• Team Building or Team Work ေခၚတ Aသငး၊ Aဖြ႕ တညေဆာကၾက ရေAာင

• “ Johari’s Window” ဆတ ဂၽြနဟာရရ႕ ျပတငးေပါကAေၾကာငး

• Conflict Resolution ပ႗ပကၡကေျဖရငးျခငး

တငးရငးသားေတြက “AပစAခတ ရပစေရး” က လကနကန႔လလယတယ “ Aလမ Aညာ” ခရဖ႔ေပါ။

Aေမရကန သမၼတ “ဘ႐” က “Aရတ” က ကယတငတယ “AကးAျမတ” Aတြကေပါ။

Aစၥေရးန႕ ပါလစၥတငး ---- ဘယAခနမာ ရပဆငးမလ ေလမနတငး၊ Aတမနတငးေတြၾကား “ေဒါသမနတငး” က လႈငးကရကထ

ဒေတာ “ကမျဒာၾကာ” န႕ “တငါသည” ၾကား “စစAာဏာ႐င” န႔ “ေဒၚစ” ၾကား “မနတငး” န႔ “ကမာၻႀကး” ၾကား “ပ႗ပကၡ” န႔ “ျပညသေတြ”ၾကား

လြမးေရးလား -- ဝမးေရးလား -- စစေရးလား -- ၿငမးခမးေရးလား -- ဘယသလာကပါမယ --- ေတာလနေရးသမားတ႔ေရ ၾကားႏငပါရ႕လား။

မေAးေAးျမင

၁

Aေရာငမားနင ကခနျခငး

ေရးသားျပစသ မေAးေAးျမင

၃၄

၃၃

႐ငျဖင တက႐ကေတြ႕ဆ ႐ငးျပျခငး၊ ဓါတပၾကည/ ႐ကျခငး၊ ငကမားက Aစာေကြးျခငး၊ ပတးစတ/ တရားထငျခငး၊ ဘရားစာမား ႐ြတဖတပေဇာျခငး။ လေတြကြျပားမႈAေပၚ ေျဖရငးမႈေတြလ ကြျပားပါတယ။ ဒထကေ႐ြးခယစရာ Aခြင Aလမးေတြ႐ေသးရင မမတ႔ ႐ာေဖြၾကညၾကရေAာငေနာ။ ဒါေတြAားလးဟာ ျပနာ မျဖစခငန႔ ျဖစၿပးတေနာကမာ ေပၚေပါကလာတ Aရာေတြ ျဖစတယ။ ကမာၻေပၚမာ ပထစငမနရင ျပနာမျဖစဘးတသ မ႐ဘး။ မမ ေျပာခငတာက ဒစာက ညမေလးဖတၿပးခနမာ ေနာငက ေ႐ာငရန၊ ေဆာင ရနေတြ သသြားတာေပါကြာေနာ။ နဂးခပ Aေနန႔ ၁.၁၁.၂၀၀၅ ေန႔က မမေရးထားတ ပ႗ပကၡ ကဗာေလးက ညမေလး ဖတဖ႔ ထညေပးလက တယေနာ။ Aဒကဗာေလးက ဘာရည႐ြယခကန႔ မမ ေရးလညးလ႔ ေမးရငေတာ လကနကကင Aဖြ႕Aစညးတစခရ႕ ႏစပါတ လည ေမႊးေန႔ပြတစခက လကေဆာငေပးဖ႔ ေရးခတာပါ။ ညမေလးဖတ ၾကညေနာ။

ပ႗ပကၡ တငါသညက “လကြယည” က ႏစသကတယ

“ငါး” ပရတ Aတြကေပါ။ ကမျဒာၾကာက “လျပညည” က ႏစသကတယ ညUနကနကမာ “သ႔ရ႕Aလ” က ျပဖ႔ေပါ။

စစAာဏာ႐ငက “လကနက” ေတြက ႏစသကတယ Aတက “တြယဖက” ထားဖ႔ေပါ။

ေဒၚေAာငဆနးစၾကညက “ဒမကေရစ” က ႏစသကတယ ၿငမးခမးေရးက “တြယဖက” ထားဖ႔ေပါ။

စစAာဏာ႐ငက “ညလာခ” ေတြကငးပတယ “လမလည လညျဖား” ဖ႔ေပါ။

၂

၁။ Team Building or Team Work ေခၚတ Aသငး၊ Aဖြ႕ တညေဆာကၾကရေAာင • ရညရြယခက • ေခါငးေဆာငမႈပညာ • နားေထာငေကာငးသ တေယာကရ႕ AရညAေသြး • AသငးAဖြ႕တခ ကရႈးရျခငး Aေၾကာငးရငး • AသငးAဖြ႕ကာငးတခရ႕ လကၡဏာမား

၂။“ Johari’s Window” ဆတ ဂၽြနဟာရရ႕ ျပတငးေပါကAေၾကာငး • ကယသတယ ။ သမားလသတယ။ • ကယမသဘး ။ သမားသေနတယ။ • ကယသတယ ။ သမားမသဘး။ • ကယလ မသဘး။ သမားလ မသဘး ။

၃။ Conflict Resolution (ပ႗ပကၡကေျဖရငးျခငး) • ပ႗ပကၡ ဆတာဘာလ • ပ႗ပကၡ ျဖစေစေသာ Aေၾကာငးရငး • ပ႗ပကၡAား Aကးသကေရာကေစေသာ Aေၾကာငးရငးမား • ျပနာ မျဖစခငမာ ဘယလေျဖရငးမလ • ျပနာက ဘယလေျဖရငးမလ

၃၂

ခရတAခန၊ မမကယက မမ ယၾကညမႈေတြဆး႐ႈးလကရတ Aခနေတြ မာ ျဖစ တတတျပနာေတြေလ။ “ယUၿပငျခငး၏ Aားသာခက” (Compete ) မမကယက မမယၾကညမႈ႐ခန၊ မမဘကက Aရာရာက ျပငဆငၿပးခန၊ ေ႐ာငလြ လ႔မရသည AေနAထား(Aခန)၊ ေ႐ြးခယစရာနညးလမးမ႐ေတာသည Aေန Aထား ေရာကလာသည Aခန၊ ရေဆး( Aရက၊ ေသစာ) တငထားခန၊ Aရမး ေဒါသ ထြကေနခန၊ ကယမနသညဟ ဆးျဖတထားၿပးသည Aခန၊ Aမား AကးAတြက လပသငလပထကသညဟ စတပငးျဖတ ထားၿပးခန ေတြမာ ထတတကေတြ႕ၾကတာေပါကြာ ေနာ။ “ယUၿပငျခငး၏ Aားနညးခက” (Disadvantages of compete) ဆး႐ႈးမႈ မားႏင၊ Aႏရာယႀကးလာႏင၊ နယပယကUးလာႏင၊ မတေဆြနညး လာႏင၊ မဟာမတပကၿပး ရနသပမားလာႏင၊ စးရမစတေတြဝငလာၿပး သသယ Aျမငျဖစလာႏင၊ ပ႗ပကၡ ပမျပငးထနလာႏင တAေနAထားေတြ ႀကလာရ တတတယ ညမေလး။ “စတလႈပ႐ားျခငး ကဘယလ စတေျဖ/ေလာပါးေစ ပါသလ” (How to reduce emotion?) သAတက ထး/ ကနျခငး၊ ေရငတျခငး၊ Aားကစား တစခခလပျခငး၊ တျခား Aလပတစခတြင Aာ႐စကထားျခငး၊ Aခနးထတြင တစေယာကတညး ေန ထငျခငး၊ လမ႐တ ေနရာတြင တစေယာကတညး ငေကြးျခငး၊ Aပပစလကျခငး၊ ၾကညႏးစရာမားက စUးစားျခငး၊ ပင လယျပင/ ေကာငးကငက ႀကည၍ ေAာဟစ ပစလကျခငး၊ သခငးနားေထာင/ ဆလကျခငး၊ ဗြဒယ၊ ဟာသ၊ ဇတပြ ၾကညျခငး၊ ႐ပ႐ငသြားၾကညျခငး၊ စာေရးျခငး ၊စာဖတျခငး၊ AျခားသတစေယာကAား စကား ေျပာေနျခငး၊ မမယၾကညရသ တစU းက ဖြငဟလကျခငး၊ ပတဝနးကငသစ တစခတြငေျပာငးလေနထငျခငး၊ေစးထြကဝယျခငး၊AရကမးသြားေAာင ေသာကပစ လကျခငး၊ မေကနပသက ဆဆ/ ရနေတြ႕/ ေAာဟစပစလကျခငး၊ ကာယက

