Tom Tat Lenh Ubuntu

  • Upload
    aloxanh

  • View
    29

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Ubuntu

Citation preview

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 1

    CH : UBUNTU SERVER Tm tt l thuyt cc lnh qun tr h thng v mng

    ----//----

    MC LC I. Cc lnh shell c bn............................................................................................... 5

    1. Cc lnh lin quan n vic ng nhp, ng xut, qun l tp tin, ngi dng, mt khu...................................................................................................................... 5

    a. Cu trc cy th mc trong Ubuntu Linux. ...................................................... 5

    b. Cc lnh qun l tp tin v th mc. ................................................................ 7

    c. C ch phn quyn trn tp tin v th mc. ..................................................... 8

    d. C ch qun l ngi dng v nhm. .............................................................. 9

    e. C ch lu tr v qun l mt khu. .............................................................. 10

    2. Cc lnh xem thng tin v ci t gi phn mm cho h thng. ....................... 11

    a. Cc lnh xem thng tin v qun l cc tin trnh (process) ang chy trn h thng. ..................................................................................................................... 11

    b. Ci t, g b v cp nht gi. ....................................................................... 12

    c. Xem thng tin v phn cng, ghi nhn cc s kin trn h thng. ................ 13

    d. Xem thng tin v dung lng a, dung lng th mc, ........................ 14

    e. C ch pipeline trong lc thc thi lnh. ......................................................... 15

    II. Cu hnh cc thit t ban u cho card mng v h thng mng trn client. ...... 16

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 2

    1. Xem thng tin cu hnh hin ti ca card mng. ............................................... 16

    2. Cu hnh IP tnh v ng cho card mng. .......................................................... 17

    3. Cu hnh nh tuyn (routing). ........................................................................... 18

    4. Gim st v qun l bng thng mng. .............................................................. 19

    5. Cu hnh DNS trn client. .................................................................................. 21

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 3

    GHI NH 1

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 4

    GHI NH 2

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 5

    I. Cc lnh shell c bn.

    1. Cc lnh lin quan n vic ng nhp, ng xut, qun l tp tin, ngi dng, mt khu.

    C rt nhiu l do chng ta tm hiu v c ch dng lnh trong Linux nh tng tc mt cch trc tip vi h thng, qun l cc ngun ti nguyn, g li trong khi pht trin phn mm hoc trin khai h thng mng Ubuntu cng nh cc h iu hnh da trn nhn Linux khc cung cp mt tp hp v cng a dng cc lnh t n gin n phc tp p ng nhu cu t ngi dng thng thng n nhng chuyn gia v h thng.

    a. Cu trc cy th mc trong Ubuntu Linux.

    Khng ging nh trong Windows, cy th mc trong Ubuntu bt u t mt im gc duy nht gi l th mc root, cc phn vng a cng c gn kt vo

    mt th mc nhnh trn cy th mc ny mt cch t ng hoc th cng.

    H thng tp tin trong Linux c phn bit ch hoa v ch thng, do cn ch khi t tn th mc, g lnh hoc truy cp vo th mc web trn server Linux.

    Ch : Trong Linux, tt c mi ngun ti nguyn, ngoi tr cc tin trnh u c xem l tp tin. V d nh a, chut, bn phm T ta c cc loi tp tin khc nhau: tp thun vn bn, tp tin khi (i din cho cc thit b lu tr, truy xut theo block), tp tin thc thi Pht biu ny khng loi tr th mc, vn cng l mt loi tp tin cha tn v a ch truy xut n cc tp tin bn trong n. Cc loi tp tin khc nhau c vit tt nh bng k hiu sau:

    File thng thng

    Th mc Lin kt Thit b nhp k t

    Socket mng Thit b lu tr

    - d l c s b

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 6

    /: Th mc gc, cha tt c cc th mc khc.

