Tiu lun ng C & NhimGVHD: TS.Trng Hu TrLI M Ung c Diesel l mt loi ng c t trong, khc vi ng c xng (hay ng c Otto). S chy ca nhin liu, tc du diesel, xy ra trong bung t khi piston i ti gn im cht trn trong k nn, l s t bt chy di tc ng ca nhit v p sut cao ca khng kh nn.ng c Diesel do mt k s ngi c, ng Rudolf Diesel, pht minh ra vo nm 1892. Chu trnh lm vic ca ng c cng c gi l chu trnh Diesel.Do nhng u vit ca n so vi ng c xng, nh hiu sut ng c cao hn hay nhin liu diesel r tin hn xng, nn ng c Diesel c s dng rng ri trong cc ngnh cng nghip, c bit trong ngnh giao thng vn ti thy v vn ti b.Bi tiu lun sau y s cho chng ta ci nhn tng th v ng c diesel nh nguyn tc hot ng, yu cu nhin liu, ri so snh hiu nng khi hot ng ca n c g khc bit hay ni tri so vi ng c xng. Bn cnh bi tiu lun cng cp n cc cht nhim pht thi t ng c-mt vn rt c quan tm hin nay, chng ta s cng tm hiu nguyn nhn, s hnh thnh v cc gii php hn ch tc hi ca cc cht nhim ny. Trong v cng nhiu cc gii php hn ch pht thi ng c v trong khun kh bi tiu lun ny chng ta s ch cp v tm hiu chuyn su v mt gii php, gii php c chn trnh by trong bi tiu lun ny s l x l b hng bng b lc trn ng c Diesel.

