กฎหมายอาญา

กฎหมายอาญา ภาค 1 (โครงการสรางความรบผดทางอาญา)

1. การกระทำาครบองคประกอบทกฎหมายบญญต 1.1การกระทำาหรองดเวนการกระทำา1.2กระทำาครบองคประกอบภายนอกของความผด (มาตรา 59 วรรค 2)

1.3กระทำาครบองคประกอบภายใน (มาตรา 59 วรรค 3)

1.4ผลของการกระทำาจะตองสมพนธกบการกระทำาตามหลกในเรองความสมพนธระหวางการกระทำาและผล

2. การกระทำาไมมกฎหมายยกเวนความผด 2.1ประทวลกฎหมายอาญา (เหตยกเวนความผด)

มาตรา 68 การปองกนโดยชอบดวยกฎหมายมาตรา 305 การทำาแทงโดยนายแพทยโดยเหตพเศษมาตรา 329 การแสดงความคดเหนหรอขอความโดยสจรต

2.2รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยมาตรา 157 ใหเอกสทธสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ในการกลาวถอยคำาในสภา

2.3กฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1342 เจาของทดนตดรากไมทรกลำ7ามาตรา 552 ผครองอสงหารมทรพย ฆาสตวทเขามาทำาลายในอสงหารมทรพยมาตรา 1567 บดามารดา ลงโทษบตรตามสมควร

2.4ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 83 อำานาจจบของตำารวจ จบโดยมหมายจบหรอความผดทจบไดโดยไมตองมหมาย

2.5หลกกฎหมายทวไปความยนยอม

3. การกระทำาไมมกฎหมายยกเวนโทษ การกระทำาโดยจำาเปน มาตรา 67

การกระทำาของเดกอายไมเกน 7 ป และไมเกน 14 ป

การกระทำาของผวกลจรต มาตรา 65

การกระทำาของผมกเมา มาตรา 66

การกระทำาตามคำาสงทมชอบของเจาพนกงาน มาตรา 70

ความผดอาญา(องคประกอบภายนอกของความผด)

1. ผกระทำา ผใด–2. การกระทำา ฆา–3. วตถแหงการกระทำา ผอน–

(องคประกอบภายในของความผด)

1. ผกระทำารขอเทจจรงอนเปนองคประกอบความผด2. ประสงคตอผลหรอเลงเหนผล

(เหตลดโทษ)

1. ความไมรกฎหมาย มาตรา 64 หากพสจนไดวาไมรจรง2. ความวกลจรตแตยงรผดชอบและบงคบตนเองไดบาง มาตรา 65

วรรค 23. ความมนเมาแตยงรผดชอบและบงคบตนเองไดบาง มาตรา 66

4. การปองกนหรอกระทำาการโดยจำาเปนเกนสมควรแกเหต มาตรา 69

5. การกระทำาของเดกอาย 14 – 17 ป และอาย 17 แตไมเกน 20 ป6. การกระทำาโดยบนดาลโทสะ มาตรา 72

(การกระทำาตามโครงสรางความผดอาญา)

1. คด (ยงไมเปนความผด)

2. ตกลงใจ (ยงไมเปนความผด)

3. เคลอนไหวรางกายและไมเคลอนไหวรางกายเปนไปตามทตกลงใจอนเนองมาจากความคด (รสำานกในการเคลอนไหว)

(การกระทำาโดยไมเคลอนไหวรางกาย)

1. การงดเวนกระทำาการ มาตรา 59 วรรค 5 มหลก คอ 1.1เปนการไมเคลอนไหวรางกายโดยรสกสำานก1.2ผกระทำาน7นมหนาทกระทำา1.3หนาทโดยเฉพาะเจาะจงทตองกระทำาเพอปองกนผล

2. หนาทของการกระทำาโดยงดเวน 2.1 หนาทตามกฎหมายบญญต

- บตรตองอปการะเล7ยงดบดามารดา และบดา-มารดาตองอปการะเล7ยงดบตร

- สาม-ภรรยา ตองอปการะเล7ยงดซงกนและกน2.2 หนาทอนเกดจากการยอมรบโดยเฉพาะเจาะจง

- คนเล7ยงเดกหรอนางพยาบาล หรอผดแลความปลอดภยในสระวายนำ7า2.3 หนาทอนเกดจากการกระทำากอนๆของตน

- ชวยคนเปนลมหมดสตบนถนนแตไมชวยใหตลอด- จงคนตาบอดขามถนนไมตลอด

2.4 หนาทอนเกดจากความสมพนธพเศษเฉพาะเรอง- หลานกบปา ลงกบหลาน- จอดรถมพวงทายโดยไมมโคมไฟสญญาณ

(การละเวนการกระทำา)

1. ไมเคลอนไหวรางกายโดยรสำานก2. ผกระทำามหนาทโดยทวไปในฐานะพลเมองด

ตวอยาง ตำารวจมหนาทจบทวๆไป ผานสระวายนำ7าไมชวยคน

(ประเภทของตวผกระทำาความผด)

1. ผกระทำาความผดเอง - ตนเองโดยตรง- การใชสตวเปนเครองมอในการกระทำาความผด- การใชบคคลซงไมมการกระทำาเปนเครองมอในการกระทำาความผด

- สะกดจตใหฆา จบมอคนอนลนไก2. ผรวมในการกระทำาความผด

ตวการ, ผใช, ผสนบสนนหลกการเปนผใช มาตรา 84

1) ผใชมเจตนากระทำาความผด2) ผใชมเจตนากอใหผอนกระทำาความผด3) ผถกใชมเจตนากระทำาความผด4) ผถกใชตองสามารถเปนผลงมอในความผดฐาน7นไดเสยกอน

3. ผกระทำาความผดโดยออม 1) ผกระทำามเจตนากระทำาความผด2) เจตนาหลอกใหผอนกระทำาความผด3) ผถกหลอก (Innocent Agent) ไมมเจตนากระทำาความผด

(หลกการจำาพเศษ)

- การกระทำาโดยประมาท ไมมการกระทำาความผดโดยทางออม- การงดเวนกระทำาการมประมาทได และพยายามกระทำาความผดได แตการ

ละเวนกระทำาการไมมพยายามและประมาท- ตวการ ผใช ผสนบสนนมไดเฉพาะการกระทำาความผดโดยเจตนาเทาน7น- การลงมอหรอพยายาม ศาลไทยใชหลก “ทฤษฎความใกลชดตอผล จะ”

ถอวาเปนข7นลงมอกระทำาความผดเมอการกระทำาของผน 7น เปนการกระทำาข7นสดทายแลวไมตองทำาอะไรตอไปอกเพอทจะบรรลผล (last act)

- เปนความผดฐานพยายามไดเมอไดถงข 7นลงมอกระทำาความผดแลว- ผกระทำาผดโดยทางออมตองรบผดฐานพยายามเอ ไดหลอก สำาเรจแลว “ ”

ถอวาใกลชดตอผลแลวแมผถกหลอกจะยงไมไดกระทำาใหสำาเรจผล- ผใชผดฐานพยายาม เมอผถกใชไดลงมอกระทำาความผด

(ขอบเขตของเจตนา มาตรา 59 วรรค 3)

1) ไมรไมมเจตนา มาตรา 59 วรรค 3 เชน มาตรา 288

2) รเทาใดมเจตนาเทาน 7น มาตรา 59 วรรค 3 และมาตรา 26 วรรคทาย เชนการฆาเจาพนกงาน กบการฆาคนธรรมดา

3) ผเทาใดทเจตนาเทาน 7น แตไมเกนความจรง เชน ฆาคนธรรมกา คดวาฆาเจาพนกงาน

จำา! มาตรา 59 วรรค 3 เปนเรองขาดเจตนาคอการไมรขอเทจจรงอนเปนองคประกอบภายนอกของความผด แตสำาคญผดในขอเทจจรงตาม มาตรา 62 วรรค 1 จะนำามาใชเปนคณแกผกระทำาความผดตเมอผกระทำามเจตนาแลวเทาน 7น (แตอางเพอยกเวนความผดหรอโทษกวาไป)

จำา! มาตรา 295 จะผดไดผกระทำาตองมเจตนาใหเกดอนตรายแกรางกายและจตใจ หากใชไมเลกๆต ผดมาตรา 291 จะข7น มาตรา 295 ไมได และมาตรา 297 กไมได

มาตรา 297 ตองเรมจากมาตรา 295 เทาน7น สวนมาตรา 391 ข7นมาตรา 290 ไดเพราะมาตรา 290 มแคเจตนาทำารายกพอ ทำารายผอน ไมไดระบวาทำารายแคไหน“ ”

จำา! สมคบกนไปทำารายมาตรา 295 คนหนงไปทำาผด มาตรา 297 โดยลำาพง ผลงมอมความผดตามมาตรา 297 และผสมคบคนอน ๆ กผด มาตรา 297 ประกอบมาตรา 83 ดวยไมใช มาตรา 2995 ประกอบมาตรา 83 (ฎ.313/2529)

(เจตนาโดยเลงเหนผล)

- คอ การเลงเหนไดวาผลน7นจะเกดข7นไดอยางแนนอนเทาทจดตใจของบคคลในฐานะอยางน7นจะเลงเหนได โดยถอเอาบคคลทอยในสภาพเชนเดยวกบผกระทำา

- ประสงคตอผล VS เลงเหนผล ตองเปนการกระทำาตอวตถแหงการกระทำาอยางเดยวกน เชน ยกตวอยางยงพมไมคดวาเปนหมปา

ประสงคตอทรพย พลาดไปถก ทรพย เปนการกระทำาโดยพลาด (อางมาตรา 59 วรรค 3)

ประสงคตอชวต พลาดไปถก ชวต เปนการกระทำาโดยพลาด (อางมาตรา 59 วรรค 3)

เลงเหนผลตอทรพย พลาดไปถกชวต ไมเปนพลาด (อางมาตรา 59

วรรค 3)

เลงเหนผลตอชวต พลาดไปถกชวต เปนการกระทำาโดยพลาด (อางมาตรา 59 วรรค 3)

(เจตนาพเศษ)

1. เจตนาพเศษเปน องคประกอบภายใน เพมเตมจากเจตนาธรรมดา จะม“ ”เจตนพเศษอยลอยๆ โดยไมมเจตนาธรรมดาไมได

2. เจตนาธรรมดามท7งประสงคตอผลและเลงเหนผล สวนเจตนาพเศษไมมเลงเหนผล แตเปนกรณเจตนาใหเกดผลโดยตรง

3. เจตนาพเศษบางกรณยกเวนความผดได เชน เพ7อปองกนสทธ“ ” (มาตรา 68)

4. คำาวา เพอ เปนมลเหตจงใจใหกระทำาความผดสำาเรจทนท แมยงไม“ ”ลงมอกระทำาการตามมลเหตจงใจน7น

