Univerzitetski vesnik br. 120

univerzitetskivesnikИздание на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје Број 120, јули 2011

ППРРООЕЕККТТ ЗЗАА ППООППУУЛЛААРРИИЗЗААЦЦИИЈЈАА ННААЕЕТТИИЧЧККИИООТТ ККООДДЕЕККСС ННАА УУККИИММ

универзитетски весник - број 1 20

универзитетски

весник

Главен и одговорен уредник

ППрроофф.. дд--рр ВВееллииммииррССттоојјккооввссккии

Заменик главен и одговорен уредник

ММ--рр ИИллиијјаа ППииппееррккооссккии

Постојани соработнициККооссттааддииннаа ММооккррооввааББииљљааннаа ФФооттииннооввссккааММ--рр ММаарриијјаа ЦЦееннееввссккааТТооммииссллаавв ББаашшееввссккии

ЛекторВВеессннаа ИИ.. ЦЦввееттааннооввссккаа

Техничко уредувањеГГоорраанн ММууррааттооввссккии

Поздравно обраќање на ректорот,проф. дрВелимирСтојковски поповод отворањето на Семинарот Поздравна реч на гѓа ЕлизабетаКанческаМилевска,министер закултура на РМ, по повод отворањетона Семинарот Предавања Лекторски вежби Курсеви по избор Циклус предавања Преведувачка работилница Издавачка дејност на Семинарот Културна програма Научна конференција Од учесниците наЛетнаташкола

• Протокол за соработкамеѓуУниверзитетот „Сакарија“ воАдапазар, Турција и Универзитетот„Св.Кирил иМетодиј“ во Скопје• Протокол за соработкамеѓуУниверзитетот воИстанбул,Турција и Универзитетот „Св.КирилиМетодиј“ во Скопје• Меморандум за разбирање меѓуУниверзитетот „Св.Кирил иМетодиј“ во Скопје и Универзитетотво Зеница, Босна и Херцеговина

Проф. дрАлександар Грчев, деканна Стоматолошкиотфакултет

......... 3

.......................................... 4................................................. 6

...................................... 7........................................ 7

.................................... 8.................... 8

........... 8................................. 9

............................. 10....... 11

............ 14

............................... 15

............. 18

......... 19

УС П ЕШ Н О ОДРЖАН А XL I VЛ Е ТН А Ш КОЛ А

НН АА ММ ЕЕ ЃЃ УУНН ААРРООДДНН ИИ ООТТ СС ЕЕ ММ ИИ НН ААРР ЗЗ АА ММ ААККЕЕ ДДООНН ССККИИЈЈ ААЗЗ ИИ КК ,, ЛЛ ИИ ТТ ЕЕ РРААТТ УУРРАА ИИ ККУУЛЛ ТТ УУРРАА

НН АА УУНН ИИ ВВ ЕЕ РРЗЗ ИИ ТТ ЕЕ ТТООТТ „„ СС ВВ .. ККИИ РР ИИ ЛЛ ИИ ММ ЕЕ ТТООДДИИ ЈЈ ““

XLIV летна школа на Меѓународниот семи-нар за македонски јазик, литература и кул-тура при Универзитетот „Св. Кирил и Ме-тодиј” во Скопје, се одржа во Охрид од 27 јунидо 12 јули 2011 година, во просториите на Кон-гресниот центар на УКИМ.

На отворањето на Семинарот поздравнообраќање имаше ректорот на Универзите-тот „Св. Кирил и Методиј“, проф. д-р ВелимирСтојковски.

На годинашнава XLIV летна школа учеству-ваа 106 слушатели од 22 земји (Австралија,Австрија, Белгија, Босна и Херцеговина, Буга-рија, Германија, НР Кина, Ј. Кореја, Полска, Ро-манија, Русија, Словачка, Словенија, САД, Ср-бија, Турција, Украина, Унгарија, Финска, Фран-ција, Хрватска и Чешка).

Меѓу учесниците имаше странски славис-ти, македонисти, балканисти, историчари,етнолози, универзитетски професори, научниработници, преведувачи и студенти по маке-донистика, славистика и балканистика.

Учесници на Летната школа на Меѓународ-ниот семинар и годинава беа истакнатитемакедонисти: академиците Ала Шешкен одРусија и Иван Доровски од Чешка, професори-те Мачеј Кавка, Ирена Ставова-Кавка и ЈанСоколовски од Полска, Волф Ошлис од Герма-нија, Бранко Тошовиќ од Австрија, АлексејПентковски од Русија и други.

Програмата на Меѓународниот семинарсодржеше теми од различни области и во це-лост се реализираше.

3универзитетски весник - број 1 20

УС П ЕШ Н О ОДРЖАН А XL I VЛ Е ТН А Ш КОЛ А

НН АА ММ ЕЕ ЃЃ УУНН ААРРООДДНН ИИ ООТТ СС ЕЕ ММ ИИ НН ААРР ЗЗ АА ММ ААККЕЕ ДДООНН ССККИИЈЈ ААЗЗ ИИ КК ,, ЛЛ ИИ ТТ ЕЕ РРААТТ УУРРАА ИИ ККУУЛЛ ТТ УУРРАА

НН АА УУНН ИИ ВВ ЕЕ РРЗЗ ИИ ТТ ЕЕ ТТООТТ „„ СС ВВ .. ККИИ РР ИИ ЛЛ ИИ ММ ЕЕ ТТООДДИИ ЈЈ ““

Д енес имам пријатно задоволство да ве поздравам од името на најстариот и најголемиот универзитет во Република Македонија, Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“ од Скопје. Универзитет, кој по44 пат ги собира македонистите од светот и гоорганизира Семинарот за македонски јазик, литература и култура во нашиот прекрасен Охрид.На почетокот би сакал да ви посакам добредојде воОхрид. Охрид, културен и духовен центар, престолнина на Самоиловото царство, седиште на Охридскатапатријаршија, Охрид градот на УНЕСКО.Одржувањето на семинарот, тука во Охрид, не еслучајно. Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, организаторот на оваа манифестација, е достоен наследник на епохалното дело на светите браќа Кирил и Методиј и делото на Св. Климент Охридски кој го формирал првиот Универзитет на овие простори уште во 886година, универзитет со повеќе од 3.500 ученици.Почитувани учесници на семинарот, драги македонисти и пријатели на Македонија. Особено ме радуватоа што и вие денес сте во Охрид. Ме радува тоа штомакедонскиот јазик сте го избрале како предмет навашата едукација и научна ориентација, и тоа што воизучувањето на македонскиот јазик сте ги препозналевредностите на нашата територијално мала, нодуховно голема Македонија.Изучувањето на македонскиот јазик е значајнозатоа што со него ја изучувате и нашата литература,нашата богата култура и историја. Го изучувате јазикот на народот чии корени се длабоко во светскатацивилизација.Македонија на светот му го даде Александар Велики Македонски. Христијанството во Европа за прв патпочнало да се шири токму од Македонија. Светитемакедонски браќа Кирил и Методиј, нашите патрони

и сопокровители на Европа го создале писмото на коеденес пишуваат многу народи.Малку се зборовите да го соберат сѐ она што Македонија го вградила во светската историја и култура.Денес, на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје студираат 50.000 студенти, а преку 135.000 гозавршиле своето образование на нашиот универзитет.На Универзитетот се вработени преку 2.300 наставници и соработници. Но, нашиот Универзитет е голем ибогат, не само поради тоа, туку затоа што на семинарот за македонски јазик, литература и култура, којтрадиционално се организира веќе 44 години, учествувале повеќе од 3.000 учесници од над 45 земји.Семинарот е мост меѓу генерациите, низ негопоминале многу искусни македонисти, но и многумлади учесници кои ја продолжуваат работата насвоите учители во нашите 11 лекторати и 19 центри заизучување на македонскиот јазик ширум светот.Оваа година на Семинарот учествуваат 112 учесници од 24 земји. Фактот, дека во работата на семинаротсекоја година учествуваат истакнати македонисти,професори по македонски јазик и литература настранските универзитети, слависти, преведувачи,научни работници и студенти кои го изучуваат македонскиот јазик во нашите лекторати во светот, е уштееден показател за успешноста на семинаротИма ли поголемо задоволство, меѓу нас повторнода ги видиме академиците Ала Шешкин, ИванДоровски, Мачеј Кафка, Јан Соколовски и другитенаши почитувани и драги пријатели.Се надевам дека покрај работните обврски, вонаредните 15 дена, ќе најдете време и за дружење ида ги подотворите богатите ризници на Македонија ибарем за момент да го почувствувате духот на нашатабогата историја.

