TU110Integrated Humanities

สหวทยาการมนษยศาสตร

_________________________________________________________________________________

โดย La libreia

Contentหนา

- ภาคท 1 ความเปนมาของมนษย –

สหวทยาการมนษยศาสตรในโลกเกา-ใหม--------------------------------------------------------------------------------------------1Modernity & Urbanization (ความทนสมยและความเปนเมอง)--------------------------------------------------------------------12

- ภาคท 2 ภาคปรชญา –

Philosophy (ปรชญาบรสทธ)-----------------------------------------------------------------------------------------------------------16Ethics (จรยศาสตร)----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------19Aesthetic (สนทรยศาสตร)-------------------------------------------------------------------------- ภาคท 3 ภาควรรณกรรม –

Literature and Truth (วรรณกรรมกบความจรง)-------------------------------------------------------------------------------------26

Literature and Ethics (วรรณกรรมกบความด)---------------------------------------------------------------------------------------29Literature and Aesthetic (วรรณกรรมกบความงาม)--------------------------------------------------------------------------------31

Literature and Power (วรรณกรรมกบอำานาจ) [รวม 1984]------------------------------------------------------------------------33- ภาคท 4 ภาคประวตศาสตร -

History and Nationalism (ประวตศาสตรกบชาตนยม)-----------------------------------------------------------------------------37History and Memories (ประวตศาสตรกบความทรงจำา)---------------------------------------------------------------------------42

ความขดแยงและความรนแรง---------------------------------------------------------------------------------------------------------44

-ภาคท 1 ความเปนมาของมนษย –

สหวทยาการมนษยศาสตรในโลกเกา-ใหม

คณคาของมนษย โดยมองผานทางประวตศาสตร

- จากการปลกฝงคานยมทางสงคม โดยใชวฒนธรรม

Ex. คานยมเรองเพศ การใหความสำาคญกบแตละเพศในประเทศตางๆ

- จากการคดเลอกโดยมาตรฐาน และอำานาจทางสงคมEx. การเมองการปกครอง สงคราม/การกวาดลางของผนำา

- จากการกระจายของวฒนธรรม และปฏกรยาทางสงคมEx. วฒนธรรมตะวนตกทแพรเขามาในตะวนออก กบกระแสดานตางๆ

แผนผงกระบวนการประมวลผลทางประวตศาสตร

-อดต กอใหเกด ตำานาน

-อดต เหลอ หลกฐานทางประวตศาสตร

-นกประวตศาสตร ใช หลกฐานทางประวตศาสตร พสจน ตำานาน เพอใหได ผลการการประมวลหรอขอมลความรทประกอบรวมกนเปน ประวตศาสตร

บทเรยนทางประวตศาสตร / การเคลอนทของประวตศาสตร

- ยคกรก-โรมน ประวตศาสตรซำ9ารอย เคลอนทเปนวงกลม– –- ยคครตเตยนกลาง ยคศาสนจกร– /ศาสนามอำานาจ เคลอนทเปนเสนตรงเบนลง–- ยคยโรปภมธรรม ผคนแสวงหาความจรง– /วทยาศาสตรกาวหนา เคลอนทเปน–

เสนตรงเบนข9น- ยคมารกซ ใชประวตศาสตรเปนบทเรยน – -> เกดการตอสระหวางชนช9น- ปจจบน ประวตศาสตรเหมอนจะซำ9ารอย แตไมใช เคลอนทเปนขดลวดสปรง– –

การแบงโลกยคเกา / ใหม - ใชการเมองแบง การเขาสรฐประชาชาต – C.16-19- ใชเศรษฐกจแบง การเปลยนเขาสระบบทนนยม – C.15-18

- ใชความกาวหนาทางความรแบง พฒนาการทางวทยาศาสตร – C.17 ยคททำาใหเกดการเปลยนแปลงทางความคดและความเชอของมนษย

พนธสญญาเกาของชาวยว (The old testament of Jewish)

- ประวตศาสตรความอยรอด (History of Salvation) – ความเปนมา,เรองราว- คนของพระเจา (People of God) – ศาสดา,ผแทนทางศาสนา,เหลาเทวทต- เดนทางออกจากอยปต (Exodus) – บททดสอบของพระเจา- พนธะสญญาแหงซนาย (Alliance of Sinai) – มอบบญญต 10 ประการ- ศาสดาพยากรณ (Prophet) – ผนำาทาง,ผช9ทาง : จาก Abraham -> Jesus

Christผแทนจากพระเจาของชาวยว (Messiah of Jewish)

- Messiah คอ ผมบญทพระเจาประทานให ไดแก- กษตรย [คนแรกคอ David]- ผนำาทาง [คนแรกคอ Moses]- นกบวช [คนแรกคอ Joshua]

- Apocalyptic Messiah – ผตดสนความดงาม

ลกษณะของ Monotheism of Jewish ทมผลตอ Christianity

- Messianism – ความเชอใน Messiah วาเปนผกอบก/ไถบาปใหกบมนษย- สำานกทางประวตศาสตร (Sense of History)- เอกเทวนยม (Monotheism)- พระวจนะของพระเจา (The word of God)- บญญต 10 ประการ (The 10-Commandments)- ปรชาญาณ (Wisdom)

Jesus Christ กบศาสนาครสต

- ชาวยว Zealot , Essence, Anavim ทอยในปาเลสไตน- The Gospels – บทรวมประวตของพระเยซ

- John the Baptist- คำาสอนสงตอๆ กนมาจากทะเลสาบกาลล -> เยรซาเลม- Passion of the Christ – การรบความทรมานดวยศรทธา

- Zealots ในภาพ อดตคอ นคมของชาวยว- ตอมาถกกองทพโรมนบกทำาลาย และชาวยวฆาตวตายหนการถกกวาดลาง- ในยคแรก การใชชวตของชาวยวตองหลบซอน เพราะหลกคำาสอนของศาสนาครสต

ขดกบคำาสอนเกาของชาวยว

บ9นปลายชวตของพระเยซ กบ นมตทางศาสนา (Mistery)

- การพจารณาคดของพระเยซ โดย Pilat และ สภาชาวยว- มการชโลมนำ9ามนทเบธาน- เกดการทรยศของ Judas- การรบทรมาน โดยการตรงกางเขน -> กลายเปนสญลกษณทางศาสนาใน C.5- Resurrection และ Ascension เชอวาพระเยซจะกลบมา- วนสำาคญของชาวครสต ไดแก Christmas, Thank giving day (USA),

Easter (Roman)- สญลกษณดาว 14 แฉก

- พระเยซเปนลำาดบท 14 ตอจาก David- David เปนลำาดบท 14 ตอจาก Abraham

- การลางบาปซำ9า เปนการทำาใหบรสทธมากข9น มจดประสงคคลายกบการเปลยนศาสนา

- สถานทศกดสทธทมอยท9งในจอรแดนละอสราเอล ซงตางฝายตางบอกวาดนแดนของตนเปนทศกดสทธ

- เยรซาเลม เปนสถานททชาวครสตทกคนควรทจะตองไป- The Last Supper จดข9นบนหองเหนอหลมศพของ David- ในยคแรก ศาสนจกรสรางสญลกษณโดยการสรางสถานท

ศาสนจกร (Church) ยคแรก

- The Gospel 3rd – เปนตนแบบของคมภร 27 เลม- St. Peter – ผเผยแพรศาสนาในกรงโรม- St. Paul – ผเผยแพรศาสนาในจกรวรรดโรมน รวมกบ St. John

- Kosher Dietary Law – ขอหามในการกนอาหารของชาวยว ซงสบเนองมาจากสมยของ Abraham เพอกนปญหาดานอาหารในการเดนทางยคน9น

- Jewish Church แรกของศาสนจกรถกสรางข9น- Church ในกรงโรม สรางข9นสมย Claudius- ชาวกรก/โรมน อาศยอยในเมองทชอวา “Hierapolis”

- มสภาพทดกวา zealots- มforum(ตลาด) และ Theater(สถานทชมการแสดง)- โรงพยาบาล ใชระบบ – Roman Bath – ซงเปนสวนหนงของ

ธรรมชาต- วหาร Patheon ของชาว Pagans

- คลายโบสถครสต- ในวนครสตมาส ใชบชาอพอลโล รวมท9งในวนเกดของพระเยซ

- Ephesus – เมองทาทสำาคญในการเดนทาง- Jerusalem – เมองศนยกลางของศาสนาครสต

- Monastery – เปนสถานทสำาหรบนกบวช และมการแยกชาย-หญง โดยของผชาย จะมปอมปราการ สวนของผหญง จะเรยกวา convent

- เสนทางการเผยแพรศาสนา

จากศาสนจกรสอาณาจกรของพระเจา (From Church to Christendom)

- ชมชนครสต Parish เปนสงฆมณฑล (Diocese) และมประมข (Patriarch) ทมอำานาจมากกวา Orthodox

- สหพนธนกบญ (Communion of the Saints) : การเสยสละเพอศาสนา- เกดนกบญ (Saint) ซงมาจากการคดเลอกทางศาสนา โดยการดจาก

นมต (Mistery)- การตความหลกคำาสอน ทำาเพอปกปองความเชอขอศาสนา- พฒนาการของ Theology ประกอบดวย

1)Dogma คมภร 27 เลม

2)Faith ศรทธาในพระเจา3)Reason การใหเหตผล4)Wisdom ปญญา เกดความจรงทเปนสจ

- สงคายนาคำาสอน (ในป 325, 431, 451, 553) ทำาใหเกดพธกรรมตางๆ ข9นมา- มภาพศลปะ Seraphim Angel มใบหนา มปกปกคลมรอบตว

พธกรรม (Liturgy)

- ถกลดลงมาจาก 20 อยาง เหลอ 4 อยาง ใน C.5- Baptism : การเขาเปนสมาชกศาสนจกร- Eucharist : ไดรบพระจตของพระเจา- Missa : ยอมรบในพระเยซ- Penance : สารภาพบาป

- เปลยนการใชภาษา จากกรก,อารเมเนยน,คอปตค,ฮบร มาเปนลาตน ใน C.4- กำาเนดงานฉลองวน Christmas

- งานศลปะ Celtic Cruciform 8th Century- ตรงกลาง เปนพระเยซ สองคนดานบน คอ Archangel และสองคนดานลาง คอ 2

นกบวช Peter/PaulThe Rise of Islam- Muhammad (570-632) ผเผยแพรศาสนา- Islam = Submission to the will of Allah- พระวจนะของพระเจาใน Quran- หลกสำาคญในศาสนา 5 ประการ

- เชอในพระเจา และเชอวา Muhammad เปน Prophet- ทำาละมาด 5 คร9ง- ถอศลอด- ไป Haji ท Mecca อยางนอย 1 คร9งในชวต- ใหทานแกผทกขยาก

ชยชนะของอสลาม

- Abu-bakr “caliph” (deputy of Prohet) เปน Caliph องคแรกของจกรวรรดอสลาม

- ไดรวมอาหรบเขาดวยกน และสรางแบบแผนให Caliph องคตอไป- การบกโจมตพ9นทตางๆ

- 636 – Byzantine - 637 – Persia’s Army - 646 – Egypt

- 651 – Persia - 677 – Constantinople- 717 – ศาสนาอสลามเปนทยดเหนยวจตใจของชาวอาหรบ

“the God of vengeance delivered us out of the hands of the Romans(that is, the Byzantine empire) by means of the Arabs” คำาพดของชาวครสตในชวงเวลาน9น

การเปลยนแปลงสโลกอสลาม

- แยกเปนนกาย Shia / Sunnis ใน C.10

- ในป 909 ราชวงศ Fatimuds ไดอำานาจเหนอแอฟรกาเหนอ- ในป 969 ทำาสงครามชนะ Egypt- ความร ไดรบสบทอดมาจากกรก และเปอรเซย ท9งในดานสถาปตยกรรม,การ

แพทย,วทยาศาสตร, การเดนเรอ

สงคม / วฒนธรรมมสลม

- ในป 1250 เรมแผขยายเขาสยโรปและอนเดย- เปลยนสงคมมสลมเรรอน กลายเปน “Cosmopolitan Society”- ทางผานอารยธรรม/การคา ของตะวนออก และตะวนตก- ตำาแหนงของ Caliph ลมสลายไป- เกด Caravanserai ข9น ซงเปนทพกใหพอคาระหวางเดนทาง มมสยดภายใน- สรางความสมดลระหวางสงคมเมองกบการเกษตร- มการเลอนไหลทางสงคมงายข9น- เรมมการควบคมผหญง- Mosque เปนมสยดกลางนำ9าในยคเกา- Ulamak/Safic ตำาแหนงผสอนศาสนา

