SUBSSUBS

SUBS-MAGAZINE JAARGANG 10 NUMMER 2

MAGAZINE

DE FRISC

MISSIE IN

HAÏTI

SUBS-KAMP2010

OFFICIER/JUDOKA EN

MEER!

SUBS-MAGAZINE /// VOORWOORD / INHOUDSOPGAVE /// RUBRIEK

PROEVEN AAN HET MARINELEVEN

PAGINA 03 WIST JE DAT… DE FRISC

PAGINA 06 EEN BAKKIE DOEN BIJ… SOUSA GOMES, MATROOS OD

PAGINA 10 AANTREDEN MET ADELBORST OSKAM

PAGINA 12 SUBS DUIKEN DIEPER... HOE HOLLAND KIJKT EN SCHIET

PAGINA 16 DE TOPSPORT AANSTELLING VAN JUDOKA ELISABETH WILLEBOORDSE

PAGINA 20 SUBS-KAMP 2010

PAGINA 22 NEWS & VIEWS… SAIL AMSTERDAM 2010

PAGINA 24 BACK TO SCHOOL… OPLEIDING TECHNISCHE DIENST

PAGINA 28 ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI

SUBS

Begin mei was het weer zo ver: zestig SUBS-leden hadden een plaatsje weten te veroveren inhet SUBS-kamp en konden op het recreatieterreinvan zwembad ‘De Schots’ in Den Helder driedagen proeven aan het leven en werken bij demarine. Meestal was het hartstikke leuk, somswas het een beetje afzien, maar saai… dat washet in elk geval nooit! Foto’s van de activiteitenvind je op pagina 20 en 21.

Dan twee meiden die allebei in het buitenland hunmannetje hebben gestaan – maar wel op heel ver-schillende manieren. Op pagina 28 t/m 31 verteltMargriet Landman hoe het was om vanaf deHr.Ms. Pelikaan medische hulp te verlenen vlak nade aardbeving in Haïti. In de chaos en ellende

probeerde zij als verpleegkundige zoveel mogelijkmensen te helpen.

Heel wat leuker zijn de ervaringen van ElisabethWilleboordse, judoka met een topsport aanstel-ling bij de marine. Zij deed niet alleen mee aan deZomerspelen in Peking in 2008, maar heeft ooknog een verkorte opleiding aan het KIM gedaan énis druk met haar studie geneeskunde! In de toe-komst wil ze als arts hulp gaan bieden in nood -situaties waar dan ook ter wereld. Lees haar verhaal op pagina 16 t/m 19.

SUBS-coördinatorenSilvana AmerikaWendy van Overloop

02

FOTO COVER: DE RHIB VAN HR.MS. TROMP TIJDENS DE ANTI-PIRATERIJ-MISSIE ‘ATALANTA’.

RUBRIEK /// WIST JE DAT... /// FRISC

DE FRISC EEN VEELZIJDIG NIEUW LANDINGSVAARTUIGBINNEN NU EN DRIE JAAR KRIJGT DE MARINE ER 48 BOOTJES BIJ DIE VOOR VERSCHILLENDEDOELEINDEN GEBRUIKT GAAN WORDEN. DEZE FRISC’S (FAST RAIDING, INTERCEPTION, ANDSPECIAL FORCES CRAFT) KOMEN IN PLAATS VAN DE VAARTUIGEN DIE MOMENTEEL WORDENINGEZET BIJ AMFIBISCHE ACTIES EN PRE-LANDING OPERATIES (LCRM’S, LANDING CRAFTRUBBER MOTORISED) EN BIJ HUMANITAIRE ACTIES, ANTI-DRUGS- EN INFANTERIEOPERATIESIN HET CARIBISCHE GEBIED (RRC’S, RIGID RAIDING CRAFT). MAAR WAT IS ER ZO NIEUWEN ANDERS AAN DE FRISC?

03

Zoals het nu is, kunnen de twee landing platformdocks (LPD’s) van de marine, de Rotterdam en deJohan de Witt, een heel mariniersbataljon metbijbehorende logistieke en gevechtssteun aanland brengen met behulp van helikopters enlandingsvaartuigen. Maar omdat het bij amfibischeoperaties meestal gaat om geheime acties, is hetde bedoeling dat de vaartuigen niet te snel gespotworden, zodat het verrassingselement zoveelmogelijk uitgebuit kan worden. Dan heb je kleine,snelle landingsvaartuigen nodig waarmee je opmeerdere plaatsen tegelijkertijd met groepen vanbijvoorbeeld acht personen aan land kunt gaan. Endat is waar de FRISC heel geschikt voor is. Omdatdeze bootjes klein en snel zijn, wordt de kans opdetectie kleiner, en is er minder tijd nodig om vanafde LPD’s aan land te komen. Bovendien kunnen dehuidige LCRM’s geen grote afstanden afleggen.Daardoor is het moeilijk om ze een eind uit de kustvanaf een LPD aan land te laten gaan. Voor de nieu-we FRISC’s is dat nou juist geen probleem.

TEKST: RITA MESHULAM FOTO’S: DEFENSIE MATERIEEL ORGANISATIE

FRISC /// WIST JE DAT... /// RUBRIEK

04

Militaire en tactische bijstandIn de buurt van Curaçao en Aruba is er nog eenandere reden om de bestaande vaartuigen tevervangen door FRISC’s. De RRC’s die daar veelgebruikt worden, zijn aan vervanging toe.Binnenkort zijn ze niet meer in staat om alleeilanden flexibel over zee te kunnen bereiken.Dan kunnen ze niet meer ingezet worden bijverdedigingstaken en het verlenen van militaireen tactische bijstand. De FRISC kan dat strakswel. Ook kan het nieuwe vaartuig worden inge-zet vanaf het ondersteuningsschip de Pelikaan,dat standaard opereert in de West.

