-
7/23/2019 Stankovska
1/18
FOLIA ONOMASTICA CROATICA 1213 (20032004)
467
UDK 811.163.3373.231Izvorni znanstveni lanak
Rukopis primljen 21. X. 2003.Prihvaen za tisak 19. I. 2004.
QUBICASTANKOVSKAInstitut za staroslovenska kulturaul. Ki~evsko
Xade, bb
Prilep, Makedonija
PREZENTACIJANANEKOLKUSTARI
LI^NIIMIWA
Vo statijata se prika`uvaat desetina stari li~ni imiwa koise
zasvedo~eni vo toponimijata na makedonskiotjazi~en
areal.Razgledanite antroponimi mu pripa|aat na najstariot
antropo-nimiski
fondnaslovenskitejaziciinivnotoprezentiraweimaosoben prinos za
zbogatuvaweto na re~ni~kiot sostavna
praslo-venskataantroponimiskaleksika.
Bezgat
Li~notoimeBezgatezasvedo~enovoosnovatanapotamonimotBe-zga{treka,pritokanaNivi~inskaReka(Rusinovo,Berovsko).SoformataBezga{trekataeobele`ananageografskatakarta1,aodmesnotonaselenietaasevikaBezka}evaReka.Edenlokalitet{tosenao|apokrajovaarekasevikaBezga{~ovo2.PotamonimotBezga{tpretstavuvapoimeni~enapridavka,apoteknuvaodpostaratabinarnasintagma
*Bezga{t
-
7/23/2019 Stankovska
2/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
468
tanapotamonimotBezga{tmo`edasedefinirakakopotokkojmupripa|anaBezgat,odnosnokade{to`iveeBezgat.
VodijalektnataformanapotamonimotBezka}evaRekazamenatanaglasotg>kinagrupata-{t->}eodponovovreme,agrupata{~namesto{tvomikrotoponimotBezga{~ovoilieostatokodprvo-bitnotoime*Bezga{~ilierazultatnadijalektniotizgovorna{t.Sufiksnatamorfema-evo,odnosno-ovo,{tosejavuvakajvarijantni-teimiwaBezka}evaReka,odnosnoBezga{~ovo,eanalo{kiiedoda-denkonpostarotopotamonimiskoimeBezga{~>Bezga{tpodocna,t.e.otkakosezagubilavrskatasonegovotopotekloizna~ewe.
Slo`enotoimeBezgat
-
7/23/2019 Stankovska
3/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
469
tie,istotaka,mo`atdaseizvedatiodnekoeslo`enoimeodtipotnaBezgat.
Bradovar
Li~noto imeBradovar e zasvedo~eno vo osnovata na
ojkonimotBradovar selo vo Janinsko (Grcija). So formataBbadob2ri
ime-to na seloto e registrirano od M. Fasmer vo negovata
monografi-
jazaslovenskitetoponimivoGrcija6.OjkonimotBradovaremeto-nimiskoimekoeeprezemenoodnekojpostarhidronimilioronim*Bradovar.Toponimot*Bradovareposesivnapridavkavoelipti~-
naforma,kojaedobienasosupstantivizacijaodnekoga{natabinar-nakonstrukcija*Bradovar
-
7/23/2019 Stankovska
4/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
470
Somorfemata-var,koja{tosejavuvavouloganaprvainavtorakomponentapriobrazuvawetonaslo`eniteimiwa,vomakedonskiotantroponomastikon
seodbele`anili~niteimiwa:@itovar, doku-mentiranovoXV
vekiPlisvar,registriranovoXIV
vek10,avotopo-nimijatasesre}avaatu{teiantroponimite:Varbud,koeezalo`enovoosnovatanatoponimotVarbu`daraselenoselovookolinatanagradotHrupi{ta(Grcija),registriranovoturskiotop{irenpopi-sendefterod15681569godina11,Bu~ovar,{tosenao|avoosnovatanatoponimotBu~uvarniviilivadi(Berovsko),Pletvar,{tosekrievoosnovatanaoronimotPletvargolemrid(Prilepsko).
Li~notoimeBradovardoseganeeregistriranovoantroponimi-
skiotfondnaslovenskitejazici.Iakoporetko,sepaknegoviteso-stavnidelovisejavuvaatkakoderivaciskimorfemivoobrazuvawe-tonadrugislo`enili~niimiwa.Vohrvatskataantroponimijaeza-svedo~enoslo`enotoimeBradimir
vo~ij{tosostavu~estvuvakoren-skatamorfemabrad-,asesre}avaiimetoBradoj
koeeobrazuvanososufiksot -oj od anroponimiteBrad, Brado12. Vo
antroponimijata
nabugarskiotjaziksepoznatislo`eniteimiwaBradislav,BradoslavinivnitederivatiBrad,Bradoodkoiseizvedeniredicahipokori-sti~niformi:Bradan,Braden,Bradil,Bradko,Bradul,avore~ni~-kiotfondkajSrbiteenavedenoli~notoimeMiobrad13.Kompozi-
tniimiwavo~ij{tosostavsesodr`imorfematavar-/-varsepotvr-denivoantroponimiskiotfondnaslovenskitejazici,sp.~e{.*Var-host,
{tose nao|a voosnovatana toponimot Varhot, *Varobyl14,
bug.Bolevar,Hvalivar,{tosezalo`enivoosnovatanaojkonimiteBole-varci(Trnovsko),Hvarvalovci(Elensko)15.