    /home: Th mc nh l ni cha tt c cc thng tin, ti liu ca tng ngi dng, mi ngi dng (ngoi tr ngi dng root-l ngi dng c quyn qun tr ti cao) s c mt th mc con ring nm trong th mc /home ny.

    /dev: Cha cc ng dn thit b phn cng nh cc a, phn vng, thit b nhp xut...

    /etc: Cha cc file cu hnh cho h thng v cc dch v.

    /etc/init.d: Cc script cn thit cho qu trnh khi ng h iu hnh Linux.

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 7

    /usr/bin: Cha cc file thc thi thng thng.

    /usr/sbin: Cha cc file thc thi dnh cho qun tr h thng.

    /usr/share/doc: Cc loi ti liu khc nhau.

    /usr/share/man: Hng dn s dng cho cc lnh.

    /usr/src: Cha m ngun cho cc ng dng trong h thng (nu c)

    /usr/src/linux: Cha m ngun cho nhn (kernel) ca Linux

    /bin: Cha cc file thc thi trc v khi khi ng.

    /tmp, /var/tmp: Cha cc file tm.

    /var: Cha cc file cu hnh v d liu ca cc dch v.

    /var/log: Cc file log ghi nhn li cc s kin v li trn h thng.

    /lib: Th vin lin kt ng (th vin chia s).

    /proc: Cha cc thng tin v cc vng b nh phc v cho cc tin trnh ang thc thi.

    b. Cc lnh qun l tp tin v th mc. - To th mc:

    mkdirTnthmccnto

    - Xa th mc:

    rmdirTnthmccnxa

    - Di chuyn, i tn th mc hoc file:

    mvNgunch

    - Sao chp file hay th mc:

    cpNgunch

    - To file text:

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 8

    cat > Tnfilecnto Sau g ni dung ca file vo, n Ctrl+D kt thc.

    - Xem ni dung file text:

    catTnfilecnxem

    - Xa file:

    rmTnfilecnxa

    - Lit k danh sch file v th mc:

    lsTnthmc

    Dng vi tham s l hin th chi tit hn: ls----llllTnthmc

    - c x dng u ca file text:

    headnxTnfilecnc

    - c x dng cui file text:

    tailnx Tnfilecnc

    c. C ch phn quyn trn tp tin v th mc.

    Xt trn bt k h iu hnh no th vic phn quyn c ghi file quyt nh tnh an ton trong thao tc lu tr. Do , quyn hn khi thao tc trn file v th mc

    rt c Linux ch trng.

    C 3 ch th trong c ch phn quyn: User-dng cp quyn cho ngi dng s hu file, Group-cp quyn cho nhm s hu file, Other-cp quyn cho nhng ngi cn li.

    Mi ch th s c 3 quyn hn khc nhau l: Read (r: quyn c), Write (w: quyn ghi) v Execute (x: Quyn thc thi file).

    Quy c v quyn hn: Read=4, Write=2, Execute=1. Quyn hn tng hp cho mt i tng (User, Group hay Other) c tnh l tng ca 3 s trn. Nh vy c th thy Linux biu din quyn hn bng mt con s nguyn 3 bits.

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 9

    V d: 755 c ngha l: User: 7=4+2+1(Read, Write, Execute), Group: 5=4+1 (Read+Execute), Other: 5=4+1 (Read+Execute).

    - Lnh dng thay i quyn hn p dng cho file hay th mc:

    chmodxyzTnFileCnCpQuyn

    Vi x: Quyn cho User, y: Quyn cho Group, z: Quyn cho Other

    V d: chmod755/home/john/mydata.txt

    d. C ch qun l ngi dng v nhm.

    Mi ngi dng s c th thuc v mt hay nhiu nhm, trong c mt nhm

    chnh (Initial Group).

    Ngi dng c quyn hn ti cao trong h thng l ngi dng root, tng t

    ta c nhm root. Trong ch dng lnh ta c th bit c ngi dng hin ti c phi l root hay khng bng cch quan st du nhc lnh: Du nhc l $: ngi dng thng thng; du nhc l #: ngi dng l root.

