Stefnumótunarfundur Rannsóknasjóðs27. mars 2015

Kl. 13:30 – 16:30

Hótel Natura

Hlutverk Rannsóknasjóðs í nýrri aðgerðaáætlun Vísinda- og tækniráðs

2014-2016

Stefnumótunarfundur

27. mars 2015

Ástæður stefnumótunar nú

• Umtalsverð hækkun framlaga í sjóðinn 2015 og 2016.

• Sjóðurinn þarf nú að endurskoða kostnaðarmódel sitt og styrkjategundir.

• Sjóðurinn þarf einnig að skilgreina hlutverk sitt í íslensku vísindasamfélagi.

• Sjóðurinn er lítill í samanburði við þau tækifæri sem vísindamönnum bjóðast t.d. í Evrópuáætlunum; hvernig örvar sjóðurinn alþjóðlega sókn?

Hækkun opinberra framlaga

1.1. Auka fjárveitingar til vísinda og nýsköpunar sem hlutfall af vergri landsframleiðslu (VLF), þannig að árið 2016 nái þær 3,0% af henni.

2. liður: Aukin opinber fjárfesting í samkeppnissjóðum um 2,8 milljarða þ.e. um 800 m. kr. fjárlagaárið 2015 og um tvo milljarða kr. fjárlagaárið 2016.

2015: um 400 milljónir

2016: um 1000 milljónir

Hækkun fjárveitinga

Markmið 1.3.

1.3. Hækka hlutfall samkeppnisfjár í fjármögnun háskóla og rannsóknastofnana, þannig að það nái um þriðjungi af heildarfjármögnun árið 2016. Samhliða opnum samkeppnissjóðum verði teknar upp fjárveitingar sem byggðar eru á árangursmati. Í tillögu kafla skýrslunnar „ Ný sýn“ kemur fram dæmi um framtíðarmarkmið um hlutfallslega samsetningu fjármögnunar til rannsókna og nýsköpunar á Íslandi.

Hlutverk sjóðsins í kerfinu

Hækkuð framlög til sjóðanna merkir breytt hlutverk sjóðsins í stærri myndinni:

1. Hvernig spilar sjóðurinn best með háskóla- og stofnanakerfinu hvað varðar samkeppnisfjárveitingar til þeirra?

2. Hvernig spilar sjóðurinn með atvinnulífinu?

3. Hvernig spilar sjóðurinn gagnvart alþjóðlegri sókn?

Næstu skref

Hvernig gerum við góðan sjóð betri?

Hvernig myndum við skipuleggja sjóðinn ef við værum að stofna hann nú?

Rannsóknasjóður2004-2015

Opinbert framlag

415500 550

590

750815 815 785 783

1317

1135

1545

2545

0

500

1000

1500

2000

2500

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

mill

jón

kr.

Árangurshlutfall

827

638

887 862960

1.333

1.4771.578

1.8001.668

2.4182.354

191254

198 213303 313 273 240

297416

590

724

23%

40%

22%25%

32%

23%

18%

15%17%

25% 24%

31%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

mil

ljó

n k

r.

Sótt Veitt (%)

Fjöldi styrkja og meðalupphæð

2.580 2.517 2.7093.431

4.273

6.1475.809

6.4726.319

6.404

8.939

10.810

74

101

73

6271

51

47

37

47

65 6667

0

20

40

60

80

100

120

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Fjö

ldi

þú

s. k

r.

Styrkir hækka um 30%, mótframlagskrafa lækkar úr 50% í 15%

Styrkir hækka um 40%, 10% kostnaður vegna samreksturs og aðstöðu inni í hámarksupphæð

20% kostnaður vegna samreksturs og aðstöðu ofan á styrkupphæð

Matsferli

2004: Umsóknir um öndvegisstyrki á ensku

2009: Allar umsóknir á ensku

2011: Allt ytra mat fer fram erlendis

2012: Tveir af sjö fagráðsmönnum starfandi erlendis

2015: Fimm af sjö fagráðsmönnum fagráðs Heilbrigðis- og lífvísinda starfandi erlendis

Rannsóknasjóður2015 - ?

StyrktegundirÁrlegur umsóknarfrestur

Verkefnastyrkir

• Hámarksstyrkur 45 milljónir fyrir þriggja ára verkefni

• Verkefni með skýr markmið og vel skilgreinda og varðaða verkefnisáætlun

• Kostnaðarþættir: Laun þátttakenda (þ.m.t. framhaldsnema), rekstrarkostnaður, aðkeypt þjónusta, ferðakostnaður

• 25% vegna samreksturs og aðstöðu

Öndvegisstyrkir

• Hámarksstyrkur 105 milljónir fyrir þriggja ára verkefni

• Umfangsmikil verkefni með skýr markmið og vel skilgreinda og varðaða verkefnisáætlun sem eru líkleg til að skila íslenskum rannsóknum í fremstu röð á alþjóðavettvangi

• Kostnaðarþættir: Laun þátttakenda (þ.m.t. framhaldsnema), rekstrarkostnaður, aðkeypt þjónusta, ferðakostnaður