CHNG I.NNG LNG & NHNG THCH THC1.1. Nng lng l g? [5] Nng lng theo l thuyt tng i ca Albert Einstein l mt thc o khc ca lng vt cht c xc nh theo cng thc lin quan n khi lng ton phn E= mc. N l khi lng nhn vi mt hng s c n v l vn tc bnh phng, nn n v o nng lng trong h o lng quc t l kg (m/s). Hiu theo ngha thng thng, nng lng l kh nng lm thay i trng thi hoc thc hin cng nng ln mt h vt cht.1.2. Phn loi: c th chia nh sau: Nng lng ha thch (than, kh, du m,): y l ngun nng lng c th ni l ch yu, v n chim khong 80-90% tng lng nng lng tiu th trn ton th gii. Nng lng sch Nng lng ti to1.3. Vai tr v s cn thit ca ngun nng lng ha thch: [3]1.3.1. Than :y l ngun nng lng quan trng chim khong 30-40% tng nng lng ha thch c s dng, than thng c s dng lm nhin liu cho cc nh my nhit in. Ngoi ra, mt ng dng cng rt quan trng cn phi nhc ti y chnh l nhin liu tng hp t than. Than c th ch bin thnh cc dng nhin liu kh (kh ho than), lng (ha lng than) hay dng rn (than cc :coke) vi hm lng S v tro cn thp, to nn nhin liu t sch, t nhim v nhit lng chy cao hn than th ban u. Ngoi ra, dng kh v lng, nhin liu d vn chuyn bng ng ng, li c th c s dng trong cc h thng phn phi hay trong cc thit b thit k dng cho kh thin nhin v du ha.Khng ch dng lm nhin liu, sn phm ca cc qu trnh chuyn ho ny cn c th ng dng lm nguyn liu cho cc ngnh cng nghip tng hp hu c. V d nh, sn phm ca qu trnh kh ho than : CO v H2 l nguyn liu tng hp ru mtylic, propylic, axit formic..., CO l cht kh oxit st trong qu trnh luyn gang. Kh cc v nha tch ra t l luyn cc l bn thnh phm sn xut benzen, toluen, dc phm, cht mu, thuc tr su, cht do.1.3.2. Du v kh:Du th (crude oil) l mt hn hp lng gm hng trm hp cht hydrocacbon (T C5 n C60). T du th, tri qua qu trnh lc du , cc hp cht c phn thnh cc sn phm khc nhau, ty theo im si ca chng : Kh du m, xng ly ra nh thp chng, lm nhin liu cho ng c t trong. Xng lm nhin liu cho ng c phn lc, my bay. Diesel c ly trong khong nhit t 250-350 C. Chng c dng lm nhin liu cho ng c diesel v dng cracking. Mazut c ly ra y thp chng vi nhit trn 275 C. Mazut chim ti 40-50% lng du m em chng. Mazut c ch bin tip trong thp chng chn khng ly thm mt s sn phm. Qu trnh chng chn khng nhm h nhit si ca Mazut, trnh c s phn hy. Sn phm ca qu trnh l cc loi du bi trn v nha ng. Du bi trn (lubricants) c nhit si 250-350 C, l sn phm quan trng th hai sau xng Hc n, nha ng (asphalt) l phn cn li sau khi chng, ly ra y thp nhit khong 380 C, c th s dng trc tip hoc qua ch bin lm nha ng. Du cn cha cc hp cht ho du (petrochemicals) nn ngoi vic cung cp nhin liu cho cc ng c, du m cn l ngun nguyn liu to ra cc sn phm phc v cng nghip, nng nghip v tiu dng nh si tng hp, cht do, cao su nhn to, cht ty ra, hng liu, dung mi sn, v.v...vv..Kh thin nhin ch cha vi hydrocacbon (C1 n C4), mtan v mt lng nh hn cc tan, propan, butan. Propan v butan c tch khi kh thin nhin v lu tr di p sut (nn) trong cc thng du dng lng gi l kh du m ho lng LPG (liquefied petroleum gas), thng thy cc cc bnh gas dn dng phc v nu nng, sinh hot thng ngy.Kh thin nhin ngy cng ph bin do n l mt ngun nng lng hiu qu v tng i sch. Kh thin nhin hu nh khng cha S. Hn na, khi t n thi t CO2 hn xng du hay than. Kh thin nhin ang c ng dng trn nhiu lnh vc nng lng nh t trong cc h gia nh, cc trm pht in thay th than, kh nn lm nhin liu cho cc phng tin giao thng (xe ti, bus...). So vi cc xe chy bng xng du, xe chy bng kh thin nhin gim lng pht thi n 80-90% hydrocacbon, 90% CO, 90% cc cht c v hu nh khng c mui khi. N cn kinh t v gi thnh cng ch tng ng xng du.1.4. Phn b than & du kh trn ton th gii: Phn b than: Than l dng nhin liu ha thch c tr lng phong ph nht, c tm thy ch yu Bc Bn Cu. Cc m than ln nht hin nay nm M, Nga, Trung Quc v n . Cc m tng i ln Canada, c, Balan, Nam Phi, c, Mng C, Brazil...Tr lng than M chim khong 23,6% ca c th gii. Phn b du v kh: Tr lng khng l n 63,2% lng du ca c th gii tp trung Vnh Ba T, nht l rp Saudi (thnh vin s 1 ca OPEC: Organization of Petroleum Exporting Countries). Cc m du quan trng cn li khc nm vnh Venezuela, Mehico, Nga, Libi v M (Alaska v vnh Mehico).Gn 1/2 (49%) tr lng kh thin nhin ca th gii nm 2 nc Nga v Iran. Cc m kh thin nhin quan trng khc nm Cc Tiu Vng Quc Arap thng nht, Arap Saudi, M v Venezuela.1.5. Thch thc v nng lng ni chung v nng lng ha thch ni ring1.5.1. Vn mi trng:Cc vn mi trng lin quan n than: nh hng ca vic khai thc than : C hai dng m than c bn l va than l thin v va than su trong lng t. Vic khai thc cc va than trn mt c nhng u im so vi khai thc di cc hm m nh t tn km hn, an ton hn cho ngi th m v ni chung, n cho php khai thc than trit hn. Tuy nhin, khai thc trn b mt li gy ra vn mi trng nh n "xa s" hon ton thm thc vt v lp t mt, lm gia tng xi mn t cng nh lm mt i ni tr ng ca nhiu sinh vt. Hn na, nc thot ra t nhng m ny cha axit v cc khong c, gy nhim nc, nhim t. Vic khai thc than di cc hm m su trong lng t li kh nguy him, xc sut ri ro cao. M, trong sut th k 20 c hn 90 000 ngi th m cht v cc tai nn hm m, v thng cc cng nhn hm m u c nguy c cao v bnh ung th v nm phi (phi ph y bi than). nh hng ca vic t than: Hn ch ln nht ca vic s dng nhin liu ha thch ni chung v than ni ring l n gy ra nhim khng kh do s pht thi CO2, SO2, NOx... Tnh trn mt n v nhit lng pht ra th t than thi ra nhiu cht nhim hn cc nhin liu ho thch khc (du, kh). Chnh v vy, vic t than gin tip gp phn vo qu trnh bin i kh hu lm suy thoi mi trng ton cu m ni bt l hin tng hiu ng nh knh v ma axit.Cc vn mi trng lin quan n du & kh: Du v kh thin nhin u l nhin liu ho thch, nn cng ging nh than, chng pht thi CO2 vo khng kh, gp phn vo hiu ng nh knh cng nh ma axit, mc d lng nhim thp hn than. Du t khng sinh ra lng SOx ng k nhng li sinh ra NOx, ch yu t xng t trong cc xe t. NOx gp phn gy ma axit. Cc cht kh thi t nhng ng c xe t cn gy ra cc khi quang ha (photochemical smog), hin tng thng xy ra nhng thnh ph ln, mt xe lu thng cao. Mt s vn khc lin quan n qu trnh khai thc, vn chuyn du l cc s c nh trn du do m tu, r r ging khoan,1.5.2. Cn kit ngun ti nguyn:[4] 50 nm na tr lng du m ton cu s cn kit? Theo i Ting ni nc Nga dn ngun tin nghin cu ca Hi ng nng lng th gii (WEC), trong lng t cn 223 t tn du v 209.000 t mt khi kh t. Vi mc tiu th hin ti, khi lng ny s ch dng trong khong 50 nm na (s liu a ra t thng 10/2013) Bn cnh tr lng than d kin cng ch dng trong vng 100 nm na,1.6. xut cc gii php:Nhu cu nng lng l tt yu, vic ct gim tiu th nng lng gn nh l khng th, trong khi ngun nng lng ang ngy mt cn dn th nhu cu ca con ngi ngy mt tng ln, cng vi nhim mi trng cng l mt vn rt c quan tm. Chnh iu gy sc p mnh m v thi thc nhn loi tm ra cc gii php gii quyt vn trn. c hon lot cc nghin cu v gii php c a ra nh: ci tin ng c, s dng nhin liu thay th, ti u qu trnh chy,Tuy nhin trong khun kh tiu lun ny khng th trnh by ht tt c cc gii php, tc gi s ch cp n mt trong cc gii php , v gii php c chn trnh by l x l ht bi (b hng) trn ng c Diesel

