Unit05 Case - System Analysis UML

OOAD 1/2550 ดร.สขสถต มสถตย1

กรณศกษา หนวยท 5: การสรางแบบจาลองความตองการ

ดร.สขสถต มสถตยการวเคราะหและออกแบบเชงวตถ1/2550


วตถประสงค

เพอใหนกศกษาฝกสรางยสเคสโมเดลเพอใหนกศกษาไดฝกเขยนขอกาหนดอนเตอรเฟสของระบบเพอใหนกศกษาไดฝกหาออบเจคในขอบเขตปญหา


แบบจาลองความตองการ(Requirements Model)

ใชจากดขอบเขต กาหนดหนาท และพฤตกรรมภายนอกของระบบ แสดงภาพของระบบทลกคาตองการ จากมมมองของผพฒนาเปนเสมอนสญญาระหวางผพฒนาและผสงทาระบบถอเปนศนยกลางตลอดการพฒนาระบบ เพราะควบคมการพฒนาแบบจาลองอนๆ ดงนน

ตอ


แบบจาลองความตองการ

ประกอบดวยยสเคสโมเดล (use case model)– กาหนดงานทระบบตองมจากมมมองของผใช และขนตอนการปฎบตงานทเกดขนภายในระบบ

ขอกาหนดอนเตอรเฟส (Interface descriptions) [เลอกทา]– กาหนดรายละเอยดของสวนตดตอผใช (User

interface) และสวนตดตอระบบ (System interface) อน

ตอ


แบบจาลองความตองการ

แบบจาลองขอบเขตปญหา (problem domain model)– แสดงออบเจคทเกยวของภายในระบบ


การสรางแบบจาลองความตองการ

ความตองการของระบบใหม

ขอกาหนดอนเตอรเฟส

แบบจาลองขอบเขตปญหา

การปฏบตงานในระบบเดม

การวเคราะหความตองการ

ยสเคสโมเดล


ขนตอนการสรางแบบจาลองความตองการ

1. สรางยสเคสโมเดล1.1 กาหนดแอคเตอร1.2 กาหนดยสเคสหลก1.3 เขยนคาอธบายยสเคส1.4 กาหนดความสมพนธระหวางยสเคส1.5 ปรบปรงยสเคสโมเดล

ตอ



2. สรางขอกาหนดอนเตอรเฟส (เลอกทา)2.1 กาหนดรายละเอยดของสวนตดตอผใช

(User interface)2.2 กาหนดรายละเอยดของสวนตดตอระบบ

(System interface) [เลอกทา]2.3 ทดสอบและปรบปรงขอกาหนด

ตอ



3. สรางแบบจาลองขอบเขตปญหา3.1 กาหนดออบเจค3.2 กาหนดแอททรบว [เลอกทา]3.3 กาหนดความสมพนธระหวางออบเจค

4. ตรวจสอบแบบจาลองเทยบกบความตองการ


กรณศกษา

เครองรบคนบรรจภณฑ (recycling machine)

เรมทางาน

พมพบนทกรายการ

กระปอง ลงขวด


เครองรบคนบรรจภณฑ

รบคนขวด กระปองนา และ ลงใสขวด จากลกคาตรวจสอบประเภทของบรรจภณฑทรบ และบนทกจานวนทบรรจภณฑทลกคาแตละคนคนพมพบนทกรายการแสดงรายการบรรจภณฑและมลคาใหลกคาพมพบนทกรายการบรรจภณฑทรบมาทงหมดในวนใหผดแลเปลยนแปลงขอมลสงสญญาณแจงผดแลเมอเกดปญหา


กจกรรม

สรางยสเคสโมเดลสรางแบบจาลองขอบเขตปญหา


สรางยสเคสโมเดล


กาหนดแอคเตอร

แอคเตอร (actor)– ชนดของผใช (บคคล หรอ ระบบ) คลาส– อยภายนอกระบบ– มการแลกเปลยนขอมลกบระบบประเภทของแอคเตอร– primary actor ใชระบบโดยตรง อาจเพอปฏบตภาระกจประจาวน