สงครามครเสด

- อาณาจกร Frank เรมโจมตกอน ในเมอง Andalusia- เกดปราสาทของชาวตะวนตกทสรางเลยนแบบ Caravanserai ภายในม

Chamber สำาหรบอศวนทมหนาทเกบภาษ- ผลจากสงคราม

- ทำาใหเกดชนช9นพอคา,นกการเงน และเกดวชาการเงนข9น- เกดการคาขายระหวางตะวนออก และตะวนตก- เกดการเผยแพรศาสนาอสลาม- วฒนธรรมชนช9นสง และอศวน -> เกดรฐชาตสมยใหม- ดนตรของอศวน คอดนตรทใชเครองเปา สำาหรบเตนรำา/ละคร- ดนตรทางศาสนา คอดนตรทใชเครองสาย

การพฒนา / เปลยนแปลงทางความร

- ฟ9 นฟภมปญญาเกาใหเขากบยคสมย- เกดระบบโรงเรยน ซงกอต9งโดยราชวงศ Carolingin- ใหมการสบสนตวงศทางฝายชาย

มหาวทยาลย

- สอนความรทางกฎหมาย,การแพทย,เทววทยา- ม.Bologna ใน C.12 – สอนศลปศาสตร- ใน Paris เปลยนจากโรงเรยนสอนศาสนา -> โรงเรยนสำาหรบราชวงศ- ระบบการสอน

- จางครมาสอน ในอตาล– ,สเปน,ฝรงเศส จะใช Bologna เปนแบบ- ใหครบรหารกนเอง ในยโรปเหนอ โดยม 4 คณะวชา ไดแก ศลปศาสตร,

เทววทยา, กฎหมาย, การแพทย- ใชตำาราเปนภาษาลาตน- ตองใชเวลาเรยนท9งหมด 8 ป

- 4 ปเรยนแรก เรยนภาษาลาตน จะได Preliminary degree of Bachelor of Arts

- อก 4 ปเรยนสาขาทตองการ จะได Master of Arts- รบนกเรยนทเปนชายกอนเสมอ- มการจางคนมาลอกหนงสอจากอาจารย เนองจากยงไมมการพมพ

- ในยคกลาง ความร จะอยทนกบวช (ความรดานภาษา) โดยนกรบไมมความร- ขนนางจะเปนผเขยนกฎหมาย- กอใหเกดคานยมใหมดานการศกษา

วกฤตเศรษฐกจ – New Equilibrium

- ปญหาการผลต สงผลกระทบในยโรป- ประชากรในชนบทกบในเมองไมสมดลกน- สภาพอากาศ ทำาใหเกษตรกรเกดความลมเหลว

- มนฝรง/ขาวโพด/มะเขอเทศ มการเพาะปลกในอเมรกา

Black Death – ปญหาโครงสรางประชากร

- เกดโรคระบาด กาฬโรค [ในป 1346]- ประชากรลดลง สงผลใหสภาพเศรษฐกจเปลยนแปลง- กกกนคนทเปนโรคออกจากสงคม- ผลใหเศรษฐกจหยดชะงก- การมบานหลงท 2 ของชาวยโรป เพอหลกเลยงจากการตดโรค

กบฎชาวนา -> สงคราวรอยป [1337-1453]

- สงครามรอยป ระหวางองกฤษกบฝรงเศส- การแยงราชบลลงก ของ Edward III- องกฤษยดเมองผลตไวนทสำาคญ โดยไวน เปนของสำาหรบขนนาง/นกบวช

- Joan of Arc นำาไปสชยชนะของฝรงเศส- ยด Bordeaux และสงครามส9นสดในป 1453- เกดการปกครองทองถน ในตำาแหนง Sheriff ซงมาจากอศวน- ชาวนาจำานวนมาก ตองเสยทดน

การตความความรใหม

- เพอทำาความเขาใจในสงเหนอธรรมชาต- Ockham ใน Franciscan กบการปฏเสธการมตวตนของพระเจา และ นกาย

Protestant ใน C.16 ไดนำาแนวคดน9ไปใช

วรรณกรรมยคกลาง

- เกดวรรณกรรม/เรองส9น- Decameron ของ Boccaccio เปนเรองราวเกยวกบ K. Arthur ม 100 เรอง

ส9น โดยแยกเขยนขายเปนแผนๆ กอนนำามารวมเปนเลม และเลาเรองผานหญง 7 คนทรอดจากกาฬโรค

- Christine de Pisan นกประพนธผหญง เขยนเรอง The City of Lady- วรรณกรรมเขยนจากเรองราวชวตจรงของมนษย

เทคโนโลยและความกาวหนา

- ปนใหญ ถกฝรงเศสนำามาใชในสงครามรอยป – C.15- แวนสายตา เพอใหอานหนงสอใหสะดวกข9น–- เขมทศ ใชในการเดนเรอ–- นาฬกา ใชกำาหนดเวลาทำาพธกรรมตางๆ ใหเปนของขวญของพวกชนช 9นสง– –- กระดาษ กอใหเกดระบบการพมพ–

ความรในยค Renaissance

- เกดแนวคด Classicism/ Humanism- ในอตาล ทำาใหนกเขยนมากมายเกดข9น

- Lorenza Valla ใชการตความจากตวบท/หลกเหตผล แบบกรก และเปดเผยการหลองลวงของศาสนจกร

- Platonic Acedemy มการตพมพงานของเพลโตใหมอกคร 9ง- Renaissance ในยโรปเหนอ ทำาใหเกดนกเขยนมากข9น และนำาไปสการ

เปลยนแปลงของสงคม- Uthopia นำาไปสการเขยนรางกฏหมาย- Machiavelli – Discourses on Livy เรองราวของประวตศาสตร

โรมน- ศลปะในยค Renaissance เปนความงามแบบกรก/โรมน ซงคอความงามของ

สรระ และศลปะทม Perspective

ความขดแยงทางศาสนา

- สงครามภายในคนศาสนาครสต เกดจากสญญาจากกฎหมายโรมน ทใหนบถอศาสนาตามผนำา

- เกดผลกระทบในการแบงเขตแดน- มการคนพบทวปอเมรกา- มการกลาวหาคนนอกรดวาเปนพอมดแมมด ทำาใหมการเผาท9งเปน โดยเชอวาการ

เผาเปนการชำาระความชวราย- เกดนกคดทแสวงหาศลธรรมภายใตจรยศาสตร ซงไมเกยวกบหลกศาสนา

วรรณกรรมยคใหม

- Mannerism เปนศลปะทเนนความไมแนนอนของมนษย และความผดเพ9ยน- ศลปะแบบ Baroque

ปฏวตวทยาศาสตร

- การนำาความรสมยกรกกลบมา- แนวคดทางธรรมชาตวทยา, ดาราศาสตร- มการประดษฐเครองจกรกล- Copernicus ผปฏวตความคดดานดาราศาสตร- Kepler ผบอกถงการเคลอนทของดาวเปนวงร- Galileo ระบถงระบบจกรวาล- Newton ผคดคนวชาคณตศาสตรช 9นสง

The Enlightenment- โลกของนกปรชญา- Voltaire – Philosophical Letter

การปฏวต 1789 – สงครามนโปเลยน

- เกดกลมเสรนยม (Liberalism) ทำาใหมการเคลอนไหวทางการเมอง

วรรณกรรม Romanticism

- Les Miserables ของ Victor Hugo เปนเรองราวของความอยตธรรมในสงคมฝรงเศส

การปฏวตอตสาหกรรม

- กำาเนด ถานหน, เหลก, สงทอ- ระบบการรถไฟเกดข9น- การขยายตวของประชากรทเพมข9น และเกดชนช9นทางเศรษฐกจ- โรงงานสงทอ จะใชผหญงและเดกเปนแรงงาน เพอลดตนทนการจางงาน- Crystal Palace เปนสถานทจดแสดงสนคาในองกฤษ ททำาจากเหลกและกระจก

โดยจดแสดงความกาวหนาของประเทศทเชญ และวถชวต/วฒนธรรมของประเทศราษฎร

- ผลกระทบของอตสาหกรรม- ทำาใหคนในชนบทนอยลง คนเขามาทำางานในเมอง- เกดชนช9นกลาง ทอาศยในอพารตเมนท ทำาใหเกดแฟชน มอาชพทาง

ธรกจใหมๆ เกดข9น กลายเปนสงคมแบบผดขององกฤษ เรมมการวจารณเศรษฐกจ

- ชนช9นแรงงาน ใชชวตในโรงงาน และเลนกฬามวย, ฟตบอล

C.20 ยคสงคราม / การทำาลายจรยศาสตร

- เปนการทำาลายกฎเกณฑทางสงคมคร9งใหญ- WW.I - เยอรมน & ออสโตร VS ฝรงเศส & เซอรเปย

- ความขดแยงของออสโตรกบเซอรเปย- สงผลทำาใหเยอรมนยกเลกกษตรย

- กอน WW.II สตาลน ไดลบคอสก9ออกจากประวตศาสตร และสรางสงคมนยมข9นมา- WW.II-1919 ออตโตมนถกทำาลาย ทำาการกวาดลางขาวยวโดยลดทอนความเปน

มนษย และสรางความเกลยดชงชาวยว- หลง WW.II มการหามกลาวถงนาซ และตอตานนาซ- สงครามกลางเมองในสเปน

- การขาดแคลนเช9อเพลงในองกฤษ ป 1948- นายพลมาแชล ทำาใหเกดเปน EU- เกดสงครามเยนในโซเวยท- การประทวงของนกศกษาในฝรงเศส เพราะการเรยกเกบคาเลาเรยนแพง และมการ

เผารถ- มารคอม เฮก กบสญลกษณถงมอขางเดยว ตวแทนของกองกำาลงผวส- ในป 1989 ทำาลายกำาแพงเบอรลน

Modernity & Urbanization (ความทนสมยและความเปนเมอง)Modernity

- ภาวะความทนสมย- ใหความสำาคญกบครอบครวและชวตสวนตว- ภาวะสงคมเมอง คอ มการทำางาน

ความสมพนธของ Modernity สงตางๆ

- สมพนธกบ Science Revolution กอใหเกดการคดคนเครองมออำานวยความสะดวกตางๆ ในสงคมเมอง

- สมพนธกบ Social Science ทำาใหมการจดการอำานาจการปกครอง และการตดสนใจ

- สมพนธกบ Humanities เรองของครอบครว เกด American Dream คอการใชชวตกบครอบครวขนาดใหญ

เมอง City

“แกนกลางกลมของประชากรคอบลอกทมความหนาแนนของประชากร 1,000 คนตอ 1 ตารางไมล สวนกลมประชากรภายนอก คอบลอกทมความหนาแนนของประชากร 500 คนตอ 1 ตารางไมล “Urban Land Use Models

1)Central Business District (CBD) – ภาคธรกจสำาคญของเมอง,เจาของกจการ

2)Inner City – Wholesale Light Manufacturing – โรงงาน,สถานททำางาน

3)Inner City – Low – Class Residential – แรงงาน ใกลททำางาน–4)Inner Suburbs – Medium – Class Housing – ชานเมองช9นใน –

บาน 3-5 หองนอน

5)Outer Suburbs – High – Class Residential – ชานเมองช9นนอก –คฤหาสน

– Zone of Transaction คอทวางระหวางโรงงานกบทพก เพอปองกนการเกดมลพษจากโรงงาน

Working Class- Private Live มอยบนถนน ในชวงชวตทไมตองทำางาน- ในองกฤษ มการตากผาโดยการแขวนบนไม พาดออกไปนอกหนาตาง- ในชวงป 1930s ฝรงเศส และเยอรมน ไดคดแบบของอาคารททำาใหชวตดข9น ทำาให

ใหพ9นทโลงข9น หนาตางกวางข9น ซงเรยกวา High-rise-complex และโซเวยทไดนำาแนวคดไปใชสรางเขตอตสาหกรรม

Communities ของการยายถน

- ลกษณะผยายถน มกจะเปน Refugee (ผอพยพล9ภย) / Labor (แรงงาน) / Tourist (นกทองเทยว) / Trafficked Person (ผคนขามเขตชายแดน) / Student (นกศกษา) / Business Person (นกธรกจ)

- เกดการรวมกลมเฉพาะของคนยายถนข9น- ทำาใหมโอกาสทางการเมอง,เศรษฐกจ,สงคม/วฒนธรรม ทตางกน- ดำารงอยภายใตการเปลยนแปลงภมภาคโดยมปจจยเฉพาะกลม

