Tng ng B KinhTp I - Thiên Có K
01. Tng ng Ch Thiên 02. Tng ng Thiên T 03. Tng ng Kosala 04. Tng ng Ác Ma 05. Tng ng T Kheo Ni 06. Tng ng Phm Thiên 07. Tng ng Bà La Môn 08. Tng ng Trng Lão Vangisa 09. Tng ng Rng 10. Tng ng D Xoa 11. Tng ng Sakka
Tp II - Thiên Nhân Duyên
12. Tng ng Nhân Duyên 13. Tng ng Minh Kin 14. Tng ng Gii 15. Tng ng Vô Th 16. Tng ng Kassapa 17. Tng ng Li Ích Ðc Cung Kính 18. Tng ng Rahula 19. Tng ng Lakkhana 20. Tng ng Thí D 21. Tng ng T Kheo
Tp III - Thiên Un
22. Tng ng Un 23. Tng ng Radha 24. Tng ng Kin 25. Tng ng Nhp 26. Tng ng Sanh 27. Tng ng Phin Não 28. Tng ng Sàriputta 29. Tng ng Loài Rng 30. Tng ng Kim Xí Ðiu 31. Tng ng Càn-Thát-Bà
KINH TNG NG B Samyutta Nikaya
Hòa Thng Thích Minh Châu Dch Vit
Page 1Kinh Tng ng B
32. Tng ng Thn Mây 33. Tng ng Vacchagota 34. Tng ng Thin
Tp IV - Thiên Sáu X
35. Tng ng Sáu X 36. Tng ng Th 37. Tng ng N Nhân 38. Tng ng Jambukhàdaka 39. Tng ng Sàmandaka 40. Tng ng Moggalàna 41. Tng ng Tâm 42. Tng ng Thôn Trng 43. Tng ng Vô Vi 44. Tng ng Không Thuyt
Tp V - Thiên Ði Phm
45. Tng ng Ðo 46. Tng ng Giác Chi 47. Tng ng Nim X 48. Tng ng Cn 49. Tng ng Chánh Cn 50. Tng ng Lc 51. Tng ng Nh Ý Túc 52. Tng ng Anuruddha 53. Tng ng Thin 54. Tng ng Hi Th Vô, Hi Th Ra 55. Tng ng D Lu 56. Tng ng S Tht
Page 2Kinh Tng ng B
GII THIU
Tng ng B (Samyutta Nikàya) là b kinh th ba trong kinh tng Pàli (Trng b, Trung b, Tng ng b, Tng Chi b, và Tiu b). B kinh là mt tp hp các bài kinh dài ngn không u, nhng a s là các bài kinh ngn, c sp xp và kt nhóm theo tng loi ch , gi là Tng ng (Samyutta). Có tt c là 56 Tng ng c b trí vào 5 tp, gi là 5 Thiên (Vagga):
1. Thiên Có K (Sagàthàvagga Samyuttapàli): 11 Tng ng 2. Thiên Nhân Duyên (Nidànavagga Samyuttapàli): 10 Tng ng 3. Thiên Un (Khandavagga Samyuttapàli): 13 Tng ng 4. Thiên Sáu X (Salàyatanavagga Samyuttapàli) : 10 Tng ng 5. Thiên Ði Phm (Mahàvagga Samyuttapàli): 12 Tng ng
B kinh ã c Hòa thng Thích Minh Châu dch sang Vit ng và Thin vin Vn Hnh phát hành trong u thp niên 1980. Sau ó, trong chng trình phiên dch và n hành Ði tng kinh Vit Nam, b kinh c tái bn nm 1993 và có s th t t 12 n 16.
Trong h A-hàm ca Hán tng, b kinh tng ng là Tp A-hàm, ã c Hòa thng Thích Thin Siêu và Hòa thng Thích Thanh T dch và n hành nm 1993-1995, Ði tng kinh Vit Nam s 17 n 20.
Bình Anson Tháng 11-2000
TP I: THIÊN CÓ K CHNG I
1. TNG NG CH THIÊN
I. Phm Cây Lau
I: Bc Lu (S.I,1)
Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn Sàvatthi (Xá-v), Jetavana (Thng Lâm), ti vn ông Anàthapindika (Cp Cô Ðc).
Ri mt v Thiên, khi êm ã gn tàn, vi nhan sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên. Ðng mt bên, v Thiên y bch Th Tôn:
-- Tha Tôn gi, làm sao Ngài vt khi bc lu?
-- Này Hin gi, không ng li, không bc ti, Ta vt khi bc lu.
-- Tha Tôn gi, làm sao không ng li, không bc ti, Ngài vt khi bc lu?
-- Này Hin gi, khi Ta ng li, thi Ta chìm xung. Này Hin gi, khi Ta bc ti, thi Ta trôi git; do vy, này Hin gi, không ng li, không bc ti, Ta vt khi bc lu.
(V Thiên):
T lâu, tôi mi thy Bà-la-môn tch tnh. Không ng, không bc ti, Vt chp trc i.
V Thiên y nói nh vy và bc Ðo S chp nhn. V Thiên y bit c: "Th Tôn ã chp nhn ta". V y nh l Th Tôn, thân phía hu hng v Ngài, ri bin mt ti ch.
II. Gii Thoát (Si.2)
... Sàvatthi. Ri mt v Thiên, khi êm ã gn tàn, vi nhan sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn. Sau khi n, v y nh l Th Tôn ri ng mt bên. Ðng mt bên, v Thiên y bch Th Tôn:
-- Tha Tôn gi, Ngài có bit gii thoát, thoát ly, vin ly cho các chúng sanh không?
-- Này Hin gi, Ta có bit gii thoát, thoát ly, vin ly cho các chúng sanh.
-- Tha Tôn gi, nh th nào Ngài bit gii thoát, thoát ly, vin ly cho các chúng sanh?
H, tái sanh on tn, Tng, thc c tr dit,
Page 4Kinh Tng ng B
Các th dit, tch tnh, Nh vy này Hin gi, Ta bit s gii thoát, Thoát ly và vin ly, Cho các loi chúng sanh.
III. Ða Ðn Ðon Tn - (Tp 36.9. Ði 2,262b. Bit Tp 8.7, Ði 2,427b). (S.i,2)
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Mng sng b dt dn, Tui th chng là bao, B dn n già nua, Không có ni dng bc. Ai em tâm quán tng, S hãi t vong này, Hãy làm các công c, Ða n chn an lc.
(Th Tôn):
Mng sng b dt dn, Tui th chng là bao, B dn n già nua, Không có ni dng bc. Ai em tâm quán tng, S hãi t vong này, Hãy b mi th li, Tâm hng cu tch tnh.
IV. Thi Gian Trôi Qua (Bit Tp 8.8, Ði 2,427b) (S.i,3)
... (Nhân duyên (Sàvatthi ), ng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Thi gian (lng) trôi qua, Ðêm (ngày luôn) di ng, Tui tác bui thanh xuân, Tip tc b chúng ta. Nhng ai chu quán sát, S hãi t vong này, Hãy làm các công c, Ða n (chn) an lc.
(Th Tôn):
(Thi gian lng) trôi qua, Ðêm (ngày luôn) di ng, Tui tác bui thanh xuân, Tip tc b chúng ta. Nhng ai chu quán sát,
Page 5Kinh Tng ng B
S hãi t vong này, Hãy b mi th li, Tâm hng cu tch tnh.
V. Bao Nhiêu Phi Ct Ðon. (S.i,5)
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Phi ct on bao nhiêu, Phi t b bao nhiêu, Tu tp thêm bao nhiêu, Vt qua bao trói buc, Ð c có danh xng, T-kheo vt bc lu?
(Th Tôn):
Phi ct on n nm, Phi t b n nm, Tu tp thêm nm pháp (lc), Vt qua nm trói buc, Ð c có danh xng, T-kheo "vt bc lu".
VI. Tnh Giác (S.i,5)
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Có bao pháp mê ng, Khi pháp khác tnh giác? Có bao pháp tnh giác, Khi pháp khác mê ng? Có bao nhiêu vic làm Ða ta n trn cu? Có bao nhiêu vic làm Khin ta c thanh tnh?
(Th Tôn):
Có nm pháp mê ng, Khi pháp khác tnh giác, Có nm pháp tnh giác, Khi pháp khác mê ng. Chính có nm vic làm Ða ta n trn cu, Chính có nm vic làm Khin ta c thanh tnh.
VII. Không Liu Tri (S.i,4)
Page 6Kinh Tng ng B
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Nhng ai vi các pháp, Không liu tri thu sut, B hng dn lm lc, Vòng quanh các d giáo. H mê ng trin miên, H không có tnh giác, Nay tht ã n thi, H cn phi thc tnh.
(Th Tôn):
Nhng ai vi các pháp, Khéo liu tri sáng sut, Không b dn lm lc, Vòng quanh các d giáo, H chng Chánh ng giác. H liu tri viên mãn, Trên ng không thng bng, H bc tht thng bng.
VIII. Mê Lon (Tp 22.5, Ði 2,154b. Bit Tp 9.5, Ði 2,435c) (S.i,4)
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Nhng ai i các pháp, Quá m say mê lon, B hng dn lm lc, Vòng quanh các d giáo, H mê ng trin miên, H không có tnh giác, Nay tht ã n thi, H cn phi thc tnh.
(Th Tôn):
Nhng ai i các pháp, Không m say mê lon, Không b dn lm lc, Vòng quanh các d giáo, H chng Chánh ng giác. H liu tri viên mãn, Trên ng không thng bng, H bc tht thng bng.
IX. Mong Mun Kiêu Mn (Tp 36.4, Ði 2,261a. Bit Tp 8.2, Ði 2,426a) (S.i,4)
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Page 7Kinh Tng ng B
Ði v a kiêu mn, ây không iu phc, Không trí tu sáng sut, Không nh tnh nhip tâm, Ðc thân trú rng núi, Sng vi tâm phóng dt, V y không vt khi, S chi phi ma lc.
(Th Tôn):
T b mi kiêu mn, Tâm t khéo nhip nh, Vi tâm khéo t sát, Gii thoát mi phin trc, Ðc thân trú rng núi (gii), Vi tâm không phóng dt, V y vt thoát khi, S chi phi ma lc.
X. Rng Núi (Tp 36.3, Ði 2,260c. Bit Tp 8.1, Ði 2,426a) (S.i,5)
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Thng sng trong rng núi, Bc Thánh sng Phm hnh, Mt ngày n mt bui, Sao sc h thù diu?