ВО ИЗУЧУВАЊЕТО НА МАКЕДОНСКИОТ

ЈАЗИК СЕ ПРЕПОЗНАВААТ

ВРЕДНОСТИТЕ НА МАКЕДОНИЈАПроф.др Велимир Стојковски, ректорна Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје

ССЕЕММИИННААРР ЗЗАА ММААККЕЕДДООННССККИИ ЈЈААЗЗИИКК ,, ЛЛИИТТЕЕРРААТТУУРРАА ИИ ККУУЛЛТТУУРРАА

4 универзитетски весник - број 1 20

ЛЛЕЕТТННААТТАА ШШККООЛЛАА -- ММААННИИФФЕЕССТТААЦЦИИЈЈАА -- ДДООССТТООЕЕНН ННААССЛЛЕЕДДННИИКК ННАА ЕЕППООХХААЛЛННООТТОО ДДЕЕЛЛООННАА ССВВЕЕТТИИТТЕЕ ББРРААЌЌАА ККИИРРИИЛЛ ИИ ММЕЕТТООДДИИЈЈ ИИ ДДЕЕЛЛООТТОО ННАА ССВВ.. ККЛЛИИММЕЕННТТ ООХХРРИИДДССККИИ

Големиот македонски филолог, кодификатор намакедонскиот литературен јазик и правопис, КрстеПетков Мисирков во една прилика забележал: „Милоста кон народниот јазик е наш долг и нашеправо. Ние сме должни да го милуваме нашиотјазик, зоштотој е наш, истотака кaко што енашататковината“.Дозволете ми да ве поздравам и да го изразам моето големо задоволство што денеска имам можност дави се обратам на самиот почеток на 44 летна школа наМеѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ од Скопје. Несомнено дека овој значаен собир еубав повод да се навратиме на македонскиот јазик, нанеговата богата лексика и синтакса. Вашето присуствона овој семинар и на гостите од 24 земји од светот еуште еден голем доказ за надалеку познатата колоритност на македонскиот збор, за неговите изразни можности и за богатството на македонскиот јазик и литература.Јазикот е значаен дел од целокупното културнонаследство на еден народ. Тој е компонента која го

детерминира потеклото на народот, неговото минатои конечно неговиот идентитет. Без него идентификацијата во светски контекст е невозможна.Токму затоа, дозволете ми да зебележам дека оваапрвично замислена иницијатива за поголемо вклучување на македонскиот јазик, литература и култура вославистиката, денес е навистина еден од најуспешнитепромотори на македонската самобитност во светот. Сосигурност можеме да кажеме дека во текот на овие 44години постоење, Семинарот за македонски јазик, литература и култура прерасна во своевиден глобаленцентар за македонистика. Овој собир во градот Охрид,лулката на словенската писменост, домот на најревносните ученици на заштитниците на Европа, светитеКирил и Методиј, обедини многубројни странски слависти, македонисти, балканисти, историчари, етнолози, универзитетски професори, научни работници,преведувачи и студенти. Семинарот даде силен поттики беше инспирација за стручните лица и научницитеза проучување на лингвистиката , но исто така стана ипредизвик за младите, да дознаат повеќе за нашиотмилениумски народ кој оставил неизбришливи трагиво светското културно наследство. Носејќи ги со себе

стекнатите знаења и впечатоците од овој семинар,многу еминентни експерти, дадоа голем придонес воафирмација на нашата богата духовна и материјалнакултура во светот.И оваа година летната школа на Меѓународниотсеминар за македонски јазик, литература и култура ќеизобилува со богати содржини, лекторски вежби, курсеви по избор од македонскиот јазик, македонска литература, старословенски јазик, археологија, како икурсеви по народни ора и песни. Во нејзините рамкиќе работи преведувачката работилница, а за слушателите се предвидени и предавања од областа на македонскиот јазик, литература, култура и историја што ќеги одржуваат еминентни специјалисти од земјава. Воработата на Семинарот, ќе биде вклучен научниот инаставниот потенцијал од најрелевантните институцииво Република Македонија, Универзитетот „Свети Кирил и Методиј“, Македонската академија на науки иуметности и повеќе научни и културни институции.Во рамките на семинарот ќе се одбележи 150 годишнината од првото печатење на капиталното дело„Зборникот на народни умотворби“ на браќата Мила

диновци, златната книга на нашата преродба, прекукоја за првпат на светот му се презентираше големотомакедонско културно и духовно богатство. Учесницитена семинарот годинава ќе дебатираат и за делото наБлаже Конески големиот поет, раскажувач, есеист, чиетворештво е трајна и бележита придобивка за македонската литература, култура и наука. Неговото научнодело посветено на македонскиот јазик потврдува декасамо крупните личности од форматот на Конески можат да го понесат товарот на вистински осмислувачина националниот континуитет.На крајот дозволете ми да ви посакам успешна работа на летната школа на Меѓународниот семинар замакедонски јазик, литература и култура.Ќе завршам со големата мисла на Петре М.Андреевски кој велеше: „без јазикот ќе си недостигаме самите на себе, оти само јазикот никогаш не неоставил сами и тој памети многу повеќе отколкушто ние можеме да заборавиме“. Токму овие зборовинека бидат поука за сите нас, да го негуваме нашиотјазик иако наша најголема придобивка и бесценетобогатства.

На отворањето на Семинарот присуствуваа: Елизабета КанчевскаМилевска,министер за култура иг. ОлегШчербак, амбасадор на РускатаФедерација воМакедонија


Поздравна реч на гѓа Елизабета КанчеваМилевска,министерка за култура на РепубликаМакедонија



групнафотографијаодучесницитенаXLIVЛетнаташколанаСеминаротзамакедонскијазик,литератураикултура2011год.



ПРЕДАВАЊА

ОД ОБЛАСТА НА ЛИНГВИСТИКАТА:

• Трајко Стаматоски: Кон 90-годишнината наБлаже Конески

• Снежана Веновска-Антевска: Влогот на БлажеРистоски во расветлувањето на животниот пати на дејноста на Крсте П. Мисирков

• Снежана Велковска: Онимиски фразеолошкиизрази во македонскиот јазик

• Веселинка Лаброска: Од особеностите на маке-донските дијалекти

• Људмил Спасов: Блаже Конески за делото насв. Климент Охридски

• Славица Велева: Зборообразувањето и функ-ционалните стилови во македонскиот јазик

ОД ОБЛАСТА НА ЛИТЕРАТУРАТА:

• Милан Ѓурчинов: Смислата и убавината напоетското наследство на Блаже Конески

• Науме Радичевски: Огледало кон нашето ми-нато и кон нашата иднина – по повод 150-го-дишнината од објавувањето на Зборникот наМиладиновци

• Елизабета Шелева – Поезијата на БогомилЃузел

• Катица Ќулавкова: Уметничката проза на Бла-же Конески

• Венко Андоновски: Македонската проза по-меѓу богомилските импулси и теодицејата

• Мишел Павловски: Литература и меморија –романизирани биографии во Македонија

ОД ОБЛАСТА НА ИСТОРИЈАТА И КУЛТУРАТА:

• Илија Ацески: Македонија во виорот на тран-зицијата и глобализацијата (поглед однатре)

• Наташа Котлар: Македонското националнодвижење – развојни етапи и концепти

• Виктор Лилчиќ: Потрага по Линк, главниотград на кралството Линкестида

• Блаже Ристоски: Младата македонска кни-жовна дружина во Софија како меѓник во кул-турно-националната меморија - по повод 120-годишнината

• Виолета Ачкоска: Македонската борба за др-жавност и опстојување (1941-2011)

• Иван Глигоровски: Јавните средства за инфор-мирање во афирмацијата на македонистиката

Предавања се одржаа на повеќе теми од различни области, традиционално застапени вопрограмата, според следниве области:



ЛЕКТОРСКИ ВЕЖБИГлавниот дел од наставата се одвиваше преку лекторските вежби. Семинаристите беа поделени