- เกดโรงแรม/ ทพก/ รานคาตางๆ ตามชมชนของคนเหลาน9น- เกดข9นจากการเดนทางโดยมจดประสงคตางๆ- มการใชผาผนใหญหอเส9อผาในสมยทยงไมมกระเปา- ผคนหางานทำาในเมองตางๆ ดวยตวเอง- มการตรวจรางกายแรงงานกอนรบเขาทำางาน โดยผทไมผานจะถกสงกลบประเทศ- ทำาใหผคนแยกจากกบครอบครว

อำานาจใน 4 มตในทศนะของ Luke. Power : a Radical View (2005)

- เมอง/นคร มอำานาจในหารตดสนใจผานคน (ปจเจก+ชนช9น+สผว+เพศ+ความแตกตางในอดมการณ)1)อำานาจในการตดสนใจทจะกระทำาการใด2)อำานาจในการทจะไมตดสนใจทจะกระทำาการใด3)อำานาจในการขดขวางการตดสนใจในการกระทำาการใด4)อำานาจของพ9นททจะใหคนตดสนใจในการกระทำาการใด

เมองโลกท 3 : Over Urbanization

- Informality มการจางานนอกระบบ คอการจางงานทไมเปนทางการ- สงคมกลายเปนทเปนเครอขายเชอมโยงกน- เกดการเมองระดบเมอง นำาไปสขบวนการทางสงคมในระดบเมอง- ใชพ9นททไมไดมงเนนการเกษตร ไดแกการสรางทพกอาศย โรงงานอตสาหกรรม

ยานการคา

- มการวางผงเมอง และใชสเปนสญลกษณ ในการกำาหนดโซนของเมอง

Private Life of Urban People- ใชชวตอยกบครอบครว- พ9นทสวนตว คอทนอนและทกน- ใชความทนสมยเพอความสะดวกสบายในการดำาเนนชวต- การแชรของรวมกนของสาม-ภรรยา มการแบงหนาทในงานบาน- เรมมการใหความสำาคญกบการศกษา และสรางวนยใหกบลก- การแตงงาน เกดข9นจากความรก ใชชวตค และมสขภาพทด- เกดหมบานจดสรรข9น- ในบานชนช9นสง มพอบาน และใหความสำาคญกบครวมากทสด- มรานเสรมสวยเกดข9น แตในยคน9นยงไมมการแยกเพศ- ชวงสงคราม ทำาใหมเดกกำาพรามาก เปนหนาทของศาสนจกรทตองคอยดแล- สงคมในรานกาแฟ เปนสถานทพบปะผคนมากมาย- เรมมการฟงวทย เพอการตดตามขาวสารในสงคม- Modernity ในเอเชย เกดมาจาก การคา และการลาอาณานคม

Globalization/Territorial Stage- กระจายออกไปทวโลก ผานเศรษฐกจแบบทนนยม- ใชชานเมอง เปนฐานการผลต และมการพฒนาการเกษตร- รเรมการซกผาในโรงซกผา โดยองกฤษ เปนผนำาเขามา- สรางคลงสนคา และธนาคารในเมอง- มหาบเรเปนพอคาตามเมองเกดข9น- เกดคานยมการถายรปกบภรรยา โดยลกษณะเฉพาะของชาวตะวนตกกบชาวตะวน

ออกตางกน- เกดการใชชวตในหองแถวแบบจน

ความทนสมยในสงคโปร

- กลายเปน Colonial Modern

- มการฉลองในโอกาสตางๆ- ปราศจากแนวคดชาตนยม- ปารากนน คอ คนทแตงงานขามเช9อชาต- เกดสภาหอการคาของคนชาตตางๆ ทเขามาอาศย- เกดหาบเร ทเปนคนอนเดย ขายชารอน- มเกวยน และแรงงาน ของชาวอนเดย- การเลนเทนนสเปนกฬาทนยม- ในสมยท ล กวน ย เปนนายก ไดทำาการปรบสงคโปรใหเกดวฒนธรรมคนเมอง โดย

การสรางรถสาธารณะ สรางวนยความสะอาด และลดบงกะโล ใหกลายเปนอพารทเมนต

ความทนสมยในกรงเทพ

- มวนพกทมใบอนญาต และคนเขมรในไดเขามาเมอง- การแตงการของชนช9น ทแตกตางกน- New City ทำาใหเกดระบบเศรษฐกจ และการมงาน Office ทำาใหเกดชนช9น- นวตกรรมหองเยนสำาหรบเกบอาหาร และเรมมการผลตนำ9าดม- รานถายรปของชาวญปน ทถนนเจรญกรง- ในตลาด เปนเพงขายของ และมตำารวจประจำาการ- ในอดตสำาเพง ขายพระพทธรป- มการต9งโรงงานขนสงสนคาททาเรอ- การสวนสนามทสนามหลวง ซงนำามาจากกองทหารมาในรสเซย- วฒนธรรมการพาภรรยาไปออกงานดวย- กอต9งโรงเรยนของชาวญปน- มศาลากลาง สำาหรบวาคด แตกฎหมายมรไวเพยงสรางความทนสมย เพราะคดเกยว

กบเจานายจะถกปกปองไวตามกฎมนเทยรบาล

- ภาคท 2 ภาคปรชญา –

Philosophy (ปรชญาบรสทธ)

ปรชญา (Philosophy)

- ประกอบดวย1)อภปรชญา (Epistermology) เปนงานเขยนของอรสโตเตลหลงจาก

เขยน Physics2)ญาณวทยา (Axiology) ปรชญาการใหคณคา ประกอบดวย

- จรยศาสตร (Ethics) ศกษาสงทด ทถก ทควร- สนทรยศาสตร (Aesthetics) ศกษาสงทดงาม

อภปรชญา

- ศกษา เวลา, อวกาศ, สาเหต, บคคล วาคออะไร- ศกษาความเปนจรง (Reality) หรอทเรยกวา โลก สรรพสง“ ” “ ”- แนวทางการศกษา 1) พจารณาธรรมชาตของสรรพสงอนเปนพ9นฐานทสด

หรอกคอ ศกษาโดยการแบงประเภท

2) พจารณาความมอยของสรรพสง

1) ศกษาธรรมชาตของสรรพสงอนเปนพ9นฐาน

- เรยกวาภววทยา (Ontology)- ศกษาเพอตอบคำาถามวามอะไรอย และมประเภทอะไรบาง- ศกษาการแบงประเภทชองสงของ โดยมเกณฑการแบงดงน9

1) เฉพาะ/สากล ของนกปรชญายคกรกคลาสสก (Socratic/Plato/Aristotle)

2)สง/คณสมบต3) เอกนยม/ทวนยม อธบายโดยใชแนวคดของ จต/กาย

สงเฉพาะ / สงสากล

- สงสากล คอสงทคงทน ไมเปลยนไปตามกาลเวลา มความสมบรณของสงน9นๆ เตมท

- สงเฉพาะ คอสงทเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา- เพลโตแบงสรรพสงออกเปน 2 โลก คอ

1) โลกแหงผสสะ (Sense) เปนโลกของสงเฉพาะ Ex. ของทกลม (สงทเปนรปธรรม)

2) โลกแหงแบบ (Form) เปนโลกของสงสากล Ex. ความกลม (สงทเปนนามธรรม)

- เพลโตบอกวาแบบ เปนสงพ9นฐานทสด ละสามารถรบรไดดวยเหตผล- สรรพสงในโลกของผสสะ ลวนมความบกพรองในคณสมบตของสงน9นๆ ทลอกมา

จากแบบ Ex. ตวเลข (Numeral) – สามารถสญสลายไปไดตามกาลเวลา เปนสง–เฉพาะ(ผสสะ) Number – เปนสงสากล(แบบ) Numeral นำามาใช

- ตามแนวคดของเพลโต แบบน9น สามารถรบรไดดวยการฝกฝน และวญญาณของเรา แตเดมแลว รทกอยาง เพยงแคตองการการระลกใหได

สง / คณสมบต

- สง(Entities/Objects) แบงเปน1)กายภาพ (Material) สงทเหนหรอรบรไดโดยผสสะ มตำาแหนงทอย และ

รบรได2)จต (Mental) ความรสก,ประสบการณ,จนตนาการทสามารถรบรไดดวย

ตวเอง3)นามธรรม (Abstract) ระบตำาแหนงไมได รบรไมได แตรจก เชน

คณตศาสตร

- Leibriz กลาวถงคณสมบตของของสองสง ถงแมจะมคณสมบตเหมอนกนทกประการ แตสงทไมเหมอนกนคอตำาแหนงและทอย เพราะฉะน9นไมมสงใดในโลกเทากนนอกจากตวมนเอง

- คณสมบต (Properties/Quality)

John Locke กลาวไวเกยวกบคณสมบตดงน9

1)คณสมบตปฐมภม (Primary) คณสมบตของสงทมอยโดยตวของมนเอง/

ตดอยกบตวมน ตดสนใหเปนอยางอนไมได Ex. ความแขง ตำาแหนง การเคลอนไหว ปรมาณ รปราง/รปทรง

2)คณสมบตทตยภม (Secondary) คณสมบตทถกสรางข9นจากประสาทสมผสของผรบรสวนหนงข9นกบเงอนไขภายนอกสวนหนง Ex. ส รส กลน เสยง

2) ศกษาความมอยของสรรพสง

- สจนยม (Realism) สงตางๆ มอยอยางอสระ ไมข9นกบผรบ/การคด/พจารณา/ตดสนของผรบร Ex. ทฤษฎแบบของเพลโต

- อสจนยม (Non-Realism) ข9นกบผรบร,สมพทธกบการคดพจารณา/ตดสนใจของผรบร Ex. ทฤษฎจตนยม ConceptionalizeFacts (ขอเทจจรง / การรายงานขอเทจจรง)

- มสภาพการณบางอยางทดำารงอยดวยตวมนเอง- เปนสงทเกดข9นแลวหรอกำาลงเกด- ใชภาษา พดออกมา ในการแสดง Facts

ญาณวทยา

- วาดวยทฤษฎความร ศกษาขอบเขตความร วารไดอยางไร- ประเภทของความรโดยทวไปไดมาจาก

1)จากความคนเคย

2)จากทกษะ3) เชงขอความ ประพจน – (ประโยคทมคาความจรง) – นกปรชญาให

ความสำาคญ

นยามของความร

- เพลโตนยามวา ความรตองประกอบดวย 3 เงอนไข ขาดอยางใดอยางหนงไมได1) เงอนไขความจรง ประพจนน9นเปนความจรง–2) เงอนไขความเชอ ประพจนน9นผพดตองเชอวาเปนเชนน9น–3) เงอนไขการใชเหตผลสนบสนน ประพจนน 9นตองมเหตผลหรอหลกฐานสนบสนน–

ประเภทของความร

1) เชงประจกษ/เชงประสบการณ(Empirical) เปนความรทข9นกบหลกฐานทไดจากประสบการณ การทดสอบสงเกต อาจเปลยนแปลงได Ex. วชาทางวทยาศาสตรและสงคมศาสตร

2) เกดจากการคดดวยเหตผล(Necessary) เปนความรทไมข9นกบประสบการณ เปนจรงเสมอ Ex. วชาทางคณตศาสตรและตรรกศาสตร

แนวคดทางญาณวทยา

1)ประสบการณนยม/ประจกษนยม เปนความรทแทจรงต9งอยบนฐานของประสบการณ

2) เหตผลนยม เปนความรทแทจรงต9งอยบนพ9นฐานของเหตผล

Ethics (จรยศาสตร)

จรยศาสตร

- ปญหาทางจรยศาสตรสนใจคำาตอบในเชงคณคา ทวาการกระทำาใด ดหรอเลว ถกหรอผด ทำาไดหรอไมได เพราะอะไร

- ใหความหมายเกยวกบความด- เกณฑทางสงคมทมผลตอจรยศาสตร ไดแกศาสนา จารตประเพณ และกฎหมาย

การมองแบบจรยศาสตร

- มองโดยใชจตสำานกโดยไมมเกณฑทางสงคม- มองไปทสาเหตของการกระทำา- Fact -> Evaluation สงทเกดข9นจรง แลวตความวาการกระทำาน9นดหรอไม

ทฤษฎในการมอง Moral Truth วาแนนอนหรอไม

- Absolutism คอ มกฎเกณฑทตายตว สามารถใชไดทกเมอ ทกกรณ ไมมขอยกเวนในการตดสน

- Relativism กฎเกณฑทสามารถปรบเปลยนใชงานไดตามกรณและเวลาตางๆ แบงได 2 แบบคอ

- Individual ใชเกณฑของแตละปจเจกบคคล ไมข9นกบผอน- Social/Cultural ใชเกณฑของบคคลหลายๆ คนในสงคมน9นๆ