10
Q.Stankovska,Re~niknali~niteimiwakajMakedoncite,Skopje1992,str.
121,222.11 A. Stojanovski, Turski dokumenti za istorijata
namakedonskiot
narod,op{irenpopisendefterzakaziteGorica,Bigli{taiHrupi{taod15681569go-dina,t.VII,kn.I,Skopje1997,str.549.
12M. imundi, Nepoznata osobna imena i prezimena ibenskog kraja
od XII. stoljea do no-vijega vremena, etrta jugoslovanska
onomastina konferenca, Ljubljana 1981,str.498.
13
.Zaimov,Blgarskiimennik,Sofi1988,str.32;M.Grkovi,Re~nikli~nihimenakodSrba,Beograd1977,str.136.
14 J. Svoboda, Staroesk osobn jmna a nae pQjmen, Praha
1964,str.98.115
.Zaimov,Dvuleniliniimenavblgarskatatoponimi,Onomastica, r. XX,
z. 12, Gdask 1975,str.204.
-
7/23/2019 Stankovska
5/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
471
Vi{eglav
Li~notoimeVi{eglavezasvedo~enovoosnovatanaoronimotVi-{eglavvrvnaKone~kaPlanina,visok948m,kojsenao|avoata-rot
na seloto Lipa (Negotinsko). Negovoto ime e registrirano
nageografskatakartaod1954godina16.OronimotVi{eglavpretstavu-va
poimeni~ena pridavka so posesivno zna~ewe, a poteknuva od
ne-koga{natasintagmatskaformacija*Vi{eglav(Vrv),~ij{toadjek-tiv e
obrazuvan so zagubeniot pridavski sufiks - koj se
odlikuvasoposesivnotozna~ewe17.SemantikatanaoronimotVi{eglavmo`edajadefiniramekakovrvkojmupripa|anaVi{eglavilikade{to
`iveeVi{eglav.Kompozitnoto imeVi{eglav
-
7/23/2019 Stankovska
6/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
472
hipokoristi~niteformiVisa,Visunja
seregistriraniu{tevopopi-siteod1198godina20.Li~niimiwaizvedeniodkorenskatamorfemavis-
sezalo`eniivohrvatskiteprezimiwa:Visakovi,Visin,Visinko,Vi-
soevi,Visati,Visovac.
Slo`enite li~ni imiwa so sostavniot element -glava se potvr-deni
vo toponimijata na makedonskatajazi~na teritorija, sp.Dre-miglav,
Zdeglav, Zloglav, Ku{oglav,Lupoglav,Mu~oglav, ^eglav,^ernoglav, koi
se nao|aat vo osnovata na toponimiteDremiglava,Izdeglavje, Zloglav,
Ku{oglava, Lupoglava, Mu~oglava, ^eglava,^ernoglav, a vo
antroponomastikonot se notirani izvedenite
imi-wa:Glava,Glavan,Glavat,Glava{,Glave,Glavin,Glavina,Glavno,
Glav~e, Glav~o21
. Sporedbeni antroponimi so sostavniot
element-glavasepotvrdeniivoantroponimijatanadrugiteslovenskijazi-ci,sp.sloven.Lipoglav,Tupoglav,srp.Poluglav,Svinoglav,^rnoglav,avoruskiotantroponomastikonsesre}avaathipokoristi~nitefor-miGolova,Golovan,Golovko,Golovn22.Soodvetniimiwasezasve-do~eniivoantroponimijatanahrvatskiotjazik:Crnoglav,dokumen-tiranovo1201godina,Lepoglav,Ljutoglav23.