CHNG II.NG C DIESEL & YU CU NHIN LIU1.7. Nguyn tc hot ng ca ng c Diesel:Hot ng ca ng c bao gm bn giai on: K npPittng cn nm CT. Lc ny trong th tch bung chy cn 1 lng kh st ca chu trnh trc, p sut kh st bn trong xilanh cao hn p sut kh quyn. Khi trc khuu quay, thanh truyn lm chuyn dch pittng t CT n CD, xuppap np m thng xilanh vi ng ng np. Cng vi s tng tc ca pittng, p sut mi cht trong xilanh tr nn nh dn hn so vi p sut trn ng ng np (0,01- 0,03Mpa). S gim p sut bn trong xilanh so vi p sut ca ng ng np to nn qu trnh np (ht) mi cht mi (khng kh) t ng ng np vo xilanh. K nnPittng chuyn dch t CD n CT, cc xupap ht v x u ng, mi cht bn trong xilanh b nn li. Gi tr ca p sut cui qu trnh nn ph thuc vo t s nn , kn ca bung t, mc tn nhit ca thnh vch xilanh v p sut ca mi cht u qu trnh nn. Vic t bc chy ca hn hp kh phi cn mt thi gian nht nh (thi gian cm ng), mc d rt ngn. Mun s dng tt nhit lng do nhin liu chy sinh ra th im bt u v im kt thc qu trnh chy phi ln cn CT. Do vic phun nhin liu vo xilanh ng c u c thc hin trc khi pittng n CT.K chy v gin nu k chy v gin n, hn hp khng kh-nhin liu c to ra cui qu trnh nn c bc chy nhanh. Do c mt nhit lng ln c to ra, lm nhit v p sut mi cht tng mnh. Di tc dng y ca lc do p sut mi cht to ra, pittng tip tc y xung thc hin qu trnh gin n ca mi cht trong xilanh. Trong qu trnh gin n mi cht y pittng sinh cng, do k chy v gin n c gi l hnh trnh cng tc (sinh cng).K thiK thi, ng c thc hin qu trnh x sch kh thi ra khi xilanh. Pittnng chuyn dch t CD n CT y kh thi ra khi xilanh qua ng xupap thi ang m vo ng ng thi. Tip theo pittng s lp li k np theo trnh t chu trnh cng tc ng c ni trn.c im ca qu trnh chy trong ng c diesel: Mi chu k hot ng c thc hin ln lt bn k trong 2 vng quay ca trc khuu Nhin liu ch c np vo xylanh khi khng kh c nn v t c nhit cao sau chng bay hi, trn ln vi khng kh ri t bt chy Qu trnh chy ca nhin liu c th xy ra bt c v tr no trong bung chy m khng cn bugie hay mng la lan truyn n ng c diezel i hi phi c t s nn cao t 14 - 17(21) (trong khi t s ny ca ng c xng khong 10 -11 (12)). Do ng c diezel cho cng ln hn ng c xng khi tiu th cng mt lng nhin liu Nhin liu khi phun vo xilanh th khng chy ngay m cn phi c thi gian chun b hay cn gi thi gian cm ng: Thi gian cm ng vt l (ph thuc vo cu trc ng c) Thi gian cm ng ho hc (ph thuc vo thnh phn nhin liu) Thi gian cm ng ny c nh hng n cht lng qu trnh chy, thi gian cm ng di c th dn n qu trnh chy tng t qu trnh chy kch n trong ng c xng, qu trnh chy kch n s lm gim cng sut v tng nng cht c hi trong khi thi. Thi gian cm ng ph thuc nhiu vo bn cht ca nhin liu v cu trc ng c.1.8. So snh u nhc im ca ng c Diesel v Xng:

1.9. Yu cu v nhin liu: bo m cho hot ng ca ng c c tt th nhin liu phi tha mn nhng ch tiu cht lng c bn sau: khi lng ring, % bay hi ti mt s nhit nht nh, nht v mt s ch tiu lin quan n iu kin lm vic nhit thp ...a. Khi lng ring:Khi lng ring ca xng thay i ty theo quy nh ca tng Quc gia hay khu vc, thng thng = 820-860 kg/m3 Gii hn di nhm m bo cng sut cc i cho ng c Gii hn trn nhm hn ch s thi nhiu khi en Khi lng ring nh hng n tiu th nhin liu ( tiu th)b. Thnh phn ct:Diesel c phun vo bung chy di dng sng, v vy kch thc ca ht sng s nh hng ln n qu trnh bay hi v chy, tnh cht ny th thnh phn ct v nht s c vai tr nh hng rt ln (i vi mi loi ng c)Cc tiu chun nh r mc bay hi thp nht v cao nht ca diesel nh sau: 250C, % bay hi nh hn 65 350C, % bay hi ln hn 85 370C, % bay hi ln hn 95Nhit si u v cui ca diesel thng khng quy nh, v vic xc nh chng thng khng chnh xc. i vi diesel thng phm: T si u khong : 160-180C T si cui khong : 350-385Cc. nht:Khi nht qu ln: Tng tn tht p sut trong bm v trong kim phun Tng kch thc ca cc ht sng nhin liu : Chy khng ht Pha long mng du bi trnKhi nht qu b: Kch thc ht qu mn, gim ng i: chy khng ht nh hng s bi trn bm v h thng phun nhin liud. Tiu chun lin quan n iu kin lm vic nhit thp:Diesel trc khi i vo bm phun nhin liu th chng phi tri qua h thng lc (khong vi m). nhit thp cc tinh th (nc, n-p mch di) c th hnh thnh v gy nh hng ln hot ng ca ton h thng np liu: Gim p sut trong bm Lm chm qu trnh phun nhin liu Lng nhin liu phun vo khng u Tt nghn h thng lc bo m cho qu trnh np liu th nhin liu cn phi t c cc ch tiu sau: im chy: Nhit ng c l nhit cao nht m cc phn on hay sn phm du m, trong iu kin th nghim mt hn tnh linh ng im vn c: Nhit vn c l nhit m cc phn t n-parafin trong cc phn on du m hay sn phm du m, bt u kt tinh v lm gim trong sut ca mu th nghim m ta c th nhn thy. Nhit lc ti hn: Nhit lc ti hn l nhit thp nht m mt th tch xc nh mu (20ml) cn c th c ht qua mt h thng lc quy nh trong mt thi gian xc nh (60s)e. Mt s yu cu khc: Ch s xetan l i lng quy c c tnh bng phn trm th tch ca n-xetan (n-C16H34) trong hn hp ca n vi -metylnaphtalen (C11H10) khi hn hp ny c kh nng bt chy tng ng vi nhin liu ang xem xt. Trong n-xetan l cu t c kh nng t bt chy tt nn ch s xetan ca n c quy c bng 100, ngc li metylnaphtalen l cu t c kh nng bt chy km nn ch s xetan ca n c quy c bng 0. ( Yu cu IC ca ng c khng cao khong 40 cho ng c tc chm v 50 - 55 cho ng c tc cao) Nhit chp chy l nhit thp nht m mu th khi c un nng trong iu kin xc nh s bay hi trn ln vi khng kh v c th vt chy ri tt ngay nh mt tia cht khi ta a ngn la n gn bi trn Hm lng nc,1.10. Bng tiu chun cht lng Diesel Vit Nam:TCVN 5689:2005