การตดสนทางจรยศาสตร

- Consequentialism- พจารณาทผลของการกระทำาน9นๆ หากผลของการกระทำาน9นด การกระ

ทำาน9นถอเปนสงทด- Ethical Egoism คอแนวคดทนกถงผลประโยชนของตนเองเปน

หลก- Utilitarianism แนวคดประโยชนนยม คำานงถงความสขจากผล

- Act พจารณาการกระทำาแตละคร9งกน ใหแตกตางกนอยางส9นเชง

- Rule พจารณาการกระทำาทคลายกน ใหเหมอนกน- Non-Consequentialism

- ดทตวการกระทำาเปนหลก โดยไมคำานงถงผล หากการกระทำาน9นจดเปนสงทด ถอวาการกระทำาท9งหมดน9นด

- Good in itself- เปนแนวคดของ Immanuel Kant

เราทำาสงทดไปเพอ

- Egoism แนวคดการอยตวคนเดยว- ใหประโยชนตอตนเอง หรอเปนความเหนแกตว

- Altruism แนวคดการอยรวมกบผอน- ใหประโยชนแกผอน หรอเปนความเสยสละ

แนวคดทางดานตะวนตก

- ในยคกรก ต9งคำาถามทบทวนชวต ชวตทดเปนอยางไร- Socrates

- “ชวตทปราศจากการตรวจสอบคอชวตทไรคา”- ตอสกบ Sophist โดยบอกวา มนษยเปนมาตรวดของสรรพสง“ ”- Socrates Method คอการต9งคำาถามเสมอนตวเขาไมรอะไรเลย เพอ

ใหเกดความรจรง- Plato

- ความจรง/ความด/ความงาม เปนสงทแนนอน เปลยนแปลงไมได (ถอวาเปนแบบ)

- ระบไวใน The Myth of the Cave – The Republic- หากอางวาสงทร เปนสงทถก สงน9นยอมเปนสงทด/งาม/จรง- ใน Allegory of the cave

- The intelligible world โลกของความจรง ตองใชสตปญญาและเหตผล

- The sensible world โลกของความลวง ทใชผสสะรบร

- Shadow : Light เปรยบไดกบ ความลวง : ความจรง (Ignorance : Knowledge)

- Aristotle- Happiness (Eudaimonia) เปนเปาหมายสงสด ความภมใจท

ฝาฟนอปสรรคมาได- Virtue or Excellence คอความเปนเลศ, เปนแบบอยางใหผอน

ยกยอง- Moral Virtures

- Character : Good or Bad Habits เกดจากการเรยนร/ ประสบการณทสงสม

- Moderate ways เสนทางทพอดนการกระทำา- กลาวไวใน Book : Nicomochear Ethics

- John Stuart Mill- เปนนกคดกลมประโยชนนยม- หลกมหสข คอการกระทำาทด คอการกระทำาทนำาความสขมาใหกบคน

จำานวนมาก ซงวดจากปรมาณหรอคณภาพ- Immanuel Kant

- การกระทำาทด คอการททำาดวยเจตนาทด(เจตนาทปราศจากเงอนไข) ไมนบการกระทำาตามหนาท

- Categorical Imperative คอคำาสงทปราศจากเงอนไข- เคารพมนษยผอนเหมอนๆ กน ฉะน9นมนษยสามารถเขาถงความดไดทก

คน

แนวคดทางดานตะวนออก

จน

- ขงจอ(จากหลนหว) จะใหความสำาคญกบความสมพทธของมนษย- Li จะมองในดานของจารด, วถในการแสดงออกอยางเหมาะสม

- Ren สอนใหรกในมนษย ในฐานะทรบรอารมณ/ความรสกได และไมทำาในสงทเราไมอยากใหคนอนทำากบเรา

- เตา มองวามนษยเปนสวนหนงของธรรมชาต ตองยอมรบสรรพสงทเปลยนแปลงตลอดเวลา (ความแนนอนคอความไมแนนอน) และมแนวคดเรองภาวะคตรงขาม

อนเดย

- เชอคมภรพระเวท และทำาตามคมภร โดยมฐานความคดเกยวกบพระเจา ในคมภรภควทคตา

- กลมทปฏเสธคมภร ไดแก พทธ เชน วารวาก โดยพทธ จะมหลกไตรลกษณ/กรรม

Applying Ethics- ปจจบนวทยาศาสตรและเทคโนโลยกาวไกลไปมาก- การปฏบตทามกลางความเปลยนแปลง จะเกดมมมองแบบใดบาง?- สภาวะใน Social Network ปญหาเรองความเปนสวนตวในทสาธารณะ ขอมลท

เปนความจรง/ความลวง และกฎหมายกบการสรางจตสำานก ใชเหตผลแยกแยะ รวมถงการสรางความรบผดชอบในสงคม

Aesthetic (สนทรยศาสตร)

สนทรยศาสตร ( ศลปะและความงาม )

- ใน C.18 Alexander Baumgarten กลาวเกยวกบศลปะวา ศลปะคอสงทใชผสสะในการรบร เปนสวทผกโลกของความงามกบความดเขาไวดวยกน

- เปนวชาทวาดวยเรองของความงาม- ในโลกยคใหม เกดความหลากหลายทางศลปะข9นมากมาย แบงวชา Aesthetics,

Philosophy of Art, Art Appreciation, History if Art- ทำาใหมการตความศลปะในมมมองตางๆ

The Creation of man

- ใชเหตผลหรออารมณในการตดสนความงาม- มนษยสงตอภาพของอดตมาสปจจบนโดยภาพศลปะทมความละเอยดออน- ฐานะของมนษยดานศลปะ - ฝายผสราง เปนคนทสรางสรรคงานศลปะข9นมา/ท9ง

ไว

- ฝายผเสพ เปนคนทรบรงานศลปะน9น ในชวงเวลาตางๆ

- ความเปนศลปะ เรมตนเมอเราเรมทจะสราง ไมใชเรมตนทจะคด

การรบรความงาม

- รบรผานประสาทสมผส- ตความวา ชอบ/ไมชอบ งาม/ไมงาม- บางคร9ง การทเราชอบ/ไมชอบ ไมไดเกยวกบวาสงน9นงาม/ไมงาม

สงทเราสามารถรบรไดจากงานศลปะ

1)สงภายนอก (ธรรมชาต/งานศลปะ) 2) ตวมนษย (ท9งผสรางและผเสพงาน)

3) ความงาม 4) ความเปนศลปะ

ทฤษฎ / มมมองของความงาม

Aesthetics Experience- ข9นกบประสบการณดานความงาม- เปนสงทใหความรสกเพลนเพลนใจ และมผลตออารมณมากกวาเหตผล- สามารถดงเราเขาไปสอกโลกหนงไดในชวงเวลาหนง เนองจากมนษยตองการจะหน

จากความจรง/ความนาเบอหนาย สรางสสนใหกบชวต และชวงผอนคลาย- ความเปนศลปะ บางคร 9งอาจจะไมไดเปนความงาม- งานสองมต สามารถใหมมมองแกผชมไดตางกน- ความเปนศลปะ อยในชวตประจำาวนเสมอ

Art- Work of Art คอ ตวงานศลปะ

- Artist คอ ตวผสรางงานศลปะทกรปแบบ- Audience คอ ตวผเสพงานศลปะทกประเภท- Activity คอ แรงผลกดนในการสรางสรรคงาน บางคร 9งมเปาหมายบางอยางทอย

นอกเหนอประโยชนใชสอย คอ การสรางคณคาดานจตใจ ถายทอดจากผสรางสผเสพ ซงสามารถถายทอดขามวฒนธรรมไดImitation or Representation

- มแนวคดทวา ศลปะคอการเลยนแบบ- เพลโต มองวาศลปะเปนการเลยนแบบความจรงจากความคด–

และทำาใหใกลเคยงกบความจรงมากทสด - โดยศลปนตองมความรในการเลยนแบบ ตองมทกษะทผานการฝกฝน และใชเวลาในการสรางใหงดงาม การเลยนแบบจงเสมอนเปนการมอง สะทอนกระจกเงา

- อรสโตเตล - ศลปนเลยนแบบความจรงโดยดงเพยงลกษณะบางอยางออกมาเทาน9น และการเลยนแบบเปนธรรมชาตของมนษยExpressionism

- โดย R.G. Collingwood ใน Principle of Art ป 1938- ศลปะอาจไมใชเปนเพยงการเลยนแบบ แตเปนเรองทออกมาจากจตใจมนษย ไม

เกยวกบปจจยภายนอก Formalism/Pure Form- โดย Clive Bell ป 1914- เราจดวางองคประกอบศลปใหลงตวในลกษณะตางๆ จะมคณคาในตวของมน- มมมองประเภทน9 งานศลปะมกจะไมม Content - พ9นฐานการเขาใจความงามแบบ Formalism ตองรจกองคประกอบศลป และการ

จดวางองคประกอบ

Communication

- งานศลปะเปนตวกลางในการสอสารระหวางผสรางและผเสพ- มศลปนทชอวา Leo Tolstoy ในกลมน9- สงผานสอไปยงผรบอยางด

ความงาม

Beauty is objective- เปนปจจยจากภายนอก และเปนคณสมบตของวตถอยางหนง- ข9นอยกบตววตถเอง ไมข9นกบตวมนษย- ตามแนวคดน9 หากสงใดงามแลว มนษยทกคนจะเหนวาความงามเหมอนกนทกคน

Beauty is subjective- อารมณ/ความรสกทอยในตวมนษย- มนษยเปนผตดสนความงาม ดงน9น ความงาม จะข9นอยกบแตละคนทไดเสพงานน9น- แนวคดน9 ทำาใหเกดทศนะทหลากหลาย

ความเปลยนแปลงในยโรป C.18-20

- สงคมและการเมอง และแนวคดเรองเสรภาพ- วทยาศาสตรและเทคโนโลย ทำาใหความเชอ/ศาสนา เปลยนไป- เศรษฐกจทนนยม อำานาจ และการศกษา ทพฒนาข9นมา- ศลปนในยค C.20 สรางงานศลปะททาทายความงามโดยมองวา ความงามไมไดเปน

เปาหมายของการสรางงานศลปะ- ในอดตงานศลปะจะสรางข9นสำาหรบสงทยงใหญ/ศาสนา/เทพ แตศลปนยคใหมฉก

กรอบของอดมคต และแสดวงใหเหนถงความจรง

การทาทายใน C.20-21

- คณคาของศลปะอยท ความงาม ความจรง หรอศลธรรม

Art & Beauty - ท9งสองอยางแยกออกจากกนไมได แตมเกณฑทมากข9น ทามกลางความงามทหลาก

หลาย

- หรอท9งสองอยาง อาจแยกออกได เพราะศลปะทมเปาหมายโดยไมตองมความงาม- หรออาจจะข9นอยกบมมมองของผเสพ

Art & Truth- เพลโต มองวาเปนการเลยนแบบความจรง และศลปะเปนสงลวง ไมใชสงจรง- ใน C.20 มการเสนอความจรงทแตกตางใหไดเขาใจ ซงเปนการนำาเสนอความจรงท

ศลปนเหน- เปนสงทเหนไมใช Fact (สภาพทเปนอย) แตเปน Truth (ความเปนจรง)- เผยความจรงในอกรปแบบหนงโดยเปรยบวาศลปนกเหมอนนกปรชญา- ขอแตกตางของงานประณต กบ การแสดงใหเหนความจรง

Art & Morality - งานศลปะจะตองอยใตความดงามหรอไม? ศลปะสามารถทำาใหคนเปนคนด/เลวได?- การโนมนาวจตใจของงานศลปะสามารถเกดข9นไดหรอไม? จำาเปนตองมกรอบเกณฑ

มาบงคบหรอไม?- Art for Art sake กอต9งข9นเพอแยกตวออกมาจากการขายงานศลปะใหพวก

ทไมรคณคา โดยตวศลปนทแยกตว ออกมาเปนอสระโดยพนจากกรอบสงคม- Art for Society เปนศลปะเพอสงคม ซงยงมความผกพนกบสงคมอย อยาง

แยกออกจากกนไมไดอยางส9นเชงงานศลปะจะข9นอยกบมมมองของศลปนตอการรบผดชอบสงคม และการสะทอนความคดตอสงคมไมใชการสงสอน

Censorship: Artistic Responsibility - การตรวจสอบงานศลปะ ควรตามกฎเกณฑ หรอปลอยใหเปนกลไกของสงคม- หากไมมการตรวจสอบ คนในสงคมตองทำาหนาทแสดงออกตองานน9นอยางเหมาะ

สม- ประเดนดานวฒนธรรม/ศาสนา/เช9อชาต/การเมอง คอสงทถกนำามาถกเถยงเสมอ- ภาพยนตรสะทอนเรองความรนแรง/เพศ/ความเปนมนษย-ประเพณ แตบางคร9ง

หากมองอกมมมอง อาจจะกลายเปนงานศลปะทดเยยมการทำาซำ9า

- เกดสภาวะของ ของแท และของปลอม- การทจะทำางานศลปะน9นข9นมาอกช9น บางคร9งอาจมการดดแปลง- การทำางานศลปะใหเปนศลปะ- Ready made คอของสำาเรจรป เปนงานศลปะจากสำาเรจรปทนำามาจดวางใหม

หรอาจเปลยนหนาทของสงๆน9นWhat is Art?