• 25% vegna samreksturs og aðstöðu

Rannsóknastöðustyrkur

• Hámark 21 milljón fyrir þriggja ára verkefni

• Styrkir fyrir unga vísindamenn sem lokið hafa doktorsnámi innan 7 ára áður en verkefni hefst

• Laun nýdoktors, laun framhaldsnema, rekstrarkostnaður, aðkeypt þjónusta, ferðakostnaður

• Þátttaka fyrirtækja

• 25% vegna samreksturs og aðstöðu

Doktorsnemastyrkur

• Hámark 12,6 milljónir fyrir þriggja ára verkefni

• Aðeins hægt að sækja um fyrir launum nemans

• Styrkir veittir til 3 ára í samræmi við aðra styrki

• 25% vegna samreksturs og aðstöðu

StyrktegundirHlaupandi umsóknarfrestur

Styrktegundir

• Inngangsstyrkir• Pilot rannsóknir, samstarfsundirbúningur...

• Framlengingarstyrkir• Allt að eins árs framlenging á verkefni. Háð gæðamati.

• Laun meistaranema• Fyrir verkefni sem þegar eru í gangi verður hægt að sækja um laun viðbótar meistaranema í allt að

eitt ár. Háð gæðamati.

• Birtingarstyrkir• Til að standa straum af kostnaði við birtingar t.d. í open access tímaritum. Fyrirfram ákveðinn

pottur.

• Ferðastyrkir• Til að standa straum af óvæntum ferðakostnaði sem tilheyrir styrktu verkefni. Fyrirfram ákveðinn

pottur.

• Alþjóðlegt samstarf • common-pot, ERA net...

StyrktegundirSérstakur umsóknarfrestur

Samstarfsstyrkir stórra rannsóknahópa

Styrkir til eflingar samstarfs rannsóknahópa og fyrirtækja með það að markmiði að auka samkeppnishæfni þeirra á alþjóðlegan mælikvarða og stuðla að sókn í erlenda samkeppnissjóði og markaði.

• Virkt og vel skilgreint samstarf við erlenda rannsóknarhópa

• Þverfaglegt

• Virk þátttaka ungra vísindamanna

• Áhersla lögð á „added value“ samstarfsins

• Samfélagslegar áskoranir

• 100 milljónir/ári í allt að þrjú ár (25% overhead innifalið)

Inngöngustyrkir ungra vísindamanna

Styrkir til að auðvelda ungum framúrskarandi vísindamönnum að hasla sér völl á Íslandi t.d. með því að byggja upp eigin rannsóknahóp.

• 2-7 ár eftir doktorspróf

• Sterkur rannsóknaferill

• Sjálfstæði í rannsóknum (birt án þátttöku leiðbeinanda úr doktorsnámi)

• 25 milljónir/ári í allt að fimm ár (25% overhead innifalið)

MatsferliFagráð

Fjöldi og skipting fagráðaFagráð Fagflokkar skv OECD

RaunvísindiPhysical sciences, chemical sciences, nano-technology, health biotechnology, industrialbiotechnology, computer and information sciences, mathematics

Verkfræði

Environmental engineering, civil engineering, materials engineering, mechanical engineering, medical engineering, electrical engineering, electronic engineering, information engineering, other engineering and technologies

Náttúrufræði I (líffræði) Biological sciences, agriculture, forestry, and fisheries

Náttúrufræði II (jarðvísindi) Earth and related environmental sciences

Lífvísindi Basic medicine

Heilbrigðisvísindi (klínískar rannsóknir og lýðheilsa)

Clinical medicine, public health

FélagsvísindiEconomics and business, educational sciences, law, political science, social and economicgeography, psychology, sociology, other social sciences.

Hugvísindi og listirHistory and archaeology, languages and literature, art (arts, history of arts, performing arts, music), philosophy, ethics and religion, other humanities.

Erlendir sérfræðingar

• Leitað til a.m.k. tveggja erlendra sérfræðinga fyrir hverja umsókn í styrkjaflokkum sem auglýstir eru á föstum umsóknarfresti

• Fagráð eingöngu skipuð erlendum aðilum (sérskipuð eða innan erlendra rannsóknaráða) fengin til að meta stóra styrki auglýsta utan reglubundins umsóknarfrests

Doktorsnemaumsóknir

• Erlendir sérfræðingar• vísindalegt gildi

• vísindaferill leiðbeinanda

• Fagráð• aðstaða til að framkvæma rannsóknina (staðfesting frá deild)

• ferill leiðbeinanda

• ferill doktorsnema

Þverfaglegar umsóknir

• Þverfaglegar umsóknir verða merktar öllum fagráðum sem umsækjandi telur viðeigandi

• Lesarar úr öllum viðeigandi fagráðum. Lesarar koma sameiginlega að vali á ytri umsagnaraðilum (a.m.k. 3/umsókn)

• Umsagnaraðilar eru valdir á grundvelli fagþekkingar sinnar á sviðinu en einnig á grundvelli þekkingar og reynslu í þverfaglegum rannsóknum

• Lokamat fagráðs afgreitt úr „heimafagráði“ með samþykki lesara úr öllum viðeigandi fagráðum