Volovid
AntroponimotVolovidpretstavuvadvoosnovnoimekoeesosta-venoodglagolskitekorenskimorfemivol-odprasl.glagol*voliti,stsl.volitisaka,odlu~uva
i-vidodprasl.glagol*vid]ti,stsl.vid'tividi,gleda,avokalot -o-
sejavuva kakoinfiks. Li~noto
imeVo-lovidsekrievoosnovatanaojkonimotVolovi`daselovoSolun-sko(Grcija),registriranovogramotatanaAleksejI
Komninod1081godina kade {to e zapi{ano kako Bolobsda24, a vo
patopisot
naAmiBueod18361838godinanegovotoimeenavedenovooblikotVo-
20 M. imundi,Rjenik osobnih imena, Zagreb 1988,str.365;M.
imundi, Nepoznata hr-
vatska osobna imena XII
stoljea,Onomatolo{kiprilozi,III,Beograd1982,str.147.21
Q.Stankovska,Sufiksite-j,-j,-vomakedonskatatoponimija,Prilep
2002;Q.Stankovska,Re~niknali~niteimiwakajMakedoncite,Skopje1992,str.76.
22 F. Bezlaj, Onomastika in leksikologija, Onomastica
Jugoslavica, 1, Ljubljana 1969, str.1213; M.
Grkovi,ImenauDe~anskimhrisovuqima, Novi Sad 1983, str. 51; S.
B.Veselovski,cit.delo,str.82.
23 P. imunovi, Znaajke Buzetske toponimije, Onomastica
Jugoslavica, 7, Zagreb 1978,str.59;M. imundi,Nepoznata hrvatska
osobna imena s poetka XIII. stoljea (od 12011235),
Zbornik referata i materijala V jugoslovenske onomastike
konferencije, Sarajevo 1985,str.240.24Actes de Lavra, Paris
1970,str.238.
-
7/23/2019 Stankovska
7/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
473
levod25. Pri obrazuvaweto na ojkonimotVolovi`da, koj{to
pret-stavuvaelipti~noimedobienososupstantivizacijanaadjektivotodnekoga{nataatributskasintagma*Volovi`da(Vs),u~estvuvapo-sesivniotpridavskisufiks-jvoformataza`enskirod-ja,kojiz-vr{iljotuvawenaprethodniotkonsonantdvo`d26.
Voantroponimijatanaslovenskitejazicisepoznatili~niimi-wavo~ij{tosostavseprepoznavaatkorenskitemorfemivol-i-vid.Priobrazuvawetonaslo`eniteimiwamorfematavol-/-volsekori-stikakoprvaikakovtorakomponenta,sp.srp.Volislav,Volimir,~e{.Volimr;Bohuvle,polap.*Volegost,pol.Wolibor,Wolimir,Wolisaw27.Morfematavid-/-vidvo
sostavotnaslo`eniteimiwaseupotrebu-
vakakoprvakomponenta,naprimer,kajli~niteimiwa:~e{.Vidhost,pol.Widogost,Widorad,{tosenao|avoosnovatanatoponimotWido-radz,srp.Vidislav,Vidomir,Vidoslav,asejavuvaikakovtorakom-ponenta,naprimer,voli~niteimiwa:~e{.Dobrovid,Malovidvoosno-vatanatoponimotMalovidy,srp.Bogovid,Zavid,Svetovid,bug.Ne-vid,{tosenao|avoosnovatanatoponimotNevi`da,rus.Snovid28.
Vo makedonskiot antroponomastikon so morfemata vol-/-vol
ezasvedo~eno li~noto imaVolislav, a vo toponimijata se otkrienii
slo`enite imiwaDragovol iZdevol, koi se nao|aat vo
osnovatanatoponimiteDragovolselovoAlbanija,Izdivolerid(Kuri-
ja,Netotinsko)29.Morfematavid-/-videpofrekventnavoobrazuva-wetonaslo`eniteantroponimiisejavuvakajli~niteimiwa:Vi-dimir,Vidomir,Vidoslav,koiseodbele`anivona{iotantropono-mastikon,Vidobit,Vidovit,Vidomir,@elevid,Podvid,Radovid,
25
A.Matkovski,Makedonijavodelatanastranskitepatopisci(18271849),Skopje1992,str.221.
26
Q.Stankovska,Sufiksite-j,-j,-vomakedonskatatoponimija,Prilep2002,str.93.
27 M.Grkovi,Re~nikli~nihimenakodSrba,Beograd1977,str.57;J.
Svoboda, op.cit.,str.98;M. Malec,Budowa morfologiczna staropolskich
zoonych imion osobowych, Wro-caw Warszawa Krakw Gdask
1971,str.126.
28 J. Svoboda, op. cit.,str.91;M. Malec, Budowa morfologiczna
staropolskich zoonychimion osobowych, Wrocaw Warszawa Krakw Gdask
1971,str.121;M.Grkovi,Re~-nikli~nihimenakodSrba,Beograd1977,str.53,39,95,177;.Zaimov,Dvu~lennili~niimenavblgarskatatoponimi,Onomastica,
r. XX, z. 12, Wrocaw Warszawa Krakw Gdask
1975,str.180;M.Vutovi~,Drevnerusskieli~neimenavgraffi-tiSofiskihsoborovKievaiNovgoroda(XIXIV
vv.),Onomastica, r. XXVI,Warszawa1981,str.206.