- เกดการทาทายกาจพจารณาตดสนคาทางศลปะเสมอ- งานทสรางโดยการฝกฝนจนมความชำานาญ กบ งานไมตองใชฝมอ

- วธการถายทอด มผลมาจากการเปลยนแปลงความคดของศลปน - จากอดมคตสความเปนจรง มมมองศลปนในแตละยคสมยทเปลยนไป - ในศลปะยคใหม แรงผลกดนมความสำาคญกบผเสพมากข9น

-ภาคท 3 ภาควรรณกรรม-

Literature and Truth (วรรณกรรมกบความจรง)

วรรณกรรม

- วรรณกรรม คอ งานประพนธ/งานเขยนทกชนด- วรรณคด คอ - วรรณกรรมทไดรบความยกยองคณคาดานวรรณศลป

- วรรณกรรมทสามารถยกระดบจตใจคนใหรผดถกได- วรรณกรรมททำาใหผอานเกดอารมณสะเทอนใจได

- วรรณกรรมทใชภาษาไพเราะ เหมาะกบทกคน

การตคาวรรณกรรม

- วรรณกรรมทดตอง - บอกคณคาของมนษยใหได- ตปญหาของมนษยไดชดเจน- ถายทอดภาพของมนษยไดชดเจน- มวรรณศลปทด- ไมมความผกตดกบเวลาและสถานท

สงทตองตระหนกเมออานวรรณกรรม

- มประเดนทางสงคมและอดมการณแฝงอยเสมอ- ไมใชทกคนจะสามารถอานได เฉพาะคนมเงนเทาน9น และการเสพวรรณกรรมน9น ไมม

เสรภาพทางการรบรท 9งหมด เพราะมการ censor

ทำาไมตองอานวรรณกรรม

1) เพอรจกโลกและสงคม ใหสะทอนความจรง (แสดงความจรงออกมา)2) เพอใหรวาอะไรถกผดใหขอคด (บอกถงความดทควรทำา)3) เพอเพลดเพลนในวรรณศลป (บอกถงความงามทควรคา)4) เพอหนออกจากปญหา ออกจากความทกข (ใหอำานาจเราทจะทำาบางอยาง)

โลกแหงเรองเลา

องคประกอบของเรองเลาในวรรณกรรม

1)Plot (โครงเรอง)- บอกถงความเปนมา ความขดแยง และปมของเรอง

- Plot ไมใช Story ไมไดบอกวาเกดอะไรข9น แตบอกในการรบรเรองราวเปนปมไปเรอยๆ

2)Character (ตวละคร)- คอคนทจะแสดงอยในวรรณกรรม สรางโดยผเขยน- วธแนะนำาตวละคร คอบอกตรงๆ บอกลกษณะและปมขดแยงท9งหมด หรอบอ

กออมๆ ใหผอานไดคดเอง บอกผานเหตการณบางอยาง3)Point of View of Narrator (การเลาเรอง)

- บคคลท 1 (ตวเอกเลา) / บคคลท 3 (ใครบางคน ทเหนเหตการณท9งหมดเลา) / แบบราโชมอน (ตวละครท9งหมดเลา และเกดความขดแยงในการเลาน9น)

- การเลอกใชมมมอง มผลกบความรสกของผอาน

วรรณกรรมกบความจรง

- วรรณกรรมทดจะตองสามารถสะทอนความจรงของสงคมได สะทอนความจรงไดอยางสมจรง ไมผกตดกบสถานทและเวลา และสามารถเปลยนแปลงสงคมหรอแกไขปญหาสงคมได

- 1984 บรรยายถงภาพของสงคมองกฤษในยค 60’ และสภาพหวาดระแวงของประชาชนทมตอรฐ

- ความจรง มหรอไม?- ความจรงมเพยงหนงเดยว หรอข9นกบมมมอง?- ความจรงเปนสจธรรมจรงเหรอ?- หากวรรณกรรมแกปญหาสงคมไดจรง ทำาไมยงเกดปญหาอย?

สอเปนกลางในการเลาความจรง ?

- การเลาประวตศาสตรผานมมมองของตางฝาย ทำาใหความจรงเกดความขดแยง- การตดตอของสารคดและใชเสยงประกอบ ทำาใหความจรงถกบดเบอน

การเลาความจรงผานหลายมมมอง

- ตำานานเทพ VS คมภรทางศาสนา VS วทยาศาสตร ในเรองการกำาเนดของโลก- เรอง Davinci Code สะเทอนความเชอดานศาสนา- เรอง Rashomon การเลาความจรงผานมมมองทมจกประสงคตางกน

ขอถกเถยงเรองวรรณกรรมกบความจรง

มมมองแรก

- ในหนงสอ The Republic (Book X) กลาวถง เตยง 3 เตยง หนงคอแบบของเตยง อกหนงคอเตยงทเราใช และอกหนงคอเตยงในภาพวาด

- เพลโตมองวาเปนการลอกเลยนความจรง โดยไมมความสรางสรรค และไมมภาพความจรงเลย

- เพลโตไมตองการใหมกว ยกเวนกวเชดชวรบรษ และมองวากวมอมเมาประชาชน- แตสำาหรบอรสโตเตล มองวาเปนการเลยนแบบ แตหากงานน 9นทำาใหคนกลว เวทนา

และชำาระลางจตใจได ถอเปนงานด

มมมองท 2

- งานวรรณกรรม เปนสงทตองใชความสามารถ และยงสามารถแสดงไดในความจรงในทกมต

- ในยค Romantic มการบอกวา ผสรางวรรณกรรมเปนเหมอนผทำานายอนาคตได

- นกนววจารณ (New Criticism) มองวาวรรณกรรมทด ต อง เป นอมตะ สมบรณในตวเองโดยไมตองมบรบทอนมาชวย และสะทอนแกนแทของมนษย

การสรางความจรงในวรรณกรรม

- นกโครงสรางนยม มองวางานศลปะคอการเลยนแบบ แตมคณคาโดยการประกอบสรางใหม และงานวรรณกรรมไมใชภาพประทบ

- ทำาไมวรรณกรรมสะทอนสงคมแกปญหาสงคมไมได- เพราะมนเปนแควรรณกรรม ทประกอบสรางดวยสญนยม

- สญนยม คอ สงทคนในสงคมรและยอมรบรวมกน เขาใจตรงกน

- ไมไดเปนสงใหม และสะทอนปญหาทรอยแลว เพยงแตลำาซ9งและเขาถงมากกวาการเสนอขาว

- แตทำาไดเพยงชวขณะ ไมทำาใหเกดสำานกถาวร

ความจรงในวรรณกรรมและวรรณกรรมในความจรง

- ความเชอของกลมคน เกดจากอคต สฉนทาคต และมายาคต เชน ประเดนสผว (ใน Othello ของ Shakespeare) ประเดนรปลกษณ (ในขนชางขนแผน) รวมถงจากการเหมารวมสงตางๆ

- การพดความจรงบางคร 9งเปนเรองอนตราย เพราะสะทอนความคดเพยงดานเดยว- การยกยองความเปนไทย ชาววงสวนนอย VS ขาวนาสวนมาก แลวอะไรคอความ

เปนไทยทแทจรง- วรรณกรรม สะทอนความจรงโดยใคร? ผานมมมองใด? ทำาไมตองสะทอนในมม

น9น?

Literature and Ethic (วรรณกรรมกบความด)วรรณกรรมกบความด

- ความเหมาะสมในการเสพวรรณกรรม ผกำาหนดกรอบคอผมอำานาจในบานเมอง- คณคาของวรรณกรรมตางๆ ถกกำาหนดโดยปจจยทางสงคม- สงคมเปนคนกำาหนดวางสงใดด สงใดเลว- การสรางหรอเสพวรรณกรรม มปจจยทางสงคมเปนตวกำาหนด

บทบาทของเรองเลาในการกำาหนดให ฟง และ เชอ“ ” “ ”- นทานอสป และ Fairy Tales กำาหนดกรอบความคดของความด- การสรางวรรณกรรมแบบเดมๆซำ9าๆเปนการกำาหนดกรอบความคดใหสงคม

สงคมแหงการ ฟง เชอ และ หาม“ ” “ ” “ ”- เรองเลากำาหนดมมมองของผอานทมตอโลกกรอบศลธรรม และจดบทบาททาง

สงคมใหกบผอาน- ผอานทำาตามกรอบความคด และตอตานสงทอยนอกเหนอกรอบ- ผมอำานาจ เปนผกำาหนดเรองทจะใหผอานเสพ

การอาน ความด ผานวรรณกรรม“ ”- ความดทแฝงอยในวรรณกรรมทกเรอง แตมการมองมมมองของความดในหลาก

หลายมมมอง- ความด จะข9นกบบรบทตางๆ

บรบท (Context) - คอสภาพแวดลอมทมผลตอเหตการณ ความคด ความเชอ- บรบทมหลายดาน ท9งทางสงคม ประวตศาสตร และวฒนธรรม- ความดในวรรณกรรมทมผลมาจากบรบททจำาเพาะ

มมมอง (Point of View) - การเลาผานมมมองของผเลา เปนกรอบของมมมองน9นๆ ทำาใหมองเหนตางกน

ประเดนความรกชาตแบะการเสยสละเพอชาตHorace’s “Odes” (23 BC.)

- แสดงถงมมมองของผมอำานาจในบานเมอง

- ในชวงเวลาของสงคราม ตองการคนทกลาหาญ มกำาลง- “Dulce et decorum est pro patria mori” = จงมความสขกบการ

ตายเพอชาต- ใหขอคดวา ผหนการตอส เปนผทสมควรถกลงโทษ

Rupert Brooke’s “The Soldier” (1914)- ในชวง WW.I. ใหมมมองวา ประเทศสำาคญกวาตวบคคล- ใหสภาพความยงใหญทแตกตางกนกบยคโรมน

Wilfred Owens’s “Dulce Et Decorum Est” (1917)- แสดงใหเหนภาพของทหารทเปนเพอนตายตอหนาตอตา- หากมาพบสภาพจรง จะไมมใครตองการจะมารบ

Virginia Woolf’s “Mrs. Dalloway” (1925)- ทหารผานศกทมอาการทางประสาท- คนภายนอกมองวาทหารเหลาน9นสรางวรกรรม ในขณะททหารมองวา

ตนเองกออาชญกรรมฆาคนอน

ศลธรรม คณธรรม จรยธรรม

Shakespeare’s “the Merchant of voice” (1596-1998)- กำาหนดภาพของชาวครสตทเปนคนด และภาพของชาวยวทเปนคนชว- มาตรฐานศลธรรมทางศาสนาทไมเปนสากล ไมสามารถใชไดกบทก

ศาสนาหรอความเชอ- แสดงมมมองของชาวยวทมตอชาวครสต- มการแปลเปนภาษาไทยในชอ เวนสวานช“ ”Albert Camus’ “the strange” (1942)- โจมตมาตรฐานทางศลธรรมของสงคม- คณคาทางศลธรรมของสงคมทยดถอ อาจทำาลายคนทบกพรองทาการ

ปฏบต

Voltaire’s “Candide” (1759)- การเสยดส/ทาทาย สถาบนศาสนาช9นสง- สถาบนทสงคมเชดชวาสงสง กหนไมพนสภาพของคนทวไป

ชาวนากบงเหา

- เปนเงอนไขความไมสมจรง มความหมายแฝงของความด- สรางใหเหนภาพของความอกตญญ บนความเมตตาอนยงใหญ

กากบหงส

- การกำาหนดกรอบใหคนไมฝนธรรมชาต- สขาว-สดำา แสดงความเหลอมลำ9าทางสญลกษณของส สผว

Fairy tales- การกำาหนดกรอบความดใหผหญงและหนาทของผชายใหกบคนในสงคม

Literature and Aesthetic (วรรณกรรมกบความงาม)