(พฤตการณประกอบการกระทำา: องคประกอบภายนอกทมใชขอเทจจรง)

- โดยประการทนาจะเกดความเสยหายแกผอนหรอประชาชนนท (มาตรา 264)

- ซงอาจทำาใหผอนหรอประชาชนเสยหาย (มาตรา 137) แจงความเทจ

ผล : ไมนำามาตรา 59 วรรค 3 มาใชบงคบ จะอางวาไมรไมได แต

: ใชหลกมาตรฐานวญญชน ไมใชความรความเขาใจของผกระทำา

: ถาไมเขากรณทำาใหอนเสยหาย แลวจะขาดองคประกอบภายนอกเลย ไมผดแมแตพยายามท7งมาตรา 80 และมาตรา 81 เลย

(การสำาคญผดในตวบคคล)

- ตองกระทำาตอวตถแหงการกระทำาอยางเดยวกน คอชวตกบชวต และทรพยกบทรพย

- แมไมมมาตรา 61 กอางมาตรา 59 วรรค 3 ได แตมาตรา 61 ไมใชบทบญญตวาดวยเจตนาโดยตรง

- ถามเจตนาโดยไตรตรองไวกอนตาม มาตรา 289 (4) กถอวาไดกระทำามาตรา 289 (4) ตอผทไดรบผลรายดวย จะอาง มาตรา 61 เพออางวาไมมเจตนาทำาตออกบคคลหนงไมได

(การสำาคญผดในขอเทจจรง มาตรา 62)

1. หลกการนำามาใช1.1ผกระทำาตองมเจตนากระทำาความผดแลว

1.2สำาคญผดในขอเทจจรง1.3ความจรงเปนผลรายแตความเขาใจเปนผลด

2. ความสำาคญผดม 3 กรณ คอ2.1สำาคญผดวามขอเทจจรงททำาใหการกระทำาไมเปนความผด2.2สำาคญผดวามขอเทจจรงททำาใหการกระทำาไมตองรบโทษ2.3สำาคญผดวามขอเทจจรงททำาใหการกระทำาไดรบโทษนอยลง

3. การสำาคญผดวามขอเทจจรงททำาใหการกระทำาไมเปนความผด3.1การปองกนโดยชอบสำาคญผด

ตวอยาง ตำารวจเอาหมายคนบานจำาเลยในเวลากลางคน จำาเลยสำาคญผดวาโจรปลนบานใชปนยงตำารวจเนองจากเคยถกปลนโดยคนรายปลอมเปนตำารวจมากอน โดยจำาเลยรวาแตงชดตำารวจแตกคดวาตำารวจเปนโจร

ตวอยางแดงซอมละครทำาทาจะยงดำา ขาวดไมดจงยงแดงตายเพอชวยดำา เปนการสำาคญ(ดวามภยนตรายตอผอนเกดข7น

3.2ตามกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1336, 1337

ตวอยางจำาเลยถอนเสาร7วของโจททอยในทดนของจำาเลย จงถอนออก เปนการกระทำาโดยเจตนาใชสทธตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย แมวาจรงๆ จะอยในทดนของโจทกแตจำาเลยสำาคญผดไปเอง

4. การสำาคญผดวามขอเทจจรงททำาใหการกระทำาไมตองรบโทษ 4.1 การกระทำาโดยจำาเปนโดยสำาคญผดตวอยาง แดงเอาปนไมมลกขดำาวาจะยงดำา หากดำาเอาไมตหวแดง ดำาตหวแดงโดยสำาคญผดวาปนมลก อยในทบงคบและภายใตอำานาจทไมอาจขดขนใดๆ จรงๆ ไมใชตวอยาง สายสรอยของดำา คดวาเปนสายสรายของภรรยา

5. การสำาคญผดวามขอเทจจรงททำาใหการกระทำาไดรบโทษนอยลงตวอยางแดงลกสรอยของดำา คดวาเปนของขาวบดาของตน แดงผดมาตรา 334 ประกอบมาตรา 59, มาตรา 61, มาตรา 71 วรรค 2 และมาตรา 82 วรรค 1 ไดรบลดโทษตวอยาง บนดาลโทสะโดยสำาคญผดตวบคคล แดงโกรธดำาตขาวนกวาเปนดำาตวอยางพลาดโดยสำาคญผด

(การกระทำาโดยพลาด)

หลกการ 1. ตองมผกระทำาสองฝายข7นไป และสงทถกกระทำาตองเปนอยางเดยวกน (ชวต ชวต– )

2. ถาเปนเลงเหนผลเสยแลว กมใชการกระทำาโดยพลาด เพราะ มาตรา 60 จะนำามาใชเมอองคประกอบเรองเจตนามาแลว ตามมาตรา 59 คอประสงค+เลงเหนผล

3. พลาดเปนเรองของเจตนาโอน ประมาทโอนไมม

4. มาตรา 60 ใชคำาวา ผลของการกระทำาเกดแกบคคลหนง แสดงวาจะพลาด“ ”ไดตองมผลเกดแกผเสยหายฝายท 2 ดวย แตเมอผลเกดแลว แมเลอกออกซบ ๆ กคอเปนการกระทำาโดยพลาดแลว เมอไมบรรลผลกเปนมาตรา 60 ประกอบมาตรา 80

5. เจตนาทผกระทำามตอผเสยหายคนแรกเปนอยางไรกโอนไปหยงผเสยหายอน ๆ ดวย

6. พลากอาจเกดจากการกระทำาของบคคลท 3 กได (มคนวงมาปดปน)

7. เจตนากระทำาตอตนเองไปถกบคคลอนไมใชพลาด เพราะจะตองกระทำาตอบคคลหนงไปถกอกบคคลหนง

8. จะเปนพลาดไดตองถงข7นลงมอกระทำาผดตอผเสยหายฝายแรกกอน

9. ปองกน + จำาเปน + บนดาลโทสะ แลวพลาดไป กโอนไปดวย

10. ไมร กไมพลาด (อางยงทรพยประสงคตอทรพยไปโดนคนตาย ดงน7ไมรวากระทำาตอชวต กไมพลาด อางมาตรา 59 วรรค 3 ประกอบมาตรา 60)

*รเทาใดกพลาดเทาน7น ดมาตรา 60 วรรค 2 ใชหลกพจารณาฐานะและความสมพนธ เชน มาตรา 288 ประกอบมาตรา 60 จะโยงไปมาตรา 289 ประกอบมาตรา 60

จำา* มาตรา 60 ตอนทายถงไมบญญตไว กนำามาตรา 62 วรรค 3 มาใชได**

(ประมาท)

1) ถาผกระทำาไดกระทำาโดยประมาท แมอกฝายจะประมาทดวย ผกระทำากไมพนผด2) ประมาทไมมพยายามกระทำาความผด3) ประมาทไมมตวการ ผใช หรอผสนบสนน4) การไมควบคมดแลสตวดใหดแลวไปทำาอนตรายผอน เจาของประมาทดวย

(ความสมพนธระหวางการกระทำาและผล)

1. ทฤษฎโดยตรง (ทฤษฎความเทากนแหงเหต)

- ทฤษฎเงอนไข2. ทฤษฎผลธรรมดา (ทฤษฎมลเหตเหมาะสม)

3. เหตแทรกแซง- เหตทเกดข7นใหม หลงจากการกระทำาของผกระทำาในตอนแรก- เปนเหตทกอใหเกดผลในบ7นปลายข7น (วญญชนคาดเหนได)

เหตแทรกแซง

1. เหตการณธรรมชาต ฟาผา ลมพายพด–2. เหตแทรกแซงซงเปนการกระทของผกระทำาในตอนแรก ทำารายแลวเอาผาผก

คอเพอพรางคด จากไมตายเลยกลบเปนตายไปเลย3. เหตแทรกแซงซงเปนการกระทำาของผเสยหายเอง เชน การกระทำาเสยงภยเพอ

ใหตนเองพนอนตราย เชน รถจะชนตนไมรบกระโดลงจากรถ ไมรกษาบาดแผลใหด

4. การกระทำาของบคคลท 3 เชน คดดงทอออกซเจนของผปวย

(ปองกนโดยชอบดวยกฎหมาย มาตรา 68)

หลก 1. มภยนตรายซงเกดจากการประทษรายอนละเมดตอกฎหมาย

2. ภยนตรายใกลจะถง (ไมขาดตอน)

3. จำาตองกระทำาเพอปองกนสทธของตนหรอผอน

อธบาย

1. ภยนตรายอนเกดจากการประทษรายอนละเมดตอกฎหมายหมายความวาผกอภยนตรายไมมอำานาจตามกฎหมาย ทจะทำาได

ตวอยางกรณผกอภยไมมอำานาจตามกฎหมาย ทจะทำาได

- ตำารวจ คนโดยไมมหมายคน หรอจบโดยไมมหมายจบ- เดก 14 ป หรอคนวกลจรตชกปนยงผเสยหาย ถอเปนภยนตรายแลว- การกระทำาดวยความจำาเปน (ยกเวนโทษเทาน7น) ถอเปนอนตราย- ละเมดกฎหมายแพง ภรรยาชอบดวยกำาหมายทำาช (ถาไมชอบดวยกฎหมาย อาง

บนดาลโทสะ)

ประเดนสำาคญ

- การละเมดตอกฎหมายอาจเปนท7งการกระทำาโดยเจตนาหรอประมาทกได- การะประทษรายจะตองเปนการกระทำาของบคคล ท7งน7 สตวและสงของไม

อาจทำาการใด ๆ ทจะละเมดตอกฎหมายได เวนแตบคคลจะใชสตวเปนเครองมอ

2. ภยนตรายใกลจะถง- ภยนตรายใกลจะถง ไมจำาเปนตองถงข7นลงมอหรอพยายาม (ขอสอบเนตฯ

สมย 53) แมอยในข7นตระเตรยมกอาจถอเปนภยนตรายใกลจะถงได เชน ชกปนออกจากเอวยงไมเลงกเปนภยนตรายใกลจะถงแลว

3. การกระทำาเพอปองกนสทธ

หลก 1) ผกระทำาตองมเจตรนาธรรมดา คอ ประสงค, เลงเหนผล, เจตนาโดยพลาด

2) ผกระทำาตองมเจตนาเพอปองกนสทธ (ใหพนภยนตราย)

ขอสงเกต

- การปองกนจะตองกระทำาตอผทกอภย แตการกระทำาโดยจำาเปนตองกระทำาตอบคคลท 3

4. ไมปองกนเกนขอบเขต

๑.) ปองกนเกนสมควรแกเหต หากจะทำาพอสมควรแกเหตตอง

ก. ตองปองกนโดยวถทางนอยทสด คอ หากมวธการหลายอยางทจะทำาใหพนภยได ผกระทำาจะตองเลอกกฎหมายมาตรการข7นตำาสด เชน ผใหญใชมดฟนเดก ๆ ทเขามาลกทรพยเกนขอบเขต เกนวถทางนอยทสด คนพการใชปนยงคนกอภยถอวาพอสมควรแกเหตแลว