во лекторски групи според три степени на познавање на јазикот и тоа:

ПОЧЕТЕН КУРС - 4 ЧАСА ДНЕВНО, А ГИ ВОДЕА ЛЕКТОРИТЕ:

• Роза Тасевска

• д-р Лидија Тантуровска и

• Андријана Павлова

СРЕДЕН КУРС - 3 ЧАСА ДНЕВНО, А ГИ ВОДЕА ЛЕКТОРИТЕ:

• м-р Гордана Алексова

• м-р Марија Паунова

НАПРЕДНАТИОТ КУРС - ЗА ЈАЗИК 3 ЧАСА ДНЕВНО, А ГO

ВОДЕА ЛЕКТОРИТЕ:

• д-р Анета Дучевска и

• д-р Симон Саздов, а

НАПРЕДНАТИОТ КУРС ЗА ЛИТЕРАТУРА - 3 ЧАСА ДНЕВНО, А

ГO ВОДЕШЕ ЛЕКТОРКАТА

• д-р Весна Мојсова-Чепишевска

КУРСЕВИ ПО ИЗБОРНа семинаристите им беа понудeни повеќе курсеви по избор од кои по добиените податоци за

изборот на учесниците се реализираа следниве курсеви:

- Преглед на македонската литература: Средно-вековна македонска книжевност и македонскакнижевност во 19 век - Маја Јакимовска-Тошиќ;

- Современа македонска книжевност - ЛоретаГеоргиевска-Јаковлева

- Етнологија на македонскиот народ - ИлинаЈакимовска

- Историја на македонскиот јазик - ДимитарПандев

- Историја на македонската култура - НикосЧаусидис

- Курс за народни ора - Благоја Јовановски



ЦИКЛУС ПРЕДАВАЊАНаставата беше збогатена и со циклуси предавања на следниве теми:

- фонологија на современиот македонски стан-дарден јазик - Људмил Спасов

- Македонскиот театар во новиот век - ЈеленаЛужина

- Актуелните состојби во современиот македон-ски јазик - Катерина Велјановска

- македонски народни празници - Марко Китев-ски

- Циклус предавања по македонски јазик - Ди-митар Пандев

ПРЕВЕДУВАЧКА РАБОТИЛНИЦА

Како составен дел на секоја Летна школа,којшто има особено значење е преведувачката ра-ботилница што годинава се одвиваше во три гру-пи: лекторката Роза Тасевска работеше со преве-дувачката работилница од македонски на руски иобратно. Исто така се преведуваше на српски,

украински, бугарски и на унгарски; Лидија Тану-шевска работеше со преведувачката работилни-ца од македонски на полски и обратно, и лектор-ката Андријана Павлова превод од македонски наанглиски и обратно. Во работата учествуваа над40 семинаристи од повеќе земји.

ИЗДАВАЧКА ДЕЈНОСТ НА СЕМИНАРОТ

На Семинарот беа претставени повеќе изданија од сопствената издавачка дејност – редовнитеизданија – зборниците од минатогодишните предавања и од Научната конференција.

• Предавањата на XLIII летна школа на Меѓу-народниот семинар – ги помовира проф. д-рЕмилија Црвенковска

• Зборниците од XXXVII научната конферен-ција: за Лингвистичката секција гопромовира проф. д-р Димитар Пандев и заЛитературната секција го промовира д-рВесна Мојсова-Чепишевска.

• Промоции за новите изданија одржаа Инсти-тутот за македонски јазик „Крсте Мисир-ков“, Институтот за литература, Инсти-тутот за национална историја и Интиту-тот за фолклор „Марко Цепенков“.



КУЛТУРНА ПРОГРАМАВо културната програма на Меѓународниот семи-

нар се претставија истакнати културни дејци одМакедонија од најразлични сфери на културното жи-веење во нашата земја, главно преку промоција нанивните остварувања во доменот на културата. Така,учесниците и гостите на Семинарот имаа извонреднаи единствена можност да присуствуваат на неколкупромоции на книги од: акад. Милан Ѓурчинов, кој одржапромоција на книгите на Блаже Конески со интерпре-тација на артистот Љупчо Тодоровски и средба соДушко Родев, добитник на роман на годината на„Утрински весник“.

Претседателот на Република Македонија д-р ЃоргеИванов прими делегација од учесниците на Летнаташкола на Меѓународниот семинар во Резиденцијатана вилата Билјана во Охрид.

Градоначалникот на Охрид за учесниците на Лет-ната школа на Меѓународниот семинар организирашесредба-коктел во Рибниот ресторан во Охрид.

И оваа година продолжи редовната соработка сокултурните манифестации, особено со Охридско ле-то (дел од учесниците присуствуваа на свеченотоотворање), како и со Балканскиот фолклорен фести-вал со посета на целовечерниот концерт на ансам-блот „Танец“. Беше организирана посета на значајниархеолошки локалитети, музејски збирки, разгледува-ње на градот Охрид, со посета на најзначaјните кул-турно-историски споменици: црквата Св. Софија, куќа-та на Робевци, Античкиот театар, Галеријата наикони, црквата Богородица Перивлепта, Плаошник иСамоиловата тврдина, како и, предавање и разгледу-вање на манастирскиот комплекс „Св. Наум“. За време

Средба со Претседателот на РепубликаМакедонија,др Ѓорге Иванов


ССЕЕММИИННААРР ЗЗАА ММААККЕЕДДООННССККИИ ЈЈААЗЗИИКК ,, ЛЛИИТТЕЕРРААТТУУРРАА ИИ ККУУЛЛТТУУРРААна посетата на Св. Наум, за учесниците беше органи-зиран заеднички ручек на островчето со фолклоренконцерт на ансамбл од Св. Николе.

За учесниците на Меѓународниот семинар се орга-низираше и излет во Крушево каде во огранизација наградоначалниот беше разгледана спомен куќата наТоше Проевски и галерија на Никола Мартиновски. Навраќање семинаристите ја посетија Битола со раз-гледување на Широк сокак.

Во рамките на Летната школа беа одбележанигодишнините: 30 години Институт за македонска ли-тература – Скопје со пригодни излагања од д-р ЛоретаГеоргиевска-Јаковлева , д-р Илија Велев и д-р Маја Ја-кимовска-Тошиќ, Вечер за Благоја Корубин (по повод 90-годишнината), со пригодни излагања на д-р ВеселинкаЛаброска и д-р Снежана Велковска .

Амбасадорот на Руската амбасада во РМ, Н.Е. г.Олег Шчербак, на акад. Блаже Ристоски му го врачиМедалот „Пушкин” за промовирање на рускиот јазик ируската култура и зајакнувањето на пријателскитеруско-македонски врски.

НАУЧНА КОНФЕРЕНЦИЈА

ЛИНГВИСТИЧКАТА СЕКЦИЈА работеше по следниве те-ми:

1. Антонимијата во јазикот

2. Определеноста во македонскиот јазик, семан-тика и форми

3. Македонскиот јазик наспроти другите јази-ци

– Модалноста во јазикот –

Координатор на лингвистичката секција бешев.н. сор. д-р Катица Трајкова

ЛИТЕРАТУРНАТА СЕКЦИЈА работеше по теми:

1. Дејноста на браќата Миладиновци – иниција-лен влог во македонската национално-култур-на преродба

2. Книжевност и меморија (сеќавање на Петре М.Андреевски, Коле Чашуле и Гане Тодоровски)

3. Македонската литература во словенската иво европската литературна заедница (Маке-донската книжевност наспроти другите кни-жевности)

Координатор на литературната секција беше д-рМишел Павловски

На 14 и 15 јули се одржа 38 меѓународна научна конференција, единствена меѓународна конференцијаод областа на македонистиката што се одржува секоја година. Конференцијата работеше во две сек-ции - лингвистичка и литературна. Општа тема за сите учесници беше Блаже Конески и развојот насовремениот македонски јазик и литература.


ССЕЕММИИННААРР ЗЗАА ММААККЕЕДДООННССККИИ ЈЈААЗЗИИКК ,, ЛЛИИТТЕЕРРААТТУУРРАА ИИ ККУУЛЛТТУУРРААНа конференцијата учествуваа 80 научни работ-

ници од земјава и од странство, и претставуваше доб-ра можност да се слушнат излагањата на истакнатимакедонисти од Албанија, Австрија, Германија, Србија,Полска, Русија, Јужна Кореја, Чешка, Словенија, Хрват-ска, Бугарија, и од Македонија.