၃

Aမာစာ

၃၁

Aခါမာ၊ ဘရနသ AငAားႀကးတAခါမာ ( AငAားႀကးတရနသက တကဖ႔ ပးေပါငးရတာ AေျခAေန Aရပးေပါငးျခငး)၊ ပနးတငတတ Aခါမာ၊ Aမား AကးAတြက လပရတAခါမာ၊ ရညမနးခကတသညAခါမာ၊ ယၾကညမႈရတ (ယၾကညမႈျမငတကတ)Aခါမာ၊ တစUးတစေယာကတညး ေျဖ႐ငးလ႔မရတ Aခါ မာ၊ ေAာငျမငမႈရတ Aခါမာ၊ ယၾကညမႈေတြ ျမငတကေနခနမာ၊ Aခနေပးႏငတ Aခါမာ (ေဆြးေႏြးမႈၿပးဆးခန/ ညႏႈငးမႈၿပးဆးခန ) ဒAေျခAေနေတြဟာ မျဖစ မေန ပးေပါငးေဆာင႐ြကရမညAေနAထားေတြ ျဖစတယေလ။ “ပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငး၏ Aားနညးခက” (Disadvantages of collaborate ) ကယရ႕Uးတညခက ေပာကဆးႏင၊ ျပတျပတျပနးသည AေနAထား ျဖစႏင၊ ေတြေဝမႈ (ဇေဝဇဝါ) ေတြျဖစႏင၊ သသယေတြ ျဖစႏင၊ စတဝမးကြမႈေတြ ျဖစႏင (Uပမာ-ျပရရင ၂၀.၂.၂၀၁၀ ဘဘစ သတငးAရ နယသာလနႏငငက ညြန႔ေပါငး Aစးရေတြ ၿပကြသြားၿပး သ႔လမး ဒတစစသားေတြ ေတြေဝမႈ ျဖစေနၾက)။ ဒါ ထကပၿပး ဆး႐ႈးမႈေတြ မားႏငေသးတယ ။ ညမေလး။ ဆကေတြးေနာ။ “ ျပနာ ေ႐ာငထြကျခငးက Aသးျပျခငး” ( Avoiding ) ကယကစၥ Aေရးႀကးခန၊ AႏရာယမားတAခန၊ စတလႈပ႐ားေနတAခန၊ Aမား ကးလြနထားတ Aခန၊ ျပနာဆကမျဖစခငေတာတAခန၊ ျပနာျဖစခါနး ဆဆAခန၊ ေ႐ြးခယထားသညAရာ မျဖစေတာတAခန( Aမားၾကား)၊ နား လညမႈလြေနတ Aခန(ကာလတ)၊ သတငးAခကAလကတကမႈမရတ Aခန၊ သကေသမခငလတ Aခန၊ AငAားမမတ Aခန၊ မမလAပခကမား ရ႐ရန AခြငAလမးမ႐ေတာသည Aခန၊ ဆကေတြးေနာ။ “ ျပနာေ႐ာငထြကျခငး၏ Aားနညးခက” ( Disadvantages of avoiding ) ဂဏသကၡာႏင ယၾကညမႈဆး႐ႈး ရတAခန၊ သမားAခြငAေရး ပေပး လကျခငးျဖင ကယAခြငAေရး ဆးရႈးရတAခန၊ တဖကသားရ႕ Aထငေသးမႈက

၄

Team Building or Team Work ေခၚတ

Aသငး၊Aဖြ႕ တညေဆာကၾကရေAာင ညမေလးေရ ………… ဒေန႔ ၁-၂-၂၀၁၀ေန႔ေနာ။ ဒါ…မမ

ေျပာျပမယAေၾကာငးAရာ ေနာကတစမးေနာ။ Aားလးထမာ ဒေခါငးစUေလးက ပႀကကတယ ညမေလးေရ။ ေခါငးစUေလးAေၾကာငး မေျပာခငမာ ေခါငးစUန႔ ပတသကၿပး တကယ တညေဆာကခၾကသႏစU းAေၾကာငးက Aရငေျပာ မယေနာ။ ဗလခပေAာငဆနးဟာ “ေAာငဆနးAကတလ” စာခပကခပဆႏင ခေပမယ ေနာကဆကတြ ေပၚေပါကလာတာကေတာ ေဖေဖၚဝါရလ (၁၂)ေန႔မာ ပငလစာခပ ျပနလညခပဆၿပး လကေတြ႕စညးလးမႈ႐တယဆတာက ကမာၻက ျပ သႏငခတယ၊ တငးရငးသားေတြကလညး တနးတခစားေစခငတ ႐းသားတ စတက ျပသႏငချပနေသးတယ။ ေနာကတစေယာကကေတာ ဂဝါဟလာေန႐း ပါဘ သဟာ သ႔သမးAငဒရာဂႏၵ (၁၀)ႏစသမးေလး Aတြက ၁၉၂၈ ခႏစမာ ေရး ခတစာထက စာသားေလး Aခ႕ေရးျပမယေနာ။ “ကယကးမငဘ Aမားေကာငး ကးAတြက Aျခားပဂၢလမားႏင ပးေပါငးလကတြၿပး Aလပလပသ လေတာ လေျဖာငတစUးဟာ ယUေကးမႈရ႕AမတAသား” တ “ပးေပါငးၿပး Aလပလပျခငး သည တစUးတညး Aလပလပျခငးထက ေကာငးမြနေလ၏။ Aားလး၏ ေကာငး ကး ခမးသာAတြက တညတညြတတညး ပးေပါငးၿပး Aလပလပျခငးသည Aေကာငးဆးျဖစေလ၏” တ။ ဒါေတြ ဘာေၾကာငေျပာတယဆတာက Aခစ ေျပာၿပေနာ။ Aသးျပရမည ေနရာေတြက Aရငေျပာျပမယေနာ။ လ႔Aဖြ႕

၃၀

ကယကႏငေနပါရ႕န႔ Aမားက ေကေAးလကပါ (သနားလ႔၊ ဆငးရလ႔၊ မက႐ငး လ႔၊ ေAာကတနးကလ႔၊ ပါဝါAာဏာႀကးလ႔ စသညျဖင) ေျပာလာခရင ခါးသးစၢာ ချပငးမာလား ဘယလAမAရာေတြန႔ျပမလ လက႐ေခတ AေျခAေနန႔ ခနထး စUးစားလ႔ရတယေနာ။ စကားပေတြမာေတာ႐တယေလ။ “Aႏငလခင A႐ႈးေပး ႏလးေAးတေဆးတ” ဒစကားပကေတာ Aာဏာ႐ငန႔ ျပညသၾကားမာ မျဖစႏင ဘး။ ကယျပညနယ/ ကယႏငငက ကးေကာလာသန႔လညး မျဖစႏငဘး။ ကယ Aဖြ႕Aစညးန႔ မတေဆြAသငးAဝငးၾကားမာေတာ တခါတရေကာငးတ နညး လမးဆလညး မမားပါဘး။ ေနာကတစခကေတာ “ရနသေတာင လကနကခ ရင ေကေAးရေသးတာဘ” တ ဒါလညးစUးစားစရာဘေနာ။ ဘယလ ပင ေကေAးေပးတယလ႔ေျပာေျပာ၊ AမႈAႀကးAေသးေပၚ မတညပါတယ။ ျပညပက ရနသလား၊ ျပညတြငးက ရနသလားေပါ ဆကေတြးမယဆရင “ သဟတၿမ႕” က တရား႐းAထပါလာလမမယ။ ညမေလး။ ဒေလာကန႔ ျဖတ ထားလကၿပေနာ။ လAခြငAေရးေတြ Aေၾကာငးေျပာေတာမ ဆကေရးမယေနာ။ - “ေစစပညႏႈငးျခငး၏ AေျခAေန” ( Compromise ) နညးကေတာ-ဆး႐ႈး မႈေတြ ဆကတကႀကလာတAခါမာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ ဖAားေပးခရတAခါမာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ ႏစဘက Aာဏာ/ ပါဝါတေနသညAခါ တြငAသးျပရျခငး၊ ႏစUးႏစဘက သေဘာတညမႈ တစခရတAခါမာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ ျပညသလထေတြAေပၚ ညာ တာတAခါမာ ဒနညးလမးကသး၍ ေျဖ႐ငးရျခငး၊ Aခန AားနညးတAခါမာ လညး ဒနညးလမးဘ ေ႐ြးစရာ႐တယေလ။ -“ေစစပညႏႈငးျခငးရ႕ Aားနညးခက” ( Disadvantages of compromise ) Aလမခရျခငး၊ လြမးမးခရျခငး၊ စတဝမးကြျပားမႈ ျဖစလာရျခငး၊ စတဓါတေရးရာ ကဆငးလာရျခငး၊ မမယၾကညမႈ ကထပါးခရျခငးေတြေပါ ညမေလးရာ။ -“ပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငး ကဘယAေျခAေနမာ ေတြ႕ရပါသလ” ( Collaborate ) နားလညမႈရတAခန (တစU းႏငတစUး၊ တစဖြ႕ႏငတစဖြ႕)၊ AကးAျမတတတ

၅

Aစညးေတြ/AသငးAဖြ႕ေတြ/ ေကာငးေတြ/ ႐းေတြ/ ကမၸဏေတြ/ လမး စေတြ/ မသားစေတြ စသညျဖင Aဒ လ႔ဆကသြယမႈေတြၾကားမာ ဒနညးလမး က ေသေသခာခာ Aသးခတတမယဆရင Aရမးကေကာငးတ Aခကဘ ညမေလးေရ။ ဒထကခ ႕ ေျပာရရင Aျခားႏငငေတြန႔ ဆကဆတ သတမန နညး မာေတာင Aငမတန Aသးျပလ႔ ေကာငးတAရာေလးဘ ညမေလး။ Aရငတနး ကတညးက ညမေလးတ႔ မမတ႔ လပခၾကပါတယ။ AခAခနမာ မမသလကရတ ပစန႔ေတာမတဘး ညမေလးရ။ မမ စာသငခတာႏစေပါငး မနညးေတာဘးေနာ။ ကေလးေတြကဘ Aတငး ကာေရာ တညေဆာကသ လ ျဖစ ေန ခတယ ေလ။ ၿပးခတ Aရာေတြက မ ေျပာေတာဘးေနာ ေ႐႕ ဆက သြားရမည နညး လမးန႔ ေခါငးစUေလး A ေၾကာငး ေျပာျပေတာ မယ ေနာ။ Aဒါကေတာ ( Team Build-ing or Team Work ) ေခၚတ AသငးAဖြ႕တညေဆာကနညးေလး ေပါကြာ။ AဒAရာဟာ တကယAေရးႀကးတယကြ။ သသြားၿပဆရင AနာဂတAတြက ကေလးေတြၾကားမာ စတငတညေဆာကေပေတာကြာ။ တ႔တငးျပညရ႕ Aနာဂတ ကေလးေတြၾကားမာ Aေတြးမလြဖ႔၊ ညညြတဖ႔Aတြက မမတ႔Aားလး သတ Aခနေလးကေန စလကၾကရေAာငေနာ။ ဒA႐ြယႀကးေရာကမလ႔ေတာ မေျပာန႔ ေနာ။ Aခမမ Aဒ Aရာေလးက တညေဆာကေနတယ ညမေလး။ ဘာေၾကာငလညးဆေတာ မမတ႔ ႏငင ဟာ Aာဏာ႐င လကေAာကက Aခ ထ မလြတေျမာကေသးတAတြက ဒါမ မဟတ လြတေျမာကခငလြနးတ A တြကေပါကြာ။ ေနာကတစခကက မမ ကယတငက ေတာလနေရးထမာ ႐ေန ေသးလ႔ပါဘ။ ကစေျပာၿပ (Team Build-ing) နညးကသးၿပး ကယလ႔ Aဖြ႕ Aစညးက ဘယလ တညေဆာကမလ၊ ဘယနညးလမးေတြေ႐ြးခယၾကမလ?