– secondary actor ดแลให primary actor สามารถใชระบบได

ตอ


กาหนดแอคเตอร

ลกคา =Primary actor

ผดแล =Secondary actor

ตอ


กาหนดยสเคสหลก

ยสเคสโมเดล– แสดงกลมของยสเคส– แสดงลกษณะเฉพาะของพฤตกรรมของระบบทงหมด และแอคเตอรภายนอก

ยสเคส– แสดงวธการใชระบบ โดยใชบางสวนของความสามารถของระบบ

– ลาดบการกระทาทสมบรณของการทางาน

ตอ



ยสเคส– กาหนดการปฏสมพนธระหวางระบบและแอคเตอร– ประกอบดวย 1 normal flow และ 0..* exceptional

flows

ซนารโอ (Scenario) เปนลาดบการกระทาเฉพาะ ทขนกบเหตการณเรมตนและสนสดทกาหนดในยสเคส

ตอ



ตอ

OperatorCustomer

Return Item Generate daily Report

Change item information

* * * *

*

*



1. เขยนรายชอยสเคส2. เขยนคาอธบายยสเคสแบบยอ (Brief description)3. แยกแยะยสเคสเพอตดยสเคสทไมเหมาะสมออก

ยสเคสทซากนยสเคสทไมคอยเกดขนยสเคสท Exceptional flow

4. เขยนคาอธบายยสเคสแบบละเอยด (Detailed description)

ตอ


รายการยสเคส

Change item information (เปลยนขอมลบรรจภณฑ)

Generate daily Report (สรางรายงานประจาวน)

Operator (ผดแล)

Return items (คนวตถ)Customer (ลกคา)

ยสเคสแอคเตอร


คาอธบายยสเคสแบบยอ

Return Itemsลกคานากระปอง ขวด หรอ ลง ใสในเครองรไซเคล ระบบจะเพมจานวนของบรรจภณฑประเภททรบจากลกคา และจานวนรวมของวน เมอลกคาคนบรรจภณฑหมดแลวจะกดปมพมพบนทกรายการ เพอรบใบบนทกรายการซงพมพรายการบรรจภณฑทคนและมลคารวม ถาวตถทใสเขามาเกดตดในชอง ใหเรยกผดแล


คาอธบายยสเคสแบบละเอยด

Basic course:1. ลกคากดปมเรมตนบนพาเนลของลกคา2. ลกคาคนบรรจภณฑผานพาเนล3. เซนเซอรตรวจสอบบรรจภณฑทรบเขามา4. เซนเซอรแจงผลแกระบบ5. ระบบประเมนชนดของสงทรบมา (กระปอง ขวด หรอ ลง)6. ระบบจะเพมจานวนของบรรจภณฑประเภทนนสาหรบลกคา และสาหรบวนนน

Use case name: Return Items

ตอ


คาอธบายยสเคสแบบละเอยด

Alternative course:2a. วตถตดในชอง ระบบสงสญญาณเรยกผดแล

7. เมอคนบรรจภณฑหมดแลว ลกคากดปมพมพบนพาเนลของลกคา

8. ระบบประมวลผลขอมลทจะพมพบนใบบนทกรายการ9. ระบบพมพประเภท มลคาและจานวนของบรรจภณฑแตละประเภททลกคาคน รวมทงมลคาทงหมดออกทางเครองพมพ

ตอ


การเขยนคาอธบายยสเคส

เขยน Normal flow เปนลาดบการกระทาทแยกกนเปนขนๆ แตละขนเขยนแยกบรรทดใชลาดบของการกระทาเปนตวระบลาดบทบงคบเขยนใหชดเจนวาใครเปนผเรมการกระทาขนนนๆเขยนโดยใชรปแบบ Subject-Verb-Direct object (or Indirect object) = Actor/System-Action-Object)เขยนคาแนะนาระบการทาซาหลงชดขนตอนทตองทาซา

