Truyen Ngan Hau Hien Dai 5

TRUYÏÅN NGÙÆN HÊÅU HIÏÅN ÀAÅI 1

http://ebooks.vdcmedia.com

MUÅC LUÅC

BUÖÍI SAÁNG THÊÌN TIÏN............................................................................................................. 2

HAÂNH TRANG CUÃA HOÅ............................................................................................................. 15

CUÖÅC CHAÅM TRAÁN MUÖÅN MAÂNG VÚÁI KEÃ THUÂ .................................................................. 34

TÊËM KHÙN.................................................................................................................................. 46

CÊY NÛÚÁC................................................................................................................................... 52

BAÂI GIAÃNG................................................................................................................................... 66

GIMPEL THÙÇNG NGÖËC............................................................................................................. 85


Nhiïìu taác giaã 2


BUÖÍI SAÁNG THÊÌN TIÏN

Phaát suáng vang lïn khoaãng böën rûúäi saáng. Möåt tiïëng trûúác bònh minh vaâ hún möåt tiïëng trûúác khi caã nhaâ thûác dêåy. Traåi gia cêìm thò cêìn phaãi dêåy súám, nhûng khöng cêìn thiïët phaãi dêåy luác böën giúâ ba mûúi. Têët caã moåi ngûúâi vaâ têët caã moåi vêåt àïìu àang nguã. Khöng möåt böå löng naâo ài laåi löån xöån trong nhûäng haâng daâi cuãa baäi quêy raâo sún trùæng àûúåc àùåt trïn uå àêët cao trïn sûúân àöìi. Khöng möåt tiïëng lñu lo cuãa luä saáo àaá hay chim seä tuå têåp trïn nhûäng cêy mêån tña, cêy boobyalla1 sau traåi.

Chó vaâi giêy sau khi tiïëng suáng phaá tan bêìu khöng gian yïn lùång noá àaä döåi êìm êìm doåc theo thung luäng heåp röìi vang laåi tûâ sûúân döëc àöëi diïån. Têët caã moåi ngûúâi àïìu bõ thûác giêëc, nhûng hoå giûä yïn lùång möåt luác, nhû ngûúâi ta thûúâng laâm trong nhûäng luác nhû vêåy, huy àöång trñ khön cuãa mònh, phên biïåt mú vaâ thêåt, àúåi xem chuyïån gò seä xaãy ra tiïëp theo. Hoå coá nùm ngûúâi: Arthur Brady vaâ Margaret vúå anh ta, Lance, con trai mûúâi ba tuöíi cuãa hoå, öng nöåi Brady vaâ Hung Griffiths, möåt ngûúâi laâm cöng tûå do, àaä sûãa xong hïå thöëng thoaát nûúác vaâ seä ài vaâo ngaây höm êëy, ngay sau bûäa saáng.

Sûå phaãn ûáng àêìu tiïn àïën tûâ phoâng nguã Brady, gioång cö Brady thò thêìm àêìy kñch àöång:

"Arthur, anh coá nghe thêëy tiïëng suáng àoá khöng?" "Meå kiïëp töi àaä nghe toãng röìi!" êm thanh tiïëp theo laâ cuãa möåt

ngûúâi àaân öng àang vöåi vaâng ra khoãi giûúâng vaâ tiïëng bêåt cöng tùæc laách caách.

1 Tïn möåt loaåi cêy úã uác theo caách goåi cuãa thöí dên




Àïm êëy trúâi noáng, cûãa ngoä àïìu múã röång cho khöng khñ dïî lûu thöng, vaâ luöìng aánh saáng àöåt ngöåt trong phoâng nguã àaä xua tan boáng àïm lan truâm khùæp cùn nhaâ. Öng nöåi vaâ Lance goåi vúái ra ngoaâi cuâng möåt luác tûâ phoâng riïng cuãa hoå:

"Àêëy laâ tiïëng suáng, ba aå!" "Con àaä thûác àêëy aâ, Arthur? Joe àaä laâm àiïìu gò àoá!" Chó úã hiïn sau, núi Griffiths àùåt öí rúm, laâ vêîn coân yïn lùång.

Ngöi nhaâ àêìy nhûäng êm thanh rò rêìm vaâ tiïëng mùåc quêìn aáo kheä khaâng nhûng nhanh nheån.

"Bêy giúâ phaãi cêín thêån àoá, Arthur! Àûâng coá lao ra". "Noái nùng caãm tñnh, àöì àaân baâ! Cö cho rùçng töi seä laâm gò..." "Chuáng ta àêu coá biïët chuyïån gò xaãy ra..." "Joe àaä bùæn ai àoá, chuyïån laâ nhû vêåy. Hùæn àaä laâm caái gò àoá úã

chöî hùæn..." "Con coá thïí ra àûúåc khöng, ba?" "Khöng, Lance, cûá úã yïn àoá". "Con lïn..." "Cûá úã yïn trong àoá, tao baão maây cûá úã yïn àêëy!" Arthur Brady, àaä ngoaâi böën mûúi tuöíi, beá nhoã, rùæn chùæc, ài

xuöëng haânh lang, caái dêy lûng coá khoaá thùæt quanh chiïëc quêìn daâi maâ gaä àaä mùåc truâm ra ngoaâi quêìn nguã. Gaä cuái gùçm khuön mùåt raám nêu, dûä túån vaâ hùm húã. Ài qua cûãa phoâng öng nöåi, gaä gêìn nhû va maånh vaâo öng giaâ, ngûúâi vûâa múái loá ra.

"Arthur, böë chùèng nghe thêëy gò thïm nûäa". "Con cuäng thïë. Coá leä hùæn àaä giïët caái àöì con hoang êëy". Arthur vöåi vaä ài qua nhaâ bïëp, ra haânh lang, núi gaä àûáng nhòn

chùçm chùçm vaâo boáng töëi, lùæng nghe vúái caái àêìu hïëch lïn vaâ húi thúã neán laåi. Nhûng têët caã nhûäng gò gaä coá thïí nghe thêëy laâ tiïëng xaâo xaåc khöng ngûâng khe kheä vaâ tiïëng cuåc cuåc cuãa haâng ngaân con gaâ maái àang súå haäi trong nhûäng ngöi nhaâ caách xa hún böën mûúi meát.




"Maây àêëy phaãi khöng, Joe?", gaä heát. Trïn con àûúâng nhoã dêîn xuöëng sûúân àöìi, möåt ngoån àuöëc chaáy

saáng rûåc vaâ möåt gioång noái khoeã maånh àaáp laåi: "ûâ, xuöëng àêy ài!. "Maây àaä thõt hùæn aâ?" "Xuöëng ài - nhanh lïn!" Bêy giúâ, vúå Brady, öng nöåi vaâ Lance àang tuám tuåm laåi phña

sau Arthur trïn àónh bêåc tam cêëp. Têët caã hoå àïìu noái cuâng möåt luác. "Nghe nhû thïí hùæn àaä giïët ai àoá, anh Arthur aå". "Ba coá nghô laâ chuá ta giïët ngûúâi khöng, ba?" "Lance, àûâng coá noái nhû thïë!" "Nhûng meå..." "Maây haäy im ài..." "Böë cûá àûáng úã àêy, böë aå. Têët caã moåi ngûúâi haäy àûáng úã àêy.

Töi seä kïu lúán nïëu cêìn". Arthur Brady rúâi ài, chaåy vaâo trong boáng töëi. Nhûäng ngûúâi

coân laåi àûáng àoá, doäi theo tiïëng àöång cuãa gaä luác ài xuöëng löëi nhoã trong vûúân, ra khoãi caái cöíng bùçng coåc raâo, bùng qua khöng gian röång múã àïí àïën baäi quêy gaâ võt, ài qua àaám dûúng xó diïìu hêu cùçn cöîi phuã kñn sûúân àöìi. Khoaãng giûäa àoaån àûúâng, aánh saáng tûâ ngoån àuöëc vêîn toaã saáng, kheä bêåp buâng nhû thïí ngûúâi giûä noá àang xem xeát caái gò àoá. Gioång noái voång lïn cùn nhaâ nhûng khöng thïí phên biïåt àûúåc hai ngûúâi àaân öng noái gò khi hoå ài cuâng vúái nhau.

"Coá chuyïån gò àoá úã dûúái êëy röìi, Madge aå", öng nöåi noái. "Töët hún laâ phaãi vaâo nhaâ vaâ mùåc quêìn aáo vaâo".

"Böë muöën laâm gò cú?" Öng nhuán vai böìn chöìn. "ÖÌ, böë khöng laâm gò. Coá leä àiïìu gò àoá

àaä xaãy ra". "Àiïìu gò?" "Joe àaä laâm àiïìu gò àoá, vaâ hùèn hùæn seä khöng goåi to lïn nhû

thïë nïëu àoá laâ möåt con caáo. Coá leä chuáng ta phaãi goåi baác sô".




Luác êëy, cö chûa thïí nhuác nhñch ngay àûúåc, chó àûáng àoá nhòn chùçm chùçm vaâo hûúáng cuãa aánh àuöëc, nhùn mùåt laåi, nhû thïí êm vang tiïëng suáng cuãa tïn tröåm gia cêìm tûâ tûâ tiïën vaâo nhaâ vïì hûúáng cö.

"Chuáng ta coá phaãi goåi caãnh saát khöng, öng?" Lance hoãi vúái têët caã sûå kñch àöång cuãa treã con.

"Têët nhiïn chuáng ta seä goåi nïëu Joe têën cöng ai àoá". "Con nghô töët hún laâ con phaãi mùåc àöì vaâo". Cö Brady quay ài,

nhûng trïn àûúâng vaâo bïëp, cö àûáng vaâ quay nhòn laåi. "Böë coá nghô laâ anh ta coá thïí giïët ngûúâi khöng?", cö hoãi bùçng gioång súå haäi.

"Giïët ngûúâi - Khöng! Joe seä àaánh hùæn khi hùæn muöën têën cöng anh ta. Anh ta coá möåt caái àeân pin tûå taåo. Ài vaâo vaâ mùåc quêìn aáo ài! Böë seä àûáng àêy vúái Lance".

Cö ài vaâo, vaâ ngay khi êëy, öng nöåi vaâ Lance nhêån ra ngûúâi àaân öng laâm thuï. Hùæn coá möåt caái tuái nguã àïí úã cuöëi haânh lang vaâ àang nguã maâ khöng mùåc pijama. Thêåm chñ trong caái aánh saáng lúâ múâ loåt vaâo àoá hoå coân coá thïí nhòn thêëy hai öëng chên maâu trùæng vaâ chiïëc quêìn àuâi khi hùæn àùåt chên ra saân vaâ àûáng dêåy.

Thûåc tïë laâ chùèng coá gò àaáng chuá yá bùçng viïåc hùæn mùåc àöì maâ khöng noái nùng gò. Hai tuêìn àaä tröi qua kïí tûâ khi hùæn rúâi con àûúâng tiïën vaâo tòm viïåc laâm, gia àònh naây àaä trúã nïn quen vúái tñnh tònh kñn àaáo cuãa hùæn. Hùæn laâ ngûúâi chùæc mêåp tröng têìm thûúâng vúái möåt thaái àöå ön hoâa cam chõu roä raâng vaâ thoaåt tiïn hoå àaä nhòn nhêìm hùæn.

Duâ sao, duy nhêët coá öng nöåi laâ thûåc sûå khöng thñch hùæn. Öng àaä lûu yá vúái Arthur laâ öng luön coá caãm giaác rùçng Griffiths cûúâi àêìy bñ hiïím vïì hoå. Arthur haâi loâng búãi vò hùæn laâ ngûúâi laâm cöng töët; cö Brady haâi loâng vò hùæn sinh hoaåt saåch seä vaâ biïët giûä mònh.

Bêy giúâ hùæn xuêët hiïån trong chiïëc quêìn daâi, aáo may ö, àöi uãng laâm viïåc nùång nïì röìi àûáng bïn caånh öng nöåi. "Khöng phaãi tiïëng suáng luåc, àuáng khöng?", hùæn hoãi.




"Khöng, suáng trûúâng àêëy", öng nöåi àaáp khaá thúâ ú, nhûng ngay khi cêu êëy thöët ra, öng quay nhanh sang Griffiths nhû thïí bõ giêåt mònh búãi sûå nghi ngúâ vïì nhûäng gò êín sau cêu hoãi.

Hùèn laâ Griffiths àaä nhêån thêëy àiïìu àoá, nhûng hùæn giaã vúâ khöng àïí yá.

Trúâi khaá êëm, nhûng möåt cún ruâng mònh chaåy khùæp ngûúâi öng giaâ vaâ öng vöî baânh baåch hai tay vaâo caái buång leáp keåp cuãa mònh. "Vaâo tòm höå öng caái aáo khoaác ngoaâi, àûúåc khöng?", öng noái vúái thùçng beá."Caái aáo treo úã sau caánh cûãa êëy".

"Chuá ta coá àaánh hùæn khöng öng?" "Chuáng ta vêîn chûa biïët gò maâ, Lance. Chuáng ta phaãi àúåi cho

túái khi böë chaáu quay laåi". Khöng coá gò xaãy ra giûäa hai ngûúâi àaân öng trong khi thùçng

beá ài caã. Röìi noá quay laåi chöî öng nöåi, öm chiïëc aáo khoaác trong loâng, ngöìi xuöëng bêåc tam cêëp trïn cuâng.

Griffiths àûáng phña trïn noá, hùæn tûåa ngûúâi vaâo cöåt, ngoán tay caái moác vaâo thùæt lûng. Thêåm chñ cêåu beá cuäng nhêån thêëy coá àiïìu gò àoá lú lûãng trong khöng gian ngoaâi caái tiïëng suáng thûåc kia. Àöi mùæt toâ moâ cuãa cêåu chuyïín tûâ öng nöåi sang Griffiths vaâ ngûúåc laåi. Cêåu muöën hoãi nhiïìu hún, nhûng veã àùm àùm trïn caã hai khuön mùåt khiïën cêåu yïn lùång, cêåu bûúác ài mêëy bûúác, caánh tay gêåp laåi tò vaâo lan can.

Caã ba ngûúâi àïìu quan saát aánh saáng dûúái ngoån àöìi. Bêy giúâ vêîn tiïëp tuåc chaáy nhû thïí ngoån àuöëc àaä àûúåc àùåt trïn möåt mö àêët hay möåt göëc cêy. Thónh thoaãng chuâm aánh saáng nhoã laåi chêåp chúân khi coá caái gò àoá ài qua. Nhûäng êm thanh rò rêìm phaát ra hêìu nhû liïn tuåc. Khöng gian êëy yïn tônh, sûå im lùång khoá hiïíu àoá tröi qua ngay trûúác bònh minh. Trong nhûäng baäi quêy gaâ võt, luä gia cêìm súå haäi àêåu tuám laåi. Ba ngûúâi quan saát, chúâ àúåi vaâ lùæng nghe. Khi chuá choá söåt soaåt dûúái bêåc tam cêëp röìi moâ túái hñt hñt vaâo mêëy ngoán chên àïí trêìn cuãa öng nöåi, öng liïìn àêíy noá ài vúái sûå caáu bùèn cuãa ngûúâi bõ laâm xaáo tröån nhûäng yá nghô lo êu.

"Xeáo ài vaâ nùçm xuöëng, Bob. Ài ài, nùçm xuöëng".




Àöåt nhiïn aánh àuöëc lõm dêìn vaâ laåi coá tiïëng bûúác chên nùång nïì cuãa möåt ngûúâi àaân öng bûúác qua àaám dûúng xó khö. Nhûäng êm thanh êëy vang lïn möåt luác, tiïëng Arthur khaá roä:

"Joe, àûâng lo lùæng vïì chuyïån àoá. Anh àïën àêy àïí laâm möåt viïåc..."

Têët caã moåi aánh mùæt àöí döìn vaâo gaä khi gaä xuêët hiïån trïn löëi nhoã trong vûúân. Gaä àang thúã döëc, treâo lïn tam cêëp maâ khöng noái lúâi naâo, öng nöåi cuäng thïë, vêîn ngöìi yïn, chó kheä dõch chên ra khoãi tû thïë cuä vaâ àûa tay chùån gaä laåi.

"Sûå thûåc thïë naâo, Arthur?" "Coá caái xaác úã dûúái ruöång thêëp, thïë thöi". "Haã!" Öng nöåi àûáng dêåy, nhûng Arthur àaä ài qua, tiïën vïì phña cûãa

bïëp. Cö Brady cuäng ra khoãi chöî àoá ngay luác êëy, cö àaä mùåc aáo vaâ chaãi toác, àûáng trïn ngûúäng cûãa, nhûäng ngoán tay vöî nheå vaâo möi.

"Arthur, coá phaãi anh noái..." "Cö nghe àêy. Töi àaä baão cö laâ Joe seä khöng gêy löån xöån nïëu

hùæn ài khoãi. Thoaát khoãi rùæc röëi..." Gaä ài vaâo, hoå nghe thêëy tiïëng leng keng cuãa chuöng àiïån

thoaåi khi gaä nhêëc maáy úã cuöëi haânh lang. "Lil, nöëi D24 cho chuáng töi - nhanh lïn! - Phaãi, rùæc röëi àêëy..."

ÚÃ phña sau, Lance bùæt àêìu noái gò àoá, nhûng öng nöåi àaä êën noá ngöìi xuöëng bùçng möåt àöång taác giêån dûä.

Cö Brady nhòn hai ngûúâi àaân öng àêìy cêìu khêín. "Thêåt vêåy û? Joe àaä giïët ai àoá û?"

"Madge, bêy giúâ thò àûâng coá laâm moåi viïåc röëi tung lïn nhû thïë..."

"Hùæn àaä - Laåy Chuáa!". Hai tay öm mùåt, cö ài àïën haânh lang vaâ nhòn ra núi suáng nöí. Coá möåt sûå chuyïín àöång khe kheä cuãa khñ laånh, mang theo húi coã khö. úã phña Àöng, bêìu trúâi bùæt àêìu saáng lïn. Chuá gaâ tröëng àêìu tiïn cêët tiïëng gaáy. Tûâ möåt núi naâo àoá gêìn




àêëy vang lïn tiïëng quang quaác khö khöëc ngùæn goån cuãa möåt con kookaburra1.

Griffiths àûáng úã bïn kia bêåc tam cêëp. Bêy giúâ hùæn àang àûáng rêët thùèng, hai tay nùæm chùåt lan can, àêìu hùæn ngaã vïì phña trûúác, löng maây nhñu laåi trong caái cau maây giêån dûä. Öng nöåi nhòn hùæn khoá chõu.

Arthur àaä kïët thuác cuöåc noái chuyïån qua àiïån thoaåi vúái caãnh saát vaâ tiïëp tuåc noái chuyïån vúái nhên viïn àiïån thoaåi úã quêån. Têët caã moåi ngûúâi àöí hïët ra hiïn.

"Töi àaä thêëy quaá nhiïìu nhûäng thùçng choá chïët, khöng phaãi chó àïí biïët. Caái gò? - Àuáng, têët nhiïn laâ cö ta thïë - töi cuäng thïë - Joe cuäng thïë. Khöng, Lil, haäy àïí cho töi vaâi ngaây nûäa, cö biïët Joe roä hún thïë maâ! Nghe naâo - töi phaãi ài. Moåi ngûúâi àaä àïën àêy, úã phña sau".

Gaä gaác maáy vaâ laåi ra ngoaâi. Moåi ngûúâi àïìu quay ra nhòn gaä nhûng gaä chó nhòn cêåu beá.

"Lance, ài xuöëng àêìu cöíng. Phaãi coá ngûúâi ngùn hoå laåi..." "Ai, ba? Caãnh saát aá?" "Maây thò cûá noái àïën D24 - thöi, ài ài!" Lance àaä úã bêåc tam cêëp. “Àûâng coá ra àûúâng àêëy! Maây nghe

chûá? Chó múã cöíng vaâ àûáng bïn caånh núi hoå seä nhòn thêëy maây. Meå kiïëp, chuáng àïën múái àöng chûá...”

Lance ài. Arthur keáo maånh quêìn lïn vaâ ruåt àêìu xuöëng cöí aáo súmi. Moåi ngûúâi àang nhòn gaä nhûng gaä chùèng nhòn ai caã. Böå daång cuãa gaä àêìy thaách thûác.

"Vuå naây seä laâm cho caái luä con hoang êëy túãn àïën giaâ", gaä noái. Gaä bùæt àêìu cuöën möåt àiïëu xò gaâ. Cö Brady quan saát gûúng mùåt gaä, nhûng öng nöåi laåi nhòn tay gaä, àöi baân tay àang run.

"Arthur, anh coá chùæc laâ anh ta àaä chïët khöng?" Cö Brady hoãi.

1 Tïn möåt loaâi chim, tiïëng kïu choái tai giöëng tiïëng lûâa, söëng trong caác khu rûâng úã UÁc.




"Cö khöng biïët gò khi tröng thêëy möåt caái xaác û? Dêîu sao, baác sô Noyes cuäng seä àïën àêy ngay thöi. Lil àang goåi àiïån cho öng ta".

"Joe àang úã laåi dûúái êëy aâ?", öng nöåi hoãi. "Möåt trong söë chuáng ta phaãi úã àoá". Yïn lùång bao truâm, nhûng àoá laâ sûå yïn lùång khoá chõu khiïën

khöng ai trong söë hoå àûa ra yá kiïën cuãa mònh caã, moåi ngûúâi súå noái ra nhûäng yá nghô sai lêìm. Griffiths àaä rúâi lan can vaâ àang ngöìi trïn caái höåp, tûåa vaâo tûúâng, àûång àêìy öëng dêîn nûúác cuãa hùæn. Bònh minh àang toaã chiïëu. Nhûäng cêy cöëi úã gêìn nhêët àang löå roä dêìn. Nhûäng tiïëng lñu lo vaâ xaâo xaåc lúán phaát ra tûâ buåi mêån tña vaâ boobyalla. Nhûäng con wattle-bird1 àaä cêët tiïëng trong vûúân.

Arthur bùæt àêìu ài ài laåi laåi trïn nhûäng têëm vaán oåp eåp. Cö Brady noái gò àoá vúái gaä, nhûng nhoã àïën nöîi gaä khoá coá thïí nghe àûúåc.

"Caái gò?" "Em baão: tröng anh ta thïë naâo?" "Cö àõnh noái gò? - tröng anh ta thïë naâo..." "Coá phaãi anh ta - treã?" “Treã - khöng! Àuã chñn chùæn àïí biïët àiïìu hùæn laâm”. "Joe úã chöî naâo - hùæn têën cöng anh ta úã chöî naâo?" "Hùæn têën cöng anh ta úã àêu thò coá hïì gò? Naây, Madge, cö seä

laâm cho chñnh mònh vaâ têët caã moåi ngûúâi röëi lïn àêëy". Arthur ngêåp ngûâng vaâ nhòn vïì phña cö, nhêën maånh tûâng tûâ vúái àiïåu böå giêåt cuåc ngùæn goån. "Àiïìu naây àaä xaãy ra haâng tuêìn, vaâ cö cuäng biïët roä nhû töi. Joe..."

"Nhûng em khöng bao giúâ nghô..." "Töi cuäng vêåy. Joe cuäng vêåy. Bêët kò ai cuäng vêåy. Chuyïån àoá

vêîn - öi trúâi, meå kiïëp!"

1 Tïn möåt loaâi chim khöng lúán lùæm.




Cö Brady lêëy tay che mùåt. Arthur quay ngûúâi laåi phña cö vò caáu giêån, nhûng öng nöåi àaä bûúác àïën, dùæt ngûúâi àaân baâ àêìy lo êu ài, nheå nhaâng giuåc cö ài vïì phña cûãa bïëp. "Vaâo ài, Madge. Àêëy laâ viïåc cuãa àaân öng. Khöng giuáp gò àûúåc àêu. Khöng ai muöën giïët ngûúâi hïët, nhûng chuyïån àoá àaä xaãy ra. Vaâo ài. Vaâo vaâ pha traâ cho moåi ngûúâi. Böë vaâ Brady seä giaãi quyïët chuyïån naây".

Cö ài vaâo, nhûng khöng coá tiïëng êëm cheán naâo voång ra chöî ba ngûúâi àaân öng úã ngoaâi hiïn caã.

Phaãi mêët möåt àïën hai phuát khöng ai trong söë hoå noái nùng gò caã trong khi aánh saáng àeân cuãa ngöi nhaâ bùæt àêìu yïëu ài trûúác bònh minh. Röìi àöåt nhiïn, Arthur neám mêíu xò gaâ cuãa hùæn xuöëng saân vaán vaâ di goát chên lïn.

"Taåi sao caái àöì khöën kiïëp êëy laåi bùæt chuáng ta lêm vaâo tònh traång naây cú chûá! Möåt thùçng àïën ùn tröåm gia cêìm cuãa töi. Hùæn biïët töi gheát àiïìu àoá vaâ töi seä laâm àiïìu gò àoá vïì chuyïån naây. Röët cuöåc hùæn àaä ùn tröåm vaâ bõ bùæn. Töi phaãi laâm gò bêy giúâ - ngöìi àêy maâ khoác û?"

"Coá àiïìu laâ hùæn àaä bõ giïët", öng nöåi noái kheä khaâng. "Vaâ caái sai lêìm chïët ngûúâi êëy thuöåc vïì ai? Con chùng?" “Töi àêu coá noái àoá laâ löîi cuãa anh”. "Vêåy cuãa Joe û? Têët caã chuáng ta àïìu àaä dñnh vaâo vaâ àaä thuï

Joe..." "Khöng, töi khöng noái - ta àûâng tranh caäi vïì chuyïån àoá,

Arthur. Chuyïån àaä àuã tïå röìi". "Böë muöën noái - àuã tïå. Con noái àêëy laâ möåt viïåt töët àaáng laâm.

Chuáng ta sùæp àùåt àïí ngùn viïåc ùn tröåm naây laåi, vaâ meå kiïëp, chuyïån naây àaä kïët thuác".

"Àûúåc röìi", öng nöåi, khöng haâi loâng, nhûng súå seä keáo daâi cuöåc caäi coå xa hún, àaä trúã laåi chöî cuãa mònh trïn lan can. Mùåt trúâi vêîn chûa moåc nhûng bêy giúâ àaä àuã saáng àïí soi toã toaân böå caãnh vêåt: möåt khu vûúân nhoã àûúåc chùm soác qua loa, con àûúâng nhoã múâ töëi chaåy




qua cöíng, dêîn ra nhaâ ngoaâi vaâ baäi quêy gaâ võt, nhûäng cêy keo lûa thûa, voã coá thúá, nhûäng maãng dûúng xó maâu nêu trïn baäi coã vaâng.

"Àêy coá àuáng laâ núi thêëy chuáng khöng?" Öng nöåi hoãi sau möåt höìi yïn lùång thêån troång.

Arthur àïën àûáng caånh öng vaâ chó. “Böë coá nhòn thêëy nhûäng buåi keo trong haâng vúái nhûäng caái cöåt moáng kia khöng?”, gaä noái maát.

"Coá". "Qua bïn traái - chöî cêy baåch àaân nhûåa phên nhaánh úã göëc

àêëy, ngoaâi àoá laâ àõa phêån cuãa chuáng ta?" "Àuáng". "Chuáng úã gêìn àoá. Núi naâo àoá trong nhûäng maãng dûúng xó êëy.

Trúâi coân chûa saáng lùæm. Böë seä thêëy caái àêìu Joe ngay thöi. Anh ta àang ngöìi àoá..."

Öng nöåi gêåt àêìu. "Böë nghe con noái vúái Lil laâ hùæn àang chaåy", öng noái thêån troång. "Thêåt thïë aâ?"

"Vêng. Joe àïí xöíng..." "Anh ta têën cöng hùæn vaâo lûng?" "Àuáng. Coá möåt löî trïn ngûúâi hùæn xuyïn lïn vai traái". "Xuyïn qua tim. Con biïët chuyïån naây seä gêy phiïìn toaái chûá,

àuáng khöng?" "Phiïìn toaái. Phiïìn toaái caái gò". "Phaáp luêåt quy àõnh khöng àûúåc giïët ngûúâi vò ngûúâi ta ùn

tröåm möåt con gaâ". "Phaáp luêåt quy àõnh ngûúâi ta khöng àûúåc ùn tröåm gaâ". Öng khöng traã lúâi àiïìu àoá. Öng àïí möåt hai giêy tröi qua. Röìi,

vúái àöi mùæt vêîn daán vaâo maãng dûúng xó, öng noái buöìn baä: "Coá thïí hùæn ta cêìn noá".

Arthur cûúâi lúán àêìy khinh bó. "Laåy Chuáa, böë töët quaá nhó. Coân con thò thïë naâo? Con khöng cêìn chuáng chùæc? Con laâ keã quaái quyã




àang cöë nêng söë lûúång luä gaâ lïn û? Bêët cûá möåt thùçng con hoang àï tiïån naâo..."

"Suyåt! Anh seä àïí löå hïët vúái Madge àêëy". Öng nöåi noái lo lùæng vò Arthur àang caáu tiïët thïm, àúä lêëy tay hùæn. "Àoá hoaân toaân laâ möåt vuå saát haåi, Arthur aå. Böë khöng coá gò phaãn àöëi vïì traách nhiïåm cuãa phaát suáng".

Duâ sao, cuäng khöng coá ai trong söë hoå àïí yá, ngûúâi àaân baâ àaä xuêët hiïån, àang àûáng trïn löëi vaâo cûãa bïëp. Cö khöng nhòn hoå, maâ nhòn vaâo caái àêìu guåc xuöëng cuãa Griffiths, nhû thïí cö thêëy sûå cö àöåc böëi röëi vaâ khoá chõu cuãa hùæn.

Luác êëy Arthur cuäng àang nghô vïì hùæn vaâ quay sang hùæn khuyïën khñch: "Anh noái gò ài chûá, Griffiths. Anh khöng cho laâ gaä àoá moâ mêîm caái gò aâ?"

Griffiths ngêíng àêìu lïn, lêëy têíu thuöëc ra khoãi miïång vaâ nhòn Arthur chùçm chùçm. "Nïëu möåt ngûúâi coá taâi saãn thò anh ta phaãi baão vïå noá", hùæn noái kheä khaâng.

"ÖÌ àuáng quaá! Chñnh xaác nhû caách hiïíu cuãa töi."

* * *

Arthur, haâi loâng rùçng yá àöì cuãa gaä àaä àûúåc thûåc hiïån, lêëy laåi veã tûå nhiïn cuãa mònh, nhûng têët caã sûå chuá yá cuãa öng nöåi vêîn têåp trung vaâo ngûúâi laâm thuï. Öng bùæt àêìu thúã döëc, theo caách thúã maâ möåt ngûúâi giaâ mùæc phaãi trong tònh traång bõ kñch àöång tùng dêìn. Caã ngûúâi öng run run, àêìu öng vûún vïì phña trûúác nhû möåt con veåt giêån dûä. Öng giú ngoán tay buöåc töåi - Cö Brady goåi to öng tûâ ö cûãa, nhûng öng khöng nghe thêëy cö.

"Gaä con hoang àoá àang cûúâi anh àêëy!" öng gaâo lïn. Cö Brady vaâ Arthur tiïën vïì phña öng, nhûng öng traánh hoå, laách sang bïn, ngûúâi öng cuái raåp khiïën taâ chiïëc aáo choaâng queát xuöëng saân. "Coá chuyïån gò xaãy ra vúái hùæn naâo. Hùæn chùèng sao caã. Hùæn chùèng bao giúâ gùåp chuyïån rùæc röëi. Hùæn khöng muöën. Hùæn seä bùæn anh. Hùæn laâ möåt trong nhûäng keã nguy hiïím trïn thïë giúái". Arthur àaä túái chöî




öng, àêíy öng quay trúã laåi lan can. "Àuáng àêëy, Arthur. Anh àaä khöng hiïíu hùæn. Töi hiïíu. Hùæn àang cûúâi. Àoá laâ nuå cûúâi trêng traáo, bêín thóu. Töi àaä thêëy hùæn..."

"Chuyïån gò àêy - deåp ài, böë - con àaä quaá àuã phiïìn toaái röìi..." Griffiths àûáng lïn, khinh khónh möåt caách cöng khai. "Cûá àïí

öng nöíi giêån", hùæn noái cöåc löëc vúái cö Brady. "Töi xin thanh toaán bùçng seác. Töi seä ùn saáng trïn àûúâng".

Arthur nghe thêëy àiïìu àoá. "Laåi coá chuyïån gò vúái anh vêåy? Töi àang thu xïëp. Vaâ cö àûâng coá xen vaâo chuyïån naây, Madge..."

Bõ laâm mêët mùåt vúái caã àöi bïn, cö àûáng àoá, lùång leä nhòn Griffiths khi hùæn ta ài möåt caách quaã quyïët vïì phña giûúâng cuãa mònh. Cö thêëy hùæn löåt têëm mïìn xaám cuä kô maâ hùæn àaä mang túái, traãi ra nïìn nhaâ vaâ bùæt àêìu neám lïn àoá nhûäng thûá linh tinh lùåt vùåt bao göìm àöì àaåc cuãa hùæn: caái aáo súmi reã tiïìn, àöì loát, möåt caái aáo nõt len raách taã túi, àöi giaây vaãi baåt àaä moân veåt, böå àöì caåo rêu.

Bïn lan can öng giaâ gêìn nhû nûác núã. "Töi khöng lûâa anh àêu, Arthur aå. Töi khöng lûâa ai hïët. Àêy

laâ möåt vuå saát haåi, hoaân toaân laâ saát haåi. Töi khöng bïnh vûåc gò boån tröåm, nhûng khöng ai àûúåc pheáp giïët ngûúâi nhû thïë. Ngûúâi ta thûúâng treo cöí nhûäng gaä àoá chó khi chuáng lêëy ài nhûäng gò khöng phaãi cuãa chuáng. Chuáng ta biïët gò vïì hùæn? Hùæn àang nùçm àoá - boã tay anh ra khoãi möìm töi! - Töi biïët àiïìu mònh àang noái. Khi anh coân beá thò hùèn baãn thên töi àaä bõ giïët hún möåt lêìn röìi. Töi khöng bao giúâ coá gò caã. Töi vui mûâng thêëy anh coá möåt ñt cuãa caãi. Nhûng töi khöng muöën tröng thêëy anh giöëng nhû thùçng troåc phuá - cûá vaác möåt khêíu suáng chïët tiïåt quanh quêín vúái nhûäng thûá anh kiïëm àûúåc. Meå anh..."

"Öng im ài coá àûúåc khöng?" Cö Brady lao àïën chöî hoå, chó xuöëng àûúâng. "Arthur, nhòn kòa!

Ö tö kia röìi - caãnh saát..." Hoå buöng nhau ra. Trong khöng gian yïn lùång bao truâm lïn

ngöi nhaâ, chó coân tiïëng leng keng cuãa caái khoaá dêy thùæt lûng khi ngûúâi àaân öng laâm thuï siïët chùåt laåi goái quêìn aáo cuãa mònh. aánh




saáng vêîn toaã chiïëu rûåc rúä vaâ möåt ngaây múái laåi ngúâi lïn trïn mùåt àêët bònh yïn, maâu múä vaâ trôu nùång tûå ngaân xûa vúái con ngûúâi.

Àaâo Thu Hùçng dõch




Tim O’brien (Mô)

HAÂNH TRANG CUÃA HOÅ

Trung uáy Jimmy Cross mang theo nhûäng laá thû cuãa möåt cö gaái tïn laâ Martha, sinh viïn nùm hai cuãa trûúâng Àaåi hoåc Mount Sebastian úã New Jersey. Àêy khöng phaãi laâ nhûäng laá thû tònh, nhûng Trung uáy Cross àang nuöi hy voång, vò vêåy anh cêët chuáng trong boåc nhûåa úã dûúái àaáy cuãa ba lö. Cûá möîi buöíi chiïìu, sau möåt ngaây haânh quên daâi, anh laåi àaâo möåt höë caá nhên, rûãa tay saåch röìi múã boåc ra, cêín thêån duâng mêëy àêìu ngoán tay àïí giûä mêëy laá thû, bùæt àêìu àoåc, mú möång vaâ tûúãng tûúång cho àïën töëi. Anh tûúãng tûúång nhûäng lêìn cùæm traåi nïn thú trong vuâng Nuái Trùæng úã tiïíu bang New Hamphire. Àöi khi anh duâng lûúäi liïëm meáp cuãa nùæp möåt bao thû, biïët rùçng Martha cuäng àaä laâm vêåy. Hún bêët cûá caái gò, anh muöën Martha yïu anh cuäng nhû anh yïu naâng, tuy nhiïn thû cuãa naâng gûãi cho anh thûúâng chó àïí taán gêîu; naâng cöë traánh neá vêën àïì tònh caãm. Naâng coân trong trùæng, anh gêìn nhû chùæc chùæn laâ nhû vêåy. Naâng hoåc mön sinh ngûä úã Mount Sebastian, vaâ naâng viïët nhûäng bûác thû tuyïåt vúâi vïì caác giaáo sû, baån chung phoâng vaâ nhûäng kyâ thi giûäa muâa, vïì sûå kñnh troång naâng daânh cho Chaucer1 cuäng nhû tònh caãm naâng daânh cho Virginia Woof2. Naâng thûúâng trñch vaâi doâng thú; naâng khöng bao giúâ àïì cêåp àïën cuöåc chiïën vaâ chó nhùæn nhuã úã cuöëi thú, Jimmy, cêín thêån nheá. Caác laá thû cên nùång khoaãng 300 grams, têët caã àïìu àûúåc kyá laâ Love, Martha, nhûng Trung uáy Cross hiïíu rùçng Love chó laâ möåt caách kyá tïn vaâ khöng coá nghôa nhû àöi khi anh tûúãng tûúång. Khi trúâi sùæp töëi, anh cêín thêån

1 Nhaâ thú cöí àiïín Anh nöíi tiïëng. 2 Nûä vùn sô Myä nöíi tiïëng.




cêët boá thû vaâo ba lö. Chêìm chêåm vaâ húi mêët têåp trung anh àûáng dêåy vaâ ài möåt voâng àïí kiïím tra vaânh àai phoâng thuã, röìi khi trúâi sêåp töëi anh trúã laåi höë caá nhên vaâ tûå hoãi Martha coá coân trong trùæng khöng.

Haânh tranh cuãa hoå phêìn lúán tuây thuöåc vaâo nhu cêìu. Trong söë nhûäng nhu cêìu, hoùåc gêìn nhû laâ nhu cêìu, göìm coá cêy khui àöì höåp P-38, dao boã tuái, àöìng höì àeo tay, theã baâi, thuöëc chöëng muöîi, keåo, keåo nhai, thuöëc laá, muöëi viïn, nhûäng goái Kool-Aid1, bêåt lûãa, diïm queåt, àöì khêu vaá, giêëy phaát lûúng, àöì höåp, vaâ hai hay ba bi àöng nûúác. Göåp chung laåi, nhûäng thûá naây cên nùång chûâng 5 àïën 10 kyá, tuây theo thoái quen cuãa möîi ngûúâi hay sûác tiïu thuå thûác ùn. Henry Dobbins, khaá to con, coân mang thïm caác traái àaâo àoáng höåp trong nûúác sirö àïí traãi lïn mùåt baánh ngoåt, möåt moán ùn maâ hùæn àùåc biïåt ûa thñch. Dave Jensen, phuå traách vïì vïå sinh quên sûå, mang theo baân chaãi rùng, giêëy chuâi rùng, vaâ nhiïìu cuåc xaâ phoâng cúä nhúä hùæn àaä ùn cùæp trong chuyïën nghó pheáp úã thaânh phöë Sydney úã uác. Ted Lavender, tñnh nhuát nhaát, mang theo thuöëc an thêìn cho àïën khi hùæn bõ bùæn chïët úã phña ngoaâi möåt laâng úã Thaãn Khï vaâo giûäa thaáng Tû. Do nhu cêìu, vaâ cuäng vò àêy laâ lïånh, hoå àïìu mang muä sùæt nùång chûâng 2 kyá rûúäi kïí caã lûúái boåc vaâ lúáp muä nguyå trang. Hoå mang theo quên phuåc daä chiïën: aáo jacket vaâ quêìn böën tuái. Rêët ñt ngûúâi mang theo àöì loát. Dûúái chên hoå mang giaây öëng, 1 kyá - Dave Jensen mang theo ba àöi têët vaâ möåt höåp böåt rùæc chên àïí àïì phoâng bïånh tï thêëp. Cho àïën khi hùæn bõ bùæn, Ted Lavender mang theo chûâng 200 grams thuöëc phiïån thûúång haång, rêët cêìn thiïët cho hùæn. Mitchell Sander, sô quan truyïìn tin, mang theo bao cao su ngûâa thai. Norman Bowker mang theo möåt cuöën nhêåt kyá. Rat Kiley mang theo mêëy cuöën saách tranh haâi hûúác. Kiowa, möåt con chiïn ngoan àaåo, mang möåt cuöën Thaánh Kinh maâ ba hùæn trao cho - öng daåy úã möåt trûúâng úã thaânh phöë Oklahoma, tiïíu bang Oklahoma. Àïì phoâng luác nguy hiïím, Kiowa coân mang theo sûå ngúâ vûåc cuãa baâ nöåi hùæn àöëi vúái ngûúâi da trùæng, caái ròu ài sùn cuä kyä cuãa öng nöåi hùæn àïí

1 Möåt loaåi böåt thúm vaâ ngoåt àïí khuêëy nûúác uöëng.




laåi1. Nhu cêìu quyïët àõnh têët caã. Do coá nhiïìu mòn vaâ bêîy treo, möîi ngûúâi phaãi mang möåt aáo giaáp chñnh giûäa laâ möåt miïëng theáp, bïn ngoaâi boåc ni löng, nùång chûâng 3 kyá rûúäi, nhûng trong nhûäng ngaây noáng bûác noá dûúâng nhû nùång hún nhiïìu. Búãi vò baån coá thïí chïët bêët cûá luác naâo, möîi ngûúâi mang theo möåt têëm vaãi bùng lúán hay àûúåc nheát trong muä sùæt àïí dïî lêëy ra. Do àïm rêët laånh vaâ muâa mûa ûúát aát, möîi ngûúâi mang theo möåt miïëng baåt nhûåa maâu xanh laá cêy duâng àïí laâm aáo mûa hoùåc laâm lïìu taåm hay têëm traãi. Têëm baåt nùång gêìn 1 kyá, nhûng möîi phêìn nhoã coá noá àïìu àaáng giaá. Chùèng haån khi Ted Lavender bõ bùæn chïët, hoå duâng têëm baåt cuãa hùæn àïí boåc xaác hùæn, khiïng qua caánh àöìng, vaâ röìi àûa hùæn lïn chiïëc trûåc thùng di taãn.