ARTIST IMPRESSION VAN EEN BOARDING CRAFT INTERCEPTOR (BCINT)

PROEFVAART MET EEN DEMONSTRATOR

Vuur uitbrengenDe FRISC is een veelzijdige opvolger vanzowel de LCRM als de RRC. Hij is wendbaar-der en kan over een grotere afstand in eenhogere zeegang met meer mensen langer enharder varen. Sommige FRISC’s zijn boven-dien geschikt om vanaf de nieuwe patrouille-schepen andere bootjes te onderscheppen.Ook kunnen de vaartuigen in beperkte matevuur uitbrengen. De bouw van de FRISC’s wordt gerealiseerdin Engeland bij Marine SpecialisedTechnology in Liverpool. De bedoeling is datalle types – en dat zijn er vijf – over drie jaarklaar zijn. Met de nieuwe vaartuigen zal demarine nog beter in staat zijn om verschillen-de belangrijke taken snel en goed uit tevoeren. De mensen die er in de toekomstmee zullen werken, kijken er al nu al naar uit!

RUBRIEK /// WIST JE DAT... /// FRISC

05

FRISC: de vijf variantenRC: Raiding Craft (voor landingen op stranden)SCC: Support Craft Carribean (voor operaties in het Caribische gebied)BCSO: Boarding Craft Special Operations (voor het transport van speciale eenheden)BCMCT: Boarding Craft Maritime Counter Terrorism (voor boardings tegen terroristische acties)BCINT: Boarding Craft Interceptor (voor boardings waarbij vooral de doelschepen moeten worden onderschept)

FACTS & FIGURES FRISC

ROMP: 12 X 3.30 M OF (ALLEEN BIJ DE SCC) 9.50 X 3.50 MVOORTSTUWING: STERN DRIVE OF (ALLEEN VOOR DE RC) WATERJETSMOTOREN: 2 DIESELMOTOREN AAN BOORDMAXIMUM SNELHEID: GEMIDDELD 40 KNOPEN (74 KM PER UUR)AANTAL PERSONEN PER VAARTUIG: MAXIMAAL 10WATERVERPLAATSING: MAXIMAAL 7 TOT 8 TON

SOUSA GOMES, MATROOS OD /// EEN BAKKIE DOEN BIJ... /// RUBRIEK

TEKST: KRIS MANDERS / FOTO’S: PETER VAN BASTELAAR

“QUICK REACTION DRILL! QUICK REACTION DRILL!”SCHREEUWT HET HOOFD OPERATIONELE DIENSTVANAF DE BRUG VAN HR.MS. TROMP. ONGEVEER DEHELFT VAN DE BEMANNING VAN DE BRUG TREKT IN TEAMS KOGELWERENDE VESTEN AAN, ZET EEN HELM OP EN NEEMT POSITIE IN. TWEE MINUTEN LATER VOLGT HET SEIN DAT DE OEFENING TEN EINDE IS.

SOUSA GOMES06

SOUSA GOMESMATROOS OPERATIONELE DIENST

RUBRIEK /// EEN BAKKIE DOEN BIJ... /// SOUSA GOMES, MATROOS OD

DE ROERGANGER EN DE UITKIJK OP DE BRUG

Dit soort oefeningen doen ze natuurlijk niet voor niets. DeTromp neemt deel aan de anti-piraterij-missie ATALANTAlangs de kust van Oost-Afrika. Een van de roergangersvan het schip is Sousa Gomes (26), Matroos der EersteKlasse bij de Operationele Dienst. Hij werkt nu zesenhalfjaar bij de marine en heeft in die tijd al op verschillende

schepen gevaren. “Tussendoor heb ik nog eenuitstapje gemaakt. Toen ik bij mijn chefaangaf dat een individuele uitzendingmij ook wel aansprak, kon ik kort daar-na voor vierenhalve maand als beveili-ger naar Afghanistan”, vertelt Sousa.

Hij stond op post bij de poort van de VN-vliegbasis in Kandahar en deed daar de

controle, zodat het personeel op de basis inalle veiligheid hun werk kon doen. Heel span-

nend was dat niet altijd. “Maar het werken metandere militairen uit Engeland, Canada en Amerika

vond ik superleuk. Ik had fijne collega’s en verder washet ook gezellig op het kamp.”

Niet alleen sturenAls klein jongentje wist Sousa al dat hij later bij Defensie wilde werken. “Hetleek me lekker stoer, net als in de film. Ik heb heel lang gedacht dat ik bij delandmacht wilde, maar later trok de marine me toch meer. Ik dacht: ik probeerhet gewoon.” Spijt heeft hij nooit gehad. “Als roerganger bestuur je niet alleenhet schip, je bent daarnaast ook uitkijk. Je houdt het zicht buiten in de gaten.We willen altijd graag weten wat er boven, naast en vooral onder onsgebeurt. Zijn er andere schepen? Zijn er bijzonderheden of oefeningen?Allemaal zaken waar we rekening mee moeten houden.” Verder houdt Sousaook de indicaties van alle machines in de gaten. “Als er een machine uitvalt,geef ik een alarm door en meld ik dit meteen aan de officier van de wacht.Ook bij man-overboord moet ik direct handelen en achter het roer gaan zitten.”

07

SOUSA GOMES, MATROOS OD /// EEN BAKKIE DOEN BIJ... /// RUBRIEK

08

“Omdat ik zo breed mogelijk ingezet wil worden, wil ik me graagspecialiseren in Elektronische Oorlogsvoering (EOV) of Air Control.Betekent wel dat je in de commandocentrale komt te werken, maardie afwisseling lijkt me juist leuk. Ik heb daarom een verzoek inge-diend om de korporaalsopleiding in te mogen.”

HR. MS. TROMP TIJDENS DE ANTI PIRATERIJ MISSIE

Verdachte bootjesTijdens zo’n anti-piraterij-missie moet je rekening houden met anderedingen dan bij een ‘gewone’ missie. “We moeten in ieder geval goedzichtbaar zijn als marineschip, en we moeten voldoende weerstandkunnen bieden. We stralen macht uit en laten zien dat dit voor onseen serieuze zaak is. Zo zorgen we voor veiligheid op zee. Je weetnatuurlijk wat je moet doen als er iets gebeurt. Daar hebben we voorgeoefend. Je moet vooral letten op kleine verdachte bootjes die erniet horen te zijn. Maar je let eigenlijk op alles.”