၂၄ ၁၁

နားလညပါတယ။ စာလညး စာနာတတပါတယ။ ေခါငးေလး တညမညမန႔ေပါ။ တခါ တခါမာလညး စကားလးေတြန႔ ႏစသမတ႔ျပနေပးေပါ။ သAေျခAေန ၾကညၿပး စကားက Aတခးေပး သငရင Aတခးေပး။ လရငးက Uးတညေပး တာေပါကြာ။ Aတခးတယဆၿပး သေဆြးေႏြးတ AေၾကာငးAရာေတြကေတာ ကယခစားခက၊ ကယစUးစားခကေတြန႔ ၾကားျဖတေျပာ တာမးေတာ မျဖစေစ န႔ေပါေနာ။ မ႐ငးလကဘး ဆရငလညး တေလးတစားန႔ ျပနေမးေပါ ။ တခ႕

ကစၥေတြက ကယကဝင႐ငးေပးပါလ႔ AကAညေတာငးတာမးလညး ျဖစႏင တယေလ။ ဒါဆရငေတာ ေသေသခာခာက သမျဖစေတာမယေလ။ သယၾကညမႈ ရေစတ Aဓပၸါယရတ ေမးခြနးေတြ ေမးရေတာမယေနာ။ သမဝမးနညးေနၿပဆ ရငေတာ ေနရာေလးေျပာငးထငခငးတာမးတ႔၊ Aခရည ဒါမမဟတ ေရတကတာ မးတ႔၊ Aားေပးစကား၊ ႏစသမစကားေျပာတာ မးတ႔ေပါ။ ညမေလးမာ Aဒ Aရညခငးေတြ Aမားႀကး႐တာ မမသပါတယ။ သန႔ပသ႑နဆငတ ေနာက တစမးက ကယဆကလာတယ ဘာမလမေျပာဘး တတစတၿပး ေငးေနတာ တ႔၊ ငငငငငငျဖစေနတာတ႔ ဆရငေတာ သေျပာလာမယAခနAထေစာငေပးေပါ။ ေစာငတယဆတ ေနရာမာလညး သလညးသ႔ဘာသာသေန ကယလညးကယဘာ

တညေဆာက သြားႏငၿပေလ။ AဒAရာေတြက ကဗာ က ခစားတတသေတြန႔၊ ျမငခြငၾကညခြင မရသေတြဆမာ ဘာလ႔႐ေနရတာ လညး ျမငခြင၊ ၾကညခြင၊ ၾကားခြင၊ ေျပာခြင ႐သေတြဆမာ ေပာကဆးေနတယ ညမေလးေရ (ခၽြငးခကေပါ Aခ႕သေတြဆမာေတာ ႐ေနၾကပါတယ)။ Aဒလေတြ AားလးAတြက ျမင၊ၾကား၊ သႏငေAာင ဗဟသတAျဖစ မမ ေရးသားလကၿပ ညမေလး။ Merriam Wcbster’s collegiate ေကာငးက ေကာငးသ/သား၊ ဆရာ/မ ေတြ ေလလာ၊ သေတ သနျပခတ Aရာေတြက မမတ႔က ျပနလညးမျငမးၿပ လကေတြ႕လပၾကည ၾကတယေလ။ ေနရာေလးတစခမာေတာ ေAာငျမငမႈရ ခ တယ။ တ႔ျမနမာႏငငAတြက Aသးဝငမယ Aပငးကယၿပး ေနရာႀကးေတြျဖစတ မမတ႔ လ႔Aဖြ႕Aစညးၾကားမာေရာ၊ Aမနးခငးႏငငေတြဆသ႔ေရာ ခတက ၾကညၾကရေAာငေနာ။

ပ႗ပကၡဆတာဘာလညး What is Conflict

ပ႗ပကၡေတြ မျဖစခငဘာေၾကာငျဖစရလေပါ။ “ပ႗ပကၡဆတာ ဘာလညး” (What is Conflict) ဆတ စကားရ႕ျမစဖားခ ရာေတြကေတာ -နားလညမႈလြျခငး၊ ရနျဖစျခငး၊ ျငငးခနျခငး၊ မေကနပျခငး၊ ရနလျခငး၊ မနာလျခငး၊ စတAလ မကျခငး၊ တဘကသားAား Aလလ မေပါငးသငးခငျခငး၊ Aႏငကငခရ ျခငး(ဗလကျခငး)၊ Aားသာသက Aားနညးသကဖႏပျခငး၊ Aျမငမတတာ ႏစ ခေတြ႕ဆျခငး၊ Aားၿပငျခငး၊ Aကးစးပြား ထတတကေတြ႔ျခငး၊ မတညတ Aေတြး Aေခၚ AယAဆ ခစားခကAေပၚ သမန ကယမနျငငးဆျခငး၊ မတကြျပားတ ေဒသစြ၊ ဘာာသာစြ၊ လမးစြေၾကာငျဖစျခငး-ေရးမယဆရင Aမားႀကး ကနေသး တယ။ ညမေလးရ ကနတာေတြက ညမ ေလးေတြးၿပး ဝငးဝနးျဖညေပးေနာ။

၂၉

- ျပနာေျဖ႐ငးရာတြင ေကေAးသညနညးျဖင ေျဖ႐ငးသည က ဘယAခနမာ သးမလ” (When to use accommodate?) ဒနညးက သးတေနရာန႔ AခနAခါ ေတြကေတာ-ကယ ဘကက မားေနတAခါမာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ ကယဘကက မ႐ႈးခင မာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ မတတႏငသညAဆးမာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ A႐ကတရားန႔ ဂဏသကၡာက ငရသညAခါမာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ တရား႐း/ ရစခနးမာေျဖ႐ငးျခငး၊ ရာထးေပး (မကလးေပး)သညနညးျဖငေျဖ႐ငးျခငး၊ ျပနာမာ Aဓကကတ လေတြေသ ဆးသြားတ Aခါမာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ AေျခAေနန႔AခနAခါ တစခေၾကာင မျဖစမေန လပလက ရတAခါမာ ေျဖ႐ငးျခငး၊ ညညြတေရးဟာ AေရးAႀကးဆး ဟ ယဆ ထား၍ ကနသညAရာမားက စြန႔လြတလကရျခငးဟာလညး ေကေAးသညနညးကသး လကရျခငးေတြဘ ျဖစတယ၊ နားေAးပါးေAးနညး ေခၚမလား။ တတတဆတ ညတယ ေခၚမလား။ Aဒ နညးလမးေလးကေတာ စာေရးၿပးေတာ ေျဖရငးတ နညးေပါ ညမေလးရာ။ ကနတာ ဆကေတြးေနာ။ -“ေကေAးေပးလကရျခငး၏ Aားနညးခက” (Disadvantage of accommodate) ဒနညးလမးက ႏစမးန႔ေတြးလကမတယ။ Aားနညးခကလ႔ဆေပမယ တခါ တရမာ Aားနညးခကဟာလညး Aားသာခကက ကးေျပာငးသြားတတတာေလး ေတြ ႐လ႔ပါ။ ကးလြနသ တစေယာကAေနန႔ ေနာကထပကးလြနဖ႔ ဝနမေလးေတာ တာ ျဖစႏငသလ ကယAေပၚ နားလညသြားတာလညး (Aားနညးခကေတြကဘ AားသာခကေတြAျဖစ ဘကေျပာငးႏငေျခေပါ) ျဖစႏငတယေနာ။ Aားနညးခက Aေနန႔ ေတြးၾကညမယဆရငေတာ ကးလြနခရသသညလညး (ထသAေပၚ) Aၿမပင ေၾကာငၾကစတ ျဖစေပၚေနမာဘေလ။ ကးလြနခရသ ဘကကေနႏစ မးေတြးလ႔ ရေသးတယ ။ စြန႔လြတဆး႐ႈး ခလကရျခငးေၾကာင နာၾကညး ႏင တာ ျဖစႏငသလ၊ ညညြတမႈရသြားလ႔ ေကနပသြားတာလညး ျဖစႏငတယေလ။

၆

Aဒမာလညး Objectives န႔ Quality of A Good Listener ဆၿပး Aခကႏစခက ပစန႔ သြားၾက မယေပါကြာ။ ေျပာတာေတာလြယလကတာေနာ။ လကေတြ႕ မာေတာ-က စUးစား၊ ေတြးေခၚၿပး စၾကစ႔ ညမေလးေရ။ တစခကခငး ႐ငးျပေပးမယေနာ။

ရည႐ြယခက ( Objectives ) မမထငျမငခကကAရင ေျပာမယေနာ။ Team Building တစခကတညေဆာက တတဖ႔ရာမာ ေခါငးေဆာငတစU းရ႕ AေရးAႀကးဆး Aခနးက႑ ကေတာ ကယကကယ တညၿငမ ေAးေဆးသျဖစေAာင Aရငတညေဆာက တတဖ႔လ တယေနာ။ ဘာျဖစလ႔လလ႔ ေမးရငေတာ စတ႐ညသ၊ သညးခတတသ၊ စာနာ နားလညတတသ၊ ဗဟသတ မားသေတြဟာ ေAာငျမငမႈ ရတတၾက တယေလ။ ကယAသငး/ Aဖြ႕၊ ကယကမၸဏက ဘာရည႐ြယခကန႔ ဖြ႕တာ လ? Aသငးရ႕ရည႐ြယခကက ဘာလ?( သသြားခငတ ပနးတငက ေမးတာေပါ)။ AသငးAဖြ႕တစခလး လကပါလာႏငေAာင ဘယလလေတြ၊ ဘယလပစေတြန႔ တညေဆာကမလ? (စညးမUး၊စညးကမး၊Uပေဒသန႔ ကယAသငးAဖြ႕က ေဘာင ခတၿပး (Train) သငႀကားေပးသငတာက သငၾကားေပး၊ လပပငခြငေပးသငတာက လပပငခြငေပးေပါကြာ)၊ ကယAဖြ႕Aစညးထမာ တစေယာကန႔တစေယာက ဘယေလာကမား စာနာနားလညၿပး တညေဆာကခပါသလ၊ မမ ေျပာခငတာက

၂၈

စနေခၚျခငး၊ .... ညမေလး ဆကၿပးစUး စားေပးေနာ။

“ျပနာက ဘယလေျဖ႐ငးမလ” (How to use the problem?)

