utrudniające samodzielną
egzystencję w środowisku.
Wykres 23: Wiek podopiecznych korzystających z usług DWS
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Podstawowym założeniem systemu wsparcia seniorów w Centrum jest umożliwienie
osobom starszym i niepełnosprawnym jak najdłuższego funkcjonowania w środowisku
lokalnym, w miejscu zamieszkania.
Działania na rzecz tej grupy odbiorców Centrum prowadzi w trzech lokalizacjach: przy
ul. Świętojerskiej 12a (główna siedziba Działu Wsparcia Społecznego), przy ul. Twardej 1
oraz przy ul. Górnośląskiej 39.
Działania Centrum zmierzają do tego, aby system wsparcia osób starszych
i niepełnosprawnych był na tyle zróżnicowany, by zapewniał ofertę dostosowaną do stanu
zdrowia oraz sytuacji rodzinnej i bytowej każdej osoby wymagającej wsparcia.
W tym celu pracownicy Centrum opracowali katalog różnorodnych form wsparcia
zmierzających zarówno do zaspokojenia potrzeb bytowych jak ipsycho-społecznych
seniorów.
17% 16%12% 13%
83% 84%88% 87%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2013 2014 2015 2016
poniżej 60 lat 60 lat i więcej
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 52
Schemat 6: Formy wsparcia seniorów
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
6.1. Usługi w Dziale Wsparcia Społecznego
Usługi w trybie dziennym świadczone są w Centrum od poniedziałku do piątku
w godzinach 8.00 - 16.00 jednak w przypadku organizowania imprez okolicznościowych
i kulturalno - oświatowych godziny pracy Działu mogą ulec zmianie. W 2016 roku
z różnych form wsparcia znajdujących się w ofercie Działu skorzystało 526 osób.
Wykres 24: Podział ze względu na rodzaj usług
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
• posiłki
• usługi ponadpodstawowe (fryzjer, pralnia, krawiec)
• pobyt całodobowy
• usługi rehabilitacyjne
• doraźna pomoc lekarza działalność usługowa
• terapia zajęciowa
• działania edukacyjne
• rozwój pasji i talentów
• wyjścia do instytucji kultury
• wycieczki
• spotkania integracyjne
• zajęcia sportowe i rehabilitacja
działania aktywizujące seniorów
523501
543526
401368
448427
263
326
256
365
41 43 56 48
0
100
200
300
400
500
600
2013 2014 2015 2016
liczba osób korzystających z DWS w tym z wyżywienia
pozostałe usługi pobyt całodobowy
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 53
W latach 2013 – 2016 liczba podopiecznych korzystających z oferty działu utrzymuje
się na stałym poziomie.
Możliwość zjedzenia posiłku jest formą wsparcia niezmiennie cieszącą się
największym zainteresowaniem wśród podopiecznych DWS. Funkcjonujący w dziale
zespół ds. żywienia zapewnia prawidłowe i racjonalne żywienie osobom korzystającym
z tej formy usług.
W celu zapewnienia wysokiego standardu higieny na wszystkich etapach produkcji,
czyli właściwą jakość zdrowotną żywności w 2016 roku wdrożono zaktualizowane Księgi
Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) i Higienicznej (GHP) oraz system Analizy Zagrożeń
i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP) zgodny Ustawą o bezpieczeństwie Żywności
i Żywienia.
Personel Zespołu ds. żywienia zna i stosuje Politykę Bezpieczeństwa oraz instrukcje
zawarte w Księdze HACCP podczas przygotowywania posiłków dla podopiecznych,
wszyscy pracownicy otrzymali certyfikaty potwierdzające odbycie odpowiednich szkoleń.
W minionym roku Zespół przygotował śniadania oraz 55 obiadów dla mieszkańców
budynku przy ul. Śliskiej poszkodowanych w wyniku wybuchu gazu.
Wykres 25: Liczba wydanych posiłków – porównanie lata 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
W analizowanym okresie liczba posiłków w stosunku do roku 2013 zwiększyła się
o 11,78% - śniadania, 11,71% - obiady, 8,37% - kolacje.
Zespół przygotowuje również poczęstunki dla podopiecznych podczas uroczystości
z okazji Świąt Wielkanocnych oraz Bożego Narodzenia i innych spotkań
okolicznościowych.
Wszyscy podopieczni korzystający na podstawie decyzji administracyjnej z usług
zarówno w trybie dziennego jak i całodobowego pobytu mają zapewnioną pomoc
lekarską i rehabilitację w zakresie zleconym przez lekarza. Możliwość skorzystania
z doraźnej pomocy medycznej w Centrum jest nie do przecenienia dla naszych
podopiecznych.
46231 4748750638 51681
69495 71691
77685 77633
48940 49141
55304 53040
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
90000
2013 2014 2015 2016
śniadania obiady kolacje
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 54
Do dyspozycji podopiecznych jest bogato wyposażony gabinet do fizykoterapii oraz sala
gimnastyczna. Wśród zabiegów wykonywanych w ramach usług rehabilitacyjnych oprócz
ćwiczeń usprawniających wymienić należy zabiegi z wykorzystaniem sprzętu
znajdującego się na wyposażeniu gabinetu rehabilitacji m.in.: jonoforeza, galwanizacja,
ultradźwięki, laseroterapia i krioterapia orazKinesiologyTaping.
Schemat 7: Wsparcie specjalistyczne dla seniorów
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Centrum zapewnia wsparcie nie tylko w trybie pobytu dziennego. W placówce przy
ul. Świętojerskiej jest 16 miejsc całodobowego pobytu dla osób wymagających okresowo
stałej opieki, które z różnych przyczyn (najczęściej zdrowotnych) nie mogą funkcjonować
w środowisku. Jest to jedyny taki zespół opieki całodobowej w Warszawie. Stanowi
alternatywne wsparcie dla osób wymagających „czasowej” całodobowej pomocy. Osoby
objęte tego rodzaju wsparciem korzystały z całodobowej opieki pielęgniarskiej, pomocy
lekarza, rehabilitacji. W 2016 roku z usług w trybie pobytu całodobowego skorzystało 48
osób (32 kobiety i 16 mężczyzn).
• 3 x w tygodniu
• 6-7 osób dziennie
• średnio 56 konsultacji miesięczni
konsultacje lekarza
• poniedziałek - piątek
• średnio 41 osób w miesiącu
• średnio 670 zabiegów w miesiącu
rehabilitacja
• pomiary parametrów życiowych (ciśnienie,tętno, poziom cukru we krwi)
• drobne zabiegi (opatrunki), udzielanie pierwszej pomocy
• 20 - 35 konsultacji w miesiącu
pomoc pielęgniarki
• poniedziałek - piątek 2 godz.
• 5-8 osób dziennie
• 15 osób korzystających w 2016 r.
sala gimnastyczna
• 2 x w tygodniu
• 42 osoby korzystające ze wsparcia w 2016 r. wsparcie psychologa
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 55
Wykres 26: Pobyt całodobowy
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Liczba osób uległa zmniejszeniu w porównaniu do roku 2015, przy jednoczesnym
zwiększeniu liczby osobodni - wynika to z dłuższych pobytów podopiecznych – głównie
osób oczekujących na miejsce w Domach Pomocy Społecznej. W 2016 roku z pobytu
całodobowego skorzystały 2 osoby poszkodowane w wyniku wybuchu gazu na ul. Śliskiej.
Schemat 8: Formy wsparcia podopiecznych przebywających całodobowo w DWS
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum
4143
56
48
31 30
3732
1013
19 16
0
10
20
30
40
50
60
2013 2014 2015 2016
ogółem kobiety męzczyźni
pobyt całodobowy
opieka pielęgniarska
rehabilitacja
wyżywienie. fryzjer, pralnia
terapia zajęciowa
uczestnictwo w imprezach i
uroczystościach
wsparcie psychologa
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 56
Podopieczni Zespołu ds. Opieki Całodobowej oprócz podstawowej opieki medycznej
i rehabilitacji, korzystają również z oferty kulturalno- oświatowej.
6.2. Działania aktywizujące seniorów
Centrum kładzie nacisk na tworzenie warunków sprzyjających godnej i aktywnej
starości. Wszelkie podejmowane w okresie starości działania ukierunkowane ku
własnemu rozwojowi, przyczyniają się do zachowania samodzielności, poprawy jakości
życia, uzyskania osobistej satysfakcji, samorealizacji, aprobaty społecznej, a w efekcie do
wzrostu poczucia własnej wartości i sensu życia. W 2016 roku realizowano działania
mające na celu zwiększenie aktywności społecznej, wzmocnienie integracji
podopiecznych - zarówno między pokoleniami jak i wewnątrzpokoleniowej, utrzymanie
sprawności fizycznej i intelektualnej.
Tabela 15: Wybrane działania aktywizujące na rzecz seniorów
Cel Rodzaj działalności Liczba
spotkań
Średnia
liczba
uczestników
Integracja
spotkania międzypokoleniowe 4 12
zabawy taneczne 3 90
spotkania okolicznościowe 6 48
wycieczki 7 40
pikniki 2 60
Rozwijanie pasji
i zainteresowań
warsztaty plastyczne 4 10
zajęcia muzyczne 15 8
grupa teatralno - wokalna 14 9
wyjścia do instytucji kultury
teatr 3 30
opera 2 29
filharmonia 2 32
wystawa 10 19
kino 1 34
Utrzymanie
sprawności fizycznej
i intelektualnej
zajęcia sportowe 8 15
spacery 10 6
wykłady, prelekcje i spotkania
tematyczne 27 15
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Działania aktywizujące mają odzwierciedlenie w wielu wydarzeniach, w których
główne role pełnią podopieczni, przyczyniają się do rozwoju ich talentów, nierzadko
odkrytych dopiero w naszej placówce. Ogromnym sukcesem naszych podopiecznych było
zdobycie 1 miejsca w konkursie „Seniorzy mają talent” w czerwcu 2016 roku.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 57
Schemat 9: Działalność wokalno-aktorska seniorów – wybrane wydarzenia
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
wokalno - aktorskie dokonania Seniorów
przedstawienia z okazji rocznicy
odzyskania niepodległości -
listopad 2016
Jasełka na Twardej - grudzień 2016
1 miejsce w konkursie
"Seniorzy mają talent" - czerwiec
2016
występy na scenie Warszawskiego Festiwalu Lato
Seniora - czerwiec, wrzesień 2016
Pasja na Świętojerskiej -
marzec 2016
przedstawienia z okazji Dnia Kobiet
- marzec 2016
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 58
VII. Pomoc specjalistyczna
7.1. Pogłębiona praca socjalna i poradnictwo specjalistyczne
Adresaci: osoby i rodziny borykające się z problemami rodzinnymi, emocjonalnymi,
uzależnieniami, będące w kryzysie, dotknięte sytuacjami traumatycznymi, zagrożeni
utratą mieszkania, osoby z poważnymi problemami ekonomicznymi, osoby z problemami
zdrowia psychicznego, dotknięte przemocą w rodzinie i inne.
Realizatorzy: pracownicy socjalni pracujący modelem pogłębionej pracy socjalnej,
specjaliści pracy z rodziną, psycholodzy, terapeuta uzależnień, asystenci rodzin,
konsultant prawnik, konsultant psychiatra.
Partnerzy: poradnie rodzinne, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, poradnie
uzależnień, Biuro Porad Obywatelskich, placówki wsparcia dziennego dla dzieci
i młodzieży, Punkt Bezpłatnych Porad Prawnych, Punkt Informacyjno-Konsultacyjny dla
Dzielnicy Śródmieście, organizacje pozarządowe oraz inne.
W ofercie Centrum dla różnych kategorii odbiorców prowadzona jest pogłębiona,
metodyczna praca socjalna i indywidualne poradnictwo specjalistyczne, w tym:
Działania specjalistyczne są istotnym elementem pakietu usług świadczonych przez
Centrum. Pozwalają na kompleksowe rozwiązywanie problemów osób i rodzin
borykających się z różnymi problemami, mających szczególne potrzeby.
konsultacje i wsparcie psychologiczne
konsultacje i wsparcie rodzinne
metodyczna praca socjalna, poradnictwo z zakresu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i ekonomii rodziny
aktywizacja zawodowa bezrobotnych i biernych zawodowo
konsultacje terapeuty uzależnień
konsultacje prawne
konsultacje lekarza psychiatry
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 59
Obok działań poradnictwa indywidualnego Centrum w 2016 roku prowadziło działania
specjalistyczne w formie pracy grupowej:
Wykres 27: Liczba środowisk (działań) w ramach metodycznej pracy socjalnej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
program edukacyjno-warsztatowy dla rodziców z małymi dziećmi Baby Bzik
grupa wsparcia dla osób współuzależnionych
grupa o charakterze motywująco-wsparciowym dla pensionariuszy Domu Pomocy Społecznej
Trening Zastępowania Agresji
88
529
11914
4982
573
1000
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000
zawarte kontrakty socjalne
spotkania zespołów specjalistów i gruproboczych
czynności pracy socjalnej i porad
wizyty w środowisku
wywiady środowiskowe
liczba rodzin
zawartekontraktysocjalne
spotkaniazespołów
specjalistów igrup
roboczych
czynnościpracy
socjalnej iporad
wizyty wśrodowisku
wywiadyśrodowiskowe
liczba rodzin
Liczba 88 529 11914 4982 573 1000
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 60
Wykres 28: Liczba środowisk i działań poradnictwa specjalistycznego – psycholodzy, terapeuta, prawnik, psychiatra
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
7.2. Pilotaż rozdzielenia pracy socjalnej i postępowań administracyjnych
Adresaci: osoby i rodziny z niskimi kompetencjami społecznymi, będące w kryzysie,
zagrożeni utratą mieszkania, osoby uwikłane w spiralę zadłużeń, osoby z problemami
zdrowia psychicznego, osoby bezdomne przebywające na terenie Dzielnicy Śródmieście,
osoby i rodziny zmagające się z problemem uzależnień.