Спроведената анкета меѓу учесниците на Семи-нарот покажува главно задоволство од лекторскатанастава и од поголемиот дел од циклусите, курсевитеи предавањата со сугестии за воведување на некоинови содржини. Позитивно е оценета културната идругата дополнителна програма.

Сумирајќи ги впечатоците на учесниците на Семи-нарот и на Научната конференција, ангажиранитесоработници, предавачите и другите посетители иоваа година може да се каже дека Семинарот успеа дазадржи завидно ниво на квалитет и препознатливостмеѓу семинарите од сличен тип и дека тој и натамуима мошне високо реноме меѓу странските македонис-ти, слависти и другите заинтересирани за македонис-тичката проблематика.

ОД УЧЕСНИЦИТЕ НА ЛЕТНАТА ШКОЛА

Прилозите за Летнаташкола ги подготвија:Проф.дрМаксим Каранфиловски и

Благица Велјановска

Од лекторските вежби - напреден курс по литература кај проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевскауспешно се преведени делови од творештвото на: Петре М. Андреевски, Блаже Конески, ЦанеАндреевски.



По одржаната дискусија во месец март,организирана од Студентскиот правобранител на Универзитетот и донесенитезаклучоци на оваа дискусија, преземенисе неколку активности во рамките напроектот за популаризација на Етичкиоткодекс на Универзитетот и неговите норми.На трибината на која говореа проф.др Кирил Темков (автор на Кодексот),проф. др Елена Градишки Лазаревска(член на Универзитетскиот сенат), Никола Главинче (студентски правобранител),ИванЖивковски (претседател на СПУКМ),и други студенти од Младинскиот образовен форум, Клубот на оратори и членовина Студентскиот парламент, се заклучида се спроведат две фази за популаризација на Кодексот.Прво, да се зголеми неговата достапност преку поставување на вебстраницата на Универзитетот, и да се испечатипоголем тираж за вработените и студентите. Покрај тоа, се заклучи, во соработкасо Ректоратот, да се постават и етички кодекси во поголеми димензии како плакати низ факултетските згради на Универзитетот, а со почетокот на академската година да се испечати џебно издание и да седистрибуира до студентите.Тргнувајќи од препораките на дискусијата, студентскиот правобранител во соработка со Студентскиот парламент, Младинскиот образовен форум и други орга

низации членки на Платформата за студентски плурализам, а со поддршка наРекторатот на Универзитетот, во текот намесец јуни ги дистрибуира етичките кодекси со димензии 100х70 низ сите факултетски згради, заради поголема достапност на етичките норми до вработените и студентите на УКИМ.Покрај тоа, беа дистрибуирани и околу1500 кодекси од печатената форма воиздание на Универзитетот наменети завработените на факултетите.Со тоа се заокружи првата фаза од проектот.Во текот на месец септември ќе бидеорганизирана голема трибина на тема„Етичкиот кодекс на УКИМ и неговатапримена“, на која ќе бидат поканети поголем број професори, декани и студенти, како и други лица вклучени во високообразовниот процес.Со почетокот на академската годинаќе се испечати и дистрибуира и џебно издание на Кодексот за бруцошите и студентите на УКИМ.Овој проект е прв од ваков вид наУКИМ и посебно заслужува вниманиезатоа што промовира вистински вредности и желби за подобрување на однесувањето на сите во академската заедницаи што е организиран од страна на повеќеорганизации кои во минатото немалезаеднички активности во ниту едно полена универзитетската средина.

ППРРООЕЕККТТ ЗЗАА ППООППУУЛЛААРРИИЗЗААЦЦИИЈЈАА ННААЕЕТТИИЧЧККИИООТТ ККООДДЕЕККСС

ННииккооллаа ГГллааввииннччееССттууддееннттссккии ппррааввооббррааннииттеелл ннаа

УУннииввееррззииттееттоотт „„ССвв.. ККиирриилл ии ММееттооддиијј““ ввоо ССккооппјјее


ПРОТОКОЛ ЗА СОРАБОТКАмеѓу

УНИВЕРЗИТЕТОТ „САКАРИЈА“ ВО АДАПАЗАР,ТУРЦИЈА

и

УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ,РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Соработката меѓу Универзитетот „Сакарија“ во Адапазар и Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ во Скопје ќе овозможи воспоставување на иновативни про-грами кои ќе произлезат од квалитетот кој ги карактеризира двете страни. Дветеинституции пристапуваат кон овој Протокол во духот на добрата волја со цел даја збогатат својата меѓународна соработка.

1. ВОВЕД

1.1. Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“во Скопје, Република Македонија и Универ-зитетот „Сакарија“, Турција (во понатамош-ниот текст: договорните страни) се согла-суваат да соработуваат за воспоставувањена договор за соработка за:

• размена на наставен кадар;• размена на студенти;• заеднички истражувачки актив-

ности, предавања и предавањапреку е-учење;

• учество на семинари и академ-ски собири;

• размена на објавени академскипубликации и други информа-ции;

• специјални кратки академскипрограми.

2. Надлежности и одговорности

2.1. Договорните страни:• ќе соработуваат за воспоставу-

вање на програми за истражува-ње и развој;

• ќе воспостават други заедничкидоговорени форми на соработ-ка, вклучувајќи и одржување наредовни состаноци меѓу дветеинституции;

• ќе формираат заеднички упра-вен тим кој ќе ги администрирасите аспекти на соработката.

3. Времетраење

3.1. Времетраењето на овој Протокол засоработка ќе биде три години од датумотна неговото потпишување од двете дого-ворни страни.

4. Идна соработка/формалендоговор/меморандум засоработка

4.1. Секоја област на соработка ќе бидепредмет на посебен меморандум за сора-ботка, кој, меѓу другото, ќе ги опфаќа фи-нансиските, академските, правните и ад-министративните прашања, како и праша-њата за обезбедување на квалитет.

5. Надлежен орган и правен статус

5.1. Условите дадени во членовите од 1до 4 од овој Протокол се израз на волјатана договорните страни и не се правно об-врзувачки, ниту пак одредуваат други пра-ва и обврски. Сите други членови се прав-но обврзувачки од датумот наведен подо-лу.

УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕПроф. д-р Велимир Стојковски, ректор

УНИВЕРЗИТЕТ „САКАРИЈА“Проф. д-р Музафер Елмаз, ректор

Јули 2011


ПРОТОКОЛ ЗА СОРАБОТКА

Член 1Овој Протокол се однесува на заедничкатанаучна соработка, како и на соработкатаво областа на образованието и културатамеѓу Универзитетот во Истанбул и Универ-зитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.

Предмет на Протоколот

Член 2Овој Протокол е составен со цел за поттик-нување на соработката во областа на ис-тражувањето и образованието меѓу Уни-верзитетот во Истанбул и Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, следејќиги заемните интереси и соработката меѓунаставниците, асистентите, истражувачитеи студентите од двата универзитета, разви-вајќи ја постојната соработка во областана истражувачката работа и објавување назаедничките резултати, како и пренесува-ње на искуства на договорните страни вообразовните и научноистражувачките ак-тивности.

Договорните страни ги прифаќаат одред-бите од членовите кои го сочинуваат овојПротокол, како и условите за неговото им-плементирање со цел за реализација назаедничката цел.

Страни

Член 3Универзитетот во Истанбул (во понатамош-ниот текст: УИ)

и

Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје (во понатамошниот текст: УКИМ)

Соработка

Член 4УИ и УКИМ ќе соработуваат во рамките надоговорените полиња за соработка спо-ред јасно прецизираните критериуми на-ведени подолу и ќе разменуваат знаење,know-how технологии и искуства. Во овојконтекст, соработката ќе се реализирапреку:

Заеднички истражувачки проекти

Член 5Договорните страни имаат за цел да разви-јат и да имплементираат заеднички истра-жувачки проекти. Во овој контекст, истра-жувачите од двете земји треба да доставатпредлози за заеднички проекти до реле-вантните инстанци, согласно со подолуутврдените услови:• јасен опис/дефиниција за предло-

женото истражување;• определување на истражувачите кои

ќе учествуваат во истражувањето,институциите во кои се вработени инивните позиции;

• определување на факултетот/инсти-тутот/истражувачкиот центар кадешто ќе се спроведе истражувањето;

• да се наведат имињата и биографии-те на истражувачите кои ќе бидатодговорни за имплементацијата напроектот;

• да се наведе детален опис за функ-ционалноста на учесниците во про-ектот;

• да се наведе времетраењето и ак-ционен план на истражувањето;

• да се наведе потребниот буџет заистражувањето.