Ngûúâi ta goåi hoå laâ nhûäng caái chên ài hay laâ lñnh ài böå2. Trong boån hoå hêìu nhû ai cuäng àem theo caác bûác aãnh. Trong

vñ cuãa anh, Trung uáy Cross mang 2 têëm aãnh cuãa Martha. Möåt têëm laâ hònh chuåp nhanh kyá tïn laâ Love, mùåc dêìu anh dû biïët noá khöng phaãi vêåy. Naâng àûáng dûåa vaâo möåt tûúâng gaåch. Mùæt naâng coá maâu xaám, vûâa phaãi, möi húi heá múã khi naâng nhòn chùm chuá vaâo öëng kñnh. Àöi khi vaâo ban àïm, Trung uáy Cross tûå hoãi ai àaä chuåp bûác hònh àoá, vò anh biïët laâ naâng coá nhiïìu baån trai, vò anh quaá yïu naâng, vò anh coá thïí thêëy boáng cuãa ngûúâi chuåp hònh traãi daâi trïn bûác tûúâng gaåch. Têëm aãnh thûá hai àûúåc cùæt tûâ saách niïn giaám nùm 1968 trûúâng Àaåi hoåc Mount Sebastian. Àêy laâ möåt hònh chuåp di àöång - boáng chuyïìn nûä - Martha khom ngûúâi ngang vúái sên àêëu, hai tay àûa ra, hai loâng baân tay chuåm laåi, lûúäi cùng thùèng, veã mùåt cûúng quyïët. Khöng thêëy möì höi. Naâng mùåc quêìn àuâi thïí thao. Chên naâng, anh ngêîm nghô, gêìn nhû laâ chên cuãa möåt cö gaái coân trong trùæng, khöng coá löng, nhùén, göëi traái thùèng vaâ chõu hïët sûác nùång cuãa toaân thên, khoaãng dûúái 50 kyá. Trung uáy Cross nhúá coá lêìn mònh àuång vaâo àêìu göëi traái àoá. Anh nhúá laåi trong möåt raåp haát töëi àen, böå phim àang chiïëu laâ Bonnie vaâ Clyde, luác àoá Martha àang

1 Kiowa laâ ngûúâi Myä göëc da àoã. 2 Nguyïn baãn tiïëng Anh laâ Grunts, tiïëng loáng chó lñnh böå binh Myä trongcuöåc chiïën tranh úã Viïåt Nam.




mùåc möåt caái vaáy àêìm vaâ trong phim àang chiïëu caãnh cuöëi cuâng, anh súâ vaâo göëi traái naâng, naâng quay ài vaâ nhòn anh vúái böå mùåt buöìn vaâ nghiïm trang túái mûác anh phaãi giêåt tay laåi. Anh luön nhúá àïën caái caãm giaác cuãa caái vaáy, caái àêìu göëi bïn dûúái vaâ êm thanh cuãa phaát suáng giïët chïët Bonnie vaâ Clyde, tiïëng suáng nghe thêåt xêëu höí chêìm chêåm vaâ taân baåo. Anh nhúá luác hön tûâ biïåt naâng. Àuáng luác àoá anh laåi nghô, leä ra anh nïn laâm möåt chuyïån taáo túån naâo àoá. Leä ra anh àaä nïn böìng naâng vaâo phoâng, cöåt chùåt naâng vaâo giûúâng vaâ súâ caái àêìu göëi àoá caã àïm. Leä ra anh àaä nïn liïìu möåt phen. Möîi khi anh nhòn vaâo mêëy têëm aãnh, anh laåi nghô ra nhûäng haânh àöång múái meã maâ leä ra anh àaä nïn laâm.

Haânh trang cuãa hoå möåt phêìn tuây thuöåc vaâo chûác vuå, möåt phêìn tuây thuöåc vaâo chuyïn mön.

Laâ Trung uáy Trung àöåi trûúãng, Jimmy Cross mang möåt la baân, baãn àöì, saách giaãi thñch kñ hiïåu quên sûå, öëng nhoâm, vaâ möåt cêy suáng Colt 45 nùång chûâng möåt kyá rûúäi luác naâo cuäng naåp àaån sùén saâng. Anh mang möåt àeân hiïåu vaâ caã caái traách nhiïåm vïì nhûäng maång söëng cuãa thuöåc haå mònh.

Laâ sô quan truyïìn tin, Michell Sanders mang maáy PRC-25, nùång búã húi tai - 13 kyá cuâng vúái bònh àiïån.

Laâ baác sô, Rat Riley mang möåt tuái vaãi baåt chûáa àêìy mooc phin, huyïët thanh, thuöëc söët reát, bùng vaãi vaâ saách hònh haâi hûúác vaâ têët caã nhûäng thûá khaác maâ möåt baác sô phaãi mang, kïí caã keåo söcöla phoâng khi vïët thûúng quaá nùång, töíng cöång caác thûá nùång gêìn 10 kyá lö.

Do quaá to con nïn anh àûúåc laâm xaå thuã suáng maáy - Henry Dobbins mang cêy àaåi liïn M-60, khi khöng coá àaån thò noá nùång 10 kyá; tuy nhiïn cêy suáng gêìn nhû luön luön àûúåc naåp àaån àêìy. Ngoaâi ra, Dobbins mang chûâng 5 àïën 7 kyá àaån quêën quanh ngûåc vaâ vai.

Àa söë hoå laâ lñnh ài böå bònh thûúâng vaâ mang suáng M-16. Suáng naây nùång 3,7 kyá khöng coá àaån, 4 kñ khi naåp àêìy àaån, möîi bùng àaån chûáa 20 viïn. tuây thuöåc vaâo nhiïìu yïëu töë nhû àõa hònh vaâ têm lyá möîi caá nhên, hoå mang theo chûâng 12 àïën 20 bùng àaån, àûång trong




dêy àeo, do àoá thïm vaâo chûâng tûâ 4 àïën 7 kyá nûäa. Nïëu coá, hoå coân mang theo àöì chuâi suáng - cêy sùæt, baân chaãi bùçng theáp vaâ gieã lau suáng cuäng nhû caác öëng tube àûång dêìu lau chuâi - têët caã nùång chûâng nûãa kñ. Möåt vaâi ngûúâi coân mang theo suáng phoáng lûåu M-79, nùång 3 kyá khi chûa naåp àaån, möåt loaåi suáng tûúng àöëi nheå mùåc dêìu àaån cuãa noá cuäng khaá nùång. Möåt traái àaån nùång 300 grams. Thûúâng thò möîi ngûúâi mang àûúåc 25 traái. Nhûng Ted Lavender, do quaá lo xa, mang 34 traái khi hùæn bõ bùæn chïët phña ngoaâi Tên Khï, vaâ hùæn ngaä xuöëng dûúái möåt sûác nùång kinh khiïëp, hún 10 kyá àaån dûúåc cöång vúái aáo jacket vaâ muä sùæt, àöì höåp, nûúác uöëng, giêëy ài cêìu, thuöëc an thêìn vaâ caác thûá khaác, cöång vúái nöîi súå haäi khöng thïí cên ào àûúåc. Hùæn chïët khöng cuåc cûåa do mang quaá nùång. Khöng nêíy ngûúâi, cuäng khöng lùn qua lùn laåi. Kiowa, chûáng kiïën moåi viïåc, noái rùçng giöëng nhû xem möåt viïn àaá rúi hay möåt bao caát lúán ngaä xuöëng. Chó nghe buâm, röìi ngaä xuöëng. Khöng giöëng nhû trong phim. Trong phim, ngûúâi chïët thûúâng quay mêëy voâng biïíu diïîn - khöng giöëng vêåy, Kiowa noái, thùçng nhoã töåi nghiïåp chó lùn àuâng ra möåt caái. Buâm. Ngaä xuöëng. Khöng coá gò khaác. Àoá laâ möåt buöíi saáng àêìy nùæng giûäa thaáng Tû. Trung uáy Cross thêëy thêëm thña nöîi àau. Anh tûå traách mònh. Hoå gúä caác bi àöng nûúác vaâ àaån cuãa Lavender, têët caã caác vêåt nùång, vaâ Rat Kiley noái lïn àiïìu hiïín nhiïn, noá chïët röìi, vaâ Mitchel Sanders duâng maáy truyïìn tin àïí baáo caáo möåt lñnh Myä bõ chïët trong khi thi haânh nhiïåm vuå vaâ goåi trûåc thùng. Röìi hoå boåc Lavender trong têëm baåt cuãa hùæn. Hoå khiïng hùæn ra möåt caánh àöìng khö, thaânh lêåp haâng raâo baão vïå, vaâ ngöìi huát hïët cêìn sa cuãa hùæn cho àïën khi trûåc thùng àïën. Trung uáy Cross rêët im lùång. Anh tûúãng tûúång neát mùåt treã trung vaâ ïm aái cuãa Martha vaâ nghô rùçng anh yïu naâng hún bêët cûá caái gò trïn àúâi naây, hún caã thuöåc cêëp cuãa mònh, vaâ giúâ àêy Ted Lavender àaä chïët. Khi trûåc thùng àïën, hoå àûa xaác Lavender lïn maáy bay. Sau àoá hoå àöët Tên Khï. Hoå haânh quên túái töëi, röìi àaâo höë caá nhên, vaâ àïm àoá Kiowa cûá noái maäi, tuåi maây phaãi chûáng kiïën múái biïët, xaãy ra nhanh lùæm, thùçng nhoã töåi nghiïåp ngaä xuöëng nhû möåt bao ximùng. Buâm, ngaä xuöëng, nhû ximùng.

Ngoaåi trûâ ba loaåi vuä khñ tiïu chuêín, M-60, M-16 vaâ M-79, hoå mang theo bêët cûá loaåi suáng gò tòm thêëy, hay bêët cûá vêåt gò thñch húåp




cho viïåc giïët ngûúâi hay àïí tûå vïå. tuây luác, tuây hoaân caãnh, hoå mang M-14, AR-15 vaâ suáng K Thuyå Àiïín, öëng búm múä, Chi-Com RPC, caácbin Simonov, suáng trûúâng, öëng haäm thanh, lûúäi lï vaâ chêët nöí bùçng chêët deão C-4. Lee Shrunk mang möåt caái naá, loaåi vuä khñ khi khöng coân gò khaác, anh ta goåi noá nhû vêåy. Mitchell Sanders mang quaã àêëm sùæt. Kiowa mang theo caái ròu coá gùæn löng chim cuãa böë hùæn àïí laåi. Trong möîi nhoám 3 hay 4 ngûúâi, coá möåt ngûúâi seä mang theo mònh Claymore - nùång 1,7 kyá vúái ngoâi nöí. Têët caã àïìu mang lûåu àaån - möîi quaã nùång chûâng 400 grams. Möîi ngûúâi àïìu mang ñt nhêët möåt quaã lûåu àaån khoái M-18 nùång chûâng nûãa kyá. Vaâi ngûúâi mang lûåu àaån cay. Coá ngûúâi mang lûåu àaån phöët pho trùæng. Hoå mang têët caã nhûäng gò mang àûúåc, thïm thûá naây thûá kia, kïí caã sûå thaán phuåc thêìm lùång caái sûác maånh kinh khuãng cuãa vuä khñ maâ hoå mang theo.

Trong tuêìn lïî àêìu tiïn cuãa thaáng Tû trûúác khi Lavender chïët, Trung uáy Jimmy Cross nhêån möåt moán quaâ lêëy hïn tûâ Martha. Möåt viïn soãi àún thuêìn, nùång khöng quaá 30 grams, phùèng lò, hoân soãi coá maâu trùæng sûäa vúái nhûäng àöëm maâu cam vaâ tñm, noá coá hònh bêìu duåc giöëng nhû möåt caái trûáng gaâ nho nhoã. Trong laá thû keâm theo, Martha viïët rùçng cö nhùåt àûúåc viïn soãi úã búâ biïín Jersey, àuáng ngay núi biïín tiïëp giaáp vúái àêët liïìn luác thuãy triïìu lïn, núi maâ moåi thûá gêìn nhau nhûng cuäng xa nhau. Naâng viïët rùçng chñnh caái xa maâ gêìn naây àaä thuác giuåc naâng nhùåt viïn soãi lïn, cêët trong tuái aáo trûúác ngûåc nhiïìu ngaây röìi gûãi noá qua àûúâng haâng khöng àïí biïíu löå caái caãm giaác thêåt sûå cuãa naâng àöëi vúái anh. Trung uáy Cross thêëy àiïìu naây laäng maån lùæm. Nhûng anh tûå hoãi, caãm giaác thêåt sûå cuãa naâng laâ gò, vaâ naâng muöën noái gò khi naâng duâng chûä xa maâ gêìn. Anh tûå hoãi laâm sao maâ caác àúåt thuãy triïìu vaâ nhûäng con soáng àaä tham gia vaâo moåi viïåc úã buöíi chiïìu àoá doåc theo búâ biïín Jersey khi Martha nhùåt àûúåc viïn soãi. Anh tûúãng tûúång àöi baân chên trêìn cuãa cö. Martha laâ möåt nhaâ thú, vúái nhûäng nhaåy caãm cuãa möåt nhaâ thú, vaâ àöi chên cuãa cö trêìn vaâ coá maâu nêu, moáng chên khöng sún, àöi mùæt laånh vaâ u sêìu nhû mùåt biïín thaáng ba, vaâ mùåc duâ caãm thêëy àau àúán, anh tûå hoãi buöíi chiïìu àoá cö àang ài vúái ai. Anh tûúãng tûúång hai caái boáng ài doåc theo nhûäng daãi caát vaâ seä nhêåp laâm möåt, mùåc dêìu chuáng vêîn riïng biïåt. Àêy chó laâ sûå ghen boáng ghen gioá,




qua nhûäng ngaây noáng bûác cuãa àêìu thaáng Tû, anh ngêåm viïn soãi trong miïång, duâng lûúäi quay troân noá, nïëm muâi muöëi biïín vaâ húi nûúác. Têm trñ anh ài lang thang. Anh thêëy khoá têåp trung vaâo cuöåc chiïën trûúác mùåt. Thónh thoaãng anh laåi la heát caác thuöåc haå búãi hoå núái röång khoaãng caách di haânh, phaãi caãnh giaác töëi àa, nhûng röìi anh laåi rúi trúã vaâo nhûäng giêëc mú, tûúãng tûúång mònh àang ài böå chên trêìn doåc theo búâ biïín Jersey vúái Martha, khöng mang theo thûá gò caã.

Haânh trang cuãa hoå coân tuây thuöåc vaâo nhiïåm vuå. Khi phaãi ài lïn vuâng rûâng nuái, hoå mang muâng, diïm queåt,

vaãi dêìu vaâ kem chöëng cön truâng. Nïëu laâ nhiïåm vuå hiïím ngheâo, hay nïëu noá àoâi hoãi ài àïën möåt

núi nguy hiïím, hoå mang têët caã moåi thûá coá thïí mang àûúåc. úã nhûäng núi dêìy àùåc mòn coác vaâ bom bi, hoå thay phiïn nhau mang maáy doâ mòn, nùång 14 kyá. Vúái hai tai nghe vaâ dôa doâ thêåt lúán, maáy àeo rêët nùång trïn lûng vaâ vai rêët khoá xoay súã, thûúâng thò noá chùèng coá tñch sûå gò vò coá quaá nhiïìu caác maãnh àaån úã dûúái àêët, nhûng hoå cuäng mang maáy theo, phêìn àïí àûúåc an toaân, phêìn vò àïí coá caái caãm giaác àûúåc an toaân.

Khi ài phuåc kñch, hay trong nhûäng chuyïën haânh quên ban àïm, hoå mang nhûäng moán lùåt vùåt nho nhoã. Kiowa luön mang theo cuöën Thaánh Kinh vaâ möåt àöi giaây àïë mïìm àïí ài cho im lùång. Dave Jensen mang thuöëc böí mùæt coá nhiïìu chêët carotine. Lee Strunk mang theo caái naá, àaån dûúåc, hùæn noái, khöng cêìn phaãi lo. Rat Kiley mang rûúåu vaâ keåo söcöla. Cho àïën khi chïët, Ted Lavender mang theo cêy àeân hiïåu nùång 3 kyá àûång trong chiïëc höåp nhöm. Henry Dobbins mang pantyhose1 cuãa baån gaái hùæn, cöåt luãng lùèng trïn cöí àïí laâm möåt niïìm an uãi. Têët caã àïìu mang theo nhûäng boáng ma. Töëi àïën, hoå ài thaânh tûâng haâng qua nhûäng baäi coã vaâ caánh àöìng àïí àïën muåc tiïu, úã àoá hoå im lùång gaâi mòn Claymore, nùçm vaâ chúâ àúåi caã àïm.

1 Möåt loaåi quêìn thun cuãa phuå nûä, mùåc loát bïn trong, daâi túái chên, rêët moãng.




Caác nhiïåm vuå khaác thûúâng phûác taåp hún vaâ àoâi hoãi duång cuå àùåc biïåt. Vaâo giûäa thaáng Tû, hoå coá nhiïåm vuå luâng suåc vaâ phaá huyã hïå thöëng àûúâng hêìm chùçng chõt trong vuâng vïì phña Nam cùn cûá Chu Lai. Àïí laâm nöí tung caác àûúâng hêìm, hoå mang nhiïìu khöëi thuöëc nöí nùång nûãa kyá, möîi ngûúâi 4 khöëi, têët caã laâ 34 kyá. Hoå mang dêy, ngoâi nöí. Dave Jensen mang theo àöì bõt löî tai. Thöng thûúâng, trûúác khi giêåt ngoâi nöí àûúâng hêìm hoå phaãi luåc soaát noá theo lïånh cuãa cêëp trïn. Àiïìu naây chùèng hay ho gò, nhûng hoå vêîn phaãi tuên theo. Vò anh quaá to con, Henry Dobbins àûúåc miïîn nhiïåm vuå naây. Nhûäng ngûúâi coân laåi seä böëc thùm. Trûúác khi Lavender chïët thò trung àöåi coá 17 ngûúâi, vaâ ai ruát truáng söë 17 seä boã hïët àöì àaåc xuöëng, boâ vaâo hêìm mang theo möåt cêy àeân pin vaâ cêy suáng luåc Colt 45 cuãa Trung uáy Cross. Nhûäng ngûúâi coân laåi seä daân ra àïí giûä an toaân. Hoå ngöìi, hoùåc quyâ göëi, mùåt quay ra phña ngoaâi, lùæng nghe loâng àêët phña dûúái, tûúãng tûúång caác maång nhïån, boáng ma, bêët cûá caái gò bïn dûúái - caác bûác tûúâng cuãa àûúâng hêìm tûâ tûâ kheáp laåi - cêy àeân bêëm dûúâng nhû nùång vö taã trong tay vaâ têìm nhòn trong hêìm bõ döìn eáp laåi tûâ moåi hûúáng, moåi khña caånh, kïí caã thúâi gian; mònh phaãi trûúân vaâo nhû möåt con rùæn - möng àñt vaâ cuâi choã - caãm giaác ngöåp thúã, lúä nhû àeân bêëm bõ hoãng? Chuöåt coá mang bïånh daåi khöng? Nïëu mònh la lïn, êm thanh seä ài bao xa? Caác baån úã phña trïn coá nghe khöng? Hoå coá àuã can àaãm àïí keáo mònh lïn khöng? Trong möåt khña caånh naâo àoá, sûå chúâ àúåi coân khuãng khiïëp hún laâ chñnh caái àûúâng hêìm. Sûå tûúãng tûúång rêët nguy hiïím.

Ngaây 16 thaáng Tû, khi Lee Strunk ruát thùm söë 17, hùæn cûúâi lêím bêím möåt cêu röìi nhanh choáng leo xuöëng. Buöíi saáng rêët noáng vaâ yïn tônh. Àiïìm chùèng laânh, Kiowa noái. Hùæn nhòn vaâo cûãa hêìm röìi hûúáng mùæt vïì möåt caánh àöìng khö phña laâng Tên Khï. Caãnh vêåt yïn tônh. Khöng möåt gúån mêy. Khöng möåt con chim hay möåt boáng ngûúâi. Trong khi chúâ àúåi, hoå huát thuöëc vaâ uöëng nûúác Kool-Aid, khöng ai noái nhiïìu, hoå vûâa thêëy thöng caãm cho Lee Strunk vûâa thêëy mònh may mùæn. May thùæng möåt ñt, thua möåt ñt, vaâ àöi khi phaãi sùæp haâng chúâ àúåi, Mitchell Sanders noái. Trong àaám lñnh mïåt moãi khöng ai cûúâi.




Henry Dobbins ùn möåt thoãi söcöla. Ted Lavender uöëng möåt viïn thuöëc an thêìn vaâ taách ra ài tiïíu.

Nùm phuát tröi qua, Trung uáy Jimmy Cross bûúác vïì phña cûãa hêìm, nghiïng ngûúâi xuöëng xem xeát. Khöng xong röìi, anh nghô - chùæc laâ bõ sêåp. Böîng nhiïn, möåt caách vö yá thûác, tû tûúãng anh laåi hûúáng vïì Martha. Sûác nùång vaâ caác keä nûát, sûå suåp àöí thêåt nhanh, hai ngûúâi bõ chön söëng dûúái têët caã sûác nùång cuãa àûúâng hêìm. Tònh yïu maånh vaâ dêìy àùåc nhû nhûäng khöëi àêët cuãa àûúâng hêìm. Anh quyâ göëi nhòn vaâo bïn trong, cöë gùæng têåp trung vaâo Lee Strunk vaâ cuöåc chiïën, vaâo têët caã sûå nguy hiïím, nhûng tònh yïu cuãa anh maånh meä quaá, anh thêëy bõ tï liïåt, anh muöën nguã vuâi trong buöìng phöíi cuãa naâng, thúã bùçng maáu naâng, ngöåp thúã. Anh muöën naâng coân trong trùæng, vaâ khöng coân trong trùæng, caã hai. Anh muöën biïët roä raâng. Nhûäng bñ mêåt riïng tû. Sao laåi laâm thú? Sao buöìn nhû vêåy? Khöng phaãi cö àún, chó laâ cö àöåc thöi - cûúäi xe àaåp voâng quanh trûúâng hoùåc ngöìi möåt mònh trong quaán caâ phï - ngay caã khiïu vuä möåt mònh - vaâ chñnh sûå cö àöåc naây laâm anh yïu naâng vö cuâng. Anh nhúá laåi coá möåt buöíi chiïìu anh àaä noái vúái naâng nhû vêåy. Naâng gêåt àêìu vaâ nhòn ài chöî khaác. Vaâ sau àoá khi anh hön naâng, naâng nhêån nhûng khöng hön laåi, mùæt naâng múã to, khöng e theån, khöng phaãi mùæt cuãa möåt cö gaái coân trong trùæng; àöi mùæt húâ hûäng, bònh thûúâng.

Trung uáy Cross nhòn trûâng trûâng vaâo àûúâng hêìm. Nhûng àêìu oác anh khöng coá úã àoá. Anh àang bõ chön söëng cuâng vúái Martha dûúái lúáp caát trùæng úã búâ biïín Jersey. Hoå nùçm saát nhau, vaâ viïn soãi trong miïång anh laâ lûúäi cuãa naâng. Anh àang móm cûúâi. Anh yá thûác möåt caách mú höì vïì buöíi saáng quaá mûác yïn tônh vaâ nhûäng caánh àöìng aãm àaåm, tuy thïë anh khöng thïí naâo hûúáng àêìu oác vaâo nhûäng vêën àïì an toaân. Àêìu oác anh àaä ài quaá xa. Anh chó laâ möåt gaä thanh niïn múái lúán, àang yïu. Anh múái coá 24 tuöíi. Anh khöng thïí laâm khaác àûúåc.

Möåt laát sau, Lee Strunk boâ ra khoãi àûúâng hêìm. Hùæn nhùn mùåt, ngûúâi dú daáy nhûng coân söëng. Trung uáy Cross gêåt àêìu vaâ nhùæm nghiïìn mùæt laåi trong khi caã toaán vöî lûng Strunk, àuâa cúåt rùçng hùæn àaä thoaát khoãi tay tûã thêìn.




Àöì mêëy con truân múái boâ ra khoãi nhaâ möì, Rat Riley noái. Maây laâ caái xaác quyã quaái múái söëng laåi.

Caã àaám cûúâi. Hoå àïìu thêëy nheå hùèn ngûúâi. Thaânh phöë ma, Mitchell Sanders noái. Lee Strunk phaát ra möåt êm thanh ma quaái nghe thêåt buöìn

cûúâi, möåt tiïëng rïn ró nhûng nghe rêët vui, vaâ àuáng luác àoá, khi Strunk kïu lïn nhû vêåy, böîng hùæn thöët lïn, öëi trúâi, ngay khi Ted Lavender bõ bùæn möåt phaát vaâo àêìu trïn àûúâng ài tiïíu vïì. Hùæn nùçm miïång haá höëc. Haâm rùng bõ gêîy. Phña dûúái mùåt traái bêìm àen, sûng huáp lïn. Xûúng maá gêîy naát. Meå noá, Rat Riley noái, noá chïët röìi. Noá chïët röìi, hùæn cûá lêím bêím. Noá chïët röìi, thêåt àêëy.

Haânh trang cuãa hoå, úã möåt mûác àöå naâo àoá, coân tuây thuöåc vaâo sûå mï tñn. Trung uáy Cross àem theo viïn soãi may mùæn. Dave Jensen àem theo caái chên thoã. Norman Bowker, bònh thûúâng rêët hoaâ nhaä, mang theo möåt ngoán tay caái maâ Mitchell Sanders àaä cho hùæn.

Hoå mang theo duång cuå vùn phoâng, viïët mûåc, viïët chò. Hoå mang àeân chiïëu saáng, nhûäng cuöån dêy theáp, dao caåo rêu, thuöëc laá nhai, hûúng neán, tûúång Phêåt nhoã xñu, àeân cêìy, buát chò múä, túâ baáo The Stars and Stripes1, àöì cùæt moáng tay, truyïìn àún, muä mïìm nguyå trang vaâ nhiïìu thûá khaác nûäa. Möåt tuêìn hai lêìn, khi mêëy chiïëc trûåc thùng chúã tiïëp liïåu àïën, chuáng àem theo thûác ùn noáng trong caác thuâng maâu xanh vaâ bao vaãi böë lúán àêìy bia ûúáp laånh vaâ söàa. Chuáng mang caác thuâng nhûåa chûáa nûúác, möîi thuâng chûáa chûâng 8 lñt. Mitchell Sanders mang möåt böå àöìng phuåc daä chiïën uãi höì àïí mùåc trong nhûäng dõp àùåc biïåt. Henry Dobbins mang thuöëc diïåt cön truâng Black Flag. Dave Jensen mang bao caát, àïí nhöìi caát vaâ giuáp phoâng thuã vaâo ban àïm. Lee Strunk mang kem thoa laâm àêåm da. Coá thûá hoå cuâng nhau mang. Hoå thay phiïn nhau mang chiïëc maáy phaát soáng PRC-77, nùång 15 kyá coá bònh àiïån. Hoå cuâng mang sûác nùång cuãa kyá ûác. Hoå thûúâng nêng àúä nhau, ngûúâi bõ

1 Nhûäng ngöi sao vaâ nhûäng keã soåc, biïíu trûng cuãa laá cúâ Myä.




thûúng hay keã yïëu àuöëi. Hoå mang sûå nhiïîm truâng. Hoå mang baân cúâ tûúáng, banh boáng röí, tûå àiïín Viïåt Anh, phuâ hiïåu cêëp bêåc, huy chûúng, theã nhûåa coá in Taác Phong Quên Àöåi. Hoå mang caác chûáng bïånh, göìm caã söët reát vaâ kiïët lyå. Hoå mang chêëy rêån, saán laäi, àóa, rong rïu tûâ caác caánh àöìng, sûå thöëi rûäa, möëc meo. Hoå mang chñnh maãnh àêët naây, möåt loaåi àêët buåi maâu cam phuã àêìy giêìy öëng, quên phuåc vaâ mùåt muäi hoå. Hoå mang caã bêìu trúâi. Caã bêìu khöng khñ, hoå mang theo caái êím ûúát cuãa muâa mûa sònh lêìy, muâi höi cuãa cêy nêëm vaâ sûå muåc naát, têët caã caác thûá àoá, hoå mang sûác huát cuãa quaã àêët. Hoå di chuyïín nhû nhûäng con lûâa. Ban ngaây hoå bõ bùæn tóa, ban àïm hoå bõ phaáo kñch, nhûng vêën àïì khöng phaãi laâ nhûäng cuöåc chaåm traán, maâ laâ nhûäng cuöåc haânh quên daâi vö têån, laâng naây qua laâng khaác khöng muåc àñch roä raâng, khöng thùæng cuäng khöng thua. Hoå ài haânh quên chó àïí maâ ài haânh quên. Hoå lï tûâng bûúác, chêìm chêåm, cêm lùång, thên ngûúâi chuái vïì phña trûúác trong caái nùæng chaáy boãng, khöng cêìn suy nghô, têët caã xûúng maáu, nhûäng ngûúâi lñnh ài böå bònh thûúâng àang àaánh giùåc bùçng àöi chên, nùång nhoåc lïn àöìi xuöëng döëc àïën nhûäng caánh àöìng röìi xuyïn qua nhûäng con söng vaâ röìi laåi lïn, xuöëng, chó ài, ài maäi, nhûng hoå khöng hïì naãn loâng, búãi vò àiïìu naây àaä trúã nïn tûå àöång, trúã nïn thuêìn tuyá thïí xaác, khöng caãm giaác, khöng suy nghô, vaâ cuöåc chiïën àöëi vúái hoå chó laâ vêën àïì ài, àûáng vaâ mang theo haânh trang, möåt sûå uâ lò, tröëng traãi, thiïëu vùæng nhûäng ûúác muöën, tû duy, lûúng têm, hy voång hay xuác caãm cuãa con ngûúâi. Nguyïn tùæc chiïën àêëu laâ úã bùæp chên cuãa hoå. Sûå suy tñnh chó thuêìn tuyá vïì thïí xaác. Hoå khöng biïët àïën chiïën thuêåt hay nhiïåm vuå gò. Hoå luâng suåc caác ngöi laâng khöng biïët àïí tòm caái gò, chùèng cêìn biïët gò hïët, hoå àaä ngaã nhûäng chônh gaåo, luåc soaát con nñt vaâ ngûúâi giaâ, laâm nöí tung caác àûúâng hêìm, àöi khi àöët nhaâ, àöi khi khöng àöët, röìi laåi têåp húåp thaânh haâng, ài qua laâng kïë cêån, nhûäng laâng khaác nûäa, vaâ cûá thïë moåi viïåc laåi tiïëp diïîn. Hoå mang chñnh sinh maång cuãa mònh. Nhûäng aáp lûåc thêåt kinh kiïëp. Trong caái nùæng giûäa trûa, hoå löåt muä, cúãi aáo ngoaâi, ài chên trêìn tuy coá nguy hiïím nhûng noá laâm àúä búát cùng thùèng. Hoå thûúâng vûát boã àöì àaåc trïn àûúâng ài. Chó àïí thoaãi maái hún, hoå neám boã àöì höåp, caã mòn Claymore vaâ lûåu àaån, khöng thaânh vêën àïì, vò hoå biïët khi àïm àïën maáy bay tiïëp liïåu seä túái vaâ laåi cung cêëp thûác ùn, röìi möåt hay hai ngaây sau seä coá dûa




hêëu maát laånh, haâng àöëng àaån dûúåc, kñnh maát vaâ aáo len - haâng tiïëp liïåu nhiïìu vö kïí - phaáo böng àïí àöët vaâo dõp lïî Àöåc Lêåp, trûáng nhuöåm maâu cho lïî Phuåc Sinh - àêy laâ caã möåt ngên quyä chiïën tranh vô àaåi cuãa nûúác Myä - saãn phêím cuãa khoa hoåc, nhûäng öëng khoái taâu thuãy, àöì höåp, kho vuä khñ úã Hartford, göî tûâ caác khu rûâng úã Minnesota, nhûäng xûúãng maáy, nhûäng caánh àöìng bùæp vaâ luáa mò baát ngaát - hoå mang àïën nhû nhûäng chuyïën taâu lûãa chúã haâng; hoå mang trïn lûng vaâ trïn vai - vaâ lêîn trong nhûäng sûå bñ êín cuãa xûá súã Viïåt Nam, nhûäng bñ mêåt vaâ nhûäng àiïìu chûa biïët, ñt nhêët hoå cuäng biïët chùæc möåt àiïìu, àoá laâ hoå luön luön coá vêåt duång àïí mang theo.

Sau khi trûåc thùng àûa xaác cuãa Lavender ài, Trung uáy Jimmy Cross dêîn lñnh vaâo laâng Tên Khï. Hoå àöët têët caã moåi thûá. Hoå bùæn gaâ, giïët choá, phaá tan ngöi laâng, goåi phaáo binh naä vaâo laâng vaâ nhòn noá bõ àöí sêåp; vaâ röìi hoå laåi tiïëp tuåc haânh quên nhiïìu giúâ nûäa trong caái nùæng cuãa buöíi xïë trûa. Töëi àïën, trong khi Kiowa diïîn àaåt caái chïët cuãa Lavender, Trung uáy Cross thêëy mònh xuác àöång maånh meä.

Anh cöë kòm laåi àïí khoãi khoác. Duâng caái xeãng àaâo hêìm, nùång 2 kyá rûúäi, anh bùæt àêìu àaâo möåt höë caá nhên.

Anh thêëy xêëu höí. Anh gheát baãn thên mònh. Anh àaä thûúng Martha hún caác àöìng àöåi cuãa mònh. Kïët quaã laâ Lavender àaä chïët, vaâ vïët thûúng naây anh phaãi mang theo nhû möåt viïn àaá trong loâng tûâ nay vïì sau.

Anh khöng biïët laâm gò khaác, chó àaâo. Anh duâng xeãng nhû möåt caái ròu, cheám, chùåt, caãm thêëy vûâa yïu vûâa hêån, vaâ khi trúâi sêåp töëi, anh ngöìi dûúái höë vaâ khoác thêåt lêu. Anh khoác möåt phêìn vò Lavender, nhûng phêìn lúán laâ anh khoác cho Martha vaâ cho baãn thên mònh, búãi vò naâng thuöåc vïì möåt thïë giúái khaác, khöng hiïån hûäu, cuäng búãi vò naâng laâ möåt sinh viïn nùm hai trûúâng Mount Sebastian úã New Jersey, möåt thi sô, möåt cö gaái coân trong trùæng vaâ cö àöåc, cuäng vò cö ta àaä khöng yïu anh vaâ seä khöng bao giúâ yïu anh.

Giöëng nhû möåt cuåc ximùng, Kiowa noái thêìm trong boáng töëi. Tao thïì trûúác Chuáa - Buâm, ngaä xuöëng. Chùèng noái àûúåc lúâi naâo.




Tao nghe röìi, Norman Bowker noái. Noá àang ài tiïíu, maây biïët khöng? Vêîn coân àang keáo dêy keáo

lïn. Bõ bùæn guåc trong khi àang keáo dêy keáo. Àûúåc röìi. Àuã röìi. Vêng, nhûng maây phaãi thêëy múái biïët, noá chó vûâa múái... Tao nghe röìi, thùçng kia. Ximùng. Sao maây khöng cêm hoång

laåi. Kiowa lùæc àêìu buöìn baä vaâ liïëc vïì phña höë caá nhên cuãa Trung

uáy Jimmy Cross. Khöng khñ àùåc sïåt vaâ êím. Möåt lúáp sûúng muâ dêìy vaâ êm êëm phuã truâm caác caánh àöìng. Sûå yïn tônh baáo hiïåu trúâi sùæp chuyïín mûa.

Möåt laát sau Kiowa laåi thúã daâi. Coá möåt àiïìu àaáng noái, hùæn noái. Trung uáy àau lùæm. yá tao noái,

coi öíng kòa - khöng phaãi öíng giaã böå àêu, àau thiïåt àoá. öíng thêåt sûå quan têm àoá.

Chùæc chùæn röìi, Norman Bowker noái. Maây noái sao cuäng àûúåc, öíng thêåt sûå quan têm. Chuáng ta ai cuäng coá vêën àïì caã. Nhûng Lavender thò khöng. Khöng, chùæc laâ khöng, Bowker noái. Giuáp tao möåt chuyïån

àûúåc khöng? Cêm miïång laåi? Thùçng Da Àoã thöng minh. Cêm miïång laåi. Kiowa nhuán vai vaâ cúãi giaây ra. Hùæn muöën tiïëp tuåc noái, chó àïí

nguã ngon hún, nhûng hùæn laåi múã Kinh Thaánh ra vaâ duâng laâm àöì göëi àêìu. Lúáp sûúng muâ laâm cho moåi thûá trúã nïn rúâi raåc vaâ tröëng röîng. Hùæn cöë khöng nghô àïën Lavender, nhûng hùæn laåi nghô àïën caái chïët, xaãy ra thêåt nhanh, khöng möåt chuát kõch tñnh, ngaä xuöëng vaâ chïët. Hùæn khöng hiïíu taåi sao mònh khöng thêëy caãm xuác gò, ngoaåi trûâ chó húi ngaåc nhiïn. Vö lûúng têm quaá. Hùæn mong laâ mònh thêëy buöìn, hay giêån, nhûng hùæn hoaân toaân khöng coá caãm




giaác gò. Phêìn lúán hùæn chó thêëy mònh may mùæn àûúåc coân söëng. Hùæn thêëy ûa caái muâi cuãa cuöën Kinh Thaánh dûúái maá, muâi da thuöåc, mûåc, giêëy vaâ muâi keo, bêët cûá chêët hoáa hoåc gò. Hùæn muöën lùæng nghe maân àïm. Cún mïåt moãi dûúâng nhû cuäng biïën mêët. Caác thúá thõt cûáng nhùæc vaâ caãm giaác nhoái àau trong thên thïí, têët caã àïìu trúã thaânh möåt caãm giaác thoaãi maái. Hùæn àang têån hûúãng sûå söëng soát. Nùçm trùçn troåc, Kiowa thêëy phuåc Trung uáy vaâ khaã nùng thûúng tiïëc cuãa anh ta. Hùæn muöën chia seã nöîi àau àúán cuãa anh ta, hùæn muöën quan têm nhû Trung uáy Cross quan têm. Mùåc dêìu vêåy, khi nhùæm mùæt laåi hùæn chó thêëy buâm - ngaä xuöëng, vaâ hùæn chó thêëy sûå khoeã khoùæn nheå nhaâng vúái àöi giaây àaä àûúåc löåt ra vaâ maân sûúng xung quanh, muâi àêët êím ûúát, muâi thúm cuãa cuöën Kinh Thaánh cöång vúái sûå dïî chõu ïm aã cuãa ban àïm.

