Embed Size (px)
DESCRIPTION
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN GIA SÚC VIỆT NAM TRONG 20 NĂM QUA - TỪ 1982 ĐẾN 2002Lã Văn Kính, Huỳnh Thanh HoàiHội thảo: "Đánh giá tình hình nghiên cứu dinh dưỡng thức ăn gia súc của Việt nam trong thời gian qua và định hướng nghiên cứu trong thời gian tới"Bộ Nông nghiệp và PTNT - Hội đồng khoa học Công nghệ Bộ Nông nghiệp và PTNT - Ban Chăn nuôi Thú y - Hà nội - 11/2003 http://www.vietfeed.org.vn/http://phuthinh.co 1. Đặt vần đề2. Tình hình nghiên cứu về thành phần hoá học và giá trị dinh dưỡng của các loại nguyên liệu làm thức ăn cho gia súc, gia cầm3. Tình hình nghiên cứu về tiêu hoá, hấp thu và lợi dụng các chất dinh dưỡng trên các đối tượng gia súc gia cầm khác nhau và các loại thức ăn khác nhau4. Tình hình nghiên cứu xác định nhu cầu dinh dưỡng cho gia súc, gia cầm5. Tình hình nghiên cứu về bảo quản, chế biến, sử dụng nguyên liệu thức ăn cho gia súc, gia cầm6. KẾT LUẬN1. Đặt vần đềTrong 20 năm qua, cùng với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, ngành chăn nuôi gia súc đã có nhiều tiến bộ vượt bậc cả về số lượng lẫn chất lượng. Giá trị sản lượng của ngành chăn nuôi tăng (giá cố định năm 1994) từ 11651 tỷ năm 1992 lên đến 21199,7 tỷ năm 2002, tăng 82%. Cùng với sự phát triển của ngành chăn nuôi, ngành công nghiệp sản xuất thức ăn gia súc đã có những tiến bộ đáng kể. Sản xuất thức ăn công nghiệp tăng cả về số lượng tuyệt đối cũng như tương đối so với tổng số thức ăn gia súc tiêu thụ. Chỉ tính riêng trong khoảng từ năm 1996 đến năm 1999, sản lượng thức ăn công nghiệp tăng từ 0,04 triệu tấn năm 1990 tăng lên 1,05 triệu tấn năm 1996 lên đến 2,7 triệu tấn năm 2000 và 3,5 triệu tấn trong năm 2003 và có xu hướng càng ngày càng tăng. Có được những thành tựu đó là nhờ chính sách cùng mở cửa của Đảng và Nhà Nước ta cùng sự cố gắng nổ lực của các doanh nghiệp và đóng góp không nhỏ của các nhà khoa học về dinh dưỡng thức ăn gia súc. Trong 20 năm gần đây, tình hình nghiên cứu và phát triển chăn nuôi và đặc biệt là trong lãnh vực thức ăn gia súc đã có nhiều tiến bộ rõ rệt. Những tiến bộ trong lĩnh vực nghiên cứu về dinh dưỡng thức ăn gia súc đã góp phần cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm chăn nuôi đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội và hướng tới xuất khẩu. Các nghiên cứu trong lĩnh vực dinh dưỡng và thức ăn gia súc trong 20 năm qua tập trung vào:• Xác định thành phần hoá học gần úng của các loại nguyên liệu làm thức ăn cho gia súc, gia cầm. Xác định thành phần các axít amin cũng như các phương pháp ước tính giá trị năng lượng tiêu hoá, trao đổi cho lợn, gà.• Nghiên cứu xác định tỷ lệ tiêu hoá và khả năng tiêu hoá các chất dinh dưỡng cũng đang được chú ý thực hiện.• Nghiên cứu xác định nhu cầu các chất dinh dưỡng: năng lượng, protein, axít amin cho các loại gia súc, gia cầm khác nhau. Hiện nay các nghiên cứu không những đi sâu vào xác định nhu cầu các axít amin mà còn xem xét trong mối quan hệ với nhu cầu năng lượng.• Nghiên cứu về chế biến nguyên liệu để tăng khả năng tiêu hoá của thức ăn, tận dụng các phụ phế phẩm để hạ giá thành thức ăn chăn nuôi cũng như loại trừ các độc tố, kháng dinh dưỡng trong các loại thức ăn gia súc, gia cầm.2. Tình hình nghiên cứu về thành phần hoá học và giá trị dinh dưỡng của các loại nguyên liệu làm thức ăn cho gia súc, gia cầmThành phần hoá học và giá trị dinh dưỡng là cơ sở dữ liệu đầu tiên để thiết lập khẩu phần ăn tối ưu cho gia súc. Xác định đúng thành phần hoá học và giá trị dinh dưỡng của các loại nguyên liệu thức ăn cho gia súc là điều kiện tiền đề để xác định nhu c
Citation preview
TÔNG QUAN TINH HINH NGHIÊN CƯU VÊ DINH DƯƠNG VA THƯC ĂN GIA SUC VIÊT NAM TRONG 20 NĂM QUA - TƯ 1982 ĐÊN 2002
La Văn Kinh, Huynh Thanh HoaiHội thảo: "Đánh giá tình hình nghiên cứu dinh dưỡng thức ăn gia súc của Việt nam
trong thời gian qua va định hướng nghiên cứu trong thời gian tới"Bộ Nông nghiệp va PTNT - Hội đồng khoa học Công nghệ Bộ Nông nghiệp va PTNT -
Ban Chăn nuôi Thú y - Ha nội - 11/2003 http://www.vietfeed.org.vn/
http://phuthinh.co
1. Đăt vân đê
2. Tinh hinh nghiên cưu vê thanh phân hoa hoc va gia tri dinh dương cua cac loai nguyên liêu lam thưc ăn cho gia suc, gia câm
3. Tinh hinh nghiên cưu vê tiêu hoa, hâp thu va lơi dung cac chât dinh dương trên cac đôi tương gia suc gia câm khac nhau va cac loai thưc ăn khac nhau
4. Tinh hinh nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho gia suc, gia câm
5. Tinh hinh nghiên cưu vê bao quan, chê biên, sư dung nguyên liêu thưc ăn cho gia suc, gia câm
6. KÊT LUÂN
1. Đăt vân đê
Trong 20 năm qua, cung vơi sư phat triên cua nên kinh tê đât nươc, nganh chăn nuôi gia suc đa co nhiêu tiên bô vươt bâc ca vê sô lương lân chât lương. Gia tri san lương cua nganh chăn nuôi tăng (gia cô đinh năm 1994) tư 11651 ty năm 1992 lên đên 21199,7 ty năm 2002, tăng 82%. Cung vơi sư phat triên cua nganh chăn nuôi, nganh công nghiêp san xuât thưc ăn gia suc đa co nhưng tiên bô đang kê. San xuât thưc ăn công nghiêp tăng ca vê sô lương tuyêt đôi cung như tương đôi so vơi tông sô thưc ăn gia suc tiêu thu. Chi tinh riêng trong khoang tư năm 1996 đên năm 1999, san lương thưc ăn công nghiêp tăng tư 0,04 triêu tân năm 1990 tăng lên 1,05 triêu tân năm 1996 lên đên 2,7 triêu tân năm 2000 va 3,5 triêu tân trong năm 2003 va co xu hương cang ngay cang tăng. Co đươc nhưng thanh tưu đo la nhơ chinh sach cung mơ cưa cua Đang va Nha Nươc ta cung sư cô găng nô lưc cua cac doanh nghiêp va đong gop không nho cua cac nha khoa hoc vê dinh dương thưc ăn gia suc. Trong 20 năm gân đây, tinh hinh nghiên cưu va phat triên chăn nuôi va đăc biêt la trong lanh vưc thưc ăn gia suc đa co nhiêu tiên bô ro rêt. Nhưng tiên bô trong
linh vưc nghiên cưu vê dinh dương thưc ăn gia suc đa gop phân cai thiên năng suât va chât lương san phâm chăn nuôi đap ưng nhu câu ngay cang tăng cua xa hôi va hương tơi xuât khâu. Cac nghiên cưu trong linh vưc dinh dương va thưc ăn gia suc trong 20 năm qua tâp trung vao:
Xac đinh thanh phân hoa hoc gân ung cua cac loai nguyên liêu lam thưc ăn cho gia suc, gia câm. Xac đinh thanh phân cac axit amin cung như cac phương phap ươc tinh gia tri năng lương tiêu hoa, trao đôi cho lơn, ga.
Nghiên cưu xac đinh ty lê tiêu hoa va kha năng tiêu hoa cac chât dinh dương cung đang đươc chu y thưc hiên.
Nghiên cưu xac đinh nhu câu cac chât dinh dương: năng lương, protein, axit amin cho cac loai gia suc, gia câm khac nhau. Hiên nay cac nghiên cưu không nhưng đi sâu vao xac đinh nhu câu cac axit amin ma con xem xet trong môi quan hê vơi nhu câu năng lương.
Nghiên cưu vê chê biên nguyên liêu đê tăng kha năng tiêu hoa cua thưc ăn, tân dung cac phu phê phâm đê ha gia thanh thưc ăn chăn nuôi cung như loai trư cac đôc tô, khang dinh dương trong cac loai thưc ăn gia suc, gia câm.
2. Tinh hinh nghiên cưu vê thanh phân hoa hoc va gia tri dinh dương cua cac loai nguyên liêu lam thưc ăn cho gia suc, gia câm
Thanh phân hoa hoc va gia tri dinh dương la cơ sơ dư liêu đâu tiên đê thiêt lâp khâu phân ăn tôi ưu cho gia suc. Xac đinh đung thanh phân hoa hoc va gia tri dinh dương cua cac loai nguyên liêu thưc ăn cho gia suc la điêu kiên tiên đê đê xac đinh nhu câu dinh dương va tôi ưu hoa khâu phân, ha gia thanh san phâm. Viêc xac đinh thanh phân hoa hoc va gia tri dinh dương cua cac nguyên liêu lam thưc ăn gia suc cân phai đươc thưc hiên thương xuyên va liên tuc. Sô liêu đa dang vê chung loai thưc ăn va sô lương mâu phân tich cang lam cho cơ sơ dư liêu vê thanh phân dinh dương thêm chinh xac va co đô tin cây cao. Măt khac, sư tiên bô vê măt di truyên trong nganh trông trot đa tao ra cac giông mơi co gia tri dinh dương ngay cang đươc cai thiên do đo đoi hoi dư liêu thanh phân hoa hoc cua thưc ăn phai luôn đươc câp nhât mơi.
2.1 Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trươc năm 1992 đa co môt sô công trinh nghiên cưu xac đinh thanh phân hoa hoc cua cac loai thưc ăn cho gia suc, gia câm ơ Viêt Nam. Đang kê nhât la chương trinh hơp tac giưa Viên Chăn nuôi quôc gia va Viên Trung tâm Nghiên cưu Nông hoa phuc vu nông nghiêp Liên Xô đa cho ra đơi cuôn sô tay: thanh phân dinh dương thưc ăn gia suc Viêt nam. Cuôn sô tay nay đươc bô sung nhưng sô liêu phân tich trong hai kê hoach hơp tac 1981-1985 va 1986-1990 giưa Viên Chăn nuôi Viêt Nam va Viên Trung Tâm Nghiên cưu Nông hoa phuc vu nông nghiêp Liên Xô. Đây la tâp hơp nhưng sô liêu phân tich thưc ăn ơ cac vung khac nhau do Viên Chăn nuôi, Viên Khoa hoc Nông nghiêp miên Nam, trương Đai hoc Nông nghiêp I Ha Nôi, trương Đai hoc Nông nghiêp II Huê phân tich. Cuôn sô tay nay đa tông hơp va hiêu chinh cac kêt qua phân tich thanh phân hoa hoc cua cac loai thưc ăn gia suc đươc sư dung phô biên ơ Viêt Nam va co đưa ra ty lê tiêu hoa cua
cac loai nguyên liêu tham khao tư tai liêu nươc ngoai đê lam cơ sơ đê tinh toan gia tri năng lương trao đôi cho cac loai gia suc, gia câm.
Trong giai đoan nay cung co môt sô nghiên cưu xac đinh thanh phân hoa hoc va thanh phân axit amin cua môt sô loai nguyên liêu thưc ăn, tuy nhiên cac nghiên cưu nay kha tan man, chưa đươc hê thông hoa. Cac phong thi nghiêm phân tich thưc ăn cua cac Viên, Trương cung đa tiên hanh phân tich xac đinh thanh phân hoa hoc cua cac loai thưc ăn gia suc, nhưng sô lương chưa nhiêu. Phân tich xac đinh thanh phân axit amin cung đa đươc tiên hanh trong giai đoan nay, cho môt sô kêt qua nhât đinh. Hoang Kim Nhuê (1979) đa xac đinh cac hơp chât chưa nitơ va thanh phân axit amin cua môt vai loai co ho lua lam thưc ăn cho gia suc. Nguyên Nghi (1984) đa tiên hanh phân tich dươi sư giup đơ cua phong phân tich thuôc Viên Nghiên cưu nông hoa phuc vu nông nghiêp Liên Xô xac đinh thanh phân axit amin cua môt sô loai thưc ăn gia suc thương dung ơ Viêt Nam. Tac gia đa tiên hanh phân tich xac đinh thanh phân cua 17 axit amin cua 63 mâu thưc ăn gia suc cac loai bao gôm thưc ăn xanh, rau beo, co hoa thao va bô đâu, thưc ăn cu qua, ngu côc, hat ho đâu va khô dâu cua chung, bôt ca va môt sô phu phâm nông nghiêp. Tư kêt qua phân tich nay tac gia cung đa đê nghi phương phap tinh gia tri sinh hoc cua protein trong cac loai thưc ăn khac nhau.
Bên canh viêc xac đinh thanh phân hoa hoc thông thương va thanh phân axit amin, Nguyên Nghi va Bui Thi Gơi (1984) cung đa tiên hanh phân tich xac đinh thanh phân khoang đa lương va vi lương cua môt sô loai thưc ăn gia suc ơ nươc ta. Cac tac gia đa tiên hanh phân tich 131 mâu thưc ăn gia suc bao gôm thưc ăn thô xanh, rau beo, co hoa thao va bô đâu, thưc ăn cu qua, ngu côc, hat ho đâu va khô dâu cua chung, bôt ca va cam gao. Cac chât khoang đươc phân tich xac đinh bao gôm canxi, phôt pho, kali, săt, đông, kem va man gan. Kêt qua cho thây ham lương cac nguyên tô canxi, phôt pho, săt, đông, kem va man gan trong rong, beo, rau xanh tương đôi phong phu va đap ưng đu nhu câu cua gia suc. Trong khi đo, hâu hêt cac loai thưc ăn tinh va cu qua phô biên ơ nươc ta đêu giau săt, nhưng thương thiêu cac nguyên tô canxi, phôt pho, đông, kem, man gan. Đây la vân đê cân chu y khi phôi hơp khâu phân cân bô sung cac chât khoang cho phu hơp đam bao nhu câu cua gia suc. Vu Văn Đô (1990) cung đa tiên hanh nghiên cưu thanh phân va ham lương môt sô khoang vi lương trong đât va thưc ăn gia suc trên đia ban thanh phô Hô Chi Minh 1987-1989.
2.2 Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Tiêp nôi cac kêt qua phân tich trong giai đoan trươc, viêc xac đinh thanh phân hoa hoc cua thưc ăn gia suc trong giai đoan nay đa tâp hơp sô liêu phân tich cua nhiêu mâu hơn, chung loai phong phu hơn va hê thông hoa thanh cac nhom thưc ăn vơi giai đoan tuôi, giông khac nhau cung như cac vung sinh thai khac nhau trên ca nươc. Đăc biêt trong giai đoan nay tâp trung phân tich xac đinh thanh phân axit amin vơi sô lương va chung loai mâu phong phu hơn va đa phân tich xac đinh thanh phân cua tât ca cac axit amin va đươc kiêm chưng vơi cac phong thi nghiêm ơ nươc ngoai. Đông thơi tư sô liêu phân tich thanh phân hoa hoc thông thương, cac công trinh nghiên cưu trong giai đoan nay cung đa đưa ra môt sô phương phap ươc tinh gia tri năng lương tiêu hoa, trao đôi cua cac loai thưc ăn, ươc tinh thanh phân axit amin tư protein thô.
Nghiên cưu xac đinh thanh phân hoa hoc cua cac nguyên liêu thưc ăn, Viên Chăn nuôi 1995 đa cho xuât ban cuôn thanh phân hoa hoc va gia tri dinh dương cua cac loai thưc ăn gia suc, gia câm ơ Viêt Nam. Cuôn sach la tâp hơp thanh phân hoa hoc phân tich đươc cua hơn 4248 mâu nguyên liêu thưc ăn, chu yêu tâp trung ơ khu vưc phia Băc. Đây la tâp hơp cua cac kêt qua đươc xuât ban tư cac năm 1962, 1983 va 1992 va co bô sung thêm 398 mâu mơi. Cuôn sach bao gôm thanh phân hoa hoc gân đung cua cac loai thưc ăn cho lơn, ga va gia suc nhai lai. Bên canh đo sach con trinh bay thanh phân axit amin cua cac loai nguyên liêu thưc ăn cho gia suc, gia câm, gia tri năng lương tiêu hoa, trao đôi cho lơn va gia câm đươc tinh theo cac phương trinh tương quan hôi quy dưa vao ty lê tiêu hoa cua cac nguyên liêu tham khao tư tai liêu nươc ngoai.
Ơ phia Nam, năm 1996 Đinh Huynh đa tâp hơp cac kêt qua phân tich thanh phân hoa hoc cua hơn 400 mâu cac loai nguyên liêu thưc ăn gia suc chu yêu ơ khu vưc phia Nam va chu yêu cho gia suc nhai lai. Nguyên Nghi va ctv (1995) cung đa co công trinh nghiên cưu xac đinh thanh phân hoa hoc va gia tri dinh dương cua 250 mâu cua 52 loai thưc ăn dung cho chăn nuôi bo sưa khu vưc thanh phô Hô Chi Minh (gôm co trông, co tư nhiên, phu phâm nông nghiêp, công nghiêp thưc phâm, cây thưc ăn xanh, co u). Đinh Văn Cai va ctv (2001) cung đa phân tich gân 300 mâu thưc ăn cho trâu bo.