Контрола на проектот

Член 6Овој Протокол има за цел да овозможи ус-пешна имплементација на заеднички истра-жувачки проекти, како и да продуцира ре-зултати во согласност со определенитецели. Во овој контекст:

• истражувачките проекти ќе се спро-ведуваат во согласност со одредби-те и духот на овој Протокол, воспос-тавените критериуми за одговор-носта на овластените лица, како и заоние лица кои ќе известуваат за те-кот и резултатите од истражувачкитеактивности, најмалку двапати во ед-на академска година за времетрае-њето и правосилноста на одредбитеод овој Протокол;

• доколку е потребно, може да се наз-начи лице или комисија за релевант-на асистенција на овластеното лице;

• овластените лица определени од две-те страни ќе реализираат научноис-тражувачки посети. Секој универзи-тет ги доставува своите предлози зазаеднички проекти, подготвува из-вештаи и проектен предлог до свои-те претпоставени;

• по усвојувањето од партнерите, седоговара акциониот и работниотплан. Исто така, до универзитетскотораководство се доставува деталенизвештај од евалуациониот процес,со приложени извештаи;

• се определуваат можни истражувач-ки програми за истражување во ра-ботните области на двете страни, ауниверзитетското раководство сеинформира за постигнатите резулта-ти и идни предлози;

• во соодветни временски интервали(не подолго од 6 месеци) се соста-нуваат овластените лица/асистен-ти/комитети од двата универзитета,или асистентот или комисијата. Мес-тото на состанокот дополнително сеутврдува. Универзитетите им ги по-криваат патните трошоци на овлас-тените лица. Сместувањето е покри-ено од страна на универзитетот-до-маќин, доколку за тоа има можност;

• овластените лица се избираат најдоц-на 15 дена од потпишувањето на Про-токолот од двете страни, меѓусебноинформирајќи се за овластените ли-

ца кои ќе вршат контрола на заед-ничките проекти.

Имплементација на заедничкитеистражувачки проекти

Член 7Истражувачите кои учествуваат и кои сеодговорни за истражувањето поднесуваатизвештај на крајот на секоја академска го-дина до највисоките академски и/или ад-министративни тела. Извештајот мора даги вклучува следниве информации:

• извештај во врска со употребенитепубликации и крајната состојба наистражувачкиот проект;

• промена на активностите и резулта-тите;

• известување доколку постојат не-предвидени околности во реализа-цијата на проектот;

• извештај за проектните активностиза следната година.

Завршување на заедничкитеистражувачки проекти

Член 8Овластените лица ќе бидат известени зарезултатите од заедничките истражувачкипроекти. Двата универзитета ќе вложат на-пори да ги објават резултатите од проек-тите, и тоа прво на нивниот мајчин јазик иќе вложат напор да создадат ресурси заоваа цел.

Академска размена

Член 9• Лицата кои ќе остваруваат академ-

ска размена се наставници и истра-жувачи. Апликациите за академскаразмена ќе бидат евалуирани во со-гласност со болоњскиот процес, адругата страна ќе биде информира-на за тоа.

• Универзитетот-партнер ќе биде из-вестен за имињата на предложенитекандидати во соодветен временскипериод; другата страна, за можностаза прифаќање на предложениот кан-дидат, ќе достави одговор најмалку120 дена пред започнувањето напланираната посета.


• Договорните страни се одговорни заорганизацијата на престојот, како иза сите барања на визитинг-профе-сорите и истражувачите.

• Универзитетот кој го испраќа визи-тинг-професорот/истражувачот гипокрива патните трошоци. Универзи-тетот-домаќин ги покрива трошоцитеза сместување на визитинг-профе-сорот/истражувачот во соодветниуслови.

• Универзитетот-домаќин го одредувавидот на осигурувањето што е по-требно во случај на задолжителноздравствено осигурување и осигуру-вање во случај на незгода за визи-тинг-професорот/истражувачот ворамките на бараните лимити (задол-жително осигурување согласно соусловите кои се пропишани од стра-на на правниот систем во релевант-ната област од земјата на универзи-тетот-домаќин). Универзитетот-дома-ќин го обврзува визитинг-професо-рот/истражувачот да ги почитуваовие услови. Смрт или инвалидностсе опфатени од полисата за осигуру-вање што визитинг-професорот/ис-тражувачот мора однапред да ја по-седува.

• Визитинг-професорите и истражува-чите ќе можат да ги користат ситебиблиотеки без финансиски надо-мест. Тие ќе можат да направат опре-делен број на фотокопии, одреденод страна на универзитетот-домаќин,и ќе имаат право на бесплатен ком-пјутер и печатач за работа.

Размена на студенти

Член 10• Двата универзитета ќе вложат напор

да обезбедат размена на студенти задодипломски и постдипломски сту-дии во согласност со болоњскиотпроцес. Бројот на студентите кои ќеучествуваат во оваа размена ќе бидеопределен од страна на заедничкакомисија од двата универзитета, фор-мирана по потпишувањето на овојПротокол. Универзитетот-домаќин ќебиде известен за имињата и облас-тите на образование на избранитестуденти од страна на универзите-тот-испраќач, најмалку 2 месецапред престојот, а универзитетот-до-маќин ќе достави известување за

можноста за прифаќање, најмалку 1месец пред започнувањето на ака-демската година.

• Студентите на размена ќе бидатослободени од трошоците за студи-рање и запишување. Трошоците зашколарина ќе бидат платени на Уни-верзитетот каде што студентот е за-пишан. Сите други трошоци ги по-крива студентот.

• Студентите ќе подлежат на регула-тивата на универзитетот-домаќин,освен на одредбите кои се однесу-ваат за трошоците за студирање изапишување. Факултетот кој го ис-праќа студентот ги признава поло-жените испити и резултатите стекна-ти на универзитетот-домаќин.

• При аплицирањето, студентите ќеприложат документ што го потврду-ва нивното знаење за јазикот на којсе одвива наставата, според услови-те и степенот одредени од универзи-тетот-домаќин, за кој другата странае писмено известена.

• Студентите ги покриваат сите патнитрошоци и сите други трошоци повр-зани со добивањето на сите потреб-ни документи за патувањето. Универ-зитетот-домаќин ќе му помогне настудентот во обезбедувањето смес-тување под најсоодветни услови и ќему овозможи советодавни услуги иупатства. Трошоците за сместувањена студентот кој реализира периодна размена нема да бидат повисокиод трошоците на домашните студен-ти. Студентот кој реализира периодна размена ќе има пристап до уни-верзитетската кантина, а трошоцитеза тоа нема да бидат повисоки одтрошоците на домашните студенти.

• Универзитетот-домаќин го одредувавидот на осигурувањето што е по-требно во случај на задолжителноздравствено осигурување и осигуру-вање во случај на незгода за студен-тот на размена во рамките на бара-ните лимити (задожително осигуру-вање согласно со условите кои сепропишани од страна на правниотсистем во релевантната област одземјата на универзитетот-домаќин).Универзитетот-домаќин го обврзувастудентот на размена да ги почитуваовие услови. Осигурување во случајна смрт или инвалидност се опфате-


ни од полисата за осигурување штостудентот на размена мора одна-пред да ја поседува.

• Ќе се примени соодветна процедураза признавање на уверенија и дипло-ми за учество на семинари и курсевинадвор од главната област на обра-зование во која учествува студентотза време на престојот на универзите-тот-домаќин.

Член 11Протоколот влегува во сила на денот однеговото потпишување, со важност од пет

години и можност за автоматско продол-жување, освен ако не се побара раскину-вање од страна на едниот или другиотуниверзитет во форма на писмено известу-вање три месеци пред истекувањето наважноста на Протоколот.

Член 12Овој Протокол се потпишува во три иден-тични примероци на македонски, турски ианглиски јазик. Сите примероци се подед-накво валидни.