(Th Tôn):
Không than vic ã qua, Không mong vic sp ti, Sng ngay vi hin ti, Do vy, sc thù diu.
Do mong vic sp ti, Do than vic ã qua, Nên k ngu héo mòn, Nh lau xanh ri cành.
II. Phm Vn Hoan H
I. Vn Hoan H (Tp 22.1, Ði 2,153c) (S.i,5) (Tng 31.9. T Lc, Ði 2,672b) (Bit Tp 9.1, Ði 2,435a)
Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn trú Sàvatthi (Xá-v), Jetavana (Thng Lâm), ti vn ông Anàthapindika (Cp Cô Ðc). Ti y, Th Tôn gi các T-kheo: "Này các T-kheo" -- "Tha vâng, bch Th Tôn".
Page 8Kinh Tng ng B
Các T-kheo y vâng áp Th Tôn. Th Tôn nói nh sau:
-- Thu xa, này các T-kheo, có v Thiên thuc cõi tri Ba mi ba, vi chúng Thiên n vây quanh, du hí vn Hoan H, th hng nm thiên dc công c. Bây gi, v Thiên y nói lên bài k này:
Chúng không bit n lc, Nu không thy Hoan H, Ch trú c Tri, Ngi, Cõi ba mi lng danh.
Ðc nghe nói vy, này các T-kheo, mt v Thiên khác áp v Thiên y vi bài k:
K ngu, sao không bit, V ng cúng ã nói: "Mi hành là vô thng, T tánh phi sanh dit, Sau khi sanh, chúng dit, Nhip chúng là an lc."
II. Vui Thích (Tp 36.12,Ði 2,263a) (S.i,6) (Bit Tp 8,11, Ði 2,428a)
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Cha i con vui thích , Ch vi bò vui thích, Ngi sanh y, vui thích , Không sanh y, không vui.
(Th Tôn):
Cha i con su mun , Ch vi bò su mun, Ngi sanh y, su mun, Không sanh y, không su.
III. Không Ai Bng Con (Tp 36.14, Ði 2,263b) (S.1,6) (Bit Tp 12.19, Ði 2,458c)
... Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Thng ai bng thng con, Ca nào bng bò nhà, Sáng nào bng mt tri, Nc nào hn bin c.
(Th Tôn):
Thng ai bng thng mình, Ca nào bng lúa go, Sáng nào bng trí tu, Nc nào hn ma rào.
Page 9Kinh Tng ng B
IV. Giai Cp Sát Ð L (Tp 36.15 Sát-l, Ði 2,263b) (S.i,6)
Gia các hàng hai chân, Sát-l là ti thng, Gia các loài bn chân, Bò c là ti thng, Trong các hàng thê thip, Quý n là ti thng. Trong các hàng con trai, Trng nam là ti thng.
(Th Tôn):
Gia các loài hai chân, Chánh giác là ti thng. Gia các loài bn chân, Thun chng là ti thng. Trong các hàng thê thip, Nhu thun là ti thng. Trong các hàng con trai, Trung thành là ti thng.
V. Ting Ðng Rng Sâu (hay Thân tch tnh) (S.i,7) (Tp 50.II, An trú, Ði 2,360b) (Bit Tp 16.26, Ði 2,490b)
Nay là thi gia tra, Loài chim ngh yên lng, Vang ng ting rng sâu, Ta run, ta khip s.
(Th Tôn):
Nay là thi gia tra, Loài chim ngh yên lng, Vang ng ting rng sâu, Ta vui, Ta thích thú.
VI. Ng Gc, Bing Nhác (Tp 22.23, Ði 2,160a) (S.i,7) (Bit Tp 9.15, Ði 2,437c)
Ng gc, nhác, ngáp dài, Không vui, n quá , ây, i chúng sanh, Thánh o không hin l. Ng gc, nhác, ngáp dài, Không vui, n quá , Vi tinh tn, on chúng, Thánh o c thanh tnh.
VII. Khó Làm (hay Con rùa) (Tp 22.25, Ði 2,169b) (S.i,7) (Bit Tp 9,14, Ði 2,437b)
Page 10Kinh Tng ng B
Khó làm, khó kham nhn, Thiu trí, hành Sa-môn, Ch k ngu thi a, Ch y y chng ngi. Bao ngày hành Sa-môn Nu tâm không ch ng, Mi bc, phi sa a, Nô l cho suy t, Nh rùa rút chân cng, Trong mai rùa ca mình. V T-kheo cng vy, Thâu nhip mi suy t, Không tham dính vt gì, Không làm hi ngi nào, Hoàn toàn tht tch tnh, Không ch trích mt ai.
VIII. Tàm Quý (S.i,7)
Ngi c tàm ch ng, Tìm c ai i? Ai bit ngn ch trích, Nh nga hin bóng roi. Ngi c tàm ch ng, Sng thng thng chánh nim, V y t kt qu, Kh au c on tn, Bc nhng bc thng bng, Trên ng không thng bng.
IX. Am Tranh (S.i.8)
Ngài không có am tranh, Ngài không có t m, Ngài không có dây ging, Ngài thoát khi h phc.
(Th Tôn):
Ta không có am tranh, Ta không có t m, Ta không có dây ging, Ta thoát khi h phc.
(V Thiên):
Con nói am là gì? Nói t m là gì? Nói dây ging là gì? Nói h phc là gì?
Page 11Kinh Tng ng B
(Th Tôn):
Ông nói am là m, Nói t m là v, Nói dây ging là con, Nói h phc là ái.
(V Thiên):
Lành thay, Ngài không am! Lành thay, không t m! Lành thay, không dây ging! Lành thay, Ngài thoát phc!
X. Samiddhi (Tp 38.17, Ði 2,281c) (S.i,8) (Bit Tp I.17) Ði 2,379a)
1) Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn Vng Xá ti Tapodàràma (Tnh xá Sui nc nóng).
2) Tôn gi Samiddhi, khi êm ã gn tàn, thc dy và i n sui nc nóng tm ra tay chân. Sau khi tm ra tay chân, ra khi sui nc nóng, Tôn gi ng, p mt tm y phi tay chân cho khô.
3) Ri mt v Thiên, khi êm ã gn tàn, vi dung sc thù thng, chói sáng toàn vùng sui nc nóng, i n Tôn gi Samiddhi, sau khi n, ng gia h không, nói lên bài k vi Tôn gi Samiddhi:
Không hng, Ông kht thc, Nay kht thc, không hng, Hãy hng ri kht thc, Ch ung phí thi gian.
(Samiddhi):
Thi Ông, ta không bit. Thi ta, n không hin. Không hng, ta kht thc, Không ung thi gian ta.
4) Ri v Thiên y ng xung t và tha vi Tôn gi Samiddhi:
-- Này T-kheo, Ông còn tr tui mà ã xut gia, niên thiu, tóc còn en nhánh trong tui thanh xuân. Trong thi tr th ca tui i, Ông không th hng các ái dc. Này T-kheo, hãy th hng các ái dc ca ngi i. Ch có b hin ti mà chy theo nhng gì b thi gian chi phi.
5) -- Này Hin gi, ta không b hin ti và chy theo nhng gì b thi gian chi phi. Và này Hin gi, chính ta b nhng gì b thi gian chi phi chy theo hin ti. Này Hin gi, Th Tôn ã nói, các dc b thi gian chi phi, nhiu kh au, nhiu phin não (Upàyàsà); nguy him y càng nhiu hn. Còn pháp này thuc v hin ti, không b thi gian chi phi, n mà thy, có kh nng hng thng, ch ngi trí mi t mình giác hiu.
Page 12Kinh Tng ng B
6) -- Và này T-kheo, nh th nào mà Th Tôn ã nói các dc b thi gian chi phi, nhiu kh au, nhiu phin não, nguy him y càng nhiu hn? Nh th nào thuc v hin ti là pháp này, không b thi gian chi phi, n mà thy, có kh nng hng thng, ch ngi trí mi t mình giác hiu?
7) -- Này Hin gi, tôi là ngi mi xut gia, mi n ây không bao lâu. Tôi không th gii thích rng rãi cho Ông pháp và lut này. Nhng Th Tôn, bc A-la-hán, Chánh Ðng Giác nay Ràjagaha (Vng Xá) ti tnh xá Tapoda (Sui nc nóng) hãy i n Th Tôn và hi ý ngha này. Th Tôn tr li cho Ông nh th nào, hãy nh vy th trì.
8) -- Này T-kheo, không d gì cho chúng tôi c n gp bc Th Tôn y, mt bc c ch Thiên khác, có i uy lc oanh vây. Này T-Kheo, nu Ngài i n bc Th Tôn y và hi ý ngha này, chúng tôi có th n nghe pháp.
9) -- Tha vâng, Hin gi.
Tôn gi Samiddhi vâng áp v Thiên y, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ngi xung mt bên. Ngi xung mt bên, Tôn gi Samiddhi bch Th Tôn:
10) -- ây, bch Th Tôn, sau khi êm ã gn tàn, con thc dy và i n sui nc nóng tm ra tay chân. Sau khi tm ra tay chân, ra khi sui nc nóng, con ng p mt tm y phi tay chân cho khô. Bch Th Tôn, ri mt v Thiên, sau khi êm va mãn, vi dung sc thù thng, chói sáng toàn vùng nc nóng, i n con, sau khi n, ng gia h không và nói lên bài k này:
"Không hng, Ông kht thc, Nay kht thc, không hng, Hãy hng ri kht thc, Ch ung phí thi gian."
11) Khi nghe nói vy, bch Th Tôn, con tr li vi v Thiên y bng bài k:
"Thi Ông, ta không bit, Thi ta, n không hin, Không hng, ta kht thc, Không ung thi gian ta."
12) Bch Th Tôn, ri v Thiên y ng xung t và tha vi con:
"-- Này T-kheo, Ông còn tr tui mà ã xut gia, niên thiu, tóc en nhánh, trong tui thanh xuân. Trong thi tr th ca tui i, Ông không th hng các dc. Này T-kheo, hãy th hng các dc lc ca ngi i. Ch có b hin ti chy theo nhng gì b thi gian chi phi."