Tư kêt qua cua dư an hơp tac vơi ACIAR vê giông va thưc ăn cho lơn va đê tai đôc lâp câp nha nươc vê thưc ăn cho lơn, ga tiên hanh trong 7 năm, tư năm 1996 đên 2002, La Văn Kinh va cac công tac viên ơ Viên Khoa hoc Ky thuât Nông nghiêp miên Nam đa tâp hơp cac sô liêu phân tich cua hơn 850 mâu nguyên liêu thưc ăn cac loai (đươc thu thâp chu yêu ơ khu vưc phia Nam) vao cuôn sach thanh phân hoa hoc va gia tri dinh dương cua cac loai thưc ăn cho lơn ga. Trong cuôn sach nay cung đa tâp hơp đươc sô liêu vê thanh phân axit amin cua hơn 450 mâu nguyên liêu thưc ăn gia suc cua Viêt Nam nhưng đươc phân tich bơi công ty Ajinomoto, Thai lan; Viên Nghiên cưu đông vât, Queensland, Uc; va phong phân tich thưc ăn gia suc cua Viên Khoa hoc Ky thuât Nông nghiêp miên Nam. Cac phương trinh tương quan ươc tinh gia tri axit amin dưa vao ham lương protein thô cua nguyên liêu cung đa đươc công bô ơ đây. Ngoai ra trong cuôn sach nay con đưa ra cac phương trinh tương quan ươc tinh gia tri năng lương tiêu hoa, trao đôi cua cac loai nguyên liêu thưc ăn cho lơn, ga. Cac phương trinh tương quan vơi hê sô hiêu chinh cua no co thê tinh toan gia tri năng lương tiêu hoa, trao đôi vơi đô chinh xac tương đôi cao khi so vơi gia tri ơ cac bang thanh phân hoa hoc khac trong va ngoai nươc. Dưa vao cac phương trinh tương quan nay giup cho cac cơ sơ san xuât co thê ươc tinh môt cach nhanh chong va tương đôi chinh xac gia tri năng lương trong thưc ăn.
Tom lai: Trong vong 20 năm trơ lai đây, cac nghiên cưu vê xac đinh thanh phân hoa hoc thưc ăn không ngưng phat triên. Cac thông sô sau đa đươc phân tich:
Thanh phân hoa hoc gân đung cua hâu hêt cac loai thưc ăn (khoang 6500 mâu) vơi cac chi tiêu âm đô, protein thô, xơ thô, ADF, NDF, beo thô, khoang tông sô, NaCl, Ca, P tông sô, đương, tinh bôt, năng lương thô, năng lương trao đôi, gia tri năng lương trao đôi cua cac nguyên liêu.
Thanh phân axit amin trong cac loai thưc ăn chu yêu cho lơn, ga (khoang 600 mâu) va cac phương trinh tương quan ươc tinh thanh phân axit amin.
Thanh phân khoang vi lương trong môt sô thưc ăn khoang 300 mâu như Fe, Cu, Mn, Zn, Co, I nhưng sô liêu chưa nhiêu, chưa đai diên, đây la điêu cân thiêt tiên hanh nghiên cưu xac đinh trong thơi gian tơi.
Vô cung it sô liêu phân tich thanh phân cac vitamin, đôc tô, chât khang dinh dương trong thưc ăn…
Hâu hêt cac sô liêu trên đây đa va đang đươc sư dung rông rai trong thưc tê san xuât va đươc cac cơ sơ san xuât thưc ăn va ngươi chăn nuôi tin cây.
3. Tinh hinh nghiên cưu vê tiêu hoa, hâp thu va lơi dung cac chât dinh dương trên cac đôi tương gia suc gia câm khac nhau va cac loai thưc ăn khac nhau
Nghiên cưu ty lê tiêu hoa cua cac loai nguyên liêu lam thưc ăn trên cac đôi tương gia suc gia câm khac nhau la môt công viêc hêt sưc quan trong đê đanh gia kha năng sư dung thưc tê bơi con vât. Cac loai thưc ăn co thê co cung thanh phân dinh dương như nhau nhưng co ty lê tiêu hoa khac nhau thi gia tri dinh dương cua no đôi vơi con vât se khac nhau. Hơn nưa, vơi cung môt loai nguyên liêu thưc ăn nhưng ty lê tiêu hoa cung khac nhau ơ cac loai đông vât khac nhau, vi du ty lê tiêu hoa cam gao ơ ga khac ơ lơn, khac ơ trâu bo. Cac nghiên cưu vê ty lê tiêu hoa thưc ăn trên thê giơi đa đươc tiên hanh tư rât sơm va ho đa ra đươc cơ sơ dư liêu vê ty lê tiêu hoa cua thưc ăn. Ơ Viêt nam, nghiên cưu vê xac đinh ty lê tiêu hoa, hâp thu thưc ăn cho cac đôi tương gia suc gia câm ơ nươc ta cung đươc băt đâu tư nhưng năm 70 bơi Nguyên Nghi, Đinh Huynh, Trân Cư va ctv (1979), song đây la nhưng thi nghiêm tương đôi đơn gian va mơi chi chu y tơi cac thanh phân gân đung như protein thô, beo thô…
Trong vai năm trơ lai đây, nghiên cưu tiêu hoa đa tiên bươc xa hơn, như xac đinh gia tri năng lương tiêu hoa, trao đôi, xac đinh ty lê tiêu hoa protein va axit amin cua cac nguyên liêu thưc ăn. Lê Văn Tho (2001) đa xac đinh ty lê tiêu hoa biêu kiên ơ hôi trang cua protein va axit amin trong cac san phâm đâu tương (đâu tương ep đun, đâu tương rang, khô dâu đâu tương Argentina va khô dâu đâu tương Ân đô) băng ky thuât đăt ông do trương diên sau van hôi-manh trang ơ lơn. Lê Đưc Ngoan va ctv (2002) xac đinh ty lê tiêu hoa hôi trang cua protein va axit amin cua môt sô nguyên liêu thưc ăn protein (bôt ca, khô dâu lac, bôt đâu tương, bôt đâu tôm va ba đâu tương) trên lơn Mong Cai. La Văn Kinh va ctv (2002) nghiên cưu xac đinh năng lương tiêu hoa va ty lê tiêu hoa hôi trang cua môt sô nguyên liêu thưc ăn cho lơn gôm thưc ăn năng lương: băp, tâm, cam gao, cam my, săn va thưc ăn protein: ca sây 60% protein; đâu tương không vo Argentina; đâu tương co vo Ân đô; đâu tương co vo Malaixia; đâu tương không vo My.
Nghiên cưu xac đinh ty lê tiêu hoa năng lương va protein cua môt sô loai nguyên liêu thưc ăn cho ga cung đa bươc đâu đươc tiên hanh trong vai năm qua. Hoang Văn Tiên va ctv (1997) đa xac đinh gia tri năng lương trao đôi cua 6 loai nguyên liêu thưc ăn chinh gôm: băp vang, gao te, lua, khô dâu đâu tương, bôt ca Đa Năng, khô dâu lac trên 20 ga thit (10 trông va 10 mai) luc 7 tuân tuôi. Nguyên Thi Mai va ctv (2001) xac đinh gia tri năng lương trao đôi cua băp, đâu tương, cac loai khô dâu đâu tương (nôi đia, Ân Đô, Argentina), cac loai bôt ca (ca sây Kiên Giang, ca nguyên con, ca Peru, ca Thuy Điên)
trên ga trông trương thanh 6 thang tuôi. La Văn Kinh va ctv (2002) xac đinh gia tri năng lương trao đôi va ty lê tiêu hoa protein cua môt sô loai nguyên liêu thưc ăn (thưc ăn năng lương: băp, tâm gao, cam gao va săn; thưc ăn protein: bôt ca lat (ca tap), bôt ca sây Kiên Giang, bôt ca Peru, đâu tương hat đa xư ly nhiêt, khô dâu đâu tương ca vo va tach vo cua Argentina, khô dâu đâu tương Ân Đô, khô dâu lac, khô dâu me, bôt thit va gluten băp) trên 40 ga trông tơ 12 tuân tuôi đươc căt bo manh trang.
Gân đây, trên gia suc nhai lai, đê hiêu ro hơn ban chât cua vân đê tiêu hoa da co, cac nha nghiên cưu đi sâu vao linh vưc môi trương va phân giai chât hưu cơ trong da co. Đao Lan Nhi va ctv (1999) nghiên cưu anh hương cua khâu phân đên ty lê tiêu hoa, cân băng nitơ trên trâu vô beo 18-24 thang tuôi. Thi nghiêm cân băng nitơ trên 4 trâu đưc tơ 24 thang tuôi theo phương phap ô vuông latin vơi 4 khâu phân co ty lê thưc ăn tinh khac nhau theo vât chât khô la 0%, 30% (săn, cam), 15% (cam, ri mât) va 30% (săn, bôt la keo dâu) cho ty lê lơi dung nitơ lân lươt la 27,35, 35,11, 37,63 va 40,33%. Đoan Đưc Vu va ctv (1999) nghiên cưu anh hương cua thưc ăn va khâu phân đên môi trương da co va kha năng tiêu hoa cua bo sưa, sư dung 4 bo mô lô do da co bô tri theo ô vuông latin. Thi nghiêm 1 gôm 4 khâu phân cho ty lê tiêu hoa vât chât khô va xơ thô sau 48 giơ lân lươt la 49,55 va 36,31% (khâu phân 1: rơm không u); 54,62 va 40,21% (khâu phân 2: rơm u urea); 57,62 va 46,15% (khâu phân 3: banh dinh dương) va 57,09 va 45,89% (khâu phân 4: rơm u urea+banh dinh dương). Thi nghiêm 2 gôm 4 khâu phân co ty lê tinh/thô khac nhau cho ty lê tiêu hoa vât chât khô va xơ thô sau 48 giơ lân lươt la 52,75 va 40,85% (ty lê tinh/thô: 77/23); 51,91 va 40,34% (ty lê tinh/thô: 60/40); 60,46 va 49,23% (ty lê tinh/thô: 40/60) va 67,82 va 58,77% (ty lê tinh/thô: 25/75). Nguyên Thi Mui va ctv (1999) nghiên cưu đanh gia kha năng tiêu hoa cac chât dinh dương chu yêu cua dê đôi vơi 6 loai thưc ăn xanh (co ghi nê, mia cây, co lông para, ngon la Trichantera gigantea, ngon la mit va ngon la cây đâu (Flemingia macrophylla) băng phương phap in vivo. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng hê sô tiêu hoa vât chât khô va protein đêu cao ơ cac loai thưc ăn thi nghiêm. Hê sô tiêu hoa vât chât khô dao đông tư 50,6% ơ đâu Flemingia đên 75,6% ơ che Trichantera, trong khi hê sô tiêu hoa protein dao đông tư 45,2% ơ ngon la mit đên 70,2% ơ co lông para. Riêng hê sô tiêu hoa protein cua mia cây la –58,7% bơi vi gia suc phai huy đông môt lương nitơ nôi sinh đê đam bao mưc duy tri cơ thê khi ham lương protein thô ơ mia cây qua thâp. Nguyên Ba Mui va ctv (2001) nghiên cưu ty lê tiêu hoa da co cac chât dinh dương cua phu phâm dưa trên dê mô lô do da co. Cac tac gia đa tiên hanh thi nghiêm xac đinh ty lê tiêu hoa cac chât dinh dương theo phương phap tui nylon da co đôi vơi 3 công thưc u: 75% chôi ngon dưa+ 25% vo va ba dưa ep+ 0,5% muôi (CT1); 100% chôi ngon va la dưa+ 0,5% muôi (CT2) va 100% vo va ba dưa ep+ 0,5% muôi (CT3). Kêt qua thi nghiêm cho thây CT3 co ty lê tiêu hoa cac chât dinh dương cao nhât va CT2 co ty lê tiêu hoa cac chât dinh dương thâp nhât (ham lương nitơ protein trong dich da co ơ CT3 la 51,27 mg% va ơ CT2 la 49,94 mg%). Kêt qua thi nghiêm cung cho thây răng CT3 co ham lương axit beo bay hơi tông sô la cao nhât (10,37mEq/100 ml so vơi 8,99 mEq/100 ml ơ khâu phân đôi chưng la co tư nhiên).
Tom lai: Cac nghiên cưu xac đinh ty lê tiêu hoa cua cac loai nguyên liêu thưc ăn cho ca heo, ga, trâu bo trên đây cung mơi chi mơi la bươc đâu, kêt qua kha han chê va mang tinh
chât tham khao. Cac gia tri ty lê tiêu hoa sư dung trong thưc tiên chu yêu mươn cua nươc ngoai. Do ty lê tiêu hoa phu thuôc rât nhiêu yêu tô như nguôn gôc, đăc điêm ly hoa cua đât, khi hâu thơi tiêt, giông, phương thưc canh tac, phương phap chê biên, bao quan thưc ăn cung như đăc tinh giông gia suc… nên ty lê tiêu hoa thưc ăn Viêt nam se khac thưc ăn ơ nươc ngoai, Trong thơi gian tơi cân thiêt đây manh nghiên cưu xac đinh ty lê tiêu hoa môt cach toan diên cua cac loai nguyên liêu thưc ăn trên cac đôi tương gia suc gia câm khac nhau đê xây dưng cơ sơ dư liêu vê ty lê tiêu hoa cua Viêt nam.
4. Tinh hinh nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho gia suc, gia câm
Nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho cac đôi tương gia suc, gia câm la môt viêc lam đoi hoi phai đươc thưc hiên thương xuyên, liên tuc. Ly do la con giông đươc cai thiên ngay cang cao san hơn vê năng suât va chât lương đoi hoi nhu câu dinh dương phai đươc cai thiên theo. Đông thơi, theo sư phat triên cua dinh dương hoc, trươc tiên, ngươi ta thoa man nhu câu cac chât đa lương trươc, sau đo đi sâu nghiên cưu xac đinh nhu câu cua cac chât vi lương riêng le va môi tương tac giưa chung trong khâu phân ăn cho gia suc, gia câm. Trong đo đăc biêt la nghiên cưu xac đinh nhu câu năng lương, protein va axit amin va môi liên hê giưa chung trong khâu phân ăn cho gia suc, gia câm. Xac đinh chinh xac nhu câu cac chât dinh dương cua con vât va thanh phân dinh dương cua cac loai nguyên liêu thưc ăn se cho phep thu hep khoang cach an toan trong phôi hơp khâu phân đê ha gia thanh thưc ăn va tư đo ha gia thanh san phâm chăn nuôi.
4.1 Tinh hinh nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho lơn
Trong 20 năm qua co rât nhiêu nghiên cưu khac nhau vê xac nhu câu dinh dương va phương thưc nuôi dương cua nhiêu tac gia khac nhau trên lơn. Cac nghiên cưu chu yêu tâp trung vao xac đinh nhu câu năng lương, protein, axit amin va môi liên hê giưa chung trong khâu phân, nghiên cưu mưc ăn va chê đô nuôi dương trên cac đôi tương heo khac nhau. Theo sư phat triên cua nganh dinh dương va thưc ăn gia suc trong 20 năm qua, ban đâu cac nghiên cưu chi quan tâm giai quyêt đơn le tưng yêu tô hoăc nhu câu năng lương hoăc nhu câu protein thô. Tiêp theo la nghiên cưu vê nhu câu cua ca năng lương va protein thô cho lơn.
4.1.1 Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho lơn con
Vân đê cai sưa sơm lơn con đa va đang đươc cac nha nghiên cưu va san xuât quan tâm ca trên thê giơi cung như trong nươc. Cai sưa sơm lơn con giup cho thơi gian đông duc trơ lai cua lơn me sơm hơn, tăng hê sô lưa đe, giam hao mon lơn me. Đê thưc hiên cai sưa
sơm lơn con vân đê đâu tiên la phai nghiên cưu khâu phân thưc ăn thich hơp cho lơn con tâp ăn va sau cai sưa. Vi thưc ăn tư nhiên cho lơn con la sưa me co gia tri dinh dương cao, dê tiêu hoa, cho nên đê cai sưa sơm cho lơn con, khâu phân ăn cho lơn con tâp ăn va sau cai sưa cân phai đam bao đu nhu câu dinh dương cân thiêt va co chât lương cao, dê tiêu cung câp cho nhu câu cua cơ thê. Tuy nhiên, cac nghiên cưu vê thưc ăn cho lơn con mơi thưc sư đươc quan tâm nhiêu trong thơi gian gân đây, ơ giai đoan trươc năm 1992 vân đê nay cung đa đươc đê câp đên, nhưng sư quan tâm con chưa nhiêu.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trong giai đoan nay vân đê nghiên cưu thưc ăn cho lơn con tâp ăn va sau cai sưa đê cai sưa sơm lơn con ơ nươc ta chưa đươc chu trong nhiêu. Thương cac nghiên cưu vê thưc ăn tâp trung nhiêu vao đôi tương lơn me ma it chu trong đên viêc nghiên cưu thưc ăn cho lơn con đê tăng hê sô lưa đe cua lơn nai băng cach cai sưa sơm lơn con va giam hao mon cho lơn me. Môt phân vi trinh đô chăn nuôi luc đo chưa cho phep cai sưa sơm cho lơn con vi găp nhiêu rui ro, cho nên vân đê nghiên cưu thưc ăn cho lơn con tâp ăn va sau cai sưa chưa đươc quan tâm nhiêu. Tuy vây, trong giai đoan nay cung đa co môt sô tiên bô nhât đinh trong viêc nghiên cưu thưc ăn cho lơn con tâp ăn va sau cai sưa. Môt sô nghiên cưu bươc đâu vê dinh dương cho lơn con, măc du no chưa đươc hê thông hoa, ma chi giai quyêt môt vai vân đê riêng le câp thiêt trươc măt. Nghiên cưu trên lơn con, Trinh Hưu Phươc va ctv (1981) đa nghiên cưu vê sư chuyên hoa năng lương ơ lơn con thông qua sư tiêu thu ô xy. Do trong thơi ky nay khâu phân ăn cho lơn me va lơn con thiêu hut dinh dương va mât cân đôi trâm trong, nên cac tac gia chi chu y giai quyêt bô sung môt vai yêu tô giơi han chinh đê tăng năng suât vât nuôi. Hoang Văn Tiên va ctv (1983) đa nghiên cưu bô sung kem cho lơn con suy dinh dương vi trong thơi ky nay co đên 20-30% lơn con suy dinh dương, trong đo lơn con biêu hiên thiêu kem kha cao. Kêt qua sau 45 ngay thi nghiêm, lơn đươc bô sung bôt kem cho tăng trong cao hơn, tiêu thu thưc ăn nhiêu hơn so vơi đôi chưng va cơ thê đươc hôi phuc nhanh chong. Sau đo cung chinh tac gia đa tiên hanh nghiên cưu bô sung cac nguyên tô vi lương cho lơn con tư sơ sinh đên cai sưa. Cac nghiên cưu nhu câu cac chât dinh dương chinh la năng lương protein va axit amin chưa đươc quan tâm.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Cac nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho lơn con tâp ăn va sau cai sưa đê cai sưa sơm lơn con mơi đươc quan tâm thưc hiên trong nhưng năm gân đây, khi ma yêu câu cua san xuât vê tăng hê sô lưa đe cua lơn nai, tăng kha năng sư dung cua lơn nai ngay cang câp thiêt. Nguyên Đăng Bât va ctv (1995) đa nghiên cưu thưc ăn đê cai sưa sơm lơn con ơ 35 ngay tuôi vơi 3250 kcal ME/kg; 20,5% protein thô va 1,4% lysine. La Văn Kinh va ctv (1999) đa tiên hanh xac đinh nhu câu năng năng lương va axit amin cho lơn con sau cai sưa. Thi nghiêm đươc tiên hanh trên 696 lơn lai thương phâm 3 mau ngoai sau cai sưa (28 ngay tuôi). Kêt qua thi nghiêm cho thây khâu phân thich hơp cho lơn con sau cai sưa
chưa 15-16 MJ DE/kg va 1,0-1,1 g lysine/MJ DE, 0,57-0,63 g methionine+ cystine/MJ DE, 0,63-0,7 g threonine/MJ DE va 0,18-0,2 g tryptophan/MJ DE. Trân Quôc Viêt va ctv (1999) nghiên cưu xac đinh mưc năng lương, axit amin va ty lê axit amin/năng lương thich hơp cho lơn con sau cai sưa. Thi nghiêm đươc tiên hanh trên 216 lơn con sau cai sưa (ơ 35 ngay tuôi, trong lương 8-9 kg) va đa xac đinh đươc mưc năng lương thich hơp trong khâu phân cho lơn con sau cai sưa chưa 20% protein thô va 1,25% lysine la 3250-3350 kcal/kg va ty lê lysine/ năng lương thich hơp la 0,9-1,0 g/MJ DE. La Văn Kinh va ctv (2002) đa tiên hanh 3 thi nghiêm trên 560 lơn con sau cai sưa đê xac đinh nhu câu dinh dương cho lơn con sau cai sưa theo giai đoan (28-42 ngay va 42-56 ngay tuôi). Kêt qua thi nghiêm cho thây khâu phân tôt nhât cho lơn con sau cai sưa vơi mưc năng lương 3450 kcal ME/kg; 22% protein thô; 1,5% lysine; 0,84% methionine + cystine; 0,92% threonine; 0,26% tryptophan cho giai đoan 28-42 ngay tuôi va 3300 kcal ME/kg; 20% protein thô; 1,35% lysine; 0,74% methionine + cystine; 0,82% threonine; 0,24% tryptophan cho giai đoan 42-56 ngay tuôi.
Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho lơn con tâp ăn, La Văn Kinh va ctv (2002) đa tiên hanh thi nghiêm trên 360 lơn con theo me (36 ô) đươc bô tri gôm 2 yêu tô (3x3) vơi 3 mưc năng lương (3200; 3300 va 3400 kcal/kg) va 3 mưc axit amin (4,5; 5,0 va 5,5 mg lysine/kcal ME), cac axit amin con lai: methionine + cystine va threonine đươc tinh theo ty lê phân trăm cua lysine. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng khâu phân tôt nhât cho lơn con giai đoan theo me co mât đô dinh dương 3300 Kcal ME/kg thưc ăn, 22,5% protein thô va 5,00 mg lysine; 1,35mg methionine; 2,85mg methionine+ cystine; 3,00mg threonine/kcal ME hay 1,65% lysine; 0,44% methionine; 0,94% methionine +cystine va 0,99% threonine.
4.1.2 Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho lơn nuôi thit
Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương va khâu phân thưc ăn cho lơn thit đươc thưc hiên tư rât sơm va đây la đôi tương đươc quan tâm nghiên cưu nhiêu nhât trong giai đoan nghiên cưu đâu tiên cua nươc ta tư sau ngay hoa binh lâp lai. Măt du nhu câu dinh dương cho lơn thit đươc nghiên cưu sơm nhât va co kha nhiêu công trinh nghiên cưu vê vân đê nay, song do con giông ngay cang đươc cai thiên vơi ty lê nac cang cao đoi hoi nhu câu dinh dương cung tăng theo. Bên canh đo, do cac axit amin tông hơp đươc san xuât vơi qui mô công nghiêp trong nhưng năm gân đây cho phep nghiên cưu xac đinh nhu câu không chi protein thô ma ca axit amin cho lơn thit.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trong giai đoan nay, chăn nuôi chu yêu la quang canh, chưa đươc đâu tư đung mưc vê nhu câu thưc ăn, nhât la chăn nuôi ơ nông hô. Khâu phân ăn chu yêu gôm phu phê phâm, rau xanh va co thê co môt sô thưc ăn tinh nhưng chưa đươc cân đôi nhu câu cac chât dinh dương chinh. Do đo năng suât va chât lương thit con rât thâp. Chinh vi thê cac nghiên
cưu bươc đâu vê cân đôi khâu phân thưc ăn va bô sung môt sô yêu tô giơi han chinh đem lai hiêu qua rât co y nghia so vơi đôi chưng.
Cac nghiên cưu vê dinh dương cho lơn thit trong giai đoan nay chu yêu tâp trung vao viêc bô sung cac yêu tô giơi han con thiêu trong khâu phân hơn la cân đôi nhu câu cac chât dinh dương. Nghiên cưu khâu phân thưc ăn tinh cho lơn, Nguyên Đưc Trân va ctv (1977) đa tiên hanh thi nghiêm nuôi heo băng khâu phân không co thưc ăn xanh băng viêc bô sung premix khoang vitamin. Do thưc ăn trong giai đoan nay thiêu hut nhiêu vitamin va khoang vi lương nên vân đê bô sung thưc ăn xanh la cân thiêt. Vu Duy Giang va ctv (1980) đa tiên hanh nghiên cưu gia tri dinh dương cua co voi trong chăn nuôi lơn thit. Tô Câm Tu va Hoang Văn Tiên (1981) đa nghiên cưu công thưc điêu khiên năng lương duy tri đê đat hiêu qua chuyên hoa cao thưc ăn cho chăn nuôi lơn thit. Do khâu phân trong giai đoan nay chưa cân đôi vê dinh dương, chi tân dung cac san phâm đia phương (tâm, cam, rau xanh) nên năng suât chăn nuôi thâp. Nghiên cưu cua Vo Ai Quâc va Lưu Hưu Manh (1984) đa tiên hanh nuôi dương heo Ba xuyên theo khâu phân cân đôi cac chât dinh dương cho kêt qua cao hơn nhiêu so vơi chăn nuôi tuy tiên. Đi sâu nghiên cưu anh hương cua cac thanh phân dinh dương chinh đên năng suât va chât lương cua lơn thit, Hoang Văn Tiên (1984) đa đưa ra môt sô phương phap tinh nhu câu protein va năng lương cho cac loai lơn. Do thưc ăn cho lơn trong giai đoan nay thương thiêu hut cac chât dinh dương, đăc biêt la khoang vi lương, Hoang Văn Tiên va ctv (1985) đa nghiên cưu vai tro cua môt sô nguyên tô vi lương trong dinh dương cua lơn. Nguyên Nghi va ctv (1985) đa tiên hanh nghiên cưu xac đinh môt sô công thưc bô sung khoang vi lương cho lơn va ga. Kêt qua vơi đôi tương lơn thit, liêu bô sung khoang vi lương vao thưc ăn tinh la khoang 1%. Đi sâu vao nghiên cưu vai tro cua yêu tô chinh câu thanh cơ thê (protein va axit amin), Bui Thi Gơi (1990) đa nghiên cưu anh hương cua chê đô ăn co ty lê protein khac nhau đên ty lê thit nac cua lơn lai Landrace vơi heo ĐBI-81. Hoang Văn Tiên va Nguyên Đăng Bât (1992) đa bươc đâu nghiên cưu anh hương cua viêc bô sung lysine vao khâu phân ăn cho lơn ¾ mau ngoai. Trân Phu Lôc va ctv (1992) đa nghiên cưu mưc năng lương thich hơp trong khâu phân nuôi lơn thit giông Yorkshire co hoăc không cân đôi lysine. La Văn Kinh va ctv (1992) đa nghiên cưu ty lê lysine bô sung trong khâu phân ăn cho lơn ngoai nuôi thit. Đên luc nay viêc đi sâu nghiên cưu nhu câu cua cac chât dinh dương chinh (năng lương, protein va axit amin) đươc quan tâm va đươc nghiên cưu nhiêu ơ giai đoan tiêp theo.
Bên canh đo, viêc nghiên cưu vê tiêu hoa va lơi dung cac chât dinh dương cung đa bươc đâu đươc quan tâm. Trân Cư va ctv (1979) đa tiên hanh nghiên cưu anh hương cua cac khâu phân va cach cho ăn khac nhau đên sư tiêu hoa va sư dung nitơ ơ ruôt cua lơn. Cac tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 6 lơn lai ĐB x MC 5-6 thang tuôi, trong đo co 4 con mô lô do ta trang va 2 con không mô lô do. Kêt qua thi nghiêm cho thây khi cho ăn khâu phân co cung mưc protein nhưng khac nhau vê loai thưc ăn thi ham lương cac dang nitơ cung khac nhau. Sư khac nhau vê ham lương cac dang nitơ la yêu tô quan trong anh hương đên kha năng tiêu hoa, hâp thu va sư dung nitơ ơ ông tiêu hoa. Măc khac cac tac gia cung kham pha ra răng cach cho ăn (đăc, loang) cung đa anh hương đên ham lương cac dang nitơ, tư đo anh hương đên sư tiêu hoa va sư dung nitơ cua heo.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Trong giai đoan nay cac nghiên cưu đi sâu vao xac đinh nhu câu cua cac dinh dương chinh (năng lương, protein va axit amin) va môi tương quan cua chung trong dinh dương cho lơn thit đê đat kêt qua tôi ưu vê năng suât va chât lương thit va đôi tương chu yêu tâp trung vao lơn giông ngoai va lơn lai. Nghiên cưu vê nhu câu protein va axit amin cho lơn thit giông ngoai, Nguyên Nghi va (1994) đa tiên hanh thi nghiêm trên 48 lơn thit giông ngoai va cho thây răng vơi lơn thit giông ngoai co nhu câu vê protein la 15% va 0,85% lysine cho lơn 20-55 kg va 14% protein va 0,78% lysine cho lơn 56-85 kg. Trân Quôc Viêt va ctv (1995) đa nghiên cưu xac đinh nhu câu năng lương va protein cho lơn lai 7/8 mau ngoai nuôi thit. Bui Huy Như Phuc (1996) nghiên cưu anh hương cac mưc năng lương va protein trên lơn tăng trương. Tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 100 lơn thit giông ngoai đươc thiêt kê theo 2 yêu tô (5x2) gôm 5 mưc năng lương va 2 mưc protein. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng mưc năng lương thich hơp trong khâu phân cho lơn thit la 2965-3112 kcal/kg va mưc protein thich hơp la 14-16%. Vê nghiên cưu anh hương cua cac mưc protein thô trong khâu phân đên năng suât va chât lương thit xe cua heo nuôi thit, Nguyên Nghi va ctv (1995) đa tiên hanh 2 thi nghiêm trên 144 lơn thit lai 3 mau ngoai. Kêt qua cho thây khi cân đôi axit amin trong khâu phân cua lơn thit thi heo ăn khâu phân 16% protein thô ơ giai đoan 20-50 kg va 14% protein ơ giai đoan 50-90 kg không co sai khac vê tăng trong va tiêu tôn thưc ăn nhưng chi phi thưc ăn thâp hơn khi ăn khâu phân 16-18% protein thô.
Đi sâu nghiên nhu câu axit amin cho lơn thit, Trân Quôc Viêt va ctv (1999) đa tiên hanh 2 thi nghiêm trên 112 lơn thit đê xac đinh anh hương cua cac mưc năng lương va lysine khac nhau trong khâu phân ăn cho lơn ngoai nuôi thit. Kêt qua thi nghiêm đa đưa ra đươc cac công thưc thưc ăn cho lơn thit co ham lương năng lương 3000-3000-2950 kcal/kg, protein thô 18-15-13%, lysine 1,15-1,0-0,75%, methionine+ cystine 0,7-0,62-0,49%, threonine 0,75-0,67-0,52%, tryptophan 0,2-0,18-0,14% tương ưng vơi cac giai đoan sinh trương 15-30, 30-60 va 60-100 kg. Nguyên Ngoc Hung va ctv (2001) đa tiên hanh thi nghiêm trên 48 lơn ngoai (Yorkshire) va 48 lơn lai (Yorkshire x Thuôc nhiêu) nuôi thit nhăm xac đinh ty lê lysine/năng lương thich hơp cho cac đôi tương trên. Kêt qua thi nghiêm cho thây ty lê lysine/năng lương thich hơp cho lơn Yorkshire la 0,65-0,55 g/MJ DE va cho lơn lai la 0,55-0,45 g/MJ DE tương ưng cho 2 giai đoan nuôi la 20-50 kg va 50-85 kg. Mưc năng lương trong khâu phân cho lơn ngoai la 14-13 MJ DE va lơn lai la 13-12 MJ DE tương ưng cho 2 giai đoan nuôi ơ trên. Vu Thi Lan Phương va ctv (2001) cung đa nghiên cưu vê ty lê lysine va năng lương thich hơp cho lơn thit sinh trương va vô beo giông ngoai va giông lai. Cac tac gia đa tiên hanh trên 96 lơn ngoai Yorkshire nuôi thit đươc bô tri theo 2 yêu tô (2x4) vơi 2 mưc năng lương va 4 mưc lysine. Kêt qua cua thi nghiêm la khâu phân chưa 13,5-12,5 MJ DE vơi ty lê lysine la 0,65-0,55 g/ MJ DE tương ưng cho 2 giai đoan nuôi sinh trương va vô beo đat hiêu qua tôt nhât.
4.1.3 Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho lơn nai
Xac đinh nhu câu dinh dương cho lơn nai mang thai va nuôi con, ca giông ngoai, giông lai va giông nôi cung đa đươc nhiêu tac gia quan tâm nghiên cưu trong 20 năm trơ lai đây. Trong nghiên cưu nhu câu dinh dương cho lơn nai mang thai thi viêc nghiên cưu xac đinh mưc ăn hang ngay la rât quan trong, no giup không chê lương dinh dương ăn vao phu hơp vơi tưng giai đoan phat triên cua bao thai, đam bao đu dinh dương cho bao thai phat triên đông thơi tranh đươc tinh trang lơn nai qua mâp do ăn nhiêu lam giam kha năng sinh san, tăng ty lê chêt thai.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trong giai đoai nay, cac nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho lơn nai chưa nhiêu va chu yêu tâp trung nhiêu vao đôi tương lơn giông nôi. Nghiên cưu vê chê đô nuôi dương lơn nai nôi Lang hông trong thơi ky co chưa va nuôi con, Nguyên Hiên (1981) đa tiên hanh thi nghiêm trên 24 lơn nai cơ ban cho ăn vơi chê đô dinh dương han chê ơ 3 thang chưa đâu, tăng cao hơn tiêu chuân ơ thang chưa cuôi va nuôi con. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng vơi viêc nuôi dương han chê trong 3 thang chưa đâu va tăng cao hơn tiêu chuân vao thang chưa cuôi va giai đoan nuôi con thang thư nhât, kha năng sinh san cua lơn nai đươc nâng cao ro rêt. Nuôi dương lơn nai han chê ơ 3 thang chưa đâu, tăng cao vao thang chưa cuôi đa không lam lơn nai bi gây đi hoăc sinh con xâu đi. Đông thơi nuôi dương lơn nai nuôi con thang thư nhât vơi khâu phân dinh dương cao lam tăng san lương sưa lơn nai, dân đên tăng trong lương lơn con cai sưa, giam ty lê chêt, coi coc, ty lê nhiêm bênh cua lơn con va đông thơi giam hao mon heo me. Ngoai nghiên cưu vê nhu câu dinh dương va mưc ăn vao cua lơn nai con co cac nghiên cưu khao sat kha năng tich luy protein cua lơn nai nôi trong thơi ky co chưa (Nguyên Thi Lương Hông, 1983). Cung chinh tac gia nay, Nguyên Thi Lương Hông (1983) đa nghiên cưu đăc điêm trao đôi năng lương, protein cua lơn nai nôi trong thơi ky co chưa.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Cac nghiên cưu vê dinh dương cho lơn nai chu yêu tâp trung xac đinh nhu câu năng lương, protein, axit amin va mưc ăn vao hang ngay thich hơp cho lơn nai mang thai va nuôi con, ca nai nôi va nai ngoai. Nguyên Nghi va ctv (1993) đa nghiên cưu anh hương cua cac mưc năng lương va protein khac nhau trong khâu phân đên năng suât sinh san cua lơn nai nôi va lai. Cac tac gia đa tiên hanh trên 54 nai Mong cai, 18 nai lai Đai bach x Mong cai va 12 nai lai Landrace x Mong cai. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng nai Mong cai co chưa đươc cung câp mưc năng lương thơi ky đâu la 2846 kcal, thơi ky thư hai la 3463 kcal, tương ưng vơi 1-1,2 kg thưc ăn, đôi vơi nai lai la 3903 kcal ME cho giai đoan 1 (1,3-1,4 kg) va 4694 kcal ME cho giai đoan 2 (1,6-1,7 kg). Lơn nai ơ thơi ky nuôi con cho ăn tư do thưc ăn tinh khoang 2,8-3 kg cho nai nôi va 4 kg cho nai lai vơi mưc protein thô la 16%.
Kêt qua nghiên cưu cua Phan Bui Ngoc Thao va ctv (1994) trên 60 lơn nai sinh san giông ngoai cho thây răng khâu phân cho lơn nai ngoai mang thai chưa 2900 kcal ME/kg va 13% protein thô vơi mưc ăn vao hang ngay la 1,9 kg cho lơn chưa ky I va 2,3 kg cho lơn chưa ky II. Khâu phân cho lơn nai ngoai nuôi con chưa 3000 kcal ME/kg va 15% protein thô. Nguyên Thi Viên (1994) tiên hanh 4 thi nghiêm trên 232 nai ơ lưa đe 2, 3, 4 va 5 thưc nghiêm trên 1440 nai thuôc nông hô đa xac đinh đươc mưc ăn cho lơn nai giai đoan mang thai la 1,8-2,2 kg/con/ ngay ơ giai đoan chưa ky I va tăng thêm 0,4-0,5 kg cho giai đoan chưa ky II. Hoang Nghia Duyêt (2001) nghiên cưu anh hương cua cac mưc protein thô khac nhau đên kha năng sinh trương va sinh san cua lơn nai hâu bi va sinh san giông Mong cai nuôi tai miên Trung. Đoan Xuân Truc va ctv (2001) đa nghiên cưu xây dưng cac công thưc thưc ăn hôn hơp cho lơn nai mang thai va nuôi con. Nguyên Như Pho (2001) nghiên cưu anh hương cua khâu phân ăn co mưc năng lương khac nhau trong thơi ky mang thai đên năng suât sinh san cua lơn nai. Tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 60 lơn nai chia lam 4 lô vơi cac mưc năng lương khac nhau. Kêt luân rut ra trong thi nghiêm nay lơn nai trong giai đoan mang thai ky 1 giơi han mưc ăn vao 6000 kcal ME/ ngay, ky 2 7500-9000 kcal/ngay va han chê cho ăn chi con 3000 kcal/ngay trong 4-5 ngay trươc khi đe.