29
Q.Stankovska,Re~niknali~niteimiwakajMakedoncite,Skopje1992,str.68;
Q. Stankovska,Sufiksite -j, -j, - vomakedonskatatoponimija,
Prilep2002,str.141,178.
-
7/23/2019 Stankovska
8/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
474
koisezasvedo~enivoosnovatanatoponimite:Vidobi{~aselovoOhridsko30,Vidovi{ta
selo vo Ko~ansko,Vidomirec
mesnostvoDebarsko,@elevi`daselovoBeratsko(Albanija),Podvi`deis~eznatoselovoKi~evsko,registriranovoturskitepopisnidef-teriodXV
iXVI vek31,Radovi`daselovoJaninsko(Grcija).
Drago`il
VoatarotnaselotoStrma{evo(Kavadare~ko)senao|alokalite-totDrgo`licamestosodabova{uma,~ija{toprvobitnaformabilaDrago`lica.DrimonimotDrago`ilicapretstavuvastruktur-
no-toponimiskaformacija,kojapoteknuvaodnekoga{natabinarnasintagma*Drago`ilja([uma),~ij{toadjektiveobrazuvansoforma-taza`enskirod-jaodposesivniotpridavskisufiks-j.Poelizija-tanaimenskiotdelodsostavot*Drago`ilja([uma),izrazensoape-lativot{uma,adjektivot*Drago`iljasesupstantiviziralsosufik-sot
-ica.VoosnovatanadrimonimotDrago`ilicasekrieli~notoimeDrago`il32.
AntroponimotDrago`ilstsl.dragQdrag,amorfemata-`ileedna-
kva na stsl. participska forma/ilQ od stsl. glagol/iti
`ivee.Voprenosnasmislazna~ewetonali~notoimeDrago`ilmo`edaseiska`esodefinicijatadasakada`ivee,odnosnodaostane`iv.Voantroponimijatanamakedonskiotjazikmorfematadrag-seodlikuvasopogolemazastapenostvoobrazuvawetonaslo`eniteimiwa:Drag-brat,Dragivoj,Dragirad,Dragislav,Dragobrat,Dragovit,Drago-vol,Dragogost,Drago`el,Dragoqub,Dragomir,Dragoslav33,dodekamorfemata-`iledostaograni~ena.
I dvete morfemi se potvrdeni vo oblikuvaweto na
kompozitni-teimiwavoslovenskitejazici.Taka,somorfematadrago-seobra-
zuvanili~niteimiwa:srp.Dragobrat,Dragovit,Dragoqub,Drago-
30 V.Pjanka,ToponomastikatanaOhridsko-prespanskiot
bazen,Skopje1970,str.206.
31 M.Sokoloski,Ki~evskatanahijavoXV iXVI
vek,Istorija,god.XVII,br. 2,Skopje1981,str.127,133.
32 Q.Stankovska,Toponimitesosufiksot-icavoMakedonija,Skopje
Pri-lep2001,str,133.
33
Q.Stankovska,Re~niknali~niteimiwakajMakedoncite,Skopje1992,str.103104.
-
7/23/2019 Stankovska
9/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
475
mil,Dragoslav, bug.Dragovar,Dragovet,Dragodal,Dragomir,
pol.Drogodziej,Drogomir,Drogorad,polap.Dragob,d,~e{.*Drahomysl,*Dra-hotch,Nedrah,S]midrah,Sob]drah34.Somorfemata-`ilseobrazuvanili~niteimiwavoruskiotjazik:@ilislavivo~e{kiotjazik:Do-mail35.Voantroponomastikonotnabugraskiotjaziksenotiranihi-pokoristi~niteimiwa@ilan,@ilin,@ilo,@ilo,@iln,kakoi`enskiteli~niimiwa@ila,@ilka,koisopravoZaimovgitretirakakoderivatiodnekoestaroslo`enoimevo~ij{tosostavsesodr`imorfemata`il-/-`il36.
@egovit
Imetonaseloto@egovi{t,{tosenao|avooblastaArkadija(Gr-cija), vo
oblikotZigobsti e registrirano od M. Fasmer koj go re-konstrura
kako@egovi{ta37. Pritoa, toj se osvrnuva i na
negova-taetimologijaismetadekaojkonimot@egovi{tapretstavuvaplu-ralnaformaizvedenaodapelativot*`egovi{te
-
7/23/2019 Stankovska
10/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
476
Figurativnotozna~ewenaantroponimot@egovitmo`edaseprotolku-vakakodabidestrog,ostargospodar.