๒.) ตองไมเกนสดสวน ดอาวธคอ ไม + ปน

* กรณผลบ7นปลายโดยการกระทำาโดยปองกนเกดข7นนอกเหนอเจตนา ในการดวาพอสดสวนหรอไม พจารณาเฉพาะใหนำา ภยนตรายทผกอภยข7น และ “ ”

ภยของผปองกน มาเทยบกนโดยไมตองนำาผลในบ7นปลายมาคำานง เชน “ ”มาตรา๒๙๗, มาตรา๒๙๐

* ทำารายผกอภยเพอเอาทรพยคนไมเกนสดสวนและไมเกนวถทางนอยทสดดวย

๒. ปองกนเกนกวากรณควรจำาตองกระทำาเพอปองกน

หมายความวา ยงไมทนถงข 7นทจะปองกนกยงแลว หรอเกนข 7นทจำาเปนตองปองกนกยงยงอย เชน เปนภยนตรายทอยหางไกลหรอผานพนไปแลว หรอทำารายจนกอภยไมไดแลวยงทำารายซำ7าอก

การกระทำาความผดดวยจำาเปน

ม ๒ กรณ คอ ๑. มาตรา ๖๗ (๑) จำาเปนเพราะอยในทบงคบหรอภายใตอำานาจทไมอาจหลกเลยงขดขนได

๒. มาตรา ๖๗ (๒) เพอใหตนเองหรอผอนพนอนตราย

สรปหลก มาตรา ๖๗ (๑)

๑. อยในทบงคบหรอภายใตอำานาจ (กรณถกใชปนขมข)

๒. ผกระทำาไมอาจขดขนได (กรณไมมทางตอสได)

๓. ผกระทำามไดกอเหตข7นโดยความผดของตน

๔. กระทำาไปไมเกนขอบเขตแหงความจำาเปน

ขอสงเกต เกนสดสวนหรอไม (กรณจำาเปน) ใหดวาภยทบคคลท ๓ จะไดรบจากผกระทำาเทากนกบภยทผกระทำาจะไดรบจากผอนหรอไม ถา

เทากน = เกนสมควรแกเหต

มากกวา = เกนสมควรแกเหต

นอยกวา = พอสมควร

หลกเกณฑมาตรา ๖๗(๒)

๑. มภยนตราย (ไมวาจะละเมด หรอไมกได ไมมระบเหมอนปองกน)

๒. ภยนตรายตองใกลจะถง

๓. เปนภยนตรายทไมสามารถหลกเลยงโดยวธอนใดได

๔. ผกระทำามไดกอเหตข7นเพราะความผดของตน

๕. เจตนาพเศษเพอปองกนตนเองหรอผอน

๖. ไมเกนขอบเขต

(บนดาลโทสะ)

หลกเกณฑ ๑. ถกขมเหงอยางแรงดวยเหตอนไมเปนธรรม

๒. การทถกขมเหงเชนน7นเปนเหตใหผกระทำาบนดาลโทสะ

๓. ผกระทำาไดกระทำาตอผขมเหงในเวลาน7น

อธบาย

๑. ถกขมเหงดวยเหตอนไมเปนธรรม

* อาจเปนเหตทละเมดตอกฎหมายหรอไมกได (จดตางกบปองกน) เชน ทำาชกบภรรยาทไมชอบดวยกฎหมาย ไมมการละเมดตอกฎหมายตอสามแตเปนการขมเหงได

* ถาเปนการใชอำานาจตามกฎหมายไมถอเปนการขมเหง

* ผทกอเหตข7นกอนแลวอกฝายโตตอบกลบมาจะอางบนดาลโทสะไมได

(ตวอยางกรณถกขมเหงดวยเหตอนไมเปนธรรม)

* ยงบดาตอหนาบตรเปนขมเหงบตร พถกทำารายเปนขมเหงนอง

- การขมเหงอาจจะเปนการกระทำาตอหนาผกระทำาโดยบนดาลโทสะกได หรอลบหลงแตมผมาบอกกได (ตางกบปองกน)

- ปองกนเปนเรองของความกลวแตบนดาลโทสะเปนเรองโกรธ

๒. ทำาใหบนดาลโทสะเพราะถกขมเหง

- เมอถกขมเหงแลวตองบนดาลโทสะในทนท ถาทำาภายหลง แมจะยงโกรธอยกจะอางไมได

๓. กระทำาตอผขมเหงในขณะบนดาลโทสะ

- แมวาจะเปนระยะเวลากระช 7นชด ในขณะทโทสะอยกถอวาทำาในขณะน7นแลว

- ถาบคคลทวไปนาจะระงบโทสะไดแลว แตจำาเลยยงระงบไมได อาง มาตรา ๗๒ ไมได

- จะอางบนดาลโทสะไดตองกระทำาตอ ผขมเหง โดยตรงจะกระทำาตอผอนไม“ ”ได เวนแตสำาคญผดในขอเทจจรง (กรณบนดาลโทสะโดยสำาคญผด)

- แมจำากระทำาตอผขมเหงแตพลาดไปถกบคคลอนกอางบนดาลโทสะได

วเคราะห ขอแตกตางระหวางปองกนกบบนดาลโทสะ

ปองกน บนดาลโทสะ๑. ตองเปนภยนตรายอนละเมดตอกฎหมาย เทาน7น

๑. อาจจะเกดจากภยนตรายละเมดตอ กฎหมายหรอไมกได เชน ทำาตอคนละเมอ ,ถกสะกดจต

๒. ถาเปนภยนตรายทใกลจะถงหรอกำาลงจะเกดข7นเปนปองกน

๒. ถาภยนตรายผานพนไปแลวแตยงกระช7นชดตอเหตการณอาจบนดาลโทสะ

๓. มกรณพอสมควรแกเหตหรอเกนขอบเขตแหงปองกน

๓. มเพยงเปนเหตลดโทษเทาน7น

๔. กรณปองกนสทธของผอนตาม มาตรา ๖๘ ผอน จะเปนใครกได“ ”

๔. ผถกขมเหงจะตองมความสมพนธกบผกระทำาความผดจงจะอางบนดาลโทสะได

วเคราะห ขอแตกตางระหวางปองกนและจำาเปน

ปองกน จำาเปน๑. ตองมภยนตรายอนละเมดตอ กฎหมาย เทาน7น

๑. ไมตอละเมดตอกฎหมาย กได (สนขไมมเจาของไลกด) (ละเมอ)

๒. กระทำาตอผทกอภย ๒. กระทำาตอบคคลท ๒

๓. ขอบเขตดตามวถทางนอยทสด ๓. ไดสดสวนหรอไมพจารณาจากภยของผทไดกระทำาตอบคคลท ๓ จะตองมมากกวาผกระทำาจงจะถอวาไดสดสวนกน

๔. เจตนาเพอปองกนสทธอยางเดยว ๔. ม ๒ กรณ คอ อยในทบงคบและ

ปองกนภยนตราย

พยายามกระทำาความผด

หลกเกณฑตามมาตรา ๘๐

๑.) ผกระทำาจะตองมเจตนากระทำาความผด กรณประมาทไมมพยายาม

๒.) จะตองถงข7นลงมอกระทำาความผด (เลยข7นตระเตรยมการ)

๓.) ผกระทำากระทำาไปไมตลอด หรอกระทำาตลอดแลวแตไมบรรลผล

อธบาย

* อยางไรถอวาข 7นลงมอกระทำาผดแลว ศาลไทยใชหลกกฎหมาย องกฤษคอหลกความใกลชดตอผลจะตองเปนการทไดกระทำาจนใกลชดกบผลสำาเรจอนเหนไดประจกษแลว

(๑) ถาการกระทำาน7นเปนการกระทำาข7นสดทายจรง (last act)

- กรณใช innocent agent; ข7นลงมอคอเมอไดหลอกผกระทำาแลว

(๒) แมจะยงไมใชการกระทำาข7นสดทายจรง ๆ กถอวาใกลชดตอผลไดถาเปนสวนหนงของการกระทำาข7นสดทาย เชน เลงปน วางยาพษ

หลกเกณฑ การพยายามกระทำาความผดทเปนไปไมไดอยางแนแท มาตรา ๘๑

1. ผกระทำาจะตองมเจตนากระทำาความผด (เหมอนมาตรา ๘๐)

2. การกระทำาตองถงข7นลงมอกระทำาความผดแลว (เหมอนมาตรา ๘๐)

3. กระทำาไปไมตลอดหรอกระทำาไปตลอดแลวแตไมบรรลผล (เหมอนมาตรา ๘๐)

4. ผลของการกระทำาไมสามารถบรรลผลไดอยางแทแนนอน (เหมอนมาตรา ๘๐)

ขอแตกตางระหวาง มาตรา ๘๐ และ มาตรา ๘๑

- ไมบรรลผล มาตรา ๘๐ เกดข7นโดยบงเอญ แต มาตรา ๘๑ เกดจากปจจย วตถประสงคทมงหมายกระทำาตอ เทาน7น

เหตบงเอญ ไมอาจบรรลไดแนแท

- ปนคณภาพไมด กระสนดาน - ปนไมมกระสน ใหกนยาพษแตจรง ๆ เปนนำ7าหวาน

เอาปนยงตอไม

- รบโทษ ๒ ใน ๓ - ลงโทษไมเกนกงหนง

ผลงมอยบยงกลบใจ มาตรา ๘๒

หลกเกณฑ ๑. ผกระทำาจะตองไดลงมอกระทำาความผดแลว (ผใดพยายาม...)