ညႏႈငးေျဖ႐ငးျခငး (Aဖြ႕Aတြငးျဖစေစ၊ AပစA တြငးျဖစေစ)၊ သႀကးျဖင ေျဖ႐ငးျခငး (ရပ ကြက Aတြငး ျဖစေစ၊ ေကး႐ြာ A တြငးျဖစေစ)၊ တရား႐း/ ရစခနး/ တရား Uပေဒျဖင ေျဖ႐ငးျခငး(တငး/ ျပညနယ)၊ Aလပ႐း (ဆဝါဒကန)ျဖင ေျဖ ႐ငးျခငး၊ လကနကျဖငေျဖ႐ငးျခငး၊ ကမာၻကလသမဂၢမ ၾကားဝငေျဖ႐ငးျခငး၊ Aမး သမးကစၥျဖစပါက AမးသမးAဖြ႕Aစညးမားမ ေျဖ႐ငးျခငး၊ သးပြင ဆင ေဆြးေႏြးျခငး၊ ယၾကညေလးစားရသ၊ ၾကညည ေလးစားရသ (ဘာသာေရး နညးလညးျဖစႏင ) မားျဖင ေျဖ႐ငးျခငး၊ တာဝန႐သမားႏင ေတြ႕ဆ (ေခၚယ) ေျဖ႐ငးျခငး၊ ဝနခခကျဖင (လကမတထး၍ ျဖစေစ/ မထးဘျဖစေစ) ေျဖ႐ငးျခငး၊ ႐ာဇဝတမႈဆပါက Uပေဒျဖင ေျဖ႐ငးျခငး၊ Aာဏာသး၍ ေျဖ႐ငးျခငး၊ ေငြဒဏ(ေလာေၾကး)၊ ႀကမဒဏျဖင ေျဖ႐ငးျခငး၊ Aမားဆႏၵယ၍ ေျဖ႐ငးျခငး၊ Aေလာေပး သးခေသာ နညးျဖင ေျဖရငးျခငး၊ Aခနေပးေသာနညးျဖင ေျဖ ရငးျခငး၊ Uပကၡာျပသညနညးျဖင ေျဖ႐ငးျခငး၊ ေ႐ာငထြကသည နညးျဖင ေျဖ ရငးျခငး၊ ေငြမား တရားႏငသညနညးျဖင ေျဖရငးျခငး၊ ဖAား (ပါဝါ၊ Aာဏာ၊ ေငြေၾကး၊ လကနက၊ ဂဏျဒပ) နညးျဖငေျဖရငးျခငး၊ Aစညးေဝး ေခၚယသည နညးျဖင ေျဖရငးျခငး၊ ကယကကယ သတေသသညနညးျဖင ေျဖရငးျခငး၊ ေAာဟစ/ ရနေတြ႕/ ဆဆ/ သတပတသည နညးျဖင ေျဖရငးျခငး၊ Aမးသားမား မားျဖစပါက Aမးသမးမားက ကယတင ၾကားဝငသညနညးျဖင ေျဖရငးျခငး၊ ၾကားလျဖင ေျဖ႐ငးျခငး၊ ၾကက႐းထးနညးကသး၍ ေျဖ ႐ငးျခငး (Aဒါေလး တစခကေတာ ထးဆနးေနလမမယေနာ။ တငးရငးသားတမးရ႕႐းရာ ဓေလေျဖ ႐ငးနညးေလ)----စသေလာက႐ၿပေနာ ညမေလး။

၇

Aဖြ႕Aစညးမာဘျဖစျဖစ၊ မသားစမာဘျဖစျဖစ ငါမ႐လ႔မျဖစဘးဆတ စတ ဓာတေတြကေဖာကၿပး ငါမ႐တAခါ သတ႔ဘာသာသတ႔ ရပတညတတေAာင လပေပးႏငသဟာ ေခါငးေဆာငေကာငး တစေယာကျဖစသလ၊ Aျခားတစဖက ကေနၾကညရငေတာလAပခကေတြက ျဖညစြမးေပးတတသလညး ျဖစေနျပန ေသးတယေလ။ Uပမာ Aမားႀကးထက တစႏငငဘျပမယေနာ Aေမရကနက ၾကညေလ သမၼတသကတမး ေလးႏစ ႏစခါ ရစႏစဘ႐တယ။ ၿပးရင ေနာကထပ AရညAခငး႐သေတြ ထပတကလာျပနတာဘေလ။ သတ႔တငးျပည မာ ေခါငးေဆာငေတြ ဘယေလာကေျပာငးေျပာငး ျပညေထာငစႀကး ၿပကြသြား တယ ဆတာမ႐ဘး။ ဒါကၾကညမယဆရင AရညAခငးျပညမသေတြ သ႔တ႔ တငးျပညမာ AေျမာကAမား႐တယလ႔ ေျပာလကတာန႔Aတတဘ ညမေလး။ (သတ႔ႏငငက လတစေယာကဟာ သမၼတျဖစခငတယဆရင ျပဌာနးထားတ Uပေဒသကလညး Aရမးက ေကာငးတယကြ။ AဒAေၾကာငးေတြကေတာ “ႏငင မားႏင Uပေဒသမား” ဆတ AေၾကာငးေရးျဖစတAခါမ Aကယေျပာမယေနာ။ Aေက သတ႔ရ႕ ငယစUကတညးက ထနးေကာငးတ စနစက လညး ေသတAထ သယေဆာငသြားႏငေAာင(သ႔) ႏငငတကာ တနးဝငေAာင မကနေနခေAာင၊ ကယကကယ ယၾကညမႈAျပညAဝ႐ေAာင Aၿမေလ ကငေပးခတာေတြကြ။

ျပညနယေပါငး (၅၁)ျပညနယ႐တယ။ ဒါႀကးက မၿပကြေAာင ဘယလ တညေဆာကထားလေပါ။ တျခားတငးတပါးက ရနစတ Aခါစ၊ ကညတAခါကည၊ ဆရာႀကးလပတAခါလပန႔ သြားေနတာေလ။ သ႔တငးျပညကေတာ Aေတာခစ ဘေနာ။ ေနာကUပမာတစခကေတာ “ဘ႐” ကၾကညေပါ သေခါငးေဆာင

၂၇

ျခငးမား၊ ျပနာမားက Aခနမ စနစတကမေျဖ႐ငးႏငျခငးမား၊ မတ ဘကျပနာက ရနဘကပသ႑နျဖင ေျဖ႐ငးျခငးမား၊ Aဂတ လကစားျခငးမား၊ ပဂၢလေရး AၿငးAာဃာတ ႀကးျခငးမား၊ Aာဏာ/ တာဝနမားက Aလြသး စားျပျခငးမား၊ AာဏာAသးျပမႈမားျခငး၊ လAပခကမားက လစလ႐ႈျခငးမား၊ Aတ/ မာနမာနမားက မလAပဘ ထား႐ျခငးမား၊ ပ႗ပကၡမားAေပၚAာ႐စက (Aေလးထား)လြနးျခငးမားန႔Aတ သမငးေၾကာငးရ႕ ပရပေတြဟာလညး သမငး Aျဖစ မခယတတတAခါမာ မၿငမးေသာမးေတြ ျဖစခရျပနတယေလ။ ဒါAျပင စကားပေတြလညး ႐ေသး တယ။ “မးေလာငရာေလပင” “Aဆပပငေရေလာငး” “Aနာေပၚဒတက” “Aထမခ ေၾကြပနးကန” “Aကစားသနက ရနမား၏ ” “ဆငၾကညစားရာ ဆတမခသာ” “Aမႈကကစျပဒ မးေလာင” ဆကၿပး ကးကားေတြးယေတာေနာ။ Aေတြးေတာ မမားေစန႔ေနာ။ ဒါေတြ Aားလးဟာ တကယေတာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြက Aေျခခရငးကေန ဆက တက ျဖစေပၚလာတာေတြေလ ညမေလး။

“ျပနာမျဖစခငမာ ဘယလေျဖ႐ငးမလ”

(How to solve getting tension and peak point?)

ဒလAေျခAေနမမာ ႏစမးလးျဖစႏငတယ ညမေလး ပထမ တစနညးကေတာ- ထတတကမေတြ႕ဘ တေနရာသ႔ ေ႐ာငထြကသြားျခငး၊ Aေလာေပးလကျခငး၊ ေတာငးပနျခငး၊ တစေယာကတညးေန၍ ျပနလညစUးစားေတြးေတာျခငး၊ ၾကား လျဖငတဆငေျပာခငးျခငး၊ျပနလည၍ေဆြးေႏြးAေျဖ႐ာျခငး၊တစေယာကေယာကAား ရငဖြငပစလကျခငး၊ ေနာကတစနညးကေတာ Aဆးဆး AေျခAေန တစခက ဖနတးတယလ႔လညး ေျပာလ႔ရတယ ထတတကရငဆငရန ဆးျဖတ ထားျခငး (လာမညေဘးေျပးေတြ႕)၊ ဘယေတာမ လပငနးAတ တြမ လပေတာျခငး/ စကားမေျပာေတာျခငး၊ ရနစသည စကားလးမားျဖင မထတ ထေျပာျခငး၊ AမAရာျဖငျပျခငး၊ မခန႔ေလးစားလပျခငး၊ ရနစကးေကာျခငး၊