ACTIE VANUIT DE LUCHT

RUBRIEK /// EEN BAKKIE DOEN BIJ... /// SOUSA GOMES, MATROOS OD

“Terug naar mijn roots!”“Wat ik verder bijzonder vind aan deze reis is dathet de eerste keer is dat ik in Afrika kom. Dehavens die we bezoeken zijn misschien niet alle-maal even spectaculair. Maar in Kenia kunnen weop safari en in Djibouti kunnen we een duiknemen. En voor mij is het allemaal wel extrabijzonder. Ik kom namelijk zelf uit Afrika, uitAngola. Ik ga dus eigenlijk terug naar mijn roots…Dat vind ik wel heel apart!”

DE TROMP HEEFT GE

DURENDE OPERATIE

ATALANTA IN

TOTAAL 83 PIRATE

N GELOKALISEERD

EN ONTWAPEND,

DAARVAN WORDEN E

R 10 BERECHT IN DU

ITSLAND.

Beetje zenuwachtig“Sinds de Tromp in het gebied is waar de piratenhet meest actief zijn, wordt er niet meer geoe-fend. In het begin was ik wel een klein beetjezenuwachtig. Aan boord wordt ook veel gepraatover allerlei denkbare scenario’s: een gekaaptschip, piratenbootjes, boardings. Aan de anderekant kan het ook rustig zijn; soms gaat het vooralom ‘aanwezig zijn’. En ik heb alle vertrouwen inmijn collega’s. We doen het toch met z’n allen.”

09

KRUISREIS NAAR CURAÇAO /// AANTREDEN MET ADELBORST OSKAM /// RUBRIEK

DE ADELBORSTEN KRUISREIS NAAR

AANTREDEN MET ADELBORST OSKAM

GEERTJE OSKAM (20) UIT IJSSELSTEIN IS ADELBORST TECHNIEK. ZE VOLGT

SINDS 2007 DE OPLEIDING TOT OFFICIER VAN DE TECHNISCHE DIENST AAN HET

KONINKLIJK INSTITUUT VOOR DE MARINE (KIM). IN SUBS-MAGAZINE SCHRIJFT

ZIJ ELK KWARTAAL OVER HAAR BELEVENISSEN BIJ DE KONINKLIJKE MARINE.

10

TEKST EN FOTO’S: GEERTJE OSKAM

Soms, als je maandenlang achter elkaar op het KIM in de school-banken zit, vraag je je wel eens af hoe het ook alweer is om tevaren.En juist op dat moment komt er een volgende vaarperiodeaan. Voor de adelborsten van de Technische Dienst stond er voorde maand februari een kruisreis op het schema. Iedere adelborstmaakt in zijn tweede of derde studiejaar een kruisreis mee.

CURAÇAO

Ik had het geluk dat ik drie weken mee mocht varenmet de Hr.Ms. Van Speijk; het stationsschip in deWest. Mijn reis begon in het besneeuwde DenHelder, maar eindigde op het zonnige Curaçao. Deoversteek duurde in totaal zestien dagen. Tijdensdeze zestien dagen op zee heb ik veel geleerd. Hetis goed om te zien hoe de theorie die je op het KIMgeleerd hebt, aan boord in praktijk wordt gebracht.

AAN BOORD VAN DE HR.MS. VAN SPEIJK

RUBRIEK /// AANTREDEN MET ADELBORST OSKAM /// KRUISREIS NAAR CURAÇAO

11

Varen, werken en fit blijvenAan boord was ik ingedeeld bij een zeewachtsdivisievan de Technische Dienst. Dit betekende voor mij dat ikde wacht liep met twee matrozen en één sergeant vande TD van 04.00-08.00 uur en van 16.00-20.00 uur.Tijdens deze wacht werden rondes gelopen door demachinekamers en eventuele problemen verholpen.Aan de hand van deze opdrachten moest ik in korte tijdzoveel mogelijk te weten komen van het leven aanboord en het werk bij de Technische Dienst.

In mijn vrije tijd was ik te vinden in mijn slaap-verblijf, de longroom, het sporthok of achter decomputer. De longroom is de huiskamer vanalle officieren aan boord. Hier wordt de maal-tijd genuttigd, koffie gedronken, film gekekenof een spelletje gespeeld. Aan boord kun jegebruik maken van verschillende faciliteiten.Je kunt dus tegelijkertijd varen, werken, fit blij-ven én contact houden met het thuisfront.

ParadeerrolNa veel geleerd te hebben op een vrij wildezee kwamen we bij Curaçao aan. De binnen-komst van het stationsschip gaat altijdgepaard met een ceremonie. Vóór het binnen-varen in de haven worden vanaf het schipeerst 21 saluutschoten gelost en staan we opparadeerrol. Dit betekent dat de ingedeeldebemanning over de lengte van het schip op -gesteld staat in het ‘tropentenue’, een wituniform speciaal voor tropische gebieden.

Toen we eenmaal afgemeerd warenen de werkzaamheden waren afge-rond, kon ik het eiland helaas nogniet bezichtigen. Ik was die dagnamelijk ingedeeld als toegevoegdofficier van de wacht. Gelukkig hebik daarna nog wel vier dagen kunnengenieten van het zonnige Curaçao,voordat ik weer terug moest vliegennaar het koude Nederland.

DE OVERSTEEK NAAR HET ZONNIGE CURAÇAO

GENIETEN OP HET BEKENDE STRAND MAMBOO BEACH

SENSOREN EN WAPENS VAN OPV /// SUBS DUIKEN DIEPER /// RUBRIEK

KijkenVeel marineschepen kijken én luisteren. Maar desonar – die werkt met geluid - is aan boord van eenOPV alleen om mijnen op te sporen; niet voor onder-zeeboten. De OPV’s gaan vooral kijken. En dankzij een systeem als de GATEKEEPER is het letterlijkkijken: de omgeving van het schip wordt met camera’s in beeld gebracht.

Het bedrijf dat voor de belangrijkste sensoren gaatzorgen is Thales Nederland uit Hengelo. Dezesensoren worden in de ‘geïntegreerde mast’geplaatst. Dit is één mast, met daarin alle radars encamera’s. In de mast zijn trappen en dekken gebouwd,zodat technici de systemen van binnenuit kunnenonderhouden en repareren. Handig en veilig.

12

TEKST: JAIME KARREMAN / FOTO’S: THALES NEDERLAND

HOE HOLLANDKIJKT EN SCHIETSENSOREN EN WAPENS VAN OPVSUBS

DUIKEN

DIEPER

SPECIAAL VOOR SUBS GAAT

JAIME KARREMANN (3

0) OP

ONDERZOEK UIT BIJ DE

KONINKLIJKE MARINE.