    Nhm chnh l nhm bt buc phi c ca mi ngi dng.

    Khi mt ngi dng to ra mt file th mc nh ngi dng y s s hu file

    , nhm chnh ca ngi dng s l nhm s hu file y.

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 10

    Mt nhm c th cha nhiu ngi dng khc nhau, nhm c dng n gin ha vic cp quyn. V d: Nu mun cho php ngi dng s dng mt ti

    nguyn no , ta ch vic thm ngi dng vo nhm tng ng c cp quyn.

    Mi ngi dng v mi nhm u c mt s nh danh gi l UserID v

    GroupID.

    - Lnh to Group:

    groupaddTnNhm

    - Lnh xa Group:

    groupdelTnNhm

    - Lnh to User:

    useradd[-cch thch][-dthmchome] [-gNhmchnh][-Gnhm[,...]]TnUser

    - Lnh xa User:

    userdelTnUser

    Ch : Trong linux ta c th xem phn hng dn s dng ca hu ht cc lnh bng cch g mantnlnh, hay infotnlnh

    e. C ch lu tr v qun l mt khu. Mt khu ca user c lu dng m ha, mc nh mt khu c lu trong

    file /etc/shadow

    Thng tin v ti khon ca cc user c lu trong cc file: /etc/passwd, /etc/shadow

    Thng tin v nhm c lu trong cc file: /etc/group, /etc/gshadow

    - Lnh dng thay i password cho mt user no :

    passwdTnUser

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 11

    H thng s yu cu nhp password mi cho user ny, cn c quyn root

    thc hin thao tc ny.

    2. Cc lnh xem thng tin v ci t gi phn mm cho h thng.

    a. Cc lnh xem thng tin v qun l cc tin trnh (process) ang chy trn

    h thng.

    Mi tin trnh ang chy trong h thng c nh danh bng mt ProcessID,

    tin trnh c mt u tin, gi l Process Priority.

    Trong ng cnh tin trnh th nht gi thc thi tin trnh th hai, ta gi tin

    trnh th nht l tin trnh cha, tin trnh th hai l tin trnh con.

    xem thng tin v cc tin trnh ang chy, dung lng b nh v ti nguyn

    x l ang cp cho tin trnh ta c th dng lnh top

    xem c cy cc tin trnh ta dng lnh pstree

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 12

    kt thc mt tin trnh ang thc thi ta c th dng lnh kill hoc killall

    killIdcaprocesscntt

    killallTncaprocesscntt

    Trong v d v lnh top trn, ta c th kt thc tin trnh top bng 2 cch: kill

    5763 hoc killall top

    b. Ci t, g b v cp nht gi.

    Bn cnh cng c trong giao din ha (GNOME, KDE...) ci t phn mm cho Linux, cc lnh ci t bng dng lnh l khng th thiu i vi ngi

    qun tr h thng.

    Mi bn phn phi linux c h thng qun l gi khc nhau. Trong Ubuntu

    Server l b cng c apt-get.

    Lnh apt-get dng mt kho lu tr trn mng internet hoc trn a ly cc

    gi ng dng v v ci t.

    Danh sch a ch cc kho lu tr phn mm c t trong file

    /etc/apt/sources.list

    Bn cnh , b apt-get cn lm cc cng vic qun l ci t trn my cc b.

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 13

    - cp nht danh sch gi phn mm trn my cc b vi kho lu tr ta

    dng lnh

    apt-getupdate

    - nng cp tt c cc gi phn mm ang chy trn h thng theo phin

    bn mi nht c trn kho lu tr ta dng lnh:

    apt-getupgrade

    - ci t mt gi phn mm no ta dng lnh:

    apt-getinstalltngicnci

    Tn gi cn ci phi tn ti trong danh sch gi.