၈

တစေယာကပသပါတယ။ သ႔က ဖနပန႔ပစေပါကတာက Aၿပးမပက တန႔ျပနႏင တ စြမးရည႐တယကြာ။ Aဒစတငက မမ ႏစသကတယ ညမေလး။ ဒါမးေတြ၊ ဒပစေတြ၊ ဒလစတဓါတေတြ ျဖစလာေAာင သတ႔ႏငငက ေကာငးေတြမာ Aားက စားနညးန႔ျဖစေစ၊ စကားစစထးတနညးန႔ျဖစေစ (Train) ေလကငေပးလကၿပး သားေလ။ Aဒပစ Aဒစတဓါတန႔ လေတြ AေျမာကAမား မမတ႔ တငးျပညမာ လAပေနၿပ ညမေလး။ Aဒလ လမးေတြ မားလာရင ဒါမမဟတ ေနာကထပ ေမြး ထတႏငၿပဆရင လကခေမာငးခတေပေတာကြာ။ ဘယေနရာ၊ ဘယAရာ မာမဆ ေAာငျမငၿပညမေလးေရ။ မသားစထမာလညး တစေယာကန႔ တစေယာက စတဝမးမကြေတာဘးေပါကြာ။ မသားစမာ ခငမာစြာတညေဆာက တတၿပဆရင AသငးAဖြ႕ေတြမာေရာ လမးတစမးန႔ တစမးၾကားမာေရာ တညေဆာက တတသြားလမမယကြ။ AဒAရာေလးက မမက “ေခါငးေဆာငမႈပညာ” လ႔လညး တငစားခငတယကြ။ ေခါငးေဆာငေကာငး

တစေယာကျဖစဖ႔ရာက ေနာကလကေကာငး တစေယာကျဖစေAာင Aရငႀကး စားရမယေလ။ ဒါဆရင ဘယAရာ၊ ဘယေနရာ၊ ဘာကမ မဆး႐ႈးေတာ

၂၆

က ေ႐႕တနးတငျခငး၊ မတညတ လေနမႈ AဆငAတနးကြာဟမႈ (လတနးစား ကြာဟမႈ) ေၾကာငျဖစရျခငး၊ Aသပညာ၊ Aတတပညာကြာဟမႈေၾကာငျဖစရျခငး၊ Aခငးခငးၾကား နားလညမႈလြျခငးေၾကာင ျဖစရျခငး၊ ယၾကညခက၊ ရပတညခက မတျခငးေၾကာငျဖစရျခငး၊ AသကA႐ြယ (ကြာဟမႈ) ေၾကာငျဖစရျခငး၊ သတပါးေAာငျမင၊ ေကာၾကားမႈက မနာလျဖစ ျခငးေၾကာင ျဖစရျခငး၊ Aၿပင AဆငAားၿပငမႈ (Aခစ၊ စးပြား)ေၾကာငျဖစရျခငး၊ တဘက၏ လAပခကက တဘကက မျဖညေပးႏငသည Aတြကေၾကာင ျဖစရျခငး၊ လက ခႏငဘြယ မေကာငးေသာ ကယAမAရာ၊ ႏႈတAမA ရာေၾကာင ျဖစရျခငး၊ Aကးစးပြား ႏစခဘယလမ ညႏငးမရသညAခါျဖစရျခငး၊ ခြငလြတမႈ မ႐ျခငးေၾကာငျဖစရျခငး၊ ပြငလငးမႈမ႐ျခငးေၾကာင ျဖစရျခငး၊ နယပယမတျခငးႏင သမငးေနာကခ မားေၾကာငျဖစရျခငး၊ ကမာၻ႔AျမငႏငေတြးေခၚမႈဒနAျမငကြျပားမႈေၾကာငျဖစရ ျခငး၊ Aေတာေလးေတာ စသေလာကရေနၿပ ညမေလးေရ။ ေနာကေခါငးစUေတြ ဆကၾကစ႔ေနာ။

“ပ႗ပကၡAားAကးသကေရာကေစေသာAေၾကာငးAရငးမား” (Factors Affecting Conflict)

မမနကနေသာသတငးAခကAလကမား၊ ပဂၢလေရး ခစားမႈ မား၊ ဘကလကေျပာ ဆမႈမား၊ Aပစဖြ႕ေျဖ႐ငးမႈမား၊ မယ ၾကညျခငး (သသယ)မား၊ Aကးစးပြားက လကဝါးႀကး Aပျခငးမား၊ မမAတကေ႐႕တနးတငျခငး၊ စတမ႐ညျခငး သးမချခငး မား၊ Aရကေသစာ ေသာကစားၿပးမ ျပနာ ႐ာျခငးႏင ျပနာေျဖ႐ငးျခငးမား၊ စကားAပေျပာျခငး/ ခ ႕ကားေျပာျခငးမား၊ ဆရာေမၢး၊ တပညေမၢး ျပနာမား၊ ၾကားစကားကယျခငးေၾကာင ျဖစရျခငးမား၊ ၿပင ဘကAငAား ပေကာငးလာျခငး မား၊ ေနရာ/ ေဒသ/ AခနAခါက မတြကဆတတျခငးမား၊ ယUေကးမႈမတျခငးေၾကာင ျဖစျခငးမား၊ တာဝနယမႈ Aခနးက႑ (သ႔) လမႈAဆငAတနး မတေသာေၾကာင ျဖစရျခငးမား၊ မနကနတ Aားကးယၾကည/ေမာလငမႈမ ႐ငးျခငးမား၊ AစြနးေရာကAယAဆ/ ဝါဒ ႐ေန

၉

ဘးေပါကြာ။ Aကယ၍မား ဆး႐ႈးမႈေတြႀက လာခရငေတာင AေသးAမႊား (သ႔) သာမနဆး႐ႈးမႈ တစခဘ ျဖစလမမယ ညမေလး။ ေနာကထပျမငသာတ Uပမာ တစခ ထပေပးမယေနာ။ ဆနကဆနေကာန႔ ေသခာျပာတတတသဟာ ေဘးက AဖတAစU နညးသြားတယေလ။ မျပာတတတသက သြားျပာခငးရင ဆနကြပါ မက ဆနပါ ဆး႐ႈးရ တာေပါကြာ။ ေတာလနေရးAျမငန႔ၾကညရငေတာ မမAဖြ႕ Aစညးက တညေဆာကရမည သမာ AရညAခငးေတြAမားႀကးလတယကြ။ ယေန႔ေတာလနေရးမာ ေျပာမလား၊ စးပြားေရးမာေျပာမလား၊ ပညာေရးမာေျပာမာ လား Aားလးဟာ Aျမငေတြကယလာၾကၿပ ကယေနၾကၿပ။ ကယAသငး၊ Aဖြ႕ထမာက ကယေလာကေတာသေတြ၊တတသေတြ၊ ကယေလာကသသ၊ ေတြးတတသေတြရေနၾကၿပ ဒါေၾကာင လမးဖြငေပးပါ။ လကတြေခၚပါ။ သတ႔လ ကယAဖြ႕AစညးAတြက Aကးျပလပငနးေတြ Aမားႀကးလပႏငၾကပါတယ။ တ႔တငးျပညမာကြာ လပပငခြငေတြေပးၾကညပါလား ေတာသ၊တတသေတြ၊ စြမး ရညထကျမကသေတြ AေျမာကAမားထြကလာမာ ညမေလး။ Aေကညမေလး ဒါေလာကဘေတာၿပေနာ။ Team Work ေကာငးတစချဖစဖ႔ Aဓကျဖစတ Aရာေတြကဘ Aခနပေပးေတာမယေနာ။

၂၅

ပ႗ပကၡျဖစေစေသာAေၾကာငးAရငး (Sources of Conflict)

ပ႗ပကၡျဖစေစေသာ AေၾကာငးAရငး ( Sources of Conflict )ေတြ ကေတာ- လေတြ Aခငးခငး ဆကသြယမႈ (Communication) စ တငၿပဆတာန႔ ျဖစတတတ သဘာဝေတြက ေျပာမယေနာ။ Aခ႕Aခက ဆင တေတြလညး ျပနပါလာတတတယေနာ။ နားလညမႈမားယြငးျခငး၊ သတငးAခက Aလကမရျခငး၊ မားယြငးေသာ သတငးAခကAလကႏင Aဓပၸါယႏစမး ထြကေစေသာ စကားလး မားေၾကာငျဖစရျခငး၊ ထေရာကမႈမ႐ေသာ ျဖစစU မားေၾကာငျဖစရျခငး၊ Aခနကန႔သတ ခပခယမႈမားေၾကာငျဖစရျခငး၊ သငေလာ မႈမ႐ေသာ ဖြ႕စညးမႈ မားေၾကာငျဖစရျခငး၊ လမႈAသငးAဖြ႕၏ ဖြ႕စညးမႈစနစ မားႏင တရားေသပစမားေၾကာငျဖစရျခငး၊ ေမာလငခကမားႏင မကကညျခငး၊ မတရားဖႏမခပခယမႈက မခႏငေသာေၾကာငျဖစရျခငး၊ Aႏငကငခရမႈက သညး မခႏငျခငး၊ Aႏမခရမႈ ကသညးမခႏငျခငး၊ ဘကလကတာက သညးမခႏငျခငး၊ Aေဝမတညမႈ ေၾကာငျဖစျခငး၊ AျပနAလန ေလးစားမႈမ႐ေသာေၾကာငျဖစရျခငး၊ စUးစားဆငျခငUာဏ နညးပါးမႈေၾကာငျဖစရျခငး၊ ရငကကတညၿငမမႈမ႐ေသာ ေၾကာငျဖစရျခငး၊ AညးAေတးေၾကာငျဖစရျခငး၊မးယစရမးကားျခငးေၾကာငျဖစရ ျခငး၊ နာခလစတမ႐ျခငးေၾကာငျဖစရျခငး၊ AာဏာAလြသးစားလပျခငးေၾကာင ျဖစရျခငး၊ ဂဏသကၡာထပါးခရျခငးေၾကာင ျဖစရျခငး၊ Aဒမာ Aမားႀကး ကယျပန႔ မႈေတြ႐တယ ညမေလး။ မမ႐ငးျပမယေနာ။ ႐ပပငးဆငရာ၊ စတပငး ဆငရာက လညး Aေျခခသလ၊ လငပငးဆငရာ ခြျခားဆကဆခရျခငးႏင AထကေAာက ဆကဆေရးတြင ခြျခားဆကဆခရျခငး၊ စတသေဘာထား မတကဆငျခငး (ဒ လမးသြားမယ/ ဟလမးသြားမယ/ ဒပစေ႐ြးမယ/ ဟပစ ေ႐ြးမယ) ေၾကာငျဖစ ရျခငး၊ သမန၊ကယမနျငငးခနမႈေၾကာင ျဖစရျခငး၊ ကယကးကေ႐႕တနး တငျခငး၊ တစကယေကာငးဆနသည စတေၾကာငျဖစရျခငး၊ လမးေရး၊ ဘာသာေရး (ေပၚ)