13) Khi c nói vy, bch Th Tôn, con nói vi v Thiên y:
"-- Này Hin gi, ta không b hin ti chy theo nhng gì b thi gian chi phi. Và này Hin gi, chính ta b nhng gì b thi gian chi phi chy theo hin ti. Nhng gì thuc thi gian, này Hin gi, là các dc, c nói n là nhiu kh au, nhiu phin não (upàyàsa), nguy him y li nhiu hn. Còn pháp này thuc hin ti, không b thi gian chi phi, n mà thy, có kh nng hng thng, ch ngi trí mi t mình giác hiu."
14) Khi c nói vy, bch Th Tôn, v Thiên y nói vi con:
Page 13Kinh Tng ng B
"-- Và này T-kheo, nh th nào mà Th Tôn ã nói các dc b thi gian chi phi, nhiu kh au, nhiu phin não, nguy him ây càng nhiu hn? Nh th nào thuc v hin ti là pháp này không b thi gian chi phi, n mà thy, có kh nng hng thng, ch ngi trí mi t mình giác hiu?"
15) Khi c nói vy, bch Th Tôn, con nói vi v Thiên y:
"-- Này Hin gi, tôi là ngi mi xut gia, mi n ây không bao lâu. Tôi không th gii thích rng rãi cho Ông v pháp và lut này. Nhng Th Tôn, bc A-la-hán, Chánh Ðng Giác nay Ràjagaha (Vng Xá), ti tnh xá Tapoda (Sui nc nóng). Hãy i n Th Tôn và hi ý ngha này. Th Tôn tr li cho Ông nh th nào, hãy nh vy th trì."
16) Khi c nói vy, bch Th Tôn, v Thiên y nói vi con:
" -- Này T-kheo, không d gì cho chúng tôi c n gp bc Th Tôn y, mt bc c các ch Thiên khác có i uy lc oanh vây. Này T-kheo, nu Ngài i n bc Th Tôn và hi ý ngha y, chúng tôi cng s n và nghe pháp."
-- Bch Th Tôn, nu v Thiên y nói s tht, thi v y ây, không xa bao nhiêu.
17) Khi c nói vy, v Thiên y nói vi Tôn gi Samiddhi nh sau:
-- Hãy hi i, T-kheo! Hãy hi i, T-kheo! Tôi ã n ri.
18) Ri Th Tôn nói lên bài k vi v Thiên y:
Chúng sanh c hiu bit, Nhng iu c nói lên, Và chp trc thái , Trên nhng iu c nói. Nu h không liu tri Nhng iu c nói lên, H i n trói buc. Do thn cht chi phi, Nu h liu tri c Nhng iu c nói lên, H không có tng tri, Nhng iu c nói ra. Ði vi v nh vy, Li lm nht nh không. Nu các Ông có bit, Hãy nói lên D-xoa.
19) -- Bch Th Tôn, con không có hiu ý ngha mt cách rng rãi nhng iu Th Tôn nói lên mt cách vn tt. Lành thay, nu Th Tôn nói lên cho con con có th hiu mt cách rng rãi nhng iu Th Tôn nói lên mt cách vn tt.
(Th Tôn):
Page 14Kinh Tng ng B
Bng, thng hay thua Ta, Ngh vy u tranh khi; C ba không dao ng, Bng, thng không khi lên. Nu nh Ông có bit, Hãy nói lên, D-xoa.
21) -- Bch Th Tôn, con không có hiu ý ngha mt cách rng rãi nhng iu Th Tôn nói lên mt cách vn tt. Lành thay, nu Th Tôn nói lên cho con con có th hiu mt cách rng rãi nhng iu Th Tôn nói lên mt cách vn tt.
22) (Th Tôn):
Hãy t b tính toán, Không chy theo h tng, T b mi tham ái, Ði danh sc i, V y on trin phc, Không lo âu, không ái. Ch Thiên và loài Ngi, Ði này hay i sau, cnh gii ch Thiên, Hay ti mi trú x, Tìm cu nhng không gp, Vt tích ca v y. Nu Ông bit ngi y Hãy nói lên, D-xoa.
23) -- Bch Th Tôn, li nói vn tt ca Th Tôn, con hiu ý ngha rng rãi nh sau:
Khp th gii ch làm, Ðiu ác thân, ming, ý, T b mi ái dc, Chánh nim, tâm tnh giác, Không kh hnh ép xác, Vô b, không li ích.
III. Phm Kim (S.I,13)
... (Nhân duyên Sàvatthi). Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
I. Kim:
Nh kim ã chm da, Nh la cháy trên u, T-kheo hãy chánh nim, Xut gia b ái dc.
Page 15Kinh Tng ng B
(Th Tôn):
Nh kim ã chm da, Nh la cháy trên u, T-kheo hãy chánh nim, Xut gia b thân kin.
II. Xúc Chm
Không xúc, không có chm, Có xúc, thi có chm, Nên hi ngi không hi, Tc có xúc, có chm, Ai hi ngi không hi, Ngi tnh, không ô nhim, K ngu hái qu ác, Nh ngc gió tung bi.
III. Trin Phc
Ni trin và ngoi trin, Chúng sanh b trin phc, Con hi Gotama, Ai thoát khi trin này?
(Th Tôn):
Ngi trú gii có trí, Tu tp tâm và tu, Nhit tâm và thn trng, T-kheo y thoát trin. Vi ai, ã t b Tham, sân và vô minh, Bc Lu tn, ng cúng, V y thoát trin phc. Ch nào danh và sc, Ðc on tn, vô d, Ðon chng ngi, sc tng, Ch y trin phc on.
IV. Ch Ng Tâm (S.i,14)
Ch nào ý ch ng, Ch y au kh tn. Ý ch ng hoàn toàn, Thoát au kh hoàn toàn.
(Th Tôn):
Không nên ch ng ý,
Page 16Kinh Tng ng B
Hoàn toàn v mi mt, Ch có ch ng ý, Nu t ch t c. Ch nào ác pháp khi, Ch y ch ng ý.
V. V A-La-Hán (Tp 22.6 - 7, La-hán, Ði 2,154b (S.i,14) ( Bit Tp 9.6, Ði 2,435c)
V T-kheo La-hán, Ðã làm iu phi làm, Các lu c on tn, Thân này, thân ti hu. V y có th nói: "Chính tôi va nói lên" V y có th nói: "H nói là ca tôi".
(Th Tôn):
V T-kheo La-hán, Ðã làm iu phi làm, Các lu c on tn, Thân này, thân ti hu. V y có th nói: "Chính tôi va nói lên", V y có th nói: "H nói là ca tôi". V y khéo bit rõ, Danh xng th gian, Vì ch là danh xng, V y cng danh xng.
(V Thiên):
V T-kheo La-hán, Ðã làm iu phi làm, Các lu c on tn, Thân này, thân ti hu. Có phi T-kheo y, Ði gn n kiêu mn, Khi v y có nói: "Chính tôi va nói lên". Khi v y có nói: "H nói là ca tôi"?
(Th Tôn):
Ai on tn kiêu mn, Không còn nhng buc ràng, Mi h phc kiêu mn,
Page 17Kinh Tng ng B
Ðc hoàn toàn on tn. V có trí sáng sut, Vt khi mi h tng, V y có th nói: "Chính tôi va nói lên", V y có th nói: "H nói là ca tôi". V y khéo bit rõ, Danh xng th gian, Vì ch là danh xng, V y cng danh xng.
VI. Ánh Sáng (Tp, Ði 2,360b) (S.i,15) (Bit Tp 15.12, Ði 2,478c)
Vt gì chiu sáng i, Do chúng, i chói sáng? Con n hi Th Tôn, Mun bit li gii áp.
(Th Tôn):
Bn vt chiu sáng i, Th nm, ây không có. Ngày, mt tri sáng chói, Ðêm, mt trng t rng, La cháy êm ngày, Chói sáng khp mi ni. Chánh giác sáng ti thng, Sáng này, sáng vô thng.
VII. Nc Chy (S.i,15)
Ch nào nc chy ngc? Ch nào nc xoáy dng? Ch nào danh và sc, Ðc on dit, không d? Ch nào nc và t, La, gió không vng trú, Do vy nc chy ngc, Ch y nc xoáy dng, Ch y danh và sc, Ðc on dit, không d.
VIII. Giàu Ln (S.i,15)
Sát--l giàu ln, Tài sn, quc ln, Luôn luôn ganh t nhau, Hng dc không bit ngán, Gia ngi sng dao ng,
Page 18Kinh Tng ng B
Trôi theo dòng tái sanh. Ai b tt và ái, Không dao ng gia i.
(Th Tôn):
V xut gia b nhà, B con, gia súc, thân, B tham và b sân, Và t b vô minh, Bc Lu tn, La-hán, Không dao ng gia i.
IX. Bn Bánh Xe (S.i,16)
Bn bánh xe, chín ca, Ðy u, h ly tham, Chìm m trong bùn nh, Ôi, tha bc Ði Hùng, Sanh thú ngi nh vy, Tng lai s th nào?
(Th Tôn):
Ct h và buc ràng, Dc tham và tà ác, Ái cn c on tn, Sanh thú s nh vy.
X. Con Sn Dng (S.i,16)
Chân nh chân sn dng, Va thon li va mnh, n ung có chng mc, Không tham lam, say m, Nh s t, voi rng, Ðc hành, không dc vng. Sau khi n, con hi, Làm sao thoát kh au?
(Th Tôn):
Có nm dc i, Ý cn là th sáu, ây, t c mun, Nh vy thoát kh au.
IV. Phm Qun Tiên
Page 19Kinh Tng ng B
1) Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn Sàvatthi (Xá-v), Jetavana (Thng Lâm), ti vn ông Anàthapindika (Cp Cô Ðc).
2) Ri rt nhiu qun tiên Satullapa, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên.
3) Ðng mt bên, mt v Thiên nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Hãy thân vi ngi lành, Hãy gn gi ngi thin, Bit diu pháp ngi hin, Ðc tt hn, không xu.
4) Ri mt v Thiên khác li nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Hãy thân vi ngi lành, Hãy gn gi ngi thin, Bit diu pháp ngi hin, Ðc tu, không gì khác.
5) Ri mt v Thiên khác li nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Hãy thân vi ngi lành, Hãy gn gi ngi thin, Bit diu pháp ngi hin, Không su, gia su mun.
6) Ri mt v Thiên khác li nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Hãy thân vi ngi lành, Hãy gn gi ngi thin, Bit diu pháp ngi hin, Chúng sanh sanh thin thú.