ตอ


การเขยนคาอธบายยสเคส

ใหมความซบซอนนอยทสด– แยกสวนระหวาง Normal flow และ Exceptional flow– แตละขนใน Normal flow ควรสามารถอธบายไดในประโยค– ถาขนตอนใดซบซอนใหแยกเปนขนตอนยอย แลวเขยนไวในสวน

Sub flowใชคาเดมในการอางถงสงสงหนงในยสเคสเสมอ รายละเอยดตองเปนระดบเดยวกนสาหรบทกขนเขยนจากมมมองของผสงเกตการณอสระเรมจากเขยน Normal flow กอน


การหา Exceptional flow

พจารณาการกระทาทถกเลอกปฏบต แทนการกระทาตามขนตอนใน Normal flowพจารณาพฤตกรรมทเกดขน ในกรณเกดสถาวะไมปกต (อาจเกดจากความผดพลาดของผใช ความผดปกตของเครอง หรอสภาพแวดลอมอนๆ )


กาหนดความสมพนธระหวางยสเคส

• หาความสมพนธแบบ Extend

• Extend ยสเคส แสดงพฤตกรรมทอาจถกเลอกกระทาโดยอกยสเคสหนง


การหาความสมพนธแบบ extend

1. พจารณาแยก Exceptional flow ออกมาเปนยสเคส แลวกาหนดใหยสเคสใหม extend ยสเคสเดม

2. พจารณาสภาวะทอาจแทรกเขาไปในยสเคส หรอหยดการทางานของยสเคส

3. ปรบปรงยสเคสไดอะแกรม และคาอธบายยสเคส


คาอธบายยสเคส

Alternative course:2a. วตถตดในชอง ทายสเคส Item is stuck


ปรบปรงยสเคสโมเดล

หาความสมพนธแบบ include และ generalization


การปรบปรงยสเคสโมเดล

1. ความสมพนธแบบ includeพจารณาการกระทาทซากนในหลายๆ ยสเคสแยกการกระทานนออกมาเปนยสเคส แลวกาหนดใหยสเคสเดม include ยสเคสใหม

2. ความสมพนธแบบ generalizationพจารณาการ inheritance ของยสเคสและแอคเตอร

3. ปรบปรงยสเคสไดอะแกรม และคาอธบายยสเคส


ยสเคสโมเดลสมบรณ



เปลยนขอมลขวด

มลคา

ชนด

ขนาด



อธบายสวนตดตอผใชสาหรบยสเคสยสเคสมแบบทดสอบทมประโยชนสาหรบความตองการตอระบบทดสอบกบผใชหลก ถาจาเปนใชการจาลองสถานการณหรอตนแบบ (simulations orprototypes)

ตอ


แบบจาลองขอบเขตปญหา

แสดง logical view ของระบบโดยใชออบเจค ทอยในขอบเขตปญหา (Problem domain object)รายการออบเจคในขอบเขตปญหา– รายการของออบเจคทระบบตองเกบขอมล– จดเรมตนของโมเดลของระบบเอง (class diagram)– ไดมาจากคาอธบายยสเคส


ตวอยาง problem domain objects

total cans: int, total bottles: int, ...Receiptwidth: cm, height: cm, length: cmCratewidth: cm, height: cm, bottom: cmBottlewidth: cm, height: cmCan

name: string, total: integer, value:baht

Deposit item

ATTRIBUTEScharacteristic / information : type

OBJECT name


ระดบรายละเอยดของออบเจค

Object nounLogical attributesStatic associationsInheritanceDynamic associationsOperations


สรป

การพฒนาระบบ โดยการสรางโมเดลUse case driven approachพนฐานการพฒนาระบบโดยใชการทาพฒนาซอฟตแวรเชงวตถ และ ยเอมแอลรายการออบเจคในขอบเขตปญหา นาไปสคลาสไดอะแกรม

Documents

Unit05 Case - System Analysis UML