Möåt laát sau, Norman Bowker ngöìi dêåy trong boáng töëi. Khöng sao, hùæn noái. Maây muöën noái. Vêåy thò noái ài. Noái vúái

tao. Khöng noái nûäa. Noái ài, noái ài. Coá möåt thûá tao gheát nhêët, àoá laâ möåt thùçng Da

Àoã bõ cêm. Thöng thûúâng thò hoå rêët bònh tônh vaâ coá phong caách. Tuy

nhiïn, thónh thoaãng cuäng coá nhûäng luác haäi huâng vaâ khi àoá hoå la heát hoùåc muöën la heát nhûng khöng àûúåc, nhûäng luác maâ hoå co ruát laåi, rïn ró che àêìu bõt tai laåi vaâ cêìu Chuáa che chúã, quay voâng trïn mùåt àêët vaâ bùæn loaån xaå, co ruám laåi, khoác nûác núã vaâ laåy trúâi cho moåi viïåc chêëm dûát, röìi nöíi àiïn vaâ hûáa trùng hûáa cuöåi vúái baãn thên, vúái Chuáa Trúâi, vúái ba meå, hy voång laâ seä àûúåc söëng. Dûúái nhiïìu hònh thûác khaác nhau, möîi ngûúâi àïìu traãi qua nhûäng cún nhû vêåy. Sau àoá, khi tiïëng suáng chêëm dûát, hoå múã mùæt ra vaâ len leán nhòn lïn, súâ soaång khùæp ngûúâi, caãm thêëy xêëu höí vaâ nhanh choáng giaã vúâ bònh tônh. Hoå cöë gùæng àûáng lïn. Giöëng nhû trong phim quay chêåm, tûâng bûác hònh möåt, thïë giúái hiïån ra theo möåt logic cuä rñch - im lùång tuyïåt àöëi, röìi nghe tiïëng gioá, röìi xuêët hiïån aánh nùæng mùåt trúâi, vaâ nghe coá tiïëng ngûúâi. Àoá laâ gaánh nùång cuãa sûå söëng soát. Vuång vïì, hoå tûå àöång chêën chónh laåi, tûâng ngûúâi möåt, vaâ röìi tûâng nhoám, trúã laåi




laâ nhûäng ngûúâi lñnh. Hoå lau nûúác mùæt. Hoå kiïím tra thiïåt haåi, goåi trûåc thùng di taãn, àöët thuöëc laá huát, cöë gùæng cûúâi, khaåc nhöí nûúác miïëng vaâ bùæt àêìu lau doån suáng öëng. Möåt laát sau, coá ngûúâi seä lùæc àêìu vaâ noái: Noái thêåt, luác naäy tao súå muöën óa trong quêìn àoá tuåi bay, vaâ möåt thùçng seä cûúâi to lïn, yá noái laâ, àuáng röìi, dïî súå quaá, nhûng roä raâng noá khöng coá óa trong quêìn, vêåy noá cuäng khöng súå lùæm, vaâ nïëu coá àûáa naâo laâm vêåy thò cûá viïåc thuá nhêån. Hoå seä nhûúáng mùæt nhòn vaâo aánh mùåt trúâi choái chang àêåm àùåc. Coá leä hoå seä im lùång vaâi phuát, àöët möåt àiïëu cêìn sa vaâ theo doäi noá àûúåc chuyïìn tûâ baân tay naây qua baân tay khaác, hñt sêu vaâo, àeâ neán sûå nhuåc nhaä. Dïî súå thêåt, möåt ngûúâi coá thïí thöët lïn. Nhûng seä coá ngûúâi nhûúáng maây lïn vaâ noái, ùn thua gò, tao seám bïí àñt, seám.

Coá rêët nhiïìu maân kõch nhû vêåy. Coá ngûúâi thò khoaác lïn möåt böå mùåt àùm chiïu, coá keã thò khoaác lïn böå mùåt haänh diïån kó luêåt cuãa möåt ngûúâi lñnh, keã thò giaã vúâ cûúâi cûúâi noái noái, keã thò trúã nïn hung hùng taáo túån. Têët caã àïìu súå chïët nhûng khöng ai muöën cho ngûúâi khaác biïët laâ mònh nhû vêåy.

Hoå cöë gùæng kïí chuyïån tiïëu lêm. Hoå duâng nhûäng tûâ ngûä dûä döåi àïí che lêëp sûå mïìm yïëu cuãa hoå.

Nhûäng chûä Bõ àùén röìi, bõ àöët röìi, bõ thõt khi àang keáo dêy keáo. Khöng phaãi laâ hoå vö tònh hay aác àöåc vúái ngûúâi chïët. Hoå chó muöën àoáng kõch thöi. Hoå laâ nhûäng diïîn viïn. Khi coá ngûúâi chïët, theo hoå, àoá khöng phaãi laâ chïët thêåt sûå, búãi vò laå luâng thay hònh nhû moåi viïåc àaä àûúåc sùæp sùén nhû möåt vúã kõch vaâ hoå àaä thuöåc loâng phêìn lúán kõch baãn, trong àoá coá nhûäng àiïìu nghõch lyá lêîn sûå thûúng têm, vaâ búãi vò hoå àùåt nhiïìu tïn khaác nhau cho caái chïët, nhû thïí muöën huyã boã sûå hiïån hûäu cuãa noá. Hoå àaá vaâo xaác chïët. Hoå cùæt ngoán tay cuãa xaác chïët. Hoå duâng tiïëng loáng. Hoå taán gêîu vïì goái thuöëc an thêìn dûå trûä cuãa Ted Lavender vaâ laâm sao maâ noá khöng caãm thêëy àau àúán gò; hùæn chïët bònh yïn laâm sao.

Baâi hoåc àoá tuåi bay, Mitchell Sanders noái. Trong khi chúâ àúåi trûåc thùng àïën chúã xaác Lavender ài, hoå huát

cêìn sa cuãa ngûúâi àöìng àöåi àaä chïët. Baâi hoåc àaä roä raâng röìi, Sanders noái, nhaáy mùæt. Traánh xa cêìn sa. Thêåt àêëy, coi chûâng coá ngaây.




Nghe hay lùæm, Henry Dobbins noái. Noá phaá hû caái àêìu maây hiïíu chûa? Chùèng coân gò trong àêìu

hïët. Chó coân maáu vaâ böå naäo. Hoå cöë cûúâi to lïn. Laåi nûäa röìi, hoå seä noái. Nhùæc ài nhùæc laåi - Nûäa röìi, anh baån,

túái nûäa röìi - nhû thïí caái viïåc lùåp ài lùåp laåi naây laâ coá thïí giuáp hoå biïíu hiïån möåt tinh thêìn vûäng chaäi, möåt sûå thùng bùçng giûäa caái àiïn daåi vaâ khöng àiïn daåi, biïët maâ khöng laâm gò àûúåc, laåi nûäa röìi, coá nghôa laâ cûá tónh bú mùåc cho moåi viïåc xaãy ra, búãi vò baån aå, ta khöng thïí thay àöíi caái khöng thïí thay àöíi, túái nûäa röìi, tuyïåt àöëi vaâ chùæc chùæn röìi.

Hoå laâ nhûäng ngûúâi lñnh coá sûác chõu àûång. Hoå mang nùång nhûäng caãm xuác cuãa nhûäng ngûúâi coá thïí chïët

bêët cûá luác naâo. Nhûäng sûå buöìn rêìu, súå haäi, nhûäng nöîi ao ûúác vaâ caã tònh yïu - nhûäng thûá naây xem ra rêët mú höì nhûng chuáng laåi coá sûác nùång, möåt sûác nùång roä raâng. Hoå mang nhûäng kyã niïåm àaáng xêëu höí? Hoå coân mang caái bñ mêåt cuãa sûå nhuát nhaát thêëy roä, caái linh tñnh maâ cûá thuác giuåc hoå boã chaåy hay tröën thoaát, vò nhòn tûâ nhiïìu khña caånh, àêy laâ caái gaánh nùång to lúán nhêët maâ hoå phaãi mang, búãi vò hoå khöng bao giúâ àùåt noá xuöëng àûúåc; àïí laâm àûúåc àiïìu naây àoâi hoãi sûå cên bùçng tuyïåt àöëi vaâ möåt tû thïë rêët hoaân haão. Hoå mang theo sô diïån cuãa hoå. Hoå mang nöîi súå to lúán nhêët cuãa ngûúâi lñnh, àoá laâ nöîi súå nhuåc nhaä. Lñnh giïët ngûúâi, röìi lñnh chïët, búãi vò nïëu khöng nhû vêåy thò quaá nhuåc. Àoá laâ taåi sao hoå bõ dñnh daáng vaâo cuöåc chiïën naây. Khöng coá gò chùæc chùæn, khöng phaãi laâ nhûäng ûúác mú cao xa àïí àûúåc danh dûå to lúán gò, têët caã chó àïí khoãi bõ xêëu höí. Hoå chïët àïí khoãi phaãi chïët vò nhuåc. Hoå boâ vaâo nhûäng àûúâng hêìm, bùng qua caác chöët chùæn vaâ xung phong trong lûãa àaån. Möîi buöíi saáng, mùåc dêìu chùèng biïët ngaây höm nay seä ra sao, hoå vêîn bùæt àöi chên phaãi lï bûúác. Hoå chõu àûång. Hoå tiïëp tuåc mang haânh trang. Hoå khöng khuêët phuåc vaâ choån möåt con àûúâng khaác, vñ duå nhû chó cêìn nhùæm mùæt laåi vaâ ngaä xuöëng. Dïî lùæm, thêåt àêëy. Giaã böå caâ nhùæc vaâ vêëp ngaä xuöëng àêët, mïìm ngûúâi ra, im lùång vaâ àûâng nhuác nhñch cho àïën khi baån àöìng àöåi àïën àúä lïn, àûa lïn trûåc thùng di taãn vaâ trúã vïì vúái àúâi söëng. Chó




laâ möåt vêën àïì ngaä xuöëng, tuy nhiïn àaä chùèng coá ai ngaä nhû vêåy. Noái cho chñnh xaác, cuäng chùèng phaãi laâ hoå can àaãm gò, muåc tiïu khöng phaãi laâ laâm anh huâng. Àún giaãn laâ hoå quaá súå mònh seä trúã thaânh nhûäng thùçng lñnh heân nhaát.

Möåt caách chung chung, hoå mang nhûäng thûá àoá trong loâng, cöë gùæng giûä möåt böå mùåt àiïìm tônh. Hoå chï bai, móa mai nhûäng thùçng hay caáo bïånh. Hoå cay àùæng noái vïì nhûäng thùçng tòm caách giaãi nguä bùçng caách bùæn ngoán chên hay ngoán tay. Àöì heân, hoå chûãi. Àöì thoã àïë. Hoå chïë giïîu duâng nhûäng lúâi cay àöåc tuy chuáng chó chûáa àûång chuát ganh tõ hay ngaåc nhiïn. Tuy thïë, trong mùæt hoå, hoå vêîn mûúâng tûúång àûúåc moåi viïåc.

Hoå tûúãng tûúång thêëy àêìu suáng laånh dñ vaâo laân da. Dïî úåt, chó cêìn bêëm coâ vaâ bùæn àûát möåt ngoán. Hoå tûúãng tûúång. Hoå tûúãng tûúång sûå àau àúán àïën thêåt nhanh nhûng ngoåt ngaâo, chuyïën di taãn qua Nhêåt, röìi chiïëc giûúâng, êëm aáp trong möåt bïånh viïån vaâ mêëy cö y taá khaáu khónh.

Vaâ hoå mú vïì nhûäng caánh chim tûå do. Ban àïm, trong phiïn gaác, nhòn trûâng trûâng vaâo boáng àïm,

hoå àûúåc maáy bay àïën àûa ài. Hoå caãm thêëy àûúåc khöng khñ aâo aåt luác maáy bay cêët caánh. Thoaát röìi! Hoå la lïn. Vaâ röìi maáy bay bay ài - caánh vaâ àöång cú - möåt cö chiïu àaäi àang móm cûúâi - nhûng àêy khöng chó laâ möåt chiïëc maáy bay, maâ noá thêåt sûå laâ möåt con chim, möåt con chim bùçng baåc boáng mûúåt vúái àêìy àuã löng caánh vaâ moáng vuöët àang rñt lïn choái tai. Hoå àang bay böíng. Têët caã moåi gaánh nùång àaä àûúåc cêët ài; khöng coá gò àïí mang. Hoå cûúâi vaâ nùæm chùåt thaânh ghïë, caãm thêëy àûúåc tiïëng vöî cuãa gioá laånh trïn têìng khöng khñ, bay böíng, hoå nghô trong àêìu Hïët chuyïån röìi, mònh thoaát röìi? - Hoå trêìn truöìng, nheå nhû böng vaâ tûå do - têët caã laâ sûå nheå nhoäm, saáng trûng, nhanh choáng vaâ lêng lêng, nheå nhû aánh saáng, möåt caãm giaác khoan khoaái trong àêìu, möåt sûå buâng vúä àïën xêy xêím trong buöìng phöíi khi hoå bay vuát lïn trïn, qua khoãi caác têìng mêy vaâ cuöåc chiïën bïn dûúái, boã xa moåi traách nhiïåm vaâ nhiïåm vuå, sûác huát cuãa traái àêët, nhûäng sûå nhuåc nhaä vaâ nhûäng dñnh daáng toaân




cêìu1. - Xin löîi, hoå la lïn bùçng tiïëng Viïåt. Xin löîi nheá, mêëy thùçng quyã kia, nhûng úã àêy hïët chuyïån cuãa tao röìi, àaä qua, tao ài du haânh khöng gian àêy, tao ài àêy!. - vaâ àoá laâ möåt caãm giaác vö cuâng thoaãi maái, tûå do hoaân toaân, cûúäi lïn trïn nhûäng con soáng cuãa aánh saáng, leâo laái con chim tûå do khöíng löì bùçng baåc, vûúåt lïn trïn nuái vaâ biïín caã, nûúác Myä, caác nöng traåi, nhûäng thaânh phöë vô àaåi àang yïn nguã, nhûäng nghôa àõa, caác con àûúâng cao töëc vaâ caái voâng cung maâu vaâng cuãa tiïåm ùn nhanh McDonald, àoá laâ möåt chuyïën bay gêìn nhû laâ möåt cuöåc tröën chaåy, möåt sûå rúi ruång, rúi xa vaâ xa hún, voâng veâo ra khoãi bòa traái àêët vûúåt qua mùåt trúâi vaâ xuyïn qua khoaãng khöng gian im lùång bao la núi àoá khöng töìn taåi möåt gaánh nùång naâo vaâ moåi thûá àïìu nheå nhû chên khöng - Thoaát röìi! Hoå gaâo lïn. Xin löîi nheá nhûng tao thoaát röìi! - Vaâ röìi cûá nhû thïë, möîi àïm, khöng phaãi hoaân toaân nùçm mú, hoå laåi tòm àïën vúái sûå nheå nhoäm nhû vêåy vaâ thêëy mònh àûúåc mang ài, nhêëc böíng lïn, lêng lêng.

Buöíi saáng sau khi Ted Lavender chïët, Trung uáy Jimmy Cross thu mònh dûúái àaáy höë caá nhên vaâ àöët nhûäng laá thû cuãa Martha. Röìi anh àöët hai têëm aãnh. Trúâi mûa àïìu àïìu laâm cho viïåc naây rêët khoá khùn, nhûng anh duâng mêëy miïëng phaát lûãa vaâ vaâi cêy buát chò àïí nhuám möåt àöëng lûãa, lêëy thên mònh che noá laåi, vaâ duâng mêëy àêìu ngoán tay giûä hai bûác hònh àïí nhuáng chuáng vaâo ngoån lûãa nhoã maâu xanh.

Anh biïët rùçng viïåc anh àang laâm chó laâ hònh thûác thöi. Ngöëc nghïëch, anh tûå nhuã. Coân uãy mõ nûäa, nhûng chuã yïëu laâ ngöëc nghïëch.

Lavender chïët röìi. Maây khöng thïí àöët traách nhiïåm àûúåc. Hún nûäa, duâ sao anh cuäng àaä nhêåp têm mêëy laá thû röìi. Bêy

giúâ, duâ cho khöng coá mêëy têëm hònh, Trung uáy Cross vêîn coá thïí tûúãng tûúång ra hònh aãnh Martha àang chúi boáng chuyïìn, mùåc quêìn àuâi trùæng vaâ aáo thun vaâng. Anh coá thïí mûúâng tûúång ra naâng àang di chuyïín trong cún mûa.

Khi àöëng lûãa tùæt, Trung uáy Cross keáo têëm vaãi baåt, che vaãi laåi vaâ ùn saáng bùçng àöì höåp.

Chùèng coá gò bñ mêåt caã, anh chúåt nghô ra.

1 Baãn tiïëng Anh laâ: global entanglements, chó chiïën lûúåc can thiïåp cuãa Myä trïn toaân thïë giúái.




Trong caác laá thû, àaä bõ anh àöët, Martha khöng bao giúâ nhùæc àïën cuöåc chiïën, chó noái, Jimmy cêín thêån nheá. Naâng khöng muöën dñnh lñu. Naâng kñ tïn cuöëi laá thû laâ Love, nhûng àoá khöng phaãi laâ tònh yïu, vaâ têët caã nhûäng doâng thû vaâ caác chi tiïët duâ hay ho caách mêëy cuäng khöng coân laâ vêën àïì àöëi vúái anh. Sûå trinh tiïët cuäng khöng thaânh vêën àïì. Anh gheát naâng. Àuáng vêåy, anh gheát naâng. Yïu, cuäng coá, nhûng àoá laâ möåt tònh yïu àêìy cùm hêån. Buöíi saáng ûúát vaâ múâ mõt. Moåi vêåt dûúâng nhû lêîn vaâo nhau: maân sûúng, Martha vaâ cún mûa nùång haåt.

Anh laâ möåt ngûúâi lñnh. Miïång húi móm cûúâi, Trung uáy Cross lêëy ra mêëy caái baãn àöì.

Anh lùæc àêìu thêåt maånh nhû thïí muöën laâm saåch àêìu oác cuãa mònh röìi anh cuái xuöëng vaâ bùæt àêìu hoaåch àõnh kïë hoaåch haânh quên. Trong voâng 10 phuát, hay 20 phuát, anh seä àaánh thûác caác àöìng àöåi dêåy vaâ hoå seä chuêín bõ haânh trang vaâ cuâng nhau haânh quên vïì hûúáng Têy, núi maâ nhû trong baãn àöì cho thêëy, àêìy cêy cöëi xanh tûúi hêëp dêîn. Mûa seä laâm haânh trang nùång thïm àöi chuát. Ngoaâi àiïìu àoá ra thò àêy cuäng seä chó laâ möåt ngaây nûäa chöìng chêët lïn bao ngaây àaä qua.

Anh rêët thûåc tïë vïì vêën àïì naây. Trong loâng anh nhû coá möåt caãm giaác cûáng coãi múái vûâa xuêët hiïån. Anh yïu naâng nhûng cuäng gheát naâng.

Seä khöng coá chuyïån mú möång nûäa, anh tûå nhuã. Tûâ àêy vïì sau, möîi khi anh nhúá vïì Martha chó laâ àïí biïët

rùçng, naâng khöng thuöåc vïì anh. Anh seä chêëm dûát moåi mú möång. Àêy khöng phaãi laâ trûúâng Mount Sebastian maâ laâ möåt thïë giúái khaác, möåt thïë giúái khöng coá nhûäng baâi thú boáng bêíy hay laâ caác kò thi giûäa muâa, laâ núi maâ ngûúâi ta chïët chó vò bêët cêín hay do ngöëc nghïëch. Kiowa noái àuáng. Buâm - ngaä xuöëng, vaâ maây seä chïët, chïët hùèn.

Thêåt nhanh, trong cún mûa, Trung uáy Cross chúåt thêëy àöi mùæt xaám cuãa Martha nhòn traã laåi anh chùm chùm.

Anh àaä hiïíu. Phaåm Baá Àaåm dõch




Flanney O’connor (Mô)

CUÖÅC CHAÅM TRAÁN MUÖÅN MAÂNG VÚÁI KEÃ THUÂ

General Sash möåt trùm linh tû tuöíi. Cuå söëng vúái chaáu gaái, baâ Sally Poker Sash, saáu mûúi tuöíi, ngûúâi àïm naâo cuäng quyâ göëi nguyïån cêìu mong cuå söëng cho àïën lïî töët nghiïåp cuãa baâ úã trûúâng Cao àùèng. Cuå General khöng quan têm àïën viïåc töët nghiïåp cuãa baâ nhûng cuå khöng bao giúâ nghi ngúâ viïåc mònh seä söëng àïën luác àoá. Àang söëng vúái möåt thoái quen nhû vêåy nïn cuå khöng thïí tûúãng tûúång àûúåc bêët kyâ hoaân caãnh naâo khaác. Möåt baãn diïîn vùn trong lïî töët nghiïåp khöng thûåc sûå long troång àöëi vúái cuå, mùåc duâ, nhû baâ àaä noái, ngûúâi ta chó hy voång cuå mùåc quên phuåc ngöìi yïn trïn khaán àaâi. Baâ noái laâ seä coá möåt àoaân diïîu haânh daâi cuãa giaáo viïn vaâ sinh viïn mùåc aáo choaâng nhûng cuäng khöng coá gò saánh àûúåc vúái cuå trong böå quên phuåc. Cuå biïët àiïìu naây quaá roä khöng cêìn baâ phaãi noái, coân vïì phña àoaân diïîu haânh chïët tiïåt êëy, noá coá thïí tiïën àïën êm phuã röìi quay laåi thò cuäng khöng gêy cho cuå chuát xuác àöång maãy may naâo. Cuå thñch cuöåc diïîu haânh vúái nhûäng chiïëc xe rûúác àêìy hoa hêåu American, hoa hêåu Daytona Beaches, hoa hêåu Queen Cotton Products. Cuå chûa tham dûå bêët kyâ cuöåc diïîu haânh naâo vaâ theo caách nghô cuãa cuå thò möåt cuöåc diïîu haânh maâ toaân giaáo viïn thò aãm àaåm nhû doâng söng Styx1 vêåy. Duâ sao, cuå cuäng seä mùåc böå quên phuåc ngöìi trïn lïî àaâi àïí ngûúâi ta coá thïí nhòn ngùæm cuå.

Sally Poker khöng lêëy laâm chùæc rùçng cuå seä söëng cho túái lïî töët nghiïåp cuãa baâ. Khöng coá bêët kyâ dêëu hiïåu gò cho thêëy sûå thay àöíi

1 Doâng söng dûúái êm phuã, söng Mï.




cuãa cuå trong nùm nùm qua, nhûng baâ caãm thêëy mònh coá thïí gùåp may búãi vò baâ thûúâng xuyïn nhû vêåy. Haâng nùm, kïí tûâ hún hai mûúi nùm nay, baâ phaãi àïën trûúâng vaâo dõp heâ vò caái thuúã baâ bùæt àêìu daåy thò ngûúâi ta chùèng cêìn chuát bùçng cêëp naâo caã. Thuúã êëy, baâ noái, moåi thûá àïìu bònh thûúâng nhûng luác baâ mûúâi saáu tuöíi thò chùèng coá gò bònh thûúâng nûäa; röìi trong suöët hún hai mûúi muâa heâ qua, khi leä ra àûúåc nghó ngúi, thò baâ phaãi lï thên dûúái caái noáng boãng raát àïën trûúâng Cao àùèng sû phaåm; vaâ cho duâ khi baâ quay trúã laåi vaâo muâa thu, baâ vêîn luön daåy chñnh xaác nhû caách baâ àûúåc daåy laâ khöng phaãi àïí daåy, àêëy laâ möëi bêët maän nheå nhaâng maâ yá thûác vïì sûå cöng bùçng cuãa baâ khöng àûúåc thoãa maän. Baâ muöën cuå General coá mùåt úã lïî töët nghiïåp vò baâ muöën cuå thêëy baâ àûáng úã àoá, hoùåc, nhû baâ noái, "têët caã moåi àiïìu àïìu úã phña sau baâ", - maâ khöng phaãi laâ úã phña sau hoå. "Hoå" naây khöng phaãi laâ möåt ngûúâi naâo àùåc biïåt. Àoá chó laâ têët caã nhûäng keã múái phêët àaä quay lûng laåi vúái thïë giúái trïn àêìu chuáng vaâ phaá vúä löëi söëng thuêìn phong myä tuåc.

Baâ dûå àõnh àûáng trïn buåc diïîn thuyïët àoá vaâo thaáng Taám, vúái cuå General ngöìi trïn xe àêíy trïn buåc phña sau baâ, baâ muöën ngêíng àêìu rêët cao cûá nhû laâ àang noái: "Haäy nhòn öng êëy! Haäy nhòn öng êëy! Doâng doäi nhaâ ta, húäi nhûäng keã múái phêët kia! Möåt öng giaâ quang minh chñnh trûåc vêîn àang giûä vûäng truyïìn thöëng cuä. Loâng tûå troång! Danh dûå! Duäng khñ! Haäy nhòn öng êëy!". Àïm noå trong giêëc mú baâ àaä heát lïn: "Haäy nhòn öng êëy! Haäy nhòn öng êëy!" vaâ quay nhòn thêëy cuå, àang ngöìi trïn xe lùn phña sau mònh löå veã kinh hoaâng trïn gûúng mùåt, àaä cúãi hïët quêìn aáo trûâ caái muä tûúáng, àïm àoá baâ thûác dêåy vaâ khöng daám nguã laåi nûäa.

Vïì phêìn mònh, cuå General thêåm chñ seä khöng àöìng yá àïën dûå lïî töët nghiïåp nïëu baâ khöng hûáa àïí yá àïën chöî cuå ngöìi trïn khaán àaâi. Cuå thñch ngöìi trïn bêët cûá loaåi khaán àaâi naâo. Cuå cho rùçng mònh vêîn laâ ngûúâi rêët àeåp trai. Khi cuå coá thïí àûáng thùèng dêåy, cuå bûúác ài huâng duäng khöng keám bêët kyâ ai. Toác cuå àaä baåc trùæng xoäa xuöëng vai, cuå khöng àeo rùng giaã vò cuå nghô nhòn nghiïng, mùåt cuå seä gêy êën tûúång hún khi khöng coá chuáng. Khi cuå mùåc böå lïî phuåc cêëp tûúáng, cuå biïët roä rùçng úã bêët cûá chöî naâo cuäng khöng coá gò xûáng àûúåc vúái cuå.




Àêy khöng phaãi laâ böå quên phuåc cuä cuå àaä mùåc trong chiïën tranh giûäa caác bang. Trong cuöåc chiïën êëy, thûåc ra cuå khöng phaãi laâ möåt võ tûúáng. Coá leä cuå chó laâ möåt ngûúâi lñnh bònh thûúâng; cuå khöng nhúá cuå àaä laâm gò, thûåc tïë laâ cuå khöng nhúá àûúåc caã cuöåc chiïën tranh àoá nûäa. Giöëng nhû baân chên cuå, giúâ àêy àaä thoäng xuöëng, teo laåi úã àoaån cuöëi: vö caãm, àûúåc phuã möåt chiïëc khùn len xanh xaám maâ Sally Poker àaä àan khi coân laâ möåt cö beá. Cuå khöng nhúá chiïën tranh Têy Ban Nha - Mô maâ trong cuöåc chiïën àoá cuå àaä mêët möåt ngûúâi con trai; thêåm chñ cuå cuäng khöng nhúá caã àûáa con êëy nûäa. Cuå khöng àaã àöång tñ gò àïën lõch sûã vò cuå khöng bao giúâ mong muöën gùåp laåi àiïìu àoá. Trong kyá ûác cuå, lõch sûã coá möëi liïn hïå vúái nhûäng cuöåc diïîu haânh vaâ vúái àúâi söëng bùçng nhûäng cuöåc duyïåt binh; cuå thñch duyïåt binh. Ngûúâi ta luön hoãi liïåu cuå coá nhúá chuyïån naây hay chuyïån kia khöng - möåt loaåt nhûäng cêu hoãi àen ngoâm aãm àaåm vïì quaá khûá. Chó coá möåt trûúâng húåp trong quaá khûá coá möåt chuát yá nghôa vúái cuå maâ cuå àaä cêín thêån khi noái àïën; àoá laâ mûúâi hai nùm trûúác, luác cuå àûúåc nhêån böå quên phuåc tûúáng lônh vaâ coá mùåt trong lïî ra mùæt.

"Töi àaä tham dûå buöíi lïî àûúåc töí chûác úã Atlanta àoá", cuå noái vúái nhûäng ngûúâi khaách àang ngöìi trïn haânh lang trûúác cuå. "Nhûäng cö gaái àeåp vêy quanh. Àoá khöng phaãi laâ têåp tuåc àõa phûúng. Nghe àêy! Àoá laâ trûúâng húåp àùåc biïåt maâ ngûúâi ta daânh cho töi - hoå àûáng lïn caã khaán àaâi. Khöng coá nhûäng thaânh phêìn cöåc àuöi úã àoá. Àïí vaâo àûúåc, têët caã moåi ngûúâi phaãi traã mûúâi àöla vaâ phaãi mùåc aáo xmockinh. Töi mùåc böå quên phuåc naây. Möåt cö gaái àeåp àûa töi vaâo phoâng khaách saån trûa höm àoá".

"Àêëy laâ möåt daäy phoâng trong khaách saån vaâ chaáu cuäng úã àoá, öng aå", Sally Poker noái, nhaáy mùæt ra hiïåu vúái nhûäng ngûúâi khaách. "Öng àêu coá úã möåt mònh vúái quyá baâ treã tuöíi naâo trong phoâng khaách saån".

"Naây, ta biïët àiïìu mònh laâm", cuå giaâ General noái vúái möåt caái lûúâm, nhûäng ngûúâi khaách cûúâi phaá lïn. "Àoá laâ möåt Hollywood,1 Califonia thûåc sûå, vaâ gaái", cuå tiïëp tuåc. "Naâng àïën tûâ Hollywood,

1 Kinh àö àiïån aãnh Mô vaâ thïë giúái.




Califonia nhûng chûa hïì àaãm nhêån möåt vai naâo caã. úã àoá hoå coá nhiïìu gaái àeåp àïën nöîi hoå khöng cêìn phaãi goåi thïm ngûúâi dûå bõ nûäa vaâ caác cö gaái êëy chùèng àûúåc sûã duång vaâo viïåc gò caã ngoaâi chuyïån giúái thiïåu moåi thûá vúái khaách vaâ chuåp aãnh cuâng hoå. Hoå chuåp aãnh töi vúái naâng êëy. Khöng, vúái hai naâng cú. Hai naâng hai bïn, töi úã giûäa voâng tay öm eo, eo hoå thò chùèng coá lúán hún nûãa àöla tñ naâo".

Sally Poker laåi ngùæt lúâi. "Öng aå, chñnh ngaâi Govisky àaä trao böå quên phuåc êëy cho öng, öng ta coân àûa cho chaáu àoáa hoa caâi ngûåc thanh tuá nhêët. Thêåt àêëy, ûúác gò öng nhòn thêëy noá. Noá àûúåc kïët tûâ nhûäng caánh hoa lay ún rúâi, àûúåc sún vaâng, xïëp uáp caánh vaâo nhau tröng nhû möåt böng höìng. Noá thêåt laâ thanh tuá. Chaáu ûúác gò öng nhòn thêëy noá. Noá..."

"Noá to nhû àêìu cö ta êëy", cuå General caâu nhaâu. "Ta àang noái. Ngûúâi ta àûa cho töi böå quên phuåc vaâ thanh gûúm naây röìi noái: "Naâo General, chuáng töi khöng muöën ngaâi tham chiïën cho chuáng töi. Têët caã nhûäng gò chuáng töi muöën laâ ngaâi ài thùèng lïn lïî àaâi khi ngaâi àûúåc giúái thiïåu töëi nay vaâ traã lúâi vaâi cêu hoãi. Ngaâi coá nghô mònh laâm àûúåc viïåc àoá khöng?" "Töi cho rùçng töi laâm àûúåc!", töi noái, "Nghe àêy. Töi àaä laâm nhûäng àiïìu naây trûúác khi caác ngaâi ra àúâi àêëy", vaâ hoå reo hoâ".

"Cuå nhaâ may mùæn vïì hònh thûác", Sally Poker noái, nhûng baâ khöng muöën nhúá àïën buöíi ra mùæt búãi chuyïån àaä xaãy ra vúái àöi chên cuãa baâ. Baâ àaä mua möåt böå vaáy múái àïí mùåc vaâo dõp lïî höåi - möåt caái vaáy luåa àen daâi mùåc vaâo tiïåc töëi vúái dêy thùæt lûng bùçng kim cûúng giaã vaâ möåt chiïëc aáo bölïrö, möåt àöi giaây àïë moãng maâu baåc àïí ài cuâng vúái noá, búãi vò baâ nghô rùçng mònh phaãi ài lïn khaán àaâi vúái cuå àïí giûä cho cuå khoãi ngaä. Moåi thûá àaä àûúåc chuêín bõ sùén saâng cho hoå. Möåt chiïëc xe hoâm thûåc sûå àïën luác taám giúâ keám mûúâi phuát, àûa hoå àïën nhaâ haát. Túái àuáng giúâ, noá àöî laåi bïn dûúái voâm ra vaâo, phña sau nhûäng ngöi sao lúán, giaám àöëc, àaåo diïîn, thöëng àöëc, thõ trûúãng vaâ nhûäng ngöi sao keám quan troång. Caãnh saát giûä trêåt tûå giao thöng àïí traánh tùæc ngheän, nhûäng súåi dêy cùng lïn àïí ngùn khöng cho ngûúâi ta lêën vaâo. Têët caã moåi ngûúâi àïìu àûáng laåi àïí xem hoå bûúác ra tûâ caái xe hoâm trong aánh saáng. Röìi hoå ài xuöëng phoâng àúåi sang troång, möåt ngûúâi hûúáng dêîn beá nhoã àöåi muä àöìng phuåc liïn




bang vaâ mùåc vaáy ngùæn àûa hoå vaâo chöî ngöìi àùåc biïåt cuãa mònh. Khaán giaã àaä öín àõnh, caác thaânh viïn cuãa nhoám UDC bùæt àêìu vöî tay khi hoå thêëy General trong böå quên phuåc vaâ têët caã moåi ngûúâi cuäng vöî tay theo. Thïm vaâi ngûúâi nöíi tiïëng nûäa àïën sau hoå, röìi cûãa àoáng vaâ àeân tùæt.

Möåt ngûúâi àaân öng treã coá maái toác hoe vaâng lûúån soáng àaåi diïån cho ngaânh cöng nghiïåp àiïån aãnh bûúác ra bùæt àêìu giúái thiïåu têët caã moåi ngûúâi, möîi ngûúâi àûúåc giúái thiïåu àïìu tiïën lïn khaán àaâi vaâ noái mònh àaä haånh phuác nhû thïë naâo khi àïën àêy dûå sûå kiïån troång àaåi naây. Cuå General vaâ chaáu gaái cuå àûúåc giúái thiïåu lûúåt thûá mûúâi saáu trong chûúng trònh. Anh ta giúái thiïåu laâ ngaâi General Tennesses Hintrock Sash thuöåc Liïn bang, cho duâ Sally Poker àaä noái vúái ngaâi Govisky rùçng tïn cuå laâ Goerge Poker Sash vaâ cuå chó tûâng laâ thiïëu taá thöi. Baâ giuáp cuå àûáng dêåy khoãi ghïë nhûng tim baâ àêåp nhanh àïën nöîi baâ khöng biïët mònh coá laâm àûúåc àiïìu àoá hay khöng.

Cuå giaâ chêåm chaåp ài lïn löëi ài giûäa caác haâng ghïë, caái àêìu cao baåc trùæng cuãa cuå xêëu vö cuâng, chiïëc muä giûä trûúác ngûåc. Daân nhaåc bùæt àêìu chúi rêët du dûúng baãn Baâi ca Chiïën trêån Liïn bang, nhoám caác thaânh viïn cuãa UDC àûáng lïn vaâ khöng ngöìi laåi cho túái khi cuå General lïn àïën buåc. Khi cuå lïn àïën giûäa buåc cuâng vúái Sally Poker ngay úã phña sau àïí dùæt tay cuå, daân nhaåc traâo lïn trong sûå biïíu diïîn cuöìng nhiïåt baãn Baâi ca Chiïën trêån; öng laäo, vúái daáng veã rêët sên khêëu cuái chaâo vúái veã xuác àöång maänh liïåt vaâ àûáng nghiïm cho túái khi tiïëng keân tùæt hùèn. Hai ngûúâi hûúáng dêîn chöî ngöìi àöåi muä àöìng phuåc liïn bang vaâ mùåc vaáy ngùæn cêìm cúâ liïn bang ài qua phña sau hoå.

Cuå General àûáng ngay chñnh giûäa voâng, möåt vuâng aánh saáng hònh mùåt trùng kyâ quùåc chiïëu lïn möåt bïn baâ Sally Poker - àoáa hoa caâi ngûåc, dêy thùæt lûng bùçng kim cûúng giaã, möåt tay nùæm chùåt chiïëc gùng maâu trùæng vaâ caái khùn muâi xoa. Ngûúâi àaân öng treã vúái maái toác hoe vaâng lûúån soáng bûúác vaâo trong voâng troân aánh saáng vaâ noái rùçng anh ta thûåc sûå haånh phuác àûúåc úã àêy töëi nay trong sûå kiïån troång àaåi naây, möåt ngûúâi, anh ta noái, àaä tûâng chiïën àêëu vaâ àöí maáu trong nhûäng trêån àaánh vaâ chùèng mêëy nûäa caác baån seä thêëy




möåt trêån phaãn cöng taáo baåo trïn maân aãnh, vaâ "thûa ngaâi General, xin haäy noái", anh ta hoãi, "ngaâi bao nhiïu tuöíi aå?"

"Chñn mû-ûúi ha-ai!", cuå General gaâo lïn. Tröng ngûúâi àaân öng treã nhû laâ anh ta vûâa nghe thêëy àiïìu

gêy êën tûúång nhêët trong caã buöíi töëi höm nay. "Thûa quyá baâ, quyá öng", öng ta noái; "Haäy daânh cho ngaâi General tön kñnh traâng vöî tay lúán nhêët!" vaâ ngay lêåp tûác tiïëng vöî tay vang lïn, ngûúâi àaân öng treã duâng ngoán tay caái ra hiïåu cho baâ Sally Poker rùçng bêy giúâ baâ coá thïí àûa cuå giaâ quay trúã laåi chöî ngöìi àïí giúái thiïåu ngûúâi tiïëp theo; nhûng cuå General chûa chõu kïët thuác. Cuå àûáng bêët àöång giûäa voâng troân aánh saáng, cöí cuå àûa ra phña trûúác, miïång cuå húi haá, àöi mùæt xaám hau haáu cuãa cuå àang nhòn möåt caách thñch thuá vaâo aánh saáng choái loâa vaâ tiïëng vöî tay taán thûúãng. Khuyãu tay cuå bõ baâ chaáu gaái löi ài möåt caách thö baåo. "Laâm caách naâo maâ töi giûä àûúåc sûå treã trung nhû thïë", cuå heát lïn: "Töi hön têët caã nhûäng cö gaái dïî thûúng".

Àiïìu naây àûúåc àoán nhêån bùçng möåt traâng vöî tay tûå phaát rêìm rêìm, ngay lêåp tûác Sally Poker nhòn xuöëng chên mònh vaâ phaát hiïån ra rùçng trong luác chuêín bõ vöåi vaä baâ àaä quïn thay giaây: àöi giaây dûúäng sinh maâu nêu thoâ ra dûúái gêëu vaáy. Baâ keáo maånh cuå General vaâ hêìu nhû cuâng vúái cuå chaåy ra khoãi buåc. Cuå rêët giêån vò cuå khöng noái àûúåc mònh àaä vui mûâng nhû thïë naâo khi úã àêy tham dûå sûå kiïån naây vaâ trïn àûúâng quay trúã laåi chöî ngöìi, cuå döìn hïët sûác heát tûúáng lïn: "Töi hïët sûác vui mûâng àûúåc úã àêy trong sûå kiïån troång àaåi naây vúái têët caã caác cö gaái àeåp úã àoá!", nhûng nhûäng ngûúâi nöíi tiïëng khaác ài lïn vaâ chùèng ai toã ra coá bêët kyâ dêëu hiïåu naâo chuá yá túái cuå. Cuå nguã suöët caã buöíi quay phim, cûá thónh thoaãng laåi cùçn nhùçn hïët sûác khoá chõu ngay caã trong giêëc nguã.