Realizatorzy: pracownicy socjalni pracujący modelem pogłębionej pracy socjalnej
w ramach pilotażu rozdzielenia pracy socjalnej od postępowań, administracyjnych,
psycholodzy, terapeuta uzależnień, konsultant prawnik, konsultant psychiatra.
Partnerzy: Biuro Porad Obywatelskich, Zakład Gospodarowania Nieruchomościami
w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, Wydział Zasobów Lokalowych w Dzielnicy
Śródmieście m.st. Warszawy, Stowarzyszenie Pomocy i Interwencji Społecznej, Poradnia
Interwencyjno – Konsultacyjna „Monar”, Straż Miejska, Policja, organizacje pozarządowe.
Cel:Przywrócenie, nabycie i wzmocnienie kompetencji społecznych, zaradności,
samodzielności i aktywności społecznej osób i rodzin.
Od stycznia 2016 roku Centrum Pomocy Społecznej bierze udział w pilotażowym
projekcie rozdzielenia pracy socjalnej od postępowań administracyjnych. Pilotaż
rozdzielenia pracy został zainicjowany przez Biuro Pomocy i Projektów Społecznych
Urzędu m.st. Warszawy. Centrum były jedna z trzech jednostek pomocy społecznej, które
przystąpiły do pilotażu spośród 18 warszawskich dzielnic. Trwają prace nad
wypracowaniem warszawskiego modelu pogłębionej pracy socjalnej, w których
pracownicy Centrum biorą czynny udział. W grudniu 2016 roku w Pałacu Kultury iNauki
odbyło się spotkanie ewaluacyjne z rekomendacją wybranych rozwiązań w pracy
socjalnej.
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800
konsultant psychiatra
konsultant prawnik
terapeuta uzaleznień
psycholodzy
konsultantpsychiatra
konsultantprawnik
terapeutauzaleznień
psycholodzy
liczba konsultacji, porad 150 354 310 1610
liczba rodzin 115 152 85 259
liczba osób 116 153 95 270
liczba konsultacji, porad liczba rodzin liczba osób
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 61
Obszar podejmowanych działań w ramach pogłębionej pracy socjalnej wiąże się
przede wszystkim z problematyką wykluczenia społecznego, ekonomicznego, zagrożenia
bezdomnością.
Podstawowym narzędziem pracy jest wywiad środowiskowy, o którym mowa
w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 roku oraz
kontrakt socjalny, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 8 listopada 2010 roku w sprawie wzoru kontraktu socjalnego.
Działania prowadzone przez pracowników socjalnych ds. pogłębionej pracy
socjalnej:
• Zapobieganie eksmisjom (pomoc w przygotowaniu wniosków do Sądu, sprzeciwów
od wyroków zaocznych, monitorowanie postępowań sądowych, kontakty
z komornikami);
• Pomoc w uzyskaniu lokali socjalnych, pomieszczeń tymczasowych;
• Pomoc w uregulowaniu zadłużeń (długi czynszowe, kredyty, pożyczki, upadłość
konsumencka);
• Udzielanie poradnictwa z zakresu przysługujących świadczeń i uprawnień
(świadczenia rodzinne, alimentacyjne, zasiłki pielęgnacyjne, ustalanie stopnia
niepełnosprawności, dodatki mieszkaniowe, ulgi i uprawnienia dla seniorów itp.);
• Prowadzenie elementów edukacji finansowej dla rodzin/osób;
• Wspieranie i podejmowanie inicjatyw na rzecz osób bezdomnych,
w tym zawieranie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności;
• Udzielanie pomocy niskoprogowej i działań o charakterze osłonowym, mającym na
celu na celu zapobieganie degradacjibiologicznej ispołecznej osób bezdomnych
w tym patrolowanie wspólnie ze Strażą Miejska skupisk osób bezdomnych;
• Pomoc w znalezieniu wolnego miejsca w placówce dla osób bezdomnych;
• Podejmowanie działań interwencyjnych w przypadku zgłoszenia zagrożenia życia lub
zdrowia osób/rodzin;
• Współpraca ze służbami publicznymi i mundurowymi, organizacjami
państwowymi i pozarządowymi w zakresie przeciwdziałania bezdomności i jej
skutkom;
• Szkolenia dla pracowników socjalnych Centrum.
Osiągnięte efekty:
• wzrost kompetencji społecznych i wspieranie aktywności społecznej osób i rodzin;
• poprawa sytuacji ekonomicznej poprzez uzyskanie należnych ulg i świadczeń;
• redukcja zadłużeń;
• wstrzymanie eksmisji;
• uzyskanie lokali z zasobów dzielnicy;
• podjęcie i kontynuacja leczenia odwykowego;
• uzyskiwanie schronienia dla osób bezdomnych.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 62
Wykres 29: Wymierne korzyści z prowadzenia pogłębionej pracy socjalnej przez pracowników sekcji ds. pogłębionej pracy socjalnej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
7.3. Wsparcie rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi
Adresaci:
1. Rodziny diagnozowane, konsultowane pod kątem możliwości występowania w nich
problemów opiekuńczo-wychowawczych, zaniedbywania, krzywdzenia dzieci
(zgłoszenia, zawiadomienia);
2. Rodziny z problemami opiekuńczo-wychowawczymi, w stosunku do których
prowadzona jest pogłębiona praca socjalna i poradnictwo specjalistyczne;
3. Rodzice biologiczni dzieci umieszczonych w instytucjonalnej lub rodzinnej pieczy
zastępczej.
Realizatorzy: pracownicy socjalni, specjaliści pracy z rodziną, asystenci rodzin,
psycholodzy, terapeuta uzależnień, konsultant prawnik, konsultant psychiatra.
Partnerzy: kuratorzy sądowi zawodowi i społeczni III Zespołu Kuratorskiej Służby
Sądowej Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia (wykonujący orzeczenia
w sprawach rodzinnych i nieletnich), funkcjonariusze Policji z Zespołu ds. Nieletnich
i Patologii, pedagodzy i wychowawcy placówek oświatowych i żłobków, placówki wsparcia
dziennego dla dzieci i młodzieży, poradnie rodzinne, placówki ochrony zdrowia.
102
821
29
58
pomoc w zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowychprogramy wychodzenia z bezdomnościuzyskanie schronienia dla osób bezdomnychuzyskanie należnych świadczeń
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 63
Działania prowadzone w zakresie pomocy i wsparcia dla rodzin z problemami
opiekuńczo-wychowawczymi.
Działania pracowników socjalnych i innych specjalistów Centrum skierowane do rodzin
z dziećmi dotkniętych problemami opiekuńczo-wychowawczymi realizowane są poprzez:
W ramach pogłębionej, metodycznej pracy socjalnej pracownicy socjalni i inni specjaliści
Centrum pracowali z 329 rodzinami z problemami opiekuńczo-wychowawczymi,
w których wychowywanych było 400 dzieci.
Asysta rodzinna
Adresaci:
1. Rodziny naturalne z małoletnimi dziećmi, przeżywające poważne problemy
opiekuńczo-wychowawcze, zagrożone umieszczeniem dzieci w pieczy zastępczej;
2. Rodzice dzieci umieszczonych w instytucjonalnej lub rodzinnej pieczy zastępczej.
Realizatorzy: asystenci rodzin i koordynator asysty we współpracy z pracownikami
socjalnymi i specjalistami ds. pracy z rodziną Centrum.
Partnerzy: Wydział Pomocy Społecznej Biura Pomocy i Projektów Społecznych Urzędu
m.st. Warszawy.
przeprowadzanie interwencji kryzysowych w rodzinach z problemami opiekuńczo-wychowawczymi
przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, diagnozowanie sytuacji rodzin, opracowanie planów pomocy i pracy z rodzinami
prowadzenie metodycznej pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego
organizowanie pomocy i wsparcia asystentów rodzin
konsultacje, edukowanie, informowanie, wspieranie członków rodzin
kierowanie do wyspecjalizowanych miejsc, placówek świadczących pomoc i wsparcie dla rodzin z dziećmi, współpraca z tymi podmiotami
udzielanie wsparcia merytorycznego przedstawicielom innych podmiotów zaangażowanych w pracę z rodzinami
powiadamianie i opiniowanie dla Sądu Rejonowego sytuacji dzieci zagrożonych krzywdzeniem, zaniedbywaniem i ich rodzin
współpracę z Warszawskim Centrum Pomocy Rodzinie na rzecz dzieci umieszczanych w pieczy zastępczej, praca z rodzicami biologicznymi nad powrotem dzieci z pieczy zastępczej
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 64
Działania merytoryczne:
Asysta prowadzona była jako metoda wzmacniająca i uzupełniająca działania
realizowane przez pracowników socjalnych i specjalistów pracujących z rodziną. Była
realizowana jako element metodycznej, planowej pracy z rodziną opartej na modelu
wsparcia. Opierała się o „Standardy świadczenia asysty rodzinnej w m.st. Warszawy”
wynikające
z Programu Rodzina na lata 2010-2020; zgodna była z zapisami Ustawy z dnia 9 czerwca
2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
W 2016 roku Centrum Pomocy Społecznej zatrudniało 4 asystentów rodziny. Zadanie
byłowspółfinansowanez programu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej -
Resortowy program wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej na rok 2016 „Asystent
rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej”. W 2016 roku asystenci pracowali
z 61 rodzinami, w których wychowywało się 107 dzieci.
Osiągnięte efekty:
wzrost umiejętności, wychowawczych i wiedzy o potrzebach dzieci;
rozwinięcie umiejętności rodziców związanych ze sprawowaniem właściwej opieki
i wychowywania dzieci;
poprawa sytuacji edukacyjnej dzieci;
poprawa stanu dbałości o zdrowie dzieci;
poprawa jakości relacji wewnątrzrodzinnych;
wzrost umiejętności społecznych i wspieranie aktywności społecznej rodzin.
Program rodzin wspierających
Adresaci: Rodziny naturalne z małoletnimi dziećmi, przeżywające poważne problemy
opiekuńczo-wychowawcze, zagrożone umieszczeniem dzieci w pieczy zastępczej,
współpracujące z asystentami rodzin.
Realizatorzy: rodziny wspierające rekrutowane przez asystentów rodzin i koordynatora
asysty we współpracy z pracownikami socjalnymi i specjalistami pracy z rodziną
Centrum.Z rodzinami wspierającymi Dyrektor Centrum zawierał umowy o współpracy.
Liczba rodzin objętych Programem:
wspierających – 10;
wspieranych – 10;
liczba dzieci w rodzinach wspieranych – 20.
Partnerzy: Wydział Pomocy Społecznej Biura Pomocy i Projektów Społecznych Urzędu
m.st. Warszawy.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 65
Działania merytoryczne i osiągane efekty:
Schemat 10: Działania podejmowane przez rodziny wspierające
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Na mocy umów zawieranych przez Centrum z rodzinami wspierającymi przysługiwał im
zwrot określonych kosztów związanych z udzielaniem pomocy na rzecz rodziny
wspieranej, a w szczególności dzieci. Wydatki były kwalifikowane przez asystentów rodzin
lub koordynatora asysty rodzinnej.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla rodzin z dziećmi o specjalnych potrzebach
wynikających z zaburzeń rozwojowych
Adresaci: rodziny z dziećmi w wieku od 2 do 18 lat, o specjalnych potrzebach
wynikających z zaburzeń rozwojowych (zespół Aspergera, autyzm, ADHD,
nadpobudliwość psychoruchowa, upośledzenie intelektualne, zaburzenia zachowania,
itp.). W 2016 roku z tej formy pomocy skorzystało 27 dzieci z rodzin objętych wsparciem
Centrum Pomocy Społecznej.