8) Ri mt v Thiên khác li nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Hãy thân vi ngi lành, Hãy gn gi ngi thin, Bit diu pháp ngi hin, Chúng sanh thng hng lc.
9) Ri mt v Thiên khác bch Th Tôn:
-- Bch Th Tôn, trong tt c v y, ai ã nói lên mt cách tt p?
-- V vn này, tt c các Ông u nói lên mt cách tt p. Tuy vy, hãy nghe li Ta nói:
Hãy thân vi ngi lành,
Page 20Kinh Tng ng B
Hãy gn gi ngi thin, Bit diu pháp ngi hin, Gii thoát mi kh au.
Th Tôn thuyt ging nh vy. Qun Tiên y hoan h tín th li Th Tôn dy.
II. Xan Tham (Tp, Ði 2,354c) (Bit Tp, Ði 2,473b) (S.i,18)
1) Mt thi Th Tôn trú Sà vatthi, Jetavana, ti vn ông Anàthapindika.
2) Ri rt nhiu qun tiên Satullapa, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng, chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên.
3) Ðng mt bên, mt v Thiên nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Vì xan tham, phóng dt, Nh vy không b thí, Ai c mong công c, Có trí nên b thí.
4) Ri mt v Thiên khác nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Ðiu k xan tham s, Nên không dám b thí, S y n vi h, Chính vì không b thí. Ðiu k xan tham s, Chính là ói và khát, K ngu phi cm th, Ði này và i sau. Vy hãy ch xan tham, B thí, nhip cu u, Chúng sanh vng an trú, Công c trong i sau.
5) Ri mt v Thiên khác nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Không cht gia ngi cht, Nh thin hu trên ng, San s lng thc him, Thng pháp là nh vy. K ít, vui san s, K nhiu khó, em cho, B thí t k khó, Ðong c ngàn ng vàng.
6) Ri mt v Thiên khác nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Khó thay s em cho, Khó thay làm hnh y.
Page 21Kinh Tng ng B
K ác khó tùy thun, Khó thay pháp bc lành. Do vy k hin, ác, Sanh thú phi sai khác, K ác sanh a ngc, Ngi lành lên cõi tri.
7) Ri mt v Thiên khác bch Th Tôn:
-- Bch Th Tôn, trong tt c v y, v nào ã nói mt cách tt p?
-- V vn này, tt c các Ông ã nói mt cách tt p. Tuy vy hãy nghe Ta:
S hành vn chn chánh, Du phi sng vn vt, Du phi nuôi v con, Vi n lm lt, Nhng vn b thí c, T vt cha ít i, T ngàn ngi b thí, T trm ngàn vt cho, Tr giá không ngang bng, K b thí nh vy.
8) Ri mt v Thiên khác nói lên bài k này vi Th Tôn:
Vì sao h b thí, Rng ln nhiu nh vy, Tr giá không ngang bng, K nghèo, chn b thí? Sao ngàn ngi b thí, T trm ngàn vt cho, Tr giá không ngang bng, K b thí nh vy?
9) Ri Th Tôn nói lên bài k này vi v Thiên y:
Có nhng ngi b thí, Mt cách bt bình thng, Sau khi chém và git, Mi làm vi ni su. S b thí nh vy, Ðy nc mt ánh p, Tr giá không ngang bng, K nghèo, chn b thí. T ngàn ngi b thí, T trm ngàn vt cho, Tr giá không ngang bng, K b thí nh vy.
Page 22Kinh Tng ng B
III. Lành Thay (S.i,20)
1) Sàvatthi.
2) Ri rt nhiu qun tiên Satullapa, khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng, chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên.
3) Ðng mt bên, mt v Thiên nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
Lành thay s b thí! Kính tha bc Tôn gi. Vì xan tham, phóng dt, Nh vy không b thí, Ai c mong công c, Có trí nên b thí.
4) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm ng này trc mt Th Tôn:
Lành thay s b thí, Kính tha bc Tôn gi! Nhng tht tt lành thay, B thí trong thiu thn! K ít, vui san s, K nhiu khó, em cho, B thí t k khó, Ðong c ngàn ng vàng.
5) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
Lành thay s b thí, Kính tha bc Tôn gi! Nhng tht tt lành thay, B thí trong thiu thn! Lành thay s b thí, Phát xut t lòng tin. B thí và ánh nhau, Ðc nói là bng nhau, Mt s ít k lành, Thng xa s ông ngi. Ví du cho có ít, Nhng cho vi lòng tin, Do vy c an lc, Vì li ích cho ngi.
6) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
Lành thay s b thí, Kính tha bc Tôn gi! Nhng tht tt lành thay, B thí trong thiu thn!
Page 23Kinh Tng ng B
Lành thay s b thí, Phát xut t lòng tin! Lành thay s b thí, Vi tài sn hp pháp! Ai là ngi b thí, Vi tàn sn hp pháp, Do n lc tinh tn, Nh vy thâu hoch c; V y vt dòng sui, Thn cht D-ma gii, Sau khi cht c sanh, Ch trú x ch Thiên.
7) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
Lành thay s b thí, Kính tha bc Tôn gi! Nhng tht tt lành thay, B thí trong thiu thn! Lành thay s b thí, Phát xut t lòng tin! Lành thay s b thí, Vi tài sn hp pháp! Lành thay s b thí, Có suy t sáng sut! B thí có suy t, Bc Thin Th tán thán. B thí cho nhng v, Ðáng kính trng i, B thí nhng v y, Ðc hng qu phc ln, Nh ht ging tt p, Gieo vào rung tt lành.
8) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
Lành thay s b thí, Kính tha bc Tôn gi! Nhng tht tt lành thay, B thí trong thiu thn! Lành thay s b thí, Phát xut t lòng tin! Lành thay s b thí, Vi tài sn hp pháp! Lành thay s b thí, Có suy t sáng sut! Lành thay s t ch, Ði vi các chúng sanh! Gia chúng sanh hu tình, Ai sng không làm hi, S ngi khác ch trích,
Page 24Kinh Tng ng B
Không làm ác, bt thin, H khen k nhút nhát, Nhng ch trích ngi hùng, Chính s b ch trích, Ngi lành không làm ác.
9) Ri mt v Thiên khác bch Th Tôn:
-- Bch Th Tôn, gia chúng con, li nói ai c tt lành?
-- V vn này, tt c các Ông u nói lên mt cách tt p. Tuy vy hãy nghe li ca Ta:
B thí vi lòng tin, Ðc tán thán nhiu mt, Có pháp hn b thí, Pháp y là Pháp cú. T xa, t xa xa, Ngi lành, ngi chn thin, Vi trí tu sáng sut, Ðt n cnh Nit-bàn.
IV. Chúng Không Phi (S.i,22)
1) Mt thi Th Tôn trú Sàvatthi (Xá-v), Jetavana (Thng Lâm), ti vn ông Anàthapindika (Cp Cô Ðc).
2) Ri rt nhiu qun tiên Satullapa, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên.
3) Ðng mt bên, mt v Thiên nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Gia loài Ngi chúng ta, Có các dc vô thng. Ai hng chúng i, B chúng trói, chúng buc. Phóng dt i vi chúng, Khó thoát ly vi chúng, Ngi nào khó thoát ly, B thn cht chinh phc. Ha t dc vng sanh, Kh t dc vng khi, Dc vng c nhip phc, Nh vy ha nhip phc, Tai ha c nhip phc, Nh vy kh nhip phc. Vt sai bit i, Chúng không phi các dc, Chính t nim tham ái, Là dc vng con ngi. Vt sai bit tn ti,
Page 25Kinh Tng ng B
Nh vy trên i, Do vy bc Hin trí, Ðiu phc các dc vng. Hãy t b phn n, Hãy nhip phc kiêu mn, Hãy vt qua tt c, Mi kit s trói buc. Ch có quá chp trc, Ði vi danh sc y, Kh không th n c, Vi ai không có gì. Hãy t b tính toán, Không chy theo h tng, Ct t mi tham ái, Vi danh sc i. V y on phin trc, Không lo âu, không ái; Ch Thiên và loài Ngi, Ði này hay i sau, cnh gii ch Thiên, Hay ti mi trú x, Tìm cu nhng không gp, Vt tích ca v y, H tìm nhng không thy, V gii thoát nh vy.
(Tôn gi Mogharàjà nói nh vy)
Ch Thiên và loài Ngi, Ði này hay i sau, Bc ti thng loài Ngi, Lo hnh phúc chúng sanh, H nh l v y, Nên tán thán h không?
(Bc Th Tôn lên ting)
Này Mogharàjà H cng nên tán thán, Bc gii thoát nh vy. Này T-kheo kht s, Nu h bit Chánh pháp, Ðon tr c nghi hoc, H tr thành gii thoát.
V. Him Trách Thiên (S.i,23)
1) Mt thi Th Tôn Sàvatthi (Xá-v), Jetavana (Thng Lâm), ti vn ông Anàthapindika (Cp Cô Ðc).
Page 26Kinh Tng ng B
2) Ri rt nhiu qun tiên Ujjhànasannà (Him trách thiên), sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng, chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn. Sau khi n, các v y ng gia h không.
3) Ri mt v Thiên ng gia h không, nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Nhng ai nói mình khác Vi iu h thc có, Thi mi vt th dng, Xem nh do trm cp, Chng khác k gian manh, Dùng la o trm cp. Hãy nói iu có làm, Không nói iu không làm, Không làm nói có làm, K trí bit rõ h.
(Th Tôn):
Nhng ai ch bit nói, Hay ch bit nghe thôi, Nhng hng ngi nh vy, Không th nào tin b. Khó nhc thay con ng, Giúp k trí gii thoát. Nh Thin nh thiêu cháy, Mi trói buc qun ma, K trí không làm vy, Sau khi bit th tình, Vi trí, chng Nit-bàn, Vt chp trc i.
4) Ri các qun tiên y ng xung t, cúi u nh l chân Th Tôn, và bch Th Tôn:
-- Ðây là ti li ca chúng con, bch Th Tôn. Chúng con i n ti li, vì ngu xun, vì mê m, vì bt thin. Chúng con ngh chúng con có th công kích Th Tôn. Bch Th Tôn, mong Th Tôn chp nhn cho chúng con, li lm là li lm gìn gi trong tng lai.
5) Ri Th Tôn mm ci.