Voantroponomastikonitenaslovenskitejazicizaseganeseregistri-ranislo`enili~niimiwasomorfemata`eg-,nozatoasepoznatinizahipokoristi~niformiizvedeniodovojglagolskikoren,sp.bug.@egan,
@ego,~e{.ehn,*eh,pol.egota,egotka,eguta,rus.@egal,@egl,ko-i{tole`atvoosnovatanaantroponimite@egalov,@eglov,@egula,[email protected]~notoime@ego,koeposlu`ilokakobazazaizveduvawenadrugitehipokoristi~niformi,voonomasti~kataliteratura,obi~-no,seobjasnuvakakoderivuvanoimeodantroponimot@egost,koe{[email protected]~natali-teratura,nieu{tevoRe~nikotnali~niteimiwakajMakedoncitepo-teklotonahipokoristikot@egogodovedovmevovrskasoprasl.glagol*egti40.Segasakamedagodouto~nimenegovotonastanuvawe.Imeno,li~-notoime@egoesozdadenopopatnaskratuvaweodslo`[email protected]@egopotoaseizvedenili~niteimiwa@egal,
@eglokoi,istotaka,senavedenivona{iotre~ni~kifond.
Vtoratamorfemaodli~notoime@egovitpo~estoseupotrebuvavoobrazuvawetonaslo`eniteimiwavoslovenskitejazici,asemanifes-tirakakovouloganaprva,takaivouloganavtorakomponenta,sp.srp.Vitodrag,Vitoslav;Dobrovit,Dragovit,Dra
evit,~e{.Vitorad;Ho-
stivit,Semovit,
polap.
*Vitolub,
*Vitogost,
pol.
Witomys
,Witorad,Witos
aw;Mi-lowit,Przywit,Siedlewit,bug.Vitomer,Vitoslav,rus.Vitomir,@irovit41.Primerizaupotrebatanamorfematavit-/-vitnao|ameivoantropo-nimijatanahrvatskiotjazik,sp.Vitomil;Dobrovit,Dragovit,Draevit,Ljutovit,registriranovo1039godinaidrugi42.
38 .Zaimov,Blarskiimennik,Sofi1988,str.104;J. Svoboda,op.
cit.,str.312;M. Malec,Staropolskie skcone nazwy osobowe od imion
dwuczonowych,Wrocaw Warszawa Krakw Gdask
1982,str.78;S.B.Veselovski,cit.delo,str.111.
39 . Zaimov, Blarski imennik, Sofi 1988, str. 104; M. Malec,
Staropolskieskcone nazwy osobowe od imion dwuczonowych,Wrocaw
Warszawa Krakw Gdask 1982,str.78.
40
Q.Stankovska,Re~niknali~niteimiwakajMakedoncite,Skopje1992,str.119.
41
M.Grkovi,Re~nikli~nihimenakodSrba,Beograd1977,str.54,78,81,82;J.Svoboda,
op. cit.,str.91;M. Malec,Budowa morfologiczna staropolskich zoonych
imion osobo-wych, Wrocaw Warszawa Krakw Gdask
1971,str.124;.Zaimov,Blarskiimen-nik,Sofi1988,str.51;M.Vutovi~,op.
cit.,str.206,209.
42 M. imundi,Rjenik osobnih imena, Zagreb 1988,str.365;M.
imundi, Znaenje ne-kolikih osobnih imena iz Sumpetarskoga
kartulara, Onomastica Jugoslavica, vol. 8, Zagreb 1979,str.115;M.
imundi, Nepoznata hrvatska osobna imena s kraja XI. stoljea,
Onomastica Jugo-
slavica, vol.9,Zagreb 1982,str.278;M. imundi, Nepoznata hrvatska
osobna imena do polovi-ce 11. stoljea, Onomastica Jugoslavica, 10,
Zagreb 1982,str.234.
-
7/23/2019 Stankovska
11/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
477
Vomakedonskataonimijasesre}avaat,istotaka,li~niimiwavokoisesodr`imorfematavit-/-vit.Vona{iotantroponomastikonseregistriraniimiwataVotomir,Vitoslav;Borovit,Dobrovit,Dragovit,Qubovit,Radovit,Samovit,Stanovit43,avotoponi-mijatasezasvedo~eni,naprimer,antroponimiteDomovit>Dovit,Ma`ovit,Pozdivit,Hotovitkoisezalo`enivoosnovatanaoj-konimiteDovi{taselovoSersko(Grcija),Ma`u~i{taselovoPrilepsko,Pozdivi{taselovoKostursko(Grcija),Fotovi{taselovoNevrokopsko(Bugarija)iDramsko(Grcija)idrugi.
Kolodej
SelotoKolodejsenao|avoEnixevardasko(Grcija).NegovotoimeeregistriranoodV.Kn~ovsoformataKolude44,aodJ.Cvii}toaezapi{anovooblikotKolodej45.ImetonaselotoodT.Simovskieza-pi{anosoformataKoludej46.