Realizatorzy: psycholodzy i pedagodzy firmy VITAL PLUS (psycholog- psychoterapia
i terapia seksualna, pedagog specjalny – niepełnosprawnych intelektualnie,
surdopedagogika, pedagog- edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawności
intelektualna, pedagog specjalny – pedagogika, resocjalizacyjna z profilaktyka społeczna,
pedagog – opiekuńczo – wychowawcza, pedagog – logopeda, psycholog- psychologii
sądowo-penitencjarnej), we współpracy z pracownikami socjalnymi, asystentami
1. monitorowanie systematyczności uczęszczania dzieci na zajęcia szkolne oraz pozaszkolne
2. stwarzanie możliwości prawidłowego rozwoju
1. uczenie sposóbów utrzymywania czystości;
2. doradztwo w zakresie planowania budżetu domowego;
3. przeciwdziałanie wykluczeniu i izolacji społecznej rodziny.1. modelowanie pożądanych postaw
rodzicielskich;
2. sprawowanie właściwej opieki nad dziećmi;
3. wsparcie emocjonalne1. organizowanie pożądanych form spędzania cazsu wolnego;
2. pobudzanie możliwości rozwijania zainteresowań dzieci
POPRAWA FUNKCJONOWANIA RODZIN Z DZIEĆMI, ZASPOKAJANIE POTRZEB
DZIECI, ROZWIĄZYWANIE ICH PROBLEMÓW
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 66
i specjalistami ds. pracy z rodziną Centrum (odpowiedzialnymi za rekrutację
i monitorowanie sytuacji dzieci i ich rodzin).
Partnerzy: placówki oświatowe – szkoły, przedszkola, poradnie psychologiczno-
pedagogiczne.
Czas trwania: usługi prowadzone były od marca do grudnia 2016 roku.
Schemat 11: Główne problemy występujące u dzieci objętych usługami
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Działania w ramach usług:
Nowa forma usług z zakresu wsparcia rodzin z problemami opiekuńczo-
wychowawczymi wprowadzona w 2016 roku. Specyfikacja tych usług powstała w oparciu
o wieloletnie doświadczenia w pracy z rodzinami, analizie istniejącej na rynku oferty
wsparcia dla rodzin, regularnej analizy problemów i potrzeb rodzin korzystających
z innych form pomocy i wsparcia Centrum.
W sumie przepracowano z dziećmi 1581,5 godzin. Praca terapeutów z dziećmi
obywała się w miejscu zamieszkania rodziny bądź w innych miejscach umożliwiający
pracę z dzieckiem (szkoła, siedziba Centrum Pomocy Społecznej). Każda z rodzin
opracowywała indywidualny plan pracy z terapeutą, który podlegał ocenie co 3 miesiące.
Ponadto po każdym przepracowanym miesiącu rodzina otrzymywała od terapeuty
sprawozdanie z podejmowanych działań na rzecz dziecka wraz z zaleceniami dla rodzica
w celu utrwalania zainicjowanych zmian.
Pracownicy socjalni, asystenci rodzin i terapeuci co miesiąc spotykali się w celu
omówienia postępów w pracy z dzieckiem i rodziną. W 2016 roku odbyło się 9 spotkań
ewaluacyjnych z terapeutami.
zaburzenia adaptacyjne
zaburzenia stymulacji rewalidacji
zaburzenia koncentracji uwagi
problemy w nauce
niska samoocena
ADHD
spektrum autyzmu, Zespół Aspergera
zaburzenia aparatu mowy
zachowania socjopatyczne
niskie lub brak umiejętności społecznych
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 67
Schemat 12: Działania terapeutów w ramach usług
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Wykres 30: Pomoc rodzin wspierających, usług specjalistycznych dla rodzin z dziećmi
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Projekt „Baby Bzik”- spotkania integracyjne i rozwojowe dla dzieci i ich opiekunów.
Adresaci: Dzieci w wieku 0-3 lat wraz z rodzicami, mieszkańcy Dzielnicy Śródmieście,
rodziny korzystające z pomocy Centrum. W projekcie wzięło udział 14 rodziców i 16
dzieci. Łącznie 30 osób.
Realizatorzy: pracownicy socjalni, specjalista pracy z rodziną.
Partnerzy: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (merytoryczny), Centrum Wspierania Rodziny
Rodzinna Warszawa (wymiana informacji)
zajęcia korekcyjno kompensacyjne o charakterze
pedagogicznym
nauka przez zabawę - ćwiczenia wspomagające
zajęcia dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych
ćwiczenia grafomotoryczne
ćwiczenia myślenia przyczynowo - skutkowego
terapia zajęciowazajęcia aktywizujące poprzez
sztukętrening umiejętności społecznych, rozwijanie motoryki małej i dużej
ćwiczenia logopedyczne ćwiczenia rozwijające aparat mowy
ćwiczenia usprawniające czynności poznawcze
wydłużanie czasu koncentracji
107
20
10
329
512
61
27
20
400
600
0 100 200 300 400 500 600 700
asysta rodzinna
specjalistyczne usługi dla rodzin z dziećmi
środowiska objęte pomocą rodzin wspierających
rodziny objęte metodyczną pracą socjalną iporadnictwem specjalistycznym
rodziny z problemami opiekunczo-wychowawczymi zdiagnozowane przez CPS
liczba dzieci liczba rodzin
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 68
Czas trwania: Od stycznia do grudnia 2016roku (z wyłączeniem świąt i wakacji). Zajęcia
odbywały się raz w tygodniu, w środy w godzinach 10.30 – 12.30.
Cel: Stworzenie dzieciom odpowiednich warunków do rozwijania ich naturalnej
aktywności i ciekawości przy wsparciu dorosłych opiekunów. Modelowanie prawidłowych
postaw rodzicielskich.
Działania merytoryczne: W ramach projektu odbyło się 29 spotkań w tym 2 spotkania
z ekspertami (lekarz pediatra) oraz 8 warsztatów prowadzonych przez psychologów
Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. Tematy warsztatów: „Niegrzeczne dziecko”, „Jak bawić
się z dzieckiem”, „Zamiast klapsa”, Złość moja – złość dziecka”, „Emocje dziecka”, „Słowa
mają moc, czyli o sztuce docenienia”, „Jak bawić się z dzieckiem, o zabawie
i zabawkach”, Słowa ranią, czyli jak uniknąć krzyku, kpin i obrażania dziecka”. Warsztaty
dotyczyły emocji i zachowań dzieci oraz prawidłowych reakcji rodziców, adekwatnych do
wieku i procesu poznawczego dzieci.
Osiągnięte efekty: Ukształtowanie prawidłowych postaw rodzicielskich, pozytywny wpływ
oddziaływań rodziców na rozwój dzieci. Poprawa umiejętności wychowawczych oraz
świadomości potrzeb dzieci i adekwatnego na nie reagowania. Wzrost motywacji do
aktywnego i kreatywnego spędzania z dzieckiem czasu.
Zainicjowanie w połowie 2016 rokuwspółpracy z Państwową Agencją
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w związku z problemem kobiet
ciężarnych używających alkohol lub substancji psychoaktywnych.
Adresaci: przedstawiciele służb i instytucji zaangażowanych w pracę z rodziną
(dyrektorzy przedszkoli, pracownicy socjalni Centrum). Kobiety ciężarne spożywające
alkohol i ich nowonarodzone dzieci.
W ramach współpracy odbyły się trzy spotkania robocze, których celem było
poszukiwanie rozwiązań mających przyczynić się do wzrostu świadomości i ograniczenia
szkód związanych z używaniem alkoholu przez kobiety ciężarne.
Realizatorzy: pracownicy Centrum Pomocy Społecznej, Państwowa Agencja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Partnerzy: Szpital Kliniczny im. prof. Orłowskiego w Warszawie.
Cel: ograniczenie spożywania alkoholu przez kobiety w ciąży.
Działania:
Nawiązanie współpracy z neonatologiem Szpitala Klinicznego im. prof. Orłowskiego.
Zorganizowanie seminarium „Rozpoznanie wczesnych symptomów zagrożenia
zdrowia i życia dziecka w związku ze spożywaniem alkoholu przez matki”. Poruszane
tematy: Noworodek matki spożywającej alkohol w ciąży. Sygnały ostrzegawcze, co
wzbudzić niepokój w zachowaniu i wyglądzie dziecka. Działania profilaktyczne
i pomocowe w stosunku do rodzin, w których występuje problem alkoholu. Odbyły
się dwie edycje: dla dyrektorów śródmiejskich przedszkoli oraz dla pracowników
socjalnych Centrum.
W ramach rozpoczętej współpracy 4 kobiety i ich nowonarodzone dzieci zostały
objęte kompleksowymi działaniami specjalistów (medycznymi i szerokorozumianym
wsparciem socjalnym).
Edukacja w ramach prowadzonych zespołów interdyscyplinarnych ds. rodziny
w obszarze konsekwencji spożywania alkoholu przez ciężarne (Płodowy Zespół
Alkoholowy), urealnienia kosztów zaniechania i konieczności ich minimalizacji.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 69
7.4. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
Adresaci:
1. rodziny diagnozowane, konsultowane pod kątem możliwości występowania w nich
przemocy domowej (zgłoszenia, zawiadomienia);
2. rodziny, wobec których została wszczęta procedura „Niebieskie Karty”.
3. rodziny, w stosunku do których zakończono działania w ramach procedury
„Niebieskie Karty”, monitorowane przez służby pod kątem stabilizacji ich sytuacji.
Realizatorzy: pracownicy socjalni, specjaliści pracy z rodziną, psycholodzy, terapeuta
uzależnień, asystenci rodzin, konsultant prawnik, konsultant psychiatra.
Partnerzy: kuratorzy sądowi zawodowi i społeczni II i III Zespołów Kuratorskiej Służby
Sądowej Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia (wykonujący orzeczenia
w sprawach karnych, wykonujący orzeczenia w sprawach rodzinnych i nieletnich),
funkcjonariusze Wydziału Prewencji Komendy Rejonowej Policji Warszawa I (rewirów
dzielnicowych oraz funkcjonariusze Zespołu ds. Nieletnich i Patologii), pedagodzy
i wychowawcy placówek oświatowych i żłobków, przedstawiciele organizacji
pozarządowych, członkowie Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych –
Dzielnicowego Zespołu Śródmieście, przedstawiciele placówek ochrony zdrowia, Punkt
Informacyjno-Konsultacyjny.
Wykres 31: Osoby wskazane jako doznające przemocy ze strony najbliższych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań z działalności Zespołu Interdyscyplinarnego.
Wykres 32: Osoby wskazane jako stosujące przemoc wobec członków rodziny
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań z działalności Zespołu Interdyscyplinarnego.
282; 55%170; 33%
61; 12%
liczba / procent kobiet liczba / procent dzieci liczba / procent mężczyzn
55; 17%
266; 82%
2; 1%
1. liczba / procent kobiet 2. liczba / procent mężczyzn 3. liczba / procent małoletnich
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 70
Działania w zakresie problemu przemocy w rodzinie (domowej)
Działania pracowników socjalnych i innych specjalistów Centrum skierowane do osób
wskazanych jako doznające przemocy i stosujące przemoc realizowane są poprzez:
W ramach realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy Centrum
prowadziło w 2016 r. bieżącą obsługę administracyjno–organizacyjną Zespołu
Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Dzielnicy
Śródmieście m.st. Warszawy. Centrum zapewnia pełną, kompleksową obsługę wszystkich
działań Zespołu – rejestry, korespondencja, uchwały, archiwizacja, sprawozdawczość,
ochrona danych osobowych, przygotowanie posiedzeń.
W 2016 roku nastąpił wyraźny wzrost rejestrowanych nowych przypadków przemocy
domowej. Analizę przypadków przemocy w rodzinie na bieżąco prowadzą pracownicy
Centrum Pomocy Społecznej. Pozwala to na sformułowanie hipotez, wyjaśniających
aktualnie zarejestrowane trendy. Czynniki, które mogły mieć wpływ na wzrost ujawnianej
przemocy w rodzinie:
przeprowadzanie interwencji kryzysowych w środowiskach rodzin dotkniętych przemocą
przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, diagnozowanie sytuacji rodzin, opracowanie planów pomocy i pracy z rodzinami
konsultacje, edukowanie, informowanie, wspieranie członków rodzin
kierowanie do wyspecjalizowanych miejsc, placówek świadczących pomoc osobom uwikłanym w sytuację przemocy
organizowanie spotkań grup roboczych realizujących procedurę "Niebieskie Karty"
udzielanie wsparcia merytorycznego przedstawicielom innych podmiotów zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy
powiadamianie Sądu Rejonowego o sytuacji dzieci narażonych na przemoc, sporządzanie opinii
profesjonalizacja podmiotów, uprawnionych do rejestrowania przemocy
działania Policji skoncentrowane na osiąganie założonych pułapów statycznych
wzrost świadomości społecznej dotyczący przejawów i skutków przemocy w rodzinach
wzrost przypadków konfliktów wewnątrzrodzinnych, okołorozwodowych, dotyczących opieki nad dziećmi, zgłaszanych jako przemoc domowa
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 71
Wykres 33: Liczba procedur NK realizowanych na terenie Śródmieścia w latach 2013-2016
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań z działalności Zespołu Interdyscyplinarnego.