วรรณกรรมกบความงาม

-หนาทของนกเขยน สรางภาพแทนของความจรงออกมาผานมมมองของผเขยน

ความงามกบรปราง

-วรรณกรรม Lolita เรองราวของการรกเดก

-Plus Size Model รปรางทมขนาดใหญกวาปกต

-Rubeneque ความงามแบบทมเน9อหนงอวบอม

-Venus มมมองของความงามของหญงสาว (Milo/Willendorf)

ความงามทไมมบรรทดฐาน

- Luncheon on the Grass (1863, Manet) เปนภาพวาดทวาดข9นเพอตอตานดานศลธรรม

- เมอมการนำาไปเทยบกบภาพของ Titian ทเปนภาพทไมมจดเดนทหญงเปลอย แตภาพของ Manet เนนทตวของหญงเปลอย และแสดงความทาทาย

- Manet เนนแตเรองเทคนคการวาดภาพ ไมไดสนใจเน9อหา แตคนเสพกลบสนใจทเน9อหามากกวา

- Olympia (Manet) เปนภาพวาดทเลยนแบบ Venus (Titian) แตถกตอตานดานศลธรรมมากกวา

- คนมกโจมตศลปะในเรองของศลธรรม และไมสนใจทจะมองดเทคนคในการสรางงาน

- Dada กลมศลปนหนมสาวชวงหลง WW.I เปนกลมศลปนททำางานศลปะเพอทำาลายขนบธรรมเนยมเกาๆ ของศลปะทงดงาม

- ศลปน Marcel Duchamp

- งานศลปะ Fountain (1917) เปนโถสวมควำา

- L.H.O.O.Q. ภาพโมนาลสซามหนวด

- Rrose Selavy รางทแตงหญงของ Marcel ซงแปลวา Eros คอชวต แสดงถงเรองทเกยวกบเพศ

- Pop Art (Andy Warhol) เปนการนำาสงทอยในชวตประจำาวนมาสรางเปนงานศลปะ นยามของวรรณคด

- เจอ สตะเวทน (2514) ใหนยามไววา วรรณคด คอ หนงสอ/บนทกทมความคดดทสด ทเขยนอยางประณต บรรจงครบองคแหงศลปะของการเขยน ใหคนอานเหนจรงกบผแตง ดลใจใหปต เพลดเพลน ท9งตองประกอบดวยคณคาสาระดวย

- ม.ล.บญเหลอ เทพยสวรรณ (2517) ใหนยามไววา วรรณคด คอวรรณกรรมทไดรบการยกยองท9งความงามและความด

- วทย ศวะศรยานนท (2519) ใหนยามไววา วรรณคด คอ บทประพนธทมงใหความเพลดเพลน ใหเกดความสำานกคด ตองมรปศลปะ (Form) ททำาใหมความงาม

- Emile Zola (1840-1902) เปนคนทออกมาชวย Manet และทำางานแนวธรรมชาตนยม

- วรรณกรรมทสรางบนกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอใหความจรง

- ทดลองโดยใชตวละครของเขา แลวสรางเหตการณข9นมาวาจะเกดอะไรข9น

- เปนนยายหลายเรองทมชดพ9นหลงเดยวกน เกยวกบครอบครวเดยวกนทมเรองราวสงตอกนมา 5 ชวอาย

- เปนพ9นทสำาหรรบแสดงภาพของชนช9นลาง ซงในยคน9นถกโจมตอยางหนก

การรบรความงาม

- จะตองรบรจากสมผสท9ง 5

- Alexander Goltlieb Baumggarten (1750) กลาววาจะเขาถงความงามได จะตองม ความด ความจรง และความงาม

- Immanuel Kant บอกวาความงามเปนรสนยมของบคคล

- Leo Tolstoy ต9งคำาถามวา What is Art และจะตองแยกระหวาความด ความจรง ความงามใหได

ความงามในวรรณกรรม

- รสวรรณคดสนสกฤต

รก ขบขน ทกขโศก โกรธ

กลาหาญ กลว รงเกยจ พศวง (หรออาจม สงบ ดวย)

- เปนสมผสทไดจากการอาน

- เพลงขบวรกรรมวรบรษ จะใหการเชดชความกลาหาญ ทมผลมาจากระบบศกดนา ฝรงเศส

- วรรณกรรมทแสดงถงความรกตองหามในชนช9นสง

- อารมณความรสก เกดข9นพรอมกบวรรณกรรม (Art is emotion, passed through thought and fixed in form.)- เรองราวความรกทเปนไปไมได ถกใชแสดงความรสกของกวออกมาทางงานเขยน

- Guillaume Apollinaire เขยนบทกวทรอยเรยงออกมาเปนรปภาพ หรอทเรยกวาวรรณรป

- ภาษาในบทกวทมการเลอกสรรคำา ซงตวผเขยน จะไดเปรยบดานการมวรรณศลป แตผอาน มขดจำากดทางการเขาใจ

- Charles Bandelaire กบบทกว Les Fleurs du Mal ดอกไมแหงความชว ซงเปนการนำาเรองทไมดมาพดในบทกวทงดงาม

- Pieare de Ronserd บทกวทเปรยบผหญงกบดอกไม

- Obscene Art เปนศลปะทนาเกลยด คอการภาพของซากศพ

- Transgrtession คองานทกาวขาวความดงามไปพบกบความชวราย และบอกถงสจธรรมของชวต

- พระมะเหลเถไถ เปนงานทลอเลยนอเหนา ใชคำาทไมมความหมาย สรางจงหวะในเรอง ถกหาวาเปนงานวกลจรต

Literature and Power ( วรรณกรรมกบอำานาจ )

วรรณกรรมกบอำานาจ

- มองผาน 1984 และสแผนดน

- เมอวรรณกรรมรอานทาทายอำานาจ เกดเปนหนงสอทตองอาน และหนงสอทหามอาน

1) 1984- เขยนโดย George Orwell (1903-1950)

- ใหภาพของสงคมทตรงขามสงคมอดมคต (Dystopia)

- Neologism คอการสรางภาษาใหม เชน Orwell ทแปลวา ปฏบตการทางสงคมเผดจการ

- 1984 มอทธพลทำาใหเกด

- วรรณกรรม 1Q84 ของ Murakami Haruki

- เพลง Resistance ของวง Muse

- รายการ Big Brother

- เปนเรองราวของสงคม Oceania ทมลทธบชาผปกครอง

- พรรค Ingsoc (English Socialism) เปนผนำาของสงคม

- มการต9งกระทรวงความจรง ซงทำาหนาทบอกความจรงเพยงนดเดยว และปดบงสวนทเหลอไว

- มกระบวนการกำาหนดกรอบความคดของประชาชน

เรองราวในเรอง

- “คนทบงการอดต บงการอนาคต คนทบงการปจจบน บงการอดต”

- เรองราวของสงคมเผดจการเบดเสรจ ถกปกครองโดยพเบ9มผนำาพรรค Ingsoc

- รฐบาลภายใตการควบคมของพรรค Ingsoc ทคอยสอดสองดการกระทำาของประชาชนตลอดเวลา

-ประชาชนทกคนจะตองทำา และคดในสงทพรรค Ingsoc ตองการ หากไม จะถกลงโทษอยางรนแรง

- วนสตน ตวเอกของเรอง ทำางานในแผนกการสรางเรองเทจของรฐบาล จงรเรองทรฐบาลหลอกลวง

- บนทกทวนสตนแอบเกบเอาไวหลงกำาแพง บนทกของเรองราวตางๆ เอาไวทกๆ วน

- มการแสดงภาพการแขวนคอและยงนกโทษเผยแพรไปตามกลอง ใหเหนถงการลงโทษ

- เยาวชนทถกรฐบาลกำาหนดความคดต9งแตเดก

- วนสตนไปพบกบไบรอนทสำานกงานของพรรค ซงในหองของไบรอนสามารถปดกลองได

- ไบรอนใหหนงสอวนสตนมาเลมหนง ซงไดซอน “The theory and practice of oligarchical collectivism” (ทฤษฎและการปฏบตภายใตการรวมรฐดวยอำานาจ) เอาไว โดยทำาใหหนาตดกน ตองคลออกเพออาน

- วนสตนและจเลยแอบคบกน ซงตอมา ท 9งคโดนจบในขอหาอาชญากรรมทางความคด

- วนสตนถกจบขงคก เจอกบเพอนของเขา ถกนำาไปทรมาน

- เพอนเขาภมใจทลกจบเขาสงตำารวจความคด เพราะเขาละเมอวา พเบ9มจงพนาศ ออก“ ”มา

- ไบรอนเปนตำารวจความคด และทำาการทรมานวนสตน เขาเครองทรมาน (เครองดงตว) เพอใหเขารวาควรจะคดอยางไร รวมท9งทรมานทางจตใจ ซงวนสตนความทรงจำาทเลวรายตอหน

- สดทายวนสตนถกควบคมความคดแลว

กลไกของอำานาจมผล

- ควบคมรางกาย และความคดของคน และทำาการลงโทษผทละเมด

- สรางใหคนทกคนตองพด ทำา คดเหมอนกน

- มการควบคมแมกระทงความรสก จะรกกนไดภายใตคำาวาครอบครวทรฐอนญาตเทาน9น

การปรากฏของอำานาจ

- ความเกลยดสองนาท เปนการสรางภาพของศตรทรฐสรางข9น กอใหเกดความคลงชาต

- โทรภาพ ทำาหนาทจบจอง ควบคม สอดสอง ลางสมอง และใหขอมลทบดเบอน

- ตวแทนอำานาจเบดเสรจ

- ภายนอก แทรกซมและจบตามองอยในทกสถานท

- ภายใน ตวละครทผนวกอดมการณ โดยทตวละครไมรตววาถกควบคมไวแลว

- เกดการจบผดตวเอง ซงแสดงใหเหนกบ พาซน (เพอนบาน) ทถกลกของตนจบสงตำารวจความคด เพราะละเมอออกมา ตนเองรสกผดตอพรรค และกลาวชนชมทลกจบตวเอง

- ตำารวจทางความคดในเรองน9คอ โอ ไบรอน มหนาทจบตามอง และเปลยนแปลงความคดของคนทผดไปจากทกำาหนด

- บางท ตวตนของพเบ9มอาจจะไมมกได

- ความทรงจำา/ประวตศาสตร

- มหนาททำาใหจำา ทำาใหลม

- แสดงออกมา ผานประโยค ผควบคมอดต ควบคมอนาคต ผควบคมปจจบน “ควบคมอดต ”

- มการแกไขใหถกตอง ทำาใหความเทจกลายเปนความจรง และทำาใหคนไมมความทรงจำา

- นวสปค

- คอการควบคมภาษา ซงสงผลใหควบคมความคด

- คดคำาใหมใหมความหมายเฉพาะ ทำาใหตองคดสองช9น

- อาชญากรรมทางความคด คอ ความตาย

- การลงโทษ

- อาชญากรรมความคด และอาชญากรรมเพศ มโทษรายแรง

- การเปนปจเจกบคคล เปนสงทรฐไมตองการ

- หอง 101

- เปลยนแปลงความคดของคน โดยการสอบสวน ขมข ทรมาน ทำาใหคนคดตามทตองการ

- แสดงออกมาใน 2+2 = 5

กลวชาการประพนธ

- นำาเสนอผานมมมองทต9งคำาถาม กดดน และอดอด และใหคนอานเลอกขางอยดานตวเอก

- วรรณกรรมมอำานาจในการสรางความหมาย

1984 กบสงคมไทย

- สอ จะนำาเสนอภาพคนทเราจะตองเกลยดใหกบเรา

- ราชบณฑตยสถาน คอ ผควบคมภาษาไทย และควบคมความคด

- วชาประวตศาสตรทนำาเสนอเพยงดานเดยว

- การปลกฝงความรกชาต

- กระทรวง !CT และศนยเฝาระวงทางวฒนธรรม ลกเสอไซเบอร ทจบตาดการเบยงเบน

- ปจจบน 1984 กลายเปนหนงสอตองหามในทสาธารณะ

- วรรณกรรมมผลตอการรบรโลกภายนอกของเรา และวรรณกรรม สามารถสถาปนาความหมาย และความจรงได

2) สแผนดน

- อำานาจของภาษา ภาษากำาหนดความคด ผคนเหนเปนเรองธรรมดา เคยชนกบมน จนไมเหนอำานาจทอยเบ9องหลงของภาษา ทบงคบใหเราเรยนรโลกผานคำา มการใหความหมายตรงและความหมายแฝง ภาษาสามารถโนมนาวคนได ผานการตราชอ รวมถงการสรางวาทกรรมทางภาษา ทำาใหความเชอกลายเปนความจรง

- วรรณกรรม สแผนดน โดย มรว.คกฤทธ ปราโมช

- การสราง ความเปนไทย ผานมมมองของแมพลอย“ ”