CHNG III.S HNH THNH & TC HI CA KH THI NG C1.11. Cht pht thi nhim t ng c:Qu trnh t chy nhin liu:Chy l tng: Qu trnh chy trong thc t lun sinh ra nhng hp cht khc : Oxyt nit (NO, N2O, NO2 gi chung l NOx ) Monoxyt cacbon (CO) Hydrocacbon cha chy (HC) Cc ht rn nh (particular matter) B hng . . . Ngoi ra trong nhin liu ban u thng cha thm lu hunh nn trong khi thi cn c thm kh SOx (SO2, SO3) y chnh l 6 cht gy nhim mi trng chnh t khi thi ng ca. S hnh thnh cc cht c hi trong qu trnh chy ca ng c: S hnh thnh NOx :NOx c hnh thnh ch yu do s kt hp gia oxi v nit ca khng kh iu kin nhit cao.i vi ng c xng th cc yu t quan trng nht nh hng n s hnh thnh NOx l: giu ca hn hp nhin liu Lng kh thi hi lu li bung chy Gc nh la sm.

i vi ng c diesel: thng hot ng vi hn hp ngho (tha oxy), nh vy y NOx to ra ph thuc hon ton vo nhit cc i t c trong bung chy

S hnh thnh CO trong qu trnh chy ca ng c Diesel:Khi nhin liu b t chy trong iu kin khng oxy th mt phn nhin liu khng chy s chu tc ng ca nhit cao v b phn hu hoc chy khng hon ton to thnh monoxyt cacbon (CO). Ngoi ra trong iu kin c nhit cao th mt phn kh CO2 hnh thnh c th b bin i thnh CO.Phng trnh phn ng: 2C + O2 2CO C + CO2 2COTrong ng c th nhng yu t quan trng nht nh hng n s hnh thnh CO l: giu ca hn hp nhin liu p sut np Gc nh la sm H s kh stnh hng ca gc nh la sm: Nu nhin liu c phun vo qu tr, qu trnh chy ko di trn ng gin n, khi nhit gim nhanh lm gim kh nng chy ca nhin liu, do lm tng nng COnh hng ca h s kh st: H thng hi lu kh x EGR lp trn cc ng c hin i khng ch nng NOx ng thi cng gp phn lm gim nng CO ch ti thp S hnh thnh hydrocacbon cha chy: Khi giu qu ln hoc qu b u lm gim kh nng t bt chy, do lm tng nng HC cha chy Mc pht sinh HC trong ng c Diesel ph thuc nhiu vo iu kin vn hnh, ch khng ti hay ti thp nng HC cao hn ch y ti Khng gian cht ng c Diesel khng gy nh hng nghim trng n nng HC trong kh x nh hng ca lp du bi trn bm trn mt gng xilanh, ca lp mui than cng nh nh hng ca s ti mng la i vi qu trnh hnh thnh HC trong ng c Diesel nhn chung khng ng k so vi ng c nh la cng bc S hnh thnh b hng:B hng do qu trnh chy khng hon ton ca nhin liu sinh ra (nguyn nhn chnh) Nguyn nhn: Ht nhin liu lng di chuyn trong bung chy c th gp nhit cao chng phn hy trc khi bay hi S tp trung cc b hi nhin liu nhng vng c nhit cao Ngoi ra, mt phn nh du bi trn trong bung chy c th b phn hy nhit cao. Thnh phn ca b hng bao gm nhng thnh phn sau: Cacbon Du bi trn khng chy Nhin liu cha chy hoc chy khng hon ton: Sunfat: lu hunh trong nhin liu b xy ho thnh SO2, hoc (SO4)2- Cc cht khc: Lu hunh, canxi, phtpho, st... Thnh phn ht b hng cn ph thuc vo tnh cht nguyn liu, c im qu trnh chy, dng ng c cng nh thi gian s dng ng c Dng tn ti: Dng n Dng tch t Cc yu t nh hng n s hnh thnh ht b hng: Khi nhin liu c thnh phn cacbon cng cao th nng b hng cng ln giu cng ln hn 1 th b hng sinh ra cng nhiu Nu oxy c tha trong hn hp chy th n c th oxy ho b hng sau khi chng c hnh thnh, do lm gim nng b hng cui cng c mt trong sn phm chy1.12. Tc hi ca cc cht c trong khi thi i vi sc khe con ngi:a. Tc hi ca CO: CO tc dng i vi hng cu trong mu to thnh mt hp cht bn vng do n lm gim hng cu trong mu t lm gim kh nng hp th oxy ca hng cu nui dng t bo c th.HbO2 + CO HbCO + O2 Mc nguy him ca kh CO