УНИВЕРЗИТЕТ ВО Истанбул

Р Е К Т О Р

Проф. д-р Јунус Сујлет

УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ

Р Е К Т О Р

Проф. д-р Велимир Стојковски

Јули 2011

МЕМОРАНДУМ ЗА РАЗБИРАЊЕмеѓу

УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ВО СКОПЈЕ, РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

и

УНИВЕРЗИТЕТОТ ВО ЗЕНИЦА,БОСНА И ХЕРЦЕГОВИНА

Раководени од желбата за развивање, зајакнување и продлабочување напријателските врски меѓу народите на двете земји, како и следејќи ја жел-бата и заедничкиот интерес за продолжување на меѓууниверзитетската со-работка, двата универзитета се согласни да реализираат размена во облас-та на образованието, науката и културата.

I

Соработката меѓу двата универзитета ќе сеодвива преку формите и научните областина размена, кои произлегуваат согласно созаемниот интерес и приоритетите на дватауниверзитета.

II

Деталите од имплементацијата на конкрет-ните активности кои произлегуваат во врс-ка со размената ќе бидат договарани меѓудвата универзитета непосредно пред секо-ја предвидена активност.


Факултетите можат да воспоставуваат би-латерална соработка така што реализаци-јата ќе се остварува непосредно на факул-тетите, според сопствени работни програ-ми договорени меѓу соодветните факул-тети на двата универзитета и со претходнообезбедени средства.

III

Овој Меморандум за разбирање се потпи-шува за период од четири години, со мож-ност за автоматско продолжување за уштечетири години. Меморандумот стапува восила на денот на потпишувањето, со мож-

ност за дополнување, продолжување ипрекинување, по претходна заедничкасогласност и искажан интерес од дого-ворните страни.

IV

Меморандумот за разбирање се потпи-шува во три идентични примероци на ма-кедонски, босански и англиски јазик.

Го потпишуваме овој Меморандум мотиви-рани од духот и принципите на академ-ската размена и заемното разбирање ипочитување.

УНИВЕРЗИТЕТ ВО Зеница

Р е к т о рПроф. д-р Сабахудин Екиновиќ

УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ

Р е к т о рПроф. д-р Велимир Стојковски

Јули 2011

Со овој годишен Извештај на деканот како неговазаконска обврска, се настојува да се даде генераленувид во работата на Стоматолошкиот факултет во периодот од април 2010 до април 2011 година, во смисла нареализацијата на планот за развој на Факултетот, притоа придржувајќи се кон предлогпрограмата за работата доставена од страна на деканот при неговиот избор.Целта на Извештајот е да се прикажат вкупнитеактивности и резултати во наведениот период, односносето она што е значајно и што претставува фундаментална база во работата и животот на Факултетот којсвојата функција и истовремено своето постоење гиостварува и понатаму преку трите основни дејности:наставнообразовната,научноистражувачкатаивисокостручната апликативна здравствена дејност, кои се вршат како единствена функционална целина, дејностишто се заемно поврзани и неопходно испреплетени восвоето реализирање, кое, пак, од друга страна претставува единствен услов за она што значи напредок иуспех на оваа високообразовна институција.Во Извештајот се прикажани како постигнатитерезултати на Факултетот, така и проблемите што се

појавуваат во текот на работењето. Имено, и овој изминат период Факултетот дејствуваше во исти непроменети услови како и во минатата година соочен соодредени ограничувачки фактори кои во одредени сегменти ја попречуваа динамиката и нивото на реализација на поставените цели и задачи.Во овој контекст не може, а да не се споменат проблемите и недоразбирањата од сите можни аспекти соУниверзитетскиот стоматолошки клинички центар„Св. Пантелејмон“, како недоразбирање во поглед направата и обврските од двојниот работен однос, посебно времето на пензионирањето на професорите, така иво поглед на изведување и реализирање на наставнообразовниот процес. Се очекува дека во иднина овиенедоразбирања со Универзитетскиот стоматолошкиклинички центар „Св. Пантелејмон“, односно со раководството на оваа институција која претставува основна наставна база на Факултетот и која согласно со закон е обврзана на меѓусебна функционална поврзаност, посебно во обезбедувањето услови за непреченореализирање на струдиските програми на Стомато

Проф. д‐р Александар Грчев,декан на Стоматолошкиот факултетИЗВЕШТАЈ ЗА РАБОТАТА НА СТОМАТОЛОШКИОТ ФАКУЛТЕТ

(ЗА ПЕРИОДОТ АПРИЛ 2010 - АПРИЛ 2011 ГОДИНА)


лошкиот факултет ќе се надминат, а сѐ со цел непречено и квалитетно создавање на стоматолошки кадар надо неодамна единствениот, првиот и најстар Стоматолошки факултет во земјава.Работењето, односно следењето и решавањето назадачите и проблемите од својата дејност, Факултетотги остварува преку своите органи и тела, односно прекуНаставнонаучниот совет со своите избрани помошни тела (одбори и комисии), Деканатската управаи деканската гарнитура.Во извештајниов период, во рамките на работата наорганите на Факултетот, одржани се 7 редовни седниции една вонредна седница на Наставнонаучниот совет,повеќе седници на Деканатската управа, како и состаноци на помошните тела, на одборите и комисиите.Инаку, целокупното работење на Стоматолошкиот факултет во опфатениот период се презентира преку следниве сегменти:• наставнообразовна дејност (додипломски ипостдипломски студии);• научноистражувачката дејност;• континуирана едукација;• техничкотехнолошка опременост.

НАСТАВНООБРАЗОВНА ДЕЈНОСТДодипломскистудииОвој извештаен период практично почнува со подготовката и објавувањето на Конкурсот за запишувањена нови студенти во учебната 2010/2011 година на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, на Стоматолошкиотфакултет.Уписната политика во извештајниов период се реализираше според истата методологија како и минататагодина, согласно со Законот за високото образование,Статутот на УКИМ и Правилникот за условите, критериумите и правилата за запишување и студирање напрв и втор циклус универзитетски студии на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.Одлука за бројот на студенти кои се запишуваат наУниверзитетот, како за оние чие образование се финансира од Буџетот на РМ, така и за студентите кои студираат со самостојно поднесување на трошоците за студирање, донесува Владата на Република Македонија.Владата на РМ донесува одлука и за дополнителни квоти за запишување на студенти припадници на заедниците кои не се мнозинство во РМ.Со Конкурсот беа регулирани следниве прашања:бројот на слободни места за запишување, критериумите и условите за запишување, времетраењетона студиите, износот на средствата за студирање,називот на студиската програма, дополнителнитеквоти утврдени од Владата на Република Македонија, потребното претходно завршено образованиена кандидатите, постапката и роковите за пријавување и запишување, потребната документацијана кандидатите итн.Структурата на запишаните студенти укажува деканајвисок процент се запишани ученици со одличен успех, а многу помал е процентот на ученици со многудобар и добар успех.Исто така, за разлика од претходните години, овааучебна година бројот на пријавените кандидати за запишување на студиската програма за доктори по стоматологија бележи намалување, додека интересот за запишување на студиската програма за стручни забни техничари бележи значителен пораст, дури некаде за околу 50%.