Kïí tûâ àoá, cuöåc söëng cuãa cuå khöng coân thuá võ nûäa. Bêy giúâ chên cuå àaä liïåt hùèn, hai àêìu göëi cuå cûã àöång nhû nhûäng baãn lïì, ngûúâi cuå hoaåt àöång luác naâo noá muöën, nhûng traái tim cuå thò àêåp vö cuâng bïìn bó. Kïí caã ngaây xûa hay mai sau noá vêîn nhû thïë vúái cuå, lêìn naây quïn lêìn khaác laåi khöng nhúá; yá niïåm vïì caái chïët cuãa cuå khöng hún möåt con meâo. Haâng nùm vaâo ngaây Quöëc khaánh cuå laåi




goái gheám vaâ ài àïën Baão taâng thuã àö núi cuå àûúåc trûng baây tûâ ngùn thûá nhêët àïën ngùn thûá tû, trong möåt cùn phoâng êím möëc, àêìy nhûäng bûác aãnh cuå, nhûäng böå quên phuåc cuä, nhûäng khêíu phaáo cuä, nhûäng tû liïåu coá tñnh chêët lõch sûã. Têët caã nhûäng thûá àoá àûúåc giûä gòn cêín thêån trong tuã kñnh àïí treã con khöng súâ vaâo. Cuå mùåc böå quên phuåc cêëp tûúáng cuãa mònh tûâ buöíi ra mùæt vaâ ngöìi, nhòn chùçm chùçm vaâo bïn trong khu vûåc àaä àûúåc chùng xung quanh bùçng möåt súåi dêy nhoã. Ngûúâi cuå chùèng coá gò laâ dêëu hiïåu cuãa sûå söëng ngoaåi trûâ àöi mùæt xaám àuåc thónh thoaãng àaão qua àaão laåi; nhûng möåt lêìn khi möåt àûáa beá taáo baåo súâ vaâo lûúäi gûúm cuãa cuå, caánh tay cuå liïìn bêåt vïì phña trûúác vaâ àêåp àêåp baân tay vaâo àoá möåt luác. Vaâo muâa xuên, khi nhûäng ngöi nhaâ cuä múã cûãa cho khaách haânh hûúng, cuå àûúåc múâi mùåc quên phuåc vaâ ngöìi úã möåt núi dïî thêëy naâo àoá, goáp phêìn vaâo khöng khñ caãnh vêåt. Mêëy lêìn àoá cuå chó caâu nhaâu vúái nhûäng ngûúâi khaách, nhûng thónh thoaãng cuå laåi kïí vïì buöíi lïî ra mùæt vaâ nhûäng cö gaái àeåp.

Nïëu cuå chïët trûúác lïî töët nghiïåp cuãa baâ Sally Poker, baâ nghô chùæc mònh seä chïët mêët. Vaâo luác bùæt àêìu muâa heâ, thêåm chñ trûúác khi biïët mònh seä àöî, baâ àaä noái vúái ngaâi hiïåu trûúãng rùçng öng nöåi baâ, ngaâi General Tennesses Hintrock Sash thuöåc Liïn bang, seä túái dûå lïî töët nghiïåp cuãa baâ, rùçng cuå àaä möåt trùm linh tû tuöíi, rùçng àêìu oác cuå vêîn coân minh mêîn nhû möåt quaã chuöng. Nhûäng ngûúâi khaách sang troång luön àûúåc àoán mûâng vaâ múâi ngöìi lïn khaán àaâi àïí giúái thiïåu. Baâ àaä thu xïëp vúái àûáa chaáu trai cuãa mònh, John Wesley Poker Sash, möåt hûúáng àaåo sinh, àêíy xe lùn cho cuå General. Baâ nghô thêåt haâi loâng laâm sao khi thêëy möåt cuå giaâ trong böå quên phuåc maâu xaám oai vïå vaâ möåt thùçng beá trong böå ka ki saáng maâu - cuä vaâ múái, baâ thêëy thêåt thñch húåp - hoå seä úã sau baâ, trïn buåc khi baâ nhêån bùçng töët nghiïåp cuãa mònh.

Têët caã moåi thûá gêìn nhû chñnh xaác theo tñnh toaán cuãa baâ. Trong suöët caã muâa heâ, baâ luön úã trûúâng, cuå General úã vúái nhûäng ngûúâi hoå haâng khaác vaâ hoå dêîn cuå cuâng John Wesley, àûáa beá hûúáng àaåo sinh àïën lïî töët nghiïåp. Möåt phoáng viïn àïën khaách saån núi hoå úã, chuåp bûác aãnh cuå General àûáng giûäa Sally Poker vaâ John Wesley àûáng bïn kia. Cuå General, ngûúâi àaä tûâng chuåp aãnh vúái nhûäng cö




gaái àeåp, àaä khöng nghô nhiïìu vïì àiïìu àoá. Cuå àaä quïn hïët nhûäng buöíi lïî kiïíu nhû cuå seä dûå nhûng cuå nhúá rùçng mònh àaä mùåc quên phuåc vaâ àeo gûúm.

Vaâo buöíi saáng lïî töët nghiïåp, baâ Sally Poker xïëp haâng vaâo àoaân diïîu haânh cuãa hoåc viïån cuâng vúái nhûäng cûã nhên khoa hoåc thuöåc khoa Giaáo duåc Tiïíu hoåc, baãn thên baâ khöng thïí àûa cuå lïn khaán àaâi - nhûng John Wesley, möåt thùçng beá beáo troân mûúâi tuöíi toác hoe vaâng vúái sûå söët sùæng, àaä àaãm baão chu toaân moåi chuyïån. Baâ mùåc aáo lïî àïën khaách saån àïí mùåc böå quên phuåc cho cuå. Cuå yïëu nhû möåt con nhïån khö. "Öng vûâa ruâng mònh phaãi khöng, öng?" - baâ hoãi. "Ta vûâa ruâng mònh àïí chïët àêëy!"

"Nhúá àùåt thanh gûúm ngang qua loâng öng, chaáu yïu nheá!", cuå giaâ noái, "núi àoá noá seä àûúåc chiïëu saáng".

Baâ àùåt noá úã àoá röìi àûáng xoay laåi nhòn cuå. "Tröng öng rêët oai vïå", baâ noái.

"Meå kiïëp", öng cuå noái bùçng möåt gioång chùæc chùæn, chêåm àïìu nhû thïí cuå noái àiïìu àoá vúái traái tim àang àêåp cuãa mònh. "Meå kiïëp, têët caã moåi thûá àïìu meå kiïëp".

"Naâo, naâo", baâ noái röìi haånh phuác àïën nhêåp vaâo àoaân diïîu haânh.

Nhûäng cûã nhên àûáng xïëp haâng phña sau toâa nhaâ Khoa hoåc, baâ tòm thêëy chöî cuãa mònh àuáng luác àoaân ngûúâi bùæt àêìu ài. Àïm höm trûúác baâ khöng nguã àûúåc nhiïìu vaâ khi nguã, baâ àaä mú vïì baâi diïîn thuyïët, lêím bêím: "Nhòn öng, nhòn öng!" trong giêëc nguã, nhûng möîi lêìn thûác giêëc, ngay sau khi baâ quay àêìu laåi àaä nhòn thêëy cuå úã phña sau baâ. Nhûäng cûã nhên mùåc aáo choaâng len maâu àen phaãi ài böå qua ba khu phöë dûúái mùåt trúâi noáng boãng vaâ khi baâ lï bûúác möåt caách thaãn nhiïn theo àoaân diïîu haânh baâ àaä nghô rùçng nïëu coá bêët cûá ai muöën àïí yá àïën möåt àiïìu gêy êën tûúång naâo àoá cuãa àoaân diïîu haânh thuöåc hoåc viïån naây, hoå chó cêìn àúåi cho túái khi thêëy ngaâi General giaâ mùåc böå quên phuåc maâu xaám àûúâng bïå vaâ möåt hûúáng àaåo sinh treã saáng suãa, beáo mêåp àêíy xe lùn cuãa cuå bùng qua buåc dûúái aánh nùæng mùåt trúâi chiïëu lêëp loáa lïn thanh gûúm. Baâ cho rùçng bêy giúâ John Wesley àaä àûa cuå àïën sau buåc.




Àoaân diïîu haânh maâu àen àaä ài qua hai khu phöë vaâ bùæt àêìu lïn con àûúâng chñnh dêîn àïën giaãng àûúâng. Khaách khûáa àûáng lïn coã, àang chó troã nhûäng cûã nhên cuãa mònh. Àaân öng hêët ngûúåc muä ra sau, lau traán, àaân baâ keáo lúáp vaáy moãng ra khoãi vai àïí giûä khöng cho noá dñnh vaâo lûng. Àaám cûã nhên mùåc nhûäng chiïëc aáo choaâng nùång nïì tröng cûá nhû nhûäng gioåt ngêy thú cuöëi cuâng àang thoaát ra khoãi hoå. Mùåt trúâi chiïëu saáng choái trïn baàúâsöëc ötö, chiïëu àïën nhûäng chiïëc cöåt cuãa toâa nhaâ vaâ khiïën nhûäng aánh mùæt phaãi quay nhòn sang hûúáng khaác. Noá khiïën Sally Poker nhòn vïì phña chiïëc maáy Coca-Cola lúán maâu àoã àùåt bïn caånh giaãng àûúâng. úã àoá baâ thêëy cuå General àaä dûâng laåi, àang cau coá, khöng àöåi muä, ngöìi trïn xe àêíy dûúái mùåt trúâi àang toãa nùæng, trong khi John Wesley, mùåc chiïëc aáo caánh röång phña sau, höng vaâ maá tò vaâo caái maáy àoã, àang uöëng möåt chai Coca-Cola. Baâ taách ra khoãi haâng, chaåy nhanh àïën chöî hoå chöåp lêëy caái chai. Baâ lùæc thùçng beá, giêåt caái aáo choaâng cuãa noá vaâ chuåp chiïëc muä lïn àêìu cuå giaâ. "Bêy giúâ àûa öng vaâo trong naây!", baâ noái, giêån dûä chó tay vaâo caái cûãa bïn caånh toâa nhaâ.

Vïì phêìn mònh, cuå General caãm thêëy hònh nhû coá möåt caái löî nhoã bùæt àêìu núái röång ra trïn àónh àêìu mònh. Thùçng beá àêíy nhanh cuå xuöëng con àûúâng ài böå, lïn möåt àoaån döëc, vaâo trong toâa nhaâ, àêíy maånh cuå qua cûãa vaâo àuáng võ trñ daânh cho cuå, cuå General nhòn trûâng trûâng ra phña trûúác, têët caã nhû hoâa lêîn vaâo vúái nhau, nhûng àöi mùæt chuyïín tûâ gûúng mùåt naây àïën gûúng mùåt khaác. Nhûäng ngûúâi mùåc aáo choaâng àen àïën cêìm tay cuå vaâ lùæc. Àoaân diïîu haânh maâu àen àang traân qua caác löëi ài vaâ hònh thaânh baãn nhaåc úã khu vûåc trûúác mùåt cuå. Baãn nhaåc dûúâng nhû chui vaâo àêìu cuå, xuyïn qua caái löî nhoã trïn àêìu vaâ cuå nghô trong giêy laát rùçng àoaân diïîu haânh cuäng seä cöë ài vaâo àoá.

Cuå khöng biïët àêëy laâ àoaân diïîu haânh gò nhûng tröng chuáng coá veã quen quen. Hùèn laâ rêët quen àöëi vúái cuå búãi vò àoaân ngûúâi àïën chaâo cuå, nhûng cuå khöng thñch möåt àoaân diïîu haânh maâu àen. Bêët kyâ àoaân diïîu haânh maâu àen naâo àïën chaâo cuå, cuå bûåc böåi nghô, cuäng nïn coá xe diïîu haânh vúái nhûäng cö gaái àeåp ngöìi trïn àoá giöëng nhû àoaân xe diïîu haânh trong sûå kiïån troång àaåi trûúác kia. Hùèn laâ coá möåt àiïìu gò àoá liïn quan àïën lõch sûã nhû chuáng àaä luön luön coá. Cuå




chùèng coá ñch gò cho noá caã. Giúâ àêy àiïìu diïîn ra khöng coá yá nghôa gò àöëi vúái möåt ngûúâi àaân öng àang söëng vaâ cuå roä laâ àang söëng.

Khi têët caã àoaân diïîu haânh àaä traân vaâo trong khu vûåc maâu àen thò möåt hònh ngûúâi àen ngoâm bùæt àêìu diïîn thuyïët phña trûúác. Hònh ngûúâi êëy àang noái àiïìu gò àoá vïì lõch sûã vaâ cuå General cöë laâm cho têm trñ mònh khöng lùæng nghe, nhûng nhûäng tûâ êëy vêîn loåt qua caái löî nhoã trïn àêìu cuå. Cuå nghe thêëy tïn mònh àûúåc nhùæc àïën vaâ chiïëc xe bõ àêíy nhanh nhû con thoi möåt caách thö baåo vïì phña trûúác, thùçng chaáu hûúáng àaåo sinh àûa cuå àïën möåt khu voâm lúán. Ngûúâi ta hö tïn cuå vaâ thùçng beá cuái chaâo. Cuå tin rùçng sûå naáo nhiïåt àoá ngûúâi ta daânh cho cuå. Giaá maâ cuå àaä ài qua, cuå khöng coá yá àõnh lùæng nghe thïm tñ naâo nûäa. Nïëu khöng coá caái löî nhoã trïn àêìu, khöng möåt tûâ naâo coá thïí loåt vaâo ngûúâi cuå àûúåc. Cuå coá yá àõnh êën möåt ngoán tay vaâo caái löî àïí chùæn nhûäng êm thanh àoá, nhûng caái löî nhoã êëy laåi röång hún ngoán tay cuå vaâ coá caãm giaác nhû thïí noá àang khoeát sêu thïm.

Möåt ngûúâi mùåc aáo choaâng àen khaác lïn thay chöî ngûúâi ban naäy vaâ bêy giúâ thò àang noái, cuå laåi thêëy tïn mònh àûúåc nhùæc àïën, nhûng ngûúâi ta khöng noái vïì cuå, hoå vêîn àang noái vïì lõch sûã. "Nïëu chuáng ta quïn ài quaá khûá", ngûúâi diïîn thuyïët noái, "chuáng ta seä khöng nhúá àûúåc tûúng lai vaâ tûúng lai cuäng seä khiïën khöng ai trong chuáng ta coá thïí töìn taåi àûúåc". Cuå General nghe àûúåc mêëy tûâ àoá möåt caách chêåm raäi. Cuå àaä quïn lõch sûã vaâ cuå khöng coá yá àõnh nhúá laåi. Cuå àaä quïn tïn, quïn mùåt vúå mònh, quïn tïn quïn mùåt con mònh hoùåc thêåm chñ quïn caã viïåc cuå àaä coá vúå coá con, cuå quïn caã tïn àõa danh, nhûäng àõa danh àaä xaãy ra nhiïìu sûå kiïån.

Cuå rêët khoá chõu vò caái löî trïn àêìu. Vaâo luác naây cuå khöng hïì mong chúâ coá möåt caái löî nhû thïë úã trïn àêìu. Möåt baãn nhaåc trêìm vang lïn, mùåc duâ hêìu hïët nhûäng nöët nhaåc úã bïn ngoaâi, nhûng vêîn coân möåt ñt loåt àûúåc vaâo trong caái löî àoá, ài sêu hún vaâ xoaáy vaâo trong yá nghô cuãa cuå, àïí cho nhûäng tûâ cuå nghe àûúåc loåt vaâo vuâng töëi cuãa oác cuå. Cuå nghe thêëy nhûäng tûâ, Chickamauga, Shiloh, Johnston, Lee, cuå biïët cuå àang truyïìn caãm hûáng cho nhûäng tûâ khöng coá yá nghô gò vúái mònh. Cuå bùn khoùn khöng biïët mònh àaä tûâng laâ möåt võ tûúáng úã Chickamauga hay úã Lee. Khi êëy cuå cöë chónh trang laåi mònh vaâ cûúäi con ngûåa úã giûäa chiïëc xe rûúác àêìy nhûäng cö




gaái àeåp, àang laái chêìm chêåp qua khu thûúng maåi úã Atlanta. Nhûng, nhûäng tûâ xûa cuä àoá bùæt àêìu khuêëy àaão trong àêìu cuå nhû thïí chuáng àang cöë bûát khoãi àoá àïí ra ngoaâi cuöåc söëng.

Ngûúâi diïîn thuyïët àaä noái hïët phêìn chiïën tranh vaâ àïën ngûúâi tiïëp theo, giúâ àêy cuå àang tiïën gêìn àïën nhûäng tûâ khaác vaâ têët caã nhûäng tûâ ngûä cuãa cuå, giöëng nhû cuöåc diïîu haânh maâu àen kia, coá neát quen thuöåc mú höì vaâ caáu bùèn. Möåt nöët nhaåc daâi ngên lïn trong àêìu cuå, doâ tòm dêëu vïët cuãa nhûäng tûâ ngûä khaác, àïí laåi möåt chuát aánh saáng lïn nhûäng tûâ ngûä êëy, giuáp cho chuáng trúã nïn söëng àöång. Nhûäng tûâ ngûä êëy bùæt àêìu tiïën vïì phña cuå, cuå noái: "Meå kiïëp! Töi seä khöng nhêån caái àoá!" Vaâ cuå bùæt àêìu luâi trúã laåi àïí thoaát ra. Khi êëy cuå thêëy möåt ngûúâi mùåc aáo choaâng àen ngöìi xuöëng vaâ möåt tiïëng êìm êìm vang lïn, toaân böå voâm àen bùæt àêìu lao êìm êìm, tuön vïì phña cuå tûâ moåi ngaã, têëu lïn möåt baãn nhaåc trêìm chêåm raäi, cuå noái: "Meå kiïëp, dûâng laåi ài! Luác naây ta khöng thïí laâm àûúåc gò ngoaâi möåt àiïìu!" Cuå khöng thïí tûå baão vïå mònh khoãi múá tûâ ngûä àoá, kïí caã nhûäng dûå àõnh àöëi vúái àoaân diïîu haânh; múá tûâ ngûä àang lao àïën cuå rêët nhanh. Cuå caãm thêëy cuå àang chaåy luâi laåi vaâ chuáng, múá tûâ ngûä êëy àang lao vaâo cuå nhû nhûäng viïn àaån hoãa mai; cuå chó muöën tröën thoaát nhûng laåi tiïën àïën gêìn hún, gêìn hún. Cuå quay laåi vaâ bùæt àêìu cöë chaåy thêåt nhanh nhûng cuå laåi thêëy mònh chaåy vïì phña nhûäng tûâ ngûä êëy. Cuå lao vaâo trong möåt loaåt ngön tûâ àïìu àïìu vaâ lêåp tûác gùåp chuáng trong tai hoåa... Khi êm nhaåc lan vïì phña cuå, toaân böå quaá khûá hiïån vïì trong cuå, mõt muâng, cuå caãm thêëy ngûúâi mònh löî chöî haâng trùm vïët thûúng àêm bùçng dao gùm sùæc, cuå ngaä xuöëng, möîi nhaát àêm laâ möåt tai hoåa. Cuå thêëy gûúng mùåt àeåp cuãa vúå mònh àang nhòn cuå àêìy traách moác qua mùæt kñnh troân goång vaâng; cuå thêëy möåt trong nhûäng àûáa con trai hoái àêìu cuãa mònh liïëc nhòn; meå cuå chaåy vïì phña cuå vúái möåt caái nhòn àêìy lo êu; röìi möåt loaåt caác àõa danh - Chickamauga, Shiloh, Marthasville... lao vaâo cuå nhû thïí giúâ àêy quaá khûá laâ tûúng lai duy nhêët vaâ cuå phaãi chõu àûång noá. Röìi àöåt nhiïn cuå thêëy àaám diïîu haânh maâu àen gêìn nhû àïën saát cuå. Cuå nhêån ra noá búãi vò noá àaä baám riïët cuå suöët caã cuöåc àúâi. Cuå raán sûác möåt caách liïìu lônh àïí vûúåt qua, àïí phaát hiïån ra nhûäng gò àïën sau quaá khûá êëy vaâ baân tay cuå xiïët chùåt thanh gûúm cho túái khi lûúäi gûúm thêëu têån xûúng.




Àaám cûã nhên ài qua khaán àaâi thaânh möåt haâng daâi àïí lônh bùçng cuãa mònh, vaâ bùæt tay ngaâi Viïån trûúãng. Khi Sally Poker, àûáng gêìn cuöëi haâng, ài qua, baâ liïëc nhòn cuå General, thêëy cuå àang ngöìi cau coá vaâ dûä túån, mùæt cuå múã to, baâ laåi quay ài lïn phña trûúác, àêìu ngêíng cao àïën mûác coá thïí àïí nhêån bùçng. Thïë laâ xong, baâ ra khoãi höåi trûúâng, vaâo trong aánh mùåt trúâi; baâ tòm thêëy gia àònh mònh, hoå cuâng àúåi trïn chiïëc ghïë daâi trong boáng rêm chúâ John Wesley àêíy cuå giaâ ra. Thùçng khöën àoá àaä laâm cuå ngaä ngûãa, lùn nhanh xuöëng con àûúâng laát àaá vaâ bêy giúâ noá àang àûáng bïn caái xaác, trong haâng ngûúâi daâi caånh cöî maáy Coca-Cola.





Cynthia Ozick (Mô)

TÊËM KHÙN

Stella, laånh, laånh, caái laånh cuãa êm phuã. Caái caách hoå cuâng nhau cuöëc böå trïn àûúâng, Rosa bïë Magda àang cuöån ngûúâi giûäa àöi bêìu vuá àau nhûác, têëm khùn quêën quanh ngûúâi Magda. Thónh thoaãng Stella bïë Magda. Nhûng cö laåi ganh vúái Magda. Möåt cö gaái gêìy goâ mûúâi böën tuöíi, quaá beá nhoã, vúái böå ngûåc quùæt nhoã, Stella muöën mònh àûúåc quêën trong khùn, àûúåc che chúã, nguã khò theo nhõp àung àûa cuãa bûúác chên, nhû möåt àûáa beá, möåt haâi nhi beá boãng àûúåc bïë trïn tay. Magda ngêåm vuá Rosa, coân Rosa thò vêîn maãi bûúác, ru noá theo nhõp chên. Sûäa khöng àuã; àöi luác Magda buá khöng khñ; khi êëy noá khoác theát. Stella àoái laã ngûúâi. Àêìu göëi cö nhû thïí mêëy khöëi u moåc trïn cêy sêåy, khuyãu tay cö xaác xú nhû xûúng gaâ.

Rosa khöng thêëy àoái; cö caãm thêëy ngûúâi bõ hêîng, khöng phaãi àang ài maâ nhû ngûúâi sùæp ngêët, rúi vaâo traång thaái hön mï, bïình böìng nhû thïí möåt thiïn thêìn àang bay lûúån, tónh taáo ngùæm nhòn vaån vêåt, nhûng úã trïn trúâi chûá khöng phaãi úã àêy, khöng chaåm xuöëng àûúâng. Nhû thïí àang loaång choaång trïn àêìu ngoán chên. Cö nhòn khuön mùåt Magda qua khoaãng húã cuãa chiïëc khùn: möåt chuá soác nhoã nêëp trong töí, bònh yïn, khöng ai coá thïí chaåm àûúåc noá trong ngöi nhaâ beá nhoã bùçng nhûäng voâng khùn quêën. Khuön mùåt, rêët troân nhû àûúåc phaãn chiïëu trong gûúng: nhûng nûúác da êëy khöng coá maâu húi sêîm cuãa Rosa maâ laåi àen àuãi nhû maâu bïånh taã, khuön mùåt êëy cuäng chùèng giöëng, àöi mùæt xanh maâu trúâi, lúáp löng tú mõn maâng coá maâu vaâng gêìn giöëng nhû maâu cuãa nhûäng ngöi sao thïu trïn aáo Rosa. Baån coá thïí nghô con beá laâ con cuãa hoå.

Rosa àang bïình böìng trong giêëc mú trao Magda cho ngûúâi khaác taåi möåt trong nhûäng laâng àaä ài qua. Cö coá thïí rúâi khoãi haâng




möåt phuát àïí duái Magda vaâo tay möåt phuå nûä naâo àoá bïn àûúâng. Nhûng nïëu cö rúâi boã haâng, chuáng seä bùæn. Vaâ cho dêîu cö coá thïí tröën khoãi haâng àöå nûãa giêy vaâ àùåt boá khùn êëy vaâo tay möåt ngûúâi laå mùåt thò liïåu baâ ta coá daám nhêån khöng? Chùæc baâ ta seä kinh ngaåc, súå haäi röìi àïí rúi têëm khùn, Magda seä rúi xuöëng àêåp àêìu maâ chïët. Caái àêìu troân beá boáng. Àûáa beá dïî thûúng àïën thïë, noá ngûâng khoác, bêy giúâ àaä ngêåm chùåt bêìu vuá chó àïí caãm nhêån àûúåc võ khö khöëc. Hai haâm lúåi xinh xùæn giûä chùåt. Möåt caái rùng vûâa nhuá lïn, trùæng muöët, möåt têëm bia möå bùçng àaá trùæng lêëp laánh. Khöng hïì kïu khoác, Magda tûâ boã caã hai vuá Rosa, thoaåt tiïn laâ vuá traái, sau àoá laâ vuá phaãi; caã hai cùçn khö, khöng coân tñ muâi sûäa. Tuyïën sûäa àaä tùæc, möåt caái nuái lûãa chïët, con mùæt muâ, caái höë laånh leäo, vêåy nïn thay vò vuá, Magda nhùçn möåt goác khùn vaâ buá sûäa tûâ àoá. Noá muát, muát maäi, laâm ûúát nhûäng súåi khùn. Têëm khùn coá võ hêëp dêîn, muâi sûäa cuãa vaãi lanh.

Àêëy laâ têëm khùn thêìn, noá coá thïí nuöi dûúäng àûáa beá suöët ba ngaây àïm. Magda khöng chïët, noá vêîn söëng, mùåc duâ thoi thoáp. Möåt thûá muâi àùåc biïåt, muâi quïë pha lêîn muâi haånh, tûâ miïång noá toãa ra. Noá cûá múã mùæt thao laáo, quïn mêët àöång taác nhùæm hay chúáp mùæt; Rosa vaâ àöi luác caã Stella theo doäi maâu xanh cuãa àöi mùæt. Doåc àûúâng, hoå cûá lï nhûäng bûúác chên nùång nïì vaâ ngoá nghiïng khuön mùåt Magda. “Àûác thuêìn chuãng”, Stella kheä noái nheå nhû húi gioá; vaâ Rosa böîng hiïíu taåi sao Stella laåi nhòn Magda nhû thïí möåt keã ùn thõt àöìng loaåi beá nhoã. Röìi luác Stella noái “Àûác thuêìn chuãng”, thò àöëi vúái Rosa, gioång àiïåu êëy nghe nhû thïí haâm yá “ta haäy nuöët söëng noá ài”.

Nhûng Magda vêîn söëng àïí bûúác ài. Noá söëng nhû thïë khaá lêu nhûng ài chûa thêåt vûäng, möåt phêìn vò noá múái mûúâi lùm thaáng vaâ thïm nûäa laâ taåi cùèng chên khùèng khiu cuãa noá khöng thïí àúä nöíi caái buång oãng. Caái buång oãng àêìy khöng khñ, cùng phöìng vaâ troân. Rosa nhûúâng hêìu hïët thûác ùn cuãa mònh cho Magda, Stella chùèng nhûúâng tñ naâo caã; Stella àoái raä rúâi, cö laâ àûáa treã múái lúán, nhûng chûa àuã trûúãng thaânh. Stella chûa coá kinh. Rosa chûa coá kinh. Rosa àoái cöìn caâo, nhûng laåi cuäng khöng àoái; cö hoåc Magda caách muát muâi võ ngoán tay trong möìm. Hoå úã vaâo tònh thïë caån kiïåt tònh thûúng, úã Rosa, tònh thûúng àaä bõ huãy hoaåi hoaân toaân, cö nhòn caái




khung xûúng cuãa Stella maâ chùèng àöång loâng maãy may. Cö chùæc rùçng Stella àang àúåi Magda chïët àïí coá thïí cùæn ngêåp rùng vaâo hai caái àuâi beá nhoã.

Rosa biïët chùèng mêëy nûäa Magda seä chïët; leä ra noá àaä chïët tûâ lêu röìi, nhûng con beá laåi àûúåc vuâi sêu trong têëm khùn thêìn, nhêìm lêîn nùçm àoá run rêíy trïn ngûåc Rosa; Rosa baám chiïëc khùn nhû thïí noá chó che chúã ngûúâi cö. Chùèng coá ai tûúác àoaåt noá khoãi cö. Magda cêm lùång. Noá khöng khoác. Rosa giêëu noá trong traåi, dûúái têëm khùn, nhûng cö biïët coá ngaây ai àoá seä töë giaác; hoùåc coá ngaây, ai àoá, khöng phaãi Stella, seä ùn cùæp Magda àïí ùn thõt. Khi Magda bùæt àêìu chêåp chûäng ài thò Rosa biïët Magda seä khöng coân söëng lêu nûäa, chuyïån gò àoá sùæp sûãa xaãy ra. Cö súå mònh chòm vaâo giêëc nguã; cö nguã vúái möåt chên gaác lïn ngûúâi Magda; cö súå àuâi mònh seä laâm Magda ngaåt thúã. Troång lûúång cuãa Rosa caâng ngaây caâng suy giaãm; dêìn dêìn Rosa vaâ Stella sùæp biïën thaânh khöng khñ.

Magda lùång cêm, nhûng mùæt noá söëng àöång, kinh hoaâng, tûåa maâu xanh mùæt höí. Noá nhòn. Thónh thoaãng noá cûúâi - dûúâng nhû laâ tiïëng cûúâi, nhûng laâm sao maâ phên àõnh? Magda chûa bao giúâ nhòn thêëy ai cûúâi. Nhûng Magda laåi cûúâi vúái têëm khùn khi gioá luâa vaâo goác cuãa noá, cún gioá xêëu mang theo nhûäng haåt maâu àen laâm Rosa vaâ Stella traâo nûúác mùæt. Mùæt Magda luön trong veo, khöng möåt gioåt nûúác mùæt. Noá nhòn nhû thïí möåt con höí nhòn. Noá canh chûâng têëm khùn cuãa mònh. Chùèng möåt ai coá thïí chaåm vaâo chiïëc khùn êëy, trûâ Rosa. Stella cuäng khöng àûúåc pheáp. Têëm khùn laâ àûáa beá cuãa Magda, laâ con vêåt cûng, laâ àûáa em beá gaái beá boãng cuãa noá. Noá cuöån ngûúâi trong khùn, muát möåt goác khùn khi muöën giûä im lùång tuyïåt àöëi.

Röìi Stella lêëy chiïëc khùn àïí khiïën Magda chïët. Sau àoá Stella baão: “Töi laånh”. Vaâ sau àoá cö thûúâng xuyïn laånh, thûúâng xuyïn, Caái laånh

ngêëm vaâo tim cö: Rosa biïët tim Stella laånh giaá. Magda loáng ngoáng bûúác bùçng àöi chên nhoã xñu tûåa buát chò, nguïåch ngoaåc ài tòm têëm khùn; hai caái chên buát chò lêìn ra àïën cûãa traåi, núi aánh saáng chiïëu roåi. Rosa nhòn thêëy vaâ àuöíi theo. Nhûng Magda àaä bûúác hùèn ra




sên bïn ngoaâi traåi, trong aánh nùæng rûåc rúä. Ngûúâi ta goåi caái sên êëy laâ vuä àaâi. Möîi saáng, Rosa phaãi giêëu Magda trong têëm khùn àùåt saát vaách traåi vaâ ra ngoaâi àûáng trïn vuä àaâi cuâng vúái Stella vaâ haâng trùm ngûúâi khaác, àöi khi hoå phaãi àûáng haâng tiïëng àöìng höì, coân Magda thò nùçm möåt mònh lùång leä dûúái têëm khùn, muát goác khùn cuãa mònh. Hùçng ngaây, Magda im lùång vêåy nïn noá khöng chïët. Nhûng höm nay, Rosa hiïíu rùçng Magda sùæp chïët, ngay luác êëy nöîi kinh hoaâng dêng lïn trong loâng Rosa, tay cö nhû àùåt trïn lûãa, cö sûäng súâ, phaát söët: Magda, trong aánh nùæng, troâng traânh trïn àöi chên buát chò cuãa noá, àang cêët tiïëng huá. Tûâ khi bêìu vuá Rosa khö kiïåt, tûâ khi cêët tiïëng theát cuöëi cuâng trïn àûúâng, Magda khöng thöët lïn bêët kò êm thanh naâo nûäa; Magda àaä cêm. Rosa nghô rùçng taåi thanh quaãn, khñ quaãn, dêy thanh êm cuãa noá bõ truåc trùåc gò àoá; Magda bõ khuyïët têåt, khöng thïí noái, coá leä noá àiïëc; hay trñ tuïå cuãa noá chùæc coá gò bêët öín; Magda cêm. Thêåm chñ tiïëng cûúâi khi thêëy cún gioá bêín cuöën àaám mêy buåi ra khoãi têëm khùn cuãa Magda cuäng chó laâ luöìng khöng khñ thöíi phö haâm rùng cuãa cö beá. Ngay caã khi luä chuöåt, chuöåt lúán chuöåt beá, laâm noá kinh hoaâng àïën nöîi khi thêëy möåt trong söë nhûäng con chuöåt lúán leãn vaâo traåi vaâo ban ngaây tòm thõt thöëi thò noá vêåt vêîy mònh, caâo bêëu, àaá vaâ cuöån ngûúâi laåi maâ chùèng thöët lïn möåt êm thanh rïn ró naâo caã. Nhûng bêy giúâ, möìm Magda àang tuön ra caã traâng êm thanh daâi huyïn naáo.

“Meå eå eå eå...” Àêëy laâ êm thanh àêìu tiïn Magda phaát ra khoãi cöí hoång kïí tûâ

khi buá caån sûäa Rosa. “Meå eå eå eå... eå eå eå!” Möåt lêìn nûäa! Magda loáng ngoáng dûúái aánh nùæng ngêåp traân

cuãa vuä àaâi, loaång choaång trïn àöi chên beá nhoã chuâng xuöëng àaáng thûúng. Rosa hiïíu. Cö hiïíu Magda tiïëc chiïëc khùn mêët cuãa mònh, cö biïët Magda sùæp chïët. Haâng loaåt mïånh lïånh döåi lïn trong ngûåc cö: Tòm kiïëm, lêëy, mang àïën! Nhûng cö khöng biïët phaãi laâm àiïìu gò trûúác, Magda hay caái khùn. Nïëu cö lao ra sên giûä lêëy Magda thò tiïëng gaâo theát seä khöng ngûâng laåi búãi Magda vêîn chûa coá têëm khùn; nhûng nïëu cö chaåy vïì traåi tòm khùn, nïëu cö tòm thêëy vaâ nïëu




cö chaåy theo Magda, giûä laåi vaâ àûa têëm khùn cho noá thò cö seä àûa àûúåc Magda vïì, Magda seä àuát khùn vaâo miïång vaâ cêm trúã laåi.

Rosa luâi vaâo boáng töi. Têëm khùn dïî tòm. Stella nùçm trïn noá, nguã vuâi trong böå xûúng gêìy coâm cuãa cö. Rosa xeá têëm khùn röìi bay - cö coá thïí bay, cö chó laâ khöng khñ - àïën vuä àaâi. Caái noáng mùåt trúâi thò thêìm vïì möåt cuöåc söëng khaác, cuöåc söëng cuãa àaân bûúám trong muâa heâ. aánh nùæng àiïìm tônh, dõu ïm. Bïn phña haâng raâo sùæt xa kia, thaãm coã xanh rúân àiïím nhûäng cêy böì cöng anh vaâ nhûäng böng hoa violeát tñm sêîm; àùçng sau chuáng, xa hún nûäa, nhûäng khoám huïå höí höìn nhiïn, cao, nêng nhûäng nuå hoa maâu da cam cuãa chuáng. úã traåi, ngûúâi ta noái vïì “hoa” hay “mûa” nhû “phên” hay “nhûäng súåi phên daây” vaâ thaác nûúác maâu nêu àoã höi haám tûâ tûâ ngêëm xuöëng tûâ nhûäng caái giûúâng têìng trïn, muâi höi thöëi quyïån lêîn muâi khoái beáo ngêåy àùng àùæng giùng ra aám caã lïn da Rosa. Cö àûáng möåt laát bïn lïì sên traåi. Àöi khi, àiïån caâi trïn haâng raâo kïu o o; vaâ dêîu cho Stella baão àiïìu àoá chó laâ saãn phêím cuãa trñ tûúãng tûúång, nhûng Rosa vêîn nghe roä êm thanh êëy qua dêy àiïån; möåt thûá êm thanh sêìu thaãm. Caâng àûáng xa haâng raâo bao nhiïu thò cö caâng nghe roä nhûäng tiïëng noái êëy bêëy nhiïu. Gioång khoác than nó non ai oaán, xoát xa quaá àöîi maâ ta khoá coá thïí baão àêëy laâ gioång cuãa ma quaái. Gioång êëy baão cö giûä chùåt lêëy têëm khùn, nêng cao; gioång êëy baão cö rung khùn, àêåp vaâ ruä tung noá ra nhû möåt laá cúâ. Rosa nhêëc lïn, ruä, àêåp, múã ra. Àùçng kia, rêët xa, Magda cuái ngûúâi trïn caái buång àêìy khöng khñ cuãa noá, vûún röång caánh tay xûúng xêíu. Noá vûún cao, àûúåc nêng lïn trïn vai cuãa ngûúâi naâo àoá. Nhûng àöi vai mang Magda khöng tiïën vïì Rosa vaâ têëm khùn, noá daåt ài xa, boáng hònh nhoã beá cuãa Magda cûá chòm dêìn vaâo khoaãng xa àêìy khoái. Bïn trïn àöi vai, chiïëc muä sùæt lêëp laánh. aánh nùæng roåi vaâo caái muä laâm biïën daång noá thaânh hònh caái ly. Bïn dûúái caái muä laâ möåt cú thïí àen ngoâm giöëng nhû quên cúâ àöminö vaâ möåt àöi uãng àen àûa hoå vïì phña haâng raâo àiïån. Êm thanh àiïån bùæt àêìu vang lïn maånh meä. “Meåeå meåeå, meåeå, meåeå”, têët caã chuáng àang o o vúái nhau. Luác naây Magda àaä caách rêët xa Rosa, noá àaä úã bïn kia sên traåi, qua mûúâi hai daäy traåi, qua hïët caác löëi ài àïën lïì bïn kia! Noá àaä beá hún caã möåt con bûúám àïm.




Ngay khi àoá, Magda àaä búi trong khöng trung. Cú thïí Magda bay àïën àöå cao choát voát. Tröng noá nhû thïí möåt con bûúám àang àêåu trïn dêy nho baåc. Vaâo khoaãnh khùæc caái àêìu troân löng laá cuãa Magda, àöi chên buát chò, caái buång oãng, àöi caánh tay veåo voå cuãa noá chaåm vaâo haâng raâo, thò gioång noái cuãa dêy àiïån röån raâng, höëi haã, giuåc giaä Rosa chaåy, chaåy àïën núi Magda ngaä xuöëng khi àûúâng bay cuãa noá vûúáng vaâo haâng raâo dêy àiïån; nhûng dô nhiïn, Rosa khöng nghe lúâi chuáng. Cö chó àûáng yïn búãi nïëu cö chaåy thò chuáng seä bùæn vaâ nïëu cö cöë àúä maãnh hònh haâi xaác xú cuãa Magda dêåy thò chuáng cuäng bùæn vaâ nïëu luác naây cö buöng tiïëng heát àau àúán cuãa ngûúâi meå trûúác böå xûúng vúä vuån cuãa àûáa con thò chuáng cuäng bùæn; vêåy nïn cö cêìm têëm khùn cuãa Magda nheát vaâo miïång mònh, nheát noá xuöëng, êën xuöëng cho àïën khi cö nuöët àûúåc tiïëng heát thaãm thûúng vaâ nïëm àûúåc võ quïë vaâ võ haånh vûúng trong nûúác boåt cuãa Magda; Rosa uöëng têëm khùn cuãa Magda cho àïën khi khö kiïåt.

Lï Huy Bùæc dõch




Kerisan Sentan (ÊËn Àöå)

CÊY NÛÚÁC

Àêìu thön vaâ cuöëi thön töi laâ nuái. Sûúân nuái phña Àöng trú truåi, ñt cêy cöëi, úã àêy coá moã muöëi. Sûúân nuái phña Têy àêìy nhûäng buåi cêìu gai, cêy trêìn kïët vaâ coã ngûu lang1. Nuái àaá möåt maâu theáp xanh. Giûäa khe nhûäng taãng àaá xanh êëy coá laåch nûúác ngoåt. Möåt thung luäng nhoã nùçm giûäa hai ngoån nuái. Thön töi úã àêìu thung luäng.

Trong thön thûúâng khan hiïëm nûúác ngoåt. Tûâ luác töi bùæt àêìu coá trñ nhúá, êën tûúång àêìu tiïn in àêåm trong töi laâ voâm trúâi noáng boãng, nhûäng àaám ruöång khö cùçn nûát neã nhû mai con ruâa. Vaâ nhûäng baân tay nêu xaám cuãa nhûäng ngûúâi nöng dên vúái nhûäng khuön mùåt heáo khö tiïìu tuyå cuãa hoå, trong àoá àang êín dêëu möåt niïìm khaát voång àúâi naây qua àúâi khaác. Trong thön nhûäng maái nhaâ tranh àún sú, nhûäng thûãa ruöång gêìn àoá, àêët àai khö cùçn, ngaã maâu àen xaåm. Maå ngoaâi àöìng heáo khö. Nûúác da vaâ maâu quêìn aáo cuãa baâ con thön töi cuäng chùèng khaác gò maå ngoaâi àöìng. Riïng àöi maá cuãa chõ em phuå nûä hûãng maâu vaâng tûúi, vò hoå thûúâng àûúåc ra khe lêëy nûúác.