Poa|aj}iod
pogorenavedenitepodatoci,smetamedekapravilna-taformanaimetonaselototrebadaglasiKolodej,alikotKoludejerezultatnaizvr{enataredukcijananeakcentiraniotvokalovou,{toeredovnapojavavoenixevardarskiotgovor.OjkonimotKolodejemetonimiskoobrazuvawekoeeprezemenoodpostarotohidronimi-
skoime*Kolodej.Hidronimot*Koledejeelipti~noimesoposesiv-nozna~ewe,aedobienoodnekoga{nataadjektivnasintagma*Kolo-dej(Potok),~ija{topridavskakomponentaeobrazuvanasopridav-skiotsufiks-,palatalnatavarijantanaposesivniotpridavskisu-fiks-.Osnovatanahidronimot*Kolodejeizvedenaodli~notoimeKolodej47.Semantikatanahidronimot*Kolodejmo`edaseiska`esodefinicijatapotokkojmupripa|anaKolodejilikade{to`iveeKolodej.
AntroponimotKolodej
-
7/23/2019 Stankovska
12/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
478
kupove}e,amorfemata-dej,poteknuvaodkorenotdej-odprasl.gla-gol
*d]jati > stsl.
d'`ti dejstvuva. Vo prenosna smisla zna~eweto
naimetoKolodejmo`edaseprotolkuvakakopove}edadejstvuva(zaslava,zamir).Slo`enotoimeKolodejeregistriranoivo~e{ki-otjazik:Kolod]j48.Istotaka,vo~e{kataantroponimijasokorenska-ta
morfema kol- se oblikuvani i slo`enite
imiwaKolimr,Kolovrat.Voruskataantroponimijasepoznatili~niteimiwaKolodin,Kolo-duj,{tosenao|avoosnovatanaantroponimotKoloduev,Koludar49.Zamorfematakol-,koja{tovleguvavosostavotnanavedeniteantro-ponimi,
Toporov predlaga poinakvo tolkuvawe. Imeno, morfematakoli-
vo~e{kotoime*Kolimr
tojjaizveduvaodglagolot*koliti:*kol]-ti:*kolti50.
Morfematadej-/-dejporetkoezastapenavoobrazuvawetonaslo-`eniteantroponimi.Taasemanifestiravosostavotnanekolkuli~-niimiwa,sp.pomor.*D](j)-mir51,hrv.,srp.Dobrodjej,slovin.Dobro-dei,st~e{.Nad]j,pol.Nadey52.
Korobud
Starotoli~noimeKorobudezasvedo~enovomakedonskataantro-ponimijaposrednoprekuojkonimotKorobudis~eznatoselovoMeg-
lensko(Grcija).VooblikotKorvudimetonaselotoeregistriranoodT.Simovski53.Pritoa,tojzabele`uvadekaselotoKorvudbilopo-staranaselba,koja{tosespomenuvavoturskitedefterizaOlivero-vatanahija,asepretpostavuvadekasenao|alovoblizinatanaselotoFu{tani.Postarataformanaimetonaseloto,sporednas,bilaKor-bud,odnosnoKorobud.
ImetonaselotoKorobudeprenesenoodimetonanekojdrugobjektkojsevikal*Korobud.Toponimot*Korobudpretstavuvasupstanti-viziranapridavkaproizvedenaodprvobitnatabinarnakombinaci-
ja *Korobud
-
7/23/2019 Stankovska
13/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
479
skisufiks-54.Vosemanti~kipogledtoponimot*Korobudozna~uvaizvorilibregkojmupripa|anaKorobudilikade{to`iveeKoro-bud.
Li~notoimeKorobud
-
7/23/2019 Stankovska
14/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
480
{ko(Grcija),akakovtorakomponentasejavuvavosostavotnali~-notoime@elobud,koe{tosenao|avoosnovatanaojkonimot@elo-budis~eznatoselovoDebarsko(Albanija).Pogolemafrekvenci-
jaovaamorfemaimavoantroponimijatanadrugiteslovenskijazi-ci,sp.~e{.Budihost,Budilov,Budivoj;Bohobud,Dobrobud,Malobud,T]cho-bud,pol.Budzisaw,Budziwoj;Nieprzebud,Niesiebud,Zdziebud,rus.@izno-bud,bug.Budimer,Budimir,Budislav,Budislov,srp.Budivoj,Budi-mir,Budislav,Budomir60.