Zdecydowana większość przypadków przemocy domowej w Śródmieściu jest
rejestrowana przez funkcjonariuszy Komendy Rejonowej Policji Warszawa I. W drugiej
połowie 2016 roku gwałtownie wzrosła liczba przypadków rejestrowania przemocy ze
strony śródmiejskiej Policji (w I półroczu Policja wypełniła 42 formularze NK-A, w II
półroczu Policja wypełniła 92 formularze NK-A). Drugą pod względem ujawnianych
i rejestrowanych przypadków przemocy domowej służbą są pracownicy Centrum Pomocy
Społecznej (w I półroczu pracownicy Centrum wypełnili 19 formularzy NK-A, w II półroczu
10 formularzy NK-A). Od 2011 roku kiedy to weszło w życie Rozporządzenie Rady
Ministrów w sprawie realizacji procedury „Niebieskie Karty” i formularzy „Niebieska Karta”
aktywność innych podmiotów uprawnionych do rejestrowania przypadków przemocy
w rodzinie jest wciąż niewielka. Konieczne jest zintensyfikowanie podejmowanych
z poziomu Miasta oraz Dzielnicy działań aktywizujących, edukacyjnych, informacyjnych,
w stosunku do przedstawicieli oświaty, ochrony zdrowia, Dzielnicowych Zespołów
funkcjonujących w ramach Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
m.st. Warszawy. Szczególnego wsparcia wymagają podejmowane w tym obszarze
działania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
212
321 320 323
131
164
136
169
81
157
184
154
0
50
100
150
200
250
300
350
liczba NK-A w 2013 r. liczba NK-A w 2014 r. liczba NK-A w 2015 r. liczba NK-A w 2016 r.
liczba wszystkich realizowanych NK liczba wszczętych NK w danym roku
liczba kontynuowanych NK z poprzednich lat
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 72
Wykres 34: Udział poszczególnych podmiotów w rejestrowaniu przypadków przemocy
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z działania Zespołu Interdyscyplinarnego i grup
roboczych za 2016 r.
Cały ciężar działań związanych z realizacją procedury „Niebieskie Karty” ciąży na
członkach grup roboczych, w tym przede wszystkim na pracownikach socjalnych i innych
specjalistach Centrum oraz funkcjonariuszach Policji. Pracownicy socjalni prowadzą całą
dokumentację związaną z realizacją procedury „Niebieskie Karty”. Grupy robocze są
powoływane przez Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
dla Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy.
Wykres 35: Grupy robocze realizujące procedurę "Niebieskie Karty" w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań z działalności Zespołu Interdyscyplinarnego.
134
294
1 1
liczba NK-A wypełnionych przez Policję
liczba NK-A wypełnionych przez pomoc społeczną
liczba NK-A wypełnionych przez oświatę
liczba NK-A wypełnionych przez ochronę zdrowia
liczba NK-A wypełnionych przez Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Zespół Dzielnicowy
138
205 208
257
47
108126
149
91 9782
108
0
50
100
150
200
250
300
2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r.
liczba funkcjonujących grup roboczych w danym roku
liczba grup roboczych powołanych w poprzednich okresach sprawozdawczych
liczba grup roboczych powołanych w danym roku
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 73
W roku 2016 do grup roboczych powołanych zostało statystycznie 1011 specjalistów
i funkcjonariuszy z różnych podmiotów (1 osoba mogła zostać powołana wielokrotnie do
pracy w różnych grupach roboczych), w tym z:
Koordynatorami wszystkich powołanych grup roboczych są pracownicy Centrum, tym
samym odpowiadają za powoływanie posiedzeń, rejestrowanie ustaleń i zadań
poszczególnych podmiotów, tworzenie planów pomocy oraz sprawozdawczość grup
roboczych. W ramach swoich zadań grupy robocze dokonują diagnozy sytuacji rodzin,
określają zasady współpracy z członkami rodzin (na podstawie diagnoz i rozmów
indywidualnych sporządzane są formularze NK-C z osobami stanowiącymi potencjalne
ofiary przemocy i NK-D z osobami podejrzanymi o jej stosowanie), podejmują działania
o charakterze interwencyjnym. Zdecydowana większość posiedzeń grup roboczych
odbywa się w pomieszczeniach Centrum Pomocy Społecznej przy ul. Konwiktorskiej.
Wykres 36: Zadania realizowane przez grupy robocze w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań z działalności Zespołu Interdyscyplinarnego.
Wśród rodzin, w których zdiagnozowano przemoc domową występuje szereg innych
problemów, czynników ryzyka, stanowiących kolejne ważne obszary pracy z tymi
środowiskami. Jednym z najistotniejszych czynników powiązanych, lub wręcz
determinujących występowanie przemocy w rodzinie są problemy uzależnień. Szacunki
pomocy społecznej 498 osób
Policji 270 osób
oświaty 136 osób
II i III Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej Sądu Rejonowego dla Śródmieścia 71 osób
organizacji pozarządowych 28
inne podmioty (np. ochrona zdrowia, Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych) 8
488
141
121
0 100 200 300 400 500 600
liczba spotkań grup roboczych
liczba sporządzonych NK-C
liczba sporządzonych NK-D
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 74
pracowników Centrum realizujących procedurę „Niebieskie Karty” wskazują, że problem
ten dotyczy ok. 75 % rodzin dotkniętych przemocą.
Schemat 13: Czynniki ryzyka występowania przemocy domowej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Zjawiskiem, które coraz częściej jest diagnozowane przez pracowników Centrum
i innych specjalistów innych podmiotów jest przemoc wobec osób starszych, będących
pod opieką swoich dorosłych dzieci, wymagających pielęgnacji, pomocy w wykonywaniu
czynności dnia codziennego. Coraz większą część, choć nie jest to jeszcze znaczący
odsetek spraw, stanowią przypadki przemocy w środowiskach osób odmiennych
kulturowo, zarówno rodzin, które osiedliły się w Polsce, jak i związków mieszanych,
zwykle kobiet - Polek z mężczyznami - obcokrajowcami.
W 2016 roku zakończonych zostało 164 spraw prowadzenia procedury „Niebieskie
Karty”.
Grupa wsparcia dla osób współuzależnionych.
Adresaci: Klienci Centrum Pomocy Społecznej posiadający w rodzinie osobę uzależnioną
od środków psychoaktywnych.
Realizatorzy: terapeuta uzależnień i psycholog Centrum.
Partnerzy: pracownicy socjalni Centrum i inni członkowie grup roboczych.
Cele: zwiększenia wiedzy dotyczącej mechanizmów uzależnienia, zwiększenie
umiejętności stawiania granic osobie pijącej, zwiększeniu wyrażania swoich oczekiwań,
pozyskanie wiedzy nt. skutecznych sposobów motywowania do podjęcia leczenia lub
terapii.
Czas trwania: 25.11.2016 r. - 10.02.2017 r.
Działania merytoryczne i osiągnięte efekty: Ideą programu jest stworzenie
warunków szybkiej i łatwej dostępności narzędzi wsparcia w postaci grupy wsparcia dla
klientów Centrum ze szczególnym uwzględnieniem spraw związanych z realizacją
Prz
emo
c d
om
ow
auzależnienia
zaniedbywanie krzywdzenie dzieci
konflikty na tle majątkowym
konflikty związane z ustalniem podziału opieki nad dziećmi
konflikty okołorozwodowe i porozwodowe
choroby psychiczne
zaburzone relacje wewnątrzrodzinne
niewierność w związku
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 75
procedury „Niebieskie Karty”. Grupa ma charakter otwarty. Na każdym spotkaniu obecne
były średnio 4 osoby.
Grupa o charakterze motywująco-wsparciowym dla pensjonariuszy Domu Pomocy
Społecznej
Adresaci: 15 pensjonariuszy domu pomocy społecznej, u których zdiagnozowano
problem nadmiernego spożywania, uzależnienia od alkoholu.
Realizatorzy: psycholog i terapeuta uzależnień Centrum.
Partnerzy: pracownicy Domu Pomocy Społecznej przy ul. Wójtowskiej 13.
Czas trwania: grupa funkcjonowała w okresie od 24 października do 31 grudnia 2016
roku.
Cel: ograniczenie spożycia alkoholu, zachowań ryzykownych przez pensjonariuszy domu
pomocy społecznej.
Działania merytoryczne: na mocy porozumienia Centrum Pomocy Społecznej i Domu
Pomocy Społecznej z siedzibą w Warszawie przy ul. Wójtowskiej 13, terapeuta
uzależnień Centrum prowadził otwartą grupę o charakterze motywująco-wsparciowym.
Zajęcia odbywały się na terenie Domu. Współpraca obu jednostek będzie kontynuowana
na mocy kolejnego porozumienia zawartego w 2016 roku i dotyczyć okresu od 1 stycznia
do 31 grudnia 2017 roku. Współpraca zakłada także wsparcie merytoryczne personelu
placówki przez terapeutę Centrum.
Trening zastępowania agresji
Adresaci: 30 osób dorosłych, które ponoszą straty ze względu na swoje agresywne
zachowanie lub do których z otoczenia płyną sygnały, że mogą być agresywne.
Osoby uczestniczące w zajęciach były zgłaszane przez rejonowych pracowników
socjalnych, przez pracowników prowadzących procedurę Niebieskie Karty oraz
asystentów rodzin.
Cel: wzrost umiejętności radzenia sobie ze swoją złością i agresją.
Osiągnięte efekty:
Uczestnicy spotkań uzyskali:
zwiększenia wiedzy dotyczącej mechanizmów uzależnienia,
zwiększenie umiejętności stawiania granic związanych z problemem uzależnienia,
zwiększenie umiejętności wyrażania swoich oczekiwań,
poznali skuteczne sposoby motywacji do podjęcia leczenia/terapii.
Rezultaty:
Zmotywowano osoby mające kłopoty z kontrolą zachowania do uczestniczenia
w zajęciach poprawiających jakość życia.
Podniesiono poziom wiedzy na temat trudnych uczuć i konstruktywnego radzenia
sobie z nimi.
Uczestnicy nabyli umiejętności interpersonalne zapobiegające zachowaniom
agresywnym.
W trakcie treningu poszerzono perspektywy podejmowania decyzji
w codziennym funkcjonowaniu uczestników.
Uczestnicy nauczyli się rozpoznawać emocje swoje i osób bliskich oraz radzić sobie
konstruktywnie w trudnych sytuacjach
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 76
7.5. Aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych i biernych zawodowo
Program Aktywizacja i Integracja (PAI).
Adresaci: Osoby bezrobotne, zarejestrowane w Urzędzie Pracy i z ustalonym III profilem
pomocy, korzystający ze świadczeń pomocy społecznej.
Realizatorzy: Urząd Pracy m.st. Warszawy, Centrum Pomocy Społecznej.
Partnerzy: MANZANA Fundacja Rozwoju Umiejętności Psychospołecznych.
Cel: Kształtowanie aktywnej postawy w życiu społecznym i zawodowym, zwiększenie
motywacji do pracy oraz wzrost samooceny uczestników Programu.
Adresaci: klienci Centrum Pomocy Społecznej długotrwale bezrobotni zarejestrowani
w Urzędzie Pracy bez prawa do zasiłku z ustalonym III profilem pomocy przez Urząd
Pracy. Czas trwania:
Cykl I – 01 marca – 30 kwietnia
Cykl II – 01 maja – 30czerwca
Cykl III – 1 września – 31października
Działania merytoryczne i osiągnięte efekty:
W ramach programu inicjowane są działania na rzecz aktywizacji zawodowej i integracji
społecznej osób bezrobotnych. W ciągu 4 miesięcy dla każdego uczestnika realizowane
są zajęcia warsztatowe w wymiarze 144 godzin oraz indywidualne konsultacje
z doradcą zawodowym w wymiarze 16 godzin. W trakcie zajęć warsztatowych uczestnicy
uczą się pisania CV i listu motywacyjnego. Nabywają umiejętnością autoprezentacji,
radzenia sobie ze stresem i asertywności. Uczestnicy spotykają się z doradcą
zawodowym, psychologiem i coachem pracując indywidualnie nad własnym celem.
Powyższe działania mają na celu kształtowanie aktywnej postawy w życiu społecznym
i zawodowym, zwiększenie motywacji do pracy oraz integracji społecznej uczestników
Programu. W ramach Programu uczestnicy korzystają z indywidualnych porad, szkoleń,
warsztatów, dodatkowo uczestniczą w realizacji prac społecznie użytecznych.
Do programu zostało zakwalifikowanych przez Urząd Pracy 8 osób, ukończyły 4 osoby.
PraceSpołecznieUżyteczne
Adresaci: Klienci Centrum Pomocy Społecznej długotrwale bezrobotni zarejestrowani
w Urzędzie Pracy z ustalonym III lub II profilem pomocy przez Urząd Pracy.
Realizatorzy: koordynator PSU Centrum, Urząd Pracy m.st. Warszawy.
Partnerzy: jednostki organizacyjne m. st. Warszawy z terenu Dzielnicy Śródmieście
Cel: aktywizacja osób długotrwale bezrobotnych
Czas trwania:
III-VI 2016 r. prace społecznie użyteczne w ramach programu PAI
IX-X 2016 r. prace społecznie użyteczne w ramach programu PAI
III-XII 2016 r. prace społecznie użyteczne finansowane w całości z Centrum
Działania merytoryczne i osiągnięte efekty: kształtowanie aktywnej postawy
zawodowej, zwiększenie motywacji do pracy, zwiększenie umiejętności zarządzania
czasem, zwiększenie możliwości zatrudnienia na otwartym rynku pracy.