Viêc nghiên cưu xac đinh nhu câu năng lương, protein, axit amin thich hơp cho lơn nai mang thai va nuôi con ca giông nôi va giông ngoai đa đươc cac tac gia nghiên cưu môt cach hoan chinh trong đê tai đôc lâp câp nha nươc vê thưc ăn gia suc (2000-2002) do La Văn Kinh chu tri. Đê tai nay đa tiên hanh nghiên cưu trên 45 lơn nai ngoai va 60 nai nôi giai đoan mang thai; 100 lơn nai ngoai va 48 lơn nai nôi giai đoan nuôi con. Kêt qua nghiên cưu cua đê tai nay đa xac đinh đươc nhu câu vê năng lương, protein va axit amin cung như mưc ăn hang ngay cua lơn nai mang thai va nuôi con. Khâu phân cho lơn nai giông ngoai giai đoan mang thai la 3100 Kcal ME/kg va 13% protein thô; 0,65% lysine; 0,46% methionine + cystine; 0,53% threonine; 0,12% tryptophan va 0,23% methionine. Kêt qua thi nghiêm cung cho thây răng mưc ăn hang ngay cua nai co thê trang trung binh trong giai đoan mang thai cân cung câp 2 kg/nai/ngay vơi giai đoan chưa ky 1 va 3 kg/nai/ngay cho giai đoan chưa ky 2. Nai co thê trang mâp cân cung câp 1,8 kg/ con/ngay cho giai đoan chưa ky 1 va2,7 kg/con/ngay cho chưa ky 2. Nai co thê trang ôm cân cung câp 2,2 kg/con/ngay cho giai đoan chưa ky 1 va 3,3 kg/con/ ngay cho chưa ky 2. Vơi nai nôi giai đoan mang thai khâu phân chưa 2900 Kcal ME/kg va 12% protein thô, 0,6% lysine, 0,38% methionine+ cystine, 0,46% threonine va 0,11% tryptophan vơi mưc ăn vao hang ngay la 1,4 va 1,5 kg/con/ ngay lân lươt cho 2 giai đoan chưa ky 1 va ky 2 cua lơn nai nang thai lưa 1 va 2 va 1,1 va 1,2 kg/con/ngay lân lươt cho 2 giai đoan chưa ky 1 va ky 2 cua lơn nai nang thai tư lưa 3 trơ đi. Khâu phân cho lơn nai nuôi con giông ngoai chưa 3100 kcal/kg thưc ăn; 18% protein thô; 0,95% lysine; 0,53% methionine + cystine; 0,61% threonine va 0,15% tryptophan. Vơi lơn nai nuôi con giông nôi khâu phân chưa 3000 Kcal ME/kg va 14 % protein thô, 0,85% lysine, 0,32% methionine+ cystine, 0,56% threonine va 0,15% tryptophan vơi mưc ăn vao hang ngay la 3,0-3,5 kg/con/ ngay cho lơn nai nuôi 10 con. Nêu lơn nai đê nuôi trên hoăc dươi 10 con co thê cho ăn theo sô lương lơn con đê nuôi như sau: 1 kg cho lơn nai + 0,2-0,25 kg cho môi lơn con đê nuôi.
Tom lai:
Trong hơn 20 năm qua đa co nhưng tiên bô vươt bâc trong viêc nghiên cưu vê nhu câu cac dinh dương cho lơn. Cac nghiên cưu đươc tiên hanh kha đa dang trên hâu hêt cac đôi tương lơn như lơn con theo me, lơn con sau cai sưa, lơn thit va lơn nai va ơ cac giông khac nhau gôm giông nôi, lai va giông ngoai. Cac nghiên cưu tâp trung xac đinh nhu câu cac chât dinh dương năng lương, protein thô, môt sô axit amin tông sô giơi han quan trong nhât như Lysine, methionine + Cystine, threonine. Cac kêt qua nay đa đươc ưng dung rông rai vao thưc tê san xuât va đa gop phân giam đang kê chi phi thưc ăn cho 1 kg tăng trong. Co thê noi chi tiêu nay trong thi nghiêm va ơ cac trang trai nuôi lơn lơn đa tiêm cân vơi nươc ngoai (trên 90%).
Co rât it cac nghiên cưu vê nhu câu năng lương, protein, axit amin tông sô trên lơn giông chuyên sinh san đưc va cai.
Co rât it cac nghiên cưu vê nhu câu axit amin tiêu hoa, khoang vi lương, vitamin cho cac đôi tương lơn.
4.2 Tinh hinh nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho gia câm
Cung như cac nghiên cưu trên lơn, cac nghiên cưu vê xac đinh nhu câu dinh dương cho gia câm trong thơi gian qua chu yêu tâp trung xac đinh nhu câu năng lương, protein va axit amin cung như ty lê giưa chung cho gia câm. Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho gia câm trong thơi gian qua chu yêu tâp trung ơ ga va vit, con cac đôi tương khac như cut, bô câu… chưa đươc quan tâm nghiên cưu nhiêu. Bên canh đo, cac nghiên cưu vê mưc ăn hang ngay cho ga giông sinh san hương thit cung đươc quan tâm.
4.2.1 Nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho ga thit
Trên đôi tương ga thit thương phâm, co rât nhiêu nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương đê cai thiên năng suât, giam chi phi thưc ăn vi đây la đôi tương co tôc đô sinh trương nhanh, tiêu tôn thưc ăn thâp nêu khâu phân cân đươc cân đôi hơp ly. Nghiên cưu vê dinh dương cho ga thit trong thơi gian qua cung đa co nhiêu tiên bô vươt bâc. Cung vơi sư cai thiên vê con giông, nghiên cưu vê dinh dương cho ga thit đa gop phân cai thiên năng suât cua ga, rut ngăn thơi gian nuôi thit tư 10-12 tuân xuông con 6-7 tuân va cai thiên hê sô chuyên hoa thưc ăn đang kê xuông con xâp xi 2 kg thưc ăn cho 1 kg tăng trong.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trong giai đoan nay cac nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho ga thit thương phâm đa đi sâu vao xac đinh nhu câu protein va ty lê năng lương/ protein thich hơp cho ga. Pham Quang Hoan (1984) đa nghiên cưu xac đinh hiêu qua ty lê protein va năng lương hơp ly trong thưc ăn cho ga thit tư 4-12 tuân tuôi. Ga tư 0-4 tuân cho ăn khâu phân khơi đông giông nhau la 25% protein thô va 119 kcal ME/1% protein thô. Tư 4 tuân chia lam 3 lô, môi lô 500 con. Lô 1: đôi chưng vơi 20% protein thô va 152,5 kcal ME/1% CP; lô 2: 21% CP va 144,2 kcal ME/1% CP va lô 3: 22% CP va 133,4 kcal ME/1% CP. Kêt qua thi nghiêm rut ra răng ga TĐ3 nuôi thương phâm vao mua đông giai đoan 4-12 tuân thưc ăn chưa 155,2 kcal ME/1% CP; ga TĐ93 nuôi thương phâm vao mua đông giai đoan 4-9 tuân thưc ăn chưa 133,4 kcal ME/1% CP; va ga TĐ983 nuôi thương phâm vao mua he thu giai đoan 4-9 tuân thưc ăn chưa 133,4 kcal ME/1% CP va giai đoan 10-12 tuân thưc ăn chưa 144,2 kcal ME/1% CP.
Hoang Viêt Anh va ctv (1985) nghiên cưu vê ty lê protein thô trong khâu phân thưc ăn khơi đông nuôi ga 1-56 ngay tuôi. Cac tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 1727 ga thit 1 ngay tuôi la ga lai 93 cua bô giông Plymouth 791 đươc chia lam 3 lô vơi 3 mưc protein thô khac nhau la 25; 22 va 20%. Tư kêt qua thi nghiêm cac tac gia cho răng ga thit thương phâm trong giai đoan khơi đông nên đươc cho ăn khâu phân co ham lương protein thô la 22-25%. Bui Đưc Lung va Nguyên Tai Lương (1986) đa nghiên cưu san xuât premix khoang vitamin bô sung vao thưc ăn nuôi ga thit. Bên canh cac nghiên cưu vê xac đinh nhu câu protein, năng lương va bô sung khoang cho ga, Bui Đưc Lung va ctv (1986) cung đa tiên hanh nghiên cưu xac đinh mât đô mang ăn, mang uông tôi ưu cho ga thit ơ cac giai đoan 0-5 va 6-9 tuân tuôi. Tuy nhiên, trong giai đoan nay cac nghiên cưu mơi chi dưng lai ơ cân băng năng lương va protein ma chưa tinh đên axit amin, nên ham lương protein thô trong khâu phân cho ga con kha cao (25% cho giai đoan khơi đông va 22% cho giai đoan sau) gây lang phi protein.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho ga thit, La Văn Kinh va ctv (1993) đa tiên hanh 2 thi nghiêm trên 2100 ga thit V135 vơi cac mưc năng lương protein va axit amin khac nhau. Kêt qua thi nghiêm xac đinh đươc mưc năng lương va protein tôi ưu trong khâu phân ăn cho ga thit 0-4 tuân la 3000-3150 kcal ME/kg; ME/CP la 125-131; lysine: 1,3%; methionine+ cystine: 1,0%; threonine: 0,75%. Nguyên Nghi va ctv (1994) cung đa nghiên cưu anh hương cua cac mưc protein khac nhau cho ga thit. Cac tac gia đa tiên hanh bô tri thi nghiêm vơi 5 mưc protein khac nhau trên cung môt mưc năng lương va vơi 2 mưc năng lương khac nhau trên 2 mưc protein. Kêt qua thi nghiêm cho thây mưc protein thich hơp cho ga thit la 24-22-20% hoăc 22-20-18% cho 3 giai đoan tuôi 0-21, 22-42 va 43-63 ngay. Trân Công Xuân va ctv (1995) đa nghiên cưu xac đinh mưc năng lương va protein tôi ưu trong khâu phân cho ga thit. Kêt qua thi nghiêm cho thây vơi ga Ross 208, sư dung mưc năng lương 3200-3300-3370 kcal/kg va mưc protein 23-21-19% cho 3 giai đoan tuôi 0-10, 11-28 va 29-56 ngay. Vơi ga Ross V35 la 3200-3300-3370 kcal ME/kg va 24-22-20% protein thô va vơi ga AV35 la 3100-3300-3370 kcal ME/kg va 24-22-20% protein thô. Nghiên cưu môi quan hê giưa năng lương va protein cho ga,
Hoang Toan Thăng va ctv (1995) đa nghiên cưu nhu câu năng lương va ty lê năng lương/protein cho ga thit nuôi hôn hơp va nuôi tach riêng trông mai. Tac gia kêt luân răng đôi vơi ga trông sư dung mưc năng lương la 3200 kcal ME/kg, 23% protein thô va mưc 3300 kcal ME/kg va 21% protein thô. Đôi vơi ga mai sư dung mưc năng lương la 3300 kcal ME/kg, 23% protein thô va mưc 3400 kcal ME/kg va 21% protein thô. Đôi vơi ga thit nuôi hôn hơp, mưc năng lương va protein đê đam bao hiêu qua cao la 3200-3300 kcal ME/kg va 23-21% protein thô.
Trong cac nghiên cưu trươc vê nhu câu dinh dương cho ga thit, cac tac gia tâp trung xac đinh nhu câu năng lương trao đôi, protein thô va ty lê năng lương/ protein. Tuy nhiên, viêc xac đinh nhu câu protein thô chưa phan anh chinh xac nhu câu cua con vât, ma phai đi sâu nghiên cưu nhu câu cac axit amin mơi chinh la ban chât cua vân đê. La Văn Kinh va ctv (1995) đa nghiên cưu khâu phân cân băng môt sô axit amin giơi han cho ga thit va tư đo giam ham lương protein thô trong khâu phân. Kêt qua thi nghiêm cho thây vơi viêc giam protein thô trong khâu phân (khoang 20%) va cân băng axit amin trong khâu phân cho ga thit 0-4 va 5-8 tuân tuôi chưa 21-19% protein thô, 1,2-1,0% lysine, 0,64-0,54% methionine đa tiêt kiêm 11% chi phi thưc ăn cho kg tăng trong. Đô Văn Quang va ctv (1997) cung đa nghiên cưu trên 1500 ga thit Hybro, bô sung DL. Methionine trong khâu phân ăn đê giam ham lương protein thô. Kêt qua cho thây bô sung DL.methionine 0,15-0,2% ơ thưc ăn khơi đông va 0,1-0,15% ơ thưc ăn kêt thuc đa giup giam thâp ham lương protein thô trong khâu phân (tương ưng la 21 va 17%). Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho ga thit không chi dưng lai ơ cân băng axit amin tông sô ma con đi sâu nghiên cưu cân băng axit amin tiêu hoa. La Văn Kinh va ctv (1999) đa nghiên cưu trên 1600 ga thit, so sanh anh hương cua cân băng axit amin tiêu hoa vơi cân băng axit amin tông sô va cho thây răng cân băng axit amin tiêu hoa cho kêt qua tôt hơn đăc biêt la khâu phân chưa cac nguyên liêu co ty lê tiêu hoa protein thâp như cam gao.
Ngoai ra, bên canh nghiên cưu xac đinh nhu câu cac chât dinh dương thich hơp, cac tac gia con găn vơi viêc tăng kha năng chiu nong cua ga thit. Trinh Xuân Cư va ctv (2002) đa nghiên cưu xac đinh mưc năng lương, ty lê lysine/năng lương va lương phôt pho dê tiêu trong khâu phân đên năng suât va kha năng sông con cua ga thit trong điêu kiên stress nhiêt. Kêt qua thi nghiêm rut ra đươc bên canh mưc năng lương va ty lê lysine/năng lương thich hơp cho ga ơ cac giai đoan tuôi khac nhau, cac tac gia con khuyên cao răng trong điêu kiên srtess nhiêt cân lương phôt pho dê tiêu tư 0,35 đên 0,55% trong khâu phân.
Bên canh đo, trong nhưng năm gân đây, do nhu câu, thi hiêu cua ngươi tiêu dung, ga thit lông mau cung đa phat triên manh me. Đê đap ưng cho sư phat triên cua nhom ga nay, nhiêu nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cua chung đa đươc tiên hanh. Hô Lam Sơn va ctv (2001) đa nghiên cưu cac công thưc khâu phân ăn thich hơp cho ga thit lông mau Kabir. Tiên hanh thi nghiêm trên 300 ga Kabir, chia lam 3 lô vơi 3 khâu phân khac nhau va đa xac đinh đươc khâu phân ăn thich hơp cho ga tuy thuôc vao nguôn nguyên liêu săn co cua đia phương. Trân Tô va ctv (2001) đa nghiên cưu xac đinh ty lê protein thưc vât tôi ưu trong khâu phân đê nuôi ga thit tha vươn giông Kabir. Kêt qua nghiên cưu trên 450 ga 0-10 tuân tuôi cac tac gia đa rut ra đươc ty lê protein thưc vât thich hơp cho ga thit tha vươn giông Kabir la 21-19-17% lân lươt cho 3 giai đoan 0-3 tuân, 3-7 tuân va sau 7 tuân.
Trân Quôc Viêt va ctv (2001) đa nghiên cưu anh hương cua ham lương năng lương va ty lê cac axit amin giơi han quan trong trong khâu phân đên sinh trương va chuyên hoa thưc ăn cua ga thit lông mau Tam hoang va Kabir. Tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 660 ga Tam hoang va 300 ga Kabir va đa đi đên kêt luân khâu phân thich hơp cho ga Tam hoang trong điêu kiên nuôi nhôt chưa 2950-3000-3100 kcal ME/kg; 19-18-17% protein thô; 1,05-0,9-0,75% lysine tông sô; 0,78-0,70-0,61% methionine+ cystine va 0,69-0,61-0,52% threonine tương ưng cho 3 giai đoan 0-4, 5-8 va >8 tuân tuôi. Vơi ga Kabir nuôi thit khâu phân chưa 3000-3100-3100 kcal ME/kg; 21-19-18% protein thô; 1,05-0,95-0,85% lysine tiêu hoa; cac axit amin khac đươc tinh theo ty lê so vơi lysine tiêu hoa như sau: methionine+ cystine: 74-78-82% va threonine: 66-68-70% tương ưng cho 3 giai đoan 0-4, 5-8 va >8 tuân tuôi.
Ơ khu vưc miên Trung, Trân Sang Tao va ctv (2001) đa tiên hanh hai thi nghiêm trên tông sô 900 con ga Kabir va ga lai Kabir-Mia va Kabir-Ri đê xac đinh mưc năng lương va ty lê protein thich hơp trong khâu phân cho cac đôi tương ga trên. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng ga Kabir thich hơp vơi khâu phân co mưc năng lương trao đôi 3000 kcal/kg cho giai đoan khơi đông va tăng dân 100 kcal/kg cho môi giai đoan tiêp theo va mưc protein thô la 20%; ga lai F1: Kabir-Mia va Kabir-Ri thich hơp vơi khâu phân co mưc năng lương trao đôi 3000 kcal/kg va mưc protein thô la 19%. Nguyên Thi Lê va ctv (2002) đa nghiên cưu xac đinh mưc năng lương protein va axit amin thit hơp cho ga thit lông mau BT2 ơ khu vưc miên Nam. Thi nghiêm đươc tiên hanh trên 1620 ga thit tha vươn BT2, bô tri theo 2 yêu tô (3x3) vơi 3 mưc protein thô va 3 mưc lysine. Kêt qua thi nghiêm cho thây khâu phân thich hơp cho ga chưa 18,5-16,5% protein thô va 1,1-0,9% lysine tương ưng cho 2 giai đoan 0-6 va 7-12 tuân tuôi.