๒. ผกระทำายบย7งเสยเองไมกระทำาใหตลอด หรอกระทำาไปตลอดแลว แตกลบใจแกไขไมใหการะกระทำาน7นบรรลผล

๓. ผกระทำาตองยบย7งเอง หรอกลบใจเองมใชผอน

๔. การยบย7งตองเปนไปโดยสมครใจ

: ผกระทำาไมตองรบโทษ

: แตการททำาไปตลอดแลว และผดบทกฎหมาย กตองรบโทษตามความผดน 7น เชน สมครใจไปฆากตองรบผดทำาราย

: การยบย7งของผกระทำาเปนเหตในลกษณะคด มาตรา ๘๙ มผลถงตวการผใช ผสนบสนนดวย แตการใชไปแลวกรบผดกอน ๑ ใน ๓ (เฉพาะผใชเทาน7น)

: ถาความผดสำาเรจแลวคอยยบย7งหรอกลบใจไมใช มาตรา ๘๒ เพราะจะตองเปนเพยงถงข7นลงมอกระทำาผดเทาน7น แตสามารถเปนเหตบรรเทาโทษได

๑.) ยบย7งเสยไมกระทำาใหตลอด เง7อมด จองปนยง แตไมทำาเพราะสงสาร

๒.) กลบใจแกไขไมใหบรรลผล ทำารายสาหสจนใกลตาย รบพาไปโรงพยาบาลรกษาจนหาย ยง ๑ นด ไม ยงนดท ๒ แลวพาไปรกษาจนหาย

ขอสงเกตเกยวกบพยายามกระทำาความผด

๑.) ประมาทไมมพยายามกระทำาผด มไดเฉพาะเจตนาเทาน 7น

๒.) การกระทำาโดยละเวนไมมพยายามกระทำาความผด เพราะผดสำาเรจทนททละเวน

๓.) พยายามเปนผใช ผสนบสนนไมมแตเปนผใช ผสนบสนนในความผดฐานพยายามได

๔.) ความผดฐานทำารายอนตรายสาหสมาตรา ๒๙๗ ไมมพยายามกระทำาความผด ถาไมบรรลผลเปนกรณ มาตรา ๒๙๕ ประกอบกบมาตรา ๘๐ เพราะจะผดมาตรา ๒๙๗ ไดตองมผลเกดคอ อนตรายสาหส“ ”

๕.) ถาผลธรรมดาทผกระทำาตองรบโทษหนกข7น แตผลไมเกด กไมมพยายาม เชน จะไมมมาตรา ๒๒๔ ประกอบกบมาตรา ๘๐ เดดขาด

๖.) ถามพฤตการณประกอบการกระทำา โดยประการทนาจะ“ ...” ผดสำาเรจแลว มพยายามได ถากำาลงจะทำาตาม องคประกอบภายนอกแลว

ตวการ ผใช สนบสนน

ขอสงเกต ๑.) จะมตวการ ผใช ผสนบสนนไดจะตองมผลงมอ

๒.) จะมตวการ ผใช สนบสนนไดผทกระทำาตองกระทำาผดโดยเจตนาเทาน7น

๓.) กฎหมายไทยโยง ผใช ไวกบตวการตาม มาตรา ๘๔ วรรค ๒ คอถาผถกใช“ ”กระทำาความผด ผใชรบโทษเหมอนตวการ ดงน7 ผใชจะรบโทษตามบทกฎหมายใดได จะตองเปนตวการในความผดฐานน7นใหไดเสยกอน เชน มาตรา ๑๔๙ เจาพนกงานรบสนบน ราษฎรทำาผดเปนผใชไมได เพราะไมอาจเปนตวการได แตผดฐานสนบสนนได มาตรา ๑๔๙ ประกอบกบมาตรา ๘๐

เหตผลเพราะวา ๑.) มาตรา ๑๔๙ ราษฎรเปนตวการไมได

๒.) ราษฎร รบโทษเสมอนเปนตวการไมได

ประเดน หญงใชใหชายขมขนหญง ผด มาตรา ๒๗๖ ประบกอบกบมาตรา ๘๔ หรอไม

คำาตอบ : ผด มาตรา ๒๖๗ ประกอบกบมาตรา ๘๔ เพราะข7นตนดวยคำาวา ผใด ไมได“ ”บญญตวา ชายใด หากดตนทางให ผดมาตรา ๒๗๖ ประกอบกบมาตรา ๘๓ เปน“ ”ตวการใหดวย แมในธรรมชาตหญงจะขมขนหญงไมได แตวา กฎหมายอาญาใชคำาวา ผลงมอ กบ ผกระทำา ใหตางจาก ตวการ หญงไมใชผลงมอ แตเปนตวการได “ ” “ ” “ ”

คนละความหมายกน

ตวการ

หลกเกณฑ ๑.) เปนการกระทำาความผดโดยเจตนา (ข7นลงมอแลว)

๒.) ระหวาง ๒ บคคลข7นไป

๓.) มการกระทำารวมกนขณะกระทำาความผด (กาย)

๔.) เจตนากระทำารวมกนในขณะกระทำาความผด (ใจ)

ขอสงเกต กรณรวมกนกระทำาผดมไดในกรณดงน7

1. กระทำาสวนหนงหรอท7งหมดทรวมกนเปนความผดข7น

2. การแบงหนาทกนทำา อาจอยหางกนกได แตหากหางไกลมากไมไดอยในลกษณะทจะเปนตวการ

ทจะไปชวยลงมอไมเปนตวการ เปนเพยงผสนบสนน

3. การรวมกนอยใกลเคยงกนในทเกดเหตในลกษณะพรอมทจะชวยเหลอไดทนท

4. อยรวมในทเกดเหตและกอใหผอนกระทำาความผด

* การรวมกนเปนตวการส7นสดลงเมอใด ตวการกยตเมอน 7น เชนตวการไดหามปรามแลว หยดกระทำาแลว

* รวมกนทำารายตามมาตรา ๒๙๕ ผถกทำารายตาย ผลงมอผดตามมาตรา ๒๙๐ ตวการผดมาตรา ๒๙๐

ประกอบกบมาตรา ๘๓ หรอหาเปนกรณบาดเจบสาหส ตวการกผดมาตรา ๒๙๗ ประกอบกบมาตรา ๘๓ ดวย

แมเพยงจะดตนทาง

* ตวการรบผดอยภายในขอบเขตของตน เชนใชใหทำารายตามมาตรา ๒๙๕ ผกระทำามเจตนาฆาตาม

มาตรา ๒๘๘ ตวการผดตามมาตรา ๒๙๕ เทาน 7น

ผใช มาตรา ๘๔

หลกเกณฑ

๑.) เจตนากอใหผอนกระทำาผด (ผใชเจตนากระทำาผด) (ใจ)

๒.) มการกอใหผอนกระทำาผด (กาย)

๓.) ผถกใชตองมเจตนากระทำาผด

๔.) ผถกใชตองเปนผลงมอในความผดฐานน 7นใหไดเสยกอน

ผลของการเปนผใชสำาเรจ

* เมอการใชไปถงตวผลงมอ (ผกระทำาผดโดยตรง) โดยผกระทำาไมจำาเปนตองตอบรบหรอปฏเสธ

จำา ! ผใชของผใชคอผใชผลงมอ

ผใชของผสนบสนนคอผสนบสนนผลงมอ

ผสนบสนนของผใชคอผสนบสนนผลงมอ

ผสนบสนน

๑. ตองมการกระทำาความผดเกดข7นโดยเจตนา

๒. กระทำาดวยประการใด ๆ อนเปนการชวยเหลอหรอใหความสะดวกในการทำาผด (กาย)

๓. เจตนาชวยเหลอหรอใหความสะดวก (มใชบงเอญ) (ใจ)

๔. กอนหรอขณะกระทำาผด

๕. ไมวาผลงมอจะรหรอไมรถงการชวยเหลอน7น

๖. การกระทำาของผกระทำาตองถงข7นลงมอแลว

ขอสงเกต

* การใหความชวยเหลอทผลงมอจะตองไดรบประโยชนดวยไมวาทางตรงหรอทางออมกได แมจะชวยแตไมไดใชประโยชนจากผสนบสนนเลยกไมนบเปนผสนบสนน

* การชวยเหลอทำาไดหลายวธ เชน ผกเชอกสนขด การกระทำาเปนทอด ๆ ใชคำาพดใหฮกเหม

ขอบเขตของผใช ผโฆษณา ผสนบสนน

หลก ๑. รบผดเทาทอยในขอบเขต

- กระทำาโดยพลาดถอวาอยในขอบเขต

- สำาคญผดในตวบคคลถอวาอยในขอบเขตของการใช

๒. หากทำาเกนขอบเขต รบผดเฉพาะเมอเลงเหนได

- ใชไปทำารายแตถกฆาตาย กตองรบผดตามมาตรา ๒๘๘

๓. หากผกระทำาตองรบโทษหนกข7นโดยผล

- ตวการ ผใช ผสนบสนนรบผดในผลธรรมดาทหนกข7นดวย

๔. ผกระทำารบโทษหนกข7นเพราะรขอเทจจรง (เหตการณ)

- รบผดเมอตวการ ผใช ฯลฯ รขอเทจจรงน7นดวย

ผใช ผสนบสนนขดขวาง ผลงมอกระทำา มาตรา ๘๘

หลกเกณฑ ๑.) ไดมการกระทำาถงข7นลงมอกระทำาผดแลว

๒.) ผใช ผสนบสนนขดขวาง (มใชผกระทำาเปนผขดขวางเปนกรณตามมาตรา ๘๒)

๓.) การขดขวางเปนเหตใหผลงมอกระทำาไปไมตลอด หรอระทำาไปตลอดแลวแตการกระทำาไมบรรลผล

ไมบรรลผล

ผล : กรณผใชกลบไปรบโทษ เพยง ๑ ใน ๓ ตาม มาตรา ๘๔ วรรค ๒ หรอ มาตรา ๘๕ วรรค ๑

กรณผสนบสนนไมตองรบโทษ

กรณขดขวางจะเปนไปโดยสมครใจหรอไมกได (ตางจาก มาตรา๘๒)

เหตสวนตว

- ผอนรวมกบลกจางลกทรพยนายจาง ผอนไมผดมาตรา ๓๓๕ (๑๑) เพราะเปนเหตสวนตวระหวางนายจางและลกจาง

- บนดาลโทสะถอเปนเหตสวนตวผกระทำาคนไมถกขมเหงอางไมได

- ความเปนสามหรอภรรยาในความผดตอทรพย มาตรา ๗๑ วรรค ๑

ขอแตกตางกนพจารณาไดดงน

ความผดทตองการผล ความผดทตองรบโทษหนกขน๑. ไมมพยายามกระทำาความผดในตวบทความผดฐานน7นเอง เชน ไมมความผดตามมาตรา ๒๙๗ ประกอบกบมาตรา ๘๐ หรอ ความผดตามมาตรา ๒๒๔ ประกอบกบมาตรา๘๐ อยางเดดขาด

๑. มพยายามกระทำาความผดไดคอ หากเรมตนมาจาก มาตรา ๒๙๕ แลวจะเกดเปนมาตรา ๒๙๗ หรอไมหากไมมผลเกดกยงผดมาตรา ๒๙๕ ประกอบกบมาตรา ๘๐ ไดอย

๒. มความผดเปนตวของตวเองไมตององหลกความผดในบทมาตราอน ๆ มากอน และมท7งผดในตวเอง โดยไมตองใช มาตรา ๘๓ ดง ๒๙๗ กยอมได

๒. เรมมาจากความผดฐานหนงโยงไปอกฐานหนงโดยใช มาตรา ๖๓ เพราะเกดจากผลธรรมดาจากการกระทำาคร7งแรก