Qudogost
Li~notoimeQudogostezalo`enovoosnovatanaojkonimotLi-dagosselovoBersko(Grcija).VooblikotLidagostimetonase-lotoezabele`enoodV.Kn~ov61.Prvobitnataformanaimetonase-lotobila*Qudogost,azamenatanaslogotQu->Li-inavokaloto>aseslu~ilavotu|atajazi~nasredina{toeizrazenoikajdrugimakedonskitoponimivoGrcija,sp.Libovi`amestovoGrcija,gr~.Limpobzia62,~ij{tonekoga{enoblikbilQubovi`da.Ispa|awetonaglasottvokonsonantskatagrupa-stseizvr{iloodmakedonski-tegovoriteli.
Ojkonimot *Qudogost e metonimisko obrazuvawe, a e prenese-
nokakoimenanaselbataodimetonanekojdrugobjektkojseimenu-val
*Qudogost. Toponimot *Qudogost pretstavuva elipti~no imekoe
poteknuva od postarata sintagmatska formacija *Qudogost
-
7/23/2019 Stankovska
15/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
481
prasl.imenka*ljudnarod,lu|e,vostsl.el2dq1lu|e,amorfema-ta-gosteednakvanaglagolskiotkorengost-odprasl.glagol*gosti-tinagosti,vostsl.egostiti.Figurativnotozna~ewenaimetoQu-dogostmo`edaseprotolkuvasodefinicijatadaginagostilu|eto.EdnakvoimeposvojatastrukturapretstavuvaruskotoimeLdgoststsl.gostiti,seobrazuvanipogolembrojslo-`eniimiwa.Ovaamorfemapriobrazuvawetonaslo`eniteimiwaistapuvaikakoprvaikakovtorakomponenta,sp.Gostivar,{tosenao|avoosnovatanaimetonagradotGostivar,Gostimir,Gostirad,
Gostoqub,Gostomir;Radogostidrugi67.Voantroponomastikonotnahrvatskiotjaziksenotiranili~nite
imiwaGostimir,Gostislav,potoa`enskiteimiwaGostimira,Gostislava,akakovtorakomponentasejavuvavosostavotnali~niteimiwa:Do-brogost,Miligost,Radogost,Rudigost,Slavogost68.Hrvatskotoslo`enoime
ivogost ezasvedo~enovotoponimotivogoe
kojepoimeni~enapri-davkaobrazuvanasoposesivniotpridavskisufiks-jvoformatazasredenrod-je69.
63 M.Vutovi~,op. cit.,str.206.
64 M. Vasmer,op. cit.,str.39.65
Q.Stankovska,Sufiksite-j,-j,-vomakedonskatatoponimija,Prilep2002,str.220221.
66 F. Nieckula,Polskie nazwy miejscowe s sufiksem -j, Rozprawy
Komisji Jyzykowej V,Wrocawskie Towarzystwo Naukowe, Wrocaw
1965,str.107,105;J. Svoboda, op. cit.,str.78.
67
Q.Stankovska,Re~niknali~niteimiwakajMakedoncite,Skopje1992,str.80,232.
68M. imundi,Rjenik osobnih imena, Zagreb 1988,str.131132;M.
imundi, Nepozna-ta osobna imena i prezimena ibenskog kraja od XII
stoljea do novijega vremena,Onomatolo-{kiprilozi,IV,str.195.
69 P. imunovi,Istonojadranska toponimija, Split 1986,str.33.
-
7/23/2019 Stankovska
16/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
482
Voantroponimijatanadrugiteslovenskijazici,istotaka,sepo-znati
antroponimite vo ~ij{to sostav vleguva morfemata
gost-/-gost,sp.~e{.Hostibor,Hostimil,Hostirad;Belehost,Blizhost,sloven.Ra-dogost,pol.Gocilub,Goiwoj;Bdzigost,Niegost,bug.Gostilb,Gosto-mer;@eligost,srp.Gostidrag,Gostomir;Milogost70.
Skorogod
Is~eznatotoseloSkorogo`de,koesenao|alovookolijatanaVa-lona
(Albanija), e registrirano vo turskiot defter od 1431
godi-nazavilaetotKanina,postarotoimenagradotValona,kade{toe
zapi{ano so formata Uskorogojde71
. Od dokumentiranata forma
naimeto,koe{totrebadase~itakakoUskorogode (jezapi{anoza),mo`e da se
konstatira deka seloto se vikaloSkorogo`de.
Ojkoni-motSkorogo`deeelipti~noimesoposesivnozna~ewe,aedobienososupstantivizacijanaadjektivotodprvobitnatasintagmatskafor-macija*Skorogo`de(Selo).Adjektivnatakomponenta*Skorogo`deodsostavot*Skorogo`de(Selo)eobrazuvanasoposesivniotpridav-skisufiks-jvoformatazasredenrod-je.VoosnovatanaojkonimotSkorogo`desekrieli~notoimeSkorogodkoedoseganeepotvrde-novoantroponimijatanaslovenskitejazici.Semantikatanaojkoni-
motSkorogo`demo`edaseiska`esodefinicijataselokoemupri-pa|anaSkorogod.