၁၀

နားေထာငေကာငးသတစေယာက၏ AရညAေသြး Quality of A Good Listener

ေခါငးစUေလးက လတယေနာ။ နားေထာင ေကာငးသရ႕ AရညAခငးေတြက ဘာေတြလညး ၾကညရေAာငေနာ။ နားေထာငေကာငးသလ႔ ေျပာၿပဆရင လာေျပာသ႐လ႔ေပါေနာ။ သက ဘာျဖစလ႔ ကယကလာေျပာတာလညး ဆတာ စကားေျပာသရ႕ AေျခAေနက ၾကညလက စတညစလ႔လား၊ ဝမးနညးစရာ ႀကေတြ႕ခရလ႔လား၊ ဒါမမဟတေပာလ႔လား၊ ေAာငျမငမႈတစခရသြားလ႔လား။ Aဒပသ႑နထက တစခခေဖၚျပေနၿပဆပါစ႔။ ညမေလးက ဘယလနားေထာင မာလ။ စတဆငးရၿပး ဒကၡႀကေတြ႕လာသက သခငးေလးဆလက ဟလပဒလပ လက Aေလးမထားသလ၊ ငါန႔မဆငသလမး ပစန႔ တ႕ျပနမာလား။ ဒါဟာ စUးစားရမယ Aရာဘ ညမေလး။ စကားလာေျပာသရ႕ AေျခAေနက နား လညေပးရမယေလ။ ေျပာသAေပၚ(တဘကသားေျပာစကား)က တေလးတစား (စတဝငတစား) Aာ႐စကၿပး နားေထာငေပးလကပါ။ AဒAထမာ စတ႐ညမႈပါ ပါလာၿပ။ သကယက လာေျပာၿပဆကတညးက ယၾကညမႈ႐လ႔ေပါေနာ။ Uပမာ ကြာ ဝမးနညးစရာႀကလ႔ လာေျပာတာဆပါဆ႔ ညမေလးက ဘယလပစန႔ နားေထာငမလေပါ။ ဒါဆရင ၿငမၿငမေလးေနၿပး နားေထာငေပးရေတာမယ၊

၂၃

ေတြ ေျပေပာကဖ႔ ဗဟသတေလးေတြ တစခၿပးတစခ ပ႔ေပး မယေနာ။ မမ လြနခတလ (၂၁/၂၄) ဒဇငဘာလက ရကတ သငတနးတစခ တကခြငရခ တယသလား။ Aဒက ရလကတသငခနးစာရ႕ Aကးေကးဇးေတြေပါ။ Aဒ Aရာေလးကေတာ “ပ႗ပကၡျဖစရင ဘယလေျဖ႐ငးမလ (Conflict Resolution )” ဆတ Aရာေလးပါဘ။ Conflict လ႔ေခၚတ စကားလးက လကတင (Latin) ဘာသာစကား ဆငး သကလာတာ ညမေလး။ ဒါေတြက ဘယလေျဖ႐ငး ရမယ ဆတာက တရားသမားေတြက သတယကြ။ မမက ပထစင ေလ။ ဒေတာ ရာေဖြ၊ ေတြ႕ရ၊ ေမးျမနး၊ ေပါငးစပ Aဒလမးေတြ လပၿပးမ သရ တာေလးေတြေပါကြာ။ ဘယလ႐ငးရမယဆတ နညး လမးေလး မေျပာခငမာ မမ ဖတဘးတ စာAပေတြ ထက လႏစေယာကAေၾကာငး Aရငေျပာမယေနာ။ ကဗာဆရာ“ေဇာဂ” ရ႕ “Aလတရား” ကဗာေလးက ညမေလး မတမေနAးမာပါေနာ။ Aဒထက စာေၾကာငးေလး နညးနညး မမ ႐ြတျပမယေနာ “Aလ႐ရာ သြားခငပါသည။ ခါခါမညတမး စတေရာရမး၍ ” တ Aလ႐တေနရာ ဘယမာလညးဆၿပး မနးဆ႐ာေဖြ ေနၾကတယတ။ တကယေတာ Aလတရားဟာ လတငးမာ႐ေနတယ။ ေနရာ တငးမာ႐ေနတယ တ “႐ာတတသမ ႐ာခြငရသလ၊ ျမငခြင႐မ ျမငခြငရ၏” တ ဒါက ဆရာႀကးက ေျပာခ၊ လမး ညြနျပခတာ ညမေလး။ ေနာကတစေယာက AေၾကာငးေျပာAးမယ သကေတာ “ဟယလငကလား” ပါဘ။ ဟယလငကလား ဟာ ငယစUကတညးက မကစကြယ သြားခတယေလ။ သေျပာခတ စကားေလးက သ႔သာခဏေလး မကစျပနျမင ခြငရရင ေလာကရ႕Aလတရားက ေသေသခာခာ ၾကညမယတ။ ေလာကရ Aလ တရားရယ၊ လေတြရ သဘာဝတရားရယ Aဒ Aားလးရ႕ျဖစတညမႈက တကယသာ နားလညၾကမယဆရင ရနပြေတြ၊ စစပြေတြ မ႐ေတာဘး ညမေလး။ ဒါထကပၿပး Aေသးစတရရငေတာ မမပါတဝနးကင၊ မမ မတေဆြ၊ မမလမးေတြ ၾကားထမာ ပ႗ပကၡေတြ မရႏငေတာဘးေပါ။ ႐လာခ ရငလညး နားလညမႈေတြန႔

၁၂

သာကယေန ပစမး မဟတဘးေနာ သဘာျဖစလာတာလညး ကယကေလလာ၊ Aကခတ စတဝငစားေၾကာငးျပ (မကႏာAမAရာန႔ေလ ၿပးျပဖ႔လရငၿပးျပ မကစေလးပစၿပး ကဘာျဖစလာတာလညး၊ ဘာေျပာခငလ႔လညး စသျဖင ပစေလး) ေပါကြာ။ Aဒလ ျဖညးျဖညးခငး၊ တစလးခငး ေငါငေတာငေတာင၊ ေၾကာငေတာငျဖစေနၿပဆရင ပၿပး သတထားေပးလကပါ၊ ႏစသမေပး လကပါ၊ Aဒလ လမးေတြရ႕ လကၡဏာကေတာ Aေတာႀကးစတထခကၿပး ၿမသပထားရပ ရတယေနာ။ Aဒလ လမးေတြန႔ မမ ႀကဘးတယ။ မမကယတင counseling Aႀကေပး၊ ႏစသမေပးခရဘးသေတြ႐တယ။ ညမေလးေရ။ ေနာကတစမးက ေတာ ေပာၿပးေရာကလာတ လမးေပါ သဝမးသာလြနးလ႔ ကယကလာေျပာၿပ ဆၾကပါဆ႔ သန႔Aတလကၿပး ေပာ႐ႊငမႈကျပပါ။ Aဒမာ ကယရ႕ AမAရာက တကယသန႔Aတ လႈကလႈက လလ ဝမးသာတာမး မဟတဘးဆရင သြားၿပ ညမေလးေရ မတေဆြတစေယာက AႀကးAကယဆး႐ႈးရတာန႔ Aတတဘကြ။ ကယ Team Work ထမာဆရင ပၿပးေတာင ဂ႐စကရေသးတယ။ Team Work ထ က ေAာငျမငမႈဟာ ကယန႔ပါ တက႐ကပတသကေနၿပကြ သ႔ေAာငျမငမႈဟာ ကယAဖြ႕Aစညးရ႕ ေAာငျမငမႈန႔ ထပတကတယေလ။ မမ AယAဆက ေျပာ တာေနာ။ ညမေလး သတထားဖ႔ Aခကကေတာ “ လတငးမာ မတတ

၂၂

Aမားကလညးသေစခငတယေလ။ Aခ မမရ႕သမႈနယပယ ဟာ ႏစန႔သးၾကားမာ လြနးAမထကလြနးဆနတစခလ ဟေျပး ဒေျပးAဆငဘ ႐ေသးတယ။ ေလးA ဆငက ေရာကဖ႔ Aငး--Aငး- ေလးပငတ Aေတြးနယထ မာဘ ႐ေနေသး တယေလ။ ဒါေၾကာင မမေ႐႕ဆကေလလာမယ။ သသမက ညမေလးဆ ပ႔ ျဖစေAာင ပ႔ေနတာပါ။ ညမေလးလညး မမလ Aမားက ျပနပ႔ ေပါေနာ။

Conflict Resolution ပ႗ပကၡကေျဖရငးျခငး

ညမေလးေရ ………………. ဒေန႔ကေတာ ၂-၂-၂၀၁၀ ေန႔ေနာ။ မမ တစေယာက ထ မမရ႕ခႏၶာကယန႔စတ ပ႗ပကၡျဖစေန တA ေၾကာငး ညမေလးကေျပာျပမယသလား။ လသားမန ရင ဘယသမ ပ႗ပကၡေတြန႔ မကငးၾကဘးကြ။ မမလညးလသားဘေလ ပ႗ပကၡ ေတြ Aမားႀကး႐တာေပါ။ Aဒပ႗ပကၡေတြက မမက မ႐ငးတတဘးေလ။ ဘာေၾကာငလ ဆေတာ ေၾကာကစတႀကးစးေနလ႔ပါဘ။ ဘယလ ေၾကာကစတ လညးလ႔ေမးရငေတာ - သမားန႔ရနမျဖစရတ သတရယ။ဘယသကမ ကယက မခစခငေနပါေစ၊ Aမနးတရားေတြ မလခငတစတရယ (ရနသလညးမ႐ခငတ စတေပါ) ။ Aဒ Aရာေတြဟာ မမရ႕ ေသြးသားေတြထမာ ႏစေပါငးမားစြာ လည ပတစးဆငး ေနခတယေလ။ ၾကာေတာ ဘာျဖစလာလညးသလား။ မမ တစေယာကထ Aထးကန ပ႗ပကၡေတြန႔ ဆတဆတ ေနခရတယေလ။ Aခေတာသသြားၿပကြ။ ညမေလး လညး မမလ ခစားရတAခါ ဒါေလး က ျပနဖတၾကညေနာ။ ညမေလးကေတာ ခႏၶာကယန႔စတ ပ႗ပကၡ ျဖစခနရမာ မဟတပါဘး ရနကနၿမ႕ ဘဝAေမာေတြ ထမာ“လြနးဆန” တစခလ (Aထညယကရာမာ AသးျပတAရာ) လညပတေနရတယဆတာ မမသပါ တယ။မမညမေလးAနားမာေနၿပးAားငယစတေတြ ေသာက ေတြက ဝငးဝနးျဖည ဆးေပးခငပါတယ။ ညမေလးရယ။ ခေတာ Aေဝးတေန ရာက ေနၿပး ေသာက