๓. ผดในตวเองได ไมตองพจารณาเรองวญญชน แตดเจตนาต7งแตเรมแรกเลย เชน เจตนาใหสาหส กมาตรา ๒๙๗ เลยไมใชมาตรา ๖๓

๓. จะรบผดในผลทเกดธรรมดา วญญชนตองคาดเหนไดเทาน 7น เชน ตาบอด

๔. ประมาทตาม มาตรา ๒๙๑, มาตรา ๓๐๐, มาตรา ๓๙๐ กเปนความผดทตองการผลไดหากผลไมเกดไมมพยายามเพราะประมาทไมมพยายามกระทำาความผด

๔. มไดกรณทความผดบทหนงกระทำาโดยเจตนา แตผลจะเกดอกบทหนงซงนอกเหนอเจตนา กรณประมาทไมไดใชหลก มาตรา ๖๓ เพราะวญญชนคาดเหนไมไดอยแลว

ขอ ๒ ป ๒๕๓๓

(ก) ทวาสวนประกอบของเจตนามอย ๒ สวน น 7นทานเขาใจอยางไร

แนวคำาตอบ มาตรา ๕๙ วรรค ๒, วรรค ๓ ตอบประสงคตอผลคอ รขอเทจจรงอนเปนองคประกอบความผดและรสำานกในการกระทำา และเลงเหนผลรวมท7งเจตนาโดยพลาดมาตรา ๖๐

(ข) มาตรา ๖๒ วรรคทาย ใหยกตวอยาง มาตรา ๖๒ วรรคสดทายมา ๑ ตวอยาง

แนวคำาตอบ

แดงตองการฆาดำา แดงเหนขาวเดนมานกวาเปนดำา แดงยงขาว ขาวกตายปรากฏวาขาวเปนบดาของแดง ความรบผดระหวาง แดงตอดำา ไมมความผดเพราะเจตนาของแดงไปอยทขาวหมดแลว แตระหวางแดงตอขาว แดงผดมาตรา ๒๘๘ ปรกอบกบมาตรา ๕๙ และมาตรา ๖๑ โดยแดงจะอางสำาคญผดในตวบคคลวาไมกระทำาโดยเจตนาไมได (มาตรา ๖๑) แตแดงไมตองรบผดตามมาตรา ๒๘๙ (๑) เพราะแดงไมรวาไดกระทำาตอขาวบดาตน เพราะนกวาขาวคอดำา จงไมรขอเทจจรงอนเปนองคประกอบความผด จะถอวาขาวมเจตนาฆาบพการของตนไมได เพราะ มาตรา ๒๘๙ เปนขอเทจจรงอนเปนเหตการณ บคคลจะรบผดกตอเมอไดรถงขอเทจจรง อนเปนองคประกอบของมาตรา ๒๘๙ เทาน7น

และถาในประมวลกฎหมายอาญาไมมบทกฎหมาย มาตรา ๖๒ วรรคทาย จากตวอยางทยกมาในตอนตนจะเปลยนแปลงไปประการใดหรอไม

แนวคำาตอบ ไมเปลยนไป เราจะใชมาตรา ๕๙ วรรค ๓ แทนไดตามหลกไมรไมมเจตนาร เทาใด เจตนาเทาน7น

ขอ ๓

(ก) ผกระทำาผดอาญามไดหลายรปแบบ เชน ผทำาความผดโดยทางตรง, ทางออม ใหอธบายโดยยอและยกตวอยาง

แนวคำาตอบ ๑.) ผกระทำาความผดโดยตรง

๒.) ผกระทำาความผดโดยทางออม

๓.) ตวการ ผใช ผสนบสนน

* ดเคาโครงหนา ๒๕

(ข) ความผดฐานลกทรพยกบยกยอกตางกนอยางไร

แนวคำาตอบ ดคำาถาม คำาตอบในบทภาคความผด –

ขอ 4 ประมาทตางกบการกระทำาโดยเจตนาเลงเหนผลหรอไม จงอธบาย

ประมาท เลงเหนผล

๑. ไมมเจตนา แตเปนกรณไมไดใชความระมดระวงตามวสยและพฤตกรรมหรอหากใชความระมดระวงไมเพยงพอ

๑. เปนเจตนาโดยออมโดยผลของ กฎหมายเปนรองทโดยทวไปยอมเลงเหนไดวาผลจะเกดข7นอยางแนนอนจากการกระทำาของจำาเลย เทาทบคคลทอยในภาวะเชนน7นจะเลงเหนได

๒. ไมมการกระทำาโดยพลาดเกดข7นอยางเดดขาด

๒. พลาดเปนเรองของเจตนา อาจประสงคตอผลหรอเลงเหนผลกได

๓. ประมาทไมมพยายามกระทำาความผด ๓. พยยามมไดเฉพาะการกระทำาโดยเจตนา

๔. ประมาทไมมตวการ ผใชหรอผสนบสนน

๔. มตวการ ผใช ผสนบสนนไดเทยบ มาตรา 87 กรณผกระทำาเลงเหนวาเกนขอบเขตของการใช

๕. ประมาทจะอางปองกน จำาเปนหรอบนดาลโทสะไมได

๕. ปองกน จำาเปน บนดานโทสะตองเปนกรณทการกระทำาครบองคประกอบความผดโดยเจตนามาแลว จงอางเหตผลยกเวนความผด ยกเวนโทษ หรอเหตผลโทษตามมา ตามหลกโครงการความรบผดชอบทางอาญา

๖. เปนความผดทตองการผลเพราะประมาทไมมพยายาม เชน มาตรา ๒๙๑,

มาตรา ๓๐๐, มาตรา ๓๙๐ จะประกอบกบมาตรา ๘๐ ไมไดเดดขาด

๖. ผลไมเกดเปนพยายามได เชน มาตรา ๒๘๘ ประกอบกบมาตรา ๕๙ (เลงเหนผล)

และมาตรา ๘๐

ขอ ๕ จงอธบายทฤษฎความสมพนธระหวางการกระทำาและผล

แนวคำาตอบ ตามทฤษฏน7จะถกนำามาพจารณรากตอเมอการกระทำาของผกระทำาความผดจะตองรบผดในการกรทำาของคนอนทเกนไปจากเจตนาของตนหรอไม และโดยหลกทวไปแลวบคคลจะตองรบผดทางอาญากตอเมอการกระทำาน7นเปนผลโดยตรงมาจากการกระทำาของผกระทำาน7นเอง ซงตามแนววนจฉยความรบผดทางอาญาของไทยมทฤษฎทสำาคญอย 3 สวน ดงน7

๑. ทฤษฎผลโดยตรง (ความเทากนระหวางเหต) เปนหลกทเปนทยอมรบเปนการทวไปวาบคคลจะตองรบดทางอาญาตอเมอผลความเสยหายน7นเปนผลโดยตรงมาจากการกระทำาความผด โดยมหลกวา “ถาไมมการกระทำาของจำาเลย ผลกคงจะไมเกด แสดงวาผลน7นเปนผลโดยตรงจากการกระทำาของจำาเลย” ตวอยางเชน แดงใชไมตทำารายดำา ปรากฏวาดำาหวแตก เชนน การทนายดำาหวแตก เปนผลโดยตรงมาจากการกระทำาของแดงเพราะถาแดงไมด หวดำากจะไมแตกน7นอง แดงผด มาตรา๒๙๕ ประกอบกบมาตรา ๕๙

แตหากวา “ถาไมการกระทำาจำาเลย ผลความเสยหายกยงคงจะเกดข7นน7นอยางแนนอน แสดงวาไมใชผลโดยตรง จากการกระทำาของจำาเลย” ตวอยางเชน ระหวางทนายแดงขบรถดวยความเรวสงทนใดน 7นไดมเดกวงตดหนาในระยะกระช7นชด เดกตาย เชนน7 การทแดงขบรถเรวถอวาไมใชความระมดระวงเปนประมาท แตแดงไมตองรบผดในความตายองเดก เพราะความตายของเดกไมใชผลโดยตรงจากการประมาทของแดง แพราะแมแดงขบรถเรวตามกฎหมาย กำาหนดเดกกตองตายอยน 7นของเพราะวงตดหนารถ

๒. ทฤษฏผลธรรมดา (มลเหตเหมาะสม) เปนหลกทนกนตศาสตรไดสรางข7นเพอผอนคลายกลายหลกทฤษฎเงอนไข (ผลโดยตรง) ซงบางกรณผลของการกระทำาอาจเกดข7นนอกเหนอไปจากการกระทำาของจำาเลยในช7นแรก ซงการจะตองรบผดในผล

นอกเหนอเจตนาของผกระทำาหรอไม ผลน7นจะตองเปนผลธรรมดาทวญญชนคาดเหนได ตามประมวลกฏหมายอาญา มาตรา ๖๓ ซงวางหลกวา ถาผลของการกระทำาททำาให ผกระทำาตองรบโทษหนกข7น ผลน7นจะตองเปนผลธรรมดาทคาดเหนไดเทาน7น

ตวอยาง แดงใชไมตทำารายดำาไดรบบาดเจบ เชนน7นายแดงผดมาตรา ๒๙๕ ประกอบกบมาตรา๕๙ แตหากตอมานยดำารกษาบาดแผลไมด บาดแผลทใบหนาดำาเสยโฉมอยางตดตว เชนน7การทนายดำารกษาดแผลไมด เปนผลโดยตรงมาจากการทำารายของแดงแลว และการทรกษาไมดเพราะหนาเสยโฉม ถอเปนผลโดยตรงอนเปนผลธรรมดาทวญญชนคาดเหนไดดวย แดงจงตองรบผดตามมาตรา ๒๙๗ ประกอบกบมาตรา ๕๙ โดยผลของมาตรา ๖๓ น7นเอง

แตวาหากผลน7นเปนผลทผดธรรมดาผกระทำากไมตองรบผดในผลทเกดข7น นอกเหนอเจตนาของตนในตอนแรกเพราะวญญาณชนไมคาดเหนวาจะเกดข7นได

ตวอยาง แดงใชไมตทำารายดำา ไดรบบาดเจบแผลถลอก แตดำาเปนโรคหวในตกใจกลวและถงแกความตาย เชนน7แมความตายของดำาจะเปนผลโดยตงมาจากการกระทำาของแดง และเปนผลทจะทำาใหแดงตองรบโทษหนกข7นเพราะผล แตวาผลการกระทำาน7เปนผลผดธรรมดาทวญญชนคาดเหนไมได เพราะแดงเองกไมรวาดำาเปนโรคหวใจ เชนน7แดงผด มาตรา ๒๙๕ ประกอบกบมาตรา ๘๐ เพราะไมถงกบอนตรายแกกายและจตใจเพราะไมบรรลแตไมตองรบผดในความตายของดำาแตอยางใด