Kyá ûác tuöíi thú töi gùæn liïìn vúái nûúác, nöîi buöìn vïì nûúác, niïìm vui vïì nûúác, sûå mêët coân cuãa nûúác. Doâng suy nghô cuãa möîi ngûúâi trong thön àïìu xoay quanh chuyïån nûúác, luác naâo nûúác coá luác naâo nûúác khöng.

Nhúá höìi nhoã, töi thûúâng theo baâ töi ra doâng söng Cairö, úã meá dûúái thung luäng giùåt quêìn aáo. Baâ giùåt, töi giuáp baâ phúi quêìn aáo

1 Phiïn êm, tïn khoa hoåc laâ Ardium Lappa, coã cao, nhiïìu rïî, laá to. Rïî cêy duâng laâm thuöëc.




trïn daãi caát vaâng. Loâng söng caån vaâ heåp. Nûúác chaãy lùång leä, nheå nhaâng, yïu kiïìu, laã lûúát nhû cö Paplú, con gaái öng Satota Hyàa Raen ngûúâi haâng xoám nhaâ töi.

Töi thñch chúi ven söng, vaâ ham chúi vui àuâa vúái Paolú. Nuå cûúâi móm cuãa doâng söng vaâ cuãa Paolú sao maâ ngoåt ngaâo àïën thïë! Chó nhûäng ngûúâi laâm viïåc úã moã muöëi nhû töi múái thêëu hiïíu àûúåc caái ngoåt ngaâo àoá.

Töi nhúá, doâng söng Cairö cuãa chuáng töi chó saáu thaáng coá nûúác, coân saáu thaáng khö caån. Àïën thaáng tû haâng nùm nûúác söng bùæt àêìu caån, àïën cuöëi thaáng nùm khöng coân möåt gioåt. Nhûäng hoân àaá troân nhû trûáng võt, trùæng maâu buång caá, phúi ra giûäa doâng söng. Ài trïn lúáp buân mïìm nhaäo, coá caãm giaác nhû giêîm lïn têëm thaãm löng cûâu mûúåt maâ. Vaâi höm sau, lúáp buân ngoaâi söng àaä khö cûáng laåi. Nhûäng àûúâng nûát neã chyåa vùçn vïån trïn loâng söng, tûåa nhû nhûäng vïët nhùn trïn vêìng traán ngûúâi giaâ, tûåa àöi goâ maá cuãa ngûúâi nöng dên lao àöång, àûúåc phuã möåt lúáp sûúng muöëi.

Töi coân nhúá, lêìn àêìu tiïn khi mònh nhòn thêëy doâng söng khö caån, töi bùn khoùn, trong loâng buöìn baä laå luâng. Àïm êëy, töi khöng sao nguã àûúåc. Baâ töi kïí nhiïìu chuyïån kò laå. Töi nùçm trong loâng baâ lùång thinh. Baâ kïí maâ àêìu oác cûá quay cuöìng biïët bao kyá ûác àêìy hêëp dêîn vïì doâng söng Cairö. Khi doâng söng nheå nhaâng, chêåm raäi trûúân mònh trïn taãng àaá; khi doâng söng löìng lïn chaãy xiïët giûäa hai vaách àaá, khaác naâo luác Paolú giêån döîi töi, quay ngoùæt boã ài khoãi löëi heãm. Töi vaâ Paolú thûúâng àuâa nghõch, lêëy coång rúm bïån thaânh nhûäng chiïëc guöìng cöëi xay nûúác àùåt giûäa khe cuãa hai taãng àaá gêìn nhêët, xay ûúát luáa maåch. Cöëi xay bõ doâng nûúác àêíy tung boåt trùæng; àêíy quay quay tñt... Coân giúâ àêy? Doâng söng àaä caån khö.

Nhúá laåi nhûäng caãnh tûúång àoá, töi hoãi baâ töi. - Baâ úi, con söng thön ta biïën àêu röìi baâ? - Chui xuöëng àêët röìi. - Sao laåi xuöëng àêët, haã baâ? - Vò súå öng mùåt trúâi. - Sao phaãi súå öng ta. Öng êëy töët, coá gò àaáng súå.




- Ngöëc aå! Khöng chó möåt öng mùåt trúâi maâ hai kia. Moåt öng mùåt trúâi muâa àöng, rêët nhên tûâ, hiïìn laânh. Coân öng mùåt trúâi muâa haå thò khùæc nghiïåt, tñnh tònh noáng naãy, àöång möåt chuát laâ nöíi cún giêån dûä. Caã hai öng thay phiïn nhau àïën thön naây. Khi öng mùåt trúâi muâa àöng àïën, cuäng laâ luác doâng söng cuãa thön ta reo vui. Coân luác öng mùåt trúâi khùæc nghiïåt cuãa muâa haå àïën laâ doâng söng phaãi löåt boã aáo, maâ ngaây möåt chiïëc, maäi cho àïën têån cuöëi thaáng nùm doâng söng chó coân laåi möåt töí êëm aáo loát moãng manh. Chñnh vò xêëu höí maâ doâng söng phaãi chui mònh xuöëng loâng àêët. Chúâ àïën muâa àöng sang nùm, öng mùåt trúâi nhên tûâ laåi trúã laåi, khoaác cho noá têëm aáo maâu xanh múái.

Töi chúáp mùæt hoãi: - Thêåt haã baâ? Vêåy öng mùåt trúâi muâa haå xêëu! - Thöi nguã ài, chaáu cûng cuãa baâ! Töi chùèng nguã àûúåc, laåi hoãi: - Baâ úi! Thïë sao nûúác trïn nuái muöëi úã thön ta laåi mùån? Boån treã con thön töi thûúâng hoãi hiïët bao chuyïån vïì nûúác. Trñ

tûúãng tûúång cuãa chuáng töi thûúâng hûúáng vïì nûúác. Nhûäng thön xoám coá sùén nûúác, boån treã úã àoá thûúâng mú tûúãng àïën viïåc khaám phaá nhûäng hoân àaão coá vaâng baåc chêu baáu, hoùåc trïn con àûúâng lïn Böìng lai, Tiïn caãnh. Vêåy maâ, boån treã thön töi, tûâ thuúã biïët ài, àaä phaãi tòm nûúác úã thung luäng, úã xa xa tñt trïn nuái cao.

Thúâi êëu thú, töi cuäng àaä ài tòm nûúác, tòm thêëy hai ba khe nûúác trïn moã muöëi. Cho àïën nay, töi coân nhúá. Luác êëy töi haáo hûác, hùng haái biïët bao! Lêìn àêìu tiïn tòm ra àûúåc möåt maåch nûúác! Àöi baân tay run run, töi vaåch cho maåch nûúác tûâ khe àaá roác raách chaãy ra. Lêìn àêìu hûáng àûúåc möåt cuåc nûúác, nûúác run rêíy trong loâng baân tay, nhû chuá chim non múái bõ bùæt. Töi tûâ tûâ àûa vuåc nûúác lïn möi. Töi nhúá rêët roä luác àoá hûáng khúãi vö cuâng, böîng töi baâng hoaâng thêët voång. Vûâa chaåm vaâo àêìu lûúäi, töi giêåt thoát nhû bõ möåt con rïåp àöët, noåc thêëm dêìn vaâo têm höìn töi. Töi vöåi nhöí nûúác ra àaânh ài tòm laåch nûúác khaác. Nhûng than öi, cho túái nay trïn ngoån nuái muöëi êëy, töi vêîn khöng tòm àûúåc möåt gioåt nûúác ngoåt ngaâo!




* * *

Vò vêåy, khi doâng söng àaä khö caån, loâng bùn khoùn khöng yïn têm khi nghô àïën laåch nûúác ngoåt, töi hoãi baâ:

- Baâ, nûúác trïn nuái muöën sao mùån thïë? Baâ töi noái: - Coá möåt sûå tñch àêëy! - Baâ kïí chaáu nghe ài. - Baâ khöng kïí nûäa, nguã ài. - ÛÁ ûâ, baâ kïí ài, baâ khöng kïí, chaáu khoác! - Thöi àûúåc, chaáu phaãi nùçm yïn, baâ múái kïí. - Vêng! - Cêëm ngùæt lúâi baâ! - Vêng, vêng! - Chaáu nghe àêy... Ngaây xûãa, ngaây xûa... ngoån nuái àoá laâ möåt ngûúâi àaân baâ, laâ vúå

cuãa ngoån nuái coá laåch nûúác ngoåt. Möåt höm, xaãy ra trêån kõch chiïën giûäa hai thiïn thêìn. Ngoån

nuái phña trûúác ngoån nuái nûúác ngoåt baâ vûâa noái laâ chöìng, cuäng tham gia trêån chiïën. Öng ta àïí vúå úã nhaâ vaâ dùån rùçng: Trong luác öng ài vùæng khöng àûúåc chuyïån troâ vúái möåt ai vaâ úã nhaâ tröng nom nhaâ cûãa.

- Sao nûäa? - Vaâ chõ ta kiïn trò àúåi chöìng vïì, chúâ àúåi maäi bao nùm maâ

chöìng vêîn khöng thêëy vïì. Möåt höm coá võ thêìn mùåt trùæng àïën nhaâ vaâ yïu chõ ta.

- “Yïu” laâ gò haã baâ? Baâ dûâng lúâi vaâ mùæng töi: - Laåi cùæt ngang lúâi baâ röìi!




Töi nghô buång, àang kïí àïën àoaån hay nïëu baâ giêån khöng kïí nûäa thò tiïëc quaá, phaãi nùçm yïn nghe hïët chuyïån àaä röìi hoãi thïë naâo laâ “yïu”. Töi vöåi vaâng noái vúái baâ:

- Baâ kïí tiïëp ài, chaáu khöng cùæt lúâi baâ àêu. Baâ töi khöng hûáng thuá kïí nûäa, nhû coá àiïìu gò phiïìn muöån,

bûåc doåc: - Öi biïët chuyïån gò nûäa! Ngûúâi vúå cuãa ngoån nuái phña Têy bõ

thêìn mùåt trùæng lûâa döëi, noái rùçng chöìng chõ ta àaä chïët trêån. Chõ ta nheå daå tin lúâi, röìi lêëy öng ta.

- Thïë vò sao caác thêìn laåi àaánh nhau haã baâ? Töi buöåt möìm hoãi baâ.

- Laåi cùæt ngang lúâi baâ röìi! Baâ bûåc mònh röìi baão: Nguã ài baâ chùèng kïí nûäa àêu!

- Chaáu khöng chõu àêu! Baâ úi, baâ... baâ kïí nûäa ài, chaáu khöng noái ngang nûäa.

Töi van naâi baâ töi: - Sau àoá thò sao baâ? - Àûúåc vaâi nùm sau, coá höm, möåt võ thêìn giaâ àïën thung luäng

naây, àoá laâ chöìng chõ ta. Thêëy vúå söëng chung vúái thêìn mùåt trùæng, öng ta tûác giêån lùæm, vung lûúäi ròu cheám chïët vúå vaâ thêìn mùåt trùæng. Vò àaä phaåm töåi vúái thaánh thêìn, nïn àêìu lêu hai ngûúâi noå biïën thaânh taãng àaá. Doâng nûúác phña Têy ngoåt vò öng ta thuyã chung vúái vúå. Ngoån nuái phña Têy ngoåt vò öng ta thuyã chung vúái vúå. Ngoån nuái phña Àöng nûúác mùån, laâ vò coá muöëi. Chñnh àoá laâ nûúác mùæt ngûúâi vúå khoác than vúái chöìng vïì töåi thiïëu thuyã chung. Nhûäng gioåt nûúác mùæt khö àoång thaânh nhûäng haåt muöëi. Cha chaáu haâng ngaây leo nuái laâ àïí àaâo xuác nhûäng haåt muöëi àoá.

- Sao nûäa haã baâ? - Chuyïån thïë hïët röìi! Cêu chuyïån àûúåc nghe xong, töi cuäng quïn khuêëy nhûäng gò

töi àaä hoãi àûúåc baâ vaâ baâ àaä giaãi thñch. Töi vûún vai, nhùæm mùæt, thiu thiu nguã. Chùèng mêëy chöëc, trûúác mùæt töi hiïån lïn moã muöëi,




núi cha töi àang laâm viïåc. Sau naây lúán lïn, laâ núi töi khöng traánh khoãi phaãi laâm luång úã àoá. Nhúá laåi lêìn àêìu tiïn töi theo meå mang cúm lïn moã cho cha töi. Chao öi! Möåt caái moã muöëi to röång laâm sao! Böën bïìn toaân laâ muöëi, tûâng taãng muöëi cao sûâng sûäng, loáng laánh tûåa têëm gûúng to gùæn vaâo vaách nuái. Phña dûúái laâ ruöång muöëi. Xung quanh vaách muöëi, trïn àónh nuái cuäng laâ muöëi. Tûâng doâng nûúác muöëi chaãy roâng roâng, tuå thaânh àêìm muöëi lúán. Töi chúåt nhúá, àoá laâ nûúác mùæt cuãa ngûúâi vúå àaä phaåm töåi thiïëu chung thuyã vúái chöìng biïën thaânh ngoån nuái muöëi naây.

Cha töi àûa mùæt nhòn àêìm muöëi noái: - úã àêy coá nhiïìu “nûúác” àïën thïë, nhû vêåy maâ vêîn kiïëm khöng

àûúåc möåt gioåt nûúác ngoåt. Laâm viïåc suöët ngaây muöëi àaä kïët thaânh möåt lúáp voã trïn thên thïí, nheå àêåp möåt tñ muöëi cuäng àaä rúi laã taã. Ai cuäng àiïn tiïët lïn, muöën suâng suåc tòm cho bùçng àûúåc möåt àêìm nûúác ngoåt àïí nguåp lùån, tùæm rûãa.

* * *

Nûúác! Nûúác! Trïn nuái muöëi khöng coá nûúác. Caã thön chùèng tòm àêu ra

nûúác. Chó trïn ngoån nuái phña Têy - ngoån nuái chung thuyã vúái tònh yïu laâ coá nûúác. Doâng söng Cariö cuäng coá nûúác, song chó àûúåc saáu thaáng, saáu thaáng coân laåi khö caån. Nhûng röìi möåt ngaây noå doâng söng naây quanh nùm vônh viïîn caån khö. Cho àïën nay, nhûäng hoân àaá bùçng quaã trûáng võt àaä ngaã maâu xanh dûúái loâng söng, nhûäng haåt caát khö ran, nhûäng bûúác chên thêët thïíu cuãa chõ em phuå nûä bïn búâ söng. Têët caã àang mong ûúác nûúác laåi trúã vïì vúái doâng söng. Caãnh àoá khöng coân laâ chuyïån cuãa thúâi thú êëu cuãa töi, maâ chuyïån àang xaãy ra trong tuöíi thanh xuên.

ÚÃ phña nuái caách nuái caách thön xa xa, coá möåt trang traåi thuöåc àiïìn chuã Laca1 Akúpalú Ali Raen, röång haâng trùm cêy söë vuöng.

1 Laca laâ thuã lônh cuãa thöí bang.




Laäo ta khöng muöën àïí cho dên thön töi söëng, laäo cho nùæn doâng söng Cairö chaãy vaâo trang traåi cuãa laäo, khiïën thung luäng thön töi vaâ rêët nhiïìu vuâng khaác àïìu chõu caãnh hoang taân, khö cùçn. Daåo êëy dên laâng töi úã kïì ngay búâ söng vaâ caác thön trong luäng nuái, khaác naâo àûáa treã, böîng chöëc möì cöi meå. Doâng söng Cairö cuãa chuáng töi chïët, nûúác khö caån. Nhûäng thön xoám bïn búâ söng trong caãnh cuãa nhûäng àûáa beá möì cöi meå. Àoá laâ möåt kyá ûác àau buöìn.

Töi coân nhúá, thúâi àoá, dên baãn töi vaâ caác thön xoám lên cêån àaä ruã nhau ài kiïån laäo Laca Akúpalú Ali Raen, àoâi phaãi traã doâng söng Cairö cho dên laâng. Àöëi vúái chuáng töi, con söng nhû khaác naâo möåt ngûúâi meå trong gia àònh, cho chuáng töi nûúác uöëng, nêëu cúm cho chuáng töi ùn, giùåt giuä aáo quêìn vaâ tùæm rûãa cho chuáng töi. Lúáp lúáp soáng nhû àûáa con cuãa nûúác, vöî vïì yïu thûúng, haát nhûäng baâi haát ru con, öm soáng vaâo loâng, lùång leä chaãy xuöi vïì phña phûúng trúâi Têy.

Xoám thön töi khöng coá nûúác, khaác naâo gia àònh khöng coá ngûúâi nöåi trúå. Dên laâng àïìu caãm thêëy nhû con gaái àaä bõ duå döî, ai cuäng thêëy buöìn rêìu, tûác giêån.

Laäo Akúpalú Ali Raen laâ möåt àõa chuã lúán nhêët vuâng Tïhökúvan, quan hïå mêåt thiïët vúái caác quan chûác trong chñnh quyïìn. Ngay àïën quyïìn khai thaác moã muöëi laäo cuäng coá quyïìn àûáng thêìu. Cuöëi cuâng dên chuáng trong thön chùèng nhûäng khöng àoâi laåi àûúåc doâng nûúác, maâ nhiïìu ngûúâi laâm luång úã moã muöëi cuäng bõ àuöíi. Hoå chùèng coá töåi tònh gò ngoaâi viïåc daám lïn tiïëng àoâi hoãi laåi doâng nûúác àaä bõ cûúáp.

Töi coân nhúá caãnh tûúång höm àoá, cha töi trúã vïì ngûúâi run lêíy bêíy, mùåt maây taái meát, àöi tay àûa lïn bõt tai, miïång kïu la:

- Trúâi úi! Trúâi úi! Hoãng caã röìi, sai lêìm lúán. Söë kiïëp àaä àõnh caã röìi, may maâ trúâi chûa giaáng xuöëng àêìu, nïëu khöng ta cuäng bõ Paca àuöíi viïåc! Thöi, chöëng laåi öng ta maâ laâm gò! Nûúác àaáng laâ gò! Ngay con gaái bõ cûúáp ài cuäng àaânh phaãi boá tay chûá laâm sao àûúåc!

Àoá laâ sûå thêåt. Dên chuáng thön töi quyá nûúác nhû quyá con gaái mònh. Nûúác cho chuáng töi cuöåc söëng. Nûúác laâ doâng maáu chaãy trong huyïët quaãn. Khöng coá nûúác, laâm sao rûãa saåch nhûäng vïët bêín trïn




mùåt, quêìn aáo bêín thóu, höi haám, àêìu toác buâ xuâ àêìy chêëy, mònh mêíy sùåc muâi möì höi, muöëi seä àöng laåi trong con ngûúâi. úã àêy, nûúác quyá hún vaâng, àeåp hún caác cö gaái treã. Muöën biïët nûúác quyá àïën dûúâng naâo, xin haäy hoãi dên thön töi, nhûäng ngûúâi suöët àúâi àêëu tranh vò ngûúâi, khùæc roä.

... Suöët ngaây roâng raä chuáng töi suåc tòm khùæp nuái, maâ vêîn khöng tòm ra nûúác. Dûúái boáng um tuâm cuãa cêy höìng mai1 trong caác khe sêu vaách nuái, dûúái vûåc sêu thùèm, trong hang thuá dûä úã nuái, khùæp núi àïìu thêët baåi. Chuáng töi àaâo nhûäng laåch nûúác cuä nhû àaâo huyïåt, nhû chuêín bõ cho núi úã têån cuâng cuöåc àúâi mònh. Cuäng nhû tïn tröåm àaâo tûúâng khoeát ngaåch khùæp núi nhûng cuöëi cuâng vêîn khöng lêëy àûúåc cuãa caãi! Nûúác luöìn laách êín mònh úã xoá xónh naâo dûúái vûåc thùèm.

Tuy vêåy, khöng ai naãn chñ, vêîn theo cha töi ài tòm nûúác. Luác maân àïm buöng xuöëng, cha töi lau khö möì höi leo lïn àónh nuái, nhòn vïì phña mùåt trúâi lùån àïí tòm tiïëp. Trong aánh nùæng vaâng chiïìu taâ, böîng nhiïn úã dûúái khe sêu cuãa nhûäng taãng àaá coá möåt àaám rïu xanh mûúân mûúåt. Cha töi liïìn chó vïì phña àoá vaâ noái:

- Xem kòa, rïu, rïu! Thïë naâo phña àoá cuäng coá nûúác. Rïu laâ ngoån cúâ cuãa nûúác, nûúác nhû möåt böå laåc du muåc, àïën àêu trûúng cúâ àïën àoá.

Cha töi reo lïn, lao vïì phña àaám rïu. Moåi ngûúâi àaä chaåy theo. Àïën núi, cha töi moi nhûäng taãng àaá àêët rùæn cûáng. Boác hïët lúáp àêët mïìm àïën lúáp àêët êím ûúát khaác, möåt doâng nûúác toeá ra. Haâng trùm tiïëng reo hoâ, phêën khúãi vang lïn:

- Nûúác. Coá nûúác röìi! Àöi baân tay cha töi run run vuåc nûúác. aánh mùæt moåi ngûúâi àïìu

daán mùæt vaâo neát mùåt cha töi. Haâng trùm traái tim àang cuâng nhõp àêåp, thêìm cêìu nguyïån thaánh Ala. Nûúác ngoåt! Ala, ngaâi ban cho chuáng con nûúác ngoåt.

1 Loaåi cheâ moåc trïn nuái, thûúâng vaâo thaáng chaåp, hoa núã cuâng luác vúái hoa mai nïn goåi laâ höìng mai.




Nïëm nguåm nûúác ngoåt trong loâng tay, cha töi sung sûúáng reo lïn. - Nûúác ngoåt! Nûúác ngoåt!

Moåi ngûúâi xön xao, reo hoâ: - Nûúác ngoåt! Nûúác ngoåt thêåt röìi! Tiïëng reo hoâ vang khùæp loâng nuái: - Coá ngûúâi röìi! Nûúác ngoåt, nûúác ngoåt! Cuâng luác àoá dûúái thung luäng tiïëng tröëng döìn vang. Trai gaái

say sûa haát ca, nhaãy muáa. Treã con thaã sûác hoâ reo. Khöng ai neán nöíi loâng chúâ àúåi, dên trong thön höëi haã lêëy tay moi àêët, muác nûúác vaâo caác huä. Hoå quay quanh laåch nûúác. Nhûäng cùåp mùæt haáo hûác nhû caãm àöång tròu mïën nhòn laåch nûúác, khaác naâo nhû ngûúâi meå àang hoan hó, êu yïëm ngùæm nhòn àûáa con múái loåt loâng.

* * *

Töi khoá quïn àûúåc caái àïm êëy. Khöng möåt ai muöën trúã vïì thön. Giöëng nhû ngaây höåi, moåi ngûúâi vêy quanh laåch nûúác vui àuâa thoaã sûác. Bêìu trúâi lêëp laánh muön vaân aánh sao. Dûúái boáng nhûäng cêy höìng mai, caác baâ meå nhoám lûãa soaån bûäa ùn töëi. Nhûäng beá sú sinh nùçm yïn trong buång meå, thiïm thiïëp trong tiïëng haát ru. Caác thiïëu nûä say sûa cêët lïn nhûäng baãn tònh ca. Tiïëng haát nghe dõu daâng, ngoåt ngaâo, ïm tai, nhû doâng nûúác ngoåt nheå nhaâng tuön chaãy. Têët caã àaân baâ con gaái trong thön trúã nïn xinh àeåp khaác thûúâng. Têët caã àêët àai trúã nïn phò nhiïu, maâu múä. Nhûäng rïî cêy xanh tûúi laåi. Luác laåi tûúi xanh khùæp àöìng ruöång.

Àoá laâ kïët quaã trong àïm höm cha töi tòm ra laåch nûúác ngoåt. Nûúác laâ kïët quaã lao àöång cuãa con ngûúâi, laâ tònh yïu cuãa con

ngûúâi. Höm nay, dên thön töi àoán doâng nûúác nhû àoán cö dêu múái vïì laâng. Nghe laåch nûúác roác raách chaãy töi coá caãm giaác nhû tiïëng khoác mûâng tuãi cuãa cö dêu múái bûúác vïì nhaâ chöìng àang coân xa laå.

Àïm êëy, trïn nïìn trúâi àang lêëp laánh caác vò sao, möåt tay töi hûáng doâng nûúác ngoåt, möåt tay nùæm tay naâng Paolú.




Doâng nûúác ngoåt àaä gêy cho töi biïët bao kyã niïåm ïm àeåp cuãa tuöíi thanh xuên. Chñnh bïn doâng nûúác êëy töi àaä yïu Paolú. Paolú cuäng xinh àeåp trong saáng nhû doâng nûúác ngoåt ngaâo trong xanh àang êín trong loâng àêët. Nhûäng àoaá hoa rûåc rúä muâa haå, nhûäng laá cêy vaâng cuãa muâa thu, nhûäng hoa tuyïët maâu trùæng cuãa muâa àöng. Nhûäng àûác tñnh àiïìm àaåm hiïìn dõu àaáng yïn cuãa Paolú, töi cuäng coá caãm tûúãng nhû nhûäng gioåt nûúác ngoåt dûúái loâng àêët. Khi aánh bònh minh chûa heá, Pao lú thûúâng ra laåch lêëy nûúác. Khöng ai khaác, chó coá töi àang àûáng àúåi chúâ naâng úã àoá. Vûâa thêëy töi, naâng raång rúä, maá naâng ûãng àoã.

Naâng vûâa vuåc chiïëc huä xuöëng nûúác, töi cuäng bùæt àêìu thöí löå vúái naâng nhûäng lúâi ên aái. Nûúác àaä àêìy huä, loâng töi cuäng traân àêìy niïìm vui. aánh bònh minh àaä lùång leä àïën tûå luác naâo khöng hay. Gioá lay àöång caânh laá. Laá nheå nhaâng vuöët mùåt chuáng töi. Chuáng töi àûáng dêåy, àûa mùæt nhòn quanh, töi nheå nhaâng àùåt chiïëc huä nûúác lïn àêìu naâng. Paolú móm cûúâi àûáng dêåy, ài xuöëng sûúân nuái. Töi àûáng lùång yïn nhòn theo boáng naâng, cho túái luác bõ caác cö gaái trong thön phaát hiïån giïîu cúåt töi, töi múái rúâi khoãi laåch nûúác. Luác êëy töi múái chúåt nhúá ra caái cêu maâ töi àaä tûâng hoãi baâ töi: “Yïu laâ caái gò haã baâ?”

Sau möåt ngaây laâm luång trïn moã, mïåt nhoaâi töi lï bûúác vïì nhaâ. Àùåt lûång xuöëng giûúâng, nguã möåt maåch túái saáng höm sau. Àaä mêëy höm töi khöng ra laåch nûúác gùåp Paolú. Laâ möåt phu moã múái vaâo nghïì cho nïn caái gò töi cuäng muöën hoåc hoãi. Khöng coân thò giúâ àïën tòm Paolú. Hún nûäa, nghe moåi ngûúâi noái: “Ai àïën laâm moã ngûúâi àoá cuäng biïën thaânh muöëi”.

Töi coân nhúá möt höm, Paolú heån töi: - Hai giúâ saáng em chúâ anh úã laåch nûúác nheá! Töi àaáp: - Anh rêët mïåt, muöën nghó ngúi àöi chuát! Nhûng Paolú cho biïët naâng àang coá viïåc cêìn, muöën àûúåc gùåp

töi, töi nhêån lúâi.




Hai giúâ khuya, trúâi töëi nhû mûåc, úã laåch nûúác khöng coá möåt ai ngoaâi töi vaâ Paolú.

Töi hoãi: - Coá chuyïån gò vêåy em? Naâng im lùång khöng traã lúâi. Töi laåi hoãi: - Chuyïån gò, cho anh biïët ài, em? Paolú àaáp: - Em sùæp sûãa phaãi rúâi khoãi thön ta. Tim töi se laåi, khaác naâo nûúác trong laåch àang chaãy, böîng

ngûng àoång laåi. Gioång töi laåc hùèn, töi hoãi: - Sao thïë? - Em àaä hûáa hön röìi. - Vúái ai? - Vúái ngûúâi anh hoå, anh êëy úã quên àöåi vïì, hiïån laâ sô quan

caãnh saát trïn khu Chikúvan. - Em seä rúâi boã thön àïí theo anh ta? - Töi àau buöìn hún. - Vêng! Hai chuáng töi im lùång, khöng noái nùng gò. Luác êëy trong töi

vuåt loeá lïn möåt yá nghô töåi löîi: “Ta phaãi giïët naâng ngay luác naây? Hay chúâ àïën lïî cûúái cuãa naâng?”.

Im lùång giêy laát, Paolú lïn tiïëng: - Nghe noái úã Chïkúvan coá nûúác, coá nûúác maáy nûäa, luác duâng

chó cêìn vùån möåt caái laâ nûúác ra ngay! Quaá xuác àöång, gioång noái cuãa naâng run run, àõnh noái tiïëp,

nhûng vò chúåt nhúá ngûúâi àaä cêìu hön vúái naâng, nïn naâng laåi im lùång.

Töi laåi gêìn naâng, hai tay àùåt lïn vai naâng, ngùæm nhòn vaâo àöi mùæt naâng, Paolú cuái àêìu. aánh mùæt naâng khöng toã yá tûâ chöëi tònh




yïu cuãa töi, maâ chó aánh lïn niïìm khaát voång vïì nûúác. Àöi baân tay töi tûâ tûâ buöng xuöëng àöi vai êëy vaâ nhêån ra rùçng, tònh yïu khöng nhûäng àoâi hoãi sûå trung thaânh, àoâi hoãi tònh caãm maâ cêìn coá nûúác. aánh mùæt Paolú böåc löå nöîi buöìn sêìu oaán, hònh nhû naâng noái rùçng: “Anh biïët cho, thön ta chùèng àêu coá nûúác. Mêëy thaáng röìi, em khöng àûúåc tùæm rûãa. Àïën em, em cuäng chaán gheát caái thên thïí mònh”.

Paolú lùång leä ngöìi xuöëng laåch nûúác. Trong àïm töëi, töi thêìm nghô, tònh yïu maâ Paolú theo àuöíi, àêu phaãi laâ möëi tònh cuãa möåt têëm thên thïí bêín thóu, quêìn aáo dñnh maáu chêëy rêån, höi haám, maâ muöën möåt möëi tònh maâ thên thïí àûúåc tùæm rûãa thanh khiïët, möåt böå quêìn aáo saåch seä, thúm tho.

Àaä hai giúâ khuya. Töi mïåt ngûúâi ngöìi xuöëng caånh naâng. Paolú vaâ töi ngöìi im lùång.

Traái àêët cuäng im lòm, yïn ùæng quaá chûâng. Hauâa nhû caã thïë giúái àïm nay àïìu trúã nïn tröëng traãi. Paolú nheå nhaâng lêëy nûúác vaâo huä Nûúác roác raách chaãy vaâo huä, nhû àang troâ chuyïån vúái Paolú. Tiïëng noái cuãa nûúác laâ höìi ûác àeåp nhêët cuãa con ngûúâi.

Paolú ài röìi. Töi thûåc sûåc nhúá àïën cêu chuyïån baâ töi kïí thúâi thú êëu. Luác ngûúâi àaân baâ khöng chung thuyã vúái tònh yïu, nhûäng gioåt nûúác mùæt hoå seä biïën thaânh nhûäng haåt muöëi. Trong mùæt töi khöng coá möåt gioåt nûúác mùæt, nhûng biïët bao haåt muöëi àaä àöng, kïët laåi trong tim töi. Löìng ngûåc töi nhû möåt moã muöëi - möåt taãng muöëi, möåt ngöi nhaâ muöëi, möåt àêìm muöëi, miïn man khùæp núi. Töi tin chùæc rùçng, chó cêìn àêåp nheå tay nhûäng gioåt nûúác mùæt seä rúi xuöëng. Töi nhû möåt hoân àaá vö tri vö giaác, bêët àöång. Paolú àûáng lïn, chên bûúác ài maâ mùæt naâng ngoaái laåi nhòn töi. Cuöëi cuâng, boáng naâng àaä khuêët hùèn con àûúâng reä xuöëng àöìi. Coân töi, töi vêîn ngöìi lùång im chöën naây. Caác núi khöng coá nûúác. Paolú phaãi boã ài tòm núi coá nhiïìu nûúác!

* * *




Àïm cûúái Paolú, töi nùçm gùåp möåt giêëc mú kyâ laå. Nûúác söng Cairö lêu nay caån khö böîng traân vïì. Trïn nuái coá moã muöëi, laåch nûúác ngoåt cuäng cuöìn cuöån tuön traâo. Giûäa thön töi böîng moåc lïn möåt cêy rêët to, rïî caânh, hoa àïìu laâ nûúác.

Laá trïn caânh àïìu phun nûúác xöëi xaã, nûúác àaä àem laåi sûå söëng àêët àai, cho caái thön hoang vu cuãa töi. Nöng dên vui mûâng gieo maå caây cêëy, phuå nûä giùåt giuä quêìn aáo. Thúå moã tùæm rûãa thoaãi maái. Bêìy con treã mang nhûäng voâng hoa nhaãy muáa tûng bûâng bïn cêy nûúác. Paolú khoaác têëm aáo choaâng giaãn dõ, saåch seä, saánh vai bïn töi, thöí löå nhûäng lúâi têm tònh:

- Thön ta àaä tröìng àûúåc cêy nûúác, em seä maäi maäi söëng bïn caånh anh, seä khöng ài àêu nûäa!

Àoá laâ giêëc mú kyâ laå cuãa töi. Nghe töi kïí vïì giêëc mú àoá, cha töi súå run lïn vaâ noái:

- Ngoaâi cha ra, con àaä kïí cho ai nghe vïì giêëc mú naây chûa? - Thûa cha, chûa aå! Nhûng sao cha coá veã lo súå àïën thïë. Àoá chó

laâ giêëc mú thöi maâ! Cha töi noái: - ûâ, chó laâ möåt giêëc mú, nhûng àoá laâ möåt giêëc mú àoã àêëy con

aå! Töi cûúâi: - Thûa cha, giêëc mú cuãa con àêu coá àoã vaâ vaâng, noá trong xanh

nhû maâu cuãa nûúác. Àoá laâ möåt cêy nûúác maâ! Cêy khöng núã hoa maâ laâ nhûäng chiïëc bònh pha lï trong suöët. Tiïëng nûúác loác xoác trong bònh nhû tiïëng treã nö àuâa cûúâi vi veã. Nhûäng chiïëc bònh nhû voâi nûúác voåt lïn röìi rúi xuöëng.

Cha töi noái: - Duâ sao, àoá cuäng laâ giêëc mú kyâ laå. Nïëu caãnh saát nghe thêëy,

ngûúâi ta seä bùæt con nhû tûâng bùæt nhûäng ngûúâi phu moã àêëu tranh àoâi doâng nûúác söng Cairö. Thïë naâo con cuäng khöng àûúåc kïí laåi cho ai nghe. Haäy quïn ài, xem nhû khöng coá möåt giêëc mú naâo caã!




Khöng coá chuát lúåi löåc gò àêu! Trúâi haån thò mùåc trúâi haån, khöng coá nûúác cuäng àaânh chõu!

Cho àïën nay töi vêîn coân nhúá rêët roä gioång noái àêìy bi quan thêët voång cuãa cha töi. Buöíi àêìu töi cuäng chùèng daám kïí cho ai nghe giêëc mú àoá, nhûng dêìn dêìn töi khöng thïí giûä kñn àûúåc, buöåt möìm ra kïí cho baån beâ nghe. Nghe xong hoå khöng nhûäng khöng súå haäi maâ coân cûúâi öì lïn. Töi hoãi vò sao cûúâi, hoå noái:

- Coá gò maâ súå! Àoá chó laâ giêëc mú töët laânh. úã àêy ai cuäng tûâng coá nhûäng giêëc mú nhû vêåy.

- Thêåt û? Àïìu mú thêëy cêy nûúác caã chûá? - Ai noái döëi vúái cêåu laâm gò? úã àêy ai chùèng mong ûúác coá àûúåc

möåt doâng nûúác vûâa ngoåt vûâa maát. Cêåu chùèng phaãi lo súå quaá àaáng nhû vêåy, thïë naâo cuäng coá ngaây ûúác mú àoá àûúåc thûåc hiïån.

Múái àêìu töi chûa tin lúâi hoå, nhûng caâng laâm viïåc lêu ngaây vúái hoå trïn moã, caâng ngaây töi caâng tin úã hoå. Giêëc mú cuãa chuáng töi nhêët àõnh seä thaânh hiïån thûåc. Möåt ngaây naâo àoá thön töi seä tröìng “cêy nûúác”. Nûúác seä chaãy traân lan, tha höì giùåt rûãa nhûäng vïët nhú trïn mùåt muäi. Nûúác seä thoaã maän àûúåc moåi khaát khao. Ruöång àöìng, vûúân tûúåc seä coá nûúác maâ xanh tûúi, sa maåc seä coá nûúác maâ trúã nïn maâu múä, tònh yïu seä coá nûúác maâ thuyã chung.

Lûu Àûác Trung dõch




Isaac Bashevis Singer (Mô)

BAÂI GIAÃNG

Töi lïn àûúâng àïën Montreal thuyïët giaãng. Bêy giúâ àang giûäa muâa àöng vaâ töi àaä àûúåc baáo cho biïët trûúác laâ nhiïåt àöå úã àoá thêëp hún New York mûúâi àöå. Baáo chñ tûúâng thuêåt rùçng nhiïìu chuyïën taâu àaä bõ sa lêìy trong tuyïët vaâ nhiïìu laâng chaâi bõ biïåt lêåp khiïën thûác ùn vaâ thuöëc men tiïëp tïë phaãi thaã xuöëng cho hoå bùçng maáy bay.

Töi chuêín bõ cho chuyïën ài nhû thïí àoá laâ möåt cuöåc thaám hiïím àïën Bùæc cûåc. Töi mùåc chiïëc aáo khoaác daây bïn ngoaâi hai caái aáo len röìi goái gheám àöì loát êëm vaâ möåt chai cönhùæc trong vali phoâng nhúä taâu coá bõ keåt laåi úã möåt núi naâo àoá trïn caánh àöìng. Trong tuái aáo ngûåc, töi àïí têåp baãn thaão viïët tay maâ töi dûå àõnh àoåc - möåt baãn baáo caáo àêìy laåc quan vïì tûúng lai ngön ngûä I-àñt.

Vaâo luác khúãi àêìu, têët caã moåi thûá àïìu suön seã. Nhû thûúâng lïå, töi àïën sên ga súám hún möåt tiïëng trûúác giúâ taâu khúãi haânh, vò thïë töi chùèng tòm thêëy möåt ngûúâi phu khuên vaác naâo caã. Sên ga àêìy khaách du lõch, töi quan saát hoå, cöë àoaán xem hoå laâ ai, hoå seä ài àêu vaâ taåi sao?

Khöng coá ngûúâi naâo ùn mùåc nùång nïì nhû töi caã. Thêåm chñ vaâi ngûúâi coân mùåc aáo khoaác moãng. Nhûäng quyá baâ tröng rûåc rúä vaâ lõch sûå trong nhûäng chiïëc aáo löng chöìn vaâ löng haãi ly, têët daâi bùçng nilon vaâ muä húåp thúâi trang. Hoå mang chiïëc tuái maâu sùæc sùåc súä vaâ nhûäng taåp chñ baáo aãnh, huát thuöëc röìi taán gêîu vaâ cûúâi noái vúái möåt veã vö tû laâm töi khöng ngûâng ngaåc nhiïn. Cûá nhû laâ hoå khöng biïët gò vïì nhûäng vêën àïì söëng coân cuãa thïë giúái hay nhûäng vêën àïì àaä töìn taåi vônh hùçng, cûá nhû hoå khöng bao giúâ nghe noái àïën sûå chïët choác, bïånh têåt, chiïën tranh, àoái ngheâo, sûå phaãn böåi hoùåc chó laâ nhûäng




rùæc röëi nhû trïî taâu, mêët veá hay cûúáp giêåt. Hoå àuâa búän nhû nhûäng cö naâng àoãng àaãnh, khoe nhûäng ngoán tay maâu àoã maáu. Saáng höm àoá sên ga laånh leäo nhûng hònh nhû chùèng coá ai caãm thêëy àiïìu àoá. Töi ngaåc nhiïn khöng biïët nhûäng ngûúâi naây tûâng biïët laâ àaä coá Hitler khöng? Coá nghe noái àïën caái maáy cheám khöng? Hoå coá thïí biïët, nhûng hoå quan têm gò khi ngûúâi khaác bõ haânh haå?