6) Các qun tiên y càng tc ti thêm và bay lên h không.
7) Mt v Thiên nói bài k này trc mt Th Tôn:
Ai không chu chp nhn, Ti li c phát l, Ni phn, a sân hn, Hn thù càng kiên cht. Nu không có ti li, ây không lm lc, Hn thù không th tiêu.
Page 27Kinh Tng ng B
Do gì xem là thin? Vi ai không ti li? Vi ai không lm lc? Ai không b si mê? Ai k tri thng nim?
(Th Tôn):
Nh Lai, bc Giác Ng, Thng xót mi hu tình, Ni Ngài không ti li, Ni Ngài không lm lc. Ngài không b si mê, Ngài chánh trí thng nim. Ai không chu chp nhn, Ti li c phát l, Ni phn, a sân hn, Hn thù càng kiên cht. Ta không thích hn thù, Ta nhn ti các Ông.
VI. Lòng Tin (S.i,25), (Tp, Ði 2,354b) - (Bit Tp, Ði 2,473a)
1) Mt thi, Th Tôn trú Sàvatthi (Xá-v), Jetavana (Thng Lâm) ti vn ông Anàthapindika (Cp Cô Ðc).
2) Ri rt nhiu qun tiên SatullapaKàyikà, khi êm ã gn tàn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên.
3) Ðng mt bên, mt v Thiên nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Tín là ngi th hai, Là bn ca loài Ngi, Nu không trú bt tín, Ðc danh d, xng tán, Sau khi b thân này, Ðc sanh lên Thiên gii. Hãy t b phn n, Hãy nhip phc kiêu mn, Hãy vt qua tt c Mi kit s trói buc. Ch có quá chp trc, Ði vi danh sc y. Tham không th n c, Vi ai không có gì. K ngu không trí tu, Mi am mê, phóng dt, K trí không phóng dt, Nh gi tài vt quý. Ch am mê, phóng dt,
Page 28Kinh Tng ng B
Ch m say ái dc, Thin t, không phóng dt, Ðt c ti thng lc.
VII. T Hi (S.i,26) - (Tp, Ði 2.323a) (Bit Tp, Ði 2.411a) (S.i,26) (D. 20 Mahàsamaya, Trng, Ði 1,79b - 81b)
1) Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn gia dòng h Sakka (Thích-ca), ti Kapilavatthu (Ca-t-la-v), rng Ði Lâm, cùng vi i chúng T-kheo khong 500 v, tt c là bc A-la-hán. Và ch Thiên mi phng th gii phn ln cng thng tp hi chiêm ngng Th Tôn và chúng T-kheo.
2) Ri bn v Tnh c thiên (Suddàvàsà) suy ngh nh sau: "Th Tôn nay gia dân chúng Sakka, thành Kapilavatthu, rng Ði Lâm, cùng vi i chúng T-kheo khong 500 v, tt c u là bc A-la-hán. Và ch Thiên mi phng th gii, phn ln cng thng tp hi chiêm ngng Th Tôn và chúng T-kheo. Vy chúng ta hãy i n Th Tôn; sau khi n, mi chúng ta c mt bài k dâng lên Th Tôn."
3) Ri ch Thiên y nhanh nh nhà lc s dui cánh tay ã co li, hay co cánh tay ã dui ra, bin mt t Tnh c thiên và hin ra trc mt Th Tôn.
4) Ch Thiên y nh l Th Tôn và ng mt bên. Sau khi ng mt bên, mt v Thiên c bài k trc Th Tôn:
Ði hi ti Ði Lâm, Ch Thiên ng t tp, Chúng con n Pháp hi, Ðnh l chúng Bt thng.
5) Ri các v Thiên khác cng c lên mt bài k trc Th Tôn:
Ti ây chúng T-kheo, Thin nh, tâm chánh trc, Nh ch xe nm cng, Bc hin h các cn.
6) Li mt v Thiên khác cng c lên mt bài k trc Th Tôn:
Nh khóa gãy, cht tháo, Tr b ào, tham on, Sng thanh tnh, vô cu, Có mt, voi khéo iu.
7) Li mt v Thiên khác cng c lên mt bài k trc mt Th Tôn:
Nhng ai quy y Pht, S không a ác thú, Sau khi b thân Ngi, S sanh làm ch Thiên.
Page 29Kinh Tng ng B
VIII. Ming Ðá Vn - (Tp, Ði 2,355a) - (Bit Tp, Ði 2,473c) - (S.i,27)
1) Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn ti Ràjagaha (Vng Xá), ti vn Nai (Maddakucchi)
2) Lúc by gi, chân Th Tôn b ming á b âm phi. Cm th Th Tôn mãnh lit. Thân cm th kh au, nhói au, nhc nhi, khc lit, không khoái tâm, không thích thú. Nhng Th Tôn chánh nim tnh giác, nhn chu, không phin não.
3) Ri Th Tôn cho tri áo Sanghàti (Tng-già-lê) xp t li, nm xung phía hông bên phi nh dáng iu con s t, chân t trên chân, chánh nim tnh giác.
4) Ri by trm qun tiên Satullapakàyikà, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Maddakucchi, i n Th Tôn; sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên.
5) Ðng mt bên, mt v Thiên c lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
-- Sa-môn Gotama tht là bc Long tng. Và vi t cách Long tng, Ngài nhn chu thân th khi lên, au kh, nhói au, nhc nhi, khc lit, không khoái tâm, không thích thú, Ngài chánh nim tnh giác, nhn chu, không phin não.
6) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
-- Sa-môn Gotama tht là bc S t. Và vi t cách S t, Ngài nhn chu thân th khi lên, kh au... không có phin não.
7) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
-- Sa-môn Gotama tht là Lng tun mã. Và vi t cách Lng tun mã, Ngài nhn chu thân th khi lên, kh au... không có phin não.
8) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
-- Sa-môn Gotama tht là bc Ngu vng. Và vi t cách Ngu vng, Ngài nhn chu thân th khi lên, kh au... không có phin não.
9) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
-- Sa-môn Gotama tht là bc Nhn ni Kiên cng. Và vi t cách bc Nhn ni Kiên cng, Ngài nhn chu thân th khi lên, kh au... không có phin não.
10) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
-- Sa-môn Gotama tht là mt bc Khéo iu phc. Và vi t cách là mt bc Khéo iu phc, Ngài nhn chu thân th khi lên, kh au... không có phin não.
11) Ri mt v Thiên khác nói lên li cm hng này trc mt Th Tôn:
-- Hãy xem tâm ca Ngài khéo c tu tp Thin nh và gii thoát, không có ni lên, không có chìm
Page 30Kinh Tng ng B
xung, mi hành ng c tác thành, không có ai kích thích. Ai có th ngh mình i ngc li mt Long tng nh vy, mt bc S t nh vy, mt bc Lng tun mã nh vy, mt bc Ngu vng nh vy, mt bc Nhn ni Kiên cng nh vy, mt bc Nhip phc nh vy, tr phi là mt ngi mù.
Các v Bà-la-môn, Tinh thông nm V-à, Du tu tp kh hnh, Cho n hàng trm nm, Tâm h không có th, Chn chánh c gii thoát. T tánh quá h lit, Không n b bên kia, B khát ái chi phi, B gii cm trói buc, Du tu tp kh hnh, Cho n hàng trm nm, Tâm h không có th, Chn chánh c gii thoát. T tánh quá h lit, Không n b bên kia. i không nhip phc, Kiêu mn cùng các dc, Tâm không c an tnh, Không tu tp Thin nh. trong rng cô c, Nhng tâm t phóng dt, V y khó vt khi, S chinh phc t thn. Nhip phc c kiêu mn, Khéo tu tp Thin nh, Tâm t khéo an tnh, Gii thoát c viên mãn, trong rng cô c, Tâm t không phóng dt, V y khéo vt khi, S chinh phc t thn.
IX. Con Gái Ca Pajjunna (Tp, Ði 2,350a) (Bit Tp, 14.4, Ði 2,469a) (S.i,29)
1) Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn Vesàli, Ði Lâm, ti Trùng Các ging ng.
2) Ri Kokanadà, con gái ca Pajjunna, sau khi êm va mãn, vi dung sc thù thng chiu sáng toàn vùng Ði Lâm, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên.
3) Ðng mt bên, Thiên n Kokanadà, con gái ca Pajjunna, nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Bc Chánh Ðng Chánh Giác, Thng th các chúng sanh,
Page 31Kinh Tng ng B
Nay an trú Ði Lâm, Ti thành Vesàli, Hãy con nh l, Con gái Pajjunna, Tên Kokanadà. T trc con ch nghe, Bc chng ng Chánh Giác. Bc vô thng Pháp Nhãn, Bc Chánh Ðng Chánh Giác. Ngày nay con có th, Bit c Chánh pháp y, Do Thin Th thuyt ging, Bc Mâu-ni Chánh Giác. Nhng ai kém trí tu, Khinh bác chng Thánh pháp, S ri vào a ngc, Mnh danh Roruva, Tri thi gian lâu dài, Th lãnh nhiu thng kh. Nhng ai i Thánh pháp, Kham nhn, tâm tch tnh, T b thân làm ngi, Viên mãn thân ch Thiên.
X. Con Gái Ca Pajjunna (Tp, Ði 2, 349c) (Bit Tp 14.3, Ði 2, 469a) (S.i,30)
1) Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn trú Vesàli, Ði Lâm, ti Trùng Các ging ng.
2) Ri Cùla - Kokanadà, con gái ca Pajjunna, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Ði Lâm i n Th Tôn; sau khi i n, nh l Th Tôn ri ng mt bên. Ðng mt bên, Cùla-Kokanadà, con gái ca Pajjunna, nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
Con gái Pajjunna, Tên Kokanadà. Nhan sc nh in quang, Nàng ã n ti ây, Ðnh l Pht và Pháp, Nói k li ích này, Du vi nhiu pháp môn, Con phân tích pháp này. Nhng lc ngha con nói, Theo ý con hiu bit, i, ch làm ác, C ba: thân, khu, ý, T b mi th dc, Chánh nim, tâm tnh giác, Không kh hnh ép xác, Vô b, không li ích.