Prace społecznie użyteczne są istotnym instrumentem aktywizacji społeczno-zawodowej
bezrobotnych. Osoby bezrobotne wykonywały prace w jednostkach organizacyjnych na
terenie Dzielnicy Śródmieście, w wymiarze nieprzekraczającym 10 godzin tygodniowo
i nie więcej niż 40 godzin miesięcznie. Uczestnicy Prac Społecznie Użytecznych za
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 77
przepracowane godziny otrzymywali świadczenie pieniężne z Centrum Pomocy
Społecznej w wysokości 8,10 zł za godzinę. W okresie realizacji Programu Aktywizacji
i Integracji 60% kosztów prac społecznie użytecznych refundował Urząd Pracy. Od marca
do grudnia 2016 roku dla jednej osoby Centrum zorganizowało Prace Społecznie
Użyteczne w całości finansowane z budżetu.
W 2016r.do PSU zostało skierowanych rotacyjnie przez Urząd Pracy łącznie 9 osób,
z czego po zakończeniu programu 3 osoby podjęły pracę na otwartym rynku pracy.
KlubAktywizacjiZawodowej
Adresaci: osoby bezrobotne i poszukujące pracy korzystające z pomocy Centrum,
mieszkańcy Dzielnicy Śródmieście, osoby bezdomne przebywające na terenie Dzielnicy
Śródmieście.
Realizator: koordynator KAZ Centrum,
Partnerzy: pracownicy socjalni Centrum, Urząd Pracy m.st. Warszawy.
Cel: zwiększenie aktywizacji zawodowej,
Działania i osiągnięte efekty:
W 2016 roku z Klubu Aktywizacji Zawodowej skorzystały 183 osoby, łącznie
osoby te odwiedziły Klub Aktywizacji Zawodowej 1085 razy. W ramach działalności Klubu
Aktywizacji Zawodowej osoby bezrobotne mogły korzystać z: bezpłatnego dostępu do
stanowisk komputerowych z Internetem, aktualnej prasy z ofertami pracy, bezpłatnego
telefonu, kserokopiarki itp. Udostępniano informacje o programach dla bezrobotnych,
możliwościach szkoleń, giełdach i targach pracy, indywidualnego wsparcia i porad
specjalisty.
W roku 2016 spośród osób które korzystały z różnych form aktywizacji zawodowej
i reintegracji społecznej, prace na dłużej niż trzy miesiące podjęło31 bezrobotnych
lub biernych zawodowo. Z tej grupy 6 osób brało udział w Pracach Społecznie
Użytecznych organizowanych od kwietnia do grudnia 2016 r. Dodatkowo część osób
podejmowało okresowe prace dorywcze. Dane dotyczące podjęcia zatrudnienia mogą
być niepełne, ponieważ osoby, które nie korzystają z innych form pomocy i wsparcia
Centrum, nie informują o podjętym zatrudnieniu po zakończeniu współpracy
z koordynatorem Klubu.
Targi pracy w pałacu Kultury i Nauki
Adresaci: osoby bezrobotne i bierne zawodowo.
Realizatorzy: Urząd Pracy m.st. Warszawy.
Partner: Centrum Pomocy Społecznej.
Działania: W ramach współpracy z Urzędem Pracy m.st. Warszawy w dniu 5 października
2016 roku Centrum było jednym z wystawców Targów Pracy i Przedsiębiorczości
w Pałacu Kultury i Nauki. Targi to niepowtarzalna okazja na spotkanie się osób
poszukujących pracy z pracodawcami, a także bogata oferta instytucjonalnego wsparcia
dla osób bezrobotnych. W ramach stoiska Centrum osoby odwiedzające Targi mogły
zapoznać się i ofertą pomocową dla mieszkańców śródmieścia i uzyskać informację
dotyczącą wsparcia dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy świadczone w ramach
działającego w ramach Centrum Klubu Aktywizacji Zawodowej.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 78
Osiągnięte efekty: Na podstawie rozdanych broszur informacyjnych oceniamy, ze nasze
stoisko podczas Targów odwiedziło 150 osób. Osoby te otrzymały kompleksową
informację na temat oferty działań związanych z aktywizacją zawodową osób
bezrobotnych i biernych zawodowo dostępną w Centrum.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 79
VIII. Programy i projekty społeczne
W 2016r. w Centrum zrealizowano szereg programów i projektów społecznych
skierowanych do mieszkańców Dzielnicy Śródmieście. Podejmowane działania
skierowane są różnorodnych grup odbiorców – dzieci, rodziców, seniorów, osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Schemat 14: Programy i projekty społeczne realizowane w Centrum w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Programy społeczne
Program Aktywności Lokalnej
1. Uczestnicy Programu Aktywności Lokalnej
W 2016 roku w zrealizowanych formach wsparcia środowiskowego wzięły udział 54
osoby, w tym 21 dzieci i młodzieży. Na przestrzeni lat można zauważyć, iż liczba
uczestników Programu zmienia się nieznacznie. Zmiany wynikają głównie z faktu zmiany
miejsca zamieszkania przez część rodzin.
Programy społeczne
Program Aktywności Lokalnej
Program "Śródmiejski Senior - Senior Aktywny i Sprawny"
Projekty społeczne
Klub Mam "Mama Wśród Mieściu"
Integracja Rodzin
E-akademia
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 80
Wykres 37: Uczestnicy Programu Aktywności Lokalnej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
W pracy środowiskowej realizowanej przez animatorów środowiskowych widoczna jest
również zmniejszona aktywność mieszkańców bloków socjalnych w zakresie wspólnych
działań na rzecz poprawy warunków zamieszkania i otoczenia oraz podejmowania
wspólnych inicjatyw. Powodem może być zamknięcie klubu ze względu na
przeprowadzany remont. W 2015 roku i pierwszym kwartale 2016 roku w klubie regularnie
organizowane były spotkania obywatelskie, podczas których mieszkańcy omawiali
wspólne działania i możliwości ich realizacji. Aktywność tą udało się jedynie podtrzymać
w miesiącach wiosenno – letnich, kiedy aura umożliwiała spotkania na podwórkach.
Niemniej jednak wydarzenia środowiskowe: festyny osiedlowe, imprezy środowiskowe
cieszyły się uznaniem – uczestniczą w nich zarówno formalni uczestnicy Programu jak
i pozostali mieszkańcy bloków.
Wykres 38: Struktura wieku uczestników Programu
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
36
18
54
40
18
58
33
21
54
0
10
20
30
40
50
60
70
Dorośli Dzieci i młodzież łącznie
2014 rok 2015 rok 2016 rok
4%
16%
13%
5%
24%
13%
18%
7% do 5 roku życia
6 - 8 lat
9 - 12 lat
13-16 lat
17 - 25 lat
26 - 35 lat
36 - 45 lat
46 i więcej
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 81
2. Formy wsparcia Programu Aktywności Lokalnej
Schemat 15: Zrealizowane formy wsparcia dla uczestników Programu w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
W 2016 roku w ramach Programu zostały zrealizowane następujące formy wsparcia:
1. Działania środowiskowe:
• Prowadzenie Klubu. W ramach działań klubowych prowadzone są zajęcia grupowe
dla dzieci – zajęcia odbywały się w I kwartale od poniedziałku do piątku, cztery
godziny dziennie, natomiast od kwietnia 2016 roku prowadzono działania trzy razy
w tygodniu po 3 godziny. Ze względów formalnych w II i III kwartale zajęcia
odbywały się w salach Bednarskiej Szkoły Realnej. Program zajęć był
nakierowany na wsparcie ogólnorozwojowe dzieci (odrabianie lekcji, działania
opiekuńczo-wychowawcze, zajęcia rozwijające zainteresowania w tym
m.in. plastyczne, sportowe).
• Przygotowano wraz z mieszkańcami projekt rewitalizacji podwórek przy blokach
nr 12 i 14.
• Przeprowadzono wydarzenia środowiskowe na terenie osiedla: Bal karnawałowy,
Festyn Rodzinny – Dzień Ziemi, Dzień Podwórka – renowacja podwórka przed
blokiem nr 14 wraz z wolontariuszami - pracownikami firmy BIOGEN POLAND,
Andrzejki, Uroczyste Otwarcie Klubu i Podwórkowa Gwiazdka. Ponadto uczestnicy
PAL wzięli udział w wielkanocnym spotkaniu świątecznym w siedzibie Centrum,
przy ul. Świętojerskiej 12a.
• Zorganizowano cyklicznie spotkania obywatelskie uczestników PAL i mieszkańców
bloków socjalnych. Podczas spotkań mieszkańcy rozmawiali o planach
związanych z realizacją Programu, omawiali bieżące problemy i potrzeby
mieszkańców oraz wydarzenia na osiedlu.
Program Aktywności
Lokalnej
działania środowiskowe
działania streetworkerskie
warsztaty edukacyjne
działania podnoszące
kwalifikacje na rynku pracy
wyjścia kulturalne,
edukacyjne i rekreacyjne
diagnoza środowiskowa
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 82
• Zorganizowano Warsztaty z zakresu wypracowania modelowych rozwiązań
w zakresie reintegracji społeczno – zawodowej, przeciwdziałaniu wykluczeniu
społecznemu oraz budowania partnerstwa na rzecz mieszkańców ul. 29 Listopada
10a, 12 i 14 w Warszawie, w którym wzięli udział przedstawiciele Zarządu
Dzielnicy Śródmieście, Urzędu Dzielnicy, Zakładu Gospodarowania
Nieruchomościami, Administracji Domów Komunalnych nr 6, Policji, Straży
Miejskiej oraz Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście.
2. Działania streetworkerskie:
• organizowano regularne spotkania z uczestnikami Programu i mieszkańcami
bloków socjalnych – kontakty bezpośrednie,
• udzielano porad i wsparcia w codziennym życiu,
• pośredniczenie w kontaktach z instytucjami,
• przeprowadzano rozmowy motywujące do wsparcia mieszkańców przy realizacji
działań środowiskowych.
3. Diagnoza środowiskowa.
W oparciu o przygotowany przez animatora środowiskowego kwestionariusz
przeprowadzono badanie potrzeb i problemów na podstawie, którego opracowano
diagnozę środowiskową obejmującą rejon bloków socjalnych.
4. Warsztaty edukacyjne i tematyczne m.in. kulinarne, plastyczne, zajęcia sportowe
i spotkania z wolontariuszami GAP MEDICS, których celem było umożliwienie
poznawania innych kultur a także nauka języka angielskiego. Dla mam małych dzieci
(do 3 roku życia) zostały przeprowadzone warsztaty umiejętności wychowawczych
z zakresu wspierania rozwoju dziecka przez zabawę.
5. W ramach działań podnoszących umiejętności zawodowe zrealizowano kurs
z podstaw manicure wraz ze stylizacją paznokci metodą żelową i akrylową. W kursie
wzięły udział 3 uczestniczki Programu, które nabyły kwalifikacje zawodowe
potwierdzone certyfikatem.
6. Wyjścia kulturalne, edukacyjne i rekreacyjne m.in.na basen i ściankę
wspinaczkową, do sali zabaw, kina i galerii.
Sukcesy w realizacji Programu:
• Opracowanie pogłębionej diagnozy środowiskowej,
• Ponowne otwarcie klubu w nowym, większym lokalu,
• Nawiązanie współpracy z partnerami społecznymi, których wkład umożliwił
realizację wydarzeń środowiskowych,
• Zorganizowanie międzyinstytucjonalnych warsztatów, na których wypracowano
możliwe działania na rzecz poprawy sytuacji mieszkańców bloków socjalnych przy
ul. 29 Listopada 10a, 12 i 14.
Program „Śródmiejski Senior - Senior Aktywny i Sprawny”
Odbiorcami Programu są osoby starsze, w wieku poprodukcyjnym – kobiety po 60
roku życia i mężczyźni po 65 roku życia, zamieszkujące Dzielnicę Śródmieście.
Głównym celem Programu jest poprawa jakości życia śródmiejskich seniorów
oraz rozwój ich kompetencji i umiejętności w różnych obszarach życia.
W ramach Programu w 2016 roku zrealizowane zostały następujące działania:
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 83
Schemat 16: Wydarzenia zorganizowane w 2016 roku w ramach Programu
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Projekty społeczne
Klub Mam „Mama Wśród Mieściu”
Klub Mam „Mama Wśród Mieściu” jest miejscem spotkań rodziców i opiekunów dzieci
do 3 roku życia. W klubie prowadzone są zajęcia ogólnorozwojowe dla dzieci oraz
spotkania tematyczne dla rodziców i opiekunów dzieci. Po zajęciach i spotkaniach jest
czas na nieskrępowaną zabawę dzieci – figlowisko oraz wymianę informacji
i doświadczeń rodzicielskich. Klub prowadzą mamy wolontariuszki. W 2016 roku dzięki
inicjatywie lokalnej, złożonej przez rodziców, możliwe było zorganizowanie
i przeprowadzenie cyklu warsztatów dla dzieci i rodziców oraz 3 imprez
okolicznościowych.