ELK KWARTAAL DUIKT

HIJ IN EEN ANDER

ONDERWERP.IN 2011 WORDT DE EERSTE OPV VAN DE HOLLAND-KLASSE IN DIENSTGESTELD. VANAF DAT MOMENT HEEFT DE MARINE ER EEN NIEUWE SERIESENSOREN EN WAPENSYSTEMEN BIJ. WE HEBBEN EERDER STILGESTAANBIJ DE OCEANGOING PATROL VESSELS, MAAR LATEN WE ONS NU VERDIE-PEN IN DE SENSOREN EN WAPENS VAN DE NIEUWE MARINESCHEPEN. HOE KIJKEN EN LUISTEREN DE NIEUWE SCHEPEN EIGENLIJK?

EÉN MAST MET DAARIN ALLE RADARS EN CAMERA'S

RUBRIEK /// SUBS DUIKEN DIEPER /// SENSOREN EN WAPENS VAN OPV

13

Eén van de sensoren in deze mast is de SMILE radar. De radaris ontworpen om een groot gebied van het luchtruim rond deOPV in beeld te brengen en tegelijkertijd de zee af te speuren.Maar de radar is ook geschikt voor operaties met helikopters.De SMILE kan daarnaast gebruikt worden om de wapens terichten en een doel te raken.De SMILE is familie van de grotere APAR, en heeft dus ook viervaste platen zonder draaiende delen. Dankzij de zeer geavan-ceerde techniek kan de radar veel verschillende taken tegelijkuitvoeren en de hele omgeving voortdurend in de gaten houden.Draaiende radars kijken steeds één kant op en kunnen daar-door wel eens later informatie oppikken dan gewenst.

Contacten opsporen en volgenOok de andere radar in de mast bestaat uitvier vaste platen. Dit is de SEASTAR en isspeciaal ontworpen om volledig automa-tisch de zee af te speuren naar schepen,maar vooral naar kleine snelle bootjes (metbijvoorbeeld piraten), mensen in het wateren periscopen. De radar kan 200 contactentegelijk opsporen en volgen. Net als deSMILE is de SEASTAR speciaal ontworpenvoor kustgebieden. Hier varen veel kleinebootjes, vliegen vogels en zorgen land engebouwen voor veel verwarring bij de radar.Beide radars kunnen de ongevaarlijkedingen in de omgeving ‘herkennen’, zodatniemand een vogel aanziet voor een raket.

EEN AANTAL TESTEN VOOR DE SMILE RADAR IS UITGEVOERD IN DE TESTKAMER

SENSOREN EN WAPENS VAN OPV /// SUBS DUIKEN DIEPER /// RUBRIEK

14

Thales GATEKEEPER is geen radar,maar eigenlijk een serie heel geavan-ceerde beveiligingscamera’s. Dezecamera's brengen alles wat er rond hetschip gebeurt in beeld met hd – of infra-roodcamera’s. Dit systeem heeft veelvoordelen. Een radar kan objectenalleen opsporen en probeert ze teherkennen op basis van hun snelheiden grootte. Maar met de GATEKEEPERkan de bemanning nu ook zelf zien watvoor vliegtuig of schip er op ze af komt,en zelfs inzoomen op de naam of eennummer. Een ander belangrijk voordeelis dat dit systeem geen signaal uit -zendt. Een radar zendt een radarstraaluit, en vijandelijke eenheden kunnen dezender daardoor eenvoudig opsporenen herkennen. Als een marineschip nietontdekt wil worden, moeten de radarsuitgezet worden. Dankzij de nieuwstetechniek kan de bemanning dan nogsteeds een groot gebied in de gatenhouden. GATEKEEPER is volledig auto-matisch; het kan snelle rubberbootjesen andere kleine doelen in het water ofin de lucht zelf opsporen en volgen. Zijnde beelden later nog een keer nodig?De meest interessante beelden wordenbewaard in een database. Het is zelfsmogelijk om de camerabeelden directdoor te sturen naar een telefoon ofandere monitoren.

SchietenVoor het eerst zorgt de Italiaanse firma Oto Melara voor bijnade gehele bewapening van de OPV’s. Dat heeft alles te makenmet het soort wapens; de OPV’s zijn de eerste grote schepensinds lange tijd die een bewapening hebben die volledig uitkanonnen bestaat.Het bekendste kanon is wel de 76mm Oto Melara. Het kanondat tegen andere schepen en vliegtuigen ingezet kan worden,stond eerder op M-fregatten. Het type wordt gebruikt door 53landen aan boord van meer dan 1000 marineschepen. Dit isook meteen het zwaarste wapen van de OPV’s.

DE GATEKEEPER

RUBRIEK /// SUBS DUIKEN DIEPER /// SENSOREN EN WAPENS VAN OPV

15

Nieuw in de wapenfamilie van de marine is deOTO Melara Modular Advanced Remotelycontrolled Lightweight Naval Weapon Station(MARLIN). Met een kaliber van 30mm is hetde helft lichter dan het kanon, maar het heeftdan ook een veel hogere vuursnelheid. Snellekleine bootjes zullen niet aan dit systeemontkomen. Iedere OPV krijgt ook 12,7mm Oto MelaraHITROLE NT machinegeweren. Dit kleinerewapensysteem is volledig automatisch enkan van binnen uit het schip worden geladen.Het is bovendien voorzien van een laser,waarmee de bemanning het richtpunt kancontroleren. Als piraten onder schot wordengehouden, zorgt de rode laserstraal ookdirect voor een waarschuwing.

De wapens zijnaangesloten opde sensoren aanboord en wordenbestuurd vanuitde commando-brug. De kanon-nen kunnen nudus ook doelenvolgen die alleenzijn opgespoordmet de informatievan de camera’s,zonder de radarte gebruiken.Kijken en schieten dus!

OTO MELARA 12,7 MM

MARLIN

De Olympische Winterspelen zijn weer achter de rug.Voor judoka en luitenant ter zee Elisabeth Willeboordsezijn de Spelen een mooie tijd om op terug te kijken. In 2008 deed zij mee aan de spelen in Peking, waar zijin het bekende Holland House een bronzen medaille inontvangst heeft genomen.