Page 32Kinh Tng ng B
V. Phm Thiêu Cháy
Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn Sàvatthi (Xá-v), Jetavana (Thng Lâm), ti vn ông Anàthapindika (Cp Cô Ðc). Ri mt v Thiên, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn; sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên. Ðng mt bên, v Thiên y nói lên bài k này trc mt Th Tôn:
I. Thiêu Cháy (Bit Tp 5.4, Ði 2,403) (S.i,31)
Trong ngôi nhà thiêu cháy, Vt dng em ra ngoài, Vt y có li ích, Không phi vt b thiêu. Cng vy trong i này, B già cht thiêu cháy, Hãy em ra, bng thí, Vt thí, khéo em ra. Có thí, có lc qu, Không thí, không nh vy. K trm, vua cp ot, La thiêu t hy hoi, Khi gi cui cùng n, B thân, b s hu. K trí, hiu bit vy, Th dng và b thí, Thí xong, th dng xong, Theo lc hành ng y, Không b ai ch trích, V y c sanh Thiên.
II. Cho Gì? (Tp 36.6 Vân hà i c, Ði 2,261b) (Bit Tp 8.4, Ði 2,526b) (S.i,32)
Cho gì là cho lc? Cho gì là cho sc? Cho gì là cho lc? Cho gì là cho mt? Cho gì cho tt c? Xin áp iu con hi?
(Th Tôn):
Cho n là cho lc, Cho mc là cho sc, Cho xe là cho lc, Cho èn là cho mt. Ai cho ch trú x,
Page 33Kinh Tng ng B
V y cho tt c, Ai ging dy Chánh pháp, V y cho bt t.
III. Ð n (S.i,32)
Tri, Ngi, c hai loài, Ðu a thích n ung, V D-xoa tên gì, Li không thích n ung?
(Th Tôn):
Ai cho vi lòng tin, Vi tâm t thanh tnh, Ðc phn món n y, Ði này và i sau. Vy hãy nga xan tham, B thí, nhip cu u, Hu tình vng an trú, Công c trong i sau.
IV. Mt Cn R (S.i,32)
Mt r, hai phng din, Ba u, nm môi trng, Bin ln, mi hai ha, Vc xoáy bc Thánh siêu.
V. Bc Hoàn Toàn (S.i,33)
Bc viên mãn toàn din, Thy c ngha bí huyn, Ban phát chân trí tu, Thoát ly khi dc tng, Thy c bc toàn trí, Bc Thin tu trí giác. V Ði Thánh dn bc, Trên con ng Thánh o.
VI. Thiên N (S.i,33)
Thiên n oàn t hi, Ng qu chúng ti lui, Rng y danh rng si, Làm sao có li thoát?
(Th Tôn):
Ðng y tên chn trc,
Page 34Kinh Tng ng B
Phng y danh vô úy, C xe gi vô thanh, Vi pháp luân khéo ráp, Tàm là dàn xe da, Nim là trng màn xe, Ta nói v ánh xe, Tc là chn diu pháp, Và chính chánh tri kin, Mau chóng i tin phong. Không k nam hay n, Ðu dùng c xe y. Chính nh c xe y, Hng tin n Nit-bàn.
VII. Trng Rng (S.i,33)
Nhng ai ngày ln êm, Công c luôn tng trng, Trú pháp, c túc gii, K nào sanh thiên gii? Ai trng vn, trng rng, Ai dng xây cu cng, Ðào ging, cho nc ung, Nhng ai cho nhà ca, Nhng v y ngày êm, Công c luôn tng trng, Trú pháp, c túc gii, Nhng v y sanh Thiên.
VIII. K Viên (S.i,33)
Ðây là rng K Viên. Ch trú x Thánh chúng, Ch ng Pháp Vng, Khin tâm con hoan h. Nghip minh và tâm pháp, Gii và ti thng mng, Chính nhng diu pháp y, Khin chúng sanh thanh tnh, Không phi vì dòng h, Không phi vì tài sn. Do vy bc Hin trí, Thy li ích chính mình, Chánh giác sát tâm pháp, Nh vy c thanh tnh. Nh ngài Xá-li-pht, Tu gii và tch tnh, T-kheo n b giác, ây là ti thng.
IX. Xan Tham (S.i,34)
Page 35Kinh Tng ng B
i k xan tham, Keo kit hay khc t, To nên nhng chng ngi, Ngn k khác b thí, Ði này và i sau, Qu báo h là gì? Chúng con n ti ây, Chính mun hi Th Tôn, Chúng con mun c bit, Th Tôn áp th nào?
(Th Tôn):
i k xan tham, Keo kit hay khc t, To nên nhng chng ngi, Ngn k khác b thí, B tái sanh a ngc, Bàng sanh, D-ma gii. Nu c sanh làm ngi, Sanh gia ình nghèo khó, Y, thc, dc, h lc, H c rt khó khn. Ðiu k ngu c vng, H không thâu hoch c, Qu hin ti là vy, Ði sau sanh ác thú.
(V Thiên):
Nh nhng iu Ngài nói, Chúng con c hiu vy, Tôn gi Gotama, Con xin hi câu khác. ây c thân ngi, T tn không xan tham, Tin Pht và Chánh pháp, Cùng tôn trng chúng Tng, Ði này và i sau, Qu báo h là gì? Chúng con n ti ây, Chính mun hi Th Tôn, Chúng con mun c bit, Th Tôn áp th nào?
(Th Tôn):
ây c thân ngi, T tn không xan tham, Tin Pht và Chánh pháp, Cùng tôn trng chúng Tng,
Page 36Kinh Tng ng B
H chói sáng ch Thiên, Ti y h tái sanh. Nu h sanh làm ngi, H sanh nhà phú gia, Y, thc, dc, h lc, H c không khó khn, Nh các T ti thiên, Hân hoan c th hng, Gia vt dng tài sn, Ðc ngi khác quy t, Qu hin ti là vy, Ði sau sanh Thiên gii.
X. Th Ð Gm (S.i,35) (Tp 22.10 Vô phin thiên, Ði 2,159b) (Bit Tp, 9.29, Ði 2,442b)
Ðc sanh Vô phin thiên, By T-kheo gii thoát, Ðon tn tham và sân, Vt qua i trin phc. Vt bùn, h là ai, Khéo vt lnh thn cht, Sau khi b thân ngi, H thoát ách ch Thiên? H là Upaka, Vi Pukkusàti, Hp thành là ba v, Và Phalaganda, Li thêm Bhaddiya, Vi Khandadeva, Và Bàhuraggi, Cùng vi Pingiya, Sau khi b thân ngi, H thoát ách ch Thiên.
(Th Tôn):
Ngi nói iu tt lành, V by T-kheo y, H thoát ly, on tr, Các cm by Ma vng, Pháp h bit, ca ai, Ðon dit hu kit s?
(Ghatìkàra):
Không ai ngoài Th Tôn, Chính tht giáo lý Ngài, H bit pháp ca Ngài, Ðon c hu kit s. Ch nào danh và sc, Ðc on dit, không d,
Page 37Kinh Tng ng B
H hc c pháp y, ây t ni Ngài. Nh vy h on tr, Hu kit s trói buc.
(Th Tôn):
Li nói ngi thâm sâu, Khó bit, khó chng ng, Pháp Ông bit ca ai, Sao Ông không nói c?
(Ghatìkàra):
Thu xa, con th gm, Ti Vehalinga, Và con c tên gi, Là Ghatìkàra. Chính con lo nuôi dng, C m ln c cha, Ði vi Pht Ca-dip, Con t ti gia. Con vin ly dâm dc, Phm hnh, không th vt, Thu xa con ng hng, Cng là bn ca h, Do vy con bit h, By T-kheo gii thoát, Ðon tn tham và sân, Vt qua i trin phc.
(Th Tôn):
Vy này Bhaggava, Chính nh Ông va nói, Thu xa, Ông th gm, Ti Vehalinga, Và Ông c tên gi, Là Ghatìkàra. Chính Ông lo nuôi dng, C m ln c cha, Ði vi Pht Ca-dip, Ông t ti gia. Ông vin ly dâm dc, Phm hnh, không th vt. Thu xa Ông ng hng, Cng là bn ca Ta, Nh vy là hi ng, Gia nhng bn thi xa, C hai khéo tu tp, Mang thân này ti hu.
Page 38Kinh Tng ng B
VI. Phm Già
I. Già (S.i,36)
-- Vt gì tt n già? Vt gì tt kiên trú? Vt gì vt báu ngi? Vt gì cp khó ot? -- Gii là tt n già, Tín là tt kiên trú, Tu, vt báu loài Ngi, Công c, cp khó ot.
II. Không Già
-- Vt gì tt không già? Vt gì tt trng cu? Vt gì vt báu ngi? Vt gì cp không ot? -- Gii là tt không già, Tín là tt trng cu, Tu, vt báu loài Ngi, Công c, cp không ot.
III. Bn
-- Ai bn k i ng? Ai bn ngi nhà? Ai bn khi cn thit? Ai bn cho i sau? Bn ng, bn i ng, -- Bn nhà là m, Bn bè khi cn thit, Mi là bn thng xuyên, Công c t mình làm, Là bn cho i sau.
IV. C S
-- Vt gì, c s ngi? Vt gì, bn ti thng ( i)? Hu tình gì trì mng? Y c vào a i? -- Con là c s ngi, V là bn ti thng, Thn ma là trì mng, Y c vào a i.
Page 39Kinh Tng ng B
V. Sanh Nhân
-- Cái gì sanh thành ngi? Cái gì luôn dong rui? Cái gì chu luân hi? Cái gì ngi s hãi? -- Ái dc sanh thành ngi, Chính tâm luôn dong rui, Chúng sanh chu luân hi, Ðau kh, ngi s hãi.
VI. Sanh Nhân
-- Cái gì sanh thành ngi? Cái gì luôn dong rui? Cái gì chu luân hi? Vì âu, không gii thoát? -- Ái dc sanh thành ngi, Chính tâm luôn rong rui, Chúng sanh chu luân hi, Vì kh, không gii thoát.
VII. Sanh Nhân
-- Cái gì sanh thành ngi? Cái gì luôn dong rui? Cái gì chu luân hi? Cái gì ngi nng ta? -- Ái dc sanh thành ngi, Chính tâm luôn dong rui, Chúng sanh chu luân hi, Chính nghip, ngi nng ta.
VIII. Phi Ðo
-- Cái gì gi phi o? Cái gì dit ngày êm? Cái gì u Phm hnh? Cái gì tm không nc? -- Tham dc gi phi o, Tui tác dit ngày êm, N nhân u Phm hnh, Khin loài Ngi h ly, Kh hnh và Phm hnh, Là tm không cn nc.