๓. เหตแทรกแซง ถาการกระทำาของจำาเลยเปนผลทำาใหเกดความเสยหายตอผถกกระทำาในช7นแรกแลวตอมามเหตแทรกแซงเกดข7นใหมซงทำาใหผถกกระทำาไดรบความเสยหายมากข7น ผกระทำาจะตองรบผดในผลทเกดมาจากเหตแทรกแซงน 7นหรอไมน 7น หากเปนเหตแทรกแซงทวญชนภาคเหนไดแลว ผกระทำากตองรบผดในผลบ7นปลายน7นดวย

เหตแทรกแซง คอ ๑) เปนเหตการณทเกดข7น หลงจากการกระทำาในตอนแรก

๒) เปนผลโดยตรงทกอใหเกดผลในบ7นปลายข7น

ตวอยางเชน แดงตองการทำารายดำา ดำาไดรบบาดเจบจากการถกทำารายแกกายและจตใจ เชนน7นแดงผดมาตรา ๒๙๕ ประกอบกบมาตรา ๕๙ เพราะความเสยหายเปนผลโดยตรงมาจากการกระทำาของแดง หลกจากน7นนายดำากถกคอรคอนายขาวซง

โกรธแคนกนมากเชนยงกนถงแกความตาย โดยนายขาวมไดสมคบคดกบแดงมากอน เชนน7การทขาวยงตวตายเปนเหตแทรกแซงทเกดขนใหมหลกจากนายแดงกระทำาความผด แตเปนเหตแทรกแซงซงวญญชนภาคเหนไมได แดงไมตองรบผดในความตายของดำาตามมาตรา ๒๘๘ ประกอบกบมาตรา ๕๙ คงรบผดเพยงมาตรา ๒๙๕ ประกอบกบมาตรา ๕๙ ซงมาจากการกระทำาของคนในตอนแรกเทาน 7น

แตถาหากวาแดงตองการทำารายดำา จนดำาสลบไปแลว เพยงเทาน7แดงผด มาตรา ๒๙๕ ประกอบกบมาตรา ๕๙ ตอมาแดงเขาใจวาดำาตายแลว กลวความผด กเอาผาขาวมามาผกคอดำา เพอพรางใหคนเขาใจวาดำาฆาตวตายตอมาอก ๑ นาท ดำากตาย แดงตองรบผดมาตรา ๒๙๐ หรอไม เชนน7ตอบไดวา แดงผดมาตรา ๒๙๕ ประกอบกบมาตรา ๕๙ + ความตาย = มาตรา ๒๙๐ นนเองเพราะการทผกระทำาผดเอาผาไปผกคอดำา เปนเหตการณแทรกแซงทวญญชนคาดเหนไดเพราะผกระทำามกจะพยายามกลบเกลอนความผดของตนเองน7นเอง

มาตรา ๒๙๐ ผใดมไดมเจตนาฆา แตทำารายผอนจนเปนเหตใหผน 7นถงแกความตายตองระวางโทษ

ขอ ๖ ในประมวลกฎหมายอาญา ถอยคำาตอไปน7มความเหมายเปรยบเทยบกนไดอยางไร

๑. ใชกำาลงประทษราย ๒. ประทษราย ๓. ทำาราย ๔. ทำาใหกลววาจะเกดอนตาย

๔. ใชกำาลงทำาราย

แนวคำาตอบ

๑) ใชกำาลงประทษราย ปรากฏอยในมาตรา ๓๐๙ ในความผดฐานกรรโชกทรพยและมาตรา ๓๙๙ และมาตรา ๓๓๗

๒) ประทษรายกอยในมาตรา มาตรา ๓๓๗ และ มาตรา ๓๓๙

๓) ทำารายอยในมาตรา ๒๙๕

๔) ทำาใหกลววาจะเกดอนตรายอยในมาตรา ๓๙๑

๕) ใชกำาลงทำารายอยใน มาตรา ๓๙๑

เปรยบเทยบไดดงน7 คอ

คำาวา “ทำาราย ” เปนการกระทำาตอเน7อตวรางกายและจตใจ ซงมความหมายกวางกวา “การใชกำาลงทำาราย” ตามมาตรา ๓๙๑ เพราะ “ทำาราย” ตามมาตรา ๒๙๕ จะทำาตอการหรอจตใจกได โดยเฉพาะการทำาใหเกดอนตรายตอจตใจบางทกไมมการใชกำาลงกได เชนทำาใหคนตกใจจนสลบ เปนตน สวนมาตรา ๓๙๑ คำาวา “ใชกำาลงทำาราย” เปนการเรมตนเจตนาทไมถงกบกอใหเกดอนตราย แกกายหรอจตใจกได เชน ตบเบาๆ เพอสงสอน

“ทำาราย” มาตรา ๒๙๕ รวมถงการงดเวนกระทำาตาม มาตรา วรรค ๕ เปนการกระทำาความผดโดยไมมการเคลอนไหวรางกายกได แต “ใชกำาลงทำาราย ” เปนการกระทำาโดยเคลอนไหวรางกายยอมไมมการงดเวนการกระทำาตาม มาตรา ๕๙ วรรค ๕

“ทำารายตาม มาตรา ๒๙๕ ตอบดามารดา ตองรบโทษหนกข7น ตาม ๒๙๖ แต “ใชกำาลงทำาราย” ตามมาตรา ๓๙๑ ไมมเหตเพมโทษ และ “ทำาราย” ตามมาตรา ๒๙๕ หากพยายามรบโทษ ๒ ใน ๓ แต “ใชกำาลงทำาราย” มาตรา ๓๙๑ หากพยายามเทาน7น กไมตองรบโทษตาม มาตรา ๑๐๕

คำาวา “ทำาใหกลววาจะเกดอนตราย ” การทำาใหกลว มาตรา ๓๐๕ มความหมายกวางกวา “ใชกำาลงประทษราย” เพราะการใชกำาลงกเปนผลใหทำากลววาจะเกดอนตรายแกผอนไดดวย และไมจำากดเฉพาะการใชกำาลงเทาน7นมวธการทำาใหกลวไดหลายวธ

สวนคำาวา “ประทษราย” เปนภาวะทางจตใจของผกระทำาหมายถง การมงรายตอผถกกระทำา ไมจำากดวธเฉพาะตองใชกำาลง อยางคำาวา “การใชกำาลงประทษราย ”เทาน7น “การใชกำาลงประทษราย ” เปนการทำาตอรางการและจตใจเทาน 7น สวนประทษรายเฉยๆ ยงรวมถงการมงรายตอ ชอเสยง เสรภาพและทรพยสนดวย

ขอ ๗ เทยบการไมรขอเทจจรงอนเปนองคประกอบความผด มาตรา ๕๙ วรรค ๑ กบสำาคญผดในขอเทจจรง มาตรา ๖๒ วรรค ๑ (ป ๔๐) (วจารณฎกาเรองอายผเสยหาย)

แนวคำาตอบ

มาตรา ๕๙ วรรค ๑ มาตรา ๖๒ วรรค ๑

๑. ไมรขอเทจจรงใน องคประกอบ“ความผดในมาตราตางๆ ตามประมวลกฎหมายอาญา”

๑. เปนกรณสำาคญผดวามเหตยกเวนโทษ ยกเวนความผด ไดลดโทษเทาน 7นไมใชองคประกอบความผดโดยตรง

๒. ไมรไมมเจตนาเลย ๒. จะใช มาตรา ๖๒ วรรค ๑ ไดการกระทำาตองครบองคประกอบความผดกอนแลวจงจะอางสำาคญผดเพอยกเวนความผด,โทษ

๓. เปนโครงสรางความรบผดชอบทางอาญาทตองพจารณาเปนลำาดงแรก

๓. การอางสำาคญผดเพอยกเวนความผดหรอยกเวนโทษจะใชพจารณาเปนโครงสรางความรบผดทางอาญาลำาดบ ๒ และ ๓

๔. ไมมเจตนา ไมมมความผดเย จงไมมโทษตองลง

๔. มเจตนาแลว แตความจรงเปนผลรายความเขาใจเปนผลด ลงโทษตามความเขาใจ

ขอ ๘ ความผดฐานลกทรพยและยกยอกตางกนอยางไร

แนวคำาตอบ

ลกทรพย ยกยอก

๑. เฉพาะสงหารมทรพยเทาน 7นทเอาไปไดโดยการเคลอนท

๑. จะเปนสงหารมทรพยหรออสงหารมทรยพกได

๒. การครอบครองตองอยกบผเสยหาย (เจาของทรพย) แลวเอาไปโดยสจรต

๒. ผกระทำาเปนผครอบครองทรพยแลวเบยดบงเอาเปนของตน

๓. แยงการครอบครองและกรรมสทธ ๓. เบยดบงในลกษณะตดกรรมสทธ

๔. ไมมบท กฎหมาย วาดวยการลก ๔. ยกยอกทรพยสนหายเปนความผดถา

ทรพยสนหาย เวนแตจะรวาเจาของยงตดตามอยกจะผดลกทรพยผอนได

ไมรวาเจาของยงตดตามอย

ขอ ๙ หลกกฎหมายในมาตรา ๒ มวาอยางไร มเน7อหาอยางไรบาง จงอธบาย

แนวคำาตอบ นยามมาตร ๒ บคคลจกตองรบโทษทางอาญาตอเมอไดกระทำาการอน กฎหมาย ทใชอยในขณะกระทำาการน7น บญญตเปนความผดและกำาหนดโทษไวและโทษทจะลงแกผกระทำาความผดน7น ตองเปนโทษทบญญตไวใน กฎหมาย หรอทเรยกกนวา หลก Nullum Criman, nulla poena sine lege คอ ไมมความผด ไมมโทษหากไมมกฎหมาย

แยกพจารณาไดดงน7 คอ

๑. ผกระทำาไมตองรบผดทางอาญา หากไมมกฎหมาย บญญตไวในขณะกระทำาวาผดและไดกำาหนดโทษไว เชน ประมาทไมถงกบทำาใหไดรบอนตรายแกกายและจตใจหรอประมาททำาใหเสยทรพยไมมกฎหมายบญญตเปนความผดและกำาหนดโทษไวแตอยางใด

๒. กฎหมายอาญาจะมผลยอนหลงเปนผลรายมได แตใชกฎหมายยอนหลงเปนคณได ซงในมาตรา ๒ มคำาวา “ขณะกระทำาการ” ถาขณะกระทำาไมมกฎหมาย บญญตเปนความผดตอมารฐสภาจะออกกฎหมายยอนหลงถอวาผน 7นทำาผดมได หรอจะออกกฎหมายเพมโทษกไมได หากกฎหมายทออกกฎหายในภายหลงไมมการเพมโทษ เปนแตเพยงเปลยนวธการลงโทษ ตามมาตรา ๑๙ เทาน7น เชน ใหประหารโดยยงใหตาย เปลยนเปนฉดยาพษไมขด มาตรา ๒ เพราะไมไดเพมโทษ