4.2.2 Nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho ga đe trưng giông va thương phâm
Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho ga mai đe, ca đe trưng thương phâm va trưng giông ơ Viêt nam cung đa đươc quan tâm tư rât sơm. Cung vơi viêc nghiên cưu ơ nươc ngoai kêt hơp vơi tham khao tai liêu tư nươc ngoai, cac tac gia thuôc liên hiêp gia câm Trung ương đa đưa ra tiêu chuân khâu phân ăn cho cac loai ga khac nhau. Tuy nhiên, năng suât va chât lương con giông luôn ngay cang đươc cai thiên nên công viêc nghiên cưu cân phai đươc tiên hanh thương xuyên va liên tuc đê đam bao cho dong phat triên cua nganh chăn nuôi đươc liên tuc.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Ơ giai đoan nay chưa co nhiêu nghiên cưu trong nươc nhu câu dinh dương va khâu phân ăn cho ga đe trưng ơ trong nươc ma chu yêu dưa vao cac nghiên cưu trong điêu kiên nươc ngoai hoăc cac khuyên cao cua nươc ngoai. Tuy nhiên, cung đa co môt sô nghiên cưu trên đôi tương ga đe giông trưng. Vu Đai va Bui Hương Hoa (1988) đa tiên hanh nghiên
cưu xac đinh mưc ăn phu hơp cho ga giông trưng Leghorn thuân BXV va BVY đa đươc nuôi ơ Viêt nam đên đơi thư 9. Kêt qua cho thây răng môt ga mai Leghorn dong thuân chi tiêu thu hêt 75-83% lương thưc ăn so vơi đinh mưc cu (hoăc 1827-2047g) ơ giai đoan 1 đên 63 ngay tuôi; 83-86% (hoăc 3783- 3924g) ơ giai đoan 64 đên 133 ngay tuôi va 95-96% (hoăc 19172-19376 g) giai đoan 134-308 ngay tuôi. Khi giam mưc ăn cho môt ga mai trong ky so vơi đinh mưc cu đa không lam giam đinh mưc kinh tê cua cac chi tiêu: ty lê nuôi sông, ty lê chon giông, san lương va chât lương trưng giông.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Ơ giai đoan nay đa co rât nhiêu nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương va mưc ăn vao hơp ly cho ga đe, đăc biêt la ga đe trưng giông thit. Nghiên cưu nhu câu dinh dương va chê đô ăn hơp ly cho ga đe giông thit dương như la môi quan tâm hang đâu. Bơi vi ga giông thit chuyên cho thit nên co yêu câu vê thưc ăn ăn vao cao đê phat triên khôi lương cơ thê, nhưng khi đo ga qua mâp va lam giam kha năng san xuât trưng va giam ty lê thu tinh. Do đo cân phai co chê đô dinh dương va mưc ăn vao hơp ly đê duy tri trong lương ga vưa phai, tăng ty lê đe cung như ty lê thu tinh. Nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho ga giông hương thit, Nguyên Tât thăng va ctv (1994) đa tiên hanh nghiên cưu trên 1200 ga mai đe V35 vê anh hương cua cac mưc protein khac nhau đên sưc san xuât cua ga giông thit cho thây răng khâu phân 14% protein không lam giam đang kê ty lê đe nhưng giam chi phi thưc ăn cho 1 ga con san xuât ra. Nguyên Nghi va ctv (1994) đa tiên hanh nghiên cưu tư luc 1 ngay tuôi đên 61 tuân tuôi, trên ga sinh san hương thit Hybro HV85 vê anh hương cua cac mưc ăn han chê khac nhau ơ giai đoan nuôi hâu bi đên năng xuât trưng cua ga giông hương thit. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng chê đô giam mưc ăn trong giai đoan tư 6-12 tuân tuôi đa tiêt kiêm đươc 10-12% lương thưc ăn ăn vao va nâng san lương trưng tư 10-15 qua/mai. Bui Quang Tiên va ctv (1995) đa tiên hanh thi nghiêm xac đinh mưc ăn han chê va mưc protein va năng lương tôi ưu trong khâu phân cho ga sinh san giông thit Ross 208 va Hybro HV85. Kêt qua thi nghiêm cac tac gia đa khuyên cao sư dung khâu phân chưa 18-14-17% protein thô va 3000-2750-2750 kcal ME/kg cho cac giai đoan ga con, hâu bi va ga đe.
Vê nghiên cưu anh hương cua mưc ăn han chê đôi vơi ga giông hương thit, Nguyên Tât Thăng va ctv (1995) cho thây răng cho ăn han chê (65% nhu câu) trong giai đoan nuôi hâu bi đa lam châm thơi gian thanh thuc nhưng tăng ty lê đe va giam chi phi thưc ăn.
Tiên thêm môt bươc nưa, Đô Thi Tinh va ctv (1995) đa nghiên cưu mưc năng lương va protein thich hơp va kha năng sư dung axit amin tông hơp đê giam ham lương protein thô trong khâu phân cho ga sinh san hương thit. Tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 2240 ga sinh san giông thit HV85 (30-49 tuân tuôi) đươc bô tri theo 2 yêu tô (2x3) vơi 2 mưc năng lương va 3 mưc protein thô, va môt thi nghiêm bô sung axit amin (lysine va methionine) đê giam protein thô trong khâu phân. Kê qua thi nghiêm rut ra đươc ga sinh san HV85 (30-49 tuân) cho ăn khâu phân 2850 kcal ME/kg, 16,5% protein thô, 0,75% lysine va 0,31% methionine la thich hơp. Nguyên Nghi va ctv (1995) cung đa nghiên cưu anh hương cua ty lê protein trong khâu phân co bô sung methionine va mưc ăn trong giai
đoan đe trưng đên sưc san xuât trưng cua ga giông hương thit cho thây răng sư dung khâu phân chưa 15-15,5% protein thô co bô sung methionine đa duy tri đươc năng suât trưng. La Văn Kinh va ctv (1997) đa tiên hanh thi nghiêm trên 3600 ga sinh san giông thit vơi cac mưc protein thô khac nhau va cân băng axit amin đê giam ham lương protein thô trong khâu phân cho ga đe giông thit. Kêt qua cho thây khâu phân cho ga Hubbard gia đoan đe trưng chưa 16% protein thô (đa giam thâp) 0,83% lysine va 0,65% methionine+ cystine. Bui Đưc Lung va ctv (1999, 2001) đa nghiên cưu mưc năng lương thich hơp cho ga trông giông thit; Pham Quang Hoan va ctv (1999, 2001) đa nghiên cưu san xuât thưc ăn hôn hơp cho ga giông sinh san hương thit.
Vơi ga đe trưng thương phâm cung co môt sô nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cua chung. Lâm Minh Thuân va ctv (1996) nghiên cưu anh hương cua cac mưc protein va năng lương đên năng suât va phâm chât trưng cua ga ISA-Brown va Leghorn trong mua khô. Tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên đan ga Isa-Brown va Leghorn tư 22 tuân tuôi đươc bô tri gôm 2 yêu tô (3x3) vơi 3 mưc protein thô la 18, 19 va 20% va 3 mưc năng lương 2700, 2800 va 2900 kcal ME/kg. Kêt qua thi nghiêm cho thây vơi ga Isa-Brown mưc năng lương thich hơp la 2800 kcal ME/kg va mưc protein thich hơp la 18%; trong khi đo vơi ga Leghorn mưc năng lương thich hơp la 2800 kcal ME/kg va protein thich hơp la 19%. Nguyên Thi Hoa Ly va ctv (1996) nghiên cưu bô sung L.lysine cho ga đe trưng thương phâm giông Brown nick. Cac tac gia đa đi đên kêt luân bô sung 0,15% L.lysine trong khâu phân cho ga đe đem lai kêt qua tôt.
La Văn Kinh va ctv (1997) đa tiên hanh nghiên cưu trên 2970 ga đe trưng Hy-line thương phâm vơi 3 mưc protein thô 18, 17 va 16% va cân băng axit amin thiêt yêu (lysine, methionine+ cystine) đê giam ham lương protein thô trong khâu phân. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng vơi viêc cân băng axit amin, khâu phân thich hơp cho ga đe trưng thương phâm chưa 17% protein thô, 0,95% lysine, 0,82% methionine+ cystine. La Văn Kinh va ctv (2002) đa nghiên cưu xac đinh nhu câu năng lương va axit amin cho ga đe trưng thương phâm. Thi nghiêm đươc tiên hanh trên 2430 ga đe Hy-line thương phâm tư 20-44 tuân tuôi đươc bô tri theo 2 yêu tô (3x3) vơi 3 mưc năng lương 2750, 2850 va 2950 kcal ME/kg va 3 mưc lysine 0,87, 0,96 va 1,05%; cac axit amin thiêt yêu con lai: methionine+ cystine va threonine đươc tinh theo ty lê phân trăm so vơi lysine. Kêt qua khâu phân thich hơp nhât cho ga đe trưng thương phâm chưa 2850 kcal ME/kg, 0,87% lysine, 0,73% methionine+ cystine va 0,61% threonine.
Trên ga tau vang đe trưng, Lâm Minh Thuân va ctv (2002) đa nghiên cưu xac đinh nhu câu protein va năng lương thich hơp trong thưc ăn cho ga tau vang trong giai đoan đe trưng. Tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 1068 ga tau vang đe trưng, chia lam 2 thi nghiêm. Thi nghiêm 1 trên 540 con tư 25 tuân tuôi đươc tbô tri theo 2 yêu tô (3x3) gôm 3 mưc năng lương la 3000; 3100 va 3200 Kcal ME/kg va 3 mưc protein thô la 14; 15 va 16%. Thi nghiêm 2 tiên hanh trên 528 con tư 42 tuân tuôi đươc bô tri theo 2 yêu tô (2x4) vơi2 mưc protein thô la 14 va 15%, ơ môi mưc protein hoăc bô sung 0,1% lysine hoăc bô sung 0,05% methionine hoăc bô sung ca 2 axit amin vơi ty lê 0,1% lysine va 0,05% methionine va so vơi lô đôi chưng không bô sung. Kêt qua thi nghiêm cho thây khâu phân thich hơp cho ga tau vang đe trưng chưa 16% protein thô, 3200 kcal ME/kg, nhưng giai đoan sau 45 tuân tuôi thi mưc năng lương 3000 kcal ME/kg se tôt hơn . Tuy nhiên,
khi co bô sung 0,1% lysine va 0,05% methionine vao khâu phân 14% protein thô đat hiêu qua tôt nhât. Bên canh đo, nhăm giam thiêu chi phi thưc ăn trong chăn nuôi gia đinh, Lê Đưc Ngoan (2003) đa tiên hanh nghiên cưu bô sung đâu tôm vao khâu phân ga Lương phương đê ha gia thanh chăn nuôi. Kêt qua thi nghiêm trên 90 ga mai Lương phương đe trưng đa cho thây răng bô sung đâu tôm ơ mưc 10% vât chât khô đa không lam anh hương đên năng suât va chât lương trưng giông, nhưng chi phi thưc ăn đươc cai thiên đang kê.
Tom lai:
Cung như ơ lơn, cac nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho gia câm trong 20 năm qua đa co nhiêu tiên bô vươt bâc. Cac nghiên cưu đươc tiên hanh kha đa dang trên hâu hêt cac đôi tương ga như ga thit, ga giông, ga đe trưng thương phâm va ơ cac giông khac nhau như ga công nghiêp, tha vươn. Cac nghiên cưu tâp trung xac đinh nhu câu cac chât dinh dương năng lương, protein thô, môt sô axit amin tông sô giơi han quan trong nhât như Lysine, methionine + Cystine, threonine. Cac kêt qua nay cung đa đươc ưng dung rông rai vao thưc tê san xuât va đa gop phân giam đang kê chi phi thưc ăn cho 1 kg tăng trong, đat sâp xi 2kg thưc ăn/kg tăng trong. Co thê tiên bô ky thuât ưng dung trong san xuât thưc ăn ga thit công nghiêp va đe trưng thương phâm thây rât ro rêt.
Co rât it cac nghiên cưu vê nhu câu axit amin tiêu hoa, khoang vi lương, vitamin cho cac đôi tương gia câm.
4.3 Tinh hinh nghiên cưu dinh dương cho gia suc nhai lai
4.3.1 Tinh hinh nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho gia suc nhai lai
Dinh dương cho gia suc nhai lai thương phu thuôc vao nguôn thưc ăn thô xanh va sư phân giai chât hưu cơ trong da co, cho nên viêc xac đinh nhu câu cac chât dinh dương dưa vao ty lê phân trăm cua chung trong khâu phân thưc ăn tinh la không hoan toan chinh xac. Nghiên cưu vê dinh dương cho gia suc nhai lai cân chu trong nhiêu kha năng ăn vao đôi vơi thưc ăn thô xanh, kha năng phân giai chât xơ trong trong da co, lương cac chât dinh dương (protein) thoat qua khoi da co… Cac nghiên cưu vê nhu câu dinh dương cho gia suc nhai lai chu yêu tâp trung vao xư ly nguyên liêu, tân dung cac phu phê phâm cho bo sưa, bo thit (se đươc trinh bay sau). Nghiên cưu xac đinh nhu câu cac chât dinh dương thương tâp trung vao xac đinh công thưc thưc ăn tinh cho bo sưa, bo thit, ty lê thưc ăn tinh thô thich hơp cho tưng mưc san xuât khac nhau. Cac nghiên cưu vê ty lê tiêu hoa trong da co cung đa đươc nghiên cưu trong nhưng năm gân đây.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trong giai đoan nay, cac nghiên cưu vê dinh dương cho gia suc nhai lai chu yêu tâp trung vao viêc bô sung thưc ăn tinh va nhu câu dinh dương cho nuôi vô beo bo va nhu câu dinh dương cho bê nghe. Nghiên cưu khâu phân thưc ăn tinh cho gia suc non, Bui Văn Chinh va ctv (1986) đa tiên hanh nghiên cưu cai sưa sơm cho nghe Murrah ơ 60 ngay tuôi băng khâu phân sưa han chê. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng nuôi nghe Murrah vơi lương sưa han chê (200-150) lit va sai sưa sơm (60 ngay) nghe vân phat triên binh thương, tông ham lương sưa nuôi nghe giam đươc 50-60%, đông thơi tăng thêm 22% lương sưa hang hoa. Cung nghiên cưu vê dinh dương trên nghe Murrah, Không Văn Đinh va Phi Như Liêu (1987) đa tiên hanh nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho nghe Murrah băng phương phap hôi quy.
Nghiên cưu vê khâu phân ăn vô beo cho bo thit, Vu Văn Nôi va ctv (1988) đa tiên hanh thi nghiêm trên 15 bo lai sind đê xac đinh khâu phân thưc ăn vô beo cho bo thit. Vu Như Ngoc va ctv (1990) đa nghiên cưu vê vân đê khoang cho bo sưa băng phân tich hoat neutron. Bên canh đo, trong giai đoan nay cung đa co môt sô nghiên cưu bươc đâu đi sâu vao xac đinh ty lê tiêu hoava phân giai thưc ăn trong da co.. Cu Xuân Dân (1987) đa nghiên cưu đông thai axit beo bay hơi câp thâp trong da day đông vât nhai lai khi cho ăn thưc ăn đươc xư ly băng natri propionate trên dê mô lô do da co va da mui khê. Nguyên Trong Tiên (1991) đa nghiên cưu anh hương cua thưc ăn tinh dang viên chưa urea đên ty lê tiêu hoa cac chât dinh dương va cân băng nitơ ơ bê lai. Tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 3 bê lai Ha-Ân (5/8 mau Ha lan) trong 4 giai đoan đa cho thây răng sư dung urea cho bê dươi dang thưc ăn viên đa co tac dung nâng cao ty lê tiêu hoa cac chât dinh dương, đăc biêt la xơ trong khâu phân thưc ăn cua bê lai.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Nghiên cưu vê dinh dương cho gia suc nhai lai, Lê Xuân Cương va ctv (1994) đa nghiên cưu đanh gia nguôn thưc ăn, phương thưc nuôi dương va nhưng vân đê liên quan đên chăn nuôi bo sưa ơ thanh phô Hô Chi Minh. Cac tac gia đa tiên hanh điêu tra trên 381 hô chăn nuôi bo sưa vơi tông công 1746 con ơ 4 quân ven thanh phô Hô Chi Minh. Kêt qua điêu tra cho thây khâu phân cho bo sưa con mât cân đôi vê thưc ăn xanh va thô, mât cân đôi vê protein va năng lương. Lê Đăng Đanh va ctv (1994) đa nghiên cưu thư nghiêm bô sung protein nhăm tăng san lương va chât lương sưa đan bo Holstein ơ miên Đông Nam bô. Tac gia đa xac đinh đươc nhu câu vê viêc cân thiêt phai bô sung protein đê keo dai thơi gian cho sưa, nâng cao san lương va chât lương sưa. Đinh Văn Cai va ctv (1995) đa tiên hanh nghiên cưu trên bo đang cho sưa tư thang thư 3-4, lưa đe thư 2-4 nuôi ơ cac nông hô co năng suât sưa tư 10-18 kg/ngay va sư dung nguôn nguyên liêu thưc ăn săn co ơ đia phương. Kêt qua đa xac đinh đươc công thưc thưc ăn hôn hơp gôm cam gao: 35%, bôt săn: 20%, khô dâu dưa, phông: 12%, urea: 0,8%. Đoan Đưc Vu va ctv (1997) đa nghiên cưu xac đinh khâu phân ăn thich hơp cho bo sưa nuôi trong khu vưc hô gia đinh.
Bui Văn Chinh va ctv (1999) đa tiên hanh 2 thi nghiêm nghiên cưu thưc ăn đâm đăc giau protein cho bo đang văt sưa. Thi nghiêm 1 tiên hanh trên 24 bo F1 (Holstein x Lai Sind) đang cho sưa thang thư 2-4 chia lam 3 lô cho ăn vơi cac khâu phân khac nhau. Thi
nghiêm 2 tiên hanh trên 12 bo đang văt sưa vơi thiêt kê tương tư thi nghiêm 1. Kêt qua đa xac đinh đươc công thưc thưc ăn đâm đăc cho bo đang văt sưa mang lai hiêu qua kinh tê cao. Đo la công thưc 1: khô dâu lac nhân 60%, bôt ca: 3%, bôt săn: 19%, hôn hơp khoang+nitơ phi protein: 18% co mât đô năng lương la 2421 kcal ME/kg va protein thô 48%; va công thưc 2: khô dâu lac nhân 28%, bôt ca: 10%, bôt băp: 24%, hôn hơp khoang+nitơ phi protein: 18%, ri mât: 20% co mât đô năng lương la 2508 kcal ME/kg va protein thô 51%. Trân Đinh Nhung va ctv (1999) nghiên cưu bô sung thưc ăn hôn hơp tinh cho cho dê cai nuôi con. Cac tac gia đa tiên hanh thi nghiêm trên 58 căp dê me-con, chia lam 2 lô. Kêt qua thi nghiêm cho thây bô sung thưc ăn tinh 0,15 kg/con/ngay cho dê me vu đông xuân đa tăng cương sưc khoe dê me va dê con, tăng kha năng tiêt sưa, tăng sinh trương cua dê con.