16

De zachte weg Elisabeth Willeboordse, 31 jaar, leidt een druk bestaan. Als ambassadeurvan de Koninklijke Marine, student én judoka op topniveau. “De sport heeftmij ontwikkeld tot wie ik nu ben.” De gedachte achter de sport vindtElisabeth erg mooi. Judo betekent zachte weg. Met deze sport leer je eenoverwinning te behalen op een tegenstander zonder uiting van wildeagressie. Dat Elisabeth de ‘zachte weg’ goed beheerst blijkt wel uit allebinnenlandse en internationale prijzen die ze heeft gewonnen.

JUDOKA OP TOPNIVEAU /// ELISABETH WILLEBOORDSE /// ARTIKEL

TOPSPORT AANSTELLING BIJ DE KONINKLIJKE MARINE

TEKST: SANNE VERBRUGGEN / FOTO’S: DIRECTIE VOORLICHTING & COMMUNICATIE EN PERSONEELSVOORZIENING KM

LUITENANT TER ZEE,AMBASSADEUR BIJ DE MARINE ÉN JUDOKA OP TOPNIVEAU

ARTIKEL /// ELISABETH WILLEBOORDSE /// JUDOKA OP TOPNIVEAU

17

De Defensie Topsport SelectieTijdens de Grand Prix van Rotterdam in 2007 waren toenmalig staats -secretaris Van der Knaap met de coördinator van de Defensie TopsportSelectie (DTS) aanwezig. Zij waren erg onder de indruk van de presta-ties en hebben mij een topsport aanstelling bij de marine aangeboden.Op dat moment was ik al gestart met mijn studie Geneeskunde en daar-om werd mij ook de mogelijkheid geboden om na het afronden van mijngeneeskundige opleiding een functie als arts bij de marine te vervullen.Elisabeth heeft sinds 2008 dan ook een topsport aanstelling bij de mari-ne. Dat wil zeggen dat zij als lid van de Defensie Topsport Selectie eenfunctie als ambassadeur vervult. Daarnaast krijgt ze als militair voldoen-de gelegenheid om sport op topniveau te beoefenen.

18

JUDOKA OP TOPNIVEAU /// ELISABETH WILLEBOORDSE /// ARTIKEL

Gelijk aan de restIn september 2008 is Elisabeth begonnen aan haar Officiers Opleidingvoor Specialisten aan het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) inDen Helder. Zij heeft de verkorte versie van 7 à 8 weken gevolgd. “Ditwas een geweldige ervaring! Voor mij had het zelfs nog iets uitdagen-der gemogen, maar ik heb in deze periode zeker mijn grenzen verlegd.Op de periode van zeeziekte na, heb ik er alleen maar positieve herin-neringen aan overgehouden.” Elisabeth vond het erg prettig dat zijtijdens haar opleiding op het KIM niet als bekende topsporter gezienwerd, maar als een aspirant officier. “Je bent gelijk aan de rest, datvind ik het mooie aan defensie.”

Militair artsOp dit moment kijkt Elisabeth enorm uit naar de start van haarcarrière als arts bij de marine. “Het maatschappelijk diensverle-nende aspect trekt me enorm aan. Je bent niet alleen werkzaamin Nederland, maar over de hele wereld. Na haar opleiding totbasisarts volgt zij ook nog een opleiding van twee jaar tot militairarts met daarin een module tropengeneeskunde.” Elisabeth wildan ook na het afronden van haar opleiding graag op uitzendingbijvoorbeeld missies in Afghanistan, hulpverlening bieden zoals inHaïti, jungletrainingen in Suriname maar ook het assisteren vande mariniers in het ijskoude Noorwegen. “Dit zijn hele verschillen-de situaties en daar moet je goed op voorbereid zijn.”

ARTIKEL /// ELISABETH WILLEBOORDSE /// JUDOKA OP TOPNIVEAU

Schouders eronder!“De combinatie geneeskunde en topsport issoms erg lastig. Zo was ik in 2007 en 2008 ergdruk met de voorbereidingen voor deOlympische Spelen. Ik was al genomineerd,maar moest uiteraard nog veel trainen. Je tijdgoed indelen is in zo’n situatie erg belangrijk.Je moet dan ook echt je schouders eronderzetten. Rond de Olympische Spelen ging defocus naar judo en op dit moment heeft mijnstudie weer meer prioriteit.”

Olympische SpelenIn 2008 heeft Elisabeth meegedaan aan de Olympische Spelen inPeking. Ook de Winterspelen van dit jaar heeft zij goed gevolgd. “Alsje ziet hoe er door de Nederlanders naar de Spelen gekeken wordt:het enthousiasme en de blijdschap als er een medaille gewonnenwordt. Dat is gewoon super. Vooral van de beelden van het HollandHeineken House kreeg ik kippenvel. Het moment dat je op dat podiumstaat, heeft zoveel impact. Je hebt dan zo lang en zo hard gewerktvoor een medaille en dat is dan ook nog gelukt! Als ik nu terugkijkwaren de Zomerspelen het mooiste moment van mijn leven, maar ikrealiseer me dat nu pas, nu het achter de rug is.” Over diskwalificatievan Sven Kramer, omdat hij twee keer achter elkaar de binnenbaannam, heeft zij haar eigen mening: “Ik kan me zo goed voorstellen water is gebeurd. Als je bezig bent met een wedstrijd is er gewoon geenmogelijkheid tot denken. Als je denkt, ben je te laat.”

WIL JE MEER LEZEN OVER ELISABETH WILLEBOORDSE? ZE HOUDT EEN BLOG BIJ OP WWW.DEFENSIETOPSPORT.NLVEEL LEESPLEZIER!

19

ELIZABETH IN MARINE UNIFORM

SUBS-KAMP /// 2010 /// ARTIKEL

20

TEKST: RITA MESHULAMFOTO’S: PERSONEELSVOORZIENING KM

Zwembad ‘De Schots’ in Den Helder: duiken, omgaanmet een reddingsvlot, de waterhindernisbaan trotse-ren… wel even wat anders dan je A-diploma halen!