- ภาพของสงคมสองสภาพข9ว

- ภาพของสมบรณาญาสทธราช ทมความสงบสข มวฒนธรรมอนดงาม เปนสงคมอดมคต

- ภาพของประชาธปไตย ทสงคมทเสอมถอย มแตความแตกแยก เปนกลยค

- การเชดชอดมการณ ผานการเมองแบบรวมศนย แสดงวฒนธรรมช 9นสง ความสมพนธระหวางชนช9นและทำาใหวฒนธรมไทย = วฒนธรรมชนช9นสง

- แตบนทกประวตศาสตรกลบใหภาพทตรงขามกบภาพของสแผนดน

- ประวตศาสตรนอกวง เปนสวนของสงคมไทยทถกละเลย

- นยามความเปนไทย โดยใหภาพแทนทกลายเปนความจรง กลายเปนความรสกนกคดกระแสหลกของผคนและทำาใหบรรทดฐานความเปนไทยอยท สแผนดน

- อำานาจของสแผนดน คอ การเปนตวแทนความเปนไทย และทำาใหการเปลยนแปลงการปกครองทำาลายความเปนไทย

- เปนนวนยายทถกมองวา ลางสมองประชาชน

3) เมอวรรณกรรมรอานทาทายอำานาจ

- หนงสอทหามอาน - หนงสอ กฎหมายไทย“ ”

- “นราศหนองคาย ทมเน9อหาเสยดสทางการเมอง”

- “มหาวทยาลย 23 ตลาคม 2496” โดย จตร ภมศกด ซงถกหาเปนคอมมวนสต

- “แลไปขางหนา”

-หนงสอทตองอาน - วรรณคดทการศกษาไทยไดใสไวในระบบ

- แลววรรณกรรมพ9นบานหายไปไหน? ทำาไมมแตวรรณกรรมของคนช9นสง

-หนงสอตองหาม เมอเวลาเปลยนไป อาจจะกลายเปนหนงสอทดกได

-กองเซนเซอร ประเทศไทย ปกปดวรรณกรรมทขดตอความเปนไทย ในนามของความมนคงและศลธรรมอนดของชาต

- ภาคท 4 ภาคประวตศาสตร –

History and Nationalism (ประวตศาสตรกบชาตนยม)

ประวตศาสตรความเปนชาต

- รฐเปนผสรางชาต ไมใชชาตสรางรฐ

- แนวคดเรองชาต

- สำานกเกาแก ความเปนชาตมมากอนสมยใหมต9งแตยคกลางของยโรปหรอเกาแกกวาน9น ชาตเกดกอนรฐ ชวง C.15-16 ขอบเขตประเทศเกดข9น

- สำานกสมยใหม ชาตและชาตนยมถกสรางข9นในชวงปลาย C.18 ถงตน C.19 รฐเกดกอนชาตปจจบน แนวคดน9ไดรบการสนบสนนมากกวา

- ความเปนชาต ในมมมองของ แอนเดอรสน เบเนดก คอ เปนผลผลตของยคสมยใหม ถกจตนาการข9นมาทำาใหมขอบเขต มอสรภาพ และทำาใหสงคมเปนชมชนแนวราบ

ความเปนชาต

- คอความรสกเปนสวนรวมหรอเปนสวนหนงของชาต

- ประชาชนจะตองมลกษณะเฉพาะตวเพอสรางความรสกรวมและความผกพนระหวางคนในชาตกบชาต และเสยสละเพอชาตได

- ความเปนชาตถกสรางข9นมา และสามารถเปลยนแปลงได

- ความเปนชาตเกดจากกระบวนการเรยนร โดยรฐเปนผสราง ผานการสรางวตถและสญลกษณตางๆ

- จะตองไดรบการยอมรบจากคนในชาต มฉะน 9น จะนำาไปสความขดแยงภายในชาต

- รฐเปนผเลอกวาสงใดจะถกรวมเขามา และสงใดจะถกมองขามหรอลมไป

- ถาชาตมคนหลายช9อชาต/วฒนธรรม ความเปนชาตอาจสนบสนนกลมใดกลมหนงเปนพเศษ

การสรางความเปนชาต

- รฐจะตองทำาใหคนในชาตรสกวามลกษณะเฉพาะของชาตทแตกตางชาตอน ทำาใหอยากทจะอยรวมกนเปนชาต และยกยองมกรดกของชาต

- สรางความผกพนโดยอางดนแดนทอย ภาษา ประเพณ วฒนธรรม ศาสนา และประวตศาสตรทคนมรวมกน

ประวตศาสตรและความเปนชาต

- ประวตศาสตรถกใชในการสรางความเปนชาต

- เปนการสรางความทรงจำาสาธารณะ ท9งทเปนรปธรรมและนามธรรม ใหคนในชาตเหนความเปนมารวมกน

- บางคร9ง อาจใชอารยธรรมมาเสรมความยงใหญ

- รฐกำาหนดประวตศาสตรใหประชาชนร จำา หรอลมเหตการณเพอสรางความรกชาต

- จงใจทจะมองขามบางเหตการณและเนนบางเหตการณ (History Errors)

กรณศกษา 1) เงนยโรกบความเปนยโรป : เมอรฐใชประวตศาสตรผานทางศลปะ เพอสรางความเปนชาต

เงนยโร

- เปนสกลเงนทใชใน 17 ประเทศในยโรโซน โดนเรมใชเมอ 1 Jan 1999 ในรปบญชและธรกรรม และเรมใชเปนเงนสด เมอ 1 Jan 2002

- เงนยโรมข9นเพอ

1) สรางเงนสกลเดยวกน รอบรบตลาดเดยว

2) สนคา บรการ เงนทน เคลอนยายอยางเสรในยโรป

3) ลดอตราเสยงการแลกเปลยนเงนตรา

4) เทยบราคาสนคาไดงาย

5) กระตนการผลตใหเกดการแขงขน

6) อตลกษณความเปนยโรป

- ธนบตรยโร

- ถกทำาใหมรปแบบเหมอนกนหมด- ภาพยคท9ง 7 ของศลปะ เรยงไปตามราคา (Classic, Romanesque, Gothic,

Renaissance, Baroque, Iron & Glass, Modern)- รปหนาตาง ดานหนา คอการเปดกวาง รปสะพาน ดานหลง คอการเชอตอความ

สมพนธ- เปนรปทวาดข9นมาใหม เพอไมใหมการเขาขางชาตใดชาตหนง

- เหรยญยโร

- ดานหนาตางกนไปในแตละประเทศ สวนดานหลงเหมอนกน เปนรปแผนทประเทศในยโรโซน

- โดยแผนท แสดงยโรปฐานะสวนหนงของโลก การมอยของแตละประเทศ และการรวมเปนหนงเดยวกน

เงนตรากบความเปนชาต

- สอกลางอดมการณของรฐถงประชาชน และทำาการผลตซำ9าเพอตอกยำ9าความเปนหนงเดยว

- เชอมโยงเอาไวดวยประวตศาสตรศลปะ ดวยแนวคด Ages and Styles of Europe

เงนยโร ประวตศาสตรยโรป และศลปะ

- สะทอนการเปลยนแปลงทางประวตศาสตรศลปะ ทเปนศนยรวมการสรางสรรคทเปนความภมใจ

- ศลปะความงามทใครๆ กชนชมได เปนสากลนยม และเปนกลาง ไมมความขดแยง

- “สถาปตยกรรมน9เปรยบเสมอนประวตศาสตรทเปนรปเปนราง มองเหนไดดวยตาของสภาวะตางๆของสงคม”

- ศลปะเปนจดรวมทางวฒนธรรมของชาวยโรป ซงเปนอารยธรรมอนเกาแกของชาวยโรปทสงสง

กรณศกษา 2) ความเปนชาตรสเซยยคหลงโซเวยต : เมอรฐเลอกประวตศาสตรและ กำาหนดความเปนชาต

รสเซยยค C.20 ยคเปลยนผานทางการเมอง

- จกรวรรดรสเซย ราชวงศโรมานอฟ (ถง 1917) -> สหภาพโซเวยต (1917-1991) ->สหพนธรฐรสเซย (1991-now)

- การปฎวตและการส9นสดของราชวงศโรมานอฟ

- การปกครองเขมงวดข9น โดยรกษาอำานวจขององคซาร มการปราบปรามการเคลอนไหวกลมปฎรป

- ขยายอำานาจจนเกดหายนะ- การเสอมศรทธาพระองคซาร สงผลปลกระดมฝายซาย และมองซารเปนศตร- ใชขออางของความเสยหายจาก WW.I. เพราะพระเจาซารนำาทพเขารวมโดยไมพรม

- สหภาพโซเวยต : เลนน

- การปกครองคอมมวนสตยามสงคราม สรางเศรษฐกจใหม- ลดอำานาจและโจมตครสตออรธอรดอกซ และลมกษตรยและศาสนา- ใชศลปวฒนธรรมสรางอตลกษณ โดยเชดชวรกรรมของพรรคและกรรมกร- การรกษาความมนคงรฐ ภายใตการตอสทางชนช9น

- สหภาพโซเวยต : สตาลน

- พฒนาอตสาหกรรมหนก- ทำาการกวาดลางศตร และปกครองอยางเดดขาด- แสดงใหเหนวา สงคมนยมเอาชนะทนนยม จาก WW.II.

- สหภาพโซเวยต : หลงสตาลน

- มการขดคนนำ9ามนและกาซธรรมชาต พฒนาอาวธนวเคลยร และการสงนกบนอวกาศ

- การเกดการปฎรปของบาซอฟใน 1980s- โซเวยตลมสลาย ในป 1991 ทำาใหรสเซยเปนเอกราช

- สรางตวตนความเปนชาตแทนสถานะศนยกลางของสหภาพโซเวยต และสรางอตลกษณของชาตใหมทแตกตางจากยคโซเวยต โซเวยตไมใชชาต

- สรางความเปนชาตโดยใชประวตศาสตรและความทรงจำาผานทางอนสรณสถาน

- ผนำาทางการเมองเปนผเลอกวาจะรกษาไวหรอจะละท9ง/ทำาลายสงกอสรางใด หรอยงหาขอสรปไมได สรางความเปนชาตของรสเซย

- รฐบาลยกยองประวตศาสตรสมยพระเจาซาร, ครสตศาสนาออรทอดอกซ และชยชนะใน WW.II- สงทถกเถยงกนคออนสาวรยทระลกถงเลนน

- ละท9ง พรรคคอมมวนสตแหงสหภาพโซเวยต สภาเศรษฐกจแบบรวมศนย หอจดแสดงความสำาเรจทางเศรษฐกจของโซเวยต

กรณศกษา 3) สเปนกบคาตาโลเนย : เมอประวตศาสตรเปนเหตใหสรางความเปน ชาตไมได

- ความแตกแยกในชาต

- การสวว ชาวคาตาโลเนยตอตาน สะทอนใหเหนความแตกแยกจากสเปนสวนใหญ

ทำาความรจกกบคาตาโลเนย

- ตะวนออกเฉยงเหนอ ของคาบสมทร เมองหลวงคอบาเซโลนา ใชภาษาคาตาลน เปนศนยกลางอตสาหกรรม และคดวาตนเองเจรญกวา จงเกดความขดแยงระหวางสเปนกบคาตาลน

ความเปนมาของชาตคาตาลน

- Spanish March ภายใตการปกครองของราชวงศ คารโรลงเจยนแหงฝรงเศส

- อาณาจกรคาสตลรวมกบอารากอน ในรชสมยกษตรยคาทอลก

- สงครามสบบลลงกในสเปน และกษตรยไมมทายาท

- แมดรดแคนบาเซโลนาทชวยเหลอศตร จงทำาใหบาเซโลนาตกอยใตอำานาจสเปน

กระแสชาตนยมคาตาลนในปลาย C.19

- Catalan Renaissance ใน 1880s’ มการร9อฟ9 นภาษา จดต9งศนยคาตาลนศกษา และเตรยมราง พรบ.การปกครองตนเองของคาตาลน

- การพฒนาอตสาหกรรม คกบการร9อฟ9 นวฒนธรรม ทำาใหกาวหนากวาภมภาคอนและมความเชอวา คาตาลนจะตองอยเหนอกวาสเปน