b. Tc hi ca NOx: NO l cht kh khng mu, khng mi, khng tan trong nc, NO c th gy nguy him cho c th do tc dng vi hng cu trong mu lm gim kh nng vn chuyn oxi gy thiu mu. NO2 l cht kh mu nu nht, mi ca n c th bt u c pht hin nng 0.12ppm. NO2 d hp th bc x t ngoi, d ho tan trong nc v tham gia phn ng quang ho. NO2 l loi kh c tnh kch thch, khi tip xc vi nim mc to thnh axit qua ng h hp hoc ho tan vo nc bt ri vo ng tiu ho, sau vo mu. Nng NOx v mc gy nguy him

c. Tc hi ca HC v b hng: HC trong khi thi l mt hn hp bao gm nhiu cht khc nhau nh benzen, metan, etan, etylen . . . cc kh cha oxy nh ru, axit, xeton, andehyt . . . Andehyt c mi kh chu, gy tc dng kch thch mi, mt v nim mc HC thm c bit benzen l cht gy ra bnh ung th mnh HAP (hydrocacbon polyaromactic) hp ph trong cc ht hu c nh bi, b hng i vo c th gy ung th B hng tn ti di dng cc ht rn c ng knh trung bnh khong 0.3 m nn rt d xm nhp su vo phi, b gi li , phn ng vi mng nhy gy hi n sc kho.d. Tc hi ca SOx: Cc oxit lu hunh l nhng cht ho nc, v vy khi nhit h thp xung th n kt hp vi nc to thnh axit tng ng, cc axit ny c th theo ng h hp vo su trong phi gy nh hng n sc kho con ngi.Ngoi nh hng i vi sc khe con ngi, cc cht c hi ny khi pht thi ra mi trng cng gy ra nhng tc hi ng k nh: CO2 gy hiu ng nh knh lm tng nhit ca qu t. S nng ln ca tri t v bng tan bc ccMa axit: Do cc cht kh c tnh axit nh SOx, NOx c mt trong dng kh thi Ma axit lm tng axit ca t, hu dit rng, ma mng, gy nguy hi i vi sinh vt di nc, nguy hi i vi ngi v ng vt, lm hng nh ca, cu cng v cc cng trnh Thng tng ozon: Kh sinh ra do khi thi ng c nh CH4, NOx v cc cht hu c l nguyn nhn gy suy gim tng ozon

CHNG IV.TNG QUAN CC GII PHP GIM NHIM

Gii php nhm gim thiu nng cht c hi:Mt cch tng qut th cc gii php ny c chia thnh ba hng nh sau: Ci thin ng c v ti u ho qu trnh chy Ci thin nhin liu, s dng nhin liu sch hay dng nhin liu thay th X l cht nhim trc khi thi ra mi trng.1.13. Gii php lin quan n ng c:i vi ng c Diesel th 3 cht nhim chnh cn quan tm l CO, HC v b hng.Cc bin php chnh nhm hn ch nng cht nhim: Tng tc phun lm gim nng b hng do tng tc ho trn nhin liu - khng kh. Tng p sut phun, c bit l i vi ng c phun trc tip. Kt thc nhanh qu trnh phun lm gim HC.Hi lu kh x l mt trong nhng bin php hiu qu nht gim mc pht sinh NOx trong ng c Diesel.