SUBS-KAMP 2010:LEKKER VEELZIJDIG!DUIKEN, ROEIEN, KLIMMEN, ABSEILEN, EEN LPD BEZOEKEN…

“Ik moet absoluut mee op SUBS-kamp, omdat…” Door die zin op een originele manier aan tevullen, maakten lezers van SUBS-magazine kans om er dit jaar bij te mogen zijn. Een greepuit de reacties: “Ik zou graag een paar dagen in een tentenkamp in Den Helder willen blijven,al was het alleen maar om mijn opa te pesten omdat hij bij de commando’s heeft gezeten…”,“Mijn verjaardag op 5 mei wordt helemaal compleet als ik die drie dagen mee mag survival-len” of “Zoiets beleef je maar één keer in je leven… zeg nou zelf, wie wil dit nou niet? SUBS4ever!” Uiteindelijk gingen er zestig jongeren mee. Een ervaring om nooit te vergeten!

Met roeibootjes peddelen de SUBS-leden naarde marinekazerne om daar vanaf de klimtorente kunnen abseilen. Een sportief uitje!

ARTIKEL /// 2010 /// SUBS-KAMP

21

Het marineleven kent ook de nodige ontberin-gen. Vroeg in de ochtend sporten na een tochal zware nacht (met weinig slaap en een uurwachtlopen!), eten van een noodrantsoen: het was niet altijd alleen maar een feestje…

Een schip van binnen bekijken, dat hoort ernatuurlijk ook bij! Voor veel deelnemers was hetde eerste keer dat ze een rondleiding kregen opzo’n groot schip als de Hr.Ms. Rotterdam.

Al met al kregen de deelnemersin drie dagen tijd een goed beeld van het (over)leven en(samen)werken bij de marine.Plus een fantastische tijd omnog lang van na te genieten!

…En toch schept het een band om samen af te zien!

EEN UITGEBREIDER VERSLAG VAN HET SUBS-KAMP VIND JE OP WWW.SUBS.NL EEN UITGEBREIDER VERSLAG VAN HET SUBS-KAMP VIND JE OP WWW.SUBS.NL

SAIL 2010 /// NEWS & VIEWS /// RUBRIEK

DOE JE NIETS LIEVER DAN HET BEZICHTIGEN VAN KLEINE BOOTJES, REPLICA’S EN MODERNE MARINESCHEPEN, EN VIND JE HET HEERLIJK OM IN DE BUURT VAN HET WATER TE ZIJN, KOM DAN NAARHET GROOTSTE EVENEMENT VAN NEDERLAND: SAIL AMSTERDAM 2010. DE SAIL VINDT PLAATS VANDONDERDAG 19 AUGUSTUS TOT EN MET MAANDAG 23 AUGUSTUS 2010, OP EN ROND HET IJ.

> VAN KLEIN ZEILBOOTJE TOT GROOT MARINESCHIP

Op donderdag 19 augustus kun je vanafde kade de indrukwekkende intochtvan (inter)nationale zeilbootjes, drie -masters en marineschepen bekijken.Het is een geweldig spektakel om dezeschepen langs elkaar te zien manoeu-vreren. De honderden schepen komenvanuit IJmuiden en meren aan in debuurt van de terminal van Amsterdam.Het thema van 2010 is: een nautischeontmoeting tussen verleden, heden entoekomst. Dagelijks vindt er eenwisselend programma plaats vanculturele en sportieve activiteiten.Activiteiten voor jongeren vinden plaatsaan de kade in Amsterdam-Noord(Gedempte Insteekhaven). Vanaf hetCentraal Station en het Java-eilandbrengen veerbootjes je gratis naar deGedempte Insteekhaven.

22

SAIL AMSTERDAM 2010

RUBRIEK /// NEWS & VIEWS /// SAIL 2010

TEKST: WENDY VAN OVERLOOP / FOTO’S: SAIL AMSTERDAM

> REIZEN OVER 5 CONTINENTENOp het jongerenterrein in Amsterdam-Noord wordt aandachtbesteed aan vijf grote havensteden. Vanuit de Amsterdamsehaven maak je een reis over vier andere continenten, langs dehavensteden Casablanca, New York, Sydney en Tokio.

23

> UITTOCHTTijdens de uittocht op maandag 23 augustus kun jezien hoe de marineschepen de Tromp, Mercuur,Dolfijn, Hydra en Snellius weer terug varen naar devertrouwde thuishaven in Den Helder of misschienwel naar Rotterdam voor het volgende evenement:DE WERELDHAVENDAGEN OP 2, 3 EN 4 SEPTEMBER.

Wanneer je tijdens jereis een klimtoren, brug-simulator of een duikerin een duiktank ziet, benje beland in de wereldvan de marine. Hierstaat de SUBS-tentopgesteld, waar je opvertoon van je ID-pasjeeen ‘gadget’ kunt opha-len. Daarnaast kun je inde tent even bijkletsenmet andere SUBS-ledenof op de fatboy evenuitrusten en nagenietenvan je reis.

HIER WORDT HET MEET EN REGELPROCES UITGELEGD

Zes jaar geleden koos Stephanvoor de Technische Dienst omdathij het geweldig vond om metmetaal te werken. Werktuigbouw,metaaltechniek, draaien, frezen,stellages monteren, daar lag zijnhart. “En eigenlijk nog steeds”,geeft hij toe. “Maar er is sindsdieneen hoop veranderd qua techniek.Nu vind je op de schepen steedsmeer computergestuurde syste-men. Daar wordt in deze opleidingook veel aandacht aan besteed.Dat is nieuw voor mij en somsbest pittig, maar gelukkig wordenwe goed begeleid, dus tot nu toered ik het allemaal prima.”

KORPORAAL TECHNISCHE DIENST (TD) /// BACK TO SCHOOL /// RUBRIEK

“NU LEREN, STRAKS LEKKER WEER VAREN!”