• 2 x grzybobranie - 2 x 40 osób
• rejs tramwajem wodnym po Wiśle - 44 osoby
wycieczki
• Muzeum Narodowe - "Renesans na pólnocy Włoch" - 24 osoby
• Muzeum Archidiecezji Warszawskiej - "Wrota miłosierdzia" - 20 osób
• Muzeum Narodowe - "Życie wśród piękna" - 25 osób
• Pałac Kultury i Nauki - "Titanic the Exhibition" - 29 osób
wystawy
• XX wielkanocny Festiwal Ludwiga van Bethovena - 44 osoby
• koncert symfoniczny dyplomantów Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina - 20 osób
Filharmonia Narodowa
• opera "Maria Sttuart" - 37 osób
• koncert zespołu pieśni i tańca "Mazowsze" - 22 osoby
Teatr Wielki
• kino "Wisła" - film "Bóg nie umarł" - 34 osoby
kino
• dwudniowe warsztaty Wielkanocne - 17 osób
• dwudniowe warsztaty Bożonarodzeniowe - 17 osób
• wyjazdowe warsztaty rękodzieła artystystycznego w Mostówce - 40 osób
warsztaty plastyczne
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 84
Wykres 39: Liczba uczestników Klubu
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Schemat 17: Działania realizowane w Klubie Mam "Mama Wśród Mieściu"
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
• Zajęcia sensoryczne z zakresu wsparcia ogólnorozwojowego dzieci do 18
miesiąca życia.
• Warsztaty dla dzieci – przeprowadzono warsztaty artystyczne, plastyczne,
rytmiczne, teatralne, muzyczne oraz montessoriańskie.
• Warsztaty dla rodziców – przeprowadzono warsztaty psychologiczne,
fizjoterapeutyczne, rękodzielnicze, dietetyczne, wizażowe i kosmetyczne.
• Zorganizowano 3 imprezy okolicznościowe: Dzień Żołnierza, Dzień Kreatywnego
Misia oraz Dzień Misia Kolorino.
66
73
Dorośli 66 osób Dzieci 73 osoby
Klub Mam "Mama Wśród
Mieściu"
Zajęcia sensoryczne
dla dzieci
Warsztaty dla rodziców i opiekunów
Warsztaty dla dzieci
Imprezy okolicznościowe
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 85
Integracja Rodzin
Odbiorcy: rodziny z dziećmi korzystające z pomocy Centrum.
Realizatorzy: asystenci rodzin, koordynator asysty rodzinnej.
Partnerzy: instytucje kulturalne, edukacyjne, sportowe Miasta Stołecznego Warszawy.
Działania: Asystenci rodzin informują rodziny o bezpłatnej ofercie m.st. Warszawy
w zakresie wydarzeń kulturalnych oraz możliwości spędzenia z dzieckiem czas w sposób
atrakcyjny. Asystenci rodzin organizują wyjścia dla rodzin z dziećmi poprzez
wyszukiwanie miejsc i wydarzeń. W 2016 roku asystenci rodzin zorganizowali wyjście na
Piknik Naukowy organizowany na Stadionie Narodowym oraz na lekcje muzealne do
Wilanowa.
Efekty: Modelowanie prawidłowych wzorców spędzania czasu wolnego z dziećmi.
E-akademia
E- akademia to projekt polegający na przeciwdziałaniu wykluczeniu cyfrowemu osób
50+. Realizowany jest on w formule grupowych zajęć organizowanych w dwóch
pracowniach komputerowych, mieszczących się w siedzibach Centrum Pomocy
Społecznej Dzielnicy Śródmieście. Każdy senior dzięki udziałowi w zajęciach, może
nauczyć się od podstaw obsługi telefonu komórkowego, tabletu czy komputera i Internetu.
e-Akademia przy ul. Świętojerskiej 12A
• Okres funkcjonowania: od stycznia do czerwca i od września do grudnia 2016 roku
• Liczba uczestników: 47
• Liczba stanowisk: 7
• Średnia liczba godzin udziału w zajęciach (miesięcznie): 56
e-Akademia przy ul. Twardej 1
• Okres: od marca do czerwca i od sierpnia do grudnia 2016 roku
• Liczba uczestników: 22
• Liczba stanowisk: 2
• Średnia liczba godzin udziału w zajęciach (miesięcznie): 21
Wykres 40: Liczba uczestników E-akademii
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
ul. Świętojerska 12 A
ul. Twarda 1
2016 2015 2014
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 86
IX. Wolontariat
Działania wolontarystyczne w Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście
im. prof. Andrzeja Tymowskiego realizowane są dzięki współpracy z osobami
indywidualnymi, z którymi podpisujemy porozumienia o wykonywaniu świadczeń
wolontarystycznych i organizacjami, z którymi podpisujemy umowy.
Dokumenty te określają wszystkie zasady współpracy miedzy Centrum, a naszymi
wolontariuszami, co pozwala z jednej strony jasno określić ramy działań i zakres
odpowiedzialności między stronami a z drugiej strony sformalizowana forma wolontariatu
stanowi często dla wolontariuszy atut np. w rekrutacji na studia, wyjazdach zagranicznych
czy przy ubieganiu się o pracę.
Działania wolontarystyczne pozwalają wspierać pracę świadczoną przez pracowników
Centrum, a z drugiej strony umożliwiają realizację działań, znacznie wykraczających poza
ustawowe zadania jednostki. Pozwala to w atrakcyjny sposób rozwijać i rozszerzać ofertę,
adresowaną do mieszkańców Dzielnicy Śródmieście oraz elastycznie reagować na
i pojawiające i zmieniające się potrzeby.
Poniższy wykres przedstawia liczbę wolontariuszy w kolejnych latach, z podziałem na
rodzaj działalności w 2016 roku.
Wykres 41: Liczba zawartych porozumień wolontarystycznych w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum. Obserwowana zmiana liczby wolontariuszy na przestrzeni 2015 i 2016 roku wiąże się
z rozpoczęciem działań Pogotowia Lekcyjnego w placówce Centrum przy ul. Twardej 1.
Przeniesienie działań bliżej centrum Warszawy wyszło naprzeciw oczekiwaniom zarówno
uczniów jak i wolontariuszy, co pozwoliło zwiększyć ich zaangażowanie i pozytywnie
wpłynęło na stabilność prowadzonych działań.
Zdecydowana większość naszych wolontariuszy to osoby pełnoletnie, które
rozpoczęły studia lub pracują. Jest to dla nas istotna informacja ze względu na fakt, iż
w planowanych działaniach musimy brać pod uwagę nie tylko potrzeby naszych
podopiecznych, ale również możliwości wynikające z dostępności wolontariuszy.
114
93
45
6652
77
0 20 40 60 80 100 120
2013
2014
2015
2016
Inne Seniorzy Pogotowie Lekcyjne Łącznie
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 87
Wykres 42: Struktura wieku wolontariuszy
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Działania wolontarystyczne prowadzone są w następujących obszarach
Schemat 18: Obszary działań wolontariuszy
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Pogotowie Lekcyjne -to indywidualne spotkania dzieci i młodzieży z wolontariuszami,
którzy pomagają w nauce. We współpracy z Uniwersyteckim Centrum Wolontariatu
Uniwersytetu Warszawskiego prowadzone są również grupowe zajęcia przygotowujące
do matury.
Wykres 43: Pogotowie Lekcyjne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
6
53
7
do 19 r. ż. 20-40 pow. 41
Wsparcie dzieci, młodzieży i rodzin
• Pogotowie Lekcyjne
• Pogotowie Lekcyjne -przygotowanie do matury
• Zajęcia edukacyjne dla rodzin z dziećmi
Wsparcie seniorów
• Indywidualna Pomoc Seniorom
• Grupowe zajęcia
• Wykłady dla seniorów
Działania akcyjne
• Społeczna odpowiedzialność biznesu
(CSR) i wolontariat pracowniczy
• Wolontariat międzynarodowy
• Współpraca ze szkołami
129
102
83 79
40
20
5140
0
20
40
60
80
100
120
140
Liczba uczniów Liczba wolontariuszy
2013 2014 2015 2016
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 88
Zajęcia edukacyjne dla rodzin z dziećmi – mamy-wolontariuszki organizują zajęcia,
których celem jest wymiana i doskonalenie doświadczeń młodych mam w ramach
prowadzenia klubu „Mama Wśród Mieściu”.
Wolontariusze Centrum prowadzą również indywidualne i grupowe działania, skierowane
do najstarszych mieszkańców Dzielnicy Śródmieście.
Schemat 19: Formy wolontarystycznej pomocy dla seniorów
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Indywidualna pomoc seniorom – wolontariusze pomagają osobom starszym
w prowadzeniu korespondencji, redagowaniu wspomnień, towarzyszą im podczas
spacerów czy po prostu wspólnie spędzają czas na rozmowie.
Grupowe zajęcia z NordicWalkingu – projekt rozpoczęty w październiku 2016 roku
zakłada zwiększenie aktywności fizycznej seniorów z dzielnicy śródmieście, poprzez
organizowanie grupowych wyjść na NordicWalking. Zajęcia odbywają się 1-2 razy
w tygodniu i prowadzone są przez wolontariuszkę – seniorkę.
Stała współpraca z wolontariuszami jest jedną z możliwych form współpracy
wolontarystycznej. Kolejną jest wolontariat akcyjny, który pozwala realizować działania
przy udziale większej liczby wolontariuszy, skupiających sięokazjonalnie wokół jednego,
określonego celu.
• 5 seniorów objętych wsparciem wolontariuszy
• 7 wolontariuszy zaangażowanych w pomoc seniorom
Indywidualna pomoc seniorom
• 1 wolontariuszka-seniorka
• 6 uczestniczek
• 6 spotkań od października 2016 roku
• 10 godzin ćwiczeń na świeżym powietrzu
Zajęcia grupowe
• 1 wolontariuszka-seniorka prowadząca wykłady
• 11 wykładów
• średnio 17 seniorów na każdym wykładzieWykłady dla seniorów
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 89
Schemat 20: Obszary działań w ramach wolontariatu akcyjnego
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście prowadzi aktywną promocję
działań woluntarystycznych w celu pozyskiwania nowych wolontariuszy.
Schemat 21: Działania promocyjno – informacyjne wolontariatu
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
• współpraca z firmą BioGen - odnowienie podwórka przyul. 29 listopada 10a w ramach wsparcia Programu AktywnościLokalnej
• współpraca z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów -oprowadzanie seniorów po Kancelarii w ramach działaniawolontariatu pracowniczego, realizowanego w KPRM
Społeczna Odpowiedzialność
Biznesu (CSR) i wolontariat pracowniczy
• Współpraca z brytyjską firmą Gap Medics
• 453 wolontariuszy
• 20 spotkań
• 40 godzin udzielonego wsparcia na rzecz mieszkańców dzielnicy Śródmieście
•Akcja społeczna z udziałem pielgrzymów w ramach Światowych Dni Młodzieży
Wolontariat międzynarodowy
•Bednarska Szkoła Realna - wolontariat akcyjny uczniów wtrakcie organizowanych imprez: andrzejkowej, świąteczneji bożonarodzeniowego roznoszenia paczek dla potrzbującychrodzin
•LVIII LO im. K.K. Baczyńskiego - bożonarodzeniowegoroznoszenia paczek dla potrzbujących rodzin
Współpraca ze szkołami
Szkoły
• Spotkania o wolontariacie z uczniami:
• XVIII LO im. J. Zamoyskiego
• LVIII LO im. K.K. Baczyńskiego
• Bednarska Szkoła Realna
Uczelnie wyższe
• Wydział Pedagogiki Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
• Uniwersytet Warszawski
Internet
• 11 publikacji w Internecie w 2016 roku
• 7 postów na portalu Facebook.com
• Zasięg wszystkich postów: 5590
Dzień wolontariusza
• Cykliczna impreza, organizowana w podziękowaniu dla wolontariuszy za ich roczny wysiłek
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 90
X. Współpraca z instytucjami i organizacjami w zakresie wspólnej
realizacji działań na rzecz mieszkańców Dzielnicy Śródmieście
Centrum realizuje szereg działań na rzecz mieszkańców Dzielnicy Śródmieście
w oparciu o nawiązywanie i rozwijanie współpracy z podmiotami zewnętrznymi.
Współpraca odbywa się na podstawie zawartych umów dwustronnych lub wielostronnych.
W 2016 roku Centrum realizowało 37 umów o współpracy (31 zawartych w 2016 roku,
6 kontynuowanych z poprzednich lat), obejmujących łącznie 39 podmiotów. W ostatnich
latach w Centrum następuje stały rozwój współpracy z partnerami zewnętrznymi i wzrasta
liczba podmiotów, z którymi zawarte zostało formalne porozumienie.
Wykres 44: Formalna współpraca Centrum z partnerami zewnętrznymi
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Współpraca Centrum z partnerami zewnętrznymi ma charakter interdyscyplinarny –
jest nawiązywana zarówno z organizacjami pozarządowymi, jak i organami administracji
publicznej, jednostki edukacyjnymi czy firmami. Pozwala to na rozwijanie oferty wsparcia,
skierowanej do różnorodnych grup odbiorców i bardziej trafne odpowiadanie na potrzeby
podopiecznych.