IX. Ngi Bn
-- Cái gì làm ngi bn? Cái gì giáo hóa ngi?
Page 40Kinh Tng ng B
Cái gì ngi ái lc? Gii thoát mi kh au? -- Tín thành làm bn ngi, Trí tu giáo hóa ngi, Ngi ái lc Nit-bàn, Gii thoát mi kh au.
X. Ngi Thi S
-- Vt gì nhân k tng? Vt gì làm t cú? Vt gì k y c? Vt gì k an trú? -- Âm vn nhân k tng, Vn t làm t cú, K ý c danh, K an trú thi nhân.
VII. Phm Thng (S.i,39)
I. Danh (S.i,39)
-- Vt gì thng tt c? Vt gì không s hn? Và có mt pháp nào, Mi vt u tùy thuc? -- Danh vt thng tt c, Danh không s nào hn, Chính danh là mt pháp, Mi vt u tùy thuc.
II. Tâm (S.i,39)
-- Vt gì dt dn i? Vt gì t não hi? Và có mt pháp nào, Mi vt u tùy thuc? -- Chính tâm dt dn i, Chính tâm t não hi, Chính tâm là mt pháp, Mi vt u tùy thuc.
III. Khát Ái (S.i,39)
-- Vt gì dn dt i? Vt gì t não hi? Và có mt pháp nào, Mi vt u tùy thuc? -- Chính ái là mt i, Chính ái t não hi,
Page 41Kinh Tng ng B
Chính ái là mt pháp, Mi vt u tùy thuc.
IV. Kit S (S.i,39)
-- Vt gì trói buc i? Vt gì dn hành i? Do on tr pháp gì, Mi c gi Nit-bàn? -- Chính h trói buc i, Tm cu dn hành i, Do on tr khát ái, Mi c gi Nit-bàn.
V. Trin Phc (S.i,39)
-- Vt gì trin phc i? Vt gì dn hành i? Do on tr pháp gì, Mi trin phc on dit? -- Chính h trin phc i, Tm cu dn hành i, Do on tr khát ái, Mi trin phc on dit.
VI. B Áp Ðo (S.i,40)
-- Vt gì áp o i? Vt gì bao ph i? Tên gì bn trúng i? Bi gì thng huân tp? -- S cht áp o i, Già nua bao ph i, Tên ái bn trúng i, Bi dc, thng huân tp.
VII. B Treo Ct (S.i,40)
-- Vt gì treo ct i? Vt gì bao ph i? Vt gì óng kín i? Trên gì i an trú? -- Khát ái treo ct i, Già nua bao ph i, S cht óng kín i, Trên kh, i an trú.
VIII. B Ðóng Kín (S.i,40)
-- Vt gì óng kín i?
Page 42Kinh Tng ng B
Trên gì i an trú? Vt gì treo ct i? Vt gì bao ph i? -- S cht óng kín i, Trên kh, i an trú, Khát ái treo ct i, Già nua bao ph i.
IX. c Mun (S.i,40)
-- Vt gì trói buc i? Ðiu phc gì c thoát? Vt gì c on tr, Khin mi phc on tn? -- c mun trói buc i, Ðiu phc dc c thoát, c mun c on tr, Mi trin phc on tn.
X. Ði (Th gian) (S.i,41)
-- Trên gì th gian sanh? Trên gì c giao tip? Th gian chp trc gì? Trên gì i kh não? -- Trên sáu, th gian sanh, Trên sáu, c giao tip, Th gian chp trc sáu, Trên sáu, i kh não.
VIII. Phm Ðon (S.i,41)
... Ðng mt bên, v Thiên nhân y nói lên bài k vi Th Tôn:
I. Ðon Sát (S.i,41)
Sát vt gì c lc? Sát vt gì không su? Có mt pháp loi gì, Ngài tán ng sát hi, Tôn gi Gotama?
(Th Tôn):
Sát phn n c lc, Sát phn n không su, Phn n vi c cn, Vi v ngt ti thng,
Page 43Kinh Tng ng B
Pháp y, bc Thánh Hin, Tán ng s sát hi. Sát pháp y không su, Này (Hin gi) Thiên nhân.
II. C Xe (S.i,41)
-- C xe hin tng gì? Ngn la hin tng gì? Vng quc hin tng gì? Ph n hin tng gì? -- C hin tng c xe, Khói hin tng ngn la, Vua hin tng vng quc, Chng hin tng n nhân.
III. Tài Sn (S.i,42)
-- Tài sn gì i, Ði ngi là ti thng? S gì khéo tu trì, Ða n chn an lc? Vt gì ngt ti thng, Trong tt c v ngt? Sng cuc sng th nào, Ðc gi sng ti thng? -- Lòng tin i này, Là tài sn ti thng. Chánh pháp khéo tu trì, Ða n chn an lc. S tht ngt ti thng, Trong tt c v ngt. Sng cuc sng trí tu, Ðc gi sng ti thng.
IV. Ma (S.i,42)
Vt gì c mc lên, Là mc lên ti thng? Vt gì c ri xung, Là ri xung ti thng? Vt gì thng b hành? Vt gì thuyt ti thng?
(Mt Thiên nhân):
Ht ging c mc lên, Là mc lên ti thng. Cn ma c ri xung, Là ri xung ti thng.
Page 44Kinh Tng ng B
Con bò thng b hành, Con trai thuyt ti thng.
(Th Tôn):
Hu minh c mc lên, Là mc lên ti thng. Vô minh c ri xung, Là ri xung ti thng. Tng-già thng b hành, Ðc Pht thuyt ti thng.
V. Khng B (S.i,42)
Vì sao i này, Rt nhiu ngi s hãi, Du con ng cp, Di hình thc sai bit? Con hi Gotama, Bc trí tu sáng sut, Phi an trú ch nào, Khi s hãi i sau?
(Th Tôn):
Hãy chánh trú li, ý, Thân nghip ch làm ác. Nu an trú trong nhà, Vi tài sn di dào, Hãy tín tâm, nhu hòa, Chia tài sn, hòa nhã. An trú bn pháp này, Không s hãi i sau.
VI. Không Già (S.i,43)
-- Ai già, ai không già? Th nào gi phi o? Vt gì chng ngi pháp? Vt gì êm ngày dit? Vt gì u Phm hnh? Vt gì tm không nc? Ði bao nhiêu l trng, Trên y, tâm không trú? Con n hi Th Tôn, Mong bit câu tr li! -- Sc hu tình b già, Danh tánh li không già, Tham dc gi phi o, Tham ái, chng ngi pháp.
Page 45Kinh Tng ng B
Tui tác êm, ngày dit, N nhân u Phm hnh, Ðm trc trong u này, Là toàn th chúng sanh. Kh hnh và Phm hnh, Là tm không cn nc, Sáu l trng i, Trên y, tâm không trú, Bing nhác và phóng dt, U oi, không t ch, Thy miên và hôn trm, C sáu l trng này, Cn ly khai tt c.
VII. Tôn Ch (S.i,43)
-- Vt gì ch i? Hàng hóa gì ti thng? Vt gì làm r sét, Li kim trên i? Vt gì i này, Tác thành cõi a ngc? Ai em i, b chn? Ai em i, c a? Ai thng xuyên i li, Ðc k trí hoan h? -- Th lc ch i, N nhân, vt ti thng. Phn n làm r sét, Li kim trên i. K trm i này, Tác thành cõi a ngc. Trm em i, b chn, Sa-môn em, c a, Sa-môn thng i li, Ðc k trí hoan h.
VIII. Dc (S.i,44)
-- Ngh li, không cho ai, Con ngi t b gì? Thin gì nên tht ra? Ác gì nên ngn chn? -- Con ngi không cho mình, Không nên t b mình, Li thin, nên tht ra, Li ác, nên ngn chn.
IX. Lng Thc (S.i,44)
-- Cái gì ct lng thc?
Page 46Kinh Tng ng B
Cái gì hút tài sn? Cái gì lôi cun ngi? i, khó b gì? Cái gì buc phàm nhân, Nh chim b by sp? -- Lòng tin ct lng thc, Thn tài hút tài sn. Lòng mun lôi cun ngi, i, mun (icchà) khó b. Ham mun buc phàm nhân, Nh chim b by sp.
X. Chp (S.i,44)
-- Vt gì chiu sáng i? Vt gì thc tnh i? Ai cng nghip vi ngi? C ch chúng là gì? Ai nuôi k nhác, siêng, Nh m nuôi con cái? Hu tình gì trì mng, Y c vào a i? -- Trí tu chiu sáng i, Chánh nim thc tnh i, Bò cng nghip vi ngi, Ðng cày là con ng. Ma nuôi k nhác, siêng, Nh m nuôi con cái. Ma trì mng chúng sanh, Y c vào a i.
XI. Không Tranh Lun (S.i,44)
-- Ai không tranh lun i? Ai sng không hoi dit? Ai rõ ham mun i? Ai thng xuyên t ti? Ai an trú nh vy, Cha, m, anh nh l? Ai du có h sanh, Ðc Sát-l tôn kính? -- Sa-môn không tranh i, Sa-môn sng không dit, Sa-môn rõ dc vng, Sa-môn thng t ti, Sa-môn trú nh vy, Cha, m, anh kính l. Sa-môn du h sanh, Ðc Sát-l tôn kính.
-ooOoo-
CHNG II 2. TNG NG THIÊN T
I. Phm Th Nht (S.i,46)
I. Kassapa - Ca-dip (Tp 49.24 - Ca-dip, Ði 2,361c) Bit Tp 15.19, Ði 2,480c)
1) Nh vy tôi nghe.
Mt thi Th Tôn Sàvatthi (Xá-v), Jetavana (Thng Lâm), ti vn ông Anàthapindika (Cp Cô Ðc). Ri Thiên t Kassapa (Ca-dip), sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn; sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên. Ðng mt bên, Thiên t Kassapa bch Th Tôn:
-- Th Tôn cao T-kheo và s giáo gii v T kheo cho chúng con.
2) -- Vy này Kassapa, hãy nói lên ây v vn y.
3) (Kassapa):
Hãy hc iu khéo nói, Trong hnh nghip Sa-môn, Vng lng, ngi mt mình, Vi tâm t an tnh.