ขอสงเกต

๑) กฎหมายอาญายอนหลงเปนผลดได ตามมาตรา ๒ วรรค ๓ บญญตวาถา ตามบท กฎหมายทบญญตในภายหลง การกระทำาน7นไมเปนความผดอกตอไป ใหผกระทำาน7นพนจากการเปนผกระทำาความผด

๒) กฎหมายทใชในภายหลง “มไดยกเลกความผด” ตามกฎหมายทใชในขณะกระทำาความผดใหใชกฎหมายในสวนทเปนคณแกผกระทำาความผด ไมวาในทางใดเวนแตคดจะถงทสดแลว

(ก) กรณคดยงไมถงทสด มาตรา ๓ วรรค ๑ ใชกฎหมายสวนทเปนคณ ถาผกระทำาผดยงไมรบโทษหรอกำาลงรบโทษ และโทษตามคำาพพากษา หนกกวากฎหมายใหม ใหศาลใชโทษตามกฎหมายใหม

(ข) คดถงทสดแลว ผกระทำารบโทษครบแลว จนถงโทษแลว

- ไมมกรณเอากฎหมายสวนเปนคณไปใชได

(ค) คดถงทสดยงไมไดรบโทษ

- โทษประหารตามกฎหมายเกาใหยกเลก (งดประหาร) และเปลยนโทษประหารมาเปนโทษสงสดทพงจะลงไดตามกฎหมายใหม

๓) ถอยคำาในกฎหมายอาญาจะตองบญญตใหแนนอนปราศจากคลมเครอ เชนดงวา “ขดความสงบเรยบรอยและศลธรรมใหรบโทษ.......” ถอวาคลมเครอ

๔) กฎหมายอาญาตองตความโดยเครงครด

(ก) จะใชเทยบบทกฎหมายใกลเคยงไมได เอามาใชเปนผลรายไมได แตหากจะเอามาใชเปนคณแกจำาเลยไมมขอหาม เชน อางเหตยกเวนโทษ, ยกเวนความผดโดยเทยบเคยงวาอยางไรเปนปองกนจำาเปนแคกฎหมาย แตกฎหมายอาญาไมไดหาม “การตความขยายความ” เชนตความา ยกยอก กฎหมาย มาตรา ๓๕๒ ผทมไดครอบครองทรพยเปนตวการไดหรอคดลกกระแสไฟฟาเปนลกทรพยโดยตความวาไฟฟาเปนทรพยทลกเอาไดหรอบกรกแมตวไมเขาไปกผดไดถาเปนรบกวนการครอบครอง

(ข) จะทำาจารตประเพณมาใหเปนผลรายไมได แตนำามาใชเปนคณได เชน ครตเดกนกเรยนไดตามสมควร ไมมความผด บดามารดาลงโทษบตร

(ค) จะนำาหลกกฎหมายทวไปมาใชเปนผลรายไมได แตใชเปนคณได หลกกฎหมายทวไป ไดแก หลกความยนยอม ยกเวนความผดไดถาความยนยอมน 7นเปนความยนยอม ๑) โดยบรสทธของผกระทำา ๒) ยนยอมในขณะกระทำา ๓) ไมขดความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนด

ขอ ๑๐ ขอบเขตการใชกฎหมาย อาญามวาอยางไร (ไมออกสอบ แตอานเผอไว)

แนวคำาตอบ

๑. หลกดนแดน มาตรา ๔, มาตรา ๕ และมาตรา ๖

หลกทใชลงโทษแกการกระทำาความผดทเกดในไทยโดยไมคำานงถงสญชาตของผกระทำาหรอผเสยหาย แยกพจารณา ดงน7

(๑) การกระทำาผดในราชอาณาจกร มาตรา ๔ วรรค ๑

มาตรา ๔ บญญตวา “ผใดกระทำาผดในราชอาณาจกรตองรบโทษตามกฎหมาย”

- รวมการกระทำาท7งหมดทเปนความผดมใชเพยงแคสวนใดสวนหนง แตไมตองดวาผลของการกระทำาเกดในราชอาณาจกรหรอไม

ตวอยาง แดงยงดำาในเขตไทย เลงปนยงดำาในฝงลาว แตถกตำารวจ จบกอนทจะยงถอวาความผดฐานพยายามฆา เกดในราชอาณาจกร เขา มาตรา ๔ วรรค ๑ แมผลคอความตายของดำาจะเกดในฝงลาวกตาม เพราะ “การกระทำา” คอยงป น อยในราชอาณาจกรท7งหมด

- แตหากการกระทำาทเปนความผดไมไดเกดในราชอาณาจกร แตสวนหนงสวนใดเกดในราชอาณาจกร และผลผลตในราชอาณาจกร มาตรา ๕

- มาตรา ๔ วรรค ๑ ไมคำานงถงสญชาต แมความผดจะเกดในอากาศยานตางประเทศแตอยในราชอาณาจกรกรบโทษตามกฎหมายไทย มาตรา ๔ วรรค ๑ น7

(๒) การกระทำาผดนอกราชอาณาจกรแตถอวาเปนการกระทำาผดในราชอาณาจกร

๒.๑ มาตรา ๔ วรรค ๒ การกระทำาผดในเรอไทยหรออากาศยาไทย

ตวอยาง แดงคนองกฤษลกทรพยดำาคน USA ในอากาศยายไทยขณะบนอยในนายฟาลาว ถอวาแดงทำาผดในราชอาณาจกรไทย รบโทษ มาตรา ๓๓๔ ไดหากแดงเขามาในไทย

- แมความผดท7งหมดจะไมไดเกดในอากาศยายไทย แตมเพยงสวนหนงสวนใด กถอวากระทำาความผดในเรอไทย อากาศไทยแลว

หากการกระทำาผดท7งหมดหรอสวนใดมไดเกดในเรอไทย หรอ อากาศยานไทยเลย หากเพยงผลเกด

ในเรอไทยเทาน7น ไมใชกรณ มาตรา ๔ วรรค ๒

มาตรา ๔ วรรค ๒ ไมจำากดสญชาตผกระทำา

๒.๒ การกระทำา ความผดบางสวนนอกราชอาณาจกรและบางสวนในราชอาณาจกร มาตรา ๕ วรรค ๑ ลงโทษตามกฎหมายไทยได แมผลจะเกดนอกราชอาณาจกร

ตวอยาง แดงยนอยฝงลาวใชปนยงคำาทอยฝงไทย คำาตอบ เขามาตรา ๕ วรรค ๑

๒.๓ ผลแหงการกระทำา เกดในราชอาณาจกร มาตรา ๕ วรรค ๑ โดย

(ก) ผกระทำาประสงคใหผลน7นเกดในราชอาณาจกร เชน แดงคนองกฤษตองการฆาดำาคน USA ใหมา

ตายเวลาขามแดนมาไทยโดยใหยาพษกอนขามแดน ท7งๆ ทไมมสวยใดสวนหนงทำาในไทยเลย เขามาตรา ๕ วรรค ๑ ตอน ๒

(ข) โดยลกษณะแหงการกระทำา ผลน7นควรจะเกดในราชอาณาจกร เชน แดงอยในกมพชา ยงปนเลน

ในฝงกมพชา แตพลาดมาถก ค ในไทยบรเวณพรมแดน

(ค) โดยลกษณะแหงการกระทำายอมเลงเหนไดวาเกดในราชอาณาจกรไทย

ตวอยาง แดงตองการยงดำาทยนตดกบขาวในฝงไทย แดงอยฝงลาวยอมเลงเหนวาจะถกขาวตายในฝงไทย

ได

๒.๔ ผลของการกระทำาเกดในราชอาณาจกร แตตระเตรยมหรอพยายามกระทำาผดน7นเกดนอกราช

อาณาจกร มาตรา ๕ วรรค ๒

- มาตรา ๕ วรรค ๒ ใชคำาวา “ผลจะเกด ” ในไทยไมจำาเปนตองผดสำาเรจเพราะ มาตรา ๕ วรรค ๒ ใช

กรณตระเตรยมหรอพยายามเทาน7น

ตวอยาง แดงคนมาเลยตองการเผาบานดำาในไทย ขณะเตรยมอปกรณในมาเลยเพยงแคน7 แดงผดตาม

มาตรา ๒๑๙ ฐานตระเตรยมวางเพลงเผาทรพยผอน แตเมอยงไมทำาแลวถกจบกอน ศาลไทยลงโทษแดงได

ตาม มาตรา ๕ วรรค ๒ น7 เพราะกฎหมายใชคำาวา “ถาไดกระทำาไปตลอดแลว ผลจะเกดในราชอาณาจกร ”สรป

- สวนหนง ของการกระทำาเกดในไทย ด มาตรา ๕ วรรค ๑ ตอนแรก

- ไมมสวนใดสวนหนงเลยในไทย แตผลตองเกดในไทย ดมาตรา ๕ วรรค ๑ ตอนท ๒

- ไมมการกระทำาผดในไทยเลย แตหากทำาตลอดแลว “ผลจะเกด ” ในไทยซงเปนตระเตรยมหรอพยายาม

กได ใช มาตรา ๕ วรรค ๒ แมผลไมเกด

๒.๕ ตวการ ผใช ผสนบสนน (มาตรา ๖)

หลก ๑.) ความผดใดไดกระทำาในราชอาณาจกร (มาตรา ๔ วรรค ๑) หรอถอไดวากระทำาในราชอาณาจกร

(มาตรา ๔ วรรค ๒ มาตรา ๕ วรรค ๑ วรรค ๒)

๒.) การกระทำาของตวการ ผใช ผสนบสนนดวยกนจะทำานอกราชอาณาจกร

ผล ถอวา ตวการ ผใช ผสนบสนนกระทำาในราชอาาจกรดวย

- หากไมมการกระทำาผดในราชอาณาจกร หรอไมมการกระทำาผดทประมวลกฎหมายน7ถอวาไดกระทำาผดใน

ราชอาณาจกรกไมใชกรณ มาตรา ๖

ตวอยาง แดงคนมาเลยอยในพมาจางดำาคนเกาหลใหฆาเขยวคน USA ในอากาศยานไทย ขณะเครองบนบน

อยท USA ดำากฆาเขยวตายในอากาศยานไทย เปนกรณ มาตรา ๔ วรรค ๒ ถอวาทำาผดในราชอาณาจกร ศาล

ไทยลงโทษแดงตวการไดดวยถอวาแดงเปนผใช (ในราชอาณาจกร)