1012
25
31
0
5
10
15
20
25
30
35
2013 2014 2015 2016
Liczba zawartych umów o współpracy w danym roku
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 91
Schemat 22: Obszary współpracy z podmiotami zewnętrznymi w 2016 roku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Współpraca nawiązywania jest zarówno z inicjatywy partnerów, którzy poszukują
możliwości realizacji własnych projektów i dotarcia do osób oraz rodzin potrzebujących
wsparcia. Równocześnie, w oparciu o diagnozę potrzebpodopiecznych, poszukiwane są
podmioty, które specjalizują się w danym obszarze działań lub w realizacji projektów na
rzecz określonych grup i poprzez wspólną realizację działań mogą dopełnić ofertę
Centrum.
Poniża tabela prezentuje wybrane działania, które zostały zrealizowane we
współpracy z podmiotami zewnętrznymi.
Tabela 16: Wybrane projekty partnerskie, realizowane we współpracy z podmiotami zewnętrznymi w 2016 roku
Nazwa partnera/partnerów Zakres współpracy
Działania na rzecz rodzin
Konsorcjum Zona Muranów Udział podopiecznych Centrum w działaniach edukacyjnych
i integracyjnych m.in. w warsztatach umiejętności wychowawczych
dla rodziców, warsztatach rozwojowych dla dzieci oraz wyjściach
kulturalno-rekreacyjnych.
Fundacja Family For Family Projekt pomocy rzeczowej dla dzieci z rodzin w trudnej sytuacji
materialnej, oparty na zasadzie łączenia rodzin potrzebujących z
rodzinami wspierającymi. Do Programu zgłoszonych zostało 27
rodzin (64 dzieci).
Fundacja Big Brothers Big
Sisters
Projekt mentoringowy dla dzieci i młodzieży w wieku 7-17 lat. Do
Programu zgłoszona została 3 dzieci.
Szkoła Podstawowa nr 158
im. Jana Kilińskiego
Organizacja Festynu Rodzinnego, wspólnie ze Szkołę Podstawową
oraz Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa”. Festyn
skierowany był do śródmiejskich rodzin, w szczególności rodzin
objętych asystą oraz rodzin wspierających. W wydarzeniu wzięło
Działania na rzecz rodzin 11 umówPartnerzy: organizacje pozarządowe,
instytucje/urzędy, uczelnie, szkoły, osoby prywatne
Działania na rzecz seniorów 9 umówPartnerzy: organizacje pozarządowe,
instytucje/urzędy
Działania na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym
10 umówPartnerzy: organizacje pozarządowe,
instytucje/urzędy, szkoły,
Działania wspierające i doradcze dla służb, instytucji i
organizacji 1 umowa Partner: orgnizacja pozarządowa
Działania z zakresu wolontariatu 6 umówPartnerzy: organizacje pozarządowe,
uczelnie, partnerzy pywatni
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 92
udział ok. 800 osób.
Fundacja Polskich
Kawalerów Maltańskich
Pomoc Maltańska
Udział 25 rodzin (85 osób, w tym 31 dorosłych, 54 dzieci )
w spotkaniu „Opłatek Maltański”.
Działania na rzecz seniorów
Fundacja Wsparcie Organizacja „Dnia Sąsiada” w dniu 31 maja 2016 roku
w siedzibie przy ul. Twardej 1, w którym uczestniczyło ok. 50
osób.
Organizacja 6 spotkań edukacyjnych dla seniorów, w tym
wykładów dotyczących dobrych stosunków sąsiedzkich,
długowieczności, sekretów herbacianych zakupów oraz
warsztatów z jogi śmiechu. W każdym ze spotkań wzięło udział
od 8 do 36 osób.
Organizacja pomocy i wsparcia przez wolontariuszy dla 6
seniorów - podopiecznych Centrum.
Fundacja Polskich
Kawalerów Maltańskich
Pomoc Maltańska
Organizacja 8 spotkań dla seniorów, w tym wykładów
edukacyjnych dotyczących straty bliskich, rehabilitacji, dietetyki,
warsztatów z pierwszej pomocy oraz spotkań z osobowościami
ze świata kultury.
Organizacja warsztatów z obsługi komputera dla 10 seniorów.
Fundacja Projekt Starsi Organizacja 7 warsztatów z linorytu dla seniorów, w każdym z nich
udział wzięło 15 seniorów.
Fundacja Zaczyn Organizacja warsztatów komputerowych dla 15 seniorów.
Działania na rzeczosób zagrożonych wykluczeniem społecznym
Fundacja Praw Dziecka Organizacja 4 kiermaszów odzieży używanej i przedmiotów
użytkowych „Podaj Dalej”, w każdym z nich wzięło udział od ok. 50
do 100 osób.
Fundacja "Pożywienie -
Darem Serca"
Objęcie 6 podopiecznych Centrum projektem dożywiania, w ramach
którego otrzymują codziennie bezpłatne posiłki.
Działania z zakresu wolontariatu
Gap Medic Ltd. Udział wolontariuszy międzynarodowych w działaniach na rzecz
mieszkańców Dzielnicy Śródmieście – zorganizowano 20 akcji z
udziałem 453 wolontariuszy.
Uniwersytetem Kardynała
Stefana Wyszyńskiego,
Wydziałem Nauk
Pedagogicznych
Organizacja spotkań promujących wolontariat na uczelni oraz
przeprowadzenie zaplanowanej przez studentów akcji promującej
wolontariat w Centrum.
Stowarzyszenie Centrum
Wolontariatu
Organizacja wydarzenia środowiskowego w Programie Aktywności
Lokalnej na ul. 29 listopada z udziałem 20 pracowników firmy
Biogen.
Uniwersytet Warszawski -
Uniwersyteckie Centrum
Wolontariatu
Realizacja projektu wolontariatu edukacyjnego z przygotowania do
matury, w ramach którego 20 uczniów uczestniczyło w grupowych
zajęciach prowadzonych przez 6 wolontariuszy.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Realizowana współpraca z partnerami zewnętrznymi pozwala na rozwijanie
i uzupełnianie oferty, zwiększenie różnorodności działań realizowanych przez Centrum,
a tym samym wzrost różnorodności i docieranie do nowych grup odbiorców.
W kolejnych latach planowane jest zainicjowanie interdyscyplinarnej, stałej sieci
współpracy różnych podmiotów specjalizujących się w działaniach na rzecz określonych
grup odbiorców i rozwiązywaniu problemów społecznych. Celem takiego wielostronnego
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 93
partnerstwa jest usprawnienie komunikacji, skoordynowanie wymiany informacji
o podejmowanych działaniach, ale także doświadczeń i „dobrych praktyk”. Współpraca
pozwoli także na stworzeniem pogłębionej i wieloaspektowej diagnozy danego środowiska
oraz wytycznych i standardów realizowanych działań.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 94
XI. Realizacja projektów z Budżetu Partycypacyjnego 2016
Świętojerski Ogród Seniorów
Projekt „Świętojerski Ogród Seniorów” realizowany był w ramach budżetu
partycypacyjnego. W głosowaniu mieszkańców Warszawy otrzymał 1755 głosów.
Przeprowadzona została renowacja ogrodu siedziby Centrum przy ul. Świętojerskiej 12a
i stworzono niezwykłe miejsce odpoczynku dla mieszkańców dzielnicy oraz przestrzeń do
realizowania różnorodnych wydarzeń. Proces realizacji składał się z trzech etapów
następujących po sobie.
Schemat 23: Etapy realizacji projektu "Świętojerski Ogród Seniorów".
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Inwentaryzacja dendrologiczna pozwoliła na określenie stanu faktycznego i dała
podstawę do wykonania projektu. Etap projektowania podzielony został na dwie części.
W pierwszej kolejności przygotowane zostały dwie koncepcje, a następnie na ich
podstawie powstał projekt wykonawczy.
Zakres przeprowadzonych prac ogrodowych obrazuje poniższy schemat.
Schemat 24: Zakres prac ogrodowych w ramach realizacji projektu "Świętojerski Ogród Seniorów"
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Wykonanie ogrodu
Projekt koncepcyjny i wykonawczy
Inwentaryzacja dendrologiczna
Mała architektura
Kaskada
Pergola
Kawiarnia letnia
Inspekt ogrodowy
Zieleń
Skalniak
Ogród ziołowy
Trawniki
Kwiaty
Infrastruktura dla dzieci
Bezpieczna powierzchnia do
zabawy
Zabawki ogrodowe
Inne
Huśtawka ogrodowa
Budki lęgowe i karminik
Oświetlenie ogrodu
Zraszacze
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 95
W ramach prowadzonych prac w ogrodzie, wprowadzone zostały nowe elementy
małej architektury – kaskada wodna, oraz odnowiono i przebudowano już istniejące.
Wymieniona została pergola, w której zastosowano trwalsze materiały, przebudowano
kawiarnię letnią, dzięki czemu powiększono przestrzeń na odpoczynek dla seniorów.
Wprowadzono nowe miejsca, które będą służyły także terapii osób starszych – ogród
ziołowy i inspekt.
Dużo miejsca w realizacji ogrodu poświęcono na zieleń – nowe nasadzenia kwiatów,
przebudowa skalniaka, uzupełnienia trawników oraz dosadzenia roślin płożących
w najbardziej zacienionych miejscach. Przygotowane zostało także miejsca dla dzieci,
które zyskały bezpieczną przestrzeń do zabawy, doposażoną w zabawki ogrodowe.
Zadbano także o stałych mieszkańców ogrodu – przygotowano budki lęgowe i karmniki.
Ogród został oddany do użytku w dniu 15 czerwca 2016 roku.
Warszawski Festiwal „Lato Seniora”
W 2015 roku najstarsi mieszkańcy stolicy zgłosili do budżetu partycypacyjnego projekt
Warszawski Festiwal „Lato Seniora”, który zakładał prowadzenie cyklicznych wydarzeń
kulturalnych, edukacyjnych i integracyjnych. Głosujący zdecydowali, że tego rodzaju
wydarzenie będzie ważnym elementem realizacji miejskiej polityki senioralnej, która duży
nacisk kładzie na aktywizację seniorów i przeciwdziałanie ich osamotnieniu. Projekt
otrzymał 1487 głosów i w 2016 roku został przekazany do realizacji Centrum Pomocy
Społecznej Dzielnicy Śródmieście, którego jednym z zadań jest wpieranie osób starszych.
Festiwal realizowany był od czerwca do września 2016 roku w placówce przy
ul. Świętojerskiej 12a. Zajęcia zaplanowano tak, aby jak najwięcej aktywności odbywało
się w odnowionym ogrodzie.
Schemat 25: Działania zrealizowane w ramach Warszawskiego Festiwalu "Lato Seniora”
Działanie Opis Liczba uczestników na
jednym wydarzeniu
8 koncertów
- dwa koncerty w wykonaniu artystów Wydziału Wokalno-Aktorskiego Uniwersytetu Fryderyka Chopina,
- koncert w 72. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego w wykonaniu Filharmonii im. Romualda Traugutta,
- cztery niedzielne koncerty w ogrodzie.
60 - 200 osób
7 zabaw tanecznych
- Forever young - DJ Vika
- Ferajna z Baru Warszawa - Warszawskie klimaty
- Duet Koktajl
- Muzokracja
-Gorące rytmy latynoskie - DJ Mayer
90 - 200 osób
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 96
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wewnętrznych Centrum.
Festiwal spotkał się z bardzo dobrym odbiorem seniorów, o czym świadczy m.in.
frekwencja na wydarzeniach – szacujemy, że siedzibę Centrum przy ul. Świętojerskiej
odwiedziło w tym okresie ok. 2 000 osób. Wpływ na to miało także zróżnicowanie oferty,
co umożliwiło przyciągnięcie seniorów z całej Warszawy, o różnych potrzebnych
i zainteresowaniach. Dodatkowo zarówno przed Festiwalem, jak i w trakcie jego trwania
prowadzona była kampania promocyjna, która obejmowała dystrybucję ulotek i plakatów
w miejscach przebywania osób starszych, informacje na portalach internetowych oraz za
pośrednictwem różnego rodzaju organizacji i instytucji (innych OPSów, Domów Pomocy
Społecznej, Klubów Seniora, Uniwersytetów Trzeciego Wieku, organizacji
pozarządowych).
Doświadczenie realizacji projektu pokazało potrzebę kontynuowania w kolejnych
latach cyklicznych i regularnych wydarzeń edukacyjnych oraz integracyjnych dla
seniorów.