၁၃

AေတြးAေခၚန႔ ခစားခကေတြ ကယစ႐ၾက ပငဆငၾကတယ” AဒAခကက ညမေလး လကခရလမမယ။ ဒါက မေမဘ႔ေတာ လတယေနာ။ Aဒလ မျဖစခဘး ဆရငေတာ ဘယလAရာေတြ ဆး႐ႈးတတသလဆရင Uပမာက AသငးAဖြ႕ တစခန႔ ႏႈငးယUၿပးေျပာမယေနာ။

AသငးAဖြ႕တစခ ဆး႐ႈးရျခငး AေၾကာငးAရာမား

AသငးAဖြ႕တစခ ဆး႐ႈးရျခငး AေၾကာငးAရာမားေတြကေတာ- ေAာငျမငမႈ တခထက သာသတယ၊ ေAာငျမငခငတ ရည႐ြယခကဘ႐တယ။ ကယAစ၊ ကယAဖြ႕တြငးက လေတြရ႕ AေတြးAေခၚေတြ၊ စUးစားႏငမႈေတြန႔ သတ႔ရ႕ ဆးျဖတခကေတြက Uပကၡာျပ ထားမယ။ ကယလပခငတ AေၾကာငးAရာ တစခထကသာ Aာ႐စကၿပး တျခားAေၾကာငးAရာေတြက Uေပကၡာျပ ထားမယ ဆရင ဒါလညး ဆး႐ႈးမႈေတြထက တစခဘေပါ။ ျပနာျဖစလာႏငတ AေျခA ေနေတြက Aဖြ႕တြငးမာ ေျဖ႐ငးႏငတ သမ႐ရငျဖစေစ၊ ဆးျဖတေပးႏငစြမးမ႐တ AေျခAေနမးမာျဖစေစ၊ မနကနမႈန႔ နညးလမးကက မေျဖ႐ငးေပးခတ Aခါမး မာျဖစေစ၊ ဒါမးေတြ Aႀကမေရမားလာရငေတာ ဒါ လညး ဆး႐ႈးမႈေတြထက

၂၁

ညမေလးရ။ သလညးမသဘး။ ငါလညးသစရာ မလဘးလ႔ေတာ လကမေတြးန႔ ေနာ သမသေပမယ ငါသေAာင လပရAးမယ လ႔သာေတြးကြာ။ ျပတငးေပါကေလးခလးန႔ ပတသကၿပး မမတ႔ရ႕လAပခကန႔ Aားနညးခက ( weak point zone ) ေတြ႐ာၾကည ၾကရေAာငေနာ။ Aဒ Aရာေတြက Aားသာ ခကျဖစေAာင ဘယလ ေကာျဖတမလေပါ Aခနယရမယ၊ ေလလာရမယ၊ Aႏရာယလညးႀကလာတတတယေလ။ Aခ႕ေနရာေတြက သတထား ၿပး ေကာျဖတရမယ။ ဒလ သမႈနယပယက ခ႕တယဆတာ လေတာထတးရ တယ၊ လေ႐႕ထြက စကားေျပာရတာမးလညး ျဖစႏငတယေလ၊ Aဖြ႕Aစညးေတြ ၾကားျဖတသနးရမယ။ Aသကႀကးလာၿပဆရငေတာ (extension zone ) ကယျပန႔ လာတတပါတယ။ ဒါဟာလညး ေလကငမႈ၊ ေလလာမႈ႐မေလ။ ညမေလး ေလ ကငၾကညေနာ။ AရာAားလး ႀကး စားၿပး သေAာငလပေနာ။ ငယတနး Aခနမာ ေလလာခြငေတြလညး ရပါ ေစလ႔ မမဆေတာငးေနမယေနာ။ A ေရးႀကး တာေလး တစခကကနချပန ၿပကြာ ေ႐႕ဆကႀကေတြ႕ရမာက မမ Aျမငန႔ Aထငကေျပာမယေနာ။ မကမျမင ပဏၰားေျခာကေယာကလ မတည ကြျပားတ Aျမငေတြေတာ ထြကလာလမမယေနာ။ ျပနာတစခAေပၚ သးသပတာ သ႔Aျမငမနတယ ကယAျမငမနတယဆတ ယဆခကမးကေျပာတာေနာ ညမေလး AရာAားလး သးသပတတပါေစ။ ဗဒၶျမတစြာဘရားေဟာၾကားခတ တရားေတာAရေျပာရရငေတာ “ ငါ ေျပာတာလညး မယန႔ ကယတငသေAာငလပၾကညၿပးမ ယတ ” ေရးမယ ဆ ရငေတာ A႐ညႀကးေပါကြာ။ မမက Aတခးၿပး ေျပာျပတာပါ။ ဘယလ ပ ျဖစျဖစ ကယကယတငကငႀကၿပးမ သမားကေကာငးေAာငသေAာင လပေပးလ႔ ရ တယ။ လမးျပေပးလ႔ရတယဆတာက လသား Aားလးသၾကပါတယ ညမေလး။ မမ မသေသးတာေတြ Aမားႀကး႐ေနေသးတ ၾကားထကေန သတာေလးေတြက

၁၄

တစခဘေပါ။ ဒAေနAထားကေတာ Aဆးဆးဘေနာ။ ယၾကညမႈပါ ေလာနညး သြားၿပေလ ကယကကယလညးျဖစႏငသလ၊ သမားက ကယကလညး ျဖစႏင တယ ညမေလး။ AသငးAဖြ႕တစခက တညေဆာကတယဆတာ Aခနတ၊ ကာလတေလး Aတြငးမာ တညေဆာကလ႔မရဘးကြ။ Aခနမားစြာ ေပးရတယ၊ လေတြကလညး တညေဆာကေပးရတယ၊ စတ႐ညရတယ၊ သညးခရတယ၊ စာနာနားလညေပးရတယ ဘာျဖစလ႔လညးဆေတာ Aဖြ႕Aတြငးမာ သမႈစြမးရည

န႔ သတ႔တစU းခငးစက လပေဆာငမႈေတြ မတၾကလ႔ပါဘ။ ( U းေဆာငႏငမႈ စြမး ရည ဒါမမဟတ ေခါငးေဆာငမႈ AရညAခငး ဆပါေတာ) ဒလမ ျဖန႔ကကမေတြး ႏငရငေတာ ဒါလညး ဆး႐ႈးမႈေတြထက တစခဘေပါ။ ကယAဖြ႕ Aတြငးမာ တးတကမႈေတြကလညး ထနးသမးထားႏငယန႔ မလေလာကေသးပါဘး။ ျပငပက Aႀကေပးမႈေတြ၊ ေဝဖနမႈေတြက လကခႏငတာဟာလညး AရညAခငးေကာငး တစခဘေပါ။ ဒါေတြက ေရ႐ည ထနးသမးထားႏငပါမ တညတခငမာတ Aသငး Aဖြ႕ႀကးျဖစလာမာေလ။ ညမေလး မကလထမာ ျမငၾကညလကေလ Aတတက ႐ခတ ဒ႔ဗမာ AစညးA႐းႀကးဆရင နယခ ႕ေတြျမနမာေျမေပၚကေန ေမာငးထတ ႏငခတ Aထဘေလ Aခ Aသငး၊Aဖြ႕ေတြက မကလးထ ျပနျမငၾကညလက ၿပးရငႏႈငးယU လက။ Aငး- ငါဘယလ၊ ငါဘာလ-နငဘယလ၊ နငဘာလေပါ ။ ဒါလညးဆး႐ႈးမႈဘလ႔ေတာ မလပန႔ေတာ Aခသသြားၿပ၊ Uးေဆာငတတသြား

၁၅

ၿပ ေနာကက ဘယေတာမ မဆး႐ႈးေစရဘးေပါေနာ။

AသငးAဖြ႕ေကာငးတစခ၏ လကၡဏာမား

ေနာကဆးတစခကကေတာ “AသငးAဖြ႕ေကာငးတစခ၏ လကၡဏာမား” လ႔ Aမညတတ လကမယေနာ။ ဘာေတြလAပလညးလ႔ဆရငေတာ- Aေပၚမာ လညး ေရးခၿပးၿပေလ။ ကယ Aသငး၊ Aဖြ႕ထက လေတြက သငေလာ မနကနတ

တာဝနေတြ ခြေဝေပးတတရမယ။ တစU းန႔တစUးၾကားဆကဆတ Aခါမာ ႐းသားဖ႔လတယ။ ႐ငးလငးျပတသားတ AေတြးAေခၚန႔ မနကနတဆခက (တညမႈရသညAထ)႐ဖ႔လတယ။ ယၾကညခငၿမတ ဆကဆေရးမး လတယ။ Aားလးမာ လ႔ဂဏသကၡာ Aသးသး႐ၾကတယေလ။ ဒါေၾကာင တစUးက တစU း ဆကဆေျပာဆတAခါမာ ေလးေလးစား ႐ဖ႔လတယ။ AလပလပတAခါမာ လညး ကယတာဝနယရတ ကယရ႕Aခနးက႑က စတAားထကသနစြာ လပဖ႔လတယ၊ ေနာကဆး လညးျဖစ AေရးAႀကးဆးလညးျဖစတAရာကေတာ တစUးကတစUး ခးမြမးစကား ေျပာဆ တတျခငးဟာ AေရးAႀကးဆးဘ ညမ