๒. หลกอำานาจลงโทษสากล (มาตรา๗) เคบออกสอบแลว

หลกเกณฑ

๑.) ผใดกระทำาความผดนอกราชอาณาจกร

๒.) ในฐานความผดคอ

- มาตรา ๗ (๑) ความผดเกยวกบความมนคงแหงราชอาณาจกร

- มาตรา ๗ (๒) ความผดเกยวกบการปลอมและแปลง

- มาตรา ๗ (๒ ทว) ความผดเกยวกบเพศ ใน มาตรา ๒๘๓ ๒๘๓ ฐาน แมเลาพาหญงไปขายเพอคาประเวณหรออนาจาร

- มาตรา ๗ (๓) ชงทรพย ปลนทรพยซงไดกระทำาในทะเลหลวง

ผล รบโทษในราชอาณาจกร

- มาตรา ๗ ไมคำานงสญชาตผกระทำาหรอถกกระทำา แมจะไมมคนไทยเขาไป เกยวของเลยกตาม

- ความผดใน มาตรา ๗ (๑) - (๓) น7หากเกด “ในราชอาณาจกร ” แลวกไปพจารณาตาม มาตรา ๔,๕,๖ แลวแตกรณ

ตวอยาง ปลนทรพยทำาในเรอไทยซงแลนในทะเลหลวง ลงโทษมาตรา ๓๔๐ อาศยมาตรา ๔ วรรค ๒ ไมใช มาตรา ๗ (๑)

๓. หลกบคคล ด มาตรา ๘ และมาตรา ๙ (ความผดเกดนอกราชอาณาจกร)

๑. มาตรา ๘

(ก) ผกระทำาผดเปนคนไทย

- รฐบาลของประเทศทความผดเกด หรอผเสยหายไดรองขอใหลงโทษ (ผเสยหายจะเปนคน

ไทยหรอตางประเทศกได

ตวอยาง แดงคนไทยทำารายดำาคนลาว ในดนแดนมาเลย หากแดงและดำาเขามาในไทย ดำา (ผเสยหาย

รองขอใหลงโทษ มาตรา ๘ น7ได)

(ข) ผกระทำาเปนคนตางดาว

- รฐบาลไทยหรอคนไทยเปนผเสยหาย และ ผเสยหายไดรองขอ

ตวอยาง แดงคนมาเลยทำารายคนไทยในดนแดนมาเลย หากแดงและดำาเขามาในไทย ดำา (คนไทย) รองขอใหลงโทษ

- ความผดตามกฎหมาย มาตรา ๘ ไมตองคำานงวาเปนความผดตามกฎหมายของประเทศทความผดน7นไดเกดข7นหรอไม

- ความผดตาม มาตรา ๘ น7น รวมท7งความผดสำาเรจ ความผดข7นพยายาม ตวการ ผใช หรอผสนบสนนดวย

ขอสงเกต จะใช มาตรา ๘ ไดความผดตองเกดนอกอาณาจกรไทย หากเกดในไทยเราใช มาตรา ๔, มาตรา ๕ หรอมาตรา ๖ ไปเลย (หลกดนแดน)

๒. มาตรา ๙

หลก ๑.) การกระทำาเกดข7นนอกราชอาณาจกร (มใช มาตรา ๔, มาตรา ๕ หรอมาตรา ๖)

๒.)ผกระทำาเปนเจาพนกงานของรฐบาลไทย (ไมดสญชาต)

๓.) ทำาความผดตอตำาแหนงหนาทราชการ (เจาพนกงาน มาตรา ๑๔๗ - มาตรา ๑๖๖ และ มาตรา ๒๐๐ - มาตรา ๒๐๕)

ผล รบโทษในราชอาณาจกรไทย

- มาตรา ๙ ไมตองมการรองขอใหลงโทษอยาง มาตรา ๘

คำาถามกนพลาด ขอ ๑๑ การคำานงถงคำาพพากษาของศาลในตางประเทศ

๑. มาตรา ๑๐ ความผดเกดข7นนอกราชอาณาจกร และหามศาลไทยลงโทษเลย

หลก ๑. ผใดกระทำาความผดนอกราชอาณาจกร (ไมรวมความผดเกดนอกราชอาณาจกรแตให

ถอวาเกดในราชอาณาจกรตาม มาตรา ๔, มาตรา ๕ และมาตรา ๖)

๒. เปนความผดใน มาตรา ๗ (๒), มาตรา (๗) ทว, มาตรา ๗ (๓), มาตรา ๘ หรอมาตรา ๙

๓. ถา

๓.๑ มคำาพพากษาของศาลในตางประเทศ อนถงทสดใหปลอยตว หรอ

๓.๒ ศาลตางประเทศพพากษาลงโทษ แตผน7นพนโทษแลว

ผล ศาลไทยจะลงโทษผน7นในราชอาณาจกรอกไมได ตามหลก “บคคลจะไมถกพจารณาคดซำ7าสองใน

ความผดเดยวกน ” (Non bis in idem)

๒. มาตรา ๑๐ วรรค ๒ กรณศาลไทยม “ดล พนจ ” ลงโทษ

หลก ๑. ทำาผดนอกราชอาณาจกร

๒. ความผดใน มาตรา ๗ (๒), มาตรา ๗ (๒ ทว), มาตรา ๗ (๓), มาตรา ๘ หรอมาตรา ๙

๓. ถาศาลในคางประเทศพพากษาลงโทษ ผน7นรบโทษมาบางแลว แตยงไมพนโทษ

ผล ศาลจะลงโทษนอยกวาทกฎหมายกำาหนดเพยงใดกได ไมลงโทษเลยกไดโดยคำานงถงโทษทผน 7นไดรบมาแลว

๓. มาตรา ๑๐ กรณศาลไทยตองลงโทษ ไมมดลพนจ

หลก ๑. ความผดนอกราชอาณาจกร

๒. ความผดมาตรา ๗ (๑) (ความมนคง) ไมวาจะรบโทษมาครบแลวหรอไมกตามหรอความผดมาตรา ๗, มาตรา ๘ หรอมาตรา ๙ แตศาลตางประเทศยงไมมคำาพพากษาถงทสดใหปลอยตวเลย หรอยงมไดรบโทษ

เลย แมศาลจะพพากษาแลว

๒. มาตรา ๑๑ กระทำาผดในราชอาณาจกรหรอถอวากระทำาในราชอาณาจกร แยกพจารณาดงน7

๒.๑ ศาลไทย จะลงโทษอกไมได (หามเดดขาด) วรรค ๓

หลก ๑.) ความผดเกดข7นในราชอาณาจกร ตามมาตรา ๔, มาตรา ๕ หรอมาตรา ๖

๒.) ผกระทำาถกฟองตอศาลตางประเทศโดยรฐบาลไทยรองขอ (เทากบรบคำาพพากษาตางประเทศ)

๓.) ถาศาลตางประเทศ พพากษาถงทสดใหปลอยตว หรอใหลงโทษแตพนโทษแลว

๒.๒ ศาลไทยมดลพนจลงโทษ วรรค ๑

หลก ๑.) ความผดเกดข7นในราชอาณาจกรตามมาตรา ๔, มาตรา ๕ หรอมาตรา ๖

๒.) ผกระทำารบโทษตามคำาพพากษาศาลตางประเทศมาแลวบางสวน หรอท7งหมด (ไมวารฐบาลไทยจะรองขอหรอไม)

ผล ศาลจะลงโทษนอยกวาทกฎหมายกำาหนดไวเพยงใดกได ไมลงโทษกได โดยคำานงถง

โทษทผน 7นรบมาแลว

๒.๓ ศาลไทยตองลงโทษอกโดยไมมดลพนจ

หลก ๑.) ความผดเกดในราชอาณาจกรตามมาตรา ๔ มาตรา ๕ หรอมาตรา ๖

๒.) ศาลตางประเทศพพากษาลงโทษ แตผน7นยงมไดรบโทษเลย (ไมวารฐบาลไทยจะรองขอหรอไม)

หรอ

๓.) ศาลตางประเทศมคำาพพากษาซงไมถงทสดใหปลอยตว ไมวารฐบาลไทยรองขอหรอไม หรอ

๔.) ศาลตางประเทศมคำาพพากษาซงไมถงทสดใหปลอยตวแตรฐบาลไทยไมรองขอ

ขอ ๑๒ หลกเกณฑการอการลงโทษ มาตรา ๕๖ มวาอยางไร จงอธบาย

หลก ๑.) มการกระทำาผดซงมโทษจำาคก และในคดน7นศาลจะลงโทษจำาคกไมเกน ๒ ป

- โทษปรบจะมการรอลงอาญาไมได หรอเมอเปลยนโทษจำาคกเปนกกขงไปแลว กรอลงอาญาไมไดเชนกน

- โทษจำาคกไมเกน ๒ ป หมายถง โทษทศาลจะลงจรงๆ เทาน7นไมวาความผดน7นจะมอตราโทษเทาใด

๒.) ไมปรากฎผน7นไดรบโทษจำาคกกฎหมายมากอน หรอแมจะไดรบโทษจำาคกกฎหมายมากอน แต

เปนโทษเพราะประมาทหรอ ลหโทษ

- จะตองไมเคยไดรบโทษจำาคกจรงๆ หากทำาผดแลวรอลงอาญาไวแลวมาทำาผดอกในระยะทรอลงอาญาศาลกรอลงอาญาใหมไดอก

- เปลยนโทษจำาคกเปนกกขง ไมถอวาเคยไดรบโทษจำาคกกฎหมายมากอน

- ไมรวมโทษจำาคกฐานะละเมดอำานาจ ศาล กรอลงอาญาไดเพราะไมใชความผดอาญา

- เฉพาะตองโทษจำาคกของศาลไทยเทาน7น ทจะรอลงโทษไมได หากเปนศาลตางประเทศใหจำาคกศาลไทยการรอลงโทษได

๓.) ศาลคำานงถงอาย สตปญญา ประวตความประพฤต สขภาพจต นสย อาชพ ศาลอาจจะ

- รอการลงโทษ

- รอการกำาหนดโทษ

๔.) ศาลจะปลอยตวผกระทำาผดไปเพอใหผน 7นกลบตวภายในเวลาทศาลไดกำาหนดแตไมเกน ๕ ป นบ

แตศาลพจารณา โดยจะกำาหนดเงอนไขในความประพฤตกได

๕.) การกระทำาผดระหวางการรอลงโทษ

หลก ๑. ทำาผดอกภายในกำาหนด

๒. มใชความผดเพราะประมาทหรอลหโทษ

๓. ศาลพพากษาจำาคกจรงๆ ในความผดคร 7งใหม

ผล ใหศาลคดหลง

๑. กำาหนดโทษทรอไวบอกโทษในคดหลง หรอบวกโทษทรอคดกอนได