    - g b mt gi phn mm khi h thng ta duung lnh:

    apt-getremovetngicng

    c. Xem thng tin v phn cng, ghi nhn cc s kin trn h thng.

    Xem thng tin chi tit v phn cng ta c th dng lnh lspci

    Xem thng tin v cc thit b kt ni thng qua cng usb: lsusb

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 14

    Lnh lshw dng xem thng tin chi tit v cc thit b, ngt, cc tuyn bus

    ca h thng.

    Cc file log trong h thng c lu tr trong /var/log, trong c cc file chnh l syslog: ghi nhn li cc s kin ca h thng, dmesg: cc thng tin v qu

    trnh khi ng ca h thng. Ngoi ra cn rt nhiu file log ng vi cc dch v ang

    chy nh apache, mysql

    Ta c th dng lnh tail xem phn cui ca file log, v d: xem 15 dng

    cui trong file syslog: tailn15/var/log/syslog

    d. Xem thng tin v dung lng a, dung lng th mc,

    Xem thng tin v dung lng cc phn vng ang c s dng: dfh

    - Xem thng tin v tng dung lng ca tng th mc con trong mt th

    mc no :

    dushngdn

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 15

    e. C ch pipeline trong lc thc thi lnh. C cu pipeline trong linux p ng cho nhu cu ly kt qu ca mt lnh

    truyn vo lnh khc, v trong thc t ngi qun tr vin c th phi thc hin nhiu

    thao tc phc tp lin quan n nhiu yu cu nh: thng k cc t tn cng t bn ngoi, qun l ti nguyn lu tr trn mt lng ln ngi dng, sn lc cc nguyn nhn gy li cc cng vic ny i hi phi kt hp nhiu lnh li vi nhau v cc

    lnh c th ly kt qu ln nhau thc thi.

    Cu trc tng qut:

    Lnh_1 | Lnh_2 ...

    Khi s dng nh trn, Lnh 2 s ly tham s u vo l kt qu ca lnh 1,

    tng qut ta s c lnh sau ly tham s u vo t kt qu ca lnh trc.

    V d: ls /etc/init.d | tail n 5 Lnh ls /etc/init.d s tr v kt qu l danh sch cc file hay th mc c trong

    /etc/init.d, tuy nhin kt qu ny khng hin ra mn hnh, m c dn vo cho lnh tail hin ra 5 dng cui. Kt qu ca lnh nh sau:

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 16

    II. Cu hnh cc thit t ban u cho card mng v h thng

    mng trn client.

    1. Xem thng tin cu hnh hin ti ca card mng.

    Tng t nh trong Windows, Ubuntu Linux cng c cc lnh xem v cu

    hnh cho cc card mng trong h thng.

    - Lnh xem thng tin ca cc card mng ang hot ng:

    ifconfig[tncardmng]

    Tn ca cc card mng c t ng t theo quy c ca Linux, vi card

    mng Ethernet: eth0, eth1...

    Cc thng tin hin ra bao gm: IP, broadcast, netmask, MAC, dung lng gi,

    dung lng nhn...

    Lnh ifconfig khng c tham s s xut ra thng tin cu hnh cu tt c cc

    card mng.

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 17

    2. Cu hnh IP tnh v ng cho card mng.

    Cc thng tin cu hnh cho card mng c lu trong file

    /etc/network/interfaces

    Cu hnh IP ng da trn giao thc DHCP, ta thm vo file cu hnh trn cc

    dng sau (gi s ang cu hnh cho card mng eth1):

    auto eth1

    iface eth1 inet dhcp

    Dng u tin dng t ng bt card mng eth1 khi khi ng Linux hoc

    khi c tn hiu. Dng th 2 cho h thng bit dng a ch ng vi giao thc

    DHCP.

