SPRAWOZDANIE Z NADZORU PRZYRODNICZEGO ZA ROK 2017 Załącznik do Książki Monitoringu dotyczącej rekultywacji zbiornika odpadów niebezpiecznych i szkodliwych po zakładach "Górka" w Trzebini WYKONAWCA VIRIDIS Usługi Przyrodnicze Adam Łukasik ul. K. Sitki 55/7, 41-810 Zabrze 123viridis@wp.pl tel. 501 156 541 NIP 648 202 7063

SPIS TREŚCI 1. Podstawa opracowania ..................................................................................................... 2

2. Zakres opracowania .......................................................................................................... 2

3. Wprowadzenie .................................................................................................................. 2

4. Wizytacje .......................................................................................................................... 3

A – 08.03.2017 r. ................................................................................................................. 3 B – 25.03.2017 r. .................................................................................................................. 5

1

1. Podstawa opracowania Sprawozdanie z nadzoru przyrodniczego, jako załącznik do Książki Monitoringu

dotyczącej rekultywacji zbiornika odpadów niebezpiecznych i szkodliwych po zakładach "Górka" w Trzebini, zostało opracowane na podstawie Umowy, zawartej w dniu 29.12.2016 r. w Krakowie, pomiędzy: Zamawiającym – Skarb Państwa - Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków, reprezentowanym przez Dyrektora Generalnego Pana Pawła Muchę

a Wykonawcą – VIRIDIS Usługi Przyrodnicze Adam Łukasik, ul. K. Sitki 55/7, 41-810 Zabrze, NIP 648 202 70 63, REGON 360797910.

2. Zakres opracowania

Nadzór przyrodniczy prowadzony w roku 2017 jest kontynuacją działań podjętych

w roku 2016 i służących utrzymaniu efektów rekultywacji zgodnie z dokumentem pod nazwą „System kontroli obiektów w fazie eksploatacji wraz z instrukcją eksploatacji oraz monitoring środowiska dot. Rekultywacji zbiornika odpadów niebezpiecznych i szkodliwych po zakładach „Górka” w Trzebini”. Metodyka i zakres prowadzonych prac są zgodne z założeniami i wytycznymi przyjętymi w roku 2016.

Opis działań prowadzonych na terenie kamieniołomu „Górka” przedstawiony jest chronologicznie wraz z dokumentacją fotograficzną i obejmuje (zgodnie z wytycznymi Książki Monitoringu):

- zakres wykonanych w danym roku prac (wykaszanie, transplantacje materiału roślinnego, zabiegi karczowania i usuwania gatunków ekspansywnych), obejmujący charakterystykę ilościową i jakościową, - wyniki prowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej (z zaznaczeniem m.in. miejsc występowania wartościowych gatunków roślin), - tendencję rozwojową nowopowstającego zbiorowiska roślinnego (określenie tempa zarastania, dominującej roślinności), - zalecenia i sposób wykonywania prac w następnym roku.

Ponadto, notowane są spostrzeżenia przyrodnicze w kontekście pór roku i warunków atmosferycznych panujących na terenie kamieniołomu.

3. Wprowadzenie

Wraz z zakończeniem rekultywacji kamieniołomu „Górka” w Trzebini w roku 2015 rozpoczął się proces renaturalizacji obiektu zgodnie z przyjętymi wytycznymi i harmonogramem prac.

W roku 2016 stwierdzono korzystny kierunek i tempo procesu zarastania skarp i wierzchowiny zwałowiska wewnętrznego gwarantujące utrzymanie efektów rekultywacji (Sprawozdanie z Nadzoru przyrodniczego za rok 2016). W roku 2017 przewidziane prace oraz monitoring przyrodniczy będą kontynuowane w celu zagwarantowania ciągłości rozpoczętego procesu.

2

4. Wizytacje

A – 08.03.2017 r.

Temperatura powietrza wynosiła 10°C. Brak opadów. Zachmurzenie 0,4 (w skali 0-1). Zgodnie z fenologią rozpoczął się okres przedwiośnia, kwitną leszczyny i wierzba iwa. Na zbiorniku zastępczym brak lodu, przejrzystość wody do dna (Fot. 1A). W zbiorniku zastępczym naliczono 4 martwe żaby wodne (Fot. 2a, b, c i d) które najprawdopodobniej zamarzły w okresie zimy w związku z niewielką głębokością zbiornika i niskimi temperaturami zimą (fragmenty zbiornika przemarznięte do dna). Wokół zbiornika, zagłębienia terenu wypełnione wodą (Fot. 3A). Podczas wizytacji, na środkowym fragmencie refugium oczyszczono teren z krzewów derenia odsłaniając powierzchnię dla zarastania przez roślinność zielną (Fot. 4A). Przed przystąpieniem do prac porządkowych sprawdzono dokładnie czy w pobliżu nie znajdują się gniazda ptasie.

Fotografia 1A. Widok na zbiornik zastępczy pozbawiony lodu.

3

Fotografie 2a, b, c i d. Martwe żaby wodne (Rana esculenta) w zbiorniku zastępczym.

Fotografie 3A. Wypełnione wodą zagłębienia terenu w sąsiedztwie zbiornika zastępczego.

Fotografia 4A. Usuwanie krzewów w centralnej części refugium, stan przed wycinką (po lewej) i po wycince (po prawej).

b a

d c

4

B – 25.03.2017 r.

Temperatura powietrza wynosiła 13°C. Zachmurzenie 0,7 (w skali 0-1). Wiatr z kierunku zachodniego. Na terenie zbiornika zastępczego zaobserwowano parę kaczek krzyżówek (Anas platyrhynchos) (Fot. 1B). Przejrzystość wody w zbiorniku zastępczym do dna. W pobliżu zbiornika, zagłębienia terenu w dalszym ciągu wypełnione wodą (Fot. 2B). Zarówno na terenie zbiornika zastępczego jak i w jego najbliższym otoczeniu nie stwierdzono aktywności płazów. W południowej części kamieniołomu na powierzchni przeznaczonej do zarastania przez wierzby zostało nasadzone 100 sztuk sztobrów wierzby szarej (Salix cinerea). Na wierzchowinie zwałowiska grupa ostańców została zajęta przez kopciuszka (Phoenicurus ochruros) jako rewir lęgowy (Fot. 3B). Podczas wizytacji dokonano oględzin nasadzeń krzewów na obrzeżach wierzchowiny zwałowiska. Około 70% krzewów nosi ślady zimowego zgryzania przez zwierzynę (sarna, zając). Ponadto dokonano transplantacji 4 płatów darni pozyskanych z działki nr 107/6 na powierzchnię skarp zwałowiska wewnętrznego.

Fotografia 1B. Para krzyżówek (Anas platyrhynchos) na terenie zbiornika zastępczego.

Fotografie 2B. Wolne od lodu zagłębienia w sąsiedztwie zbiornika zastępczego.

5

Fotografia 3B. Samiec kopciuszka (Phoenicurus ochruros) na grupie ostańców na powierzchni zwałowiska.

6