၂၀

မားလြနးေနတယကြာ။ ထပသဖ႔ ခရးဆကရAးမယ ညမေလးေရ။ ၂။ ကယမသဘး ။ သမားသေနတယ ဒAခကကေတာ စUးစားစရာ ေတြျဖစလာၿပ ညမေလးရ ကယမသေသးတာေတြ မားေနေသးပါလားလ႔ ေတြးမလား ဒါမမဟတ သမားသသေလာက ကယက ဘာေၾကာင လကမသႏငရေသးတာလေပါ၊ ဒါAျပင ေနာကတစကေတာ -Uပမာကြာ ကယသထားတာ နညးနညးေလးဆတာကသရ႕သားန႔ ကယက ကယေတာ လေတာလတတႀကးလ႔ “ထငတလး” ျဖစေနတာေလ AဒAေန Aထားက ပတဝနးကငက သေနတယ။ ကယထကလညး သကပသထားတယ။ က ဆကေတြးၾကညေပါ။ ကနခတ Aဆငမဟတေတာဘး ေကာသြားေခာ သြားတ Aဆငထေရာကသြားၿပကြြ။ ေသခာေတြးၾကညပါUး။ သစရာေတြAမား ႀကး ကနေသးတယလ႔ ဆကေတြးလ႔ရေသးတယေနာ ညမေလး။ ၃။ ကယသတယ သမားမသဘး ဒါဟာလညး ျဖစသငျဖစထကတ သမ႐းက ကစၥဘေလ လတငးက Aကနေပးသလ႔ မရတကစၥေတြAမားႀကး ႐တယေလ စးပြားေရးမာဘ ျဖစျဖစ ႏငငေရး မာဘ ျဖစျဖစေပါ။ သသင သထကတာေလာကဘ Aသေပးတာေကာငးတယေလ ပသရင သ႔Aတြက Aႏရာယမားသလ ကယAတြကလညး Aႏရာယမားႏငတယေလ။ သသငတာထက ပၿပးေပးသ ၾကညပါလား ႏစUးႏစဘက ဘာမAကးမ႐ပါဘး မတပကတာန႔ ဆး႐ႈးမႈမား တာဘ Aဖကတငတယေလ။ ၄။ကယလညးမသဘး သမားလညးမသဘး ဒAခကန႔ ပတသကလ႔ကေတာ သလညးလAပခက ျဖစ သြားၿပ ကယလညး လAပခက ျဖစသြားၿပ သသငသထကတ Aရာေတြ Aမား ႀကးကနေသးတယလ႔ ေျပာတာန႔Aတတဘ

၁၉

၂။ ကယမသဘး သမားသေနတယ။ ၃။ ကယသတယ သမားမသဘး( ကယကသမားမသေစခငလ႔ လ႕ ဝကထားတ Aရာေတြေပါကြာ)။ ၄။ ကယလညးမသဘး သမားလညးမသဘး

Aဒေလးခကက “ Johari ” က ျပတငးေပါကေလးေပါကန႔ တငစားထားတာေလ။ Aေက ညမေလး AဒAေၾကာငးAရာေလးက သသြားၿပဆရင ညAမယာဝင ခန ေရာကတငး နဖးေပၚလကတငၿပး စU းစားၾကညရေAာငေနာ။ ညမေလးေရ တကယေတာ လ႔ပတပနးကငမာ ဒ ျပတငးေပါကေလးခန႔ ဆကဆ (ဆကသြယ) ေနၾကတာေလ။ မမ တစခကခငးစ ျပနရငး ျပမယေနာ။ ၁။ ကယသတယ သမား။လညးသတယ ဒါဟာျဖစ႐းျဖစစUဘေလ သသသေလာက ကယလကသ ေနတာ ေကာငးတာေပါေနာ။ ေနာကတစမးန႔ တငစားရ ရငေတာ ကနမေနခတာေပါကြာ။ ညမေလးေရာ သမားသ သေလာက သေနၿပလား မမကေတာ ညတယကြာ Aခထ မမ မသေသးတာေတြ

၁၆

ေလး။ ေနာကဆး နဂးခပေလးတစခ ေျပာမယညမေလး။ ဒဇတလမးဟာ တကယျဖစ သြားခတာဆလညး မနတယ၊ တကယျဖစေနတာဆလညး မနေနတယ။ ေတြး ၾကညၾကရေAာငေနာ။ မမတ႔ ငယငယက ေ႐ႊေသြြးဂာနယတစခမာ ဖတလကရတ ေခြးန႔ေၾကာင ဇတလမးေလးက ေျပာျပမယ ညမေလး။ (Aဒ ကာတြနးဆရာလညး စာAပထြက ၿပးေတာမ လAမားသၿပး မဆလတျဖစ လညး နဝတက ဖမးလ႔ေထာငနနးစ လကရ ေသးတယ)။ ဘာေၾကာင ေျပာရလညး ဆေတာ Aပခပမႈမတတရငျဖစေစ၊ ေနရာ လြၿပး တာဝနထမးေဆာင ခငးမရငျဖစေစ Aားလး ဆး႐ႈးနစနာမႈေတြ ျဖစသြားရတ သာဓကေပါ။ ေခါငးေဆာငက မပါးနပရင ဒါမ မဟတ ေခါငးေဆာငမႈ (skills) စေကးမကၽြမး ကငရငျဖစေစ နစနာလကပမားကေတာ- ဒလကြ။ AမတစAမမာ ေခြးန႕ေၾကာငေမြးထားတယ။ သ႔သခငက ေစးသြားခါနး သ႔ ေခြးေလးက မာခတယ။ ေခြးဟာ Aငမတနမက လမၼာတေကာငႀကး သ႔ကထား ခၿပး Aမ႐ငမဟာ ေစးသြားေနကပါဘ။ မာခတာကေတာ “မငးAမက လေAာင ေစာငေ႐ာကထားေနာ လစမး ေတြ Aမနားကပလာရင Aကနကက

၁၈

“ Johari’s Window” ဆတ ဂၽြနဟာရရ႕ ျပတငးေပါကAေၾကာငး

ညမေလးေရ ………………………. ဒေန႔က ၂၉-၁-၂၀၁၀ ေန႔ေနာ။ Aခေျပာျပမယ Aေၾကာငးေလးကေတာ “ Johari ရ႕ Window” ဆတ AေၾကာငးAရာဘျဖစတယ။ သ႔မာAေျခခ (၄) ခကရတယ ကြ။ သက Aကြကေလး (၄)ကြကန႔ ႐ငးေAာငေရးထားတာေပါကြာ။ မကလးထ မာ ျမငသြားေAာင စာ႐ြကတစ႐ြကက Aရငယလကကြာ။ ၿပးရင စာ႐ြကေပၚမာ Aကြကေလးကြက ဆြလကေနာ။ မမ ေရးထားတ Aခက ( ၄) ခကက AမတစUAတငးယၿပး တစကြကစမာ ျဖညေရးလက။ ေတြးၾကညလက။ ဘာက ဆလတာလညး ဒါမမဟတ သေရးထားတ တစခကခငးဆက ညမေလးက ေတြးတတတယဆပါစ႔။ ညမေလးေတြးထားတာန႔ မမAေတြးတေနမလား ႏႈငး ယU ၾကညၾကရေAာငေနာ။ ေနာကကရငေတာ ပေတြပါ ထညေပးလကမယေနာ။

၁။ ကယသတယ သမားလညးသတယ။

၁၇

ၾကားလား” တ။ ေခြးဟာ Aမကပတၿပး ေလာကသြား ေနရငးက ေၾကာငAပေန တာ ေတြ႔သြားတယ။ ဒေတာ ေခြးက ေၾကာငကေျပာတယ။ “မငးက ေတာ Aၿမဘ Aပလကစားလကန႔ ေကာငးလကတာ။ ငါကေတာ ေန႔လညးAပေရးပက ည လညး Aပေရးပကန႔” ဒေတာ ေၾကာငကျပနေျပာတယ ။“ငါလညး ညဆ ကြကခတရတာပါဘကြာ ။Aပေရးပကတာခငး Aတတပါဘ” တ ေခြးက ေၾကာငက ျပနေျပာတယ။ “ မငးန႔ငါ ေနရာလၾကညမလား ” တ၊ ေၾကာငကလညး “ ေAးေလ လၾကညၾကတာေပါ ” တ၊ ေခြးက Aမထဝငၿပး ကြကလကခတတယ ကြကကလညး ဟဟ ဒဒ တကေျပးတယ ေခြးက လက တယ ပစၥညးေတြ တကမၿပး ကကြကနပါေလေရာ ကြကကလညး သမမဘး ေမာလညးေမာ ေနၿပ AဒAခနမာ သခးက ေခြးမ႐ဘးဆၿပး Aမထဝငလာတယ ေတြ႕သမပစၥညးေတြ မခ သြားပါေလေရာေခြးကၾကညေန တယ ေၾကာငက “ေညာင ေညာင” ဆၿပး သခးေနာကက လကတယ သခးက နားၿငးလကတေၾကာငဆၿပး ပတကနသြား တယ။ ေၾကာငလညး ေျခေထာကထၿပး မထႏငေတာဘး။ Aမ႐င လညးျပနလာေရာ သ႔ေၾကာငက ဒဏရာႀကးန႔ Aမျပငမာ ေခြးက Aမထဝငၿပး Aပေနတယ။ တAမလးလညး ပြစတက၊ ကြၿပလ႔ တနဖးႀကးတ ပစၥညးေတြလညး မေတြ႕ေတာဘး။ Aမ႐ငလညး ေဒါသျဖစၿပး ေခြးက မေသယတမယ ႐က ပစလကတယ။ ေနာကေတာ သစတမေကာငးျဖစၿပး ေဆးခနးပ႔လကရတယ။ ေခြးတစကယလးလညး ဒဏရာေတြန႔ ေၾကာငလညးေျခေထာကကး၊ Aမ႐င လညး စတဆငးရရန႔ေပါ။ ဒါဘ ညမေလး.... “ဒးေနရာဒး ေတာေနရာေတာ”တ ။ တငးျပည ပစၥညးဆတာ ျပညသလထေတြရ႕ ပစၥညးပါပ။ မဆးရႈး သငတာေတြ မဆးရႈးရေAာင တ႔တငးျပည၊ တ႔လ မးေတြ Aတြက Aစားထး ၾကညရေAာငေနာ။