Lê Trong Lap va ctv (1999) nghiên cưu anh hương cua cac mưc dinh dương trong khâu phân đên kha năng cho sưa va chât lương sưa cho thây răng bo lai F1, F2, F3 HF cho san lương sưa cao vơi mưc năng lương 26.300 kcal ME va 1480 g protein thô/ngay. Ơ mưc khâu phân 23.736 kcal ME va 1308 g protein/ngay cung cho kêt qua tôt va phu hơp vơi mô hinh nuôi bo lai hương sưa trong cac hô nông dân. Chung Anh Dung va ctv (1999) nghiên cưu anh hương cua năng lương, co xanh va thê trang lên kha năng sinh san cua bo sưa. Cac tac gia đa tiên hanh theo doi trên 91 bo F2, F3 đang mang thai thang thư 8 va theo doi chia lam 2 giai đoan: trươc khi đe 2-3 thang va sau khi đe cho tơi khi phôi giông trơ lai. Thi nghiêm đươc bô tri theo 2 tiêu thưc: tiêu thưc mưc năng lương gôm 3 nhom vơi 3 mưc năng lương trong khâu phân la nhom thiêu ME (thiêu 10% so vơi nhu câu), nhom đu ME (sư chênh lêch giưa cung va câu ME la ± 10%) va nhom thưa ME (thưa 10% so vơi nhu câu). Tiêu thưc lương co xanh trong khâu phân gôm 2 nhom: nhom đươc cung câp thiêu co xanh (<20 kg co xanh/ con/ngay) va nhom đươc cung câp đu co xanh (³ 20 kg co xanh/ con/ngay). Kêt qua thi nghiêm cho thây răng nhom đươc nuôi dương vơi khâu phân cân băng năng lương (theo NRC, 1989) ơ ca hai giai đoan đa cho thơi gian đông duc lai sơm hơn 9-45 ngay, thơi gian phôi giông lai rut ngăn hơn 21-47 ngay, khoang cach đe – thu thai rut ngăn 37-52 ngay, hê sô phôi đâu giam hơn 0,27-0,72 lân va hiêu qua cuôi cung đa cho phep rut ngăn khoang cach lưa đe cua bo xuông con 12,2-12,4 thang. Vu Văn Nôi va ctv (2001) nghiên cưu anh hương cua cac mưc dinh dương khac nhau đên kha năng sinh trương va phat triên cua đan bê cai lai hương sưa HF x LS F2, F3 (75-87,5% HF) ơ cac lưa tuôi khac nhau trong điêu kiên hô gia đinh. Kêt qua thi nghiêm cac tac gia đa đưa ra khuyên cao nuôi bê cai lai hương sưa F2, F3 như sau: bê tư 1-6 thang tuôi ăn 2-4 kg co, 0,2-0,3 kg cam, 2-3 kg ba bia; giai đoan 7-15 thang tuôi ăn 7758 kcal ME va 558 g protein/ngay (luc 6 thang tuôi) va 11995 kcal ME va 983 g protein/ngay (15 thang tuôi); giai đoan 15-24 thang tuôi ăn 14573 kcal ME va 1055 g protein/ngay (luc 18 thang tuôi) va 16923 kcal ME va 1235 g protein/ngay (24 thang tuôi). Đinh Văn Cai va ctv (2001) nghiên cưu anh hương cua thưc ăn tinh trong khâu phân đên năng suât va chât lương sưa cua bo F1. Cac tac gia đa tiên hanh 2 thi nghiêm theo ô vuông latin 4x4 trên bo F1 (HFxLS). Kêt qua thi nghiêm 1 trên nhom bo co san lương sưa thâp, trung binh 9,5 kg/ngay vơi khâu phân co voi, co ruzi, rơm u ăn tư do va cac mưc thưc ăn tinh 0,3; 0,4; 0,5 va 0,6 kg/kg sưa cho thây mưc 0,4 kg thưc ăn tinh/1 kg sưa la phu hơp nhât. Kêt qua thi nghiêm 2 trên nhom bo co san lương sưa cao, trung binh 15,2 kg/ngay vơi khâu phân 30 kg co xanh, 6 kg rơm u, 0,06 kg hat bông + 0,04 kg ri mât/ kg sưa va cac mưc thưc ăn hôn hơp lân lươt la 0,15; 0,20; 0,25 va 0,30 kg/kg sưa
cung vơi lân lươt la 0,15; 0,1; 0,05 va 0 kg khô đâu tương/kg sưa, cho thây ham lương protein thô cua thưc ăn tinh hôn hơp không cân cao hơn 16%. Đông thơi kêt qua thi nghiêm con cho thây răng trên ca 2 nhom bo co năng suât sưa khac nhau (9 kg va 14 kg/ngay) đêu cho thây răng mât đô năng lương tư 2069-2088 kcal ME/kg va protein thô tư 117-122 g/kg chât khô ăn vao la phu hơp nhât va khi đo yêu câu chât khô ăn vao ơ nhom bo 9-10 kg sưa/ngay la 3,3% thê trong va nhom bo 14-15 kg sưa/ngay la 3,5% thê trong.
Tom lai:
Nghiên cưu xac đinh nhu câu dinh dương cho gia suc nhai lai trong 20 năm qua đa co nhiêu tiên bô vươt bâc. Cac nghiên cưu đa đi sâu vao xac đinh công thưc thưc ăn tinh thich hơp cho bo sưa, bo thit, nghiên cưu ty lê tinh thô, kha năng ăn vao. Đăc biêt gân đây nhiêu tac gia tâp trung nghiên cưu kha năng phân giai chât xơ trong môi trương da co ca in vitro lân in vivo đê tư đo đanh gia kha năng tiêu hoa cac chât dinh dương trong da co. Tuy nhiên cung cân phai nghiên cưu đê hiêu ro thêm vê môi trương da co va kha năng phân giai chât hưu cơ trong da co cua tưng loai khâu phân khac nhau. Nghiên cưu cac yêu tô cua thưc ăn anh hương đên môi trương da co va kha năng phân giai chât hưu cơ trong da co, tăng hiêu qua sư dung nitơ NH3 trong da co va nghiên cưu ty lê tinh thô thich hơp cho cac mưc san xuât khac nhau trong điêu kiên nguôn thưc ăn va khi hâu năng nong ơ Viêt nam.
Cac nghiên cưu vê dinh dương cho gia suc nhai lai cân chu y vao cac giai phap ky thuât nhăm gia tăng sư hoat đông co hiêu qua cua hê vi sinh vât da co va tăng lương cac chât dinh dương thoat qua (by-pass nutrients) đê đap ưng cho nhu câu rât cao cua gia suc cao san đông thơi sư dung thưc ăn co hiêu qua hơn.
4.3.2 Tinh hinh nghiên cưu đông co va sư dung co cho gia suc nhai lai
Noi đên dinh dương cho gia suc nhai lai thi viêc đâu tiên cân nhăc đên la nguôn thưc ăn xanh la co va sư dung đông co. Cac nghiên cưu vê co va đông co sư dung cho trâu, bo đa đươc quan tâm tư rât sơm va ngay cang phat triên. Tâp quan chăn nuôi gia suc nhai lai ơ nươc ta tư xưa đên nay chu yêu la tân dung đông co chăn tha tư nhiên va phu phê phâm nông nghiêp. Tuy nhiên, đê phat triên manh chăn nuôi gia suc nhai lai, cung câp cho mhu câu vê thit, sưa ngay cang cao cho ngươi tiêu dung thi chi nguôn thưc ăn trên không thê đap ưng đu, ma phai nghi tơi viêc trông co thâm canh, đăc biêt la đê phat triên chăn nuôi bo lây sưa cân thưc ăn co chât lương cao. Chinh vi thê, đa co nhiêu giông co cao san đươc nhâp nôi vao nươc ta vơi năng suât cao va chât lương tôt. Song song đo vân đê nghiên cưu trông thich nghi cac giông co nay va sư dung chung cho gia suc đa đươc nhiêu tac gia quan tâm.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Cac nghiên cưu vê co va đông co trong giai đoan nay tâp trung nhiêu vao viêc trông thich nghi cac giông co nhâp nôi ơ cac vung sinh thai khac nhau cua Viêt nam. Nguyên Danh Ky (1980) đa nghiên cưu kha năng thich nghi cua tâp đoan co trông trên vung đât xam miên Đông Nam Bô. Vo Văn Tri (1980) đa nghiên cưu trông thich nghi tâp đoan cây hoa thao. Nguyên Ngoc Ha (1984) đa tiên hanh nghiên cưu co đâu Stylo đông trên đât xam miên Đông Nam Bô. Đoan Ngoc Chât (1984) đa nghiên cưu theo doi nhip đô sinh trương phat triên cua co la dưa va co la ơ vung trung du Vinh Phu. Trân Quang Nhung va ctv (1985) đa nghiên cưu trông thich nghi 12 giông co nhâp nôi tai Băc Thai va xac đinh môt sô biên phap ky thuât thâm canh co. Nguyên Ngoc Ha va ctv (1985) đa nghiên cưu tuyên chon trên 142 giông co (bô đâu va hoa thao) nhâp nôi đa chon đươc môt sô giông đưa vao muc tiêu san xuât khac nhau. Lê Hoa Binh va ctv (1990) đa nghiên cưu ky thuât trông xanh Canada lam thưc ăn chăn nuôi trâu bo.
Viêc nghiên cưu xây dưng đông co cung đa đươc quan tâm nghiên cưu nhiêu. Trân Nhơn (1981) đa nghiên cưu đưa ra môt sô giai phap ky thuât đê cai thiên đông co cho chăn nuuôi bo sưa ơ miên Nam Viêt nam. Lê Trong Cuc (1981) đa nghiên cưu đông thai quân xa co trông Digitaria decumbens Steud ơ nông trương Ba Vi, Ha Tây. Vân đê nghiên cưu trông xen canh giưa co hoa thao va bô đâu đê tăng gia tri dinh dương cua co trông cho gia suc cung đa đươc quan tâm. Trân Nhơn (1981) đa nghiên cưu xây dưng đông co hôn hơp hoa thao va ho đâu nhiêt đơi đê nuôi bo sưa va bo thit trong điêu kiên không co nươc tươi. Nguyên Danh Ky va ctv (1985) đa nghiên cưu năng suât đông co trông xen giưa co hoa thao va bô đâu. Ngoai ra, cac nghiên cưu vê sư dung đông co va chu ky chăn tha gia suc cung đa đươc thưc hiên. Lê Hoa Binh va Hoang Thi Lăng (1985) đa nghiên cưu chu ky chăn tha gia suc thich hơp trên đông co ghinê chuyên canh.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Trong giai đoan nay nhiêu giông co cao san mơi đươc nhâp nôi vao Viêt nam cung vơi viêc đây manh phat triên chăn nuôi bo sưa lam tăng nhu câu vê co cung câp cho chăn nuôi nên cac nghiên cưu vê trông co va sư dung co cho gia suc cung phat triên lơn manh theo. Cac nghiên cưu vê co trong giai đoan nay chu yêu tâp trung vao tim nhưng giông co co năng suât, chât lương cao va phu hơp vơi điêu kiên tư nhiên cua tưng vung. Đông thơi đi vao xây dưng cac quy trinh trông, bon phân, chăn soc va thu hoach co cho thich hơp.
Nghiên cưu cac giông co trông cao san thich hơp cho tưng vung, Lê Hoa Binh va ctv (1993) đa tiên hanh khao sat môt sô giông co mơi nhâp nôi va môt sô giông co co kha năng đưa vao san xuât. Qua 3 năm theo doi tâp đoan cac giông co đâu va hoa thao nhâp vao nươc ta (36 giông), cac tac gia đa xac đinh đươc nhưng giông co năng suât cao, thich hơp vơi điêu kiên sinh thai cua Viêt nam đê đưa vao san xuât gôm co voi, ghinê, keo dâu Madagasca, stylo cock, stylo hamata. Đinh Huynh va Lê Ha Châu (1993) tiên hanh nghiên cưu trông thư nghiêm môt sô giông co nhâp nôi trên vung đât xam miên Đông Nam bô gôm 17 giông co hoa thao va 30 giông co bô đâu cua CIAT. Không Văn Đinh va
ctv (1996) nghiên cưu xac đinh gia tri co ruzi trên vung đât xam Sông Be đa đi đên kêt luân co ruzi tôn tai va phat triên tôt trên vung đât xam Sông Be vơi năng suât va chât lương kha, ty lê tiêu hoa cao. Nguyên Phuc Tiên va ctv (1996) nghiên cưu kha năng san xuât cua môt sô cây thưc ăn gia suc trên vung đât đôi Ba Vi, Ha Tây. Đinh Huynh va Lê Ha Châu (1996) nghiên cưu trông thâm canh co voi giông mơi va co sa la lơn trong cac hô gia đinh nuôi bo sưa ơ thanh phô Hô Chi Minh.
Cac nghiên cưu vê thich nghi cac giông co nhâp nôi tiêp tuc đươc thưc hiên khi nhiêu cang ngay co nhiêu giông co cao san mơi vơi năng suât cao, kha năng tiêu hoa va sư dung cua gia suc cao đươc đưa vao Viêt Nam. Trương Tân Khanh (1999) nghiên cưu khao nghiêm tâp đoan giông cây thưc ăn gia suc nhiêt đơi tai MaDrak va phat triên cac giông thich nghi trong san xuât nông hô. Đê tai đa nghiên cưu va khao nghiêm 70 giông cây thưc ăn thưc ăn xanh tai MaDrak trong đo co 10 giông thuôc ho đâu đa cho thây co kha năng thich nghi va cho năng suât, chât lương tôt tai đia phương. Nguyên Thi Mân va ctv (1999) nghiên cưu quy trinh trông co Andropogon gayanus trên vung đât xam Sông be. Vu Kim Thoa va ctv (1999) nghiên cưu kha năng sinh trương cua môt sô giông co sa (Panicum maximum) trên vung đât xam Binh Dương. Nguyên Thi Mân va ctv (1999) nghiên cưu tinh năng san xuât cua co stylo trên vung đât xam Binh Dương. Vu Kim Thoa va Không Văn Đinh (2001) nghiên cưu kha năng sinh trương va phat triên cua co sa panicum maximum cv TD58 trên vung đât xam Binh dương. Nguyên Văn Quang va ctv (2001) nghiên cưu đanh gia kha năng san xuât chât xanh va ty lê sư dung cua gia suc đôi vơi môt sô giông co trông ơ nông hô khu vưc trung du va miên nui.
Nghiên cưu anh hương cua ky thuât gieo trông va thơi gian thu căt đên năng suât va chât lương co, Đinh Huynh va Lê Ha Châu (1993) đa tiên hanh nghiên cưu đanh gia năng suât va phâm chât cua môt sô giông co trông thu căt vao cac thơi ky khac nhau. Tac gia đa tiên hanh trên 4 giông co (3 hoa thao va 1 bô đâu) trông đơn va trông xen giưa thao va bô đâu đa xac đinh đươc thơi điêm thu căt thich hơp, gia tri dinh dương san phâm thu căt va chê đô phân bon trong điêu kiên sinh thai cua đia phương. Cung tac gia, Đinh Huynh va Lê Ha Châu (1994) đa tiên hanh nghiên cưu anh hương cua phương thưc va mưc bon phân (phân chuông, đam, lân) đên năng suât va phâm chât 3 giông co thao trông trên đât xam miên Đông nam bô. Lê Ha Châu (1999) đa nghiên cưu anh hương cua viêc bon phân đam va tươi nươc đên năng suât, chât lương co ho đâu stylo trong cac nông hô chăn nuôi bo sưa ơ thanh phô Hô Chi Minh. Nguyên Thi Liên va ctv (1999) nghiên cưu vê kha năng sinh trương, tai sinh, san lương va gia tri dinh dương cua cây bô đâu Desmodium rensoni ơ cac công thưc phân bon khac nhau tai Thai nguyên.
Vê ky thuât thu hat va nhân giông co, Vu Kim Thoa va Không Văn Đinh (1999) nghiên cưu ky thuât thu hat co ruzi va môt sô giông co nhâp nôi trên vung đât xam Binh dương. Dương Quôc Dung va ctv (1999) nghiên cưu kha năng nhân giông hưu tinh co ruzi va phat triên chung vao san xuât ơ môt sô tinh miên Băc va miên Trung Viêt Nam. Phan Thi Phân va ctv (1999) nghiên cưu tinh năng san xuât va môt sô biên phap ky thuât tăng năng suât chât xanh va hat cua co ghinê TD58.
Tom lai:
Trong vong hơn 20 năm qua, cung vơi sư phat triên cua nganh chăn nuôi trâu bo thit, sưa theo hương hang hoa, vân đê phat triên đông co va trông co thâm canh rât đươc chu trong va ngay cang phat triên. Cac giông co cao san cho năng suât, chât lương cao liên tuc đươc nhâp vao Viêt Nam đê đap ưng nhu câu ngay cang tăng cua đan gia suc nhai lai. Cung vơi no, công tac nghiên cưu vê ky thuât gieo trông thich nghi cac giông co mơi, ky thuât sư dung cho gia suc cung đa đươc đây manh. Nhiêu giông co bô đâu va hoa thao khac nhau đa đươc xac đinh thich hơp cho tưng vung vơi cac công thưc bon phân, tươi nươi, thơi gian thu hoach khac nhau đê đam bao năng suât va chât lương co đat đươc cao nhât.
Tuy nhiên, đê đap ưng nhu câu ngay cang tăng cua đan gia suc, đăc biêt la đan bo sưa va bo thit đang phat triên rât manh hiên nay, công viêc nghiên cưu vê đông co va sư dung co cho gia suc cân phai đươc đây manh hơn nưa. Vân đê cân thiêt đăt ra trươc măt la viêc giai quyêt sư thiêu hut thưc ăn xanh trong mua khô, đây la vân đê nan giai trong chăn nuôi bo cao san hiên nay vi ơ nươc ta mua khô thương keo dai (khoang 6 thang). Vân đê thư hai la nâng cao chât lương co trông tưc la tăng ham lương proein thô, tăng ty lê tiêu hoa, tăng kha năng sư dung co cho bo. Nghiên cưu cac giông co co ty lê sư dung cao, nghiên cưu đông co hôn hơp: hoa thao - bô đâu.