Töi thêëy ngûáa ngaáy tûâ lúáp aáo len mùåc bïn trong. Bêy giúâ töi bùæt àêìu caãm thêëy noáng. Nhûng thónh thoaãng möåt cún úán laånh laåi chaåy doåc khùæp cú thïí. Baâi thuyïët giaãng vúái nhûäng àiïìu töi dûå àoaán vïì möåt tûúng lai choái loåi cho ngön ngûä I-àñt laâm töi lo lùæng. Caái gò àaä laâm töi trúã nïn laåc quan möåt caách bêët ngúâ nhû vêåy? Theo quan àiïím cuãa riïng töi, phaãi chùng tiïëng I-àñt seä khöng bõ huyã diïåt?

Taâu hoaã Myä chaåy nhanh vaâ viïåc nghó ngúi thoaãi maái trïn toa dûúâng nhû giöëng pheáp maâu àöëi vúái töi. Töi nhúá nhûäng chuyïën ài úã Ba Lan khi nhûäng haânh khaách Do Thaái khöng àûúåc vaâo trong toa, coân töi thò phaãi àu ngûúâi trïn lan can. Töi nhúá nhûäng cuöåc baäi cöng àûúâng sùæt khi taâu hoaã bõ chùån laåi giûäa àûúâng trong nhiïìu giúâ àöìng höì vaâ khöng thïí len qua àûúåc àaám àöng daây àùåc àïí àïën phoâng vïå sinh.

Nhûng töi àaä úã àêy, ngöìi trïn möåt chiïëc ghïë mïìm ngay bïn caånh cûãa söí. Toa xe bõ hun noáng. úã àêy khöng coá àöì àaåc lónh kónh gò, khöng coá nhûäng chiïëc muä bùçng da löng thuá cao, khöng coá aáo khoaác da cûâu, khöng coá thuâng höåp, vaâ cuäng chùèng coá sen àêìm. Khöng coá ai ùn baánh mò hay múä lúån, khöng coá ai tu rûúåu vodka tûâ chai. Khöng coá ai nhiïëc moác nhûäng ngûúâi Do Thaái vïì sûå phaãn böåi. Trong thûåc tïë, khöng ai noái àïën chñnh trõ caã. Ngay khi taâu bùæt àêìu chuyïín baánh, möåt ngûúâi da àen to lúán àeo taåp dïì trùæng ài vaâo vaâ thöng baáo ùn trûa. Taâu khöng chaåy rêìm rêìm maâ lûúát ài nheå nhaâng trïn àûúâng ray doåc theo miïìn Hudson laånh giaá. Bïn ngoaâi, caãnh vêåt lêëp laánh trong tuyïët vaâ aánh saáng. Nhûäng con chim vêîn coân úã laåi cho àïën muâa àöng bay rñu rñt trïn mùåt söng bùng.

Caâng ài xa thò caãnh vêåt caâng chòm trong bùng giaá. Thúâi tiïët dûúâng nhû thay àöíi trong tûâng dùåm. Giúâ àêy chuáng töi àang ài xuyïn qua vuâng sûúng muâ daây àùåc vaâ bêy giúâ khöng khñ thoaáng




àaäng röìi mùåt trúâi laåi àang toãa saáng möåt vuâng khöng gian röång lúán lêëp laánh aánh baåc.

Tuyïët bùæt àêìu rúi nùång. Trúâi àöåt nhiïn töëi sêìm. aánh ngaây chó coân thoaáng qua. Taâu töëc haânh khöng chaåy nûäa maâ trûúân ài chêåm chaåp vaâ thêån troång nhû thïí noá àang rúâ rêîm trïn àûúâng ray. Hïå thöëng sûúãi trïn taâu dûúâng nhû àaä bõ hoãng. Taâu trúã nïn laånh leäo vaâ töi phaãi mùåc aáo khoaác. Trong möåt laát, nhûäng haânh khaách khaác giaã àoâ rùçng hoå khöng caãm thêëy gò caã, nhû thïí hoå seä xêëu höí khi phaãi thûâa nhêån quaá nhanh rùçng mònh bõ laånh. Nhûng ngay sau àoá, hoå bùæt àêìu giêåm chên, cùçn nhùçn, nhùn mùåt luáng tuáng vaâ luåc loåi trong vali cuãa mònh àïí tòm aáo len, khùn quaâng, uãng hay bêët cûá caái gò maâ hoå àem theo. Hoå beã dûång cöí aáo lïn, ruåt tay vaâo tay aáo. Son phêën trïn mùåt caác quyá baâ khö lïn vaâ bùæt àêìu bong ra nhû vûäa traát tûúâng.

Ngûúâi Myä mú möång rùçng dêìn dêìn tuyïët seä tan coân ngûúâi Ba Lan chên chêët thûåc tïë thò khöng tin nhû thïë. Ai àoá uöëng whisky tûâ trong chai. Ai àoá ùn baánh myâ vaâ xuácxñch àïí laâm êëm caái daå daây. Cuäng coá ngûúâi lao nhanh vaâo toileát. Khoá maâ hiïíu àûúåc chuyïån gò àaä xaãy ra, nhûng saân toa xe trúã nïn êím ûúát vaâ nhúáp nhaáp. Nhûäng ö kñnh cûãa söí bõ bùng àoáng cûáng vaâ sûúng giaá phuã lïn nhûäng gioåt nhuä trùæng.

Àöåt nhiïn taâu dûâng laåi. Töi nhòn ra ngoaâi thêëy rûâng cêy thûa thúát. Cêy cöëi khùèng khiu, cong queo vaâ mùåc duâ bõ tuyïët phuã, tröng chuáng vêîn trú truåi vaâ àen àuãi, nhû thïí vûâa traãi qua àaám chaáy. Mùåt trúâi àaä lùån nhûng nhûäng quêìng saáng maâu àoã tña vêîn rûåc lïn úã phña Têy. Tuyïët trïn mùåt àêët khöng coân trùæng nûäa, maâ chuyïín sang maâu tñm. Mêëy con quaå bûúác trïn mùåt tuyïët, vöî caánh vaâ töi nghe thêëy tiïëng kïu cuãa chuáng. Tuyïët rúi thaânh tûâng khöëi xaám nùång, nhû thïí nhûäng öng thêìn giûä cuãa cuãa Kho Tuyïët úã trïn kia àaä quaá lûúâi nhaác vung chuáng rúi àïìu hún. Haânh khaách ài tûâ toa naây sang toa khaác àïí laåi nhûäng caánh cûãa múã. Nhên viïn phuåc vuå vaâ nhûäng ngûúâi laâm cöng khaác trïn taâu khi àûúåc hoãi, hoå khöng dûâng laåi maâ khiïëm nhaä caâu nhaâu àiïìu gò àoá.




Chuáng töi caách biïn giúái Canada khöng xa, vaâ hêìu nhû àaä ài qua laänh thöí cuãa Chuá Sam. Vaâi haânh khaách bùæt àêìu thaáo haânh lyá xuöëng; coá leä chùèng mêëy nûäa hoå phaãi trònh noá cho caác nhên viïn haãi quan. Möåt cöng dên Myä nhêåp tõch lêëy giêëy túâ tuây thên ra vaâ xem xeát aãnh cuãa mònh, nhû cöë thuyïët phuåc baãn thên rùçng nhûäng giêëy túâ êëy khöng giaã.

Möåt hay hai haânh khaách gò àêëy àaánh baåo ài ra khoãi taâu, nhûng chên hoå bõ ngêåp tuyïët àïën àêìu göëi. Laát sau hoå àaânh phaãi treâo laåi vaâo trong toa. Hoaâng hön coân rúi rúát laåi möåt luác röìi maân àïm êåp xuöëng.

Töi thêëy moåi ngûúâi duâng thúâi tiïët nhû möåt caái cúá àïí laâm quen nhau. Phuå nûä bùæt àêìu noái chuyïån vúái nhau thên tònh möåt caách bêët ngúâ. Àaân öng cuäng tuå thaânh möåt nhoám. Têët caã moåi ngûúâi àïìu kiïëm àûúåc nhûäng mêíu thöng tin. Ngûúâi ta tùång cho nhau nhûäng lúâi khuyïn. Nhûng khöng ai chuá yá túái töi caã. Töi ngöìi cö àún, laâ naån nhên cuãa sûå cö lêåp cuãa chñnh mònh, nhuát nhaát vaâ xa laå vúái caã thïë giúái. Töi bùæt àêìu àoåc möåt quyïín saách vaâ àoá laâ möåt thaái àöå chöëng àöëi àêìy khiïu khñch, búãi àoåc saách trong luác nhû vêåy dûúâng nhû laâ möåt sûå thaách thûác hay möåt sûå xuác phaåm àöëi vúái nhûäng haânh khaách khaác. Töi khöng cho pheáp mònh giao du vúái lúáp thûúång lûu, vaâ têët caã nhûäng gûúng mùåt kia nhû thêìm noái vúái töi rùçng: Anh khöng cêìn chuáng töi vaâ chuáng töi cuäng chùèng cêìn anh. Khöng hïì gò, anh seä vêîn phaãi quay vïì vúái chuáng töi nhûng chuáng töi seä chùèng theâm àoaái hoaâi túái anh àêu...

Töi múã caái vali röång, nùång nïì, lêëy ra chai cönhùæc vaâ thónh thoaãng leán luát laâm möåt húáp. Sau àoá, töi tò mùåt vaâo ö kñnh cûãa söí laånh leäo vaâ cöë nhòn ra ngoaâi. Nhûng têët caã nhûäng gò töi thêëy chó laâ sûå phaãn chiïëu laåi bïn trong toa xe. Thïë giúái bïn ngoaâi dûúâng nhû àaä biïën mêët. Triïët hoåc duy ngaä cuãa Bishop Berkeley àaä löi keáo vïì mònh têët caã nhûäng nguyïn lyá triïët hoåc khaác. Chùèng coá gò töìn taåi ngoaåi trûâ phaãi chúâ àúåi kiïn nhêîn cho túái khi yá muöën cuãa Thûúång Àïë vïì viïåc duâng tuyïët laâm con taâu tùæc laåi trïn àûúâng ray seä nhûúâng chöî cho nhûäng yá muöën khaác cuãa Thûúång Àïë cho pheáp con taâu chuyïín àöång vaâ túái àñch.




Thûúng thay cho baâi diïîn thuyïët cuãa töi! Nïëu töi túái núi vaâo nûãa àïm, seä khöng coá ai àúåi töi caã. Töi seä phaãi tòm möåt khaách saån. Giaá maâ töi coá möåt têëm veá khûá höìi. Nhûng, coá phaãi thuyïìn trûúãng Scott do bõ laåc trïn caánh àöìng bùng cuãa àõa cûåc, úã vaâo möåt võ trñ töët hún sau Amundsen, àaä khaám phaá ra Nam cûåc? Liïåu thuyïìn trûúãng Scott phaãi traã bao nhiïu àïí àûúåc ngöìi trong toa xe saáng choái nhû thïë naây? Khöng, con ngûúâi ta khöng àûúåc pheáp phaân naân vò tham lam.

Rûúåu cönhùæc laâm töi êëm lïn. Hûúng rûúåu say nöìng tûâ caái daå daây röîng xöng lïn naäo. Cuâng möåt luác, töi vûâa tónh taáo vûâa gaâ gêåt. Thúâi gian tröi ài hïët chó àïí laåi möåt vïåt múâ múâ. Töi nghe thêëy tiïëng noái chuyïån, nhûng khöng biïët roä àiïìu gò. Töi chòm vaâo thaái àöå trung lêåp àêìy sung sûúáng. Vïì phêìn töi, taâu hoaã coá thïí dûâng laåi àêy suöët ba ngaây ba àïm. Töi coá höåp baánh quy trong vali. Töi seä khöng chïët àoái. Nhiïìu vêën àïì böìng bïình lûúát qua àêìu töi. Trong töi tröîi lïn tiïëng thò thêìm vïì möåt àiïìu gò àoá kò diïåu tûåa nhû giêëc mú.

Caái àêìu maáy àiïzen hùèn àang lao vïì phña trûúác. Töi nghe thêëy nhûäng êm thanh gêìm gûâ, loåc xoåc, rêìm rêìm keáo vïì phña trûúác nhû thïí êm thanh cuãa möåt con boâ kyâ quaái, möåt con boâ bùçng theáp trong huyïìn thoaåi. Hêìu hïët haânh khaách àaä àïën quaán bar hay nhaâ haâng trïn toa xe nhûng töi quaá lûúâi thûác dêåy. Töi dûúâng nhû àaä moåc rïî vaâo trong ghïë. Tñnh bûúáng bónh treã con àaä chïë ngûå töi: töi seä toã roä cho têët caã boån hoå thêëy rùçng töi khöng bõ aãnh hûúãng búãi bêët kyâ sûå huyïn naáo naâo; töi úã trïn nhûäng sûå viïåc têìm thûúâng cuãa cuöåc söëng.

Têët caã moåi ngûúâi ài qua töi - tûâ phña sau àïën hay tûâ phña trûúác laåi - àïìu liïëc nhòn töi; vaâ àöëi vúái töi, dûúâng nhû möîi möåt ngûúâi àaä hònh thaânh nïn yá kiïën phaán xeát cuãa riïng mònh vïì caái loaåi ngûúâi töi. Nhûng liïåu coá ai biïët töi laâ möåt nhaâ vùn Do Thaái bõ trïî giúâ diïîn thuyïët. Vïì àiïìu naây, töi chùæc rùçng, chùèng möåt ai nghô àïën. Àiïìu naây chó nhûäng ngûúâi coá quyïìn lûåc cao hún múái biïët maâ thöi.

Töi laâm möåt húáp khaác, röìi möåt húáp khaác nûäa. Töi chûa bao giúâ hiïíu caãm giaác cuãa viïåc uöëng rûúåu, nhûng giúâ àêy töi àaä thêëy




àûúåc sûác maånh nùçm úã trong cöìn. Àoá laâ möåt chêët loãng nùæm giûä trong mònh bñ mêåt cuãa coäi niïët baân. Töi khöng nhòn àöìng höì àeo tay cuãa mònh nûäa. Töi khöng lo lùæng vïì chöî nguã nûäa. Trong thêm têm, töi thêìm chïë giïîu baâi thuyïët trònh maâ töi àaä chuêín bõ. Àiïìu gò seä xaãy ra nïëu noá khöng àûúåc àoåc? Ngûúâi ta seä àûúåc nghe ñt lúâi döëi traá hún. Nïëu töi coá thïí múã cûãa söí, thò töi seä quùèng têåp baãn thaão vaâo trong rûâng. Àïí cho múá giêëy túâ vaâ mûåc viïët trúã vïì vúái caát buåi, núi khöng thïí töìn taåi möåt löîi lêìm hay sûå döëi traá naâo. Nguyïn tûã vaâ phên tûã vö töåi; chuáng laâ möåt phêìn cuãa chên lyá vônh hùçng...

* * *

Taâu túái núi àuáng vaâo hai rûúäi. Khöng coá ai àúåi töi caã. Töi rúâi sên ga vaâ bõ möåt luöìng gioá àïm laånh buöët cuöën lêëy, caái laånh maâ khöng möåt chiïëc aáo khoaác hay aáo len naâo coá thïí ngùn laåi àûúåc. Trong nhaáy mùæt, têët caã nhûäng chiïëc xe tùæcxi àïìu àaä àûúåc thuï hïët. Töi quay laåi nhaâ ga, chuêín bõ traãi qua möåt àïm ngöìi trïn ghïë.

Àöåt nhiïn töi thêëy möåt ngûúâi àaân baâ thoåt vaâ möåt cö gaái treã àang nhòn vaâ chó tay vaâo töi. Töi àûáng vaâ quay laåi nhòn. Ngûúâi àaân baâ thoåt chöëng trïn hai chiïëc naång to, ngùæn. Baâ ta nhùn nheo vaâ nhïëch nhaác, tröng nhû möåt baâ giaâ Ba Lan, nhûng àöi mùæt àen cuãa baâ ta cho thêëy baâ öëm yïëu vaâ suy suåp hún laâ giaâ. Quêìn aáo baâ ta cuäng gúåi töi nhúá vïì Ba Lan. Baâ mùåc möåt chiïëc aáo kiïíu jacket bùçng löng thuá khöng tay. Muäi vaâ goát giaây cuãa baâ coá kiïíu maâ töi àaä khöng nhòn thêëy trong nhiïìu nùm. Trïn vai, baâ choaâng möåt chiïëc khùn len coá tua rua, giöëng nhû möåt trong nhûäng caái khùn cuãa meå töi. Traái laåi, ngûúâi phuå nûä treã laåi ùn vêån kiïíu caách nhûng cuäng húi nhïëch nhaác.

Sau möåt höìi do dûå, töi àïën gêìn hoå. Cö gaái hoãi: “Öng coá phaãi laâ öng N. khöng?” Töi àaáp: “Phaãi, töi àêy”.




Ngûúâi àaân baâ thoåt àöåt nhiïn di chuyïín nhû thïí sùæp thaã rúi àöi naång vaâ vöî tay. Àöåt nhiïn baâ ta than vaän nhû thïí àaä rêët thên thiïët àöëi vúái töi.

“Öi laåy Chuáa loâng laânh!”, baâ kïu lúán. “Töi àang noái vúái con gaái töi àoá àuáng laâ ngaâi, nhûng noá baão khöng phaãi. Töi àaä nhêån ra ngaâi. Ngaâi ài àêu maâ mang theo vali vêåy? Thêåt kò diïåu khi ngaâi trúã laåi. Töi khöng bao giúâ tha thûá cho mònh caã. Öi, Binele, con noái gò bêy giúâ? Meå cuãa con vêîn coân linh caãm töët. Töi chó laâ möåt ngûúâi àaân baâ, nhûng töi laâ con gaái giaáo sô Do Thaái,vaâ trong àöi mùæt moåi ngûúâi, àoá laâ ngûúâi coá hoåc thûác. Töi chó nhòn möåt lêìn vaâ thêìm nghô - àuáng laâ ngaâi röìi! Nhûng ngaây nay trûáng khön hún gaâ. Noá noái vúái töi: “Khöng, àoá khöng phaãi laâ ngaâi”. Vaâ trong khi êëy thò ngaâi biïën mêët. Töi àaä bùæt àêìu thêìm nghô rùçng: Ai maâ biïët àûúåc, laâm ngûúâi thò ai cuäng thïë, khöng ai laâ khöng coá löîi. Nhûng khi töi thêëy ngaâi quay laåi, töi biïët àuáng laâ ngaâi röìi. Ngûúâi yïu quyá cuãa töi úi, chuáng töi àaä àúåi ngaâi úã àêy tûâ bêíy rûúäi töëi. Khöng chó coá mònh chuáng töi: coá caã toaân böå nhoám giaáo viïn, nhûäng nhaâ sû phaåm, caã vaâi nhaâ vùn nûäa. Nhûng röìi cuöåc chúâ àúåi cûá keáo daâi maäi, vaâ moåi ngûúâi vïì nhaâ. Hoå coân coá vúå, con. Vaâi ngûúâi phaãi dêåy súám àïí ài laâm. Nhûng töi noái vúái con gaái. “Meå seä khöng vïì. Meå khöng thïí àïí cho nhaâ vùn yïu quyá cuãa mònh - ngûúâi maâ möîi tûâ meå àïìu trên troång giûä gòn nhû möåt viïn ngoåc quyá - àïën àêy maâ khöng thêëy ai àúåi mònh. Nïëu con muöën, con gaái cuãa meå aå”, töi noái vúái noá, “con coá thïí vïì nhaâ vaâ ài nguã”. Tiïëc gò möåt giêëc nguã àïm? Khi töi coân treã, töi vêîn nghô rùçng nïëu ngaâi mêët nguã möåt àïm thò caã thïë giúái seä tan biïën ài. Nhûng Hitler àaä daåy cho chuáng töi möåt baâi hoåc. Hùæn àaä daåy cho chuáng töi möåt baâi hoåc maâ töi seä khöng quïn cho túái khi nhùæm mùæt xuöi tay. Ngaâi nhòn töi vaâ thêëy töi giaâ nua, öëm yïëu, taân têåt, nhûng töi àaä phaãi lao àöång vêët vaã trong nhûäng traåi cuãa Hitler. Töi àaâo haâo vaâ böëc vaác haâng hoáa úã toa xe lûãa. Coân coá viïåc gò maâ töi khöng laâm? Àoá laâ núi maâ töi àaä mùæc bïånh thêëp khúáp. Àïën àïm chuáng töi phaãi nguã trïn nhûäng ngùn vaán khöng xûáng laâm chöî nùçm cho choá, vaâ chuáng töi bõ àoái àïën nöîi...”

“Meå, laát nûäa meå seä coá àuã thúâi gian àïí noái chuyïån. Bêy giúâ àaä laâ nûãa àïm röìi”, con gaái baâ ngùæt lúâi.




Chó àïën khi êëy töi múái nhòn kyä cö gaái. Toaân böå thên hònh vaâ daáng àiïåu cuãa cö laâ cuãa möåt thiïëu nûä, nhûng roä raâng cö phaãi úã vaâo àöå tuöíi cuöëi hai mûúi hay thêåm chñ quaá ba mûúi. Cö nhoã beá, thanh maãnh vúái maái toác hoe vaâng chaãi hêët ra sau buái thaânh buái. Mùåt cö laâ gûúng mùåt cuãa möåt ngûúâi öëm yïëu xanh xao, àêìy taân nhang. Cö coá àöi mùæt vaâng, traán röång, muäi khoùçm, möi moãng vaâ möåt caái cùçm daâi. Cö quêën quanh cöí möåt chiïëc khùn nhû cuãa àaân öng. Cö laâm töi nhúá àïën möåt cêåu beá ngûúâi Hassidic.

Mêëy lúâi cö noái chûáng toã àoá laâ gioång cuãa möåt ngûúâi Ba Lan tónh leã maâ töi àaä quïn mêët trong suöët thúâi gian söëng úã Myä. Cö laâm töi nhúá àïën baánh myâ maåch àen, haåt carum, pho maát thön quï vaâ nûúác lêëy tûâ giïëng vaâo thuâng vaâ àûúåc gaánh bùçng àoân göî trïn vai.

“Caãm ún, nhûng töi coá àuã kiïn nhêîn lùæng nghe”, töi noái. “Khi meå töi bùæt àêìu kïí vïì nhûäng nùm thaáng êëy, baâ coá thïí noái

caã ngaây, caã tuêìn...” “Suyåt, suyåt, meå cuãa con khöng àiïn röì túái mûác nhû con nghô

àêu. Sûå thêåt laâ, thêìn kinh cuãa chuáng ta àaä bõ chuâng ra úã àoá. Thêåt ngaåc nhiïn khi chuáng ta khöng hoaân toaân mêët trñ maâ chaåy quanh àûúâng phöë. Nhûng coân noá? Nhû ngaâi àaä thêëy àêy, noá cuäng úã Auschwitz àïí chúâ àúåi àûa vaâo loâ. Thêåm chñ töi àaä khöng biïët noá coân söëng. Töi cûá chùæc mêím laâ noá bõ laåc, vaâ ngaâi coá thïí tûúãng tûúång àûúåc tònh caãm cuãa möåt ngûúâi meå! Töi nghô laâ noá àaä ài theo con àûúâng cuãa ba thùçng anh noá; nhûng sau giaãi phoáng, chuáng töi àaä tòm thêëy nhau. Àöì suác vêåt, chuáng muöën gò úã chuáng töi? Chöìng töi laâ möåt ngûúâi suâng àaåo, möåt ngûúâi Do Thaái giûä cöng vùn giêëy túâ. Con trai töi laâm viïåc vêët vaã àïí kiïëm tûâng mêíu baánh myâ, búãi vò khoaãn tiïìn cho vay dûúái hònh thûác cöí phêìn khöng mang laåi nhiïìu lúåi nhuêån. Chöìng töi, chñnh öng êëy, phaãi thûúâng xuyïn nhõn àoái: aánh saáng cuãa Chuáa àaä ngûâng laåi trïn gûúng mùåt öng êëy. Caác con trai töi thò bõ giïët búãi nhûäng keã giïët ngûúâi...”

“Meå, xin meå dûâng laåi ài!” “Meå seä dûâng laåi. Meå seä dûâng laåi. Dêîu sao thò töi noái coá daâi

doâng lùæm khöng? Nhûng noá àuáng àêëy. Trûúác hïët, húäi ngûúâi yïu quyá cuãa töi, chuáng töi phaãi lo liïåu cho ngaâi. Ngaâi hiïåu trûúãng àaä




noái cho töi biïët tïn cuãa khaách saån - hoå àaä àùåt phoâng trûúác cho ngaâi - nhûng con gaái töi khöng nghe nhûäng gò öng ta noái, maâ töi thò àaä quïn mêët. Viïåc quïn êëy laâ àiïìu khöng may cuãa töi. Töi àùåt möåt thûá gò àoá xuöëng vaâ töi khöng biïët laâ úã àêu nûäa. Töi cûá maãi tòm kiïëm nhiïìu thûá, vaâ àêëy laâ caách thúâi gian trong ngaây cuãa töi mêët ài. Nïn coá leä, nhaâ vùn yïu quyá cuãa töi aå, ngaâi seä nguã àïm nay úã chöî chuáng töi chûá? Chuáng töi khöng coá möåt cùn phoâng naâo tûã tïë. Noá laånh leäo, töìi taân. Tuy nhiïn, nhû vêåy coân töët hún laâ khöng coá chöî naâo caã. Töi àõnh goåi àiïån cho ngaâi hiïåu trûúãng, nhûng töi súå àaánh thûác öng êëy vaâo ban àïm. Öng êëy noáng tñnh nhû vêåy àêëy, coá leä öng êëy seä tha thûá cho töi. Öng ta cûá quaát thaáo rùçng chuáng töi khöng àûúåc khai hoáa vùn minh. Vêåy nïn töi noái vúái öng ta: Ngûúâi Àûác laâ ngûúâi vùn minh àêëy, ài maâ theo chuáng...”

“Ài vúái chuáng töi, duâ sao, àïm àaä hïët ba phêìn tû röìi”, cö con gaái noái vúái töi. “Leä ra, öng ta nïn viïët tïn khaách saån thay vò chó noái maâ nïëu coá noái; thò öng ta nïn noái vúái töi, chûá khöng nïn noái vúái meå töi. Baâ êëy quïn têët caã moåi thûá. Baâ êëy àeo kñnh vaâo vaâ gaâo lïn: “Kñnh cuãa tao àêu röìi?” Thónh thoaãng töi laåi phaãi bêåt cûúâi. Haäy àûa vali cuãa öng cho töi”.

“Cö noái gò? Töi coá thïí tûå xaách àûúåc, noá khöng nùång lùæm àêu”. “Öng khöng quen xaách àöì àaåc, nhûng úã àoá töi àaä hoåc caách

mang nhûäng vêåt nùång. Nïëu öng nhòn thêëy nhûäng hoân àaá töi àaä khuên thò öng seä khöng tin nöíi vaâo mùæt mònh. Thêåm chñ baãn thên töi cuäng khöng tin nhûäng chuyïån êëy nûäa. Àöi khi, àöëi vúái töi têët caã àiïìu àoá nhû thïí laâ cún aác möång...”

“Laåy trúâi àûâng coá chuyïån àoá, cö khöng phaãi xaách vali cho töi àêu. Àoá laâ têët caã nhûäng gò töi muöën...”

“Ngaâi êëy laâ möåt ngûúâi lõch sûå, ngaâi laâ möåt ngûúâi tïë nhõ, dõu daâng. Meå biïët àiïìu àoá ngay khi lêìn àêìu tiïn meå àoåc taác phêím cuãa ngaâi”, ngûúâi meå noái. “Ngaâi seä khöng tin töi, nhûng thêåm chñ chuáng töi àaä àoåc truyïån cuãa ngaâi ngay úã trong traåi. Sau chiïën tranh, ngûúâi ta bùæt àêìu gûãi saách cho chuáng töi, vaâ töi àaä lêìn lûúåt àoåc hïët truyïån cuãa ngaâi. Töi khöng nhúá roä nhûäng nhan àïì taác phêím, nhûng töi àaä àoåc chuáng, röìi boáng töëi tan khoãi traái tim töi. Binele,




töi goåi - khi êëy noá luön úã bïn töi - Meå àaä tòm thêëy möåt kho baáu." Töi noái nhû vêåy àêëy...

“Caãm ún, caãm ún baâ rêët nhiïìu”. “Àûâng caãm ún töi, xin àûâng caãm ún töi. Chuáng töi múái laâ

nhûäng ngûúâi phaãi caãm ún ngaâi. Têët caã nhûäng àiïìu rùæc röëi àïìu xuêët phaát tûâ àiïëc vaâ muâ. Hoå khöng nhòn thêëy ngûúâi bïn caånh vaâ thïë laâ hoå haânh haå anh ta. Chuáng töi àang lang thang giûäa nhûäng keã àöåc aác muâ quaáng... Binele, àûâng àïí cho con ngûúâi tön kñnh naây phaãi xaách vali”.

“Vêng, xin haäy àûa noá cho töi!” Töi phaãi naâi xin Binele laâ àïí töi mang vali. Cö ta gêìn nhû cöë

giêåt noá khoãi tay töi. Chuáng töi ra khoãi ga vaâ möåt chiïëc tùæcxi trúâ túái. Thêåt khöng

dïî àïí àûa baâ meå vaâo trong xe. Töi vêîn khöng hiïíu nöíi bùçng caách naâo maâ baâ ta xoay xúã àïí àïën àûúåc nhaâ ga. Töi phaãi bïë baâ ta lïn vaâ àùåt vaâo trong xe. Trong luác laâm nhû thïë, baâ ta àaä àaánh rúi mêët möåt chiïëc naång, Binele vaâ töi phaãi tòm noá trong tuyïët. Gaä laái xe bùæt àêìu caâu nhaâu gùæt goãng bùçng thûá tiïëng Phaáp-Canada cuãa gaä. Röìi thò chiïëc xe bùæt àêìu röì maáy vaâ lùn troân trïn mùåt àûúâng trún, lúâ múâ, phuã àêìy tuyïët vaâ mêëp mö nhûäng moãm bùng. Nhûäng löëp xe bõ keåt vaâo àoá, taâi xïë phaãi luâi xe laåi nhiïìu lêìn.

Cuöëi cuâng chuáng töi cuäng àïën àûúåc con àûúâng, gúåi töi nhúá vïì möåt thõ trêën nhoã úã Ba Lan; töëi tùm, heåp, vúái nhûäng ngöi nhaâ bùçng göî. Ngûúâi àaân baâ öëm yïëu vöåi vaâng múã vñ nhûng töi àaä traã trûúác luác baâ kõp lêëy tiïìn ra. Caã hai ngûúâi phuå nûä àïìu la rêìy töi, coân gaä laái xe yïu cêìu chuáng töi phaãi ra khoãi xe caâng nhanh caâng töët. Töi gêìn nhû phaãi bïë ngûúâi àaân baâ thoåt ra khoãi tùæcxi. Möåt lêìn nûäa, chuáng töi phaãi tòm chiïëc naång cuãa baâ rúi vaâo trong lúáp tuyïët daây. Sau àoá, cö con gaái cuãa baâ vaâ töi nûãa dêîn, nûãa löi baâ ta lïn bêåc tam cêëp cao. Hoå múã cûãa vaâ töi àöåt nhiïn bõ chòm ngêåp trong nhûäng thûá muâi maâ töi àaä quïn tûâ lêu: muâi caâ chua möëc meo, haânh têy, rau diïëp xoùn thöëi rûäa, vaâ caã nhûäng muâi gò àoá maâ töi khöng thïí goåi tïn ra àûúåc. Bùçng caách bñ êín naâo àêëy, baâ meå vaâ cö con gaái àaä xoay xúã àïí mang




theo mònh toaân böå khöng khñ cuãa sûå ngheâo naân khöën khöí tûâ cùn nhaâ cuä naát cuãa hoå úã Ba Lan.

Hoå thùæp möåt ngoån àeân dêìu vaâ töi thêëy cùn phoâng vúái giêëy daán tûúâng àaä raách bûúm, saân nhaâ bùçng göî nhaám, maång nhïån giùng tûá phña. Möåt chiïëc bïëp dêìu àaä cuä, nhûäng cùn phoâng bõ gioá luâa. Nhûäng chai loå vúä, nhûäng caái àôa vúä, nhûäng chiïëc cöëc mêët quai àûúåc àùåt trïn möåt chiïëc ghïë daâi. Thêåm chñ töi coân thêëy möåt chiïëc chöíi sïí che trïn àöëng raác nûäa. Khöng möåt àaåo diïîn trïn sên khêëu naâo, töi nghô, coá thïí laâm cöng viïåc sao cheáp töët hún caái caãnh khöí súã cuãa xûá súã cùçn cöîi nhû thïë.

Binele bùæt àêìu xin löîi. “Bûâa böån quaá, phaãi khöng? Chuáng töi àaä rêët vöåi vaâng nhû thïë àïí àïën nhaâ ga, chuáng töi khöng coá caã thúâi gian àïí rûãa cheán àôa. Duâ sao, thò viïåc rûãa raáy vaâ lau chuâi úã àêy coá töët gò. Noá laâ möåt cùn nhaâ luåp xuåp àaä cuä vaâ oåp eåp. Baâ chuã nhaâ laåi chó biïët coá möîi möåt àiïìu: àïën lêëy tiïìn thuï nhaâ haâng thaáng. Nïëu traã chêåm möåt ngaây, baâ êëy sùén saâng cùæt àûát hoång ngûúâi ta. Duâ vêåy, sau têët caã moåi chuyïån maâ chuáng töi àaä traãi qua úã àoá, àêy vêîn laâ möåt biïåt thûå àêëy...”

Vaâ Binele cûúâi to, àïí phö caái möìm àêìy nhûäng chiïëc rùng rêët thûa, keä rùng àûúåc traám vaâng, viïåc êëy hùèn àûúåc thûåc hiïån luác cö vêîn coân úã phña bïn kia àaåi dûúng

* * *

Hoå doån chöî nguã cho töi trïn möåt chiïëc giûúâng gêëp trong cùn phoâng nhoã xñu vúái nhûäng ö cûãa söí coá chêën song. Binele àùæp lïn ngûúâi töi hai têëm chùn vaâ phuã caã caái aáo khoaác cuãa töi lïn trïn. Nhûng khöng khñ vêîn laånh nhû úã ngoaâi trúâi. Töi nùçm bïn dûúái têët caã nhûäng thûá che phuã àoá maâ khöng caãm thêëy êëm lïn.

Àöåt nhiïn töi nhúá túái baãn thaão cuãa mònh. Têåp baãn thaão baâi giaãng cuãa töi àêu röìi? Töi àaä àïí noá trong tuái ngûåc aáo khoaác. Khöng daám ngöìi dêåy, súå rùçng chiïëc giûúâng seä sêåp xuöëng, töi cöë lêìn moâ tòm noá. Nhûng têåp baãn thaão àaä khöng coân úã àoá. Töi nhòn aáo Jacket treo trïn chiïëc ghïë bïn caånh, nhûng cuäng khöng thêëy. Töi chùæc rùçng




mònh khöng boã noá vaâo vali, vò töi múã vali chó àïí lêëy chai. Töi àaä àõnh múã noá úã phoâng thuïë quan, nhûng nhên viïn haãi quan chó vêîy tay ra hiïåu cho töi ài, toã yá khöng cêìn thiïët.

Roä raâng laâ töi àaä àaánh mêët têåp baãn thaão. Nhûng mêët bùçng caách naâo? Baâ meå vaâ cö con gaái noái vúái töi rùçng buöíi thuyïët giaãng àûúåc hoaän àïën ngaây höm sau, nhûng töi seä àoåc caái gò àêy? Chó coân möåt hy voång duy nhêët: coá leä noá rúi trïn saân nhaâ khi Binele phuã aáo khoaác lïn ngûúâi töi. Töi quyâ xuöëng saân nhaâ, cöë khöng gêy tiïëng àöång nhûng chiïëc giûúâng cuä kïu coát keát duâ töi kheä nhuác nhñch. Thêåm chñ vúái töi, chiïëc giûúâng bùæt àêìu kïu coát keát trûúác khi töi nghô àïën viïåc di chuyïín. Nhûäng vêåt vö tri vö giaác thêåt ra khöng hïì vö tri vö giaác...

Baâ meå vaâ cö con gaái roä raâng laâ khöng nguã. Töi nghe tiïëng thò thêìm, tiïëng noái lêìm rêìm tûâ phoâng kïë bïn. Hoå àang kheä baân luêån vïì möåt àiïìu gò àoá, nhûng vïì caái gò?

Töi nghô, mêët têåp baãn thaão, laâ möåt thaãm hoaå theo kiïíu Frúát. Töi àaä khöng haâi loâng vúái baâi tiïíu luêån ngay tûâ lêìn àêìu tiïn. Gioång noái luác àoá quaá khoa trûúng. êëy thïë maâ, töi àaä noái gò vaâo buöíi töëi höm àoá? Coá leä töi àaä böëi röëi ngay tûâ nhûäng cêu àêìu tiïn, giöëng nhû ngûúâi diïîn thuyïët, ngûúâi àaä bùæt àêìu vúái baâi thuyïët giaãng cuãa mònh bùçng, “Peretz laâ möåt ngûúâi khaác thûúâng”, vaâ khöng thïí thöët ra thïm möåt tûâ naâo nûäa.

Giaá maâ töi coá thïí nguã. Töëi höm trûúác töi cuäng àaä khöng nguã. Khi töi xuêët hiïån trûúác cöng chuáng, thò töi àaä khöng nguã trong nhiïìu àïm. Mêët têåp baãn thaão thêåt laâ möåt tai hoaå lúán. Töi cöë nhùæm mùæt, nhûng chuáng cûá múã thao laáo. Coá con gò àöët töi; nhûng ngay khi töi muöën gaäi, chiïëc giûúâng laåi lung lay vaâ rñt lïn nhû möåt gaä öëm trong cún àau.

Töi nùçm àoá, yïn lùång, ngay àú vaâ tónh hùèn. Möåt con chuöåt àaâo höë keân keåt úã núi naâo àoá, vaâ töi nghe thêëy möåt tiïëng àöång, nhû cuãa loaâi vêåt naâo àoá vúái caái cûa vaâ nhûäng chiïëc rùng nanh àang cöë cûa thuãng têëm vaán saân. Möåt con chuöåt khöng thïí gêy nïn êm thanh nhû vêåy. Chùæc con quaái vêåt naâo àoá àang cöë laâm suåp moáng cuãa ngöi nhaâ...




“Öi, cuöåc phiïu lûu naây seä laâ cuöåc phiïu lûu cuöëi cuâng cuãa töi!” töi tûå nhuã. “Ta seä khöng coân söëng soát àïí ra khoãi àêy”.

Töi nùçm reát coáng, khöng àöång àêåy àûúåc chên tay. Muäi töi bõ ngheåt nïn töi phaãi hñt thúã khñ laånh cuãa cùn phoâng bùçng miïång. Cöí hoång töi dûúâng nhû thùæt laåi. Töi phaãi ho, nhûng töi khöng muöën quêëy rêìy baâ meå vaâ cö con gaái. Hoå cuäng coá thïí laâm sêåp chiïëc giûúâng xiïu veåo naây... aâ, haäy àïí töi hònh dung rùçng töi vêîn coân àang dûúái aách Hitler trong chiïën tranh. Cuäng nïn àïí cho töi nïëm möåt ñt muâi àoá...

Töi tûúãng tûúång mònh úã möåt núi naâo àoá úã Treblinka hay Maidanek. Töi phaãi laâm viïåc vêët vaã caã ngaây daâi. Bêy giúâ töi àang nùçm trïn ngùn vaán. Ngaây mai coá khaã nùng trúã thaânh “keã bõ lûåa choån”, vaâ nïëu töi khöng coân khoeã nûäa, thò töi seä bõ töëng àïën loâ thiïu... Töi thêìm noái lúâi taåm biïåt vúái vaâi ngûúâi thên thiïët cuãa mònh. Töi chùæc hùèn àaä chúåp nguã lú mú, vò töi bõ àaánh thûác dêåy búãi möåt tiïëng heát lúán. Binele la lïn: “Meå! Meå! Meå!...” Caánh cûãa bêåt tung ra vaâ Binele goåi töi:

“Giuáp töi vúái! Meå töi chïët röìi!” Töi muöën nhaãy khoãi chiïëc giûúâng gêëp nhûng noá àaä sêåp xuöëng

chên töi, vaâ thay vò nhêíy xuöëng, töi phaãi toaâi ngûúâi ra. Töi kïu lïn: “Coá chuyïån gò thïë?”

Binele heát: “Baâ êëy laånh röìi! Diïm àêu? Goåi baác sô! Goåi baác sô! Thùæp àeân lïn! Öi, Meå úi!... Meå! Meå!”