VANAF ZIJN ACHTTIENDE VOER STEPHAN HUISMAN (24) ALS MATROOS TECHNISCHE DIENST MEEOP VERSCHILLENDE SCHEPEN, DE LAATSTE JAREN VOORAL OP DE TROMP. MAAR NU IS HIJ WEERTERUG IN DE SCHOOLBANKEN. IN AUGUSTUS 2009 BEGON HIJ AAN DE KORPORAALSOPLEIDING TD.DAT BETEKENT: VEEL (NIEUWE) THEORIE EN DIEPGANG, VEEL HUISWERK, MAAR OOK GOEDESAMENWERKING BINNEN EEN HELE FIJNE KLAS, VINDT HIJ ZELF. EN… IN JANUARI 2011 TERUG NAARDE TROMP, WAAR HIJ DAN INEENS ZELF DE LEIDING HEEFT OVER EEN AANTAL MATROZEN!

TEKST EN FOTO’S: RITA MESHULAM

DE KORPORAALSOPLEIDINGTECHNISCHE DIENST (TD)

24

RUBRIEK /// BACK TO SCHOOL /// KORPORAAL TECHNISCHE DIENST (TD)

25

EEN SCHROEFJE PAKKEN UIT DE WERKKAST

Rijkste studentenDe korporaalsopleiding TD is een samenwerkingsverband tussenhet ROC Kop van Noord-Holland en Tetrix Bedrijfsopleidingen (voorhet algemene gedeelte en de theorie) en de KMTO (KoninklijkeMarine Technische Opleidingen, voor de praktische scheepsgerich-te taken en het leidinggeven aan boord). De opleiding duurt ruimzeventig weken en is verdeeld in projecttaken, oftewel verschillen-de modules van elk acht weken, waarvan aan het eind telkens eentoetsenweek volgt. “Aan het eind van de opleiding krijgen we eendiploma dat landelijk erkend is, MBO Mechatronica WEB 3 –mechanica, elektrisch en elektronica. Handig voor als je ooit eenkeer de dienst uit gaat.” Dat Stephan en zijn klasgenoten de rijkstestudenten van Nederland zijn, beseft hij maar al te goed. “Onzehele opleiding wordt betaald, en dan krijgen we ook nog salaris!”

KORPORAAL TECHNISCHE DIENST (TD) /// BACK TO SCHOOL /// RUBRIEK

DE APPARATUUR VOOR HET VAK BESTURINGSTECHNIEK

26

Hoe ziet een opleidingsweek er nouuit? “Maandags volgen we praktijkles-sen in de werkplaats. Op dinsdag enwoensdag hebben we theorieles in devakken Nederlands, Engels, wis- ennatuurkunde, informatietechniek,programmeren, elektrotechniek enberoepspraktijkvorming (BPV).Donderdags starten we met eenmentor uur. Tijdens dit uur besprekenwe met onze mentor wat er goed gaaten ook wat er verbeterd kan worden,daarna gaan we sporten.Donderdagmiddag hebben we theorie-les en vrijdag is een praktijkdag. Enelke avond huiswerk hè? Dat is welwennen hoor, na zes jaar varen!”

Knikkers en golfballen afvurenEen van de leukste dingen die Stephan tot nu toe tijdens de oplei-ding heeft gedaan was het maken van een nep-goalkeeper, voor hetvak BPV. “Onze groepsopdracht was het bouwen van een goalkeep-er. Het moest een wapen worden van maximaal één bij één meter,met een voorraadbak, een toevoer, en het afvuurmechanisme zelf.De afstand tot het doel moest zeven keer de loop zijn. Als munitiehebben we knikkers en golfballen gebruikt. Voor het sorteersys-teem zijn we een kijkje gaan nemen bij een bollenfabriek, om inspi-ratie op te doen voor een lopende band en een sorteerrekje. Wehadden er ook nog een bezemsysteem bij bedacht voor als de balop de band of op het rekje vast zou komen te zitten. Hartstikke leukom te doen, en het werkte ook nog allemaal. Aan het eind van hetproject stonden er vier werkende goalkeepers!”

RUBRIEK /// BACK TO SCHOOL /// KORPORAAL TECHNISCHE DIENST (TD)

Vrienden blijven vriendenIn het verleden waren de opleidingen TDE (Electro) en TDW(Werktuigtechniek) gescheiden, nu volgen de leerlingen van beide richtin-gen heel lang dezelfde opleiding. Omdat de vakken veel dichter bij elkaarliggen door de opkomst van de elektronica in technische installaties. In dehuidige TD-opleiding wordt er pas aan het eind onderscheid gemaakttussen de beide richtingen. Wel gaan leerlingen zich op een gegevenmoment specialiseren, omdat het onmogelijk is om álle installaties op eenschip te beheersen. “Ook is er al bekend wie na de opleiding op welk schipgaat werken, zodat je weet welke scheepstypegerichte opleiding je gaatvolgen. Zelf ga ik in januari weer terug naar de Tromp. Daar verheug ik meal wel op. Lekker weer varen, en veel oude bekenden tegenkomen.” Maar..als korporaal heeft hij dan misschien wel leiding over matrozen waar hijvroeger mee bevriend was. Zou dat niet lastig zijn? “Welnee, dat blijvengewoon mijn vrienden. En dat ik dan hun leidinggevende ben, wil nietzeggen dat ik de baas ga spelen. Ik werk zelf natuurlijk gewoon mee.Alleen ligt de eindverantwoordelijkheid dan bij mij. Verder vind ik het gewel-dig dat ik tegen die tijd veel meer kennis van zaken heb van datgene waarwe met z’n allen aan bezig zijn!”

27

MEET EN REGELTECHNIEK

Toen Haïti op 12 januari 2010 werd getroffen door een enorme aardbeving, schootook de Nederlandse marine te hulp. Vanuit Curaçao stoomde het ondersteunings-schip de Pelikaan vlak na de beving richting de hoofdstad Port au Prince. Ook Margriet Landman, Korporaal van de Geneeskundige Dienst, was ingedeeld;dit werd haar eerste humanitaire missie. Via satellietbeelden van CNN werd haaronderweg al duidelijk wat voor enorme chaos ze zou aantreffen. Voor SUBS-magazine doet ze haar verhaal.

28

TEKST: RITA MESHULAM FOTO’S: MARGRIET LANDMAN

ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI

“Op Curaçao hebben we op de zieken-boeg een rampenpakket staan. Hetpakket bestaat uit 25 kisten waarmeeje een kleine hulppost kunt opzettenin primitieve omstandigheden. Dekisten worden aan boord van dePelikaan geladen. Op 15 januari varenwe naar Aruba, waar nog meer goede-ren aan boord worden gebracht, even-als een aantal voertuigen, wapens enmunitie, en 58 mariniers. Iedereenwerkt de hele nacht door om alles zosnel en goed mogelijk in te delen. Hetziekenhuis op Aruba doneert aan onsschip pijnmedicatie en infuusmidde-len. Om zeven uur de volgendeochtend gaan we met volle vaart eneen vol schip op naar Haïti.”