    Cu hnh IP tnh: Xt v d cu hnh tnh cho card mng eth0 vi cc thng

    tin: IP 192.168.1.2, subnetmask 255.255.255.0, a ch default gateway 192.168.1.1 ta

    thm vo file /etc/network/interface nhng dng sau

    auto eth0 iface eth0 inet static address 192.168.1.2 netmask 255.255.255.0 gateway 192.168.1.1

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 18

    Ch : sau khi cu hnh thng qua cc file cu hnh, p dng thit t mi ta

    chy lnh /etc/init.d/networking restart khi ng li dch v mng theo cu hnh mi.

    3. Cu hnh nh tuyn (routing). Cc ty chn v routing gip cho mng hot ng n nh hn, linux cung cp

    lnh thao tc trn bng nh tuyn (routing table). Thao tc nh tuyn c bit hu dng khi my c nhiu card mng ni vi nhiu mng khc nhau. Cc thao tc bao

    gm: xem thng tin nh tuyn, thm mt default gateway, thm mt dng nh tuyn

    mi, xa mt dng nh tuyn...

    xem thng tin ta dng lnh route, lnh ny s hin th thng tin v bng

    nh tuyn, dng c destination l default chnh l dng m t v default gateway.

    - thm mt default gateway ta dng lnh route vi c php:

    routeadddefaultgwachIPgateway

    V d thm mt default gateway c a ch 192.168.100.2 vo bng nh

    tuyn ta chy lnh routeadddefaultgw192.168.100.2, sau khi thm ta c

    th gi lnh route kim tra.

    - xa mt default gateway ta dng lnh:

    routedeldefaultgwachIPgatewaycnxa

    Thm mt mu tin nh tuyn: Xt 2 v d sau

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 19

    routeadd192.168.1.8gw192.168.10.1

    routeaddnet192.168.100.0

    netmask255.255.255.0gw192.168.10.1

    Lnh th nht dng thm mt ng nh tuyn n host c IP 192.168.1.8 thng qua gateway l 192.168.10.1

    Lnh th hai dng thm mt ng nh tuyn n mng c ip

    192.168.100.0/24 thng qua gateway l 192.168.10.1

    Xa mt mu tin nh tuyn: Tng t nh lnh route add nhng thay th bng

    route del

    Ch : Khi nh tuyn cho ng i n mng ta cn ch nh netmask. C th thm ty chn dev ch ra tn card mng no c dng cho mu tin nh tuyn

    c thm.

    4. Gim st v qun l bng thng mng. Linux cung cp rt nhiu cng c, gip cho vic qun l mng t hiu nng

    cao. Cc cng c ny c thit k giao tip vi nhn linux v gim st/can thip

    vo qu trnh x l gi tin.

    Mt s cng c gim st v qun l bng thng mng: iftop, bwm-ng, bwm, wondershaper

    Cng c iftop: dng gim st bng thng mng theo tng kt ni trn mt card mng nht nh. Cch dng:

    iftopiTnCardMng

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 20

    Cng c bwm-ng, bwm: Dng gim st bng thng gi (Tx) v nhn (Rx) trn tt c cc card mng, n v hin th l Kilobyte/s. Cch dng:

    Gi lnh bwm-ng

    Cng c wondershaper: l cng c dng gii hn bng thng trn mt card mng no , cch s dng:

    wondershapertncardmng tcdowntcup

    Tc down v up tnh bng Kilobit/giy

    Ch : khi va ci t h thng, mc nh mt s gi cng c trn cha c

    ci. ci ta dng lnh apt-getinstalltn_gi.

  • Ver 2.0 [QUN TR MNG LINUX: TM TT LNH LINUX SERVER]

    Bin son: ThS u Bu Long-Khoa CNTT-Trng H S Phm TP. HCM Trang 21

    5. Cu hnh DNS trn client.

    Vic cu hnh DNS trn my client n gin ch l vic ch ra IP ca DNS

    server cn dng khi truy vn.

    Tp tin cha thng tin DNS trn client l /etc/resolv.conf

    thm mt DNS server vo danh sch ta thm mt dng c dng

    nameserverIPDNSserver vo file trn.