5. Tinh hinh nghiên cưu vê bao quan, chê biên, sư dung nguyên liêu thưc ăn cho gia suc, gia câm
Nghiên cưu chê biên va sư dung nguyên liêu đong vai tro rât quan trong trong viêc nâng cao năng suât va hiêu qua chuyên hoa thưc ăn cung như tân dung cac nguôn thưc ăn re tiên săn co ơ đia phương, đông thơi tăng kha năng lưa chon cac loai nguyên liêu thưc ăn khac nhau cho gia suc, gia câm. Chê biên va sư dung nguyên liêu thich hơp gop phân tăng ty lê sư dung cac loai nguyên liêu thưc ăn khac nhau, đăc biêt la thưc ăn không truyên thông, tăng sư dung cac loai thưc ăn đia phương va phu phê phâm gop phân ha gia thanh san phâm chăn nuôi, kich thich chăn nuôi phat triên.
5.1 Tinh hinh nghiên cưu vê vân đê đôc tô nâm va vi sinh vât trong thưc ăn gia suc gia câm
Đôc tô trong thưc ăn phô biên hiên tai la đôc tô nâm, quan trong nhât la đôc tô aflatoxin. Sư phat triên cua vi khuân va nâm môc trong thưc ăn bên canh lam giam gia tri dinh dương cua thưc ăn con san sinh đôc tô anh hương đên sưc khoe gia suc, lam giam năng suât va hiêu qua chăn nuôi. Đăc biêt la trong điêu kiên nong âm cua khi hâu Viêt Nam, vân đê đôc tô la rât bưc thiêt. Do vây, trong vong 20 năm qua đa co nhiêu nghiên cưu xac
đinh ham lương vi khuân, đôc tô co trong thưc ăn va đông thơi tim ra cac giai phap đê loai trư đôc tô.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trong giai đoan nay, cac nghiên cưu chu yêu tâp trung vao khao sat tinh hinh nhiêm đôc tô (nâm môc, vi sinh) trong thưc ăn cho gia suc, gia câm. Nguyên Như Viên (1983) đa tiên hanh điêu tra tinh hinh nhiêm aflatoxin B1 va ochratoxin A trong thưc ăn gia suc. Đâu Ngoc Hao va ctv (1992) nghiên cưu anh hương cua thưc ăn nhiêm nâm môc va đôc tô aflatoxin cua chung đôi vơi ga công nghiêp. Trân Thi Hanh (1992) tiên hanh điêu tra tinh hinh nhiêm vi sinh vât trong thưc ăn ga công nghiêp.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Cac nghiên cưu vê tinh hinh nhiêm đôc tô trong thưc ăn gia suc, gia câm, phương phap xac đinh, ty lê giơi han cho phep va phương phap loai trư, han chê tac hai cua đôc tô đa đươc cac tac gia quan tâm tiên hanh trong giai đoan nay. Lê Quy (1993) nghiên cưu vê tinh hinh nhiêm aflatoxin trong thưc ăn chăn nuôi. Đâu Ngoc Hao va ctv (1993) nghiên cưu ưng dung phương phap săc ky lơp mong xac đinh aflatoxin trong thưc ăn gia suc gia câm. Đâu Ngoc Hao (1993) nghiên cưu xac đinh giơi han ham lương aflatoxin trong thưc ăn ga công nghiêp. Trân Thi Hanh va Kiêu Thi Dung (1993) nghiên cưu vân đê vi sinh vât trong thưc ăn hôn hơp cua heo va nguyên liêu san xuât thưc ăn. Lê Anh Phung va Dương Thanh Liêm (1999) nghiên cưu xư ly nâm môc va đôc tô trong thưc ăn cho gia câm. Hoang Toan Thăng va ctv (2001) nghiên cưu sư dung chê phâm sinh hoc Mycofix Plus cua hang Biomin đê xư ly nâm môc va đôc tô nâm môc trong thưc ăn nuôi ga thit. Lê Anh Phung va ctv (2001) nghiên cưu sư dung Mycofix Plus đê trung hoa đôc tô aflatoxin trong khâu phân ăn cho vit thit. Lê Anh Phung va ctv (2001) nghiên cưu cac biên phap xư ly nâm môc va đôc tô trong thưc ăn cho gia câm.
5.2 Tinh hinh nghiên cưu xư ly, bao quan, chê biên nguyên liêu thưc ăn cho gia suc, gia câm
Vân đê bao quan nguyên liêu cung la môt trong nhưng yêu tô giơi han chinh trong viêc sư dung cac nguyên liêu thưc ăn cho gia suc. Nêu viêc bao quan không hơp ly, không đung quy trinh ky thuât se dân tơi ty lê hao hut rât cao, đông thơi lam giam gia tri dinh dương trong thưc ăn, cung như viêc san sinh đôc tô do qua trinh phân huy cua thưc ăn va sư phat triên cua vi khuân, nâm môc, côn trung trong thưc ăn. Tuy nhiên, vân đê bao quan hơp ly trong điêu kiên khi hâu nong âm ơ Viêt nam găp rât nhiêu kho khăn. Bên canh đo, do điêu kiên san xuât nho, phân tan, đông thơi viêc đâu tư trang thiêt bi bao quan rât tôn
kem. Chinh vi thê, viêc nghiên cưu đê tim ra giai phap bao quan hơp ly, gia thanh ha, đông thơi duy tri gia tri dinh dương thưc ăn, han chê đôc tô phat sinh la rât co y nghia.
Măt khac, vân đê xư ly, chê biên nguyên liêu trươc khi sư dung, đăc biêt la đôi vơi cac phu phê phâm la rât quan trong nhăm lam giam ham lương cac chât đôc hai, tăng ty lê tiêu hoa hâp thu, tăng kha năng ăn vao cua cac nguyên liêu thưc ăn. Đôi vơi cac loai thưc ăn la phu phê phâm, viêc chê biên, xư ly trươc khi sư dung cang co y nghia quan trong khi ma nguôn phê thai đươc xem la bo đi co thê đươc tân dung môt cach co hiêu qua lam thưc ăn cho gia suc, gia câm.
5.2.1 Nghiên cưu bao quan, xư ly, chê biên nguyên liêu thưc ăn cho lơn va gia câm
Nghiên cưu vân đê bao quan, xư ly va chê biên nguyên liêu cho lơn va gia câm chu yêu nhăm keo dai thơi gian sư dung, duy tri gia tri dinh dương, loai trư cac đô tô, khang dinh dương, tăng kha năng tiêu hoa, hâp thu va lơi dung thưc ăn. Bao quan, xư ly, chê biên nguyên liêu trươc khi sư dung la viêc lam rât cân thiêt đê sư dung môt cach co hiêu qua cac nguôn thưc ăn, đông thơi duy tri tinh ôn đinh, bên vưng trong chăn nuôi.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trong giai đoan nay, cac nghiên cưu vê chê biên bao quan thưc ăn cho lơn va gia câm chu yêu nhăm vao viêc bao quan, dư trư thưc ăn thô xanh. Nguyên Nghi va ctv (1980) nghiên cưu dư trư thưc ăn cu qua cho gia suc băng phương phap u tươi yêm khi. Quach Nghiêm va ctv (1991) nghiên cưu phương phap nâng cao hiêu qua sư dung phu phâm chê biên khoai, săn lam thưc ăn gia suc ơ quy mô gia đinh. Nguyên Ngoc Ha va ctv (1991) nghiên cưu chê biên va sư dung bôt la keo dâu trong khâu phân thưc ăn cua ga mai đe.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Cac nghiên cưu chê biên, xư ly nguyên liêu co thê tâp trung vao chê biên, bao quan cac loai thưc ăn thô xanh lam thưc ăn cho gia suc. Nghiên cưu vê u chua thưc ăn gia suc, Nguyên Đăng Bât va ctv (1994) đa nghiên cưu biên phap chê biên, dư trư dây la khoai lang băng phương phap u chua lam thưc ăn cho lơn phu hơp trong điêu kiên chăn nuôi nông hô. Kêt qua cho thây phương phap u đông co thê giư đươc cu va dây la khoai lang trong 90 ngay vân đam bao chât lương tôt lam thưc ăn cho lơn ma không cân bô sung men trong qua trinh u. Nguyên Giang Phuc va Nguyên Kim Ninh (1994) nghiên cưu chê biên va sư dung bôt săn, ngô, khoai lang lam thưc ăn gia suc băng phương phap lên men vi sinh vât. Nguyên Kim Đương (1994) nghiên cưu sư dung ba săn u chua co bô sung
protein đê nuôi lơn thit. Nguyên Ba Mui va ctv (2001) đa nghiên cưu anh hương cua ba dưa u chua đên kha năng san xuât cua lơn nai nuôi con va phong bênh tiêu chay ơ lơn con. Trân Quôc Viêt va ctv (1999) nghiên cưu anh hương cua cac phương phap chê biên ngô, đâu tương, gao đên hiêu qua sư dung thưc ăn va sinh trương cua lơn con. Nguyên Thi Tinh va ctv (2002) đa nghiên cưu u chua khoai lang đê nuôi lơn thit nhăm dư trư cu khoai lang tươi cho chăn nuôi heo ơ nông hô.
Nghiên cưu sư dung cac loai nguyên liêu chê biên trong khâu phân cho gia suc, gia câm, La Văn Kinh va ctv (2001) đa nghiên cưu sư dung môt sô nguyên liêu chê biên (băp ep đun, đâu tương xư ly băng công nghê sinh hoc, bôt huyêt tương) trong khâu phân cho lơn con sau cai sưa. Kêt qua thi nghiêm trên 80 lơn con sau cai sưa cho thây so vơi băp không ep đun, sư dung băp ep đun đa cai thiên 26,8% tăng trong, 9,6% hê sô chuyên hoa thưc ăn va 14,2% lương thưc ăn ăn vao. Kêt qua thi nghiêm thay thê bôt sưa băng đâu tương xư ly sinh hoc trên 224 lơn con sau cai sưa cho thây đa cai thiên đươc 8,4% tăng trong, 4,9% hê sô chuyên hoa thưc ăn va 2,7% lương thưc ăn ăn vao.
Nghiên cưu vê chê biên cac phu phâm giêt mô, chê biên lam thưc ăn cho gia suc, Lê Văn Liên va ctv (1994) đa nghiên cưu chê biên va sư dung bôt mau lam thưc ăn bô sung protein cho gia suc, gia câm. Lê Văn Liên va ctv (1994) nghiên cưu u silô đâu tôm, mau gia suc vơi ri đương sư dung la thưc ăn bô sung cho lơn. Lê Văn Liên va ctv (1995) nghiên cưu chê biên thưc ăn giau protein tư phê phu phâm suc san gôm sưng, lông, mong, mau va cac chât chưa da co. Phương phap chê biên la phương phap hoa hoc, đun sôi, phơi khô, nghiên nho va co thê sư dung thay thê đên 50% bôt ca trong khâu phân vit đe. Lê Văn Liên va ctv (1999) nghiên cưu bao quan chât chưa da co lam thưc ăn cho lơn. Tac gia đa dung phương phap ha pH đê bao quan chât chưa da co băng cach sư dung axit formic ơ cac mưc 1, 2, 3, 4% va hôn hơp 2 axit (sunphuric 10% va axit formic theo ty lê 1:1) ơ cac mưc 1, 2, 3, 4%. Vơi ty lê axit formic 1% va hôn hơp hai axit 2% co thê bao quan chât chưa da co trong 60 ngay. Tac gia con nghiên cưu phương phap lean men vi sinh vât băng ri mât đương va cho thây răng vơi 10% ri mât co thê bao quan đươc chât chưa da co trong 2 thang vân cho chât lương tôt, co mui thơm hơp khâu vi cua gia suc.
Viêc nghiên cưu xư ly la va cu săn tươi đê giam ham lương đôc tô HCN lam thưc ăn cho lơn cung đa đươc rât nhiêu tac gia nghiên cưu thưc hiên như Nguyên Văn Lai (1996); Lê Đưc Ngoan va ctv (1996); Bui Huy Như Phuc va ctv (1999); Lê Thi Mên va ctv (1997); Bui Hông Vân va ctv (1997); Nguyên Thi Lôc va ctv (1997); Dương Thanh Liêm va ctv (1997) Nguyên Thac Hoa (1999). Cac tac gia cho thây băng phương phap u chua hoăc phơi khô đa lam giam đang kê ham lương HCN trong la va cu săn khô (hơn 80%).
Nghiên cưu vê chê biên, xư ly nguyên liêu con nhăm vao cac loai thưc ăn không truyên thông, nghiên cưu tăng kha năng tiêu hoa va hâp thu, nghiên cưu cac biên phap chê biên, xư ly đê keo dai thơi gian bao quan, tăng gia tri lam thưc ăn. Vu Văn Đô (1999) nghiên cưu biên phap bao quan cam gao băng enzyme vi sinh vât Bacillus Subtilis đê ôn đinh chât lương trong thơi gian dai trên 30 ngay.
5.2.2 Nghiên cưu xư ly, chê biên nguyên liêu thưc ăn cho gia suc nhai lai
Ơ gia suc nhai lai, viêc chê biên, xư ly nhăm tân dung cac loai phu phê phâm, tăng gia tri lam thưc ăn, tăng kha năng phân giai chât xơ trong da co, tăng lương chât dinh dương thoat qua, đông thơi loai trư đôc tô co măt trong thưc ăn. Đăc biêt trong nghiên cưu chê biên, xư ly nguyên liêu thưc ăn cho gia suc nhai lai thi vân đê chê biên đê tân dung cac phu phê phâm rât đươc quan tâm. Bơi vi ngươi ta thương vi gia suc nhai lai như la cô may biên nhưng loai rac rươi bo đi thanh nhưng san phâm co gia tri cao la thit va sưa.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Cac nghiên cưu trong giai đoan nay tâp trung chu yêu vao cac giai phap ky thuât xư ly thưc ăn thô xanh la phê phu phâm lam thưc ăn cho gia suc nhai lai đê tăng ty lê tiêu hoa va lơi dung thưc ăn. Bui Văn Chinh va Nguyên Thê Tao (1985) đa tiên hanh nghiên cưu dung biên phap kiêm hoa đê chê biên va dư trư thân cây ngô gia lam thưc ăn cho trâu bo. Ly Kim Bang va Lê Thanh Binh (1988) nghiên cưu ưng dung vi sinh vât trong viêc bao quan thưc ăn xanh cho trâu bo. Kêt qua thi nghiêm cho thây mâu u sau 5-6 thang co kêt qua kha tôt, thưc ăn u co ham lương protein, axit lactic cao hơn, thơm ngon hơn so vơi không u va đăc biêt la viêc bao quan thưc ăn xanh nay rât co y nghia trong viêc giai quyêt vân đê thiêu hut thưc ăn xanh trong mua khô.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Nghiên cưu xư ly rơm đê tăng gia tri lam thưc ăn cho trâu bo đa co rât nhiêu tac gia quan tâm. Lê Xuân Cương va ctv (1993) nghiên cưu tac dung cua rơm u urea đôi vơi sưc san xuât cua bo sưa va trâu cay. Kêt qua nghiên cưu trong 2 năm 1991-1992 đa cho thây răng thanh phân dinh dương, ty lê tiêu hoa, kha năng tông hơp băng hê vi sinh vât da co ơ rơm u urea cao hơn rơm không u 2-4%; ăn rơm u lam tăng năng suât sưa va không anh hương đên chât lương sưa. Nguyên Ngoc Tiên (1993) xac đinh sư biên đôi cac thanh phân hoa hoc cua rơm sau khi xư ly băng uera. Tông Quang Minh va ctv (1993) đa nghiên cưu cac giai phap dư trư rơm co phuc vu chăn nuôi trâu bo ơ Đông Thap mươi. Nguyên Viêt Hai va ctv (1994) nghiên cưu anh hương cua xư ly rơm băng urea, NaOH đên thanh phân hoa hoc, tiêu hoa va trao đôi chât da co ơ bo. Nguyên Hoai Hương (1995) đa nghiên cưu xư ly rơm ra băng nâm phân huy lignin Pleurotus florida lam thưc ăn cho bo. Kêt qu thi nghiêm cho thây xư ly rơm vơi nâm bâc cao lam cai thiên câu truc xơ: NDF giam 14,7-27,7%; ADF giam: 14,5-18,5% lignin giam 35-45%; ty lê tiêu hoa vât chât hưu cơ tăng 32,3%; lương vât chây khô ăn đươc tăng 40%.
Vê chê biên va sư dung rơm lam thưc ăn cho gia suc nhai lai, Nguyên Xuân Trach (1998) đa nghiêu cưu rât ti mi cac giai phap chê biên va hiêu qua cua chung đươc đanh gia băng phương phap in sacco cung như thi nghiêm sinh trương trên bo. Nguyên Thi Tinh va ctv (1999) cung nghiên cưu đanh gia hiêu qua cua môt sô công thưc chê biên rơm cho bo băng phương phap in sacco. Tac gia đa tiên hanh đanh gia 4 công thưc u gôm đôi chưng (không u); rơm u 4% urea ơ 14 va 21 ngay; rơm u 4% Ca(OH)2 ơ 14 va 21 ngay; rơm u
2% urea+ 2% Ca(OH)2 ơ 14 va 21 ngay. Kêt qua cho thây nhin chung cac phương phap xư ly đêu lam tăng chât lương cua rơm, trong đo xư ly rơm băng 4% urea cho kêt qua tôt nhât.
Ngoai nghiên cưu chê biên, xư ly rơm lua, con co môt sô tac gia khac nghiên cưu chê biên sư dung cac loai phê phu phâm nông nghiêp khac lam thưc ăn cho gia suc nhai lai. La Văn Kinh va ctv (1996) nghiên cưu cac biên phap chê biên, bao quan qua điêu, ba điêu lam thưc ăn cho bo sưa. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng co thê u yêm khi qua điêu vơi chât đôn chuông ga cho thơi gian bao quan qua điêu trên 1 thang vân cho kêt qua tôt. Nguyên Nghi va ctv (1995) nghiên cưu môt sô biên phap ky thuât nhăm nâng cao chât lương co u trong chăn nuôi bo sưa hô gia đinh. Tac gia đa kêt luân răng co u tư moi nguôn cân phơi heo đê đô âm con 60-70% va bô sung 1,5% ri mât đương cho chât lương u tôt nhât trong chăn nuôi nông hô, giai quyêt thưc ăn trong mua khô.