การกดขความเปนคาตาลนและความพยายามของคาตาโลเนยทตองตอสเพอรกษาอตลกษณตนเองไว

- ความไมมนคงทางการเมองใน C.20

- เผดจการทหาร Primo de Rivera : 1923-1931 หามใชภาษาคาตาลน และพยายามลบลางคาตาลน

- สมยสาธารณรฐท 2: 1931-1936

- การปกครองแบบฝายซาย ควบคมศาสนา กองทพ ทำาการปฎรปทดน เขยนกฎหมายแรงงาน ปฎรปการศกษา

- เรยกรองการปกครองตนเองของคาตาโลเนยและบาสก- รฐบาลฝายซาย ใหคาตาโลเนยปกครองตนเอง เปนการปกครองสวนทองถน- รฐบาลฝายขวา จะควบคมคาตาโลเนยไมใหปกครองตนเอง

- สงครามกลางเมอง 1936-1939

- รฐชาต ปะทะ สาธารณรฐ- มมมองรฐชาต ทำาสงครามตอตานคอมมวนสต ปกปองศาสนา และปกปองสเปน

จากการแบงแยกดนแดน- มมมองสาธารณรฐ ทำาสงครามเพอปกปองเสรภาพ และตอตานการเมองเกา- เผดจการนายฟรงโก: 1939-1975

- ยตการปฏรปตางๆ รกษาความสงบในประเทศ มการลงโทษรนแรงกบคน ตอตาน และสรางอตลกษณชาวสเปนหนงเดยว - กำาจดอตลกษณคาตาลนออกไป

- ยคประชาธปไตย กษตรยเปนประมข - กษตรยฆวน คารดลสสนบสนน ข 9วการเมองท9งสองรวมมอ และประชาชน รวมมอกน

- รฐธรรมนญ 1978 - มาตรา 2 ยอมรบการปกครองสวนภมภาค

- มาตรา 3 รกษามรดกทางวฒนธรรม - คาตาโลเนยยงคงเดนหนาผลกดนวฒนธรรมของตน

กรณศกษา 4) WW.II กบแบบเรยนประวตศาสตรในโรงเรยนมธยมในญปน : เมอ รฐเลอก / ควบคมเนอหาประวตศาสตรในแบบเรยนเพอสรางความภมใจในชาต

การกระทำาทเลวรายของญปนใน WW.II

- สงหารหมชาวจน เมองนานกง 1937- โสเภณทหาร (Comfort Women)

- ทระบายความเครยดของทหาร โดยใชหญงเกาหล, จน, ใตหวน, ฟลปปนส - เกดการตอส เพอด9นรนเอาตวรอดในความอดอยาก - สถานบรการทมการควบคมเปนระเบยบ มกฎระเบยบ 10 ขอ และมองโสเภณ เปนสนคา

- มการทดลองชวภาพกบมนษย

ประเดนความขดแยงในปจจบน

- ญปนอางวาไมตองรบผดชอบเพราะตนเองทำาสงคราเพอการอยรอด- ประวตศาสตรญปนเคยกลาวถงเรองเหลาน9 กบบาดแผลในจตใจของผทตกเปน

เหยอ- ศาลเจายานสก ทฝงศพของอาชญากรสงคราม

ความเปนชาต - ความทรงจำาจากการทำาสงคราม - แบบเรยนประวตศาสตร

- อำานาจในการตกรอบประวตศาสตรในแบบเรยน กระทรวงศกษามอำานาจในการเซนเซอร และเลอกทจะลม

- ฝายขวาตองการใหเรยนรชาตนยม ฝายซายตองการอสรภาพในการเรยนร

- อ.Lenaga Saburou ผทเขยนแบบเรยนประวตศาสตร ถกสงแกหลายจดและหลายคร9ง โดยตดความเหนการประเมนคา และความหมายเชงลบออกไป

- เขาไดฟองศาล 3 คร9ง

1) เสรภาพในการเรยนร แตถกโตกลบวา การเซนเซอรแบบเรยนไมขดรฐธรรมนญ

2) กระทรวงศกษาไมมอำานาจแกไข

3) รฐใชอำานาจในทางมชอบเซนเซอรแบบเรยน

History and Memories ( ประวตศาสตรกบความทรงจำา )

ประวตศาสตรกบความทรงจำา : การถอดร9อประวตศาสตรเพอเตมความเปนมนษย

-นทาน เรองเลาทเปนสงททกคนรจกกนอยางด คอการสรางภาพของคนด/คนเลว และผลของการเปนคนด/คนเลว ใหคนมองวาความดทงดงาม และความเลวทอปลกษณ

-การระบถงเรองทไมเหมาะสม เรองทไมควรจะเกดข9นตามจารตประเพณไทย

-การเลอกปฏบตตอภาพลกษณของคน ทำาใหเกดการโตเถยงเรองความเหมาะสม

-คำาถาม : คนไมดเปนอยางไร? ทำาอยางน9ผดรเปลา? คนแบบไหนเปนคนเลวกนแน?

-คำาตอบทไมแนนอน ข9นกบมมมองและอคต

ความรกชอบ ความเกลยดชงในหม มนษย มาจากไหน– “ ”

1) ประสบการณตรง จากการไปพบเจอมาจรงๆ

2) การรบ สาร ผานทางสอสารมวลชน เกดมโนภาพบคคลทเราเขาไมถง“ ”

-เปนไปไมไดทเราจะมประสบการณตรงกบทกเรองทกคน เพราะความเปนสวนตวของมนษยทำาใหการมประสบการณตรงไมไดทวถง

-ทำาไมการรบสารจงทำาใหมนษยเชอมนทจะตดสนคาความดของคณ?

-การตดสนเชงศลธรรมในเรองเลา โดยผอานเปนพระเจา และแรงจงใจกบพฤตกรรมทแสดงออกมา

-แตในโลกแหงความจรง ไมมใครรเบ9องหลงของการกระทำาทกอยางเสมอไป

-เราใชภาพของเรองเลาในการตดสนพฤตกรรมในโลกจรง ซงไมถกตอง เพราะมความซบซอนของพฤตกรรมและแรงจงใจ

นทานประวตศาสตร

-มการแยกแยะฝายด/ฝายราย การวมกนของสขาวและสดำา

-ประวตศาสตร ถกแบงเพยงแคสขาวและสดำา

-สรางคณลกษณะของการเปนผถกกระทำา เพม/ลดความเปนมนษย

-การสรางความทรงจำารวม และเมอเรองเลารวมกบความทรงจำารวม และความเหนพอง จะกลายเปนอดมการณ ทเปนความทรงจำาจากประวตศาสตร คอยกำาหนดการกระทำา/ความคด

กรณศกษา

-การเลกทาสของร.5 เปนความทรงจำาดานบวก แตเหตจงใจในการเลกทาส คออตสาหกรรมตองการแรงงานเสรทมฝมอ

-ประชาธปไตย มการสรางสญลกษณประทานรฐธรรมนญ แตพานแวนฟา พานสำาหรบถวายกษตรย ฉะน9นจงเปนเราทถวายรฐธรรมนญข9นไป ไมใชประทานลงมา

-อนสาวรยไมใชประวตศาสตร แตเปนเครองมอสรางความทรงจำา และกำาหนดอดต

-ปญหาไมใชวาคนไทยไมรกชาต แตปญหาคอประวตศาสตรแบบนทาน

คนความสมจรง

-นทาน คอ เรองแตงทไมสมจรง แตนยาย คอ เรองแตงทองความจรง

-ประวตศาสตร กลายเปนเรองจรงทเดนตวละครแบบนทาน

-ประวตศาสตรจำาเปนตองใหภาพมนษยทสมจรงในแรงจงใจทขดแยงกนและประเมนคาได เพราะบคคลในประวตศาสตรมความซบซอนทางความคด

-ประวตศาสตรไมเคยใหภาพในแงลบของเราแกเรา

-เรองเลาตองไมผกขาด ทำาใหเกดอคต เปดรบความเปนอน และมองเงอนไขของสงคมโลก ใหเชอมโยงกนมากข9น

ความขดแยงและความรนแรง

ความขดแยงและความรนแรง

-ความขดแยงและความรนแรงไมใชเรองเดยวกน แตเกยวของกน

ความสำาคญของความขดแยง

-เกดข9นทกท ทกระดบ ทกเวลา หรอแมในคนๆ เดยวกน

-เปนเรองด หากคลคลายและเปลยนแปลงไปในทางสรางสรรค หรอหาทางออกได

พฒนาการความขดแยง

-ความขดแยงแฝง ยงเปนเพยงขอพพาททไมชดเจน ยงไมมการแบงข 9วชดเจน

-ความขดแยงกำาลงเกด เรมมประเดนทชดเจน แตยงไมมแนวทางแกไข

-ความขดแยงปรากฎออกมาแลว เมอตางฝายตางเดนหนา มการเจรจา มทางออกทยอมรบกนแลว หรออาจเดนไปสทางตน

ประเภทของความขดแยง

-ดานขอมล มการรบรขอมลทไมตรงกน หรอการแปรขอมลผด

-ดานผลประโยชน มการแยงชงกน

-ดานโครงสราง มเรองของอำานาจและกฎระเบยบ

-ดานความสมพนธ เกยวกบตวบคคล

-ดานคานยม เกยวกบความเชอ ประเพณ ศาสนา เช9อชาต

-การมองประเภทจะชวยใหแกปญหาไดถกวธ

สาเหตความขดแยง

1) ความซบซอนของการพฒนา

- จากการทมฝายทเกยวของหลายฝาย และประเดนทหลากหลาย- วฒนธรรมทแตกตาง คานยมหยงรากลก- ความรจกหลากหลายแหลง- มกฎหมายหลายฉบบ และโครงสรางสงคมขนาดใหญ- หลากหลายเวทในการโตเถยง

2) การจดการรปแบบเดมไมเปลยนแปลง โดยผนำาเปนผตดสนฝายเดยว ทำาไปโดยขาดกระบวนทศนการมสวนรวม และทำาการพฒนาเรวเกนไป

3) ขอมลขาวสารมากมายและรวดเรว ทำาใหรบขอมลเทจ และรบขาวโดยขาดการวเคราะห

4) กระบวนทศนของประชาธปไตยเปลยนไป จากตวแทน สการมสวนรวม แตเปนคนสวนนอย

5) ประชาสมพนธแบบขายของ ผานนโยบายทพดแตสวนด

6) กฎหมายและการบงคบใช กระบวนการทไมยตธรรม สองมาตรฐาน

สาเหตความรนแรงในสงคมไทย

1) ระบบการศกษา เปนแบบแพคดออก มการลงโทษ การเรยนแบบทองจำา และความคาดหวงของคร ผปกครอง และนกเรยน

2) สอ ตอกยำ9าการใชความรนแรง

3) ความรนแรงในครอบครว จากการขาดความรกความอบอน

อำานาจและความขดแยง

-มนษยตองการอำานาจ

-การแบงยคการเปลยนแปลง ตาม Alvin Tofler

- ยคปฏวตเกษตรกรรม อำานาจอยกบทดน- ยคปฏวตอตสาหกรรม อำานาจอยกบทดน แรงงาน และเงนทน- ยคปฏวตขอมลขาวสาร อำานาจอยกบความร

-กำาลงอำานาจจากความรเปนอำานาจทยาวนาน แตกำาลงอำานาจจากกำาลงและเงนทนเปนอำานาจระยะส9น

ความยตธรรมและความขดแยง

-เมอไมไดรบความยตธรรม จงเกดความขดแยง เมอความขดแยงเพมข9น ทำาใหมการเพมความยตธรรม

ชนดความยตธรรม

-ความยตธรรมในการแบงปน ทำาใหไดผลประโยชนเทากน

-ความยตธรรมในวธการใหบรการบนมาตรฐานเดยวกน

ความยตธรรมในการแบงปน

-หลกความเสมอภาคหรอความเทยงธรรม ตามหลกทนนยม ตอบแทนตามงานททำา

-หลกความเทาเทยมกน ตามหลกสงคมนยม ทำาเทาไหรไมสนใจ ไดเทากนหมด

-หลกความจำาเปน ใหคนทจำาเปนกวามากกวา

-เลอกใชไดเพยงวธเดยวตอการแกปญหาหนงเทาน9น ไมเชนน9นจะเกดปญหา

การสญเสย

-ความรสกสญเสย วดจากการเปรยบเทยบกบผอน กบการคาดหวงแลวไมไดตามทหวง

-คนทเคยมแลวไมม จะรสกสญเสยมากกวา

-เมอมการเปรยบเทยบกบคนทชนช9นสงกวา เสยงทจะเกดความไมสงบข9นมากกวา

สนตวธ

-สนตวธในการตอสหรอเรยกรองตอผมอำานาจ โดยการชมนมอยางสงบ แตหากมการขดขวางสทธคนอนถอวาไมสงบ และจะตองไมใชความรนแรงท 9งกาย วาจา ใจ

-สนตวธในการแกปญหาความขดแยง จำาเปนตองมคนกลางในการเจรจาไกลเกลย