1.14. Gii php lin quan n nhin liu:Ci thin cht lng nhin liu diesel ng ngha vi vic ti thiu hm lng lu hunh v Aromatic. C ba qu trnh cn kho st nh hng n cht lng nhin liu Diesel. Qu trnh Hydrotraitement Qu trnh Hydrodesulfuration Tng hp nhin liu Diesel theo phng php Fisher-Tropsch v qu trnh oligomer ho. ...1.15. X l cht nhim trc khi thi ra mi trng:S lc v qu trnh x l: 1960: M cng nh Chu u nghin cu x l khi thi bng b xc tc B xc tc oxi ho trn c s dng u tin v hot ng vi hn hp giu Tip theo l h xc tc lng tnh, h thng ny bao gm b xc tc kh, b cung cp kh v b xc tc oxi ho. 1975: s dng b xc tc ba chc nng trn ng c nh la cng bc lm, loi xc tc c ng dng rng ri nht hin nay Hin nay c cc loi b xc tc sau c s dng trn ng c: Xc tc ba chc nng B xc tc oxi ho dng cho ng c Diesel Kh oxit nit trong mi trng c s hin din ca oxi Bn cnh s dng cc b x l xc tc, vic a b lc ht rn vo ng dng trn ng c Diesel cng gp phn ng k vo vic gim lng b hng pht sinhThnh phn khi thi ca ng c diesel:ng c Diesel vn hnh vi hn hp ngho, khi so snh vi thnh phn khi thica ng c xng th: Hm lng CO, HC thp hn nhiu Hm lng NOx cao hn Xut hin cc ht rn nh, b hng C mt O2 trong khi thi S c mt ca O2 trong khi thi s gip cho xc tc oxy ha hot ng hiu qu. Tuy nhin vn cn li y l nhit lm nh hnh bnKt qu th nghim trn ng c t nh theo chu trnh ECE+EUDC (Economic Commission for Europe + Extra Urban Driving Cycle) cho thy b xc tc oxy ho trn ng c Diesel c th lm gim 35% CO, 30%HC, 25% i vi ht rn ho tanGim thiu hm lng NOx:Hi lu kh thi Nhiu gii php nhm thc hin phn ng NO2 N2 + O2 S dng cc cht kh l ure hoc amoniacNO + NH3 + O2 N2 + H2O(c th gim c 70- 80% NO, nhng k thut th cha p dng c) S dng cc cht kh l HCNO + HC N2 + CO2 + H2O(c th gim c 40-80% NO iu kin ti u)Thc t: Nhit ca b xc tc thp hn (150-250C so vi 400-500C) VVH qu ln Nng HC trong khi thi qu t (nh hn 20-40 ln)X l b hng bng phng php lc:

CHNG V. GIM NHIM MI TRNG VI PHNG PHP LC BI

1.16. Nguyn tc lm vic ca b lc bi diesel (b hng):

S thit b loi b ht diesel Kh thi c dn n mt tm chn ly tm to ra cc chuyn ng xoy trong kh thi Chuyn ng xoy gip tch cc ht bi t kh thi Cc ht bi tch ra theo dng kh c dn n mt ngn cha bi v lu tr trong Dng kh sau khi lc c chuyn hng tr li ng x ca xe

Thit k ph bin nht ca b lc bi diesel l wall-flow Thng lm bng gm s vi xp c kim sot chnh xc Lc c hnh tr vi cc knh song song nh chy theo hng trc Cc knh k nhau trong b lc lun phin nhau cm mi u, do buc cc kh phi i qua cc bc tng xp ng vai tr l phng tin lc B lc c t trong ng kim loi v gn vo trong h thng ng x ca xe Lc bi diesel c th c gn nh mt n v c lp ging nh mt b chuyn i xc tc nhng thng c kch thc ln hn

Cc ht bi diesel c tch ra khi dng kh i qua mt ro cn xp v c gi li trn b mt vt cn Khi kh nng lc su bo ha, mt lp ht bi bao ph ln b mt lc. iu c ngha kh nng lc bi qu ti, cn c ti sinh Ty thuc vo loi ca cc vt cn, c th c chia thnh: B lc c chiu su: ng knh cc l rng ca vt cn xp ln hn ng knh trung bnh ca cc ht bi diesel B lc b mt: ng knh cc l rng ca vt cn nh hn ng knh cc ht bi

1.17. C ch lc bi diesel: gm 3 bc (qu trnh) chnh: khuch tn, chn, va p. Khuch tn: Ph thuc vo chuyn ng Brown xy ra ht c kch thc nh ( < 0,3 m) Cc ht thay i hng ngu nhin v s b gi li khi va p vo vt cn