6 pokazów filmowychFilmy: "Aktorka", "Edith Piaf - Niczego nie żałuję", "Lata dwudzieste, lata trzydzieste", Mangelhorn", "Kwartet",
"Żelazna dama" 30 - 40 osób
10 wykładów o zdrowiu
- cykl 4 spotkań z dietetykiem - 3 filary zdrowia, żywienie w chorobach, oddzieływanie leków i pożywienia, jak czytać etykiety
- spotkania z psychologiem na temat samotności i choroby Alzhaimera
- wykłady o cukrzycy, nadciścieniu, osteoporozie
i udarze mózgu
20 - 45 osób
7 wykładów edukacyjnych
Cykl siedmiu wykładów - "Maria Skłodowska-Curie - kobieta uczona", "Hisroria nagrody Nobla", "Siedem cudów świata", "Kobiety Habsburgów", "Lux in arcana", "Ramzes II Wielki",
"O wyższści kobiecej urody nad rozumem, czyli reformy społeczne Nefretete"
20 - 35 osób
4 warsztaty edukacyjne i artystyczne
- dwa warsztaty ogrodnicze z elementami horhiterapii, podczas których seniorzy stworzyli swój ogródek ziołowy
- trzy warsztaty malowania na jedwabiu, po których przygotowano wystawę prac przygotowanych na zajęciach
15 - 25 osób
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 97
Oba projekty z budżetu partycypacyjnego zostały zrealizowane zgodnie z założeniami.
Wykonanie budżetu przedstawione zostało w poniższych tabelach.
Tabela 17: Wykonanie budżetowe projektu "Świętojerski Ogród Seniorów"
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Tabela 18: Wykonanie budżetowe projektu Warszawski Festiwal "Lato Seniora"
Nazwa zadania
Plan Wykonanie Wskaźnik
Wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz zaspokajania potrzeb życiowych osób i rodzin
zakupy 31 650,00 zł 31 647,94 zł 99,99%
Wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz zaspokajania potrzeb życiowych osób i rodzin
pozostałe wydatki
48 500,00 zł 48 399,22 zł 99,79%
Razem 80 150,00 zł 80 047,16 zł 99,87%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Centrum.
Nazwa zadania
Plan Wykonanie Wskaźnik
Wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz zaspokajania potrzeb życiowych osób i rodzin
zakupy 6 083,00 zł 6 081,52 zł 99,98%
Wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz zaspokajania potrzeb życiowych osób i rodzin
pozostałe wydatki
64 082,00 zł 64 082,00 zł 100,00%
Razem 70 165,00 zł 70 163,52 zł 100,00%
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 98
XII. Kontrole merytoryczno-finansowe
1. Kontrole / audyty zewnętrzne:
o Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Biuro Audytu Wewnętrznego –
Ocena działań przyjętych przy kierowaniu osób do domu pomocy
społecznej – przyjęte kryteria w procedurze w tym zakresie na przykładzie
wybranych ośrodków pomocy społecznej oraz Warszawskiego Centrum
Pomocy Rodzinie.
o Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Biuro Audytu Wewnętrznego –
przeprowadzenie czynności sprawdzających dotyczące oceny działań
podjętych w realizacji zaleceń zadania audytowego pn. Ocena realizacji
usług opiekuńczych pod kątem ich efektywności i jakości – na przykładach
ośrodków pomocy społecznej m.st. Warszawy w dzielnicach: Mokotów,
Śródmieście, Żoliborz.
o Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w m.st. Warszawie –
Kontrola sanitarna w zakresie nadzoru bieżącego nad warunkami
higieniczno – sanitarnymi jakie powinien spełniać personel medyczny,
sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia
zdrowotne.
o Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w m.st. Warszawie –
Kontrola dokumentacji do celów sanitarno – epidemiologicznych osób
wydających posiłki.
2. Kontrole wewnętrzne:
o Weryfikacja umów cywilnoprawnych zawartych w Centrum Pomocy
Społecznej – sprawdzenie postanowień zawieranych umów
cywilnoprawnych w kontekście planowanej z dniem 1 września 2016 r.
centralizacji rozliczeń m.st. Warszawy jako płatnika składek na
ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, fundusz pracy oraz podatku
dochodowego od osób fizycznych.
o Kontrola wewnętrzna dotycząca przyznawania i wypłaty zasiłków stałych.
o Kontrola prawidłowości dokumentacji dotyczącej sposobu przetwarzania
danych osobowych oraz środków technicznych i organizacyjnych
zastosowanych przy przetwarzaniu danych osobowych w zakresie:
- zarządzania kopiami bezpieczeństwa baz danych i oprogramowania,
- systemu zasilania awaryjnego serwerowni,
- zamówień publicznych,
- realizacji Programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie
dożywiania”
- realizacji procedury „Niebieskie Karty”.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 99
Podsumowanie
Od 2013 roku Centrum stale poszerza swą ofertę usług, zakres podejmowanych
działań, obszar współpracy z partnerami lokalnymi. Zgodnie ze swoją nazwą staje się
miejscem, w którym ogniskują się działania specjalistów i podmiotów realizujących
zadania szeroko rozumianej lokalnej polityki społecznej.
W okresie ostatnich lat została wykonana olbrzymia praca nad zmianą wizerunku
naszej instytucji, jej roli w kreowaniu i świadczeniu usług społecznych. Dzięki nowym
inicjatywom, takim jak rewitalizacja ogrodu w naszej siedzibie przy ul. Świętojerskiej 12A,
organizacji kilkumiesięcznego wydarzenia, ważnego na kulturalnej i rocznicowej mapie
Stolicy – Warszawskiego Festiwalu „Lato Seniora”, stajemy się w coraz większym stopniu
miejscem, gdzie można miło spędzić czas, odpocząć, poznać ciekawych ludzi, otrzymać
także strawę duchową. W sposób ciągły rozbudowujemy sieć współpracy z lokalnymi
partnerami, w tym organizacjami pozarządowymi i specjalistami z innych instytucji
działających na rzecz mieszkańców.
Zmienia się nasze podejście do pracy związanej z niwelowaniem negatywnych zjawisk
społecznych, takich jak ubóstwo, rozmaite problemy wewnątrz rodzinne i inne.
Odchodzimy od poddawanego krytyce modelu świadczenia, głównie bezpośredniej,
pomocy finansowej, na rzecz działań aktywizujących, uprzedzających - profilaktyki. Stale
doskonalimy metody pogłębionej pracy socjalnej i poradnictwa specjalistycznego, także
poprzez realizację różnego rodzaju pilotaży programów i projektów inicjowanych przez
Biuro Pomocy i Projektów Społecznych Urzędu m.st. Warszawy. W coraz większym
stopniu podchodzimy do problemów społecznych nie przez pryzmat udzielonych
świadczeń, ale realnie i kompleksowo rozwiązanych problemów ludzi, którzy zwracają się
do nas o pomoc.
Wszystko to dzieje się w kontekście dokonujących się obecnie ważnych zmian
struktury odbiorców naszych działań i szeroko rozumianej polityki społecznej. Obok
zauważonych w sprawozdaniu zmian demograficznych, starzenia się społeczeństwa
Śródmieścia, ale i całej Warszawy, rejestruje się stały spadek i niski stan bezrobocia.
Zmniejszają się w ocenie Centrum obszary skrajnego ubóstwa.
Utrzymują się natomiast na stałym wysokim poziomie liczby rodzin z diagnozowaną
przemocą domową, dotkniętych problemami opiekuńczo-wychowawczymi.
Stale należy pamiętać, że jak w każdej dziedzinie istnieje tzw. „ciemna liczba
problemów”, negatywnych zjawisk społecznych, która tylko dzięki dalszej wytężonej pracy
wielu służb i instytucji może być diagnozowana, ujawniana, a jej skutki niwelowane
i ograniczane.
Podstawą do określenia potrzeb w zakresie pomocy społecznej jest monitoring
problemów społecznych prowadzony na bieżąco przez Centrum oraz opracowana w 2016
rokuStrategia rozwoju Centrum Pomocy Społecznej – strategia rozwiązywania problemów
społecznych na lata 2016 - 2020. Centrum na bieżąco gromadzi dane dotyczące sytuacji
rodzinnej, zawodowej, zdrowotnej mieszkańców korzystających z pomocy oraz dane
przekazywane przez inne podmioty, działające w systemie pomocy społecznej.
Wielorakość i różnorodność zadań jakie realizuje Centrum wymusza konieczność
ciągłej profesjonalizacji i doskonalenia, wyrazem czego są pozytywne wyniki kontroli
zewnętrznych dokonywanych zarówno przez Biuro Audytu Wewnętrznego Urzędu
m.st. Warszawy jak i Powiatową Stację Sanitarno - Epidemiologiczną w m.st. Warszawie.
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 100
W niniejszym sprawozdaniu pokazane zostałynie tylko problemy beneficjentów
pomocy społecznej, które ich dotykają, ale również zasoby, którymi Centrum dysponuje,
i które pozyskane zostały na potrzeby rozwiązywania tych problemów.
W związku ze wzrostem zakresu wyzwań, dążeniem do poprawy jakości
i skuteczności działań w środowisku, koniecznością osiągnięcia wymaganych standardów
pracy socjalnej, a także gotowością pracowników do poszerzania skali działań podkreślić
należy bezwzględną potrzebę uzupełnienia braków kadrowych w zakresie zatrudnienia
terenowych pracowników socjalnych celem spełnienia wymogów określonych w ustawie
o pomocy społecznej oraz pozyskanie środków finansowych na zatrudnienie pielęgniarki
oraz psychologa. Zwiększenie zatrudnienia pozwoli przede wszystkim na intensyfikację
działań na rzecz osób niepełnosprawnych i rodzin z osobami niepełnosprawnymi w celu
zwiększenia ich aktywności społecznej i zawodowej oraz wzmocnienia wsparcia
udzielanego rodzinom w celu zapewnieniu opieki nad osobami niepełnosprawnymi.
Jest to związane również z przewidywanym wzrostem zapotrzebowania na usługi
i świadczenia dla grup zagrożonych (ludzie starzy, niepełnosprawni, rodziny dysfunkcyjne,
niezaradne).
W roku sprawozdawczym pracownicy Centrum opracowali szereg programów
i projektów, w projekty z budżetu partycypacyjnego, a więc z udziałem mieszkańców
Dzielnicy Śródmieście. Mieszkańcom dzielnicy bardzo zależy na tym, aby działania takie
były kontynuowane w kolejnych latach.
Zadania jakie stały przed Centrum w 2016 roku zostały zrealizowane. Wśród nich jest
kilka, które zasługują na szczególną uwagę, w tym m. in.:
• opracowanie szczegółowej diagnozy potrzeb mieszkańców dzielnicy, podopiecznych
Centrum, na podstawie której określone zostały kierunki działań;
• podjęcie szeregu działań mających na celu budowę przyjaznego wizerunku jednostki,
otwartej na społeczności lokalne jak i indywidualne potrzeby każdego mieszkańca
Dzielnicy Śródmieście;
• pozyskanie większej liczby wolontariuszy współpracujących z Centrum;
• przystąpienie do pilotażu rozdzielenia pracy socjalnej od postępowań
administracyjnych w sprawie świadczeń pieniężnych i powołanie sekcji
ds. pogłębionej pracy socjalnej, dzięki czemu znacznie wzrosła liczba osób objętych
pomocą w formie pracy socjalnej,
• zorganizowanie nowego rodzaju pomocy w formie specjalistycznych usług
opiekuńczych dla rodzin z dziećmi o specjalnych potrzebach wynikających
z zaburzeń rozwojowych;
• zintensyfikowanie działań aktywizujących seniorów, mieszkańców Śródmieścia
m. in. Dziękirealizacjidwóch projektów z budżetu partycypacyjnego pn. „Świętojerski
Ogród Seniorów” orazWarszawski Festiwal „Lato Seniora”;
• poszerzenie oferty edukacyjnej dla kadry Centrum przez organizację
i dofinansowanie szkoleń, kursów, studiów podyplomowych, wzajemnej wymiany
doświadczeń w formie szkoleń wewnętrznych, spotkań pracowników poszczególnych
działów i różnych działów realizujących podobne działania. Część pracowników
socjalnych podjęło studia w zakresie uzyskania stopni specjalizacji zawodowej;
• przeciwdziałając izolacji niepełnosprawnych mieszkańców dzielnicy korzystających
z usług pomocy społecznej Centrum zakupiło nowy samochód dostosowany do
przewozu osób niepełnosprawnych,
Sprawozdanie z działalności Centrum Pomocy Społecznej za 2016 rok
Strona 101
• podniesienie jakości i dostępności świadczonych usług - związane było
to z nowymi inwestycjami w infrastrukturę techniczną oraz informatyczną.
• zapewnienie regularnego wsparcia dla seniorów ze strony psychologa pracującego
w siedzibie przy ul. Świętojerskiej 12 a.
Plany na 2017 r. Centrum Pomocy Społecznej określa przyjęta Strategia Rozwoju
Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja Tymowskiego-
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016-2020, będąca efektem
diagnozy i analizy potrzeb oraz problemów społecznych, określająca ich główne obszary,
a następnie przyjęcie kierunków działań mających na celu dostosowanie pracy Centrum
do profilu zapotrzebowania społecznego. W 2017 roku planuje się kontynuowanie misji
Centrum tj. stworzenia systemu wsparcia zapewniającego godne warunki do życia
i rozwoju mieszkańców Dzielnicy Śródmieście w różnych sferach życia społecznego
poprzez zapobieganie wykluczeniu społecznemu, za pomocą realizacji określonych
w Strategii celów strategicznych, zoperacjonalizowanych na cele szczegółowe oraz
przypisane im działania.