Tûâ khi boã thuöëc, töi khöng bao giúâ mang theo diïm. Töi ài vaâo vúái böå pijama mùåc khi nguã. Trong boáng àïm, töi va phaãi Binele. Töi hoãi cö: “Töi coá thïí goåi baác sô bùçng caách naâo àêy?”

Cö khöng traã lúâi, nhûng múã caánh cûãa dêîn ra haânh lang vaâ gaâo lïn: “Cûáu, moåi ngûúâi haäy giuáp töi! Meå töi chïët!” Cö gaâo lïn vúái têët caã sûác lûåc cuãa mònh, nhû nhûäng ngûúâi phuå nûä gaâo lïn trong nhûäng khu phöë nhoã cuãa ngûúâi Do Thaái úã Ba Lan, nhûng khöng ai àaáp laåi. Töi cöë tòm diïm, biïët trûúác rùçng töi khöng thïí tòm thêëy diïm trong ngöi nhaâ xa laå naây. Binele quay laåi vaâ chuáng töi laåi va vaâo nhau trong boáng töëi. Cö nñu lêëy töi vúái sûác maånh khöng ngúâ vaâ




khoác loác: “Cûáu! Cûáu! Töi khöng coân ai khaác trïn thïë gian naây! Meå laâ têët caã nhûäng gò töi coá!”

Röìi cö khoác loác àiïn cuöìng, laâm töi choaáng vaáng vaâ chïët lùång ài.

“Tòm diïm! Thùæp àeân lïn!” Cuöëi cuâng töi cuäng gaâo lïn duâ töi biïët nhûäng lúâi noái cuãa mònh laâ thûâa.

“Goåi baác sô! Goåi baác sô!” cö kïu lïn khi baãn thên cuäng nhêån thêëy khöng thïí tin vaâo yïu cêìu phi lyá cuãa mònh.

Cö nûãa dêîn, nûãa keáo töi vaâo giûúâng núi meå cö nùçm. Töi àûa tay súâ vaâo cú thïí cuãa baâ. Töi bùæt àêìu tòm baân tay baâ, tòm noá vaâ thûã bùæt maåch nhûng maåch khöng coân àêåp nûäa. Baân tay ruä xuöëng nùång nïì, noá laånh nhû möåt sinh thïí laånh khi chïët. Binele hònh nhû àaä hiïíu viïåc töi àang laâm vaâ giûä yïn lùång trong möåt luác.

“Sao, sao? Meå chïët röìi û?... Meå chïët röìi!... Meå àaä bõ möåt cún àau tim...

“Giuáp töi vúái! Giuáp töi vúái!” “Töi coá thïí laâm àûúåc gò? Töi chùèng nhòn thêëy gò caã!” Töi noái

vúái cö, vaâ nhûäng lúâi cuãa töi dûúâng nhû cuäng khöng tûå tin lùæm. “Giuáp töi vúái!... Giuáp töi vúái!... Meå úi!” “Khöng coá ngûúâi haâng xoám naâo trong khu nhaâ naây sao?” Töi

hoãi. Coá möåt gaä nghiïån rûúåu úã têìng trïn...” “Coá leä chuáng ta coá thïí mûúån diïm cuãa hùæn?” Binele khöng traã lúâi. Töi àöåt nhiïn nhêån thêëy mònh laånh

lùæm. Töi phaãi mùåc caái gò àoá nïëu khöng töi seä bõ viïm phöíi. Töi run lêíy bêíy, rùng va vaâo nhau lêåp cêåp. Töi tòm àûúâng àïën cùn phoâng núi töi àaä nguã nhûng laåi thêëy mònh úã trong bïëp. Töi quay ra vaâ suyát huyách ngaä Binele. Cö gêìn nhû trêìn truöìng. Vö thûác, töi àùåt tay lïn ngûåc cö.

“Mùåc caái gò vaâo ài!” Töi baão cö. “Cö seä bõ caãm laånh àêëy!”




Töi khöng muöën söëng! Töi khöng muöën söëng!... Meå khöng coá böín phêån phaãi àïën nhaâ ga!... Töi àaä cêìu xin nhûng meå quaá bûúáng bónh. Meå khöng coân gò àïí ùn. Meå cuäng khöng uöëng duâ chó möåt taách traâ. Töi phaãi laâm gò bêy giúâ? Töi seä ài àêu? Öi, meå, meå úi!

Röìi àöåt nhiïn khöng gian yïn lùång. Binele hùèn àaä ài lïn têìng trïn àïí goä cûãa nhaâ gaä nghiïån rûúåu. Töi coân laåi möåt mònh vúái caái xaác trong boáng töëi. Nöîi khiïëp súå maâ töi àaä quïn tûâ lêu nay laåi chïë ngûå töi. Töi coá caãm giaác àaáng súå rùçng ngûúâi àaân baâ chïët àang cöë àïën gêìn töi, àïí tuám lêëy töi bùçng àöi tay laånh giaá, àïí keáo töi àïën núi baâ úã bêy giúâ. Röët cuöåc, töi laåi phaãi chõu traách nhiïåm vïì caái chïët cuãa baâ. Sûå cùng thùèng luác àúåi gùåp töi àaä giïët chïët baâ. Töi bùæt àêìu tiïën ra phña cûãa nhû thïí sùén saâng àïí chaåy aâo ra phöë. Töi vêëp phaãi möåt caái ghïë, ngaä dêåp göëi. Nhûäng ngoán tay xûúng xêíu vûún ra phña sau töi. Trong yïn lùång, möåt quaái vêåt kyâ laå heát vaâo töi. Tai töi ngên vang tiïëng theát vaâ nûúác boåt tûáa ra àêìy miïång nhû thïí töi sùæp ngêët ài.

Thêåt kyâ laå, thay vò ra khoãi nhaâ, töi thêëy mònh trúã laåi cùn phoâng àaä nguã. Töi vêëp chên vaâo caái giûúâng àaä beåp duám. Töi cuái xuöëng nhùåt aáo khoaác lïn vaâ mùåc vaâo. Chó àïën khi êëy töi múái thêëy mònh laånh thïë naâo vaâ ngöi nhaâ êëy múái laånh laâm sao.Chiïëc aáo khoaác nhû möåt tuái bùng aáp vaâo cú thïí töi. Töi run lïn nhû bõ söët reát. Rùng va vaâo nhau lêåp cêåp, chên töi buãn ruãn. Töi sùén saâng àaánh lui ngûúâi àaân baâ chïët kia, chöëng laåi baâ ta bùçng möåt trêån àêëu ra troâ. Töi caãm thêëy tim àêåp nhanh, maånh, liïn höìi. Chùèng coá traái tim naâo coá thïí chõu àûång lêu cuá söëc kinh hoaâng nhû vêåy. Töi nghô rùçng khi Binele trúã vïì, thay vò möåt, cö seä thêëy hai xaác chïët.

Töi nghe thêëy tiïëng noái chuyïån, tiïëng bûúác chên vaâ nhòn thêëy aánh àeân. Binele dêîn ngûúâi haâng xoám úã têìng trïn xuöëng. Cö khoaác möåt chiïëc aáo choaâng cuãa àaân öng trïn vai. Ngûúâi haâng xoám cêìm möåt cêy nïën àang chaáy. Àoá laâ möåt gaä àaân öng to lúán àen àuãi vúái maái toác àen daây vaâ caái muäi daâi. Hùæn ài chên trêìn vaâ mùåc möåt chiïëc aáo choaâng tùæm bïn ngoaâi pijama. Àiïìu khiïën töi kinh hoaâng nhêët laâ baân chên quaá cúä cuãa hùæn. Cêìm nïën, hùæn àïën bïn giûúâng, caái boáng nhuán nhaãy sau lûng hùæn vaâ rung rinh vùæt qua trêìn nhaâ töëi múâ.




Hùæn liïëc nhòn ngûúâi àaân baâ vaâ noái vúái töi rùçng baâ ta àaä chïët. Gûúng mùåt baâ àaä hoaân toaân biïën daång. Miïång baâ trúã nïn moãng vaâ hoáp vaâo àïën laå kyâ, àoá khöng phaãi laâ miïång nûäa maâ laâ möåt caái höë. Gûúng mùåt vaâng ïåch, cûáng àanh laåi, nhû bùçng saáp. Chó coá maái toác baåc tröng nhû thïí haäy coân sinh khñ. Gaä haâng xoám lêím bêím àiïìu gò àoá bùçng tiïëng Phaáp. Hùæn cuái xuöëng ngûúâi àaân baâ vaâ súâ traán. Hùæn thöët ra chó möåt tûâ vaâ Binele laåi bùæt àêìu gaâo lïn rïn ró. Hùæn cöë noái vúái cö, noái vúái cö àiïìu gò àoá nûäa, nhûng roä raâng laâ cö khöng hiïíu àûúåc thûá ngön ngûä cuãa hùæn. Hùæn nhuán vai, àûa cho töi cêy nïën, vaâ ài ra. Tay töi run àïën nöîi khöng giûä àûúåc ngoån lûãa nhoã troâng traânh theo caác hûúáng vaâ gêìn nhû tùæt ài. Töi roã mêëy gioåt múä nïën lïn tuã quêìn aáo vaâ cùæm cêy nïën vaâo àoá.

Binele bùæt àêìu giêåt toác, buöng tiïëng khoác than ruâng rúån àïën mûác töi phaãi giêån dûä heát lïn vúái cö: “Im ài!”

Cö liïëc xeáo töi möåt caái, àêìy ngaåc nhiïn vaâ cùm tûác röìi traã lúâi nheå nhaâng vaâ caãm àöång: “Trïn thïë gian naây, meå laâ têët caã àöëi vúái töi...”

“Töi biïët, töi hiïíu... Nhûng gaâo theát thò chùèng coá ñch gò”. Cêu noái cuãa töi hònh nhû àaä taác àöång àïën cö, àïën yá thûác cuãa

cö. Cö àûáng yïn lùång bïn giûúâng, nhòn meå. Töi àûáng àöëi diïån phña bïn kia. Töi nhúá roä rùçng ngûúâi àaân baâ naây coá caái muäi ngùæn; bêy giúâ noá trúã nïn daâi vaâ coá hònh moác cêu, cûá nhû caái chïët àaä töë caáo möåt àiïím di truyïìn maâ baâ àaä giûä kñn trong suöët cuöåc àúâi. Traán vaâ löng maây baâ ta mang nhûäng àûúâng neát àaân öng vaâ laå lêîm. Coá luác sûå àau buöìn cuãa Binele dûúâng nhû chuyïín thaânh traång thaái sûäng súâ. Cö múã to mùæt, nhòn chùçm chùçm, nhû thïí cö khöng nhêån ra caã meå mònh.

Töi liïëc ra cûãa söí. Àïm coá thïí daâi àïën bao lêu, thêåm chñ laâ möåt àïm àöng? Phaãi chùng mùåt trúâi khöng bao giúâ moåc nûäa? Coá thïí àêy laâ khoaãnh khùæc thaãm hoaå vuä truå maâ David Hume àaä vaåch ra nhû möåt giaã thuyïët khoa hoåc chùng? Nhûng nhûäng khung cûãa kñnh àaä bùæt àêìu chuyïín sang maâu xaám.

Töi àïën bïn cûãa söí vaâ lau ö kñnh múâ múâ. Maân àïm bïn ngoaâi àang traâ tröån vúái aánh ngaây baâng baåc. Nhûäng àöëng tuyïët, nhûäng




cùn nhaâ nhoã, nhûäng maái nhaâ; nhûäng àûúâng neát êëy cuãa con phöë hiïån ra trúã nïn múâ nhaåt. Àeân àûúâng chêåp chúân úã phña xa, nhûng têët caã àïìu khöng saáng roä. Töi nhûúáng mùæt nhòn lïn bêìu trúâi. Möåt nûãa vêîn coân àêìy sao; nûãa kia hûãng saáng lïn vúái aánh bònh minh. Trong vaâi giêy, dûúâng nhû töi quïn hïët moåi chuyïån àaä xaãy ra vaâ hoaân toaân àùæm chòm trong sûå khai sinh cuãa möåt ngaây múái. Töi thêëy nhûäng ngöi sao lêìn lûúåt biïën mêët. Nhûäng tia àoã, höìng, vaâng bùng qua bêìu trúâi, nhû trong bûác tranh cuãa möåt àûáa treã.

“Töi seä laâm gò bêy giúâ? Töi seä laâm gò bêy giúâ?” Binele laåi bùæt àêìu gaâo lïn. “Töi seä goåi ai? Töi seä ài àêu? Goåi baác sô! Goåi baác sô!” Vaâ cö oaâ lïn khoác nûác núã.

Töi quay vïì phña cö. “Giúâ thò baác sô coân coá thïí laâm àûúåc gò nûäa?”

“Nhûng cêìn phaãi goåi ai àoá”. “Cö khöng coân baâ con gò sao?” “Khöng. Töi chùèng coá ai trïn thïë gian naây caã”. “Hoå khöng söëng quanh àêy...” Töi ài vaâo phoâng mònh vaâ bùæt àêìu mùåc quêìn aáo. Quêìn aáo töi

àaä laånh cûáng. Böå comlï cuãa töi bõ eáp chùåt trûúác chuyïën ài àaä nhaâu naát. Àöi giaây cuãa töi tröng quï muâa xêëu xñ. Töi bùæt gùåp caái nhòn tûâ khuön mùåt mònh trong gûúng, vaâ noá laâm töi sûãng söët. Noá hoáp laåi, bêín thóu, xaám xò, rêu ria lúãm chúãm. Bïn ngoaâi, tuyïët laåi bùæt àêìu rúi.

“Töi coá thïí giuáp gò cho cö?” Töi hoãi Binele. “úã àêy töi laâ ngûúâi laå. Töi khöng biïët chöî naâo àïí ài caã”.

“Khöí töi chûa! Töi seä laâm gò vúái öng àêy? Öng laâ naån nhên cuãa sûå bêët haånh cuãa chuáng töi. Töi seä ra ngoaâi goåi àiïån cho caãnh saát, nhûng töi khöng thïí àïí meå töi möåt mònh”.

“Töi seä úã laåi àêy”. “Öng û? Meå rêët yïu quyá öng. Baâ khöng bao giúâ ngûâng noái vïì

öng... Caã ngaây höm qua...”




Töi ngöìi xuöëng ghïë khöng nhòn ngûúâi àaân baâ chïët. Binele àaä mùåc quêìn aáo. Thûúâng thûúâng, töi rêët súå phaãi úã laåi möåt mònh vúái möåt caái xaác. Nhûng töi nûãa úán laånh, nûãa buöìn nguã. Töi àaä kiïåt sûác sau möåt àïm khöí súã. Möåt nöîi tuyïåt voång sêu sùæc bao truâm lêëy töi. Àaä lêu, lêu lùæm töi múái phaãi chûáng kiïën caái caãnh bêët haånh vaâ bi kõch lúán nhû thïë naây. Nhûäng nùm thaáng úã Myä cuãa töi dûúâng nhû àaä bõ queát saåch búãi möåt àïm àoá vaâ töi trúã vïì, cûá nhû búãi pheáp thêìn, àïí àïën nhûäng ngaây àen töëi nhêët úã Ba Lan, àïën cún khuãng hoaãng cay àùæng nhêët àúâi töi. Töi nghe thêëy tiïëng àoáng cûãa úã bïn ngoaâi. Binele àaä ài. Töi khöng thïí ngöìi lêu hún trong phoâng vúái ngûúâi àaân baâ chïët nûäa. Töi chaåy vaâo bïëp. Töi múã caánh cûãa dêîn ra cêìu thang. Töi àûáng bïn caánh cûãa múã nhû thïí sùén saâng têíu thoaát ngay khi xaác chïët bùæt àêìu giúã nhûäng mûu meåo, maâ töi àaä kinh haäi tûâ ngaây coân êëu thú... Töi thêìm noái vúái baãn thên nïëu ngûúâi chïët coân caãm nhêån àûúåc moåi chuyïån thò quaã laâ ngu ngöëc khi súå haäi ngûúâi àaân baâ hiïìn laânh naây, möåt ngûúâi taân têåt, ngûúâi àaä yïu mïën töi suöët khi coân söëng vaâ chùæc chùæn giúâ àêy cuäng khöng thuâ hêån gò töi. Nhûng têët caã nhûäng nöîi súå haäi tûâ thúâi niïn thiïëu laåi quay vïì trong töi. Sûúân töi caãm thêëy úán laånh, nhû thïí coá mêëy ngoán tay bùng giaá súâ lïn àoá. Tim töi àêåp maånh vaâ run rêíy nhû tiïëng tñch tùæc trong chiïëc àöìng höì vúä... Trong ngûúâi töi, têët caã moåi thûá àïìu cùng ra. Möåt tiïëng söåt soaåt duâ nheå nhêët cuäng seä laâm töi nhaãy böí xuöëng cêìu thang trong sûå kinh haäi. Caánh cûãa dêîn ra àûúâng phöë úã têìng dûúái coá nhûäng ö cûãa kñnh nhûng chuáng bõ sûúng giaá phuã múâ múâ. aánh saáng vaâng voåt chiïëu qua chuáng nhû vaâo luác hoaâng hön. Sûå laånh leäo bùng giaá tûâ bïn dûúái toãa lïn. Àöåt nhiïn töi nghe thêëy tiïëng bûúác chên. Xaác chïët û? Töi muöën chaåy, nhûng nhêån thêëy rùçng bûúác chên ài tûâ saân nhaâ bïn trïn. Töi thêëy möåt ngûúâi naâo àoá ài xuöëng. Àoá laâ gaä haâng xoám úã têìng trïn trïn àûúâng ài laâm, gaä àaân öng to lúán êëy ài àöi uãng cao su vaâ mùåc aáo khoaác coá muä truâm àêìu, tay xaách chiïëc cùåp löìng kim loaåi àûång bûäa ùn trûa. Hùæn liïëc nhòn töi toâ moâ vaâ bùæt àêìu noái vúái töi bùçng thûá tiïëng Phaáp-Canada. Thêåt laâ töët khi coá ngûúâi khaác àïí giao tiïëp möåt laát. Töi gêåt àêìu, diïîn taã bùçng tay vaâ traã lúâi hùæn bùçng tiïëng Anh. Hùæn cöë gùæng nhiïìu lêìn àïí noái àiïìu gò àoá bùçng thûá tiïëng ngön ngûä laå lêîm cuãa mònh, nhû thïí tin rùçng nïëu töi lùæng nghe cêín thêån thò cuöëi cuâng töi cuäng hiïíu. Sau àoá hùæn lêím




bêím àiïìu gò àoá röìi laåi khoaát tay, ài ra àoáng sêìm cûãa laåi. Bêy giúâ töi chó coân laåi möåt mònh vúái cùn nhaâ.

Ngöå nhúä Binele khöng quay laåi? Töi bùæt àêìu suy nghô vêín vú vúái sûå tûúãng tûúång rùçng coá leä cö boã chaåy. Coá leä töi bõ nghi ngúâ vïì töåi giïët ngûúâi chùng? Trïn thïë giúái naây viïåc gò cuäng coá thïí xaãy ra. Töi àûáng nhòn chùçm chùçm ra ngoaâi cûãa. Giúâ àêy töi chó muöën möåt àiïìu - quay trúã laåi New York caâng nhanh caâng töët. Cùn nhaâ cuãa töi, cöng viïåc cuãa töi dûúâng nhû àaä hoaân toaân xa xöi vaâ mú höì, giöëng nhû nhûäng hònh aãnh trûúác khi ùn sêu vaâo kyá ûác. Ai hiïíu àûúåc? Coá leä toaân böå cuöåc söëng cuãa töi úã New York chùèng hún gò möåt aão giaác. Töi bùæt àêìu luåc soaát tuái aáo ngûåc... Coá phaãi töi àaä àaánh mêët giêëy túâ tuây thên cuâng vúái têåp baãn thaão. Töi súâ thêëy möåt mêíu giêëy cûáng. Àöåi ún Chuáa, giêëy túâ tuây thên cuãa töi àêy röìi. Leä ra töi cuäng coá thïí àaánh mêët chuáng. Nhûäng giêëy túâ naây giúâ àêy laâ bùçng chûáng khùèng àõnh rùçng nhûäng nùm töi söëng úã Myä khöng phaãi laâ chuyïån bõa.

Àêy laâ aãnh cuãa töi. Vaâ chûä kyá cuãa töi. Àêy laâ con dêëu cuãa chñnh phuã. Thêåt ra, àoá chó laâ nhûäng vêåt vö tri vö giaác, khöng coá sûå söëng, nhûng chuáng tûúång trûng cho phêím chûác, yá nghôa vïì böín phêån, phaáp luêåt. Töi àûáng trïn ngûúäng cûãa vaâ lêìn àêìu tiïn thûåc sûå àoåc nhûäng giêëy túâ xaác nhêån töi laâ cöng dên Myä. Töi àoåc chùm chuá àïën nöîi hêìu nhû quïn hùèn ngûúâi àaân baâ chïët. Laát sau, cûãa bïn ngoaâi bêåt múã vaâ töi thêëy Binele, ngûúâi phuã àêìy tuyïët. Cö quaâng caái khùn giöëng nhû caái meå cö àaä quaâng höm qua.

“Töi khöng thïí tòm thêëy àiïån thoaåi!” Cö oaâ lïn khoác. Töi ài xuöëng chöî cö, àuát nhanh nhûäng giêëy túâ

tuây thên vaâo laåi trong tuái. Cuöåc söëng àaä trúã laåi. Cún aác möång daâi àaä qua. Töi choaâng tay lïn ngûúâi Binele, cö khöng cöë giêîy ra. Töi bõ ûúát vò tuyïët tan. Chuáng töi àûáng giûäa àûúâng ài lïn cêìu thang vaâ kheä àung àûa ngûúâi - möåt nhaâ vùn Do Thaái nhúä àûúâng, vaâ möåt naån nhên cuãa Hitler vaâ baâi thuyïët giaãng tai haåi cuãa töi. Töi nhòn thêëy möåt con söë xùm trïn cöí tay Binele vaâ töi thêìm noái trong àêìu: “Binele, töi seä khöng boã rúi cö. Töi xin thïì trûúác linh höìn meå cö...”




Cú thïí Binele bùæt àêìu laã ài trong tay töi: Cö múã mùæt vaâ thò thêìm: “Taåi sao meå laåi laâm nhû thïë? Meå àaä àúåi öng àïën maâ...”


GIMPEL THÙÇNG NGÖËC

Töi laâ Gimpel thùçng ngöëc. Töi khöng nghô mònh laâ möåt thùçng ngöëc. Ngûúåc laåi. Nhûng àêëy laâ nhûäng gò ngûúâi ta goåi töi. Hoå àùåt cho töi caái tïn êëy trong luác töi haäy coân úã trûúâng. Töi coá caã thaãy baãy caái tïn: ngu àêìn, khó, àêìu he, ngu si, daåi döåt, khuâng khuâng, thùçng ngöëc. Caái tïn cuöëi thò thêåt laâ hoác. Sûå ngu ngöëc cuãa töi laâ gò nhó? Töi dïî bõ mùæc lûâa. Hoå noái: “Gimpel, em cho biïët vúå cuãa möåt giaáo sô Do Thaái giaáo coá àûúåc àûa lïn giûúâng sinh khöng?”. Thïë laâ töi trúã thaânh troâ cûúâi cho caã trûúâng. aâ, hoáa ra àêëy laâ sûå àaánh lûâa. Laâm sao maâ töi biïët àûúåc cú chûá? Cö ta khöng coá bêìu. Coân töi thò chùèng bao giúâ nhòn buång cö ta. Chuyïån êëy coá thûåc sûå ngu ngöëc quaá khöng? Caã àaám cûúâi êìm lïn, sùçng sùåc, giêåm chên huyânh huyåch, khiïu vuä vaâ haát baâi thaánh ca nguyïån cêìu cho buöíi töëi töët laânh. Vaâ thay vò nho khö, hoå tùång khi möåt phuå nûä àang luác sinh con, thò hoå nheát vaâo tay töi àêìy phên dï khö. Töi khöng phaãi laâ keã nhu nhûúåc. Nïëu töi taát möåt ai àoá thò hùæn seä thêëy trúâi àêët quay cuöìng ngay. Nhûng baãn chêët töi khöng phaãi laâ keã hiïëu chiïën. Töi thêìm nhuã, kïå noá. Thïë laâ hoå lúåi duång töi.

Töi àang trïn àûúâng tûâ trûúâng trúã vïì nhaâ thò nghe tiïëng choá suãa. Töi khöng súå choá, nhûng dô nhiïn töi chùèng hïì muöën gêy sûå vúái chuáng. Möåt trong söë àoá coá thïí mùæc bïånh daåi vaâ nïëu bõ noá àúáp phaãi thò ngay caã Thûúång àïë cuäng àaânh boá tay. Vêåy nïn, töi tòm caách laánh xa. Röìi töi nhòn quanh vaâ thêëy caã khu chúå êëy phaát röì lïn vò cûúâi. Chùèng coá con choá naâo caã ngoaâi Wolf Leib - keã tröåm. Laâm sao maâ töi biïët àûúåc laâ hùæn ta cú chûá? Nghe nhû thïí möåt con choá caái àang tru lïn.




Khi nhûäng keã ûa chêm choåc vaâ phónh phúâ ngûúâi khaác phaát hiïån ra töi dïî bõ lûâa thò bêët cûá ai trong boån hoå cuäng cöë thûã vêån may vúái töi: “Gimpel, Nga hoaâng sùæp àïën Frampol; Gimpel, mùåt trùng rúi úã Turbeen kòa; Gimpel, Hodel Furpiece beá boãng tòm ra kho baáu úã phña sau nhaâ tùæm kia”. Vaâ töi giöëng nhû möåt golem1 tin tûúãng moåi ngûúâi. Lñ do àêìu tiïn laâ moåi àiïìu húåp lñ nhû thïí noá àûúåc viïët trong thaánh thû, maâ bùçng caách naâo àoá töi àaä quïn beáng ài mêët. Lñ do thûá hai laâ töi buöåc phaãi tin khi toaân böå thaânh phöë àïìu döìn eáp töi! Nïëu töi caã gan noái: “öì, anh àang noái laáo!” thò seä gùåp rùæc röëi ngay. “Maây baão gò! Maây muöën baão moåi ngûúâi laâ àöì loåc lûâa aâ?” Töi biïët laâm gò àêy? Töi tin hoå vaâ hi voång chñ ñt töi cuäng àaä laâm àiïìu gò àoá töët cho hoå.

Töi möì cöi. Öng nöåi, ngûúâi nuöi nêëng töi, àaä qua àúâi. Thïë laâ hoå gúãi töi àïën chöî ngûúâi baán baánh vaâ thêåt quaã laâ möåt àõa nguåc khi hoå àûa töi àïën àoá! Möîi möåt phuå nûä hoùåc cö gaái naâo àoá àïën nûúáng meã baánh hoùåc hong khö meã mò thò ñt nhêët cuäng phaãi trïu choåc töi möåt lêìn. “Gimpel, coá höåi chúå úã thiïn àûúâng àêëy; Gimpel, giaáo sô giuáp con bï chaâo àúâi khi úã thaáng thûá baãy; Gimpel, con boâ caái bay qua maái nhaâ vaâ àeã trûáng àöìng kòa”. Möåt daåo, coá chaâng sinh viïn tûâ Yeshiva2 àaä mua möåt öí baánh mò vaâ anh ta noái: “Naây, Gimpel, trong luác cêåu àûáng àêy duâng xeãng cuãa öng chuã hiïåu nûúáng baánh àaâo xuác thò Àêëng Cûáu thïë àaä àïën. Ngûúâi chïët seä phuåc sinh”. “yá anh laâ gò vêåy?” - töi noái. “Töi khöng nghe thêëy tiïëng ai àoá thöíi tuâ vaâ sûâng cûâu!” Anh ta noái, “Cêåu àiïëc aâ?”. Röìi moåi ngûúâi cuâng gaâo to: "Chuáng töi nghe roä, chuáng töi nghe!” Röìi Reitze-chim-heát-nûúác bûúác vaâo vaâ cêët gioång khaân khaân cuãa mònh, “Gimbel, cha meå maây àaä àöåi möì àûáng dêåy. Hoå àang àúåi maây”.

Thûåc tònh maâ noái, töi biïët rêët roä rùçng chùèng coá chuyïån naâo trong söë àoá xaãy ra, nhûng nhû moåi lêìn, khi moåi ngûúâi àang noái, töi quaâng vöåi chiïëc aáo gilï löng cûâu vaâ bûúác ra. Coá thïí àiïìu gò àoá àaä xaãy ra. Töi àûáng nhòn àïí thêëy caái gò? Chaâ, möåt tiïëng nhaåc meâo vùèng àïën! Vaâ röìi töi thïì seä khöng tin vaâo bêët kò chuyïån gò nûäa.

1 Gaä khúâ. 2 Trûúâng thêìn hoåc.




Nhûng röìi sûå tònh laåi khöng diïîn ra nhû thïë. Hoå laâm töi röëi rùæm àïën nöîi töi chùèng lêìn ra àûúåc àêìu cua tai nheo gò nûäa.

Töi àïën chöî giaáo sô xin àöi lúâi khuyïn. Öng êëy noái: “Saách àaä viïët, laâm thùçng ngöëc trong suöët cuöåc àúâi hún möåt giúâ laâm quyã dûä. Anh khöng phaãi laâ thùçng ngöëc. Hoå múái laâ luä ngöëc. Búãi vò chñnh caái keã tûâng gêy cho nhûäng ngûúâi xung quanh caãm giaác xêëu höí, àaä tûå mònh àaánh mêët ài thiïn àûúâng”. Dêîu sao thò cö con gaái cuãa giaáo sô cuäng àaä àûa töi vaâo troâng. Khi töi rúâi khoãi phoâng cuãa giaáo sô, cö ta noái, “Anh àaä hön bûác tûúâng chûa?” töi noái, “Chûa, àïí laâm gò?” Cö ta àaáp, “Àêëy laâ luêåt, anh phaãi laâm àiïìu àoá sau möîi lêìn àïën thùm”. Chaâ, viïåc naây dûúâng nhû chùèng coá haåi gò. Vaâ cö ta phaá lïn cûúâi. Meåo lûâa ngoaån muåc. Cö ta àaä cho töi möåt vöë, thïë àêëy.

Töi muöën boã ài àïën thaânh phöë khaác, nhûng röìi thò moåi ngûúâi nhiïåt tònh laâm möëi vaâ cûá baám riïët lêëy töi àïën nöîi gêìn nhû keáo àûát caã vaåt aáo sau. Hoå noái vúái töi vaâ noái cho àïën khi tai töi uâ hïët caã lïn. Cö ta khöng phaãi laâ thiïëu nûä trong trùæng nhûng hoå baão töi laâ naâng haäy coân trinh trùæng. Cö ta coá caái chên thoåt vaâ hoå baão àêëy laâ biïíu hiïån cuãa tñnh e lïå. Cö ta coá möåt àûáa con hoang vaâ hoå baão töi àûáa beá laâ cêåu em uát cuãa cö. Töi gaâo lïn, “Caác ngûúâi àang laäng phñ thúâi gian. Töi seä khöng bao giúâ cûúái caái con àiïëm àoá”. Nhûng hoå noái àêìy phêîn nöå, “Ùn vúái noái! Cêåu khöng tûå thêëy xêëu höí aâ? Chuáng töi coá thïí àûa cêåu àïën gùåp giaáo sô àïí phaåt cêåu vò viïåc goåi cö ta bùçng caái tïn töìi tïå êëy”. Khi àoá töi hiïíu rùçng töi seä khöng dïî daâng thoaát khoãi hoå nhû töi nghô. Hoå lêåp kïë àïí biïën töi thaânh troâ cûúâi. Nhûng khi ngûúâi ta kïët hön thò ngûúâi chöìng trúã thaânh öng chuã vaâ nïëu cö ta àöìng yá thò töi cuäng àöìng yá theo. Thïm nûäa, ngûúâi ta khöng thïí ài qua cuöåc àúâi maâ khöng bõ xêy xaát cho duâ khöng mong chúâ vêëp phaãi tñ naâo.

Töi àïën ngöi nhaâ àêët cuãa cö ta, cêët trïn caát vaâ caã àaám ngûúâi êëy hoâ la vaâ àöìng loaåt reo vang ngay sau töi. Hoå haânh àöång nhû thïí nhûäng ngûúâi chúi troâ haânh haå gêëu. Khi chuáng töi ài àïën giïëng, hoå nhêët loaåt dûâng laåi. Hoå súå phaãi gêy sûå vúái Elka. Miïång cö ta seä múã nhû thïí noá àûúåc àoáng baãn lïì vaâ cö ta coá caái lûúäi hiïím aác. Töi vaâo nhaâ. Dêy phúi àöì giùng tûâ tûúâng naây sang tûúâng kia vaâ quêìn aáo àang àûúåc phúi. Cö ta ài chên àêët, àûáng bïn chiïëc böìn, giùåt giuä. Cö




ta mùåc chiïëc aáo luåa daâi cuä. Toác cö tïët bñm, cùåp vùæt ngang qua àêìu. Töi gêìn nhû nñn thúã vò khung caãnh sùåc muâi êëy.

Roä raâng cö ta biïët töi laâ ai. Cö ta liïëc nhòn töi vaâ noái, “Xem ai àêy naâo! Àïën röìi kia aâ, keã quêëy rêìy. Kiïëm chöî ngöìi ài”.

Töi kïí cho cö têët caã, töi chùèng giêëu giïëm àiïìu gò, “Haäy noái thêåt vúái töi”, töi noái, “Cö coá thûåc sûå trinh trùæng vaâ cêåu Yechiel tinh nghõch coá thûåc laâ em uát cuãa cö khöng? Àûâng lûâa gaåt töi vò töi laâ keã möì cöi”.

“Chñnh töi cuäng möì cöi”, cö ta àaáp, “vaâ bêët kò ai xoùæn muäi anh, thò choáp muäi cuãa hùæn ta cuäng coá thïí bõ xoùæn ngûúåc lïn. Nhûng àûâng àïí chuáng nghô chuáng coá thïí lúåi duång àûúåc töi. Töi muöën möåt khoaãn höìi mön laâ nùm mûúi guider vaâ àïí cho boån hoå thu thêåp úã ngoaâi àoá. Nïëu khaác ài thò hoå coá thïí hön caái-anh-biïët-laâ-gò-cuãa-töi”. Cö ta noái rêët tûâ töën. Töi noái, “Àûâng mùåc caã vúái töi. Hoùåc àún giaãn chó noái “coá” hoùåc chó noái “khöng” - quay laåi núi cö bùæt àêìu ài”.

Töi nghô, chùèng coá baánh mò naâo seä àûúåc nûúáng tûâ chöî böåt nhaâo naây. Nhûng thaânh phöë cuãa chuáng töi khöng phaãi laâ thaânh phöë ngheâo. Hoå àöìng yá moåi chuyïån vaâ àaám cûúái àûúåc tiïën haânh. Rùæc röëi laâ luác êëy dõch kiïët lõ àang xaãy ra. Hön lïî àûúåc töí chûác úã cöíng nghôa àõa, gêìn tuáp lïìu nhoã rûãa thi haâi. Moåi ngûúâi uöëng say. Trong luác hön khïë àang àûúåc viïët thò töi nghe gioång noái ngoan àaåo vang vang cuãa giaáo sô hoãi, “Cö dêu laâ baâ goáa hay laâ ngûúâi àaä li dõ?” Vaâ vúå cuãa ngûúâi tröng nom nghôa àõa àaáp lúâi thay cö ta, “Caã goáa lêîn li dõ”. Àêëy laâ khoaãnh khùæc àen töëi vúái töi. Nhûng töi coân biïët phaãi laâm gò, boã chaåy khoãi raåp cûúái û?

Hoå haát vaâ khiïu vuä. Möåt baâ giaâ nhaãy àiïåu àöëi vuä vúái töi, öm möåt chiïëc chalah1 trùæng coá viïìn. Thuã lônh cuãa cuöåc vui àïì nghõ moåi ngûúâi “Cêìu chuáa ban phûúác laânh” àïí tûúãng nhúá böë meå cö dêu. Àaám hoåc sinh phaát êm chûä r trêìm trong hoång nhû úã trong ngaây Tishe b'

1 Chalah: öí baánh mò phuã loâng trùæng trûáng, moán ùn ngaây nghó hoùåc ngaây lïî Sabbath cuãa ngûúâi Do Thaái.




Av1. Coá rêët nhiïìu quaâ tùång sau baâi giaãng àaåo: möåt duång cuå laâm mò, maáng nhaâo böåt, möåt caái xö, chöíi, muöi, rêët nhiïìu àöì duâng gia àònh. Röìi töi liïëc nhòn vaâ thêëy hai chaâng thanh niïn vaåm vúä khiïng möåt caái böìn tùæm vaâo. “Chuáng töi cêìn caái naây àïí laâm gò?” töi hoãi. Thïë laâ hoå noái, “Àûâng bêån têm àïën noá. öín caã thöi, caái naây seä àuáng luác àêëy. Töi nhêån ra mònh sùæp bõ lûâa. Nhûng mùåc kïå noá, töi coân gò àïí maâ mêët? Töi cho laâ töi seä thêëy chuyïån gò sùæp àïën. Caã thaânh phöë khöng thïí cuâng àiïn àûúåc”.

* * *

Töëi, töi àïën chöî vúå töi nùçm, nhûng cö ta khöng cho töi vaâo. “Nghe naây, haäy noái ài, àêy laâ caách hoå töí chûác cûúái cho chuáng ta û?” Töi noái. Vaâ cö ta noái, “Töi àïën thaáng”. “Nhûng höm qua hoå vûâa àûa cö ài tùæm nghi lïî vaâ röìi thò khöng phaãi dûå àõnh thïë sao?” “Höm nay khöng phaãi laâ höm qua”, cö ta noái, “vaâ höm qua thò khöng phaãi höm nay. Anh coá thïí ài nïëu khöng thñch”. Toám laåi, töi àúåi.

Chûa àïën böën thaáng sau, cö ta lêm böìn. Dên thaânh phöë giêëu tiïëng cûúâi cuãa hoå vúái veã gêìn nhû laâ xuác phaåm. Nhûng töi biïët laâm gò àêy? Cö ta chõu àûång nöîi àau àúán töåt àöå vaâ bêëu tay vaâo tûúâng. “Gimpel!” cö ta gaâo lïn, “Töi sùæp mêët. Tha löîi cho töi!”. Ngöi nhaâ àêìy ngheåt phuå nûä. Hoå àang nêëu nöìi nûúác. Tiïëng kïu theát vang àïën têån trúâi.

Àiïìu cêìn laâm laâ ài àïën nhaâ nguyïån àoåc thaánh kinh vaâ àêëy laâ nhûäng gò töi àaä laâm.

Roä raâng laâ dên phöë thñch àiïìu àoá. Töi àûáng trong goác àoåc kinh vaâ cêìu nguyïån, coân hoå thò cûá hêët àêìu vïì phña töi. “Cêìu nguyïån, cêìu nguyïån ngay ài!” hoå baão töi, “Cêìu thïm nûäa àïí khöng bao giúâ laâm bêët cûá phuå nûä naâo phaãi mang bêìu”. Möåt thaânh viïn cuãa giaáo àoaân àùåt coång rúm vaâo miïång töi vaâ noái, “Coã khö cho boâ”. Coá àiïìu gò àoá hiïåu nghiïåm, laåy Chuáa!

1 Tishe b' Av: Ngaây àïí tang tûúãng niïåm nhûäng ngûúâi bõ tai naån vaâ bõ khuãng böë.




Cö ta sinh àûúåc möåt beá trai. Thûá saáu, taåi giaáo àûúâng Do Thaái, ngûúâi tröng nom nhaâ thúâ àûáng dêåy trûúác chiïëc höåp göî àûång phaáp àiïín Do Thaái, àêëm maånh lïn baân nguyïån vaâ tuyïn böë, “Reb Gimpel giaâu coá, múâi giaáo àoaân dûå tiïåc nhên dõp sinh haå àûúåc con trai”. Toaân thïí nhaâ nguyïån vang döåi tiïëng cûúâi. Mùåt töi àoã bûâng. Nhûng töi chùèng thïí laâm gò àûúåc. Búãi töi laâ ngûúâi chõu traách nhiïåm cho sûå kiïån vinh dûå vaâ nghi lïî cùæt bao quy àêìu cho àûáa beá.

Àïën caã nûãa thaânh phöë söi àöång. Baån chùèng thïí naâo nïm àûúåc bêët kò möåt linh höìn naâo nûäa vaâo. Àaân baâ mang àêåu rùæc tiïu àïën vaâ coá caã thuâng bia àûúåc àûa àïën tûâ quaán rûúåu. Töi ùn uöëng thoãa thñch nhû moåi ngûúâi vaâ têët caã hoå àïìu chuác mûâng töi. Röìi àïën lïî cùæt bao quy àêìu, töi àùåt tïn àûáa beá theo tïn cha töi, cêìu Chuáa cho ngûúâi àûúåc an nghó. Khi moåi viïåc kïët thuác, chó coân töi vúái vúå, cö ta thoâ àêìu qua reâm giûúâng vaâ goåi töi àïën.