PriobjasnuvawetonapoteklotonaovojojkonimZaimov,trgnuva-j}iodoblikot*Skorogo{te,negovataosnovajaizveduvaodli~notoimeSkorogost72,{tosmetamedekaneeprifatlivore{enie,bide-
j}ivozapisotimetoenapi{anotaka{tose~itakakoSkorogo`de,odnosno
kako {to go izgovaralo mesnoto naselenie, taka {to
nemapotrebagrupata`ddaseobjasnuvadekaedobienasoozvu~uvawena{tpodvlijanienaturskiotjazik.IznesenotomisleweodZaimovgoprifa}aiRospond73.
Antroponimot Skorogod
-
7/23/2019 Stankovska
17/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
483
rQ brz
iodkomponentata-gododprasl.glagol*goditi,stsl.goditiugodi,ispolni
(`elba,molbananekogo).Voprenosnasmislazna-~ewetonaimetoSkorogodmo`edasedefinirasoiskazotdabidebrzvoispolnuvawena
(`elba,molbananekogo).Vomakedonskiotantroponimiskifondezasvedo~enoli~notoimeSkorobogiizvede-niteimiwaSkorbe,Skorbo,Skore,Skoril,avotoponimijatasepo-tvrdeniderivatiteSkoro,Skorovan,Skorota,Skoro{,Skoru{74.
Vo antroponimijata na drugite slovenskijazici so
morfemataskoro-seodbele`aniantroponimite:bug.Skorobit,srp.Skorovoj,Skoromir,~e{.Skorom]r,{toezalo`enovoosnovatanatoponimotSkorom]Qice,pol.Skorogost75.Vohrvatskiotjaziksoovaamorfemase
oblikuvanima{kiteli~niimiwaSkorimir,Skoromir
inivnite`enskipandaniSkorimira,Skoromira76.
Soglagolskatakorenskamorfemagod-vomakedonskiotjazikeno-tiranokompozitnotoimeGodimir,avohrvatskiotjaziksesre}avaatslo`eniteimiwaGodimir,Godislav,Godomir,Godoslav,kakoi
enskiteli~niimiwaGodimira,Godislava,Godomira,Godoslava77.Pogolemafrek-vencijaovaamorfemaimavoantroponimijatanadrugiteslovenski
jazici,sp.~e{.*Hod]mysl,Hodislav;Brzhod,Nehod,pol.Godzimir,Godzi-saw;Mirogod,Nagod,Zdziegod,bug.Godeslav,srp.Godebrat,Godeslav,Godimir,Godomir;Negoda78.
74
Q.Stankovska,Re~niknali~niteimiwakajMakedoncite,Skopje1992,str.252.
75
.Zaimov,Blarskiimennik,Sofi1988,str.200;M.Grkovi,Re~nikli~-nihimenakodSrba,Beograd1977,str.180;L.
Hosk, R. rmek,Mstn jmna na Morava ve lezsku, II, Praha
1980,str.447;M. Malec,Budowa morfologiczna staropolskich
zoonychimion osobowych, Wrocaw Warszawa Krakw Gdask
1971,str.113.
76M. imundi,Rjenik osobnih imena, Zagreb 1988,str.308.77
Q.Stankovska,Re~niknali~niteimiwakajMakedoncite,Skopje1992,str.
78;M. imundi,Rjenik osobnih imena, Zagreb 1988,str.126.78 J.
Svoboda, op. cit.,str.75;M. Malec,Budowa morfologiczna
staropolskich zoonych imi-
on osobowych, Wrocaw Warszawa Krakw Gdask
1971,str.86;.Zaimov,Blar-skiimennik,Sofi1988,str.65;M.Grkovi,Re~nikli~nihimenakodSrba,Beo-grad1977,str.65,144.
-
7/23/2019 Stankovska
18/18
Qubica Stankovska: Prezentacija na nekolku stari li~ni imiwaFOC
1213 (20032004), 467484
484
Presentation of some ancient Macedonian anthroponymySummary
The author presents old Macedonian anthroponymys: Bezgat,
Bradovar, Vi-eglav, Volovid, Dragoil, egovit, Kolodej, Korobud,
Ljudogostand Skorogod,which are confirmed in Macedonian language
areal toponymy. The above men-tioned anthroponyms belong to the
earliest anthroponimical corpus of Slavic lan-guages and they had
great importance in the enrichment of the proto-Slavic
ant-hroponimical lexis.
Klune rijei: antroponimi, potamonimi, ojkonimi, oronimi,
Makedonija
Key words: anthroponyms, place names, hydronymy, Macedonia