“Ter voorbereiding worden we aan boord ingelicht over de medischetoestand in het land en wat we allemaal kunnen verwachten.Vreselijk. Slechte hygiëne, tyfus, malaria, gele koorts, knokkelkoorts,wormen, open TBC, uitdroging, vieze wonden en nog veel meer. Debemanning van de Pelikaan moet hiervoor gevaccineerd worden enmalariapillen slikken.”

ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI /// MARGRIET LANDMAN /// ARTIKEL

ARTIKEL /// MARGRIET LANDMAN /// ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI

29

Overal klinken sirenes“Maandag 18 januari naderen we de haven van Portau Prince. Het water is troebel en vervuild. De stankvan brand komt ons tegemoet. Het land ligt in eenstofwolk. Helikopters vliegen af en aan en overalklinken sirenes. Alles staat schots en scheef. Erwordt gecheckt of we kunnen afmeren; dat lukt ineen industriële haven vlak bij een sloppenwijk. Desteiger is al voor meer dan de helft weggeslagen.”

DE CHAOS NA DE AARDBEVING

“Onze prioriteit is hetverspreiden van wateren voedsel, vooral inweeshuizen. Op wegdaarheen is de omge-ving erg stoffig envies. Veel is er wegge-zakt of ingestort. Nogniet alle gebouwenzijn doorzocht, duswaarschijnlijk liggener nog mensen onderhet puin. Hier en daarzien we een spandoekof een bord met detekst: WE NEEDHELP!!! Echt bizar.”

WE NEED HELP

DE MEDISCHE ADMINISTRATIE

30

ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI /// MARGRIET LANDMAN /// ARTIKEL

EEN WEESHUIS IN DE BERGEN

HET ZIEKENHUISSCHIP

Vijf dagen zonder schoon water“Een van de weeshuizen ligt in de bergen. We moeten wel drie uurrijden. Hier zijn nog nauwelijks hulpverleners geweest. De mensenbestormen onze auto’s om hulp te krijgen. Eenmaal bij het weeshuisblijkt dat ze het daar vijf dagen lang zonder schoon water hebbenmoeten doen. Veel kinderen zijn er slecht aan toe. Het wordt eenlange, slopende dag.”

“’s Nachts slaap ik op de Pelikaan. Op woensdagochtend 20 januarivolgt een hevige naschok. ook voelbaar op het schip. Onze steigerwas al beschadigd maar is nu ernstig beschadigd. Overdag gaan we naar een groot tentenkamp om een vrachtauto voleten en drinken uit te laden. Er wordt bijna om gevochten; de slacht-offers verdrukken elkaar om maar iets te pakken te krijgen.”

HET UITREIKEN VAN VOEDSEL EN DRINKWATER

Niet genoeg materiaal“Een paar dagen later blijkt dat er inmiddelsgenoeg medisch personeel in het land is, maardat het ontbreekt aan voldoende materiaal. Insommige ziekenhuizen kunnen geen operatiesmeer gedaan worden omdat de infuusmiddelenop zijn en op de hulpposten is geen sterielmateriaal meer. Gelukkig kan een aantal ge -won den door de Amerikanen worden overgevlo-gen naar de US Comfort, een ziekenhuisschip.”

31

ARTIKEL /// MARGRIET LANDMAN /// ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI

“Dinsdag 26 januari volgt er weer een flinke naschok, zwaar-der dan de vorige. Het schip begint te trillen als een drilboor.Nu is de steiger echt niet meer te gebruiken en kunnen wedaar niet meer laden en lossen. En dat terwijl we nog meteen ruimte vol voeding en materiaal zitten, dat we ondertus-sen uit Cuba hebben opgehaald. De volgende dag komt ereen landingsvaartuig langszij. Samen doen we er acht uurover om alles uit te delen. Vervolgens moeten alle spullen envoertuigen van de mariniers weer aan boord, want donder-dag gaan we het missiegebied verlaten.”

ONDERSTEUNINGSSCHIP DE PELIKAAN

Op audiëntie bij de koningin“Bij thuiskomst in Nederland worden allehulpverleners die in deze periode in Haïtihebben gewerkt, verwacht op Paleis Huis TenBosch, bij de koningin. Een lakei draagtieders naam, functie en activiteit voor aankoningin Beatrix en prins Willem-Alexander,die je vervolgens de hand schudden. Tijdensde staande receptie lopen de koningin en deprins afzonderlijk van elkaar de zaal door enspreken zo met de hulpverleners. Deze groteblijk van waardering is een mooie afsluitingvan een zware maar leerzame periode.Ondanks alle ellende die ik heb gezien, ga iknaar huis met een goed gevoel.”

COLOFON

SUBS-MAGAZINE IS EEN UITGAVE VAN DE KONINKLIJKE MARINE. HET IS BESTEMD VOOR ALLELEDEN VAN SUBS -DÉ JONGERENCLUB VAN DE MARINE- EN VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR.

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE:

Silvana AmerikaWendy van OverloopJaime KarremannRita MeshulamGeertje OskamKris MandersSanne VerbruggenMargriet LandmanDefensie Materieel Organisatie (DMO)Audiovisuele Dienst Defensie (AVDD)Thales NederlandTetrix Bedrijfsopleidingen

VORMGEVING

Krijn Ontwerp, Nijmegen

DRUK

Thieme MediaCenter Zwolle

REDACTIEADRES

Koninklijke MarineSUBS-magazinePostbus 26301000 CP Amsterdam

INSCHRIJVEN

Ben je nog geen lid van SUBS en wil je jeinschrijven? Surf dan naar www.subs.nl enklik op ‘Word SUBS-lid’.

AFMELDEN

Wil je geen lid meer zijn van SUBS? Mail dit dan ff naar info@subs.nl.

SUBSSUBS-MAGAZINE JAARGANG 10 NUMMER 2 JUNI 2010