“Gimpel”, cö ta noái, “taåi sao anh im lùång? Thuyïìn cuãa anh àaä ài hay chòm nghóm röìi sao?”.

“Töi biïët noái gò naâo?” Töi traã lúâi. “Cö vûâa laâm cho töi möåt viïåc hay húám quaá! Nïëu meå töi biïët chuyïån naây thò baâ seä chïët àïën lêìn thûá hai”.

Cö ta noái, “Anh àiïn hay sao àêëy?” “Sao cö coá thïí biïën töi thaânh ngöëc” töi noái, “möåt ngûúâi maâ

àaáng ra laâ chuã laâ thêìy cö?”. “Coá chuyïån gò vúái anh thïë?” cö ta noái. “Anh àang tûúãng tûúång

gò trong àêìu êëy? Töi hiïíu rùçng mònh phaãi noái toaåc moáng heo caã ra. “Cö nghô

àêy laâ caách sûã duång möåt keã möì cöi aâ?” Töi noái. “Cö vûâa sinh ra möåt àûáa con hoang”.

Cö ta àaáp, “Boã ngay yá nghô ngu ngöëc êëy ra khoãi àêìu anh. Àûáa beá laâ con anh”.

“Laâm thïë naâo maâ noá laâ con töi àûúåc?” töi caäi. “Noá àûúåc sinh ra sau ngaây cûúái mûúâi baãy tuêìn”.




Luác êëy cö ta baão töi rùçng àûáa beá bõ àeã non. Töi noái, “Noá khöng quaá non chûá?” Cö ta noái baâ nöåi cö cuäng sinh con sau thúâi gian mang thai rêët ngùæn vaâ cö giöëng hïåt baâ nhû hai gioåt nûúác. Cö ta buöng lúâi thïì àöåc àïën nöîi baån hùèn phaãi tin nhû tin möåt gaä nöng dên úã höåi chúå khi hùæn múã miïång thïì thöët. Thûåc tònh maâ noái, töi khöng tin cö ta; nhûng khi töi kïí chuyïån êëy vúái möåt thêìy giaáo vaâo höm sau thò öng ta baão töi rùçng àiïìu tûúng tûå àaä tûâng xaãy ra vúái Adam vaâ Eva. Hoå lïn giûúâng vaâo luác hai giúâ vaâ böën giúâ thò hoå sinh haå ra con ngûúâi.

“Chùèng coá ngûúâi àaân baâ naâo trïn thïë giúái laåi khöng laâ con chaáu cuãa Eva”, öng ta noái.

Sûå thïí laâ thïë àêëy - lêåp luêån cuãa hoå laâm cho töi khöng thïí naâo múã miïång. Nhûng röìi liïåu coá ai thûåc sûå biïët nhûäng chuyïån nhû thïë xaãy ra theo caách naâo?

Töi bùæt àêìu quïn nöîi buöìn cuãa mònh. Töi yïu àûáa beá tha thiïët vaâ noá cuäng yïu töi. Thoaáng tröng thêëy töi, noá vêîy àöi tay beá nhoã vaâ muöën töi bïë; khi noá dúã chûáng, chó coá töi laâ ngûúâi duy nhêët coá thïí döî noá. Töi mua cho noá caái voâng bùçng xûúng nhoã vaâ caã caái muä maâu vaâng nhoã xñu. Noá thûúâng xuyïn bõ quyã aám búãi vña nùång cuãa ai àoá vaâ röìi töi phaãi ài luâng kiïëm möåt laá buâa àïí giuáp noá thoaát khoãi ma quyã. Töi laâm viïåc huâng huåc nhû boâ. Baån biïët viïåc chi tiïu tùng voåt ra sao khi trong nhaâ coá con nhoã. Töi khöng muöën noái döëi vïì àiïìu àoá; töi cuäng khöng phaãi khöng thñch Elka, vïì chuyïån êëy. Cö ta vùng tuåc vúái töi vaâ nguyïìn ruãa coân töi thò khöng thïí àaáp ûáng nöíi cö ta. Cö ta múái khoãe laâm sao! Chó möåt caái nhòn cuãa cö ta cuäng àuã cûúáp cuãa baån ngön ngûä àang heá trïn möi. Vaâ nhûäng baâi diïîn thuyïët cuãa cö ta! Hùæc ñn vaâ lûu huyânh, àêìy ùæp trong múá ngön ngûä huâng höìn êëy nhûng bùçng caách naâo àoá noá cuäng àêìy veã quyïën ruä. Töi ngûúäng möå tûâng lúâi cuãa cö ta. Nhûng cö ta gêy cho töi nhûäng vïët thûúng ró maáu.

Buöíi töëi, töi mang vïì cho cö ta möåt öí baánh mò trùæng hoùåc möåt öí baánh mò àen keâm vúái nhên hoa quaã do töi tûå nûúáng. Töi ùn cùæp vò cö ta vaâ nêîng moåi thûá maâ töi coá thïí àùåt tay vaâo, baánh haånh nhên, nho khö, quaã haånh, baánh traái. Töi hi voång mònh seä àûúåc tha thûá vò




àaä ùn tröåm tûâ nhûäng caái nöìi cuãa caánh àaân baâ àïí laåi uã êëm trong loâ cuãa ngûúâi laâm baánh vaâo thûá baãy. Töi nhoán nhûäng mêíu thõt àêìu thûâa àuöi theåo, nhûäng khoanh baánh pudding, àuâi hoùåc àêìu gaâ, möåt mêíu daå daây boâ hay bêët cûá thûá gò maâ töi coá thïí thoá thêåt nhanh. Cö ta ùn, trúã nïn beáo töët vaâ xinh àeåp ra.

Töi phaãi nguã xa nhaâ suöët caã tuêìn, taåi xûúãng baánh. Nhûäng töëi thûá saáu, khi töi vïì nhaâ, cö ta luön thoaái thaác vò lñ do naâo àoá. Hoùåc laâ cö ta bõ chûáng noáng löìng ngûåc, hoùåc laâ àau xoác bïn sûúân, hoùåc nêëc cuåt, hoùåc àau àêìu. Baån chùæc biïët caái maâ àaân baâ viïån laâm lñ do. Töi coá caã thúâi cay àùæng vò àiïìu àoá. Thêåt laâ phiïìn toaái. Thïm vaâo àoá, cêåu em trai uát cuãa cö ta, möåt gaä con hoang, àang ngaây möåt lúán lïn. Noá àêëm töi sûng vuâ vaâ khi töi muöën àêëm traã thò cö ta ngoaác miïång nguyïìn ruãa töi hùng àïën mûác töi thêëy caã laân sûúng muâ xanh bïình böìng trûúác mùåt töi. Möåt ngaây mûúâi lêìn cö ta doåa li dõ töi. úã vaâo hoaân caãnh töi, ngûúâi khaác chùæc àaä chuöìn sang Phaáp vaâ biïën mêët. Nhûng töi laâ tñp ngûúâi àûúåc sinh ra àïí chõu àûång àiïìu àoá maâ khöng phaân naân gò caã. Con ngûúâi ta biïët laâm gò? Chuáa sinh ra àöi vai vaâ caã gaánh nùång.

Töëi noå, tai hoåa xaãy ra úã xûúãng baánh, loâ bõ chaáy, chuáng töi suyát gùåp hoãa hoaån. Chùèng coân viïåc gò àïí laâm nûäa ngoaâi viïåc vïì nhaâ, thïë laâ töi vïì nhaâ. Àïí töi, töi nghô, nhûäng nïëm àûúåc sûå vui thuá àûúåc nguã trïn giûúâng vaâo giûäa tuêìn. Töi khöng muöën laâm thùçng beá àang nguã thûác giêëc beân nhoán chên vaâo nhaâ. Vaâo àïën bïn trong, dûúâng nhû töi nghe khöng chó tiïëng cuãa möåt ngûúâi maâ nhû laâ hai tiïëng ngaáy, möåt tiïëng rêët kheä vûâa àuã nghe coân tiïëng kia thò giöëng tiïëng ngaáy cuãa con boâ úã loâ möí. Öi, töi chùèng thñch àiïìu àoá! Töi chùèng thñch chuát naâo. Töi tiïën àïën giûúâng vaâ moåi thûá trúã nïn töëi sêìm hïët caã laåi. Bïn caånh Elka laâ hònh daáng cuãa möåt gaä àaân öng. Ngûúâi khaác úã vaâo àõa võ töi hùèn seä gêìm lïn vaâ dûång caã thaânh phöë dêåy, nhûng trong töi laåi naãy ra yá nghô seä laâm thùçng beá thûác giêëc. Möåt chuyïån nhoã nhùåt nhû thïë - taåi sao laåi phaãi laâm kinh àöång àïën möåt chuá seã non, töi nghô. Vêåy thò àûúåc, töi quay laåi xûúãng baánh, duöîi ngûúâi trïn chiïëc bao böåt vaâ cho àïën saáng, töi khöng hïì chúåp mùæt. Töi run nhû thïí bõ söët reát. “Àuã àïí trúã thaânh con lûâa”, töi tûå




nhuã. “Gimpel seä khöng laâ möåt keã àêìn àöån suöët àúâi. Coá möåt giúái haån ngay caã àöëi vúái sûå ngu ngöëc cuãa möåt thùçng ngöëc nhû Gimpel”.

Buöíi saáng töi àïën chöî giaáo sô xin lúâi khuyïn vaâ àiïìu naây àaä gêy nïn sûå huyïn naáo dûä döåi trong thaânh phöë. Hoå cûã thêìy tû tïë ài goåi Elka ngay. Cö ta àïën, mang theo àûáa beá. Vaâ baån àoaán cö ta seä laâm gò? Cö ta phuã nhêån àiïìu àoá, phuã nhêån moåi thûá, trùæng trúån vaâ bûúáng bónh! “Anh ta bõ têm thêìn”, cö ta noái. “Töi chùèng biïët gò vïì giêëc mú hoùåc àiïìu tiïn tri naâo caã”. Hoå la oá, caãnh caáo cö ta, goä buáa lïn baân, nhûng cö ta nhêët mûåc giûä nguyïn yá kiïën: àêëy laâ lúâi caáo buöåc giaã döëi, cö ta noái:

Caánh buön thõt vaâ buön ngûåa àûáng vïì phña cö ta. Möåt trong söë nhûäng gaä thuöåc caánh loâ möí àïën vaâ noái vúái töi, “Chuáng töi àûáng vïì phña anh, anh laâ ngûúâi bõ ruöìng boã”. Trong luác êëy, àûáa beá voâi xuöëng vaâ bônh ra quêìn. Trong phoâng giaáo àoaân, coá cuöën kinh thaánh vaâ hoå khöng thïí chêëp nhêån àiïìu àoá nïn Elka àûúåc àûa ra ngoaâi.

Töi noái vúái giaáo sô, “Töi seä laâm gò àêy?” “Anh phaãi li dõ cö ta ngay lêåp tûác”, öng ta noái. “Ngöå nhúä cö ta tûâ chöëi?” töi hoãi. Öng ta noái, “Anh phaãi tûå mònh li dõ cho bùçng àûúåc, àêëy laâ têët

caã nhûäng gò anh phaãi laâm”. Töi noái, “Thöi àûúåc, thûa giaáo sô. Àïí töi nghô thïm vïì chuyïån

naây”. “Chùèng viïåc gò phaãi nghô caã”, öng ta noái. “Anh khöng àûúåc úã

cuâng nhaâ vúái cö ta”. “Vaâ nïëu töi muöën thùm àûáa beá?”, töi hoãi. “Mùåc xaác cö ta, àöì hû hoãng”, öng ta noái, “cuâng vúái luä con

hoang cuãa cö ta”. Phaán quyïët öng ta àûa ra laâ töi thêåm chñ khöng àûúåc pheáp

bûúác qua ngûúäng cûãa nhaâ cö ta - khöng bao giúâ, trong luác töi coân söëng.




Suöët ngaây, viïåc naây khiïën töi bêån têm rêët nhiïìu. Töi nghô, àiïìu àoá chùæc chùæn xaãy ra, caái ung nhoåt phaãi vúä. Nhûng àïm àïën, khi nùçm daâi trïn lúáp bao böåt, töi caãm thêëy thûåc sûå rêët laâ cay àùæng. Nöîi mong nhúá xêm chiïëm töi, vò cö ta vaâ vò àûáa beá. Töi muöën nöíi cún thõnh nöå, nhûng nöîi bêët haånh thûåc sûå cuãa töi laâ töi khöng súã hûäu tñ cuöìng nöå naâo trong ngûúâi. Thûá nhêët laâ - àêy laâ caách yá tûúãng hònh thaânh - àöi luác, vúái con ngûúâi lêìm lêîn chùæc chùæn xaãy ra. Con ngûúâi ta khöng thïí söëng maâ khöng coá löîi lêìm. Coá leä caái gaä êëy àaä duå döî cö ta, tùång cho cö ta nhiïìu quaâ vaâ coân thiïëu gò nûäa, maâ phuå nûä thò luön daâi vïì àêìu toác vaâ ngùæn vïì khaã nùng nhêån thûác, thïë laâ hùæn chiïëm àoaåt àûúåc cö ta. Thûá nûäa, búãi vò cö ta khùng khùng phuã nhêån nïn coá leä töi chó nhòn thêëy thûá gò àoá? aão giaác gêy nïn àiïìu àoá. Baån thêëy möåt hònh boáng hoùåc möåt thùçng luân hay möåt vêåt thïí, nhûng khi baån àïën gêìn hún thò chùèng coá gò, chùèng coá caái gò úã àoá caã. Vaâ nïëu sûå thïí nhû thïë thò töi àaä bêët cöng vúái cö ta. Röìi khi tiïëp tuåc suy nghô, töi bùæt àêìu khoác. Töi thöín thûác àïën nöîi laâm ûúát suäng chöî böåt núi töi nùçm. Saáng höm sau, töi àïën gùåp giaáo sô vaâ noái vúái öng ta rùçng töi àaä nhêìm lêîn. Giaáo sô viïët bùçng cêy buát löng ngöîng, öng ta noái rùçng nïëu sûå tònh nhû thïë thò öng ta seä xem xeát laåi toaân böå vuå viïåc. Cho àïën khi öng ta kïët thuác, töi khöng àûúåc àïën gêìn vúå, nhûng töi coá thïí nhúâ ngûúâi mang cho cö ta baánh mò vaâ tiïìn.

* * *

Chñn thaáng àaä tröi qua trûúác khi têët caã giaáo sô coá thïí ài àïën chöî thoãa thuêån. Thû tûâ gúãi túái gúãi lui. Töi khöng nhêån ra rùçng cêìn phaãi mêët rêët nhiïìu tri thûác uyïn baác cho möåt vêën àïì nhû thïë naây.

Trong luác êëy, Elka tiïëp tuåc sinh thïm möåt àûáa treã nûäa, lêìn naây laâ möåt beá gaái. Vaâo ngaây lïî Sabbath, töi àïën giaáo àûúâng Do Thaái vaâ cêìu chuáa ban phûúác laânh cho noá. Hoå goåi töi àïën baân thúâ vaâ töi àùåt tïn àûáa beá theo tïn meå vúå töi, cêìu mong cho baâ àûúåc yïn nghó. Nhûäng keã thö löî vaâ nhûäng keã lùæm lúâi cuãa thaânh phöë vaâo xûúãng baánh doâm ngoá töi kô caâng. Toaân böå Frampol chêën hûng laåi tinh thêìn vò chuyïån rùæc röëi vaâ nöîi buöìn cuãa töi. Tuy nhiïn, töi quyïët têm seä luön tin tûúãng vaâo nhûäng gò mònh àaä àûúåc daåy baão.




Khöng tin tûúãng thò coá gò töët laânh? Höm nay, àêëy laâ cö vúå, baån khöng tin tûúãng, ngaây mai êëy chñnh laâ Chuáa, baån seä chùèng tön thúâ.

Qua gaä hoåc nghïì, haâng xoám cuãa cö ta, hùçng ngaây töi gúãi cho cö ta möåt chiïëc baánh ngö, baánh mò hoùåc möåt miïëng baánh ngoåt, baánh mò vuöng hoùåc baánh mò daâi hoùåc, khi töi coá cú höåi thò laâ möåt miïëng baánh pudding, möåt laát baánh mêåt hoùåc laâ baánh troân nhên taáo duâng trong àaám cûúái - bêët cûá thûá gò töi coá thïí kiïëm àûúåc. Gaä hoåc nghïì laâ möåt tay lûúng thiïån vaâ hún möåt lêìn gaä keâm thïm thûá gò àoá cuãa riïng gaä. Gaä tûâng cöng khai laâm phiïìn töi nhiïìu lêìn, keáo muäi töi, huyách cuâi tay vaâo maång sûúân töi, nhûng khi bùæt àêìu trúã thaânh võ khaách úã nhaâ töi thò gaä trúã nïn tûã tïë vaâ thên thiïån. “Ï, anh baån, Gimpel” gaä noái vúái töi, “cêåu coá möåt cö vúå beá nhoã, rêët àoan trang vaâ hai àûáa con xinh xùæn. Cêåu khöng xûáng àaáng vúái hoå”.

“Nhûng nhûäng àiïìu ngûúâi ta noái vïì cö ta”, töi noái. “Chaâ, caái boån lûúäi daâi êëy maâ”, gaä noái, “chúá bêån têm gò àïën caái

kiïíu laãm nhaãm cuãa hoå. Haäy mùåc xaác hoå nhû cêåu àaä mùåc xaác caái laånh cuãa muâa àöng trûúác".

Ngaây noå, giaáo sô goåi töi àïën baão, “Gimpel, anh coá chùæc chùæn rùçng anh àaä noái sai vïì vúå khöng?”

Töi noái, “Con chùæc chùæn”. “Sao vêåy, nhòn thùèng àêy! Chñnh anh àaä têån mùæt nhòn thêëy”. “Chùæc laâ möåt caái boáng”, töi noái. “Boáng cuãa caái gò?” “Cuãa möåt trong nhûäng xaâ nhaâ, con nghô” “Vêåy thò anh coá thïí vïì nhaâ. Anh nhúá caãm ún giaáo sô Yanover.

Öng êëy tòm thêëy möåt muåc tham khaão töëi nghôa trong saách Maimonides1 àiïìu àoá mang laåi sûå àöìng yá cho anh”.

Töi nùæm chùåt baân tay cuãa giaáo sô vaâ hön.

1 Maimonides: Nhaâ triïët hoåc ngûúâi Do Thaái (1135-1204). Cuöën Cêím nang vïì sûå hoang mang (1190) cuãa öng nöî lûåc dung hoâa giûäa àaåo Do Thaái vaâ giaáo lñ cuãa Aristotle.




Töi muöën chaåy vïì nhaâ ngay lêåp tûác. Chùèng phaãi laâ chuyïån vùåt khi bõ chia taách quaá lêu vúái vúå vaâ con. Sau àoá töi àöíi yá, töët hún laâ töi nïn quay laåi laâm viïåc luác naây vaâ àúåi àïën töëi múái vïì nhaâ. Töi chùèng noái gò vúái bêët kò ai, mùåc duâ con tim töi höìi höåp vúái àiïìu àoá àïën mûác nhû thïí àêëy laâ möåt trong nhûäng Ngaây Thiïng. Àaân baâ trïu choåc vaâ lûâa bõp töi nhû hoå vêîn laâm möîi ngaây, nhûng suy nghô cuãa töi laâ, cûá tiïëp tuåc ài, caái kiïíu noái vö thûúãng vö phaåt cuãa caác võ. Sûå thêåt thò luön roä raâng, nhû dêìu trïn mùåt nûúác. Maimonides baão àiïìu àoá àuáng thò vò thïë noá àuáng!

Buöíi töëi, khi uã xong chöî böåt nhaâo, töi lêëy phêìn baánh cuãa mònh vaâ möåt tuái böåt nhoã röìi ra vïì. Vêìng trùng troân trõa, sao àang lêëp laánh, coá caái gò àoá àang khuãng böë tinh thêìn. Töi maãi miïët ài vaâ phña trûúác töi, caái boáng ngaã daâi. Trúâi sang àöng, nhûäng böng tuyïët tinh khöi rúi àïìu. Töi muöën haát nhûng àaä khuya vaâ töi khöng muöën àaánh thûác nhûäng ngûúâi trong nhaâ dêåy. Laát sau töi caãm thêëy thñch huyát saáo, nhûng sûåc nhúá ngûúâi ta khöng huyát saáo ban àïm búãi noá seä goåi ma quyã àïën. Thïë laâ töi im lùång vaâ raão bûúác nhanh.

Choá trong sên nhaâ nhûäng ngûúâi theo Thiïn chuáa giaáo suãa khi töi ài qua nhûng töi nghô, suãa cho ruång hïët caã rùng ài! Boån maây laâ caái thaá gò ngoaåi trûâ laâ choá? Traái laåi, tao laâ ngûúâi, möåt ngûúâi chöìng cuãa cö vúå dïî thûúng, möåt ngûúâi cha cuãa nhûäng àûáa con àêìy triïín voång.

Khi àïën gêìn nhaâ, tim töi bùæt àêìu nïån nhû thïí noá laâ tim cuãa möåt keã töåi phaåm. Töi khöng caãm thêëy súå, nhûng tim töi àêåp thònh thõch! thònh thõch! Chao öi, khöng ruát lui àûúåc nûäa röìi. Töi lùång leä nhêëc chöët cûãa röìi bûúác vaâo. Elka àaä nguã. Töi nhòn vaâo nöi àûáa beá. Cûãa chúáp àaä àoáng, nhûng mùåt trùng vêîn len qua khe húã. Töi ngùæm mùåt àûáa beá múái sinh vaâ yïu thûúng noá ngay luác thoaåt nhòn - yïu ngay lêåp tûác - yïu àïën ngheåt thúã.

Röìi töi àïën gêìn giûúâng hún. Vaâ töi nhòn thêëy gò ngoaâi gaä hoåc viïåc àang nùçm àoá, bïn caånh Elka. Ngay lêåp tûác aánh trùng tùæt ngêëm. Àêët trúâi töëi àen vaâ töi run rêíy. Rùng töi va vaâo nhau cêìm cêåp. öí baánh mò rúi khoãi tay, vúå töi thûác giêëc vaâ hoãi, “Ai àoá, haã?”

Töi thò thaâo, “Töi àêy?”




“Gimpel?” cö ta hoãi. “Laâm sao anh laåi úã àêy? Töi nghô anh àaä bõ cêëm röìi maâ”.

“Giaáo sô baão”, töi traã lúâi trong cún run rêíy nhû àang söët. “Nghe naây, Gimpel”, cö ta noái, “ra ngoaâi chuöìng xem con dï

coá sao khöng. Nhû thïí noá bõ öëm hay sao êëy.” Töi àaä quïn khöng noái rùçng chuáng töi coá möåt con dï. Khi nghe noái noá khöng àûúåc khoãe töi vöåi ra vûúân. Con dï caái laâ möåt sinh vêåt beá nhoã tûã tïë. Töi caãm nhêån vïì noá gêìn nhû thïí àêëy laâ möåt con ngûúâi.

Bùçng nhûäng bûúác chên lûúäng lûå, töi lêìn àïën chuöìng gia suác vaâ múã cûãa. Con dï àûáng àoá bùçng caã böën chên. Töi súâ khùæp mònh noá, giûä noá laåi, kiïím tra vuá sûäa vaâ thêëy noá chùèng viïåc gò. Coá leä noá àaä ùn quaá nhiïìu voã cêy. “Chaâo nheá, dï ngoan”, töi noái. “Haäy giûä gòn sûác khoãe”. Con vêåt beá boãng traã lúâi vúái tiïëng “Maa” nhû thïí caãm ún töi vò lúâi chuác töët laânh.

Töi quay laåi. Gaä hoåc viïåc àaä biïën mêët. “Àêu, töi hoãi, “gaä êëy àêu röìi?” “Gaä naâo?” vúå töi hoãi. “YÁ cö laâ gò?” töi noái. “Gaä hoåc nghïì. Cö àang nguã cuâng hùæn?” “Nhûäng àiïìu tao mú thêëy töëi nay vaâ töëi qua”, cö ta noái, “coá

thïí trúã thaânh sûå thêåt vaâ aám aãnh mi, caã thïí xaác lêîn tinh thêìn! Möåt linh höìn töåi löîi àaä moåc rïî trong mi vaâ trong mùæt mi”. Cö ta gaâo lïn, “Mi laâ àöì àaáng gheát! Àöì àêìn àöån! Àöì ma quaái! Àöì möng muöåi! Cuát ngay nïëu khöng tao seä gaâo cho caã Frampol thûác giêëc!”.

Trûúác luác töi coá thïí cûã àöång, thùçng em cö ta nhaãy tûâ sau bïëp ra giaáng cho töi möåt quaã vaâo sau àêìu. Töi nghô noá àaä laâm gaäy cöí töi. Töi caãm thêëy mònh àaä laâm àiïìu gò àoá sai traái, töi noái. “Àûâng coá laâm êìm lïn. Àiïìu cö cêìn bêy giúâ laâ moåi ngûúâi seä buöåc töi töåi àaánh thûác nhûäng höìn ma vaâ aác quyã”. Vò àoá laâ nhûäng gò cö ta muöën. “Àûâng ai àöång àïën öí baánh mò àang nûúáng cuãa töi”.

Röët cuöåc, bùçng caách naâo àoá töi àaä laâm cö ta bònh tônh laåi. “Thöi àûúåc”, cö ta noái “àuã röìi àêëy. Nùçm nguã ài vaâ àûâng coá phaá

vúä sûå yïn tônh nûäa”.




Saáng höm sau töi goåi gaä hoåc nghïì ra ngoaâi. “Nghe naây, ngûúâi anh em!” töi noái. Vaâ noái moåi chuyïån. “Cêåu noái gò vêåy?” Gaä ta tröë mùæt nhòn nhû thïí töi vûâa rúi tûâ maái nhaâ hay möåt núi naâo àoá xuöëng.

“Töi thïì”, anh ta noái, “töët hún laâ cêåu nïn ài khaám baác sô àöng y hay möåt thêìy thuöëc naâo àoá. Töi àöì rùçng thêìn kinh cêåu bõ chuâng mêët mêëy öëc vñt, nhûng töi seä giêëu chuyïån naây cho cêåu”. Vaâ àêëy laâ caách vuå viïåc kïët thuác.

Xin àûúåc ruát ngùæn cêu chuyïån daâi naây, töi àaä söëng hai mûúi nùm vúái vúå. Cö ta sinh cho töi saáu àûáa, böën gaái, hai trai. Moåi thûá chuyïån naây noå àaä xaãy ra nhûng töi khöng thêëy vaâ cuäng chùèng nghe. Töi tin tûúãng vaâ àêëy laâ têët caã. Gêìn àêy giaáo sô àaä noái vúái töi, “Tin vaâo àiïìu mònh tin laâ coá lúåi. Saách àaä viïët rùçng möåt ngûúâi tûã tïë thò söëng bùçng niïìm tin cuãa chñnh mònh”.

Böîng nhiïn vúå töi lêm bïånh. Thoaåt tiïn chó laâ möåt vïët sûng nhoã trïn ngûåc. Nhûng hiïín nhiïn cö ta seä khöng söëng lêu nûäa; cö ta nguy kõch. Töi chi rêët nhiïìu tiïìn cho cö ta. Töi àaä quïn khöng kïí rùçng vaâo thúâi àiïím êëy töi àaä laâ chuã möåt xûúãng baánh vaâ úã Frampol, ngûúâi ta xïëp töi vaâo haång ngûúâi giaâu coá. Thêìy thuöëc àïën hùçng ngaây vaâ caã àaám thêìy cuáng lên cêån cuäng àûúåc múâi caã sang. Hoå quyïët àõnh sûã duång biïån phaáp huát saåch maáu röìi sau àoá phong bïë noá laåi. Hoå thêåm chñ coân múâi caã möåt baác sô úã Lublin àïën nhûng àaä quaá trïî. Trûúác khi chïët, cö ta goåi töi àïën bïn giûúâng vaâ noái, “Tha löîi cho töi, Gimpel”.

Töi noái, “Coá gò àïí tha löîi àêu? Cö laâ möåt ngûúâi vúå ngoan vaâ chung thuãy”.

“Töåi nghiïåp thay, Gimpel!” cö ta noái. “Thêåt quaá xêëu höí khi töi àaä lûâa döëi anh ngêìn êëy nùm trúâi. Töi muöën trong saåch khi àûáng trûúác Àêëng saáng taåo cuãa mònh, vêåy nïn töi phaãi noái cho anh biïët rùçng boån treã khöng phaãi laâ con anh”.

Giaã duå nhû töi bõ nïm vaâo àêìu bùçng möåt mêíu göî thò noá cuäng seä khöng laâm töi phaát röì thïm hún.

“Chuáng laâ con ai?” töi hoãi.




“Töi khöng biïët”, cö ta noái, “coá rêët nhiïìu... Nhûng khöng phaãi laâ con anh”. Vaâ khi àang noái, àêìu cö ta ngheåo sang möåt bïn, àöi mùæt trúã nïn múâ daåi vaâ moåi chuyïån chêëm dûát vúái Elka. Trïn àöi möi taái nhúåt cuãa cö ta, vêîn coân in daáng nuå cûúâi.

Töi hònh dung rùçng, cö ta chïët khi sùæp sûãa noái, “Töi àaä lûâa àûúåc Gimpel. Àêëy laâ yá nghôa cuãa cuöåc söëng ngùæn nguãi cuãa töi”.

* * *

Töëi noå, khi thúâi gian àïí tang àaä chêëm dûát, luác töi nùçm mú trïn nhûäng bao böåt thò möåt con quyã àïën noái vúái töi, “Gimpel, sao maây nguã?”

Töi noái, “Tao biïët laâm gò bêy giúâ? Ùn kreplach1 û?” “Toaân böå thïë giúái lûâa maây”, hùæn noái, “vaâ àïën lûúåt maây, maây

nïn lûâa raáo caã thïë giúái ài”. “Laâm sao maâ tao coá thïí lûâa àûúåc caã thïë giúái?” töi hoãi hùæn. Hùæn traã lúâi, “Maây coá thïí gom möåt xö nûúác àaái möîi ngaây röìi

àúåi töëi àïën àem àöí vaâo böåt nhaâo. Àïí cho caác nhaâ thöng thaái cuãa Frampol ùn phaãi àöì dú bêín”.

“Thïë coân sûå phaán xeát úã thïë giúái sùæp àïën thò sao? töi noái. “Chùèng coá thïë giúái naâo àïí àïën caã”, hùæn noái. “Boån chuáng àaä

bõp maây caã möåt lö möåt löëc nhûäng àiïìu thiïån vaâ thuyïët phuåc maây tin rùçng maây àaä mang möåt con meâo trong buång. Thêåt ngúá ngêín!”

“Vêåy thò” töi noái, “coá Chuáa khöng?” Hùæn traã lúâi, “Cuäng chùèng coá Chuáa naâo caã”. “Caái gò”, töi noái, “Chùèng coá û?” “Möåt vuäng buân àùåc sïåt”.

1 Möåt loaåi baánh bao nhöìi thõt, pho maát vaâ nhûäng nguyïn liïåu khaác.




Hùæn àûáng trûúác mùåt töi phö caã sûâng vaâ böå rêu dï, nhûäng chiïëc nanh nhoån vaâ caã caái àuöi. Nghe nhûäng lúâi baáng böí êëy, töi muöën chöåp lêëy àuöi hùæn, nhûng töi chó ngaä nhaâo khoãi nhûäng bao böåt vaâ suyát gaäy möåt xûúng sûúân. Röìi sûå thïí hoáa ra rùçng töi phaãi àaáp laåi tiïëng goåi cuãa tûå nhiïn vaâ khi ài qua, töi thêëy àaám baánh mò àûáng dêåy, dûúâng nhû baão töi, “Haäy laâm ài!” Toám laåi, töi àaä àïí baãn thên mònh bõ thuyïët phuåc.

Vaâo luác bònh minh, ngûúâi hoåc nghïì àïën. Chuáng töi nhaâo böåt, cho thïm haåt cêy carum röìi àûa baánh vaâo loâ nûúáng. Sau àoá, ngûúâi hoåc nghïì ra ngoaâi, chó mònh töi ngöìi laåi trïn àöëng vuån vaãi traãi trïn chiïëc ghïë daâi nhoã bïn bïëp loâ. Naây, Gimpel, töi nghô, tûå tay maây àaä traã thuâ boån chuáng vò moåi àiïìu xêëu xa maâ chuáng taåo ra cho maây. Ngoaâi trúâi sûúng tuyïët lêëp laánh nhûng khöng khñ êëm aáp bïn caånh bïëp loâ. Lûãa phaã hún noáng vaâo mùåt töi. Töi guåc àêìu xuöëng vaâ rúi vaâo giêëc nguã chêåp chúân.

Ngay lêåp tûác töi mú thêëy Ïkla trong têëm vaãi liïåm. Cö ta goåi töi, “Anh laâm caái gò vêåy, haã Gimpel?”

Töi noái vúái cö ta, “Têët caã laâ taåi löîi cuãa cö” töi bùæt àêìu gaâo to. “Àöì ngöëc!” cö ta noái. “Anh ngöëc thêåt! Búãi nïëu töi giaã döëi thò

moåi thûá cuäng àïìu giaã döëi hïët sao? Töi chûa hïì lûâa döëi bêët kò ai ngoaâi baãn thên mònh. Töi àang traã giaá cho têët caã àiïìu àoá, Gimpel. úã àêy, hoå chùèng tha thûá cho anh àêu”.

Töi nhòn mùåt cö ta. Noá àen ngoâm. Töi ruâng mònh thûác giêëc maâ vêîn àang ngöìi sûäng súâ. Töi yá thûác rùçng vaån vêåt àûúåc àùåt trong thïë cên bùçng. Möåt bûúác lêìm laåc luác naây vaâ töi àaä àaánh mêët cuöåc söëng vônh hùçng. Nhûng Chuáa seä giuáp töi. Töi chöåp lêëy chiïëc xeãng daâi vaâ hêët chöî baánh êëy ra, mang chuáng ta vûúân vaâ àaâo möåt caái höë trïn mùåt àêët phuã àêìy bùng tuyïët.

Ngûúâi hoåc nghïì quay laåi khi töi àang àaâo höë. “Öng àang laâm gò vêåy, öng chuã?” cêåu ta noái vaâ taái nhúåt nhû xaác chïët.

“Tao biïët mònh àang laâm gò” töi noái röìi chön hïët chöî baánh ngay trûúác mùæt cêåu ta.




Sau àoá töi vïì nhaâ, lêëy vaâng baåc ra khoãi núi cêët giûä röìi chia cho boån treã. “Tao gùåp meå chuáng maây töëi nay”, töi noái. “Baâ êëy àaä àen ngoâm, thêåt töåi nghiïåp”.

Boån chuáng kinh haäi àïën nöîi chùèng thïí thöët nöíi möåt tûâ. “Haäy söëng lûúng thiïån”, töi noái, “vaâ haäy quïn rùçng àaä tûâng coá

möåt gaä Gimpel töìn taåi trïn àúâi”. Töi mùåc chiïëc aáo khoaác ngùæn vaâo, ài àöi uãng, möåt tay xaách chiïëc tuái àûång têëm khùn cêìu nguyïån, tay kia cêìm cêy gêåy röìi hön mezzuzah1. Khi moåi ngûúâi nhòn thêëy töi trïn àûúâng, hoå vö cuâng ngaåc nhiïn.

“Öng ài àêu vêåy? hoå noái. Töi àaáp, “Ài vaâo thïë giúái êëy”. Thïë röìi töi rúâi khoãi Frampol. Töi lang thang khùæp moåi miïìn, nhûäng ngûúâi töët buång khöng

boã rúi töi. Sau nhiïìu nùm, töi trúã nïn giaâ nua, rêu toác baåc phú; töi àaä nghe rêët nhiïìu, nhiïìu lúâi noái döëi vaâ viïåc laâm gian döëi, nhûng caâng giaâ thò töi caâng hiïíu ra rùçng thûåc sûå chùèng coá àiïìu gò laâ döëi traá. Hïî bêët cûá àiïìu gò thûåc sûå khöng xaãy ra thò àûúåc mú vaâo ban àïm. Noá xaãy ra vúái ngûúâi naây nïëu khöng xaãy ra vúái ngûúâi khaác, ngaây mai nïëu khöng laâ höm nay hoùåc seä trong voâng möåt thïë kó nûäa nïëu khöng laâ nùm túái. Chuáng coá thïí laâm nïn sûå khaác biïåt gò naâo? Thûúâng khi nghe nhûäng chuyïån nhû thïë töi noái, “Luác naây, àêëy laâ chuyïån khöng thïí xaãy ra àûúåc”. Nhûng trûúác khi möåt nùm tröi qua, töi nghe noá àaä thûåc sûå xaãy ra úã möåt núi naâo àoá.

Ài tûâ núi naây sang núi noå, ùn taåi nhûäng baân ùn xa laå, àiïìu thûúâng xuyïn xaãy ra laâ töi luön bõa chuyïån huyïn thuyïn - nhûäng chuyïån khöng thûåc vaâ khöng thïí naâo xaãy ra - vïì ma quyã, phuâ thuãy, cöëi xay gioá vaâ nhiïìu chuyïån nhû thïë. Treã con chaåy baám theo töi nùn nó, “Öng úi, kïí chuyïån cho boån chaáu nghe ài”. Àöi luác, boån chuáng yïu cêìu nhûäng chuyïån àùåc biïåt vaâ töi cöë laâm chuáng haâi loâng. Möåt àûáa treã beáo mêåp möåt lêìn àaä baão töi. “Öng úi, chuyïån naây öng àaä kïí cho chuáng chaáu röìi”. Thùçng nhoác tinh quaái, noá àuáng.

1 Caái baãng hònh chûä nhêåt nhoã gùæn gêìn cûãa trûúác cuãa ngöi nhaâ, viïët àöi lúâi rùn cuãa Kinh Thaánh.




Caã nhûäng giêëc mú cuäng diïîn ra theo caách êëy. Àaä nhiïìu nùm kïí tûâ khi töi rúâi khoãi Frampol, nhûng bêët cûá luác naâo hïî nhùæm mùæt laâ töi thêëy mònh laåi úã àoá. Vaâ baån nghô töi tröng thêëy ai? Elka. Cö ta àang àûáng bïn chêåu giùåt, nhû trong lêìn chuáng töi gùåp nhau àêìu tiïn, nhûng gûúng mùåt cö ta thò rûåc saáng, coân mùæt cö thò saáng ngúâi nhû mùæt möåt võ thaánh, cö ta noái nhûäng lúâi kò quùåc vúái töi, nhûäng àiïìu kò laå. Khi thûác giêëc, töi quïn hïët saåch. Nhûng trong luác giêëc mú diïîn ra, töi thêëy dïî chõu. Cö ta traã lúâi têët caã nhûäng thùæc mùæc cuãa töi vaâ hoáa ra laâ moåi chuyïån àïìu coá lñ cuãa noá. Töi suåt suâi vaâ cêìu khêín, “Àïí töi ài cuâng baâ”. Cö ta an uãi vaâ baão töi haäy kiïn nhêîn. Thúâi gian àïën gêìn hún, khöng lêu nûäa. Thónh thoaãng cö ta vuöët ve, hön vaâ khoác trïn mùåt töi. Khi thûác giêëc, töi vêîn caãm nhêån möi cö ta vaâ caã võ muöëi cuãa nûúác mùæt êëy.

Chùèng nghi ngúâ gò nûäa, roä raâng thïë giúái naây laâ thïë giúái cuãa sûå tûúãng tûúång nhûng duy nhêët möåt lêìn noá àûúåc khai sinh tûâ caái thïë giúái thûåc. Caånh ngûúäng cûãa cuãa ngöi nhaâ töìi taân núi töi nùçm, nhûäng têëm vaán mang thi haâi ngûúâi chïët àûúåc dûång úã àoá. Ngûúâi Do Thaái àaâo huyïåt àaä chuêín bõ xeãng sùén saâng. Nêëm möì chúâ àúåi vaâ luä giun cöìn caâo vò àoái, vaãi liïåm àaä àûúåc chuêín bõ - töi mang theo trong tuái haânh khêët cuãa mònh. Möåt ngûúâi ùn maây khaác àang àúåi àïí thûâa kïë chiïëc öí rúm cuãa töi. Khi thúâi gian àiïím, töi seä vui veã ra ài. Bêët cûá thûá gò coá thïí töìn taåi úã àoá thò seä laâ xaác thûåc, khöng phûác taåp, khöng ngúá ngêín, khöng gian döëi. Taå ún Chuáa: ngay àïën caã Gimpel cuäng khöng thïí bõ lûâa döëi.


Documents

Truyen Ngan Hau Hien Dai 5