Chn: Cc ht chuyn ng vng theo dng kh n st b mt xung quanh vt cn Sau , s chm vo b mt vt cn v c th c thu thp Va p: Xy ra vi ht c kch thc ln hn Cc ht di chuyn theo dng kh, theo qun tnh chuyn ng thng v hng vt cn ri va p vo b mt vt cn v b gi li trn

1.18. Ti sinh b lc bi diesel: Do khi lng ring ca cc ht diesel thp, thng l < 0.1g/cm3, b lc c th nhanh chng tch ly mt lng ng k b hng i vi xe ti trng nng hay ng c xe but c th thu c vi dm3 b hng mi ngy Qu trnh t chy b hng trong b lc c gi l qu trnh ti sinh

C 2 hnh thc ti sinh b lc: th ng & ch ng Ti sinh th ng: Nhit kh thi ng c nng kch hot ti sinh trong qu trnh hot ng ca xe. Qu trnh ny din ra lin tc khi xe hot ng Ti sinh ch ng: i hi mt ngun nhit bn ngoi (nh nhin liu diesel hoc in) t b hng tch ly. Qu trnh c thc hin nh k , xc nh bi h thng iu khin ca xe. Cn mt khong thi gian ti to cn thit (thc hin qua m) m bo b hng trong b lc uc loi b hon ton trc khi chic xe c iu khin mt ln na. Trong qu trnh ti sinh khng nn u gn vt liu d chy v b lc rt nng v c th gy ra chy bt la.1.19. nh gi u nhc im ca b lc bi diesel: Bi diesel bao gm 3 phn chnh: nguyn t carbon v tro (rn), phn lng hu c v cc ht sunfat S hnh thnh ca cc ht cht lng xy ra sau khi nhit kh thi lnh xung. R rng, hnh thnh ht cui thit b lc s lm gim hiu qu lc

Bn cnh th li lc cng hay b tt nghn do ht b hng bm vo Tuy nhin, khng th ph nhn nhng li ch m b lc em li. Mt s nghin cu thc nghim cho thy c th gim n 30% pht thi bi khi s dng b lc. Hn na, gi thnh hp l va vi ti tin ngi tiu dng cng to nn u th nht nh Bc tip theo cn lm l gim thiu cc nhc im k trn ngy cng hon thin tnh nng ca b lc v em li hiu qu tt nht

KT LUNNng lng c vai tr quan trng trong i sng con ngi, l nhu cu tt yu cho mi hot ng sinh hot ca con ngi. Trong khi nhu cu ny ngy cng tng th nng lng ni chung v nng lng ha thch ni ring ngy cng cn kit, km theo l nhim mi trng- mt vn nan gii v rt c quan tm ngy nay gii quyt vn trn th hon lot cc nghin cu a ra nhiu gii php khc nhau. Nh ni phn gii thiu, bi tiu lun ny xoay quanh vn ng c & nhim. Tm li, bi vit nu ln c cc chnh nh sau: Nng lng v nhng thch thc Cu to, nguyn tc hot ng trn ng c diesel Yu cu nhin liu i vi ng c s dng Tng quan cc gii php gim pht thi nhim ng c Tm hiu gii php gim nhim bng phng php lc biVi yu cu t ra, bi tiu lun cng gii quyt c phn no nhng vn lin quany thc s l mt bi tp cn thit sinh vin c th cng c li nhng kin thc hc, ng thi trong qu trnh lm vic cng to iu kin sinh vin rn luyn k nng chn lc v tip nhn thng tin, y tht s l k nng cn thit i vi mi sinh vin sau khi ra trngCui cng, xin chn thnh cm n gio vin b mn tn tnh hng dn e c th hon thnh bi tiu lun ny! Nng, ngy 30/9/2015

TI LIU THAM KHO[1] Bi ging Ha Hc Du M, TS.Trng Hu Tr HBK Nng[2] Bi ging Sn Phm Thng Phm Du M, TS.Trng Hu Tr HBK Nng[3] Nhin liu ha thch: http://nangluong.blogspot.com/[4] 50 nm na tr lng du m ton cu s cn kit? http://nangluongvietnam.vn/[5] Mt s bi bo khoa hc khc ca 1 s website: Wikipedia, Luanvan.com,...

SVTH: Ng Tn QuangLp: 11H525