4) Thiên t Kassapa nói nh vy. Bc Ðo S chp nhn. Ri Thiên t Kassapa, sau khi c bit: "Bc Ðo S ã chp nhn ta", nh l Th Tôn, thân bên hu hng v Ngài, ri bin mt t ch y.
II. Kassapa (S.i,46) (Tp 49.25 Ca-dip, Ði 2,361c) (Bit Tp 15.20, Ði 2,480a)
1) Ti Sàvatthi.
2) Ðng mt bên, Thiên t Kassapa nói lên bài k này trc Th Tôn:
Vi tâm t gii thoát, V T-kheo tu thin, Và vi lòng c vng, Ðt c tâm s nguyn. Sau khi bit cuc i, Hng thnh và ph tàn, Tâm thun, không nng ta, Hng li qu nh chn.
III. Màgha (S.i,47) (Tp 49.16 Ma-khu, Ði 2,360c) (Bit Tp 15.11, Ði 2,478c)
1) Ti Sàvatthi.
2) Ri Thiên t Màgha, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên. Ðng mt bên, Thiên t Màgha nói vi
Page 48Kinh Tng ng B
Th Tôn bài k:
3)
Sát vt gì c lc? Sát vt gì không su? Có mt pháp loi gì, Ngài tán ng sát hi, Tôn gi Gotama?
4) (Th Tôn)
Sát phn n c lc, Sát phn n không su, Phn n vi c cn, Vi v ngt ti thng. Pháp y bc Thánh Hin, Tán ng s sát hi. Sát pháp y không su, Này Hin gi Thiên nhân.
IV. Màgadha
1) Ðng mt bên, Thiên t Màgadha nói lên vi Th Tôn bài k:
Vt gì chiu sáng i, Do chúng, i chói sáng? Con n hi Th Tôn, Mun nghe li gii áp. Bn vt chiu sáng i, Th nm ây không có, Ngày, mt tri sáng chói, Ðêm, mt trng t rng, La cháy êm ngày, Chói sáng khp mi ni, Chánh giác sáng ti thng, Sáng này sáng vô thng.
V. Dàmali (Tp 49.18, Ðàm-ma, Ði 2,360c) (Bit Tp 15.13, Ði 2,478c)
1) Ti Sàvatthi.
2) Thiên t Dàmali, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên. Ðng mt bên, Thiên t Dàmali nói lên bài k này trc Th Tôn:
3)
Page 49Kinh Tng ng B
Ðon tr các dc vng, Nh vy không tái sanh.
4) Th Tôn bèn tr li:
Ôi này Dàmali, Vi v Bà-la-môn, Không còn gì phi làm, Vic phi làm ã làm, Chính là Bà-la-môn. Chúng sanh tay chân, Không tìm c chân ng, Trôi git và chìm ni, Trong bin rng, sông dài. Tìm c ch chân ng, Khô ráo v y ng, Ðã n b bên kia, V y không trôi git. Vy này Dàmali, Ví d y là vy. Cng vy Bà-la-môn, Ðon tr các lu hoc, Sáng sut và kín áo, Tinh tn tu Thin nh. V y ã t c, Tn cùng ng sanh t, Ðã n b bên kia, Nên không còn trôi git.
VI. Kàmada (S.i,48) (Tp 49.20 Thc trí, Ði 2, 361a) (Bit Tp 15.15, Ði 2, 479a)
1) Ðng mt bên, Thiên t Kàmada bch Th Tôn:
2) Khó làm, bch Th Tôn,
Th Tôn, tht khó làm. Tuy vy, Kàmada, H làm vic khó làm, Chính các v hu hc, Kiên trì tu gii nh, Ðã chn i xut gia, Bit , em an lc.
3)
Bit , bch Th Tôn, Bit , tht khó c. Tuy vy, Kàmada, H c iu khó c. Nhng v lòng a thích,
Page 50Kinh Tng ng B
Tâm t c iu tnh, C ngày và c êm, Ý an lc tu tp.
4)
Khó tnh, bch Th Tôn, Tâm y, tht khó tnh. Tuy vy, Kàmada, H tnh tâm khó tnh. Nhng v lòng a thích, Các cn c tch tnh, Ct t li t thn, Bc Hin Thánh i ti.
5)
Khó i, bch Th Tôn, Con ng tht li lõm. Tuy vy, Kàmada, Bc Hin Thánh vn i. Trên con ng khó i, Và có nhiu li lõm, K phàm phu vp ngã, Trên ng mt thng bng. Con ng i bc Thánh, Là con ng thng bng, Bc Thánh bc thng bng, Trên ng mt thng bng.
VII. Pancàlacanda (S.i, 48)( Tp 49.12 Ban-xà-la, Ði 2,358b) (Bit Tp 15.7, Ði 2, 477a)
1) Ðng mt bên, Thiên t Pancàlacanda nói lên bài k này trc Th Tôn:
Du gia nhng chng ngi, Bc Ði trí Chánh giác, Vn tìm c li thoát, Vt qua mi chng ngi. Bc trí hiu Thin nh, Bit t b, ti thng, Bc Mâu-ni, n s
2) Th Tôn lên ting:
Pancàlacanda, Du gia nhng chng ngi, H tìm c li thoát, H tìm c Chánh pháp Ða n qu Nit-bàn. Nhng v t chánh nim,
Page 51Kinh Tng ng B
Kiên trì không dao ng, H là bc chn chánh, Tâm iu phc, nh tnh.
VIII. Tàyana (S.i,49) (Dhammapada 313, 314, 311, 312 Thera G 277)
1) Ri Thiên t Tàyana, trc kia thuc ngoi o s, sau khi êm gn mãn, vi dung sc thù thng, chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Th Tôn, sau khi n, nh l Th Tôn ri ng mt bên. Ðng mt bên, Thiên t Tàyana nói lên bài k này trc Th Tôn:
2)
Ôi này Bà-la-môn, Tinh tn, ct dòng nc, Ðon tr và tiêu dit, Mi tham m dc vng. n s không on dc, Không chng c nht tâm. Nu làm vic phi làm, Cn kiên trì, tinh tn. Xut gia, nu bing nhác, Càng tung vãi bi trn. Không làm, hn làm d, Làm d sau kh au. Ðã làm nên làm tt, Làm tt không kh au. Nh nm vng lá c, Có th b t tay. Sa-môn hnh vng tu, Kéo n cõi a ngc. Mi s hành bing nhác, Mi hnh tu ô nhim, Ác hnh trong Phm hnh, Không a n qu ln.
3) Thiên t Tàyana nói nh vy. Sau khi nói xong, nh l Th Tôn, thân phía hu hng v Ngài ri bin mt ti ch y.
4) Ri Th Tôn, sau khi êm y ã mãn, lin gi các T-kheo.
5) -- Này các T-kheo, êm nay Thiên t Tàyana, trc kia thuc ngoi o s, sau khi êm ã gn mãn, vi dung sc thù thng chói sáng toàn vùng Jetavana, i n Ta, sau khi n, nh l Ta ri ng mt bên. Ðng mt bên, Thiên t Tàyana nói lên bài k này trc mt Ta:
6)
"Ôi này Bà-la-môn Tinh tn ct dòng nc, Ðon tr và tiêu dit, Mi tham m dc vng.
Page 52Kinh Tng ng B
n s không on dc, Không chng c nht tâm. Nu làm vic khó làm, Cn kiên trì tinh tn, Xut gia nu bing nhác, Càng tung vãi bi trn. Không làm, hn làm d, Làm d sau kh au. Ðã làm nên làm tt, Làm tt không kh au. Nh nm vng lá c, Có th b t tay, Sa-môn hnh vng tu, Kéo n cõi a ngc. Mi s hành bing nhác, Mi hnh tu ô nhim, Ác hnh trong Phm hnh, Không a n qu ln."
7) Này các T-kheo, Thiên t Tàyana nói nh vy. Nói vy xong, nh l Ta, thân phía hu hng v Ta và bin mt ti ch. Này các T-kheo, hãy c bài k ca Tàyana. Này các T-kheo, hãy hc thuc lòng bài k ca Tàyana. Này các T-kheo, bài k ca Tàyana có y ngha li và chính là cn bn ca Phm hnh.
IX. Candima (S.i,50) (Nguyt Thiên t, Tp 22.8 Nguyt Thiên t, Ði 2, 155a) (Bit Tp 9.7, Ði 2, 436a)
1) Th Tôn trú Sàvatthi (Xá-v).
Lúc by gi, Thiên t Candima b Ràhu, vua A-tu-la bt. Ri Thiên t Candima, tng nim n Th Tôn, trong lúc y nói lên bài k này:
2)
Ðnh l ng Giác Ng, Bc Anh Hùng muôn thu, Ngài là bc Gii Thoát, Thoát ly tht viên mãn, Còn con b trói buc, Hãy cho con quy ngng.
3) Ri Th Tôn, vì Thiên t Candima, nói lên bài l này cho Ràhu, vua A-tu-la:
Canda ã quy y, Nh Lai, bc La-hán, Ràhu, hãy th nó, Vì ch Pht thng i.
4) Ri Ràhu, vua A-tu-la, gii thoát cho Thiên t Candima. Nh b ht hong, Ràhu i n Vepacitti, vua A-tu-la, run s, lông tóc dng ngc và ng mt bên. Và Vepacitti, vua A-tu-la, nói lên bài k cho
Page 53Kinh Tng ng B
Ràhu, vua A-tu-la, ang ng mt bên:
5)
Vì sao, nh ht hong, Ràhu th Canda, Ông n, lòng run s, Ông ng, tâm kinh hoàng?
6)
-- Ðu con b thành by, Ði con không hnh phúc, Vi li k c Pht, Nu không th Canda.
X. Suriya: (S.i,51) Nht Thiên t
1) Lúc by gi, Thiên t Suriya b Ràhu, vua A-tu-la bt. Ri Thiên t Suriya tng nim n Th Tôn, trong lúc y nói lên bài k này:
2)
Ðnh l ng Giác Ng, Bc Anh Hùng muôn thu, Ngài là bc Gii Thoát, Thoát ly tht viên mãn, Còn con b trói buc, Hãy cho con quy ngng.
3) Ri Th Tôn, vì Thiên t Suriya, nói lên bài k này cho Ràhu, vua A-tu-la:
Suriya ã quy y, Nh Lai bc La-hán, Ràhu, hãy th nó, V&igrav