Со цел да се задоволат желбите на овие кандидати,доставено е барање до премиерот на РМ и до министерот за образование и наука за добивање одобрение запроширување на квотата предвидена со Конкурсот, зазапишување на стручни забни техничари, но тоа небеше прифатено од страна на Владата на РМ.На Факултетот, бројот на студентите што се запишани во академската 2010/2011 година е во согласностсо предвидените квоти во Конкурсот, а согласно со капацитетот утврден во решението за акредитација 65студенти во државна квота, 65 со кофинансирање настудиите, надвор од квотата 9 по основа на национална припадност и 2 по други основи и 38 странски студенти, или вкупно 179 студенти.Она што треба да се нагласи како новина во овааучебна година е Одлуката на Владата на РМ за намалување на износот на средствата за партиципација икофинансирање на студиите на сите факултети. Висината на партиципацијата што треба да ја плаќаат студентите во државната квота изнесува 200 евра, а за кофинансирање на студиите 400 евра во денарска противвредност, што навистина е незамисливо за покривање на трошоците за едукација на еден студент постоматологија. Ова посебно од причина што општопознато е дека стоматологијата е скапа професија насекаде во светот, така што сегашната состојба не можеда обезбеди услови за остварување на нашата единствена цел да создаваме квалитетни кадри.Анализите покажуваат дека во споредба со другиземји имаме најмал број на жители по стоматолог, аоралното здравје на населението е на прилично нискониво. Затоа, во изминатиот период се преземени повеќе активности за надминување на оваа состојба, а уштепосериозни мерки треба да се преземат во соработка соСтоматолошката комора и како најповикани да се избориме за организацијата и самото чинење на студиитена стоматолозите.Во досегашниот период, Стоматолошкиот факултетсе стекна со конкретни искуства за суштинската издржаност на едукативниот процес кои ја сугерираа потребата од промени и приспособувања на студиските програми, пред сѐ кон успешна имплементација на болоњските принципи од една страна, и континуиранотоосовременување на студиите и нивното усогласувањесогласно со новата законска регулатива, од друга страна.Во учебната 2010/2011 година се запиша осмата генерација на студенти кои студираат според кредиттрансфер системот, како и првата генерација на студенти по најновите и изменети студиски програми одпрв циклус студии на Стоматолошкиот факултет. Последните измени на студиските програми се извршенизаради усогласување со Законот за високото образование и вградувањето на препораките од Болоњската декларација. Имено, традиционалната програма и традиционалните методи на учење не се доволни за да сеобразува еден стоматолог, забен техничар или стручнастоматолошка сестра, кои ќе можат да одговорат на денешните потреби на пазарот на трудот. Од овие причини, новите студиски програми се карактеризираатсо воведување на флексибилност, интегрираност набазичната биомедицинска и стоматолошка наука, каковертикално така и хоризонтално, каде што студентот епоставен во центарот на процесот на учење.Во таа насока, интензивно се работеше на подготовка и изработка на новите водичи низ студиите, зада се овозможи студентите навреме, на почетокот научебната година да се запознаат со целокупната сту


диска програма што ја избрале, правилата настудирање, оценувањето, испитните рокови итн. Тиебеа отпечатени и уште на почетокот на учебнатагодина, со свеченото доделување на индексите, беадистрибуирани за новата генерација студенти од ситетри студиски програми од првиот циклус на студии.Во изминатиот извештаен период на Факултетотдипломираа 164 доктори по стоматологија, 35 стручнизабни техничари и 5 стручни стоматолошки сестри, авкупниот број на моментално активни студенти наФакултетот изнесува 787.ПостдипломскистудииПостдипломските студии кои се организираат наСтоматолошкиотфакултет имаат значајноместо и претставуваат битен предуслов за кадровскиот развој на Факултетот, односно за создавање научни и специјализирани кадри кои ќе ги следат најновите светски достигнувања во областа на стоматологијата, со што се овозможува врвна стоматолошка здравствена заштита, а сотоа и развој и афирмираност на македонската стоматолошка наука.Имплементацијата на Законот за високото образование, актите на Универзитетот и препораките на Болоњската декларација претставуваат основа на новатастудиска програма за втор циклус на студии за магистри на стоматолошки науки на Факултетот. Оваа година, на Конкурсот за запишување студенти на втор циклус студии на студиските програми на Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, во учебната 2010/2011, е запишана првата генерација 30 студенти, напостдипломски студии на новата студиска програма завтор циклус студии на Стоматолошкиот факултет, акредитирана во јануари 2010 година.Новата судиска програма е организирана во два семестра со вкупно 60 кредити, а наставата по сите предвидени предмети се изведува во рамките на еден семестар. Со оглед на тоа што новата студиска програма сереализира во два семестра, од страна на ННС е утврдено трошоците за еден семестар да изнесуваат 600 евра,а одбраната на магистерскиот труд, 300 евра во денарска противвредност.Во овој период, Наставнонаучниот совет на Факултетот прифати една тема за изработка на магистерскитруд, а со научен степен магистер на стоматолошкинауки се стекнаа двајца кандидати.Покрај изведувањето на додипломиските и постдипломските студии согласно со Законот за високотообразование, на Стоматолошкиот факултет, за дипломирани стоматолози се организираат и се спроведуваатспецијализации и супспецијализации, согласно со Законот за здравствена заштита. Во извештајниов период, важно е да се напомене дека специјализациите согласно со новиот Закон за здравствена заштита претрпеа битни промени, со цел подобрување на квалитетотна специјалистичките кадри по завршувањето на специјализацијата и стекнувањето со стручен назив – специјалист, односно супспецијалист. Во тек е изработкатана правилниците со кои поблиску ќе се регулираатновонастанатите промени во оваа област. Во оваа насока се направени и соодветни промени на досегашниот план и програма за специјализации на Факултетот и тие се усвоени од Наставнонаучниот совет наФакултетот.Факултетот распиша конкурс за прием на нови специјализанти кој е последен што се реализира споредстарите правила на специјализација пред стапувањетово сила на новите законски прописи. Примени се сите

пријавени кандидати по конкурсот кои ги исполнуваапропишаните законски услови. Како и во претходниотпериод, најголем интерес пријавените кандидати пројавуваат за специјалностите ортодонција и оралнахирургија.Инаку, во извештајниов период, со стручното звање специјалист се стекнаа 32 специјалисти во ситегранки на специјалности.Министерството за здравство на РМ донесува посебна програма за потребите на државата од специјалистички и супспецијалистички кадри, врз основа накоја здравствените установи донесуваат програма застручно усовршување, специјализација и супспецијализација на здравствените работници вработени воустановата. Согласно со оваа програма на Министерството за здравство, за потребите на државата, запишан е само еден специјализант.НАУЧНОИСТРАЖУВАЧКА ДЕЈНОСТНаучноистражувачката дејност претставува значаен развоен фактор за секоја институција. Оттаму, неопходно е сите заедно максимално да се ангажираме соцел да се стимулира и да се стави во функција трансферот на нови знаења и технологии, во правец на развојот на стоматолошката наука и нејзината апликативност во секојдневната стоматолошка практика.Еден од основните фактори за реализација на местото и улогата на научноистражувачката дејност ворамките на вкупниот високообразовен процес се финансиските средства, издвоени или воопшто неиздвоени за оваа дејност, со што не се создаваат ни минимални услови за задоволување на основните потребиза остварување на нејзината функција како можен развоен фактор на стоматолошките дисциплини.Истовремено, во овој период започна и процес наизготвување студиска програма за организирање надокторски студии како трет циклус на студии, согласносо Законот за високото образование, со кои се напуштадосегашниот модел на стекнување научен степен –доктор на стоматолошки науки со пријавување и одбрана на докторска дисертација.Докторските студии на нашиот Универзитет запрвпат се организираат во оддел за докторски студиисо назив: Школа за докторски студии на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, а се реализираатод страна на единиците – предлагачи и организаторина студиските програми. Со оглед на сериозноста изначењето на докторските студии, тие се регулираниво посебен Правилник, а постапката за пријавување,изработка и одбрана на докторската дисертација едефинирана и во Статутот на Универзитетот.Основни карактеристики на третиот циклус студиисе следниве: воведување коменторство со можност заинституционална соработка; курсеви за стекнување нагенерички знаења, како на пр., методологија на истражување, пребарување на база на податоци, пишувањена научни трудови и сл.; организирање работилници,семинари и конференции за следење на напредувањето на докторандот итн.Докторските студии се координираат од страна наСтручен совет за докторски студии на УКИМ, формиран од страна на Универзитетскиот сенат. Универзитетскиот стручен совет се грижи за објавувањето наконкурсот за трет циклус студии на Универзитетот, гикоординира студиите и се грижи за нивниот квалитет.