Viêc xư ly thưc ăn đê bao vê protein dê tiêu khoi tac đông cua hê vi sinh vât trong da co đê tăng ty lê protein thoat qua khoi da co cung dươc quan tâm nghiên cưu. Vu Chi Cương va ctv (1999) nghiên cưu anh hương cua nguôn protein va xư ly protein băng formaldehyde đên đô hoa tan in vivo, phân giai in sacco, tăng trong va hiêu qua sư dung thưc ăn cua bo tơ lơ. Kêt qua nghiên cưu cho thây viêc xư ly formaldehyde lam giam ty lê va tôc đô phân giai cua nitơ va vât chât khô cua bôt ca va hat bông trong da co. Bên canh đo xư ly formaldehyde đa co anh hương tich cưc: tăng tăng trong ngay, giam chi phi thưc ăn va tăng hiêu qua sư dung thưc ăn ơ bo môt cach ro rêt.
Tom lai:
Viêc chê biên xư ly nguyên liêu đê tăng ty lê tiêu hoa, giam đôc tô, tăng kha năng sư dung cac loai nguyên liêu khac nhau cung đa đươc nhiêu tac gia quan tâm nghiên cưu. Tuy nhiên, vân đê xư ly đê loai trư cac yêu tô khang dinh dương, đôc tô trong môt sô nguôn thưc ăn không truyên thông re tiên va săn co ơ cac đia phương như hat bông, hat cao su chưa đươc nghiên cưu nhiêu. Viêc chê biên, xư ly cac nguôn protein không truyên thông đê thay thê nguôn protein truyên thông như bôt ca, khô dâu đâu tương se gop phân ha gia thanh thưc ăn chăn nuôi cua Viêt Nam khi ma hiên nay vân cao hơn gia trung binh chung cua thê giơi tư 10-12% va cao hơn ơ khu vưc tư 20-30%.
Trong thơi gian tơi cân thiêt đây manh nghiên cac giai phap chê biên, tao ra cac san phâm co gia tri dinh dương cao dê tiêu hoa hâp thu va không chưa cac đôc tô. Đông thơi nghiên cưu cac giai phap bao quan, chê biên co hiêu qua đê co thê tân dung tôi đa cac nguôn thưc ăn săn co va khăc phuc tinh chât mua vu cua cac nguôn thưc ăn.
5.3 Tinh hinh nghiên cưu sư dung nguyên liêu thưc ăn cho gia suc, gia câm
Nghiên cưu sư dung cac loai nguyên liêu trong khâu phân cho gia suc, gia câm bao gôm sư dung cac loai nguyên liêu chê biên đê tăng kha năng tiêu hoa va hâp thu va sư dung cac nguyên liêu thưc ăn không truyên thông.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Cac nghiên cưu trong giai đoan nay tâp trung chu yêu vao viêc sư dung cac loai thưc ăn không truyên thông, la phê phu phâm lam thưc ăn cho gia suc môt cach co hiêu qua nhât. Nguyên Nghi va ctv (1984) đa tiên hanh nghiên cưu gia tri dinh dương cua môt sô giông săn va sư dung bôt cu, la săn lam thưc ăn cho lơn ga. La Văn Chư va Trân Thi Mai (1991) đa nghiên cưu ưng dung chê phâm men Endomycopsis fibuligera trong chăn nuôi lơn. Kêt qua thi nghiêm cho thây mâu u sau 5-6 thang co kêt qua kha tôt, thưc ăn u co ham lương protein, axit lactic cao hơn, thơm ngon hơn so vơi không u va đăc biêt la viêc bao quan thưc ăn xanh nay rât co y nghia trong viêc giai quyêt vân đê thiêu hut thưc ăn xanh trong mua khô.
Nghiên cưu vê sư dung thưc ăn cho ga, Nguyên Thanh Dương va ctv (1983) đa nghiên cưu sư dung beo hoa dâu lam thưc ăn bô sung protein va vitamin cho ga công nghiêp. Hoang Văn Tiên va ctv (1987) đa nghiên cưu sư dung premix khoang nôi đê nuôi ga thit va ga trưng. Kêt qua cho thây răng premix khoang nôi co thê thay thê hoan toan premix khoang nhâp ngoai ma không anh hương tơi năng suât cung như chât lương san phâm. Nghiên cưu sư dung bôt la lam thưc ăn bô sung vitamin cho ga, Nguyên Thanh Liêm (1989) đa nghiên cưu san xuât bôt la giau vitamin va vitamin đê nuôi ga công nghiêp. Đinh Huynh va Đinh Văn Cai (1989) nghiên cưu dung bôt la măm trong chăn nuôi ga thit công nghiêp. Nguyên Văn Nguyêt (1989) đa nghiên cưu dung sinh khôi nâm sơi đê nuôi ga thit. Kêt qua cho thây răng hoan toan co thê dung bôt băp (8% protein) va khoai săn (2% protein) đa đươc chuyên hoa thanh sinh khôi nâm sơi vân cho kêt qua tôt vê sinh trương va cai thiên chuyên hoa thich ăn so vơi thưc ăn hôn hơp. Dương Thanh Liêm va Dương Duy Đông (1991) đa nghiên cưu sư dung khô dâu cao su lam thưc ăn nuôi ga thit công nghiêp. Kêt qua thi nghiêm cho thây răng co thê sư dung khô dâu cao su vơi mưc 5% ơ giai đoan ga con va tăng lên 10-15% ơ giai đoan ga do thay thê khô dâu lac hoăc đâu tương đê giam gia thanh thưc ăn, đem lai hiêu qua kinh tê cho cac cơ sơ chăn nuôi ga công nghiêp.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Nghiên cưu bô sung bôt huyêt tương (plasma) cho 64 lơn con sau cai sưa La văn Kinh va ctv 2001 cho thây lơn thi nghiêm đa cai thiên đươc 4,2% tăng trong va 3,4% lương thưc ăn ăn vao, nhưng do gia thanh cao nên không đem lai hiêu qua kinh tê so vơi không bô sung.
Lê Văn Tho (1999) đưa ra môt sô vân đê cân lưu y khi sư dung đâu tương lam thưc ăn cho gia suc la cân phai đươc xư ly đê loai trư đôc tô, tăng kha năng tiêu hoa, hâp thu trươc khi sư dung cho gia suc. La Văn Kinh va ctv (1999) nghiên cưu kha năng thay thê hoan toan bôt ca băng đâu tương đa đươc xư ly băng tia hông ngoai cho ga thit. Bô tri thi nghiêm trên 1600 ga thit va đa rut ra kêt luân răng viêc thay thê hoan toan bôt ca băng đâu tương đa không anh hương đên tăng trong va chuyên hoa thưc ăn cua ga nên khâu phân đươc cân băng axit amin.
Nghiên cưu sư dung cac nguyên liêu thưc ăn không truyên thông cung đa phat triên trong thơi gian qua nhăm tim kiêm cac nguôn thưc ăn thay thê đê ha gia thanh san phâm, tân dung nguôn thưc ăn săn co ơ đia phương đông thơi giam ap lưc canh tranh vê lương thưc vơi con ngươi. Đôi vơi nghiên cưu sư dung săn trong khâu phân cho lơn, co rât nhiêu tac gia quan tâm vê vân đê nay. Nguyên Nghi va ctv (1991) đa nghiên cưu sư dung hơp ly bôt săn trong khâu phân cho lơn nuôi thit. Bui Văn Chinh va ctv (1994) đa nghiên cưu sư dung nươc mia, mât mia, ri mât ‘c’ nuôi lơn thit ơ vung trung du va miên nui. Nguyên Thi Lôc (1996) nghiên cưu sư dung hơp ly nguôn săn cho lơn lai thương phâm trong điêu kiên miên Trung. Pham Sy Tiêp va ctv (1999) nghiên cưu sư dung ty lê bôt săn thich hơp trong thưc ăn vô beo lơn lai F1 (YxMC) đa kêt luân răng vơi thưc ăn co ty lê săn 30-45-53% co bô sung đâu tương hat rang 36-30,9-22,8% ơ cac giai đoan 13-30, 31-60 va 61-80 kg ma không sư dung bôt ca vân cho năng suât va hiêu qua kinh tê cao. Đinh Văn Cai (1999) nghiên cưu sư dung hat bông vai va khô dâu nhân hat bông vai trong thưc ăn hôn hơp cho ga thit va bo sưa. Thi nghiêm trên ga thit cho thây co thê sư dung 6-9% khô dâu bông co bô sung 0,05-0,1% lysine cho kêt qua kha tôt; trong khi đo thi nghiêm trên 30 bo văt sưa cho kêt qua mưc bô sung 15% khô dâu bông va 15% hat bông trong thưc ăn hôn hơp cho bo la phu hơp. Bui Văn Chinh va ctv (1998) nghiên cưu sư dung khô dâu cao su lam thưc ăn cho bo sưa. Bui Xuân An va ctv (2001) nghiên cưu bô sung beo tâm cho ga tau vang ăn khâu phân thưc ăn tinh. Pham Kim Cương va ctv (2001) nghiên cưu anh hương cua viêc bô sung hat bông va bôt ca trên khâu phân cơ sơ la rơm xư ly va không xư ly urea lên kha năng tiêu hoa va sưc san xuât cua bo sinh trương.
Nghiên cưu sư dung cac phu phê phâm công nông nghiêp lam thưc ăn cho gia suc nhai lai cung đươc nhiêu tac giai quan tâm. Bui Văn Chinh va ctv (1993) đa nghiên cưu chê biên va sư dung tang urea/ri mât lam thưc ăn bô sung cho gia suc nhai lai. Nguyên Thiên va ctv (1995) nghiên cưu tân dung thân la lac chê biên va dư trư lam thưc ăn gia suc. Vu Duy Giang va ctv (1995) nghiên cưu sư dung phê phu phâm dưa lam thưc ăn cho trâu bo. Lê Viêt Ly va ctv (1995) nghiên cưu sư dung thưc ăn bô sung la cac phu phâm nông nghiêp (rơm u urea, hat bông, ri mât) nuôi bê lai hương thit. Nguyên Tiên Vơn (1996) nghiên cưu sư dung rơm ra lam thưc ăn cho trâu bo. Ngô Văn Mân va ctv (1999) nghiên cưu sư dung rơm tươi lua ngăn ngay u urea trong khâu phân nuôi bo sưa. Pham Kim Cương va ctv (2001) nghiên cưu sư dung rơm lua trong khâu phân cho bo thit; Vu Duy Giang va ctv (2001) nghiên cưu sư dung rơm va thân cây ngô gia sau khi thu hoach băp lam thưc ăn cho bo sưa. Bui Văn Chinh va ctv (2001) nghiên cưu khâu phân ăn cho bo sưa trên cơ sơ sư dung môt sô phu phâm công nông nghiêp (hem bia, ngon la săn u chua, rơm u urea).
Vân đê sư dung urea lam thưc ăn bô sung nitơ phi protein cho gia suc nhai lai cung đa đươc nhiêu tac gia quan tâm nghiên cưu. Urea la môt nitơ phi protein bô sung nitơ NH 3
rât tôt cho hê vi khuân trong da co đê tông hơp nên protein. Nhưng nêu sư dung urea không cân thân co thê gây ngô đôc do NH3 sinh ra trong da co tăng đôt ngôt vươt kha năng tông hơp protein cua vi sinh vât. Do đo nghiên cưu sư dung hơp ly urea la rât cân thiêt. Bui Văn Chinh va ctv (1994) đa nghiên cưu sư dung urea lam thưc ăn cho bo. Tac gia sư dung urea 5-15% trôn vơi ri mât đa cho kêt qua tăng 11-16% san lương sưa, tăng 33% tăng trong cua bo hâu bi so vơi đôi chưng. Đinh Văn Binh va ctv (1994) đa nghiên cưu sư dung tang urea ri mât lam thưc ăn bô sung cho dê sưa.
Tom lai:
Cung vơi chê biên xư ly nguyên liêu, viêc nghiên cưu sư dung cac nguyên liêu hơp ly trong khâu phân ăn cho gia suc, gia câm lam tăng gia tri lam thưc ăn cua chung, tân dung tôi đa cac nguôn thưc ăn săn co, ha gia thanh thưc ăn chăn nuôi va cuôi cung gop phân phat triên môt nên chăn nuôi bên vưng.
5.4 Cac nghiên cưu sư dung cac chât bô sung đê tăng cương kha năng san xuât cho gia suc, gia câm
Viêc sư dung cac chê phâm bô sung giup tăng cương kha năng tiêu hoa, hâp thu va trao đôi cac chât dinh dương. Cac chât bô sung con lam tăng sưc đê khang, tăng cương sưc khoe cua vât nuôi, kich thich sinh trương phat triên.
- Giai đoan trươc năm 1992 (1982-1992)
Trong giai đoan nay do khâu phân ăn cho gia suc, gia câm con thiêu cân đôi nên viêc sư dung cac chât bô sung la kha phô biên va đem lai hiêu qua kha thuyêt phuc. Hô Văn Nam va ctv (1982) nghiên cưu kha năng sư dung natri humat đê nuôi lơn. Nguyên Phươc Tương va ctv (1983) đa nghiên cưu tac dung kich thich sinh hoc cua natri humat đên sinh trương va phat triên cua lơn. Viêc sư dung cac chê phâm vi sinh vât lam chât bô sung cho gia suc, gia câm cung đươc quan tâm nghiên cưu. La Văn Chư va Trân Thi Mai (1991) nghiên cưu ưng dung chê phâm men Endomycopsis fibuligera trong chăn nuôi lơn.
- Giai đoan sau năm 1992 (1992-2002)
Nghiên cưu vê anh hương cua cac chât bô sung, Lê Thanh Hai va ctv (1995) bô sung chê phâm sinh hoc Fermacto (chê phâm nâm men) cho lơn thit va ga bô me giông thit. Vo
Văn Ninh va ctv (1999) nghiên cưu sư dung pancreatin hô trơ tiêu hoa trên lơn con sau cai sưa. Dương Duy Đông va ctv (1999) nghiên cưu sư dung enzyme bô sung trong khâu phân ga đe co thanh phân cơ ban la băp. La Văn Kinh va ctv (2001) nghiên cưu bô sung môt sô loai thưc ăn bô sung (axit hưu cơ) trong khâu phân cho lơn con sau cai sưa. La Văn Kinh va ctv (2001) nghiên cưu bô sung NaHCO3 va CaCl2 trên 1440 ga thit đê cân băng cac chât điên giai trong khâu phân ăn cho ga thit. La Văn Kinh va ctv (2001) nghiên cưu anh hương cua viêc bô sung men tông hơp Porzyme 9300 vao khâu phân cua lơn thit va đa đi đên kêt luân răng bô sung men đa cai thiên đang kê tăng trong va chuyên hoa thưc ăn cua heo va co thê giam 4% mât đô dinh dương trong khâu phân khi co bô sung men vân không anh hương xâu đên năng suât cua heo. Trân Quôc Viêt va ctv (2001) nghiên cưu anh hương cua viêc sư dung môt sô chât bô sung (cac chât tao mui, khang sinh) trong thưc ăn cho lơn con sau cai sưa đa lam tăng kha năng tiêu thu thưc ăn. Dương Thanh Liêm va ctv (2001) nghiên cưu anh hương cua axit hưu cơ bô sung trên năng suât lơn nai, lơn con ơ Viêt nam. La Văn Kinh va ctv (2001) nghiên cưu bô sung probiotic va vitamin trong khâu phân cho lơn va ga thit đê thay thê viêc sư dung khang sinh kich thich sinh trương trong khâu phân.
Tuy nhiên, viêc sư dung cac chât bô sung kich thich sinh trưông trong khâu phân thưc ăn cho gia suc, gia câm hiên nay đang la vân đê gây tranh cai. Cac chât bô sung giup tăng cương sưc khoe cua con vât, tăng hiêu qua lơi dung thưc ăn va cuôi cung lam tăng hiêu qua kinh tê cua chăn nuôi. Nhưng song song đo hiêu ưng phu cua viêc sư dung cac chât bô sung la vân đê tôn dư cua cac chât nay trong san phâm va gây nguy hai đên sưc khoe con ngươi. Do đo điêu cân thiêt la nghiên cưu sư dung cac chât bô sung co nguôn gôc tư nhiên không gây anh hương bât lơi đên sưc khoe cua ngươi tiêu dung la hương đi cân thiêt trong thơi gian tơi.
KÊT LUÂN
1. Cac nha nghiên cưu vê dinh dương thưc ăn gia suc ơ Viêt nam trong thơi gian qua đa năm băt đươc xu hương phat triên cua nganh trên thê giơi va ơ môt sô khia canh đa tiêm cân đươc vơi dinh dương hiên đai. Cac nha khoa hoc dinh dương thưc ăn đa đong gop nhiêu công sưc giup cac trai chăn nuôi phat triên va đăc biêt la nganh công nghiêp san xuât thưc ăn gia suc đưng vưng đươc trươc sư canh tranh khôc liêt cua cac công ty nươc ngoai.
2. Co vô sô cac kêt qua nghiên cưu đươc ưng dung vao thưc tiên san xuât như ngân hang sô liêu vê thanh phân dinh dương cua thưc ăn, nhu câu dinh dương cho gia suc gia câm. Cac kêt qua nay cung vơi thanh tưu nghiên cưu vê giông gia suc đa gop phân tăng đang kê năng suât vât nuôi, giam chi phi thưc ăn.
3. Thưc ăn gia suc chiêm 60-70% gia thanh san phâm chăn nuôi va cang ngay no cang anh hương rât nhiêu đên chât lương san phâm, đên an toan thưc phâm cho con ngươi va an toan môi trương sinh thai. Măc du quan trong như vây nhưng đên nay, cac nghiên cưu vê dinh dương thưc ăn gia suc chưa đươc quan tâm đâu tư xưng đang, va hâu hêt chi la phân nho trong cac đê tai nghiên cưu vê giông. Chinh vi vây no chưa tao đươc sư đôt biên vê lương va vê chât. Đê giup cac san phâm chăn nuôi giam đươc gia thanh va tôn tai đươc trươc thêm hôi nhâp, vi sưc khoe cua chinh chung ta va thê hê mai sau, cac nghiên cưu vê dinh dương thưc ăn gia
suc cân đươc quan tâm đâu tư nhiêu hơn nưa, rât cân thiêt thanh lâp chương trinh nghiên cưu riêng vê dinh dương thưc ăn gia suc. Kinh đê nghi lanh đao Bô quan tâm.
![[Ppnckh] de Cuong Nghien Cuu](https://img.pdfslide.tips/doc/110x75/55cf914e550346f57b8c61a6/ppnckh-de-cuong-nghien-cuu.jpg)