Во правец на доследна примена на законските прописи, со оглед на тоа дека крајниот рок за доставувањена студиските програми за трет циклус студии на факултетите на УКИМ беше до 31.12.2010 година, подолготрајна и обемна работа, Наставнонаучниот советна Факултетот ја усвои студиската програма за основање трет циклус докторски студии на Стоматолошкиотфакултет. Студиската програма за докторски студии ево траење од 3 години (шест семестри), со вкупно 180кредити и опфаќа 4 модули, и тоа: протетика; превентивнореставративна стоматологија и ортодонција; орална и максилофацијална хирургија и оралнапатологија и парадонтологија.Како посебен успех и постигнување треба да се истакне брзата акредитација на студиската програма задокторски студии на Факултетот. Студиските програмиза докторски студии по стоматологија, подрачје: медицински науки и здравство, научноистражувачко поле:стоматолошки науки, согласно со класификацијата нанаучноистражувачки подрачја, полиња и области, споредМеѓународнатаФраскатиева класификација се акредитирани од страна на Одборот за акредитација на24.2.2011 година.По завршување на студиите од третиот циклус иодбраната на докторскиот труд, студентот се стекнувасо научен степен доктор по стоматолошки науки вогоренаведените потесни области.Со жалење мора да се констатира дека на Стоматолошкиот факултет нема ниту еден научноистржувачкипроект одобрен и финансиран од Министерството заобразование и наука во извештајниов период. Ова незначи дека од страна на кадрите не е покажан интересза научноистражувачка работа, туку поднесените пријави за одобрување на проекти до ресорното Министерство не наидоа на одобрување.Во овој период, Наставнонаучниот совет на Стоматолошкиот факултет усвои и прифати 3 теми за изработка на докторски дисертации, а со научен степен доктор на стоматолошки науки се стекнаа 5 кандидати.КОНТИНУИРАНА ЕДУКАЦИЈАВо рамките на континуираната едукација, Стоматолошкиот факултет и понатаму организира предавањаи семинари за актуелните проблеми од одредени области во стоматологијата, имајќи го предвид и интердисциплинарниот приод на стоматолошката струка и наука.Континуираната стоматолошка едукација задолжително треба да ги опфати сите доктори стоматолозиво државата, со цел секој поединец да ги добие неопходните нови информации, како и да се мотивира активно да учествува во спречувањето на појавата на заболувањата во оралниот медиум. На овој начин, минималната ангажираност на поединецот ќе резултира вопостигнување на максимални ефекти и остварување нацелите на секој стоматолог, со цел за подобро оралноздравје на нашето население.Може слободно да се истакне дека во изминатиотпериод Факултетот на оваа проблематика ѝ отстапи поголем простор и ангажман, и за разлика од изминатитегодини беа одржани повеќе стручни собири на кои како предавачи се појавија истакнати стручњаци од земјата и од странство. Семинарот на тема 21 век нови предизвици за стоматолошката пракса беше одржан во Скопје, воУниверзалната сала, на 19 јуни 2010 година. Истовремено беше одржана и трибина на Стомато

лошката комора, на која беа направени паралелиза тоа како оди системот на едукација, плаќање,добивање лиценца и сл. Овој настан заврши достауспешно, за што зборува и самиот факт дека на едно место и во исто време беа присутни повеќе од1500 доктори стоматолози од целата држава. Друг семинар беше одржан во Скопје, на 18 декември 2011 година на тема: Превентивни и дијагностичкотераписки протоколи во секојдневнатастоматолошка пракса, а предавачи беа афирмирани стручњаци од Стоматолошкиот факултет воНиш, Р. Србија и од нашиот Факултет. Поттикнати од некои спорадични спротивставенимислења во однос на стратешките принципи наразвојот на стоматолошката дејност во областа напримарната здравствена заштита кај децата до 14години, на 22 јануари оваа година во организацијана Стоматолошкиот факултет и Стоматолошкатакомора се одржа семинар и трибина под наслов:Оптимален модел за организирањето на примарната стоматолошка здравствена заштитакај децата до 14 години во Р. Македонија предизвик за следната декада. На Семинарот беа поканети видни експерти од оваа област од Холандија,Словенија и од Хрватска. На 12 март 2011 година, во Скопје беше организиран симпозиум на тема Одонтогени инфекции воорофацијалната регија, на кој предавачи беа потврдени стручни кадри од Катедрата за оралнахирургија на нашиот Факултет. Во април о.г., Факултетот во соработка со Македонското стоматолошко друштво Здружение наспецијалисти по детска и превентивна стоматологија организираше и симпозиум на тема: Современи доктрини во секојдневната стоматолошкапракса. Симпозиумот беше одржан во три града,и тоа во: Струмица, Битола и Тетово. Предавачибеа истакнати стручњаци во областа на детската ипревентивна стоматологија од нашиот Факултет.Преку овие форми на континуирана едукација импомогнавме на колегите стоматолози што ги посетијасеминарите во разрешување на одредени професионални дилеми, со крајна цел натамошно нивно континуирано едуцирање и лично стручно усовршување.И оваа година, од 4 до 6 мај во Охрид се одржа Седумнаесеттиот конгрес на студентите по стоматологијана Република Македонија со меѓународно учество, накој наши наставниции и соработници земаа активноучество преку менторство на студентските теми, прекусвои презентации, како и со директно активно учествово дискусијата по одредени студентски презентации.Во овој период од печат излезе учебникот поднаслов Биомеханика на џвакалниот систем од ЉубенГугувчевски, редовен професор на Стоматолошкиотфакултет, а наменет за студентите на студиската програма за стручни забни техничари.ТЕХНИЧКОТЕХНОЛОШКА ОПРЕМЕНОСТВо извештајниов период, Факултетот во границитена своите можности континуирано се грижеше засвоето техничкотехнолошко осовременување и во таанасока се направени повеќе работи, од кои би гоиздвоиле доопремувањето со компјутери икомпјутерска опрема на Компјутерскиот центар закомпјутерска проверка на знаење на студентите постоматологија. Ова, од причина што досегашнатапрактика покажа дека овој начин на проверка се


покажа доста добар и е веќе прифатен од страна настудентите.Од посебна важност е фактот што во изминатиотпериод за првпат Стоматолошкиот факултет преземаи изврши набавка на стоматолошки материјали зареализирање на практичната настава за сите студентии студиски програми на Факултетот. За набавка на овиенепходни материјали во едукацијата на студентитедосега Факултетот исклучиво исплаќаше парични средства на едукативните бази, но постојано се соочуваше

со проблемот од недостиг на стоматолошки материјалитокму за студентите. Со оваа воспоставена практика одоваа година се очекува овој проблем во иднина да биденадминат.Исто така, во рамките на континуираното опремување на Факултетот, во тек е изработката на нова вебстраница на Стоматолошкиот факултет, која наскороќе биде завршена. Како и секоја година, направени сеи низа тековни набавки за непречено работење наФакултетот.

AAkkaaddeemmsskkoottoo kkuullttuurrnnoo--uummeettnnii~~kkoo ddrruu[[ttvvoo

''MMiirr~~ee AAcceevv'',, oodd 2222 ddoo 2266 jjuunnii 22001111 ggooddiinnaa,,

ggoo oorrggaanniizziirraa[[ee 3322.. MMee\\uunnaarrooddeenn

ssttuuddeennttsskkii

ffoollkklloorreennffeessttiivvaall.. NNaa FFeessttiivvaalloott,, kkoojj ee

eeddiinnssttvveenn oodd vvaakkoovv vviidd vvoo ssvveettoott,,

uu~~eessttvvuuvvaaaa 77 ddoommaa[[nnii ii 55 aannssaammbbllii oodd

ssttrraannssttvvoo,, ii ttooaa oodd:: SSlloovvaa~~kkaa,, PPoollsskkaa,,

SSrrbbiijjaa,, BBuuggaarriijjaa ii EEssttoonniijjaa..

IInnaakkuu,, AAKKUUDD ''MMiirr~~ee AAcceevv'' ggooddiinnaavvaa oossttvvaarrii

bbooggaattaa mmee\\uunnaarrooddnnaaaakkttiivvnnoosstt ssoo uu~~eessttvvoo

nnaa mmee\\uunnaarrooddnniiffeessttiivvaallii vvoo:: TTuurrcciijjaa,,

BBuuggaarriijjaa,, SSrrbbiijjaa,, BBoossnnaa ii HHeerrcceeggoovviinnaa,,

HHrrvvaattsskkaa ii vvaajjccaarriijjaa..

АКУД„Мирче Ацев“

БОГАТАМЕЃУНАРОДНА АКТИВНОСТ

Универзитет „Св. Кирил и Методиј“бул. Крсте Мисирков б.б., 1 000 Скопје, Македонија

: +389 2 3 293 293 : +389 2 3 293 202

: [email protected] : www.ukim.edu.mk

Documents

Univerzitetski vesnik br. 120